Kinh nghiệm và định hướng phát triển SMEs của Đài Loan và giải pháp phát triển SMEs của Việt Nam

Môc lôc danh môc b¶ng B¶ng 1: C¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh SMEs cña §µi Loan tõ n¨m 1967 tíi nay. 5 B¶ng 2: Tiªu chÝ x¸c ®Þnh SMEs cña NhËt B¶n. 7 B¶ng 3: Tû lÖ SMEs trong tæng sè doanh nghiÖp ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi 13 B¶ng 4: Thêi h¹n ho¹t ®éng cña c¸c Doanh nghiÖp trong n¨m 2000-2001 47 B¶ng 5 S¬ l­îc vÒ c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam t¹i thêi ®iÓm 31/12/2002 61 B¶ng 6 Ph©n lo¹i Doanh nghiÖp theo sè vèn ®¨ng ký 63 B¶ng 7 Ph©n lo¹i Doanh nghiÖp theo sè l­îng lao ®éng 63 B¶ng 8 Ph©n lo¹i SMEs cã m· sè thuÕ theo ho¹t ®éng kinh tÕ 64 B¶ng 9: Tr×nh ®é c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ ®ang sö dông t¹i c¸c SMEs ë TP Hå ChÝ Minh so víi tr×nh ®é chung cña thÕ giíi 65 Danh môc biÓu BiÓu 1: C¬ cÊu SMEs ph©n theo ngµnh kinh tÕ 2000-2001 44 BiÓu 2: Tû lÖ s¶n l­îng cña SMEs ph©n theo ngµnh 46 BiÓu 3: Lùc l­îng lao ®éng lµm viÖc trong c¸c SMEs 48 BiÓu 4: Gi¸ trÞ s¶n l­îng cña SMEs 1996-2001 49 BiÓu 5: Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña SMEs 2000-2001 50 lêi nãi ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi NÒn kinh tÕ cña mét quèc gia lµ tæng thÓ c¸c doanh nghiÖp lín, nhá t¹o thµnh. Quy luËt ®i tõ nhá lªn lín lµ con ®­êng tÊt yÕu vÒ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng mang tÝnh phæ biÕn cña ®¹i ®a sè c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸. §ång thêi, sù tån t¹i ®an xen vµ kÕt hîp c¸c lo¹i quy m« doanh nghiÖp lµm cho nÒn kinh tÕ cña mçi n­íc kh¾c phôc ®­îc tÝnh ®¬n ®iÖu, x¬ cøng, t¹o nªn tÝnh ®a d¹ng, phong phó, linh ho¹t, võa ®¸p øng c¸c xu h­íng ph¸t triÓn ®i lªn, lÉn nh÷ng biÕn ®æi nhanh chãng cña thÞ tr­êng trong ®iÒu kiÖn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ chung cña toµn nÒn kinh tÕ. NÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· ghi nhËn v« sè nh÷ng kinh nghiÖm vµ thµnh tùu cña m« h×nh Doanh nghiÖp võa vµ nhá (SMEs). Trong ®ã, SMEs cña §µi Loan ®­îc c¸c n­íc c«ng nhËn lµ mét trong nh÷ng ®iÓn h×nh ®i ®Çu ®ãng gãp kh¸ quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña “con rång Ch©u ¸” nµy. NÒn kinh tÕ ViÖt nam ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn m¹nh mÏ, vµ, ®Ó ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ nh÷ng lîi thÕ so s¸nh mµ ViÖt nam cã ®­îc, kh«ng thÓ kh«ng ®Ò cËp ®Õn vai trß cña SMEs. Tuy nhiªn, SMEs kh«ng cßn lµ sù thö nghiÖm hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña mét m« h×nh ho¹t ®éng mµ nã cÇn thiÕt ph¶i ®­îc quan t©m nghiªn cøu, kÕ thõa kinh nghiÖm vµ thµnh tùu cña c¸c n­íc b¹n, øng dông vµ hoµn c¶nh thùc tÕ cña ViÖt Nam. Tõ nh÷ng thµnh c«ng cña m« h×nh SMEs cña §µi Loan vµ nh÷ng nÐt t­¬ng ®ång vÒ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ gi÷a hai n­íc, t¸c gi¶ ®· chän néi dung: “Kinh nghiÖm vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn SMEs cña §µi Loan vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn SMEs cña ViÖt Nam” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cho kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh. Môc ®Ých cña kho¸ luËn tèt nghiÖp T×m hiÓu kh¸i niÖm vµ vai trß cña SMEs t¹i nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, trªn hÕt lµ §µi loan, so s¸nh víi nh÷ng ®ãng gãp kinh tÕ x· héi vµ t×nh h×nh cña SMEs t¹i ViÖt Nam. Ph©n tÝch kinh nghiÖm vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn SMEs trong nÒn kinh tÕ cña §µi Loan. §­a ra nh÷ng nh÷ng h­íng ®i vµ gi¶i ph¸p ®Ó ChÝnh phñ hç trî SMEs ph¸t triÓn , vµ ®Ó gióp khu vùc SMEs cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn phï hîp. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña kho¸ luËn tèt nghiÖp Kho¸ luËn tèt nghiÖp (KLTN) ®i s©u vµo vÊn ®Ò nghiªn cøu kinh nghiÖm vµ thµnh tùu ph¸t triÓn khu vùc SMEs ë §µi Loan, còng nh­ c¸c n­íc kh¸c so s¸nh víi thùc tr¹ng ph¸t triÓn SMEs cña ViÖt Nam, ®ång thêi ®­a ra mét c¸i nh×n tæng qu¸t so s¸nh nh÷ng kh¶ n¨ng øng dông nh÷ng vÊn ®Ò nghiªn cøu KLTN còng ®Ò cËp ®Õn nh÷ng ®Þnh h­íng mang tÝnh chiÕn l­îc nh»m ph¸t triÓn SMEs cña §µi Loan trong giai ®o¹n 2001-2010 vµ ph­íng h­íng ph¸t triÓn SMEs cña ViÖt Nam trong ng¾n h¹n nh­ nh÷ng so s¸nh thùc tÕ nhÊt ®Ó ®i tíi nh÷ng kiÕn nghÞ cô thÓ nhÊt. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu KLTN xoay quanh ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ ®¹o lµ tång hîp vµ ph©n tÝch, dùa trªn sè liÖu ®Ó thèng kª, kh¸i qu¸t ho¸ vÊn ®Ò võa ë tÇm vi m« lÉn vÜ m«, kÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p hÖ thèng ho¸ th«ng tin mét c¸ch hiÖn ®¹i ®Ó mang tíi cho ng­êi ®äc mét c¸i nh×n mang tÝnh chØnh thÓ vµ dÔ tiÕp cËn. Bè côc cña kho¸ luËn tèt nghiÖp Ngoµi lêi nãi ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc b¶ng, h×nh vµ tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ SMEs Ch­¬ng II: Kinh nghiÖm vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn SMEs cña §µi loan. Ch­¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn SMEs ë ViÖt nam cã liªn hÖ tíi §µi Loan Cïng víi tèc ®é ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, chøa ®ùng trong nã lµ nh÷ng biÕn ®éng vµ v« vµn rñi ro tiÒm Èn, mäi kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Òu mang tÝnh lÞch sö, giai ®o¹n. KLTN víi vÊn ®Ò nghiªn cøu “Kinh nghiÖm vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn SMEs cña §µi Loan vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn SMEs cña ViÖt Nam” kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ vÒ th«ng tin. T¸c gi¶ xin c¸m ¬n gi¸o viªn h­íng dÉn - Th¹c sÜ Ph¹m ThÞ Hång YÕn ®· tËn t×nh gióp ®ì ®Ó em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Hµ néi, th¸ng 12 n¨m 2003 Sinh viªn thùc hiÖn TrÇn TrÝ Dòng NhËt 3 - K38F - §H Ngo¹i th­¬ng Ch­¬ng 1: Tæng quan vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá Kh¸i niÖm vµ tiªu chÝ x¸c ®Þnh doanh nghiÖp võa vµ nhá. Kh¸i niÖm Kh¸i niÖm “Doanh nghiÖp võa vµ nhá” lµ mét kh¸i niÖm cã tÝnh chÊt ­íc lÖ. ViÖc ®­a ra kh¸i niÖm chuÈn x¸c vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá (SMEs) cã ý nghÜa lín ®Ó x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng ®­îc hç trî. NÕu ph¹m vi hç trî qu¸ réng sÏ kh«ng ®ñ søc bao qu¸t vµ t¸c dông hç trî sÏ gi¶m ®¸ng kÓ, v× hç trî tÊt c¶ nghÜa lµ kh«ng hç trî ai. Cßn nÕu ph¹m vi qu¸ hÑp sÏ kh«ng cã ý nghÜa vµ Ýt t¸c dông trong nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy, viÖc nghiªn cøu tiªu thøc ph©n lo¹i SMEs ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c chÝnh s¸ch hç trî qu¶n lý ®èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy, ph¸t huy ®­îc thÕ m¹nh vµ gi¶m thiÓu c¸c h¹n chÕ cña nã lµ mét viÖc lµm ®­îc c¸c ChÝnh phñ c¸c n­íc ®Æc biÖt quan t©m. Tuy nhiªn, kh«ng cã tiªu thøc thèng nhÊt ®Ó ph©n lo¹i SMEs cho tÊt c¶ c¸c n­íc, v× ®iÖu kiÖn kinh tÕ-x· héif mçi n­íc lµ kh¸c nhau, vµ ngay trong mét n­íc, sù ph©n lo¹i còng kh¸c nhau tuú theo tõng thêi kú, tõng ngµnh nghÒ vµ vïng l·nh thæ. Cã hai tiªu chÝ phæ biÕn dïng ®Ó ph©n lo¹i SMEs: tiªu chÝ ®Þnh tÝnh vµ tiªu chÝ ®Þnh l­îng. Nhãm tiªu chÝ ®Þnh tÝnh: dùa trªn nh÷ng ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña c¸c SMEs nh­ chuyªn m«n ho¸ thÊp, sè ®Çu mèi qu¶n lý Ýt, møc ®é phøc t¹p cña qu¶n lý thÊp c¸c tiªu chÝ nµy cã ­u thÕ lµ ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña vÊn ®Ò nh­ng th­êng khã x¸c ®Þnh trªn thùc tÕ. Dã ®ã, nã chØ lµm c¬ së ®Ó tham kh¶o, kiÓm chøng mµ Ýt ®­îc sö dông ®Ó ph©n lo¹i trong thùc tÕ. Nhãm tiªu chÝ ®Þnh l­îng: cã thÓ sö dông c¸c tiªu chÝ nh­: sè lao ®éng, gi¸ trÞ tµi s¶n hay vèn, doanh thu, lîi nhuËn, trong ®ã: Sè lao ®éng cã thÓ lµ lao ®éng trung b×nh trong danh s¸ch, lao ®éng th­êng xuyªn, lao ®éng thùc tÕ. Tµi s¶n hoÆc vèn cã thÓ dïng tæng gi¸ trÞ tµi s¶n (hay vèn), tµi s¶n cè ®Þnh (hay vèn cè ®Þnh), gi¸ trÞ tµi s¶n cßn l¹i. Doanh thu cã thÓ lµ tæng doanh thu/n¨m, tæng gi¸ trÞ gia t¨ng/n¨m (hiÖn nay, cã xu h­íng sö dông chØ sè nµy). ë hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi, c¸c SMEs th­êng ®­îc quy ®Þnh bëi c¸c quy m« vÒ vèn, vÒ sè lao ®éng kh«ng lín. Mét ®iÓm chung ë c¸c n­íc lµ kh«ng cã n­íc nµo quy ®Þnh c¸c yÕu tè vÒ c«ng nghÖ vÒ qu¶n lý vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Ph¶i ch¨ng c¸c yÕu tè nay kh«ng cã ranh giíi gi÷a doanh nghiÖp lín vµ doanh nghiÖp nhá. Tiªu chÝ x¸c ®Þnh SMEs ë §µi Loan vµ mét sè n­íc. §µi Loan Kh¸i niÖm SMEs ®­îc chÝnh thøc sö dông ë §µi Loan vµo th¸ng 9 n¨m 1967 khi ChÝnh phñ ®­a ra c¸c tiªu chuÈn x¸c ®Þnh SMEs ®Ó hç trî vµ h­íng dÉn c¸c doanh nghiÖp nµy. Theo quy ®Þnh nµy, c¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh SMEs bao gåm vèn kinh doanh, doanh thu vµ lao ®éng. Tõ ®ã ®Õn nay, trÞ gi¸ c¸c tiªu chÝ nµy ®· ®­îc ®iÒu chØnh nhiÒu lÇn cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi m¹nh mÏ cña §µi Loan trong h¬n 4 thËp kû võa qua. Qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh ®ã ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng 1: Th¸ng 9 n¨m 1967, ChÝnh phñ §µi Loan ban hµnh v¨n b¶n chÝnh thøc x¸c ®Þnh c¸c tiªu chÝ cña mét SMEs. Lóc ®Çu v¨n b¶n nµy chØ ph©n chia c¸c SMEs trong 2 lÜnh vùc chÝnh lµ s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i-dÞch vô. Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cã vèn kinh doanh nhá h¬n 5 triÖu NT$ hoÆc cã sè lao ®éng th­êng xuyªn Ýt h¬n 100 ng­êi ®Òu ®­îc coi lµ SMEs. Trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i, vËn t¶i vµ c¸c dÞch vô kh¸c nh­ dÞch vô c«ng nghiÖp, b¶o hiÓm... th× tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cã doanh sè h»ng n¨m nhá h¬n 50 triÖu NT$ hoÆc cã sè lao ®éng th­êng xuyªn nhá h¬n 50 ng­êi ®Òu ®­îc coi lµ SMEs. Th¸ng 3 n¨m 1973, ChÝnh phñ §µi Loan ®· ®iÒu chØnh lÇn thø nhÊt c¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh SMEs ®Ó phï hîp víi ®iÖu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc vµ ®Ó c¸c chÝnh s¸ch hç trî cña ChÝnh phñ ®èi víi SMEs mang l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n. Theo sù ®iÒu chØnh nµy, trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt, c¸c doanh nghiÖp cã vèn kinh doanh nhá h¬n 5 triÖu NT$ vµ tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp nhá h¬n 20 triÖu NT$ hoÆc c¸c doanh nghiÖp cã vèn kinh doanh nhá h¬n 5 triÖu vµ cã sè lao ®éng th­êng xuyªn nhá h¬n 300 ng­êi (trong ngµnh dÖt may vµ giÇy dÐp), 200 ng­êi trong ngµnh s¶n xuÊt thùc phÈm, hay 100 ng­êi (trong c¸c ngµnh chÕ t¹o kh¸c) ®Òu ®­îc coi lµ SMEs. B¶ng 1: C¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh SMEs cña §µi Loan tõ n¨m 1967 tíi nay. §¬n vÞ : §« la §µi Loan (NT$) N¨m Ngµnh s¶n xuÊt Ngµnh khai kho¸ng Ngµnh Th­¬ng m¹i, vËn t¶i, dÞch vô kh¸c 1967 -Vèn kinh doanh < 5 triÖu hoÆc -Lao ®éng <100 ng­êi - -Doanh thu < 5triÖu -Lao ®éng < 50 ng­êi 1973 -Vèn kinh doanh < 5 triÖu vµ -Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n <20 triÖu hoÆc -Vèn kinh doanh < 5 triÖu vµ - Sè lao ®éng < 300 ng­êi 1977 -Vèn kinh doanh < 20 triÖu vµ -Tæng tµi s¶n <60 triÖu hoÆc -Lao ®éng <300 ng­êi -Vèn kinh doanh < 20triÖu hoÆc -Lao ®éng < 500 ng­êi -Doanh thu/n¨m < 20 triÖu hoÆc -Lao ®éng<50 ng­êi 1979 nt -Vèn kinh doanh < 20triÖu nt 1982 -Vèn kinh doanh < 40 triÖu vµ -Tæng tµi s¶n <120 triÖu Nt -Doanh thu/ n¨m < 40 triÖu 1991 -Nh­ trªn nh­ng ¸p dông thªm cho c¶ ngµnh XD Nt nt 1995 -Vèn kinh doanh < 60 triÖu hoÆc -Lao ®éng <200 ng­êi -Doanh thu/ n¨m < 80 triÖu hoÆc -Lao ®éng<50 ng­êi Nguån: White paper on Small and Medium Enterprises in Taiwan.1998, Trang 177. Edited by Chung-Hua Institution for economic Research. Th¸ng 8 n¨m 1977, ChÝnh phñ §µi Loan tiÕp tôc ®iÒu chØnh c¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh SMEs. Trong lÇn ®iÒu chØnh nµy, §µi Loan ph©n chia mét c¸ch cô thÓ h¬n trong tõng ngµnh vµ tÊt c¶ c¸c tiªu chÝ ®Òu t¨ng lªn so víi giai ®o¹n tr­íc. Ch¼ng h¹n, trong ngµnh s¶n xuÊt, c¸c doanh nghiÖp cã vèn kinh doanh nhá h¬n 20 triÖu NT$ víi tæng tµi s¶n nhá h¬n 60 triÖu NT$ ®Òu ®­îc coi lµ SMEs. Trong ngµnh khai kho¸ng (lµ ngµnh ®éc lËp kÓ tõ lÇn ®iÒu chØnh nµy), c¸c doanh nghiÖp cã vèn kinh doanh nhá h¬n 20 triÖu NT$ hoÆc cã sè lao ®éng th­êng xuyªn nhá h¬n 500 ng­êi ®Òu ®­îc coi lµ SMEs. T­¬ng tù, trong c¸c ngµnh th­¬ng m¹i, vËn t¶i vµ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô kh¸c, doanh sè h»ng n¨m cña c¸c SMEs ®­îc n©ng lªn tíi 20 triÖu NT$. Së dÜ trong lÇn ®iÒu chØnh nµy, gi¸ trÞ c¸c chØ tiªu t¨ng lªn nhiÒu so víi giai ®o¹n tr­íc v× nÒn kinh tÕ §µi Loan giai ®o¹n nµy ph¸t triÓn rÊt nhanh. Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë møc hai con sè, ®Æc biÖt vµo c¸c n¨m 1976 tèc ®é t¨ng tr­ëng lµ 13,9%, n¨m 1977 lµ 10,2% vµ n¨m 1978 lµ 13,6%. Th¸ng 2/1979, ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ c¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh SMEs, nh»m b¶o ®¶m hiÖu qu¶ cao cho c¸c chÝnh s¸ch hç trî vµ qu¶n lý cña ChÝnh phñ ®èi víi c¸c SMEs trong ngµnh khai kho¸ng. ChÝnh phñ quy ®Þnh tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp chØ cÇn cã sè vèn kinh doanh nhá h¬n 20 triÖu NT$ ®Òu ®­îc coi lµ SMEs, bÊt luËn sè lao ®éng th­êng xuyªn cña c¸c doanh nghiÖp nµy lµ bao nhiªu. Th¸ng 9/1995 lµ lÇn söa ®æi cuèi cïng c¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh SMEs cña §µi Loan. Theo lÇn söa ®æi nµy c¸c doanh nghiÖp trong c¸c ngµnh chÕ t¹o, x©y dùng vµ khai kho¸ng cã sè vèn kinh doanh thÊp h¬n 60 triÖu NT$ hoÆc cã sè lao ®éng th­êng xuyªn thÊp h¬n 200 ng­êi lµ c¸c SMEs. Cßn trong lÜnh vùc n«ng, l©m, ng­ nghiÖp, cung cÊp ®iÖn, ga, dÇu, th­¬ng m¹i, vËn t¶i, kho b·i, viÔn th«ng, tµi chÝnh, b¶o hiÓm, dÞch vô bÊt ®éng s¶n, dÞch vô c«ng nghiÖp, th­¬ng m¹i, x· héi vµ con ng­êi, tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cã doanh sè hµng n¨m nhá h¬n 80 triÖu NT$ hoÆc cã sè lao ®éng th­êng xuyªn Ýt h¬n Ýt h¬n 50 ng­êi ®Òu lµ SMEs. Còng trong lÇn söa ®æi nµy, ngoµi kh¸i niÖm vÒ SMEs, §µi Loan cßn ®­a ra c¸c tiªu chÝ ®Ó x¸c ®Þnh thÕ nµo lµ mét doanh nghiÖp cã quy m« nhá. Theo ®ã c¸c doanh nghiÖp tho¶ m·n c¸c ®iÖu kiÖn sau ®­îc gäi lµ doanh nghiÖp cã quy m« nhá: Trong lÜnh vùc chÕ t¹o, x©y dùng vµ khai kho¸ng: Sè l­îng lao ®éng th­êng xuyªn cña c¸c doanh nghiÖp thÊp h¬n 20 ng­êi. Trong lÜnh vùc n«ng, l©m, ng­ nghiÖp, cung cÊp ®iÖn, ga vµ dÇu lµm nhiªn liÖu, th­¬ng m¹i, vËn t¶i, kho b·i, b­u chÝnh viÔn th«ng, tµi chÝnh, b¶o hiÓm, dÞch vô c«ng nghiÖp, dÞch vô nhµ ®Êt, dÞch vô th­¬ng m¹i, c«ng nghiÖp, x· héi vµ con ng­êi: Sè lao ®éng th­êng xuyªn cña c¸c doanh nghiÖp Ýt h¬n 5 ng­êi. NhËt B¶n PhÇn lín c¸c SMEs cña NhËt B¶n cã nguån gèc tõ c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong c¸c ngµnh thñ c«ng truyÒn thèng ®· tõng tån t¹i tõ thêi Minh TrÞ Thiªn Hoµng. Nh­ng vai trß vµ vÞ trÝ cña c¸c SMEs chØ ®­îc nãi tíi nhiÒu kÓ tõ khi kÕt thóc ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø II. Sau ChiÕn tranh, ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, gi¶i ph¸p h÷u hiÖu vµ thùc tÕ nhÊt ®­îc chÝnh phñ NhËt B¶n tÝnh ®Õn lµ nhanh chãng phôc håi vµ ph¸t triÓn hÖ thèng SMEs. §Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc ®ã, chÝnh phñ NhËt B¶n ®· ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p kiªn quyÕt ®Ó gióp ®ì SMEs. Cô thÓ lµ n¨m 1948, Tæng côc qu¶n lý c¸c SMEs ®· ®­îc thµnh lËp. §Õn 1963 NhËt B¶n ®· chÝnh thøc ban hµnh "LuËt ph¸t triÓn doanh ngiÖp võa vµ nhá" vµ ®­îc söa ®æi vµo n¨m 1973. B¶ng 2: Tiªu chÝ x¸c ®Þnh SMEs cña NhËt B¶n. Ngµnh SMEs Doanh nghiÖp nhá LuËt vÒ SMEs 1963 LuËt vÒ SMEs 1973 Lao ®éng (Ng­êi) Vèn (TriÖu yªn) Lao ®éng (Ng­êi) Vèn (TriÖu yªn) Khai kho¸ng, ChÕ t¹o, vËn t¶i, XD £ 300 £ 50 £ 300 £ 100 £ 20 (ng­êi) B¸n bu«n £ 30 £ 10 £ 100 £ 30 £ 20 (ng­êi) B¸n lÎ vµ dÞch vô £ 30 £ 10 £ 50 £ 10 £ 20 (ng­êi) Nguån: PGS-PTS Lª V¨n Sang - Vai trß cña SMEs trong ph¸t triÓn kinh tÕ NhËt B¶n - NXB Khoa häc X· héi 1997, Trang 23. Nh­ vËy, nh×n vµo B¶ng 2 trªn cã thÓ thÊy gi¸ trÞ c¸c tiªu chÝ ®Ó x¸c ®Þnh c¸c SMEs trong LuËt ph¸t triÓn SMEs söa ®æi n¨m 1973 ®Òu t¨ng lªn so víi n¨m 1963. Ch¼ng h¹n tiªu chÝ vÒ vèn trong ngµnh khai kho¸ng, chÕ t¹o, vËn t¶i, x©y dùng t¨ng gÊp 2 lÇn, tíi 100 triÖu yªn. Trong b¸n bu«n tiªu chÝ lao ®éng t¨ng tõ 30 tíi 100 ng­êi, tiªu chÝ vèn t¨ng tõ 10 triÖu tíi 30 triÖu yªn, trong b¸n lÎ vµ dÞch vô còng t¨ng t­¬ng tù. Khu vùc ASEAN T¹i c¸c n­íc ASEAN, kh¸i niÖm vÒ SMEs cßn cã sù kh¸c nhau. Song nh×n chung c¸c n­íc Singapore, Malaixia, In®«nªxia, Th¸i lan, Philippin ®Òu dùa vµo 2 tiªu chÝ c¬ b¶n ®Ó ph©n ®Þnh mét doanh nghiÖp thuéc quy m« võa, nhá hay lín, ®ã lµ: sè l­îng lao ®éng ®­îc sö dông vµ vèn ®Çu t­. Singapore quan niÖm SMEs lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã sè l­îng lao ®éng d­íi 100 ng­êi vµ vèn ®Çu t­ d­íi 1,2 triÖu ®« la Singapore. Víi Malaixia, SMEs lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã sè lao ®éng d­íi 200 ng­êi vµ vèn ®Çu t­ d­íi 2,5 triÖu ®« la Malaixia. Cßn víi In®«nªxia, Th¸i Lan vµ Philippin th× cã sù ph©n lo¹i chi tiÕt h¬n thµnh doanh nghiÖp võa, doanh nghiÖp nhá vµ doanh nghiÖp cùc nhá trong ®ã doanh nghiÖp cùc nhá th­êng lµ nh÷ng hé kinh doanh trong ph¹m vi gia ®×nh. Nh­ vËy quan niÖm thÕ nµo lµ mét SMEs ë mét sè n­íc ASEAN cßn cã sù kh¸c nhau, ®ång thêi sù ph©n ®Þnh nµy chØ mang ý nghÜa t­¬ng ®èi vµ chñ yÕu c¨n cø vµo quy m« vÒ vèn vµ lao ®éng cña nã. Do ®ã c¸ch x¸c ®Þnh SMEs còng m¾c ph¶i mét sè nh­îc ®iÓm nh­ c¸ch ph©n lo¹i mét sè n­íc trong khu vùc EU, Tøc lµ ch­a xÐt ®Õn yÕu tè ®Æc ®iÓm kinh tÕ ngµnh. Mü T¹i Mü, n¬i mµ khi nh¾c tíi, ng­êi ta nghÜ ngay ®Õn nh÷ng tËp ®oµn kinh tÕ hïng m¹nh th× vai trß cña c¸c SMEs còng ®­îc rÊt ®Ò cao ë ®©y. ViÖc ph©n lo¹i c¸c SMEs còng ®· tÝnh ®Õn sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c ngµnh. Bªn c¹nh nh÷ng tiªu chuÈn vÒ mÆt ®Þnh l­îng nh­: Lîi nhuËn víi møc t¨ng tr­ëng hµng n¨m d­íi 150.000 USD trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, dÞch vô vµ th­¬ng m¹i; hay c¸c tiªu chuÈn vÒ lao ®éng ®Ó ph©n lo¹i quy m« SMEs tïy thuéc vµo tõng ngµnh riªng biÖt nh­ sau: Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: Tæ chøc cã tõ 250 lao ®éng trë xuèng ®­îc coi lµ doanh nghiÖp nhá. Trong ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô vµ th­¬ng m¹i b¸n lÎ: doanh nghiÖp cã d­íi 100 lao ®éng th× ®­îc coi lµ nhá; tõ 100-1.000 lao ®éng ®­îc coi lµ võa vµ tõ 1.000 lao ®éng trë lªn ®­îc coi lµ lín vµ rÊt lín. LuËt SMEs cña Mü cßn cã thªm mét sè tiªu chuÈn vÒ mÆt ®Þnh tÝnh nh­: SMEs lµ mét xÝ nghiÖp ®éc lËp, kh«ng ë vµo ®Þa vÞ chi phèi trong ngµnh cña m×nh liªn quan. Theo kh¸i niÖm cña Mü, c¸c SMEs kh«ng ph¶i lµ c«ng ty con hoÆc xÝ nghiÖp vÖ tinh cña nh÷ng c«ng ty lín. §iÒu nµy kh¸c h¼n víi c¸c SMEs ë NhËt, c¸c c«ng ty con hoÆc xÝ nghiÖp vÖ tinh thuéc c«ng ty lín vÉn ®­îc h­ëng nh÷ng ®Æc quyÒn cña c¸c SMEs. Liªn minh Ch©u ¢u (EU). Khu vùc SMEs ®­îc ph¸t triÓn rÊt m¹nh ë c¸c n­íc EU, 80% sè doanh nghiÖp ë EU cã sè nh©n c«ng d­íi 100 ng­êi. Tiªu chÝ ph©n lo¹i SMEs ë EU th­êng c¨n cø vµo sè lao ®éng vµ doanh sè hoÆc vèn kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp ®­îc coi lµ SMEs lµ c¸c doanh nghiÖp cã d­íi 250 lao ®éng, doanh sè kh«ng qu¸ 40 triÖu EURO hoÆc cã tæng sè vèn h»ng n¨m kh«ng qu¸ 27 triÖu EURO hoÆc cæ phÇn kh«ng qu¸ 25% ë mét doanh nghiÖp lín. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tiªu chÝ x¸c ®Þnh doanh nghiÖp võa vµ nhá. Sù ph©n lo¹i doanh nghiÖp theo quy m« lín, nhá cã tÝnh chÊt quy ­íc vµ phô thuéc nhiÒu vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau. C¸c yÕu tè chÝnh bao gåm : Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét n­íc: Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét n­íc cµng cao gi¸ trÞ c¸c tiªu chÝ cµng t¨ng lªn. Nh­ vËy, ë c¸c n­íc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ thÊp th× c¸c chØ sè vÒ lao ®éng, vèn... ®Ó ph©n lo¹i SMEs th­êng thÊp h¬n so víi c¸c n­íc ph¸t triÓn. VÝ dô, ë NhËt B¶n, c¸c lo¹i doanh nghiÖp trong ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c, chÕ t¹o, vËn t¶i, x©y dùng.... ®­îc gäi lµ SMEs khi sè vèn kinh doanh cña chóng d­íi 100 triÖu yªn vµ sè lao ®éng th­êng xuyªn trong n¨m d­íi 300 ng­êi. Trong khi ®ã ë Th¸i Lan, c¸c tiªu chÝ t­¬ng øng lµ 20 triÖu Baht vµ 100 ng­êi. TÝnh chÊt nghÒ nghiÖp : Do ®Æc ®iÓm cña tõng ngµnh nghÒ, cã ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng (nh­ ngµnh dÖt may), cã ngµnh sö dông nhiÒu vèn (nh­ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng , chÕ t¹o,.. ). Do ®ã, cÇn tÝnh ®Õn tÝnh chÊt nµy ®Ó cã sù so s¸nh, ®èi chøng trong ph©n lo¹i SMEs gi÷a c¸c ngµnh kh¸c nhau. Trªn thùc tÕ, ë c¸c n­íc ng­êi ta ph©n lo¹i SMEs dùa vµo ®Õn 3 nhãm ngµnh. Ch¼ng h¹n, ë NhËt B¶n, ng­êi ta ph©n chia theo 3 nhãm: (1) Nhãm c«ng nghiÖp khai th¸c chÕ t¹o; (2) Nhãm th­¬ng nghiÖp b¸n bu«n vµ (3) Nhãm th­¬ng nghiÖp b¸n lÎ vµ dÞch vô. Vïng l·nh thæ: Do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a c¸c vïng kh¸c nhau cho nªn quy m« c¸c SMEs còng kh¸c nhau. Mét SMEs ë c¸c vïng ®« thÞ nh­ng nã cã thÓ lµ doanh nghiÖp lín ë c¸c vïng n«ng th«n vµ miÒn nói. C¸c chØ tiªu cña SMEs ë thµnh thÞ th­êng cao h¬n c¸c chØ tiªu SMEs ë n«ng th«n. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra n¨m 1990 cña ViÖn Khoa häc Lao ®éng vµ C¸c vÊn ®Ò x· héi th× ë thµnh thÞ, mçi doanh nghiÖp nhá b×nh qu©n t¹o ra 15,5 chç lµm viÖc, vèn b×nh qu©n cña mét doanh nghiÖp lµ 25.636 USD ; tæng gi¸ trÞ t¨ng thªm lµ 10.260 USD doanh thu b×nh qu©n lµ 40.883 USD. Trong khi ®ã, ë n«ng th«n, mçi doanh nghiÖp nhá b×nh qu©n t¹o ra 10,4 chç lµm viÖc (b»ng 67% doanh nghiÖp ë thµnh thÞ); tæng gi¸ trÞ t¨ng thªm b»ng mét nöa cña c¸c doanh nghiÖp ë thµnh thÞ; doanh thu b×nh qu©n mét doanh nghiÖp lµ 13.548 USD (b»ng 33% so víi doanh nghiÖp ë thµnh thÞ). TÝnh lÞch sö : Mét doanh nghiÖp cã quy m« lín trong qu¸ khø nh­ng hiÖn t¹i hoÆc t­¬ng lai nã l¹i lµ SMEs. Ch¼ng h¹n ë §µi Loan, n¨m 1967 ChÝnh phñ quy ®Þnh r»ng : trong ngµnh c«ng nghiÖp, c¸c doanh nghiÖp cã vèn kinh doanh nhá h¬n 5 triÖu NT$ (t­¬ng ®­¬ng víi 130.000 USD) lµ SMEs nh­ng tíi n¨m 1989, tiªu chÝ nµy lµ 40 triÖu NT$ (t­¬ng ®­¬ng 1,40 triÖu USD) vµ n¨m 1995, tiªu chÝ nµy l¹i t¨ng lªn tíi 60 triÖu NT$. Môc ®Ých ph©n lo¹i: Kh¸i niÖm SMEs sÏ kh¸c nhau nÕu môc ®Ých ph©n lo¹i kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n, kh¸i niÖm SMEs víi môc ®Ých ph©n lo¹i ®Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp yÕu, míi ra ®êi sÏ kh¸c kh¸i kh¸i niÖm SMEs víi môc ®Ých ®Ó gi¶m thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp cã c«ng nghÖ s¹ch, hiÖn ®¹i vµ kh«ng g©y « nhiÔm m«i tr­êng.... §Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña SMES ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi §Æc ®iÓm chung cña c¸c SMEs. ¦u thÕ: Nh¹y c¶m, thÝch øng nhanh víi sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. Th«ng th­êng, c¸c SMEs n¨ng ®éng vµ linh ho¹t h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp lín trong s¶n xuÊt kinh doanh. PhÇn lín c¸c SMEs cã kh¶ n¨ng ®æi míi trang thiÕt bÞ kü thuËt nhanh h¬n, cã kh¶ n¨ng thÝch øng nhanh h¬n víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Khi thÞ tr­êng biÕn ®éng th× c¸c SMEs còng dÔ dµng thay ®æi mÆt hµng hoÆc chuyÓn h­íng kinh doanh. SMES ®­îc thµnh lËp dÔ dµng v× vèn ®Çu t­ Ýt: Do ®ã chóng t¹o ra c¬ héi ®Çu t­ ®èi víi nhiÒu ng­êi, t¹o ®iÖu kiÖn cho mäi tÇng líp nh©n d©n trong n­íc dï ë ®iÖu kiÖn v¨n ho¸, gi¸o dôc kh¸c nhau ®Òu cã thÓ t×m kiÕm c¬ héi lËp nghiÖp. ChÝnh v× thÕ mµ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn còng nh­ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, sè l­îng SMEs t¨ng rÊt nhanh vµ chiÕm tû lÖ tuyÖt ®èi trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Sau khi thµnh lËp, SMEs sím ®i vµo ho¹t ®éng vµ cã kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn (vÝ dô ë Mü, Anh, Ph¸p) cho thÊy c¸c SMEs hµng n¨m cã thÓ khÊu hao ®Õn 50-60% gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh vµ thêi gian hoµn vèn kh«ng qu¸ 2 n¨m. ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, viÖc thu håi vèn còng t­¬ng ®èi nhanh, tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh cña chñ doanh nghiÖp vµ ®Æc ®iÓm tõng lÜnh vùc kinh doanh còng nh­ chÝnh s¸ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cña Nhµ n­íc.... SMEs th­êng sö dông c¸c lo¹i m¸y mãc c«ng nghÖ trung b×nh, ®ßi hái sö dông nhiÒu lao ®éng, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc, dÖt, giÇy da... Tuy nhiªn, c¸c SMEs dï cã quy m« nhá nh­ng vÉn cã ®iÖu kiÖn sö dông c¸c m¸y mãc trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, n¨ng suÊt cao, ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm. VÝ dô, c¸c SMEs trong lÜnh vùc chÕ t¹o ë NhËt ®­îc trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ rÊt hiÖn ®¹i vµ th­êng lµ c¸c nhµ thÇu phô cung cÊp mét phÇn linh kiÖn, phô tïng trong c¸c s¶n phÈm hoµn chØnh cña c¸c c«ng ty lín, mÆc dï ®iÖu kiÖn kü thuËt ®ßi hái rÊt cao. SMEs cÇn diÖn tÝch nhá, ®ßi hái vÒ c¬ së h¹ tÇng kh«ng qu¸ cao. V× thÕ nã cã thÓ ®­îc ®Æt ë nhiÒu n¬i trong n­íc, tõ thµnh thÞ cho tíi c¸c vïng n«ng th«n, miÒn nói vµ h¶i ®¶o... §ã chÝnh lµ ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt cña SMEs ®Ó cã thÓ gi¶m bít sù chªnh lÖch vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a c¸c vïng trong mét n­íc, gi¶m bít luång ch¶y lao ®éng tËp trung vµo c¸c thµnh phè, ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n. Ngoµi ra, c¸c SMEs cßn cã ­u thÕ ë chç ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ, quan hÖ gi÷a ng­êi sö dông lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng gÇn gòi, th©n thiÖn h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp lín. Sù ®×nh trÖ, thua lç, ph¸ s¶n cña c¸c SMEs cã ¶nh h­ëng Ýt hoÆc kh«ng g©y nªn khñng ho¶ng kinh tÕ-x· héi, ®ång thêi c¸c SMEs Ýt bÞ ¶nh h­ëng h¬n bëi c¸c cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ... H¹n chÕ: C¸c SMEs cã quy m« nhá, nªn cã nh÷ng h¹n chÕ chñ yÕu nh­: SMEs khã cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ c«ng nghÖ míi, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ ®ßi hái ®Çu t­ vèn lín, do ®ã ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt lao ®éng, h¹n chÕ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. SMEs thiÕu kh¶ n¨ng më réng thÞ tr­êng tiªu thô quèc tÕ, khã kh¨n trong viÖc thiÕt lËp vµ më réng hîp t¸c víi bªn ngoµi. SMEs th­êng thiÕu nh÷ng nhµ qu¶n lý cã tr×nh ®é, thiÕu ®éi ngò lao ®éng lµnh nghÒ, thiÕu chuyªn gia cè vÊn cho doanh nghiÖp. SMEs khã cã kh¶ n¨ng t×m ®­îc c¸c nguån vèn cña ng©n hµng. V× b¶n th©n nã thiÕu tµi s¶n thÕ chÊp, khã x©y dùng ®­îc c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh... SMEs khã cËp nhËt ®­îc c¸c th«ng tin trong kinh doanh vµ dÔ bÞ c¸c c«ng ty lín th«n tÝnh... Vai trß cña SMEs ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi. Nh×n vµo trong B¶ng 3 (ë trang sau) ta cã thÓ thÊy r»ng, c¸c SMEs ®ang chiÕm tuyÖt ®¹i ®a sè trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp ë c¸c n­íc. ThÊp nhÊt lµ Th¸i Lan, c¸c SMEs còng chiÕm tíi ®Õn 80% cßn l¹i hÇu hÕt c¸c n­íc tû lÖ nµy lµ trªn 90%, ®Æc biÖt c¸c n­íc nh­ §µi Loan, NhËt B¶n, Trung Quèc, §øc, Mü.... tû lÖ nµy lªn tíi trªn 98%. B¶ng 3: Tû lÖ SMEs trong tæng sè doanh nghiÖp ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi N­íc Tû lÖ SMEs/ Tæng sè DN Tû lÖ Lao ®éng (%) Tû lÖ tæng gi¸ tri s¶n l­îng (%) §µi Loan 98,6 78,0 50 Canada 98,1 70,0 50 Nh©t B¶n 99,1 79,2 51,8 Ph¸p 98,2 73,5 52 Hång k«ng 98 60 57 Phi-lip-pin 95,4 73,5 52 Singapo 98 48 - §øc 98,6 75 45,5 Hµn Quèc 98 77,8 50,2 Hoa Kú 98 78,5 50 Trung Quèc 99,1 - 66,9 Ên §é 90 80,2 50 Th¸i Lan 80 80 52 Nguån: PTS Lª Thanh Hµ-Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn SMEs ë VN T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ sè 12 - Th¸ng 10/96, Trang 36. Tuy c¸c SMEs ch­a ®ãng gãp vµo tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng t­¬ng xøng víi tû lÖ cña nã (chiÕm kho¶ng trªn 1/2 tæng gi¸ tri s¶n l­îng cña c¸c n­íc), nh­ng tû lÖ viÖc lµm mµ c¸c doanh nghiÖp nµy t¹o ra th× thËt ®¸ng kÓ, hÇu hÕt c¸c n­íc tû lÖ nµy lµ kho¶ng 60%-70%, riªng Th¸i Lan n­íc cã tû lÖ SMEs trong tæng sè thÊp nhÊt (so víi c¸c n­íc liÖt kª) th× tû lÖ lao ®éng lµm trong c¸c doanh nghiÖp nµy l¹i chiÕm rÊt cao, tíi 80% vµ thÊp nhÊt lµ Singapore còng chiÕm 48%. VËy cã thÓ nãi c¸c SMEs ®ang chiÕm tuyÖt ®¹i ®a sè trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp ë c¸c,víi sè l­îng hïng hËu nh­ vËy c¸c doanh nghiÖp nµy còng ®ang ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo tæng s¶n l­îng trong nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc, nh­ng ®IÓm næi bËt cña c¸c doanh nghiÖp nµy lµ kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Sau ®©y, chóng ta sÏ ®i s©u ph©n tÝch vai trß cña SMEs ë mét sè n­íc cô thÓ. Vai trß cña c¸c SMEs ë NhËt B¶n. NÕu nh­ ®Æc ®iÓm vÒ quy m« vµ lÜnh vùc ho¹t ®éng th× lo¹i h×nh SMEs ë NhËt B¶n kh«ng kh¸c biÖt nhiÒu so víi nhiÒu n­íc, th× viÖc phèi hîp hîp t¸c chÆt chÏ vµ quan hÖ ®an xen gi÷a chóng víi doanh nghiÖp lín ë NhËt B¶n l¹i lµ ®Æc ®iÓm kh¸ ®éc ®¸o trong c¬ cÊu c«ng nghiÖp n­íc nµy. ChÝnh sù phèi hîp cã hiÖu qu¶ ®ã ®· t¹o nªn mét nÒn kinh tÕ NhËt B¶n ®ång ®iÖu nh­ mét giµn nh¹c giao h­ëng vÜ ®¹i, mµ trong ®ã c¸c doanh nghiÖp chÝnh lµ c¸c nh¹c c«ng, ®· t¹o nªn mét b¶n nh¹c kú diÖu cña - Sù ph¸t triÓn thÇn kú cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø II. Ta cã thÓ ph©n tÝch cô thÓ ®Æc tr­ng nµy th«ng qua mét sè khÝa c¹nh chñ yÕu sau ®©y. Thø nhÊt, Dï ph©n t¸n vµ ho¹t ®éng ë nhiÒu lÜnh vùc song xÐt trong c¬ cÊu chung, c¸c SMEs ë NhËt B¶n lµ mét bé phËn cÊu thµnh trong d©y truyÒn s¶n xuÊt chung. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ trong viÖc ph©n c«ng lao ®éng s¶n xuÊt. Th­êng c¸c SMEs ®¶m nhËn c¸c c«ng ®o¹n tr­íc vµ sau cña qu¸ tr×nh chÕ t¹o cña c¸c doanh nghiÖp lín. HiÖn nay, phÇn lín c¸c SMEs lµ xÝ nghiÖp gia c«ng chÕ biÕn cña c¸c h·ng lín. NhiÒu xÝ nghiÖp phô thuéc vµo hoµn toµn c«ng ty “mÑ”. Song, ®a phÇn lµ cã quan hÖ víi nhiÒu c«ng ty kh¸c. Do vËy, sè l­îng cña nã mét phÇn phô thuéc vµo quy m« cña c¸c h·ng lín. Ng­êi ta tÝnh r»ng 3/4 c¸c h·ng, c¸c c«ng ty lín cña NhËt sö dông tõ 100 xÝ nghiÖp gia c«ng chÕ biÕn trë lªn. Mét c«ng ty lín cã thÓ hîp ®ång gia c«ng chÕ biÕn tíi 50% sè l­îng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm cña nã. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu h×nh thøc gia c«ng chÕ biÕn lµ c«ng nghiÖp l¾p r¸p, nh÷ng ngµnh mµ s¶n xuÊt th­êng ®i qua nhiÒu c«ng ®o¹n kh¸c nhau trong mét nhµ m¸y, hoÆc d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Do ®ã, tÝnh bÒn v÷ng cña c¸c mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp lín vµ SMEs ë mét khÝa c¹nh nµo ®ã ®­îc quyÕt ®Þnh bëi tÝnh chÊt “kü thuËt” cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §øng vÒ phÝa m×nh c¸c SMEs trë thµnh mét bé phËn cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt trong mét c«ng ty lín, thËm trÝ ë c¸c c«ng ty kh¸c nhau, ®· cho phÐp ph¸t huy lîi thÕ cña m×nh. VÒ phÝa c«ng ty lín, Ých lîi do viÖc ph©n phèi lµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. H¬n thÕ n÷a, ®øng trªn quan ®iÓm chung, chÝnh sù ph©n c«ng nµy ®· t¹o ra nhiÒu ­u thÕ, cho phÐp khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng cña c¸ nh©n, xÝ nghiÖp vµ ®­a l¹i hiÖu qu¶ cao, víi chi phÝ thÊp gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Thø hai, ViÖc t×m kiÕm vµ huy ®éng c¸c nguån vèn cña SMEs còng lµ mét c¸ch ®Ó duy tr× ho¹t ®éng b×nh th­êng cña c¶ quy tr×nh s¶n xuÊt khi coi xÝ nghiÖp lín, xÝ nghiÖp võa vµ nhá n»m trong mét hÖ thèng cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Mèi quan hÖ c¬ cÊu nµy cßn thÓ hiÖn rÊt râ trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¶i tæ s¶n xuÊt. B¶n th©n c¸c c«ng ty nhá ph¶i tù v­¬n lªn ®¸p øng yªu cÇu kü thuËt vµ chÊt l­îng ®Ó cã thÓ gi÷ uy tÝn víi c«ng ty “mÑ”. ChÝnh v× lÏ ®ã, viÖc liªn tôc v­¬n lªn cña chÝnh m×nh lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan trong ®iÖu kiÖn c¹nh gay g¾t vµ ®Õn l­ît nã l¹i lµ ®éng lùc thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung. §iÒu quan träng n÷a lµ nhê ®ã mµ cã thÓ gióp c«ng ty liªn tôc thay ®æi tõng phÇn kü thuËt vµ c«ng nghÖ cña m×nh. Thø ba, Lîi Ých vµ sù g¾n bã gi÷a SMEs víi doanh nghiÖp lín cßn thÓ hiÖn ë viÖc phèi hîp ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña thÞ tr­êng. B¶n th©n c¸c xÝ nghiÖp lín kh«ng thÓ tho¶ m·n ®­îc thÞ tr­êng nãi chung v× thÕ sù bæ sung kho¶ng trèng ®ã b»ng viÖc ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu l¹i lµ lîi thÕ mµ SMEs cã thÓ thùc hiÖn tèt. H¬n thÕ n÷a, tÝnh chÊt ph©n phèi hîp vµ g¾n bã thÓ rÊt râ khi SMEs lµ chñ lùc ë c¸c thÞ tr­êng ®Þa ph­¬ng. V× thÕ quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp lín vµ ®Þa ph­¬ng dùa trªn nguyªn t¾c “tËn dông ®Þa ph­¬ng lµ chÝnh”, cßn SMEs th× coi viÖc tån t¹i t­¬ng hç gi÷a doanh nghiÖp vµ ®Þa ph­¬ng lµ “cë së”. ChÝnh v× vËy, viÖc nhanh chãng ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ tr­êng ®· ®­îc c¸c SMEs thùc hiÖn mét c¸ch xuÊt s¾c, gãp phÇn cïng víi c¸c nghiÖp lín æn ®Þnh ®­îc thÞ tr­êng vµ gióp ®ì lÉn nhau ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n chung. Thø t­, quan hÖ gi÷a SMEs víi doanh nghiÖp lín cã thÓ nhËn thÊy qua sù vËn ®éng cña thÞ tr­êng lao ®éng vµ vèn. Th­êng th­êng SMEs lµ n¬i thu hót lao ®éng d«i ra tõ n«ng nghiÖp vµ c¸c nguån lao ®éng d­ thõa kh¸c: hoc sinh, sinh viªn míi ra tr­êng, ng­êi vÒ h­u... ChÝnh ®éi ngò lao ®éng nµy ®­îc sö dông mét c¸ch phï hîp vµ mang l¹i hiÖu qu¶ trong c¸c SMEs. §¹i bé phËn ng­êi NhËt B¶n ph¸t huy n¨ng lùc cña m×nh t¹i c¸c SMEs vµ ®· t¸i s¶n xuÊt ra cuéc sèng b¶n th©n vµ gia ®×nh m×nh t¹i ®ã. Theo truyÒn thèng cña NhËt B¶n, c¸c c«ng ty th­êng Ýt sa th¶i c«ng nh©n dï hä gÆp khã kh¨n trong kinh doanh, kÓ c¶ ë thêi kú suy tho¸i. Do vËy, ®Ó ®èi phã víi vÊn ®Ò nµy th­êng c«ng ty lín sÏ bít l¹i mét sè c«ng viÖc mµ b¹n hµng cña hä lµ c¸c SMEs ®· thùc hiÖn ®Ó cho c«ng nh©n cña m×nh tù lµm lÊy. §iÒu ®ã ®· buéc c¸c c«ng ty võa vµ nhá ph¶i tù ®iÒu chØnh vµ th­êng lµ gÆp khã kh¨n: ph¶i gi¶m gi¸ thµnh, vèn.... V× thÕ, ng­êi ta nãi trong quan hÖ nµy c¸c SMEs nh­ c¸c c¸i “van” ®Ó ®iÒu tiÕt khi kinh tÕ suy tho¸i hay h­ng thÞnh. Thø n¨m, Dï cã nhiÒu ®iÓm bÊt lîi trong kinh doanh, song kh«ng v× thÕ mµ nh÷ng ­u thÕ cña SMEs bÞ lu mê. Tr¸i l¹i tÝnh n¨ng ®éng vµ tù chñ cña nã lµ biÓu hiÖn rÊt râ vÒ tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. §Ó ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña thÞ tr­êng vµ t×m chç ®øng trong th­¬ng ._.tr­êng c¹nh tranh ngµy mét gay g¾t trong n­íc còng nh­ quèc tÕ, nhiÒu c«ng ty võa vµ nhá ®· ®Çu t­ m¹nh vµo nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm míi vµ xuÊt hiÖn b»ng nh÷ng s¶n phÈm ®éc ®¸o vµ ph­¬ng thøc kinh doanh ®éc lËp cña m×nh. NhiÒu c«ng ty lín ®· tr­ëng thµnh tõ nh÷ng SMEs nh­ vËy. Ch¼ng h¹n nh­ tËp ®oµn khæng lå Sony vÒ thiÕt bÞ nghe nh×n, hoÆc Kyacera vÒ thiÕt bÞ ®iÖn tö, Daiei vÒ kinh doanh siªu thÞ. §Æc biÖt lµ khi nÒn kinh tÕ NhËt l©m vµo thêi kú suy tho¸i tõ ®Çu thËp kû 90, c¸c SMEs l¹i thÓ hiÖn rÊt râ tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña m×nh. C¸c c«ng ty nµy vÉn duy tr× ®­îc ho¹t ®éng cña m×nh vµ kÞp ®iÒu chØnh, phôc håi vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng. Mét biÓu hiÖn rÊt râ tÝnh ®éc lËp rÊt râ tÝnh ®éc lËp cña c¸c SMEs ë NhËt B¶n lµ sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. ChØ riªng, n¨m 1993 c¸c SMEs NhËt B¶n ®· thùc hiÖn 698 dù ¸n ®Çu t­ ra n­íc ngoµi bao gåm 432 dù ¸n cña c¸c c«ng ty s¶n xuÊt, 110 dù ¸n cña c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i vµ 19 dù ¸n cña c¸c c«ng ty x©y dùng, trong sè ®ã cã 533 dù ¸n ®Çu t­ vµo khu vùc ch©u ¸. Qua nh÷ng ph©n tÝch ë trªn ta cã thÓ thÊy tÝnh ®éc lËp vµ sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a khu vùc doanh nghiÖp nµy víi c¸c doanh nghiÖp lín qu¶ lµ ®éc ®¸o. ChÝnh v× thÕ c¸c SMEs ®· ph¸t huy tèi ®a tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña m×nh, ®ãng mét vai trß lín trong mäi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Sù ®ãng gãp ®ã ®­îc thÓ hiÖn qua nhiÒu mÆt trong nÒn kinh tÕ vµ x· héi NhËt B¶n mµ ta cã thÓ tãm l¹i nh­ sau: Thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gãp phÇn n©ng cao khèi l­îng vµ chÊt l­îng hµng ho¸ tiªu dïng vµ dÞch vô d©n c­, t¹o ra nhiÒu viÖc lµm vµ ®µo t¹o tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. Bæ xung cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp lín: lµm c¬ së vÖ tinh, gia c«ng, cung cÊp dÞch vô cho c¸c doanh nghiÖp lín, kÓ c¶ viÖc thu hót lao ®éng tõ doanh nghiÖp lín trong qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n phÈm ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ. SMEs n¨ng ®éng trong c¬ cÊu c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp lín. Chi phÝ ®Çu t­ thÊp, t¹o kh¶ n¨ng thö nghiÖm c¸c s¶n phÈm míi, nªn c¸c SMEs lµ "v­ên ­¬m" cña c¸c s¶n nghiÖp ®ang h×nh thµnh. Gãp phÇn vµo ph¸t triÓn vµ lµm sèng ®éng kinh tÕ ®Þa ph­¬ng. SMEs t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh võa chèng ®éc quyÒn trong kinh doanh. SMEs cã nh÷ng ®ãng gãp kh«ng nhá cho xuÊt khÈu, thu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc. Kh«ng chØ ë phÇn gi¸n tiÕp qua s¶n phÈm xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp lín, mµ nhiÒu s¶n phÈm cña hä cã gi¸ vµ cã ®­îc thÞ tr­êng truyÒn thèng, trùc tiÕp tham gia ph©n c«ng, hîp t¸c quèc tÕ th«ng qua ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, kh«ng chØ xuÊt khÈu t­ b¶n mµ c¶ kü thuËt c«ng nghÖ. VÒ mÆt x· héi, c¸c SMEs gãp phÇn tÝch cùc cho qu¸ tr×nh t¸i ph©n phèi, thu nhËp, vµ b×nh ®½ng x· héi, võa thóc ®Èy lµm t¨ng tÇng líp trung l­u cã thu nhËp kh¸, võa lµm gi¶m ng­êi nghÌo, ®ång thêi gãp phÇn n©ng cao tiªu dïng cña d©n c­ víi nhu cÇu ®a d¹ng, nhiÒu chñng lo¹i s¶n phÈm chÊt l­îng cao. C¸c SMEs cßn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ vïng, ®Æc biÖt nh÷ng vïng mµ c¸c doanh nghiÖp lín kh«ng víi tíi ®­îc, gãp phÇn lµm t¨ng thu nhËp, t¹o viÖc lµm cho d©n c­ n¬i mµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng vµ ®Æc biÖt lµ duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng v× c¸c lo¹i ngµnh nghÒ nµy phï hîp víi lo¹i h×nh SMEs.... Nh­ vËy, dï víi quy m« khiªm tèn song vÞ trÝ cña c¸c SMEs xÐt vÒ sè l­îng vµ møc ®é ®ãng gãp trong nÒn kinh tÕ NhËt B¶n th× qu¶ thùc lµ hoµn toµn kh«ng nhá (cã thÓ minh ho¹ qua con sè thèng kª n¨m 1991, c¸c SMEs ë NhËt B¶n chiÕm 99,1% sè c¸c doanh nghiÖp thuéc ngµnh c«ng nghiÖp vµ sö dông 79,2 lao ®éng trong c¸c ngµnh ®ã. Riªng ngµnh chÕ t¹o, c¸c doanh nghiÖp nµy chiÕm 99,5% sè doanh nghiÖp, 