Kinh tế nhà nước trong nền Kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam

A. Lêi më ®Çu §Êt n­íc ta trong qu¸ tr×nh ®i lªn chñ nghÜa x· héi ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao dùa trªn lùc l­îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµ quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp. LÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ loµi ng­êi tõ tr­íc ®Õn nay ®· tr¶i qua tÊt nhiÒu h×nh th¸i kinh tÕ x· héi, næi bËt vµ râ nÐt ®ã lµ h×nh th¸i c«ng x· nguyªn thuû, chiÕm h÷u n« lÖ, phong kiÕn, t­ b¶n chñ nghÜa vµ x· héi chñ nghÜa. Trong tÊt c¶ c¸c h×nh th¸i kinh tÕ ®ã ch­a cã mét h×nh th¸i kinh tÕ nµo cã mét c¬ chÕ qu¶n lý, ®iÒu hµnh kinh tÕ mét c¸ch phï hîp vµ hîp lý nhÊt tõ viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ chØ dùa vµo kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ cho ®Õn viÖc chØ dùa vµo tæ chøc qu¶n lý ®iÒu hµnh cña Nhµ n­íc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ cho phï hîp, ®Æc biÖt lµ giai ®o¹n ViÖt Nam hiÖn nay. §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh mét c¸ch nhÊt qu¸n kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc ®ãng vai trß chñ ®¹o. Qua ®Ò tµi: “Kinh tÕ Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë ViÖt Nam”, chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh mét c¸ch râ rµng vµ nhÊt qu¸n vÒ vÞ trÝ, vai trß kinh tÕ cña Nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. NÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang ë vµo giai ®o¹n ®Æc biÖt cña sù ph¸t triÓn, ®ã lµ b­íc ngoÆt trong qu¸ tr×nh chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc.Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc cña kinh tÕ thÞ tr­êng nh­: n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh c«ng nghÖ s¶n xuÊt kh«ng ngõng ®­îc c¶i tiÕn, hµng ho¸ s¶n xuÊt ra nhiÒu, thu nhËp quèc d©n t¨ng…. th× c¬ chÕ thÞ tr­êng còng n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò tiªu cùc cÇn gi¶i quyÕt nh­: l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp, khñng ho¶ng, tÖ n¹n, x· héi… Do vËy Nhµ n­íc ph¶i can thiÖp vµo kinh tÕ ®Ó ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cã hiÖu qu¶, c«ng b»ng æn ®Þnh B. Néi dung I. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña vai trß qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc. 1.1. Vai trß cña Nhµ n­íc trong lÞch sö. Trong lÞch sö x· héi loµi ng­êi ®· cã thêi kú kh«ng cã Nhµ n­íc. §ã lµ thêi kú céng s¶n nguyªn thuû, do tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp kÐm cña lùc l­îng s¶n xuÊt, con ng­êi cïng sèng, cïng lao ®éng cïng h­ëng thµnh qu¶ chung. Mäi ng­êi ®Òu b×nh ®¼ng trong lao ®éng vµ h­ëng thô, x· héi kh«ng cã ng­êi giµu nghÌo, ng­êi nghÌo, kh«ng ph©n chia giai cÊp, kh«ng cã ®Êu tranh giai cÊp. C¬ së kinh tÕ ®· lµm xuÊt hiÖn h×nh thøc tæ chøc x· héi lµ thÞ téc. QuyÒn lùc trong x· héi céng s¶n nguyªn thuû lµ quyÒn lùc x· héi víi hÖ thèng qu¶n lý rÊt ®¬n gi¶n kh«ng mang tÝnh giai cÊp. Sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt vµ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi ®· lµm thay ®æi tæ chøc x· héi thÞ téc. ChÕ ®é t­ h÷u xuÊt hiÖn, ®· ph©n chia x· héi thµnh kÎ giµu, ng­êi nghÌo, h×nh thµnh giai cÊp c¬ b¶n lµ chñ n« vµ n« lÖ. Nh÷ng yÕu tè míi xuÊt hiÖn ®· lµm ®¶o lén ®êi sèng thÞ téc, lµm cho chÕ ®é thÞ téc kh«ng thÓ ®øng v÷ng ®­îc. Mét x· héi míi víi sù ph©n chia giai cÊp kh«ng thÓ ®iÒu hoµ ®­îc hái ph¶i cã mét tæ chøc míi cã kh¶ n¨ng giËp t¾t ®­îc xung ®ét giai cÊp Êy, tæ ch­c­ Êy lµ Nhµ n­íc. Nh­ vËy Nhµ n­íc xuÊt hiÖn mét c¸ch kh¸ch quan, kh«ng ph¶i lµ mét lùc l­îng tõ bªn ngoµi ®Æt vµo x· héi mµ theo M¸c vµ ¨ng ghen ®ã lµ mét lùc l­îng tõ bªn ngoµi ®Æt vµo x· héi, mét lùc l­îng tùa hå nh­ ®øng trªn x· héi cã nhiÖm vô lµm dÞu bít xung ®ét vµ gi÷ cho xung ®ét ®ã n»m trong vßng trËt tù. Trong lÞch sö ®· chøng minh, Nhµ n­íc kh«ng chØ cã chøc n¨ng qu¶n lý l·nh thæ, qu¶n lý trËt tù x· héi mµ Nhµ n­íc cßn cã mét chøc n¨ng n÷a ®ã lµ chøc n¨ng kinh tÕ, chøc n¨ng ®ßi hái ph¶i ngay tõ buæi ®Çu khi Nhµ n­íc míi xuÊt hiÖn. Trong thêi ®¹i chiÕm h÷u n« lÖ, Nhµ n­íc chñ n« - kiÓu Nhµ n­íc ®Çu tiªn trong lÞch sö ®· trùc tiÕp dïng quyÒn lùc cña m×nh can thiÖp vµo viÖc ph©n phèi