Nâng cao hiệu quả hoạt động tài trợ XNK tại các Ngân hàng thương mại Việt Nam

Trang 1 MUÏC LUÏC MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi .........................................................................01 Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu ......................................................................02 Keát caáu cuûa ñeà taøi ..............................................................................................02 CHÖÔNG 1 - Khaùi quaùt hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu cuûa ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam trong neàn kinh teá thò tröôøng hieän nay 1.1 Vai troø cuûa hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu trong neàn kinh teá.............................03 1.2 Khaùi quaùt veà hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu ...........................................03 1.2.1Khaùi quaùt hoaït ñoäng ngoaïi thöông .............................................................03 1.2.2 Vai troø cuûa taøi trôï ngoaïi thöông vaø nghieäp vuï ngaân haøng quoác teá cuûa NHTM ................................................................................................................05 1.2.3 Khaùi nieäm veà hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu cuûa NHTM....................08 1.3 Caùc hình thöùc taøi trôï xuaát nhaäp khaåu .................................................... 09 1.3.1 Taøi trôï xuaát khaåu .......................................................................................09 1.3.2 Taøi trôï nhaäp khaåu ......................................................................................11 1.4 Nghieäp vuï tín duïng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu thoâng qua phöông thöùc thanh toùan tín duïng chöùng töø taïi caùc ngaân haøng thöông maïi .......................................12 1.4.1 Khaùi quaùt veà phöông thöùc thanh toùan tín duïng chöùng töø ..........................12 1.4.2 Tieán trình thöïc hieän nghieäp vuï phöông thöùc tín duïng chöùng töø ................14 1.5 Quy trình cuûa hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu taïi ngaân haøng thöông maïi 15 1.5.1 Ñoái töôïng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu ..............................................................15 1.5.2 Ñieàu kieän taøi trôï voán .................................................................................15 1.5.3 Phaïm vi taøi trôï voán ...................................................................................16 1.5.4 Quy trình thöïc hieän taøi trôï .........................................................................16 1.6 Söï caàn thieát cuûa hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi ñoái vôùi neàn kinh teá nöôùc ta..............................................................17 Trang 2 1.6.1 Söï caàn thieát ñoái vôùi ngaân haøng thöông maïi ..............................................18 1.6.2 Ñoái vôùi doanh nghieäp.......................................................................... 19 1.6.3 Ñoái vôùi neàn kinh teá....................................................................................19 CHÖÔNG II - Thöïc traïng hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu taïi caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam hieän nay 2.1 Tình hình kinh teá ñaát nöôùc trong thôøi gian qua ............................................21 2.2 Tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa heä thoáng ngaân haøng thöông maïi trong thôøi gian vöøa qua ................................................................................................21 2.2.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng ngaân haøng thöông maïi.....21 2.2.2 Heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam hieän nay ...............................23 2.2.3 Nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc cuûa heä thoáng ngaân haøng thöông maïi ..............24 2.3 Thöïc traïng tín duïng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu taïi caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam hieän nay .............................................................................................26 2.3.1 Caùc nghieäp vuï taøi trôï xuaát nhaäp khaåu ñöôïc aùp duïng hieän nay taïi caùc ngaân haøng thöông maïi ................................................................................................26 2.3.2 Thöïc traïng hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu taïi caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam hieän nay ......................................................................................31 2.4 Nhöõng haïn cheá trong hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi ..........................................................................................................37 2.4.1 Veà phía caùc ngaân haøng thöông maïi...........................................................37 2.4.2. Veà phía doanh nghieäp ..............................................................................39 2.4.3 Veà tyû giaù hoái ñoaùi......................................................................................41 2.4.4 Chính saùch thueá .........................................................................................41 2.4.5 Chính saùch xuùc tieán thöông maïi ................................................................41 2.4.6 Heä thoáng phaùp luaät vaø caùc quy ñònh lieân quan ñeán hoaït ñoäng tín duïng vaø thanh toaùn quoác teá coøn thieáu chaët cheõ vaø oån ñònh .............................................42 2.4.7 Hoaït ñoäng chöa hieäu quaû cuûa Trung Taâm thoâng tin phoøng ngöøa ruûi ro ...42 Trang 3 2.4.8 Nguyeân nhaân veà quaûn lyù ngoaïi hoái ...........................................................43 2.4.9 Caïnh tranh khoâng caân söùc giöõa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn vaø caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh ....................................................................43 2.4.10 Uy tín cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam chöa cao .....................44 CHÖÔNG 3 - Moät soá giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu taïi caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam hieän nay A. Giaûi phaùp vó moâ .................................................................................................................. 45 3.1 Giaûi phaùp ñoái vôùi hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam .........................................................................................45 3.1.1 Caûi tieán thuû tuïc, quy trình cho vay taøi trôï xuaát nhaäp khaåu ..................................... 45 3.1.2 Quaûng caùo, tieáp thò caùc maët haøng cuûa ngaân haøng .....................................45 3.1.3 Coù chính saùch öu ñaõi ñoái vôùi khaùch haøng toát, tieàm naêng ..........................46 3.1.4 Môû roäng quan heä ñaïi lyù vôùi caùc ngaân haøng lôùn treân theá giôùi, trieån khai caùc phöông thöùc thanh toaùn môùi ...............................................................................47 3.1.5 Naâng cao trình ñoä nhaân vieân thanh toaùn quoác teá vaø caùn boä tín duïng: phaân caáp quaûn lyù hôïp lyù, naâng cao chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng ..........................49 3.1.6 Taêng voán töï coù cuûa ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ................................50 3.1.7 Ngaân haøng thöông maïi taêng dö nôï daønh cho taøi trôï xuaát nhaäp khaåu vôùi cô caáu tín duïng hôïp lyù .............................................................................................51 3.1.8 Ñoåi môùi coâng ngheä ngaân haøng ..................................................................52 3.1.9 Ñoàng taøi trôï giöõa caùc ngaân haøng ...............................................................53 3.1.10 Baûo laõnh cuûa doanh nghieäp khaùc ............................................................53 3.1.11 Quaûn lyù chaët cheõ nôï quaù haïn...................................................................54 3.2 Giaûi phaùp ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Vieät Nam hoaït ñoäng trong lónh vöïc xuaát nhaäp khaåu ...................................................................................................54 3.2.1 Chuù troïng ñaàu tö, ñoåi môùi coâng ngheä, caûi tieán kyõ thuaät, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm xuaát khaåu .................................................................................55 Trang 4 3.2.2 Löïa choïn ñoái taùc trong hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu ...................................55 3.2.3 Löïa choïn phöông thöùc thanh toaùn .............................................................55 3.2.4 Löïa choïn ngaân haøng phuïc vuï ....................................................................55 3.2.5 Giaønh quyeàn thueâ taøu vaø mua baûo hieåm...................................................56 3.3 Giaûi phaùp haïn cheá ruûi ro trong hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu ...............56 3.3.1 Haïn cheá ruûi ro tín duïng..............................................................................56 3.3.2 Haïn cheá ruûi ro veà laõi suaát..........................................................................57 3.3.3 Haïn cheá ruõi ro veà tyû giaù ............................................................................58 B Giaûi phaùp vó moâ ..............................................................................................59 3.4 Ngaân haøng Nhaø nöôùc caàn ban haønh moät soá quy cheá lieân quan ñeán hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ........................59 3.4.1 Chieát khaáu chöùng töø haøng xuaát .................................................................59 3.4.2 Ban haønh chính saùch baûo hieåm Nhaø nöôùc cho hoaït ñoäng chieát khaáu .......59 3.5 Quy ñònh cheá ñoä kieåm toùan baét buoäc ñoái vôùi caùc doanh nghieäp..................60 3.6 Cho pheùp caùc ngaân haøng thöông m aïi coå phaàn cho vay taøi trôï xuaát nhaäp khaåu coù taøi saûn ñaûm baûo chính laø loâ haøng nhaäp.................................................60 3.7 Chính saùch tyû giaù linh hoaït...........................................................................62 3.8 Chính saùch thueá ............................................................................................63 3.9 Taêng cöôøng vieäc xuùc tieán thöông maïi, môû roäng thò tröôøng..........................63 3.10 Naâng cao chaát löôïng thoâng tin tín duïng .....................................................64 KEÁT LUAÄN ........................................................................................................66 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC 1 PHUÏ LUÏC 2 Trang 5 LỜI MỞ ĐẦU * Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi Ngaøy nay, moïi hoaït ñoäng thöông maïi, saûn xuaát vaø ñaàu tö ngaøy caøng mang tính chaát quoác teá hoùa ôû nhieàu quoác gia. Chính söï toaøn caàu hoùa neàn kinh teá theá giôùi ñaõ laøm taêng löôïng giao dòch trong hoaït ñoäng taøi chính, tieàn teä giöõa caùc nöôùc. Moät neàn kinh teá môû tieán tôùi hoäi nhaäp vôùi thò tröôøng theá giôùi phaûi laø moät cô caáu taøi chính hieän ñaïi, vöõng maïnh, hoã trôï, trong ñoù ngaân haøng thoâng qua nghieäp vuï ngaân haøng quoác teá cuûa mình seõ laøm haäu thuaãn cho söï phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng ngoaïi thöông vaø thu huùt ñaàu tö quoác teá, thuùc ñaåy söï thaønh coâng cuûa quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Vì vaäy, trong nhöõng naêm gaàn ñaây vôùi Chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc chuù troïng môû roäng quan heä hôïp taùc vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi, coi ngoaïi thöông laø muõi nhoïn quan troïng, laø chieán löôïc khôi daäy söùc taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá thì caùc quan heä ngoaïi thöông giöõa nöôùc ta vaø caùc nöôùc treân theá giôùi khoâng ngöøng taêng leân caû veà chaát vaø löôïng, caùc hoaït ñoäng XNK haøng hoùa vaø dòch vuï ngaøy caøng phaùt trieån cao. Keát quaû ñoù phaûi keå ñeán nhöõng ñoùng goùp to lôùn trong vai troø trung gian thanh toaùn cuûa NHTM giöõa caùc doanh nghieäp trong nöôùc vôùi caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi. Trong caùc hoaït ñoäng cuûa NHTM, hoaït ñoäng taøi trôï XNK ñöôïc caùc NHTM ñaëc bieät chuù troïng phaùt trieån, môû roäng nhaèm ñaùp öùng nhu caàu kinh doanh XNK cuûa caùc doanh nghieäp bôûi vì doanh nghieäp luoân caàn voán ñeå thöïc hieän phöông aùn XNK cuûa mình. Tuy nhieân hieän nay, moái quan heä giöõa caùc NHTM vaø caùc doanh nghieäp thoâng qua hoaït ñoäng taøi trôï XNK vaãn coøn moät soá haïn cheá nhaát ñònh. Nhöõng haïn cheá naøy moät phaàn do caùc NHTM chöa phaùt huy ñöôïc chính mình, caùc doanh nghieäp Vieät Nam coøn nhieàu nhöõng haïn cheá trong lónh vöïc hoaït ñoäng kinh doanh XNK, moät phaàn khaùc do nhöõng raøo caûn veà nhöõng quy ñònh cuûa Chính Phuû, cuûa NHNN lieân quan ñeán hoaït ñoäng XNK,….Coù theå noùi ñaây laø moät vaán ñeà ñang ñöôïc caùc NHTM vaø caùc doanh nghieäp quan taâm neân học vieân ñaõ choïn ñeà taøi: “Giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng taøi trôï XNK taïi caùc NHTM Vieät Nam” laøm luaän vaên toát nghieäp cuûa mình vaø hy voïng seõ ñoùng goùp phaàn nhoû vaøo vieäc tìm kieám giaûi phaùp naâng cao vai troø cuûa NHTM trong hoaït ñoäng taøi trôï XNK cho caùc doanh nghieäp hieän nay. Trang 6 * Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Luaän vaên taäp trung vaøo nghieân cöùu trong phaïm vi nghieäp vuï tín duïng taøi trôï XNK, ñoàng thôøi keát hôïp vôùi vieäc phaân tích soá lieäu cuûa caùc NHTM trong caùc naêm qua. Học vieân cuõng tham khaûo, trao ñoåi yù kieán vôùi ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc cuõng nhö trao ñoåi tröïc tieáp vôùi caùc caùn boä phuï traùch nghieäp vuï taïi ngaân haøng, qua ñoù goùp phaàn ñöa ra nhöõng giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng taøi trôï XNK taïi caùc NHTM Vieät Nam trong thôøi gian tôùi. * Keát caáu cuûa ñeà taøi Noäi dung cuûa luaän vaên goàm 3 phaàn chính: Chöông I: Khaùi quaùt hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa NHTM trong neàn kinh teá thò tröôøng hieän nay Chöông II: Thöïc traïng hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa caùc NHTM Vieät Nam Chöông III: Moät soá giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng taøi trôï XNK của caùc NHTM Vieät Nam hieän nay Maëc duø học vieân ñaõ coá gaéng nhieàu ñeå hoaøn thaønh thaät toát luaän vaên vôùi hy voïng ñoùng goùp ñöôïc nhöõng giaûi phaùp coù tính khaû thi nhaèm phaùt trieån hoaït ñoäng taøi trôï XNK voán laø tieàm naêng cuûa caùc NHTM. Tuy nhieân, söï haïn heïp veà thoâng tin, taøi lieäu vaø soá lieäu phuïc vuï nghieân cöùu ñeà taøi khoâng nhieàu vì vaäy chaéc chaén phaàn luaän vaên khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt vaø khieám khuyeát, raát mong nhaän ñöôïc söï ñoùng goùp yù kieán quyù baùu cuûa Quyù Thaày Coâ vaø nhöõng ngöôøi quan taâm. Ñeå hoaøn thaønh toát cuoán luaän vaên naøy, học vieân xin chaân thaønh caùm ôn caùc Giaûng Vieân khoa Sau Ñaïi Hoïc tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh Teá Thaønh Phoá Hoà Chí Minh, ñaõ ñem laïi cho sinh vieân vaø, toaøn theå sinh vieân Cao Hoïc khoùa 10 kieán thöùc chuyeân saâu veà ngaønh Taøi Chính Ngaân Haøng, xin caûm ôn söï giuùp ñôõ vaø höôùng daãn taän tình cuûa Phoù Giaùo Sö Tieán Só Phaïm Vaên Naêng, vaø söï uûng hoä ñoäng vieân cuûa caùc ñoàng nghieäp, baïn beø. Trang 7 CHÖÔNG I - KHAÙI QUAÙT HOAÏT ÑOÄNG TAØI TRÔÏ XUAÁT NHAÄP KHAÅU CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI VIEÄT NAM TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG HIEÄN NAY 1.1 Vai troø cuûa hoaït ñoäng XNK trong neàn kinh teá Söï toàn taïi cuûa quan heä haøng hoaù tieàn teä giöõa caùc quoác gia mang tính khaùch quan bôûi vì khoâng theå coù moät quoác gia naøo treân theá giôùi toàn taïi ñoäc laäp maø khoâng coù moái quan heä naøo vôùi caùc quoác gia beân ngoaøi, ñaëc bieät laø trong lónh vöïc kinh teá. Thaät vaäy, söï toàn taïi cuûa theá giôùi ñöôïc xem nhö laø moät theå thoáng nhaát khoâng nhöõng ñöùng treân giaùc ñoä töï nhieân, maø coøn trong moái quan heä vôùi nhau trong moïi lónh vöïc maø trong ñoù coù lónh vöïc kinh teá. Vò trí ñòa lyù caùc quoác gia laø khaùc nhau, coù lôïi theá so saùnh khaùc nhau cho neân moãi quoác gia chæ thuaän lôïi phaùt trieån cho moät ngaønh kinh teá nhaát ñònh vaø söï phaùt trieån khoâng ñoàng ñeàu giöõa caùc khu vöïc khaùc nhau treân theá giôùi veà trình ñoä vaên hoùa, khoa hoïc, kyõ thuaät…daãn ñeán ñeå thoûa maõn nhu caàu ña daïng cuûa mình, giöõa caùc vuøng caàn coù söï trao ñoåi vôùi nhau veà haøng hoùa. Nhöõng quoác gia khaùc nhau naèm ôû nhöõng vò trí ñòa lyù khaùc nhau cho neân neáu chæ döïa vaøo neàn saûn xuaát trong nöôùc khoâng theå cung caáp ñuû nhöõng haøng hoùa dòch vuï ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát tieâu duøng cuûa neàn kinh teá maø phaûi nhaäp nhöõng maët haøng caàn thieát nhö nguyeân vaät lieäu, vaät tö, maùy moùc, thieát bò, haøng tieâu duøng thieát yeáu maø trong nöôùc khoâng saûn xuaát ñöôïc, hoaëc saûn xuaát ñöôïc nhöng giaù caû cao hôn. Ngöôïc laïi, treân cô sôû khai thaùc tieàm naêng vaø nhöõng lôïi theá kinh teá voán coù, neàn kinh teá ngoaøi vieäc phuïc vuï nhu caàu trong nöôùc, coøn coù theå taïo neân nhöõng thaëng dö coù theå xuaát khaåu sang caùc nöôùc khaùc, goùp phaàn taêng ngoaïi teä cho ñaát nöôùc ñeå nhaäp khaåu caùc thöù coøn thieáu vaø ñeå traû nôï. Nhö vaäy, do yeâu caàu phaùt trieån kinh teá maø phaùt sinh nhu caàu trao ñoåi giao dòch haøng hoùa giöõa caùc nöôùc vôùi nhau, hay noùi caùch khaùc, hoaït ñoäng XNK laø yeâu caàu khaùch quan trong neàn kinh teá. 1.2 Khaùi quaùt veà hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa caùc NHTM 1.2.1 Khaùi quaùt veà hoaït ñoäng ngoaïi thöông Hoaït ñoäng ngoaïi thöông laø quan heä mua baùn haøng hoùa, dòch vuï giöõa moät quoác gia vôùi caùc quoác gia khaùc treân theá giôùi. Hoaït ñoäng ngoaïi thöông coù nhöõng ñaëc ñieåm sau: Trang 8 - Laø hoaït ñoäng vöôït ra khoûi ñöôøng bieân giôùi quoác gia neân chính phuû ôû moãi nöôùc phaûi quaûn lyù cho ñöôïc vaø saün saøng aùp ñaët caùc bieän phaùp kieåm soaùt vôùi nhöõng möùc ñoä khaùc nhau khi caàn. - Hoaït ñoäng ngoaïi thöông gaén lieàn vôùi vieäc söû duïng caùc ñoàng tieàn cuûa caùc quoác gia khaùc nhau neân coù lieân quan ñeán vaán ñeà tyû giaù hoái ñoaùi vaø thanh toaùn quoác teá. Hoaït ñoäng XNK thoâng thöôøng qua hình thöùc moät hôïp ñoàng ngoaïi thöông. Hôïp ñoàng ngoaïi thöông laø cô sôû heát söùc quan troïng chi phoái toaøn boä caùc moái quan heä ngoaïi thöông, keå caû caùc moái quan heä tín duïng vaø thanh toaùn quoác teá. Hôïp ñoàng ngoaïi thöông veà hình thöùc cuõng laø moät hôïp ñoàng mua baùn, trong hôïp ñoàng chöùa ñöïng quan heä: ngöôøi baùn coù nghóa vuï giao haøng vaø boä chöùng töø xaùc ñònh quyeàn sôû höõu haøng hoùa, ngöôøi mua coù nghóa vuï nhaän haøng vaø thanh toaùn tieàn haøng. Tuy nhieân hôïp ñoàng ngoaïi thöông coøn mang nhöõng ñaëc ñieåm khaùc so vôùi hôïp ñoàng noäi thöông thoâng thöôøng, cuï theå: ƒ Ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn, caùc chuû theå hôïp ñoàng ôû nhöõng quoác gia khaùc nhau hoaëc mang quoác tòch khaùc nhau. ƒ Ñoàng tieàn thanh toaùn duøng trong hôïp ñoàng coù theå laø ñoàng tieàn cuûa nöôùc ngöôøi mua hoaëc cuûa nöôùc ngöôøi baùn hoaëc cuõng coù theå laø ñoàng tieàn cuûa nöôùc thöù ba. ƒ Haøng hoùa – ñoái töôïng hôïp ñoàng – ñöôïc chuyeån dòch vöôït bieân giôùi moät quoác gia, ñi töø nöôùc ngöôøi baùn ñeán nöôùc ngöôøi mua. Trong thôøi gian gaàn ñaây, do vieäc buoân baùn quoác teá phaùt trieån, nhöõng ñaëc ñieåm treân khoâng theå hieän roõ neùt khi hôïp ñoàng ngoaïi thöông ñöôïc thöïc hieän qua khu cheá xuaát hoaëc quan heä mua baùn giöõa caùc nöôùc thuoäc moät khoái kinh teá (EU…). Trong caùc tröôøng hôïp naøy, haøng hoùa coù theå khoâng chuyeån dòch ra khoûi bieân giôùi moät quoác gia vaø ñoàng tieàn söû duïng trong hôïp ñoàng coù theå laø ñoàng tieàn chung cuûa caû hai nöôùc. Ngoaøi ra, muoán thöông löôïng, ñaøm phaùn vaø kyù keát ñeå hình thaønh hôïp ñoàng ngoaïi thöông, hai beân mua baùn phaûi naém roõ caùc quy ñònh veà chính saùch XNK cuûa nöôùc mình trong töøng thôøi kyø, phaûi am hieåu caùc thoâng leä quoác teá quy ñònh trong caùc vaên baûn mang tính quy phaïm phaùp luaät tuøy choïn nhö UCP 500, URC 522, luaät hoái phieáu…vaø khi thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông cuõng caàn quan taâm ñeán caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá quy ñònh trong hôïp ñoàng. Trang 9 Caùc hôïp ñoàng ngoaïi thöông phaûi tuaân thuû theo caùc quy taéc vaø caùc ñieàu kieän thoûa thuaän aùp duïng trong hôïp ñoàng nhö ñieàu kieän giao haøng (Incoterms), caùc chöùng töø caàn thieát trong giao dòch ngoaïi thöông. 1.2.2 Vai troø cuûa taøi trôï ngoaïi thöông vaø nghieäp vuï ngaân haøng quoác teá cuûa NHTM Vieäc taøi trôï ngoaïi thöông vaø thanh toaùn quoác teá cuûa NHTM baûo ñaûm söï chuaån bò saün saøng caùc phöông tieän taøi chính vaø thay theá veà maët taøi chính (vay tín duïng) ñeå hoaøn taát nghóa vuï thanh toaùn vaø saûn xuaát trong quan heä kinh teá ñoái ngoaïi cuõng nhö baûo ñaûm caùc quaù trình thanh toaùn coù lieân quan. Phaïm vi taøi trôï ngoaïi thöông bao goàm taøi trôï cho xuaát khaåu (caû trong giai ñoaïn saûn xuaát) vaø taøi trôï cho nhaäp khaåu trong thôøi gian töø ngaén ñeán daøi. Phaïm vi tieàn teä quoác teá cuõng môû roäng töông öùng. Caùc ngaân haøng naèm trong lónh vöïc hoaït ñoäng kinh teá vaø hoái ñoaùi ñem laïi söï trôï giuùp ña daïng cho khaùch haøng, giuùp cho hoï ñaûm baûo lôïi nhuaän ñoàng thôøi haïn cheá ruûi ro. Treân thöông tröôøng quoác teá, söï vaän ñoäng cuûa haøng hoùa vaø voán luoân phaùt trieån nhòp nhaøng vôùi nhau, xuaát phaùt töø vieäc quoác teá hoùa neàn kinh teá vaø söï lieân keát vôùi nhau giöõa caùc ñoàng tieàn maïnh. Trong lónh vöïc naøy, ngaân haøng giöõ vai troø quan troïng ñoái vôùi doanh nghieäp baèng söï giuùp ñôõ veà kyõ thuaät vaø taøi chính. Ngaân haøng boå sung cho söùc maïnh, quyeàn löïc cuûa Nhaø nöôùc, ngöôïc laïi Nhaø nöôùc cuõng ñaët ra moät soá raøng buoäc ñoái vôùi ngaân haøng, ñoàng thôøi giao cho ngaân haøng moät soá quyeàn haïn, traùch nhieäm veà maët kieåm tra, kieåm soaùt. Hoaït ñoäng thöông maïi caàn ñeán söï can thieäp, taøi trôï veà kyõ thuaät vaø taøi chính cuûa ngaân haøng. Ñaây laø moät lónh vöïc goàm nhieàu maët phöùc taïp, ñoøi hoûi söû duïng caùc kyõ thuaät ñaëc thuø veà thöông maïi quoác teá nhö tín duïng chöùng töø nhaèm ñaûm baûo quyeàn lôïi cuûa ngöôøi baùn ñoái vôùi ngöôøi mua caùch xa nhau bôûi nhöõng ñöôøng bieân giôùi, nhöõng haøng raøo ngoân ngöõ, phong tuïc taäp quaùn, chöa hieåu roõ nhau giuùp cho maäu dòch ñöôïc thöïc hieän thuaän lôïi. Vieäc trao ñoåi quoác teá coù lieân quan ñeán caùc phöông thöùc tín duïng, baûo laõnh thanh toaùn hay taøi trôï laøm phöùc taïp theâm vieäc trao ñoåi vaø laøm phaùt sinh raát nhieàu kyõ thuaät hay caùc thuû tuïc gaén lieàn vôùi caùc nhu caàu cuûa hai beân mua baùn. Trong boái caûnh phöùc taïp ñoù, caùc ngaân haøng phaûi laø nhöõng chuyeân gia trong lónh vöïc hoaït ñoäng thöông maïi quoác teá, coù khaû naêng cung caáp caùc thoâng tin vaø lôøi khuyeân nhaèm ñöa ñeán vieäc kyù keát caùc hôïp ñoàng vaø thöïc hieän taøi trôï caàn thieát. Trang 10 Baèng caùc nghieäp vuï cuûa mình, ngaân haøng trôû thaønh gaïch noái giöõa hai beân mua baùn caùch nhau bôûi caùc chaâu luïc. Phöông thöùc chuyeån tieàn (remittance) baèng thö (mailtransfer) hay ñieän (relegraphic transfer), phuïc vuï caùc moùn thanh toaùn maäu dòch hoaëc phí maäu dòch. Phöông thöùc nhôø thu chöùng töø (documentary collection) hay tín duïng chöùng töø (documentary credit) ñaùp öùng caùc khoaûn mua baùn vaø thanh toaùn giöõa caùc nhaø XNK vôùi töøng möùc ñoä quen bieát khaùc nhau. Coù theå noùi hai hoaït ñoäng taøi trôï XNK vaø thanh toaùn quoác teá thoâng qua phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø coù moái lieân heä höõu cô heát söùc gaén boù, söï phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng nghieäp vuï naøy seõ laøm tieàn ñeà vaø neàn taûng hoaëc boå sung cho söï phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng nghieäp vuï kia vaø ngöôïc laïi. Chaúng haïn, vôùi nhöõng hôïp ñoàng ngoaïi thöông giaù trò lôùn vaø vöøa, voán löu ñoäng cuûa khaùch haøng thöôøng khoâng ñuû lôùn ñeå thöïc hieän hôïp ñoàng, hoï seõ nhôø ñeán nguoàn voán cuûa ngaân haøng thoâng qua vieäc taøi trôï. Ngaân haøng khi ñoù vöøa laø ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi xuaát khaåu (hoaëc nhaäp khaåu), vöøa laø ngaân haøng taøi trôï giuùp thöông vuï ñöôïc thöïc hieän. Ngöôïc laïi, trong quaù trình taøi trôï, muoán ñaûm baûo ñoàng voán taøi trôï ñöôïc söû duïng ñuùng muïc ñích, quaûn lyù ñöôïc nguoàn thu, ngaân haøng seõ tham gia thanh toaùn quoác teá vôùi vai troø laø ngaân haøng thöông löôïng (negotiating bank), ngaân haøng nhôø thu (collection bank) hoaëc ngaân haøng phaùt haønh (issuing bank). Nhö vaäy, vieäc buoân baùn quoâc teá gaén lieàn vôùi caùc theå thöùc baûo laõnh, thanh toaùn hoaëc taøi trôï, vaø laøm xuaát hieän nhieàu kyõ thuaät, phöông thöùc giuùp cho nhu caàu cuûa ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn gaëp nhau. Khi ñaõ khaúng ñònh hoaït ñoäng taøi trôï XNK vaø thanh toaùn quoác teá coù nhöõng moái quan heä höõu cô khoâng theå taùch rôøi, thì cuõng caàn laøm roõ moái quan heä giöõa tín duïng vaø baûo laõnh. Bôûi vì taøi trôï XNK veà baûn chaát laø quan heä tín duïng vaø thanh toaùn quoác teá thöôøng phaùt sinh quan heä baûo laõnh, neáu moái quan heä giöõa tín duïng vaø baûo laõnh ñöôïc laøm roõ seõ giuùp hieåu roõ theâm moái quan heä höõu cô giöõa taøi trôï XNK vaø thanh toaùn quoác teá. ¾ Veà baûn chaát, nghieäp vuï baûo laõnh vaø nghieäp vuï tín duïng Ngaân haøng laø moät, caû hai ñeàu phaùt sinh treân cô sôû moái quan heä tín duïng giöõa Ngaân haøng vaø khaùch haøng. ¾ Veà nguyeân taéc, vì ñaõ xaùc ñònh tính chaát gioáng nhau giöõa nghieäp vuï baûo laõnh vaø tín duïng, neân nguyeân taéc cuûa hai nghieäp vuï naøy cuõng gioáng nhau: hoaøn taùi, coù muïc ñích vaø coù ñaûm baûo. ¾ Veà thôøi ñieåm, coù söï khaùc nhau giöõa baûo laõnh vaø tín duïng ngaân haøng. Tín duïng seõ ñöôïc caáp ngay khi khaùch haøng thoûa maõn caùc yeâu caàu cuûa ngaân haøng Trang 11 vaø ñöôïc caáp döôùi hình thöùc giaù trò (tieàn maët, buùt teä…). Beân vay ngay thôøi ñieåm caáp tín duïng ñaõ coù khaû naêng söû duïng ngay khoaûn tín duïng ñöôïc caáp. Ngaân haøng ghi nôï khaùch haøng vaø phaûi maát moät giaù trò tieàn teä töông ñöông khoaûn thoûa thuaän cho vay. Rieâng vôùi nghieäp vuï baûo laõnh, thôøi ñieåm ngaân haøng phaùt haønh thö baûo laõnh seõ sôùm hôn thôøi ñieåm ngaân haøng phaûi thöïc hieän nghóa vuï baûo laõnh, vì baûo laõnh chæ laø söï cam keát traû thay trong töông lai. Ngaân haøng chæ theo doõi baûng giaù trò baûo laõnh, khoâng phaûi ghi nôï khaùch haøng vaø cuõng khoâng maát moät giaù trò tieàn teä töông ñöông giaù trò thö baûo laõnh. Söï khaùc nhau veà thôøi ñieåm phaùt haønh vaø thôøi ñieåm thöïc hieän nghóa vuï baûo laõnh ñaõ taïo cho ngaân haøng moät lôïi theá laø coù theå phaùt haønh nhieàu thö baûo laõnh vôùi giaù trò lôùn hôn voán löu ñoäng cuûa ngaân haøng ngay moät thôøi ñieåm. ¾ Veà ñoái töôïng tham gia, trong quan heä tín duïng thöôøng chæ coù hai chuû theå tham gia laø beân cho vay (ngaân haøng) vaø beân vay (doanh nghieäp, caù nhaân) trong hôïp ñoàng tín duïng (kheá öôùc vay tieàn). Trong quan heä baûo laõnh, muoán hoaøn thaønh moät quan heä baûo laõnh caàn toái thieåu ba beân: beân baûo laõnh (ngaân haøng), beân ñöôïc baûo laõnh (doanh nghieäp, caù theå coù nghóa vuï) vaø beân thuï höôûng baûo laõnh (doanh nghieäp, caù theå coù quyeàn lôïi). Rieâng baûo laõnh trong thanh toaùn quoác teá coøn phöùc taïp hôn, vì ôû ñaây coù söï tham gia cuûa nhieàu ngaân haøng. ¾ Baûo laõnh cuûa ngaân haøng laø moät cam keát traû nôï thay cho ngöôøi ñöôïc baûo laõnh trong tröôøng hôïp hoï khoâng hoaøn thaønh nghóa vuï naøo ñoù vôùi ngöôøi thuï höôûng baûo laõnh. Trong thanh toaùn quoác teá, baûo laõnh cuûa ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi mua laø cam keát ñoái vôùi ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi baùn veà vieäc traû thay cho ngöôøi mua khi ñeán haïn thanh toaùn, khoâng vì baát cöù lyù do naøo ñeå thoaùi thaùc traùch nhieäm cuûa mình. Traùch nhieäm baûo laõnh cuûa ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi mua vì vaäy baét ñaàu ngay khi ngaân haøng phaùt haønh thö tín duïng hoaëc moät hình thöùc baûo laõnh naøo ñoù. Nhö vaäy khi phaùt sinh quan heä baûo laõnh cuûa ngaân haøng, thì baûn thaân ngaân haøng cuõng toàn taïi hai moái quan heä: nghóa vuï thanh toaùn thay ñoái vôùi ngaân haøng nöôùc ngoaøi vaø quan heä tín duïng ñoái vôùi beân ñöôïc baûo laõnh. Nhö vaäy, vôùi tö caùch laø moät thaønh vieân hoaït ñoäng trong caùc lónh vöïc quoác teá, vai troø cuûa ngaân haøng trong taøi trôï thöông maïi quoác teá ñaõ coù ñoùng goùp ñaùng keå ñoái vôùi neàn kinh teá ñaát nöôùc, vaøo caùn caân thanh toaùn quoác gia (taøi khoaûn phaûn aùnh giaù trò nhaäp khaåu vaø xuaát khaåu haøng hoùa, dòch vuï) baèng vieäc cung caáp caùc dòch vuï ôû nöôùc ngoaøi. Caùc dòch vuï do ngaân haøng cung caáp ñöôïc goïi laø “xuaát khaåu voâ hình”, bôûi vì chuùng laø caùc dòch vuï chöù khoâng phaûi laø caùc haøng hoùa höõu hình. Ngaøy nay, xuaát khaåu voâ hình ñoùng goùp ngaøy caøng lôùn vaøo thu nhaäp quoác gia vaø Trang 12 ñieàu ñoù noùi leân vai troø ngaøy caøng quan troïng cuûa taøi trôï ngoaïi thöông vaø thanh toaùn quoác teá cuûa NHTM. 1.2.3 Khaùi nieäm veà hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa cuûa NHTM Thanh toaùn vaø tín duïng laø hai hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa moät NHTM, noù laø neàn taûng cuûa hoaït ñoäng kinh doanh ngaân haøng. Beân caïnh hoaït ñoäng thanh toaùn vaø cho vay, kinh doanh ngaân haøng ngaøy nay coøn phaûi phaùt trieån nhieàu dòch vuï kinh doanh khaùc ñeå thoûa maõn nhu caàu cuûa