Báo cáo Thực tập tại Tổng cục Hải quan Việt Nam

MỤC LỤC Trang A- MỞ ĐẦU 2 B- NỘI DUNG 3 I- QUÁ tr×nh thµnh lËp cña H¶i quan ViÖt Nam nãi chung vµ cña Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam nãi riªng 3 1.Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña H¶i quan ViÖt Nam 3 2. Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam 3 II.HÖ thèng tæ chøc bé m¸y theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh H¶i quan vµ NghÞ §Þnh 16/CP cña ChÝnh phñ vÒ chøc n¨ng , nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan 4 1.Kh¸i qu¸t chung vÒ tæ chøc bé m¸y 5 2.C¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan 5 3-Chøc n¨ng, nhiÖm vô ®èi víi tõng cÊp: 8 III.HÖ thèng tæ chøc bé m¸y H¶i quan ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña LuËt H¶i quan vµ NghÞ ®Þnh 96/2002/N§-CP ngµy 19/11/2002: 1.Kh¸i qu¸t chung vÒ tæ chøc bé m¸y: 11 11 2.Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña H¶i quan c¸c cÊp 12 3.Mèi quan hÖ trong qu¶n lý ho¹t ®éng h¶i quan 13 IV. Mét sè vÊn ®Ò vÒ tæ chøc bé m¸y H¶i quan ViÖt Nam hiÖn nay: 1. §¸nh gi¸ chung vÒ tæ chøc bé m¸y H¶i quan ViÖt Nam hiÖn nay 14 14 2.Mét sè nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn tæ chøc bé m¸y trong tiÕn tr×nh c¶i c¸ch, hiÖn ®¹i ho¸ H¶i quan ViÖt Nam 14 3.ChuÈn bÞ c¬ së cho qu¸ tr×nh ®æi míi h¶i quan 15 4.Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc 16 V.ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh H¶i quan ®Õn n¨m 2010: 17 A-MỞ ĐẦU Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu về kinh tế hiện nay cùng với việc gia nhập thương mại thế giới WTO của Việt Nam. Sự hội nhập là bước ngoặt tạo ra cơ hội và thách thức cho Việt Nam trong lĩnh vực giám sát và quản lý kinh tế - xã hội. Một nền kinh tế hay một quốc gia không căn cứ vào số dân và diện tích để khẳng định vị thế của mình trong bản đồ kinh tế thế giới. Để khẳng định vai trò đó đòi hỏi nhất thiết phải có sự minh bạch và các chính sách quản lý kinh tế vĩ mô phù hợp với công ước quốc tế . Vì vậy, cần phải có một cơ quan trực thuộc chính phủ để quản lý vĩ mô nền kinh tế và giám sát sự biến đổi quan trọng của biến động trên thế giới. Và ngành Hải quan ra đời dựa trên nhu cầu và những đòi hỏi của xã hội. Việt Nam là một quốc gia có diện tích nhỏ, dân số đông và có đường biên giới đường biển, đường bộ dài tiếp giáp với nhiều quốc gia, đặc biệt Việt Nam là cửa ngõ giao lưu của nhiều quốc gia có nền kinh tế lớn mạnh. Chính vì vậy, ngay từ khi mới thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hóa, chính phủ lâm thời Việt Nam đăng ký sắc lệnh cho phép thành lập một cơ quan quản lý đường biên giới đường biển, hàng hóa, phòng chống các tệ nạn… Đó chính là tiền thân của Tổng cục hải quan hiện nay. Tổng cục hải quan Việt Nam trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm trong quá trình xây dựng và hoạt động đã gặt hái được rất nhiều thành công và được khẳng định là bộ phận không thể tách rời trong quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Được sự giúp đỡ của giáo viên hướng dẫn PGS-TS: Đoàn Thị Thu Hà và Vụ hợp tác quốc tế - Tổng cục hải quan đã giúp đỡ em hoàn thành bản báo cáo trên. Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành bản báo cáo tổng hợp này, do có nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan nên vẫn còn nhiều sai sót. Mong cô tận tình giúp đỡ. Em xin chân thành cảm ơn./. B- NỘI DUNG I-Qu¸ tr×nh thµnh lËp cña H¶i quan ViÖt Nam nãi chung vµ cña Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam nãi riªng 1.Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña H¶i quan ViÖt Nam. Ngay sau khi n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ra ®êi, ngµy 10/9/1945 Bé tr­ëng Bé Néi vô Vâ Nguyªn Gi¸p thay mÆt Chñ tÞch ChÝnh phñ l©m thêi ký S¾c lÖnh sè 27/SL thµnh lËp Së ThuÕ quan vµ ThuÕ gi¸n thu “ ®Ó ®¶m nhiÖm c«ng viÖc cña Së Tæng Thanh tra ®éc quyÒn muèi vµ thuèc phiÖn vµ c¸c Së Th­¬ng chÝnh B¾c, Trung vµ Nam bé”. Sù kiÖn nµy cã ý nghÜa lÞch sö rÊt quan träng , ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña H¶i quan ViÖt Nam, kh«ng chØ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña ®Êt n­íc, mµ cßn kh¼ng ®Þnh H¶i quan lµ mét c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu cña mét quèc gia ®éc lËp cã chñ quyÒn. Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña ngµnh H¶i quan lu«n g¾n liÒn víi c¸c giai ®o¹n lÞch sö c¸ch m¹ng träng ®¹i cña ®Êt n­íc. Trong 60 n¨m qua, ngµnh H¶i quan ®· kh«ng ngõng tr­ëng thµnh vµ lín m¹nh, thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu quan träng, rÊt ®¸ng tù hµo, ®ãng gãp vµo sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña ®Êt n­íc, dÉu r»ng ph¶i v­ît qua ®­îc rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña H¶i quan ViÖt Nam tr¶i qua 5 giai ®o¹n chÝnh : ThuÕ quan c¸ch m¹ng thêi k× ®Çu thµnh lËp ( 10/9/1945 – 19/12/1946) ThuÕ quan ViÖt Nam trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p (19/12/1946 -20/7/1954) H¶i quan ViÖt Nam trong sù nghiÖp sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt ®Êt n­íc (7/1954- 4/1975). H¶i quan ViÖt Nam thêi k× sau ngµy ®¸t n­íc thèng nhÊt vµ tr­íc ®æi míi (5/1975- 1986). H¶i quan ViÖt Nam trong thêi k× ®æi míi vµ héi nhËp quèc tÕ (1987-2008). 2. Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam Ngµy 30/8/1984 Héi ®ång Nhµ n­íc ra QuyÕt ®Þnh sè 547/NQ-H§BT thµnh lËp Tæng côc H¶i quan lµ c¬ quan thuéc Héi ®ång Bé tr­ëng ( nay lµ ChÝnh phñ ) vµ ngµy 20/10/1984 , Héi ®ång Bé tr­ëng (nay lµ ChÝnh phñ) cã NghÞ ®Þnh 139/H§BT quy ®Þnh nhiÖm vô , quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan. Theo NghÞ ®Þnh nµy, H¶i quan ViÖt Nam ®­îc tæ chøc thµnh hÖ thèng bao gåm: Tæng côc H¶i quan ®ãng trô së t¹i TP.Hµ Néi vµ cã bé phËn th­êng trùc ®ãng t¹i TP.Hå ChÝ Minh. H¶i quan tØnh, thµnh phè, ®Æc khu trùc thuéc Trung ­¬ng ë nh÷ng tØnh, thµnh phè, ®Æc khu cã c¸c cöa khÈu do Héi ®ång Bé tr­ëng quy ®Þnh. H¶i quan cöa khÈu ë nh÷ng n¬i cã quy ®Þnh cña Héi ®ång Bé tr­ëng lµ cöa khÈu biªn giíi ®­êng bé, ®­êng biÓn , ®­êng s«ng , ga xe löa liªn vËn quèc tÕ. C¸c ®éi kiÓm so¸t lµ h¶i quan. C¸c ®éi kiÓm so¸t c¬ ®éng cña Tæng côc ®ãng t¹i Hµ Néi, H¶i Phßng , thµnh phè Hå ChÝ Minh. Nh­ vËy, H¶i quan ViÖt Nam ®· ®­îc thiÕt lËp trªn nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt víi 3 cÊp ®é c¬ b¶n : Tæng côc H¶i quan. H¶i quan tØnh, thµnh phè, ®Æc khu trùc thuéc trung ­¬ng. Høa quan cöa khÈu, ®éi kiÓm so¸t H¶i quan. Ngµy 20/2/1990, Héi ®ång Nhµ n­íc th«ng qua Ph¸p lÖnh H¶i quan quy ®Þnh chøc n¨ng , nhiÖm vô, tæ chøc bé m¸y cña H¶i quan ViÖt Nam vµ quy ®Þnh chÕ ®é qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ H¶i quan nh­ng cho ®Õn tr­íc khi cã NghÞ ®Þnh 16/CP ngµy 7/3/1994 th× hÖ thèng tæ chøc bé m¸y H¶i quan vÉn tiÕp tôc ®­îc duy tr× theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh 139/H§BT. II.HÖ thèng tæ chøc bé m¸y theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh H¶i quan vµ NghÞ §Þnh 16/CP cña ChÝnh phñ vÒ chøc n¨ng , nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan. HÖ thèng tæ chøc bé m¸y theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh H¶i quan vµ NghÞ ®Þnh 16/CP cña ChÝnh phñ vÒ chøc n¨ng , nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan lµ m« h×nh tæ chøc kh¸ æn ®Þnh trongt mét thêi gian kh¸ dµi lµ sù kÕ thõa cña m« h×nh tæ chøc tr­íc ®ã vµ ®· ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ tÝch cùc trong thêi k× ®Çu cña kinh tÕ thÞ tr­êng víi nh÷ng kinh nghiÖm phong phó trong x©y dùng tæ chøc bé m¸y cña Ngµnh. V× vËy, cÇn ®­îc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ s©u s¾c rót ra nh÷ng vÊn ®Ò cÇn thiÕt cho viÖc hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc ë c¸c giai ®o¹n tiÕp theo. 1.Kh¸i qu¸t chung vÒ tæ chøc bé m¸y: 1.1. VÒ hÖ thèng tæ chøc: Theo Ph¸p LÖnh H¶i quan vµ NghÞ ®Þnh 16/CP cña Chinh phñ vÒ chøc n¨ng , ngiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan th× Tæng côc H¶i quan lµ c¬ quan thuéc ChÝnh phñ , ®­îc tæ chøc theo nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt, gåm 3 cÊp : CÊp trung ­¬ng ( Tæng côc H¶i quan ). CÊp tØnh ( Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè ) CÊp c¬ së ( H¶i quan cöa khÈu, §éi kiÓm so¸t h¶i quan). 