Giải pháp hoàn thiện việc lập và luân chuyển chứng từ kế toán thanh toán hàng hóa xuất nhập khẩu tại các doanh nghiệp ở TP.HCM

- 1 - MUÏC LUÏC Môû ñaàu CHÖÔNG 1 KHAÙI LUAÄN VEÀ CHÖÙNG TÖØ KEÁ TOAÙN THANH TOAÙN HAØNG HOÙA XUAÁT NHAÄP KHAÅU TAÏI DOANH NGHIEÄP.................................1 1.1 CHÖÙNG TÖØ KEÁ TOAÙN:..........................................................................1 1.1.1 Khaùi nieäm veà chöùng töø keá toaùn: .......................................................1 1.1.2 YÙ nghóa vaø tính chaát phaùp lyù cuûa chöùng töø keá toaùn:.........................2 1.1.3 Heä thoáng chöùng töø keá toaùn: ..............................................................3 1.1.3.1 Heä thoáng chöùng töø keá toaùn thoáng nhaát baét buoäc:..........................3 1.1.3.2 Heä thoáng chöùng töø keá toaùn höôùng daãn:.........................................3 1.1.4 Noäi dung cuûa chöùng töø keá toaùn:........................................................4 1.1.4.1 Chöùng töø thoâng thöôøng: [ 7,7] .......................................................4 1.1.4.2 Chöùng töø ñieän töû: [7,3] ..................................................................4 1.1.5 Phaân loaïi chöùng töø keá toaùn: ..............................................................4 1.1.5.1 Phaân loaïi theo tính chaát phaùp lyù cuûa chöùng töø: .............................4 1.1.5.2 Phaân loaïi theo coâng duïng cuûa chöùng töø: .......................................5 1.1.5.3 Phaân loaïi theo trình töï laäp chöùng töø: .............................................6 1.1.5.4 Phaân loaïi theo ñòa ñieåm laäp chöùng tö:ø ..........................................6 1.1.5.5 Phaân loaïi theo noäi dung caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaûn aûnh trong chöùng töø: ......................................................................................6 1.1.5.6 Phaân loaïi theo tính caáp baùch cuûa chöùng töø: ..................................7 1.1.5.7 Phaân loaïi theo soá laàn söû duïng: ......................................................7 1.1.5.8 Phaân loaïi theo phöông tieän laäp chöùng töø:......................................7 1.1.6 Nguyeân taéc laäp chöùng töø keá toaùn:.....................................................7 1.1.6.1 Nguyeân taéc laäp chöùng töø keá toaùn: [7, 8]........................................7 - 2 - 1.1.6.2 Kyù chöùng töø keá toaùn: [7, 8] ...........................................................9 1.1.7 Quaûn lyù, kieåm tra vaø chænh lyù chöùng töø keá toaùn: ............................10 1.1.7.1 Quaûn lyù chöùng töø keá toaùn: [7, 9] .................................................10 1.1.7.2 Kieåm tra chöùng töø keá toaùn: .........................................................10 1.1.7.3 Chænh lyù chöùng töø keá toaùn: ..........................................................11 1.1.8 Toå chöùc luaân chuyeån chöùng töø vaø ghi soå keá toaùn: ..........................11 1.1.9 Baûo quaûn, löu tröõ vaø xöû lyù trong tröôøng hôïp chöùng töø bò maát hoaëc bò huûy hoaïi:........................................................................................................12 1.1.9.1 Baûo quaûn vaø löu tröõ chöùng töø keá toaùn:........................................12 1.1.9.2 Xöû lyù trong tröôøng hôïp chöùng töø keá toaùn bò maát hoaëc bò huûy hoaïi: 14 1.2 CHÖÙNG TÖØ KEÁ TOAÙN TRONG PHÖÔNG THÖÙC THANH TOAÙN QUOÁC TEÁ HAØNG HOAÙ XUAÁT- NHAÄP KHAÅU:.............................................14 1.2.1 Ñaëc ñieåm, yù nghóa vaø yeâu caàu cuûa chöùng töø keá toaùn trong phöông thöùc thanh toaùn quoác teá haøng hoaù xuaát- nhaäp khaåu:.....................................14 1.2.2 Boä chöùng töø cô baûn trong thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu: [ 2, 248-280]. 16 1.2.2.1 Boä chöùng töø cô baûn trong thanh toaùn cho haøng hoùa nhaäp khaåu: .16 1.2.2.2 Boä chöùng töø cô baûn trong thanh toaùn cho haøng xuaát khaåu:.........21 1.2.3 Chöùng töø keá toaùn trong caùc phöông thöùc thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu: 22 1.2.3.1 Chöùng töø keá toaùn trong phöông thöùc chuyeån tieàn: ......................22 1.2.3.1.1 Baèng hình thöùc ñieän baùo (T/ T: Telegraphic Transfer): ........22 1.2.3.1.2 Hình thöùc thö chuyeån tieàn (M/T: Mail Transfer): .................23 1.2.3.2 Chöùng töø keá toaùn trong phöông thöùc ghi soå (Open Account)......23 - 3 - 1.2.3.2.1 Chöùng töø keá toaùn trong phöông thöùc thanh toaùn nhôø thu (Collection Of Payment – Encaissement):.............................................23 (1) Nhôø thu trôn, (Clean Collection): .................................................24 (2) Nhôø thu keøm chöùng töø (Documentary Collection): ......................24 1.2.3.2.2 Chöùng töø keá toaùn trong phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø (L/C:Documentary Credit – Le Credit Documentaire):..........25 (1) Boä hoà sô, chöùng töø ñoái vôùi tröôøng hôïp nhaäp khaåu haøng hoaù:..27 (2) Boä hoà sô, chöùng töø ñoái vôùi tröôøng hôïp xuaát khaåu haøng hoaù:........28 CHÖÔNG 2 THÖÏC TRAÏNG VIEÄC LAÄP VAØ LUAÂN CHUYEÅN CHÖÙNG TÖØ KEÁ TOAÙN THANH TOAÙN HAØNG HOÙA XUAÁT NHAÄP KHAÅU (XNK) TAÏI CAÙC DOANH NGHIEÄP ÔÛ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH...........................................29 2.1 Söï phaùt trieån vaø ñaëc ñieåm cuûa caùc doanh nghieäp kinh doanh xuaát nhaäp khaåu taïi Thaønh phố Hoà Chí Minh. ....................................................................29 2.1.1 Söï phaùt trieån:...................................................................................29 2.1.2 Ñaëc ñieåm:........................................................................................30 2.2 Thöïc traïng vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn thanh toaùn haøng hoùa Xuaát Nhaäp Khaåu taïi doanh nghieäp ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh. ...............32 2.2.1 Coâng ty Coå phaàn ngoaïi thöông vaø phaùt trieån ñaàu tö (FIDECO):....32 2.2.1.1 Chöùc naêng vaø nhieäm vuï: .............................................................32 2.2.1.2 Thò tröôøng xuaát-nhaäp-khaåu: ........................................................33 2.2.1.3 Coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn xuaát-nhaäp-khaåu haøng hoùa: ...................................................................................................34 2.2.1.3.1 Coâng taùc laäp chöùng töø keá toaùn thanh toaùn haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu: 34 A. Khaâu nhaäp khaåu haøng hoùa:............................................................34 ™ Nhaäp khaåu tröïc tieáp:....................................................................34 - 4 - ™ Nhaäp khaåu uûy thaùc: .....................................................................35 B. Khaâu xuaát khaåu haøng hoùa:.............................................................36 ™ Xuaát khaåu tröïc tieáp:.....................................................................36 ™ UÛy thaùc xuaát khaåu: ......................................................................38 ™ Chieát khaáu boä chöùng töø xuaát khaåu: .............................................39 2.2.1.3.2 Luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn: .............................................39 2.2.1.3.3 Nhaän xeùt veà coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø xuaát-nhaäp khaåu taïi coâng ty FIDECO.......................................................................40 2.2.2 Coâng ty TNHH Vinh Nam: .............................................................41 2.2.2.1 Chöùc naêng vaø nhieäm vuï. .............................................................41 2.2.2.2 Thò tröôøng xuaát-nhaäp-khaåu: ........................................................42 2.2.2.3 Coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn xuaát-nhaäp khaåu haøng hoùa. ...................................................................................................43 2.2.2.3.1 Coâng taùc laäp chöùng töø keá toaùn thanh toaùn haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu: 43 ™ Nhaäp khaåu tröïc tieáp:....................................................................43 ™ Chöùng töø thanh toaùn tieàn haøng nhaäp khaåu: .................................43 ™ Haøng hoùa nhaäp khaåu traû laïi:........................................................44 ™ Taùi nhaäp haøng hoùa nhaäp khaåu traû laïi: .........................................44 2.2.2.3.2 Luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn: .............................................44 2.2.2.3.3 Nhaän xeùt veà coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø xuaát-nhaäp khaåu taïi coâng ty......................................................................................45 2.2.3 Coâng ty kinh doanh Thuûy haûi saûn (A. P. T. Co)..............................46 2.2.3.1 Chöùc naêng vaø nhieäm vuï: .............................................................47 2.2.3.2 Thò tröôøng xuaát-nhaäp-khaåu: ........................................................47 - 5 - 2.2.3.3 Coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn xuaát-nhaäp-khaåu haøng hoùa. ...................................................................................................48 2.2.3.3.1 Coâng taùc laäp chöùng töø thanh toaùn haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu. 48 ™ Xuaát khaåu tröïc tieáp:.....................................................................48 ™ UÛy thaùc xuaát khaåu: ......................................................................48 ™ Haøng xuaát khaåu bò traû laïi: ...........................................................49 ™ Taùi xuaát khaåu cuûa haøng xuaát khaåu bò traû laïi: ..............................50 2.2.3.3.2 Coâng taùc luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn:...............................50 2.2.3.3.3 Nhaän xeùt veà coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø xuaát-nhaäp khaåu taïi coâng ty A. P. T. Co...................................................................51 2.2.4 Coâng ty NIDEC COPAL (VIETNAM) CO, LTD. ..........................52 2.2.4.1 Chöùc naêng vaø nhieäm vuï. .............................................................52 2.2.4.2 Thò tröôøng xuaát-nhaäp-khaåu. ........................................................52 2.2.4.3 Coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn xuaát-nhaäp khaåu haøng hoùa. ...................................................................................................52 2.2.4.3.1 Coâng taùc laäp chöùng töø thanh toaùn haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu. 52 ™ Xuaát-Nhaäp khaåu tröïc tieáp: ..........................................................52 ™ Nhaäp khaåu haøng hoaù traû laïi:........................................................53 ™ Xuaát khaåu haøng hoùa bò traû laïi: ....................................................53 2.2.4.3.2 Luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn: .............................................54 2.2.4.3.3 Nhaän xeùt veà coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø xuaát-nhaäp khaåu taïi coâng ty......................................................................................55 2.2.5 Coâng ty TNHH Thöông maïi ANAM...............................................55 