cña c¶i s¶n xuÊt cña giai cÊp chñ n«, nh­ng khèi l­îng cña c¶i Êy kh«ng ®­îc ph©n phèi mµ bÞ giai cÊp chñ n« chiÕm ®o¹t b»ng b¹o lùc phi kinh tÕ. Trong thêi ®¹i phong kiÕn, Nhµ n­íc phong kiÕn kh«ng chØ can thiÖp vµo viÖc ph©n phèi cña c¶i mµ cßn ®øng ra lËp lùc l­îng nh©n c«ng x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, khuyÕn khÝch qua l¹i, di d©n, më ®­êng c¸c vïng kinh tÕ míi, ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch ruéng ®Êt thÝch hîp víi tõng thêi kú. Cßn trong thêi ®¹i t­ b¶n chñ nghÜa, chñ nghÜa t­ b¶n ®­îc h×nh thµnh vµo thÕ kû XV, qu¸ tr×nh tÝch luü nguyªn thuû t­ b¶n ®­îc thùc hiÖn nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, giai cÊp t­ s¶n cÇn cã sù hç trî cña Nhµ n­íc. ChÝnh v× vËy vai trß qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc ngµy cµng ®­îc x¸c lËp vµ n©ng cao. Bèi c¶nh lÞch sö thÕ giíi trong giai ®o¹n hiÖn nay còng ®Æt ra nhiÒu th¸ch thøc to lín. §iÒu kiÖn quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi më ra cho chóng ta nh÷ng c¬ héi vÒ vèn, kÜ thuËt vµ kinh nghiÖm qu¶n lý ®Ó phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, tuy nhiªn ®©y còng chÝnh lµ con ®­êng mµ nh÷ng thÕ lùc thï ®Þch cã d· t©m lîi dông ®Ó chèng l¹i c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi cña ta. V× vËy, nÕu kh«ng cã mét Nhµ n­íc v÷ng m¹nh vµ cã tµi trÝ th× kh¶ n¨ng mÊt ®éc lËp tù chñ vµ bÞ lÖ thuéc d­íi nh÷ng h×nh thøc míi cã thÓ trë thµnh hiÖn thùc. Trong hoµn c¶nh cña n­íc ta: N­íc ta tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi bá qua giai ®o¹n t­ b¶n chñ nghÜa – giai ®o¹n t¹o ra c¬ së vËt chÊt cña chñ nghÜa x· héi, do ®ã tr×nh ®é ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt cña n­íc ta cßn thÊp vµ l¹c hËu cho sù ph¸t triÓn. T×nh tr¹ng nµy dÉn ®Õn khuynh h­íng t­ b¶n chñ nghÜa lµ ®iÒu kh«ng tr¸nh khái, do ®ã Nhµ n­íc cÇn ph¶i v÷ng m¹nh vÒ mäi ph­¬ng diÖn ®Ó huy ®éng mäi tiÒm n¨ng cho s¶n xuÊt, ph¸t triÓn khoa häc, tiÕn bé x· héi. KÌm theo sù l¹c hËu vÒ kÜ thuËt, n­íc ta cßn ph¶i tr¶i qua mét lo¹t c¸c b­íc qu¸ ®é víi tÝnh chÊt phøc t¹p cña con ®­êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi, cÇn ph¶i cã mét Nhµ n­íc kh«ng nh÷ng cã quyÕt t©m, trung thµnh víi con ®­êng gi¶i phãng nh©n d©n lao ®éng mµ cßn ph¶i cã kiÕn thøc ®Çy ®ñ ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng môc tiªu, biÖn ph¸p thÝch hîp víi tõng b­íc qu¸ ®é. 1.2. C¬ chÕ thÞ tr­êng vµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. - C¬ chÕ thÞ tr­êng : C¬ chÕ thÞ tr­êng lµ c¬ chÕ tù ®iÒu chØnh nÒn kinh tÕ hµng ho¸ d­íi sù t¸c ®éng kh¸ch quan cña c¸c quy luËt kinh tÕ vèn cã. C¬ chÕ thÞ tr­êng chÝnh lµ mét h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ, trong ®ã nh÷ng ng­êi tiªu dïng vµ cac s nhµ kinh doanh t¸c ®éng lÉn nhau qua thÞ tr­êng ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trung t©m cña s¶n xuÊt x· héi. C¸c mèi quan hÖ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c qui luËt kinh tÕ kh¸ch quan nh­ qui luËt gi¸ trÞ, qui luËt cung cÇu, qui luËt l­u th«ng tiÒn tÖ. §éng lùc cña c¸c mèi quan hÖ nµy lµ lîi nhuËn trong m«i tr­êng c¹nh tranh. §ã lµ c¬ chÕ tù ®iÒu tiÕt trong m«i tr­êng c¹nh tranh a. ¦u ®iÓm. C¬ chÕ thÞ tr­êng cã nhiÒu mÆt tÝch cùc ®Æc biÖt lµ kÝch thÝch c¶i tiÕn kü thuËt t¨ng NSL§ t¹o ra khèi l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ ®a d¹ng dåi dµo phong phó chÊt l­îng tèt gi¸ thµnh h¹, ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña x· héi vµ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh chãng nhng c¬ chÕ thÞ tr­êng còng kh«ng Ýt nh÷ng mÆt khuyÕt tËt. b. KhuyÕt ®iÓm. Nãi ®Õn c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ nãi ®Õn c¹nh tranh tÊt yÕu dÉn ®Õn ®éc quyÒn, ®éc quyÒn lµm cho c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o g©y thiÖt h¹i cho ng­êi tiªu dïng vµ x· héi. - C¬ chÕ thÞ tr­êng kh«ng thÓ tr¸nh khái khñng ho¶ng, thÊt nghiÖp l¹m ph¸t. - C¬ chÕ thÞ tr­êng nhiÒu môc ®Ých lîi nhuËn do ®ã th­êng khai th¸c bõa b·i kiÖt quÖ tµi nguyªn lµm t¨ng thªm sù « nhiÔm m«i tr­êng mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i tr¶ tiÒn cho sù « nhiÔm ®ã. - C¬ chÕ thÞ tr­êng t¹o ra sù gi¶ dèi gian tr¸ trong kinh doanh t¹o sù bÊt b×nh ®¼ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh vµ ph©n ho¸ x· héi. V× nh÷ng khuyÕt tËt ®ã do ®ã kinh tÕ thÞ tr­êng ph¶i cã sù ®iÒu tiÕt qu¶n lý cña Nhµ n­íc. + Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ nÒn kinh tÕ vËn ®éng theo c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng, trong ®ã quy luËt gi¸ trÞ ®ãng vai trß chi phèi vµ ®­îc biÓu hiÖn b»ng quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn cao cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸, nã n»m trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö kh¸ch quan vÒ kinh tÕ cña x· héi loµi ng­êi. Do vËy, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng còng cã nh÷ng ­u thÕ vµ khuyÕt tËt cña nã. 1.3. Chøc n¨ng qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc: a, NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cÇn ph¶i cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc: nh»m ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Tuy nhiªn víi nh÷ng môc tiªu kh¸c nhau, chøc n¨ng kinh tÕ cña Nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa còng kh¸c víi c¸c Nhµ n­íc kh¸c. C¸c chøc n¨ng nµy vÒ c¬ b¶n gåm cã: Nhµ n­íc ®¶m b¶o sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi vµ thiÕt lËp khu«n khæ luËt ph¸p ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ v× æn ®Þnh chÝnh trÞ, x· héi lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Nã bao gåm quy ®Þnh vÒ tµi s¶n , ho¹t ®éng thÞ tr­êng, quy ®Þnh chi tiÕt cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, c¸c tr¸ch nhiÖm t­¬ng hç cña c¸c liªn ®oµn lao ®éng vµ ban qu¶n lý vµ nhiÒu luËt lÖ ®Ó x¸c ®Þnh m«i tr­êng kinh tÕ. VÒ nhiÒu mÆt, c¸c quyÕt ®Þnh cña khu«n khæ ph¸p luËt xuÊt ph¸t tõ nh÷ng mèi quan hÖ v­ît ra ngoµi lÜnh vùc kinh tÕ ®¬n thuÇn. C¸c luËt lÖ ®­a ra nh»m ®¸p øng nh÷ng gi¸ trÞ vµ quan ®iÓm ®­îc ®ång t×nh réng r·i vÒ sù c«ng b»ng h¬n lµ qua mét sù ph©n tÝch kinh tÕ ®­îc mµi dòa rÊt cÈn thËn vÒ chi phÝ vµ lîi léc. Ngoµi ra khu«n khæ ph¸p luËt cã thÓ t¸c ®éng s©u s¾c tíi hµnh vi cña c¸c chñ thÓ vµ ®iÒu chØnh hµnh vi kinh tÕ cña hä. Kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp, vai trß qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc lµ ë chç Nhµ n­íc theo ®uæi môc tiªu lîi nhuËn nh­ mét doanh nghiÖp c¸ biÖt mµ theo ®uæi môc tiªu chung cña d©n téc lµ lµm cho d©n giµu, n­íc m¹nh, nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng mét c¸ch æn ®Þnh, v÷ng ch¾c trong ®iÒu kiÖn c«ng b»ng x· héi vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Thùc chÊt cña viÖc ®Þnh h­íng sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ lµ thèng nhÊt c¸c lîi Ých kh¸c nhau, quy tô c¸c lîi Ých kh¸c nhau vÒ cïng mét lîi Ých ®Ó sao cho trong khi mçi ng­êi theo ®uæi lîi Ých c¸ nh©n cña m×nh còng ®ång thêi gãp phÇn vµo viÖc theo ®uæi lîi Ých d©n téc. ChÝnh v× vËy ®Ó cã thÓ hoµn thµnh chøc n¨ng ®Þnh h­íng nÒn kinh tÕ ChÝnh phñ ph¶i t¹o ra ®­îc c«ng cô ®Þnh h­íng ®Ó quy tô hµnh ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vµ ng­êi tiªu dïng c¸ biÖt theo chiÒu h­íng vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ vµ Nhµ n­íc ta ®· cã hai ®Þnh h­íng cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ®ã lµ: - ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi dµi h¹n. - KÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh h­íng. Mçi c¬ chÕ kinh tÕ chØ cã thÓ ho¹t ®éng khi cã m«i tr­êng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cÇn vµ ®ñ. Thùc tiÔn lÞch sö cho thÊy r»ng: con ®­êng lÞch sö tù nhiªn cña c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn rÊt l©u dµi. KÓ tõ khi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng truyÒn thèng béc lé ra c¸c khuyÕt tËt cña nã ®Õn khi ChÝnh phñ c¸c n­íc nµy tù nhËn thøc ®­îc vai trß ®iÒu khiÓn qu¶n lý kinh tÕ cña m×nh ph¶i mÊt hµng tr¨m n¨m . Ngµy nay khi kinh nghiÖm lÞch sö cña c¸c n­íc nµy ®· trë thµnh lý luËn, c¸c n­íc ®i sau cã thÓ rót ng¾n chÆng ®­êng ph¸t triÓn cña m×nh b»ng c¸ch:chñ ®éng sö dông kiÕn tróc th­îng tÇng vµ quyÒn lùc Nhµ n­íc ®Ó t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp yªn t©m ®Çu t­ më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®Ó hoµn thµnh vai trß ®ã Nhµ n­íc ta ®· ph¶i thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc sau: - T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh tù do ho¸ gi¸ c¶, th­¬ng m¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. - B¶o ®¶m c¸c quyÒn cña ng­êi chñ së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. - §a d¹ng ho¸ chÕ ®é së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt - X©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng - æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ b, C¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ph¸t triÓn ë n­íc ta hiÖn nay: Thêi kú qu¸ ®é lµ mét thêi kú kh«ng ng¾n cho nªn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn còng lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan nh»m khai th¸c tèi ®a mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt trong x· héi ®Ó ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸, tinh thÇn cña nh©n d©n. Tr­íc ®©y, do duy ý chÝ, chñ quan vµ nãng véi ®· cã ý nghÜ r»ng cã thÓ x©y dùng nhanh x· héi chñ nghÜa th«ng qua c¸c biÖn ph¸p c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa , xo¸ bá c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n ®­îc coi lµ " phi chñ nghÜa x· héi". Sù thùc kh«ng ph¶i nh­ vËy, thùc tiÔn 10 n¨m ®æi míi cho thÊy r»ng ®i lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét nÒn kinh tÕ cßn nghÌo nµn, chËm ph¸t triÓn tr­íc hÕt ph¶i lÊy viÖc ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt lµm ­u tiªn. Cßn viÖc x©y dùng quan hÖ s¶n suÊt míi ®Æc biÖt lµ x©y dùng chÕ ®é së h÷u c«ng céng vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi l©u dµi, nhiÒu b­íc, nhiÒu h×nh thøc tõ thÊp ®Õn cao. Theo tinh thÇn ®ã, B¸o c¸o ChÝnh trÞ chØ râ : " Tiªu chuÈn c¨n b¶n ®Ó ®n¸h gi¸ hiÖu qu¶ x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ thóc ®Èy ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi". Lµm kh¸c ®i lµ cã h¹i cho sù ph¸t triÓn. VÒ c¬ cÊu ngµnh: Tõ c¸c h×nh thøc së h÷u c¬ b¶n : "Së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ vµ së h÷u t­ nh©n h×nh thµnh nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ víi nh÷ng h×nh thøc sö h÷u kinh doanh ®a d¹ng, ®an xen, hçn hîp". C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc nªu lªn gåm : kinh tÕ Nhµ n­íc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n, kinh tÕ t­ b¶n Nhµ n­íc. Thµnh phÇn kinh tÕ hîp t¸c ®· ®­îc thay b»ng thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ nãi râ h¬n vÒ b¶n chÊt cña së h÷u. Vµ thµnh phÇn nµy vÉn ®­îc hiÓu lµ bao gåm nhiÒu h×nh thøc hîp t¸c ®a d¹ng, trong ®ã hîp t¸c x· lµ nßng cèt. Thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi gãp phÇn quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Thµnh phÇn nµy xuÊt hiÖn vµ ngµy cµng lín lªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, bao gåm vèn do n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo n­íc ta, hoÆc 100% hoÆc trong c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt. Nh×n chung kinh tÕ ViÖt Nam cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc, tØ lÖ ngµnh c«ng nghiÖp vµ dich vô trong GDP cã xu h­íng t¨ng vµ tØ lÖ ngµnh n«ng nghiÖp cã xu h­íng gi¶m. Tuy nhiªn cèt lâi vÉn lµ c«ng - n«ng - dÞch vô. VÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i: N­íc ta ®· më cöa nÒn kinh tÕ liªn kÕt víi kinh tÕ khu vùc vµ kinh tÕ thÕ giíi víi xu h­íng ngµy cµng m¹nh mÏ. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ph¸t triÓn kh¸. N¨n 2000, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu ®¹t trªn 186 USD/ng­êi, tuy cßn ë møc thÊp, nh­ng ®· thuéc lo¹i c¸c n­íc cã nÒn ngo¹i th­¬ng ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, tû träng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña nhãm hµng n«ng, l©m, thuû s¶n cßn chiÕm 30%. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu ë n­íc ta vÉn ë d¹ng th«, gi¸ trÞ thÊp, søc c¹nh tranh kÐm. H¬n n÷a c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ch­a lµm tèt c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ch­a cã chiÕn l­îc xuÊt khÈu dµi h¹n æn ®Þnh l©u dµi, th­¬ng m¹i ®iÖn tö vÉn cßn míi mÎ. Nh­ vËy, hiÖn t¹i kh¶ n¨ng tham gia héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi cña c¸c doanh nghiÖp n­íc ta cßn thÊp, ®ßi hái Nhµ n­íc còng nh­ mçi doanh nghiÖp ph¶i cã gi¶i ph¸p trong qu¸ tr×nh héi nhËp thu ®­îc nhiÒu hiÖu qu¶. Nhµ n­íc sö dông quyÒn lùc kinh tÕ chÝnh trÞ cña m×nh ®Ó tiÕp tôc qu¸ tr×nh tù do gi¸ c¶, th­¬ng m¹i ho¸ nÒn kinh tÕ víi nh÷ng néi dung c¬ b¶n. Xo¸ bá t×nh tr¹ng ®éc quyÒn, x©y dùng c¸c ®¹o luËt chèng ®éc quyÒn b»ng c¸ch t¹o ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp, t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn, c¸c tiÒn ®Ò kinh tÕ, ph¸p lý cho sù ho¹t ®éng cña c¸c thÞ tr­êng cÇn biÕt nh­ thÞ tr­êng vèn Nhµ n­íc ®¶m nhËn vai trß thiÕt lËp, duy tr× quyÒn së h÷u c¸c quyÒn lùc kinh tÕ theo h­íng x¸c ®Þnh sè chñ së h÷u ®Ých thùc cña c«ng nh©n, cña c¸c doanh nghiÖp tËp thÓ, t­ nh©n vµ Nhµ n­íc, cô thÓ lµ: Giao quyÒn sö dông ruéng ®Êt l©u dµi cho n«ng d©n víi c¸c quyÒn cô thÓ nh­ thõa kÕ, thÕ chÊp, cho thuª… Cho thuª hoÆc ®Êu thÇu tµi s¶n s¶n xuÊt Cho n­íc ngoµi thuª ®Êt vµ c¸c tµi s¶n phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh,thÞ tr­êng chøng kho¸n, thÞ tr­êng lao ®éng II. Thùc tr¹ng vai trß qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ n­íc 1. Thµnh tùu: 1.1 C«ng nghiÖp: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp th¸ng 2 n¨m 2005 ­íc ®¹t 29.261 tû ®ång,t¨ng 2% so víi th¸ng 2 n¨m 2004. TÝnh chung c¶ hai th¸ng, giµ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®¹t kho¶ng 65.414 tû ®ång, cao h¬n møc kÕ ho¹ch vµ t¨ng 16,1% so víi cïng kú ( cïng kú t¨ng 15,6%), trong ®ã khu vùc ngoµi quèc doanhcã møc t¨ng tr­ëng cao nhÊt (t¨ng 27,2%), khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ khu vùc doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Òu t¨ng thÊp h¬n møc t¨ng chung cña toµn ngµnh (t­¬ng øng lµ 13,5% vµ 10,5%). Nhê cã thÞ tr­êng tiªu thô vµ cã c«ng nghÖ s¶n xuÊt tèt, mét sè s¶n phÈm ®· ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng cao lµ than s¹ch khai th¸c t¨ng 28,3%, thñy s¶n chÕ biÕn t¨ng 31,7%, ga hãa láng t¨ng 20,1%, s÷a hép t¨ng 25,2%, bia t¨ng 24,6%, ph©n hãa häc t¨ng 52,8%, thuèc viªn c¸c lo¹i t¨ng 19%, sø vÖ sinh t¨ng 61,6%, xi m¨ng t¨ng 6,7%, g¹ch l¸t t¨ng 40,9%, m¸y c«ng cô t¨ng 22,9%, ®éng c¬ ®iÖn t¨ng 85%, «t« c¸c lo¹i t¨ng 37%, xe m¸y c¸c lo¹i t¨ng 43,5%. VÒ ®Þa bµn, ®Þa ph­¬ng ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao so víi cïng kú gåm: VÜnh phóc t¨ng 37%, Hµ T©y t¨ng gÇn 24%, H¶i D­¬ng t¨ng 40,6%, Phó Thä t¨ng 19,5%, Kh¸nh Hßa t¨ng 18,8%, B×nh D­¬ng t¨ng 34%, §ång Nai t¨ng 18,5%,Bµ RÞa – Vòng Tµu 18,4%. Mét sè tØnh, thµnh phè lín cã tû träng c«ng nghiÖp cao nh­ng møc t¨ng tr­ëng thÊp h¬n møc t¨ng chung cña toµn ngµnh ( Hµ Néi t¨ng 14,4%, §µ N½ng t¨ng 15,2%, thµnh phè Hå ChÝ Minh t¨ng 13,8%) 1.2 N«ng nghiÖp: VÒ thñy s¶n: Tæng s¶n l­îng thñy s¶n 2 th¸ng ®Çu n¨m 2005 ­íc ®¹t 507 ngh×n tÊn, t¨ng 1,3% so víi cïng kú n¨m 2004, trong ®ã s¶n l­îng khai th¸c h¶i s¶n ­íc ®¹t gÇn 272 ngh×n tÊn, b»ng 15,5% kÕ ho¹ch, t¨ng 0,35% so víi cïng kú; s¶n l­îng nu«I trång vµ khai th¸c néi ®Þa ­íc ®¹t 235 ngh×n tÊn, ®¹t 15% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 2,6% so víi cïng kú n¨m tr­íc. VÒ l©m nghiÖp: Hai th¸ng ®Çu n¨m 2005 trång rõng tËp trung ­íc ®¹t 32,5 ngh×n ha; trång c©y ph©n t¸n ­íc ®¹t 64 triÖu c©y; ch¨m sãc rõng trång 33,2 ngh×n ha; khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång dÆm 161,2 ngh×n ha. 1.3 DÞch vô Th¸ng 2 n¨m nay trïng víi tÕt Nguyªn ®¸n; thu nhËp cña c¸c tÇng líp d©n c­ ®­îc c¶i thiÖn mét b­íc, nªn søc mua cña d©n c­ vµo dÞp tr­íc vµ trong tÕt t¨ng kho¶ng 20-30% so víi tÕt n¨m tr­íc.C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i trong n­íc d· chñ ®éng s¶n xuÊt vµ chuÈn bÞ nguån hµng dù tr÷ tõ tr­íc tÕt nªn vÉn ®¸p øng ®ñ nhu cÇu. Tæng møc b¸n lÎ hµng hãavµ doanh thu dÞch vô th¸ng 2 ­íc ®¹t 33,59 ngh×n tû ®ång; tÝnh chung c¶ hai th¸ng ®¹t 70,24 ngh×n tû ®ång, t¨ng 18,5% so víi cïng kú ( cïng kú n¨m 2003 t¨ng 10,5%, n¨m 2004 t¨ng 16,2%), trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi¶m 3%, thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ t¨ng gÇn18%, kinh tÕ t­ nh©n t¨ng 40%, kinh tÕ tËp thÓ t¨ng 19% vµ thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng 45%. 