73,8% sè lao ®éng vµ 51,8% gi¸ trÞ hµng ho¸ b¸n ra). VËy cã thÓ nãi r»ng nÒn c«ng nghiÖp NhËt b¶n ®ang thùc sù dùa vµo c¸c SMEs. §Æc biÖt, lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy ho¹t ®éng trong hÇu hÕt c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô tuy møc ®é cã kh¸c nhau. Mét ®Æc ®iÓm kh¸ râ nÐt lµ c¸c SMEs ho¹t ®éng ë nh÷ng n¬i cã quy m« thÞ tr­êng nhá hoÆc nh÷ng ngµnh mµ cung cÊp kü thuËt hiÖn ®¹i khã kh¨n. Cßn c¸c doanh nghiÖp lín th­êng ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã ­u thÕ vÒ quy m«. Thùc tÕ, nh÷ng lÜnh vùc nµo phï hîp víi c¸c SMEs vÒ mÆt kü thuËt th× nhÊt ®Þnh nã tån t¹i, cßn trong lÜnh vùc ho¹t ®éng míi th× liªn tôc n¶y sinh vµ c¸c SMEs nhanh chãng ra ®êi. V× thÕ, viÖc c¸c SMEs ho¹t ®éng ®a lÜnh vùc vµ nÕu kh«ng cã nã th× viÖc t¸i s¶n xuÊt vµ sù ph¸t triÓn liªn tôc bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n kh«ng thÓ thµnh c«ng nh­ chóng ta ®· chøng kiÕn. Vai trß cña c¸c SMEs trong nÒn kinh tÕ Mü. NÕu kh«ng ®äc c¸c sè liÖu cô thÓ mµ chØ dùa vµo Ên t­îng th× ch¾c ch¾n lµ hÇu hÕt chóng ta sÏ ®¸nh gi¸ thÊp vai trß cña c¸c SMEs ë Mü. §iÒu thó vÞ lµ ngay trªn trªn ®Êt n­íc ®­îc gäi lµ "§¹i b¶n doanh" cña hµng ngh×n c«ng ty khæng lå nhÊt nh× thÕ giíi nµy l¹i cã mét Côc Qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá toµn quèc (SBA) vµ trùc thuéc Tæng thèng Mü. Th«ng qua nh÷ng sè liÖu cô thÓ vµ ph©n tÝch d­íi ®©y cã thÓ sÏ lµm thay ®æi quan niÖm cña nh÷ng ai ch­a biÕt nhiÒu vÒ SMEs ë Mü. Cã thÓ nãi c¸c SMEs lµ bé phËn cÊu thµnh cùc kú quan träng trong nÒn kinh tÕ Mü, chóng gi÷ mét vai trß ®¸ng kÓ trong qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt. Theo lêi ¤ng Al Gore, phã tæng thèng Mü, th×: “C¸c SMEs chÝnh lµ gi­êng cét cña nÒn kinh tÕ Mü, bëi h¬n 90% trong sè h¬n 21 triÖu doanh nghiÖp cña Mü lµ c¸c SMEs, chiÕm xÊp xØ 1/2 GNP cña n­íc Mü, ®· t¹o ra kho¶ng 2/3 chç lµm míi trong tæng sè cña toµn n­íc Mü”. Mét trong nh÷ng vai trß næi bËt ®Çu tiªn ph¶i kÓ ®Õn cña c¸c SMEs ë Mü ®ã lµ ®ãng gãp cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy trong lÜnh vùc t¹o viÖc lµm. Còng nh­ nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn kh¸c, c¸c doanh nghiÖp nãi chung chØ thuª sè l­îng c«ng nh©n ë møc tèi thiÓu ®Ó gi¶m tèi ®a chi phÝ lao ®éng. ThÕ nh­ng, ®¹i ®a sè c¸c SMEs cña Mü ®Òu thuéc lo¹i doanh nghiÖp thu hót lùc l­¬ng lao ®éng rÊt ®«ng ®¶o. Trong khi c¸c doanh nghiÖp lín gi¶m c«ng nh©n viªn vµ Ýt nhËn ng­êi míi, th× riªng trong n¨m 1997 toµn bé chç lµm viÖc t¨ng thªm ®Òu lµ do c¸c SMEs t¹o ra. C¸c SMEs cña Mü kh«ng nh÷ng ®· t¹o ra kh¸ nhiÒu c¬ héi viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng mµ chóng cßn thu hót mét sè l­îng lao ®éng lín nh÷ng ng­êi trÎ tuæi, phô n÷, ng­êi tµn tËt, qu©n nh©n xuÊt ngò, c¸c thµnh viªn cña nh÷ng d©n téc Ýt ng­êi vµ nh÷ng ng­êi giµ bÞ nh÷ng doanh nghiÖp lín ®Èy ra ngoµi. H¬n n÷a, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ngµnh s¶n xuÊt thø 3 (ngµnh dÞch vô hiÓu theo nghÜa réng) vµ c¸c ngµnh kü thuËt cao cña Mü ®· kh«ng ngõng xuÊt hiÖn nh÷ng lÜnh vùc míi vµ ngµnh nghÒ míi.Vµ ë giai ®o¹n míi b¾t ®Çu, c¬ së ph¸t triÓn cña chóng chÝnh lµ c¸c SMEs. VÝ dô n¨m 1975, khi Bill Gates cïng víi mét ng­êi n÷a ®i ®Çu trong viÖc lËp ra C«ng ty phÇn mÒm vi tÝnh th× chØ cã 900 USD tiÒn vèn, ®Õn n¨m 1994 møc b¸n ra cña c«ng ty ®· t¨ng lªn 40 tû USD, ®ång thêi thuª 16.400 ng­êi lµm ë 49 n­íc. V× vËy mµ ngµy nay khi møc ®é tÝch luü t­ b¶n ngµy cµng cao, trong khi nhu cÇu vÒ søc lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp lín ngµy cµng gi¶m bít, th× c¸c SMEs ë Mü l¹i cã kh¸ nhiÒu c«ng viÖc phï hîp cho mäi ®èi t­îng lao ®éng. Tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø II, ChÝnh phñ Mü b¾t ®Çu coi träng vai trß cña c¸c SMEs. C¬ cÊu kinh tÕ nhµ n­íc Mü ph¶i chuyÓn tõ thêi chiÕn sang thêi b×nh, tõ qu©n sù sang d©n sù. RÊt nhiÒu c«ng nh©n viªn tõ ng¹ch qu©n sù chuyÓn sang d©n sù hoÆc vÒ c¸c ®Þa ph­¬ng. Do ®ã, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ®éi qu©n khæng lå nµy ®· trë thµnh mét vÊn ®Ò lín nan gi¶i vµ trong thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp lín kh«ng nhËn næi sè ®«ng ng­êi nh­ vËy. §Õn l­ît m×nh, c¸c SMES ®· ph¸t huy vai trß gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Theo sè liÖu thèng kª cña Côc qu¶n lý c¸c SMEs cña Mü (SBA) th× vµo n¨m 1958 sè ng­êi lµm trong c¸c SMEs chiÕm 55% trong tæng sè, qua c¸c n¨m tû lÖ nµy lu«n gi÷ æn ®Þnh trªn 50% vµ n¨m 1995 tû lÖ nµy lµ 54%. Trong vßng 20 n¨m tõ 1964-1984, sè l­îng viÖc lµm do 1000 C«ng ty lín nhÊt cña Mü t¹o ra gÇn nh­ b»ng kh«ng, trong khi ®ã, c¸c SMEs ®· cung cÊp ®­îc 25 triÖu chç lµm míi. BÊt kÓ ë thêi kú nÒn kinh tÕ më réng hay suy tho¸i, c¸c SMEs ®Òu lµ nh÷ng c¬ së chñ yÕu cung cÊp thªm nhiÒu c¬ héi viÖc lµm míi. §Æc biÖt chó ý lµ thêi kú suy tho¸i kinh tÕ ngiªm träng nhÊt sau chiÕn tranh cña Mü trong nh÷ng n¨m 1980-1982 th× sè ng­êi lµm viÖc trong c¸c SMEs vÊn tiÕp tôc t¨ng, cßn sè ng­êi lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp lín l¹i gi¶m sót mét c¸ch phæ biÕn. Bëi v× trong thêi kú nµy, ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh c¹nh tranh cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp lín ë Mü ®· lªn c¬n sèt gi·n thî, rÊt nhiÒu ng­êi bÞ mÊt viÖc. Mét lÇn n÷a, sè l­îng chç lµm míi do c¸c SMEs t¹o ra ®· cã t¸c dông lµm hoµ ho·n sù c¨ng th¼ng nµy, gi¶m ®­îc søc Ðp ®èi víi x· héi. Sang ®Çu thËp kû 90, kinh tÕ Mü l¹i l©m vµo suy tho¸i. Nh­ng kho¶ng 2 triÖu SMEs ë Mü vÉn gi÷ ®­îc xu thÕ ph¸t triÓn, nhê ®ã ®· rót ng¾n ®­îc thêi kú suy tho¸i vµ nÒn kih tÕ Mü nhanh chãng håi phôc. Bªn c¹nh vai trß rÊt quan träng trong lÜnh vùc t¹o viÖc lµm. C¸c SMEs cßn gãp phÇn rÊt lín trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ tiÕn bé khoa häc-c«ng nghÖ. HiÖn nay, c¸c SMEs ®ang t¹o ra kho¶ng 1/2 GNP cña n­íc Mü, chiÕm kho¶ng 55% tæng sè ph¸t minh trong khèi doanh nghiÖp vµ thu nhËn 28% tæng sè c¸n bé c«ng nghÖ cao míi t×m ®­îc viÖc lµm. §iÒu ®ã l¹i cµng trë nªn cã ý nghÜa quan träng trong thêi kú c«ng nghÖ cao nh­ hiÖn nay. T¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ Mü trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã ®­îc mét phÇn lµ do t¨ng m¹nh trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. “Trong bµi ph¸t biÓu cña m×nh Tæng thèng B.Clinton cho biÕt, n¨m 1997 1/3 GDP t¨ng tr­ëng cña Mü ®¹t ®­îc lµ nhê më réng ho¹t ®éng xuÊt khÈu”. Trong ®ã cã phÇn ®ãng gãp rÊt tÝch cùc cña c¸c SMES. Thùc vËy, trong thêi gian 1987-1996 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c SMEs t¨ng tõ 67 tû USD lªn tíi 184 tû USD, b×nh qu©n h»ng n¨m t¨ng 12%, ®Êy lµ chóng ta ch­a kÓ gi¸ trÞ t¹o cña c¸c SMEs kÕt tinh trong hµng ho¸ xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp lín. Kh«ng nh÷ng thÕ, sè SMEs lµm hµng xuÊt khÈu l¹i cã chiÒu h­íng t¨ng lªn, tõ 1987-1992 t¨ng lªn 64%. Tuy nhiªn, so víi c¸c doanh nghiÖp lín th× c¸c SMEs cßn gÆp khã kh¨n trong viÖc xuÊt s¶n phÈm cña m×nh, dï lµ hä cã nh÷ng s¶n phÈm tèt ®i n÷a. V× vËy, nÕu chÝnh phñ Mü hç trî tèt cho khu vùc doanh nghiÖp th× hä sÏ cßn ®ãng gãp nhiÒu h¬n cho xuÊt khÈu, gãp phÇn nhiÒu h¬n vµo t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ Mü. Tãm l¹i, tõ thËp niªn 70 ®Õn nay, ®ãng gãp cña c¸c SMEs trong nÒn kinh tÕ Mü lµ quan träng, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm. Sù t¨ng tr­ëng l©u dµi vµ æn ®Þnh vÒ sè l­îng viÖc lµm do c¸c SMEs t¹o ra, ®· cã t¸c dông bï ®¾p nh÷ng ¶nh h­ëng bÊt lîi do c¸c doanh nghiÖp lín c¾t gi¶m nh©n viªn g©y ra. Nh÷ng c«ng viÖc do c¸c SMEs t¹o ra ®· lµm cho møc thu nhËp cña quÇn chóng lao ®éng nãi chung ®­îc gi÷ v÷ng hoÆc n©ng cao, khiÕn søc mua cña x· héi ®­îc duy tr× ë mét møc thÝch ®¸ng, cã t¸c dông t¨ng c­êng tÝnh linh ho¹t vµ kh¶ n¨ng nhanh nhËy cho nÒn kinh tÕ Mü, ®ång thêi cßn gãp phÇn lµm dÞu bít mét lo¹t m©u thuÉn x· héi. §Æc biÖt lµ trong thêi kú suy tho¸i, th«ng qua viÖc thu hót mét sè l­îng lín lao ®éng, c¸c SMEs kh«ng nh÷ng ®· k×m chÕ ®­îc n¹n thÊt nghiÖp, mµ cßn h¹ thÊp ®­îc tû lÖ thÊt nghiÖp, ®ång thêi thóc ®Èy sù håi phôc kinh tÕ, gãp phÇn lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn t­¬ng ®èi æn ®Þnh. NÕu kh«ng cã sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña c¸c SMEs th× nh÷ng ®ßn ®¸nh cña suy tho¸i vµ khñng ho¶ng mµ nÒn kinh tÕ Mü ph¶i chÞu, nhÊt ®Þnh sÏ cµng nghiªm träng h¬n, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cßn cã thÓ sÏ ch©m trÔ h¬n n÷a. Ngoµi ra, c¸c SMEs cßn cã t¸c dông thóc ®Èy c¹nh tranh b×nh ®½ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ lµm gi¶m ®éc quyÒn trong nÒn kinh tÕ, ®iÒu ®ã t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ Mü. ChÝnh v× thÕ c¸c SMEs víi nh÷ng vai trß vµ ®ãng gãp cña m×nh ®· thu hót ®­îc sù chó ý ngµy cµng t¨ng cña c¸c nhµ l·nh ®¹o, chÝnh phñ, c¸c nhµ kinh doanh vµ c¸c häc gi¶ kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc Mü. Riªng viÖc côc Qu¶n lý SMEs kh«ng ®Æt trong Bé Th­¬ng m¹i mµ trùc thuéc Tæng thèng Mü còng ®ñ nãi lªn chÝnh quyÒn n­íc nµy rÊt coi träng vai trß cña c¸c SMEs. Vai trß cña c¸c SMEs ë CHLB §øc Theo sè liÖu thèng kª chÝnh thøc, n¨m 1996 CHLB §øc cã 3,2 triÖu SMEs, chiÕm 99,6% tæng sè doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. c¸c SMEs nµy ®· t¹o viÖc lµm cho 20 triÖu lao ®éng, chiÕm 68% nh©n c«ng, ®µo t¹o tíi 80% häc sinh häc nghÒ, mét tû lÖ rÊt cao, mµ chØ nhê vÞ trÝ vµ n¨ng lùc ®Æc biÖt lín cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã quy m« nhá nµy míi cã thÓ ®¶m ®­¬ng næi. C¸c SMEs gãp phÇn t¹o ra 53% gi¸ trÞ gia t¨ng trong tæng gi¸ trÞ gia t¨ng cña tÊt c¸c doanh nghiÖp; nÕu tÝnh tæng gi¸ trÞ gia t¨ng cña toµn bé nÒn kinh tÕ, th× chóng t¹o ra 44,7%. Loai h×nh doanh nghiÖp nµy ®ãng gãp 45,4% tæng l­îng ®Çu t­. TÝnh ë thêi ®iÓm n¨m 1992 c¸c SMEs ®· s¶n xuÊt tíi 50% tæng s¶n phÈm x· héi. ChÝnh v× vËy c¸c SMEs ®­îc coi lµ x­¬ng sèng, lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña nÒn kinh tÕ, lµ nh©n tè b¶o ®¶m cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng cña quèc gia vµ céng ®ång. Ta cã thÓ lµm râ vai trß cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy trong nÒn kinh tÕ §øc th«ng qua nh÷ng thùc tÕ sau ®©y: Mét lµ, c¸c SMEs b¶o ®¶m cho tÝnh n¨ng ®éng cña nÒn kinh tÕ. Chóng cã kh¶ n¨ng t¹o ra mét l­îng cung vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô ®ñ søc ®¸p øng ®Çy ®ñ, kÞp thêi, víi gi¸ c¶ hîp lý c¸c nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña x· héi. ChÝnh nhê tÝnh linh ho¹t, kh¶ n¨ng thÝch øng víi thÞ tr­êng vµ chÊp nhËn rñ ro cña chóng, mµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy cã ®­îc kh¶ n¨ng ®æi míi, mang l¹i hiÖu qu¶ cao cho nÒn kinh tÕ vµ do ®ã mµ tù nã ®· thÓ hiÖn ®­îc c¸c chøc n¨ng kinh tÕ to lín ®èi víi x· héi. Do quy m« vµ tæ chøc xÝ nghiÖp, SMEs kh«ng tiÕn s¶n xuÊt hµng lo¹t lín, nh­ng l¹i cã kh¶ n¨ng t¹o ra nh÷ng mÆt hµng s¶n xuÊt chuyªn biÖt víi sè l­îng nhá vµ gi¸ thµnh hîp lý. §Æc biÖt, chóng rÊt nhanh nh¹y trong viÖc ph¸t hiÖn nhu cÇu cña thÞ tr­êng vµ do ®ã cã kh¶ n¨ng bï ®¾p kÞp thêi nh÷ng thiÕu hôt vÒ cung ®èi víi x· héi. §Æc biÖt cÇn nhÊn m¹nh r»ng, lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy hiÖn diÖn ë kh¾p mäi miÒn ®Êt n­íc, kÓ c¶ ë n«ng th«n vµ vïng nói, nh÷ng n¬i th­a d©n, c¬ cÊu kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn. Nhê ®ã, chóng cã kh¶ n¨ng huy ®éng mäi nguån lùc ch­a ®­îc huy ®éng, cung cÊp v÷ng ch¾c hµng ho¸ vµ dÞch vô cho d©n c­ ®Þa ph­¬ng vµ nh÷ng vïng phô cËn. Chóng cung øng s¶n phÈm t¹i chç víi 95% s¶n phÈm tiªu thô néi ®Þa, mµ chñ yÕu lµ tiªu thô trong vïng (80% s¶n phÈm tiªu thô trong vßng b¸n kÝnh 30 km); 5% s¶n phÈm dµnh cho xuÊt khÈu. Nh­ vËy, c¸c SMEs ë §øc thùc sù gãp phÇn ®¾c lùc cho sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ (thùc hiÖn chøc n¨ng t¨ng tr­ëng) vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu (chøc n¨ng thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¬ cÊu). Hai lµ, c¸c SMEs thu nhËn tíi trªn 60% lao ®éng x· héi. Chóng cã kh¶ n¨ng ph¶n øng linh ho¹t h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp lín, ®Æc biÖt trong nh÷ng thêi kú chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ hay suy tho¸i. Do ®ã nh÷ng yÕu tè nµy Ýt t¸c ®éng, thËm chÝ hÇu nh­ kh«ng t¸c ®éng xÊu ®Õn kh¶ n¨ng thu hót viÖc lµm cña c¸c SMEs. VÝ dô tõ 1970-1987, trong khi c¸c doanh nghiÖp lín cã trªn 1000 lao ®éng ®· sa th¶i 360.000 c«ng nh©n, tøc gi¶m 10% viÖc lµm; th× ng­îc l¹i còng trong thêi gian ®ã c¸c SMEs d­íi 20 lao ®éng l¹i t¹o thªm 1,6 triÖu viÖc lµm míi. N¨m 1994, c¸c doanh nghiÖp cã trªn 500 c«ng nh©n sa th¶i tíi 10% lao ®éng, trong khi ®ã c¸c ®oang nghiÖp cã tõ 1-9 c«ng nh©n l¹i thu hót thªm 18%lao ®éng; sè doanh nghiÖp cã tõ 10- 19 c«ng nh©n thu hót thªm 12% lao ®éng, c¸c doanh nghiÖp cã tõ 20-49 lao ®«ng thuª thªm 5% c«ng nh©n. Râ rµng lµ, víi nh÷ng lîi thÕ cña chóng: Sè l­îng lín, ph©n bæ réng kh¾p mäi miÒn ®Êt n­íc, tÝnh linh ho¹t cao vµ Ýt bÞ t¸c ®éng xÊu bëi nh÷ng biÕn ®éng kinh tÕ, bëi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, sù suy tho¸i kinh tÕ; cho nªn c¸c SMEs tá râ ­u thÕ cña m×nh trong viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Chøc n¨ng x· héi cña chóng nhê ®ã ®­îc thÓ hiÖn mét c¸ch ®Æc biÖt næi bËt, ®iÒu mµ ch¾c ch¾n quèc gia nµo, dï ph¸t triÓn cao hay ®ang ph¸t triÓn, còng hÕt søc quan t©m. Ba lµ, c¸c SMEs gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. §Æc biÖt sau ngµy t¸i thèng nhÊt n­íc §øc, chøc n¨ng nµy l¹i cµng ®­îc coi träng. §µo t¹o tay nghÒ cho c«ng nh©n, b¶o ®¶m cho hä cã kiÕn thøc, cã tr×nh ®é cao víi c¸c kü n¨ng, kü x¶o cÇn thiÕt lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ; nã cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph¸t triÓn n¨ng ®éng vµ t¹o søc m¹nh cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. NÕu ngµy nay c«ng nh©n lµnh nghÒ, ®Æc biÖt “thî c¶” ®­îc coi lµ nÒn t¶ng vµ sù ®¶m b¶o v÷ng ch¾c cho hÖ thèng kinh tÕ §øc, th× kÓ c¶ trªn ph­¬ng diÖn nµy, SMEs còng gi÷ vai trß v« cïng quan träng. HiÖn nay, ë §øc cã tíi 380 ngµnh nghÒ ®µo t¹o víi trªn 20.000 lo¹i nghÒ chuyªn biÖt. Bèn lµ, duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng. VÒ vÊn ®Ò nµy, SMEs gi÷ vai trß hµng ®Çu, bëi c¸c lý do sau: Ngµnh nghÒ truyÒn thèng th­êng kh«ng tËp trung ë mét vïng nµo, mµ nã h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng kh¸c nhau. S¶n phÈm truyÒn thèng th­êng l¹i kh«ng ®­îc s¶n xuÊt hµng lo¹t, mµ chñ yÕu s¶n xuÊt theo lo¹i nhá, thËm chÝ ®¬n chiÕc. NhiÒu s¶n phÈm truyÒn thèng chØ cã thÓ ®­îc t¹o ra b»ng nh÷ng ®«i tay "vµng" khÐo lÐo vµ víi ®Çu ãc s¸ng t¹o. Do vËy, chØ víi quy m« nhá vµ c¸ch tæ chøc thÝch hîp cña c¸c SMEs míi cã kh¶ n¨ng t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng cã chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ hîp lý. Nãi tãm l¹i, dï cho mçi n­íc cã ®Æc ®iÓm riªng nh­ng ®Ó cã mét c¬ cÊu hîp lý trong nÒn kinh tÕ ®ßi hái ph¶i cã sù ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a c¸c doanh nghiÖp lín vµ c¸c SMEs, c¸i mµ t¹o nªn sù kú diÖu chÝnh lµ sù phèi hîp hµi hoµ, bæ xung cho nhau gi÷a hai lo¹i h×nh xÝ nghiÖp nµy. V× thÕ sù kÕt hîp nµy kh«ng nh÷ng kh«ng triÖt tiªu lîi thÕ cña nhau mµ cßn t¹o ra hîp lùc chung, ®éng lùc chung mµ ®øng ë vÞ trÝ riªng rÏ cña m×nh mçi lo¹i h×nh cô thÓ kh«ng cã ®­îc. Suy cho ®Õn cïng, dï cã ph¸t triÓn b»ng nhiÒu c¸ch thøc ®a d¹ng, riªng ®èi víi tõng lo¹i xÝ nghiÖp th× nguån gèc ®Ó cã ®­îc sù phèi hîp ®ã chÝnh lµ ®¸p øng lîi Ých tr­íc m¾t vµ l©u dµi cña nhau. VÊn ®Ò lµ ë chç t×m kiÕm mét c¬ chÕ ®¶m b¶o lîi Ých ®ã tån t¹i vµ ph¸t triÓn. VËy chóng ta cÇn cã mét c¬ chÕ nh­ thÕ nµo ®Ó phï hîp víi hoµn c¶nh cña m×nh ®Ó ph¸t triÓn ®ã chÝnh lµ c©u hái ®ang ®Æt ra cho chóng ta? Ch­¬ng 2: Kinh nghiÖm vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn SMEs t¹i §µi Loan Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña SMEs ë §µi Loan vµ néi dung hÖ thèng chÝnh s¸ch hç trî. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c SMEs Sau khi NhËt B¶n rót khái §µi Loan n¨m 1945, ChÝnh quyÒn §µi Loan ®· tiÕp qu¶n hÇu hÕt c¸c c¬ së c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp cña NhËt B¶n. Trong suèt thêi kú tiÕp theo §µi Loan ph¶i ®èi mÆt víi t×nh tr¹ng thiÕu vèn, thiÕu c«ng nghÖ nh­ng thõa lao ®éng. Do ®ã, ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu, ChÝnh phñ tËp trung vµo viÖc trî gióp c¸c c¬ së s¶n xuÊt d©n doanh theo h­íng tËp trung lao ®éng ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thay thÕ nhËp khÈp ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc, tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ nhËp khÈu hµng ho¸ vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lao ®éng cña toµn x· héi. V× thÕ, ®Õn n¨m 1953, nh÷ng doanh nghiÖp t­ nh©n cã quy m« võa vµ nhá ®· ph¸t triÓn m¹nh. HÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch hç trî c¸c SMEs ®· cã mét lÞch sö ph¸t triÓn l©u dµi kÓ tõ ®Çu nh÷ng n¨m 50. Vµo nh÷ng n¨m 50-60 c¸c chÝnh s¸ch nµy ch­a ®­îc luËt ho¸ mµ chØ dõng l¹i ë nh÷ng biÖn ph¸p hç trî t¹m thêi ¸p dông cho nh÷ng tr­êng hîp cô thÓ g¾n víi tõng doanh nghiÖp. T×nh tr¹ng nµy kÐo dµi ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 80 khi ChÝnh phñ ban hµnh "LuËt ph¸t triÓn SMEs”. LuËt nµy ®· t¹o c¬ së ph¸p lý cho viÖc hç trî SMEs mét c¸ch th­êng xuyªn vµ liªn tôc. Trong h¬n 40 n¨m qua c¸c biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch hç trî vµ viÖc thµnh lËp c¸c tæ chøc hç trî SMEs ®· cã nh÷ng thay ®æi rÊt lín. Giai ®o¹n tõ 1945 ®Õn n¨m 1952. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n trong thêi gian §µi Loan c¶i c¸ch kinh tÕ kÓ tõ sau khi tho¸t ra khái sù chiÕm ®ãng cña §Õ quèc NhËt ®Òu rÊt nhá. C¸c c«ng ty chØ cã trung b×nh 4.4 ng­êi, hÇu hÕt lµ hé kinh tÕ gia ®×nh. B¾t ®Çu tõ n¨m 1949 ®Õn n¨m 1952, ChÝnh phñ ®· dÇn tËp trung mét khèi l­îng lín nguån lao ®éng dµnh cho c«ng cuéc x©y dùng c¬ së h¹ tÇn cho giao th«ng vµ n¨ng l­îng. Sè l­îng ng­êi lao ®éng trung b×nh trong c¸c nhµ m¸y t­ nh©n ®· lªn tíi 13.5 ng­êi Giai ®o¹n tõ 1953 ®Õn n¨m 1962. Trong giai ®oan nµy, nÒn kinh tÕ §µi Loan b­íc ®Çu æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n ®¹t trªn 7%/n¨m. C¬ cÊu kinh tÕ thay ®æi theo h­íng s¶n xuÊt thay thÕ nhËp khÈu tËp trung chñ yÕu vµo ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ thu hót ®­îc sè l­îng lín lao ®éng. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng th©m hôt th­¬ng m¹i so víi n­íc ngoµi, ChÝnh phñ tËp trung ­u tiªn ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã lîi thÕ t¨ng xuÊt gi¶m nhËp. Nh÷ng chÝnh s¸ch quan träng ®· ®­îc phæ biÕn bao gåm: kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ trung h¹n, c¶I c¸ch n«ng nghiÖp víi “§Êt cµy cho n«ng d©n”, ®­a ra c¸c tiªu chuÈn liªn quan tíi viÖc t­ nh©n ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, khuyÕn khÝch ®Çu t­, gi¶m thuÕ, cho c¸c SMEs vay vèn kinh doanh. Theo sè liÖu thèng kª cña n¨m 1961, trong khu vùc s¶n xuÊt sè l­îng SMEs lµ 51.389 doanh nghiÖp, chiÕm 99,7% tæng sè doanh nghiÖp thuéc khu vùc nµy.Trong khu vùc th­¬ng m¹i, sè l­îng SMEs lµ 91.389 doanh nghiÖp chiÕm 99,6% . ë giai ®o¹n nµy, c¸c SMEs cña §µi Loan chñ yÕu h­íng vµo viÖc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm phôc vô nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc, tû lÖ s¶n xuÊt khÈu rÊt nhá. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu chñ yÕu nh»m môc ®Ých nhËp khÈu c¸c lo¹i vËt t­ thiÕt bÞ c«ng nghiÖp phôc vô cho s¶n xuÊt trong n­íc. N¨m 1954, dùa vµo sù ñng hé tµi chÝnh cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, §µi Loan ®· nhËn ®­îc hµng triÖu ®«la Mü tõ c¸c ch­¬ng tr×nh viÖn trî vµ ChÝnh phñ ®· thµnh lËp mét quü ®Æc biÖt ®Ó t¹o ®iÖu kiÖn thuËn lîi cho c¸c SMEs cã nhu cÇu vÒ tµi chÝnh. ChÝnh phñ giao cho ba Ng©n hµng cña §µi Loan (lµ ng©n hµng Fist, Hua-Nan vµ Chang-Hua Bank) thùc hiÖn cÊp tÝn dông cho c¸c SMEs. C¸c SMEs nhËn ®­îc tÝn dông lín nhÊt lµ 60 ngh×n USD (theo tû gi¸ n¨m 1954) vµ chØ ®­îc sö dông vµo viÖc nhËp khÈu m¸y mãc vµ trang thiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh. Giai ®o¹n tõ 1963 ®Õn n¨m 1972. Trong giai ®o¹n nµy nÒn kinh tÕ §µi Loan ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng cao, c¸c SMEs ®· b¾t ®Çu tham gia m¹nh vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Tæng s¶n phÈm quèc d©n (GNP) ®¹t tû lÖ t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m ë møc 2 con sè, ®Æc biÖt lµ c¸c n¨m 1971, 1972, 1973, tèc ®é t¨ng tr­ëng ®¹t trªn 13% . Tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp §µi Loan t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m ®¹t 18%, trong ®ã cã 5 n¨m v­ît qu¸ 20%. Do c«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh cho nªn tû lÖ ®ãng gãp cña c«ng nghiÖp trong GNP liªn tôc t¨ng lªn. NÕu nh­ trong n¨m 1961 s¶n l­îng c«ng nghiÖp chØ míi chiÕm 25% th× ®Õn n¨m 1973 tû lÖ ®ã ®· t¨ng lªn tíi 43,8%. VÒ xuÊt khÈu, tõ n¨m 1961 ®Õn n¨m 1973, tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng 20 lÇn, tõ møc gÇn 0,2 tû USD lªn gÇn 4,5 tû USD. Tæng kim ng¹ch nhËp khÈu t¨ng h¬n 10 lÇn, tõ 0,3 tû USD lªn 3,8 tû USD. §ång thêi, §µi Loan chuyÓn tõ t×nh tr¹ng nhËp siªu sang xuÊt siªu liªn tôc cho tíi thËp kû 90. §Õn giai ®oan nµy, c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n ®· b¾t ®Çu tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng. Nhê c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t­ nh©n tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng xu©t khÈu cña ChÝnh phñ cho nªn ngµy cµng nhiÒu doanh nghiÖp t­ nh©n tham gia vµo ho¹t ®éng nµy mµ chñ yÕu vÉn lµ c¸c SMEs. §iÒu nµy t¹o ®iÖu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp SMEs cña §µi Loan b­íc vµo thêi kú t¨ng tr­ëng nhanh, m¹nh vµ æn ®Þnh. C¸c SMEs cã quy m« tõ 10-99 c«ng nh©n chiÕm tû träng ngµy cµng lín, ®Æc biÖt lµ trong ngµnh chÕ t¹o. §ång thêi, do nhu cÇu ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp h­íng vÒ xuÊt khÈu nªn c¸c SMEs s¶n xuÊt vµ dÞch vô ph¸t triÓn rÊt nhanh, vµ ®· t¨ng lªn tíi 10 v¹n doanh nghiÖp. §iÒu ®¸ng chó ý lµ ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ, c¸c SMEs trong giai ®o¹n nµy ®· chuyÓn tõ môc tiªu gi¶i quÕt viÖc lµm sang môc tiªu ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Tû lÖ hµng xuÊt khÈu cña §µi Loan sang Mü vµ Canada trong giai ®o¹n nµy ®· t¨ng 40%/n¨m; sang §øc vµ Anh t¨ng 30%/n¨m vµ NhËt t¨ng 20%/n¨m. N¨m 1965, Héi ®ång hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ cña ChÝnh phñ §µi Loan (IECC) ®· b¶o trî cho m«t nhãm nghiªn cøu víi môc tiªu thu thËp vµ xö lý th«ng tin vÒ c¸c chÝnh s¸ch vµ th­c tiÔn ho¹t ®éng hç trî SMEs cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Vµo th¸ng 5-1966, ChÝnh phñ ®· chÊp thuËn ®Ò xuÊt cña nhãm nghiªn cøu nµy thµnh lËp “Nhãm lµm viÖc trî gióp SMEs” nh»m thèng nhÊt sù hîp t¸c cña c¸c c¬ quan cña ChÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc kh¸c, bao gåm: Bé Tµi chÝnh, Bé Kinh tÕ, Ng©n hµng Trung ­¬ng, ChÝnh quyÒn tØnh §µi Loan, trung t©m ph¸t triÓn n¨ng suÊt lao ®éng Trung hoa vµ Trung t©m th­¬ng m¹i Trung hoa vµ trung t©m ph¸t triÓn c«ng nghiÖp c¬ khÝ. Môc tiªu cña tæ chøc nµy lµ gióp chÝnh phñ ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch ®Þnh h­íng vµo viÖc trî gióp SMEs. Ngµy 14/9/1967, Héi ®ång hîp t¸c quèc tÕ §µi Loan thµnh lËp: "V¨n phßng h­íng dÉn vµ trî gióp SMEs" trùc thuéc Bé Kinh tÕ. V¨n phßng nµy ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së s¸t nhËp ViÖn nghiªn cøu c«ng nghiÖp cña Bé kinh tÕ víi mét sè c¬ quan kh¸c cña ChÝnh phñ giao nhiÖm vô gi¸m s¸t, chuÈn bÞ, phèi hîp vµ xóc tiÕn c¸c biÖn ph¸p trî gióp SMEs. Th¸ng 8/1969, Héi ®ång hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ cña §µi Loan ®· gi¶i t¸n v¨n phßng trî gióp SMEs. Mäi chøc n¨ng nhiÖm vô cña v¨n phßng nµy ®­îc chuyÓn giao cho Bé Kinh tÕ. Ngµy 25/2/1970 Bé Kinh tÕ §µi Loan ®· thµnh lËp Côc c«ng nghiÖp thuéc Bé Kinh tÕ, cã chøc n¨ng qu¶n lý ®iÒu hµnh, xóc tiÕn vµ lËp kÕ ho¹ch trî gióp SMEs. Giai ®o¹n tõ n¨m 1973 ®Õn n¨m 1980. Do ¶nh h­ëng cña hai cuéc khñng ho¶ng dÇu má trªn thÕ giíi cho nªn trong giai ®o¹n nµy nÒn kinh tÕ §µi Loan t¨ng chËm vµ kh«ng æn ®Þnh. HÇu hÕt c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m« ®Òu gi¶m so víi giai ®o¹n tr­íc, g©y t¸c ®éng xÊu ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c SMEs. §èi víi lÜnh vùc c«ng nghiÖp, tèc ®é t¨ng tr­ëng ®· gi¶m tõ 16,2% (n¨m 1973) xuèng 4,5% (n¨m 1974). N¨m 1974 lµ n¨m khã kh¨n nhÊt trong ph¸t triÓn kinh tÕ cña §µi Loan. Nh­ng sau ®ã, §µi Loan ®· v­ît qua khã kh¨n, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®· phôc håi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. N¨m 1975 s¶n l­îng c«ng nghiÖp t¨ng 9,5% vµ n¨m 1976 t¨ng tíi 23,3%. §Õn n¨m 1979, do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng lÇn thø 2, c«ng nghiÖp §µi Loan tiÕp tôc gi¶m sót vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp §µi Loan còng bÞ t¸c ®éng m¹nh do nhu cÇu cña c¸c thÞ tr­êng lín truyÒn thèng nh­ Mü, Canada, NhËt B¶n,... gi¶m m¹nh. Sau cuéc khñng ho¶ng nµy §µi Loan ®· më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu ra toµn thÕ giíi, kh«ng bã hÑp ë mét sè n­íc nh­ tr­íc ®©y nh»m gi¶m bít nh÷ng rñi ro cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu khi c¸c thÞ tr­êng nµy gÆp khã kh¨n. Qua 20 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ, thu nhËp cña d©n c­ ®· ®­îc c¶i thiÖn, c«ng nghÖ s¶n xuÊt ngµy cµng hiÖn ®¹i, nh­ng l¹i xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng thiÕu lao ®éng vµ gi¸ thuª nh©n c«ng ngµy cµng t¨ng. Do ®ã, ChÝnh phñ §µi Loan ®· thóc ®Èy xuÊt khÈu b»ng c¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn c¸c ngµnh sö dông nhiÒu vèn vµ c«ng nghÖ cao nh­ luyÖn kim, ®ãng tÇu, ho¸ dÇu, c«ng nghiÖp ®iÖn tö.