neàn kinh teá nhö hoaït ñoäng baûo laõnh tín duïng, hoaït ñoäng tö vaán taøi chính, chuyeån tieàn hoä cho khaùch, cho thueâ caùc phöông tieän giöõ tieàn, vaøng baïc, ñaù quyù, ñaàu tö vaøo caùc doanh nghieäp, kinh doanh chöùng khoaùn, kinh doanh ngoaïi teä. Ngoaøi caùc nghieäp vuï döïa treân ñoàng noäi teä, NHTM coøn môû roäng caùc nghieäp vuï ngaân haøng quoác teá coù lieân quan ñeán ñoàng ngoaïi teä. Hoaït ñoäng ngaân haøng quoác teá goàm raát nhieàu hình thöùc hoaït ñoäng nhö thöïc hieän caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá, baûo laõnh vay traû nôï nöôùc ngoaøi, taøi trôï XNK, tham gia thò tröôøng hoái ñoaùi, tín duïng quoác teá… Thöïc chaát hoaït ñoäng ngaân haøng quoác teá cuõng laø caùc hoaït ñoäng kinh doanh tieàn teä ñaõ neâu ôû phaàn treân nhöng vôùi phaïm vi môû roäng khoûi bieân giôùi moät quoác gia vaø hoøa nhaäp, giao dòch vôùi caùc ngaân haøng khaùc treân theá giôùi. Taøi trôï XNK cuûa NHTM laø khoaûn tín duïng ñöôïc caáp bôûi ngaân haøng.Tuy nhieân, n._.gaân haøng tham gia taøi trôï vôùi moät soá voán chieám tyû leä nhaát ñònh trong toång voán caàn thieát cho döï aùn, thöông vuï, phaàn coøn laïi phaûi laø voán cuûa doanh nghieäp. Trong ñieàu kieän thò tröôøng, XNK trôû thaønh vaán ñeà quan troïng. Thò tröôøng thöông maïi theá giôùi môû roäng khoâng ngöøng, nhu caàu veà thò tröôøng tieâu thuï haøng hoùa, thò tröôøng ñaàu tö ñang trôû thaønh nhu caàu caáp baùch cuûa caùc doanh nghieäp XNK. Do khaû naêng taøi chính coù haïn maø caùc doanh nghieäp XNK khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù ñuû ñieàu kieän ñeå thanh toaùn haøng nhaäp khaåu hoaëc coù ñuû voán thu mua, cheá bieán haøng xuaát khaåu, töø ñoù, naûy sinh quan heä vay möôïn vôùi söï giuùp ñôõ taøi trôï cuûa NHTM. Quan heä giao thöông quoác teá ñaët ra nhöõng vaán ñeà teá nhò, ñoâi khi phöùc taïp, neân nhöõng nghieäp vuï thöông maïi ñoøi hoûi phaûi coù söï tham gia cuûa NHTM, ngaân haøng ñem laïi cho caùc nhaø hoaït ñoäng ngoaïi thöông söï hieåu bieát veà kyõ thuaät vaø choã döïa taøi chính trong lónh vöïc quan troïng naøy. Trang 13 Coù theå noùi söï ra ñôøi cuûa hoaït ñoäng taøi trôï XNK laø moät yeáu toá khaùch quan, gaén lieàn vôùi quan heä mua baùn ngoaïi thöông giöõa caùc nöôùc vôùi nhau. Muïc ñích cuûa vieäc cho vay taøi trôï XNK laø ñeå boå sung nhu caàu voán taïm thôøi cuûa caùc doanh nghieäp trong quaù trình thu gom haøng hoùa hoaëc saûn xuaát haøng hoùa ñeå chuaån bò xuaát khaåu. Nhaát laø ñoái vôùi caùc toå chöùc xuaát khaåu coù uy tín lôùn, coù nhöõng hôïp ñoàng xuaát khaåu lieân tuïc thöôøng coù nhu caàu voán vay nhaèm ñaûm baûo taøi chính ñeå tieáp tuïc saûn xuaát kinh doanh bình thöôøng. Muïc ñích cuûa taøi trôï nhaäp khaåu laø nhaèm taïo ñieàu kieän ñeå cho nhaø nhaäp khaåu coù ñuû khaû naêng taøi chính ñeå thöïc hieän hôïp ñoàng nhaäp haøng, thanh toaùn tieàn haøng cho beân xuaát khaåu, goùp phaàn ñaùp öùng nhu caàu cuûa neàn kinh teá veà caùc loaïi haøng hoùa, maùy moùc, thieát bò,… maø trong nöôùc chöa coù khaû naêng saûn xuaát hoaëc saûn xuaát vôùi chaát löôïng keùm. 1.3 Caùc hình thöùc taøi trôï XNK Hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa caùc NHTM ñöôïc thöïc hieän theo caùc hình thöùc sau ñaây: 1.3.1 Taøi trôï xuaát khaåu Veà hình thöùc, taøi trôï xuaát khaåu laø caùc khoaûn ngaân haøng cho ngöôøi xuaát khaåu vay vôùi muïc ñích boå sung voán löu ñoäng cho doanh nghieäp ñeå hoï coù khaû naêng thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông ñaõ kyù vaø giuùp cho doanh nghieäp lieân tuïc saûn xuaát kinh doanh, khoâng bò huït voán trong thôøi gian chôø tieàn thanh toaùn haøng hoùa cuûa ñoái taùc nöôùc ngoaøi. Hieän coù hai hình thöùc phoå bieán sau: ƒ Taøi trôï voán löu ñoäng trong thôøi gian chuaån bò haøng xuaát Sau khi kyù keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông vaø ngöôøi nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi ñaõ chuaån bò caùc böôùc caàn thieát quy ñònh trong hôïp ñoàng nhö phaùt haønh thö tín duïng trong phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø hoaëc kyù quyõ vaøo ngaân haøng chæ ñònh trong hôïp ñoàng, ngöôøi xuaát khaåu böôùc vaøo giai ñoaïn chuaån bò haøng xuaát. Giai ñoaïn chuaån bò haøng xuaát bao goàm: thu mua nguyeân vaät lieäu (noâng saûn, haûi saûn,..) gia coâng, cheá bieán nguyeân vaät lieäu taïo thaønh saûn phaåm. Vôùi nhöõng giaù trò hôïp ñoàng lôùn, thôøi gian taïo thaønh saûn phaåm daøi, ngöôøi xuaát khaåu thöôøng khoâng ñuû voán löu ñoäng ñeå chuaån bò choïn loâ haøng xuaát vì voán naèm trong caû ba khaâu: nguyeân vaät lieäu, saûn phaåm dôû dang vaø thaønh phaåm chôø xuaát khaåu. Dovaäy, nhaø xuaát khaåu ñeán ngaân haøng vaø xuaát trình chöùng töø chöùng minh muïc ñích söû duïng Trang 14 voán taøi trôï nhö hôïp ñoàng ngoaïi thöông, tín duïng thö, xaùc nhaän tieàn phong toûa cuûa ngaân haøng, taøi saûn theá chaáp. Sau khi xem xeùt, ngaân haøng quyeát ñònh haïn möùc taøi trôï, giaù trò taøi trôï cho giai ñoaïn naøy khoâng vöôït quaù 70% giaù trò loâ haøng xuaát khaåu. Nguyeân nhaân laø do quy ñònh cuûa NHNN veà tyû leä toái ña cuûa soá tieàn vay treân giaù trò taøi saûn theá chaáp vaø do ngaân haøng yeâu caàu ngöôøi xuaát khaåu phaûi tham gia voán töï coù cuûa doanh nghieäp nhaèm taêng cöôøng traùch nhieäm cuûa ngöôøi xuaát khaåu trong giai ñoaïn chuaån bò haøng xuaát. Thuû tuïc tieán haønh taøi trôï trong hình thöùc naøy töông töï nhö moät hôïp ñoàng tín duïng noäi ñòa thuaàn tuùy. ƒ Chieáu khaáu boä chöùng töø xuaát khaåu Coù hai hình thöùc chieát khaáu: Chieát khaáu mieãn truy ñoøi (chieáu khaáu ñoùng): ngaân haøng mua laïi boä chöùng töø xuaát khaåu hoaøn haûo cuûa ngöôøi xuaát khaåu. Giaù mua seõ thaáp hôn giaù trò boä chöùng töø, do ngaân haøng tính tröø laïi phí chieát khaáu vaø thôøi gian caàn thieát trung bình ñeå ñoøi tieàn nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi. Chieát khaáu mieãn truy ñoøi coù nghóa laø nhaø xuaát khaåu baùn haún boä chöùng töø cho ngaân haøng, nhaän tieàn vaø khoâng coøn traùch nhieäm hoøan traû, traùch nhieäm thu tieàn vaø quyeàn söû duïng soá tieàn thu ñöôïc hoaøn toaøn thuoäc veà ngaân haøng. Chieát khaáu ñöôïc pheùp truy ñoøi (chieáu khaáu môû): ngaân haøng thöïc hieän cho vay treân cô sôû ngöôøi xuaát khaåu xuaát trình boä chöùng töø hoaøn haûo. Thôøi gian cho vay ñöôïc tính baèng thôøi gian caàn thieát trung bình ñeå ñoøi tieàn ngöôøi nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi. Traùch nhieäm ngöôøi xuaát khaåu vaãn coøn cho ñeán khi ngaân haøng ñoøi ñöôïc tieàn töø ngöôøi nhaäp khaåu. Phí chieát khaáu ñöôïc tính döôùi hình thöùc laõi chieát khaáu, tính theo ngaøy vaø möùc phí thaáp hôn trong tröôøng hôïp chieát khaáu mieãn truy ñoøi vì ruûi ro ngaân haøng phaûi chòu thaáp hôn tröôøng hôïp treân. Taùc duïng cuûa hoaït ñoäng chieát khaáu cuûa ngaân haøng nhaèm taøi trôï voán löu ñoäng cho ngöôøi xuaát khaåu ñeå ñaûm baûo saûn xuaát kinh doanh lieân tuïc, khoâng bò giaùn ñoaïn trong thôøi gian chôø ngöôøi nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi thanh toaùn tieàn haøng. Phaïm vi chieát khaáu boä chöùng töø thöôøng chæ ñöôïc aùp duïng trong phöông thöùc thanh toaùn quoác teá tín duïng chöùng töø, do phöông thöùc naøy coù söï raøng buoäc chaët cheõ vieäc giao haøng cuûa ngöôøi xuaát khaåu vaø traùch nhieäm thanh toaùn cuûa nhaø nhaäp khaåu thoâng qua caùc ngaân haøng phuïc vuï caùc beân, ruûi ro thaáp hôn so vôùi caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá khaùc. Trang 15 1.3.2 Taøi trôï nhaäp khaåu Veà hình thöùc, taøi trôï nhaäp khaåu laø caùc khoaûn tín duïng ngaân haøng caáp cho ngöôøi nhaäp khaåu vôùi muïc ñích laø thanh toaùn tieàn haøng cho ngöôøi xuaát khaåu, coù 3 hình thöùc phoå bieán sau: ƒ Taøi trôï thanh toaùn boä chöùng töø giao haøng Theo hình thöùc naøy, khaùch haøng phaûi laäp phöông aùn saûn xuaát kinh doanh mang tính khaû thi cho loâ haøng nhaäp khaåu veà phuïc vuï saûn xuaát hoaëc kinh doanh. Ñoàng thôøi khaùch haøng phaûi leân keá hoaïch taøi chính nhaèm xaùc ñònh khaû naêng thanh toaùn khi ñeán thôøi ñieåm thanh toaùn döï kieán, xaùc ñònh khoaûn thieáu huït caàn ngaân haøng taøi trôï. Treân cô sôû xem xeùt, phaân tích keá hoaïch vaø phöông aùn cuûa khaùch haøng, ngaân haøng seõ ra quyeát ñònh taøi trôï vaø xaùc ñònh möùc ngaân haøng chaáp nhaän taøi trôï. Taát caû caùc coâng ñoaïn naøy phaûi thöïc hieän tröôùc khi boä chöùng töø giao haøng cuûa ngöôøi xuaát khaåu veà ñeán ngaân haøng ñöùng ra taøi trôï. Tröôøng hôïp boä chöùng töø giao haøng ñaõ veà roài khaùch haøng môùi xin taøi trôï thanh toaùn, thì khaû naêng bò ngaân haøng töø choái taøi trôï laø raát lôùn vì ngaân haøng coù raát ít thôøi gian xem xeùt boä chöùng töø cuõng nhö ñaùnh giaù khaû naêng hoaøn voán cuûa khaùch haøng cho khoaûn tieàn maø ngaân haøng taøi trôï. ƒ Cho vay baét buoäc Cho vay baét buoäc veà noäi dung cuõng chính laø cho vay thanh toaùn boä chöùng töø giao haøng. Tuy nhieân, tình traïng cho vay baét buoäc phaùt sinh khi ngöôøi nhaäp khaåu khoâng thanh toaùn hoaëc khoâng taäp trung ñuû tieàn ñeå thanh toaùn boä chöùng töø giao haøng. Ngaân haøng khi ñoù seõ cho vay treân giaù trò tieàn haøng coøn thieáu ñeå thanh toaùn ñuùng haïn cho ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Ngöôøi nhaäp khaåu neân traùnh tình traïng phaùt sinh nôï vay baét buoäc do hoï seõ phaûi chòu laõi suaát cho vay khoaûn tieàn naøy töông öùng laõi suaát vay quaù haïn maø NHNN quy ñònh, bôûi tính chaát cuûa moùn vay baét buoäc laø nôï quaù haïn. ƒ Cho vay kyù quyõ Khaùch haøng seõ phaûi noäp moät khoaûn tieàn nhaát ñònh vaøo taøi khoaûn cuûa hoï taïi ngaân haøng maø hoï xin ñöôïc baûo laõnh vaø khoaûn tieàn ñoù seõ ñöôïc phong toûa cho ñeán khi nghóa vuï baûo laõnh cuûa ngaân haøng chaám döùt. Thöôøng khoaûn tieàn naøy tính tæ leä vôùi giaù trò maø khaùch haøng xin döôïc baûo laõnh. Trong tröôøng hôïp thieáu söï tin caäy hoaëc hieäu quaû thöông vuï tieàm aån ruûi ro cao, ngaân haøng coù theå yeâu caàu khaùch haøng kyù quyõ 100% giaù trò maø khaùch haøng xin baûo laõnh. Trang 16 * YÙ nghóa cuûa vieäc kyù quyõ Kyù quyõ nhaèm haïn cheá ruûi ro