1.2. VÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y c¸c cÊp ®Õn tr­íc khi cã luËt H¶i quan: a- Vô , Côc , ®¬n vÞ trùc thuéc c¬ quan Tæng côc ( cã c¸c phßng, ®éi trùc thuéc : Cã 12 Vô , Côc, ®¬n vÞ trùc thuéc víi 57 phßng, ®éi vµ ®¬n vÞ t­¬ng ®­¬ng). b- Côc h¶i quan tØnh , liªn tØnh , thµnh phè ( cã c¸c phßng, H¶i quan cöa khÈu, §éi kiÓm so¸t h¶i quan trùc thuéc) : - Cã 30 Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè víi h¬n 218 phßng , 146 H¶i quan cöa khÈu vµ t­¬ng ®­¬ng , 18 ®éi kiÓm so¸t vµ 7 tr¹m kiÓm so¸t liªn hîp. - H¶i quan cöa khÈu vµ mét sè phßng nghiÖp vô cã c¸c §éi nghiÖp vô trùc thuéc. c- Tr­êng Cao ®¼ng H¶i quan : Cã 9 phßng , khoa.( KÓ tõ n¨m 2006, Tr­êng Cao ®¼ng H¶i quan ®­îc s¸t nhËp víi ph©n viÖn Tµi chÝnh thµnh phè Hå ChÝ Minh. 2.C¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan: 2.1 L·nh ®¹o Tæng côc H¶i quan: Tæng côc tr­ëng : Lª M¹nh Hïng Phã Tæng côc tr­ëng : §Æng ThÞ B×nh An Phã Tæng côc tr­ëng : Vò Ngäc Anh Phã Tæng côc tr­ëng : §Æng V¨n T¹o Phã Tæng côc tr­ëng : §Æng H¹nh Thu. Tõ ngµy 25/4/1984 ®Õn ngµy 4/9/2002 theo QQ§sè 113/2002/Q§-TTg ban hµnh vÒ viÖc Tæng côc H¶i quan sÏ chuyÓn sang lµ ®¬n vÞ trùc thuéc Bé Tµi chÝnh .  2.3- Chức năng của từng phòng ban: V¨n phßng Phßng Tæng hîp Côc KiÓm Tra Sau Th«ng Quan Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp Phßng nghiÖp vô I MiÒn B¾c Phßng nghiÖp vô II MiÒn Trung Phßng nghiÖp vô III miÒn Nam Côc §iÒu tra chèng bu«n lËu Phßng kÕ hoach tæng hîp Phßng nghiÖp vô 1 ( ®­êng biÓn) §éi nghiÖp vô 1 Phßng nghiÖp vô 2 ( ®­êng kh«ng) §éi nghiÖp vô2 Phßng nghiÖp vô 3 ( ®­êng bé ) §éi nghiÖp vô 3 Phßng nghiÖp vô 4 ( ma tuý ) §éi nghiÖp vô 4 Bé phËn phÝa Nam Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ thèng kê h¶I quan Phßng thèng kª Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp Phßng trung t©m d÷ liÖu Phßng qu¶n lý ®¶m b¶o hÖ thèng Phßng c«ng nghÑ th«ng tin. Vô tæ chøc c¸n bé Ban v× sù TBPN B¶o vÖ néi bé C¸n bé Tæ chøc biªn chÕ §µo t¹o Vô kÕ ho¹ch – tµi chÝnh Tµi vô cÊp I Tµi vô Qu¶n lý x©y dùng c¬ b¶n VËt t­- Kü thuËt Tæng hîp Vô kiÓm tra thu thuÕ XNK Phßng chÕ ®é chÝnh s¸ch Gi¸ thuÕ Vô gi¸m s¸t qu¶n lý Phßng mËu dÞch Phßng phi mËu dÞch §Çu t­ gia c«ng Vô hîp t¸c quèc tÕ Hîp t¸c ®a ph­¬ng Hîp t¸c song ph­¬ng Tæng hîp 3-Chøc n¨ng, nhiÖm vô ®èi víi tõng cÊp: 3.1 Tæng côc H¶i quan: a/ Chøc n¨ng: Tæng côc H¶i quan lµ c¬ quan thuéc chÝnh phñ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ lÜnh vùc H¶i quan vµ tæ chøc thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ H¶i quan trªn ph¹m vi c¶ n­íc . b/ NhiÖm vô : - VÒ nghiÖp vô : + TiÕn hµnh thñ tôc h¶i quan, thùc hiÖn kiÓm tra, gi¸m s¸t, kiÓm so¸t h¶i quan; + §¶m b¶o thùc hiÖn quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ xuÊt khÈu, nhËp khÈu, vÒ thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu vµ c¸c nghÜa vô kh¸c trong ph¹m vi thÈm quyÒn do ph¸p luËt quy ®Þnh. + TiÕn hµnh nh÷ng biÖn ph¸p ph¸t hiÖn, ng¨n ngõa , ®iÒu tra vµ xö lý hµnh vi bu«n lËu hoÆc vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸, ngo¹i hèi, tiÒn ViÖt Nam qua biªn giíi, hµnh vi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh kh¸c cña Nhµ n­íc vÒ h¶i quan trong ph¹m vi thÈm quyÒn do ph¸p luËt quy ®Þnh. + Thùc hiÖn thèng kª Nhµ n­íc vÒ h¶i quan. - VÒ x©y dùng lùc l­îng: + §µo t¹o, båi d­ìng ®éi ngò nh©n viªn h¶i quan; + Hîp t¸c quèc tÕ víi H¶i quan c¸c n­íc; - KiÕn nghÞ ChÝnh phñ: KiÕn nghÞ chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu , xuÊt c¶nh , nhËp c¶nh, qu¸ c¶nh, m­în ®­êng ViÖt Nam ; h­íng dÉn tæ chøc c¸ nh©n thùc hiÖn quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ h¶i quan. c) §Þa bµn ho¹t ®éng vµ khu vùc kiÓm so¸t h¶i quan: - §Þa bµn ho¹t ®éng: Khu vùc cöa khÈu, c¶ng biÓn, c¶ng s«ng quèc tÕ, c¶ng hµng kh«ng d©n dông quèc tÕ, b­u ®iÖn quèc tÕ. - Khu vùc kiÓm so¸t h¶i quan: Däc theo biªn giíi bê biÓn, h¶i ®¶o, vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i vµ nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c ë néi ®Þa ( g¾n víi ph©n cÊp cho c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ). 3.2. Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè: a/ Chøc n¨ng: Thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ h¶i quan ë ®Þa ph­¬ng vµ nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ph©n cÊp cho c¸c cÊp cña Tæng côc H¶i quan. b/ NhiÖm vô: - Tæ chøc gi¸m s¸t, qu¶n lý vÒ h¶i quan; - Tæ chøc thu thuÕ XNK vµ thu kh¸c; - Tæ chøc ®Êu tranh chèng bu«n lËu hoÆc vËn chuyÓn tr¸i phÐp qua biªn giíi vµ xö lý c¸c vi ph¹m vÒ h¶i quan; - Tæ chøc thèng kª Nhµ n­íc vÒ h¶i quan; - KiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt víi Tæng côc H¶i quan nh÷ng vÊn söa ®æi, bæ sung vÒ chÝnh s¸ch, chÕ ®é, quy tr×nh nghiÖp vô trong ho¹t ®éng cña H¶i quan ë ®Þa ph­¬ng; - Thùc hiÖn c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé vµ ®µo t¹o; - Tæ chøc thanh tra vµ kiÓm tra. c/ §Þa bµn ho¹t ®éng vµ khu vùc kiÓm so¸t h¶i quan cô thÓ: - §Þa bµn ho¹t ®éng: + C¸c khu vùc cöa khÈu ®­êng bé, bao gåm c¸c cöa khÈu chÝnh, cöa khÈu phô däc theo biªn giíi quèc gia; + C¸c c¶ng hµng kh«ng d©n dông quèc tÕ, c¶ng biÓn, c¶ng s«ng , cã th«ng th­¬ng víi n­íc ngoµi b»ng ®­êng biÓn, ®­êng s«ng ; §èi víi c¶ng biÓn quèc tÕ, khu vùc nµy cßn bao gåm c¶ khu vùc xung quanh phao sè “O” vµ n¬i quy ®Þnh cho tµu thuyÒn xuÊt c¶nh, nhËp c¶nh neo ®Ëu ®Ó chê vµo c¶ng biÓn quèc tÕ vµ däc theo c¸c luång l¹ch tõ c¸c khu vùc nãi trªn vµo c¶ng biÓn quèc. + C¸c b­u ®iÖn quèc tÕ cã chuyÓn nhËn th­ tõ, b­u kiÖn víi n­íc ngoµi. + C¸c ®Þa ®iÓm kh¸c ë néi ®Þa : Kho, b·i chuyªn dông chøa hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu; ®Þa ®iÓm ®­îc phÐp lµm dÞch vô XNK, dÞch vô b¸n hµng thu ngo¹i tÖ; b­u côc kiÓm quan; ®iÓm kiÓm tra h¶i quan vµ nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c ë néi ®Þa mµ h¶i quan ph¸t hiÖn cã dÊu hiÖu ho¹t ®éng bu«n lËu hoÆc vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸, ngo¹i hèi qua biªn giíi. + C¸c tuyÕn ®­êng qu¸ c¶nh m­în ®­êng ViÖt Nam tÝnh tõ cöa khÈu nhËp ®Õn cöa khÈu xuÊt. - Khu vùc kiÓm so¸t h¶i quan ( thùc hiÖn phèi hîp , kh«ng ph¶i lµ lùc l­îng chñ tr×). + Däc theo biªn giíi ®¸t liÒn: C¸c x· vµ c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh t­¬ng ®­¬ng trong khu vùc biªn giíi. + Trªn s«ng suèi biªn giíi lµ phÇn s«ng suèi biªn giíi trong ph¹m vi c¸c x· vµ ®¬n vÞ hµnh t­¬ng trong khu vùc biªn giíi. + Däc theo bê biÓn vµ h¶i ®¶o: Bao gåm c¸c x· vµ c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh t­¬ng ®­¬ng ven biÓn vµ h¶i ®¶o. + Trªn biÓn: Bao gåm néi thuû, l·nh h¶i vµ vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i. 3.3.H¶i quan cöa khÈu: H¶i quan cöa khÈu cã chøc n¨ng nhiÖm vô: Tæ chøc thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ ®Êu tranh chèng bu«n lËuhoÆc vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸ , tiÒn tÖ qua cöa khÈu. 3.4.