2.2.5.1 Chöùc naêng vaø nhieäm vuï: .............................................................56 - 6 - 2.2.5.2 Thò tröôøng xuaát-nhaäp-khaåu. ........................................................56 2.2.5.3 Coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn xuaát-nhaäp-khaåu haøng hoùa. ...................................................................................................56 2.2.5.3.1 Coâng taùc laäp chöùng töø xuaát nhaäp khaåu haøng hoùa: .................56 ™ Nhaäp khaåu tröïc tieáp haøng hoaù gôûi kho ngoaïi quan: ....................56 2.2.5.3.2 Luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn: .............................................57 2.2.5.3.3 Nhaän xeùt veà coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø xuaát-nhaäp khaåu taïi coâng ty......................................................................................58 2.3 Ñaùnh giaù thöïc traïng vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn thanh toaùn haØng hoùa xuaát-nhaäp khaåu taÏi caùc doanh nghieäp ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh. 58 2.3.1 Vieäc laäp chöùng töø keá toaùn:..............................................................58 2.3.1.1 Nhöõng öu ñieåm:...........................................................................58 2.3.1.2 Caùc maët haïn cheá caàn hoaøn thieän:................................................59 2.3.2 Vieäc luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn:...............................................61 2.3.2.1 Öu ñieåm:......................................................................................61 2.3.2.2 Caùc maët haïn cheá caàn hoaøn thieän:................................................61 2.4 Keát luaän chöông 2: .................................................................................62 CHÖÔNG 3 MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM HOAØN THIEÄN VIEÄC LAÄP VAØ LUAÂN CHUYEÅN CHÖÙNG TÖØ KEÁ TOAÙN THANH TOAÙN HAØNG HOÙA XUAÁT NHAÄP KHAÅU TAÏI CAÙC DOANH NGHIEÄP ÔÛ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH. .64 3.1 Quan ñieåm vaø phöông höôùng hoaøn thieän:..............................................64 3.1.1 Quan ñieåm:......................................................................................64 3.1.2 Phöông höôùng hoaøn thieän: ..............................................................65 - 7 - 3.2 Moät soá giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn thanh toaùn haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu hieän nay taïi caùc doanh nghieäp ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh. ...................................................................................66 3.2.1 Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp: ..............................................................66 ™ Veà heä thoáng chöùng töø:.................................................................66 ™ Veà cô caáu chöùng töø:.....................................................................67 ™ Veà noäi dung chöùng töø: .................................................................71 ™ Kieåm tra, chænh lyù chöùng töø:........................................................93 ™ Toå chöùc luaân chuyeån chöùng töø: ...................................................93 ™ Ñaøo taïo ñoäi nguõ nhaân vieân keá toaùn ñoái vôùi coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø xuaát nhaäp khaåu haøng hoaù:.......................................95 ™ ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin trong vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn: ................................................................................95 3.2.2 Ñoái vôùi caùc cô quan, ban ngaønh chöùc naêng coù lieân quan: ..............96 ™ Ñoái vôùi Ngaân haøng: .....................................................................96 ™ Ñoái vôùi cô quan Thueá:.................................................................97 ™ Ñoái vôùi cô quan Haûi quan:...........................................................98 ™ Ñoái vôùi Boä taøi chính: ...................................................................99 3.2.3 Keát luaän chöông 3:........................................................................100 KEÁT LUAÄN TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC - 1 / 101 - CHÖÔNG 1 KHAÙI LUAÄN VEÀ CHÖÙNG TÖØ KEÁ TOAÙN THANH TOAÙN HAØNG HOÙA XUAÁT NHAÄP KHAÅU TAÏI DOANH NGHIEÄP. 1.1 CHÖÙNG TÖØ KEÁ TOAÙN: 1.1.1 Khaùi nieäm veà chöùng töø keá toaùn: Theo Ñieàu 1 cuûa Cheá ñoä chöùng töø ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 186 ngaøy 14/3/1995 cuûa Boä Taøi chính thì “Chöùng töø keá toaùn laø baèng chöùng xaùc minh noäi dung caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh vaø thöïc söï hoaøn thaønh”. Theo Ñieàu 4, Muïc 7, Chöông I “ Nhöõng qui ñònh chung” cuûa luaät keá toaùn soá 03/2003/QH11 ñaõ ñöôïc Quoác hoäi nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam thoâng qua ngaøy 17 thaùng 6 naêm 2003: “ Chöùng töø keá toaùn laø nhöõng giaáy tôø vaø vaät mang tin phaûn aùnh nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh vaø ñaõ hoaøn thaønh, laøm caên cöù ghi soå keá toaùn”. Tuy nhieân, theo quan ñieåm cuûa toâi, khaùi nieäm neâu treân chöa ñöôïc roõ raøng bôûi vì baát kyø moät nghieäp vuï kinh teá taøi chính cuûa moïi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh khi phaùt sinh ñeàu ñöôïc phaûn aûnh thoâng qua chöùng töø keá toaùn. Tuøy theo caùch phaân loaïi maø khaùi nieäm veà chöùng töø keá toaùn coù khaùc nhau, coù loaïi chöùng töø keá toaùn phaûn aûnh cho moät nghieäp vuï kinh teá taøi chính phaùt sinh, ñaõ hoaøn thaønh vaø ñöôïc duøng laøm caên cöù ñeå ghi soå keá toaùn, cuõng coù loaïi chöùng töø keá toaùn tuy coù phaùt sinh nhöng chöa hoaøn thaønh neân chöa theå laøm cô sôû cho vieäc ghi soå keá toaùn, chaúng haïn nhö chöùng töø meänh leänh, hôïp ñoàng kinh teá ñaõ ñöôïc kyù keát mang tính nguyeân taéc, L/C ñaõ ñöôïc môû nhöng trong quaù trình thöïc hieän coù söï tu chænh boå sung…. - 2 / 101 - Do vaäy. ôû ñaây caàn phaân bieät khaùi nieäm cuûa chöùng töø keá toaùn vaø chöùng töø keá toaùn laøm caên cöù ñeå ghi soå keá toaùn. Chuùng toâi xin ñöôïc neâu hai khaùi nieäm veà chöùng töø keá toaùn nhö sau: (1) Chöùng töø keá toaùn laø nhöõng giaáy tôø vaø vaät mang tin phaûn aûnh nghieäp vuï kinh teá taøi chính phaùt sinh chöa hoaøn thaønh hoaëc ñaõ hoaøn thaønh. (2) Chöùng töø keá toaùn duøng laøm caên cöù ghi soå keá toaùn laø nhöõng giaáy tôø vaø vaät mang tin phaûn aûnh nghieäp vuï kinh teá taøi chính phaùt sinh vaø thöïc söï hoaøn thaønh. 1.1.2 YÙ nghóa vaø tính chaát phaùp lyù cuûa chöùng töø keá toaùn: - Laäp chöùng töø keá toaùn laø khaâu ñaàu tieân cuûa toaøn boä coâng taùc keá toaùn taïi doanh nghieäp, noù laø phöông tieän ñeå keá toaùn ghi nhaän thoâng tin caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính ñaõ phaùt sinh vaø thöïc söï ñaõ hoaøn thaønh theo thôøi gian vaø ñaëc ñieåm nhaèm phaûn aûnh ñöôïc thöïc teá khaùch quan cuûa caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính ñoù. - Laø caên cöù ñeå keá toaùn ghi soå nhaèm heä thoáng hoùa ñöôïc thoâng tin vaø kieåm tra, giaùm saùt ñöôïc caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính ñaõ phaùt sinh. - Laø caên cöù phaùp lyù cuûa soá lieäu keá toaùn, giuùp cho vieäc kieåm tra tính hôïp lyù, hôïp phaùp cuûa caùc nghieäp vuï kinh teá, taùi chính phaùt sinh. - Laø cô sôû ñeå xaùc ñònh ngöôøi chòu traùch nhieäm vaät chaát coù lieân quan ñeán nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh ghi trong chöùng töø, noù coøn laø cô sôû ñeå kieåm tra yù thöùc chaáp haønh meänh leänh, chæ thò cuûa caáp döôùi ñoái vôùi caáp treân trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Ngoaøi ra, chöùng töø coøn laø caên cöù ñeå cô quan phaùp luaät giaûi quyeát caùc tranh chaáp, khieáu toá, khieáu naïi neáu coù. - Kieåm tra chöùng töø keá toaùn laø phöông phaùp chuû yeáu trong coâng taùc thanh tra, kieåm tra kieåm soaùt, kieåm toaùn hoaït ñoäng kinh teá, taøi chính ôû caùc doanh nghieäp nhaèm phaùt hieän nhöõng haønh vi vi phaïm phaùp luaät hoaëc nhöõng haønh vi phi kinh teá nhö tham oâ, laõng phí,… - 3 / 101 - 1.1.3 Heä thoáng chöùng töø keá toaùn: Theo qui ñònh veà cheá ñoä chöùng töø keá toaùn ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1141/TC-QÑ-CÑKT cuûa Boä tröôûng Boä Taøi chính kyù ngaøy 1 thaùng 11 naêm 1995 thì heä thoáng chöùng töø bao goàm 02 (hai) loaïi: Heä thoáng chöùng töø keá toaùn thoáng nhaát baét buoäc vaø heä thoáng chöùng töø keá toaùn höôùng daãn. 1.1.3.1 Heä thoáng chöùng töø keá toaùn thoáng nhaát baét buoäc: Heä thoáng chöùng töø keá toaùn thoáng nhaát baét buoäc laø heä thoáng chöùng töø phaûn aûnh caùc quan heä kinh teá giöõa caùc phaùp nhaân hoaëc coù yeâu caàu quaûn lyù chaët cheõ mang tính chaát phoå bieán roäng raõi. Ñoái vôùi loaïi chöùng töø naøy Nhaø nöôùc tieâu chuaån hoùa veà qui caùch bieåu maãu, chæ tieâu phaûn aûnh, phöông phaùp laäp vaø aùp duïng thoáng nhaát cho taát caû caùc ñôn vò keá toaùn hoaëc töøng ñôn vò keá toaùn cuï theå. [ 14, Ñ.3] 1.1.3.2 Heä thoáng chöùng töø keá toaùn höôùng daãn: Heä thoáng chöùng töø keá toaùn höôùng daãn chuû yeáu laø nhöõng chöùng töø keá toaùn do cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn qui ñònh. Caùc ñôn vò kinh teá, treân cô sôû ñoù, vaän duïng vaøo töøng tröôøng hôïp cuï theå cho thích hôïp. Ngoaøi caùc noäi dung ñaõ ñöôïc qui ñònh treân maãu, ñôn vò kinh teá coù theå theâm, bớt moät soá chæ tieâu ñaëc thuø hoaëc thay ñoåi thieát keá maãu bieåu cho phuø hôïp vôùi vieäc ghi cheùp vaø yeâu caàu quaûn lyù cuûa ñôn vò nhöng phaûi ñaûm baûo tính phaùp lyù caàn thieát cuûa chöùng töø. [ 14, Ñ.3] Noäi dung cuûa heä thoáng chöùng töø keá toaùn bao goàm 5 (naêm) chæ tieâu: (1) Chæ tieâu lao ñoäng vaø tieàn löông. (2) Chæ tieâu haøng toàn kho. (3) Chæ tieâu baùn haøng. (4) Chæ tieâu tieàn maët. (5) Chæ tieâu taøi saûn coá ñònh. Ñoái vôùi heä thoáng chöùng töø keá toaùn mang tính ñaëc thuø vaø chöùng töø keá toaùn thuoäc chæ tieâu saûn xuaát do caùc Boä, Ngaønh qui ñònh, ñöôïc pheùp thöïc hieän khi coù söï chaáp thuaän baèng vaên baûn cuûa Boä Taøi chính hoaëc cô quan ñöôïc Boä Taøi chính uûy quyeàn. - 4 / 101 - 1.1.4 Noäi dung cuûa chöùng töø keá toaùn: 1.1.4.1 Chöùng töø thoâng thöôøng: [ 7,7] Ñeå xaùc minh tính phaùp lyù cuûa chöùng töø keá toaùn vaø ñaûm baûo cho vieäc kieåm tra ñöôïc noäi dung thoâng tin veà caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaûn aûnh trong caùc chöùng töø, chöùng töø keá toaùn phaûi coù ñaày ñuû caùc yeáu toá chuû yeáu sau: (a) Teân vaø soá hieäu cuûa chöùng töø keá toaùn; (b) Ngaøy, thaùng, naêm laäp chöùng töø keá toaùn; (c) Teân, ñòa chæ cuûa ñôn vò hoaëc caù nhaân laäp chöùng töø keá toaùn; (d) Teân, ñòa chæ cuûa ñôn vò hoaëc caù nhaân nhaän chöùng töø keá toaùn; (e) Noäi dung nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh; (f) Soá löôïng, ñôn giaù, soá tieàn cuûa nghieäp vuï kinh teá, taøi chính ghi baèng soá; Toång soá tieàn cuûa chöùng töø keá toaùn duøng ñeå Thu, Chi tieàn ghi baèng soá vaø baèng chöõ; (g) Chöõ kyù, hoï vaø teân cuûa ngöôøi laäp, ngöôøi duyeät vaø nhöõng ngöôøi coù lieân quan ñeán chöùng töø keá toaùn. 