Giải pháp thúc đẩy hoạt động kinh doanh ngoại tệ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam

Lêi nãi ®ÇU Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng, bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Òu ph¶i cã chiÕn l­îc nh»m khuyÕch tr­¬ng thÞ tr­êng cña m×nh. §ã lµ yªu cÇu s¬ ®¼ng vµ còng rÊt c¬ b¶n cña kinh doanh hiÖn ®¹i. Ngµy nay víi sù ra ®êi cña hµng lo¹t c¸c ng©n hµng cæ phÇn, ng©n hµng liªn doanh víi n­íc ngoµi, c¸c chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi ®· vµ ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam sÏ lµm cho c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i nh¶y vµo mét cuéc c¹nh tranh v« cïng khã kh¨n vµ phøc t¹p. Cïng víi xu h­íng më réng ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, thÞ tr­êng hèi ®o¸i ®ãng vai trß ngµy cµng quan träng kh«ng chØ ®èi víi tæng thÓ nÒn kinh tÕ quèc d©n mµ cßn ®èi víi tõng doanh nghiÖp.NHTM víi chøc n¨ng lµ tæ trung gian cung cÊp c¸c dÞch vô hoµn h¶o nhÊt, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc thanh to¸n quèc tÕ ®ång thêi cã vÞ trÝ trung t©m trong thÞ tr­êng hèi ®o¸i còng ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ cña m×nh ®Ó c©n b»ng sù d­ thõa vÒ cung vµ cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng. Mét mÆt ®Ó tháa m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng, mÆt kh¸c t×m kiÕm lîi nhuËn trªn thÞ tr­êng vµ më réng m¹ng l­íi kinh doanh cña m×nh. B»ng c¸ch nµo ®Ó c¸c NHTM cã thÓ chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh, më réng ®­îc thÞ tr­êng kinh doanh cña m×nh vµ cã l·i ? ChÝnh v× nhËn thÊy sù bøc xóc cña vÊn ®Ò, ®ång thêi trong thêi gian thùc tËp vµ nghiªn cøu t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam, em nhËn thÊy ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ë Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam diÔn ra rÊt ®a d¹ng nªn em ®· chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam”. VÒ kÕt cÊu, em chia ®Ò tµi thµnh 3 phÇn nh­ sau: CH¦¥NG I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i NHTM CH¦¥NG II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i NHNTVN CH¦¥NGIII: Gi¶i ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i NHNT §Ó hoµn thµnh bµi viÕt nµy, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn vµ gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o TS . §µm V¨n HuÖ, c¸c c¸n bé phßng kinh doanh ngo¹i tÖ. Do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, kinh nghiÖm thùc tÕ ch­a nhiÒu, luËn v¨n tèt nghiÖp cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c¸n bé ng©n hµng cïng b¹n bÌ. Ch­¬ng INh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña ng©n hµng th­¬ng m¹i I. ThÞ tr­êng hèi ®o¸i 1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña thÞ tr­êng hèi ®o¸i: ThÞ tr­êng hèi ®o¸i lµ n¬i thùc hiÖn viÖc trao ®æi mua b¸n c¸c lo¹i ngo¹i tÖ vµ ph­¬ng tiÖn chi tr¶ cã gi¸ trÞ b»ng ngo¹i tÖ. Cã thÓ nãi thÞ tr­êng hèi ®o¸i lµ n¬i chuyªn m«n hãa vÒ trao ®æi, mua b¸n ngo¹i tÖ th«ng qua sù cä s¸t gi÷a cung vµ cÇu ngo¹i tÖ ®Ó tháa m·n nhu cÇu cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®ång thêi x¸c ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch tøc gi¸ c¶ vµ sè l­îng mua b¸n. Nh­ vËy thÞ tr­êng hèi ®o¸i sÏ cã nh÷ng vai trß sau: Cho ta biÕt ai lµ ng­êi cã nhu cÇu vÒ ngo¹i tÖ, sè l­îng bao nhiªu, ai lµ ng­êi ®ang cã nguån vÒ ngo¹i tÖ nµo. Gióp cho ChÝnh phñ cã thÓ kiÓm so¸t ngo¹i hèi vµ cã thÓ can thiÖp vµo thÞ tr­êng nh»m thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. Gióp ng­êi b¸n vµ ng­êi mua gÆp nhau khi hä cã nhu cÇu mua hay b¸n ngo¹i tÖ. 2. §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng hèi ®o¸i XÐt vÒ ph¹m vi toµn thÕ giíi, thÞ tr­êng hèi ®o¸i ho¹t ®éng liªn tôc 24/24 giê do sù chªnh lÖch mói giê trªn thÕ giíi (trõ c¸c ngµy nghØ). Lµ thÞ tr­êng mang tÝnh quèc tÕ cao.HiÖn nay do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin liªn l¹c nh­ : §iÖn tho¹i, Telex, Fax… tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c cuéc ®µm tho¹i giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ ®­îc nhanh chãng vµ th«ng suèt trªn kh¾p thÕ giíi. Do ®ã c¸c thÞ tr­êng hèi ®o¸i ®ang më cöa ®Òu cã thÓ liªn l¹c víi nhau, tõ ®ã dÉn ®Õn viÖc quèc tÕ hãa c¸c ®ång tiÒn yÕt gi¸. Cô thÓ lµ tû gi¸ hèi ®o¸i trªn c¸c thÞ tr­êng kh«ng