cho ngaân haøng trong quaù trình thöïc hieän baûo laõnh cho khaùch haøng. Tröôøng hôïp ngaân haøng phaûi thöïc hieän nghóa vuï traû thay cho ngöôøi ñöôïc baûo laõnh, tieàn kyù quyõ seõ ñöôïc söû duïng tröôùc ñeå thanh toaùn cho ngöôøi thuï höôûng baûo laõnh, phaàn coøn laïi ngaân haøng môùi duøng voán cuûa mình thanh toaùn sau. Kyù quyõ nhaèm khaúng ñònh khaùch haøng coù naêng löïc taøi chính nhaát ñònh veà voán vaø raøng buoäc khaùch haøng laøm troøn nghóa vuï cuûa ngöôøi ñöôïc baûo laõnh. Trong hôïp ñoàng baûo laõnh thöôøng coù quy ñònh tieàn kyù quyõ cuûa khaùch haøng seõ bò maát khi khaùch haøng vi phaïm hôïp ñoàng vôùi ngaân haøng. Cho vay kyù quyõ laø hình thöùc taøi trôï nhaäp khaåu bôûi do quy ñònh cuûa NHNN hoaëc do tính ruûi ro cuûa thöông vuï quaù cao, ngaân haøng seõ yeâu caàu khaùch haøng kyù quyõ vôùi giaù trò lôùn maø khaû naêng doanh nghieäp khoâng ñaùp öùng ñöôïc hoaëc chæ ñaùp öùng moät phaàn. Ñieàu naøy gaây trôû ngaïi cho khaùch haøng trong quaù trình thöïc hieän thöông vuï hoaëc seõ vay voán nöôùc ngoaøi vì tieàn kyù quyõ laø moùn tieàn bò phong toûa, khaùch haøng khoâng ñöôïc söû duïng trong suoát thôøi gian ñöôïc ngaân haøng baûo laõnh daãn ñeán vieäc voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp bò thu heïp. Khi ñoù caên cöù treân uy tín cuûa khaùch haøng, hieäu quaû cuûa thöông vuï hoaëc treân taøi saûn ñaûm baûo, ngaân haøng coù theå xeùt cho vay kyù quyõ. Cho vay kyù quyõ vöøa giaûi quyeát ñöôïc khoù khaên veà voán löu ñoäng cho khaùch haøng, taêng tính an toaøn vaø mang laïi hieäu quaû cho ngaân haøng vöøa ñaûm baûo tuaân thuû nhöõng quy ñònh cuûa NHNN veà kyù quyõ baûo laõnh. Tuy nhieân vieäc cho vay kyù quyõ chæ neân thöïc hieän ñoái vôùi nhöõng khaùch haøng thöïc hieän vieäc baûo laõnh vaø thanh toaùn qua chính ngaân haøng cho vay. 1.4 Nghieäp vuï tín duïng taøi trôï XNK thoâng qua phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø taïi caùc NHTM 1.4.1 Khaùi quaùt veà phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø Tín duïng chöùng töø laø phöông thöùc thanh toaùn thoâng duïng nhaát hieän nay, ñöôïc söû duïng phoå bieán trong caùc quan heä ngoaïi thöông, khoái löôïng thanh toaùn ngaøy caøng roäng lôùn do ñoù phoøng thöông maïi quoác teá taïi Paris (ICC – International Chamber of Commerce) ñaõ ban haønh quy taéc vaø thöïc haønh thoáng nhaát veà tín duïng chöùng töø (UCP – Uniforms customs and practice for documentary credit) ñeå caùc beân xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu, caùc ngaân haøng coù lieân quan nghieân cöùu aùp duïng nhaèm traùnh nhöõng söï hieåu laàm ñaùng tieác coù theå xaûy ra. Trang 17 Tín duïng chöùng töø laø moät cam keát thanh toaùn coù ñieàu kieän cuûa ngaân haøng. Moät caùch ñaày ñuû hôn, tín duïng chöùng töø laø moät vaên baûn cam keát cuûa 1 ngaân haøng (ngaân haøng môû tín duïng thö: Issuing bank) cho ngöôøi baùn hoaëc ngöôøi höôûng lôïi (beneficiary) theo yeâu caàu vaø söï chæ thò cuûa ngöôøi mua (applicant) ñeå traû ngay hoaëc ñeán moät thôøi ñieåm xaùc ñònh trong töông lai moät soá tieàn ñaõ ñöôïc quy ñònh trong phaïm vi thôøi haïn ñaõ xaùc ñònh vaø caên cöù vaøo caùc chöùng töø ñaõ ñöôïc quy ñònh. Caùc ñoái töôïng tham gia phöông thöùc tín duïng chöùng töø bao goàm: • Ngöôøi môû thö tín duïng (applicant) laø ngöôøi mua, ngöôøi nhaäp khaåu. • Ngaân haøng môû thö tín duïng laø ngaân haøng ñaïi dieän cho nhaø nhaäp khaåu, noù cung caáp tín duïng cho nhaø nhaäp khaåu (Issuing bank, opening bank). • Ngöôøi höôûng lôïi (beneficiary) laø ngöôøi baùn, ngöôøi xuaát khaåu hay baát cöù ngöôøi naøo khaùc maø ngöôøi höôûng lôïi chæ ñònh. • Ngaân haøng thoâng baùo thö tín duïng (advising bank) laø ngaân haøng ôû nöôùc ngoaøi höôûng lôïi. Phöông thöùc tín duïng chöùng töø laø moät söï thoûa thuaän, trong ñoù ngaân haøng (ngaân haøng môû thö tín duïng) theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng (ngöôøi môû tín duïng) seõ traû moät soá tieàn nhaát ñònh cho ngöôøi khaùc (ngöôøi höôûng lôïi soá tieàn cuûa thö tín duïng) hoaëc chaáp nhaän hoái phieáu do ngöôøi naøy kyù phaùt trong phaïm vi soá tieàn ñoù khi ngöôøi naøy xuaát trình cho ngaân haøng moät boä chöùng töø thanh toaùn phuø hôïp vôùi nhöõng quy ñònh ñeà ra trong thö tín duïng. Caùc beân tham gia trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø goàm coù: • Ngöôøi xin môû tín duïng laø ngöôøi mua, ngöôøi nhaäp khaåu haøng hoùa. • Ngaân haøng môû thö tín duïng laø ngaân haøng ñaïi dieän cho ngöôøi nhaäp khaåu, caáp tín duïng cho ngöôøi nhaäp khaåu. • Ngöôøi höôûng lôïi thö tín duïng laø ngöôøi baùn, ngöôøi xuaát khaåu hay baát cöù ngöôøi naøo khaùc maø ngöôøi höôûng lôïi chæ ñònh. • Ngaân haøng thoâng baùo thö tín duïng laø ngaân haøng ôû nöôùc ngöôøi höôûng lôïi. Trang 18 1.4.2 Tieán trình thöïc hieän nghieäp vuï phöông thöùc tín duïng chöùng töø Ngaân haøng môû L/C Nhaø nhaäp khaåu Nhaø xuaát khaåu NH thoâng baùo L/C (2) (4) (8) (7) (1) (6) (5) (3) Böôùc (1): Ngöôøi nhaäp khaåu laøm ñôn xin môû L/C göûi ñeán ngaân haøng cuûa mình yeâu caàu môû moät L/C cho ngöôøi xuaát khaåu höôûng. Böôùc (2): Caên cöù vaøo yeâu caàu vaø ñôn xin môû L/C, ngaân haøng môû L/C seõ laäp moät L/C vaø thoâng qua ngaân haøng ñaïi lyù cuûa mình ôû nöôùc ngöôøi xuaát khaåu thoâng baùo vieäc môû L/C vaø chuyeån L/C ñeán ngöôøi xuaát khaåu. Böôùc (3): Khi nhaän ñöôïc thoâng baùo naøy, ngaân haøng thoâng baùo seõ thoâng baùo cho ngöôøi xuaát khaåu toaøn boä noäi dung thoâng baùo veà vieäc môû L/C ñoù, vaø khi nhaän ñöôïc baûn goác L/C thì chuyeån ngay cho ngöôøi xuaát khaåu. Böôùc (4): Ngöôøi xuaát khaåu neáu chaáp nhaän L/C thì tieán haønh giao haøng, neáu khoâng thì tieán haønh ñeà nghò ngaân haøng môû L/C söûa ñoåi boå sung L/C cho phuø hôïp vôùi hôïp ñoàng. Böôùc (5): Sau khi giao haøng, ngöôøi xuaát khaåu laäp boä chöùng töø thanh toaùn theo yeâu caàu cuûa L/C xuaát trình thoâng qua ngaân haøng thoâng baùo (ngaân haøng môû L/C) xin thanh toaùn. Böôùc (6): Ngaân haøng môû L/C kieåm tra boä chöùng töø thanh toaùn, neáu thaáy phuø hôïp vôùi L/C thì tieán haøng traû tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu. Neáu thaáy khoâng phuø hôïp, ngaân haøng töø choái thanh toaùn vaø göûi traû laïi toaøn boä chöùng töø cho ngöôøi xuaát khaåu Böôùc (7): Ngaân haøng môû L/C ñoøi tieàn ngöôøi nhaäp khaåu vaø chuyeån boä chöùng töø haøng hoùa cho ngöôøi nhaäp khaåu. Trang 19 Böôùc (8): Ngöôøi nhaäp khaåu kieåm tra chöùng töø, neáu thaáy phuø hôïp vôùi L/c thì hoaøn traû tieàn laïi cho ngaân haøng môû L/C, neáu khoâng phuø hôïp thì coù quyeàn töø choái traû tieàn. Phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø hieän nay laø phöông thöùc thanh toaùn khaù phoå bieán trong thöông maïi quoác teá. Noäi dung phöông thöùc thanh toaùn baèng L/C ñöôïc quy ñònh cuï theå trong “quy taéc thöïc haønh thoáng nhaát tín duïng chöùng töø” (Uniform custom and pratise for document credits UCP DC) phieân baûn hieän haønh laø UCP DC 500 do phoøng thöông maïi quoác teá (ICC: International Chamber of Commerce) ban haønh, hieäu löïc töø 1/1/1994. 1.5 Quy trình cho vay taøi trôï XNK vaø thanh toaùn quoác teá taïi NHTM Vieät Nam hieän nay 1.5.1 Ñoái töôïng ñöôïc taøi trôï XNK Ñoái töôïng ñöôïc taøi trôï XNK laø nhöõng nhu caàu voán taïm thôøi thieáu huït cuûa khaùch haøng trong quaù trình kinh doanh XNK ñöôïc ngaân haøng xeùt taøi trôï hay khoâng. 1.5.2 Ñieàu kieän taøi trôï voán Moät khaùch haøng vay thoûa maõn caùc ñieàu kieän sau ñeàu coù theå xin vay voán: • Coù ñaày ñuû tö caùch phaùp nhaân, saûn xuaát kinh doanh theo ñuùng phaùp luaät hieän haønh cuûa Vieät Nam. • Voán töï coù theo quy ñònh, voán vay toå chöùc tín duïng chæ ñeå boå sung vaøo toång möùc voán löu ñoäng caàn thieát. • Toå chöùc haïch toaùn vaø quaûn lyù taøi chính theo ñuùng phaùp leänh keá toaùn thoáng keâ. • Saûn xuaát kinh doanh coù laõi, khoâng nôï quaù haïn. • Phaûi coù phöông aùn söû duïng voán vay, neâu ñöôïc muïc ñích, hieäu quaû, tính khaû thi vaø khaû naêng hoaøn traû nôï vay. • Chaáp haønh thöïc thi moät quy ñònh trong theå leä tín duïng cuûa NHNN vaø toå chöùc tín duïng ñang cho vay voán. Trang 20 1.5.3 Phaïm vi taøi trôï voán Caùc doanh nghieäp vay voán ôû moät chi nhaùnh muoán vay tieáp ôû chi nhaùnh khaùc cuûa cuøng heä thoáng ngaân haøng thì phaûi ñöôïc toång giaùm ñoác ngaân haøng cho pheùp. Tröôøng hôïp cho vay ñoái vôùi caùc khaùch haøng vay voán ôû nhieàu toå chöùc tín duïng thì ngaân haøng cho vay phaûi thaåm ñònh tình hình saûn xuaát kinh doanh, uy tín, khaû naêng traû nôï cuûa ñôn vò vay voán qua caùc toå chöùc tín duïng ñaõ cho vay vaø qua phoøng thoâng tin ruûi ro cuûa NHNN vaø qua caùc thoâng tin thò tröôøng khaùc. Neáu ñaûm baûo ñieàu kieän cho vay, nguyeân taéc cho vay vaø khaû naêng thu hoài voán chaéc chaén thì môùi quyeát ñònh cho vay. 1.5.4 Quy trình thöïc hieän taøi trôï Khi khaùch haøng coù nhu caàu veà voán thì ñeán ngaân haøng xin taøi trôï voán, ñoàng thôøi phaûi göûi cho ngaân haøng caùc giaáy tôø lieân quan caàn thieát nhö: • Hoà sô phaùp lyù bao goàm: - Giaáy pheùp thaønh laäp - Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh - Giaáy pheùp haønh ngheà cuûa cô quan quaûn lyù chuyeân moân - Baûng ñieàu leä coâng ty - Giaáy pheùp truù ñoâng - Giaáy boå nhieäm giaùm ñoác, keá toaùn tröôûng Ñoái vôùi doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi phaûi coù: - Giaáy pheùp ñaàu tö - Goùp ñuû voán phaùp ñònh • Hoà sô kinh teá: - Baûng caân ñoái keá toaùn - Baûng baùo caùo keát quaû kinh doanh - Baûng baùo caùo löu chuyeån tieàn teä - Baûng thuyeát minh - Baûng baùo caùo kieåm toaùn • Hoà sô vay goàm: Trang 21 - Ñôn xin vay, baûo laõnh: trong ñôn phaûi ghi roõ soá tieàn, muïc ñích vay, thôøi haïn vay vaø nguoàn ñeå thanh toaùn - Caùc hôïp ñoàng thöông maïi, hôïp ñoàng ngoaïi thöông - Neáu ñôn vò khoâng coù chöùc naêng kinh doanh XNK thì phaûi coù hôïp ñoàng uûy thaùc - Caùc giaáy tôø lieân quan khaùc - Baûng lieät keâ taøi saûn theá chaáp, caàm coá, keøm theo giaáy chöùng nhaän quyeàn sôû höõu Sau ñoù caùn boä tín duïng seõ thaåm ñònh hoà sô xin vay. Ñaây laø böôùc raát quan troïng trong quaù