§éi kiÓm so¸t H¶i quan: §éi kiÓm so¸t H¶i quan cã chøc n¨ng , nhiÖm vô: Tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c phßng ngõa, ®Êu tranh chèng bu«n lËu hoÆc vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸, ngo¹i hèi, tiÒn ViÖt Nam qua biªn giíi. III.HÖ thèng tæ chøc bé m¸y H¶i quan ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña LuËt H¶i quan vµ NghÞ ®Þnh 96/2002/N§-CP ngµy 19/11/2002: 1.Kh¸i qu¸t chung vÒ tæ chøc bé m¸y: Tổ chức bộ máy ®­îc s¾p xÕp theo yªu cÇu cña LuËt H¶i quan vµ NghÞ ®Þnh96/2002/N§-CP: - VÒ c¨n b¶n, hÖ thèng tæ chøc H¶i quan ViÖt Nam vÉn ®­îc tæ chøc theo nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt theo 3 cÊp : + Tæng côc H¶i quan. + Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè. + Chi côc H¶i quan. - Sau khi LuËt H¶i quan ®­îc c«ng bè , ngµnh H¶i quan ®· tiÕn hµnh s¾p xÕp l¹i bé m¸y bªn trong c¸c Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè, Chi côc H¶i quan nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña sù thay ®æi c¨n b¶n vÒ quy tr×nh nghiÖp vô; kh¾c phôc sù cång kÒnh cña bé m¸y gi¸n tiÕp. - Qua s¾p xÕp l¹i sè l­îng ®µu mèi cÊp phßng thuéc Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè tõ 218 cßn 118 ®Çu mèi cÊp phßng , bá cÊp ®éi thuéc thuéc phßng vµ t¨ng c­êng ®­îc 714 biªn chÕ gi¸n tiÕp xuèng c¸c Chi côc cöa khÈu. - Ngµy 4/9/2002, Thñ t­íng ChÝnh phñ cã quyÕt ®Þnh 113/2002/Q§-CP chuyÓn Tæng côc H¶i quan vµo Bé Tµi chÝnh. - Sau khi cã NghÞ ®Þnh sè 96/2002/N§-CP ngµy 13/11/2002, ngµnh ®· x©y dùng vµ tr×nh Bé ký ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh quy ®Þnh vÒ chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè, c¸c Vô, Côc thuéc c¬ quan Tæng côc vµ c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp. Thµnh lËp thªm Côc kiÓm tra sau th«ng quan, 3 trung t©m ph©n tÝch ph©n lo¹i hµng ho¸; thµnh lËp phßng kiÓm tra sau th«ng quan, phßng Thanh tra vµ mét sè phßng Gi¸ tÝnh thuÕ ë c¸c Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè; Ngµy 22/11/2005 Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 6641/Q§-TTg thµnh lËp Tr­êng Cao ®¼ng Tµi chÝnh –H¶i quan trªn c¬ së tæ chøc l¹i tr­êng Cao ®¼ng Tµi chÝnh- KÕ to¸n 4, Tr­êng cao ®¼ng H¶i quan vµ Phan viÖn TP Hå ChÝ Minh thuéc Häc viÖn Tµi chÝnh; Ngµy 6/1/2006 Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh ban hµnh QuyÕt ®Þnh thµnh lËp Trung t©m ®µo t¹o, båi d­ìng c«ng chøc thuéc Tæng côc H¶i quan. VÒ c¬ b¶n ®Õn nay, bé m¸y tæ chøc cña ngµnh ®· ®­îc tæ chøc kh¸ hoµn chØnh trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh cña LuËt H¶i quan. * C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y c¸c cÊp hiÖn nay: - Vô, Côc , ®¬n vÞ thuéc c¬ quan Tæng côc: 10 Vô, Côc vµ v¨n phßng ( 6 Vô kh«ng cã v¨n phßng) vµ 6 ®¬n vÞ sù nghiÖp. - Côc H¶i quan tØnh,liªn tØnh, thµnh phè cã c¸c cÊp phßng, chi côc, ®éi kiÓm so¸t: + Cã 33 Côc víi 176 phßng, 152 Chi côc , 35 ®éi kiÓm so¸t. - C¸c Chi côc H¶i quan: Cã mét sè ®éi nghiÖp vô ®­îc s¾p xÕp theo yªu cÇu nghiÖp vô tuú theo quy m« vµ khèi l­îng c«ng viÖc. 2.Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña H¶i quan c¸c cÊp: Chøc n¨ng nhiÖm vô cña H¶i quan c¸c cÊp ®· ®­îc cô thÓ ho¸ vµ quy ®Þnh cô thÓ t¹i c¸c ¨n b¶n : + NghÞ ®Þnh 96/2002/N§-CP ngµy 19/11/2002 cña ChÝnh phñ vÒ Quy ®Þnh chøc n¨ng nhiÖm vô , quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan. + Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 15/2002/Q§-BTC ngµy 10/02/2003 vÒ chøc n¨ng , nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè trùc thuéc Tæng côc H¶i quan. + C¸c quyÕt ®Þnh sè 16,17 30,31,32,33,35,36,37 vÒ chøc n¨ng , nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Côc KiÓm tra sau th«ng quan, Côc ®iÒu tra chèng bu«n lËu, Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ Thèng kª H¶i quan , Vô –V¨n phßng- Thanh tra, ViÖn Nghiªn cøu H¶i quan , c¸c trung t©m ph©n tÝch- ph©n lo¹i, §éi KiÓm so¸t chèng bu«n lËu vµ H¶i ®éi kiÓm so¸t h¶i quan, B¸o h¶i quan, Phßng trÞ gi¸ tÝnh thuÕ, Phßng KiÓm tra sau th«ng quan. + Tæng côc tr­ëng Tæng côc h¶i quan ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 414/TCHQ/TCCB ngµy 6/3/2003 quy ®Þnh chøc n¨ng , nhiÖm vô , quyÒn h¹n, c¬ cÊu tæ chøc vµ mèi quan hÖ c«ng t¸c cña §éi KiÓm so¸t H¶i quan trùc thuéc Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè + QuyÕt ®Þnh 415/TCHQ/Q§/TCCB ngµy 6/3/2003 vÒ chøc