chªnh lÖch nhau qu¸ lín. §iÒu nµy gi¶i thÝch víi chóng ta t¹i sao tû gi¸ ®ãng cöa ngµy h«m nay kh¸c víi tû gi¸ më cöa ngµy h«m sau trªn cïng mét thÞ tr­êng. 3. C¸c thµnh viªn tham gia trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i VÒ nguyªn t¾c, nh÷ng ai muèn ®æi mét ®ång tiÒn cña n­íc nµy sang ®ång tiÒn cña n­íc kh¸c ®Òu ®­îc quyÒn tham gia vµo thÞ tr­êng hèi ®o¸i, cã thÓ nªu lªn c¸c bªn tham gia chÝnh nh­ sau: 3.1. Ng©n hµng Trung ­¬ng (NHTW) NHTW ngoµi viÖc chÞu tr¸ch nhiÖm trong viÖc ph¸t hµnh tiÒn tÖ, qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt sù vËn ®éng cña tiÒn tÖ, c©n b»ng c¸n c©n quèc tÕ. NHTW cßn cã tr¸ch nhiÖm can thiÖp vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi ®Ó b×nh æn ®ång tiÒn b¶n xø so víi ®ång tiÒn n­íc ngoµi th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch ho¹t ®éng c«ng khai trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i. Víi sù can thiÖp cña NHTW, cung vµ cÇu ngo¹i tÖ lu«n ®­îc gi÷ ë tr¹ng th¸i c©n b»ng vµ tû gi¸ hèi ®o¸i tr¸nh ®­îc nh÷ng biÕn ®éng lín, g©y ¶nh h­ëng bÊt lîi cho nÒn kinh tÕ. 3.2. Ng©n hµng th­¬ng m¹i (NHTM) C¸c NHTM lµ thµnh phÇn ®«ng ®¶o vµ quan träng nhÊt trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i, lµ thµnh phÇn chñ yÕu t¹o ra thÞ tr­êng mua b¸n ngo¹i tÖ. Víi chøc n¨ng trung gian, c¸c NHTM mua b¸n ngo¹i tÖ ®Ó hç trî cho c¸c kh¸ch hµng lµ nh÷ng C«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i vµ dÞch vô quèc tÕ. Môc ®Ých cña c¸c NHTM khi tham gia thÞ tr­êng hèi ®o¸i nh»m: Cung cÊp dÞch vô mua b¸n ngo¹i tÖ mét c¸ch tèt nhÊt cho kh¸ch hµng ®Ó hç trî cho ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, ho¹t ®éng ®èi ngo¹i. Qu¶n lý vµ duy tr× tr¹ng th¸i ngo¹i hèi ë vÞ thÕ chñ ®éng nh»m ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hai môc ®Ých kÓ trªn, ng©n hµng ®· t¹o thªm phÇn lîi nhuËn th«ng qua ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i tÖ. 3.3. C¸c nhµ m«i giíi (Brokers) NhiÒu khi c¸c ng©n hµng kh«ng trùc tiÕp mua b¸n trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i mµ sö dông c¸c nhµ m«i giíi ®Ó lµm trung gian (midleman) cho viÖc mua- b¸n ngo¹i tÖ. ViÖc sö dông nh÷ng nhµ trung gian cã c¸c thuËn lîi sau ®©y: TiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ liªn l¹c NhËn ®­îc chµo gi¸ tèt h¬n(finer quoter) Cã thÓ giao dÞch kÝn ®¸o(Secrecy) 3.4. C¸c doanh nghiÖp (Businessman) C¸c Doanh nghiÖp tham gia vµo thÞ tr­êng hèi ®o¸i b¾t nguån tõ th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ ®Çu t­ trùc tiÕp. ViÖc mua b¸n nµy tr­íc hÕt ®Ó thùc hiÖn thanh to¸n hµng hãa xuÊt nhËp khÈu, sau n÷a lµ ®Ó tr¸nh rñi ro do biÕn ®éng bÊt lîi cña tû gi¸ hèi ®o¸i. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ gi÷a ng©n hµng vµ doanh nghiÖp chñ yÕu lµ doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu chiÕm tû lÖ kh«ng lín trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i. Tuy nhiªn, sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c¸c c«ng ty lín, c«ng ty ®a quèc gia ®ãng gãp nhiÒu vµo thÞ tr­êng ngo¹i tÖ. C¸c c«ng ty ®a quèc gia thùc hiÖn chÝnh s¸ch më réng cöa c¸c nguån dù tr÷ ngo¹i tÖ, gi¶m bít nguy c¬ thiÖt h¹i do tû gi¸ g©y ra ®èi víi c¸c nguån tÝnh b»ng c¸c ®ång tiÒn kh«ng æn ®Þnh, ®ång thêi ch¹y ®ua trªn c¬ së thu lîi nhuËn tõ chªnh lÖch tû gi¸. NÕu nh­ tû gi¸ cña mét ®ång tiÒn nµo ®ã cã xu h­íng gi¶m xuèng th× c¸c c«ng ty nµy sÏ chuyÓn vèn cña m×nh sang ®ång tiÒn kh¸c æn ®Þnh h¬n. S¬ ®å ph©n cÊp giao dÞch trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i NHTW NHTMTW NHTMTW Nhµ m«i giíi CNNHTM CNNHTM CNNHTM Kh¸ch hµng Kh¸ch hµng Kh¸ch hµng II. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña NHTM 1. NHTM vµ ho¹t ®éng cña NHTM trong nÒn kinh tÕ 1.1. §Þnh nghÜa NHTM Theo LuËt Ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông ngµy 12/11/1997: Ng©n hµng Th­¬ng m¹i lµ mét tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ th­êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n. 1.2. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu cña NHTM Qua kh¸i niÖm vÒ NHTM trªn, ta thÊy NHTM lµ mét lo¹i h×nh ng©n hµng ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cã c¸c ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh sau: Huy ®éng vèn b»ng viÖc nhËn tiÒn göi tiÕt kiÖm vµ ph¸t hµnh c¸c chøng chØ tiÒn göi kh¸c… TÝn dông ng¾n, trung vµ dµi h¹n Phôc vô nhu cÇu thanh to¸n cña kh¸ch hµng. C¸c nghiÖp vô kh¸c nh­ kinh doanh ngo¹i tÖ, kinh doanh vµng, b¹c, ®¸ quý, c¸c dÞch vô t­ vÊn, b¶o qu¶n vµ qu¶n lý tµi s¶n kh¸ch hµng… 2. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña NHTM Kinh doanh ngo¹i tÖ lµ ho¹t ®éng l©u ®êi nhÊt cña NHTM, nã ra ®êi vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ph©n c«ng lao ®éng vµ hîp t¸c quèc tÕ. Cïng víi xu thÕ hîp t¸c vµ quèc tÕ hãa kinh tÕ ngµy cµng më réng, ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña NHTM sÏ kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ trë thµnh mét trong nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu cña mét ng©n hµng hiÖn ®¹i. 2.1.Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ Kinh doanh ngo¹i tÖ theo nghÜa réng bao gåm viÖc mua b¸n ngo¹i tÖ, ®¶m b¶o æn ®Þnh sè d­ tµi kho¶n kinh doanh ngo¹i hèi t¹i n­íc ngoµi vµ t×m c¸ch thu lêi th«ng qua chªnh lÖch tû gi¸ vµ l·i suÊt gi÷a c¸c ®ång tiÒn kh¸c nhau. Kinh doanh ngo¹i tÖ theo nghÜa hÑp chØ ®¬n thuÇn lµ viÖc mua b¸n gi÷a c¸c ®ång tiÒn. 2.2. Vai trß cña ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i c¸c NHTM §em l¹i cho ng©n hµng mét kho¶n lîi nhuËn ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c ng©n hµng cã ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ®­îc ®a d¹ng hãa. Lµ mét c«ng cô phßng ngõa rñi ro tû gi¸ khi ng©n hµng thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kú h¹n. Lµ mét nghiÖp vô cã vai trß quan träng ®èi víi c¸c nghiÖp vô kh¸c cña ng©n hµng nh­ thanh to¸n quèc tÕ, b¶o l·nh, vay vµ cho vay ngo¹i tÖ, vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ®a d¹ng hãa nghiÖp vô ng©n hµng. Nhê cã ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ mµ ng©n hµng cã thÓ dÔ dµng giao dÞch víi ng©n hµng n­íc ngoµi, tõ ®ã n©ng cao vÞ thÕ cña ng©n hµng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ qua chÊt l­îng c¸c giao dÞch quèc tÕ. 2.3. C¸c chñ thÓ tham gia ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ Ng©n hµng BÊt kú ho¹t ®éng nµo cña ng©n hµng còng chÞu ¶nh h­ëng lín cña nh÷ng ®­êng lèi, chiÕn l­îc vµ môc tiªu ®Ò ra cña b¶n th©n ng©n hµng. NÕu mét ng©n hµng cã chÝnh s¸ch më réng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ nh­ : ¸p dông c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i vÒ tû gi¸, vÒ chi phÝ giao dÞch…®Çu t­ vµo trang thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i, ®Çu t­ n©ng cao tr×nh ®é nh©n viªn kinh doanh ngo¹i tÖ… ch¾c ch¾n ng©n hµng sÏ thu hót thªm ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng vµ ho¹t ®éng kinh tÕ ngo¹i tÖ cña ng©n hµng sÏ ph¸t triÓn. Mäi ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®Òu cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau. Chóng ®­îc coi nh­ tõng bé phËn cña mét cç m¸y hoµn chØnh, mµ nã chØ ho¹t ®éng tèt khi tÊt c¶ c¸c bé phËn ®Òu ho¹t ®éng tèt. Tõng bé phËn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau hoµn thµnh c«ng viÖc cña m×nh vµ thóc ®Èy nhau cïng ph¸t triÓn. Kh¸ch hµng Còng nh­ trong bÊt kú ho¹t ®éng kinh doanh nµo cña NHTM , kh¸ch hµng cã ¶nh h­ëng rÊt quan träng tíi kinh doanh ngo¹i tÖ cña ng©n hµng. VÝ dô trong viÖc t¹o nguån, nÕu ng©n hµng cã nhiÒu kh¸ch hµng xuÊt khÈu cã nguån thu ngo¹i tÖ lín vµ æn ®Þnh th× ®©y lµ ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho ng©n hµng ®Ó cã ®­îc nguån vèn ngo¹i tÖ trùc tiÕp. Nguån nµy râ rµng cã ®­îc chi phÝ thÊp h¬n so víi viÖc huy ®éng tõ c¸c NHTM kh¸c hoÆc mua trªn thÞ tr­êng. HoÆc ®Ó ho¹t ®éng tÝn dông ngo¹i tÖ cña ng©n hµng cã hiÖu qu¶,tr­íc hÕt kh¸ch hµng – doanh nghiÖp ph¶i cã ®­îc nh÷ng dù ¸n sinh lêi. Sau ®ã , ch÷ tÝn cña doanh nghiÖp trong vay tr¶ nî ng©n hµng còng lµ yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng tÝn dông ngo¹i tÖ. Cßn ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i tÖ theo nghiÖp vô kh¸ch hµng còng xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu kh¸ch hµng. Sè l­îng kh¸ch hµng, quy m« cña kh¸ch hµng tham gia vµo th­¬ng m¹i quèc tÕ cã lín hay kh«ng ®Ó t¹o nªn sù s«i ®éng cña ho¹t ®éng nµy trong ng©n hµng. Nh­ vËy, kh¸ch hµng cña Ng©n hµng cã mét ý nghÜa quan träng víi viÖc më réng, ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ trong Ng©n hµng. 3. C¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ cña NHTM. NghiÖp vô hèi ®o¸i giao ngay (Spot) NghiÖp vô hèi ®o¸i giao ngay ®­îc thÓ hiÖn b»ng hîp ®ång mua b¸n ngo¹i tÖ giao ngay trong ®ã viÖc cung øng c¸c ®ång tiÒn chuyÓn ®æi ®­îc thùc hiÖn chËm nhÊt lµ hai ngµy lµm viÖc kÓ tõ khi hîp ®ång ®­îc ký kÕt. Tû gi¸ thanh to¸n ngay trong th­¬ng m¹i quèc tÕ gäi lµ Spot-Rates. Kü thuËt giao dÞch cã thÓ thùc hiÖn b»ng ®iÖn tho¹i, hÖ thèng mµn h×nh (computer), b»ng ®iÖn b¸o vµ trªn c¸c Së giao dÞch chøng kho¸n thùc hiÖn b¨ng kü thuËt mµn h×nh thùc chÊt lµ thùc hiÖn qua hÖ thèng th«ng tin ®iÖn tö, tøc lµ viÖc tháa thuËn hay c¸c hîp ®ång ®­îc thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng “money deating”. Th«ng qua hÖ thèng nµy, c¸c ng©n hµng cã thÓ trùc tiÕp quan hÖ víi nhau qua c¸c hîp ®ång th­¬ng m¹i. ViÖc chuyÓn th«ng tin ®­îc thùc hiÖn b»ng bµn phÝm víi nh÷ng ký tù ®iÖn tö vµ th«ng tin sÏ xuÊt hiÖn trªn mµn h×nh. §ång thêi, mét m¸y in ®­îc nèi m¹ng víi hÖ thèng sÏ in l¹i thµnh biªn b¶n th«ng tin ®­îc chuyÓn ®i. HÖ thèng nµy cã ­u ®iÓm so v¬i hinh thøc ®iÖn tho¹i lµ viÖc ghi nhËn c¸c tháa thuËn b»ng v¨n b¶n, kh¾c phôc ®­îc c¶ lçi lÇm th­êng gÆp trong giao dÞch ®iÖn tho¹i khi nghe nhÇm, viÕt nhÇm. V× thÕ, hÖ thèng “money dealing” ®­îc sö dông réng r·i. Tû gi¸ giao ngay (Spot-Rates) ®­îc niªm yÕt trªn c¸c b¸o c¸o kinh tÕ hµng ngµy ë quèc gia. Thùc tÕ hiÖn nay, tû gi¸ cña hÇu hÕt c¸c lo¹i ngo¹i tÖ ®­îc trao ®æi ®Òu tÝnh to¸n so víi USD. USD ®­îc sö dông nh­ mét ngo¹i tÖ trung chuyÓn(transport) . NghiÖp vô Arbitrage NghiÖp vô Arbitrage lµ nghiÖp vô kinh doanh cña b¶n th©n ng©n hµng. Theo ý nghÜa nguyªn thñy cña nã , nghiÖp vô Arbitrage lµ viÖc lîi dông sù chªnh lÖch vÒ tû gi¸ gi÷a c¸c thÞ tr­êng ngo¹i hèi kh¸c nhau ®Ó thu lêi th«ng qua ho¹t ®éng mua vµ b¸n. Tuy nhiªn, viÖc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô Arbitrage trªn sÏ dÉn ®Õn khuynh h­íng c©n b»ng tû gi¸ t¹i c¸c thÞ tr­êng hèi ®o¸i kh¸c nhau. Sù chªnh lÖch tû gi¸ th­êng chØ kh«ng ®¸ng kÓ vµ c¸c chi phÝ giao dÞch sÏ c©n b»ng sù chªnh lÖch ®ã. Ngµy nay, trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin hiÖn ®¹i,c¸c thÞ tr­êng ngo¹i hèi trë nªn th«ng suèt, nghiÖp vô Arbitrage trªn kh«ng cßn ý nghÜa lín trong kinh doanh ngo¹i hèi n÷a. NghiÖp vô hèi ®o¸i kú h¹n (Forward) NghiÖp vô hèi ®o¸i kú h¹n ®­îc thùc hiÖn b»ng hîp ®ång mua b¸n ngo¹i tÖ kú h¹n, trong ®ã viÖc hoµn tÊt nghiÖp vô nµy ®­îc thùc hiÖn vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh sau ®ã, víi tû gi¸ nhÊt ®Þnh ®· ®­îc quy ®Þnh trong hîp ®ång t¹i thêi ®iÓm ký kÕt. Chøc n¨ng kinh tÕ cña nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ cã kú h¹n nh»m tr¸nh nh÷ng rñi ro vÓ tû gi¸ trong kinh doanh ngo¹i th­¬ng. Th«ng qua viÖc tháa thuËn mét nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ kú h¹n víi ng©n hµng, c¶ ng­êi nhËp khÈu vµ ng­êi xuÊt khÈu ®Òu cã thÓ tÝnh to¸n tr­íc ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh, bëi v× nh÷ng kho¶n ngo¹i tÖ cã ®­îc hoÆc cÇn cã trong t­¬ng lai ®· x¸c ®Þnh ®­îc ngay tû gi¸ vµo lóc hîp ®ång mua b¸n ®­îc tháa thuËn. §èi víi ng©n hµng, nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ cã kú h¹n kh«ng chØ ®¸p øng yªu cÇu chèng l¹i rñi ro vÒ tû gi¸ mµ cßn cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi cña b¶n th©n ng©n hµng. B»ng viÖc ký kÕt hai lo¹i hîp ®çng mua, hîp ®ång b¸n ngo¹i tÖ cã kú h¹n, c¸c ng©n hµng võa ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, võa tr¸nh ®­îc tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ më ®Çy rñi ro ®èi víi ng©n hµng khi t×nh tr¹ng sè d­ tµi kho¶n kinh doanh ngo¹i hèi cña mét ng©n hµng ë møc kh«ng c©n b»ng. NghiÖp vô hèi ®o¸i t­¬ng lai (Future) ThÞ tr­êng ngo¹i tÖ giao sau lµ thÞ tr­êng giao dÞch c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i tÖ giao sau, gäi t¾t lµ hîp ®ång giao sau. Hîp ®ång giao sau lµ mét tháa thuËn mua b¸n mét sè l­îng ngo¹i tÖ ®· biÕt theo tû gi¸ cè ®Þnh t¹i thêi ®iÓm hîp ®ång cã hiÖu lùc vµ viÖc chuyÓn giao ngo¹i tÖ ®­îc thùc hiÖn vµo mét ngµy trong t­¬ng lai. ThÞ tr­êng giao sau thùc chÊt chÝnh lµ thÞ tr­êng kú h¹n ®­îc tiªu chuÈn hãa vÒ ngo¹i tÖ giao dÞch,sè l­îng ngo¹i tÖ giao dÞch vµ ngµy chuyÓn giao ngo¹i tÖ. C¸c hîp ®ång giao sau th­êng cã tÝnh thanh kho¶n cao h¬n hîp ®ång cã kú h¹n v× phßng giao ho¸n ®· s½n sµng ®øng ra “®¶o hîp ®ång” bÊt cø khi nµo cã mét bªn yªu cÇu. Khi ®¶o hîp ®ång th× hîp ®ång cò bÞ xãa bá vµ hai bªn thanh to¸n cho nhau phÇn chªnh lÖch gi¸ trÞ t¹i thêi ®iÓm ®¶o hîp ®ång. §Æc ®iÓm nµy khiÕn cho hÇu hÕt c¸c hîp ®ång giao sau ®­îc thùc hiÖn th«ng qua chuyÓn giao ngo¹i tÖ vµo ngµy ®Õn h¹n. Tû gi¸ trong c¸c hîp ®ång giao sau lµ tû gi¸ giao ngay dù ®o¸n t¹i thêi ®iÓm hîp ®ång ®¸o h¹n. NghiÖp vô ho¸n ®æi tiÒn tÖ hoÆc cÇm cè tiÒn tÖ(Swap) NghiÖp vô ho¸n ®æi tiÒn tÖ (cÇm cè tiÒn tÖ) lµ tæng hîp cña hai nghiÖp vô giao ngay vµ kú h¹n. §©y lµ nghiÖp vô giao ngay (Spot) ngo¹i tÖ Arbitrage ®Ó ®æi lÊy ngo¹i tÖ B, sau khi mua l¹i kú h¹n ngo¹i tÖ Arbitrage vµ tr¶ ngo¹i tÖ B (Forward). Nguyªn t¾c tÝnh tû gi¸ cña nghiÖp vô nµy còng t­¬ng tù nghiÖp vô kú h¹n, dùa vµo sù chªnh lÖch l·i suÊt cña hai ®ång tiÒn. NghiÖp vô ho¸n ®æi ®­îc sö dông ®Ó c©n ®èi nguån vèn thanh to¸n tøc thêi. NghiÖp vô ho¸n ®æi cã ¶nh h­ëng lín ®Õn ho¹t ®éng phßng ngõa vµ rñi ro, nã cho phÐp c¸c c«ng ty ®ét ph¸ vµo c¸c thÞ tr­êng vèn míi vµ tËn dông nh÷ng ­u thÕ cña nã ®Ó gia t¨ng vèn mµ kh«ng ph¶i gia t¨ng rñi ro kÌm theo. Th«ng qua ho¸n ®æi, ng­êi ta cã thÓ dÞch chuyÓn rñi ro ë mét thÞ tr­êng hay ë mét lo¹i tiÒn tÖ nµo ®ã sang thÞ tr­êng vµ lo¹i tiÒn tÖ kh¸c. Ho¸n ®æi cßn mang l¹i kü thuËt phßng chèng rñi ro cho c¸c c«ng ty ®a quèc gia mµ ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn thÞ tr­êng vèn quèc tÕ. NghiÖp vô hèi ®o¸i theo quyÒn chän(Option) NghiÖp vô hèi ®o¸i theo quyÒn chän lµ mét sù tháa thuËn b»ng hîp ®ång gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n vÒ quyÒn chän mua (call- option) hoÆc quyÒn chän b¸n (put- option) mét lo¹i ngo¹i tÖ nhÊt ®Þnh, víi sè l­îng cô thÓ, theo mét tû gi¸ cè ®Þnh vµ vµo mét thêi ®iÓm cô thÓ. Trong hîp ®ång nµy, ng­êi mua quyÒn lùa chän ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n mét kho¶n tiÒn ®¶m b¶o. Th«ng qua ®ã, ng­êi mua dµnh ®­îc quyÒn lùa chän mua hoÆc b¸n mét lo¹i ngo¹i tÖ nµo ®ã. MÆt kh¸c, anh ta cã thÓ tõ bá quyÒn lùa chän cña m×nh khi thÊy bÊt lîi. Rñi ro cña ng­êi mua quyÒn chän chØ giíi h¹n ë sè tiÒn ph¶i tr¶ cho quyÒn ®ã. Ng­îc l¹i, ng­êi b¸n quyÒn chän thu ®­îc mét kho¶n tiÒn tõ viÖc quyÒn nh­ng trë thµnh ®èi t¸c thô ®éng, chÞu rñi ro kh«ng h¹n møc khi tû gi¸ biÕn ®éng kh«ng thuËn lîi víi anh ta. Cã c¸c lo¹i quyÒn chän mua- b¸n ngo¹i tÖ sau: Mua quyÒn chän b¸n ngo¹i tÖ : Ng­êi mua quyÒn chän b¸n cã quyÒn, nh­ng kh«ng b¾t buéc, b¸n mét l­îng ngo¹i tÖ nhÊt ®Þnh, theo mét tû gi¸ cè ®Þnh vµo ngµy ®Õn h¹n. B¸n quyÒn chän b¸n ngo¹i tÖ : Ng­êi b¸n quyÒn chän b¸n cã tr¸ch nhiÖm ph¶i mua mét sè ngo¹i tÖ cô thÓ theo tû gi¸ ®­îc quy ®Þnh tõ tr­íc(gi¸ c¬ së) vµo ngµy ®Õn h¹n hîp ®ång. Mua quyÒn chän mua ngo¹i tÖ : Ng­êi mua quyÒn chän mua giµnh ®­îc quyÒn chän mua mét sè l­îng ngo¹i tÖ cô thÓ, theo tû gi¸ cè ®Þnh tõ tr­íc, vµo ngµy ®Õn h¹n hîp ®ång, ®Ó cã ®­îc quyÒn ®ã, anh ta ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n mét kho¶n phÝ ngay khi ký hîp ®ång. B¸n quyÒn chän mua ngo¹i tÖ : Ng­êi b¸n quyÒn chän mua ngo¹i tÖ cã tr¸ch nhiÖm b¸n mét sè ngo¹i tÖ cô thÓ, theo mét tû gi¸ cè ®Þnh tõ tr­íc, vµo ngµy hîp ®ång ®Õn h¹n. 4. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña NHTM . 4.1.ChÝnh s¸ch tû gi¸: ChÝnh s¸ch tû gi¸ lµ mét bé phËn cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã nhiÖm vô ®¶m b¶o æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, gãp phÇn t¨ng tÝnh kinh tÕ ë møc ®é cao, bÒn v÷ng. Mét chÝnh s¸ch tû gi¸ cã hiÖu qu¶ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh tû gi¸ trªn mèi quan hÖ t­¬ng quan cung cÇu trªn thÞ tr­êng, khuyÕn khÝch ®­îc xuÊt khÈu, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ vµ t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ g¾n liÒn víi sù biÕn ®éng tû gi¸ trªn thÞ tr­êng, v× vËy chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp tõ chÝnh s¸ch tû gi¸ cña nhµ n­íc. 4.2. ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi quèc gia: ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi quèc gia lµ nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý, nh÷ng thÓ lÖ cña Nhµ n­íc trong vÊn ®Ò qu¶n lý ngo¹i tÖ, qu¶n lý vµng, b¹c, ®¸ quý vµ c¸c chøng tõ cã gi¶ trÞ ngo¹i tÖ còng nh­ viÖc trao ®æi, sö dông, mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ quan hÖ thanh to¸n, tÝn dông víi n­íc ngoµi. Néi dung cña chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi lµ qu¶n lý vµ kiÓm so¸t c¸c luång vËn ®éng cña ngo¹i hèi tõ n­íc ngoµi vµo vµ tõ trong n­íc ra, cã liªn quan ®Õn quan hÖ ngo¹i th­¬ng vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c b»ng ngo¹i tÖ. §ång thêi, chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi còng qu¶n lý vµ kiÓm so¸t l­u th«ng ngo¹i hèi (®Æc biÖt lµ ngo¹i tÖ) trong ph¹m vi quèc gia. Nh­ vËy, mét chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi ®óng ®¾n sÏ gãp phÇn khuyÕn khÝch ngo¹i th­¬ng, hîp t¸c quèc tÕ, thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi… tõ ®ã sÏ thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ cña ng©n hµng ph¸t triÓn. 4.3. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña ®Êt n­íc Thùc tÕ cho thÊy, ë nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ còng rÊt ph¸t triÓn. Bëi v× ho¹t ®éng nµy g¾n liÒn víi ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, dÞch vô quèc tÕ, ®Çu t­ quèc tÕ, chuyÓn giao c«ng nghÖ kü thuËt quèc tÕvµ nhiÒu ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c. Mçi ho¹t ®éng lµ mét bé phËn cña nÒn kinh tÕ, chóng cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau. Ch¼ng h¹n nh­ kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈut¨ng tr­ëng , ®Çu t­ ra n­íc ngoµi vµ ®Çu t­ cña n­íc ngoµi vµo trong n­íc ra t¨ng th× nhu cÇu vÒ mua b¸n ngo¹i tÖ, nhu cÇu vÒ tµi trî ngo¹i th­¬ng, nhu cÇu tù b¶o vÖ tr­íc nh÷ng rñi ro ®Æc biÖt lµ rñi ro ngo¹i hèi sÏ cµng lín. Nã ®ßi hái ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ph¸t triÓn ®Ó ®¸p øng. Ng­îc l¹i, khi kinh doanh ngo¹i tÖ ph¸t triÓn cµng t¹o ra ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i cña ®Êt n­íc. Ngoµi ra, gi¸ trÞ hîp ®ång b¶n tÖ râ rµng ®­îc hËu thuÉn bëi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña quèc gia. Mét n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh th× ®ång tiÒn cña nã cã uy tÝn, cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi cao trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Víi ®ång b¶n tÖ m¹nh, thÞ tr­êng hèi ®o¸i ë n­íc ®ã sÏ ph¸t triÓn hoµn thiÖn vµ lµ c¬ së cho ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. 4.4. C¸c yÕu tè kh¸c Kinh doanh ngo¹i tÖ cã tÝnh nh¹y c¶m cao, chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè. Cã thÓ kÓ ra mét sè nh©n tè nh­ sù ra ®êi cña c¸c liªn minh tiÒn tÖ, liªn minh tÝn dông khu vùc hay sù xuÊt hiÖn cña c¸c ®ång tiÒn chuÈn quèc tÕ bªn c¹nh ®ång USD; c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ vµ dù tr÷ ngo¹i tÖ cña ng©n hµng TW… 5. Mét sè rñi ro mµ ng©n hµng th­êng gÆp ph¶i trong kinh doanh ngo¹i tÖ Trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng, lîi nhuËn vµ kh¶ n¨ng rñi ro th­êng lµ hai yÕu tè song hµnh cã mèi quan hÖ thuËn chiÒu. Lîi nhuËn cµng cao th× kh¶ n¨ng gÆp rñi ro cµng lín vµ ng­îc l¹i. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ còng hµm chøa nh÷ng rñi ro bao gåm: Rñi ro vÒ tû gi¸: Lµ rñi ro do sù kh«ng ch¾c ch¾n vÒ gi¸ trÞ cña mét kho¶n thu nhËp hay chi tr¶ do sù biÕn ®éng cña tû gi¸ g©y ra lµm tæn thÊt cho ng©n hµng. §Ó h¹n chÕ rñi ro tû gi¸, ng©n hµng cÇn ph©n tÝch vµ ®Æt ra h¹n møc vÒ tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cña tõng lo¹i tiÒn. Giíi h¹n ®ã phô thuéc vµo t×nh h×nh tµi chÝnh cña ng©n hµng vµ kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ rñi ro. Rñi ro tÝn dông: Ph¸t sinh khi c¸c bªn tham gia gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh.Rñi ro lµm ¨n thua lç cña bªn ®èi t¸c trong thêi gian hîp ®ång th­êng Ýt nguy hiÓm h¬n nh÷ng rñi ro ph¸t sinh vµo thêi gian hÕt h¹n hîp ®ång. Nghiªm träng h¬n lµ trong tr­êng hîp c¸c bªn tham gia hîp ®ång còng lµ ng©n hµng ph¸ s¶n vµo ngµy ®Õn h¹n thanh to¸n vµ sau khi c¸c b­íc ®Çu tiªn cña giao dÞch ®· hoµn tÊt. Rñi ro nµy sÏ ®­îc gi¶m bít nÕu c¸c giao dÞch víi kh¸ch hµng kh«ng bÞ h¹n chÕ, viÖc t×m hiÓu th«ng tin vÒ kh¸ch hµng ®­îc thùc hiÖn tèt vµ c¸c ®iÒu kho¶n hîp ®ång phï hîp. Rñi ro tÝnh láng: Rñi ro nµy lµ rñi ro vÒ lu©n chuyÓn vèn ng©n hµng. Cã thÓ gÆp rñi ro nµy bëi v× nh©n viªn kinh doanh ngo¹i tÖ ®Çu t­ c¸c kho¶n vèn víi thêi h¹n dµi h¹n cña c¸c kho¶n cho vay ®ã. Khi cã sù lu©n chuyÓn vèn kh«ng phï hîp vÒ thêi gian ®¸o h¹n, tû lÖ l·i suÊt cã thÓ t¨ng vµ do ®ã ng©n hµng sÏ bÞ lç, ng­îc l¹i, l·i suÊt gi¶m th× nh©n viªn kinh doanh ®· ®em l¹i mét kho¶n l·i cho ng©n hµng. Gi¶i ph¸p cña ng©n hµng lµ ph¶i