Khu vực đầu tư ASEAN (AIA) và giải pháp cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam trong quá trình tham gia AIA

Tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng Hµ Néi Khoa kinh tÕ ngo¹i th­¬ng ***************** Kho¸ luËn tèt nghiÖp §Ò tµi Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA) vµ gi¶i ph¸p c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh tham gia AIA Ng­êi thùc hiÖn: NguyÔn ViÖt Nga Líp: A1 - K37 Hµ Néi Ng­êi h­íng dÉn: PGS. TS. Vò ChÝ Léc Hµ Néi - N¨m 2002 môc lôc Trang Lêi Nãi ®Çu . .. Ch­¬ng I: Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ( FDI) vµ KHU VùC ®Çu t­ ASEAN (aia) ..1 I. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) vµ sù cÇn thiÕt cña FDI ..1 §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) ..1 1.1. Kh¸i niÖm............ ....................................................................….......3 1.2. C¸c h×nh thøc FDI..................................................................….........3 Sù cÇn thiÕt cña FDI ..3 II. Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA) vµ HiÖp ®Þnh khung vÒ Khu ®Çu t­ ASEAN (HiÖp ®Þnh AIA) ..4 Khu vùc ®Çu t­ ASEAN ..4 HiÖp ®Þnh khung vÒ AIA ..7 2.1. Môc tiªu vµ ph¹m vi ¸p dông cña HiÖp ®Þnh ........................…..........7 2.1. Néi dung ho¹t ®éng ..............................................................…..........7 2.3. Chñ tr­¬ng, nguyªn t¾c, biÖn ph¸p thùc hiÖn AIA ............…...........10 2.4. §èi t­îng ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i liªn quan ®Õn më cöa c¸c ngµnh nghÒ vµ ®èi xö quèc gia ......................................…..............13 2.5. C¬ chÕ tæ chøc thùc hiÖn ...........................................................…...13 2.6. Gi¶i quyÕt tranh chÊp ...............................................................…....13 Nh÷ng khã kh¨n vµ triÓn väng cña AIA 14 3.1.Nh÷ng khã kh¨n n¶y sinh ....................................................….........14 3.2. TriÓn väng ph¸t triÓn cña AIA 15 Ch­¬ng II: T¸c ®éng cña aia ®èi víi nÒn kinh tÕ viÖt nam 17 I. T¸c ®éng cña AIA ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam 17 Lîi Ých cña ViÖt Nam khi tham gia vµo AIA 19 T¸c ®éng cña AIA ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam 20 2.1.T¸c ®éng cña AIA ®èi víi FDI vµo ViÖt Nam 20 2.2.T¸c ®éng cña AIA ®èi víi th­¬ng m¹i vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt 24 II. ViÖt Nam víi viÖc tham gia vµo AIA.........................................................26 1. Cïng víi c¸c Quèc gia kh¸c trong khu vùc, ViÖt Nam ®· tham gia tÝch cùc vµo c¸c ch­¬ng tr×nh chung nh»m triÓn khai cã hiÖu qu¶ HiÖp ®Þnh AIA 26 ViÖt Nam tõng b­íc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ nh»m ®­a HiÖp ®Þnh AIA vµo ®êi sèng trong n­íc 32 III. T×nh h×nh FDI t¹i ViÖt Nam.....................................................................35 T×nh h×nh chung vÒ FDI t¹i ViÖt Nam 35 §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cña ASEAN vµo ViÖt Nam 44 2.1.T×nh h×nh ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cña c¸c Quèc gia ASEAN vµo ViÖt Nam..................................................................................44 2.2.Mét sè ®¸nh gi¸ vÒ ®Çu t­ cña ASEAN vµo ViÖt Nam 51 IV. §Çu t­ vµo ASEAN: C¬ héi vµ th¸ch thøc cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 53 Ch­¬ng III: ®Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p nh»m triÓn khai cã hiÖu qu¶ HiÖp ®Þnh aia trong thêi gian tíi cña ViÖt nam 55 I. §Þnh h­íng chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ 55 Chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc trong viÖc thu hót FDI trong thêi gian tíi 55 1.1.Quan ®iÓm vÒ c¶i thiÖn m«i tr­êng §TNN t¹i ViÖt Nam.................56 1.2.§Þnh h­íng chung thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi 57 Mét sè ®Þnh h­íng cho ViÖt Nam khi tham gia vµo AIA 59 II. Gi¶i ph¸p c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh tham gia AIA 60 X©y dùng chiÕn l­îc vµ n©ng cao chÊt l­îng quy ho¹ch thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi 60 X©y dùng mét hÖ thèng chÝnh s¸ch ®Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ 62 2.1. Söa ®æi mét sè quy ®Þnh ®Ó t¹o thuËn lîi h¬n n÷a cho viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi............................................................................62 2.2. Bæ sung c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i cã søc hÊp dÉn cao ®èi víi nh÷ng ®Þa bµn vµ dù ¸n ta cÇn thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi 67 2.3. Xö lý linh ho¹t c¸c h×nh thøc ®Çu t­ 67 ThiÕt lËp c¸c chuÈn mùc ®èi xö vµ b¶o hé cã ®iÒu kiÖn c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc 69 Phèi hîp tù do ho¸ th­¬ng m¹i víi tù do ho¸ ®Çu t­ 71 Cñng cè vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ng©n hµng 72 §æi míi vµ ®Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ 73 N©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng FDI 74 X©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cøng 75 Chó träng c«ng t¸c c¸n bé vµ ®µo t¹o kü thuËt, t¨ng c­êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ho¹t ®éng cña C«ng ®oµn vµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 76 KÕt luËn tµi liÖu tham kh¶o Phô lôc Lêi nãi ®Çu Thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI), bæ sung cho nguån vèn trong n­íc vµ c¸c nguån vèn kh¸c lµm t¨ng kh¶ n¨ng sö dông c¸c nguån lùc s½n cã vµ t¨ng møc ®Çu t­ thùc sù lµ mét vÊn ®Ò quan träng ®Æt ra cho mçi quèc gia, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ hiÖn nay. Tuy nhiªn, nguån vèn trong n­íc cã h¹n trong khi nhu cÇu vÒ vèn l¹i lín (FDI ë ViÖt Nam ®¸p øng ®Õn 25% nhu cÇu vèn trong suèt h¬n 10 n¨m qua) Nguån: B¸o c¸o cña Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ . Trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi, kh¶ n¨ng cung vÒ nguån vèn vÉn thÊp h¬n nhu cÇu, trong ®ã chØ cã kho¶ng h¬n 1/4 ®­îc ®Çu t­ vµo c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, sè cßn l¹i tËp trung vµo c¸c n­íc ph¸t triÓn Nguån: Th«ng tin chuyªn ®Ò cña ViÖn Nghiªn cøu tµi chÝnh (Bé Tµi chÝnh), Hµ Néi 1997 . Do ®ã, cuéc c¹nh tranh trong thu hót vèn FDI ngµy cµng trë nªn gay g¾t. §ã lµ lý do gi¶i thÝch v× sao c¸c quèc gia ph¶i xem xÐt l¹i m«i tr­êng ®Çu t­ cña m×nh ®Ó lu«n tá ra hÊp dÉn. ChÝnh thøc më cöa thu hót FDI tõ n¨m 1988, ®ång thêi nhËn thøc ®­îc lîi thÕ so s¸nh t­¬ng ®èi cña m×nh, Nhµ n­íc ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó t¹o lËp mét m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn c¸c nhµ §TNN vµ còng ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu nhÊt ®Þnh. Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ nÒn kinh tÕ, cïng víi c¸c quèc gia thµnh viªn kh¸c cña ASEAN, th¸ng 10 n¨m 1998, ViÖt Nam ®· tham gia ký HiÖp ®Þnh khung vÒ Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA) víi môc ®Ých n©ng cao søc hÊp dÉn vµ c¹nh tranh vÒ §TNN cña Khu vùc ASEAN nãi chung vµ ®Ó thóc ®Èy h¬n n÷a viÖc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, gãp phÇn kh«i phôc dßng FDI vµo ViÖt Nam nãi riªng, thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ vµ gãp phÇn thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. ChÝnh v× vËy, viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi: “ Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA) vµ gi¶i ph¸p c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh tham gia AIA” sÏ gióp chóng ta ®¸nh gi¸ ®­îc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc cña ViÖt Nam khi tham gia HiÖp ®Þnh AIA, nh÷ng c«ng viÖc chóng ta ®·, ®ang triÓn khai vµ cã thÓ gîi ý ®­a ra nh÷ng h­íng ®i mµ ViÖt Nam cã thÓ tiÕn hµnh ®Ó tù do ho¸ m«i tr­êng ®Çu t­ cña m×nh phï hîp víi c¸c cam kÕt theo HiÖp ®Þnh AIA. Trong khu«n khæ mét kho¸ luËn tèt nghiÖp, ng­êi viÕt sÏ chØ ®i s©u vµo t×m hiÓu m«i tr­êng §TNN ë ViÖt Nam trªn ph­¬ng diÖn kinh tÕ tµi chÝnh trong tæng thÓ m«i tr­êng ®Çu t­, bëi xÐt ®Õn cïng, chÝnh s¸ch kinh tÕ, tµi chÝnh cã mét mèi liªn hÖ chÆt chÏ ®Õn lîi nhuËn - môc tiªu quan träng cña c¸c nhµ ®Çu t­. Khãa luËn tèt nghiÖp chia lµm 3 ch­¬ng lín: Ch­¬ng 1: Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) vµ Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA) Ch­¬ng 2: T¸c ®éng cña AIA ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Ch­¬ng 3: §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p nh»m triÓn khai cã hiÖu qu¶ HiÖp ®Þnh AIA trong thêi gian tíi cña ViÖt Nam Ch­¬ng 1 Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) vµ Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA) FDI vµ sù cÇn thiÕt cña FDI: §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi - FDI: Kh¸i niÖm: BÊt cø mét qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nµo muèn tiÕn hµnh ®­îc còng ®Òu ph¶i cã vèn ®Çu t­. Nã ®­îc hiÓu lµ gi¸ trÞ tµi s¶n x· héi ®­îc bá vµo ®Çu t­ nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ trong t­¬ng lai. Vèn ®Çu t­ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó kÕt hîp c¸c yÕu tè kh¸c trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ lµ yÕu tè cã tÇm quan träng hµng ®Çu ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­. ChÝnh v× vËy, lµm sao cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc nguån vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch cña mçi quèc gia. LÞch sö ®· chØ ra chØ cã hai con ®­êng ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn, ®ã lµ: (i) Huy ®éng nguån vèn trong n­íc vµ (ii) Huy ®éng nguån vèn ngoµi n­íc. Tïy hoµn c¶nh cô thÓ cña mçi quèc gia mµ lùa chän nguån vèn trong n­íc hay ngoµi n­íc cho thÝch hîp. Cã thÓ lÊy vÝ dô vÒ chÝnh s¸ch huy ®éng vèn ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®Ó minh ho¹ cho ®iÒu nµy: Anh, Ph¸p tÝch luü nguyªn thñy t­ b¶n th«ng qua bãc lét thuéc ®Þa; Nga t¹o nguån vèn ®Çu t­ b»ng biÖn ph¸p ®¸nh thuÕ cao; NhËt B¶n cã møc tiÕt kiÖm cao trong mét thêi gian dµi do duy tr× møc l­¬ng thÊp trong khi n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh, chi phÝ cho qu©n sù thÊp, h¹n chÕ g¾t gao chÕ ®é phóc lîi x· héi vµ tinh gi¶m tèi ®a bé m¸y Nhµ n­íc; trong khi ®ã, c¸c n­íc ch©u ¸ kh¸c ®Òu chó träng ®Õn chiÕn l­îc t¹o vèn h­íng ngo¹i. Tuy chÝnh s¸ch t¹o vèn h­íng ngo¹i ë tõng quèc gia ch©u ¸ còng cã kh¸c nhau song c¸c n­íc ASEAN ®Òu tËp trung vµo thu hót vèn FDI. Huy ®éng vèn §TNN cã thÓ ®­îc thùc hiÖn d­íi c¸c h×nh thøc: ®Çu t­ trùc tiÕp vµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp. §Çu t­ trùc tiÕp (FDI): lµ lo¹i h×nh di chuyÓn vèn quèc tÕ, trong ®ã ng­êi chñ së h÷u vèn ®ång thêi lµ ng­êi trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng sö dông vèn. §Çu t­ gi¸n tiÕp: lµ lo¹i h×nh di chuyÓn vèn quèc tÕ, trong ®ã ng­êi chñ së h÷u gãp vèn nh­ng kh«ng tham gia trùc tiÕp ®iÒu hµnh ®èi t­îng mµ hä bá vèn ®Çu t­. Trong h×nh thøc ®Çu t­ gi¸n tiÕp, ngoµi ®Çu t­ chøng kho¸n cßn cã tÝn dông quèc tÕ. TÝn dông quèc tÕ lµ h×nh thøc ®Çu t­ quèc tÕ d­íi d¹ng cho vay vèn vµ kiÕm lêi th«ng qua l·i suÊt tiÒn vay. So víi ®Çu t­ gi¸n tiÕp, trong h×nh thøc FDI, n­íc chñ nhµ cã nhiÒu c¬ héi tiÕp thu nhiÒu c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lý tiÕn tiÕn cña c¸c n­íc chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi (§TNN). MÆt kh¸c, c¸c chñ §TNN (ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh) cã thÓ tham gia ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp (DN) vµ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh cã lîi nhÊt cho vèn ®Çu t­ mµ hä bá ra. Ngoµi ra, mét sè n­íc muèn huy ®éng vèn th«ng qua ®Çu t­ gi¸n tiÕp (mµ cô thÓ lµ th«ng qua h×nh thøc tÝn dông quèc tÕ) sÏ dÔ bÞ trôc lîi vÒ chÝnh trÞ, dÔ bÞ trãi buéc vµo vßng ¶nh h­ëng cña c¸c n­íc cho vay h¬n so víi viÖc huy ®éng vèn th«ng qua h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp. Tuy nhiªn, FDI còng sÏ kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao nÕu n­íc chñ nhµ kh«ng cã mét quy ho¹ch ®Çu t­ cô thÓ mµ ®Ó ®Çu t­ trµn lan, kÐm hiÖu qu¶, tµi nguyªn thiªn nhiªn bÞ bãc lét vµ ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng c«ng nghÖ ®éc h¹i, l¹c hËu do nh÷ng n­íc xuÊt khÈu vèn chuyÓn sang. ChÝnh v× nh÷ng ®iÒu lîi h¹i ®· ph©n tÝch ë trªn mµ ®a sè c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®Òu coi FDI lµ ch×a kho¸ ®Ó më c¸nh cöa cho ph¸t triÓn kinh tÕ. §Æc biÖt, ®èi víi giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn kinh tÕ, khi thÞ tr­êng chøng kho¸n - c«ng cô thu hót ®Çu t­ gi¸n tiÕp - ch­a hoµn thiÖn th× FDI cµng chiÕm mét vÞ trÝ quan träng. C¸c h×nh thøc FDI: DN 100% vèn n­íc ngoµi lµ DN do chñ §TNN ®Çu t­ 100% vèn t¹i n­íc së t¹i, cã quyÒn ®iÒu hµnh toµn bé DN theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt n­íc së t¹i. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam, ®èi víi nh÷ng c¬ së kinh tÕ quan träng do ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh, DN ViÖt Nam, trªn c¬ së tho¶ thuËn víi chñ DN, mua l¹i phÇn vèn cña DN ®Ó trë thµnh DN liªn doanh. DN liªn doanh lµ DN ®­îc thµnh lËp do c¸c chñ §TNN gãp vèn chung víi DN ViÖt Nam trªn c¬ së hîp ®ång liªn doanh. C¸c bªn cïng tham gia vµo ®iÒu hµnh DN, chia lîi nhuËn vµ rñi ro theo tû lÖ gãp vèn cña mçi bªn vµo vèn ph¸p ®Þnh. Ngoµi ra, c¸c chñ §TNN cã thÓ hîp t¸c kinh doanh víi bªn ViÖt Nam trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh nh­ hîp ®ång chia lîi nhuËn hoÆc chia s¶n phÈm mµ kh«ng thµnh lËp mét ph¸p nh©n míi. Sù cÇn thiÕt cña FDI: §èi víi c¸c n­íc ph¸t triÓn: Thu hót FDI gióp c¸c quèc gia ph¸t triÓn gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ - x· héi trong n­íc nh­ l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp... MÆt kh¸c, sù ho¹t ®éng cña c¸c DN cã vèn FDI còng gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch d­íi h×nh thøc c¸c lo¹i thuÕ ®Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh béi chi ng©n s¸ch. Ngoµi ra, sù cã mÆt vµ ho¹t ®éng cña c¸c DN cã vèn FDI cßn lµm s¾c bÐn kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn viÖc c¸c quèc gia ®ã cßn cã thÓ häc hái kinh nghiÖm tõ c¸c n­íc ®Çu t­. §èi víi c¸c n­íc chËm vµ ®ang ph¸t triÓn: Kh«ng nh÷ng t¨ng c­êng khai th¸c vèn cña c¸c chñ §TNN ®Ó thùc hiÖn môc tiªu cña m×nh, c¸c n­íc chËm vµ ®ang ph¸t triÓn thu hót FDI cßn cã ®iÒu kiÖn khai th¸c tèt nh÷ng lîi thÕ cña m×nh vÒ tµi nguyªn, mÆt ®Êt, mÆt n­íc, lao ®éng... Bªn c¹nh ®ã, tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c quèc gia chËm vµ ®ang ph¸t triÓn cßn ®­îc ®Èy m¹nh th«ng qua viÖc t¹o ra nh÷ng DN míi hoÆc t¨ng quy m« cña DN cò. Vµ ®iÒu quan träng lµ c¸c quèc gia nµy, tuú thuéc vµo hoµn c¶nh vµ tr×nh ®é cña m×nh, sÏ tiÕp thu ®­îc c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ kü n¨ng qu¶n lý cña c¸c chñ §TNN. Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (Asean Investment area - AIA) vµ HiÖp ®Þnh khung vÒ khu ®Çu t­ asean (hiÖp ®Þnh aia): Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA): Theo B¸o c¸o §Çu t­ thÕ giíi n¨m 1997 cña Héi nghÞ Th­¬ng m¹i vµ Ph¸t triÓn cña Liªn Hîp Quèc (UNCTAD), tû träng FDI vµo c¸c n­íc §«ng Nam ¸ trong tæng l­îng FDI vµo khu vùc ch©u ¸ ®· gi¶m tõ 61% trong nh÷ng n¨m 1990-1991 xuèng cßn 31% trong giai ®o¹n 1994-1996 do “h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc trong n­íc, nh÷ng trë ng¹i vÒ c¬ së h¹ tÇng vµ ®Æc biÖt lµ c¹nh tranh tõ c¸c nÒn kinh tÕ kh¸c, nhÊt lµ Trung Quèc vµ Ên §é”. §øng tr­íc vÊn ®Ò tû träng ®Çu t­ bÞ gi¶m sót nµy, vµo ngµy 15/12/1995, Héi nghÞ th­îng ®Ønh lÇn thø 5 c¸c n­íc ASEAN ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA) ®Ó n©ng cao søc hÊp dÉn vµ tÝnh c¹nh tranh cña Khu vùc nh»m thóc ®Èy ®Çu t­ trùc tiÕp th«ng qua mét m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng vµ râ rµng h¬n. QuyÕt ®Þnh nµy míi chØ dõng l¹i ë viÖc kh¼ng ®Þnh ý t­ëng, lµm c¬ së cho viÖc ®µm ph¸n vµ tho¶ thuËn nh÷ng ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn chung cho viÖc ký kÕt mét tho¶ thuËn vÒ Khu ®Çu t­ ASEAN. §Õn n¨m 1996, thªm mét v¨n b¶n n÷a cña ASEAN ®· ®­îc ký kÕt nh»m t¹o ®µ cho nh÷ng b­íc tiÕp theo cña qu¸ tr×nh tù do ho¸ §TNN, ®ã lµ C«ng ­íc nh»m t¨ng c­êng niÒm tin ®Çu t­ vµo khu vùc ASEAN cña c¸c nhµ ®Çu t­. Mét lÇn n÷a, trong tuyªn bè chung cña cuéc häp th­îng ®Ønh kh«ng chÝnh thøc cña ASEAN ngµy 15/7/1997, l·nh ®¹o cña c¸c n­íc thµnh viªn ®· kh¼ng ®Þnh cam kÕt tiÕp tôc më cöa cho th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ trong ASEAN, kÓ c¶ viÖc ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn AFTA, AIA, C¬ chÕ Hîp t¸c C«ng nghiÖp ASEAN (AICO). C¸c nhµ l·nh ®¹o nhÊt trÝ r»ng trong bèi c¶nh hiÖn nay, c¸c n­íc cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a ®Ó lo¹i bá nh÷ng rµo c¶n th­¬ng m¹i vµ thóc ®Èy th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ néi ASEAN. Tõ khi quyÕt ®Þnh thµnh lËp AIA ®­îc c¸c n­íc thµnh viªn ASEAN nhÊt trÝ n¨m 1995, mét Ban so¹n th¶o HiÖp ®Þnh khung Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (WCAIA) ®· ®­îc thµnh lËp víi cuéc häp ®Çu tiªn ®­îc tæ chøc vµo th¸ng 6 n¨m 1997. Tõ ngµy 1 ®Õn ngµy 3/2/1998, t¹i Bru-n©y ®· diÔn ra cuéc häp lÇn thø 5 cña WCAIA ®Ó bµn vÒ dù th¶o HiÖp ®Þnh khung Khu vùc ®Çu t­ ASEAN. Ngµy 7/10/1998, HiÖp ®Þnh khung vÒ AIA ®· ®­îc 9 n­íc thµnh viªn gåm: Bru-n©y, In-®«-nª-xi-a, Lµo, Ma-lay-xi-a, Mi-an-ma, Phi-lip-pin, Sing-ga-po, Th¸i Lan vµ ViÖt Nam ký kÕt t¹i Makiti (Phi-lip-pin). ý t­ëng c¬ b¶n cña AIA lµ lµm t¨ng ®¸ng kÓ dßng ®Çu t­ vµo khu vùc ASEAN tõ c¸c nguån trong vµ ngoµi ASEAN b»ng c¸ch n©ng cao søc hÊp dÉn vµ n¨ng lùc c¹nh tranh trong lÜnh vùc ®Çu t­ cña c¸c n­íc ASEAN. §iÒu nµy sÏ ®­îc thùc hiÖn qua viÖc cïng nhau thóc ®Èy ASEAN trë thµnh mét khu vùc ®Çu t­ hÊp dÉn nhÊt, ®ång thêi t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c lÜnh vùc kinh tÕ cña ASEAN b»ng c¸ch t¨ng c­êng vµ më réng quan hÖ hîp t¸c trong ASEAN vµ dÇn lo¹i bít hoÆc tiÕn tíi lo¹i bá c¸c quy ®Þnh vµ ®iÒu kiÖn vÒ ®Çu t­ cã thÓ c¶n trë luång ®Çu t­ vµo ASEAN còng nh­ ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ ë c¸c n­íc ASEAN. ViÖc thùc hiÖn AIA sÏ gãp phÇn t¹o ra dßng l­u chuyÓn ®Çu t­ tù do vµo khu vùc ASEAN vµo n¨m 2020. MÆt kh¸c, ngoµi sù cÇn thiÕt ph¶i thµnh lËp AIA, cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ diÔn ra nghiªm träng ë ch©u ¸ trong nh÷ng n¨m 1997 - 1998 còng lµm gi¶m kh¶ n¨ng thu hót FDI vµo khu vùc khiÕn cho viÖc c¶i thiÖn m«i tr­êng §TNN trong khu vùc cµng trë nªn quan träng vµ cÊp b¸ch h¬n. Do ®ã ®ßi hái cã sù hîp t¸c vµ phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c n­íc ASEAN ®Ó cïng nhau ®­a ra c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh dµi h¹n nh»m c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ vµ lÊy l¹i ®µ t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña khu vùc. §Æc ®iÓm cña AIA: C¸c n­íc thµnh viªn sÏ cïng nhau phèi hîp, hîp t¸c ®Çu t­ ASEAN nh»m thóc ®Èy ®Çu t­ tõ c¸c n­íc ASEAN vµ c¸c n­íc ngoµi ASEAN; Ngoµi c¸c ngo¹i lÖ ®­îc quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh, c¸c n­íc thµnh viªn sÏ më cöa cho tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ vµ dµnh chÕ ®é ®èi xö quèc gia (NT) cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN vµo n¨m 2010, vµ cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ ngoµi ASEAN vµo n¨m 2020; Khu vùc kinh doanh sÏ cã vai trß lín h¬n trong viÖc hîp t¸c ®Çu t­ ASEAN; vµ Cã sù l­u chuyÓn tù do h¬n vÒ vèn, lao ®éng lµnh nghÒ vµ c«ng nghÖ gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn ASEAN. Môc tiªu cña AIA:  T¨ng ®¸ng kÓ luång vèn ®Çu t­ ®æ vµo ASEAN tõ c¸c nguån trong vµ ngoµi ASEAN; Cïng nhau thóc ®Èy ASEAN thµnh mét khu vùc ®Çu t­ hÊp dÉn nhÊt; T¨ng c­êng søc c¹nh tranh cña c¸c khu vùc kinh tÕ ASEAN; Gi¶m dÇn hoÆc lo¹i bá c¸c quy ®Þnh vµ ®iÒu kiÖn ®Çu t­ cã thÓ ng¨n c¶n c¸c luång ®Çu t­ vµ ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong ASEAN; B¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c môc tiªu trªn sÏ gãp phÇn lµm tù do ho¸ luång ®Çu t­ vµo n¨m 2020. Nh÷ng lîi Ých khu vùc ®Çu t­ ASEAN ®em l¹i cho c¸c nhµ ®Çu t­: C¬ héi x©m nhËp thÞ tr­êng ®Çu t­ lín h¬n th«ng qua viÖc më cöa c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dµnh ®·i ngé quèc gia; T¨ng c­êng sù tin t­ëng cña c¸c nhµ ®Çu t­; Gi¶m chi phÝ ®Çu t­; Gì bá ®i c¸c trë ng¹i do m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng h¬n; §­îc h­ëng lîi tõ c¸c Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c kinh tÕ kh¸c cña ASEAN nh­ AFTA, AICO... 2. HiÖp ®Þnh khung vÒ AIA: Môc tiªu vµ ph¹m vi ¸p dông cña HiÖp ®Þnh: Môc tiªu cña HiÖp ®Þnh lµ x©y dùng ASEAN thµnh mét Khu vùc ®Çu t­ cã søc hÊp dÉn vµ c¹nh tranh cao ®èi víi FDI trªn c¬ së x©y dùng mét m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng h¬n ®Ó thu hót ®Çu t­ tõ c¸c nhµ ®Çu t­ c¶ trong vµ ngoµi ASEAN. Ph¹m vi ¸p dông cña HiÖp ®Þnh chØ giíi h¹n c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp, kh«ng bao gåm c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ gi¸n tiÕp còng nh­ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ®Çu t­ trùc tiÕp nh­ng ®· ®­îc c¸c HiÖp ®Þnh kh¸c cña ASEAN quy ®Þnh nh­ HiÖp ®Þnh khung ASEAN vÒ DÞch vô. 2.2. Néi dung ho¹t ®éng: Phï hîp víi tÝnh chÊt lµ mét HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c trong lÜnh vùc ®Çu t­, HiÖp ®Þnh ®· x¸c ®Þnh 3 ch­¬ng tr×nh lín lµ: Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c vµ hç trî ®Çu t­; Ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t­ vµ t¨ng c­êng hiÓu biÕt; Ch­¬ng tr×nh tù do ho¸ ®Çu t­ (§iÒu 6 vµ c¸c ch­¬ng tr×nh I, II, III). Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c vµ hç trî ®Çu t­: Bao gåm c¸c nhiÖm vô do tõng n­íc thµnh viªn thùc hiÖn vµ c¸c nhiÖm vô do tËp thÓ nhãm thùc hiÖn chung. * C¸c nhiÖm vô do tõng Quèc gia thµnh viªn thùc hiÖn bao gåm: T¨ng c­êng tÝnh minh b¹ch cña c¸c quy ®Þnh, quy t¾c vµ chÝnh s¸ch ®Çu t­ cña c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN th«ng qua viÖc c«ng bè ®Þnh kú c¸c th«ng tin nµy vµ ®­a c¸c th«ng tin nµy lªn m¹ng Internet; §¬n gi¶n ho¸ vµ rót ng¾n thêi gian cho c¸c thñ tôc xin phÐp vµ phª duyÖt cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ ë mäi cÊp; vµ T¨ng sè l­îng c¸c HiÖp ®Þnh tr¸nh ®¸nh thuÕ hai lÇn gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN vµ xem xÐt kh¶ n¨ng ký kÕt mét HiÖp ®Þnh tr¸nh ®¸nh thuÕ hai lÇn cña ASEAN. * C¸c nhiÖm vô do c¶ nhãm thùc hiÖn: Thµnh lËp mét c¬ së d÷ liÖu ASEAN nh»m ph¸t triÓn thªm luång d÷ liÖu vµ th«ng tin vÒ c¸c c¬ héi ®Çu t­ ë c¸c Quèc gia ASEAN; Thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ gi÷a khu vùc Nhµ n­íc vµ khu vùc t­ nh©n th«ng qua viÖc ®èi tho¹i th­êng xuyªn víi giíi kinh doanh ASEAN vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh cô thÓ nh÷ng nh©n tè c¶n trë ®Çu t­ vµ ®Ò xuÊt c¸c c¸ch thøc ®Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ ASEAN; X¸c ®Þnh cô thÓ c¸c lÜnh vùc ®Ó hîp t¸c kü thuËt, nh­ ph¸t triÓn c¸c nguån nh©n lùc, c¬ së h¹ tÇng, c¸c ngµnh bæ trî, c¸c DN võa vµ nhá, c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ c«ng nghiÖp... vµ phèi hîp c¸c cè g¾ng cña ASEAN víi c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c cã tham gia vµo hîp t¸c kü thuËt; vµ Rµ so¸t vµ nÕu cã thÓ th× hoµn thiÖn HiÖp ®Þnh vÒ KhuyÕn khÝch vµ B¶o hé §Çu t­ cña ASEAN. Ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t­ vµ t¨ng c­êng hiÓu biÕt: Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ chung, nh­ cïng tæ chøc c¸c buæi to¹ ®µm, héi th¶o vµ c¸c cuéc th¨m quan lµm quen cho c¸c nhµ ®Çu t­ tõ c¸c n­íc xuÊt khÈu t­ b¶n, cïng xóc tiÕn c¸c dù ¸n cô thÓ víi sù tham gia n¨ng ®éng cña giíi kinh doanh; Thùc hiÖn tham vÊn th­êng xuyªn gi÷a c¸c c¬ quan ®Çu t­ cña ASEAN vÒ c¸c vÊn ®Ò khuyÕn khÝch ®Çu t­; Tæ chøc c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cã liªn quan ®Õn ®Çu t­ cho c¸c quan chøc cña c¸c c¬ quan ®Çu t­ ASEAN; Trao ®æi c¸c danh môc ngµnh/lÜnh vùc mµ c¸c Quèc gia thµnh viªn khuyÕn khÝch ®Çu t­ tõ c¸c Quèc gia thµnh viªn kh¸c vµ triÓn khai c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn; Xem xÐt nh÷ng c¸ch thøc mµ theo ®ã c¸c c¬ quan ®Çu t­ cña c¸c Quèc gia thµnh viªn cã thÓ tù m×nh hoÆc cïng hç trî nh÷ng cè g¾ng xóc tiÕn cña c¸c Quèc gia thµnh viªn kh¸c. Ch­¬ng tr×nh tù do ho¸ ®Çu t­: Lo¹i bá nh÷ng yªu cÇu vÒ ho¹t ®éng theo HiÖp ®Þnh vÒ c¸c biÖn ph¸p ®Çu t­ cã liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i (TRIMs), nh­ c¸c yªu cÇu vÒ tû lÖ néi ®Þa ho¸, c¸c yªu cÇu vÒ c©n b»ng th­¬ng m¹i, c©n b»ng ngo¹i hèi vµ doanh thu trong n­íc; §¬n ph­¬ng tù do ho¸ c¸c biÖn ph¸p ®Çu t­ vµ rµ so¸t l¹i c¬ chÕ ®Çu t­ th­êng xuyªn ®Ó tiÕn tíi tù do ho¸ h¬n n÷a. Trong khu«n khæ nµy, c¸c Quèc gia thµnh viªn cã thÓ thùc hiÖn tù do ho¸: C¸c quy ®Þnh, quy t¾c vµ chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn ®Çu t­; C¸c quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn cÊp phÐp; C¸c quy ®Þnh cã liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c nguån tµi trî trong n­íc; C¸c quy ®Þnh hç trî thanh to¸n, nhËn vµ chuyÓn lîi nhuËn cho c¸c nhµ ®Çu t­; C¸c Quèc gia thµnh viªn sÏ thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng riªng cña m×nh ®Ó: Dµnh chÕ ®é ®·i ngé quèc gia cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN vµo n¨m 2010 vµ cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ vµo n¨m 2020; ChÕ ®é ®·i ngé quèc gia (“NT”) ®­îc ®Þnh nghÜa lµ mçi Quèc gia thµnh viªn sÏ ®èi xö víi c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN kh«ng kÐm h¬n so víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vÒ mäi biÖn ph¸p ¶nh h­ëng ®Õn ®Çu t­. Më cöa tÊt c¶ c¸c ngµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN vµo n¨m 2010 vµ cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ vµo n¨m 2020. Tuy nhiªn, c¸c Quèc gia thµnh viªn còng ®­îc ®­a ra mét s« ngo¹i lÖ hoÆc ngo¹i trõ. Mçi Quèc gia thµnh viªn cã thÓ ®­a ra danh s¸ch c¸c Ngo¹i lÖ chung. Ngoµi ra, khi dµnh NT vµ më cöa c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN, c¸c Quèc gia thµnh viªn cã thÓ ®­a ra Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi vµ Danh môc nh¹y c¶m (®­îc ®­a ra sau s¸u th¸ng kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh AIA cã hiÖu lùc). C¸ch thøc thùc hiÖn tù do ho¸ c¸c néi dung trªn bao gåm: Thu thËp, hÖ thèng ho¸ vµ trao ®æi th«ng tin vÒ m«i tr­êng ®Çu t­ cña c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN; B¾t ®Çu c¸c cuéc th¶o luËn nh»m lo¹i bá hoÆc gi¶m bít nh÷ng nh©n tè ng¨n c¶n ®Çu t­ cã liªn quan ®Õn luËt ph¸p cña tõng Quèc gia thµnh viªn, nh»m cô thÓ ho¸ c¸c cè g¾ng trong viÖc t¹o ra mét m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng, hÊp dÉn; Xem xÐt kh¶ n¨ng thùc thi cho phÐp c¸c c«ng ty cña mét n­íc ASEAN ®­îc niªm yÕt t¹i Së giao dÞch chøng kho¸n cña c¸c n­íc ASEAN kh¸c; KhuyÕn khÝch sù di chuyÓn tù do cña c¸c luång vèn, lao ®éng lµnh nghÒ vµ chuyªn gia, c«ng nghÖ gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN. 2.3. Chñ tr­¬ng, nguyªn t¾c, biÖn ph¸p thùc hiÖn AIA: §Ó thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh hîp t¸c nãi trªn, HiÖp ®Þnh còng ®· x¸c ®Þnh nh÷ng chñ tr­¬ng, nguyªn t¾c, biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh hîp t¸c nµy, bao gåm: Nguyªn t¾c më cöa c¸c ngµnh nghÒ vµ dµnh ®èi xö quèc gia (NT) cho c¸c nhµ ®Çu t­: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 7, ngoµi c¸c biÖn ph¸p hoÆc c¸c lÜnh vùc ®­îc liÖt kª trong c¸c Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi (Temporary Exclusion List-TEL) vµ Danh môc nh¹y c¶m (Sensitive List-SL) cña n­íc m×nh, tÊt c¶ c¸c n­íc thµnh viªn ASEAN sÏ më cöa tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ vµ dµnh ®èi xö quèc gia cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN ngay sau khi HiÖp ®Þnh khung vÒ Khu vùc ®Çu t­ ASEAN cã hiÖu lùc. Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi bao gåm c¸c lÜnh vùc hoÆc biÖn ph¸p t¹m thêi ch­a thÓ më cöa hay dµnh ®èi xö quèc gia ngay lËp tøc cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN, nh­ng sÏ ®­îc dµnh më cöa hoÆc dµnh ®èi xö quèc gia tõng b­íc trong khung thêi h¹n thùc hiÖn Khu ®Çu t­ ASEAN theo nguyªn t¾c AFTA+7, vµo n¨m 2020 víi 6 n­íc thµnh viªn cò, vµo n¨m 2013 ®èi víi ViÖt Nam vµ vµo n¨m 2015 ®èi víi Lµo vµ Mi-an-ma. Danh môc nh¹y c¶m bao gåm c¸c lÜnh vùc hoÆc biÖn ph¸p ch­a thÓ më cöa hoÆc dµnh ®èi xö quèc gia ngay vµ ch­a thÓ x¸c ®Þnh tr­íc thêi h¹n lo¹i bá. Héi ®ång AIA sÏ xem xÐt l¹i Danh môc nh¹y c¶m vµo ngµy 1/1/2003. C¸c Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi vµ Danh môc nh¹y c¶m sÏ do c¸c n­íc thµnh viªn tù ®­a ra phï hîp víi ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña n­íc m×nh. Tuy nhiªn, ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng c¸c n­íc ®­a ra qu¸ nhiÒu biÖn ph¸p vµ tr­êng hîp lo¹i trõ, HiÖp ®Þnh ¸p dông nguyªn t¾c cã ®i cã l¹i, cô thÓ lµ: nÕu mét n­íc thµnh viªn ch­a s½n sµng dµnh ®èi xö quèc gia ®èi víi mét sè biÖn ph¸p nµo ®ã, hoÆc ch­a s½n sµng më cöa mét sè ngµnh nghÒ nµo ®ã cho c¸c n­íc thµnh viªn kh¸c th× n­íc ®ã còng kh«ng ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i liªn quan tíi c¸c biÖn ph¸p ®ã trªn l·nh thæ c¸c n­íc kia. Nguyªn t¾c nµy ¸p dông ®èi víi ViÖt Nam sau 3 n¨m, ®èi víi Lµo vµ Mi-an-ma sau 5 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc. Nguyªn t¾c ®èi xö tèi huÖ quèc (MFN): Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 8, mçi n­íc thµnh viªn ASEAN sÏ dµnh ngay lËp tøc vµ v« ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­ cña c¸c n­íc thµnh viªn ASEAN sù ®èi xö kh«ng kÐm thuËn lîi h¬n sù ®èi xö dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ cña bÊt kú n­íc thø ba nµo. NÕu n­íc thµnh viªn kh«ng muèn dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ cña c¸c n­íc ASEAN nh÷ng ­u ®·i cña c¸c hiÖp ®Þnh ®· ký kÕt tr­íc ngµy HiÖp ®Þnh khung nµy ®­îc ký kÕt th× n­íc ®ã ph¶i cã th«ng b¸o cho Héi ®ång AIA trong vßng 6 th¸ng kÓ tõ ngµy ký kÕt HiÖp ®Þnh khung vÒ AIA. VÒ c¬ b¶n, ®©y kh«ng ph¶i lµ mét nguyªn t¾c míi mµ lµ nguyªn t¾c ®· ®­îc quy ®Þnh trong tÊt c¶ c¸c hiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­ song ph­¬ng ta ®· ký víi c¸c n­íc vµ trong HiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­ ASEAN 1987, ®­îc söa ®æi bæ sung n¨m 1996, ViÖt Nam tham gia tõ n¨m 1996. Nguyªn t¾c ®¶m b¶m tÝnh râ rµng, trong s¸ng: §iÒu 11 HiÖp ®Þnh quy ®Þnh nghÜa vô cña c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i cung cÊp th«ng tin, ®¶m b¶o tÝnh râ rµng, trong s¸ng cña ph¸p luËt vµ c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ n­íc m×nh, ngo¹i trõ c¸c th«ng tin lµm ¶nh h­ëng tíi viÖc thùc thi ph¸p luËt, tr¸i víi lîi Ých c«ng céng hoÆc lµm thiÖt h¹i tíi quyÒn lîi th­¬ng m¹i hîp ph¸p cña c¸c DN. Mçi n­íc thµnh viªn ph¶i nhanh chãng vµ Ýt nhÊt mçi n¨m mét lÇn th«ng b¸o cho Héi ®ång AIA c¸c thay ®æi vÒ luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch ¶nh h­ëng tíi ®Çu t­ hoÆc c¸c cam kÕt theo HiÖp ®Þnh nµy. C¸c ngo¹i lÖ chung: §iÒu 13 HiÖp ®Þnh quy ®Þnh c¸c nguyªn t¾c kh«ng cÊm c¸c n­íc thµnh viªn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®­îc coi lµ C¸c ngo¹i lÖ chung (General exceptions), bao gåm: c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ ®¹o ®øc x· héi hoÆc g×n gi÷ trËt tù c«ng céng; b¶o vÖ con ng­êi, ®éng vËt vµ thùc vËt; b¶o ®¶m sù tu©n thñ ph¸p luËt; ®¶m b¶o viÖc thu thuÕ trùc thu. C¸c biÖn ph¸p tù vÖ: - C¸c biÖn ph¸p tù vÖ khÈn cÊp: §iÒu 14 HiÖp ®Þnh cho phÐp c¸c quèc gia thµnh viªn, nÕu cã thiÖt h¹i nghiªm träng hoÆc cã nguy c¬ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®ã do thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh tù do ho¸, ®­îc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tù vÖ khÈn cÊp trong chõng mùc vµ thêi gian cÇn thiÕt ®Ó kh¾c phôc, nh­ng ph¶i tiÕn hµnh mét c¸ch kh«ng ph©n biÖt ®èi xö vµ ph¶i th«ng b¸o cho Héi ®ång AIA trong vßng 14 ngµy kÓ tõ ngµy tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p ®ã. - C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ c¸n c©n thanh to¸n: §iÒu 15 HiÖp ®Þnh còng cho phÐp c¸c quèc gia thµnh viªn ®­îc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ mµ n­íc ®ã ®· cã cam kÕt cô thÓ, kÓ c¶ viÖc chuyÓn tiÒn ra n­íc ngoµi trong t×nh tr¹ng c¸n c©n thanh to¸n l©m vµo t×nh tr¹ng nghiªm träng hoÆc cã khã kh¨n vÒ tµi chÝnh ®èi ngo¹i. C¸c biÖn ph¸p nµy ph¶i ®­îc tiÕn hµnh trªn c¬ së kh«ng ph©n biÖt ®èi xö; phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña Quü tiÒn tÖ quèc tÕ; tr¸nh g©y thiÖt h¹i kh«ng cÇn thiÕt cho lîi Ých cña c¸c Quèc gia thµnh viªn kh¸c; kh«ng v­ît qu¸ møc cÇn thiÕt vµ cã tÝnh chÊt t¹m thêi. 2.4. §èi t­îng ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i liªn quan tíi viÖc më cöa c¸c ngµnh nghÒ vµ ®èi xö quèc gia: §Ó ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i cã liªn quan ®Õn viÖc tõng b­íc më cöa c¸c ngµnh nghÒ vµ dµnh ®èi xö quèc gia theo khu«n khæ cña HiÖp ®Þnh nµy, nhµ ®Çu t­ ph¶i cã ®ñ c¸c tiªu chuÈn ®Ó ®­îc gäi lµ “nhµ ®Çu t­ ASEAN”. Theo §iÒu 1 HiÖp ®Þnh, “nhµ ®Çu t­ ASEAN” cã nghÜa lµ c«ng d©n cña mét Quèc gia thµnh viªn; hoÆc ph¸p nh©n cña mét Quèc gia thµnh viªn thùc hiÖn ®Çu t­ vµo mét Quèc gia thµnh viªn kh¸c, mµ vèn ASEAN thùc tÕ ( ASEAN effective equity) cña ph¸p nh©n ®ã céng gép víi tÊt c¶ c¸c vèn ASEAN kh¸c, Ýt nhÊt ph¶i b»ng tû lÖ tèi thiÓu ph¶i cã ®Ó tho¶ m·n c¸c yªu cÇu vÒ vèn quèc gia vµ c¸c yªu cÇu vÒ vèn kh¸c cña ph¸p luËt trong n­íc vµ c¸c chÝnh s¸ch quèc gia ®­îc c«ng bè (nÕu cã) cña n­íc chñ nhµ liªn quan tíi ®Çu t­ ®ã. 2.5. C¬ chÕ tæ chøc thùc hiÖn AIA: Héi ®ång khu vùc ®Çu t­ ASEAN (Héi ®ång AIA) bao gåm c¸c Bé tr­ëng phô tr¸ch vÒ ®Çu t­ vµ Tæng th­ ký ASEAN sÏ ®­îc thµnh lËp ngay sau khi HiÖp ®Þnh nµy ®­îc ký kÕt ®Ó gi¸m s¸t, ®iÒu phèi vµ triÓn khai viÖc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh. C¸c cuéc häp cña Héi ®ång AIA sÏ cã sù tham gia cña nh÷ng ng­êi ®øng ®Çu c¸c c¬ quan ®Çu t­ cña c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN. §Ó ®¶m nhiÖm chøc n¨ng cña m×nh, Héi ®ång AIA lËp ra Uû ban ®iÒu phèi ®Çu t­ (CCI). Uû ban nµy bao gåm c¸c quan chøc cao cÊp cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi vÊn ®Ò ®Çu t­ vµ c¸c quan chøc kh¸c cã liªn quan tõ nh÷ng c¬ quan cña ChÝnh phñ. CCI sÏ thùc hiÖn viÖc b¸o c¸o cho Héi ®ång AIA th«ng qua Héi nghÞ c¸c quan chøc Kinh tÕ cao cÊp (SEOM). 2.6. Gi¶i quyÕt tranh chÊp: Nh÷ng tranh chÊp ph¸t sinh tõ hoÆc bÊt kú nh÷ng bÊt ®ång nµo gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN cã liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh khung AIA sÏ ®­îc gi¶i quyÕt theo NghÞ ®Þnh th­ vÒ c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp trong ASEAN. Tuy nhiªn, nÕu cÇn thiÕt, mét c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp cô thÓ cã thÓ sÏ ®­îc thiÕt lËp. 3. Nh÷ng khã kh¨n vµ triÓn väng ph¸t triÓn cña AIA: 3.1. Nh÷ng khã kh¨n n¶y sinh: MÆc dÇu cã ý nghÜa quan träng vµ ®¸nh dÊu mét b­íc ph¸t triÓn míi trong quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ ASEAN song trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn më cöa c¸c ngµnh nghÒ, dµnh Tèi huÖ quèc vµ ®èi xö quèc gia cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi ASEAN còng n¶y sinh nhiÒu khã kh¨n mµ c¸c Quèc gia ph¶i cïng nhau gi¶i quyÕt. Thø nhÊt, trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn AIA, c¸c Quèc gia thµnh viªn cÇn ph¶i cã nh÷ng söa ®æi, bæ sung nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò n¶y sinh mµ tr­íc hÕt liªn quan ®Õn tèc ®é thùc hiÖn AIA. HiÖp ®Þnh khung vÒ AIA quy ®Þnh thêi h¹n xo¸ bá nh÷ng ngo¹i lÖ vµo n¨m 2013 ®èi víi ViÖt Nam, vµo n¨m 2015 ®èi víi Lµo vµ Mi-an-ma vµ vµo n¨m 2010 ®èi víi c¸c thµnh viªn._. cßn l¹i. Vµ sau ®ã, theo Tuyªn bè Hµ Néi, Mi-an-ma sÏ cïng s¸u Quèc gia thµnh viªn bá dÇn c¸c ngo¹i lÖ vµo n¨m 2003, ViÖt Nam, Lµo sÏ cè g¾ng ®Õn møc tèi ®a ®Ó hoµn thµnh AIA kh«ng muén h¬n 2010 thay v× 2013 vµ 2015. Sù kh«ng ®ång nhÊt vÒ thêi ®iÓm h×nh thµnh AIA thùc sù lµ th¸ch thøc ®èi víi c¸c Quèc gia ASEAN trong viÖc phèi hîp thùc hiÖn vµ còng dÔ dÉn ®Õn nguy c¬ ph©n r· søc m¹nh cña HiÖp héi. §iÒu nµy ®ßi hái sù nhÊt qu¸n còng nh­ tinh thÇn ®oµn kÕt cao gi÷a c¸c thµnh viªn. ChiÒu h­íng mét sè n­íc ASEAN ®Ò xuÊt kÕ ho¹ch hoµn thµnh AIA sím h¬n sÏ g©y ra nh÷ng quan ng¹i cho c¸c Quèc gia thµnh viªn kh¸c do sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu ®ang tån t¹i gi÷a c¸c Quèc gia ASEAN. Trong Tuyªn bè vÒ c¸c biÖn ph¸p ®Èy m¹nh theo Tuyªn bè Hµ Néi th¸ng 12 n¨m 1998, hÇu hÕt c¸c Quèc gia ®Òu cam kÕt rót ng¾n thêi h¹n thùc hiÖn AIA. §iÒu nµy thùc sù lµ khã kh¨n ®èi víi mét sè Quèc gia vèn cã chÝnh s¸ch b¶o hé ®Çu t­ nÆng nÒ nh­ In-®«-nª-xi-a, Phi-lip-pin, ViÖt Nam. Nh÷ng Quèc gia nµy khã cã thÓ thÝch øng ngay ®­îc víi nh÷ng chuyÓn ®æi qu¸ nhanh chãng trong nÒn kinh tÕ nh»m hoµn thµnh kÕ ho¹ch AIA. Thø hai, theo lÞch tr×nh thùc hiÖn AIA, cÇn cã nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch ®Çu t­ nh»m nhanh chãng t¹o ra mét mÆt b»ng chung vÒ nh÷ng quy chÕ ph¸p lý nh»m ®iÒu chØnh FDI trong khu vùc. ViÖc t¹o ra mét m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng vµ thuËn lîi sÏ khiÕn cho c¸c nhµ ®Çu t­ thay v× ®Çu t­ vµo mét n­íc ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng n­íc nµy, giê ®©y cã thÓ ®Çu t­ míi hoÆc më réng c¬ së ®Çu t­ ®· cã ë mét Quèc gia ASEAN kh¸c thuËn lîi h¬n ®Ó xuÊt khÈu hµng ho¸ sang n­íc kia mµ vÉn ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i vÒ ®Çu t­. §iÒu nµy sÏ lµm cho luång §TNN vµo khu vùc t¨ng song l¹i mÊt tÝnh chÊt ®ång ®Òu gi÷a c¸c Quèc gia khi thu hót §TNN. Quèc gia nµo cã m«i tr­êng ®Çu t­ kh«ng thuËn lîi, gi¸ lao ®éng cao th× møc thu hót ®Çu t­ sÏ thÊp. Nh­ vËy, trong khu vùc sÏ xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng c¹nh tranh quyÕt liÖt trong viÖc thu hót FDI - nh©n tè dÔ t¸c ®éng tiªu cùc tíi quan hÖ kinh tÕ ASEAN. Thø ba, c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN hÇu hÕt ®Òu lµ thµnh viªn cña c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ cã quy m« lín h¬n nh­ APEC, WTO... Do vËy, nÕu kh«ng tÝnh ®Õn c¸c tiªu chÝ, yªu cÇu vµ chiÒu h­íng ph¸t triÓn cña c¸c tæ chøc nµy th× sÏ rÊt dÔ x¶y ra c¸c quy t¾c chång chÐo trong c¸c chÝnh s¸ch thu hót §TNN tõ c¸c Quèc gia thµnh viªn còng nh­ tõ c¸c n­íc kh¸c ngoµi khu vùc. AIA thùc sù cã ý nghÜa tÝch cùc ®èi víi qu¸ tr×nh hîp t¸c kinh tÕ ASEAN, lµ nh©n tè thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn AFTA. Song, ®Ó t¹o ra ®­îc AIA, c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN sÏ gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n mµ chØ cã sù nhÊt trÝ vµ ®oµn kÕt cao gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn míi gióp ASEAN v­ît qua ®­îc. 3.2. TriÓn väng ph¸t triÓn cña AIA: Tr­íc søc Ðp héi nhËp ngµy cµng t¨ng do xu thÕ toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ mang l¹i, AIA ra ®êi phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thêi ®¹i. §iÒu nµy ngµy cµng thÓ hiÖn râ nÐt khi cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh trong khu vùc ®· tµn ph¸ hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ ASEAN. C¸c Quèc gia cña ASEAN nhËn thøc ®­îc râ ý nghÜa cña AIA trong viÖc kh¬i dËy lßng tin cña c¸c nhµ §TNN th«ng qua viÖc t¹o lËp mét m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng, hÊp dÉn h¬n. Qua c¸c nç lùc cña c¸c Quèc gia ASEAN trong viÖc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh thùc hiÖn AIA, nh÷ng cam kÕt ng¾n h¹n còng nh­ dµi h¹n nh»m c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, ch¼ng h¹n nh­ c¸c cam kÕt vÒ c¸c biÖn ph¸p ng¾n h¹n theo Tuyªn bè vÒ c¸c biÖn ph¸p ®Çy m¹nh t¹i Héi nghÞ Th­îng ®Ønh VI, sau ®ã ®· ®­îc t¸i kh¼ng ®Þnh t¹i Héi nghÞ kh«ng chÝnh thøc Uû ban AIA lÇn thø nhÊt t¹i Phu KÐt (Th¸i Lan), ®· phÇn nµo kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m ®oµn kÕt cña c¸c Quèc gia ASEAN. H¬n n÷a, c¸c Quèc gia thµnh viªn ngµy nay ®ang ngµy cµng ®Ò ra c¸c s¸ng kiÕn c¸ nh©n vµ tËp thÓ nh»m t¹o thuËn lîi h¬n cho ho¹t ®éng ®Çu t­ trªn ph¹m vi toµn khu vùc. Nh÷ng nç lùc nµy gãp phÇn ®Èy nhanh tiÕn tr×nh AIA. Bªn c¹nh ®ã, triÓn väng AIA cßn s¸ng sña h¬n khi c¸c Quèc gia thµnh viªn còng t¨ng c­êng lé tr×nh AFTA, AICO. Sù hµi hoµ trong khu vùc vµ c¸c tiªu chuÈn c«ng nghiÖp, tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ tiÕp ®ã lµ ®Çu t­ sÏ t¹o ra thªm nhiÒu c¬ héi h¬n n÷a cho c¸c thµnh viªn ASEAN më réng sù n¨ng ®éng vèn cã cña nã. §óng nh­ mét quan chøc ASEAN ®· ph¸t biÓu: “ThÕ giíi ®ang nh×n chóng ta (ASEAN) mét c¸ch chÆt chÏ. Chóng ta cÇn ph¶i ®Èy m¹nh tèc ®é hîp t¸c trong ASEAN ®ång thêi duy tr× ®µ ph¸t triÓn tÝch cùc ®èi víi sù phån vinh vµ lîi Ých cña ASEAN” Nguån: Tin kinh tÕ hµng ngµy (8/3/1999) Nh­ vËy, xu thÕ toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi, xu h­íng tù do ho¸ l­u chuyÓn dßng FDI ®· t¹o thªm c¬ héi cho c¸c Quèc gia ASEAN xÝch l¹i gÇn nhau th«ng qua hîp t¸c trong lÜnh vùc ®Çu t­ nh»m t¹o ra mét thÞ tr­êng thu hót ®Çu t­ chung. Sù nhÊt qu¸n hîp t¸c v× lîi Ých cña toµn khèi, ®Èy nhanh tiÕn tr×nh AFTA, AICO... theo ®óng kÕ ho¹ch lµ nh÷ng nh©n tè h÷u c¬ cÊu thµnh vµ quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña AIA. Vµ víi nh÷ng nç lùc cña tËp thÓ hay c¸ nh©n c¸c Quèc gia ASEAN, theo tèc ®é thùc hiÖn nh­ hiÖn nay, viÖc AIA ®­îc thùc hiÖn theo ®óng tiÕn ®é thêi gian lµ ®iÒu khã cã thÓ nghi ngê. Ch­¬ng 2 T¸c ®éng cña AIA ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam T¸c ®éng cña AIA ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam: §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ASEAN nãi chung ®ãng mét vai trß quan träng, t¨ng ®¸ng kÓ c¶ vÒ tû lÖ vµ c¬ cÊu trong nh÷ng n¨m qua. Trong sè c¸c lîi thÕ so s¸nh nh­ tµi nguyªn thiªn nhiªn, lao ®éng, vèn, c«ng nghÖ vµ thÞ tr­êng, c¸c n­íc ASEAN næi lªn lµ nh÷ng n­íc cã lîi thÕ vÒ lao ®éng vµ thÞ tr­êng. Tû träng cña c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp trong GDP lÇn l­ît lµ 30% - 40% (trõ Sing-ga-po cã tû träng dÞch vô cao nhÊt trong c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµ 63,7%, c«ng nghiÖp lµ 36,1% - sè liÖu cña n¨m 1994) Nguån: “Khu vùc ®Çu t­ ASEAN vµ viÖc tham gia cña ViÖt Nam” - ViÖn nghiªn cøu tµi chÝnh - Nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh Hµ Néi - 1997 . Tuy nhiªn, viÖc thiÕt lËp c¸c khu vùc th­¬ng m¹i, ®Çu t­ trªn thÕ giíi céng víi sù hÊp dÉn h¬n §TNN ®ang t¨ng lªn cña c¸c thÞ tr­êng nh­ Trung Quèc, §«ng ¢u, FDI vµo ASEAN ®ang gÆp ph¶i mét sù c¹nh tranh lín. ViÖc thµnh lËp AIA còng lµ mét phÇn ®Ó tr¸nh nguy c¬ nµy. Lµ mét thµnh viªn cña AIA, ViÖt Nam dï muèn hay kh«ng còng kh«ng thÓ ®øng ngoµi c¸c ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng chung cña c¶ khèi. ViÖc ViÖt Nam tham gia vµo AIA lµ mét tÊt yÕu. Vµ, bÊt cø vÊn ®Ò nµo khi thùc hiÖn còng ®Òu ph¸t sinh nh÷ng ¶nh h­ëng tÝch cùc vµ tiªu cùc cña nã. Do ®ã phÇn nµy cña luËn v¨n sÏ ®i vµo nghiªn cøu nh÷ng ¶nh h­ëng cña viÖc ViÖt Nam tham gia vµo AIA d­íi c¶ hai khÝa c¹nh nªu trªn. VÊn ®Ò ®­îc xem xÐt trong bèi c¶nh cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, ®Æc biÖt trong mèi quan hÖ cña viÖc ViÖt Nam lµ thµnh viªn cña ASEAN vµ hÑp h¬n lµ trong mèi quan hÖ víi nh÷ng HiÖp ®Þnh cña ASEAN cã liªn quan ®Õn ®Çu t­. C¸c HiÖp ®Þnh cña ASEAN liªn quan ®Õn ®Çu t­ bao gåm: Ch­¬ng tr×nh AIA (The Asean Investment Area Programme) KÕ ho¹ch hµnh ®éng vÒ hîp t¸c vµ khuÕch tr­¬ng FDI (The Plan of Action on Cooperation and Promotion of FDI) HiÖp ®Þnh ASEAN vÒ b¶o hé vµ khuÕch tr­¬ng ®Çu t­ (Asean Agreement on Investment Promotion and Protection) HiÖp ®Þnh vÒ Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (Agreement on ASEAN Free Trade Area) Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c c«ng nghiÖp ASEAN (ASEAN Industrial Cooperation) Khã cã thÓ x¸c ®Þnh cô thÓ nh÷ng t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh vÒ Khu vùc ®Çu t­ ASEAN tíi ho¹t ®éng FDI ë ViÖt Nam nãi riªng, vµ tíi toµn bé nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vÒ c¶ mÆt ®Þnh tÝnh còng nh­ ®Þnh l­îng. ViÖc më cöa vµ tù do ho¸ c¸c quy ®Þnh qu¶n lý FDI ch¾c ch¾n sÏ cã t¸c dông thu hót luång FDI, song ®Ó ®Þnh l­îng phÇn t¨ng thªm do t¸c dông cña viÖc tù do ho¸ lµ rÊt khã. Thªm n÷a, ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc c¬ cÊu ngµnh nghÒ mµ FDI míi sÏ vµo, qua ®ã t¸c ®éng tíi th­¬ng m¹i vµ ®Æc biÖt lµ c¬ cÊu cña s¶n xuÊt vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c khu vùc kinh tÕ l¹i cµng khã kh¨n h¬n. (Tæng FDI vµo ASEAN lµ 100%) Nguån: ASEAN Statistical 2001 Lîi Ých cña ViÖt Nam khi tham gia vµo AIA: Víi viÖc tù do ho¸ ®­îc ®Ò cËp trong Ch­¬ng tr×nh tù do ho¸ (Ch­¬ng tr×nh 3), viÖc ViÖt Nam tham gia vµo AIA sÏ cã ®­îc nh÷ng lîi Ých sau: ViÖc lo¹i bá c¸c trë ng¹i FDI trong khèi sÏ lµm gia t¨ng khèi l­îng ®Çu t­ gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn. Nhê ®ã, ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn thu hót ®­îc nhiÒu vèn ®Çu t­ tõ nh÷ng n­íc cã nhu cÇu chuyÓn dÞch s¶n xuÊt sang c¸c ngµnh cã hµm l­îng kü thuËt cao, sö dông nh©n c«ng Ýt h¬n nh­ Sing-ga-po, Ma-lay-xi-a... §ång thêi qua ®ã, ViÖt Nam còng nhËn ®­îc nh÷ng c«ng nghÖ vµ kü thuËt mµ c¸c n­íc nµy ®ang cÇn chuyÓn giao ®Ó gi¶i phãng lùc l­îng ®Ó chuÈn bÞ tiÕp nhËn c«ng nghÖ vµ kü thuËt míi. Cïng víi viÖc t¹o ra mét thÞ tr­êng bu«n b¸n tù do trong khèi ASEAN, viÖc t¹o ra mét m«i tr­êng ®Çu t­ ®ång nhÊt, tiÕn tíi tù do ho¸ c¶ c¸c quy ®Þnh vÒ ®Çu t­ ¸p dông víi luång FDI ngoµi khèi sÏ lµm cho dung l­îng FDI vµo khu vùc sÏ t¨ng lªn do cã søc c¹nh tranh m¹nh mÏ h¬n ®èi víi c¸c thÞ tr­êng tiÕp nhËn FDI lín nh­ Trung Quèc vµ c¸c khu vùc kh¸c trªn thÕ giíi. Nhê ®ã, ®Çu t­ vµo mçi n­íc thµnh viªn sÏ cã c¬ héi t¨ng lªn. Do khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ®­îc ph¸t triÓn nªn ViÖt Nam sÏ cã thªm c¬ héi ®Ó thu hót ®Çu t­ tõ c¸c nhµ ®Çu t­ néi ®Þa. C¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc cña ViÖt Nam sau mét thêi gian th¨m dß, ®Õn nay ®· m¹nh d¹n ®Çu t­ song tiÒm lùc cßn ch­a m¹nh. ViÖc khuyÕn khÝch khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ph¸t triÓn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho DN võa vµ nhá cña ViÖt Nam cã c¬ héi ph¸t triÓn, tõ ®ã tham gia víi sè l­îng lín h¬n vµ hiÖu qu¶ cao h¬n vµo c¸c ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. KÝch thÝch sù thay ®æi chÝnh s¸ch ®Çu t­ cña ViÖt Nam theo h­íng tù do ho¸ ®Çu t­. VÒ l©u dµi, ®©y sÏ lµ mét t¸c ®éng tèt ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ViÖt Nam cÇn cã mét khung ph¸p lý râ rµng vµ æn ®Þnh h¬n ®Ó thu hót c¸c nhµ §TNN. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DN ViÖt Nam ®i nh÷ng b­íc ®i ®Çu tiªn trong viÖc ®Çu t­ trùc tiÕp ra n­íc ngoµi, mµ cô thÓ vµ tr­íc hÕt lµ vµo nh÷ng n­íc mµ ta cã thÓ cã ­u thÕ h¬n so víi c¸c DN ®Þa ph­¬ng, nh­ Lµo, Cam-pu-chia... Qua ®ã, thùc hiÖn vßng lu©n chuyÓn vµ thay thÕ kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn ViÖt Nam chÝnh thøc tham gia vµo khu vùc thu hót vèn ®Çu t­ ®ang næi lªn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. ViÖc tham gia AIA sÏ cho phÐp ViÖt Nam héi nhËp víi ASEAN trªn mét tÇm míi, mét sù héi nhËp ®Çy ®ñ vÒ th­¬ng m¹i, ®Çu t­, dÞch vô vµ hîp t¸c, t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam héi nhËp ë nh÷ng vßng trßn lín h¬n trong khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng vµ trªn toµn cÇu. T¸c ®éng cña AIA ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam: Do xuÊt ph¸t ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c Quèc gia ASEAN kh¸c nªn ViÖt Nam sÏ dÔ bÞ tæn th­¬ng nhÊt khi tham gia vµo bÊt kú mét cuéc héi nhËp nµo trªn c¬ së b×nh ®¼ng. Tuy nhiªn, héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi lµ mét qu¸ tr×nh tÊt yÕu mµ ViÖt Nam sª ph¶i tr¶i qua, vµ héi nhËp ®Çu tiªn vµo mét tæ chøc mang tÝnh khu vùc nh­ ASEAN lµ mét c¬ héi tèt cho ViÖt Nam gia nhËp vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu. NghÜa lµ tham gia vµo ASEAN, ViÖt Nam ®· s½n sµng ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng th¸ch thøc n¶y sinh nh­ kh¶ n¨ng héi nhËp. VÊn ®Ò cßn l¹i lµ ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ v­ît qua nh÷ng th¸ch thøc vµ trë ng¹i ®ã ®Ó cho qu¸ tr×nh héi nhËp mang l¹i kÕt qu¶ cao nhÊt. . T¸c ®éng cña AIA tíi FDI vµo ViÖt Nam: Nh­ ®· nªu trªn, viÖc tham gia vµo AIA sÏ cã t¸c dông thu hót m¹nh mÏ h¬n FDI vµo ASEAN nãi chung vµ vµo tõng Quèc gia thµnh viªn nãi riªng. Tr­íc hÕt, chóng ta cã thÓ xem xÐt t¸c ®éng tíi luång FDI vµo ViÖt Nam theo hai luång lµ tõ c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN vµ tõ c¸c Quèc gia bªn ngoµi ASEAN. FDI tõ c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN: ViÖc lo¹i bá c¸c trë ng¹i vÒ FDI gi÷a c¸c thµnh viªn trong khèi sÏ lµm gia t¨ng khèi l­îng ®Çu t­ cña c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN kh¸c vµo ViÖt Nam. C¸c lý do khiÕn c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN ®Çu t­ vµo ViÖt Nam lµ: C¸c n­íc nµy b¾t ®Çu mÊt ®i lîi thÕ vÒ nguån lao ®éng rÎ, trong khi ViÖt Nam cßn cã lîi thÕ h¬n, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®ßi hái tr×nh ®é kü thuËt kh«ng cao; C¸c nhµ ®Çu t­ trong ASEAN còng ®Æc biÖt quan t©m tíi thÞ tr­êng ViÖt Nam, mét thÞ tr­êng cã dung l­îng thuéc diÖn lín trong khu vùc, viÖc ViÖt Nam tham gia vµo AIA ch¾c ch¾n sÏ lµ c¬ héi tèt nhÊt cho c¸c nhµ ®Çu t­ nµy th©m nhËp thÞ tr­êng ViÖt Nam qua h×nh thøc FDI; C¸c Quèc gia ASEAN ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nh÷ng ngµnh nghÒ ®ßi hái c«ng nghÖ vµ kü thuËt cao. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy ®ßi hái c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶i gi¶i phãng ®­îc c¸c n¨ng lùc s½n cã, vµ mét trong nh÷ng c¸ch thøc mµ hä thùc hiÖn lµ th«ng qua h×nh thøc FDI; HÇu hÕt c¸c c«ng ty vµ tËp ®oµn m¹nh cña ASEAN ®Òu cã sù gãp mÆt cña c¸c c«ng ty vµ tËp ®oµn lín cña n­íc ngoµi. V× thÕ, khi c¸c trë ng¹i vÒ ®Çu t­ trong khu vùc ®· ®­îc lo¹i bá, c¸c c«ng ty vµ tËp ®oµn sÏ cã c¬ héi h¬n bao giê hÕt trong viÖc më réng ®Çu t­, thµnh lËp m¹ng l­íi s¶n xuÊt ®Ó tËn dông ®­îc c¸c lîi thÕ cña tõng n­íc trong khu vùc. §Æc biÖt lµ trong thêi gian ®Çu, khi c¸c n­íc thµnh viªn míi chØ më cöa tù do cho ®Çu t­ cña nhau chø kh«ng ph¶i lµ cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c c«ng ty mÑ vµ tËp ®oµn nµy sÏ lîi dông c¬ së cña m×nh s½n cã ë c¸c n­íc thµnh viªn ®Ó më réng ®Çu t­ sang c¸c n­íc thµnh viªn kh¸c, trong ®ã cã ViÖt Nam. §Õn nay c¸c n­íc ASEAN ®· lµ nh÷ng nhµ ®Çu t­ hµng ®Çu t¹i ViÖt Nam. Song, thùc tÕ, thÕ m¹nh cña c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN kh«ng ph¶i lµ ë nh÷ng ngµnh cã c«ng nghÖ cao, quy m« lín. B¶n th©n c¸c n­íc nµy còng ®· ra søc thu hót FDI vµo nh÷ng ngµnh vµ lÜnh vùc nh­ vËy. V× thÕ, nÕu coi c«ng nghÖ cao vµ kü thuËt cao nh­ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn th× vèn ®Çu t­ tõ ASEAN chØ cã t¸c dông thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhÊt thêi, chø Ýt cã t¸c dông lµm n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ tÝnh c¹nh tranh cña hµng ho¸ trong dµi h¹n. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay, viÖc tiÕp thu c«ng nghÖ thÝch hîp nh»m thu hót vµ t¹o thªm viÖc lµm vµ thu nhËp cho ng­ßi lao ®éng còng lµ mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng. H¬n n÷a, nh­ ®· nªu ë trªn, nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ cña ASEAN vµo ViÖt Nam thùc chÊt lµ ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty vµ tËp ®oµn lín trªn thÕ giíi. Do vËy, nÕu ViÖt Nam c¶i thiÖn ®­îc m«i tr­êng ®Çu t­ cña m×nh t­¬ng ®­¬ng víi c¸c n­íc kh¸c th× sÏ thu hót ®­îc ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty nµy mµ kh«ng sî thua kÐm vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn c«ng nghÖ so víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. FDI tõ bªn ngoµi ASEAN: Víi néi dung ¸p dông chÕ ®é ®·i ngé quèc gia vµ më cöa c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN vµo n¨m 2010 vµ cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c vµo n¨m 2020, viÖc thùc thi AIA - mét dÊu hiÖu kh¼ng ®Þnh cam kÕt më cöa thu hót FDI - ch¾c ch¾n sÏ t¨ng c­êng h¬n n÷a søc hót FDI vµo ASEAN nãi chung vµ vµo ViÖt Nam nãi riªng. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ ngoµi ASEAN, ViÖt Nam lµ mét ®Êt n­íc cã vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi, thÞ tr­êng cã dung l­îng tiÒm n¨ng lín, lùc l­îng lao ®éng dåi dµo víi chi phÝ thÊp vµ cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn nhanh chãng kü thuËt míi. H¬n n÷a, ViÖt Nam ®· tham gia Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) vµ qu¸ tr×nh tù do ho¸ th­¬ng m¹i cña APEC, v× thÕ, yÕu tè kÝch thÝch ®Çu t­ vµo ViÖt Nam cµng m¹nh h¬n. C¸c c«ng ty ®Çu t­ ®a quèc gia sÏ ®Æt ViÖt Nam trong chiÕn l­îc t¹o dùng m¹ng l­íi s¶n xuÊt trong ph¹m vi khu vùc nh»m tËn dông c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam so víi c¸c n­íc ASEAN kh¸c, kÕt hîp víi c¸c d©y chuyÒn c¬ së s¶n xuÊt trong n­íc kh¸c, víi sù hç trî cña m«i tr­êng tù do ho¸ th­¬ng m¹i trong khèi, lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng søc c¹nh tranh hµng ho¸ cña m×nh. T¸c ®éng cña AIA ®èi víi c¸c luång FDI tõ bªn ngoµi ASEAN cã thÓ ®­îc chia lµm hai giai ®o¹n: Giai ®o¹n 1: tõ n¨m 2010 ®Õn n¨m 2020. Trong giai ®o¹n nµy, do chÕ ®é ®·i ngé quèc gia vµ më cöa c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chØ ®­îc ¸p dông cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN nªn søc thu hót cña AIA ®èi víi FDI ngoµi ASEAN vµo ViÖt Nam ®­îc thÓ hiÖn ë mét sè ®iÓm nh­ sau: ViÖc ViÖt Nam tham gia AIA chøng tá cam kÕt ch¾c ch¾n cña ViÖt Nam ®èi víi viÖc më cöa cho c¸c nhµ §TNN. Th«ng qua ®ã, niÒm tin cña c¸c nhµ §TNN vµo ViÖt Nam ®­îc cñng cè vµ kÌm theo ®ã lµ c¸c luång ®Çu t­ míi. Trong giai ®o¹n nµy, AFTA ®· b¾t ®Çu ph¸t huy hiÖu lùc cña m×nh, mét thÞ tr­êng bu«n b¸n tù do trong khu vùc ®· ®Þnh h×nh, v× vËy c¸c c«ng ty ®Çu t­ xuyªn quèc gia cã thÓ dÔ dµng h¬n trong viÖc thùc thi chiÕn l­îc x©y dùng m¹ng l­íi cña m×nh (nh­ ®· ®Ò cËp ë trªn). Tuy ch­a ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i ®Çu t­ nh­ c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN song c¸c c«ng ty nµy cã thÓ dÔ dµng v­ît qua trë ng¹i ®ã b»ng c¸ch ®Çu t­ vµo mét trong c¸c n­íc ASEAN cã m«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn ®Çu t­ thuËn tiÖn nhÊt råi tõ ®ã më réng ®Çu t­ sang c¸c n­íc kh¸c nh»m triÓn khai chiÕn l­îc cña m×nh. Giai ®o¹n 2: tõ n¨m 2020 trë ®i. ë giai ®o¹n nµy, chÕ ®é ®·i ngé quèc gia vµ më cöa c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®­îc më réng ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­, kÓ c¶ trong ASEAN vµ ngoµi ASEAN. §©y lµ giai ®o¹n mµ c¸c nhµ §TNN sÏ cã c¬ héi lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t­ réng lín h¬n trªn toµn ASEAN. Nh­ thÕ, xu h­íng ®Çu t­ lµ vµo nh÷ng n¬i cã mét m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn h¬n vÒ c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, h¹ tÇng c¬ së x· héi, møc ®é më cña chÝnh s¸ch ®Çu t­.... §©y chÝnh lµ nh÷ng ®iÓm mµ ViÖt Nam cßn yÕu so víi c¸c Quèc gia ASEAN kh¸c. Ch¼ng h¹n, chi phÝ ®Çu t­ ë ViÖt Nam cao h¬n so víi mét sè n­íc trong khu vùc, cßn theo ®iÒu tra cña Jetro t¹i 24 thµnh phè lín thuéc 14 n­íc Ch©u ¸ vµo thêi ®iÓm th¸ng 12-1999 th× l­¬ng c«ng nh©n t¹i ViÖt Nam cao gÊp 1,6 lÇn t¹i Gia-c¸c-ta; gi¸ ®iÖn gÊp 2 lÇn t¹i Th­îng H¶i vµ B¨ng-cèc; c­íc vËn chuyÓn c«ng-ten-n¬ cao gÊp 2 lÇn t¹i Sing-ga-po vµ Kua-la-lum-pua; c­íc phÝ ®iÖn tho¹i quèc tÕ cao gÊp 2 lÇn t¹i c¸c n­íc kh¸c vµ thuÕ thu nhËp c¸ nh©n t¹i ViÖt Nam lµ cao nhÊt, trªn c¶ Th­îng H¶i...C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi cña ta cßn nhiÒu h¹n chÕ (giao th«ng, vËn t¶i, ®iÖn n­íc; c¸c dÞch vô x· héi nh­ y tÕ, gi¸o dôc, gi¶i trÝ cho ®èi t­îng ng­êi n­íc ngoµi...) dÉn ®Õn chi phÝ ®Çu t­ ë ViÖt Nam cao lµm n¶n lßng c¸c nhµ §TNN. Ngoµi ra, viÖc cung cÊp nguyªn liÖu, phô tïng t¹i chç cho c¸c DN §TNN gÆp khã kh¨n vµ kh«ng æn ®Þnh ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. Theo Jetro, ViÖt Nam hÇu nh­ kh«ng cã phô tïng cã thÓ sö dông ®­îc; ba phÇn t­ sè DN do Jetro ®iÒu tra chØ tù cung cÊp ®­îc nguyªn liÖu phô tïng t¹i chç d­íi 20%. Kh¶ n¨ng cung cÊp lao ®éng kü thuËt, cã tay nghÒ cao ë ViÖt Nam rÊt h¹n chÕ. ChÝnh v× vËy, tham gia AIA, ViÖt Nam sÏ ®øng tr­íc søc Ðp m¹nh mÏ lµ cÇn ph¶i thiÕt lËp mét m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn h¬n. Kh«ng chØ cã t¸c dông thu hót FDI, AIA cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ dÔ dµng h¬n trong viÖc ®¹t tiªu chuÈn 40% xuÊt xø cña AFTA, tõ ®ã ®­îc h­ëng ­u ®·i cña AFTA. Do ®ã, møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c hµng ho¸ s¶n xuÊt ë ViÖt Nam vµ hµng ho¸ cã xuÊt xø tõ ASEAN sÏ trë nªn gay g¾t h¬n. ViÖc tham gia vµo AFTA vµ AIA sÏ gi¶m c¬ héi ®ãn ®Çu trong hoµn c¶nh nh÷ng hµng ho¸ cã nguån gèc tõ ASEAN ®· s½n sµng th©m nhËp thÞ tr­êng ViÖt Nam vµ c¹nh tranh víi hµng ho¸ ViÖt Nam trong toµn khu vùc. Nh­ vËy, khi tham gia vµo AIA, vÒ mÆt h×nh thøc, ViÖt Nam sÏ hoµ nhËp vµo khu vùc ®Çu t­ chung cña ASEAN. NÕu ViÖt Nam kh«ng nhanh chãng vµ cã chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó ph¸t triÓn c¸c ®iÒu kiÖn nµy th× viÖc tham gia vµo AIA sÏ mang l¹i nhiÒu thiÖt h¹i h¬n lµ lîi Ých. T¸c ®éng cña AIA tíi th­¬ng m¹i vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt: Cã thÓ thÊy t¸c ®éng cña FDI lªn th­¬ng m¹i lµ mang tÝnh tÝch cùc, ®Æc biÖt lµ ®èi víi xuÊt khÈu. Trong khi ®ã, phÇn trªn khãa luËn ®· ®Ò cËp tíi viÖc tham gia AIA sÏ lµm t¨ng l­îng FDI, kÓ c¶ trong vµ ngoµi ASEAN ®æ vµo. Qua ®ã, khãa luËn ®Æc biÖt l­u ý tíi qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng trong khu vùc, qu¸ tr×nh c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia t¹o lËp c¸c m¹ng l­íi s¶n xuÊt mang tÝnh khu vùc, nhê ®ã tËn dông ®­îc c¸c lîi thÕ cña tõng Quèc gia trong khu vùc, trong ®ã cã ViÖt Nam. Qu¸ tr×nh nµy diÔn ra ch¾c ch¾n sÏ thóc ®Èy quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c Quèc gia kh¸c trong khu vùc. ë khÝa c¹nh th­¬ng m¹i, cã thÓ nãi AIA lµ b­íc tiÕn míi h¬n vÒ chÊt so víi AFTA trong sù hîp t¸c khu vùc nh»m thóc ®Èy th­¬ng m¹i néi khèi. Tuy nhiªn, khi so s¸nh m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam vµ c¸c Quèc gia ASEAN kh¸c, ta thÊy râ lµ c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam chØ giíi h¹n ë mÆt dung l­îng thÞ tr­êng (tuy nhiªn, ®iÒu nµy còng cÇn ®¸nh gi¸ kü bëi thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi ë ViÖt Nam thuéc diÖn thÊp nhÊt trong khu vùc, cho dï møc nµy ®ang ®­îc c¶i thiÖn nhanh nhê tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ) vµ nguån nh©n lùc (thÓ hiÖn ë gi¸ nh©n c«ng thÊp vµ tr×nh ®é lao ®éng t­¬ng ®èi cao). Nh­ vËy, nÕu nh×n vµo c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam so víi c¸c Quèc gia ASEAN kh¸c trong viÖc triÓn khai x©y dùng m¹ng l­íi s¶n xuÊt vµ tiªu thô mang tÝnh khu vùc cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia th× cã thÓ dù ®o¸n lµ ViÖt Nam sÏ ®­îc lùa chän ®Ó ®Æt c¸c c¬ së s¶n xuÊt cÇn nhiÒu nh©n c«ng vµ, ë mét chõng mùc nµo ®ã, cã møc ®é « nhiÔm m«i tr­êng cao, tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp. V× vËy, phÇn th­¬ng m¹i t¨ng lªn cña ViÖt Nam nhê tham gia AIA sÏ cã biÕn chuyÓn trong thµnh phÇn nh­ sau: vÒ nhËp khÈu sÏ chñ yÕu lµ nguyªn liÖu, b¸n thµnh phÈm cho ho¹t ®éng gia c«ng, chÕ biÕn; cßn xuÊt khÈu chñ yÕu lµ s¶n phÈm l¾p r¸p hoÆc b¸n thµnh phÈm kÕt thóc qua c«ng ®o¹n cÇn nhiÒu lao ®éng. Nh­ vËy, nÕu ViÖt Nam kh«ng nhanh chãng cã nh÷ng b­íc ®i thÝch hîp nh»m tr¸nh t¸c ®éng tiªu cùc nãi trªn th× viÖc gia nhËp AIA cã thÓ dÇn dµ biÕn ViÖt Nam thµnh mét c¬ së gia c«ng chÕ biÕn lín cho c¸c n­íc ph¸t triÓn h¬n. ViÖc thùc thi AIA sau khi ®· thiÕt lËp AFTA còng sÏ lµm t¨ng khèi l­îng th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c Quèc gia kh¸c ngoµi ASEAN. C¸c nhµ ®Çu t­ ngoµi ASEAN thÊy r»ng hä cã thÓ ®¹t ®­îc dÔ dµng yªu cÇu 40% xuÊt xø hµng ho¸ tõ ASEAN ®Ó ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i theo CEPT b»ng c¸ch ®Çu t­ thµnh lËp mét c¬ së ë c¸c n­íc ASEAN nhËp khÈu nguyªn liÖu vµ b¸n thµnh phÈm tõ c¸c c¬ së ngoµi ASEAN ®Ó chÕ t¹o s¶n phÇm hoµn chØnh vµ tiªu thô t¹i thÞ tr­êng ASEAN. Theo c¸ch lËp luËn nµy, ®©y sÏ lµ lo¹i FDI nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ t×m thÞ tr­êng, vµ v× thÕ, ViÖt Nam sÏ lµ mét øng cö viªn s¸ng gi¸ trong ASEAN trong viÖc tiÕp nhËn c¸c dßng FDI lo¹i nµy. Tãm l¹i, chØ cã ®Þnh h­íng râ rµng vµ phèi hîp ®ång bé c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p kinh tÕ, ViÖt Nam míi cã thÓ h¹n chÕ tèi ®a ®­îc c¸c t¸c ®éng tiªu cùc cña viÖc héi nhËp vµ tù do ho¸, tr¸nh xu thÕ biÕn ViÖt Nam thµnh n¬i s¶n xuÊt hµng ho¸ cã gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp, hoÆc lµ n¬i tiªu thô hµng ho¸ rÎ trong khi kh«ng ph¸t triÓn c¸c ngµnh then chèt, ®¶m b¶o sù ®éc lËp t­¬ng ®èi cña nÒn kinh tÕ - yÕu tè thiÕt yÕu ®èi víi mét n­íc cã d©n sè lín nh­ ViÖt Nam. ViÖt Nam víi viÖc tham gia vµo AIA: Cïng víi c¸c Quèc gia kh¸c trong khu vùc, ViÖt Nam ®· tham gia tÝch cùc vµo c¸c ch­¬ng tr×nh chung nh»m triÓn khai cã hiÖu qu¶ HiÖp ®Þnh AIA: KÓ tõ khi HiÖp ®Þnh AIA ®­îc ký kÕt t¹i Phi-lip-pin th¸ng 10/1998, Héi ®ång AIA ®· tiÕn hµnh häp thªm 4 phiªn n÷a: Phiªn thø hai t¹i Sing-ga-po th¸ng 9/1999, Phiªn thø 3 t¹i Th¸i Lan vµo th¸ng10/2000, Phiªn thø 4 d­íi sù chñ täa cña ViÖt Nam vµo th¸ng 10/2001, Vµ Phiªn thø 5 t¹i Bru-n©y vµo th¸ng 9/2002 võa qua. C¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi Khu vùc ®Çu t­ ASEAN kh«ng chØ ®­îc bµn th¶o t¹i c¸c Héi nghÞ cña Héi ®ång AIA mµ ngoµi ra cßn ®­îc ®Ò cËp tíi trong c¸c cuéc häp cña CCI (Uû ban ®iÒu phèi ®Çu t­ ASEAN): CCI - 10 th¸ng 2/2001 t¹i Lµo, CCI - 11 th¸ng 4/2001 t¹i Th¸i Lan, CCI - 12 th¸ng 7/2001 t¹i Sing-ga-po, CCI - 13 th¸ng 8/2001 t¹i In-®«-nª-xi-a, CCI - 14 th¸ng 3/2002 t¹i In-®«-nª-xi-a, vµ CCI - 15 th¸ng 6/2002 t¹i Ma-lai-xi-a. Trong tÊt c¶ c¸c Héi nghÞ cña Héi ®ång AIA còng nh­ trong c¸c cuéc häp cña CCI, ViÖt Nam ®Òu cö ®oµn ®¹i biÓu tham dù vµ ®ãng gãp ý kiÕn tÝch cùc vµo c¸c ch­¬ng tr×nh nghÞ sù còng nh­ vµo néi dung c¸c cuéc häp. Cã hai néi dung chÝnh xuyªn suèt trong c¸c cuéc häp cña CCI, ®ã lµ: VÊn ®Ò ®Èy nhanh thêi h¹n cuèi cïng vÒ më cöa vµ dµnh ®èi xö quèc gia cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­. VÒ viÖc chuÈn bÞ c¸c Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi (TEL) vµ Danh môc nh¹y c¶m (SL) ®èi víi c¸c ngµnh dÞch vô g¾n liÒn víi s¶n xuÊt, n«ng, l©m, ng­ nghiÖp vµ khai kho¸ng. §©y lµ hai néi dung ®­îc bµn ®Õn nhiÒu nhÊt vµ còng ®ßi hái sù ®ãng gãp ý kiÕn nhiÒu nhÊt cña c¸c Quèc gia tham gia ký HiÖp ®Þnh AIA. VÊn ®Ò ®Èy nhanh thêi h¹n më cöa vµ dµnh ®èi xö quèc gia cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ (®­îc ®Ò cËp ®Õn lÇn ®Çu tiªn trong phiªn häp thø 3 cña Héi ®ång AIA vµ ®­îc th¶o luËn lÇn ®Çu tiªn trong phiªn häp cña CCI - 10) Theo quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh khung vÒ Khu ®Çu t­ ASEAN (AIA), trõ c¸c ngo¹i lÖ ®­îc quy ®Þnh, c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN ph¶i më cöa c¸c ngµnh nghÒ vµ dµnh ®èi xö quèc gia cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN vµo n¨m 2010 vµ cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ vµo n¨m 2020. Tuy nhiªn, kÓ tõ khi x¶y ra cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc, nh»m t¨ng c­êng thu hót §TNN, gãp phÇn kh¾c phôc khñng ho¶ng, c¸c Quèc gia ®· tiÕn hµnh nh÷ng b­íc tù do ho¸ ®¸ng kÓ m«i tr­êng ®Çu t­ cña m×nh, sím h¬n c¶ khung thêi h¹n quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh AIA. H¬n n÷a, hÇu hÕt c¸c Quèc gia ASEAN, phï hîp víi ph¸p luËt n­íc m×nh vµ trªn thùc tÕ, thùc hiÖn ®èi xö b×nh ®¼ng gi÷a c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ c¸c nhµ §TNN. Do vËy, phiªn häp thø 3 Héi ®ång Khu vùc ®Çu t­ ASEAN ®­îc tæ chøc vµo th¸ng 10/2000 t¹i ChiÒng-mai, Th¸i Lan, ®· giao cho Uû ban ®iÒu phèi ®Çu t­ ASEAN (CCI) nghiªn cøu kh¶ n¨ng ®Èy nhanh thêi h¹n më cöa vµ dµnh ®èi xö quèc gia cho c¸c nhµ ®Çu t­ ngoµi ASEAN lªn sím h¬n n¨m 2020. Sau khi nghiªn cøu vµ th¶o luËn, CCI ®· ®­a ra ph­¬ng ¸n ®Èy nhanh thêi h¹n 2020 nãi trªn lªn sím h¬n Ýt nhÊt lµ 5 n¨m. §èi víi ViÖt Nam, víi chÝnh s¸ch ®èi xö b×nh ®¼ng gi÷a c¸c nhµ §TNN cña Nhµ n­íc ta, hay Ýt nhÊt, víi hiÖu øng cña ®iÒu kho¶n tèi huÖ quèc (MFN) trong HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i song ph­¬ng ViÖt Nam – Hoa Kú vµ c¸c HiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­, ViÖt Nam còng ®· cã nghÜa vô ph¶i dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ cña Hoa Kú vµ h¬n 40 Quèc gia mµ ViÖt Nam ®· ký HiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­ sù ®èi xö kh«ng kÐm thuËn lîi h¬n sù ®èi xö dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN, th× viÖc ®Èy nhanh thêi h¹n më cöa vµ dµnh ®èi xö quèc gia cho c¸c nhµ ®Çu t­ ngoµi ASEAN, thËm chÝ ®Èy lªn ngang b»ng víi thêi h¹n më cöa vµ dµnh ®èi xö quèc gia cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN kh«ng ®Æt vÊn ®Ò gay cÊn, cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Thùc tÕ, c¸c cam kÕt cña ViÖt Nam trong HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i song ph­¬ng ViÖt Nam – Hoa Kú cßn cao h¬n c¸c cam kÕt theo HiÖp ®Þnh AIA. H¬n n÷a, c¸c n­íc ngoµi ASEAN (Hoa Kú, NhËt B¶n, EU...) míi lµ nh÷ng n­íc cã tiÒm n¨ng ®Çu t­ ra n­íc ngoµi lín mµ ViÖt Nam cÇn tranh thñ. NhËn thøc râ vÊn ®Ò nµy, Uû ban Quèc gia vÒ Hîp t¸c Kinh tÕ Quèc tÕ ®· cã c«ng v¨n ®Ò nghÞ Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ lÊy ý kiÕn cña c¸c Bé ngµnh h÷u quan vÒ vÊn ®Ò nµy. Thùc hiÖn ý kiÕn chØ ®¹o trªn, Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ®· xin ý kiÕn cña c¸c Bé ngµnh h÷u quan vÒ ®Èy nhanh thêi h¹n nªu trªn vµ c¸c Bé ngµnh h÷u quan (Bé Tµi chÝnh, Bé X©y dùng, Bé Giao th«ng vËn t¶i, Bé Th­¬ng m¹i, Bé Ngo¹i giao, Bé T­ ph¸p, Bé C«ng nghiÖp, Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n) ®Òu nhÊt trÝ víi ®Ò nghÞ ®Èy nhanh thêi h¹n nµy. Ngoµi ra, c¸c Bé, ngµnh cßn tÝch cùc gãp ý kiÕn cho vÊn ®Ò trªn: Bé Tµi chÝnh: §Ò nghÞ Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ chñ tr× cïng c¸c Bé ngµnh cã liªn quan h­íng dÉn thóc ®Èy c¸c DN s¶n xuÊt vµ dÞch vô cã kÕ ho¹ch chuÈn bÞ vµ cã ph­¬ng ¸n hç trî DN trong n­íc chñ ®éng trong viÖc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh Nguån: C«ng v¨n sè 4913/TC/QHQT ngµy 29/5/2001 . Bé Giao th«ng vËn t¶i: §Ó ®¶m b¶o cam kÕt ®Èy nhanh thêi h¹n më cöa c¸c ngµnh vµ dµnh ®èi xö quèc gia cho c¸c nhµ ®Çu t­ ngoµi ASEAN sím h¬n 5 n¨m, Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ cÇn th¶o luËn víi c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN ®Ó hîp ph¸p ho¸ quyÕt ®Þnh trªn vµ c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN ph¸t triÓn h¬n cÇn cã biÖn ph¸p hç trî c¸c Quèc gia thµnh viªn míi (trong ®ã cã ViÖt Nam) ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c cam kÕt vÒ ®Çu t­. Ngoµi ra, ®Ò nghÞ Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ cã kÕ ho¹ch chung nh»m gióp c¸c ngµnh t¨ng c­êng n¨ng lùc c¹nh tranh ®Ó cã thÓ dµnh ®èi xö quèc gia cho c¸c nhµ ®Çu t­ ngoµi ASEAN nh­ ®· ®Ò nghÞ Nguån: C«ng v¨n sè 1440/BGTVT - BASEAN ngµy 14/5/2001 . Bé T­ ph¸p: CÇn thèng nhÊt ngay tõ ®Çu víi c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN kh¸c lµ sÏ chØ ®Èy nhanh thêi h¹n thùc hiÖn AIA víi c¸c nhµ ®Çu t­ ngoµi ASEAN vµ kh«ng cã söa ®æi vÒ c¸c néi dung kh¸c (tøc lµ lµm s©u réng thªm c¸c cam kÕt cña c¸c Quèc gia ASEAN hiÖn cã víi nhau) hay lµ sÏ thùc hiÖn söa ®æi c¶ hai vÊn ®Ò Nguån: C«ng v¨n sè 15/TP/ASEAN - WTO . Cïng víi qu¸ tr×nh xin ý kiÕn nhÊt trÝ vµ ®ãng gãp cña c¸c Bé, ngµnh cã liªn quan mét c¸ch nghiªm tóc còng nh­ cïng víi nh÷ng ý kiÕn ®ång t×nh nhËn ®­îc, ViÖt Nam ®· quyÕt ®Þnh chÊp thuËn ®Èy nhanh thêi h¹n cuèi cïng dµnh më cña vµ ®èi xö quèc gia cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ ngoµi ASEAN sím h¬n 5 n¨m. Vµ vÒ vÊn ®Ò nµy, sau khi xin ý kiÕn tõ c¸c Quèc gia thµnh viªn, Héi nghÞ lÇn thø 4 Héi ®ång Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA) ®· quyÕt ®Þnh vÒ nguyªn t¾c viÖc c¸c Quèc gia (trõ Mi-an-ma vµ Phi-lip-pin cßn ph¶i xin ý kiÕn quyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ sÏ th«ng b¸o chÝnh thøc sau) nhÊt trÝ ®Èy nhanh thêi h¹n cuèi cïng më cöa vµ dµnh ®èi xö quèc gia cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ víi hai lÞch tr×nh nh­ sau: Bru-n©y, In-®«-nª-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-lip-pin, Sing-ga-po vµ Th¸i Lan sÏ ®Èy nhanh sím lªn 10 n¨m, tøc lµ ®Õn n¨m 2010; Cam-pu-chia, Lµo, Mi-an-ma vµ ViÖt Nam sÏ ®Èy nhanh sím lªn 5 n¨m, tøc lµ n¨m 2015. VÒ viÖc chuÈn bÞ c¸c Danh môc Lo¹i trõ t¹m thêi (TEL) vµ Danh môc nh¹y c¶m (SL) ®èi víi c¸c ngµnh dÞch vô g¾n liÒn víi s¶n xuÊt, n«ng, l©m, ng­ nghiÖp vµ khai kho¸ng: Theo quyÕt ®Þnh cña phiªn häp thø 3 cña Héi ®ång AIA, th¸ng 10 n¨m 2000 t¹i ChiÒng-mai, Th¸i Lan, c¸c n­íc sÏ ph¶i tr×nh c¸c Danh môc Lo¹i trõ t¹m thêi (TEL) vµ Danh môc nh¹y c¶m (SL) ®èi víi c¸c ngµnh dÞch vô g¾n liÒn víi s¶n xuÊt, n«ng, l©m, ng­ nghiÖp vµ khai kho¸ng vµo cuéc häp lÇn thø 4 cña Héi ®ång AIA tæ chøc vµo th¸ng 10/2001 t¹i Hµ Néi, ViÖt Nam. §Ó hç trî qu¸ tr×nh so¹n th¶o c¸c Danh môc nµy, CCI nhÊt trÝ mét sè ®iÓm sau: C¸c Quèc gia cÇn trao ®æi kinh nghiÖm trong so¹n th¶o c¸c Danh môc TEL vµ SL th«ng qua viÖc trao ®æi c¸c danh môc minh häa cña n­íc m×nh vÒ nh÷ng ngµnh dÞch vô nãi trªn. Do ph¹m vi ®iÒu chØnh cña c¸c ngµnh dÞch vô nªu trªn lµ kh¸ réng, c¸c Quèc gia thµnh viªn cã thÓ b¾t ®Çu x©y dùng c¸c danh môc vÒ lÜnh vùc s¶n xuÊt tr­íc, råi sau ®ã míi lµm c¸c lÜnh vùc dÞch vô kh¸c. Víi tinh thÇn trªn, Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ®· kiÕn nghÞ Uû ban hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ giao cho Bé C«ng nghiÖp chñ tr× ®«n ®èc, phèi hîp víi c¸c Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, Bé Thuû s¶n vµ c¸c ®¬n vÞ cã liªn quan kh¸c ®Ó ._.i - Hµ néi, ngµy 16/8/2002. Kim Ngäc - “§Çu t­ vµo ASEAN: C¬ héi vµ th¸ch thøc cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam” - T¹p chÝ Kinh tÕ - sè 18 ngµy 7/5/2002. 27. Th¹c sü §ç ThÞ Thuû - TS. Lª TuyÕt Hoa - “¶nh h­ëng cña vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®Õn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña ViÖt Nam” - T¹p chÝ Ng©n Hµng - sè 1+2 n¨m 2000. Th¹c sü NguyÔn Träng Hµ - “ §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña FDI ®Õn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam” - T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn - sè 62, th¸ng 8/2002. NguyÔn H÷u HiÓu - “ §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi víi vÊn ®Ò lao ®éng ViÖt Nam” - T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o - sè 350, th¸ng 6/2002. Anh §øc - “Héi nghÞ CG gi÷a kú: ViÖt Nam ®· cã nh÷ng sù c¶i thiÖn quan träng” - T¹p chÝ Kinh tÕ - sè 21, ngµy28/5/2002. TS. Lª Khoa - “N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam” - T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ - sè 138, th¸ng 4/2002. Th¹c sü NguyÔn Hoµng Xanh - “N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi” - T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ - sè 138, th¸ng 4/2002. TS. Vò ThÞ B¹ch TuyÕt - “ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò g× cho doanh nghiÖp?” - T¹p chÝ Tµi chÝnh - sè 4(450), th¸ng 4/2002. “Vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: CÇn t¹o ra søc hót m¹nh h¬n” - (16/8/2002). “§Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam: Th¸o gì kÞp thêi, chuyÓn biÕn tÝch cùc”- (17/6/2002). “Kh¾c phôc h¹n chÕ trong chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi” - (31/5/2002). “Kinh tÕ ViÖt Nam vµ mét sè kiÕn nghÞ vÒ mÆt tµi chÝnh” - (22/5/2002). “Häp nhãm ®Çu t­ th­¬ng m¹i NhËt B¶n - ViÖt Nam lÇn thø 3: ViÖt Nam cÇn t¨ng tèc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­” - (22/4/2002). “Thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi: Mét n¨m bøt ph¸” - (29/1/2002). “XuÊt khÈu vµ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi: §· thÓ hiÖn sù nç lùc lín” - (24/10/2002). Phô lôc sè 1: HiÖp ®Þnh khung vÒ Khu ®Çu t­ ASEAN ChÝnh phñ c¸c n­íc Brunei Darrusalam, Céng hßa In-®«-nª-xi-a, Céng hoµ D©n chñ Nh©n d©n Lµo, Ma-lai-xi-a, Liªn bang Mi-an-ma, Céng hoµ Phi-lip-pin, Céng hoµ Sing-ga-po, V­¬ng quèc Th¸i Lan vµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, lµ c¸c quèc gia thµnh viªn cña HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN); Kh¼ng ®Þnh l¹i tÇm quan träng cña viÖc gi÷ v÷ng sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë tÊt c¶ c¸c Quèc gia thµnh viªn b»ng nh÷ng nç lùc chung nh»m tù do ho¸ th­¬ng m¹i, thóc ®Èy th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ gi÷a c¸c n­íc ASEAN ®· ®­îc nªu trong HiÖp ®Þnh khung vÒ t¨ng c­êng hîp t¸c kinh tÕ ASEAN ®­îc ký kÕt t¹i Sing-ga-po ngµy 28 th¸ng 1 n¨m 1992; Nh¾c l¹i quyÕt ®Þnh cña Héi nghÞ th­îng ®Ønh ASEAN lÇn thø N¨m tæ chøc vµo ngµy 15 th¸ng 12 n¨m 1995 vÒ viÖc x©y dùng Khu ®Çu t­ ASEAN (sau ®©y gäi t¾t lµ “AIA”) nh»m t¨ng c­êng tÝnh hÊp dÉn vµ tÝnh c¹nh tranh cña ASEAN ®Ó thóc ®Èy ®Çu t­ trùc tiÕp; Kh¼ng ®Þnh cam kÕt theo HiÖp ®Þnh ASEAN n¨m 1987 vÒ khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­ vµ NghÞ ®Þnh th­ n¨m 1996 bæ sung HiÖp ®Þnh nµy nh»m cñng cè lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t­ khi ®Çu t­ vµo ASEAN; L­u t©m ®Õn HiÖp ®Þnh thµnh lËp Khu mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) vµ viÖc thùc hiÖn Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c c«ng nghiÖp ASEAN (AICO) nh»m khuyÕn khÝch ®Çu t­ lín h¬n vµo khu vùc; Thõa nhËn r»ng ®Çu t­ trùc tiÕp lµ mét nguån tµi chÝnh quan träng ®Ó gi÷ v÷ng tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, c«ng nghiÖp, c¬ së h¹ tÇng vµ c«ng nghÖ; do ®ã, thõa nhËn nhu cÇu thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp vµo ASEAN víi møc ®é lín h¬n vµ bÒn v÷ng h¬n; QuyÕt t©m hoµn thµnh viÖc thùc hiÖn tÇm nh×n ASEAN x©y dùng Khu ®Çu t­ ASEAN cã tÝnh c¹nh tranh víi m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng vµ râ rµng h¬n vµo ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 2010; vµ Ghi nhí r»ng nh÷ng biÖn ph¸p ®­îc tho¶ thuËn nh»m h×nh thµnh Khu vùc ®Çu t­ ASEAN cã tÝnh c¹nh tranh vµo n¨m 2010 sÏ gãp phÇn h­íng tíi TÇm nh×n ASEAN n¨m 2020. §· tho¶ thuËn nh­ sau: §iÒu 1 §Þnh nghÜa Víi môc ®Ých cña HiÖp ®Þnh nµy: “Nhµ ®Çu t­ ASEAN” cã nghÜa lµ: mét c«ng d©n cña mét Quèc gia thµnh viªn; hoÆc mét ph¸p nh©n cña mét Quèc gia thµnh viªn, thùc hiÖn ®Çu t­ vµo Quèc gia thµnh viªn kh¸c, trong ®ã vèn ASEAN cña ph¸p nh©n ®ã céng gép víi tÊt c¶ c¸c vèn ASEAN kh¸c Ýt nhÊt ph¶i b»ng tû lÖ tèi thiÓu cÇn cã ®Ó tho¶ m·n c¸c yªu cÇu vÒ vèn quèc gia vµ c¸c yªu cÇu vÒ vèn kh¸c cña ph¸p luËt trong n­íc vµ chÝnh s¸ch quèc gia ®­îc c«ng bè, nÕu cã, cña n­íc chñ nhµ liªn quan tíi ®Çu t­ ®ã. Víi môc ®Ých cña ®Þnh nghÜa nµy, vèn cña c¸c c«ng d©n hoÆc ph¸p nh©n cña bÊt kú Quèc gia thµnh viªn nµo sÏ ®­îc coi nh­ lµ vèn cña c¸c c«ng d©n vµ c¸c ph¸p nh©n n­íc chñ nhµ. “Vèn ASEAN thùc tÕ” ®èi víi mét nhµ ®Çu t­ vµo mét quèc gia thµnh viªn lµ phÇn vèn n¾m gi÷ cuèi cïng cña c¸c c«ng d©n hoÆc c¸c ph¸p nh©n cña Quèc gia thµnh viªn ASEAN trong ®Çu t­ ®ã. Khi c¬ cÊu cæ phÇn hoÆc c¬ cÊu vèn cña nhµ ®Çu t­ ASEAN g©y khã kh¨n cho viÖc n¾m gi÷ cuèi cïng th× c¸c quy t¾c vµ thñ tôc n¾m gi÷ thùc tÕ cña Quèc gia thµnh viªn n¬i nhµ ®Çu t­ ASEAN thùc hiÖn ®Çu t­ cã thÓ ®­îc ¸p dông. Uû ban ®iÒu phèi ®Çu t­ sÏ chuÈn bÞ c¸c h­íng dÉn cho viÖc x¸c ®Þnh vèn thùc tÕ nµy, nÕu cÇn. “Ph¸p nh©n” cã nghÜa lµ bÊt kú thùc thÓ ph¸p lý nµo ®­îc thµnh lËp hoÆc tæ chøc hîp ph¸p theo luËt hiÖn hµnh, v× lîi nhuËn hoÆc kh«ng v× lîi nhuËn, thuéc së h÷u t­ nh©n hay së h÷u Nhµ n­íc, bao gåm mäi c«ng ty, tËp ®oµn, liªn doanh, c«ng ty mét chñ hoÆc HiÖp héi. “C¸c biÖn ph¸p” nghÜa lµ c¸c luËt, c¸c quy ®Þnh, c¸c quy t¾c, c¸c thñ tôc, c¸c quyÕt ®Þnh, c¸c hµnh vi hµnh chÝnh, hoÆc bÊt kú hµnh vi nµo kh¸c cña c¸c Quèc gia thµnh viªn t¸c ®éng ®Õn ®Çu t­. “C«ng d©n” cã nghÜa lµ thÓ nh©n cã quèc tÞch cña mét Quèc gia thµnh viªn phï hîp víi ph¸p luËt hiÖn hµnh cña Quèc gia ®ã. §iÒu 2 Ph¹m vi HiÖp ®Þnh nµy sÏ ®iÒu chØnh tÊt c¶ ®Çu t­ trùc tiÕp, nh­ng kh«ng ®iÒu chØnh: ®Çu t­ gi¸n tiÕp; vµ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®Çu t­ ®· ®­îc c¸c HiÖp ®Þnh kh¸c cña ASEAN ®iÒu chØnh nh­ HiÖp ®Þnh Khung ASEAN vÒ DÞch vô. §iÒu 3 Môc tiªu Nh÷ng môc tiªu cña HiÖp ®Þnh nµy lµ: x©y dùng mét Khu ®Çu t­ ASEAN (AIA) cã m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng vµ râ rµng h¬n gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn, nh»m: ®Èy m¹nh ®Çu t­ vµo ASEAN tõ c¶ c¸c nguån trong vµ ngoµi ASEAN; cïng thóc ®Èy ASEAN thµnh khu vùc ®Çu t­ hÊp dÉn nhÊt; cñng cè vµ t¨ng c­êng tÝnh c¹nh tranh cña c¸c lÜnh vùc kinh tÕ cña ASEAN; gi¶m dÇn hoÆc lo¹i bá c¸c quy ®Þnh vµ ®iÒu kiÖn ®Çu t­ cã thÓ c¶n trë c¸c dßng ®Çu t­ vµ sù ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong ASEAN; vµ ®¶m b¶o r»ng viÖc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu trªn sÏ gãp phÇn h­íng tíi tù do di chuyÓn ®Çu t­ vµo n¨m 2020. §iÒu 4 C¸c ®Æc ®iÓm AIA sÏ lµ mét khu vùc, n¬i: cã mét ch­¬ng tr×nh hîp t¸c ®Çu t­ ASEAN nh»m t¹o ra ®Çu t­ lín h¬n tõ c¸c n­íc ASEAN vµ c¸c n­íc ngoµi ASEAN; chÕ ®é ®èi xö quèc gia ®­îc dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN vµo n¨m 2010, vµ cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ vµo n¨m 2020, ngo¹i trõ c¸c ngo¹i lÖ ®­îc quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh nµy; tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ ®­îc më cöa cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN vµo n¨m 2010 vµ cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ vµo n¨m 2020, ngo¹i trõ c¸c ngo¹i lÖ ®­îc quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh nµy; khu vùc kinh doanh cã vai trß lín h¬n trong c¸c lÜnh vùc hîp t¸c vÒ ®Çu t­ vµ c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan trong ASEAN; vµ cã l­u chuyÓn tù do h¬n vÒ vèn, lao ®éng lµnh nghÒ vµ chuyªn gia, c«ng nghÖ gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn. §iÒu 5 C¸c nghÜa vô chung §Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu quy ®Þnh t¹i §iÒu 3, c¸c Quèc gia thµnh viªn sÏ: ®¶m b¶o r»ng c¸c biÖn ph¸p vµ c¸c ch­¬ng tr×nh ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së c«ng b»ng vµ cïng cã lîi; thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o tÝnh râ rµng vµ nhÊt qu¸n trong viÖc ¸p dông vµ gi¶i thÝch c¸c luËt, quy ®Þnh vµ thñ tôc hµnh chÝnh liªn quan ®Õn ®Çu t­ cña n­íc m×nh nh»m t¹o ra vµ duy tr× mét chÕ ®é ®Çu t­ cã thÓ dù ®o¸n tr­íc ®­îc trong ASEAN; b¾t ®Çu qu¸ tr×nh hç trî, xóc tiÕn vµ tù do hãa ®Ó cã thÓ ®ãng gãp mét c¸ch liªn tôc vµ ®¸ng kÓ vµo môc tiªu thiÕt lËp m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng vµ râ rµng h¬n; thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp nh»m t¨ng c­êng tÝnh hÊp dÉn cña m«i tr­ßng ®Çu t­ cña c¸c Quèc gia thµnh viªn ®èi víi c¸c dßng ®Çu t­ trùc tiÕp; vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p hîp lý trong kh¶ n¨ng cho phÐp ®Ó ®¶m b¶o viÖc tu©n thñ c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh nµy cña chÝnh quyÒn khu vùc, ®Þa ph­¬ng vµ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn trong l·nh thæ ®Êt n­íc m×nh. §iÒu 6 C¸c ch­¬ng tr×nh vµ KÕ ho¹ch hµnh ®éng §Ó thùc hiÖn c¸c nghÜa vô quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh nµy, c¸c Quèc gia thµnh viªn cam kÕt cïng nhau x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh sau: Hîp t¸c vµ t¹o thuËn lîi nh­ quy ®Þnh trong Ch­¬ng tr×nh I; Xóc tiÕn vµ t¨ng c­êng hiÓu biÕt nh­ quy ®Þnh trong Ch­¬ng tr×nh II; vµ Tù do ho¸ nh­ quy ®Þnh trong Ch­¬ng tr×nh III. C¸c Quèc gia thµnh viªn sÏ ®­a ra c¸c KÕ ho¹ch hµnh ®éng thùc hiÖn nh÷ng Ch­¬ng tr×nh nªu trong kho¶n 1 cho Héi ®ång AIA ®­îc thµnh lËp theo §iÒu 16 cña HiÖp ®Þnh nµy. C¸c KÕ ho¹ch hµnh ®éng sÏ ®­îc xem xÐt l¹i 2 n¨m mét lÇn ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu cña HiÖp ®Þnh nµy. §iÒu 7 Më cöa c¸c ngµnh nghÒ vµ §èi xö quèc gia Tïy thuéc vµo c¸c quy ®Þnh cña §iÒu nµy, mçi Quèc gia thµnh viªn sÏ: më cöa ngay lËp tøc c¸c ngµnh nghÒ cña n­íc m×nh cho ®Çu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN; dµnh ngay lËp tøc cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN vµ ®Çu t­ cña hä, ®èi víi tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ vµ c¸c biÖn ph¸p cã t¸c ®éng tíi c¸c ®Çu t­ ®ã, bao gåm, nh­ng kh«ng chØ giíi h¹n ë viÖc tiÕp nhËn, thµnh lËp, n¾m gi÷, më réng, qu¶n lý, vËn hµnh vµ ®Þnh ®o¹t ®Çu t­, sù ®èi xö kh«ng kÐm thuËn lîi h¬n sù ®èi xö cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ®Çu t­ t­¬ng tù cña n­íc m×nh (“®èi xö quèc gia”). Mçi Quèc gia thµnh viªn sÏ ®­a ra mét Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi vµ mét Danh môc nh¹y c¶m, nÕu cã, trong vßng 6 th¸ng kÓ tõ ngµy ký HiÖp ®Þnh nµy, bao gåm bÊt kú ngµnh nghÒ hoÆc biÖn ph¸p nµo cã t¸c ®éng ®Õn ®Çu t­ (nªu t¹i kho¶n 1 trªn) mµ Quèc gia ®ã kh«ng thÓ më cöa hay dµnh ®èi xö quèc gia cho c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN. C¸c danh môc nµy sÏ t¹o thµnh mét phô lôc cña HiÖp ®Þnh nµy. Trong tr­êng hîp mét Quèc gia thµnh viªn, v× mét lý do x¸c ®¸ng, kh«ng thÓ cung cÊp c¸c danh môc trong thêi h¹n nãi trªn, Quèc gia thµnh viªn ®ã cã thÓ ®Ò nghÞ Héi ®ång AIA gia h¹n. Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi sÏ ®­îc xem xÐt l¹i 2 n¨m mét lÇn vµ sÏ ®­îc tÊt c¶ c¸c Quèc gia thµnh viªn, trõ Céng hoµ X· héi chñ NghÜa ViÖt Nam, Céng hoµ D©n chñ Nh©n d©n Lµo vµ Liªn bang Mi-an-ma, lo¹i bá dÇn cho ®Õn n¨m 2010. Céng hoµ X· héi chñ NghÜa ViÖt Nam sÏ bá dÇn Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi cho ®Õn n¨m 2013 vµ Céng hoµ D©n chñ Nh©n d©n Lµo vµ Liªn bang Mi-an-ma sÏ bá dÇn Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi cña m×nh cho ®Õn n¨m 2015. Danh môc nh¹y c¶m sÏ ®­îc xem xÐt l¹i vµo ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 2003 vµ vµo tõng giai ®o¹n tiÕp theo do Héi ®ång AIA quyÕt ®Þnh. §iÒu 8 §èi xö Tèi huÖ quèc Phï hîp víi §iÒu 7 vµ §iÒu 9 cña HiÖp ®Þnh nµy, mçi Quèc gia thµnh viªn sÏ dµnh ngay lËp tøc vµ v« ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ®Çu t­ cña c¸c Quèc gia thµnh viªn kh¸c, sù ®èi xö kh«ng kÐm thuËn lîi h¬n sù ®èi xö dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ®Çu t­ cña bÊt kú Quèc gia thµnh viªn nµo kh¸c ®èi víi tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p cã t¸c ®éng ®Õn ®Çu t­, bao gåm, nh­ng kh«ng chØ giíi h¹n ë viÖc tiÕp nhËn, thµnh lËp, n¾m gi÷, më réng, qu¶n lý, vËn hµnh vµ ®Þnh ®o¹t ®Çu t­. §èi víi c¸c ®Çu t­ thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña HiÖp ®Þnh nµy, mäi sù ®èi xö theo c¸c hiÖp ®Þnh hoÆc tho¶ thuËn hiÖn t¹i hoÆc t­¬ng lai mµ mét Quèc gia lµ mét bªn ®Òu sÏ ®­îc dµnh cho tÊt c¶ c¸c Quèc gia thµnh viªn kh¸c trªn c¬ së tèi huÖ quèc. Yªu cÇu nªu t¹i kho¶n 2 kh«ng ¸p dông ®èi víi c¸c HiÖp ®Þnh hoÆc tho¶ thuËn hiÖn t¹i ®­îc c¸c Quèc gia thµnh viªn th«ng b¸o cho Héi ®ång AIA trong vßng 6 th¸ng kÓ tõ ngµy ký HiÖp ®Þnh nµy. Quy ®Þnh nªu t¹i kho¶n 1 kh«ng ng¨n c¶n bÊt kú Quèc gia thµnh viªn nµo dµnh ®èi xö ®Æc biÖt hoÆc ­u ®·i cho c¸c n­íc l¸ng giÒng theo c¸c tam gi¸c ph¸t triÓn vµ c¸c tho¶ thuËn tiÓu khu vùc kh¸c gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn. §iÒu 9 QuyÒn kh­íc tõ §èi xö tèi huÖ quèc NÕu mét Quèc gia thµnh viªn t¹m thêi ch­a s½n sµng ®­a ra c¸c nh­îng bé theo §iÒu 7 cña HiÖp ®Þnh nµy vµ Quèc gia thµnh viªn kh¸c ®· cã nh÷ng nh­îng bé theo §iÒu ®ã, th× Quèc gia thµnh viªn nªu trªn ph¶i tõ bá quyÒn cña m×nh ®­îc h­ëng c¸c nh­îng bé ®ã. Tuy nhiªn, nÕu mét Quèc gia thµnh viªn dµnh c¸c nh­îng bé nªu trªn muèn bá qua yªu cÇu ®ã, th× Quèc gia thµnh viªn kia vÉn ®­îc h­ëng sù ­u ®·i ®ã. TÝnh ®Õn tr­êng hîp gia nhËp ASEAN sau cña Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam, Céng hoµ D©n chñ Nh©n d©n Lµo vµ Liªn bang Mi-an-ma, nh÷ng quy ®Þnh cña kho¶n 1 §iÒu nµy sÏ chØ ¸p dông ®èi víi Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam trong vßng 3 n¨m, vµ ®èi víi Céng hoµ D©n chñ Nh©n d©n Lµo vµ Liªn bang Mi-an-ma trong thêi gian 5 n¨m kÓ tõ ngµy HiÖp ®Þnh nµy cã hiÖu lùc. §iÒu 10 §iÒu chØnh c¸c Ch­¬ng tr×nh, Phô lôc vµ KÕ ho¹ch hµnh ®éng BÊt kú sù ®iÒu chØnh nµo cña c¸c Ch­¬ng tr×nh I, II, III vµ c¸c KÕ ho¹ch hµnh ®éng cña c¸c Ch­¬ng tr×nh nµy ®Òu ph¶i ®­îc Uû ban §iÒu phèi §Çu t­ (CCI) ®­îc thµnh lËp theo §iÒu 16 (4) cña HiÖp ®Þnh nµy chÊp nhËn. BÊt kú sù ®iÒu chØnh nµo hoÆc rót l¹i c¸c cam kÕt trong Ch­¬ng tr×nh III vµ c¸c KÕ ho¹ch hµnh ®éng cña Ch­¬ng tr×nh nµy vµ c¸c Phô lôc ®Òu ph¶i ®­îc Héi ®ång AIA xem xÐt phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n cña NghÞ ®Þnh th­ ASEAN vÒ Thñ tôc Th«ng b¸o. §iÒu 11 TÝnh râ rµng, trong s¸ng Mçi Quèc gia thµnh viªn sÏ th«ng b¸o cho Héi ®ång AIA th«ng qua viÖc xuÊt b¶n hoÆc bÊt kú mét ph­¬ng tiÖn nµo kh¸c, tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p, luËt, quy ®Þnh vµ h­íng dÉn hµnh chÝnh cã liªn quan hoÆc ¶nh h­ëng tíi viÖc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh nµy. Quy ®Þnh nµy còng ¸p dông ®èi víi c¸c hiÖp ®Þnh quèc tÕ cã liªn quan hoÆc ¶nh h­ëng tíi ®Çu t­ mµ Quèc gia thµnh viªn lµ mét bªn ký kÕt. Mçi Quèc gia thµnh viªn sÏ nhanh chãng vµ Ýt nhÊt lµ mçi n¨m mét lÇn th«ng b¸o cho Héi ®ång AIA bÊt kú sù ban hµnh hoÆc thay ®æi nµo cña luËt, quy ®Þnh vµ h­íng dÉn hµnh chÝnh hiÖn hµnh cã liªn quan hoÆc ¶nh h­ëng mét c¸ch ®¸ng kÓ ®Õn c¸c ®Çu t­ hoÆc c¸c cam kÕt cña m×nh theo HiÖp ®Þnh nµy. Kh«ng cã quy ®Þnh nµo trong HiÖp ®Þnh nµy yªu cÇu bÊt kú Quèc gia thµnh viªn nµo cung cÊp c¸c th«ng tin mËt mµ viÖc tiÕt lé chóng cã thÓ lµm c¶n trë viÖc thi hµnh luËt, hoÆc tr¸i víi lîi Ých c«ng céng, hoÆc cã thÓ lµm tæn h¹i tíi c¸c lîi Ých th­¬ng m¹i chÝnh ®¸ng cña c¸c doanh nghiÖp cô thÓ, Nhµ n­íc hay t­ nh©n. §iÒu 12 C¸c hiÖp ®Þnh kh¸c C¸c Quèc gia thµnh viªn kh¼ng ®Þnh c¸c quyÒn vµ nghÜa vô hiÖn t¹i cña hä theo HiÖp ®Þnh ASEAN 1987 vÒ KhuyÕn khÝch vµ B¶o hé §Çu t­ vµ NghÞ ®Þnh th­ n¨m 1996 bæ sung HiÖp ®Þnh nµy. Trong tr­ßng hîp HiÖp ®Þnh nµy quy ®Þnh c¸c ®iÒu kho¶n ­u ®·i h¬n HiÖp ®Þnh vµ NghÞ ®Þnh th­ nãi trªn th× sÏ ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh nµy. HiÖp ®Þnh nµy hoÆc bÊt kú biÖn ph¸p nµo ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së HiÖp ®Þnh nµy sÏ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn c¸c quyÒn vµ c¸c nghÜa vô cña c¸c Quèc gia thµnh viªn theo c¸c hiÖp ®Þnh hiÖn t¹i mµ c¸c Quèc gia thµnh viªn tham gia. Kh«ng cã quy ®Þnh nµo trong HiÖp ®Þnh nµy ¶nh h­ëng tíi c¸c quyÒn cña c¸c Quèc gia thµnh viªn tham gia vµo c¸c hiÖp ®Þnh kh¸c kh«ng tr¸i víi c¸c quy t¾c, môc tiªu vµ c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh nµy. §iÒu 13 Ngo¹i lÖ chung Kh«ng cã quy ®Þnh nµo cña HiÖp ®Þnh nµy ®­îc hiÓu lµ ng¨n cÊm bÊt kú Quèc gia thµnh viªn nµo th«ng qua hoÆc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p d­íi ®©y, víi ®iÒu kiÖn c¸c biÖn ph¸p ®ã kh«ng ®­îc ¸p dông theo c¸ch ®Ó t¹o ra sù ph©n biÖt ®èi xö tuú tiÖn hoÆc bÊt hîp lý gi÷a c¸c n­íc, n¬i cã c¸c ®iÒu kiÖn t­¬ng tù nhau, hoÆc h¹n chÕ tr¸ h×nh viÖc l­u chuyÓn ®Çu t­: C¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ an ninh quèc gia hoÆc ®¹o ®øc x· héi; C¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ cuéc sèng hoÆc søc khoÎ cña con ng­êi, ®éng vËt hoÆc thùc vËt; C¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o ®¶m sù tu©n thñ ph¸p luËt kh«ng tr¸i víi c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh nµy, bao gåm c¸c biÖn ph¸p liªn quan tíi: viÖc ng¨n c¶n c¸c hiÖn t­îng lõa ®¶o, gian lËn hoÆc gi¶i quyÕt c¸c t¸c ®éng cña viÖc kh«ng hoµn thµnh c¸c nghÜa vô theo tho¶ thuËn ®Çu t­; viÖc b¶o vÖ riªng t­ cña c¸ nh©n liªn quan ®Õn viÖc ®­a ra vµ phæ biÕn c¸c t­ liÖu c¸ nh©n vµ viÖc b¶o vÖ bÝ mËt c¸c hå s¬ vµ tµi kho¶n c¸ nh©n; viÖc b¶o ®¶m an toµn. C¸c biÖn ph¸p nh»m b¶o vÖ viÖc ®Æt ra vµ thu mét c¸ch c«ng b»ng hoÆc hiÖu qu¶ c¸c lo¹i thuÕ trùc thu ®èi víi ®Çu t­ hoÆc c¸c nhµ ®Çu t­ cña c¸c n­íc thµnh viªn. §iÒu 14 BiÖn ph¸p tù vÖ khÈn cÊp NÕu do kÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh tù do ho¸ theo HiÖp ®Þnh nµy mµ mét Quèc gia thµnh viªn bÞ hoÆc ®e däa bÞ bÊt kú tæn h¹i nghiªm träng nµo, Quèc gia thµnh viªn nµy cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tù vÖ khÈn cÊp trong chõng mùc vµ thêi gian cÇn thiÕt ®Ó ng¨n c¶n hoÆc kh¾c phôc tån h¹i ®ã. C¸c biÖn ph¸p nµy ®­îc thùc hiÖn cã tÝnh chÊt t¹m thêi vµ kh«ng ph©n biÖt ®èi xö. Khi thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p khÈn cÊp theo §iÒu nµy, c¸c Quèc gia thµnh viªn ph¶i th«ng b¸o cho Héi ®ång AIA trong vßng 14 ngµy kÓ tõ ngµy tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p ®ã. Héi ®ång AIA sÏ x¸c ®Þnh ®Þnh nghÜa tæn h¹i nghiªm träng hoÆc däa tæn h¹i nghiªm träng vµ c¸c thñ tôc ®­a ra c¸c biÖn ph¸p tù vÖ khÈn cÊp phï hîp víi §iÒu nµy. §iÒu 15 BiÖn ph¸p b¶o vÖ c¸n c©n thanh to¸n Trong tr­êng hîp c¸n c©n thanh to¸n l©m vµo t×nh tr¹ng nghiªm träng hoÆc gÆp c¸c khã kh¨n vÒ tµi chÝnh ®èi ngo¹i hoÆc cã sù ®e däa x¶y ra c¸c t×nh tr¹ng trªn, Quèc gia thµnh viªn cã thÓ ®­a ra hoÆc duy tr× c¸c h¹n chÕ ®èi víi ®Çu t­ mµ Quèc gia ®ã ®· cã c¸c cam kÕt cô thÓ, kÓ c¶ viÖc thanh to¸n hay chuyÓn tiÒn ®Ó thùc hiÖn c¸c giao dÞch liªn quan ®Õn c¸c cam kÕt ®ã. C¸c Quèc gia thµnh viªn thõa nhËn r»ng, c¸c ¸p lùc ®èi víi c¸n c©n thanh to¸n cña mét Quèc gia thµnh viªn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ hoÆc chuyÓn ®æi kinh tÕ cã thÓ buéc Quèc gia ®ã ph¶i ¸p dông c¸c h¹n chÕ ®Ó ®¶m b¶o sù duy tr× møc dù tr÷ tµi chÝnh ®ñ ®Ó thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ hoÆc chuyÓn ®æi kinh tÕ cña n­íc m×nh. Khi thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ c¸n c©n thanh to¸n theo §iÒu nµy, c¸c Quèc gia thµnh viªn ph¶i th«ng b¸o cho Héi ®ång AIA trong vßng 14 ngµy kÓ tõ ngµy ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®ã. C¸c biÖn ph¸p nªu trong kho¶n (1) ph¶i b¶o ®¶m: kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn; phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña Quü TiÒn tÖ Quèc tÕ; tr¸nh sù thiÖt h¹i kh«ng cÇn thiÕt ®èi víi c¸c quyÒn lîi th­¬ng m¹i, kinh tÕ vµ tµi chÝnh cña c¸c Quèc gia thµnh viªn kh¸c; kh«ng v­ît qu¸ møc cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt c¸c t×nh tr¹ng nªu trong kho¶n 1; vµ lµ t¹m thêi vµ lo¹i bá dÇn khi t×nh tr¹ng nªu trong kho¶n 1 ®­îc c¶i thiÖn. C¸c Quèc gia thµnh viªn ®­a ra c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ c¸n c©n thanh to¸n ph¶i b¾t ®Çu tham vÊn víi Héi ®ång AIA vµ c¸c Quèc gia thµnh viªn kh¸c trong vßng 90 ngµy kÓ tõ ngµy th«ng b¸o ®Ó xem xÐt l¹i c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ c¸n c©n thanh to¸n do Quèc gia ®ã ®­a ra. Héi ®ång AIA sÏ quyÕt ®Þnh c¸c quy t¾c ¸p dông ®èi víi c¸c thñ tôc theo §iÒu nµy. §iÒu 16 C¬ chÕ tæ chøc Héi nghÞ Bé tr­ëng kinh tÕ ASEAN (AEM) sÏ thµnh lËp Héi ®ång Khu vùc ®Çu t­ ASEAN (gäi lµ “Héi ®ång AIA” trong HiÖp ®Þnh nµy) bao gåm c¸c Bé tr­áng phô tr¸ch vÒ ®Çu t­ vµ Tæng th­ ký ASEAN. Nh÷ng ng­ßi ®øng ®Çu c¸c c¬ quan ®Çu t­ ASEAN sÏ tham gia c¸c cuéc häp cña Héi ®ång AIA. §iÒu 21 cña HiÖp ®Þnh nµy kh«ng lµm ¶nh h­ëng tíi viÖc Héi ®ång AIA sÏ ®ùoc thµnh lËp ngay sau khi ký HiÖp ®Þnh nµy. Héi ®ång AIA sÏ gi¸m s¸t, ®iÒu phèi vµ xem xÐt viÖc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh nµy vµ hç trî AEM trong tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò liªn quan. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh, Héi ®ång AIA sÏ thµnh lËp mét Uû ban ®iÒu phèi ®Çu t­ (CCI) bao gåm c¸c quan chøc cao cÊp chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ®Çu t­ vµ c¸c quan chøc cao cÊp kh¸c cña c¸c c¬ quan h÷u quan thuéc ChÝnh phñ. Uû ban ®iÒu phèi ®Çu t­ sÏ th«ng b¸o cho Héi ®ång AIA th«ng qua Héi nghÞ c¸c quan chøc kinh tÕ cao cÊp (SEOM). §iÒu 17 Gi¶i quyÕt tranh chÊp NghÞ ®Þnh th­ vÒ C¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp ASEAN sÏ ¸p dông ®èi víi bÊt kú tranh chÊp hoÆc bÊt ®ång nµo ph¸t sinh gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn liªn quan ®Õn viÖc gi¶i thÝch vµ ¸p dông HiÖp ®Þnh nµy hoÆc bÊt kú tháa thuËn nµo ph¸t sinh tõ HiÖp ®Þnh nµy. Khi cÇn thiÕt, mét c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp riªng sÏ ®­îc thµnh lËp cho môc ®Ých cña HiÖp ®Þnh nµy vµ sÏ lµ mét phÇn kh«ng t¸ch rêi cña HiÖp ®Þnh nµy. §iÒu 18 Söa ®æi HiÖp ®Þnh BÊt kú söa ®æi nµo cña HiÖp ®Þnh nµy sÏ ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c nhÊt trÝ vµ cã hiÖu lùc sau khi tÊt c¶ c¸c Quèc gia thµnh viªn nép l­u chiÓu v¨n b¶n phª chuÈn hoÆc phª duyÖt cho Tæng th­ ký ASEAN. §iÒu 19 C¸c HiÖp ®Þnh hoÆc Tho¶ thuËn bæ sung C¸c Ch­¬ng tr×nh, KÕ ho¹ch hµnh ®éng, Phô lôc vµ bÊt kú tho¶ thuËn hoÆc hiÖp ®Þnh nµo kh¸c ph¸t sinh tõ HiÖp ®Þnh nµy sÏ lµ mét phÇn kh«ng t¸ch rêi cña HiÖp ®Þnh nµy. §iÒu 20 ViÖc tham gia cña c¸c Thµnh viªn míi C¸c Thµnh viªn míi cña ASEAN sÏ tham gia HiÖp ®Þnh nµy theo c¸c quy ®Þnh vµ ®iÒu kiÖn tho¶ thuËn gi÷a c¸c Quèc gia ®ã vµ c¸c Quèc gia ®· ký HiÖp ®Þnh nµy vµ b»ng viÖc nép l­u chiÓu v¨n b¶n gia nhËp cho Tæng th­ ký ASEAN. §iÒu 21 C¸c ®iÒu kho¶n cuèi cïng HiÖp ®Þnh nµy cã hiÖu lùc tõ ngµy tÊt c¶ c¸c ChÝnh phñ ký kÕt nép v¨n b¶n l­u chiÓu phª chuÈn hoÆc phª duyÖt cho Tæng th­ ký ASEAN. C¸c ChÝnh phñ tham gia ký kÕt sÏ nép l­u chiÓu v¨n b¶n phª chuÈn hoÆc phª duyÖt cña n­íc m×nh trong vßng 6 th¸ng kÓ tõ ngµy ký HiÖp ®Þnh nµy. HiÖp ®Þnh nµy ®­îc Tæng th­ ký ASEAN l­u gi÷ vµ sÏ nhanh chãng cung cÊp b¶n sao HiÖp ®Þnh cho tõng Quèc gia thµnh viªn. §Ó lµm chøng nh÷ng ®iÒu nãi trªn, nh÷ng ng­êi ký tªn d­íi ®©y, ®­îc sù uû quyÒn hîp lÖ cña ChÝnh phñ n­íc m×nh, ®· ký HiÖp ®Þnh khung vÒ Khu ®Çu t­ ASEAN. Lµm t¹i Makatu ngµy 7 th¸ng 10 n¨m 1998 thµnh mét b¶n duy nhÊt b»ng tiÕng Anh. Thay mÆt ChÝnh phñ Brunei Darrusalam (§· ký) abdul rahman taib Bé tr­ëng Bé C«ng nghiÖp vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. Thay mÆt ChÝnh phñ Céng hoµ In-®«-nª-xi-a (§· ký) hamzah haz Bé tr­ëng Bé §Çu t­/Chñ tÞch Héi ®ång ®iÒu phèi ®Çu t­. Thay mÆt ChÝnh phñ Céng hoµ D©n chñ Nh©n d©n Lµo (§· ký) soulivong daravong Bé tr­ëng Bé C«ng nghiÖp vµ Thñ c«ng nghiÖp. Thay mÆt ChÝnh phñ Ma-lai-xi-a (§· ký) rafidah aziz Bé tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i Quèc tÕ vµ C«ng nghiÖp. Thay mÆt ChÝnh phñ Mi-an-ma (§· ký) brigaDIRe general david o. abel Bé tr­ëng V¨n phßng Chñ tÞch Héi ®ång Hoµ b×nh vµ Ph¸t triÓn Quèc gia. Thay mÆt ChÝnh phñ Céng hoµ Phi-lip-pin (§· ký) jose trinidad pardo Bé tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp. Thay mÆt ChÝnh phñ Céng hoµ Sing-ga-po (§· ký) lee yock suan Bé tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp. Thay mÆt ChÝnh phñ V­¬ng quèc Th¸i Lan (§· ký) supachai panitchpakdi Phã Thñ t­íng, Bé tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i. Thay mÆt ChÝnh phñ Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam (§· ký) tr­¬ng ®×nh tuyÓn Bé tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i. Phô lôc sè 2: Ch­¬ng tr×nh I HiÖp ®Þnh khung vÒ Khu ®Çu t­ ASEAN (AIA) Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c vµ t¹o thuËn lîi §èi víi Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c vµ t¹o thuËn lîi, c¸c Quèc gia thµnh viªn sÏ thùc hiÖn: S¸ng kiÕn riªng ®Ó: T¨ng c­êng tÝnh râ rµng, trong s¸ng cña c¸c quy t¾c, quy ®Þnh, chÝnh s¸ch vµ thñ tôc ®Çu t­ cña c¸c Quèc gia thµnh viªn th«ng qua viÖc xuÊt b¶n c¸c th«ng tin ®ã mét c¸ch th­êng xuyªn vµ lµm cho c¸c th«ng tin ®ã cã thÓ tiÕp cËn ®­îc mét c¸ch réng r·i. §¬n gi¶n ho¸ vµ lµm nhanh chãng c¸c thñ tôc xin vµ phª duyÖt c¸c dù ¸n ®Çu t­ ë mäi cÊp; vµ Më réng sè l­îng c¸c HiÖp ®Þnh song ph­¬ng vÒ tr¸nh ®¸nh thuÕ hai lÇn gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN. S¸ng kiÕn tËp thÓ ®Ó: ThiÕt lËp c¬ së d÷ liÖu vÒ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp hç trî cña ASEAN vµ vÒ c¸c nhµ cung cÊp c«ng nghÖ ASEAN; ThiÕt lËp c¬ së d÷ liÖu ASEAN ®Ó t¨ng c­êng trao ®æi d÷ liÖu ®Çu t­ vµ th«ng tin vÒ c¸c c¬ héi ®Çu t­ ë ASEAN. Thóc ®Çy quan hÖ gi÷a khu vùc Nhµ n­íc vµ t­ nh©n th«ng qua ®èi tho¹i th­êng xuyªn víi céng ®ång doanh nghiÖp ASEAN vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh c¸c trë ng¹i trong vµ ngoµi ASEAN vµ kiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ ASEAN; X¸c ®Þnh c¸c lÜnh vùc träng t©m ®Ó hîp t¸c kü thuËt, nh­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, c¬ së h¹ tÇng, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp hç trî, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ c«ng nghiÖp, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn; vµ phèi hîp c¸c nç lùc trong ASEAN vµ víi c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c tham gia hîp t¸c kü thuËt; Xem xÐt l¹i vµ bæ sung HiÖp ®Þnh ASEAN vÒ KhuyÕn khÝch vµ B¶o hé ®Çu t­, nÕu cã thÓ; vµ Xem xÐt kh¶ n¨ng ký kÕt HiÖp ®Þnh ASEAN vÒ tr¸nh ®¸nh thuÕ hai lÇn. Phô lôc sè 3: Ch­¬ng tr×nh II HiÖp ®Þnh khung vÒ Khu ®Çu t­ ASEAN (AIA) Ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn vµ t¨ng c­êng hiÓu biÕt §èi víi ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn vµ t¨ng c­êng hiÓu biÕt, c¸c Quèc gia thµnh viªn sÏ: Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ chung nh­ héi th¶o, líp ®µo t¹o, c¸c chuyÕn kh¶o s¸t lµm quen cho c¸c nhµ ®Çu t­ tõ c¸c n­íc xuÊt khÈu vèn, cïng xóc tiÕn c¸c dù ¸n cô thÓ víi sù tham gia tÝch cùc cña khu vùc t­ nh©n; Tham vÊn th­êng xuyªn gi÷a c¸c c¬ quan ®Çu t­ ASEAN vÒ c¸c vÊn ®Ò xóc tiÕn ®Çu t­; Tæ chøc c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o liªn quan ®Õn ®Çu t­ cho c¸c quan chøc cña c¸c c¬ quan ®Çu t­ ASEAN; Trao ®æi c¸c danh môc c¸c ngµnh/lÜnh vùc khuyÕn khÝch mµ c¸c Quèc gia thµnh viªn cã thÓ khuyÕn khÝch ®Çu t­ tõ c¸c Quèc gia thµnh viªn kh¸c vµ ®Ò xuÊt c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­; vµ Xem xÐt c¸c gi¶i ph¸p mµ c¸c c¬ quan ®Çu t­ cña c¸c Quèc gia thµnh viªn cã thÓ hç trî ho¹t ®éng xóc tiÕn cña c¸c Quèc gia thµnh viªn kh¸c. Phô lôc sè 4: Ch­¬ng tr×nh III HiÖp ®Þnh khung vÒ Khu ®Çu t­ ASEAN (AIA) Ch­¬ng tr×nh tù do ho¸ §èi víi ch­¬ng tr×nh tù do ho¸, c¸c Quèc gia thµnh viªn sÏ: §¬n ph­¬ng lo¹i bá vµ h¹n chÕ c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ®Çu t­ vµ th­êng xuyªn xem xÐt l¹i chÕ ®é ®Çu t­ theo h­íng tù do ho¸ h¬n. VÒ vÊn ®Ò nµy, c¸c Quèc gia thµnh viªn cã thÓ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó tù do ho¸, trong ®ã cã: C¸c quy t¾c vµ quy ®Þnh vµ chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ®Çu t­; C¸c quy t¾c vÒ ®iÒu kiÖn cÊp phÐp; C¸c quy t¾c liªn quan ®Õn viÖc tiÕp cËn nguån vèn trong n­íc; vµ C¸c quy t¾c ®Ó t¹o thuËn lîi cho viÖc thanh to¸n, tiÕp nhËn vµ chuyÓn lîi nhuËn cña c¸c nhµ ®Çu t­ ra ngoµi. Thùc hiÖn c¸c KÕ ho¹ch hµnh ®éng cña tõng n­íc ®Ó: Më cöa tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ cho ®Çu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN vµo n¨m 2010 vµ cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ vµo n¨m 2020 phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh nµy; vµ Dµnh ®èi xö quèc gia cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ ASEAN vµo n¨m 2010 vµ cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ vµo n¨m 2020 phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh nµy. 3. Thóc ®Èy dßng l­u chuyÓn tù do h¬n vÒ vèn, lao ®éng lµnh nghÒ vµ chuyªn gia, vµ c«ng nghÖ gi÷a c¸c Quèc gia thµnh viªn ASEAN. Phô lôc sè 5: §Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam giai ®o¹n 1988-2001 §¬n vÞ: triÖu ®« la Mü 1997 1998 1999 2000 2001 1988-2001 I. FDI 1. §¨ng ký míi 4.649 3.897 1.567 1987 2.436 41.002 2. T¨ng vèn 1.146 875 641 600 580 6.756 3. Gi¶i thÓ 544 2.428 564 1.709 1.350 9.284 4. HÕt h¹n 24 19 1 - 3 296 5. Cßn hiÖu lùc (1+2-3-4) 31.668 33.993 35.636 36.514 38.177 39.840 6. Thùc hiÖn (a+b) 3.032 2.189 4321.933 2.10 2.300 21.4821 a. Tõ n­íc ngoµi 2.768 2.062 1.758 1.900 2.100 19.115 b. Tõ trong n­íc 264 127 175 200 200 2.367 7. Doanh thu 3.815 3.910 4.600 6.167 7.400 32.644 8. XuÊt khÈu 1.790 1.982 2.547 3.300 3.560 15.088 9. Tû träng trong GDP(%) 9,07 10,03 12,24 13,25 13,5 13,5 10. Tèc ®é t¨ng c«ng nghiÖp (%) 23,2 24,4 20,0 23,0 12,1 11. Tû träng trong c«ng nghiÖp (%) 28,9 32,0 34,4 36,0 35,4 35,4 12. Nép ng©n s¸ch 315 317 271 260 13. Lao ®éng trùc tiÕp ®Õn cuèi n¨m (1.000 ng­êi) 250 270 296 327 380 380 II. ODA 1. Cam kÕt 2.400 2.700 2.800 2.400 2.356 21.096 2. Gi¶i ng©n 1.000 1.350 1.650 1.711 9.726 III. Vèn n­íc ngoµi (thùc hiÖn) 3.768 3.304 3.108 3.550 3.811 28.841 Nguån : http// www. vneconomy. com (ngµy 8/10/2002) Phô lôc sè 6 : mét sè quy ®Þnh vÒ thuÕ thu nhËp cña c¸c n­íc asean Nguån: “LuËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch vÓ ®Çu t­ n­íc ngoµi cña c¸c n­íc trong khu vùc” - Tµi liÖu tham kh¶o cña Bé Tµi chÝnh (n¨m 2000) Ma-lai-xi-a In-®«-nª-xi-a Phi-lip-pin Sing-ga-po Th¸i Lan Mi-an-ma ViÖt Nam ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp §TNN 28% 10% ®èi víi thu nhËp d­íi 25 tr rupiah/ n¨m 15% ®èi víi phÇn thu nhËp tõ 25 tr ®Õn 50 tr rupiah/n¨m 30% ®èi víi thu nhËp trªn 50tr rupiah/n¨m Gi¶m dÇn tõ 34% n¨m 98 xuèng 33% n¨m 1999 vµ 32% tõ n¨m 2000 trë ®i 26% 30% 30% 25% ThuÕ thu nhËp c¸ nh©n Ng­êi c­ tró ph¶i chÞu thuÕ thu nhËp c¸ nh©n víi møc thuÕ suÊt tõ 2% ®Õn 30% sau khi trõ ®i c¸c kho¶n thu ®­îc miÔn thuÕ. Tuy nhiªn, nÕu thu nhËp d­íi 2500 RM th× thuÕ suÊt lµ 0%. Ng­êi kh«ng c­ tró ph¶i chÞu thuÕ thu nhËp c¸ nh©n víi møc thuÕ suÊt 30% vµ kh«ng ®­îc h­ëng bÊt kú kho¶n miÔn thuÕ nµo. ¸p dông theo 3 møc gièng thuÕ thu nhËp c«ng ty Møc thuÕ thu nhËp c¸ nh©n thÊp nhÊt lµ 5%; cao nhÊt lµ 34% vµo n¨m 1998, gi¶m xuèng cßn 33% (n¨m 1999) vµ 32% tõ n¨m 2000 trë vÒ sau ThuÕ suÊt tõ 2% ®Õn 26% 0-100.000 baht thuÕ suÊt : 5% 100.001-500.000baht: 10% 500.001- 1.000.000 : 20% 1.000.001- 4.000.000 :30% trªn 4.000.000 : 37% L­¬ng cña mét ng­êi kh«ng c­ tró bÞ ®¸nh thuÕ ë møc 35%. Thu nhËp kh¸c bÞ ®¸nh ë møc Ýt nhÊt lµ 35% hoÆc b»ng møc cña ng­êi c­ tró tõ 3% - 50% Ng­êi n­íc ngoµi : <8tr VND/th¸ng thuÕ suÊt lµ 0% 20tr: 10% 20-50 tr: 20% 50-80 tr: 30% 80-120: 40% > 120tr: 50% Ng­êi trong n­íc: 0-3tr VND /th¸ng: 0% 3-6tr: 10% 6-9tr: 20% 9-12tr: 30% 12-15tr: 40% trªn 15 tr: 50% phô lôc sè 7: ph©n bæ vèn fdi trªn thÕ giíi vµo mét sè khu vùc (1987-1998) Nguån: UNCTAD-World Investment Report 1999 -In trong “ Statistics of foreign direct investment in ASEAN” (1999 edition- ASEAN secretariat) §¬n vÞ: triÖu USD 1987-92 (TB n¨m) 1993 1994 1995 1996 1997 1998 ThÕ giíi 173.530 219.421 253.506 32. 862 358.869 464.341 643.879 C¸c n­íc ph¸t triÓn 136.628 133.850 146.379 208.372 211.120 273.276 460.431 C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn 35.326 78.813 101196 106.224 135.343 172.553 165.936 Khu vùc vµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn Ch©u ¸ 19.613 54,835 63.844 68.126 82.035 95.505 84.880 Nam, §«ng vµ §«ng nam ¸ 18.569 49,798 61.386 67.065 79.397 87.835 77.277 ASEAN 9.541 15,994 19.681 21.643 25.980 27.813 21.400 Mü La tinh vµ Caribe 12.400 20,009 31.451 32.921 46.162 68.255 71.652 Nam Mü 5.510 7.974 14.999 18.950 31.711 46.686 49.973 Trung vµ §«ng ¢u 1.576 6.757 5.932 14.266 12.406 18.532 17.513 Ch©u Phi 3.010 3.469 5.313 4.145 5.907 7.657 7.931 % FDI vµo ASEAN trong tæng FDI vµo c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn 27% 20% 19% 20% 19% 16% 13% % FDI vµo ASEAN trong tæng FDI vµo khu vùc ®ang ph¸t triÓn ë Ch©u ¸ 49% 29% 31% 32% 32% 29% 25% ._.