Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây dựng ở Công ty Cổ phần Xây dựng 117 – Chi nhánh số 9 – Hà Nam

Lêi më ®Çu Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Êt n­íc ta ®ang chuyÓn m×nh ho¹t ®éng theo c¬ chÕ míi. Cïng víi sù ra ®êi cña nh÷ng chÝnh s¸ch chÕ ®é míi thÝch hîp cña Nhµ n­íc. Bé mÆt cña ®Êt n­íc ta ®ang ®­îc thay ®æi tõng giê. Trong sù thay ®æi nµy, mét phÇn ®ãng gãp kh«ng nhá lµ cña ngµnh c«ng nghiÖp nãi chung vµ ngµnh x©y dùng c¬ b¶n nãi riªng. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, môc tiªu cuèi cïng mµ c¸c doanh nghiÖp h­íng tíi lµ lîi nhuËn. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy, mçi doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau vÒ tæ chøc, qu¶n lý, s¶n xuÊt, kü thuËt. Song nh÷ng biÖn ph¸p mµ nhiÒu doanh nghiÖp quan t©m liªn quan ®Õn chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Trong x©y dùng c¬ b¶n, c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n ®­îc x¸c ®Þnh lµ kh©u trung t©m cña c«ng t¸c kÕ to¸n. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ ®­îc c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m v× chóng g¾n liÒn víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do ®ã, ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ßi hái ph¶i tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ doanh nghiÖp ®· bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §iÒu nµy chØ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh­ng hiÖn nay, thùc tÕ ë c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn béc lé nh÷ng tån t¹i vµ ch­a nhËn thøc ®óng. Nªn ®Ó gãp phÇn hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng qua mét thêi gian ®­îc nghiªn cøu lý luËn ë nhµ tr­êng vµ thùc tËp t¹i C«ng ty Cæ phÇn X©y dùng 117 – Chi nh¸nh Sè 9 – Hµ Nam. Em ®· chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng ë c«ng ty Cæ phÇn X©y dùng 117 – Chi nh¸nh sè 9 – Hµ Nam”. Dï ®· cè g¾ng t×m hiÓu nghiªn cøu vµ nhËn ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o h­íng dÉn, c¸c c« chó anh chÞ trong phßng tµi chÝnh kÕ to¸n còng nh­ c¸c phßng ban kh¸c cña c«ng ty. Nh­ng do tr×nh ®é hiÓu biÕt cña b¶n th©n cßn cã h¹n chÕ nªn ch¾c ch¾n trong Chuyªn §Ò cña Em cßn nhiÒu thiÕu sãt vµ h¹n chÕ. VËy em rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp chØ b¶o ®Ó em cã ®iÒu kiÖn bæ xung, n©ng cao kiÕn thøc cña b¶n th©n m×nh ®Ó phôc vô tèt h¬n cho c«ng t¸c thùc tÕ sau nµy. Trong Chuyªn ®Ò, em xin tr×nh bµy ba néi dung chÝnh sau: Ch­¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng ë doanh nghiÖp XDCB. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p ë C«ng ty Cæ phÇn X©y dùng 117 – Chi nh¸nh Sè 9 – Hµ Nam. Ch­¬ng 3: Nh÷ng biÖn ph¸p, ph­¬ng h­íng nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty cæ phÇn x©y dùng 117 – Chi nh¸nh sè 9 – Hµ Nam. Ch­¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng ë doanh nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n. 1.1. §Æc ®iÓm ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ s¶n phÈm x©y l¾p. NÕu nh­ trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ tù nhiªn ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n chØ n»m trong ph¹m vi x©y dùng kinh tÕ gia ®×nh víi nh÷ng h×nh thøc ®¬n gi¶n vµ kü thuËt th« s¬, th× trong ®iÒu kiÖn hîp t¸c lao ®éng phøc t¹p h¬n trong thêi kú x©y dùng n« lÖ. X©y dùng c¬ b¶n ®· ®­îc t¸ch khái ngµnh trång trät vµ ch¨n nu«i thµnh mét lÜnh vùc ho¹t ®éng riªng. §©y lµ kÕt qu¶ cña cuéc ph©n c«ng lao ®éng x· héi lÇn thø hai. §Õn c¸c h×nh thøc x· héi tiÕp theo, x©y dùng c¬ b¶n dÇn dÇn ph¸t triÓn vµ trë thµnh mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt. Ngµy nay, ng­êi ta coi x©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp mang tÝnh chÊt c«ng nghiÖp vµ cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ. Víi chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng tµi s¶n cè ®Þnh cho tÊt c¶ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, nã t¹o nªn c¬ së vËt chÊt cho x· héi, t¨ng thªm tiÒm lùc kinh tÕ vµ quèc phßng cña ®Êt n­íc. Gãp phÇn quan träng trong viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ngµnh nh­: - Qu¸ tr×nh tõ khi khëi c«ng cho ®Õn khi hoµn hoµn thµnh bµn giao ®i vµo sö dông th­êng dµi, phô thuéc vµo qui m«, tÝnh chÊt phøc t¹p vÒ kü thuËt cña tõng c«ng tr×nh. Qu¸ t×nh thi c«ng ®­îc chia thµnh nhiÒu giai ®o¹n: chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó thi c«ng, x©y dùng, l¾p ®Æt kÕt cÊu, thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ c¸c thiÕt bÞ kü thuËt phôc vô cho ®èi t­îng ®Çu t­, hoµn thiÖn c«ng tr×nh. - C¸c c«ng tr×nh ®­îc thi c«ng theo ®¬n ®Æt hµng, víi thiÕt kÕ kü thuËt mü thuËt riªng theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. - S¶n phÈm x©y dùng lµ c¸c c«ng tr×nh s¶n xuÊt d©n dông cã tÝnh chÊt cè ®inÞh vÒ mÆt kh«ng gian, n¬i s¶n xuÊt còng lµ n¬i tiªu thô s¶n phÈm. - C¸c s¶n phÈm x©y dùng th­êng cã qui m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p, mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, gi¸ trÞ lín vµ thêi gian sö dông l©u dµi. - C¸c c«ng viÖc x©y dùng chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn ngoµi trêi nªn chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè tù nhiªn, kh¸ch quan nh­: n¾ng, m­a, b·o lôt… Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ s¶n phÈm x©y l¾p cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 1.2. Yªu cÇu cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ s¶n phÈm x©y l¾p trªn lµm viÖc cho viÖc qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n, phøc t¹p h¬n nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c. Trong ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng, ChÝnh phñ ®· nªu râ: 1- C«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng ph¶i b¶o ®¶m ®óng môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong tõng thêi kú theo ®Þnh h­íng XHCN. Thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp hãa – hiÖn ®¹i hãa, ®Èy m¹nh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh©n d©n. 2- Huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ cao nhÊt c¸c nguån vèn ®Çu t­ trong n­íc còng nh­ cña n­íc ngoµi ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. Khai th¸c tèt tµi nguyªn, tiÒm n¨ng lao ®éng, ®Êt ®ai vµ mäi tiÒm lùc kh¸c, ®ång thêi b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i, chèng mäi hµnh vi tham «, l·ng phÝ trong ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ x©y dùng. 3- X©y dùng theo qui ho¹ch kiÕn tróc vµ thiÕt kÕ kü thuËt ®­îc duyÖt, ®¶m b¶o bÒn v÷ng mÜ quan. Thùc hiÖn c¹nh tranh trong x©y dùng nh»m ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, b¶o ®¶m chÊt l­îng vµ thêi h¹n, x©y dùng víi chi phÝ hîp lý vµ thùc hiÖn b¶o hµnh c«ng tr×nh (TrÝch: §iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng – ban hµnh kÌm theo NghÞ §Þnh sè 42/ ngµy 16/07/1996 cña ChÝnh phñ). Môc tiªu hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc th× ph¶i ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i. Muèn thùc hiÖn ®­îc môc tiªu th× ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ mµ träng t©m ®ã lµ qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, ®ã lµ nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ quan träng lu«n ®­îc c¸c nhµ qu¶n lý quan t©m, nã ph¶n ¸nh chÊt l­îng lao ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Th«ng qua nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p do kÕ to¸n cung cÊp, nh÷ng ng­êi qu¶n lý doanh nghiÖp n¾m ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh còng nh­ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ, t×nh h×nh sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng, tiÒn vèn, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý thÝch hîp. Tõ ®ã ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu chñ yÕu sau. - X¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ, ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm khoa häc, hîp lý. - Ghi chÐp tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña ho¹t ®éng x©y l¾p, x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña tõng phÇn vµ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Tæ chøc tËp hîp chi phÝ vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ theo ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p ®· chän, cung cÊp kÞp thêi c¸c th«ng tin, sè liÖu tæng hîp vÒ c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c yÕu tè chi phÝ qui ®Þnh, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n chi phÝ ph©n bæ cho c¸c s¶n phÈm dë dang cuèi kú. - VËn dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ®óng c¸c kho¶n môc qui ®Þnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh ®· x¸c ®Þnh. - §Þnh kú cung cÊp c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp, tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c ®Þnh møc chi phÝ, dù to¸n, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph¸t hiÖn kÞp thêi kh¶ n¨ng tiÒm tµng, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó phÊn ®Êu kh«ng ngõng tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.3. