Báo cáo Thực tập tại Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC)

ỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU Việt Nam đang trên đường hội nhập với những kết quả đạt được đáng tự hào, tạo đà phát triển trong tương lai. Đứng trước thách thức cũng như cơ hội mới trên thị trường, ngày càng có nhiều các công ty kiểm toán ra đời. Các công ty kiểm toán đã và đang chuẩn bị những điều kiện cần thiết cho quá trình hội nhập. Với yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và quốc tế, dịch vụ kiểm toán tại Việt Nam ngày càng được nâng cao và dần khẳng định được uy tín và vị thế của mình trong khu vực và thế giới. Là một trong hai công ty kiểm toán ra đời đầu tiên tại Việt Nam, Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán đã có một vị thế vững chắc trong lĩnh vực kiểm toán còn khá non trẻ tại Việt Nam. Bên cạnh đó, Công ty không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ cung cấp và phát triển các loại hình dịch vụ mới, đáp ứng yêu cầu của thời đại. Trong quá trình thực tập tại Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán, cùng với sự hướng dẫn của thầy giáo – GS.TS.Nguyễn Quang Quynh, dưới đây em xin trình bày Báo cáo Thực tập tổng hợp về Công ty. Báo cáo của em bao gồm ba phần là: Phần I: Khái quát chung về Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC). Phần II: Tổ chức công tác kiểm toán tại Công ty. Phần III: Một số đánh giá tổng quan về Công ty và tổ chức công tác kiểm toán tại Công ty. Do còn hạn chế về kiến thức cũng như kinh nghiệm, thời gian thực tập tại đơn vị chưa nhiều nên Báo cáo của em chắc còn có nhiều thiếu sót, em rất mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của thầy cô để Báo cáo của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn. PHẦN I: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC) Đặc điểm hình thành và phát triển của Công ty ảnh hưởng tới quy trình kiểm toán doanh thu trong kiểm toán báo cáo tài chính Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán là một trong những doanh nghiệp của Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực Kiểm toán, Kế toán, Tư vấn tài chính với tên giao dịch quốc tế là: Auditing and Accounting Financial Consultancy Service Company Limitted (viết tắt là: AASC). Từ khi hình thành đến nay, Công ty đã trải qua các giai đoạn phát triển chủ yếu sau: Giai đoạn thứ nhất: Ngày 13/05/1991, Công ty được thành lập theo Quyết định 164 TC/TCCB của Bộ trưởng Bộ Tài chính với tên gọi là Công ty Dịch vụ Kế toán (viết tắt là: ASC). Ngày 14 tháng 9 năm 1991, Công ty chính thức đi vào hoạt động. Các dịch vụ cung cấp chủ yếu là: Thứ nhất: Cung cấp dịch vụ cho khách hàng: Mở sổ, ghi sổ kế toán, lập bảng cân đối kế toán, lập và phân tích báo cáo quyết toán theo quy định của Nhà nước, phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp. Thứ hai: Giúp các doanh nghiệp xây dựng và thực hiện các mô hình tổ chức bộ máy kế toán và tổ chức công tác kế toán; cung cấp các thông tin kinh tế - tài chính, các biểu mẫu in sẵn về tài chính, kế toán theo quy định của Nhà nước… Tháng 3 năm 1992, Công ty thành lập Chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh và đến tháng 3 năm 1995, được phép của Bộ Tài chính, Chi nhánh này tách ra khỏi Công ty và thành lập Công ty Kiểm toán Sài Gòn (viết tắt là: AFC). Tháng 4 năm 1993, các chi nhánh của Công ty tại Vũng Tàu, Đà Nẵng lần lượt ra đời. Sau này, Chi nhánh của Công ty tại Đà Nẵng kết hợp với Chi nhánh của Công ty Kiểm toán Việt Nam (viết tắt là: VACO) tại Đà Nẵng thành lập Công ty Tư vấn và Kiểm toán (viết tắt là: A&C). Giai đoạn thứ hai: Đến ngày 4 tháng 9 năm 1993, Quyết định 639/TC/QĐ/TCCB đã giao cho Công ty Dịch vụ Kế toán triển khai thêm dịch vụ kiểm toán và đổi tên Công ty thành Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (viết tắt là: AASC). Từ đó đến nay, Công ty không chỉ cung cấp dịch vụ kế toán mà còn cung cấp các dịch vụ kiểm toán, tư vấn tài chính, tư vấn thuế, đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng, công nghệ thông tin. Ngày 14 tháng 4 năm 1995, Chi nhánh của Công ty tại Thanh Hóa được thành lập và đi vào hoạt động. Và đến ngày 2 tháng 2 năm 1996, Văn phòng đại diện của Công ty tại Hải Phòng được thành lập. Ngày 13 tháng 3 năm 1997, Công ty thành lập Văn phòng đại diện ở Thành phố Hồ Chí Minh thay thế cho Chi nhánh cũ đã tách ra. Tháng 5 năm 1998, Văn phòng đại diện này được nâng cấp thành Chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh – Chi nhánh lớn nhất của Công ty. Cũng trong năm 1998, Công ty mở thêm Chi nhánh tại Quảng Ninh. Năm 2003, Văn phòng đại diện tại Hải Phòng được nâng cấp thành Chi nhánh Hải Phòng. Từ ngày 31 tháng 12 năm 2004, Chi nhánh tại Hải Phòng không tiếp tục hoạt động nữa. Tháng 04/2005, AASC chính thức trở thành Hội viên Hội kiểm toán viên hành nghề Việt nam (VACPA). Và đến tháng 07/2005, AASC trở thành thành viên của tổ chức kế toán, kiểm toán quốc tế INPACT. Cũng trong năm này, vào tháng 11/2005, AASC đã liên danh kiểm toán với Hãng tư vấn Anh Bannock và Văn phòng kiểm toán nhà nước Vương quốc Anh thực hiện dự án hỗ trợ, nâng cao năng lực cho kiểm toán nhà nước Việt Nam để hội nhập kiểm toán, kế toán với các nước trong khu vực, các nước thuộc khối Liên minh Châu Âu (EU). Ngày 30 tháng 11 năm 2006, AASC được Uỷ ban chứng khoán nhà nước chấp thuận là tổ chức kiểm toán độc lập tham gia kiểm toán các tổ chức phát hành và kinh doanh chứng khoán theo Quyết định 718/QĐ-UBCK. Giai đoạn thứ ba: Tháng 7/2007, AASC chuyển đổi từ mô hình doanh nghiệp nhà nước sang Công ty TNHH có hai thành viên trở lên. Hiện tại, AASC có trụ sở chính đặt tại số 1, Phố Lê Phụng Hiểu, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội và Chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh và Văn phòng đại diện ở Quảng Ninh. Mục tiêu hoạt động của Công ty là cung cấp các dịch vụ chuyên ngành và các thông tin tin cậy, giúp khách hàng ra các quyết định quản lý, tài chính và kinh tế một cách có hiệu quả. Bên cạnh đó, Công ty sẽ hỗ trợ khách hàng giải quyết tốt và kịp thời các vấn đề phát sinh mà ít có một tổ chức dịch vụ chuyên ngành nào có thể thực hiện được. Lĩnh vực hoạt động của Công ty Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán. Các loại hình dịch vụ Công ty cung cấp bao gồm: Thứ nhất: Dịch vụ kiểm toán: Là loại hình dịch vụ mang lại doanh thu lớn nhất cho AASC. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong cung cấp dịch vụ kiểm toán cho các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế xã hội và các dự án hoạt động tại Việt Nam, AASC đã và đang được khách hàng đánh giá cao về chất lượng cũng như các ý kiến tư vấn. Các dịch vụ kiểm toán bao gồm: Kiểm toán báo cáo tài chính thường niên của các doanh nghiệp, các đơn vị hành chính sự nghiệp và các tổ chức kinh tế xã hội; Kiểm toán hoạt động của các dự án; Kiểm toán báo cáo quyết toán của các công trình xây dụng cơ bản; Kiểm toán tuân thủ luật định; Kiểm toán xác định vốn thành lập hoặc giải thể doanh nghiệp; Kiểm toán các doanh nghiệp tham gia niêm yết trên thị trường chứng khoán; Kiểm toán tỷ lệ nội địa hoá; Kiểm toán doanh nghiệp nhà nước phục vụ công tác cổ phần và giám định các tài liệu tài chính kế toán; Thứ hai: Dịch vụ kế toán: Là dịch vụ truyền thống của AASC, gắn liền với quá trình thành lập và phát triển của Công ty. AASC cung cấp nhiều dịch vụ kế toán hướng tới việc nâng cao chất lượng hoạt động kế toán cho các doanh nghiệp, đơn vị hành chính sự nghiệp… Các dịch vụ kế toán bao gồm: Lập và ghi sổ kế toán; Lập các báo cáo tài chính định kỳ theo yêu cầu của các cơ quan nhà nước và cơ quan cấp trên; Xây dựng các mô hình tổ chức bộ máy kế toán, trợ giúp việc chuyển đổi hệ thống kế toán và báo cáo tài chính; Hướng dẫn cho khách hàng trong việc áp dụng các chế độ kế toán tài chính và tư vấn, và việc lựa chọn đăng ký chế