1.1.4.2 Chöùng töø ñieän töû: [7,3] Chöùng töø ñieän töû duøng trong keá toaùn ñöôïc chöùa trong caùc vaät mang tin nhö: Baêng töø, ñóa töø, caùc loaïi theû thanh toaùn. Chöùng töø ñieän töû ñöôïc coi laø chöùng töø keá toaùn khi coù ñaày ñuû caùc noäi dung qui ñònh cuûa chöùng töø keá toaùn neâu treân vaø ñöôïc theå hieän döôùi daïng döõ lieäu ñieän töû, ñöôïc maõ hoùa maø khoâng bò thay ñoåi trong quaù trình truyeàn qua maïng maùy tính hoaëc treân vaät mang tin nhö baêng töø, ñóa töø, caùc loaïi theû thanh toaùn. 1.1.5 Phaân loaïi chöùng töø keá toaùn: Chöùng töø keá toaùn coù theå ñöôïc phaân loaïi theo caùc tieâu thöùc sau: 1.1.5.1 Phaân loaïi theo tính chaát phaùp lyù cuûa chöùng töø: - Chöùng töø baét buoäc: Laø nhöõng chöùng töø duøng ñeå phaûn aûnh thoâng tin haïch toaùn ban ñaàu veà caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh taùc ñoäng ñeán taøi saûn - 5 / 101 - cuûa ñôn vò. Heä thoáng chöùng töø ban ñaàu mang tính phaùp lyù cao vaø ñaïi boä phaän maãu chöùng töø ban ñaàu ñöôïc nhaø nöôùc qui ñònh nhaèm ñaûm baûo tính phaùp lyù cuûa chöùng töø. Thí duï nhö Phieáu chi tieàn maët, phieáu thu tieàn maët, phieáu nhaäp kho haøng hoùa… - Chöùng töø töï laäp: Laø nhöõng chöùng töø do ñôn vò keá toaùn thieát laäp ñeå xaùc ñònh thoâng tin veà caùc nghieäp vuï noäi sinh, lieân quan ñeán vieäc phaân boå caùc loaïi chi phí, tính giaù caùc ñoái töôïng, xaùc ñònh keát quaû kinh doanh. Caùc chöùng töø naøy thöôøng khoâng ñöôïc qui ñònh maãu thoáng nhaát maø do caùc ñôn vò töï thieát laäp ñeå ghi nhaän thoâng tin veà caùc nghieäp vuï phaùt sinh, laøm cô sôû cho vieäc ghi soå keá toaùn taïi ñôn vò. Tuy nhieân, caùc chöùng töø naøy vaãn caàn phaûi coù ñaày ñuû caùc yeáu toá nhö chöùng töø baét buoäc ñeå coù theå kieåm tra tính hôïp lyù cuûa caùc chæ tieâu soá löôïng, ngaên ngöøa vieäc tính toaùn, ghi cheùp tuøy tieän. Thí duï nhö baûng keâ chi tieát chi phí phaân boå trong kyø, baûng keâ chi tieát chi phí saûn xuaát saûn phaåm A… 1.1.5.2 Phaân loaïi theo coâng duïng cuûa chöùng töø: - Chöùng töø meänh leänh: Laø loaïi chöùng töø duøng ñeå truyeàn ñaït nhöõng meänh leänh, chæ thò cuûa ngöôøi laõnh ñaïo hay ngöôøi coù thaåm quyeàn cho boä phaän caáp döôùi thi haønh nhö: Leänh chi tieàn, Leänh xuaát kho vaät tö, Leänh xuaát kho haøng hoùa… Loaïi chöùng töø naøy chæ môùi chöùng minh nghieäp vuï kinh teá chöù chöa noùi ñeán möùc ñoä hoaøn thaønh cuûa nghieäp vuï neân chöa phaûi laø caên cöù ñeå ghi cheùp vaøo soå keá toaùn. - Chöùng töø chaáp haønh: Laø nhöõng chöùng töø chöùng minh cho moät nghieäp vuï kinh teá naøo ñoù ñaõ thöïc söï hoaøn thaønh nhö: Phieáu thu tieàn maët, Phieáu chi tieàn maët, Phieáu nhaäp- xuaát kho vaät tö, haøng hoùa… Loaïi chöùng töø naøy ñöôïc duøng laøm cô sôû ñeå ghi soå keá toaùn. - Chöùng töø laøm thuû tuïc ghi soå keá toaùn: Laø nhöõng chöùng töø duøng ñeå phaân loaïi, toång hôïp soá lieäu cuûa caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh cuøng loaïi nhaèm laøm giaûm bôùt khoái löôïng coâng vieäc ghi soå keá toaùn, taïo thuaän lôïi cho vieäc ghi soå vaø ñoái chieáu caùc loaïi taøi lieäu. - 6 / 101 - Ñaây chæ laø nhöõng chöùng töø trung gian, phaûi keøm theo chöùng töø ban ñaàu môùi coù ñaày ñuû cô sôû phaùp lyù chöùng minh tính hôïp phaùp cuûa nghieäp vuï, chaúng haïn nhö chöùng töø ghi soå, Giaáy thanh toaùn tieàn taïm öùng… - Chöùng töø lieân hôïp: Laø loaïi chöùng töø mang ñaëc ñieåm cuûa hai (02) hoaëc ba (03) loaïi chöùng töø noùi treân. Ví duï: Hoùa ñôn kieâm phieáu xuaát kho, Phieáu xuaát kho vaät tö theo haïn möùc, Baûng keâ mua haøng vaø thanh toaùn chi phí… 1.1.5.3 Phaân loaïi theo trình töï laäp chöùng töø: - Chöùng töø ban ñaàu: Laø loaïi chöùng töø ñöôïc laäp tröïc tieáp ngay khi nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh hay vöøa hoaøn thaønh. Ví duï: Phieáu thu tieàn maët, Phieáu chi tieàn maët, Hoùa ñôn baùn haøng, Phieáu xuaát-nhaäp kho vaät tö, haøng hoùa… - Chöùng töø toång hôïp: Laø loaïi chöùng töø duøng ñeå toång hôïp soá lieäu cuûa caùc nghieäp vuï kinh teá cuøng loaïi nhaèm laøm giaûm nheï coâng taùc keá toaùn vaø ñôn giaûn trong ghi soå keá toaùn nhö: Baûng toång hôïp chöùng töø goác, Baûng keâ phaân loaïi chöùng töø goác… 1.1.5.4 Phaân loaïi theo ñòa ñieåm laäp chöùng tö:ø - Chöùng töø beân trong: Laø chöùng töø ñöôïc laäp taïi ñôn vò veà caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh coù lieân quan ñeán taøi saûn cuûa ñôn vò. - Chöùng töø beân ngoaøi: Laø chöùng töø do caùc ñôn vò vaø caù nhaân beân ngoaøi ñôn vò laäp veà caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính coù lieân quan ñeán taøi saûn cuûa ñôn vò. 1.1.5.5 Phaân loaïi theo noäi dung caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaûn aûnh trong chöùng töø: Phaân loaïi theo noäi dung caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaûn aûnh trong chöùng töø, chöùng töø keá toaùn chia thaønh nhieàu loaïi nhö: - Chöùng töø tieàn maët; - Chöùng töø tieàn gôûi ngaân haøng; - Chöùng töø vaät tö; - Chöùng töø haøng hoùa; - 7 / 101 - - Chöùng töø tieàn löông… 1.1.5.6 Phaân loaïi theo tính caáp baùch cuûa chöùng töø: - Chöùng töø bình thöôøng: Laø nhöõng chöùng töø phaûn aûnh chi phí thöïc teá phaùt sinh trong phaïm vò ñònh möùc. - Chöùng töø baùo ñoäng: Laø nhöõng chöùng töø phaûn aûnh chi phí thöïc teá phaùt sinh ngoaøi ñònh möùc nhaèm cung caáp thoâng tin kòp thôøi phuïc vuï cho vieäc quaûn lyù chi phí. Caùch phaân loaïi naøy thöôøng ñöôïc söû duïng ôû caùc doanh nghieäp taäp hôïp chi phí saûn xuaát-kinh doanh vaø tính giaù thaønh saûn phaåm theo phöông phaùp ñònh möùc. 1.1.5.7 Phaân loaïi theo soá laàn söû duïng: - Chöùng töø söû duïng moät (01) laàn: Laø nhöõng chöùng töø duøng ñeå ghi nhaän thoâng tin veà nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh chæ tieán haønh moät laàn, sau ñoù ñöôïc chuyeån ñeå ghi vaøo soå keá toaùn. - Chöùng töø söû duïng nhieàu laàn: Laø nhöõng chöùng töø duøng ñeå ghi nhaän thoâng tin cuûa moät nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh nhieàu laàn theo traät töï thôøi gian phaùt sinh trong moät thôøi kyø ngaén, nhaèm giaûm bôùt soá löôïng chöùng töø vaø thuû tuïc chöùng töø. Ví duï: Phieáu xuaát kho vaät tö theo haïn möùc, theû kho, theû taøi saûn coá ñònh… 1.1.5.8 Phaân loaïi theo phöông tieän laäp chöùng töø: - Chöùng töø vieát tay; - Chöùng töø laäp baèng maùy tính; - Chöùng töø ñieän töû. 1.1.6 Nguyeân taéc laäp chöùng töø keá toaùn: 1.1.6.1 Nguyeân taéc laäp chöùng töø keá toaùn: [7, 8] - Caùc nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh lieân quan ñeán hoaït ñoäng cuûa ñôn vò, keá toaùn ñeàu phaûi laäp chöùng töø keá toaùn. Chöùng töø keá toaùn chæ ñöôïc laäp moät laàn cho moãi nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh. - 8 / 101 - - Chöùng töø keá toaùn phaûi ñöôïc laäp roõ raøng, ñaày ñuû, kòp thôøi, chính xaùc theo noäi dung qui ñònh treân maãu. Trong tröôøng hôïp chöùng töø keá toaùn chöa coù qui ñònh maãu thì ñôn vò keá toaùn ñöôïc töï laäp chöùng töø keá toaùn nhöng phaûi coù ñaày ñuû caùc noäi dung qui ñònh ñaõ neâu treân. - Noäi dung nghieäp vuï kinh teá, taøi chính treân chöùng töø keá toaùn khoâng ñöôïc vieát taét, khoâng ñöôïc taåy xoùa, söûa chöõa; Khi vieát phaûi duøng buùt möïc, soá vaø chöõ vieát phaûi lieân tuïc, khoâng ngaét quaõng, choã troáng phaûi gaïch cheùo; Chöùng töø bò taåy xoùa, söûa chöõa ñeàu khoâng coù giaù trò thanh toaùn vaø ghi soå keá toaùn. Khi vieát sai vaøo maãu chöùng töø keá toaùn thì phaûi huûy boû baèng caùch gaïch cheùo vaøo chöùng töø vieát sai vaø ghi “ Huûy”. - Chöùng töø keá toaùn phaûi laäp ñuû soá lieân theo qui ñònh, Tröôøng hôïp phaûi laäp nhieàu lieân chöùng töø keá toaùn cho moät nghieäp vuï kinh teá, taøi chính thì noäi dung caùc lieân phaûi gioáng nhau. Chöùng töø keá toaùn do ñôn vò keá toaùn laäp ñeå giao dòch vôùi toå chöùc, caù nhaân beân ngoaøi ñôn vò thì lieân gôûi cho beân ngoaøi phaûi coù daáu cuûa ñôn vò phaùt haønh hoùa ñôn. - Chöùng töø keá toaùn phaùt sinh ôû ngoaøi laõnh thoå Vieät Nam ghi baèng tieáng nöôùc ngoaøi, khi söû duïng ñeå ghi soå keá toaùn ôû Vieät Nam phaûi ñöôïc dòch ra tieáng Vieät. Baûn dòch chöùng töø ra tieáng Vieät phaûi ñính keøm vôùi baûn chính baèng tieáng nöôùc ngoaøi. Caùc chöùng töø ít phaùt sinh thì phaûi dòch toaøn boä chöùng töø. Caùc chöùng töø phaùt sinh nhieàu laàn thì phaûi dòch caùc noäi dung chuû yeáu theo qui ñònh cuûa Boä Taøi chính. - ._.Ngöôøi laäp, ngöôøi kyù duyeät vaø nhöõng ngöôøi khaùc kyù teân treân chöùng töø keá toaùn phaûi chòu traùch nhieäm veà noäi dung cuûa chöùng töø keá toaùn ñoù. - Chöùng töø keá toaùn ñöôïc laäp döôùi daïng chöùng töø ñieän töû phaûi tuaân theo qui ñònh nhö chöùng töø vieát tay, phaûi ñöôïc in ra giaáy vaø löu tröõ theo qui ñònh phaùp luaät: + Khi moät chöùng töø baèng giaáy ñöôïc chuyeån thaønh chöùng töø ñieän töû ñeå giao dòch thì chöùng töø ñieän töû seõ coù giaù trò ñeå thöïc hieän nghieäp vuï kinh teá, taøi chính vaø - 9 / 101 - khi ñoù chöùng töø baèng giaáy chæ coù giaù trò löu tröõ ñeå theo doõi vaø kieåm tra, khoâng coù hieäu löïc ñeå giao dòch, thanh toaùn. + Moät chöùng töø ñieän töû ñaõ thöïc hieän nghieäp vuï kinh teá, taøi chính chuyeån thaønh chöùng töø baèng giaáy thì chöùng töø baèng giaáy ñoù chæ coù giaù trò löu tröõ ñeå ghi soå keá toaùn, theo doõi vaø kieåm tra, khoâng coù hieäu löïc ñeå giao dòch, thanh toaùn. + Vieäc chuyeån ñoåi chöùng töø baèng giaáy thaønh chöùng töø ñieän töû hoaëc ngöôïc laïi ñöôïc thöïc hieän theo ñuùng qui ñònh veà laäp, söû duïng, kieåm soaùt, xöû lyù, baûo quaûn, löu giöõ chöùng töø ñieän töû vaø chöùng töø baèng giaáy [ 12,4]. 1.1.6.2 Kyù chöùng töø keá toaùn: [7, 8] - Chöùng töø keá toaùn phaûi coù ñuû chöõ kyù. Chöõ kyù treân chöùng töø keá toaùn phaûi ñöôïc kyù baèng buùt möïc. Khoâng ñöôïc kyù chöùng töø keá toaùn baèng möïc ñoû hoaëc ñoùng daáu chöõ kyù khaéc saún. Chöõ kyù treân chöùng töø keá toaùn cuûa moät ngöôøi phaûi thoáng nhaát. Chöõ kyù treân chöùng töø keá toaùn phaûi do ngöôøi coù thaåm quyeàn hoaëc ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn kyù. Luaät phaùp nghieâm caám kyù chöùng töø keá toaùn khi chöa ghi ñuû noäi dung chöùng töø thuoäc traùch nhieäm cuûa ngöôøi kyù. - Chöùng töø keá toaùn chi tieàn phaûi do ngöôøi coù thaåm quyeàn kyù duyeät chi vaø keá toaùn tröôûng hoaëc ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn kyù tröôùc khi thöïc hieän. Chöõ kyù treân chöùng töø keá toaùn duøng ñeå chi tieàn phaûi kyù theo töøng lieân. - Chöùng töø ñieän töû phaûi coù chöõ kyù ñieän töû theo qui ñònh cuûa phaùp luaät. + Chöõ kyù ñieän töû laø thoâng tin döôùi daïng ñieän töû ñöôïc gaén keøm moät caùch phuø hôïp vôùi döõ lieäu ñieän töû nhaèm xaùc laäp moái lieân heä giöõa ngöôøi gôûi vaø noäi dung cuûa döõ lieäu ñieän töû ñoù. Chöõ kyù ñieän töû xaùc nhaän ngöôøi gôûi ñaõ chaáp nhaän vaø chòu traùch nhieäm veà noäi dung thoâng tin trong chöùng töø ñieän töû. + Chöõ kyù ñieän töû phaûi ñöôïc maõ hoùa baèng maät maõ; ñöôïc xaùc laäp rieâng cho töøng caù nhaân ñeå xaùc ñònh quyeàn vaø traùch nhieäm cuûa ngöôøi laäp vaø nhöõng ngöôøi lieân quan chòu traùch nhieäm veà tính an toaøn vaø chính xaùc cuûa chöùng töø ñieän töû. Chöõ kyù treân chöùng töø ñieän töû coù giaù trò nhö chöõ kyù tay treân chöùng töø giaáy. - 10 / 101 - + Tröôøng hôïp thay ñoåi nhaân vieân kyõ thuaät giaûi maõ thì phaûi thay ñoåi laïi kyù hieäu maät maõ, chöõ kyù ñieän töû, caùc khoùa baûo maät vaø phaûi thoâng baùo cho caùc beân lieân quan ñeán giao dòch ñieän töû. + Ngöôøi ñöôïc giao quaûn lyù, söû duïng kyù hieäu maät phaûi ñaûm baûo bí maät vaø chòu traùch nhieäm tröôùc phaùp luaät neáu ñeå loä gaây thieät hai taøi saûn cuûa ñôn vò vaø cuûa caùc beân tham gia giao dòch. [12,4] 1.1.7 Quaûn lyù, kieåm tra vaø chænh lyù chöùng töø keá toaùn: 1.1.7.1 Quaûn lyù chöùng töø keá toaùn: [7, 9] - Chöùng töø keá toaùn phaûi ñöôïc saép xeáp theo noäi dung kinh teá, theo trình töï thôøi gian vaø baûo quaûn an toaøn theo qui ñònh cuûa phaùp luaät. - Chæ cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn môùi coù quyeàn taïm giöõ, tòch thu hoaëc nieâm phong chöùng töø keá toaùn. - Tröôøng hôïp taïm giöõ hoaëc tòch thu thì cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn phaûi sao chuïp chöùng töø bò taïm giöõ, bò tòch thu vaø kyù xaùc nhaän treân chöùng töø sao chuïp; ñoàng thôøi laäp bieân baûn ghi roõ lyù do, soá löôïng töøng loaïi chöùng töø keá toaùn bò taïm giöõ hoaëc bò tòch thu vaø kyù teân, ñoùng daáu. Cô quan coù thaåm quyeàn nieâm phong chöùng töø phaûi laäp bieân baûn, ghi roõ lyù do, soá löôïng töøng loaïi chöùng töø keá toaùn bò nieâm phong vaø kyù teân, ñoùng daáu. - Tröôøng hôïp ñôn vò coù döï aùn vay nôï, nhaän vieän trôï töø nöôùc ngoaøi theo cam keát phaûi noäp baûn chöùng töø chính cho nhaø taøi trôï nöôùc ngoaøi, caàn phaûi sao chuïp chöùng töø. Chöùng töø sao chuïp phaûi coù chöõ kyù vaø daáu xaùc nhaän cuûa ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa nhaø taøi trôï hoaëc cuûa ñôn vò keá toaùn. 