n¨ng , nhiÖm vô , quyÒn h¹n, c¬ cÊu tæ chøc vµ mèi quan hÖ c«ng t¸c cña Chi côc H¶i quan cöa khÈu, Chi côc H¶i quan ngoµi cöa khÈu trùc thuéc Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh , thµnh phè. + QuyÕt ®Þnh sè 1766/TCHQ/Q§/TCCB ngµy 29/12/2003 quy ®Þnh vÒ quyÒn h¹n vµ mèi quan hÖ c«ng t¸c cña Chi côc H¶i quan cöa khÈu, ChØ côc H¶i quan cöa khÈu trùc thuéc Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phj«. Trưíc yªu cÇu héi nhËp m¹nh mÏ víi thÕ giíi, Quèc héi n­íc CHXHCN ViÖt Nam ®· th«ng qua LuËt bæ sung söa ®æi mét sè ®iÒu cña LuËt H¶i quan. Nh»m nç lùc c¶i c¸ch, hiÖn ®¹i ho¸ H¶i quan ViÖt Nam , ngµy 6/1/2006 Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh ban hµnh c¸c QuyÕt ®Þnh sè 3/2006/Q§-BTC söa ®æi, bbæ sung QuyÕt ®Þnh sè 15 vµ sè 17/2003/Q§-BTC ngµy 10/2/2003 dÉn trªn. Trong ®ã cã néi dung rÊt quan träng lµ thµnh lËp phßng thu nhËp , xö lý th«ng tin nghiÖp vô h¶i quan thuéc Côc ®iÌu tra chèng bu«n lËu- Tæng côc h¶i quan. Ngµy 10/1/2006 Tæng côc tr­ëng Tæng côc H¶i quan ®· ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh sè 25,27/Q§-TCHQ bæ sung , söa ®æi c¸c QuyÕt ®Þnh sè 1766 vµ sè 415 dÉn trªn; QuyÕt ®Þnh sè 26 /Q§-TCHQ quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n, cë cÊu tæ chøc vµ mèi quan hÖ c«ng t¸c cña Phßng Thu nhËp xö lý th«ng tin nghiÖp vô h¶i quan thuéc Côc §iÒu tra chèng bu«n lËu. 3.Mèi quan hÖ trong qu¶n lý ho¹t ®éng h¶i quan: a- Mèi quan hÖ “däc” ( mèi quan hÖ trong néi bé Ngµnh ) : H¶i quan ViÖt Nam ®­îc tæ chøc t¹p trung thèng nhÊt , nghÜa lµ : c¸n bé, c«ng chøc h¶i quan ®­îc tuyÓn dông, ®µo t¹o, båi d­ìng , lu©n chuyÓn, ®Ò b¹t , quyÒn lîi vµ nghÜa vô ®Òu ®­îc thèng nhÊt qu¶n lý tõ trªn Tæng còcuèng c¸c Chi côc cho dï c¸n bé, c«ng chøc h¶i quan c«ng t¸c ë bÊt cø vÞ trÝ nµo trªn thÕ giíi. §©y lµ mét ®Æc ®iÓm kh¸c víi c¸c Ngµnh kh¸c ( VD : C¸c Së Tµi chÝnh t¹i UBND c¸c tØnh, thµnh phè kh«ng ph¶i lµ c¬ quan thuéc Bé Tµi chÝnh mµ lµ c¬ quan thuéc UBND tØnh, thµnh phè. C¸c Së kh¸c còng t­¬ng tù nh­ vËy). b- Mèi quan hÖ “ngang” ( mèi quan hÖ víi c¸c c¬ quan ®¬n vÞ ngoµi ngµnh): Ho¹t ®éng h¶i quan liªn quan ®Õn rÊt nhiÒu ho¹t ®éng cña c¸c Bé, Ngµnh. V× vËy, trong ho¹t ®éng cña m×nh , H¶i quan ViÖt Nam ë mäi cÊp ®Òu ph¶i cã quan hÖ nhiÒu mÆt víi c¸c c¬ quan ®¬n vÞ kh¸c: - Quan hÖ phèi hîp trong qu¶n lý hµng ho¸ XNK thuéc chuyªn Ngµnh ( Ví dụ: Hµng ho¸ NK lµ thuèc ch÷a bÖnh ph¶i chÞu sù qu¶n lý cña Bé Y tÕ; thuèc trõ s©u ph¶i chÞu sù qu¶n lý cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n…); - Quan hÖ phèi hîp trong tuÇn tra, kiÓm so¸t biªn giíi nh»m gi÷ g×n chñ quyÒn vµ an ninh biªn giíi ph¶i phèi hîp víi lùc l­îng biªn phßng, chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n vïng biªn giíi. - Quan hÖ víi chÝnh quyÒn, c¬ quan , ®oµn thÓ t¹i ®Þa bµn ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ: Ngoµi quan hÖ phèi hîp c«ng t¸c cßn cã c¸c mèi quan hÖ kh¸c nh­ : ®Êt ®ai, trô së, hé khÈu, ®¶ng ®oµn v.v… IV. Mét sè vÊn ®Ò vÒ tæ chøc bé m¸y H¶i quan ViÖt Nam hiÖn nay: 1. §¸nh gi¸ chung vÒ tæ chøc bé m¸y H¶i quan ViÖt Nam hiÖn nay: Tõ thùc tÕ ho¹t ®éng cña tæ chøc bé m¸y H¶i quan ViÖt Nam hiÖn nay cã thÓ thÊy: - Nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt lµ mét nguyªn t¾c cÇn ®­îc duy tr× vµ ph¸t triÓn. Khi nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn , nhiÖm vô cña h¶i quan cµng lín th× yªu cÇu vÒ tÝnh tËp trung thèng nhÊt trong chØ huy chØ ®¹o nghiÖp vô cµng cao. - Tæ chøc bé m¸y H¶i quan ViÖt Nam theo m« h×nh 3 cÊp lµ hîp lý. - Tuy ®­îc tæ chøc theo nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt gåm 3 cÊp, nh­ng trªn thùc tÕ, nguyªn t¾c nµy kh«ng ®­îc ®¶m b¶o do bÞ chia c¾t, manh món vÒ bé m¸y víi nh÷ng yÕu tè côc bé ®an xen vµo viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô, t¹o thµnh lùc c¶n trong viÖc thùc hiÖn nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt. - Thùc hiÖn quy tr×nh nghiÖp vô chñ yÕu theo h×nh thøc thñ c«ng, c¸c c«ng ®o¹n trong quy tr×nh nghiÖp vô ®­îc chia nhá vµ ph©n cho c¸c c«ng thøc trùc tiÕp thùc hiÖn còng lµ mét yÕu tè g©y trë ng¹i viÖc ph¸t huy hiÖu qu¶ cña qu¶n lý tËp trung, thèng nhÊt. - ViÖc quyÕt ®Þnh th«ng quan cßn ch­a ®­îc kh¸ch quan vµ thèng nhÊt do cÊp xö lý kh«ng ®ñ th«ng tin v× chñ yÕu chØ dùa vµo th«ng tin trªn bé hå s¬. 