độ kế toán phù hợp với yêu cầu quản lý của doanh nghiệp; Dịch vụ kế toán của AASC đã được Bộ Tài chính và khách hàng tín nhiệm và đánh giá cao. AASC có đội ngũ các chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm làm việc thực tiễn trong các doanh nghiệp, tại các cơ quan nghiên cứu và ban hành chế độ chính sách kế toán, sự hiểu biết sâu rộng về kế toán Việt Nam cũng như các thông lệ kế toán quốc tế sẽ giúp cho các dịch vụ kế toán mà công ty cung cấp có giá trị cao. Thứ ba: Dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán, thuế: AASC cung cấp các dịch vụ tư vấn cho khách hàng những giải pháp tốt nhất, giúp khách hàng cải tiến được hệ thống kiểm soát nội bộ, nâng cao hiệu quả kinh doanh và chất lượng sản phẩm dịch vụ, giảm chi phí hoạt động, không ngừng tăng doanh thu… Những dịch vụ chủ yếu bao gồm: Xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá: Tư vấn soạn thảo phương án đầu tư, đăng kí kinh doanh và thành lập doanh nghiệp mới; tư vấn kiểm kê thẩm định giá trị tài sản; tư vấn quyết toán vốn đầu tư; tư vấn tiến hành cổ phần hoá, niêm yết chứng khoán, sát nhập hay giải thể; tư vấn tuân thủ các quy định pháp luật, chính sách tài chính... Tư vấn rà soát, chuẩn đoán hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước; Tư vấn tái cơ cấu và mô hình hoạt động của các tổng công ty nhà nước; Tư vấn quản lý; Tư vấn thuế: Lập kế hoạch thuế; đăng kí, tính toán và kê khai thuế phải nộp với cơ quan thuế; rà soát đánh giá việc vận hành các sắc lệnh, chính sách thuế hiện hành của Việt Nam... Thứ tư: Dịch vụ công nghệ thông tin: Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ thông tin sẽ trợ giúp cho khách hàng trong việc thiết kế, phát triển, thử nghiệm và vận hành các hệ thống thông tin quản lý mới đáp ứng yêu cầu quản lý và hoạt động của khách hàng. Các phần mềm chủ yếu mà Công ty cung cấp là: Phần mềm kế toán: Bao gồm các phần mềm sau: Kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp (A-ASPlus 3.0), kế toán doanh nghiệp (E-ASPlus 3.0), kế toán đơn vị chủ đầu tư (P- ASPlus 2.0). Phần mềm quản lý: Bao gồm: Phần mềm quản lý công văn, phần mềm quản lý doanh nghiệp, phần mềm quản lý nhân sự, phần mềm quản lý tài sản cố định. Thứ năm: Dịch vụ đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng: AASC luôn đặt nhân lực lên hàng đầu, chú trọng đến chất lượng lao động. Do đó, đào tạo nhân viên là một chiến lược để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của doanh nghiệp. Dịch vụ này có thể giúp cho khách hàng có thể lựa chọn được những nhân viên phù hợp với yêu cầu của công việc tuyển dụng, và giúp đỡ khách hàng trong việc tìm kiếm nhân viên tốt nhất cho công việc . AASC có một đội ngũ chuyên gia có nhiều kinh nghiệm trong đào tạo để xây dựng các chương trình đào tạo. Đặc biệt là các khoá học bồi dưỡng kế toán trưởng, bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán, kế toán nội bộ, quản trị doanh nghiệp, ứng dụng tin học trong công tác kế toán… AASC đã phối hợp tổ chức thực hiện, hợp tác với các trường đại học, các ngành, các địa phương ở trong nước và các tổ chức quốc tế, mở các khoá bồi dưỡng, đào tạo và nâng cao kiến thức về quản trị kinh doanh, về tài chính kế toán và kiểm toán, về phân tích đầu tư, chứng khoán, về thuế và bảo hiểm… cho hàng nghìn kế toán viên, kế toán trưởng và các kiểm toán viên nội bộ, qua đó góp phần nâng cao chất lượng công tác kế toán, kiểm toán nội bộ trong doanh nghiệp. AASC còn thực hiện các dịch vụ giới thiệu, cung cấp các nhân viên kế toán, kiểm toán cho các doanh nghiệp trong nước và các xí nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Thứ sáu: Dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá: Là một dịch vụ khá mới mẻ tại Việt Nam trong những năm gần đây. Điều này xuất phát từ nhu cầu thực tiễn chuyển đổi loại hình DNNN. Trước nhu cầu đó, Công ty đã kịp thời cung cấp dịch vụ tư vấn cổ phần hoá, bao gồm tư vấn tất cả các vấn đề liên quan đến quy trình, thủ tục tiến hành cổ phần hoá cũng như các vấn đề phát sinh trong và sau khi cổ phần. Đặc biệt, năm 2003 và năm 2004 là hai năm đánh dấu bước phát triển của AASC trong hoạt động cung cấp dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá. Và AASC sẽ ngày càng nâng cao chất lượng dịch vụ và cung cấp cho khách hàng những dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp tốt nhất và tư vấn những phương pháp tối ưu nhất. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Công ty Hiện nay, AASC có hàng trăm khách hàng hoạt động trên mọi lĩnh vực của nền kinh tế và thuộc mọi thành phần kinh tế, quy mô hoạt động của Công ty ngày càng được mở rộng, khách hàng của Công ty ngày càng đông đảo. Trải qua hơn 16 năm hoạt động, Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán đã có khoảng 1500 khách hàng trong đó có khoảng 500 khách hàng thường xuyên trong nhiều lĩnh vực trên khắp cả nước. Qua hơn 16 năm hình thành và phát triển, AASC đã không ngừng lớn mạnh và ngày càng khẳng định được vị thế cũng như uy tín của mình. Thị phần của Công ty ngày càng được mở rộng với tốc độ tăng doanh thu qua các năm tương đối cao và ổn định. Bảng 1.1: Kết quả kinh doanh trong 5 năm Đơn vị: Tỷ đồng STT Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 1 Doanh thu 21.174 25.972 31.688 42.465 59.064 2 Lợi nhuận 2.033 1.092 1.423 1.195 1.099 (Nguồn: Phòng Tổng hợp – AASC) Dựa vào bảng ta thấy rằng doanh thu của Công ty tăng đều đặn trong các năm và tăng nhanh trong hai năm 2005 và năm 2006. Và lợi nhuận của Công ty cũng đạt ở mức cao. Có được điều đó là do Công ty đã không ngừng mở rộng quy mô, mở rộng thị trường. Các hợp đồng kiểm toán ngày càng tăng lên không những về số lượng mà còn về giá trị của hợp đồng. Hiện nay, AASC đã và đang cung cấp dịch vụ trên toàn lãnh thổ Việt Nam, và có nhiều hợp đồng trị giá hàng trăm triệu đồng. Với những thành tích và những đóng góp của AASC đối với lĩnh vực Tài chính, Kế toán và Kiểm toán Việt Nam, ngày 15 tháng 8 năm 2001, Chủ Tịch nước đã ký Quyết định 586 KT/CT tặng thưởng Huân chương lao động hạng ba (vào năm 2001) và đặc biệt, vào ngày kỉ niệm 15 năm thành lập (13/05/1991 – 13/05/2006), Công ty đã vinh dự đón nhận Huân chương lao động hạng nhì, minh chứng cho những đóng góp to lớn của AASC trong lĩnh vực Kế toán, Kiểm toán và AASC là Công ty kiểm toán độc lập đầu tiên được Chủ Tịch nước tặng thưởng phần thưởng cao quý này. Ngày 27/07/2001, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định 922/QĐ/TT tặng thưởng danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc cho Phó Giám đốc Nguyễn Thanh Tùng, tặng bằng khen cho tập thể ba phòng: Phòng Kiểm toán dự án, phòng Công nghệ thông tin và phòng Kiểm toán các ngành thương mại dịch vụ và bằng khen cho đồng chí trưởng phòng Hành chính - Hoàng San. Hiện nay, AASC là Công ty kiểm toán được Ủy ban chứng khoán nhà nước chấp thuận là tổ chức kiểm toán độc lập được phép tham gia kiểm toán các tổ chức phát hành và kinh doanh chứng khoán; được Ngân hàng nhà nước Việt Nam chấp thuận là tổ chức kiểm toán độc lập được phép kiểm toán các tổ chức tín dụng; là một trong bốn công ty kiểm toán Việt Nam cùng với bốn công ty kiểm toán quốc tế hoạt động tại Việt Nam được phép tham gia kiểm toán các dự án tài trợ bởi các tổ chức quốc tế như Ngân hàng thế giới (WB), Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) và các tổ chức khác. Đặc điểm tổ chức và quản lý của Công ty Hiện nay, nhân sự của AASC tại trụ sở chính và các chi nhánh là khoảng hơn 140 cán bộ, nhân viên được đào tạo đại học và trên đại học ngành Tài chính, Ngân hàng, Kế toán và Kiểm toán ở trong và ở ngoài nước. Trong đó, có 39 người được cấp chứng chỉ Kiểm toán viên cấp Nhà nước (CPA); 12 thạc sĩ, cán bộ đang theo học cao học và ACCA; nhiều cộng tác viên bao gồm các giáo sư, tiến sỹ, chuyên gia đầu ngành có kinh nghiệm và chuyên môn dầy dạn. Nhân viên