n¾m v÷ng th«ng tin, cã kÕ ho¹ch lu©n chuyÓn nhiÒu nguån ngo¹i tÖ kh¸c nhau ®Ó ®¶m b¶o lu«n cã thÓ thanh to¸n vµo thêi ®iÓm thanh to¸n cña t­ng lo¹i ngo¹i tÖ cô thÓ. Rñi ro c¨n b¶n : Rñi ro nµy x¶y ra khi ng©n hµng ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng giao sau bëi cã rñi ro gi÷a sù chªnh lÖch tû gi¸ giao sau víi tû gi¸ giao ngay vµo thêi ®iÓm tíi h¹n hîp ®ång giao sau. Trong hîp ®ång mua ngo¹i tÖ, nÕu tû gi¸ giao ngay trong t­¬ng lai lín h¬n tû gi¸ trong hîp ®ång th× ng©n hµng sÏ ®­îc lîi, cßn ng­îc l¹i ng©n hµng sÏ ph¶i chÞu mét kho¶n lç. Rñi ro nµy lµ rñi ro cña thÞ tr­êng mµ ng©n hµng kh«ng thÓ tr¸nh khái. Nã sÏ ®­îc h¹n chÕ ng©n hµng cã hÖ thèng thu thËp th«ng tin xö lý, ®­a ra c¸c dù ®o¸n vÒ tû gi¸ s¸t víi thùc tÕ. Tuy nhiªn ng©n hµng vÉn lu«n ph¶i lËp mét quü phßng ngõa ®Ó bï ®¾p nh÷ng thiÖt h¹i do rñi ro nµy g©y ra. Rñi ro ho¹t ®éng: Rñi ro nµy liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng nh­ : thanh to¸n chËm,sai sè l­îng, sai ®èi t­îng, kh«ng tu©n thñ c¸c h­íng dÉn vÒ thanh to¸n, ngoµi c¸c kho¶n tiÒn ph¹t cßn cã c¸c kho¶n tæn thÊt kh¸c mµ tù ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu,rñi ro nµy cã thÓ h¹n chÕ b»ng c¸ch x¸c ®Þnh vµ thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c nhiÖm vô ®Æt ra : x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña tõng phßng ban, tõng nh©n viªn, cña viÖc yÕt gi¸, cña bé phËn kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh doanh… Thùc tiÔn ®· cho thÊy, c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro hèi ®o¸i ®ãng vai trß quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña NHTM. T¨ng c­êng qu¶n lý rñi ro hèi ®o¸i sÏ thóc ®Èy ho¹t ®éng cña ng©n hµng trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i cã hiÖu qu¶ h¬n, kinh doanh cã l·i, b¶o toµn vèn vµ gi¶m rñi ro. Ch­¬ng iiThùc tr¹ng Ho¹t ®éng Kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i ng©n hµng ngo¹i th­¬ng viÖt nam I. Vµi nÐt kh¸i qu¸t vÒ Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng viÖt nam 1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam. Thµnh lËp ngµy 01/04/1963, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam liªn tôc gi÷ vai trß chñ lùc trong hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam. §­îc nhµ n­íc xÕp h¹ng lµ mét trong 23 doanh nghiÖp ®Æc biÖt, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam ®ång thêi lµ thµnh viªn cña HiÖp häi Ng©n hµng ViÖt Nam vµ HiÖp héi Ng©n hµng Ch©u ¸. TiÒn th©n cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam lµ côc qu¶n lý ngo¹i hèi víi nhiÖm vô qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ngo¹i hèi, ngo¹i tÖ th× sù ra ®êi cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng víi nhiÖm vô ®­îc giao lín h¬n vÒ c¸c mÆt tÝn dông xuÊt nhËp khÈu, thanh to¸n quèc tÕ, phôc vô më réng c¸c quan hÖ kinh tª ®èi ngo¹i, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam ®· ho¹t ®éng theo m« h×nh Ng©n hµng th­¬ng m¹i kÓ tõ ngµy ®ã. Tõ n¨m 1990, thùc hiÖn viÖc c¶i tæ theo c¸c ph¸p lÖnh Ng©n hµng, NHNT ®· ®­îc tæ chøc l¹i cho phï hîp víi tÝnh chÊt vµ chøc n¨ng cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh ®Ó phôc vô ®¾c lùc h¬n cho c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng kh«ng chØ ®ãng khung trong nh÷ng nghiÖp vô Ng©n hµng ®èi ngo¹i mµ bao gåm c¶ dÞch vô Ng©n hµng ®èi néi, ®Çu t­ tÝn dông kh«ng chØ ng¾n h¹n ®¬n thuÇn mµ c¶ trung vµ dµi h¹n, kh«ng chØ ®Çu t­ cho kinh tÕ qu«c doanh mµ ®· më réng ra c¶ khu vùc ngoµi quèc doanh. C«ng cuéc ®æi míi cña NHNT b­íc ®Çu ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ nhê cã nh÷ng chu tr­¬ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ cña ®Êt n­íc theo tõng giai ®o¹n sau ®©y: Giai ®o¹n 1: B¾t ®Çu tõ n¨m 1988 thi hµnh NghÞ ®Þnh cña Héi ®ång Bé tr­ëng ( Nay lµ Héi ®ång chÝnh phñ ) sè 53/H§BT ngµy 26/3/1988 vÒ tæ chøc bé m¸y Ng©n hµng ViÖt Nam ®· cã nh÷ng nghiªn cøu, kiÕn nghÞ néi dung vµ ph­¬ng h­íng ®æi míi c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. Nh­ng trªn thùc tÕ, VCB vÉn lµ trung t©m tÝn dông vµ thanh to¸n quèc tÕ, qu¶n lý phÇn lín ngo¹i tÖ cña quèc gia. Vèn ®iÒu lÖ cña Ng©n hµng vÉn ch­a ®­îc x¸c lËp. Giai ®o¹n 2: Tõ sau khi cã c¸c ph¸p lÖnh vÒ Ng©n hµng (ban hµnh ngµy 24/5/1990) chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vµ chøc n¨ng kinh doanh trong ngµnh Ng©n hµng ®­îc ph©n ®Þnh. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng thùc sù ®æi míi trong mäi lÜnh vùc vÒ ph­¬ng thøc qu¶n lý kinh doanh, vÒ bé m¸y tæ chøc, vÒ phong c¸ch, lÒ lèi, t¸c phong phôc vô kh¸ch hµng. Nh­ng quan träng nhÊt lµ ®æi míi vÒ c¬ chÕ tµi chÝnh vµ bé m¸y ®iÒu hµnh. *C¬ chÕ tµi chÝnh: - Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· chuyÓn giao cho ng©n s¸ch nhµ n­íc toµn bé nguån vèn thuéc ng©n s¸ch quèc gia, kÓ c¶ c¸c kho¶n vay nî viªn trî cña n­íc ngoµi. - ChuyÓn giao cho Ng©n hµng Nhµ n­íc toµn bé vèn b»ng tiÒn vµ b»ng hiÖn vËt thuéc nguån vèn dô trò cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. - Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ho¹t ®éng b»ng vèn ®iÒu lÖ do Nhµ n­íc cÊp, vèn tù cã do tÝch lòy vµ vèn vay, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tµi chÝnh. *Bé m¸y tæ chøc: ChuyÓn sang kinh doanh, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cã bé m¸y tæ chøc ®éc lËp. Tæng Gi¸m ®èc do Thñ t­íng ChÝnh phñ bæ nhiÖm ®­îc toµn quyÒn trong viÖc tæ chøc vµ ®iÒu hµnh bé m¸y theo ®iÒu lÖ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Nhµ n­íc vÒ toµn bé c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Hai kh©u c¬ b¶n lµ c¬ chÕ tµi chÝnh vµ bé m¸y tµi chÝnh ®­îc ®æi míi ®· t¹o ra b­íc ngoÆt cña ng©n hµng, ®· ®éng viªn ®­îc c¸c n¨ng lùc tiÒm n¨ng ph¸t triÓn. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam ®· thi hµnh mét lo¹t biÖn ph¸p vÒ hîp ®ång vèn ®Çu t­ tÝn dông, kiÖn toµn kh©u thanh to¸n. §Æc biÖt c«ng t¸c kh¸ch hµng ®­îc chó träng. Ng©n hµng ®· ®¸p øng yªu cÇu vèn nhanh chãng, cã hiÖu qu¶ cho nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn chi tr¶ thanh to¸n kÞp thêi vµ chÝnh x¸c mäi yªu cÇu thu chi cña kh¸ch hµng… tõ ®ã ®· t¹o ®­îc sù tÝn nhiÖm víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc. Giai ®o¹n 3: Cïng víi sù chuyÓn ®æi hîp lý tõ c¬ chÕ tËp trung bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ më cöa ®ång thêi víi t¸c ®éng cña viÖc chÝnh phñ Mü b·i bá lÖnh cÊm vËn ®èi víi ViÖt Nam ( ngµy 03/02/1994) trong thêi gian qua, hÖ thèng Ng©n hµng ë ViÖt Nam ®· cã nh÷ng ®æi míi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nh­ vËy cã thÓ nãi ®Æc tr­ng cña giai ®o¹n nµy lµ sù c¹nh tranh gay g¾t cña thÞ tr­êng. Sù ra ®êi cña hµng lo¹t ng©n hµng míi ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh ®a d¹ng ®· lµm cho viÖc ®éc quyÒn trong lÜnh vùc “Ng©n hµng ®èi ngo¹i “ cña Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt nam kh«ng cßn n÷a. Y thøc ®­îc ®iÒu ®ã, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam ®· ho¹ch ®Þnh mét chiÕn l­îc kinh doanh bao gåm sù tæng hîp cña mét lo¹t chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch tÝch cùc vµ linh ho¹t nh»m më réng thÞ tr­êng kinh doanh cña ng©n hµng kh«ng chØ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u nh­: *ChÝnh s¸ch huy ®éng vèn ®a d¹ng : Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng lu«n coi träng ch÷ tÝn ®èi víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­ícvµ ®· thu hót ®­îc mäi nguån vèn tõ d©n c­. C¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ®· cho Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam vay vèn trung dµi h¹n b»ng c¶ ph­¬ng thøc tµi chÝnh vµ tÝn dông. Ng©n hµng cßn thµnh lËp c¸c c«ng ty ®Ó huy ®éng vèn d©n c­ nh­ C«ng ty tµi chÝnh, C«ng ty Leasing… *ChÝnh s¸ch kh¸ch hµng vµ b¹n hµng dµi h¹n Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam ®· h­íng ­u tiªn vµo c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶. §Æc biÖt, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam ®· vËn dông linh ho¹t Gi÷a quy ®Þnh cña nhµ n­íc víi quy tr×nh nghiÖp vô ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cho kh¸ch hµng nh­: kh¸ch hµng göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n, nÕu cã nhu cÇu rót tr­íc h¹n th× ®­îc h­ëng møc l·i suÊt kh«ng kú h¹n cho sè ngµy thùc göi. Nh­ng kh¸ch hµng göi ®­îc 2/3 thêi gian th× sÏ ®­îc h­ëng 75% l·i suÊt cã kú h¹n cho sè ngµy thùc göi. T¸c phong giao dÞch víi kh¸ch hµng vui vÎ, hßa nh·, t©n t×nh ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp, b¹n hµng tæ chøc tèt ho¹t ®éng kinh doanh. *ChÝnh s¸ch ®Çu t­ n¨ng ®éng: Do nguån vèn t¨ng tr­ëng, do nhu cÇu vèn cña nÒn kinh tÕ ngµy cµng ®ßi hái lín, Ng©n hµng Ngo¹i t._.