1.4 XuÊt nhËp khÈu. Kim ng¹ch xuÊt khÈu th¸ng 2 ­íc ®¹t 1,9 tû USD, trong ®ã c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi( kh«ng kÓ dÇu th«) ­íc ®¹t 650 triÖu USD. TÝnh chung c¶ 2 th¸ng ®Çu n¨m, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 4,078 tû USD, t¨ng 16,2% so víi cïng kú (cïng kú t¨ng 8,2%), b»ng 13% kÕ ho¹ch n¨m, trong ®ã xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi (kh«ng kÓ dÇu th«) ­íc ®¹t 1,384 tû USD, t¨ng 19,3% so víi cung kú n¨m tr­íc vµ chiÕm 34% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. 2. H¹n chÕ: G¾n kÕt gi÷a ho¹t ®éng khoa häc vµ s¶n xuÊt lµ viÖc khã kh¨n kh«ng chØ ë n­íc ta mµ lµ t×nh tr¹ng kh¸ phæ biÕn ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, nhÊt lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Trong t­ duy cña c¸c nhµ lËp chÝnh s¸ch ë tÇm vÜ m« cña ViÖt Nam ®Ó chuyÓn nÒn kinh tÕ sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng th× ®©y lµ vÊn ®Ò ph¶i gi¶i quyÕt. Mét sè Bé, ngµnh ®Þa ph­¬ng triÓn khai ph©n bæ vèn ®Çu t­ cßn ch­a ®óng quy ®Þnh nh­: Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n cßn 8 dù ¸n nhãm C ch­a cã quyÕt ®Þnh ®Çu t­, 32 dù ¸n ch­a cã thiÕt kÕ, tæng dù to¸n ®­îc duyÖt, 42 dù ¸n nhãm B bè trÝ thêi gian hoµn thµnh qu¸ 4 n¨m, 46 dù ¸n nhãm C bè trÝ vèn qu¸ 2 n¨m; Bé Quèc phßng: 47 c«ng tr×nh, dù ¸n nhãm B,C (thuéc nguån vèn ng©n s¸ch tËp trung) ch­a cã thiÕt kÕ kü thuËt, tæng dù to¸n ®­îc duyÖt, 41 dù ¸n nhãm B,C bè trÝ vèn ®Ó hoµn thµnh v­ît qu¸ thêi gian quy ®Þnh. Nh×n chung, tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c dù ¸n vµ kÕt qu¶ gi¶i ng©n vèn ®Çu t­ cßn chËm. Tæng sè kÕ ho¹ch vèn ®· ph©n bæ cho c¸c dù ¸n n¨m 2003 vµ 2004 lµ 10.277 tû ®ång; gi¸ trÞ khèi l­îng hµon thµnh ®Ò nghÞ thanh to¸n ®Õn ngµy 31/12/2004 ®¹t 6.670,8 tû ®ång b»ng 64,9% kÕ ho¹ch ®· giao; trong ®ã c¸c dù ¸n thuéc trung ­ong qu¶n lý ®¹t 6.151,8 tû ®ång b»ng 67,4% kÕ ho¹ch. C¸c dù ¸n do ®Þa ph­¬ng qu¶n lý 519 tû ®ång ®¹t 44,9%. Tæng sè vèn ®· gi¶I ng©n tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2004 lµ 7.816,6 tû ®ång, b»ng 76,1% kÕ ho¹ch ®· giao; trong ®ã c¸c dù ¸n do trung ­¬ng qu¶n lý lµ 7.186,1 tû ®ång, ®¹t 78,8% kÕ ho¹ch vèn ®· giao. C¸c dù ¸n do ®Þa ph­¬ng qu¶n lý 630,5 tû ®ång, ®¹t 54,6% kÕ ho¹ch vèn ®· giao. III. Ph­¬ng h­íng c¶i c¸ch kinh tÕ nhµ n­íc: 1. Thèng nhÊt nhËn thøc vÒ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ s¶n phÈm cña v¨n minh nh©n lo¹i ®­îc ph¸t triÓn tíi tr×nh ®é cao d­íi chñ nghÜa te b¶n nh­ng tù b¶n th©n kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng ®ång nghÜa víi chñ nghÜa t­ b¶n. Thùc tiÔn ®æi míi ë n­íc ta ®· chøng minh ®Çy søc thuyÕt phôc vÒ viÖc sö dông kinh tÕ thÞ tr­êng lµm ph­¬ng tiÖn x©y dùng chñ nghÜa x· héi. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ nÒn kinh tÕ trong ®ã c¸c thiÕt chÕ, c«ng cô vµ nguyªn t¾c vËn hµnh kinh tÕ thÞ tr­êng ®­îc tù gi¸c t¹o lËp vµ sö dông ®Ó gi¶i phãng triÖt ®Ó søc s¶n xuÊt, tõng b­íc c¶i thiÖn cuéc sèng nh©n d©n, v× môc tiªu d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam lµ mét nÒn kÞnh tÕ võa tu©n theo quy luËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng, võa chÞu sù chi phèi bëi c¸c quy luËt kinh tÕ cña x· héi chñ nghÜa x· héi vµ c¸c yÕu tè b¶o ®¶m tÝnh ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. 2. Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ së h÷u, ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh - Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ së h÷u + TiÕp tôc hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ së h÷u trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­­ãng x· héi chñ nghÜa theo h­íng kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i kh¸ch quan, l©u dµi vµ khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c h×nh thøc së h÷u, c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, b¶o ®¶m c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ së h÷u kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ; x©y dùng, hoµn thiÖn luËt ph¸p vÒ së h÷u ®èi víi c¸c lo¹i tµi s¶n míi, nh­ trÝ tuÖ, cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, tµi nguyªn n­íc, kho¸ng s¶n… + Kh¼ng ®Þnh ®Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n mµ ®¹i diÖn lµ Nhµ n­íc; c¸c quyÒn cña ng­êi sö dông ®Êt theo quy ®Þnh hiÖn nay cña ph¸p luËt ®­îc t«n träng vµ b¶o ®¶m. + Sím