chuyên nghiệp của AASC được đào tạo chính quy tại các trường đại học hàng đầu tại Việt Nam; được tuyển chọn vào làm việc tại AASC thông qua các vòng thi nghiêm túc, chất lượng về trình độ chuyên môn nghiệp vụ và khả năng tiếng Anh. AASC cũng chú trọng vào việc đào tạo nâng cao trình độ của nhân viên trong quá trình làm việc. Công ty thường xuyên tổ chức các khoá đào tạo cho các nhân viên mới để truyền đạt kinh nghiệm, giúp họ nhanh chóng làm quen với công việc; bên cạnh đó, Công ty cũng tổ chức các khoá đào tạo nội bộ để phổ biến, cập nhật thông tin và các văn bản pháp lý mới ban hành liên quan đến hoạt động tài chính, kế toán và kiểm toán. Đồng thời, hàng năm, tất cả các nhân viên của AASC trừ các cấp lãnh đạo phòng trở lên đều phải trải qua kỳ thi sát hạch định kỳ. AASC rất coi trọng công tác tổ chức cũng như chất lượng của kỳ thi sát hạch này, bởi qua đó giúp cho những nhà quản lý thấy được trình độ chuyên môn và sự tiến bộ của các nhân viên trong Công ty, đồng thời là động lực cho các nhân viên không ngừng phấn đấu học hỏi. Các nhân viên có năng lực chuyên môn tốt được gửi đi đào tạo ở các tổ chức đào tạo trong và ngoài nước dưới các hình thức khác nhau. Hàng năm, Công ty luôn tổ chức thi nghiệp vụ: Tài chính doanh nghiệp, kế toán, kiểm toán, ngoại ngữ, tin học nhằm đánh giá nâng cao tay nghề của nhân viên. Các vị trí cán bộ từ trên xuống dưới được phân cấp rõ ràng: Ban Giám đốc; Phụ trách phòng; Kiểm toán viên chính: Được phân nhỏ thành 3 cấp: KTV1, KTV2, KTV3 (Kiểm toán viên cao cấp); Trợ lý kiểm toán: Được phân nhỏ thành 5 cấp: TL1, TL2, TL3, TL4, TL5; Nhân viên hành chính; Công ty được tổ chức theo mô hình chức năng, thiết kế chặt chẽ và các bộ phận có mối liên hệ mật thiết với nhau, cùng hỗ trợ nhau trong hoạt động. Bộ máy quản lý của Công ty được khái quát qua Sơ đồ 1.1. Sơ đồ 1.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy của Công ty Hội đồng thành viên Ban Thường trực Hội đồng thành viên Tổng Giám đốc Phó Tổng Giám đốc Phó Tổng Giám đốc Ban Kiểm soát Phó Tổng Giám đốc Phó Tổng Giám đốc Hội đồng thành viên Ban Thường trực Hội đồng thành viên Tổng Giám đốc Phó Tổng Giám đốc Phó Tổng Giám đốc Ban Kiểm soát Phó Tổng Giám đốc Phó Tổng Giám đốc Hội đồng thành viên Ban Thường trực Hội đồng Thành viên Tổng Giám đốc Ban Kiểm soát Hội đồng Thành viên Phòng Kiểm toán xây dựng cơ bản Phòng Tổng hợp Chi nhánh tại Tp. Hồ Chí Minh Văn phòng đại diện tại Quảng Ninh Phòng Kiểm toán 3 PhòngKiểm toán 5 Phòng Kiểm toán 2 PhòngDịch vụ đầu tư nước ngoài PhòngKiểm toán 1 Tổng Giám đốc Công ty là người chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ Tài chính và trước pháp luật về toàn bộ hoạt động của Công ty. Nhiệm vụ và quyền hạn của Tổng Giám đốc được quy định trong điều 16 - Điều lệ tổ chức và hoạt động của Công ty. Phó Tổng Giám đốc có nhiệm vụ tư vấn cho Tổng Giám đốc về việc điều hành hoạt động của Công ty cũng như điều hành trực tiếp một số lĩnh vực hoạt động của Công ty theo sự uỷ quyền của Tổng Giám đốc. Phòng Tổng hợp: Có chức năng quản lý hành chính và nhân sự trong Công ty, đảm nhận việc lên kế hoạch hàng tháng về lao động, bảo vệ tài sản, cung cấp hậu cần cho Công ty, quản lý công văn đến và đi, sắp xếp và đề bạt cán bộ… Đồng thời, phòng này có nhiệm vụ theo dõi và hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, cung cấp các báo cáo kế toán, thanh toán lương, thưởng, cho cán bộ công nhân viên… Mặt khác, phòng có nhiệm vụ xây dựng và cung cấp các phần mềm về kế toán và quản lý theo nhu cầu của khách hàng. Bên cạnh đó, phòng cũng thực hiện lắp đặt, bảo trì mạng máy tính của chính Công ty, góp phần hỗ trợ hoạt động cho các phòng chức năng cũng như các phòng nghiệp vụ khác. Phòng còn thực hiện nhiệm vụ đào tạo nhân viên hàng năm, tổ chức sát hạch định kỳ để đánh giá trình độ chuyên môn nghiệp vụ của nhân viên, cập nhật các thông tin mới về tài chính, kế toán, kiểm toán… và hướng dẫn cho các phòng