1.1.7.2 Kieåm tra chöùng töø keá toaùn: Noäi dung cuûa vieäc kieåm tra chöùng töø keá toaùn bao goàm: - Tính roõ raøng, trung thöïc vaø ñaày ñuû caùc chæ tieâu phaûn aùnh treân chöùng töø. - Tính hôïp phaùp, hôïp leä cuûa nghieäp vuï kinh teá, taøi chính phaùt sinh. - Tính chính xaùc cuûa soá lieäu, thoâng tin treân chöùng töø. - 11 / 101 - - Kieåm tra vieäc chaáp haønh qui cheá quaûn lyù noäi boä cuûa nhöõng ngöôøi laäp, kieåm tra, xeùt duyeät ñoái vôùi töøng loaïi nghieäp vuï kinh teá, taøi chính. [14, Ñ.9] Ñoái vôùi nhöõng chöùng töø keá toaùn laäp khoâng ñuùng thuû tuïc, noäi dung vaø con soá khoâng roõ raøng thì ngöôøi chòu traùch nhieäm kieåm tra vaø ghi soå phaûi traû laïi hoaëc baùo cho nôi laäp chöùng töø bieát ñeå laøm laïi hay boå sung thuû tuïc vaø ñieàu chænh laïi môùi laøm caên cöù ghi soå. 1.1.7.3 Chænh lyù chöùng töø keá toaùn: Nhöõng thieáu soùt cuûa vieäc laäp chöùng töø keá toaùn phaùt hieän ñöôïc khi kieåm tra phaûi ñöôïc tieán haønh chænh lyù nhaèm baûo ñaûm tính hôïp leä, tính ñuùng ñaén cuûa chöùng töø keá toaùn tröôùc khi ghi soå keá toaùn. Chænh lyù chöùng töø keá toaùn laø coâng vieäc chuaån bò cho vieäc vaøo soå keá toaùn. Chænh lyù chöùng töø bao goàm: phaân loaïi chöùng töø theo töøng loaïi nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh, theo ñòa ñieåm phaùt sinh, ghi giaù treân chöùng töø (neáu coù), boå sung vaø chænh söûa caùc sai soùt theo qui ñònh cuûa phaùp luaät. 1.1.8 Toå chöùc luaân chuyeån chöùng töø vaø ghi soå keá toaùn: Luaân chuyeån chöùng töø laø giao chöùng töø laàn löôït tôùi caùc boä phaän coù lieân quan ñeå nhöõng boä phaän naøy naém ñöôïc tình hình soá lieäu ghi vaøo soå keá toaùn. Toå chöùc löu chuyeån chöùng töø laø vieäc xaùc ñònh loä trình cuï theå cuûa töøng loaïi chöùng töø, chöùng töø phaûi ñi qua boä phaän naøo, boä phaän naøo coù nghieäp vuï kieåm tra, xöû lyù vaø ghi soå keá toaùn, boä phaän naøo seõ löu tröõ chöùng töø. Ví duï: phoøng kinh doanh laäp hoùa ñôn baùn haøng chuyeån cho khaùch haøng lieân 2, phoøng keá toaùn lieân 3 ñeå thu tieàn baùn haøng hoaëc khaùch haøng nôï laïi tieàn haøng; Phieáu xuaát kho (PXK) haøng xuaát baùn, chuyeån ñeán thuûø kho ñeå xuaát haøng vaø ghi vaøo theû kho, cuoái cuøng PXK chuyeån cho phoøng keá toaùn (Keá toaùn haøng hoùa) ñeå ghi soå keá toaùn, tính giaù voán haøng baùn. - 12 / 101 - Tuøy theo töøng loaïi chuùng töø, ñôn vò caàn laäp trình töï luaân chuyeån chöùng töø cho phuø hôïp, ñaûm baûo kòp thôøi, nhanh choùng, khoâng laøm trôû ngaïi cho coâng taùc keá toùan. 1.1.9 Baûo quaûn, löu tröõ vaø xöû lyù trong tröôøng hôïp chöùng töø bò maát hoaëc bò huûy hoaïi: 1.1.9.1 Baûo quaûn vaø löu tröõ chöùng töø keá toaùn: Vì laø taøi lieäu goác, coù giaù trò phaùp lyù neân sau khi duøng laøm caên cöù ghi soå keá toaùn, chöùng töø phaûi ñöôïc baûo quaûn vaø löu tröõ caån thaän. Phaûi phaân loïai vaø saép xeáp moät caùch coù khoa hoïc ñeå khi caàn ñoái chieáu, kieåm tra, deã daøng tìm kieám. [12, 14-16]. Vieäc baûo quaûn vaø löu tröõ taøi lieäu keá toaùn noùi chung vaø chöùng töø keá toaùn noùi rieâng caàn thöïc hieän theo caùc quy ñònh sau: - Chöùng töø keá toaùn phaûi ñöôïc ñôn vò keá toaùn baûo quaûn ñaày ñuû, an toaøn trong quaù trình söû duïng vaø löu tröõ. Kho löu tröõ phaûi coù ñaày ñuû thieát bò baûo quaûn vaø baûo ñaûm an toaøn trong quaù trình löu tröõ theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. - Taøi lieäu keá toaùn cuûa ñôn vò keá toaùn naøo thì ñöôïc löu tröõ taïi kho ñôn vò ñoù. Ñôn vò coù theå thueâ toå chöùc “Dòch vuï löu tröõ” thöïc hieän löu tröõ taøi lieäu keá toaùn. • Ñoái vôùi taøi lieäu keá toaùn cuûa doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, chi nhaùnh vaø vaên phoøng ñaïi dieän cuûa doanh nghieäp nöôùc ngoaøi hoaït ñoäng taïi Vieät Nam, trong thôøi gian hoaït ñoäng taïi Vieät Nam theo giaáy pheùp ñaàu tö hoaëc giaáy pheùp thaønh laäp ñöôïc caáp, phaûi ñöôïc löu tröõ taïi ñôn vò keá toaùn trong laõnh thoå Vieät Nam. Khi doanh nghieäp treân keát thuùc hoaït ñoäng taïi Vieät Nam thì taøi lieäu keá toaùn ñöôïc löu tröõ taïi nôi theo quyeát ñònh cuûa ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa ñôn vò keá toaùn. • Ñoái vôùi caùc ñôn vò giaûi theå, phaù saûn, thì toaøn boä taøi lieäu keá toaùn naêm coøn ñang thôøi haïn löu tröõ vaø taøi lieäu keá toaùn coù lieân quan ñeán vieäc giaûi theå, - 13 / 101 - phaù saûn, ñöôïc löu tröõ taïi nôi theo quyeát ñònh cuûa ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa ñôn vò keá toaùn. • Ñoái vôùi ñôn vò coå phaàn hoùa, chuyeån ñoåi hình thöùc sôõ höõu, thì toaøn boä taøi lieäu keá toaùn bao goàm taøi lieäu cuûa caùc kyø keá toaùn naêm coøn ñang thôøi haïn löu tröõ vaø taøi lieäu keá toaùn lieân quan ñeán coå phaàn hoùa, chuyeån ñoåi hình thöùc sôû höõu ñöôïc löu tröõ taïi ñôn vò keá toaùn laø chuû sôõ höõu môùi hoaëc löu tröõ taïi nôi theo quyeát ñònh cuûa cô quan coù thaåm quyeàn quyeát ñònh coå phaàn hoùa, chuyeån ñoåi hình thöùc sôû höõu. • Ñoái vôùi caùc ñôn vò ñöôïc chia, taùch thaønh hai hay nhieàu ñôn vò môùi thì taøi lieäu keá toaùn ñöôïc löu tröõ taïi ñôn vò môùi (neáu phaân chia ñöôïc); löu tröõ taïi ñôn vò keá toaùn bò chia, taùch (neáu khoâng phaân chia ñöôïc); hoaëc löu tröõ taïi nôi cô quan coù thaåm quyeàn quyeát ñònh chia, taùch ñôn vò. Taøi lieäu keá toaùn coù lieân quan ñeán chia, taùch thì löu tröõ taïi caùc ñôn vò môùi ñöôïc chia, taùch. • Ñoái vôùi caùc ñôn vò ñöôïc saùt nhaäp töø hai hay nhieàu ñôn vò cuõ, thì taøi lieäu keá toaùn naêm coøn ñang haïn löu tröõ vaø taøi lieäu keá toaùn lieân quan ñeán vieäc saùt nhaäp phaûi ñöôïc löu tröõ taïi ñôn vò saùt nhaäp. • Taøi lieäu keá toaùn veà an ninh, quoác phoøng phaûi ñöa vaøo löu tröõ theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. - Chöùng töø keá toaùn löu tröõ phaûi laø baûøn chính. Tröôøng hôïp chöùng töø bò taïm giöõ, bò tòch thu hoaëc vì yeâu caàu caàn giao baûn chính cho beân ñoái taùc laø nhaø taøi trôï nöôùc ngoaøi thì phaûi coù bieân baûn keøm theo baûn sao chuïp coù xaùc nhaän; neáu bò maát hoaëc bò huûy hoaïi phaûi coù bieân baûn keøm theo baûn sao chuïp hoaëc xaùc nhaän. [12, 11-14] - Thôøi haïn löu tröõ taøi lieäu, chöùng töø keá toaùn keå caû chöùng töø ñieän töû ñöôïc thöïc hieän theo qui ñònh taïi ñieàu 30 ñeán ñieàu 33 Nghò ñònh 129/2004/NÑ-CP ngaøy 31/5/2004 cuûa Chính Phuû nöôùc CHXHCN Vieät Nam. - 14 / 101 - 1.1.9.2 Xöû lyù trong tröôøng hôïp chöùng töø keá toaùn bò maát hoaëc bò huûy hoaïi: Moïi tröôøng hôïp maát chöùng töø goác ñeàu phaûi baùo caùo vôùi thuû tröôûng vaø keá toaùn tröôûng ñôn vò bieát ñeå coù bieän phaùp xöû lyù kòp thôøi. Rieâng tröôøng hôïp maát hoùa ñôn baùn haøng, bieân lai, cheque traéng phaûi baùo caùo cô quan thueá, cô quan coâng an ñòa phöông soá löôïng hoùa ñôn bò maát, hoaøn caûnh bò maát ñeå coù bieän phaùp xaùc minh, xöû lyù theo phaùp luaät. Sôùm coù bieän phaùp thoâng baùo vaø voâ hieäu hoùa chöùng töø bò maát [ 7, 16]. Chöùng töø keá toaùn bò maát hoaëc bò huûy hoaïi do nguyeân nhaân khaùch quan nhö thieân tai, hoûa hoaïn, ñôn vò keá toaùn phaûi ñeán ñôn vò mua hoaëc ñôn vò baùn haøng hoùa, dòch vuï vaø caùc ñôn vò khaùc coù lieân quan ñeå xin sao chuïp chöùng töø keá toaùn bò maát. Treân chöùng töø keá toaùn sao chuïp phaûi coù chöõ kyù vaø daáu xaùc nhaän cuûa ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa ñôn vò mua, ñôn vò baùn hoaëc cuûa ñôn vò keá toaùn khaùc. [12, 7 ] 1.2 CHÖÙNG TÖØ KEÁ TOAÙN TRONG PHÖÔNG THÖÙC THANH TOAÙN QUOÁC TEÁ HAØNG HOAÙ XUAÁT- NHAÄP KHAÅU: 1.2.1 Ñaëc ñieåm, yù nghóa vaø yeâu caàu cuûa chöùng töø keá toaùn trong phöông thöùc thanh toaùn quoác teá haøng hoaù xuaát- nhaäp khaåu: (1) Ñaëc ñieåm cuûa chöùng töø keá toaùn thanh toaùn haøng hoaù xuaát- nhaäp khaåu: Trong caùc phöông thöùc thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu, taát caû caùc beân lieân heä trong giao dòch thanh toaùn ñeàu caên cöù treân chöùng töø chöù khoâng caên cöù vaøo haøng hoùa, dòch vuï hoaëc caùc coâng vieäc khaùc maø caùc chöùng töø coù theå lieân quan ñeán. (2) YÙ nghóa, yeâu caàu cuûa vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn thanh toaùn xuaát- nhaäp khaåu haøng hoaù: Ñoái vôùi doanh nghieäp, boä chöùng töø keá toaùn trong moïi phöông thöùc thanh toaùn haøng hoaù xuaát- nhaäp khaåu bao goàm nhieàu loaïi chöùng töø khaùc nhau. Vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn thanh toaùn haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu taïi caùc doanh nghieäp coù yù nghóa raát quan troïng. Do ñoù, chöùng töø khi laäp caàn: - 15 / 101 - + Phaûi ñuùng qui ñònh cuûa nhaø nöôùc, cuûa Luaät Keá toaùn, Chuaån möïc keá toaùn, Luaät Thöông maïi, thoâng leä quoác teá… + Phaûi phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa khaùch haøng, cuûa Ngaân haøng ñeå thu hoaëc thanh toaùn tieàn haøng xuaát - nhaäp khaåu. + Phaûi ñuùng qui ñònh cuûa Haûi quan khi laäp thuû tuïc haûi quan cho loâ haøng xuaát-nhaäp khaåu. + Phaûi ñuùng qui ñònh cuûa cô quan Thueá khi hoaøn thueá, quyeát toaùn thueá. + Phaûi phuø hôïp vôùi qui ñònh cuûa cô quan quaûn lyù caáp treân. Vì vaäy, caùc loaïi chöùng töø caàn phaûi ñöôïc laäp hoaøn chænh, ñuùng qui ñònh, khoâng bò loãi, khoâng sai soùt, phuø hôïp theo qui ñònh nhaø nöôùc (Luaät keá toaùn, cheá ñoä chöùng töø keá toaùn, Chuaån möïc keá toaùn-kieåm toaùn), thoâng leä quoác teá vaø caùc cô quan chöùc naêng nhö Ngaân haøng, Haûi quan, Thueá, Kieåm toaùn, quaûn lyù vaø Kieåm soaùt noäi boä doanh nghieäp. (3) yeâu caàu veà caùc chöùng töø cuûa cô quan chöùc naêng: - Ñoái vôùi Ngaân haøng: Doanh nghieäp phaûi xuaát trình ñaày ñuû caùc loaïi chöùng töø qui ñònh trong hôïp ñoàng, nhaát laø qui ñònh cuûa Tín duïng chöùng töø (L/C) khi yeâu caàu thanh toaùn hoaëc nhôø thu. Caùc chöùng töø keá toaùn chuû yeáu khi xuaát trình goàm: + Hoaù ñôn thöông maïi, + Vaän ñôn, + Tôø khai haûi quan, + Hôïp ñoàng kinh teá, + Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù; + Leänh chuyeån tieàn. Ngoaøi ra, coù theå coù nhöõng chöùng töø khaùc do Ngaân haøng yeâu caàu hoaëc do L/Cuûa hoaëc hôïp ñoàng kinh teá qui ñònh. - Ñoái vôùi Haûi quan: Goàm caùc loaïi chöùng töø nhö + Hôïp ñoàng kinh teá; + Hoaù ñôn thöông maïi; - 16 / 101 - + Giaáy ñaêng kyù xuaát- nhaäp khaåu; + giaáy pheùp xuaát nhaäp khaåu (neáu maët haøng xuaát nhaäp khaåu buoäc phaûi coù giaáy pheùp); + Vaän ñôn (Tuyø töøng tröôøng hôïp); + Phieáu ñoùng goùi; + Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù: Khi doanh nghieäp ñöôïc mieãn, giaûm thueá xuaát-nhaäp khaåu coù ñieàu kieän; + Giaáy pheùp ñaàu tö & giaáy chöùng nhaän/ quyeát ñònh veà öu ñaõi ñaàu tö (ñoái vôùi tröôøng hôïp xuaát nhaäp khaåu ñöôïc höôûng öu ñaõi veà thueá); + Giaáy giôùi thieäu… - Ñoái vôùi cô quan Thueá: + Hoaù ñôn Giaù trò gia taêng; + Hôïp ñoàng kinh teá (Neáu coù); + Chöùng töø thanh toaùn tieàn haøng xuaát khaåu thoâng qua Ngaân haøng; + Chöùng töø, hoaù ñôn hôïp phaùp, hôïp leä theo qui ñònh cô quan Thueá. 