trình thanh toaùn, neáu nhö laøm toát böôùc thaåm ñònh naøy seõ haïn cheá ñöôïc nhieàu ruûi ro vaø mang laïi hieäu quaû cao cho ngaân haøng vaø doanh nghieäp. Vieäc thaåm ñònh hoà sô seõ bao goàm vieäc kieåm tra tính phaùp lyù cuûa hoà sô, ñaùnh giaù tình hình taøi chính doanh nghieäp, tính khaû thi vaø hieäu quaû cuûa döï aùn, thaåm ñònh taøi saûn ñaûm baûo. Sau khi thaåm ñònh hoà sô khaùch haøng, caùn boä tín duïng laäp tôø trình leân tröôûng phoøng tín duïng. Trong tôø trình caùn boä tín duïng phaûi neâu roõ phöông aùn kinh doanh cuûa doanh nghieäp, nhu caàu voán vaø soá tieàn xin taøi trôï, tính khaû thi cuûa phöông aùn kinh doanh vaø kieán nghò cuûa caùn boä tín duïng coù cho vay hay khoâng. Sau ñoù trình leân tröôûng phoøng tín duïng duyeät. Tröôûng phoøng tín duïng caên cöù vaøo yù kieán cuûa caùn boä tín duïng ñoàng thôøi xem xeùt laïi hoà sô moät laàn nöõa roài cho yù kieán trình leân Ban giaùm ñoác xeùt duyeät. Neáu caàn thieát thì ñöa ra hoäi ñoàng tín duïng xeùt duyeät. Tröôøng hôïp voán vay vöôït möùc phaùn quyeát cuûa chi nhaùnh thì trình ra hoäi ñoàng tín duïng ñeå xin yù kieán. Neáu ngaân haøng ñoàng yù cho vay thì kyù hôïp ñoàng tín duïng, laäp giaáy nhaän nôï vaø phaùt tieàn vay cho khaùch haøng. Tröôøng hôïp ñoàng yù baûo laõnh thì kyù chaáp nhaän ñôn xin baûo laõnh vaø chuyeån veà phoøng ban coù lieân quan. 1.6 Söï caàn thieát cuûa hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa caùc NHTM trong neàn kinh teá nöôùc ta Hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa caùc NHTM ñoùng vai troø quan troïng ñoái vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa ngoaïi thöông cuõng nhö ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Söï caàn thieát cuûa hoaït ñoäng naøy khoâng chæ aûnh höôûng ñoái vôùi neàn kinh teá ñaát nöôùc maø coøn caàn thieát cho chính hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM vaø ñoái vôùi caùc doanh nghieäp kinh doanh XNK. Trang 22 1.6.1 Söï caàn thieát ñoái vôùi NHTM Taøi trôï XNK cuûa NHTM laø hình thöùc taøi trôï thöông maïi, kyø haïn gaén lieàn vôùi thôøi gian thöïc hieän thöông vuï, ñoái töôïng taøi trôï laø caùc doanh nghieäp XNK tröïc tieáp hoaëc uûy thaùc. Giaù trò taøi trôï thöôøng ôû möùc vöøa vaø lôùn. Taøi trôï cuûa NHTM trong lónh vöïc XNK laø hình thöùc cho vay mang laïi hieäu quaû cao, an toaøn, ñaûm baûo söû duïng voán ñuùng muïc ñích vaø thôøi gian thu hoài voán nhanh bôûi vì thôøi gian taøi trôï ngaén haïn do gaén lieàn vôùi thôøi gian thöïc hieän thöông vuï xuaát khaåu cuõng nhö nhaäp khaåu haøng hoùa. Taøi trôï XNK ñaûm baûo söû duïng voán ñuùng muïc ñích. Ñoàng voán taøi trôï gaén lieàn vôùi thöông vuï, thôøi gian thöïc hieän thöông vuï. Trong nhieàu tröôøng hôïp, voán taøi trôï ñöôïc thanh toaùn thaúng cho beân thöù ba, maø khoâng qua beân xin taøi trôï nhö thanh toaùn tieàn haøng nhaäp khaåu, thanh toaùn tieàn nguyeân vaät lieäu cho caùc ñaïi lyù gom haøng cho ngöôøi xuaát khaåu, vieäc laøm naøy ñaõ traùnh ñöôïc tình traïng ngöôøi xin taøi trôï söû duïng voán sai muïc ñích, haïn cheá ñöôïc ruûi ro tín duïng. Taøi trôï XNK naâng cao tính an toaøn cho ngaân haøng thoâng qua vieäc quaûn lyù thu caùc nguoàn thanh toaùn. Ñoái vôùi ngöôøi xuaát khaåu, khi ngaân haøng chuyeån boä chöùng töø giao haøng ñeå ñoøi tieàn ngöôøi nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi ñaõ chæ ñònh vieäc thanh toaùn tieàn haøng phaûi thoâng qua taøi khoaûn cuûa ngöôøi xuaát khaåu môû taïi ngaân haøng. Ñoái vôùi ngöôøi nhaäp khaåu, trong tröôøng hôïp coù taøi trôï, ngaân haøng seõ buoäc ngöôøi nhaäp khaåu phaûi taäp trung tieàn baùn haøng vaøo taøi khoaûn môû taïi ngaân haøng. Do vaäy nguoàn thu ñeå traû caùc khoaûn nôï ñöôïc ngaân haøng quaûn lyù heát söùc chaët cheõ, traùnh ñöïôc tình traïng xoay voán cuûa doanh nghieäp trong thôøi gian voán taïm thôøi nhaøn roãi, deã xaûy ra ruûi ro. Hieäu quaû cuûa ngaân haøng trong taøi trôï XNK theå hieän thoâng qua laõi suaát. Coù nhieàu loaïi laõi suaát trong quaù trình taøi trôï: laõi cho vay thanh toaùn, laõi chieát khaáu chöùng töø, laõi vay baét buoäc (baèng möùc laõi quaù haïn), tieàn laõi thu cao vì thöôøng giaù trò taøi trôï ôû möùc vöøa vaø lôùn. Ngoaøi ra thoâng qua hoaït ñoäng taøi trôï XNK NHTM coøn môû roäng caùc moái quan heä vôùi caùc doanh nghieäp vaø ngaân haøng nöôùc ngoaøi, naâng cao uy tín cuûa ngaân haøng treân thò tröôøng quoác teá, ñaây chính laø hieäu quaû veà ñaàu tö chieàu saâu cuûa caùc NHTM. Trang 23 1.6.2 Ñoái vôùi doanh nghieäp Taøi trôï XNK cuûa NHTM giuùp doanh nghieäp thöïc hieän ñöôïc nhöõng thöông vuï lôùn. Trong tröôøng hôïp naøy, voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp khoâng ñuû ñeå chuaån bò haøng xuaát hoaëc thanh toaùn tieàn haøng. Taøi trôï ngaân haøng cho XNK laø giaûi phaùp giuùp doanh nghieäp thöïc hieän ñöôïc nhöõng hôïp ñoàng daïng naøy. Trong quaù trình ñaøm phaùn, thöông löôïng, kyù hôïp ñoàng ngoaïi thöông, neáu doanh nghieäp tröôùc ñoù ñaõ thoâng qua NHTM veà vieäc taøi tôï vaø thanh toaùn quoác teá, coù nghóa laø doanh nghieäp ñaõ xaùc ñònh ñöôïc ngaân haøng phuïc vuï mình, thì seõ taïo ñöôïc lôïi theá trong quaù trình naøy. Taøi trôï XNK laøm taêng hieäu quaû cuûa doanh nghieäp trong quaù trình thöïc hieän hôïp ñoàng: thoâng qua taøi trôï cuûa NHTM maø doanh nghieäp nhaän ñöôïc voán ñeå thöïc hieän thöông vuï. Ñoái vôùi doanh nghieäp xuaát khaåu, voán taøi trôï giuùp doanh nghieäp thu mua haøng ñuùng thôøi vuï, gia coâng cheá bieán vaø giao haøng ñuùng thôøi ñieåm. Ñoái vôùi doanh nghieäp nhaäp khaåu, voán taøi trôï cuûa NHTM giuùp doanh nghieäp mua ñöïôc nhöõng loâ haøng lôùn, giaù haï…. Caû hai thöông vuï ñeàu giuùp doanh nghieäp ñaït hieäu quaû cao khi thöïc hieän thöông vuï. Taøi trôï cuûa ngaân haøng giuùp doanh nghieäp naâng cao uy tín treân thò tröôøng quoác teá: thoâng qua taøi trôï ngaân haøng doanh nghieäp thöïc hieän ñöôïc nhöõng thöông vuï taàm côõ theá giôùi, töø ñoù naâng cao uy tín cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng quoác teá. 1.6.3 Ñoái vôùi neàn kinh teá Taøi trôï XNK cuûa NHTM taïo ñieàu kieän cho haøng hoùa XNK löu thoâng troâi chaûy: thoâng qua taøi trôï cuûa ngaân haøng, haøng hoùa XNK theo yeâu caàu cuûa thò tröôøng ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân, lieân tuïc goùp phaàn taêng tính naêng ñoäng cuûa neàn kinh teá, oån ñònh thò tröôøng. Taøi trôï XNK cuûa ngaân haøng taïo ñieàu kieän cho doanh nghieäp phaùt trieån, taêng hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh, laøm ñoäng cô thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån. Thoâng qua hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa ngaân haøng, doanh nghieäp coù ñieàu kieän thay ñoåi daây chuyeàn coâng ngheä maùy moùc nhaèm taêng naêng suaát lao ñoäng, haï giaù thaønh saûn phaåm. Söï phaùt trieån doanh nghieäp noùi rieâng ñaõ taùc ñoäng ñeán söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá noùi chung. Keát luaän: Nhö vaäy hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa NHTM trong neàn kinh teá thò tröôøng hieän nay laø raát quan troïng. Hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa caùc NHTM ñaõ giuùp cho caùc doanh nghieäp coù ñuû voán ñeå nhaäp khaåu maùy moùc thieát bò hieän ñaïi, Trang 24 ñoåi môùi trang thieát bò kyõ thuaät, daây chuyeàn saûn xuaát, cheá bieán haøng XNK vôùi coâng ngheä tieân tieán nhaèm naâng cao chaát löôïng saûn phaåm haøng hoùa, haï giaù thaønh saûn phaåm, taêng khaû naêng caïnh tranh vôùi haøng ngoaïi nhaäp. Nhôø coù söï taøi trôï cuûa ngaân haøng, ñaùp öùng nhu caàu veà voán cuûa doanh nghieäp, giuùp doanh nghieäp coù theå toàn taïi vaø ñöùng vöõng trong cô cheá kinh teá thò tröôøng, môû roäng saûn xuaát kinh doanh, taïo coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, giaûm tyû leä thaát nghieäp, ñoàng thôøi hoaøn thaønh nghóa vuï noäp thueá cho ngaân saùch Nhaø nöôùc. Hoaït ñoäng taøi trôï XNK taïo ñieàu kieän thuaän lôïi giuùp caùc ñôn vò tieåu thuû coâng nghieäp phaùt trieån saûn xuaát, taêng nhanh saûn löôïng haøng hoùa, taïo ra nhieàu saûn phaåm xuaát khaåu (nhö: may maëc, giaøy, deùp, deät, sôn maøi, goám söù, myõ ngheä,…hoaëc saûn xuaát cheá bieán thöïc phaåm xuaát khaåu,… ña daïng hoùa caùc maët haøng xuaát khaåu). Chính caùc NHTM thoâng qua hoaït ñoäng taøi trôï XNK ñaõ ñaûm baûo vieäc khaùch haøng söû duïng voán ñuùng muïc ñích, quaûn lyù thu ñöôïc caùc nguoàn thanh toùan,.. vaø ngoøai ra thoâng qua hoaït ñoäng taøi trôï XNK NHTM coøn coù cô hoäi môû roäng caùc moái quan heä vôùi caùc doanh nghieäp vaø NHTM nöôùc ngoøai, naâng cao uy tín cuûa NHTM treân thò tröôøng quoác teá. Hoaït ñoäng taøi trôï XNK ñaõ goùp phaàn phuïc vuï chöông trình, muïc tieâu phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc, goùp phaàn môû roäng moái quan heä ñoái ngoaïi vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi. Söï caàn thieát cuûa hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa caùc NHTM trong tình hình hieän nay laø raát quan troïng. Tuy nhieân hieän nay, moái quan heä giöõa caùc NHTM vaø caùc doanh nghieäp thoâng qua hoaït ñoäng taøi trôï XNK vaãn coøn moät soá haïn cheá nhaát ñònh. Nhöõng haïn cheá naøy moät phaàn do caùc NHTM chöa phaùt huy ñöôïc chính mình, caùc doanh nghieäp Vieät Nam coøn nhieàu nhöõng haïn cheá trong lónh vöïc hoaït ñoäng kinh doanh XNK, moät phaàn khaùc do nhöõng raøo caûn veà nhöõng quy ñònh cuûa Chính Phuû, cuûa NHNN lieân quan ñeán hoaït ñoäng XNK. Trang 25 CHÖÔNG II - THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG TAØI TRÔÏ XUAÁT NHAÄP KHAÅU TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI VIEÄT NAM HIEÄN NAY 2.1 Tình hình kinh teá trong thôøi gian qua Keå töø khi thöïc hieän chính saùch môû cöûa kinh teá Vieät Nam ñaõ coù nhöõng böôùc chuyeån mình ñaùng keå töø neàn kinh teá bao caáp sang neàn kinh teá thò tröôøng theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa vaø ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh tích: Neàn kinh teá ñaõ khaéc phuïc ñöôïc tình traïng suy thoaùi, ñaït möùc taêng tröôûng kinh teá khaù cao vaø lieân tuïc. Ñaõ kieåm soaùt vaø kìm cheá laïm phaùt neân ñaõ oån ñònh ñöôïc tieàn teä vaø tyû giaù hoái ñoaùi, tyû leä taêng tröôûng GDP taêng oån ñònh. So vôùi naêm 1991 toác ñoä laïm phaùt laø 67.4% coøn taêng tröôûng kinh teá ñaït 5.8% thì ñeán naêm 2003 laïm phaùt ñaõ ñöôïc kieàm cheá ôû möùc thaáp chæ coù 1.8% vaø toác ñoä taêng tröôûng kinh teá ñaït 7.1%. (Phuï luïc: baûng 1) Trong lónh vöïc ñoái ngoaïi, kim ngaïch xuaát khaåu khoâng ngöøng taêng leân, Vieät Nam ñaõ môû roäng quan heä vôùi hôn 180 nöôùc, ñaõ thieát laäp quan heä ngoaïi giao chính thöùc vôùi Myõ, gia nhaäp ASEAN, kyù hieäp ñònh vôùi Lieân Minh Chaâu Aâu,…ñaây chính laø nhöõng keát quaû noåi baät cuûa chính saùch môû cöûa kinh teá Vieät Nam. 2.2 Tình hình hoaït ñoäng cuûa heä thoáng NHTM Vieät Nam 2.2.