nghiệp vụ. Đồng thời, phòng còn thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chất lượng các cuộc kiểm toán hàng năm theo yêu cầu của Ban Giám đốc. Phòng Kiểm toán 1, phòng Kiểm toán 2, phòng Kiểm toán 3: Đều có cùng chức năng là cung cấp các dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán, kiểm toán liên quan đến các hoạt động thương mại và dịch vụ, các doanh nghiệp sản xuất, cung cấp dịch vụ tư vấn, xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa… Phòng Kiểm toán 5: Ngoài hỗ trợ các phòng nghiệp vụ trên còn cung cấp dịch vụ kiểm toán xây dựng cơ bản, các dịch vụ liên quan tới các dự án của các tổ chức chính phủ và phi chính phủ… Phòng Dịch vụ đầu tư nước ngoài: Ngoài việc hỗ trợ cho các phòng nghiệp vụ khác, phòng còn có nhiệm vụ kiểm toán các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Phòng Kiểm toán xây dựng cơ bản: Đây là phòng chuyên thực hiện kiểm toán các báo cáo quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản hoặc các hạng mục công trình hoàn thành, được thực hiện bởi đội ngũ kiểm toán viên và kỹ thuật viên có trình độ cao và giàu kinh nghiệm. AASC là một trong hai công ty kiểm toán đầu tiên tại Việt Nam, với quá trình phát triển lâu dài và bền vững. Sau hơn 16 năm xây dựng và phát triển, AASC đã đạt được nhiều thành tựu lớn. AASC đã có được một số lượng khách hàng đông đảo trong nhiều lĩnh vực từ sản xuất, thương mại, xây dựng cho đến ngân hàng, tài chính, bảo hiểm… Bằng trình độ, nghiệp vụ, AASC đã cung cấp cho khách hàng các dịch vụ kế toán, kiểm toán, tư vấn… với chất lượng cao, đáp ứng được sự tin cậy của khách hàng. PHẦN II: TỔ CHỨC CÔNG TÁC KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY 2.1. Phương pháp tiếp cận kiểm toán và quy trình kiểm toán chung do Công ty thực hiện 2.1.1. Phương pháp tiếp cận kiểm toán Trong quá trình thực hiện kiểm toán, bên cạnh việc đảm bảo mục tiêu thu thập được những bằng chứng kiểm toán có tính thuyết phục làm cơ sở cho việc đưa ra ý kiến nhận xét của mình thì AASC luôn cố gắng để đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp cao nhất cho khách hàng. Thực hiện kiểm toán gắn liền với việc hỗ trợ thông tin và tư vấn giúp cho khách hàng hoàn thiện tổ chức công tác kế toán cũng như hệ thống KSNB. Đó chính là những lý do để AASC duy trì được khách hàng thường xuyên và tìm kiếm thêm các khách hàng mới. Phương pháp tiếp cận kiểm toán báo cáo tài chính mà AASC sử dụng đó là tiếp cận theo khoản mục. Qua phương pháp này kiểm toán viên có thể phân chia cuộc kiểm toán thành các phần hành thông qua việc nhóm từng chỉ tiêu hay một nhóm các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính lại với nhau. Tuy nhiên khi thực hiện phân công công việc cho từng thành viên trong nhóm, mỗi thành viên sẽ làm các khoản mục có sự liên hệ mang tính chu trình, ví dụ như người làm về hàng tồn kho thì thường đảm nhiệm làm cả giá vốn và có thể cả phải trả người bán. Việc phân công như vậy, đảm bảo tránh sự trùng lắp công việc giữa các thành viên cũng như đảm bảo hiệu quả cao nhất cho cuộc kiểm toán. 2.1.2. Quy trình kiểm toán chung do Công ty thực hiện Tại AASC, chương trình kiểm toán được xây dựng dựa trên kinh nghiệm của các kiểm toán viên lâu năm và sự học hỏi các công ty kiểm toán, đặc biệt là các công ty kiểm toán nước ngoài. Chương trình được thường xuyên cập nhật và hoàn thiện cho phù hợp với chế độ kế toán và tình hình thị trường trong từng giai đoạn. Hệ thống chương trình kiểm toán gồm có: hệ thống hồ sơ kiểm toán, hệ thống câu hỏi đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ, các mẫu quy định chung về lập kế hoạch kiểm toán, chương trình kiểm toán cụ thể cho từng khoản mục trên các báo cáo tài chính của các doanh nghiệp. Việc kiểm toán các khách hàng cụ thể với những đặc thù về loại hình doanh nghiệp, ngành nghề kinh doanh, quy mô hoạt động… có những nét khác nhau. Song, mọi cuộc kiểm toán đều tuân theo quy trình