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh trong tõng doanh nghiÖp X©y dùng c¬ b¶n. 1.3.1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. Thùc chÊt cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ sù vËn ®éng cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®· bá ra (hay cßn gäi lµ yÕu tè ®Çu vµo) vµ sù biÕn ®æi cã môc ®Ých cña chóng thµnh s¶n phÈm cuèi cïng. Theo c¸ch nµy, chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, cã ý nghÜa rÊt quan träng. §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i cã ba yÕu tè c¬ b¶n: ®èi t­îng lao ®éng, t­ liÖu lao ®éng vµ lao ®éng cña con ng­êi. Qu¸ tr×nh sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n trong s¶n xuÊt còng ®ång thêi lµ qu¸ t×nh doanh nghiÖp ph¶i chØ ra nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt t­¬ng øng. §Ó h¹ch to¸n c¸c lo¹i hao phÝ cã b¶n chÊt, ®¬n vÞ ®o l­êng kh¸c nhau còng t¹o nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm, th× c¸c hao phÝ nµy ph¶i ®­îc thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc gi¸ trÞ. Nh­ vËy: chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt hãa vµ c¸c chi phÝ kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· chi ra cho ho¹t ®éng x©y l¾p trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. §Ó thuËn tiÖn cho viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña kÕ to¸n, thóc ®Èy doanh nghiÖp t¨ng c­êng tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, th× ph¶i tïy thuéc vµo gãc ®é xem xÐt chi phÝ s¶n xuÊt trªn nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau mµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý kh«ng chØ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc h¹ch to¸n mµ cßn lµ tiÒn ®Ò quan träng cña kÕ ho¹ch hãa, kiÓm tra ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt cña toµn doanh nghiÖp, còng nh­ c¸c bé phËn cÊu thµnh bªn trong cña doanh nghiÖp. Tïy theo yªu cÇu qu¶n lý, ®èi t­îng cung cÊp th«ng tin, gãc ®é xem xÐt chi phÝ. Mµ chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc ph©n theo c¸c c¸ch chñ yÕu sau: 1- Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú ®­îc ph©n chia thµnh c¸c yÕu tè sau: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu (nh­: g¹ch, v«i, ®¸, c¸t, sái, xi m¨ng, s¾t, thÐp…) doanh nghiÖp sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. - Chi phÝ nh©n c«ng: Bao gåm toµn bé sè tiÒn l­¬ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng theo quy ®Þnh trong doanh nghiÖp trong kú. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Lµ toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp ®· chi tr¶ cho c¸c dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh­: tiÒn ®iÖn, tiÒn n­íc, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn thuª m¸y mãc… phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Bao gåm toµn bé chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi c¸c yÕu tè chi phÝ ®· kÓ trªn mµ doanh nghiÖp ®· chi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ, cã t¸c dông quan träng ®èi víi viÖc qu¶n lý chi phÝ cña lÜnh vùc s¶n xuÊt. Cho phÐp hiÓu râ c¬ cÊu, tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ, lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lµm c¬ së cho viÖc dù trï hay x©y dùng kÕ ho¹ch cung øng vËt t­, tiÒn vèt, huy ®éng sö dông lao ®éng. 2- Ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ. C¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®­îc chia thµnh kho¶n môc chi phÝ sau: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Lµ gi¸ trÞ toµn bé c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c¸c cÊu kiÖn, c¸c bé phËn kÕt cÊu c«ng t×nh sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p. Nã cßn bao gåm c¶ chi phÝ cèp pha, ®µ gi¸o, c«ng cô dông cô ®­îc sö dông nhiÒu lÇn. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng, phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: Lµ toµn bé c¸c lo¹i chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng ®Ó thùc hiÖn khèi l­îng c«ng viÖc x©y l¾p b»ng m¸y theo ph­¬ng thøc thi c«ng hçn hîp. Chi phÝ sö udngj m¸y thi c«ng gåm nh÷ng kho¶n sau: chi phÝ nh©n c«ng gåm cã l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, chi phÝ nhiªn liÖu, chi phÝ dông cô, chi phÝ khÊu hao, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c dïng cho xe, m¸y thi c«ng (chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng kh«ng bao gåm c¸c kho¶n trÝch vÒ BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng). - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ chi phÝ dïng cho viÖc qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt chung cho bé phËn s¶n xuÊt thi c«ng. Lo¹i chi phÝ nµy bao gåm: chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ®éi, qu¶n lý c«ng tr×nh (tiÒn l­¬ng chÝnh, tiÒn l­¬ng phô, c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l­¬ng) c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông ë ®éi, chi phÝ vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, c«ng cô dông cô dïng cho qu¶n lý ®éi, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c phôc vô s¶n xuÊt chung cña ®éi. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, thÓ hiÖn râ ®Æc ®iÓm cña chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. Phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc, lµ c¬ së cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo kho¶n môc, lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ ®Þnh møc chi phÝ cho kú sau: 3- Ngoµi ra, chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ ®­îc ph©n lo¹i theo c¸c c¸ch sau: - Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ qui m« s¶n xuÊt: chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chia thµnh chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi. - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ vµ mèi quan hÖ víi ®èi t­îng chÞu chi phÝ: chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chia thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp. - Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung cÊu thµnh cña chi phÝ: chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chia thµnh hai lo¹i chi phÝ ®¬n nhÊt vµ chi phÝ tæng hîp. 1.3.2. Gi¸ thµnh vµ c¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp x©y l¾p ®· bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng ®ã sÏ tham gia cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh cña s¶n phÈm ®ã. VËy, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ tÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng t×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn hÖ thèngµnh ®Õn giai ®o¹n quy ­íc hoµn thµnh, nghiÖm thu, bµn giao vµ ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n. Trong doanh nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh chÊt c¸ biÖt. Mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh ®Õn giai ®o¹n hoµn thµnh qui ­íc ®Òu cã mét gi¸ thµnh riªng. Gi¸ b¸n cña s¶n phÈm x©y l¾p cã tr­íc khi x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh thùc tÕ, ®ã lµ gi¸ tróng thÇu. Mét mÆt, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p gióp doanh nghiÖp cã c¬ héi th¾ng thÇu, nÕu doanh nghiÖp cã gi¸ thÊp th× gi¸ bá thÇu ®­a ra còng thÊp. MÆt kh¸c, nÕu gi¸ thµnh cµng h¹ th× kh¶ n¨ng tÝch lòy tõ s¶n xuÊt cµng cao. §Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ kÕ ho¹ch hãa, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®­îc xem xÐt d­íi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. VÒ mÆt qu¶n lý gi¸ thµnh trong lý luËn còng nh­ trong thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p chia thµnh c¸c lo¹i gi¸ thµnh ®ã lµ: 1- Gi¸ thµnh dù to¸n s¶n phÈm x©y l¾p. Gi¸ thµnh dù to¸n lµ tæng chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng t×nh. Gi¸ thµnh dù to¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së nh÷ng ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ ®¬n gi¸ cña Nhµ n­íc. Gi¸ thµnh dù to¸n lµ h¹n møc kinh phÝ cao nhÊt mµ doanh nghiÖp cã thÓ chi ra ®Ó ®¶m b¶o cã l·i. Nã lµ tiªu chuÈn ®Ó ®¬n vÞ x©y l¾p phÊn ®Êu h¹ thÊp ®Þnh møc chi phÝ thùc tÕ, lµ c¨n cø ®Ó kÕ ho¹ch hãa gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p tæ chøc kinh tÕ kü thuËt nh»m hoµn thµnh nhiÖm vô h¹ gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p ®­îc giao. Gi¸ thµnh dù to¸n nhá h¬n gi¸ trÞ dù to¸n ë phÇn cã l·i ®Þnh møc. Gi¸ dù to¸n Gi¸ thµnh dù to¸n Cña c«ng tr×nh = cña c«ng tr×nh + L·i ®Þnh møc h¹ng môc c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh 2- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ gi¸ thµnh x©y dùng trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp vÒ c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸, biÖn ph¸p thi c«ng. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch C«ng t¸c x©y l¾p ph¶i b»ng hoÆc nhá h¬n gi¸ thµnh dù to¸n. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Gi¸ thµnh dù to¸n Møc h¹ Cña c«ng tr×nh = Cña c«ng tr×nh - Gi¸ thµnh h¹ng môc c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh KÕ ho¹ch 3- Gi¸ thµnh thùc tÕ: Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng x©y l¾p. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cña khèi l­îng x©y l¾p thùc hiÖn trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®­îc tÝnh to¸n dùa trªn chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· tËp hîp ®­îc tÝnh cho s¶n l­îng hoµn thµnh thùc tÕ (gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm kh«ng chØ bao gåm nh÷ng trong ®Þnh møc mµ cßn cã thÓ bao gåm nh÷ng chi phÝ thùc ph¸t sinh kh«ng cÇn thiÕt nh­: chi phÝ thiÖt h¹i, ph¸ ®i lµm l¹i, thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt, mÊt m¸t hao hôt vËt t­… do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan cña doanh nghiÖp). VÒ nguyªn t¾c, mèi quan hÖ gi÷a ba lo¹i gi¸ thµnh trªn ph¶i ®¶m b¶o: Gi¸ thµnh dù to¸n > = gi¸ thµnh kÕ ho¹ch > = gi¸ thµnh thùc tÕ. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh vµ qu¶n lý doanh nghiÖp x©y l¾p mµ chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã mét sè kh¸c biÖt: - Gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p thiÕt bÞ, kh«ng bao gåm gi¸ trÞ cña b¶n th©n thiÕt bÞ ®­a vµo l¾p ®Æt. Bëi vËy khi nhËn c¸c thiÕt bÞ do ®¬n vÞ chñ ®Çu t­ bµn giao ®Ó l¾p ®Æt, gi¸ trÞ c¸c thiÕt bÞ ®­îc ghi vµo TK1526 – thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n. Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n cña bªn giao, l¾p ®Æt vµo c«ng tr×nh. - Gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y dùng vµ l¾p ®Æt kÕt cÊu bao gåm: trÞ gi¸ vËt kÕt cÊu vµ gi¸ trÞ kÌm theo nh­: c¸c thiÕt bÞ vÖ sinh, th«ng giã, thiÕt bÞ truyÒn h¬i Êm, ®iÒu hßa nhiÖt ®é, thiÕt bÞ truyÒn dÉn. 1.4. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n. 1.4.1. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Do tÝnh chÊt ®Æc thï cña ngµnh nghÒ x©y dùng nªn ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th­êng ®­îc x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo tõng ®¬n ®Æt hµng. Cã hai ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: 1- Ph­¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi nh÷ng chi phÝ ®Ó liªn quan ®Õn mét ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt nh­: Kho¶n môc vËt liÖu trùc tiÕp, kho¶n môc nh©n c«ng trùc tiÕp, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc vµo chi phÝ ph¸t sinh ®Ó tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng. 2- Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Ta tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ liªn quan theo tiªu thøc ph©n bæ hîp lý. Nh×n chung kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ, c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, tr×nh ®é qu¶n lý h¹ch to¸n cña ®¬n vÞ ®Ó ¸p dông ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt thÝch hîp nh­: - Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®èi t­îng chi phÝ s¶n xuÊt lµ c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh th× hµng th¸ng c¨n cø vµo ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp cho c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã. - Tr­êng hîp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ theo ®¬n ®Æt hµng th× chi phÝ sÏ ®­îc tËp hîp theo tõng ®¬n ®Æt hµng. Vµ nh­ vËy, trong sè chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®­îc tõ khi khëi c«ng cho ®Õn khi hoµn thµnh ®¬n ®Æt hµng chÝnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña ®¬n ®Æt hµng ®ã. - Trong tr­êng hîp ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ ®éi thi c«ng hay c«ng tr­êng th× chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i tËp hîp theo ®éi thi c«ng hay c«ng tr­êng. 1.4.2. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë: s¶n phÈm lµm dë ë doanh nghiÖp x©y l¾p cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh dë dang ch­a hoµn thµnh hay khèi l­îng x©y dùng dë dang trong kú ch­a ®­îc bªn chñ ®Çu t­ nghiÖm thu, ch­a ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë lµ tÝnh to¸n x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt mµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ph¶i chÞu. ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang hîp lý lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh trung thùc hîp lý cña gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong kú. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p lµ cã kÕt cÊu phøc t¹p, do ®ã viÖc x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña nã lµ rÊt khã kh¨n. V× vËy, khi ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang kÕ to¸n cÇn kÕt hîp chÆt chÏ víi bé phËn kü thuËt, bé phËn tæ chøc lao ®éng ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh khèi l­îng x©y l¾p dë dang. 1- Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo gi¸ dù to¸n: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang ®Çu kú + Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p thùc hiÖn trong kú Chi phÝ Khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú theo dù to¸n Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú. = Chi phÝ cña khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao trong kú theo dù to¸n. Chi phÝ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú theo dù to¸n. x 2- Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo gi¸ trÞ dù to¸n: Theo ph­¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang ®Çu kú + Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p thùc hiÖn trong kú Gi¸ trÞ dù to¸n cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú Chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú. = Gi¸ trÞ dù to¸n cña khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao trong kú Gi¸ trÞ dù to¸n cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú. x Ngoµi ra ®èi víi mét sè c«ng viÖc nh­: n©ng cÊp, söa ch÷a, hoµn thiÖn hoÆc x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ nhá, thêi gian thi c«ng ng¾n, theo hîp ®ång ®­îc bªn chñ ®Çu t­ thanh to¸n sau khi ®· hoµn thµnh toµn bé gi¸ trÞ th× s¶n phÈm dë dang cuèi kú chÝnh lµ chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh tõ khi thi c«ng ®Õn thêi ®iÓm kiÓm kª, ®¸nh gi¸. 1.4.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p: Lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh quy ­íc cÇn tÝnh ®­îc gi¸ thµnh. Tïy theo ®Æc ®iÓm cña tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, mèi quan hÖ gi÷a ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh mµ kÕ to¸n gi¸ thµnh sö dông ph­¬ng ph¸p tÝnh kh¸c nhau cho phï hîp. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p th­êng ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sau: 1- Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, tËp hîp tÊt c¶ chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh tõ khi khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh chÝnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh ®ã. Ta cã: Gi¸ thµnh s¶n phÈm = chi phÝ thùc tÕ dë dang ®Çu kú + chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú - chi phÝ thùc tÕ dë dang cuèi kú. Tr­êng hîp chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp cho c¶ c«ng tr×nh nh­ng gi¸ thµnh thùc tÕ tÝnh riªng cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh. C«ng thøc: Gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng h¹ng môc c«ng tr×nh = Gi¸ dù to¸n cña h¹ng môc c«ng tr×nh x HÖ sè ph©n bæ gi¸ thµnh thùc tÕ Trong ®ã: HÖ sè ph©n bæ gi¸ thµnh thùc tÕ = Tæng chi phÝ thùc tÕ cña c¶ c«ng tr×nh Tæng gi¸ trÞ dù to¸n cña tÊt c¶ h¹ng môc c«ng tr×nh 2- Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, hµng th¸ng chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh ®­îc tËp hîp theo tõng ®¬n ®Æt hµng vµ khi ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh th× chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp còng chÝnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña ®¬n ®Æt hµng ®ã. 3- Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc. ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ph¶i tÝnh ®­îc gi¸ thµnh ®Þnh møc vµ c¸c thay ®æi vÒ ®Þnh møc. C«ng thøc: Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm x©y l¾p = Gi¸ thµnh ®Þnh møc ± chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc ± chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc. 1.5. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp X©y dùng c¬ b¶n. 1.5.1. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp x©y l¾p bao gåm: gi¸ trÞ thùc tÕ toµn bé vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c¸c cÊu kiÖn, c¸c bé phËn kÕt cÊu c«ng tr×nh sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Vµ gåm c¶: chi phÝ cèp pha, ®µ gi¸o, c«ng cô dông cô ®­îc sö dông nhiÒu lÇn trong mét kú kÕ to¸n. VËt liÖu sö dông cã thÓ ®­îc tÝnh trùc tiÕp hoÆc ph¶i ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Khi ph¸t sinh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi: - Khi xuÊt nguyªn vËt liÖu sö dông cho ho¹t ®éng x©y l¾p” Nî TK 621 – Chi phÝ NVL trùc tiÕp (gi¸ ch­a cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng) Cã TK152, 153 - Tr­êng hîp mua nguyªn vËt liÖu sö dông ngay kh«ng qua kho cho ho¹t ®éng x©y l¾p: Nî TK621 Chi phÝ NVL trùc tiÕp (gi¸ ch­a cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng) Nî TK133 (thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc khÊu trõ nÕu cã). Cã TK331, 111, 112 - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: Nî TK154 Chi phÝ s¶n xuÊt kinh tÕ dë dang (chi tiÕt theo ®èi t­îng). Cã TK 621 Chi phÝ NVL trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi t­îng). - Tr­êng hîp nguyªn vËt liÖu, c«ng cô xuÊt dïng kh«ng hÕt, hay phÕ liÖu thu håi (b¸n hoÆc nhËp kho): Nî TK liªn quan (152, 153) Cã TK 621 Chi phÝ NVL trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi t­îng) 1.5.2. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong x©y l¾p gåm: tiÒn l­¬ng chÝnh, c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng vµ l­¬ng phô cã tÝnh chÊt æn ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p vµ sè tiÒn lao ®éng thuª ngoµi. Kh«ng bao gåm c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ trÝch trªn tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n x©y l¾p. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc tËp hîp riªng cho tõng ®èi t­îng: (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh). - KÕ to¸n tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng. Nî TK 622 Chi phÝ NCTT (chi tiÕt theo ®èi t­îng). Cã TK 334, 111 - KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng cuèi kú. Nî TK 154 Chi phÝ s¶n xuÊt KDDD (chi tiÕt theo ®èi t­îng). Cã TK 622 Chi phÝ NCTT (chi tiÕt theo ®èi t­îng) 1.5.3. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng ®Ó thùc hiÖn x©y l¾p b»ng m¸y theo ph­¬ng ph¸p thi c«ng hçn hîp. KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng phô thuéc vµo h×nh thøc sö dông m¸y thi c«ng. * NÕu tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt vµ cã ph©n cÊp h¹ch to¸n cho ®éi m¸y, cã tæ chøc kÕ to¸n riªng th×: - KÕ to¸n c¸c chi phÝ liªn quan tíi ho¹t ®éng ®éi m¸y thi c«ng: Nî TK 622, 621, 627 Cã c¸c TK liªn quan (111, 152…) - KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y vµ tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y thùc hiÖn trªn TK 154. + NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn. Nî TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (6238) Cã TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang + NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc b¸n lao vô b»ng m¸y gi÷a c¸c bé phËn trong néi bé. Nî TK 623 – Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (62378) Nî TK 133 - ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc khÊu trõ (1331) Cã TK 333 (33311) Cã TK 512, 511. * NÕu kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt hoÆc cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng nh­ng kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng cho ®éi m¸y thi c«ng th× toµn bé chi phÝ kÕ to¸n ghi. S¬ ®å 1: KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. TK 334, 111 TK 623 TK 154 TiÒn l­¬ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng TK 152, 153, 111, 331 Chi phÝ vËt liÖu, nhiªn liÖu KÕt chuyÓn hoÆc ph©n TK 133 bæ chi phÝ sö dông TK 214 thuÕ GTGT m¸y thi c«ng (theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ) Chi phÝ khÊu hao xe m¸y thi c«ng TK 331, 111, 142 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 133 thuÕ GTGT TK 111, 112, 333 thuÕ GTGT Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 1.5.4. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®éi x©y l¾p bao gåm: l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi thi c«ng, BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, nh©n viªn qu¶n lý ®éi, … chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dïng cho qu¶n lý ®éi, chi phÝ khÊu hao, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. - KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh, ghi: Nî TK 627 – chi phÝ s¶n xuÊt chung (chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh). Cã TK 214. 334, 338, 152, 153, 331… - Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®èi t­îng, theo møc c«ng suÊt b×nh th­êng, ghi: Nî TK 154- Chi phÝ s¶n xuÊt KDDD (1541) Cã TK 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung (chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh). - Tr­êng hîp møc c«ng suÊt thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh th­êng th× kÕ to¸n ph¶i tÝnh vµ x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ vµo chi phÝ cÊu thµnh tõng c«ng tr×nh theo møc c«ng suÊt b×nh th­êng. Kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ (kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh: sè chªnh lÖch gi÷a tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh thùc tÕ ph¸t sinh lín h¬n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm) ®­îc ghi nhËn vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú, ghi: Nî TK 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n (chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ). Cã TK 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung. 1.5.5. Tæ chøc tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p. S¬ ®å 2: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. S¬ ®å 3: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ kh©u träng t©m trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ trong doanh nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n. Trªn ®©y lµ mét sè ®Æc ®iÓm næi bËt cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh… doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú, tõ ®ã tÝnh ®­îc kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn ph¹m vi toµn doanh nghiÖp. S¬ ®å 2: TK 153 TK 621 TK 154 TK 152, 153, 155, 138 Chi ._.phÝ nguyªn vËt KÕt chuyÓn chi phÝ liÖu trùc tiÕp NVL trùc tiÕp gi¸ trÞ vËt liÖu nhËp l¹i kho TK 334, 338 TK 622 gi¸ trÞ s¶n phÈm háng Chi phÝ nh©n c«ng K/c chi phÝ NCTT kh«ng söa ch÷a ®­îc trùc tiÕp TK 335 TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng phÐp CNSX TK 623 KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng TK 627 Chi phÝ nh©n viªn tæ ®éi TK 632 chi phÝ nhiªn liÖu c«ng cô dông cô TK 214 KÕt chuyÓn chi phÝ gi¸ khèi l­îng Chi phÝ KH s¶n xuÊt chung x©y l¾p hoµn thµnh Tsc® TK 111, 112, 141, 331 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 1.5.6. Tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh trong ®iÒu kiÖn ¸p dông m¸y vi tÝnh (MVT). §èi víi kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th× tr×nh tù kÕ to¸n trªn MVT ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c b­íc sau: - ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt hoµn toµn do MVT tù nhËn d÷ liÖu tõ c¸c bé phËn liªn quan vµ tù MVT tÝnh to¸n, ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. - C¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang cuèi kú theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ nhËp d÷ liÖu s¶n phÈm dë cuèi kú vµo m¸y. - LËp c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh, bót to¸n khãa sæ, kÕt chuyÓn cuèi kú vµ nhËp vµo m¸y. - C¨n cø vµo yªu cÇu cña ng­êi nhËp th«ng tin (chñ doanh nghiÖp, kÕ to¸n tr­ëng…) ng­êi sö dông m¸y khai b¸o víi MVT tªn cña ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh (s¶n phÈm, c«ng tr×nh, dù ¸n, ho¹t ®éng) hoÆc tªn cña ®èi t­îng lµ ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ (ph©n x­ëng, tæ, ®éi) vµ tªn b¸o c¸o (th«ng tin) cÇn nhËn cña MVT. M¸y sÏ tù xö lý vµ ®­a ra nh÷ng th«ng tin (b¸o c¸o) theo yªu cÇu cña ng­êi sö dông m¸y ®· khai b¸o víi m¸y. Tr×nh tù xö lý vµ cho s¶n phÈm (th«ng tin – b¸o c¸o) vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trªn MVT cã thÓ ®­îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau: B­íc chuÈn bÞ - Thu nhËn, xö lý c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt (s¶n phÈm dë dang, s¶n l­îng…) - ChuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ m¸y D÷ liÖu ®Çu vµo - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú - C¸c bót to¸n ®iÒu chØnh, bót to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ - C¸c tµi liÖu liªn quan kh¸c - Khai b¸o nh÷ng yªu cÇu víi MVT M¸y vi tÝnh xö lý th«ng tin vµ ®­a ra s¶n phÈm Th«ng tin ®Çu ra - B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm theo tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ - B¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tæng hîp toµn Doanh nghiÖp. - B¸o c¸o tæng s¶n xuÊt s¶n phÈm cña tõng ®èi t­îng vµ tæng hîp toµn doanh nghiÖp. S¬ ®å 4: Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë c«ng ty cæ phÇn x©y dùng 117 – Chi Nh¸nh sè 9 – Hµ Nam. 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña Chi Nh¸nh. 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña chi nh¸nh. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhê cã c«ng cuéc ®æi míi cña §¶ng, n­íc ta dÇn dÇn b­íc sang mét thêi kú míi, thêi kú cña sù ph¸t triÓn. §iÒu ®ã ®ßi hái c¬ cÊu h¹ tÇng cña ®Êt n­íc cÇn ph¶i ®­îc tæ chøc vµ x©y dùng l¹i. Trong ®ã viÖc söa ch÷a n©ng cÊp x©y dùng míi c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp, bÕn c¶ng, cÇu cèng, ®­êng x¸… lµ mét yªu cÇu lín ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt kÞp thêi. ChÝnh v× thÕ mµ c¸c c«ng ty x©y dùng ngµy cµng ph¸t triÓn, bªn c¹nh ®ã c¸c c«ng ty míi còng ®­îc thµnh lËp vµ tù hoµn thiÖn m×nh. Mét trong sè ®ã cã C«ng ty Cæ phÇn X©y dùng 117. VÒ Tæng c«ng ty, ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh sè 0103 000519, do Phßng ®¨ng ký kinh doanh Së kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ thµnh phè Hµ Néi cÊp ngµy 12-09-1995, trùc thuéc Bé x©y dùng, ®Æt trô së chÝnh: P641-45 – Ph­êng T©n Mai – QuËn Hai Bµ Tr­ng – Thµnh phè Hµ Néi. C«ng ty cæ phÇn x©y dùng 117 cã nhiÒu chi nh¸nh, trong ®ã cã chi nh¸nh sè 9 – Hµ Nam. Mçi chi nh¸nh tæ chøc bé m¸y ho¹t ®éng riªng, h¹ch to¸n quyÕt to¸n ®éc lËp, tù liªn hÖ, ®Êu thÇu x©y dùng riªng. C¨n cø quyÕt ®Þnh sè 41/Q§CT ngµy 29 th¸ng 06 n¨m 1999 cña C«ng ty Cæ phÇn X©y dùng 117 vÒ viÖc thµnh lËp Chi Nh¸nh sè 9 – Hµ Nam. §Þa ®iÓm t¹i: 208 ®­êng Biªn Hßa, Ph­êng L­¬ng Kh¸nh ThiÖn, thÞ x· Phñ Lý, tØnh Hµ Nam. C¨n cø vµo giÊy phÐp kinh doanh sè 0613000007 ngµy 09 th¸ng 07 n¨m 1999 cña Së KÕ ho¹ch ®Çu t­ tØnh Hµ Nam cho phÐp chi nh¸nh ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh theo giÊy phÐp hµnh nghÒ ®­îc c«ng ty cho phÐp. Trªn thùc tÕ giÊy tê lµ nh­ vËy, nh­ng trong qu¸ tr×nh lµm thñ tôc t¹i ®Þa ph­¬ng cho ®Õn ngµy 01 th¸ng 10 n¨m 1999 thùc tÕ chi nh¸nh míi ®i vµo ho¹t ®éng d­íi h×nh thøc s¾p xÕp tæ chøc, nh©n sù, lao ®éng ph­¬ng tiÖn, trang thiÕt bÞ chuÈn bÞ cho c«ng t¸c ho¹t ®éng kinh doanh vµ cho ®Õn ngµy 15 th¸ng 10 n¨m 1999, chi nh¸nh míi cã m· sè thuÕ ®Ó ®i vµo ho¹t ®éng. Chi nh¸nh më tµi kho¶n sè 7031 – 8193 t¹i Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam – chi nh¸nh Hµ Nam. Chi nh¸nh cã ®ñ t­ c¸ch ph¸p nh©n, ®¨ng ký kinh doanh ®Ó thi c«ng c¸c c«ng t×nh giao th«ng, thñy lîi, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Chi nh¸nh tËp hîp ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n, c¸n bé qu¶n lý l©u n¨m trong nghÒ, giµu kinh nghiÖm ®Ó qu¶n lý chØ ®¹o thi c«ng, kiÓm tra kü thuËt ®¹t chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cao. Chi nh¸nh cã trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®¸p øng yªu cÇu chÊt l­îng cao, tiÕn ®é nhanh. Mét sè chøc n¨ng, nhiÖm vô chÝnh cña chi nh¸nh. - X©y dùng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, thñy lîi, d©n dông, khu c«ng nghiÖp vµ phÇn bao che c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp. - LËp hå s¬ mêi thÇu, t­ vÊn ®Êu thÇu, lËp dù ¸n ®Çu t­ vµ dù to¸n c¸c dù ¸n x©y dùng. - Kinh doanh x©y dùng, ph¸t triÓn nhµ. - Bu«n b¸n, s¶n xuÊt ph­¬ng tiÖn ®i l¹i, phô tïng vËt t­, m¸y mãc, thiÕt bÞ phôc vô ngµnh giao th«ng vËn t¶i vµ ngµnh x©y dùng c«ng nghiÖp. - §¹i lý mua, ®¹i lý b¸n, kÝ göi hµng hãa. - Khai th¸c s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng. Do Chi Nh¸nh míi ®­îc thµnh lËp nªn ®Þa bµn ho¹t ®éng ch­a réng, tr­íc chñ yÕu lµ ®Þa phËn tØnh nhµ. HiÖn nay, ®Æc biÖt lµ tõ cuèi n¨m 2001 ®· më réng ®Þa bµn ho¹t ®éng vµ c¹nh tranh ngay trªn ®Êt Hµ Néi vµ ®ang thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh ë khu c«ng nghiÖp: §Þnh C«ng – Hµ Néi. V× vËy Chi Nh¸nh hiÖn nay ho¹t ®éng ë hai ®Þa ®iÓm: - §Þa ®iÓm chÝnh lµ: sè 208 ®­êng Biªn Hßa, Ph­êng L­¬ng Kh¸nh ThiÖn, thÞ x· Phñ Lý, tØnh Hµ Nam. - §Ó tiÖn thi c«ng c¸c c«ng tr×nh trªn ®Þa bµn Hµ Néi, Chi Nh¸nh më thªm ®Þa ®iÓm v¨n phßng giao dÞch t¹i khu C4 - « 177 khu ®« thÞ §¹i Kim - §Þnh C«ng, kÓ tõ ngµy 15 th¸ng 11 n¨m 2001 ®Ó tiÖn viÖc giao dÞch vµ qu¶n lý c«ng tr×nh. C«ng tr×nh Hå §iÒu Hßa Yªn Së ®· khëi c«ng tõ ngµy 27 th¸ng 11 n¨m 2001. MÆc dï míi tr¶i qua vµi n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh­ng Chi Nh¸nh ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®¸ng kh©m phôc: më réng, ®æi míi c¬ së h¹ tÇng tØnh hµ Nam, thay ®æi bé mÆt tØnh nhµ míi t¸ch nh­: gãp phÇn x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp, nhµ m¸y xÝ nghiÖp, cÇu cèng, dù ¸n më réng quèc lé 1A ®Þa phËn Hµ Nam. Nªn s¶n l­îng hµng n¨m t¨ng kh¸ cao, n¨m 2002 ®· t¨ng gÇn 3 lÇn so víi n¨m 2001 (tõ 9 tû t¨ng lªn 26 tû vµo n¨m 2002). §ång thêi thu nhËp b×nh qu©n mét ng­êi lµ 1.200.000®ång/th¸ng ÷ 1-1.500.000®/th¸ng. §¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ to lín trong kinh doanh, lu«n phÊn dÊu kh«ng ngõng ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ lín h¬n ®ã lµ ph­¬ng ch©m hµnh ®éng cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo vµ Chi Nh¸nh sè 9 – Hµ Nam kh«ng ph¶i ngo¹i lÖ. ChÝnh v× thÕ hiÖn nay, Chi Nh¸nh ®ang hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao h¬n. 2.1.2. §Æc ®iÓm qui tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng x©y l¾p cña Chi Nh¸nh. §èi víi bÊt kú mét c«ng tr×nh x©y dùng nµo ®Ó hoµn thµnh ®­a vµo sö dông ph¶i tr¶i qua ba giai ®o¹n sau: Kh¶o s¸t – thiÕt kÕ – thi c«ng. Nh­ng ®èi víi mét ®¬n vÞ x©y l¾p nh­ Chi Nh¸nh sè 9, qui tr×nh c«ng nghÖ ®­îc thÓ hiÖn ë giai ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh. Thùc chÊt qu¸ t×nh liªn quan ®Õn h¹ch to¸n chi phÝ cña chi nh¸nh l¹i x¶y ra tõ kh©u tiÕp thÞ ®Ó ký hîp ®ång hay tham gia ®Êu thÇu x©y l¾p c«ng r×nh b»ng c¸c h×nh thøc: qu¶ng c¸o, chµo hµng, tuyªn truyÒn giíi thiÖu n¨ng lùc. Sau khi ký kÕt