… §øng tr­íc t×nh tr¹ng thay ®æi nµy c¸c SMEs ®· b¾t ®Çu thay ®æi chiÕn l­îc ho¹t ®éng. Mét sè SMEs ký c¸c hîp ®ång víi c¸c doanh nghiÖp lín ®Ó trë thµnh c¸c "vÖ tinh" vµ c¸c "nhµ thÇu phô". Mét sè kh¸c trë thµnh c¸c c¬ së gia c«ng, chÕ biÕn cho c¸c doanh nghiÖp lín. Tuy nhiªn, phÇn lín c¸c SMEs vÉn ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng sö dông nhiÒu lao ®éng nh­ dÖt may, ®ãng giÇy, ®iÖn d©n dông, cao su, nhùa, thiÕt bÞ thÓ thao... MÆc dï gÆp khã kh¨n, sè l­îng SMEs vÉn liªn tôc t¨ng. Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, n¨m 1981 ®· cã tíi 90.580 SMEs, chiÕm 98,9% trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp. Sè l­îng nh©n c«ng vµ s¶n l­îng cña c¸c SMEs còng t¨ng m¹nh. N¨m 1981, tû lÖ t¨ng nh©n c«ng vµ s¶n l­îng c«ng nghiÖp cña c¸c SMEs thuéc khu vùc nµy t­¬ng øng lµ 62% vµ 44,8%. Ngµy 1/5/1974, c¸c tæ chøc cña ChÝnh phñ vµ x· héi bao gåm: Phßng tiÒn tÖ thuéc Côc c«ng nghiÖp, phßng kinh doanh cña Ng©n hµng Trung ­¬ng, Ban kinh tÕ ®èi ngo¹i, Héi ®ång SMEs Trung Hoa, Héi ®ång ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng Trung Hoa, Trung t©m nghiªn cøu c«ng nghiÖp c¬ khÝ, Trung t©m ph¸t triÓn n¨ng suÊt lao ®éng Trung Hoa, Trung t©m xóc tiÕn c«ng nghiÖp thñ c«ng vµ Trung t©m thiÕt kÕ bao gãi c«ng nghiÖp Trung Hoa ®· cïng nhau thµnh lËp "Trung t©m liªn kÕt dÞch vô SMEs"víi môc tiªu thóc ®Èy vµ phèi hîp m¹nh mÏ c¸c biÖn ph¸p trî gióp SMEs. Ngµy 2/8/1977, ChÝnh phñ chØ ®Þnh Bé kinh tÕ lµ c¬ quan qu¶n lý cao nhÊt c¸c SMEs vµ Côc c«ng nghiÖp lµ c¬ quan thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch hç trî vµ h­íng dÉn c¸c SMEs. ChÝnh phñ còng giao quyÒn cho Côc c«ng nghiÖp víi c¸c tæ chøc chuyªn m«n, c¸c c¬ quan cña ChÝnh phñ vµ c¸c tr­êng §¹i häc ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng trî gióp vµ h­¬ng dÉn c¸c SMEs. Ng©n hµng SMEs còng thµnh lËp "Phßng dÞch vô tÝn dông SMEs"®Ó t¹o ®iÖu kiÖn thuËn lîi cho c¸c SMEs cã thÓ tiÕp cËn víi c¸c nguån tµi chÝnh. Ngµy 15/1/1981, Bé kinh tÕ §µi Loan ®· thµnh lËp "Côc qu¶n lý SMEs" (SMEA) trùc thuéc Bé kinh tÕ víi môc tiªu t¨ng c­êng ho¹t ®éng h­íng dÉn vµ trî gióp SMEs. C¬ quan nµy cã nhiÖm vô thùc hiÖn mäi ho¹t ®éng trî gióp vµ h­íng dÉn SMEs. Ngµy 14/7/1982, ChÝnh phñ thùc hiÖn mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p hç trî vµ h­íng dÉn SMEs vÒ c«ng nghÖ, qu¶n lý doanh nghiÖp, c¸c vÊn ®Ò vÒ tµi chÝnh vµ thÞ tr­êng ,... SEMA cã quyÒn giao cho c¸c tæ chøc chuyªn m«n, c¸c tr­êng §¹i häc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng trî gióp vµ h­íng dÉn SMEs. Giai ®o¹n tõ n¨m 1981 ®Õn n¨m 1997. §Æc ®iÓm chñ yÕu cña nÒn kinh tÕ §µi Loan trong giai ®o¹n nµy lµ nÒn kinh tÕ ®· phôc håi vµ tiÕp tôc t¨ng tr­ëng víi tèc ®é cao vµ æn ®Þnh. Tuy nhiªn, sù ph¸t triÓn cña c¸c SMEs gÆp nhiÒu khã kh¨n do chÝnh s¸ch b¶o hé cña c¸c n­íc. KÓ tõ n¨m 1983 ®Õn 1997, tèc ®é t¨ng tr­ëng GNP b×nh qu©n cña §µi Loan lµ 7,56%/n¨m. Tû träng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô trong GNP liªn tôc t¨ng lªn cßn tû träng n«ng nghiÖp gi¶m dÇn. Tû lÖ thÊt nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÊp. Tõ n¨m 1983 ®Õn n¨m 1997, tû lÖ thÊt nghiÖp trung b×nh lµ 2%/n¨m, cã n¨m chØ lµ 1,5%/n¨m (1993). Trong vßng 15 n¨m (tõ 1983 ®Õn 1997), thu nhËp quèc d©n b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng gÊp gÇn 5 lÇn, tõ 2823 USD/ng­êi (n¨m 1983) lªn tíi 13.233USD/ng­êi (n¨m 1997), kim ng¹ch xuÊt còng t¨ng gÊp 5 lÇn tõ 25,123 tû USD (n¨m 1983) lªn tíi 122,081 tû USD (n¨m 1997). Trong giai ®o¹n nµy, c¸c SMEs ®øng tr­íc th¸ch thøc míi, ®ã lµ chñ nghÜa b¶o hé mËu dÞch trªn toµn thÕ giíi g©y ¶nh h­ëng ®Õn thÞ tr­êng tiªu thô cña c¸c doanh nghiÖp. Trong khi ®ã, b¶n th©n §µi Loan l¹i r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu lao ®éng trÇm träng, tiÒn l­¬ng t¨ng nhanh, c¸c vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng ®­îc ®Æt ra, ®ång tiÒn §µi Loan t¨ng gi¸ so víi c¸c ngo¹i tÖ kh¸c. N¨m 1968, tû gi¸ mua vµo cña ®ång NT$ so víi ®ång ®«la Mü lµ 4._.Ön thµnh c«ng c¸c chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn c¸c SMEs. §èi víi ViÖt Nam, ®Ó t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c SMEs ph¸t triÓn, tr­íc hÕt ChÝnh phñ cÇn nhËn thøc ®óng ®¾n tÇm quan träng cña c¸c SMEs trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi c¸c SMEs vµ cã c¸c gi¶i ph¸p nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò bøc b¸ch c¶n trë sù ph¸t triÓn cña c¸c SMEs. §Ó gãp phÇn vµo viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn c¸c SMEs, trong ph¹m vi nghiªn cøu cña kho¸ luËn, t¸c gi¶ xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p sau ®©y: Nhãm gi¶i ph¸p vÒ m«i tr­êng ph¸p lý vµ qu¶n lý nhµ n­íc. §æi míi vµ hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý. KÓ tõ khi LuËt doanh nghiÖp ®­îc ¸p dông ngµy 1/1/2000, chóng ta ®· b­íc ®Çu t¹o sù b×nh ®¼ng vÒ ph¸p lý cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c nhau vµ sau gÇn mét n¨m thi hµnh luËt nµy ®· nhËn ®­îc rÊt nhiÒu sù ñng hé tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp, sè l­îng doanh nghiÖp míi ra ®êi ngµy mét ra t¨ng, chøng tá LuËt nµy ®· vµ ®ang ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm cña nã. Trong thêi gian tíi, chóng ta tiÕp tôc l¾ng nghe ý kiÕn ®ãng gãp tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp ®Ó tiÕp tôc hoµn thiÖn LuËt doanh nghiÖp, ®ång thêi nghiªn cøu vµ nhanh chãng ban hµnh c¸c luËt míi nh­ LuËt chèng ®éc quyÒn, LuËt qu¶ng c¸o, LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸, ®Æc biÖt lµ "LuËt ph¸t triÓn SMEs" trong ®ã qui ®Þnh râ ®èi t­îng ®iÒu chØnh cña LuËt, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn SMEs, c¬ quan qu¶n lý cao nhÊt c¸c SMEs, hÖ thèng chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn SMEs, c¸c tiªu chuÈn x¸c ®Þnh SMEs,... Qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi SMEs HiÖn nay ë ViÖt Nam ch­a cã mét c¬ quan nµo chuyªn tr¸ch vÒ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi c¸c SMEs, ®Æc biÖt lµ c¸c SMEs ngoµi quèc doanh. ViÖc qu¶n lý nµy do nhiÒu Bé, ngµnh chøc n¨ng cïng thùc hiÖn, dÉn ®Õn sù chång chÐo, trïng lÆp, g©y khã kh¨n cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c SMEs. HÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®Òu cã mét c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc chuyªn tr¸ch thuéc Bé kinh tÕ nh­ §µi Loan, NhËt B¶n, Trung Quèc hay Côc Qu¶n lý c¸c SMEs trùc thuéc Tæng thèng ë Mü.....lµm ®Çu mèi qu¶n lý c¸c SMEs vµ c¸c tæ chøc nµy ®· ®ãng vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c SMEs. ViÖt Nam ®· cã chñ tr­¬ng vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn SMEs l©u dµi, do ®ã viÖc thµnh lËp mét c¬ quan ®Ó thèng nhÊt qu¶n lý nhµ n­íc c¸c SMEs trong c¶ n­íc lµ hoµn toµn cÇn thiÕt. C¬ quan nµy cã thÓ lµ "Côc qu¶n lý SMEs" hoÆc "Héi ®ång c¸c SMEs" trùc thuéc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. C¬ quan nµy lµ ®Çu mèi gióp ChÝnh phñ thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn SMES, phèi hîp víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c ®Ó qu¶n lý nhµ n­íc vÒ c¸c SMES, nghiªn cøu ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn SMEs, tham m­u cho ChÝnh phñ c¸c ch­¬ng tr×nh hç trî SMEs vÒ tµi chÝnh, t­ vÊn th«ng tin, thÞ tr­êng, c«ng nghÖ vµ thay mÆt ChÝnh phñ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch hç trî c¸c SMEs c¶ n­íc.... H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c tæ chøc hç trî. Thµnh lËp vµ s¾p xÕp l¹i c¸c trung t©m hç trî SMEs. HiÖn nay, ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu c¸c trung t©m t­ vÊn mµ ®iÓn h×nh nhÊt lµ c¸c trung t©m t­ vÊn hç trî SMEs cña Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam, Trung t©m hç trî SMEs (NEDCEN) cña Liªn minh c¸c Hîp t¸c x·, Trung t©m hç trî SMEs cña Côc Tiªu chuÈn vµ §o l­êng ChÊt l­îng, Trung t©m hç trî SMEs B¾c Giang, HiÖp héi C«ng th­¬ng Hµ néi vµ HiÖp héi C«ng th­¬ng TP.Hå ChÝ Minh,... Trong thêi gian võa qua, c¸c trung t©m nµy thùc sù ®ãng gãp vai trß quan träng trong viÖc hç trî vµ t­ vÊn cho c¸c SMEs. Tuy nhiªn, ChÝnh phñ cÇn ban hµnh c¸c tiªu chuÈn thèng nhÊt cho viÖc thµnh lËp c¸c Trung t©m hç trî SMES, tr¸nh hiÖn t­îng "bïng næ"vÒ tung t©m t­ vÊn. Thµnh lËp "HiÖp héi c¸c SMEs ViÖt Nam". "HiÖp héi SMEs" sÏ lµ mét tæ chøc tù nguyÖn, do c¸c SMEs thµnh viªn tham gia. HiÖp héi nµy sÏ lµ tæ chøc ®¹i diÖn cho c¸c SMEs khi ®èi tho¹i víi ChÝnh Phñ hay c¸c tæ chøc kh¸c trong vµ ngoµi n­íc; b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c SMEs; hç trî c¸c SMEs thµnh viªn vÒ c¸c t­ vÊn tµi chÝnh, thÞ tr­êng, tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o, båi d­ìng c¸c líp ng¾n h¹n cho c¸n bé vµ nh©n viªn cña c¸c SMEs; tham gia vµo c¸c tæ chøc, c¸c hiÖp héi kh¸c nh­ HiÖp héi SMEs ThÕ giíi (WASME)... Thóc ®Èy ph¸t triÓn thÇu phô c«ng nghiÖp ThÇu phô c«ng nghiÖp lµ ch×a kho¸ cña c¸c SMEs c«ng nghiÖp v× nã kh¾c phô ®­îc h¹n chÕ lín nhÊt cña c¸c SMEslµ thiÕu thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. Xóc tiÕn ph¸t triÓn thÇu phô c«ng nghiÖp ®ang lµ nhu cÇu cÊp b¸ch kh«ng nh÷ng ®èi víi c¸c SMEs mµ cßn ®èi víi c¶ c¸c doanh nghiÖp lín. ThÇu phô c«ng nghiÖp lµ mét h×nh thøc hîp t¸c rÊt phæ biÕn ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. ë §µi Loan, "HÖ thèng VÖ tinh - Trung t©m" ®­îc thiÕt lËp víi nhiÒu m« h×nh kh¸c nhau ®Ó ph¸t triÓn thÇu phô c«ng nghiÖp, ®¨c biÖt trong ngµnh may mÆc, ®iÖn tö, giao th«ng, cong nghiÖp c¬ khÝ,... ChiÕn l­îc ph¸t c«ng nghiÖp cña chóng ta ®ang h­íng m¹nh vµo s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu. Do ®ã ph¸t triÓn thÇu phô c«ng nghiÖp lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc nµy. §Ó hç trî viÖc ph¸t triÓn thÇu phô c«ng nghiÖp cho c¸c SMEs , Nhµ n­íc cÇn tËp chung gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc sau: Hç trî thµnh lËp "Phßng xóc tiÕn thÇu phô c«ng cho c¸c SMEs", x©y dùng ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn thÇu phô g¾n víi ch­¬ng tr×nh néi ®Þa ho¸ s¶n phÈm, cã thÓ giao cho Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam tiÕn hµnh c«ng viÖc nµy. X©y dùng qui chÕ cho phÐp thuª hoÆc mua m¸y mãc thiÕt bÞ cò mét c¸ch thuËn lîi vµ réng r·i phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c¸c SMEs. Thµnh lËp "Quü hç trî ph¸t triÓn thÇu phô c«ng nghiÖp" nh»m gióp ®ì c¸c SMEs cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó th¾ng thÇu. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp lín cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÇu phô c«ng nghiªp. Ngoµi ra, ChÝnh phñ cÇn cã c¸c biÖn ph¸p trî gióp c¸c SMEs kh¸c nh­ hç trî c¶i tiÕn c«ng nghÖ s¶n xuÊt; hç trî m¸y mãc thiÕt ®Ó kiÓm so¸t « nhiÔm, kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, hç trî vÒ ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho c¸c SMEs vµ gióp c¸c doanh nghiÖp nµy xÝch l¹i gÇn nhau ®Ó hîp t¸c cïng ph¸t triÓn.... Nhãm gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai §Ó th¸o gì nh÷ng khã kh¨n vÒ ®Êt ®ai, mÆt b»ng s¶n xuÊt, t¹o ®iÖu kiÖn thuËn lîi cho c¸c SMEs ph¸t triÓn cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p sau: Më réng quyÒn cho chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng trong viÖc trong viÖc cÊp vµ cho c¸c Doanh nghiÖp thuª ®Êt ®Ó phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh; t¨ng thêi gian sö dông vµ miÔn gi¶m thuÕ ®èi víi phÇn vèn bá vµo viÖc më mang ®Êt ®ai, tËn dông c¸c khu vùc hoang ho¸ ®Çm lÇy,... phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §¬n gi¶n ho¸ thñ tôc thuª ®Êt vµ chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt hîp lý, khuyÕn khÝch c¸c SMEs sö dông ®Êt cã hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao h¬n. Cho phÐp c¸c SMEs ngoµi quèc doanh ®­îc h­ëng nh÷ng quyÒn lîi vÒ sö dông ®Êt gièng nh­ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, nghÜa lµ Nhµ n­íc giao quyÒn sö ®Êt, ®­îc thuª ®Êt víi gi¸ nh­ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¶i tr¶,... §ång thêi, dì bá c¸c trë ng¹i lín vÒ tµi chÝnh ®ang k×m h·m viÖc ®¨ng ký ®Êt vµ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng - cô thÓ lµ phÝ vµ thuÕ ®ang v­ît qu¸ 25% gi¸ trÞ tµi s¶n. Quy ®Þnh c¸c thñ tôc râ rµng, ®¬n gi¶n vµ c«ng b»ng h¬n ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vô tranh chÊp vµ kiÖn tông nh»m gi¶i quyÕt triÖt ®Ó vÊn ®Ò quyÒn sö dông vµ quyÒn së h÷u. X©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung dµnh cho c¸c SMEs. Gi¶i ph¸p nµy ®· ®­îc thùc hiÖn thµnh c«ng ë §µi Loan còng nh­ ë mét sè n­íc kh¸c. Nhµ n­íc hç trî c¸c SMEs b»ng c¸ch x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung víi ®iÖu kiÖn c¬ së h¹ t©ng ë møc trung b×nh, råi b¸n l¹i hoÆc cho c¸c SMEs thuª víi gi¸ rÎ theo ph­¬ng thøc tr¶ gãp, ®ñ bï ®¾p chi phÝ bá ra. §iÒu nµy cho phÐp Nhµ n­íc tiÕt kiÖm ®­îc quü ®Êt, sö dông cã hiÖu qu¶ c¬ së h¹ tÇng, tËp trung xö lý rÔ dµng vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr­êng do c¸c SMEs g©y ra, tæ chøc vµ qu¶n lý c¸c SMEs mét c¸ch cã hiÖu qu¶,... ë c¸c n­íc kh¸c, vÝ dô nh­ Mü, gi¶i ph¸p nµy ®­îc gäi lµ m« h×nh "v­ên ­¬m" th­êng lµ ®Ó cung cÊp cho nh÷ng ng­êi míi khëi nghiÖp mÆt b»ng ®Ó thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh vµ hç trî c¸c dÞch vô vÒ t­ vÊn, qu¶n lý, th«ng tin liªn l¹c... víi gi¸ rÊt rÎ, ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp trong “v­ên ­¬m” cßn ®­îc h­ëng ­u ®·i vÒ thuÕ. Nãi tãm l¹i, ®©y lµ “tæ” nu«i d­ìng nh÷ng doanh nghiÖp míi ra ®êi. Khi ®· ®ñ lín hä, buéc ph¶i rêi khái tæ ®Ó tù lËp. ChÝnh s¸ch thuÕ ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ s¶n xuÊt th«ng qua viÖc ­u ®·i vÒ thuÕ ®· ®­îc thÓ hiÖn ®Èy ®ñ trong c¸c luËt nh­: LuËt doanh nghiÖp, LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, LuËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, LuËt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt,...Trong nh÷ng luËt thuÕ nµy ®Òu quy ®Þnh miÔn gi¶m thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp míi thµnh lËp, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng ë c¸c ngµnh nghÒ ®éc h¹i, c¸c doanh nghiÖp ®­îc ho¹t ®éng ë c¸c vïng s©u, vïng xa, vïng nói, h¶i ®¶o,.... Víi nguyªn t¾c chÝnh s¸ch thuÕ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt, ®¬n gi¶n vµ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Do ®ã, Nhµ n­íc nªn cã biÖn ph¸p lo¹i trõ t×nh tr¹ng bÊt b×nh ®¼ng vÒ thuÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chØ ph¶i nép thuÕ lîi tøc tõ 10-25% (®iÒu 54 NghÞ ®Þnh 12/CP ngµy 18/2/97) trong khi ®ã c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ph¶i nép thuÕ lîi tøc tõ 35-50%. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c SMEs míi thµnh lËp, ChÝnh phñ còng cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i nhÊt ®Þnh, tr­íc m¾t cã thÓ gièng víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Do ®ã, chÝnh s¸ch thuÕ cña ChÝnh phñ cÇn ®æi míi theo h­íng häc tËp kinh nghiÖm cña §µi Loan nh­: ¦u ®·i thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp míi thµnh lËp cã thÓ tõ 3 tíi 5 n¨m tuú theo tõng ngµnh nghÒ kinh doanh. ¦u ®·i thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp ë c¸c vïng n«ng th«n khuyÕn khÝch c¸c SMEs ®Çu t­ m¹nh vµo c¸c vïng nµy ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò d­ thõa lao ®éng trong n«ng nghiÖp. CÇn cã h×nh thøc vµ møc ®é ­u ®·i thuÕ hîp lý cho c¸c doanh nghiÖp thu hót nhiÒu lao ®éng nh»m khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp më réng quy m«, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò d­ thõa lao ®éng hiÖn nay. ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ChÝnh phñ cÇn cã chÝnh s¸ch thÞ tr­êng râ rµng, nhÊt qu¸n, ®Ó ®¶m b¶o c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau ®­îc ho¹t ®éng trªn cïng mét "s©n ch¬i" víi cïng mét "luËt ch¬i"nh­ nhau, h¹n chÕ ®éc quyÒn ®Æc quyÒn cña c¸c doanh nghiÖp lín. ChÝnh phñ cÇn thµnh lËp c¸c kªnh th«ng tin nh»m gióp c¸c SMES t×m hiÓu thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc c¸c kªnh th«ng tin nµy cÇn ®­îc qu¶ng b¸ mét c¸ch réng r·i ®Ó c¸c SMEs cã thÓ sö dông vµo môc ®Ých t×m kiÕm c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi vµ c¸c c¬ héi kinh doanh míi (ë §µi Loan, Héi ®ång ph¸t triÓn Ngo¹i th­¬ng Trung Hoa (CETRA) ®­îc thµnh lËp ®Ó h×nh thµnh m¹ng l­íi th«ng tin thÞ tr­êng quèc tÕ gióp cho c¸c SMEs t×m kiÕm c¬ héi kinh doanh). Bëi v× c¸c SMEs th­êng thiÕu ph­¬ng tiÖn, c«ng nghÖ n¾m b¾t th«ng tin nªn rÊt khã t×m kiÕm thÞ tr­êng xuÊt khÈu, th­êng ph¶i xuÊt khÈu qua c¸c doanh nghiÖp lín. ChÝnh phñ cÇn tiÕp tôc cã c¸c chÝnh s¸ch nh»m trî gióp c¸c SMEs trùc tiÕp tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Ó c¸c SMEs tiÕp cËn thÞ tr­êng thÕ giíi, tÝch luü ngo¹i tÖ më réng ho¹t ®éng kinh doanh. §ång thêi, cÇn tr¸nh hiÖn t­îng ph©n biÖt ®èi xö cña c¸c phßng Th­¬ng m¹i ViÖt Nam ë n­íc ngoµi, nh­ hiÖn nay, chi quan t©m gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp lín mµ ch­a quan t©m ®Õn c¸c SMEs. Xu thÕ héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn m¹nh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nh­ng ChÝnh phñ còng cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch b¶o hé hîp lý nhÊt ®Þnh nh»m t¹o thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cho c¸c SMEs. MÆt kh¸c cÇn x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch gióp c¸c SMEs tham gia vµo ho¹t ®éng mua s¾m cña ChÝnh phñ nh»m t¹o cho c¸c SMEs nh÷ng c¬ héi kinh doanh míi. Nhãm gi¶i ph¸p hç trî tµi chÝnh cho SMEs Kh«ng chØ c¸c SMEs mµ tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ còng ®Òu cã nhu cÇu vÒ vèn ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Bëi vËy, kh«ng thÓ cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, huy ®éng vèn ­u ®·i riªng cho c¸c SMEs. Muèn t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp, th× viÖc ®ßi hái ­u ®·i l¹i cµng tá ra bÊt hîp lý. ChÝnh phñ cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch huy ®éng vèn thèng nhÊt cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. C¸c biÖn ph¸p ­u ®·i nªn ®­îc thùc hiÖn theo ngµnh nghÒ, lÜnh vùc kinh doanh hoÆc c¸c vïng cÇn ®­îc khuyÕn khÝch ®Çu t­. Ch¼ng h¹n, hiÖn nay tû lÖ doanh nghiÖp trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i vµ dÞch vô ®êi sèng chiÕm tû träng rÊt cao, cho nªn kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ­u ¸i hç trî c¸c doanh nghiÖp nµy, mµ nªn ­u tiªn cho c¸c lÜnh vùc kh¸c nh­ lÜnh vùc c«ng nghiÖp, s¶n xuÊt vµ c¸c ngµnh chÕ biÕn.... MÆt kh¸c, nh­ kinh nghiÖm cña §µi Loan, Nhµ n­íc chØ nªn hç trî c¸c SMEs míi thµnh lËp, bëi c¸c SMEs nµy ngoµi nhu cÇu vÒ vèn, hä rÊt cÇn t­ vÊn vÒ ®Þnh h­íng cô thÓ ®Ó sím héi nhËp vµo m«i tr­êng chung. NÕu c¸c SMEs ®· ra ®êi vµ ho¹t ®éng tõ 5-10 n¨m mµ vÉn r¬i vµo t×nh tr¹ng cÇn ph¶i hç trî vÒ vèn, c«ng nghÖ, thÞ tr­êng... th× sÏ lµ g¸nh nÆng cho nÒn kinh tÕ. Theo c¸ch ®Æt vÊn ®Ò ®ã, c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh tÝn dông ®èi víi c¸c SMEs cÇn tËp trung vµo mét sè néi dung sau: B¶o ®¶m cho c¸c SMEs trong khu vùc ngoµi quèc doanh thùc sù b×nh ®¼ng nh­ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc khi vay vèn ng©n hµng ®Ó t¹o mét "s©n ch¬i b×nh ®¼ng"®Ó tÊt c¶ mäi ng­êi ®i vay ®Òu tu©n thñ nh÷ng thÓ lÖ gièng nhau. Sù bÊt b×nh ®¼ng hiÖn nay gi÷a c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu thÓ hiÖn ë c¸c ®iÖu kiÖn ph©n biÖt theo thµnh phÇn kinh tÕ. Ch¼ng h¹n c¸c DNNN cã nhËn ®­îc sù b¶o l·nh cña Nhµ n­íc ®èi víi c¸c kho¶n vay, trong khi c¸c SMEs khu vùc t­ nh©n l¹i kh«ng thÓ cã ®­îc sù b¶o l·nh ®ã. §Ó vay tÝn dông, c¸c SMEs ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp cho c¸c ng©n hµng, cßn c¸c DNNN ®­îc miÔn thùc hiÖn yªu cÇu nµy. CÇn ph¶i t¹o ra mét "s©n ch¬i b×nh ®¼ng" cho c¸c doanh nghiÖp, ®iÒu nµy ®· ®­îc chøng minh mét c¸ch sinh ®éng trong cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë c¸c n­íc §«ng Nam ¸ lµ ph¶i ®¶m b¶o ®Ó c¸c kho¶n tÝn dông ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së ph©n tÝch tµi chÝnh chø kh«ng ph¶i bëi c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh trÞ, bao gåm c¶ vèn vay cho c¸c SMEs. §©y còng lµ c¸ch duy nhÊt ®Ó ®¶m b¶o sù hîp lý vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hÖ thèng tµi chÝnh v× lîi Ých cña toµn nÒn kinh tÕ trong thêi gian dµi h¹n mµ nhiÒu n­íc trong khu vùc gÇn ®©y ®· rót ra ®­îc bµi häc cay ®¾ng. Do ®ã, vÊn ®Ò quan träng ®èi víi c¸c ng©n hµng ph¶i lµ sù tin cËy vÒ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña ng­êi ®i vay chø kh«ng ph¶i lµ quyÒn së h÷u hoÆc "®Þa vÞ ph¸p lý"cña ng­êi ®i vay. §iÒu nµy võa cho phÐp liÖu mét doanh nghiÖp cã ®­îc vay vèn hay kh«ng võa cho phÐp x¸c ®Þnh liÖu mét doanh nghiÖp cã cÇn ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n hay kh«ng. Më réng ph¹m vÞ tµi s¶n thÕ chÊp. B»ng c¸ch quy ®Þnh râ viÖc cÇm cè vµ tiÕn tíi bÊt kÓ tµi s¶n cã cña doanh nghiÖp còng cã thÓ mang thÕ chÊp, kÓ c¶ tµi kho¶n cã. Ngay c¶ tµi s¶n mµ doanh nghiÖp ch¾c ch¾n cã trong t­¬ng lai còng cÇn ®­îc xem xÐt ®Ó ®­îc phÐp mang thÕ chÊp khi vay vèn. Më réng h×nh thøc tÝn dông thuª mua. §©y lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu gióp c¸c SMEs kh¾c phôc khã kh¨n vÒ vèn ®Çu t­ ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt kinh doanh. Víi h×nh thøc nµy, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i th¸o gì ®­îc t×nh tr¹ng ®ãng b¨ng vèn vµ b¶o ®¶m an toµn h¬n trong qu¸ tr×nh cho vay. TÝn dông thuª mua ®· ®­îc ¸p dông rÊt réng r·i ë §µi Loan vµ ë c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn. H×nh thøc tÝn dông nµy lµ lo¹i tÝn dông trung vµ dµi h¹n, ng­êi cã nhu cÇu kh«ng nhËn tiÒn ®Ó mua s¾m thiÕt bÞ, tµi s¶n cho m×nh mµ nhËn trùc tiÕp tµi s¶n phï hîp víi nhu cÇu sö dông. Ng­êi thuª mua thanh to¸n b»ng tiÒn theo ph­¬ng thøc tr¶ dÇn vµ sau mét thêi gian sö dông nhÊt ®Þnh cã thÓ mua l¹i chÝnh tµi s¶n ®ã. §Ó thùc hiÖn ®­îc h×nh thøc tÝn dông nµy ®ßi hái phÝa ng©n hµng ph¶i am hiÓu nhu cÇu cña c¸c SMEs, thÞ tr­êng m¸y mãc thiÕt bÞ vµ ph¶i cã nguån vèn lín. Thµnh lËp "Quü hç trî ®Çu t­ SMEs" ®Ó cho c¸c SMEs vay vèn trung vµ dµi h¹n. Nhµ n­íc cÇn ®øng ra thµnh lËp quü nµy cïng víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, c¸c c¸ nh©n kh¸c. Trong quü nµy cã thÓ ph©n ®Þnh râ c¸c quü nhá nh­ quü ®Çu t­ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng, quü ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ, quü ®µo t¹o... §Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn cã hiÖu qu¶, cÇn cã mét c¬ chÕ ®iÒu hµnh quü thËt râ rµng, minh b¹ch, x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng hç trî víi nh÷ng ®iÖu kiÖn cô thÓ thèng nhÊt kÌm theo. Quü nµy cã thÓ ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c cña quü hç trî ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp ®­îc quy ®Þnh t¹i ®iÒu 7 LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc. HiÖn nay, ®· cã mét sè quü ®i vµo ho¹t ®éng trong khu«n khæ c¸c dù ¸n hç trî c¸c SMEs. Ch¼ng h¹n, "Quü ph¸t triÓn c¸c SMEs" do EU vµ Bé lao ®éng th­¬ng binh & x· héi phèi hîp tiÕn hµnh trong khu«n khæ dù ¸n hîp t¸c kinh tÕ nh»m trî gióp c¸c SMEs cña ViÖt Nam vµ EU ®· chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng ngµy 13/7/1998. Víi tæng nguån vèn 25 triÖu USD ®· ®­îc chuyÓn cho Ng©n hµng th­¬ng m¹i ¸ Ch©u (ACB) ë thµnh phè Hå ChÝ Minh ®Ó tiÕn hµnh cho c¸c SMES trªn c¶ n­íc vay víi l·i suÊt ­u ®·i vµ thêi gian vay tõ 3-5 n¨m (tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®¨ng kÝ tõ 50.000USD-300.000USD vµ sö dông tõ 10-500 lao ®éng ®Òu n»m trong ®èi t­îng ®­îc vay vèn tõ quü nµy). §©y lµ mét m« h×nh tèt mµ chóng ta cÇn xóc tiÕn réng r·i ®Ó trî gióp vÒ vèn cho c¸c SMEs. Thµnh lËp vµ triÓn khai réng r·i m« h×nh "Quü b¶o l·nh tÝn dông SMES". M« h×nh nµy ®· ®­îc thùc hiÖn tõ l©u trªn thÕ giíi vµ còng ®· ®­îc thùc hiÖn thµnh c«ng ë §µi Loan. ChÝnh phñ ®­a ra chÝnh s¸ch trî cÊp l·i suÊt vµ dïng tiÒn ng©n s¸ch cïng víi giíi ng©n hµng thµnh lËp Quü b¶o l·nh tÝn dông ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c SMEs vay vèn ng©n hµng. Bªn c¹nh ®ã, c¸c ng©n hµng ®­îc khuyÕn khÝch bá vèn ra thµnh lËp Trung t©m Liªn hiÖp Hç trî tÝn dông SMEs. Trung t©m nµy võa gióp SMEs vay vèn, võa gióp ng©n hµng thÈm ®Þnh viÖc cho vay ®èi víi nh÷ng dù ¸n mµ ng©n hµng kh«ng thÓ tù tay quyÕt ®Þnh cho SMEs vay. ë ViÖt Nam, “Quü b¶o l·nh tÝn dông SMEs” ®· ®­îc thö nghiÖm thµnh c«ng t¹i Trung t©m t­ vÊn SMEs B¾c Giang. Víi nguån vèn 100.000USD do §øc tµi trî, Trung t©m ®· cïng Ng©n hµng n«ng nghiÖp & ph¸t triÓn n«ng th«n tØnh Hµ B¾c thùc hiÖn ®­îc h¬n 40 l­ît vay trong 4 n¨m qua (tõ n¨m 1994-1998) víi tæng sè vèn cho vay gÊp 3 lÇn vèn cña Quü. Kho¶n vay lín nhÊt lµ 80 triÖu ®ång vµ Ýt nhÊt lµ 30 triÖu ®ång trong thêi h¹n tõ 1-3 n¨m tïy theo môc ®Ých vay ®Ó ®Çu t­ vµo vèn l­u ®«ng hay ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh. Do ®ã m« h×nh nµy cÇn ®­îc nh©n réng. Quü b¶o l·nh tÝn dông cÇn ®­îc thiÕt lËp nh­ mét Ng©n hµng b¶o l·nh ®éc lËp d­íi sù gi¸m s¸t cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam. Nguån vèn cña quü cã thÓ do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp, do c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c c¸ nh©n ®ãng gãp theo nguyªn t¾c tù nguyÖn. C¬ cÊu tæ chøc cña Quü cã thÓ bao gåm Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Ban ®iÒu hµnh (gåm ®¹i diÖn cña ChÝnh phñ, Ng©n hµng nhµ n­íc, c¸c SMEs....). Quü b¶o l·nh tÝn dông chØ nªn bï ®¾p tèi ®a 70% gi¸ trÞ tiÒn vay trong tr­êng hîp ng­êi vay mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Ng©n hµng cho vay víi t­ c¸ch lµ kh¸ch hµng cña Quü ph¶i cïng chia sÎ rñi ro, Ýt nhÊt lµ 30%. §Ó thiÕt kÕ hÖ thèng b¶o l·nh tÝn dông, cÇn chó ý bèn tiªu