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån NHTM Vieät Nam ÔÛ Vieät Nam, tröôùc Caùch Maïng Thaùng Taùm 1945 coù ngaân haøng Ñoâng Döông do Phaùp thaønh laäp laø toå chöùc ngaân haøng lôùn nhaát, noù ñem laïi nhöõng lôïi ích raát lôùn cho thöïc daân Phaùp vaø goùp phaàn môû mang neàn kinh teá cuûa ba nöôùc Vieät – Mieân – Laøo. Ñeán ngaøy 06._.2.3 Löïa choïn phöông thöùc thanh toaùn Trong thanh toaùn quoác teá coù raát nhieàu phöông thöùc thanh toaùn, moãi phöông thöùc thanh toaùn coù ñaëc ñieåm, tính chaát vaø möùc ñoä ruûi ro khaùc nhau. Tuøy töøng tröôøng hôïp cuï theå maø löïa choïn phöông thöùc thanh toaùn thích hôïp, coù möùc ñoä ruûi ro ít nhaát. 3.2.4 Choïn ngaân haøng phuïc vuï Caùc chuyeân gia ngaân haøng gioûi veà lónh vöïc thanh toaùn quoác teá coù theå tö vaán vaø giuùp doanh nghieäp raát nhieàu trong hoaït ñoäng kinh doanh XNK nhö: tö vaán veà caùc ñieàu khoaûn hôïp ñoàng, löïa choïn phöông thöùc thanh toaùn thích hôïp. Trong tröôøng hôïp aùp duïng phöông thöùc thanh toaùn L/C, ngaân haøng coù theå tö vaán veà caùc ñieàu Trang 60 khoaûn vaø ñieàu kieän cuûa L/C, giuùp doanh nghieäp laäp boä chöùng töø phuø hôïp vôùi L/C hoaëc kieåm tra söï phuø hôïp cuûa boä chöùng töø cuõng nhö giaûi quyeát tranh chaáp phaùt sinh nhôø ñoù maø doanh nghieäp coù theå haïn cheá caùc ruûi ro trong hoaït ñoäng kinh doanh XNK. Vì vaäy, neân löïa choïn ngaân haøng phuïc vuï coù uy tín vaø nhieàu kinh nghieäm trong lónh vöïc thanh toaùn quoác teá. 3.2.5 Giaønh quyeàn thueâ taøu vaø mua baûo hieåm Vieäc giaønh quyeàn thueâ taøu seõ giuùp doanh nghieäp bieát ñöôïc lai lòch cuûa taøu vaø chuû taøu. Vì vaäy traùnh ñöôïc tình traïng löøa ñaûo cuûa caùc ñoái taùc nhö khoâng giao haøng nhöng vaãn laäp boä chöùng töø ñoøi tieàn, hoaëc tröôøng hôïp ñoái taùc thueâ caùc taøu khoâng ñaûm baûo an toaøn trong quaù trình vaän chuyeån haøng hoùa. Giaønh quyeàn mua baûo hieåm giuùp doanh nghieäp coù theå löïa choïn ñöôïc haõng baûo hieåm coù uy tín, ñoàng thôøi raát thuaän lôïi trong vieäc ñoøi boài thöôøng khi xaûy ra toån thaát vaø coù theå tieát kieäm ñöôïc chi phí. 3.3 Giaûi phaùp haïn cheá ruûi ro trong hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu 3.3.1 Haïn cheá ruûi ro tín duïng Naâng cao chaát löôïng coâng taùc tín duïng, giaûm thaáp nôï quaù haïn vaø nôï coù vaán ñeà vôùi phöông chaâm an toaøn ñeå phaùt trieån. Thöïc hieän nghieâm ngaët coâng taùc kieåm tra hoaït ñoäng tín duïng, ñaëc bieät taäp trung kieåm tra caùc döï aùn ngaân haøng ñöùng ra baûo laõnh cho caùc doanh nghieäp vay voán nöôùc ngoaøi, treân cô sôû ñoù, coù bieän phaùp xöû lyù thích hôïp. Tíeân haønh phaân loaïi caùc khoaûn vay coù vaán ñeà, coù bieän phaùp xöû lyù thu hoài ñoái vôùi khoaûn cho vay môùi, nhaát thieát phaûi ñaûm baûo hieäu quaû cho vay, phaûi tuaân thuû ñaày ñuû caùc quy ñònh cuûa ngaønh vaø cuûa phaùp luaät. Naâng cao tyû troïng ñaàu tö cho caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc kinh doanh coù hieäu quaû, coù voán ñieàu leä lôùn, coù khaû naêng thu hoài voán nhanh, ñaëc bieät laø doanh nghieäp truyeàn thoáng. Chuù yù caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ñang laøm aên coù hieäu quaû, hieäu suaát sinh lôøi cao, thu hoài voán nhanh, taïo coâng aên vieäc laøm vaø taïo nhieàu saûn phaåm haøng hoùa xho xaõ hoäi. Môû roäng caùc hình thöùc cho vay tröïc tieáp qua caùc hình thöùc chính trò, xaõ hoäi baèng hình thöùc tín chaáp. Muoán môû roäng taøi trôï XNK thì coâng vieäc ñaàu tieân laø phaûi haïn cheá ruûi ro tín duïng. Coù theå söû duïng caùc nhoùm bieän phaùp sau: Trang 61 - Taêng cöôøng coâng taùc thaåm ñònh ñaùnh giaù taøi saûn theá chaáp: taøi saûn theá chaáp theo quy ñònh cuûa NHNN laø cô sôû ñaàu tieân ñeå ngaân haøng phaùp quyeát cho vay. Vieäc thaåm ñònh, ñaùnh giaù taøi saûn laø nhöõng böôùc cô sôû ñeå hình thaønh quyeát ñònh caáp tín duïng. Do vaäy, yù nghóa cuûa vieäc thaåm ñònh ñaùnh giaù taøi saûn laø heát söùc quan troïng. Trog coâng taùc thaåm ñònh, caàn trang bò nhöõng kieán thöùc chuyeân ngaønh cho caùc caùn boä tín duïng. Vì taøi saûn theá chaáp coù nhieàu loaïi neân ngaân haøng caàn thieát phaûi phaân nhoùm toå thaåm ñònh taøi saûn theá chaáp theo ngaønh ngaân haøng . ñoái vôùi nhöõng taøi saûn ñaëc bieät coù theå ñònh giaù chính xaùc, ngaân haøng coù theå thueâ nhöõng coâng ty chuyeân ngaønh ñaùnh giaù thay vaø hoï phaûi chòu traùch nhieäm trong vieäc ñaùnh giaù naøy. - Taêng cöôøng kieåm tra tröôùc, trong vaø sau khi taøi trôï: thoâng thöôøng trong lónh vöïc taøi trôï XNK, taøi saûn caàm coá laø chính loâ haøng xuaát khaåu hoaëc nhaäp khaåu. Vieäc quaûn lyù caùc ñoäng saûn naøy coù nhieàu khoù khaên hôn quaûn lyù baát ñoäng saûn. Vì vaäy, ngaân haøng phaûi thöôøng xuyeân theo doõi, quaûn lyù quaù trình chuyeån dòch taøi saûn. Ñoái vôùi xuaát khaåu, quaù trình quaûn lyù töø luùc haøng xuaát khaåu qua maïn taøu. Ñoái vôùi nhaäp khaåu, quaù trình quaûn lyù haøng töø luùc haøng veà ñeán caûng cho ñeán khi haøng hoùa chuyeån thaønh tieàn. Ñeå thuaän tieän trong quaûn lyù taøi saûn caàm coá, ngaân haøng caàn phaân loaïi ñoäng saûn coù cheá ñoä ñaêng kyù (xe caùc loaïi, .. taøu thuyeàn,…) vaø caùc loaïi ñoäng saûn khoâng ñaêng kyù (phaân boùn, saét theùp,…)vieäc phaân loaïi naøy nhaèm ñònh ra nhöõng cheá ñoä quaûn chaáp phuø hôïp, traùnh caùc thuû tuïc thöøa, gaây laõnh phí maø vaãn baûo ñaûm an toaøn veà taøi saûn. 3.3.2 Haïn cheá ruûi ro laõi suaát Laõi suaát laø giaù caû cuûa quyeàn söû duïng tieàn teä. Khi coù bieán ñoäng laõi suaát taêng thì ruûi ro nghieâng veà phía doanh nghieäp nhaän taøi trôï ngaân haøng, hoï seõ phaûi traû moät khoaûn laõi cao hôn döï kieán ban ñaàu vaø neáu laõi suaát bieán ñoäng taêng ñeán möùc naøo ñoù, thöông vuï khoâng coøn hieäu quaû vaø thaäm chí loã. Trong taøi trôï XNK, do thôøi gian taøi trôï ngaén haïn, ñeå traùnh ruûi ro laõi suaát, doanh nghieäp thöôøng kyù vôùi ngaân haøng laõi suaát coá ñònh. Trong tröôøng hôïp naøy, nhaèm haïn cheá ruûi ro, ngaân haøng söû duïng bieän phaùp cho vay ngoaïi teä neáu noäi dung taøi trôï cho pheùp ngaân haøng cho vay ngoaïi teä. Hoaëc cho vay noäi teä ñöôïc ñaûm baûo baèng ngoaïi teä. Bieän phaùp höôùng khoaûn taøi trôï theo hình thöùc cho vay ngoaïi teä vaø choïn ngoaïi teä laøm cô sôû tính toaùn cho vay ñoái vôùi nhöõng ngoaïi teä maïnh, laõi suaát cho vay thöôøng ít bieán ñoäng thôøi gian daøi. Khi coù bieán ñoäng laõi suaát giaûm maø neáu ngaân haøng döï kieán Trang 62 ñöôïc, ñeå haïn cheá ruûi ro, ngaân haøng neân choïn laïi suaát coá ñònh suoát kyø taøi trôï. Neáu khaùch haøng khoâng ñoàng yù, ngaân haøng coù theå thoaûi thuaän laõi suaát thôøi ñieåm, thaäm chí thaáp hôn khung laõi suaát hieän haønh nhöng yeâu caàu khaùch haøng kyù quyõ moät khoaûn tyû leä vôùi moùn vay. Bieän phaùp naøy vöøa thoûa maõn yeâu caàu cuûa khaùch haøng, vöøa giuùp ngaân haøng khoâng huït keá hoaïch thu laõi, do ngaân haøng coù theå xoay voøng voán treân soá tieàn kyù quyõ ñoù. 3.3.3 Haïn cheá ruûi ro veà tyû giaù Trong thanh toùan quoác teá cuûa NHTM noùi rieâng vaø hoaït ñoäng kinh doanh XNK noùi chung, tyû giaù laø yeáu toá quan troïng ñeå tính hieäu quaû vaø cuõng laø ruûi ro khi bieán ñoäng veà tyû giaù. Tyû giaù bieán ñoäng taêng ñeán moät möùc naøo ñoù thì thöông vuï nhaäp khaåu seõ khoâng theå thöïc hieän ñöôïc thöông vuï ñoù do giaù thaønh haøng hoùa xuaát khaåu cao hôn giaù baùn. Ñoái vôùi NHTM, ruûi ro tyû giaù naèm trong caân ñoái giöõa nguoàn ngoaïi teä huy ñoäng vaø söû duïng voán ngoaïi teä. Tyû giaù ngoaïi hoái bieán ñoäng bôûi nhieàu nguyeân nhaân: Khuûng hoaûng tieàn teä theá giôùi, nôï nöôùc ngoøai ñeán haïn quaù lôùn, voán ñaàu tö nöôùc ngoøai chaûy oà aït chöa kòp söû duïng, buoân laäu qua bieân giôùi. Trong ñieàu kieän NHTM vieät Nam hieän nay, caàn haïn cheá ruûi ro tyû giaù theo höôùng: - Laäp quyõ döï phoøng ngoaïi teä tuy khoâng chính thöùc nhöng quyõ naøy ñöôïc tính toùan trong thanh khoûan. Giöõ thanh khoûan ngoaïi teä cao trong ñieàu kieän hieän nay seõ traùnh ñöôïc hai khoù khaên gaëp phaûi: Coù noäi teä nhöng khoâng mua ñöôïc ngoaïi teä vaø khaùch haøng thanh toùan quoác teá khoâng coù nguoàn ngoaïi teä noäp vaøo ngaân haøng. Ngaân haøng phaûi thanh toùan baèng ngoaïi teä roài sau ñoù môùi phuïc hoài laïi löôïng ngoaïi teä ñaõ thanh toùan. - Taêng cöôøng söû duïng voán ngoaïi teä thoâng qua hình thöùc cho vay ngoaïi teä hoaëc cho vay ñaûm baûo baèng ngoaïi teä. Trong vieäc cho vay taøi trôï XNK, caùc NHTM cuõng neân buoäc caùc khaùch haøng vay ngoaïi teä thanh toùan thay theá cho vieäc vay baèng ñoàng Vieät Nam roài chuyeån sang ngoaïi teä thanh toùan nhaèm traùnh khan hieám ngoaïi teä cho ngaân haøng, xeùt veà vó moâ thì vieäc cho vay ngoaïi teä goùp phaàn laøm giaûm aùp löïc mua ngoaïi teä cuûa caùc doanh nghieäp ñaåy caàu veà ngoaïi teä taêng cao, trong khi cung ngoaïi teä bò haïn cheá. Trang 63 B. Giaûi phaùp vó moâ 3.4 NHNN caàn ban haønh moät soá quy cheá lieân quan ñeán hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa caùc NHTM coå phaàn. 