2.Mét sè nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn tæ chøc bé m¸y trong tiÕn tr×nh c¶i c¸ch , hiÖn ®¹i ho¸ H¶i quan ViÖt Nam Ho¹t ®éng cña H¶i quan hiÖn ®¹i ®ßi hái tÝnh tËp trung , thèng nhÊt rÊt cao, c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô ®­îc xö lý th«ng qua hÖ thèng th«ng tin vµ hÖ thèng qu¶n lý rñi ro hiÖn ®¹i chñ yÕu. Do vËy, bé m¸y H¶i quan ViÖt Nam cÇn ®­îc tæ chøc l¹i, con ng­êi trong bé m¸y ph¶i ®­îc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i nh»m: 2.1.X©y dùng hÖ thèng d÷ liÖu ®iÖn tö: Th«ng tin cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi ho¹t ®éng qu¶n lý, ®Õn møc “ kh«ng cã th«ng tin , ho¹t ®éng qu¶n lý kh«ng tån t¹i”. Ho¹t ®éng cña h¶i quan hiÖn ®¹i cÇn cã th«ng tin ®­îc cËp nhËt, ®¸p øng tøc th× nhu cÇu cña ng­êi khai th¸c. ViÖc tuyªn truyÒn tin cÇn ph¶i cã h¹ tÇng c«ng nghÖ th«ng tin tiªn tiÕn. Nh­ng tr­íc hÕt ph¶i cã th«ng tin . §Ó cã th«ng tin phôc vô ho¹t ®éng qu¶n lý h¶i quan cÇn x©y dùng bé m¸y thu thËp vµ xö lý c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, hÝnh thµnh hÖ thèng c¬ së d÷ liÖuth«ng suèt vµ cËp nhËt. C«ng chøc ho¹t ®éng t¹i ®©y ph¶i cã kü n¨ng thu thËp th«ng tin, cã kü n¨ng sö dông trang thiÕt bÞ kü thuËt c«ng nghÖ th«ng tin, ®­îc häc tËp c¸c quy ®ÞnhvÒ b¶o mËt th«ng tin. 2.2 §Èy m¹nh viÖc ¸p dông qu¶n lý rñi ro v¸o tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña Ngµnh: Rñi ro lµ nh÷ng sù viÖc x¶y ra ngoµi mong ®îi cña con ng­êi mang l¹i hËu qu¶ tiªu cùc. Qu¶n lý rñi ro ( QLRR) lµ mét quy tr×nh ®­îc x¸c ®Þnh nh»m hç trî cho qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh trªn c¬ së nhËn thøc ®­îc c¸c rñi ro tiÒm tµng vµ nh÷ng t¸c ®éng cña nã. QLRR g¾n liÒn viÖc x¸c ®Þnh c¸c c¬ héi x¶y ra rñi ro vµ viÖc ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ®èi phã víi c¸c thiÖt h¹i do rñi ro g©y ra. Nhê ®ã, cã thÓ c¶i tiÕn ®­îc chÊt l­îng hiÖu qu¶ c«ng viÖc vµ ®¶m b¶o sù an toµn trong ho¹t ®éng. C¸c biÖn ph¸p tiÕn hµnh ®Ó xö lý hoÆc chÕ ngù rñi ro thùc chÊt lµ lµm thay ®æi møc ®é tiªu cùc th«ng qua h¹n chÕ kh¶ n¨ng x¶y ra vµ l­êng tr­íc biÖn ph¸p kh¾c phôc nÕu rñi ro x¶y ra. Tæ chøc H¶i quan thÕ giíi (WCO) x¸c ®Þnh “ Qu¶n lý rñi ro lµ viÖc ¸p dông mét c¸ch cã nhÖ thèng c¸c quy tr×nh thñ tôc ®Ó x¸c ®Þnh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vµ tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t ®Ó ®èi phã víi nh÷ng rñi ro ®ã”. Mµ ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ®Ò ran biÖn ph¸p h÷u hiÖu h¹n chÕ rñi ro cÇn cã th«ng tin, cã tæ chøc bé m¸y tinh gi¶n, cã con ng­êi ®­îc ®µo t¹o t«t trong bé m¸y Êy. 2.3 ChØ ®¹o tËp trung, thèng nhÊt dÉn ®Õn gi¶m ®Çu mèi Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè Theo thêi gian , trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ th«ng tin ®­îc triÓn khai ®Õn tÊt c¶ c¸c Chi côc, HÖ thèng c¬ së d÷ liÖu ®­îc x©y dùng vµ ho¹t ®äng ®¸p øng ®Çy ®ñ vµ ngµy cµng tèt h¬n vµ thªm vµo ®ã lµ trong tiÕn tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ , nhiÒu trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh­ c¸c lo¹i m¸y soi, m¸y ngöi, ph­¬ng tiÖn t¸c nghiÖp hiÖn ®¹i còng ®­îc trang bÞ th× sù tån t¹i cña nhiÒu H¶i quan tØnh, thµnh phè nh­ hiÖn nay trë nªn l·ng phÝ. §Ó gi¶m bít l·ng phÝ cÇn nghiªn cøu m« h×nh H¶i quan liªn tØnh,thµnh phè quy m« lín./. 