1.2.2 Boä chöùng töø cô baûn trong thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu: [ 2, 248- 280]. 1.2.2.1 Boä chöùng töø cô baûn trong thanh toaùn cho haøng hoùa nhaäp khaåu: (1) Hoùa ñôn thöông maïi (HĐTM: Commercial Invoice): Laø chöùng töø cô baûn trong caùc chöùng töø haøng hoùa do ngöôøi baùn laäp xuaát trình cho ngöôøi mua sau khi ñaõ gôûi haøng. Ñaây laø chöùng töø maø ngöôøi baùn yeâu caàu ngöôøi mua traû tieàn haøng theo toång giaù trò tieàn ñaõ ñöôïc ghi treân hoùa ñôn. Neáu boä chöùng töø coù hoái phieáu keøm theo, thoâng qua HÑTM, ngöôøi traû tieàn coù theå kieåm tra leänh ñoøi tieàn trong noäi dung cuûa hoái phieáu; Neáu khoâng duøng hoái phieáu ñeå thanh toaùn, HÑTM seõ thay theá cho hoái phieáu laøm cô sôû cho vieäc ñoøi tieàn vaø traû tieàn. - 17 / 101 - (2) Phieáu ñoùng goùi (P/L: Packing list): Laø chöùng töø lieät keâ nhöõng maët haøng, loaïi haøng ñöôïc ñoùng goùi trong moät kieän haøng nhaát ñònh do ngöôøi saûn xuaát hoaëc ngöôøi xuaát khaåu laäp khi ñoùng goùi haøng, ñöôïc duøng ñeå kieåm, ñeám haøng hoùa trong moãi kieän. Phieáu ñoùng goùi ñöôïc laäp laøm 03 (ba) baûn: Moät baûn ñeå trong kieän haøng duøng ñeå ñoái chieáu haøng hoùa thöïc teá vôùi haøng hoùa do ngöôøi baùn ñaõ gôûi; moät baûn ñöôïc taäp hôïp cuøng caùc phieáu ñoùng goùi khaùc thaønh moät boä ñaày ñuû caùc phieáu ñoùng goùi cuûa loâ haøng duøng ñeå kieåm tra ñieån hình caùc kieän haøng; vaø moät baûn cuõng ñöôïc taäp hôïp thaønh boä gôûi keøm HÑTM ñeå trình ngaân haøng, laøm cô sôû cho thanh toaùn tieàn haøng. (3) Baûng keâ chi tieát (Specification): Laø chöùng töø haøng hoùa, trong ñoù thoáng keâ cuï theå taát caû caùc loaïi haøng vaø caùc maët haøng cuûa loâ haøng treân HÑTM hoaëc hôïp ñoàng kinh teá naøo ñoù. Coù hai (02) loaïi baûng keâ chi tieát: - Baûng keâ chi tieát ñöôïc laäp khi kyù keát hôïp ñoàng. Baûng naøy ñöôïc xem nhö phuï luïc hôïp ñoàng vaø laø moät boä phaän cuûa hôïp ñoàng. - Baûng keâ chi tieát ñöôïc laäp khi gôûi haøng cho ngöôøi mua. Baûng keâ naøy thöïc ra laø baûng toång hôïp cuûa nhöõng phieáu ñoùng goùi nhaèm boå sung vaø cuï theå hoùa caùc chi tieát treân hoùa ñôn. (4) Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù (C/O: Certificate of Origin): Laø chöùng töø do Phoøng Thöông maïi cuûa nöôùc xuaát khaåu caáp cho chuû haøng, xaùc nhaän nôi saûn xuaát hoaëc nguoàn goác xuaát phaùt cuûa haøng hoùa, neáu hôïp ñoàng hoaëc L/C khoâng ñoøi hoûi thì ngöôøi xuaát khaåu coù theå töï caáp. C/O giuùp Haûi quan coù caên cöù tính thueá quan treân cô sôû aùp duïng bieåu thueá öu ñaõi, thi haønh chính saùch khu vöïc…xaùc nhaän vôùi moät möùc ñoä nhaát ñònh veà chaát löôïng haøng hoùa nhaát laø thoå saûn cuûa moät ñòa phöông nhaát ñònh. C/O coù nhieàu loaïi: - Form A: duøng cho caùc maët haøng xuaát khaåu sang caùc nöôùc thuoäc heä thoáng GSP (Generalized system of preferences), öu ñaõi thueá quan phoå caäp. - 18 / 101 - - Form B: duøng cho taát caû caùc nöôùc. - Form O: duøng xuaát khaåu caø pheâ qua caùc nöôùc thuoäc hieäp hoäi caø pheâ theá giôùi nhö Myõ, Thaùi Lan, Singapore… - Form X: duøng cho xuaát khaåu caø pheâ ñi caùc nöôùc khaùc ngoaøi hieäp hoäi. - Form T: duøng cho caùc maët haøng deät xuaát khaåu sang thò tröôøng chung Chaâu AÂu (EEC). (5) Hoùa ñôn laõnh söï (Consular Invoice): Laø hoùa ñôn coù söï chöùng nhaän cuûa Laõnh söï nöôùc nhaäp khaåu ñang coâng taùc taïi nöôùc xuaát khaåu moät khu vöïc laân caän chöùng thöïc veà giaù caû haøng hoùa. Tuøy thuoäc vaøo söï qui ñònh cuûa moãi nöôùc maø söï chöùng nhaän cuûa Laõnh söï treân hoùa ñôn seõ khaùc nhau. Vieäc xuaát trình hoùa ñôn laõnh söï cho cô quan Haûi quan nöôùc nhaäp khaåu laø baét buoäc ñoái vôùi nhöõng nöôùc maø thueá nhaäp khaåu ñöôïc tính theo giaù trò haøng. (6) Hoùa ñôn haûi quan (Custom Invoice): ÔÛ moät soá nöôùc qui ñònh, khi nhaäp khaåu haøng hoùa phaûi xuaát trình hoùa ñôn haûi quan cho cô quan Haûi quan nhaèm thuaän tieän cho vieäc thoáng keâ haøng nhaäp khaåu, xaùc ñònh nguoàn goác haøng hoùa treân cô sôû ñoù thay theá C/O, ngaên chaän vieäc baùn phaù giaù, xaùc ñònh chính xaùc giaù cuûa haøng hoùa nhaèm ngaên chaän thöông nhaân khai giaù giaû ñeå troán thueá. (7) Baûo hieåm ñôn (Insurance Policy): Laø chöùng töø do coâng ty baûo hieåm caáp cho ngöôøi ñöôïc baûo hieåm, duøng ñeå khieáu naïi vaø ñoøi boài thöôøng cô quan baûo hieåm khi coù ruûi ro xaûy ra cho soá haøng ñaõ ñöôïc mua baûo hieåm theo noäi dung cuûa ñôn baûo hieåm. (8) Giaáy chöùng nhaän soá löôïng (C/Q: Certificate of Quantity): Laø chöùng töø xaùc ñònh soá löôïng haøng hoùa maø ngöôøi baùn giao cho ngöôøi mua. Giaáy naøy coù theå do cuïc kieåm nghieäm phaåm chaát haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu hoaëc coâng ty giaùm ñònh hoaëc ñôn vò xuaát khaåu laäp. ÔÛ Vieät Nam do coâng ty Vinacontrol caáp. Giaáy naøy thöôøng ñöôïc duøng trong tröôøng hôïp ñoái töôïng mua baùn laø haøng hoùa, ñieàu caàn bieát laø soá löôïng hôn laø troïng löôïng. - 19 / 101 - (9) Giaáy chöùng nhaän troïng löôïng (Certificate of Weight): Laø chöùng töø xaùc nhaän khoái löôïng haøng hoùa do Cuïc kieåm nghieäm haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu hoaëc cô quan Haûi quan hoaëc coâng ty giaùm ñònh caáp. Vieät Nam do coâng ty Vinacontrol caáp. Ñaây laø cô sôû ñeå ngöôøi mua ñoái chieáu giöõa haøng maø ngöôøi baùn ñaõ gôûi vôùi haøng thöïc nhaän veà khoái löôïng cuûa töøng maët haøng cuï theå. (10) Giaáy chöùng nhaän phaåm chaát (Certificate of Quality): Laø chöùng töø xaùc nhaän chaát löôïng haøng hoùa coù theå do ngöôøi saûn xuaát hoaëc cô quan chuyeân moân nhö Cuïc kieåm nghieäm haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu hoaëc coâng ty giaùm ñònh caáp tuøy theo noäi dung trong hôïp ñoàng mua baùn ngoaïi thöông nhaèm chöùng minh söï phuø hôïp giöõa chaát löôïng cuûa haøng hoùa vôùi qui ñònh cuûa hôïp ñoàng. Vieät Nam thöôøng do Trung taâm Ño löôøng Chaát löôïng Tieâu chuaån 3 hoaëc Vinacontrol. Rieâng ñoái vôùi haøng Thuûy haûi saûn seõ do cô quan National Fisheries Quanlity Assurance & Veterinary Directorate Branch 4 “Nafiquaved” caáp keå caû giaáy chöùng nhaän veä sinh (Health. Cert: Certificate of Health). (11) Giaáy chöùng nhaän veä sinh (Sanitary Certifiacte/ Health. Cert): laø chöùng töø xaùc ñònh tình traïng khoâng ñoäc haïi cuûa haøng hoùa ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng do cuïc kieåm nghieäm haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu caáp. (12) Giaáy chöùng nhaän kieåm dòch thöïc vaät(Phytosanitory Certificate): Laø chöùng töø do cô quan baûo veä vaø kieåm dòch thöïc vaät caáp cho chuû haøng ñeå xaùc nhaän haøng hoùa laø thöïc vaät hoaëc saûn phaåm thöïc vaät laø khoâng coù naám ñoäc, saâu boï, coû daïi…coù theå gaây beänh cho caây coái ôû nôi ñöôøng ñi cuûa haøng hoùa, ôû nôi ñeán nhaèm ñònh roõ phaåm chaát cuûa haøng hoùa laø hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi hôïp ñoàng vaø boå sung giaáy tôø ñeå laøm thuû tuïc xuaát nhaäp khaåu. Taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh do Phoøng Kieåm dòch thöïc vaät thuoäc Boä Noâng nghieäp caáp. (13) Giaáy chöùng nhaän kieåm dòch ñoäng vaät (Veterinary Certificate): Laø chöùng töø do cô quan thuù yù caáp cho chuû haøng ñeå chöùng nhaän haøng hoùa laø khoâng coù vi truøng gaây dòch beänh cho caây-con gioáng hoaëc chöùng nhaän ñoäng vaát - 20 / 101 - haøng hoùa ñaõ ñöôïc tieâm chuûng ñeå phoøng dòch beänh nhaèm ñònh roõ phaåm chaát cuûa haøng hoùa laø hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi hôïp ñoàng vaø boå sung giaáy tôø ñeå laøm thuû tuïc xuaát nhaäp khaåu. (14) Tôø khai haûi quan (Custom Declaration): Laø chöùng töø trong ñoù chuû haøng khai baùo chi tieát veà haøng hoùa xuaát- nhaäp khaåu ñeå cô quan Haûi quan kieåm tra khi haøng hoùa ñi ngang qua bieân giôùi quoác gia. Khi laøm thuû tuïc haûi quan, chuû haøng phaûi ñính keøm vôùi tôø khai caùc giaáy tôø caàn thieát nhö: giaáy pheùp xuaát nhaäp khaåu, HÑTM, baûn keâ chi tieát, phieáu ñoùng goùi, caùc loaïi giaáy chöùng nhaän coù lieân quan, ñöôïc qui ñònh cuûa quoác gia xuaát- nhaäp khaåu hoaëc hôïp ñoàng thöông maïi ngoaïi thöông. (15) Vaän ñôn ñöôøng bieån (B/L: Bill of Lading): Laø chöùng töø chuyeân chôû haøng hoùa treân bieån do ngöôøi vaän taûi caáp cho ngöôøi gôûi haøng nhaèm xaùc ñònh quan heä phaùp lyù giöõa ngöôøi vaän taûi vôùi chuû haøng. Ñaây laø bieân lai cuûa ngöôøi vaän taûi xaùc nhaän laø ñaõ nhaän haøng ñeå chuyeân chôû, thöïc hieän hôïp ñoàng vaän chuyeån. B/L laø chöùng töø xaùc nhaän quyeàn sôû höõu ñoái vôùi nhöõng haøng hoùa ghi trong hoùa ñôn, cho pheùp ngöôøi naém giöõ baûn goác cuûa vaän ñôn nhaän haøng haùo khi taøu caäp beán, coù quyeàn baùn hoaëc chuyeån nhöôïng haøng hoùa ghi treân vaän ñôn. B/L coù taùc duïng laøm caên cöù ñeå khai Haûi quan; laøm thuû tuïc xuaát hoaëc nhaäp khaåu; laøm chöùng töø keøm theo HÑTM trong boä chöùng töø maø ngöôøi baùn gôûi cho ngöôøi mua hoaëc ngaân haøng ñeå thanh toaùn tieàn haøng; laøm chöùng töø ñeå caàm coá, mua baùn, chuyeån nhöôïng haøng hoùa; laøm caên cöù xaùc ñònh löôïng haøng ñaõ gôûi ñi, döïa vaøo ñoù theo doõi vieäc thöïc hieän hôïp ñoàng. Noäi dung cuûa B/L seõ khaùc nhau do loaïi B/L ñöôïc söû duïng khaùc nhau nhö B/L ñích danh (Straight B/L: Ghi roõ teân ngöôøi nhaän haøng), B/L theo leänh (To Order B/L: Haøng hoùa ñöôïc giao theo leänh ngöôøi gôûi haøng hoaëc theo leänh ngöôøi nhaän haøng), B/L xuaát trình (To Bearer B/L: Khoâng ghi teân ngöôøi nhaän haøng, haøng hoùa seõ giao cho ngöôøi xuaát trình B/L). Vieäc söû duïng loaïi vaän ñôn naøo laø caên cöù vaøo caùch chuyeån nhöôïng quyeàn sôû höõu haøng hoùa treân vaän ñôn. B/L veà - 21 / 101 - danh nghóa do ngöôøi vaän taûi caáp nhöng trong thöïc teá ngöôøi gôûi haøng laäp theo maãu B/L do haõng taøu caáp. Thuyeàn tröôûng caên cöù vaøo bieân lai nhaän haøng cuûa thuyeàn phoù (Shipmaster’s Receipt) ñeå kyù vaøo B/L vaø pheâ chuù neáu thaáy caàn. B/L laø chöùng töø quan troïng nhaát vì noù xaùc nhaän quyeàn sôû höõu haøng hoùa vaø ñöôïc duøng laøm chöùng töø chuû yeáu ñeå nhaän haøng ôû nôi ñeán. Tuøy theo phöông thöùc vaän taûi maø coù caùc chöùng töø vaän taûi nhö: vaän taûi ñöôøng bieån (B/L), Vaän ñôn ña phöông thöùc (Combined Transport Document), Vaän ñôn theo hôïp ñoàng thueâ taøu (Charter Party Bill of Lading), Vaän ñôn haøng khoâng (AWB: Air Way Bill)… Boä chöùng töø nhaäp khaåu chuû yeáu do beân baùn, nhaø xuaát khaåu laäp vaø giao cho beân mua, nhaø nhaäp khaåu ñeå laøm thuû tuïc nhaän haøng vaø thanh toaùn tieàn haøng. 