hîp ®ång x©y dùng, c«ng ty tiÕn hµnh lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc thi c«ng bao gåm: KÕ ho¹ch vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ, nh©n lùc, tµi chÝnh… Qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh lµ kh©u chÝnh trong giai ®o¹n nµy: nh©n lùc, m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu… ®­îc ®­a ®Õn ®Þa ®iÓm x©y dùng ®Ó hoµn thµnh c«ng tr×nh theo tiÕn ®é. Cuèi cïng lµ c«ng t¸c bµn giao nghiÖm thu c«ng tr×nh vµ quyÕt t¸on víi chñ ®Çu t­. Tïy theo tõng hîp ®ång mµ c«ng t¸c nghiÖm thu, thanh to¸n cã thÓ x¶y ra tõng th¸ng hay tõng giai ®o¹n c«ng tr×nh hoµn thµnh. Tãm l¹i: Qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña Chi Nh¸nh ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å: tiÕp thÞ ®Êu thÇu -> ký kÕt hîp ®ång -> tæ chøc thi c«ng -> lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt -> tæ chøc x©y l¾p thi c«ng -> bµn giao nghiÖm thu c«ng tr×nh -> thu håi vèn. 2.1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña Chi Nh¸nh. Víi bé m¸y qu¶n lý trªn c¬ së tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶, nhiÒu phßng ban ®­îc s¸t nhËp vµo nhau vµ cã phßng ban kiªm nhiÒu nhiÖm vô kh¸c nhau. §øng ®Çu Chi Nh¸nh lµ gi¸m ®èc do Tæng c«ng ty bæ nhiÖm cã nghÜa vô trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña Chi Nh¸nh, lµ ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña Chi Nh¸nh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Tæng c«ng ty. D­íi gi¸m ®èc lµ hai phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kinh doanh: Hä sÏ th«ng b¸o cho gi¸m ®èc ®iÒu hµnh vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh vµ tham m­u cho gi¸m ®èc trong viÖc x©y dùng c¸c dù ¸n, ph­¬ng h­íng kinh doanh, ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ. Toµn c«ng ty ®­îc chia lµm hai bé phËn: bé m¸y qu¶n lý vµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt. Bé m¸y qu¶n lý gåm: - Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: Tham m­u gióp viÖc cho gi¸m ®èc, c«ng t¸c qu¶n lý tæ chøc theo ®óng chøc n¨ng gi¸m ®èc ®ång tiÒn. Thanh quyÕt to¸n c¸c c«ng tr×nh víi c¸c bªn ®èi t¸c, bªn trong vµ bªn ngoµi c«ng ty. - Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Tham m­u gióp viÖc hµnh chÝnh sù nghiÖp cña Chi Nh¸nh, cã quyÒn tiÕp nhËn, ®Ò b¹t, sö lý vi ph¹m cña c¸n bé c«ng nh©n viªn Chi Nh¸nh, qu¶n lý ®Êt ®ai c¬ së h¹ tÇng cña Chi Nh¸nh. - Phßng kinh tÕ – kü thuËt: Tham m­u gióp viÖc cho gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c kü thuËt, qu¶n lý c«ng t¸c kü thuËt, chÊt l­îng c«ng tr×nh, lµm c«ng t¸c Marketing gióp cho c«ng ty ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ. Qu¶n lý c¸c hîp ®ång kinh tÕ, theo dâi khèi l­îng c«ng viÖc, nghiÖm thu c«ng tr×nh, hµng quý lËp b¸o c¸o dù to¸n tham gia ®Êu thÇu c«ng tr×nh. - Phßng qu¶n lý thiÕt bÞ: Qu¶n lý toµn bé trang thiÕt bÞ kü thuËt, c¸c ph­¬ng tiÖn m¸y mãc thi c«ng cña Chi Nh¸nh, lËp dù ¸n b¶o d­ìng söa ch÷a ®Þnh kú. C¸c ®¬n vÞ trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh: C¨n cø vµo quyÕt ®Þnh giao viÖc cña cÊp trªn, c¸c ®¬n vÞ tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. Bé m¸y qu¶n lý cña Chi Nh¸nh ®­îc thÓ hiÖn d­íi s¬ ®å sau: S¬ ®å 5: S¬ ®å tæ chøc vµ qu¶n lý c«ng ty cæ phÇn x©y dùng 117 – Chi Nh¸nh sè 9 – Hµ Nam. Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh Phã gi¸m ®èc ®iÒu hµnh Phã gi¸m ®èc ®iÒu hµnh C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh Bé m¸y qu¶n lý X­ëng söa ch÷a C¸c ®éi thi c«ng ®éc lËp Ban ®iÒu hµnh dù ¸n Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Phßng kinh tÕ kü thuËt Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng qu¶n lý thiÕt bÞ C¸c ®éi thi c«ng 2.1.4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vµ bé m¸y kÕ to¸n cña Chi Nh¸nh. Bé m¸y kÕ to¸n cña doanh nghiÖp lµ mét bé phËn quan träng trong bé m¸y cña c«ng ty, lµ mét bé phËn hç trî ®¾c lùc cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong nh÷ng n¨m võa qua, bé phËn nµy cã nh÷ng ®ãng gãp kh«ng nhá ®èi víi nh÷ng thµnh qu¶ mµ Chi Nh¸nh ®¹t ®­îc. Chi Nh¸nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n theo h×nh thøc tËp trung, ®Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, bé m¸y kÕ to¸n Chi Nh¸nh ®­îc tæ chøc theo s¬ ®å sau: S¬ ®å 6: S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n. KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tiÒn l­¬ng BHXH, BHYT, KPC§ KÕ to¸n c«ng Nî vµ ThuÕ KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n TSC§, vËt t­, c«ng cô dông cô KÕ to¸n ng©n hµng - KÕ to¸n tr­ëng (kiªm tr­ëng phßng tµi chÝnh – kÕ to¸n) phô tr¸ch chung, chØ ®¹o chuyªn m«n phßng tµi chÝnh – kÕ to¸n, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc vµ c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tµi chÝnh kÕ to¸n cña Chi Nh¸nh. - KÕ to¸n tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT, KPC§: hµng ngµy c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng cña tæ ®éi s¶n xuÊt, khèi v¨n phßng, khèi l­îng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµ møc l­¬ng kho¸n, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh l­¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ cho ng­êi lao ®éng theo chÕ ®é vµ ghi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµo c¸c sæ kÕ to¸n liªn quan. §Þnh kú lËp b¸o c¸o t×nh h×nh sö dông quü l­¬ng vµ thu nhËp b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng toµn c«ng ty. - KÕ to¸n c«ng nî vµ thuÕ: Theo dâi tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn c«ng nî néi bé còng nh­ víi bªn ngoµi c«ng ty. Ngoµi ra cßn kiªm c¶ kÕ to¸n thuÕ. - KÕ to¸n tæng hîp: C¨n cø vµo c¸c chøng tõ kÕ to¸n do c¸c bé phËn liªn quan tËp hîp vµ göi tíi tiÕn hµnh nhËp sè liÖu vµo m¸y, cuèi mçi kú kÕ to¸n thùc hiÖn c¸c bót to¸n kÕt chuyÓn gi÷a c¸c tµi kho¶n liªn quan, tÝnh gi¸ thµnh, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú. - KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh, vËt t­, c«ng cô dông cô: theo dâi t×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh, tÝnh khÊu hao, theo dâi sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña vËt t­, tÝnh to¸n, ph©n bæ c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt trong kú, lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh. - KÕ to¸n Ng©n hµng: C¨n cø vµo kÕ ho¹ch sö dông vèn vµ nhu cÇu vèn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Chi Nh¸nh, lËp hå s¬ xin vay vèn Ng©n hµng, rót tiÒn tõ Ng©n hµng vÒ quü, ®Þnh kú lËp b¸o c¸o sö dông tiÒn göi ng©n hµng. C«ng ty cæ phÇn x©y dùng 117 – Chi Nh¸nh sè 9 – Hµ Nam ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung. H×nh thøc kÕ to¸n nµy phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, yªu cÇu qu¶n lý, tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý c¸n bé kÕ to¸n còng nh­ ®iÒu kiÖn trang bÞ ph­¬ng tiÖn kü thuËt, tÝnh to¸n xö lý th«ng tin. KÕ to¸n cña Chi Nh¸nh ®­îc sù trî gióp cña phÇn mÒm kÕ to¸n SAS. C¨n cø vµo chøng tõ gèc hay b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cïng lo¹i hîp lÖ ghi vµo sæ kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tr×nh tù sau: S¬ ®å 7: S¬ ®å xö lý chøng tõ. Chøng tõ gèc vµ b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cïng lo¹i Chøng tõ m· hãa nhËp d÷ liÖu vµo m¸y tÝnh NhËt ký chung Sæ c¸i tµi kho¶n B¶ng c©n ®èi thö Chøng tõ m· hãa c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh, kÕt chuyÓn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n hoµn chØnh B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n Sæ chi tiÕt B¶ng tæng hîp chi tiÕt sæ ph¸t sinh 2.1.5. §¸nh gi¸ s¬ bé vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña Chi Nh¸nh tõ nh÷ng n¨m tr­íc ®Õn nay. Qua mét vµi n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh, tËp thÓ l·nh ®¹o c¸n bé c«ng nh©n viªn Chi Nh¸nh ®· tõng b­íc kh¾c phôc khã kh¨n. Cho ®Õn nay, nhê sù n¨ng ®éng cña ban l·nh ®¹o mµ Chi nh¸nh ®· theo kÞp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy cµng trë nªn v÷ng m¹nh. Chi Nh¸nh cã sè vèn: 22.380.800.000® trong ®ã: - Tæng tµi s¶n thiÕt bÞ: 14.850.000.000 - Trang thiÕt bÞ v¨n phßng: 30.800.000 - Vèn l­u ®éng: 7.500.000.000 Víi sè vèn ban ®Çu kh«ng nhiÒu so víi mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nhiÒu c«ng tr×nh lín, nhiÒu n¨m qua Chi Nh¸nh ®· t¨ng c­êng tµi s¶n cè ®Þnh cho s¶n xuÊt b»ng nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau, do Nhµ n­íc cÊp thªm, vay dµi h¹n ng©n hµng, vèn tù bæ xung… Nh÷ng thµnh tÝch ®¹t ®­îc cña Chi Nh¸nh: + Chi nh¸nh ®¶m b¶o ®­îc nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ n­íc. + C¬ cÊu tæ chøc æn ®Þnh hîp lý, lu«n lu«n phï hîp víi yªu cÇu cña s¶n xuÊt, trong ®ã cã tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n ®Çy ®ñ, chÆt chÏ, cã chÊt l­îng cao, th«ng qua viÖc tiªu chuÈn hãa c¸n bé. + S¶n l­îng cña C«ng ty t¨ng víi tû lÖ cao ®Òu trong c¸c n¨m, viÖc lµm æn ®Þnh, cã nhiÒu ho¹t ®éng kinh tÕ lín, Chi Nh¸nh tróng ®Êu thÇy thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh, t¹o ®­îc uy tÝnh ngµy cµng cao, Chi Nh¸nh ®· tõng b­íc mua s¾m thªm tµi s¶n cè ®Þnh b»ng c¸c nguån vèn tù bæ xung nh­: vay Dµi H¹n, vay Ng©n Hµng… + S¶n xuÊt kinh doanh cña Chi Nh¸nh lu«n cã hiÖu qu¶, ®êi sèng c«ng nh©n viªn æn ®Þnh, cã thu nhËp t­¬ng ®èi cao, quy m« cña c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn. Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i: - Vèn l­u ®éng cña Chi Nh¸nh cßn thÊp, tµi s¶n cè ®Þnh ch­a nhiÒu, c¬ cÊu vèn cña Chi Nh¸nh cßn Ýt so víi c¸c yªu cÇu cña C«ng tr×nh cña C«ng ty x©y dùng ®ßi hái vèn lín. - HÖ thèng chøng tõ chi phÝ c«ng tr×nh thu thËp ®«i khi ch­a kÞp thêi dÉn tíi ph¶n ¸nh sè liÖu phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lýkÕ to¸n vµ xö lý tæ chøc ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh gÆp nhiÒu khã kh¨n. Ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú: + C«ng ty t¨ng c­êng t×m kiÕm viÖc lµm, trong ®ã tËp trung vµo c¸c dù ¸n lín, c«ng ty tÝch cùc vay dµi h¹n Ng©n hµng ®Ó t¨ng thiÕt bÞ, tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô thi c«ng. + B¶o ®¶m c¸c nguyªn t¾c tµi chÝnh chÆt chÏ, kÞp thêi ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt lao ®éng ph¸t triÓn, t¨ng c­êng cñng cè lùc l­îng lao ®éng, bæ xung thªm c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ. + Chi Nh¸nh tiÕp tôc mua s¾m thªm m¸y mãc thiÕt bÞ, ®¸p øng cho yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp. 2.2. T×nh h×nh thùc tÕ vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i Chi Nh¸nh. 2.2.1. Nguyªn t¾c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ë Chi Nh¸nh. Chi nh¸nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc gåm: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (TK 621): Lµ chi phÝ c¸c lo¹i vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, vËt liÖu sö dông lu©n chuyÓn cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm x©y l¾p. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (TK 622): Lµ chi phÝ tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng, phô cÊp cã tÝnh chÊt æn ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: (TK 627): chi phÝ trùc tiÕp kh¸c, chi phÝ cho bé m¸y qu¶n lý tæ ®éi, c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§. C¸c kho¶n môc chi phÝ nµy ®· ®­îc cµi ®Æt ë danh môc “kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt” ngay tõ ®Çu khi c«ng ty ®­a phÇn mÒm kÕ to¸n vµo sö dông. Trong tõng kho¶n môc cßn cã chi tiÕt theo tõng lo¹i chi phÝ hoÆc tõng ®èi t­îng chi tiÕt phôc vô cho qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. VD: Kho¶n môc chi phÝ thi c«ng Hå Yªn Së. Kho¶n môc Sè tiÒn % Chi phÝ NVL Trùc tiÕp 421.763.300 52,7 Chi phÝ NC trùc tiÕp 105.422.100 13,2 Chi phÝ s¶n xuÊt chung 272.458.143 34,1 Tæng céng 799.643.543 100 2.2.2. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, ¶nh h­ëng tíi tÝnh chÝnh x¸c cña th«ng tin kÕ to¸n cung cÊp tõ qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ. V× vËy, x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ phï hîp víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng vµ yªu cÇu qu¶n lý cña Chi Nh¸nh cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tõ viÖc h¹ch to¸n ban ®Çu ®Õn tËp hîp chi phÝ, tæ chøc tæng hîp sè liÖu, ghi chÐp trªn c¸c sæ kÕ to¸n. T¹i Chi Nh¸nh, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ®­îc x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Mçi ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tõ khi khëi c«ng x©y dùng ®Õn khi hoµn thµnh bµn giao ®Òu ®­îc më chi tiÕt b»ng viÖc m· hãa vµ cµi ®Æt trªn m¸y ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. ViÖc tæng hîp trªn c¸c sæ chi tiÕt ®­îc tæng hîp theo tõng th¸ng vµ ®­îc chi tiÕt theo tõng kho¶n môc. NÕu c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp (NVL chÝnh…) ®Õn c¸c ®èi t­îng nµo, ph¶i chØ ®Ých danh ®èi t­îng chÞu chi phÝ. C¸c chi phÝ gi¸n tiÕp (khÊu hao, chi phÝ s¶n xuÊt chung…) ®­îc ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng theo tiªu thøc phï hîp. VÝ dô: Chi Nh¸nh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tiªu thøc: chi phÝ thi c«ng ®Þnh møc (hoÆc kÕ ho¹ch); giê c«ng ®Þnh møc hoÆc giê c«ng thùc tÕ. Nh­ vËy trong qu¸ t×nh nhËp d÷ liÖu, ng­êi nhËp ph¶i lu«n chØ ra ngay tõ ®Çu chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm nµo. 2.2.3. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu (NVL) trùc tiÕp. Kho¶n môc chi phÝ NVL trùc tiÕp cña Chi Nh¸nh kh«ng chØ bao gåm chi phÝ NVL dïng cho ho¹t ®éng thi c«ng x©y l¾p mµ cßn bao gåm c¶ chi phÝ NVL, nhiªn liÖu, c«ng cô dông cô dïng cho ho¹t ®éng ®éi m¸y, qu¶n lý tæ ®éi s¶n xuÊt. Chi phÝ NVL trùc tiÕp cña Chi Nh¸nh gåm: + Chi phÝ NVL: g¹ch, ngãi, xi m¨ng, s¾t, thÐp, ®¸, c¸t… + Chi phÝ vËt liÖu phô: v«i, s¬n, ®inh, d©y thõng… + Chi phÝ vËt liÖu kÕt cÊu: kÌo cét, khung, tÊm panen ®óc s½n… + Chi phÝ c«ng cô dông cô: cèp pha, v¸n ®ãng khu«n… + Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp kh¸c… Chi phÝ NVL trùc tiÕp chiÕm tû lÖ t­¬ng ®èi lín trong gi¸ thµnh c«ng tr×nh (tõ 50%-60%). ViÖc h¹ch to¸n chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ chi phÝ NVL cã tÇm quan träng ®Æc biÖt nh»m ®¶m b¶o chÝnh x¸c gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y dùng. Chi phÝ NVL trùc tiÕp ®­îc h¹ch to¸n trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ theo gi¸ trÞ thùc tÕ cña tõng lo¹i NVL xuÊt dïng. Chi phÝ NVL phôc vô thi c«ng x©y l¾p, m¸y thi c«ng, qu¶n lý tæ ®éi ph¸t sinh trong th¸ng ®­îc h¹ch to¸n trªn TK 621 (chi phÝ NVL trùc tiÕp). §­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. - TK 62101: C«ng tr×nh thi c«ng Hå Yªn Së. - TK 62102: C«ng tr×nh thi c«ng khu c«ng nghiÖp Giai Ph¹m. ………… - TK 62106: C«ng tr×nh tr­êng mÇm non B«ng Sen – Hµ Nam. Chi nh¸nh ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn hµng tån kho ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp: phßng kinh tÕ – kü thuËt lËp dù to¸n vµ kÕ ho¹ch thi c«ng cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng t×nh. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®­îc giao vµ thùc tÕ ph¸t sinh t¹i tõng thêi ®iÓm, ®éi tr­ëng c¸c ®éi thi c«ng lËp phiÕu yªu cÇu xuÊt NVL göi cho phßng kinh tÕ – kü thuËt. Phßng kinh tÕ – kü thuËt c¨n cø vµo dù to¸n c«ng tr×nh vµ t×nh h×nh thùc tÕ, lËp kÕ ho¹ch mua NVL ®­a lªn gi¸m ®èc Chi Nh¸nh duyÖt, sau ®ã chuyÓn xuèng phßng kÕ to¸n ®Ó kiÓm tra vµ ®­a sang bé phËn vËt t­ ®Ó mua NVL. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch thi c«ng vµ ®Þnh møc sö dông néi bé NVL, c¸c tæ, ®éi lËp giÊy yªu cÇu NVL, thñ tr­ëng ®¬n vÞ ký duyÖt, bé phËn vËt t­ kiÓm tra vµ lËp 02 liªn phiÕu xuÊt kho råi chuyÓn cho thñ kho, thñ kho ghi sè thùc xuÊt vµo 02 liªn phiÕu xuÊt: 01 liªn giao cho ng­êi lÜnh vËt t­, 01 thñ kho gi÷ ®Ó ghi thÎ kho. Chøng tõ ®­îc tËp hîp vµ chuyÓn cho kÕ to¸n vËt t­, kÕ to¸n vËt t­ nhËp sè liÖu vµo m¸y ë danh môc chøng tõ xuÊt vËt t­. KÕ to¸n tæng hîp lµm nghiÖp vô tæng hîp ®Ó nhËp sè liÖu vµo nhËt ký chung, sæ c¸i TK 152, sæ c¸i, sæ chi tiÕt TK 621… Tr­êng hîp c¸c phiÕu xuÊt kho NVL cho mét c«ng tr×nh ph¸t sinh trong th¸ng víi sè l­îng nhá th× sÏ tæng hîp phiÕu xuÊt kho vµ ghi mét lÇn vµo nhËt ký chung vµ c¸c sæ liªn quan. PhiÕu xuÊt kho Sè: 110 Ngµy 20/12/2002 Nî TK 621 Cã TK 152 Hä vµ tªn ng­êi nhËn hµng: Bïi V¨n Thµnh – thi c«ng Hå Yªn Së XuÊt t¹i kho: sè 1 Stt Tªn nh·n hiÖu quy c¸ch phÈm chÊt vËt t­ M· sè §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §G (VN§) Thµnh tiÒn Theo chøng tõ Thùc xuÊt Xi m¨ng 52713 T¹ 50 50 Céng 50 50 Céng thµnh tiÒn b»ng ch÷: XuÊt ngµy 20 th¸ng 12 n¨m 2002 Ng­êi nhËn hµng (ký, hä tªn) Thñ kho (ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (ký, hä tªn) Chi nh¸nh ¸p dông ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn ®Ó tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ NVL xuÊt kho, cuèi th¸ng kÕ to¸n c¨n cø vµo sè l­îng, ®¬n gi¸ NVL tån kho ®Çu kú, nhËp kho trong kú ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ vµ trÞ gi¸ NVL xuÊt kho trong kú theo tr×nh tù sau: - TÝnh ®¬n gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. - TÝnh trÞ gi¸ NVL xuÊt kho. VÝ dô th¸ng 12 n¨m 2002 cã t×nh h×nh nhËp xuÊt xi m¨ng nh­ sau: Stt Ngµy, th¸ng DiÔn gi¶i §¬n gi¸ (VN§) Khèi l­îng (t¹) Thµnh tiÒn 1 02/12 Tån kho ®Çu kú 60.000 10 600.000 2 02/12 NhËp kho 61.000 100 6.100.000 3 05/12 XuÊt kho 50 4 05/12 XuÊt kho 60 5 11/12 NhËp kho 60.000 90 5.400.000 6 18/12 XuÊt kho 40 7 20/12 XuÊt kho 50 TÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ xi m¨ng xuÊt dïng: 10 x 60000 + 100.61000 + 90.600000 Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = 10 + 100 + 90 VËy: Ngµy 20/12 trÞ gi¸ Xi m¨ng thùc tÕ xuÊt dïng: = 50 x 60500 = 3025000® Nh­ vËy khi nhËp d÷ liÖu vÒ sè l­îng xong vµo chøng tõ, ch­¬ng tr×nh sÏ ch­a ®iÒu trÞ gi¸ vèn xuÊt kho vµo chøng tõ mµ sè liÖu ®­îc tÝnh vµo thêi ®iÓm cuèi th¸ng. Khi ph¸t sinh chi phÝ NVL trùc tiÕp, m¸y tù ®Þnh kho¶n. Nî TK 621 – Chi phÝ NVL trùc tiÕp (chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh) Cã TK 152 – nguyªn liÖu, vËt liÖu. VÝ dô: C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho sè 110 ngµy 20/12/2002. KÕ to¸n nhËp c¸c d÷ liÖu vµo chøng tõ trªn m¸y theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 62101- chi phÝ NVL trùc tiÕp (thi c«ng Hå Yªn Së): 3025000. Cã TK 152- Nguyªn liÖu, vËt liÖu : 3025000 Sau khi c¸c sè liÖu trªn ®­îc nhËp vµo c¸c chøng tõ m· hãa, chóng sÏ ®­îc ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n SAS tù ®éng ghi vµo sæ: NKC (biÓu 12), sæ c¸i TK 621 (biÓu 02), sæ chi tiÕt TK 62101 (thi c«ng Hå Yªn Së) (biÓu 01). Tr­êng hîp NVL mua vÒ kh«ng nhËp kho mµ chuyÓn th¼ng ra c«ng tr×nh, kÕ to¸n c¨n cø vµo hãa ®¬n mua vµ c¸c chøng tõ kÕ to¸n (nÕu ®· tr¶ tiÒn cho ng­êi b¸n) kÕ to¸n nhËp d÷ liÖu vµo m¸y, ch­¬ng tr×nh sÏ tù ®éng ghi sè liÖu vµo c¸c sæ kÕ to¸n liªn quan theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 621- chi phÝ NVL trùc tiÕp (chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh) Nî TK 133 – thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc khÊu trõ (1331) Cã TK 112, 141, 331… C¨n cø vµo phiÕu yªu cÇu vËt t­ cña ban ®iÒu hµnh dù ¸n thi c«ng Hå Yªn Së, hãa ®¬n (GTGT) sè 112301 cña cöa hµng vËt liÖu x©y dùng 208 ®­êng Tr­¬ng §Þnh, giÊy b¸o cã sè 521 – Ng©n hµng Hµ Nam, kÕ to¸n nhËp d÷ liÑu vµo m¸y vi tÝnh nh­ sau: Nî TK 62101- chi phÝ NVL trùc tiÕp (thi c«ng Hå Yªn Së): 8500000 Nî TK 133- thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc khÊu trõ (1331): 850000 Cã TK 112- tiÒn göi ng©n hµng: 9350000 Sè liÖu trªn ®­îc ph¶n ¸nh trªn sæ nhËt ký chung (BiÓu 12), sæ chi tiÕt TK 621 (thi c«ng Hå Yªn Së) (biÓu 01), sæ c¸i TK 621 (biÓu 02). Tr­êng hîp xuÊt hoÆc mua NVL dïng cho m¸y thi c«ng, ho¹t ®éng qu¶n lý ®éi x©y dùng còng ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ NVL trùc tiÕp, tr×nh tù kÕ to¸n t­¬ng tù nh­ kÕ to¸n NVL dïng cho ho¹t ®éng x©y l¾p. VÝ dô: Ngµy 18/12/2002 Bïi V¨n Thµnh nhËn x¨ng dÇu cho ®éi xe thi c«ng Hå Yªn Së. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho sè 96 do thñ kho chuyÓn lªn, kÕ to¸n nhËp gi¸ trÞ vËt t­ xuÊt kho vµ c¸c d÷ liÖu kh¸c nh­ tªn ng­êi lÜnh… vµo phiÕu xuÊt kho ®· ®­îc m· hãa trªn m¸y vi tÝnh. Nî TK 62101- chi phÝ NVL trùc tiÕp (thi c«ng Hå Yªn Së): 508000 Cã TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu: 508000 Sè liÖu trªn sau khi nhËp vµo m¸y vi tÝnh, sÏ ®­îc tù ®éng ghi BiÓu 12, biÓu 01, biÓu 02. Chi phÝ c«ng cô dông cô xuÊt dïng mét lÇn, tÝnh hÕt gi¸ trÞ trong kú h¹ch to¸n t­¬ng tù. Riªng ®èi víi c«ng cô dông cô lín nh­: l¸n tr¹i, v¸n ®ãng khu«n, cèp pha… Khi xuÊt dïng toµn bé ®­îc h¹ch to¸n vµo TK 142 “chi phÝ tr¶ tr­íc” sau ®ã kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ gi¸ trÞ c«ng cô dông cô cho ®èi t­îng sö dông nã cã thÓ cã gi¸ trÞ sö dông trªn mét n¨m tµi chÝnh. Khi xuÊt dïng. - Nî TK 142 – chi phÝ tr¶ tr­íc (1421): 100% gi¸ trÞ dông cô Cã TK 153- c«ng cô dông cô - Ph©n bæ cho ®èi t­îng sö dông: theo t×nh h×nh sö dông thùc tÕ. Nî TK 621 – chi phÝ NVL trùc tiÕp (chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh) Cã TK 142- chi phÝ tr¶ tr­íc Th¸ng 12/2002, thi c«ng Hå Yªn Së cã sö dông mét bé cèp pha míi cã nguyªn gi¸ 19500000 VN§. Bé cèp pha nµy cã thÓ sö dông 18 lÇn, trong th¸ng thi c«ng Hå Yªn Së sö dông 6 lÇn. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho c«ng cô dông cô sè 75, kÕ to¸n tÝnh sè tiÒn ph©n bæ cho c«ng tr×nh trong th¸ng. Gi¸ trÞ bé cèp pha ph©n bæ cho thi c«ng Hå Yªn Së th¸ng 12/2002: 19500000 x 6 = 6.500000 VN§ 18 C¨n cø vµo sè liÖu trªn, kÕ to¸n nhËp d÷ liÖu vµo m¸y vi tÝnh, sau ®ã ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n SAS tù ®éng ghi vµo c¸c sæ BiÓu 01, biÓu 02, biÓu 12, sæ c¸i TK 142. - Nî TK 142- chi phÝ tr¶ tr­íc: 19500000 Cã TK 153- c«ng cô dông cô: 19500000 Nî TK 62101- chi phÝ NVL trùc tiÕp (thi c«ng Hå Yªn Së): 6500000 Cã TK 142- chi phÝ tr¶ tr­íc: 6500000 BiÓu 01: Sæ chi tiÕt C«ng ty cæ phÇn x©y dùng TK: 62101K thi c«ng Hå Yªn Së Chi nh¸nh sè 9 – Hµ Nam th¸ng 12/2002 Sè d­ ®Çu kú: 0 §vt: ® Sæ chøng tõ Ngµy chøng tõ DiÔn gi¶i Tµi kho¶n ®èi øng Ph¸t sinh Nî Ph¸t sinh Cã Sè d­ ……. ……. 80 5/12/2002 TrÇn Duy Th¸i nhËn vËt t­ 152 20050000 110500000 86 7/12/2002 Ph©n bæ gi¸ trÞ Cèppha 1421 6500000 117000000 88 10/12/2002 Bïi ViÕt TuÊn nhËn vËt t­ thi c«ng 152 41567300 158567300 96 18/12/2002 Bïi V¨n Thµnh nhËn x¨ng dÇu 152 508000 159075300 110 20/12/2002 Bïi V¨n Thµnh nhËn xi m¨ng 152 3025000 162100300 115 21/12/2002 TrÇn Duy Th¸i mua vËt t­ 112 8500000 170600300 ……. ……. 123 25/12/2002 Bïi ViÕt TuÊn nhËn vËt t­ thi c«ng 152 7630000 255950300 ……. ……. 195 30/12/2002 Hå Quang H¶i nhËn vËt t­ söa ch÷a 152 4185000 411763300 196 31/12/2002 KÕt chuyÓn chi phÝ thi c«ng Hå Yªn Së 154 421763300 Tæng ph¸t sinh 421763300 421763300 Sè d­ cuèi kú: 0 BiÓu 02 Sæ c¸i C«ng ty cæ phÇn x©y dùng 117 TK: 621 – chi phÝ NVL trùc tiÕp Chi Nh¸nh sè 9 – Hµ Nam th¸ng 12/2002 SD§K: 0 §vt: ® Sæ chøng tõ Ngµy chøng tõ DiÔn gi¶i Tµi kho¶n ®èi øng Ph¸t sinh Nî Ph¸t sinh Cã ……. ……. 80 5/12/2002 TrÇn Duy Th¸i nhËn vËt t­ thi c«ng Hå Yªn Së 152 20050000 86 7/12/2002 Ph©n bæ gi¸ trÞ cèp pha thi c«ng Hå Yªn Së 1421 6500000 88 10/12/2002 Bïi ViÕt TuÊn nhËn vËt t­ thi c«ng Hå Yªn Së 152 41567300 96 18/12/2002 Bïi V¨n Thµnh nhËn x¨ng, dÇu thi c«ng Hå Yªn Së 152 508000 110 20/12/2002 Bïi V¨n Thµnh nhËn xi m¨ng thi c«ng Hå Yªn Së 152 3025000 ……. ……. 213 30/12/2002 NguyÔn V¨n ChiÕn nhËn vËt t­ khu CN Giai Ph¹m 152 12356700 225 31/12/2002 Lª V¨n B¶o nhËn xi m¨ng khu CN Giai Ph¹m 152 6300000 ……. ……. 290 31/12/2002 KÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp T12/2002 154 1163358000 Céng ph¸t sinh 1163358000 1163358000 SDCK: 0 2.2.4. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i chi nh¸nh kh«ng chØ h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p mµ cßn bao gåm c¶ tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, nh©n viªn qu¶n lý tæ ®éi vµ c¸c kho¶n trÝch tiÒn l­¬ng (BHXH, BHYT, KPC§) cña c«ng nh©n x©y l¾p, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, nh©n viªn qu¶n lý tæ ®éi. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n 622, TK nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. - TK 62201: thi c«ng Hå Yªn Së - TK 62202: thi c«ng khu c«ng nghiÖp Giai Ph¹m. ……………. - TK 62206: C«ng tr×nh tr­êng mÇm non B«ng Sen – Hµ Nam. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp x©y l¾p t¹i c¸c ®éi x©y dùng, hµng ngµy ®éi tr­ëng ®éi x©y dùng chÊm c«ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p vµo b¶ng chÊm c«ng (chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh). Cuèi th¸ng, phã gi¸m ®èc phô tr¸ch thi c«ng cïng nh©n viªn phßng kinh tÕ – kü thuËt vµ ®éi tr­ëng ®éi x©y dùng tiÕn hµnh nghiÖm thu khèi l­îng c«ng viÖc trong th¸ng. Phßng kÕ to¸n c¨n cø vµo biªn b¶n nµy ®Ó x¸c ®Þnh tæng møc l­¬ng ®éi x©y dùng ®­îc h­ëng trong th¸ng. Tæng sè l­îng nhËn ®­îc trong th¸ng (chi tiÕt theo ._.