chung gồm các giai đoạn được khái quát qua Sơ đồ 2.1. Sơ đồ 2.1 Quy trình kiểm toán chung Khảo sát và đánh giá khách hàng tiềm năng Thoả thuận cung cấp dịch vụ Lập kế hoạch kiểm toán Thực hiện kiểm toán Kết thúc kiểm toán Giai đoạn thứ nhất: Khảo sát và đánh giá khách hàng tiềm năng: Hàng năm, AASC đều gửi thư chào hàng kiểm toán cho khách hàng có nhu cầu kiểm toán bao gồm cả khách hàng thường xuyên và khách hàng mới. Thư chào hàng kiểm toán cung cấp cho khách hàng thông tin về các loại hình dịch vụ mà AASC có thể cung cấp cũng như quyền lợi mà khách hàng được hưởng từ các dịch vụ đó. Sau khi gửi thư chào hàng và nhận được thư mời kiểm toán của khách hàng, đại diện Công ty AASC sẽ tiến hành khảo sát, đánh giá để chấp nhận khách hàng. Đại diện AASC sẽ gặp ban lãnh đạo đơn vị khách hàng để tìm hiểu các thông tin sơ bộ về khách hàng như: nhu cầu về dịch vụ kiểm toán (mục đích mời kiểm toán, yêu cầu về dịch vụ cung cấp, báo cáo…), các thông tin chung (loại hình doanh nghiệp, địa chỉ, ngành nghề sản xuất kinh doanh chính, cơ cấu tổ chức, …). Đây là những thủ tục cơ bản ban đầu để có thể thu được thông tin tổng quan về những đặc điểm nổi bật của khách hàng mà các kiểm toán viên phải chú ý trong quá trình kiểm toán, sau đó sẽ tiến hành đánh giá rủi ro kiểm toán. Từ đó, tiến hành đánh giá rủi ro kiểm toán để xác định mức rủi ro kiểm toán gặp phải nếu tiến hành kiểm toán cho khách hàng này. Nếu mức rủi ro là chấp nhận được và thỏa thuận được giá phí kiểm toán thì AASC sẽ ký hợp đồng kiểm toán. Giai đoạn thứ hai: Thoả thuận cung cấp dịch vụ: Sau khi các điều kiện của khách hàng có thể chấp nhận được, Công ty sẽ ký hợp đồng cung cấp dịch vụ với khách hàng trong đó ghi rõ quyền và nghĩa vụ của hai bên. Các điều khoản của Công ty bao gồm: loại hình dịch vụ cung cấp cho khách hàng, thời gian thực hiện dịch vụ, thời điểm phát hành báo cáo kiểm toán và thư quản lý, phương thức phát hành báo cáo... Về phía khách hàng, hợp đồng kiểm toán còn quy định rõ trách nhiệm của công ty khách hàng: cung cấp đầy đủ các tài liệu kế toán của công ty mình liên quan đến cuộc kiểm toán, thời hạn và phương thức thanh toán phí dịch vụ cho AASC... Giai đoạn thứ ba: Lập kế hoạch kiểm toán: Đây là giai đoạn rất quan trọng, đặc biệt đối với kiểm toán khoản mục doanh thu. Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán bao gồm các bước sau: Thứ nhất: Lập kế hoạch chiến lược: Sau khi hợp đồng kiểm toán được ký kết, chiến lược kiểm toán được thực hiện bởi trưởng nhóm kiểm toán và được đưa lên Phó Tổng Giám đốc phụ trách trực tiếp phê duyệt. Quá trình lập chiến lược kiểm toán giúp cho kiểm toán viên: Tìm hiểu tình hình kinh doanh, ngành nghề mà khách hàng đang hoạt động, mục tiêu kinh doanh và những rủi ro tiềm tàng có thể có đối với ngành nghề kinh doanh đó; Tìm hiểu về tính hiệu lực của hệ thống kiểm soát nội bộ và lập phương pháp tiếp cận kiểm toán đối với hệ thống kiểm soát nội bộ; Thu nhận bằng chứng kiểm toán có hiệu lực bằng cách tập trung công việc kiểm toán vào những mục tiêu kiểm toán với rủi ro sai sót đáng kể; Tăng cường trao đổi thông tin với khách hàng và trao đổi thông tin giữa các thành viên trong nhóm kiểm toán; Xem xét tới quan điểm của khách hàng, vì thế kiểm toán viên có thể diễn đạt những phát hiện của mình mà khách hàng quan tâm; Thứ hai: Lập kế hoạch tổng thể: Ngay sau khi xác định được kế hoạch chiến lược của cuộc kiểm toán, trưởng nhóm kiểm toán bắt đầu tiến hành lập kế hoạch tổng thể. Công việc này bao gồm các bước sau: Một là thu thập thông tin chung về hoạt động của khách hàng: Để lập kế hoạch kiểm toán tổng thể, công việc cần làm trước tiên là thu thập các thông tin về hoạt động của khách hàng như: lĩnh vực hoạt động, địa bàn hoạt động, thời gian hoạt động, đặc điểm của sản phẩm, quy trình sản xuất, cơ cấu nhân sự, các bên có liên quan, thông tin về Ban Giám đốc, hệ thống kế toán, tổng số vốn kinh doanh, số vốn vay… Bên