1.2.2.2 Boä chöùng töø cô baûn trong thanh toaùn cho haøng xuaát khaåu: Veà cô baûn, boä chöùng töø thanh toaùn cho haøng xuaát khaåu gioáng nhö boä chöùng töø thanh toaùn cho haøng nhaäp khaåu. Ngoaøi ra coøn coù caùc chöùng töø sau: (1) Hoái phieáu (Draft/ Bill of Exchange): Laø moät meänh leänh ñoøi tieàn voâ ñieàu kieän do ngöôøi xuaát khaåu, ngöôøi baùn, ngöôøi cung öùng dòch vuï…kyù phaùt ñoøi tieàn ngöôøi nhaäp khaåu, ngöôøi mua, ngöôøi nhaän cung öùng…vaø yeâu caàu ngöôøi naøy phaûi traû moät soá tieàn nhaát ñònh, taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh, trong moät thôøi gian xaùc ñònh cho ngöôøi höôûng lôïi qui ñònh trong meänh leänh aáy. Neáu hoái phieáu khoâng keøm chöùng töø thöông maïi goïi laø hoái phieáu trôn vaø neáu coù keøm chöùng töø thì goïi laø hoái phieáu keøm chöùng töø. Hoái phieáu coù giaù trò phaùp lyù laø hoái phieáu ñöôïc laäp vôùi ñaày ñuû noäi dung qui ñònh treân hoái phieáu. Ngoaøi ra, hoái phieáu ñöôïc duøng trong phöông thöùc L/Cø thì coù theâm caùc yeáu toá veà HÑTM, thö tín duïng… Trong quan heä maäu dòch quoác teá, hoái phieáu chính laø coâng cuï, phöông tieän cho nhaø xuaát khaåu ñoøi tieàn nhaø nhaäp khaåu. (18) Bieân nhaän nhaän haøng (Shipmaster’s receipt): Laø bieân nhaän hoaëc bieân lai chöùng nhaän haøng hoùa ñaõ ñöôïc ñöa leân taøu ñuùng theo P/L do thuyeàn phoù kyù, laøm cô sôû ñeå thuyeàn tröôûng kyù B/L hoaëc pheâ chuù neáu thaáy caàn. - 22 / 101 - (19) Beneficiary’s Certificate (Ben’s Cert): laø caùc giaáy chöùng nhaän do ngöôøi thuï höôûng, nhaø xuaát khaåu laäp theo thoaû thuaän trong noäi dung hôïp ñoàng hoaëc L/C. 1.2.3 Chöùng töø keá toaùn trong caùc phöông thöùc thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu: 1.2.3.1 Chöùng töø keá toaùn trong phöông thöùc chuyeån tieàn: 1.2.3.1.1 Baèng hình thöùc ñieän baùo (T/ T: Telegraphic Transfer): T/T coù nghóa laø ngaân haøng thöïc hieän vieäc chuyeån tieàn baèng caùch ñieän ra leänh cho Ngaân haøng ñaïi lyù ôû nöôùc ngoøai traû tieàn cho ngöôøi nhaän. Chöùng töø keá toaùn trong phöông thöùc T/T goàm: - Hôïp ñoàng kinh teá ngoaïi thöông (Commercial Contract/HÑKT): Trong ñoù ñieàu khoaûn thanh toaùn ñöôïc ghi roõ laø thanh toaùn theo phöông thöùc chuyeån tieàn baèng ñieän. - Hoùa ñôn thöông maïi (Commercial Invoice): Do ngöôøi baùn phaùt haønh cho ngöôøi mua. - Tôø khai Haûi quan cho loâ haøng nhaäp khaåu (Custom Declaration) - Vaän ñôn ñöôøng bieån hoaëc ñöôøng haøng khoâng… (B/L/ Air way Bill. . ) - Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù (C/O). - Phieáu ñoùng goùi (Packing List) - Caùc giaáy chöùng nhaän khaùc theo noäi dung qui ñònh trong hôïp ñoàng. Ngoaøi ra, caên cöù vaøo hình thöùc thanh toaùn tröôùc hoaëc sau khi nhaän haøng ñöôïc qui ñònh trong hôïp ñoàng maø boä chöùng töø thanh toaùn coù theå ñaày ñuû hoaëc khoâng nhö ñaõ neâu treân khi Ngaân haøng thanh toaùn chuyeån tieàn. Nhaän xeùt: Hình thöùc naøy coù lôïi cho nhaø xuaát khaåu vì nhaän tieàn nhanh nhöng khoâng coù lôïi cho nhaø nhaäp khaåu vì phí chuyeån tieàn cao. - 23 / 101 - 1.2.3.1.2 Hình thöùc thö chuyeån tieàn (M/T: Mail Transfer): Theo hình thöùc M/T, ngaân haøng thöïc hieän vieäc chuyeån tieàn baèng caùch gôûi thö ra leänh cho ngaân haøng ñaïi lyù ôû nöôùc ngoaøi traû tieàn cho ngöôøi nhaän. Boä chöùng töø thanh toaùn theo hình thöùc chuyeån tieàn baèng thö veà cô baûn gioáng nhö hình thöùc chuyeån tieàn baèng ñieän. 1.2.3.2 Chöùng töø keá toaùn trong phöông thöùc ghi soå (Open Account) Ñaây laø phöông thöùc thanh toaùn maø trong ñoù nhaø xuaát khaåu khi xuaát khaåu haøng hoùa hoaëc cung öùng dòch vuï thì ghi nôï cho beân nhaäp khaåu vaøo moät cuoán soå (taøi khoaûn) rieâng cuûa mình vaø vieäc thanh toaùn caùc khoaûn nôï naøy ñöôïc thöïc hieän trong kyø nhaát ñònh nhö haøng thaùng, quyù. Thoâng thöôøng, phöông thöùc naøy chæ aùp duïng trong thanh toaùn giöõa hai ñôn vò quan heä thöôøng xuyeân vaø tin caäy laãn nhau vì nhaø xuaát khaåu ñaõ thöïc hieän moät “ Tín duïng thöông maïi”. Boä chöùng töø keá toaùn thanh toaùn theo phöông thöùc ghi soå ñöôïc cuï theå baèng phöông thöùc nhôø thu hoa._.quired for issuing bank’s files + Shipment from to + Covering: + Packing: + Marking: + Shipment must be effected not later than + Negotiation must be effected not later than + Partial shipment () allowed () prohibited + Transhipment () allowed () prohibited + All banking cherges outside Vietnam, amendment and reimbursement charges are for beneficiary’s account + Documents must be presented for negotiation within days the date of shipment but within the validity of the credit + Instruction to negotiating banks Free should be deducted from the proceeds for each set of discrepant documents under this L/C On receipt documents trong compliance with trems and conditions of the credit please send documents to us by DHL ‰ Upon receipt of your tested cable/telex advice of negotiation certifying to us that all terms and conditions of the credit have been complied with and documents have been courried by DHL to us we shall reimburse you according to your instruction in the currency of the credit ‰ Upon receipt of said documents, we shall reimburse you according to your instruction in the currency of the credit. - 87 / 101 - + This L/C is subject to UCPDC 1993 Revision ICC Publication No. 500 + Operative instrument please notify. ………BANK HOCHIMINH CITY • Soá ngoaïi teä kyù quyõ ñeå môû L/C laø: • Chuùng toâi hoaøn toaùn chòu traùch nhieäm veà noäi dung haïn ngaïch vaø giaáy pheùp nhaäp khaåu cuûa Tín duïng thö noùi treân. • Khi boä chöùng töø veà taïi Quyù Ngaân haøng, chuùng toâi seõ ruùt tieàn töø ………. • Nhaän ñöôïc chöùng töø (hoaëc ñieän xin thöông löôïng chöùng töø) coù ñieåm baát hôïp leä, ñeà nghò Quyù Ngaân haøng thoâng baùo ngay cho chuùng toâi. Neáu quaù thôøi haïn 5 ngaøy keå töø ngaøy nhaän ñöôïc chöùng töø hoaëc ñieän baùo maø chöa coù yù kieán cuûa chuùng toâi, Quyù Ngaân haøng ñöôïc pheùp töø choái thanh toaùn cho Ngaân haøng nöôùc ngoaøi, chuùng toâi chòu moïi chi phí lieân heä. Ngaøy thaùng naêm Keá Toaùn Tröôûng Giaùm Ñoác (Kyù ghi roõ hoï, teân) (Kyù, ghi roõ hoï, teân vaø ñoùng daáu) (4) Hoái phieáu: (Ñính keøm 2 maãu draft) - 88 / 101 - - 89 / 101 - ¾ Caùc chöùng töø khaùc: (1) Ñôn baûo hieåm: Trong noäi dung ñôn baûo hieåm coù hai loaïi ñieàu khoaûn: ñieàu khoaûn chung vaø ñieàu khoaûn rieâng bieät. - Ñieàu khoaûn chung: Coù tính chaát thöôøng xuyeân, ñoù laø caùc ñieàu khoaûn qui ñònh traùch nhieäm cuûa ngöôøi baûo hieåm vaø ngöôøi ñöôïc baûo hieåm theo töøng ñieàu kieän baûo hieåm. Caùc ñieàu naøy thöôøng ñöôïc trong saún. - Ñieàu khoaûn rieâng bieät: + Veà ñoái töôïng ñöôïc baûo hieåm; + Veà giaù trò baûo hieåm; + Veà ñieàu kieän baûo hieåm ñaõ ñöôïc thoaû thuaän; + Veà toång soá baûo hieåm. 9 Maãu baûo hieåm cuûa Coâng ty Baûo hieåm Vieät Nam: THE VIETNAM INSURANCE COMPANY Head Office: Cable address: INSURANCE CERTIFICATE Insured’s name: We have this day notes a risk as here under mentioned in your favour, subject to the General Regulation of Marine Insurance on Goods trong transit and other conditions of the Company’s printed Form of Policy and to the special terms outlined here trong may be inconsistent there with. Applicant : Marks & Numbers : Quantities Goods insured : Amounts insured : Rate: % as arranged : Premium:…… as arranged : - 90 / 101 - By Vessel : From: To: Transhipment: Condition insurance : In the seven of loss, apply for survey to…. . Claims payable at : By : Date : (2) Caùc chöùng töø khaùc: Neáu moät L/C yeâu caàu phaûi coù söï chöùng thöïc hoaëc chöùng nhaän veà troïng löôïng, soá löôïng, kieåm dòch, vi sinh … thì ngöôøi xuaát khaåu hoaëc cô quan chöùc naêng phaûi laäp baèng moät chöùng töø rieâng bieät. Döôùi ñaây xin ñöôïc trình baøy moät soá maãu cuûa giaáy chöùng nhaän nhö: 9 Maãu giaáy chöùng nhaän troïng löôïng, chaát löôïng (Certificate of weight & quality) cuûa VINACONTROL: HEAD OFFICE VINACONTROL THE VIETNAM SUPERINTENDENCE & INSPECTION COMPANY CERTIFICATE OF WEIGHT No: Date: - Shipper : - Consignee : - Commodity : - Declared Weight : - Means of transportation : - Loading port : - Destination : - Date of export : - Bill of Lading No : - 91 / 101 - RESULTS OF INSPECTION: PACKING : Shipping mark : QUALITY : Results : WEIGHT : Place of inspection : Date of inspection : VINACONTROL Surveyor 9 Maãu giaáy chöùng nhaän soá löôïng & chaát löôïng (Certificate of quality & quantity): do doanh nghieäp phaùt haønh CERTIFICATE OF QUALITY & QUANTITY Date: + Seller (Shipper) : + Consignee : + Commodity : + Weight : + Quantity : + Vessel : + Loading Port : + Port of discharge : + Date of Export : + Bill of Lading No : RESULTS OF INSPECTON + Packing : + Quality : + Quantity : - 92 / 101 - + Weight : +Place of inspection : + Date of inspection : Name & Stamp of Exporter if issue:…… 9 Maãu giaáy chöùng nhaän kieåm dòch thöïc vaät (Phyto Sanitary Certificate): Ministy of Agriculture Socialist Republic of Viet nam and Food industries Independence – Freedom- Happiness PHYTO SANTARY CERTIFICATE No: To Plant Protection Organization … Description of consignment + Name and address of exporte: + Declared name description of consignee: + Number and description of packages: + Distinguishing marks: + Place of origin: + Declare means of conveyance: + Declare POINT of entry: + Name of produce and quantily declared: + Botanical name of plants: This is to certity that plants the plants or plant products described above have been inspected according to appropriate procedures and are considered to be free from other quarantine pests, and pracirtically free from other injurious pests, that they are considered to comfirm with the current phytasanitary regulation of the importing country. TREATMENT Disinfestation and/or disinfiction treatment + Date:…… Tretment Fumigation + Chemecal (active ingredient):…… - 93 / 101 - + Concentration:…… Additional information Stamp of organization Place if issue date:…… Name of authorised officier:…… ™ Kieåm tra, chænh lyù chöùng töø: - Phaûi kieåm tra toaøn dieän noäi dung caùc chæ tieâu theå hieän treân beà maët cuûa chöùng töø, tính hôïp phaùp, hôïp leä cuûa nghieäp vuï kinh teá taøi chính phaùt sinh, tính chính xaùc cuûa soá lieäu caùc thoâng tin treân chöùng töø. - Kieåm tra chöõ kyù, con daáu cuûa caùc beân coù lieân quan. - Ñoái vôùi nhöõng chöùng töø laäp khoâng ñuùng qui ñònh, noäi dung hoaëc con soá khoâng roõ raøng, hoaëc laäp laïi chöùng töø môùi hoaëc ñieàu chænh chöùng töø cuõ, khi chænh lyù chöùng töø phaûi coù chöõ kyù taét cuûa ngöôøi phaùt haønh vaø con daáu xaùc nhaän cuûa ñôn vò söûa chöõa chöùng töø theo ñuùng qui ñònh cuûa Luaät keá toaùn hieän haønh, quan ñieåm cuûa Phoøng Thöông maïi quoác teá (ICC). ™ Toå chöùc luaân chuyeån chöùng töø: Toå chöùc vieäc luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn xin ñöôïc moâ taû thoâng qua löu ñoà vôùi moät soá chöùng töø keá toaùn thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu haøng hoaù chính taïi doanh nghieäp nhö sau: - 94 / 101 - Khaùch haøng Haõng taøu LÖU ÑOÀ LUAÂN CHUYEÅN CHÖÙNG TÖØ XUAÁT-NHAÄP KHAÅU HAØNG HOÙA: Doanh nghieäp Haûi quan Ngaân haøng D Hoaù ñôn thöông maïi (Invoice) Phieáu ñoùng goùi (Packing