3.ChuÈn bÞ c¬ së cho qu¸ tr×nh ®æi míi h¶i quan: T¨ng c­êng hiÖu qu¶ c«ng t¸c tõ giai ®o¹n 1996- 2006 : Gi¸m s¸t qu¶n lý , thu thuÕ nhËp khÈu , ®Êu tranh chèng bu«n lËu.Nhê vËy sè thu hµng n¨m cña H¶i quan kh«ng ngõng t¨ng lªn, chiÕm 10-15% tæng thu ng©n s¸ch nhµ n­íc. N¨m 1986 thu ®­îc 5,57 tû ®ång N¨m 1987 thu ®­îc 17,43 tû ®ång N¨m 1998 thu ®­îc1750 tû ®ång - Th«ng qua ®æi míi ho¹t ®éng , c«ng t¸c thu ng©n s¸ch cña ngµnh h¶i quan còng ®¹t thµnh tùu to lín, sè thu n¨m sau t¨ng v­ît so víi n¨m tr­íc, chiÕm tõ 20% ®Õn 25% tæng thu NSNN. Cô thÓ lµ: +) N¨m 1994 thu ®­îc 10050 tû ®ång +) N¨m 2000 thu ®­îc 24423 tû ®ång +) N¨m 2004 thu ®­îc 46038 tû ®ång C«ng t¸c chèng bu«n lËu còng ®­îc chó träng ®Çu t­ , ®Èy m¹nh. Sè vô bu«n lËu, gian lËn, vi phËm do H¶i quan ph¸t hiÖn 1994 t¨ng 7,5 lÇn so víi n¨m 1985. 4.Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc Trong 60 n¨m x©y dùng vµ ho¹t ®éng ngµnh h¶i quan ®· 4 lÇn thay ®æi tªn gäi vµ 5 lÇn t¸ch , nhËp, ph¹m vi ho¹t ®éng nh­ng dï ë vÞ trÝ vµ tªn gäi nµo th× H¶i quan ViÖt Nam vÉn lu«n ®øng ë vÞ trÝ lµ lùc l­îng nßng cèt trong cuéc ®Êu tranh l©u dµi, b¶o vÖ lîi Ých , chñ quyÒn vµ an ninh kinh tÕ, chÝnh trÞ cña ®¸t n­íc, xøng ®¸ng lµ nh÷ng “ ng­êi c¸ch m¹ng g¸c cöa của nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc” vµ gãp phÇn quan träng vµo viÖc thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ vµ quan hÖ ®èi ngo¹i cña ®Êt n­íc. Cã thÓ nªu lªn nh÷ng b­íc tiÕn quan träng cña ngµnh H¶i quan trong qu¸ tr×nh 60 n¨m x©y dùng vµ ho¹t ®éng: - §¶m b¶o mét phÇn quan träng cho nguån thu ng©n s¸ch quèc gia. - Thu tõ thuÕ (thuÕ néi ®Þa vµ thuÕ xuÊt nhËp khÈu) trë thµnh nguån thu chñ yÕu cña NSNN - 1986- 2005 : Sè thu nép NS, t¨ng m¹nh tõ 5,57 tû ®ång ®Õn 46038 tû ®ång - §· gãp phÇn tÝch cùc b¶o vÖ an ninh kinh tÕ, chÝnh trÞ , v¨n ho¸, trËt tù an toµn , x· héi gãp phÇn b¶o vÖ chÕ ®é , b¶o vÖ tæ quèc. - X©y dùng , cñng cè vµ ph¸t triÓn lùc l­îng H¶i quan ngµy cµng v÷ng m¹nh, chÝnh quy, hiÖn ®¹i , ngµy cµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, kh«ng ngõng v­¬n lªn ®¸p øng yªu cÇu cña sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. HiÖn nay c¶ ngµnh H¶i quan cã c¸c ban ngµnh, bé phËn vµ lùc l­îng nh­ sau: 17 Vô, Côc, ®¬n vÞ trùc thuéc 33 §¬n vÞ h¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè, phô tr¸ch ®Þa bµn ho¹t ®éng t¹i 47/64 tØnh , thµnh phè trong c¶ n­íc 154 Chi côc cña khÈu 35 §éi KiÓm so¸t H¶i quan §éi ngò c¸n bé h¶i quan lín m¹nh c¶ vÒ sè l­îng vµ tr×nh ®ä chuyªn m«n nghiÖp vô, tæng biªn chÕ cuèi n¨m 2004 lµ 7658 ng­êi , t¨ng 2 lÇn so víi n¨m 1985. Trong ®ã : - 0,55% cã tr×nh ®é Trªn ®¹i häc - 60% cã tr×nh ®é §¹i häc - 24% cã tr×nh ®é Cao ®¼ng – Trung cÊp - 15,45% cã tr×nh ®é S¬ cÊp Ngµnh H¶i quan ®· vinh dù ®­îc §¶ng , Nhµ n­íc tÆng th­ëng nhiÒu phÇn th­ëng cao quý, nh­ : - 1 Hu©n ch­¬ng Hå ChÝ Minh - 9 Hu©n ch­¬ng §éc lËp - 79 Hu©n ch­¬ng lao ®éng c¸c h¹ng - 10 Hu©n ch­¬ng chiÕn c«ng - 178 B»ng khen ChÝnh phñ - 52 Cê thi ®ua ChÝnh phñ - 1 Anh hïng lùc l­îng vò trang nh©n d©n - 5 ChiÕn sü thi ®ua toµn quèc V.ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh H¶i quan ®Õn n¨m 2010: Môc tiªu thêi gian ®Çu ®Õn n¨m 2010, h¶i quan ViÖt Nam trá thµnh h¶i quan tiªn tiÕn trong khu vùc ASEAN Héi nhËp víi h¶i quan quèc tÕ víi ph­¬ng ch©m lµ: ThuËn lîi- TËn tuþ- chÝnh x¸c TÇm nh×n ®Õn n¨m 2010 vµ 2020 : Qu¶n lý h¶i quan h­íng tíi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu, ®µu t­ vµ du lÞch ; thùc hiÖn h¶i quan ®iÖn tö, c¬ quan h¶i quan ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp, minh b¹ch vµ liªm chÝnh. KẾT LUẬN Trong quá trình xây dựng và hoạt động, Tổng cục hải quan đã gặp hải được nhiều thành tựu, đảm bảo được NSNN, thu đúng , thu đủ, chống gian lận hàng hóa, ngăn chặn các tệ nạn xã hội…. bên cạnh đó vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc nhưng được sự chuyển hướng, chỉ đạo kịp thời của Đảng và Nhà nước cũng như sự cố gắng của cán bộ công nhiên trong Tổng cục nên đã từng bước vượt quan những khó khăn và trở ngại đó và trở thành cánh tay phải đắc lực của nhà nước. ._.