chÝ lµ: (1) Qu¸ tr×nh xÐt duyÖt b¶o l·nh vµ cho vay, (2) Ph©n bæ tæn thÊt, (3) Uy tÝn cña ng­êi b¶o l·nh vµ (4) Chi phÝ vµ lÖ phÝ khi tiÕn hµnh b¶o l·nh. X©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh tÝn dông kh«ng hoµn l¹i ®Ó gióp c¸c SMEs ho¹t ®éng trong nh÷ng vïng vµ lÜnh vùc ®Æc biÖt khuyÕn khÝch nh­: vïng s©u, vïng xa, miÒn nói, h¶i ®¶o, c¸c lÜnh vùc ®éc h¹i, .... Nh÷ng ch­¬ng tr×nh nµy cÇn cã tiªu chuÈn râ rµng khi lùa chän ®èi t­îng ®­îc cÊp vèn vµ cßn cã nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh chÆt chÏ khoa häc ®Ó tr¸nh tham nhòng, ®¶m b¶o sù minh b¹ch vµ cã hiÖu qu¶. Ngoµi ra, ChÝnh phñ cÇn cã c¸c quy ®Þnh cô thÓ kh¸c nh»m t¹o ®iÖu kiÖn thuËn lîi cho c¸c SMEs trong c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh nh­ gi¶m bít thñ tôc phiÒn hµ trong vay vèn vµ thanh to¸n víi Ng©n hµng, cho phÐp c¸c SMES ®­îc quyÒn khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh nhanh theo kh¶ n¨ng cña c¸c doanh nghiÖp, quy ®Þnh sè vèn cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i dµnh cho c¸c SMES ph¶i t¨ng lªn hµng n¨m,... §iÒu ®¸ng l­u t©m khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch tÝn dông, ChÝnh phñ ph¶i ®­a ra ®­îc mét ch­¬ng tr×nh tÝn dông cã môc tiªu chiÕn l­îc râ rµng tr¸nh t×nh tr¹ng dµn tr¶i, kÐm hiÖu qu¶ lµm l·ng phÝ nguån vèn cña Nhµ n­íc. Nhãm gi¶i ph¸p hç trî vÒ c«ng nghÖ vµ nguån nh©n lùc. N©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ cña SMEs Nh­ ®· ®Ò cËp ë phÇn tr­íc, chóng ta nªn cã c¸c gi¶i ph¸p theo h­íng sau ®©y: Cho phÐp khÊu hao nhanh m¸y mãc thiÕt bÞ víi mét kho¶n khÊu trõ khi x¸c ®Þnh thuÕ lîi tøc. Kinh nghiÖm cña §µi Loan vµ c¸c n­íc kh¸c cho thÊy ®©y lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ­u ®·i thuÕ thµnh c«ng ®­îc sö dông ®Ó khuyÕn khÝch c¸c SMEs ®Çu t­ thiÕt bÞ vµ m¸y mãc. CÇn cã c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt t¹o ®iÖu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng thuª mua tµi chÝnh, b¸n tr¶ gãp ®Ó c¸c SMEs thiÕu vèn cã thÓ n©ng cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ tèt h¬n. Trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn, §µi Loan ®· më cöa thÞ tr­êng cho m¸y mãc thiÕt bÞ cò nh»m thu hót kü thuËt tõ n­íc ngoµi, nh­ng chØ chÊp nhËn miÔn thuÕ cho nh÷ng thiÕt bÞ phï hîp víi nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ ®­îc x¸c ®Þnh cho tõng thêi kú. V× vËy, chóng ta cÇn ngiªm tóc xem xÐt viÖc níi láng c¸c quy ®Þnh nghiªm ngÆt hiÖn hµnh cã liªn quan ®Õn viÖc h¹n chÕ nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ cò ®Ó cho phÐp nhËp khÈu thiÕt bÞ cò, nh­ng cßn sö dông tèt phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c¸c SMEs . §iÒu ®ã cho phÐp c¸c doanh nghiÖp nµy n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m×nh mét c¸ch tiÕt kiÖm h¬n mµ vÉn kh«ng biÕn ®Êt n­íc thµnh mét "b·i r¸c c«ng nghÖ". §iÒu nµy thùc sù cã ý nghÜa víi c¸c SMEs v× kh¶ n¨ng h¹n chÕ vÒ vèn cña hä. Nhµ n­íc cÇn ®Èy m¹nh viÖc hç trî vÒ c«ng nghÖ cho c¸c SMEs nh­ th«ng tin vÒ thÞ tr­êng c«ng nghÖ, c¸c trî gióp vÒ mÆt kü thuËt, ®µo t¹o...®Ó c¸c SMEs chän lùa ®­îc c«ng nghÖ thÝch hîp. Ngoµi ra, cÇn gi¶m bít c¸c chi phÝ liªn l¹c viÔn th«ng quèc tÕ vµ phÝ truy nhËp Internet ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng t×m hiÓu th«ng tin vÒ c«ng nghÖ trªn thÕ giíi. §èi víi chÝnh s¸ch nµy, §µi Loan ®· ph¸t triÓn ®­îc mét hÖ thèng hç trî kh¸ ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn, bao gåm: Hç trî giíi thiÖu c«ng nghÖ míi , Hç trî trong viÖc chuyÓn giao vµ c¶i tiÕn c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c¶i tiÕn c«ng nghÖ, c¸c biÖn ph¸p nµy ®· ®­îc ph©n tÝch chi tiÕt ë ch­¬ng II. ThiÕt nghÜ, nh÷ng biÖn ph¸p nµy lµ nh÷ng biÖn ph¸p mµ chóng ta cã thÓ thùc hiÖn ®­îc trong hoµn c¶nh hiÖn nay. V× vËy, ChÝnh phñ cÇn quan t©m ®Èy m¹nh h¬n n÷a, ®Ó khuyÕn khÝch c¸c SMEs n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ cña m×nh, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ n©ng cao néi lùc cña nÒn kinh tÕ. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nh©n lùc hç trî SMEs. Hoµn thiÖn mét hÖ thèng d¹y nghÒ hîp lý phï hîp víi ®iÖu kiÖn n­íc ta. HÖ thèng d¹y nghÒ cÇn ®­îc tæ chøc ph©n cÊp, theo c¬ cÊu ngµnh g¾n víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi theo vïng l·nh thæ vµ ph¸t huy tÝnh x· héi hãa trong c«ng t¸c ®µo t¹o d¹y nghÒ. C¬ quan trung ­¬ng qu¶n lý chung vÒ c«ng t¸c d¹y nghÒ chÞu tr¸ch nhiÖm phèi hîp víi c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng nghiªn cøu ho¹ch ®Þnh qui ho¹ch, kÕ ho¹ch tr×nh chÝnh phñ vÒ c«ng t¸c d¹y nghÒ cho c¸c giai ®o¹n vµ nh÷ng b­íc tiÕp theo. Néi dung kh«ng chØ ho¹ch ®Þnh vÒ quy m«, chÊt l­îng, ngµnh nghÒ ®µo t¹o mµ cÇn chØ râ ph­¬ng ¸n bè trÝ hÖ thèng c¸c tr­êng nghÒ: Trung ­¬ng (do Tæng côc d¹y nghÒ trùc tiÕp qu¶n lý) gåm c¸c tr­êng nµo, cÊp ®µo t¹o nµo? cßn c¸c ngµnh s¶n xuÊt, c¸c ®Þa ph­¬ng n¾m nh÷ng tr­êng nµo?. Kh«ng nhÊt thiÕt mçi tØnh ®Òu cã c¸c tr­êng d¹y nghÒ gièng nhau, mµ cã thÓ bè trÝ theo vïng, trªn c¬ së liªn doanh, liªn kÕt, hîp t¸c. ChØ khi cã quy ho¹ch, kÕ ho¹ch d¹y nghÒ ®óng ®¾n, hîp lý th× c¸c biÖn ph¸p ®Çu t­ nguån lùc, t¨ng c­êng qu¶n lý míi kh¶ thi vµ hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn cã chÝnh s¸ch t¨ng c­êng ®Çu t­ cho c«ng t¸c d¹y nghÒ. Ngoµi vèn ng©n s¸ch dµnh cho c«ng t¸c d¹y nghÒ, cÇn ph¶i huy ®éng vèn tõ c¸c nguån vèn kh¸c nh­: Huy ®éng ®ãng gãp cña ng­êi häc, cña ng­êi sö dông lao ®éng. Lång ghÐp c«ng t¸c d¹y nghÒ víi c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ- x· héi kh¸c nh­ ch­¬ng tr×nh quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm, xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Sö dông nguån vèn vay, hoÆc tµi trî cña c¸c tæ chøc quèc tÕ cho c«ng t¸c d¹y nghÒ. H¬n n÷a cÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c kho¸ häc ë c¸c tr­êng ®¹i häc. CÇn x©y dùng c¸c khoa qu¶n trÞ doanh nghiÖp cña c¸c tr­êng ®¹i häc kinh tÕ chÝnh quy cña nhµ n­íc, cã ch­¬ng tr×nh chuÈn bÞ vµ ®µo t¹o theo nhiÒu ph­¬ng thøc häc kh«ng th­êng xuyªn, buæi tèi... cho nhiÒu lo¹i tr×nh ®é, ®µo t¹o dµi h¹n ®i ®«i víi båi d­ìng ng¾n h¹n theo yªu cÇu cña tõng lo¹i ®èi t­îng. ViÖc ®µo t¹o, båi d­ìng cho chñ SMEs ph¶i ®¸p øng yªu cÇu tr×nh ®é kü thuËt qu¶n lý s¶n xuÊt - kinh doanh hiÖn ®¹i, g¾n víi thùc tiÔn cña ®iÖu kiÖn ViÖt nam. HÖ thèng c¸c khoa nµy t¹i c¸c tr­êng cña Nhµ n­íc ph¶i thËt sù lµm nßng cèt vÒ ch­¬ng tr×nh trong viÖc ®µo t¹o, cung cÊp c¸n bé qu¶n lý cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn ho¹t ®éng hç trî nh©n lùc c¸c trung t©m hç trî SMEs. Nhu cÇu hç trî vÒ nh©n lùc cña c¸c SMEs rÊt lín mµ kh¶ n¨ng còng nh­ tiÒm lùc cña nhµ n­íc th× cã h¹n. Do ®ã, ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu chÝnh ®¸ng cña c¸c doanh nghiÖp nµy, cÇn thiÕt ph¶i huy ®éng lùc l­îng hç trî cña toµn x· héi. Do ®ã, cÇn khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c tæ chøc hç trî c¸c SMEs vÒ nh©n lùc. HiÖn nay c«ng t¸c hç trî SMEs vÒ nh©n lùc còng nhËn ®­îc sù quan t©m ®¸ng kÓ. C¸c cuéc héi th¶o bµn vÒ vai trß còng nh­ c¸c biÖn ph¸p hç trî nh©n lùc SMEs ®­îc Phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt nam (VCCI) cïng c¸c ®¬n vÞ tµi trî liªn tôc tæ chøc. Ngµy cµng cã nhiÒu tæ chøc hç trî vµ kÕt qu¶ cho thÊy sè l­îng SMEs nhËn ®­îc sù hç trî tõ phÝa c¸c trung t©m lín h¬n rÊt nhiÒu so víi nh÷ng n¨m tr­íc. Hç trî doanh nghiÖp th«ng qua c¸c khãa ®µo t¹o lµ ho¹t ®éng mµ ®a sè c¸c trung t©m hç trî tham gia. Cã lÏ ®©y lµ h×nh thøc hç trî mµ c¸c trung t©m dÔ tiÕp cËn thùc hiÖn nhÊt ®ång thêi còng phï hîp víi nhu cÇu vÒ t¨ng c­êng kiÕn thøc kinh doanh vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp. Trung t©m dÞch vô vµ hç trî doanh nghiÖp (BPSC) ( Sè 7 NguyÔn Th¸i Häc) lµ mét trong nh÷ng trung t©m cã nhiÒu h×nh thøc ho¹t ®éng thiÕt thùc. Trung t©m h×nh thµnh trong khu«n khæ dù ¸n hîp t¸c gi÷a liªn minh Hîp t¸c x· ViÖt nam (VCA) vµ tæ chøc hîp t¸c kü thuËt §øc (GTZ). Trung t©m ®· tæ chøc ®­îc hµng chôc líp häc, trong ®ã bao gåm c¶ mét sè líp häc ®µo t¹o gi¶ng viªn vµ c¸c héi th¶o sau mçi khãa häc. HiÖn nay, BPSC ®· më réng môc tiªu ®µo t¹o sang c¸c hé gia ®×nh. §©y lµ mét h­íng ®i míi cÇn ®­îc nh©n réng v× theo nh­ ­íc tÝnh th× n­íc ta cã kho¶ng 1.880.000 hé kinh doanh gia ®×nh, nÕu nh­ lo¹i doanh nghiÖp nµy ph¸t triÓn tèt sÏ thu hót ®­îc mét khèi l­îng lín lao ®éng, ®Æc biÖt lµ lao ®éng nhµn rçi ë n«ng th«n. Ngoµi ra kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn ho¹t ®éng hç trî ®µo t¹o cña Trung t©m xóc tiÕn SMES t¹i VCCI lµ SME PC/VCCI ( Phßng 504/ VCCI Sè 9 §µo Duy Anh/ §T: 04.5.742.163). 2 Trung t©m nµy lu«n cã nh÷ng ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®µo t¹o nh©n lùc cho c¸c SMEs. SME PC cßn hîp t¸c víi ILO nh»m thiÕt kÕ nh÷ng kho¸ häc cho c¸c SMEs, trong ®ã nßng cèt lµ hai d¹ng kho¸ häc vÒ khëi sù doanh nghiÖp vµ kho¸ häc vÒ ph¸t triÓn doanh nghiÖp. TiÕp ®ã lµ nh÷ng kÕt qu¶ rÊt ®¸ng khÝch lÖ cña Trung t©m hç trî ph¸t triÓn SMEs( SMEDEC) trong Tæng côc tiªu chuÈn-®o l­êng chÊt l­îng (Sè 8 Hoµng Quèc ViÖt/ TÇng 3 nhµ H, §T: 04.7.642.244) qua nh÷ng líp ®µo t¹o ng¾n h¹n vÒ c¸c vÊn ®Ò nh©n lùc trong SMEs nh­ “Kü n¨ng thuyÕt tr×nh vµ ®iÒu hµnh héi th¶o”, “mèi quan hÖ giao tÕ kinh doanh”, Trung t©m còng tiÕn hµnh biªn so¹n mét sè l­îng ®¸ng kÓ c¸c gi¸o tr×nh phôc vô cho ho¹t ®éng ®µo t¹o míi vµ ®µo t¹o l¹i nh©n lùc trong c¸c SMEs trong ®ã cã cËp nhËt nh÷ng th«ng tin liªn quan tíi c¸c héi nghÞ, héi th¶o, chÝnh s¸ch, kh¶o s¸t, nghiªn cøu míi nhÊt. §Ó SMEs cã nh÷ng b­íc tiÕn h¬n n÷a th× bªn c¹nh sù hç trî vÒ c¸c chÝnh s¸ch ®µo t¹o nh©n lùc cña chÝnh phñ, c¸c trung t©m còng cÇn cã nh÷ng hç trî m¹nh mÏ h¬n n÷a, ®Æc biÖt lµ trong viÖc h×nh thµnh mét m¹ng l­íi liªn kÕt hîp t¸c cïng hç trî doanh nghiÖp ph¸t triÓn vµ Nhµ n­íc cÇn khuyÕn khÝch nh÷ng trung t©m hç trî nµy ph¸t triÓn ë møc cao h¬n. T¨ng c­êng c«ng t¸c t­ vÊn, hç trî c¸c SMEs trùc tiÕp ®µo t¹o vµ sö dông lao ®éng C«ng t¸c t­ vÊn ®· gãp phÇn rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc cung cÊp tri thøc ®óng ®Þa chØ vµ tõ ®ã gióp h×nh thµnh ®éi ngò c¸c nhµn qu¶n lÝ SMEs tµi n¨ng. H×nh thøc cung cÊp tri thøc d­íi d¹ng t­ vÊn rÊt cã hiÖu qu¶ bëi nã ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña giíi qu¶n lÝ SMEs ViÖt nam hiÖn nay lµ rÊt thiÕu tri thøc nh­ng kh«ng cã ®iÖu kiÖn vµ thêi gian ®Ó häc mét c¸ch cã hÖ thèng. H¬n n÷a, sù thiÕu hôt tri thøc cña c¸n bé ViÖt nam hiÖn nay lµ rÊt kh¸c nhau. Do vËy hä cã nhu cÇu chØ dÉn cô thÓ, s©u s¾c nh­ng l¹i theo nh÷ng møc ®é vÊn ®Ò kh¸c nhau. C¸c líp häc lý thuyÕt tËp trung Ýt hiÖu qu¶ do ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y bÞ rót ng¾n cho phï hîp víi yªu cÇu chung ®Õn møc trë l¹i c¸c nguyªn lý c¬ b¶n, rÊt khã vËn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng s¬ khai nh­ng ®Çy biÕn ®éng cña n­íc ta. MÆt kh¸c, b»ng h×nh thøc t­ vÊn th× c¸c trung t©m t­ vÊn cã thÓ kÕt hîp m¹ng l­íi c¸c céng t¸c viªn thuéc nhiÒu chuyªn ngµnh kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ c¸c c¸ nh©n vµ c¸c chuyªn gia kinh doanh thµnh ®¹t ®Ó t­ vÊn trùc tiÕp cho ng­êi yªu cÇu. H×nh thøc tæ chøc theo kiÓu t­ vÊn còng gän nhÑ, gi¶m chi phÝ ®Õn møc SMEs cã thÓ trang tr¶i ®­îc. KÕt LuËn §Ò tµi: "Kinh nghiÖm vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn SMEs cña §µi Loan vµ gi¶I ph¸p ph¸t triÓn SMES cña ViÖt Nam" ®­îc nghiªn cøu xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cÊp thiÕt cña viÖc x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn SMEs ë ViÖt Nam hiÖn nay. Víi kÕt qu¶ nghiªn cøu, Cã thÓ cã nh÷ng kÕt luËn vµ gîi ý nh­ sau: Duy tr× sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ x· héi, lu«n lu«n cËp nhËt nghiªn cøu biÕn ®éng cña m«i tr­êng ph¸t triÓn cña SMEs ®Ó ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch hiÖu qu¶, ®ång thêi ®Ò cao tÝnh liªn minh vµ quan hÖ bÒn v÷ng gi÷a c¸c SMEs. §ã lµ nh÷ng nh©n tè chñ ®¹o mang tÝnh chiÕn l­îc ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña SMEs mµ ta ®· thÊy tõ kinh nghiÖm ph¸t triÓn cña §µi Loan. BiÕt c©n nh¾c vµ lùa chän chiÕn l­îc s¶n xuÊt h­íng vÒ xuÊt khÈu cã triÓn väng vµ tËp trung vµ mét nhãm nÒn c«ng nghiÖp chñ ®¹o cã tÝnh tÝch cùc, ChÝnh phñ sÏ lµ bé phËn hç trî b»ng vèn vµ tÝn dông ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña SMEs. ChÝnh phñ ph¶i biÕt kÕt hîp víi c¸c tæ chøc hµnh chÝnh ®Ó nghiªn cøu xóc tiÕn kinh tÕ ®èi ngo¹i, sau ®ã lµ ®Ó hç trî c¸c SMEs tham nhËp vµ thÞ tr­êng quèc tÕ. Gi÷ tØ gi¸ hèi ®o¸i lu«n æn ®Þnh ®Ó n©ng cao tiÕt kiÖm, vµ biÕn nguån tiÕt kiÖm dåi dµo thµnh nguån vèn hïng hËu cã tÝnh sinh lêi cao. Cung cÊp vèn khi doanh nghiÖp muèn gia nhËp m«i tr­êng kinh doanh nh­ng lu«n biÕt kÕt hîp gi÷a vèn tù cã vµ hç trî qu¶n lý ®Ó c¸c SMEs n©ng cao tØ lÖ thµnh c«ng trong ho¹t ®éng cña m×nh. T¹o ra mét m«i tr­êng thuËn lîi vµ h÷u Ých cho c¸c SMEs kh«ng bÞ chi phèi bëi c¸c Doanh nghiÖp lín. ._.