list) Hoaù ñôn thöông maïi (Invoice) Vaän ñôn (Bill of lading) Baét ñaàu Hoaù ñôn thöông maïi (Invoice) Hoaù ñôn thöông maïi (Invoice) Phieáu ñoùng goùi (Packing list) Phieáu ñoùng goùi (Packing list) Phieáu ñoùng goùi (Packing list) Chöùng chæ xuaát xöù (C/O) Chöùng chæ xuaát xöù (C/O) Vaän ñôn (Bill of lading) Vaän ñôn (Bill of lading) Hôïp ñoàng kinh teá (Contract) Hôïp ñoàng kinh teá (Contract) Hôïp ñoàng kinh teá (Contract) Tôø khai HQ Hoái phieáu Hoái phieáu Tôø khai HQ Laäp boä Chöùng töø xuaát Kieåm hoùa vaø thanh lyù tôø khai Hoaù ñôn thöông maïi (Invoice) Hôïp ñoàng kinh teá (Contract) Tôø khai HQ ñaõ thanh lyù Tôø khai HQ ñaõ thanh lyù B B C C A Chöùng töø khaùc (neáu coù) Vaän ñôn (Bill of lading) D Chöùng töø khaùc (neáu coù) Chöùng töø khaùc (neáu coù) Chöùng töø khaùc (neáu coù) Kieåm tra chöùng töø vaø thanh toaùn Giaáy baùo Nôï/Coù Giaáy baùo Nôï/Coù D D Nhaäp/Xuaát haøng Thanh toaùn tieàn haøng D Giaáy baùo Nôï/Coù A Chöùng chæ xuaát xöù (C/O) Hôïp ñoàng kinh teá (Contract) Hoái phieáu Chöùng töø khaùc (neáu coù) Tôø khai HQ - 95 / 101- ™ Ñaøo taïo ñoäi nguõ nhaân vieân keá toaùn ñoái vôùi coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø xuaát nhaäp khaåu haøng hoaù: - Doanh nghieäp caàn coù chuû tröông, chính saùch, cheá ñoä ñaøo taïo ngaén, trung, daøi haïn cho nhaân vieân taùc nghieäp nhaèm naâng cao trình ñoä, kieán thöùc chuyeân moân; am hieåu Luaät leä, thoâng leä, qui ñònh cuûa nhaø nöôùc, cuûa caùc cô quan chöùc naêng coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng doanh nghieäp nhaèm haïn cheá nhöõng ruûi ro, thieät haïi coù theå xaåy ra nhö: + Ñònh kyø hoaëc ñoät xuaát, boài döôõng trình ñoä chuyeân moân, hoïc hoûi, trao doài kinh nghieäm thöïc teá vôùi caùc doanh nghieäp lôùn, doanh nghieäp coù uy tín. + Boài döôõng, naâng cao trình ñoä ngoaïi ngöõ caû 4 kyõ naêng: Nghe, noùi, vieát, ñoïc hieåu ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu coâng vieäc. + Kieán thöùc veà thanh toaùn quoác teá. +Tham gia caùc toå chöùc ngheà nghieäp, Hieäp hoäi ngheà nghieäp, Caâu laïc boä keá toaùn ñeå coù ñieàu kieän, moâi tröôøng trao ñoåi kinh nghieäm, naém baét thoâng tin. ™ ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin trong vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn: - Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh khi khai thaùc vaø öùng duïng phaàn meàm trong coâng taùc keá toaùn caàn phaûi tuaân thuû caùc tieâu chuaån vaø ñieàu kieän aùp duïng phaàn meàm do nhaø nöôùc qui ñònh. - Caàn coù toå chöùc ngheà nghieäp hoaëc cô quan chöùc naêng quaûn lyù doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï phaàn meàm trong ñoù coù phaàn meàm keá toaùn, caàn trieån khai baèng qui ñònh cuï theå, chi tieát hôn qui ñònh nhaø nöôùc veà tieâu chuaån vaø ñieàu kieän aùp duïng phaån meàm keá toaùn vaøo vieäc kinh doanh phaàn meàm keá toaùn nhö moät soá tieâu chuaån baét buoäc ñoái vôùi laäp trình vieân veà trình ñoä, kieán thöùc chuyeân moân, kinh nghieäm thöïc teá veà keá toaùn… - 96 / 101- 3.2.2 Ñoái vôùi caùc cô quan, ban ngaønh chöùc naêng coù lieân quan: ™ Ñoái vôùi Ngaân haøng: - Ngaân haøng caàn nghieâm chænh thöïc hieän ñuùng qui ñònh nhaø nöôùc veà phaùt haønh chöùng töø keá toaùn cho khaùch haøng. Heä thoáng caùc Ngaân haøng caàn nhaát quaùn trong theå hieän noäi dung cuûa moät chöùng töø keá toaùn baèng giaáy nhö veà chöõ kyù cuûa ngöôøi coù traùch nhieäm, con daáu, soá chöùng töø, soá tham chieáu neáu caàn, maõ soá thueá, noäi dung dieãn giaûi…theo qui ñònh cuûa Luaät keá toaùn, khoâng neân boû soùt hoaëc ghi thieáu nhöõng chæ tieâu, nhöõng thoâng tin theå hieän treân chöùng töø keá toaùn vì ñaây laø cô sôû ñeå doanh nghieäp duøng laøm caên cöù haïch toaùn, ghi soå keá toaùn, xuaát trình chöùng töø cho cô quan thueá, cô quan kieåm toaùn, Haûi quan. . . - Ngaân haøng caàn coù qui ñònh hoaëc thoâng baùo ngay taïi ñiaï ñieåm giao dòch nhöõng yeâu caàu, nhöõng chöùng töø caàn xuaát trình khi giao dòch, thanh toaùn nhaèm tieát giaûm caùc chi phí hoaëc söï laõng phí khoâng caàn thieát do chöùng töø bò sai, bò thieáu, do söï höôùng daãn hay yeâu caàu khoâng nhaát quaùn cuûa nhaân vieân ngaân haøng. Hieän nay, vieäc laäp chöùng töø keá toaùn giao dòch ôû caùc ngaân haøng laø khoâng thoáng nhaát. Moãi ngaân haøng qui ñònh bieåu maãu giao dòch rieâng, thaäm chí laø khoâng ñaày ñuû thoâng tin toái thieåu theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc. Vì vaäy, vieäc hoaøn thieän caùc quy ñònh trong vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn ôû caùc ngaân haøng raát caàn ñöôïc ngaønh Ngaân haøng quan taâm vaø thöïc hieän thoáng nhaát trong caû nöôùc. - Trong lónh vöïc thanh toaùn ñieän töû, ngaønh ngaân haøng ñaõ coù caùc qui ñònh veà quy trình kyõ thuaät nghieäp vuï thanh toaùn buø tröø ñieän töû lieân ngaân haøng; veà haïch toaùn vaø thanh toaùn voán cuûa caùc toå chöùc cung öùng dòch vuï thanh toaùn trong heä thoáng ngaân haøng…(37). Tuy nhieân, caùc vaên baûn phaùp lyù treân chæ môùi thöøa nhaän ôû phaïm vi heïp cuûa caùc chöùng töø vaø chöõ kyù ñieän töû ñoái vôùi heä thoáng Ngaân haøng. Vieät Nam hieän vaãn chöa coù moät vaên baûn phaùp lyù cho pheùp thöøa nhaän - 97 / 101- chöùng töø vaø chöõ kyù ñieän töû trong giao dòch giöõa ngaønh Ngaân haøng, Thueá ngay caû giöõa Ngaân haøng vôùi doanh nghieäp. - Ngaønh ngaân haøng caàn sôùm coù qui ñònh veà vieäc aùp duïng chöùng töø ñieän töû trong giao dòch, thanh toaùn ñoái vôùi khaùch haøng laø caùc doanh nghieäp. Ñeå coù theå thöïc hieän ñieàu naøy, Ngaân haøng seõ ñöa ra nhöõng ñieàu kieän caàn vaø ñuû khi thöïc hieän caùc giao dòch thanh toaùn ñieän töû, beân caïnh nhöõng höôùng daãn khi thöïc hieän caùc giao dòch ñieän töû. Tröôùc maét, soá doanh nghieäp ñöôïc pheùp giao dòch ñieän töû coù theå coù söï löïa choïn haïn cheá trong soá khaùch haøng ñang coù giao dòch vaø seõ môû roäng daàn vieäc aùp duïng cho caùc doanh nghieäp, ñoái töôïng khaùch haøng nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi, nhanh choùng cho khaùch haøng trong giao dòch vôùi ngaân haøng nhaát laø hình thöùc thanh toaùn ñieän töû “Homebanking”. (38) ™ Ñoái vôùi cô quan Thueá: - Qui ñònh veà hoùa ñôn chöùng töø cuûa cô quan thueá caàn thoáng nhaát, cuï theå, roõ raøng, khoâng mang tính chung chung, coù theå hieåu theo nhieàu nghóa khaùc nhau treân cuøng moät noäi dung vì nhö vaäy seõ gaây khoù khaên cho doanh nghieäp khi thöïc hieän hay khi quyeát toaùn Thueá. Ví duï: qui ñònh veà chöùng töø thanh toaùn trong nöôùc phaùt haønh vaø chöùng töø do nöôùc ngoaøi phaùt haønh ñeå ñöôïc xem laø chi phí hôïp leä nhaát laø caùc khoaûn dòch vuï phí phaùt sinh ôû nöôùc ngoaøi. Trong ñieàu kieän neàn kinh teá ñang coøn toàn taïi nhieàu thaønh phaàn, hoùa ñôn - chöùng töø phaùt haønh trong nöôùc neáu khoâng ñöôïc thöïc hieän trieät ñeå bôûi qui ñònh, Luaät phaùp seõ raát khoù khaên cho doanh nghieäp. Trong thöïc teá, beân caïnh nhöõng doanh nghieäp chaáp haønh toát qui ñònh veà hoaù ñôn chöùng töø keá toaùn thì moät soá doanh nghieäp vaãn coøn töï phaùt haønh chöùng töø khoâng hôïp leä, khoâng mang tính phaùp lyù cho ngöôøi mua, söï roõ raøng, nhaát quaùn cuûa caùc qui ñònh cuõng laø moät trong nhöõng nhaân toá taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. - Xuaát phaùt töø trình ñoä chuyeân moân, söï nhaän thöùc, quaùn trieät noäi dung caùc qui ñònh cuûa caùn boä thueá vaø doanh nghieäp coøn khoaûng caùch do khoâng ñoàng quan - 98 / 101- ñieåm neân daãn ñeán nhöõng maâu thuaãn, thieät haïi khoâng ñaùng coù coù theå xaãy ra cho doanh nghieäp. Ngaønh Thueá, ñònh kyø hoaëc ñoät xuaát, caàn kieåm tra ñaïo ñöùc ngheà nghieäp, tieâu chuaån, trình ñoä chuyeân moân ñoái vôùi nhaân vieân thueá, nhaát laø nhaân vieân thöïc hieän vieäc haønh thu thueá. - Trong moät khoaûng thôøi gian ngaén (Moät thaùng, ba thaùng), caùc Boä, Ngaønh chöùc naêng nhö Taøi chính, Thueá, Haûi quan, Ngaân haøng… ban haønh quaù nhieàu qui ñònh, vaên baûn. Ñoâi khi caùc qui ñònh, vaên baûn phuû ñònh noäi dung laãn nhau hoaëc ban haønh chöa thöïc hieän thì ñaõ ñöôïc boå sung, söûa ñoåi bôûi qui ñònh, vaên baûn khaùc gaây trôû ngaïi cho doanh nghieäp khi thöïc hieän do khoâng caäp nhaät kòp thôøi neân khoù traùnh khoûi sai soùt. ™ Ñoái vôùi cô quan Haûi quan: - Khai baùo haûi quan baèng chöùng töø giaáy ñaõ laøm cho caùc doanh nghieäp bò maát raát nhieàu thôøi gian ñi laïi vì caùc thuû tuïc haønh chính nhö mua boä tôø khai, laäp tôø khai, noäp tôø khai, xaùc nhaän cuûa caùn boä haûi quan veà tình traïng tôø khai coù hôïp leä hay khoâng hôïp leä… Ñeå haïn cheá nhöõng phieàn toaùi, laõng phí cho doanh nghieäp, Boä Taøi chính ñaõ ra quyeát ñònh soá 50/2005/QÑ/BTC ngaøy 19/07/2005 qui ñònh qui trình thöïc hieän thí ñieåm thuû tuïc haûi quan ñieän töû ñoái vôùi haøng hoaù xuaát- nhaäp khaåu; Toång cuïc haûi quan böôùc ñaàu trieån khai ñaõ cho thöïc hieän thöû nghieäm ñoái vôùi moät soá doanh nghieäp thoaû maõn caùc ñieàu kieän theo coâng vaên soá: 3339/TCHQ/ÑHÑ ngaøy 19/8/2005 cuûa Toång cuïc haûi quan höôùng daãn qui trình thuû tuïc haûi quan ñieän töû. Vôùi phöông phaùp naøy, phaàn naøo ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho doanh nghieäp giaûm bôùt thôøi gian ñi laïi trong quaù trình laøm thuû tuïc khai baùo haûi quan nhöng beân caïnh vaãn coøn toàn taïi moät soá maët haïn cheá nhö: + Maïng lieân keát noäi boä giöõa Cuïc haûi quan ñieän töû vôùi caùc Chi cuïc haûi quan ñieän töû vaø caùc traïm Haûi quan ñieän töû caûng chöa oån ñònh neân thænh thoaûng vaãn coøn xaåy ra tình traïng ñöôøng truyeàn bò loãi, thoâng tin chuyeån taûi khoâng kòp thôøi, maát nhieàu thôøi gian ñeå xaùc minh döõ lieäu. - 99 / 101- + Trình ñoä söû duïng vi tính cuûa caùn boä haûi quan coøn haïn cheá, chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu coâng vieäc neân xöû lyù thoâng tin coøn chaäm, sai soùt, luùng tuùng. Do ñoù, Ngaønh haûi quan caàn: + Chaán chænh, hoaøn thieän heä thoáng maïng noäi boä giöõa Cuïc haûi quan vôùi caùc Chi cuïc, haûi quan caûng… + Boài döôõng naâng cao trình ñoä ngoaïi ngöõ, trình ñoä vi tính nhaân vieân haûi quan ñieän töû. + Môû roäng hôn nöõa ñoái töôïng ñöôïc pheùp khai baùo thuû tuïc haûi quan ñieän töû. ™ Ñoái vôùi Boä taøi chính: - Nhaø nöôùc caàn thoáng nhaát giöõa caùc boä, ngaønh chöùc naêng ñeå qui ñònh caùc chöùng töø thanh toaùn quoác teá chuaån vôùi moät soá chöùng töø baét buoäc phaûi laäp vaø luaân chuyeån giöõa caùc ngaønh Ngaân haøng, Haûi quan, Thueá, cô quan quaûn lyù, ñoàng thôøi phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän cuûa thoâng leä quoác teá trong thanh toaùn quoác teá. - Caàn coù Qui ñònh cuï theå hôn cuûa Thoâng tö 103/2005/TT-BTC do Boä Taøi chính ban haønh ngaøy 24/11/2005 veà höôùng daãn tieâu chuaån vaø ñieàu kieän cuûa phaàn meàm keá toaùn. Nhaø nöôùc neân thaønh laäp toå chöùc hoäi ngheà nghieäp coâng ngheä phaàn meàm keá toaùn vaø phaân quyeàn cho hoäi vieäc toå chöùc, höôùng daãn, kieåm tra, kieåm soaùt, ñieàu kieän hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï phaàn meàm keá toaùn…. - Caàn coù qui ñònh veà tính phaùp lyù cuûa chöùng töø ñieän töû söû duïng trong thanh toaùn, trong giao dòch giöõa ngaân haøng vôùi doanh nghieäp, giöõa doanh nghieäp vôùi cô quan chöùc naêng nhö Haûi quan, thueá, Kieåm toaùn. . . - Sôùm ban haønh qui ñònh chuaån möïc ñoái vôùi vieäc söû duïng phaàn meàm trong coâng taùc keá toaùn. Hieän nay, ña soá caùc doanh nghieäp taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeàu söû duïng phaàn meàm trong coâng taùc keá toaùn. Tuy nhieân, do chöa coù qui ñònh, - 100 / 101- chuaån möïc caàn phaûi tuaân thuû khi söû duïng neân vaãn coøn tình traïng söûa chöõa döõ lieäu keá toaùn sau khi ñaõ laäp baùo caùo taøi chính. 