ban hµnh c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam; quy ®Þnh ®èi t­îng, ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi n­íc ngoµi cã quyÒn ®­îc mua, ®­îc së h÷u nhµ ë g¾n víi quyÒn sö dông ®Êt vµ c¸c tµi s¶n kh¸c t¹i ViÖt Nam. - Hoµn thiÖn thÓ chÕ vµ ph©n phèi + Hoµn thiÖn luËt ph¸p, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ ph©n bæ nguån lùc, ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i theo h­íng b¶o ®¶m t¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi ngay trong tõng b­íc, tõng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn. C¸c nguån lùc x· héi ®­îc ph©n bæ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ theo chiÕn l­îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc b¶o ®¶m ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cao. TËp trung vèn ®Çu t­ nhµ n­íc ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi, dÞch vô c«ng quan träng, mét sè ngµnh s¶n xuÊt thiÕt yÕu, then chèt, ®ãng vai trß chñ ®¹o vµ lÜnh vùc mµ t­ nh©n kh«ng thÓ hoÆc ch­a thÓ ®¶m ®­¬ng ®­îc; quan t©m ®Õn c¸c vïng, ®èi t­îng cßn nhiÒu khã kh¨n, thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng . - TiÕp tôc ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ TiÕp tôc ®æi míi, ph¸t triÓn hîp t¸c x· vµ tæ hîp t¸c theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c: tù nguyÖn, d©n chñ, b×nh ®¼ng, cïng cã lîi vµ ph¸t triÓn céng ®ång. KhuyÕn khÝch t¨ng vèn gãp, t¨ng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn, t¨ng tµi s¶n vµ quü kh«ng chia cho hîp t¸c x·; ph¸t triÓn c¸c tæ hîp t¸c, hîp t¸c x· ®a d¹ng, s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch hç trî cho c¸c tæ chøc kinh tÕ tËp thÓ tiÕp cËn c¸c nguån vèn; ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, lao ®éng; trî gióp kü thuËt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ; hç trî ph¸t triÓn thÞ tr­êng, tham gia c¸c ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn th­¬ng m¹i, c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña Nhµ n­íc. 3. Hoµn thiÖn thÓ chÕ b¶o ®¶m ®ång bé c¸c yÕu tè thÞ tr­êng vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ tr­êng - §a d¹ng hãa c¸c lo¹i thÞ tr­êng hµng hãa, dÞch vô theo h­íng v¨n minh, hiÖn ®¹i, chó träng ph¸t triÓn thÞ tr­êng dÞch vô. Ph¸t triÓ c¬ së h¹ tÇng phôc vô cho c¸c thÞ tr­êng nµy. Thùc hiÖn tù do hãa th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ phï hîp víi c¸c cam kÕt quèc tÕ. Ph¸t triÓn c¸c ph­¬ng thøc giao dÞch thÞ tr­êng hiÖn ®¹i, nhÊt lµ víi hµng hãa n«ng s¶n vµ vËt t­ n«ng nghiÖp ®Ó æn ®Þnh gi¸, gi¶m bít rñi ro cho ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vÒ gi¸ víi mét sè Ýt hµng hãa, dÞch vô ®éc quyÒn,b¶o ®¶m tu©n thñ theo yªu cÇu cña c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ cam kÕt quèc tÕ. X©y dùng c¸c tiªu chuÈn chÊt l­îng hµng hãa, vÖ sinh an toµn thùc phÈm, m«i tr­êng. T¨ng c­êng kiÓm tra chÊt l­îng hµng hãa vµ dÞch vô, nhÊt lµ nh÷ng hµng hãa, dÞch vô liªn quan trùc tiÕp ®Õn søc kháe cña ng­êi d©n. Xö lý nghiªm minh c¸c sai ph¹m. - Ph¸t huy tèt h¬n vai trß ®iÒu hµnh thÞ tr­êng tiÒn tÖ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc nh­ mét ng©n hµng trung ­¬ng hiÖn ®¹i, thóc tr­ëng t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t. Tõng b­íc më cña thÞ tr­êng tÝn dông, c¸c dÞch vô ng©n hµng phï hîp víi cam kÕt quèc tÕ. 4. Hoµn thiÖn thÓ chÕ g¾n t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi trong tõng b­íc, tõng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ m«i tr­êng - TiÕp tôc thùc hiÖn chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch lµm giµu ®I ®«I víi tÝch cùc thùc hiÖn gi¶m nghÌo, v­¬n lªn Êm no, ®Æc biÖt lµ c¸c vïng n«ng th«n, miÒn nói, vïng d©n téc vµ c¨n cø c¸ch m¹ng tr­íc ®©y. ChÝnh s¸ch gi¶m nghÌo kh«ng chØ nh»m môc tiªu æn ®Þnh mµ cßn t¹o ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mäi c«ng d©n n¾m b¾t ®­îc c¬ héi lµm ¨n, n©ng cao thu nhËp vµ ®êi sèng, ®­îc h­ëng thµnh qu¶ chung cña ph¸t triÓn - Ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c h×nh thøc tæ chøc tù nguyÖn, nh©n t¹o, ho¹t ®éng kh«ng v× môc tiªu lîi nhuËn ®Ó ch¨m sãc ®èi t­îng b¶o trî x· héi dùa vµo céng ®ång theo tinh thÇn x· héi hãa víi sù hç