cạnh đó, kiểm toán viên cũng cần tìm hiểu về các quy định và việc thực hiện các quy định của Nhà nước, của khách hàng đối với các hoạt động. Từ đó xác định điểm mạnh, điểm yếu của khách hàng và những vấn đề quan trọng mà kiểm toán viên cần chú ý trong quá trình kiểm toán. Hai là đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng: Các thông tin về môi trường kiểm soát, các thủ tục kiểm soát được áp dụng, và xem xét các thủ tục kiểm soát đó có được thiết lập dựa trên các nguyên tắc cơ bản hay không, các thông tin về chính sách, chế độ kế toán đối với việc hạch toán và lập báo cáo tài chính trong năm kiểm toán. Ngoài ra, kiểm toán viên cũng rất chú ý các giao dịch và các nghiệp vụ có thể có ảnh hưởng trọng yếu đến BCTC; ảnh hưởng của công nghệ thông tin và hệ thống máy tính đến công tác kế toán của đơn vị. Trong quá trình tìm hiểu về khách hàng, kiểm toán viên phải tìm hiểu và đánh giá về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng; đặc biệt là hệ thống kế toán của công tycông ty khách hàng. Cụ thể kiểm toán viên phỏng vấn nhân sự chịu trách nhiệm quản lý hoặc ban hành các quy định của khách hàng nhằm trợ giúp cho việc xác định mức độ trọng yếu khi kiểm toán báo cáo tài chính của khách hàng. Các câu hỏi mà kiểm toán viên đưa ra không những cung cấp những hiểu biết về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng mà còn giúp kiểm toán viên trong việc lập kế hoạch kiểm toán và xác định các thủ tục kiểm toán. Mỗi câu hỏi mà kiểm toán viên đưa ra cần được trả lời bằng cách điền vào cột, dòng tương ứng: “có”: có áp dụng thủ tục kiểm soát; “không”: thủ tục kiểm soát là cần thiết đối với hoạt động của doanh nghiệp nhưng không được áp dụng, “không áp dụng”: thủ tục kiểm soát là không cần thiết đối với hoạt động của doanh nghiệp. Với những thủ tục có câu trả lời “có” cần thu thập bản sao của khách hàng hoặc mô tả lại một cách cụ thể trên các giấy tờ làm việc khác. Với những thủ tục có câu trả lời “không” hoặc “không áp dụng” cần chỉ rõ ảnh hưởng của nó đến rủi ro kiểm toán và những điểm cần khuyến nghị trong thư quản lý để hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ. Các câu hỏi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng được khái quát qua bảng 2.1. Bảng : câu hỏi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng Bảng 2.1 Câu hỏi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng Câu hỏi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ Có Không Không áp dụng 1. Các chức danh trong bộ máy kế toán có hợp lý không? 2. Công việc được phân công, nhiệm vụ của từng nhân viên kế toán có được quy định bằng văn bản không? 3. Những thay đổi trong công việc được phân công (nếu có) có được cập nhật thường xuyên không? 4. Kế toán trưởng có được đào tạo theo đúng chuyên ngành kế toán, tài chính hay không? 5. Kế toán tổng hợp có được đào tạo theo đúng chuyên ngành kế toán, tài chính hay không? 6. Các nhân viên khác thuộc bộ phận kế toán, tài chính có được đào tạo về chuyên ngành mà mình đang làm việc không? 7. Công tyCông ty có quy định khi nghỉ phép, các nhân viên chủ chốt phải báo cáo trước ít nhất 1 ngày cho cấp lãnh đạo không? 8. Công việc của những người nghỉ phép có được người khác đảm nhiệm hay không? 9. Các nhân viên có được gửi đi đào tạo lại hoặc tham gia các khóa học cập nhật các kiến thức mới về tài chính kế toán, thuế hay không? 10. Mọi thư từ, tài liệu gửi đến bộ phận kế toán có được ban lãnh đạo xem xét trước khi chuyển tới các bộ phận thực thi không? 11. Công tyCông ty có quy định khi cung cấp các tài liệu, thông tin tài chính kế toán ra bên ngoài phải được sự phê duyệt của cấp lãnh đạo không? Sau khi thực hiện các phỏng vấn kiểm tra hệ thống, kiểm toán viên đưa ra các ý kiến đánh giá và khoanh vùng rủi ro và đưa ra các chỉ dẫn cho việc lập kế hoạch. Đối với khoản mục doanh thu, các nội dung đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng bao gồm: Việc ghi s._.