3.2.3 Keát luaän chöông 3: Hoïat ñoäng doanh nghieäp laø moät heä thoáng moái lieân keát giöõa doanh nghieäp trong nöôùc vôùi doanh nghieäp nöôùc ngoaøi, giöõa doanh nghieäp vôùi caùc cô quan chöùc naêng vaø trong noäi boä doanh nghieäp. Laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn laø ñieàu khoâng theå thieáu ñoái vôùi doanh nghieäp. Ngoaïi tröø nhöõng chöùng töø keá toaùn baét buoäc thöïc hieän theo maãu do nhaø nöôùc qui ñònh nhö Phieáu thu, Phieáu nhaäp kho…, Chöùng töø keá toaùn thanh toaùn tieàn haøng xuaát- nhaäp khaåu hieän nay caàn ñöôïc qui ñònh moät caùch thoáng nhaát, ñoàng boä cho taát caû doanh nghieäp khi laäp vaø luaân chuyeån. Caàn sôùm chaám döùt tình traïng chöùng töø laäp thöøa hoaëc thieáu hoaëc cuøng moät noäi dung kinh teá phaùt sinh nhöng moãi nôi töï laäp theo maãu rieâng seõ gaây khoù khaên cho coâng taùc quaûn lyù vaø kieåm soaùt. Noäi dung vaø nhöõng giaûi phaùp hoaøn thieän vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn thanh toaùn haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu taïi doanh nghieäp thaønh phoá Hoà Chí Minh caû veà lyù thuyeát vaø thöïc tieãn trong ñieàu kieän neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ vaø ñang trong tieán trình hoäi nhaäp neàn kinh teá khu vöïc, kinh teá theá giôùi nhaèm khaéc phuïc nhöõng aùch taéc, haïn cheá cuûa vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn trong thanh toaùn quoác teá haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu hieän nay. Nhöõng kieán nghò tuy chöa ñaày ñuû nhöng laø böôùc ñaàu raát caàn thieát ñeå chuaån bò cho giai ñoaïn caùc doanh nghieäp ñang ñi vaøo moät thôøi kyø môùi vôùi nhieàu thaùch thöùc, ñoøi hoûi ngaøy caøng cao kieán thöùc, kyõ naêng, tính chính xaùc, chuyeân moân ngheà nghieäp cuûa coâng taùc keá toaùn thanh toaùn quoác teá trong kyû nguyeân coâng ngheä thoâng tin ngaøy caøng phaùt trieån. KEÁT LUAÄN Chöùng töø keá toaùn laø ñieàu kieän tieân quyeát cuûa coâng taùc haïch toaùn keá toaùn. Noù laø cô sôû, laø xuaát phaùt ñieåm cho vieäc ñònh khoaûn, ghi soå keá toaùn, laäp baùo caùo vaø cung caáp thoâng tin veà tình hình hoaït ñoäng, tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp cho moïi ñoái töôïng coù lieân quan hay coù nhu caàu. Tuy moãi doanh nghieäp coù nhöõng ñaëc ñieåm rieâng veà toå chöùc saûn xuaát kinh doanh, veà trình ñoä vaø yeâu caàu quaûn lyù nhöng taát caû ñeàu phaûi giaûi quyeát vaán ñeà chung nhaát laø moãi nghieäp vuï kinh teá taøi chính phaùt sinh ñeàu phaûi laäp chöùng töø keá toaùn. Vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn noùi chung, chöùng töø keá toaùn thanh toaùn haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu noùi rieâng taïi doanh nghieäp coù moät vai troø, vò trí raát quan troïng ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Doøng tieàn luaân chuyeån nhanh hay chaäm, uy tín, chaát löôïng, hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp phuï thuoäc raát lôùn vaøo coâng taùc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn thanh toaùn cuûa doanh nghieäp. Trong vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn, ngoaøi vieäc thöïc hieän ñuùng qui ñònh, ñuùng yeâu caàu cuûa Nhaø nöôùc vaø caùc cô quan chöùc naêng, chöùng töø laäp coøn phuïc vuï caû cho yeâu caàu kieåm soaùt vaø quaûn lyù noäi boä doanh nghieäp. Do ñoù, ñoái vôùi moïi loaïi hình doanh nghieäp noùi chung, doanh nghieäp kinh doanh xuaát nhaäp khaåu noùi rieâng nhaát thieát khi laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø phaûi tuaân thuû quy ñònh cuûa Luaät, Chuaån möïc, cheá ñoä keá toaùn hieän haønh, ñoàng thôøi ñaùp öùng yeâu caàu kieåm soaùt, quaûn lyù noäi boä doanh nghieäp. Vì vaäy, ngöôøi laäp chöùng töø ñoøi hoûi phaûi coù kieán thöùc, trình ñoä chuyeân moân, trình ñoä ngoaïi ngöõ, am hieåu Luaät leä, thoâng leä, qui ñònh… coù quan heä vôùi moïi ñoái töôïng treân moïi khía caïnh lieân quan ñeán lónh vöïc cuûa mình. Xuaát phaùt töø taàm quan troïng cuûa chöùng töø keá toaùn noùi chung, chöùng töø thanh toaùn haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu taïi doanh nghieäp noùi rieâng, laõnh ñaïo doanh nghieäp caàn nhaän thöùc ñuùng ñaén söï quan troïng, tính caáp thieát cuûa boä chöùng töø, khoâng neân xem nheï vai troø cuûa ngöôøi laäp boä chöùng töø thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu. Caàn coù chính saùch, cheá ñoä ñaøo taïo nhaân löïc phuïc vuï cho coâng taùc naøy, taïo moâi tröôøng laøm vieäc oån ñònh laâu daøi, coù söùc haáp daãn ñeå thu huùt nguoàn nhaân löïc. Trong ñieàu kieän neàn kinh teá Vieät Nam ñang treân ñöôøng hoäi nhaäp kinh teá khu vöïc, kinh teá Theá giôùi, ñeå coù theå taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam nhanh choùng hoaø nhaäp vaøo neàn kinh teá chung vaø ngaøy caøng phaùt trieån vöõng maïnh, nhaø nöôùc caàn sôùm coù nhöõng qui ñònh veà vieäc laäp boä chöùng töø xuaát nhaäp khaåu chuaån coù tính thoáng nhaát, ñoàng boä, roõ raøng, khoâng röôøm raø aùp duïng taïi caùc doanh nghieäp; qui ñònh cuï theå hôn tieâu chuaån, ñieàu kieän aùp duïng phaàn meàm keá toaùn; qui ñònh veà chöùng töø ñieän töû söû duïng trong thanh toaùn giöõa ngaân haøng vôùi doanh nghieäp vaø caùc cô quan nhaø nöôùc. Nhöõng kieán nghò trình baøy trong luaän vaên môùi chæ laø keát quaû nghieân cöùu ban ñaàu. Do khaû naêng vaø trình ñoä cuûa taùc giaû coøn haïn cheá neân caùch thöùc giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà ñaët ra trong luaän vaên, keå caû nhöõng vaán ñeà mang tính quan ñieåm coù theå chöa phaûi laø giaûi phaùp toát nhaát maø chæ coá gaéng höôùng ñeán tính öu vieät vaø söï khaû thi ñoái vôùi vieäc laäp vaø luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn thanh toaùn haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu taïi caùc doanh nghieäp ôû ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay. Taùc giaû raát mong ñöôïc Quyù thaày coâ, caùc nhaø nghieân cöùu, baïn beø, ñoàng nghieäp quan taâm ñeán ñeà taøi, ñoùng goùp yù kieán tích cöïc ñeå taùc giaû coù theâm nhieàu yù töôûng hay nhaèm hoaøn thieän toát hôn luaän vaên cuûa mình. - 1 - TAØI LIEÄU THAM KHAÛO I. Saùch nghieäp vuï tieáng Vieät: 1/ Nguyeãn Vaên Nhieäm (1999), Höôùng daãn thöïc haønh ghi cheùp chöùng töø vaø soå keá toaùn trong caùc loaïi hình doanh nghieäp, Theo keá toaùn thueá GTGT, Thueá TNDN aùp duïng töø 01/01/1999, NXB Thoáng keâ, tr. 17-20. 2/ PGS. TS. Traàn Hoøang Quaân (2003), Thanh toaùn quoác teá, Taùi baûn laàn thöù 3, NXB Thoáng keâ. Tr. 248-280. 3/ PGS. Ñinh Xuaân Trình (1998), Giaùo trình thanh toaùn quoác teá trong ngoaïi thöông, NXB Giaùo duïc, Tröôøng Ñaïi hoïc Ngoaïi thöông, Haø Noäi. 4/ Nguyeãn Troïng Thuøy, Troïng taøi vieân (2003), “Trung taâm Troïng taøi Quoác teá Vieät Nam, Toaøn taäp UCP 500”, Qui taéc & thöïc haønh thoáng nhaát Tín duïng chöùng töø, In laàn thöù 8, coù söûa ñoåi vaø boå sung, NXB Thoáng keâ. 5/ Traàn Vaên Thaûo (1996), Hoaøn thieän heä thoáng chöùng töø keá toaùn…, Luaän aùn Phoù tieán só Khoa hoïc kinh teá, Ñaïi hoïc quoác gia TP. Hoà Chí Minh, Tröôøng Ñaïi hoïc kinh teá TP. Hoà Chí Minh. 6/ TS. Ñoaøn Thò Hoàng Vaân (1994), Kyõ thuaät kinh doanh xuaát nhaäp khaåu, NXB Thoáng keâ. 7/ Incoterms 2000 (2000), NXB Thanh Nieân. 8/ Qui taéc vaø thöïc haønh thoáng nhaát veà tín duïng chöùng töø (baûn hieäu ñính naêm 1993), Phoøng Thöông maïi Quoác teá soá 500 (ICC – UCP 500). II. Caùc vaên baûn qui ñònh cuûa nhaø nöôùc: 1/ Coâng vaên soá 2557/TCHQ-KTTT ngaøy 03/06/2004, “ Xuaát nhaäp khaåu taïi choå”, Toång cuïc Haûi quan. 2/ Coâng vaên soá: 3671/TCT-PCCS ngaøy 10/11/2004, “ Xöû lyù ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu khoâng coù chöùng töø hôïp phaùp ñaõ ñöa vaøo saûn xuaát vaø tieâu thuï”, Toång Cuïc thueá. 3/ Coâng vaên soá 3666/TCT- ÑTNN ngaøy 10/11/2004, “ Chöùng töø thanh toaùn haøng xuaát khaåu”, Toång cuïc thueá. 4/ Coâng vaên soá 3837/TCT-PCCS ngaøy 11/11/2004, “ Chöùng töø thanh toaùn qua ngaân haøng”, Toång cuïc thueá. - 2 - 5/ Coâng vaên soá 5451/TCHQ-GSQL ngaøy 12/11/2004, “ Thuû tuïc haûi quan ñoái vôùi haøng kinh doanh taïm nhaäp taùi xuaát”, Toång cuïc Haûi quan. 6/ Coâng vaên soá 3339/TCHQ/ÑHÑ ngaøy 19/8/2005, “ Höôùng daãn qui trình thuû tuïc haûi quan ñieän töû”, Toång cuïc haûi quan. 7/ Luaät Keá toaùn soá 03/2003/QH11 ngaøy 17/6/2003, Quoác hoäi nöôùc CHXHCN Vieät Nam. 8/ Luaät Thöông maïi, khoùa IX, kyø hoïp thöù 11 thoâng qua ngaøy 10/5/1997, Quoác hoäi nöôùc CHXHCNVN. 9/ Luaät Thueá GTGT (02/1997/QH9) ngaøy 10/5/1997. 10/ Luaät Thueá GTGT (07/2003/QH11), söûa ñoåi, boå sung ngaøy 17/6/2003. 11/ Nghò ñònh 158/2003/NÑ-CP ngaøy 10/12/2003, “ Höôùng daãn thi haønh Luaät thueá GTGT söûa ñoåi, boå sung soá 07/2003/QH11 ngaøy 17/6/2003”, Chính phuû. 12/ Nghò ñònh soá 129/2004/NÑ-CP ngaøy 31/5/2004, “ Qui ñònh chi tieát vaø höôùng daãn thi haønh moät soá ñieàu cuûa Luaät keá toaùn aùp duïng trong hoïat ñoäng kinh doanh”, Chính phuû. Tr. 4, 7, 11-14, 14-16. 13/ Nghò ñònh soá 185/2004/NÑ-CP ngaøy 04/11/2004, “ Xöû phaït haønh chính trong lónh vöïc keá toaùn”, Chính phuû. 14/ Quyeát ñònh soá 186/TC/CÑKT ngaøy 14/3/1995, “ Cheá ñoä chöùng töø keá toaùn”, Boä Taøi chính. Ñ.3, Ñ.9. 15/ Quyeát ñònh 1141/TC/QÑ/CÑKT ngaøy 01/11/1995, “ Cheá ñoä keá toaùn doanh nghieäp”, Boä Taøi chính. 16/ Quyeát ñònh soá 44/2002/QÑ-TTg ngaøy 21/03/2002, “ Söû duïng chöùng töø ñieän töû laøm chöùng töø keá toaùn ñeå haïch toaùn”, Thuû töôùng Chính phuû. 17/ Quyeát ñònh soá 50/2005/QÑ/BTC ngaøy 19/07/2005, “ Qui trình thöïc hieän thí ñieåm thuû tuïc haûi quan ñieän töû ñoái vôùi haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu, Boä taøi chính. 18/ Thoâng tö soá122/2000/TT-BTC ngaøy 29/12/2000, “ Höôùng daãn thi haønh Nghò ñònh soá 79/2000/NÑ-CP ngaøy 29/12/2000 qui ñònh chi tieát thi haønh Luaät thueá GTGT”, Boä Taøi chính. - 3 - 19/ Thoâng tö 108/2001/TT-BTC ngaøy 31/12/2001, “ Höôùng daãn keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu uûy thaùc”, Boä Taøi chính. 20/ Thoâng tö soá 82/2002/TT-BTC ngaøy 18/9/2002, “ Söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieàu cuûa Thoâng tö 122/2000/TT-BTC ngaøy 29/12/2000 vaø Nghò ñònh 79/2000/NÑ-CP ngaøy 29/12/2000”, Boä Taøi chính. 21/ Thoâng tö soá 120/2003/TT-BTC ngaøy 12/12/2003, “ Höôùng daãn thi haønh Nghò ñònh soá 158/2003/NÑ-CP ngaøy 10/12/2003 cuûa Chính phuû qui ñònh chi tieát thi haønh Luaät thueá GTGT vaø söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieàu cuûa Luaät thueá GTGT”, Boä Taøi chính. 22/ Thoâng tö soá 84/2004/TT-BTC ngaøy 18/8/2004, “ Söûa ñoåi, boå sung Thoâng tö 120/2003/TT-BTC ngaøy 12/12/2003 höôùng daãn thi haønh Nghò ñònh 158/2003/NÑ-CP ngaøy 10/12/2003 cuûa Chính phuû”, Boä Taøi chính. 23/ Thoâng tö soá 103/2005/TT-BTC ngaøy 24/11/2005, “ Tieâu chuaån vaø ñieàu kieän cuûa phaàn meàm keá toaùn”, Boä Taøi chính. 24/ pso. hochiminhcity. gov. vn. vcci. com. vn/thongtin_kinhte25/ , “ Caùc vaán ñeà thanh toaùn trong thöông maïi ñieän töû”. 26/ haiquan. hochiminhcity. gov. vn, “Caùc ñieàu khoaûn vaø ñieàu kieän khi tham gia thuû tuïc haûi quan ñieän töû”. ._.