trî mét phÇn cña Nhµ n­íc, b¶o ®¶m cho c¸c ®èi t­îng b¶o trî x· héi cã cuéc sèng æn ®Þnh, hßa nhËp tèt h¬n vµo céng ®ång, tù v­¬n lªn. T¹o c¬ héi cho c·c ®èi t­îng b¶o trî x· héi, tr­íc hÕt lµ ng­êi cßn kh¶ n¨ng lao ®éng, tiÕp cËn nguån lùc kinh tÕ, dÞch vô c«ng thiÕt yÕu, c¬ héi gi¸o dôc, ®µo t¹o, d¹y nghÒ, viÖc lµm, ch¨m sãc søc kháe, nhµ ë, v¨n hãa, thÓ thao. Söa ®æi, bæ sung chÕ ®é trî cÊp x· héi dùa trªn c¬ së t¨ng møc sèng tèi thiÓu cña toµn x· héi. Thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu h­íng ­u tiªn vµo ®èi t­îng b¶o trî x· héi. - TiÕp tôc hoµn thiÖn luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng, gi¸m s¸t chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn; phßng ngõa, ngÆn chÆn, kh«ng ®Ó ph¸t sinh thªm c¸c « nhiÔm míi, xö lý triÖt ®Ó nh÷ng « nhiÔm m«i tr­êng nghiªm träng; cã chÕ tµi ®ñ m¹nh ®èi víi c¸c tr­êng hîp vi ph¹m. B¶o vÖ m«I tr­êng ph¶I ®­îc coi träng ngay tõ ®Çu vµ trong suèt qu¸ tr×nh x©y dùng, thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, cña c¸c nhµ ®Çu t­ thuéc mäi ngµnh kinh tÕ. - §èi míi, n©ng cao vai trß vµ hiÖu lùc qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay. - N©ng cao vai trß cña c¸c tæ chøc d©n c­, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, c¸c tæ chøc x· héi, nghÒ nghiÖp vµ cña nh©n d©n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Nhµ n­íc tiÕp tôc hoµn thiÖn luËt ph¸p, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc d©n c­, tæ chøc chÝnh trÞ -x· héi, c¸c tæ chøc x· héi, nghÒ nghiÖp vµ nh©n d©n tham gia cã hiÖu qu¶ vµo qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh, thùc thi vµ gi¸m s¸t thùc hiÖn luËt ph¸p, c¸c chñ tr­¬ng. C. KÕt luËn Nh­ vËy kinh tÕ nhµ n­íc lµ mét chñ thÓ quan träng nhÊt lµ thµnh phÇn kinh tÕ then chèt ®· gãp phÇn ®­a ®Êt n­íc ta ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ, chuyÓn sang mét giai ®o¹n míi, giai ®o¹n cña m« h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng chuyÓn biÕn v÷ng ch¾c theo quü ®¹o chñ nghÜa x· héi. H¬n 10 n¨m ®æi míi chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ ®· ®em l¹i cho ViÖt Nam nh÷ng thµnh tùu to lín cùc kú quan träng. §ã lµ mèc míi trong sù ph¸t triÓn t­ t­áng cña §¶ng. Tõ ®¹i héi 6 n¨m 1986 §¶ng ta ®· khëi x­íng qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ theo KTTT ®inh h­íng XHCN ph¶i cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. T­ t­áng ®¹i héi 7 (1991) l¹i mét lÇn n÷a nhÊn m¹nh qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi lµ cÇn thiÕt vµ vai trß kinh tÕ cña Nhµ n­øoc lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. V× vËy §¶ng vµ Nhµ n­íc ta cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch gi¶i ph¸p nh»m ph¸t huy n©ng cao h¬n n÷a nh÷ng mÆt tÝch cùc cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êngvµ h¹n chÕ tèi ®a mÆt tiªu cùc. §ång thêi Nhµ n­íc ph¶i n©ng cao h¬n n÷a hiÖu lùc vµ vai trß kinh tÕ trong viÖc qu¶n lý ®iÒu tiÕt ë tÇm vÜ m« kinh tÕ. Môc lôc: A. Lêi më ®Çu B. Néi dung I. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña vai trß qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc 1.1 Vai trß cña Nhµ n­íc trong lÞch sö 1.2 C¬ chÕ thÞ tr­êng vµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc a, ­u ®iÓm b, KhuyÕt ®iÓm 1.3 Chøc n¨ng qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc a, NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cÇn ph¶i cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc b, C¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ph¸t triÓn ë n­íc ta hiÖn nay II. Thùc tr¹ng vai trß qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc 1. Thµnh tùu 1.1 C«ng nghiÖp 1.2 N«ng nghiÖp 1.3 DÞch vô 1.4 XuÊt nhËp khÈu 2. H¹n chÕ III. Ph­¬ng h­íng c¶i c¸ch kinh tÕ nhµ n­íc Thèng nhÊt nhËn thøc vÒ nÒn kinh tÕ thÞ truêng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ së h÷u, ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh Hoµn thiÖn thÓ chÕ b¶o ®¶m ®ång bé c¸c yÕu tè thÞ tr­êng vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ tr­êng Hoµn thiÖn thÓ chÕ g¾n t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi trong tõng b­íc, tõng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ m«i tr­êng C. KÕt luËn ._.