3.4.1 Chieát khaáu chöùng töø haøng xuaát Theo quyeát ñònh 35 cuûa Chính Phuû, cho pheùp caùc doanh nghieäp xuaát khaåu baùn haøng traû chaäm nöôùc ngoøai coù thôøi gian traû chaäm leân ñeán 2 naêm, töø ñoù, hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM phaùt sinh caùc vaán ñeà: - Haøng hoùa theo quy cheá cho vay laø ñoái töôïng cho vay ngaén haïn, nhöng khi xem xeùt cho vay ñeå mua haøng xuaát theo quy ñònh treân (baùn haøng traû chaäm) vôùi thôøi haïn cho vay daøi haïn 2 naêm thì seõ traùi vôùi quy cheá cho vay hieän haønh. Vaán ñeà naøy Nhaø nöôùc ñaõ chöa coù vaên baûn höôùng daãn thöïc hieän. - Khi doanh nghieäp xuaát khaåu trong nöôùc giao haøng xong, coù boä chöùng töø haøng xuaát göûi ngaân haøng xin chieát khaáu ñeå traû nôï vay tröôùc ñoù hoaëc coù voán ñeå tieáp tuïc laøm loâ haøng khaùc, vaán ñeà naøy hieän nay NHNN chöa ban haønh quy cheá cuï theå. Treân cô sôû naøy kieán nghò vôùi NHNN nghieân cöùu ban haønh quy cheá chieát khaáu boä chöùng töø haøng xuaát, taïo cô sôû phaùp lyù cho caùc NH thöïc hieän. 3.4.2 Ban haønh chính saùch baûo hieåm Nhaø nöôùc cho hoaït ñoäng chieát khaáu Trong caùc hoaït ñoäng taøi trôï XNK, nghieäp vuï chieát khaáu boä chöùng töø xuaát khaåu laø nghieäp vuï chöùa ñöïng nhieàu ruûi ro nhaát cho caùc NHTM, bôûi vì vaäy, khi ngaân haøng chaáp nhaän chieát khaáu toøan boä chöùng töø, cho duø laø chieát khaáu ñöôïc pheùp truy ñoøi thì tính an toøan cuûa ngaân haøng leä thuoäc raát nhieàu vaøo söïï thanh toaùn cuûa ngaân haøng nöôùc ngoøai. Tröôøng hôïp phía nöôùc ngoaøi töø choái thanh toaùn, khaû naêng truy ñoøi tieàn ñaõ chieát khaáu cuûa caùc doanh nghieäp raát khoù thöïc hieän. Khi ñoù boä chöùng töø xuaát khaåu ñaõ giao cho ngöôøi nhaäp khaåu nöôùc ngoøai, haøng ñaõ chuyeån ñi, ngaân haøng khoâng coøn cô sôû vaät chaát ñaûm baûo cho vieäc truy ñoøi maø chæ coøn laïi chöõ tín ñoái vôùi ngöôøi xuaát khaåu trong nöôùc. Do vaäy, hieän nay, hoaït ñoäng chieát khaáu chöùng töø ñöôïc ngaân haøng thöïc hieän heát söùc thaän troïng, vaø ñaäy cuõng laø nguyeân nhaân chính khieán cho hoaït ñoäng taøi trôï XNK coøn nhieàu haïn cheá. Qua tham khaûo tình traïng naøy ôû moät soá nöôùc phaùt trieån coù chính saùch ngoaïi thöông ñöôïc xaùc ñònh laø khuyeán khích ñaåy maïnh xuaát khaåu, Nhaø nöôùc taïi ñaây ñaõ Trang 64 thöïc hieän cheá ñoä baûo hieåm Nhaø nöôùc cho hoaït ñoäng chieát khaáu: trong tröôøng hôïp ngaân haøng chieát khaáu boä chöùng töø xuaát khaåu khoâng ñoøi ñöôïc tieàn töø nhaø nhaäp khaåu thì Baûo hieåm Nhaø nöôùc seõ kieåm tra laïi tính hoaøn haûo cuûa boä chöùng töø, neáu boä chöùng töø laø hoaøn haûo, ngaân haøng seõ ñöôïc baûo hieåm boài thöôøng khoaûn 80% trò giaù boä chöùng töø xuaát khaåu. Taùc duïng cuûa baûo hieåm Nhaø nöôùc trong vieäc boài thöôøng nhöõng boä chöùng töø xuaát khaåu ñaõ chieát khaáu cho ngaân haøng laø raát toát: ngaân haøng maïnh daïn thöïc hieän chieát khaáu khi ngöôøi xuaát khaåu trình boä chöùng töø hoøan haûo, ngöôøi xuaát khaåu khoâng bò aùch taéc voán trong quaù trình chôø tieàn vaø baûo hieåm Nhaø nöôùc trong quaù trình ñoøi tieàn ngöôøi nhaäp khaåu coù nhieàu thuaän lôïi hôn ngaân haøng khi thöïc hieän nghieäp vuï naøy. 3.5 Quy ñònh cheá ñoä kieåm toùan baét buoäc ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Coâng taùc kieåm toùan taïi caùc doanh nghieäp chöa thöïc hieän ñoàng boä, ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc, coâng taùc kieåm toaùn ñöôïc chuù troïng nhöng chöa thöïc hieän roäng khaép. Rieâng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp ngoøai quoác doanh, raát ít doanh nghieäp thöïc hieän coâng taùc kieåm toùan ñònh kyø. Trong thöïc teá, coâng taùc kieåm toùan raát caàn thieát cho vieäc môû roäng quan heä giöõa caùc doanh nghieäp, giöõa doanh nghieäp vôùi caùc cô quan chöùc naêng. Caùc coâng ty kieåm toaùn vôùi tö caùch kieåm toùan ñoäc laäp, ñaõ goùp phaàn haïn cheá caùc phaàn khoâng trung thöïc trong baùo caùo taøi chính cuûa doanh nghieäp vì vôùi chöùc naêng rieâng coù cuûa mình, cuøng vôùi nhieäm vuï ñöôïc Nhaø nöôùc giao phoù, coâng ty kieåm toùan khoâng theå khoâng kieåm tra moät caùch trung thöïc. Trong giao dòch, doanh nghieäp xuaát trình caùc baùo caùo taøi chính ñaõ qua kieåm toùan seõ taïo ñöôïc nieàm tin vôùi khaùch haøng vaø caùc ñôn vò kinh teá khaùc, keå caû ngaân haøng. Vì vaäy coù theå noùi Chính phuû caàn sôùm ban haønh quy ñònh kieåm toùan baét buoäc ñoái vôùi taát caû caùc doanh nghieäp treân laõnh thoå Vieät nam, khoâng phaân bieät doanh nghieäp Nhaø nöôùc hay ngoøai quoác doanh, coâng ty 100% voán trong nöôùc hay coâng ty lieân doanh, nöôùc ngoøai, nhaèm laøm cho böùc tranh kinh teá cuûa Vieät Nam theâm soáng ñoäng vaø chaân thöïc. 3.6 Cho pheùp caùc NHTM coå phaàn cho vay taøi trôï XNK coù taøi saûn ñaûm baûo laø chính loâ haøng nhaäp Quy cheá môû thö tín duïng nhaäp haøng traû chaäm ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 207/QÑ-NH7 ngaøy 01.07.1997 cuûa Thoáng Ñoác NHNN ñaõ quy ñònh: chæ aùp duïng Trang 65 phöông phaùp caàm coá baèng chính haøng nhaäp khaåu trong nhöõng tröôøng hôïp ñöôïc chính phuû cho pheùp. Nghò ñònh 178/199/NÑ-CP ngaøy 29/12/1999 cuûa Chính phuû, ñieàu 14 coù quy ñònh ” Vieäc baûo ñaûm tieàn vay baèng taøi saûn hình thaønh töø voán vay ñöôïc aùp duïng nhu sau: - Toå chöùc tín duïng cho vay trung vaø daøi haïn ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö vaø phaùt trieån saûn xuaát, kinh doanh dòch vuï ñôøi soáng, neáu khaùch haøng vay vaø taøi saûn hình thaønh töø voán vay ñaùp öùng ñöôïc caùc ñieàu kieän quy ñònh taïi ñieàu 15 cuûa Nghò ñònh naøy. - Chính phuû, thuû töôùng chính phuû quyeát ñònh giao cho toå chöùc tín duïng cho vay ñoái vôùi khaùch haøng vay vaø ñoái töôïng vay moät soá tröôøng hôïp cuï theå. Nhöõng quy ñònh treân mang noäi dung chung laø haïn cheá toái ña vieäc caàm coá taøi saûn laø haøng hoùa nhaäp khaåu ñeå baûo laõnh L/C traû chaäm, vaø vay ngaén haïn taøi trôï nhaäp khaåu. Caùc quy ñònh gaây nhieàu khoù khaên cho caùc ngaân haøng vaø doanh nghieäp nhaäp khaåu theo phöông thöùc thanh toùan baèng tín duïng traû chaäm cuõng nhö tín duïng traû ngay. Thoâng thöôøng, caùc tín duïng thö traû chaäm coù giaù trò vöôït khaû naêng voán löu ñoäng thôøi ñieåm cuûa doanh nghieäp, ñaây cuõng chính laø ñoäng cô buoäc caùc doanh nghieäp kyù hôïp ñoàng theo phöông thöùc thanh toùan tín duïng thö traû chaäm, nhaèm taïo ñieàu kieän veà thôøi gian cho caùc doanh nghieäp tieâu thuï haøng hoùa. Vôùi giaù trò thöông vuï vöôït khaû naêng, doanh nghieäp tìm ñeán ngaân haøng xin phaùt haønh tín duïng traû chaäm. Khi ñoù, ngaân haøng vöøa giöõ vai troø ngaân haøng phaùt haønh, vöøa laø ngöôøi baûo laõnh thanh toùan cho doanh nghieäp ñoái taùc nöôùc ngoøai. Ñöùng ôû vai troø laø ngöôøi baûo laõnh cho doanh nghieäp , ngaân haøng phaûi raøng buoäc doanh nghieäp caùc yeâu caàu veà kyù quyõ, caàm coá, theá chaáp taøi saûn. Doanh nghieäp khoâng theå kyù quyõ baèng tieàn 100% giaù trò thöông vuï, trong tröôøng hôïp coù theå kyù quyõ 100% thì doanh nghieäp ñaõ khoâng choïn phöông thöùc thanh toùan baèng tín duïng thö traû chaäm. Veà caàm coá, theá chaáp taøi saûn khaùc ñeå ñaûm baûo thì khoù thöïc hieän. Nhö vaäy, ñeå thöïc hieän vai troø cuûa ngöôøi baûo laõnh maø khoâng phaûi ruûi ro, ngaân haøng chæ coù theå nhaän chính loâ haøng nhaäp khaåu laøm taøi saûn ñaûm baûo. Veà cho vay nhaäp khaåu theo thö tín duïng traû ngay. Caùc doanh nghieäp cuõng raát khoù khaên trong vieäc tìm ra taøi saûn khaùc ñeå caàm coá, theá chaáp. Ñoái vôùi doanh Trang 66 nghieäp kinh doanh thöông maïi thì taøi saûn cuûa hoï chuû yeáu laø haøng hoùa, ñoái vôùi doanh nghieäp saûn xuaát thì ngoøai haøng hoùa ra coøn coù taøi saûn coá ñònh laø nhaø xöôûng, maùy moùc, thieát bò, vieäc theá chaáp caùc taøi saûn coá ñònh thì coù giôùi haïn, theá chaáp taøi saûn laø haøng hoùa khaùc thì gaây bò ñoäng ñeán phöông aùn kinh doanh cuûa loâ haøng naøy, hôn nöõa thöôøng thì khi doanh nghieäp coù phöông aùn nhaäp khaåu moät loâ haøng môùi thì caùc loâ haøng cuõ cuõng raát caàn thieát ñeå tieâu thuï, vì vaäy khoù maø ñöa vaøo ngaân haøng ñeå theá chaáp ñöôïc. Ngoøai vieäc theá chaáp vay thanh toùan nhaäp khaåu baèng taøi saûn khaùc seõ khoù coù ñuû giaù trò ñeå thöïc hieän nhöõng phöông aùn lôùn haøng trieäu ñoâ la Myõ vaø khoù thöïc hieän ñeå nhaäp khaåu nhieàu loâ haøng trong moät giai ñoaïn. Trong khi khoù khaên tìm taøi saûn khaùc ñeå theá chaáp caàm coá vay voán thì loâ haøng nhaäp khaåu laïi chöa tieâu thuï ñöôïc, laø chính taøi saûn cuûa Coâng ty, nhöng khoâng duøng ñaûm baûo ñöôïc. Do nhöõng khoù khaên nhö treân, haàu heát caùc doanh nghieäp cuõng nhö caùc NHTM ñeàu mong muoán ñöôïc theá chaáp chính loâ haøng nhaäp khaåu ñeå vay voán hoaëc baûo laõnh thö tín duïng traû chaäm. Veà phía doanh nghieäp, vieäc theá chaáp chính loâ haøng nhaäp khaåu ñeå vay voán, nhaän baûo laõnh coù nhieàu thuaän lôïi hôn so vôùi vieäc duøng taøi saûn khaùc laøm ñaûm baûo. Thöù nhaát laø giaûi quyeát ñöôïc khoù khaên do khoâng coù taøi saûn khaùc theá chaáp, thöù hai duøng haøng hoùa cuûa thöông vuï naøo giaûi quyeát voán cuûa chính thöông vuï ñoù, khoâng bò leä thuoäc vaøo thöông vuï khaùc, thöù ba laø khi theá chaáp loâ haøng nhaäp khaåu thì tieán trình giaûm dö nôï vay cuõng phuø hôïp vôùi tieán trình giaûi chaáp haøng ñeå tieâu thuï, doanh nghieäp hoøan toøan chuû ñoäng trong vieäc caân ñoái giöõa tieàn vaø haøng. Veà phía ngaân haøng nhaän taøi saûn caàm coá cuõng khoâng gaëp khoù khaên do khi phaùt haøng thö tín duïng nhaäp khaåu, ngaân haøng cuõng ñaõ thaåm ñònh roõ giaù trò loâ haøng, thò tröôøng tieâu thuï, maõi löïc haøng nhaäp, caân nhaéc nhöõng ruûi ro xaûy ra cho haøng nhaäp. Ngoøai ra, tröôùc khi môû tín duïng thö ngaân haøng cuõng ñaõ nhaän moät tyû leä kyù quyõ töông ñoái ñaûm baûo ñeå doanh nghieäp khoâng boû haøng, vaäy soá tieàn coøn laïi cuõng ñuû cho ngaân haøng duøng 100% taøi saûn laø haøng nhaäp ñeå baûo laõnh hoaëc cho vay. Nhö vaäy giaûi phaùp söûa ñoåi quy cheá môû tín duïng thö haøng traû chaäm vaø quy ñònh veà ñaûm baûo tieàn vay vôùi noäi dung laø cho pheùp caùc ngaân haøng nhaän laïi taøi saûn khaùc, ñeå baûo laõnh thö tín duïng traû chaäm hoaëc cho vay taøi trôï XNK. 3.7 Chính saùch tyû giaù linh hoaït Nhaø nöôùc caàn ñieàu haønh chính saùch tyû giaù linh hoaït theo cung caàu thò tröôøng ñeå oån ñònh kinh teá vó moâ, ñoàng thôøi chính saùch tyû giaù ñaûm baûo coù lôïi cho hoaït ñoäng xuaát khaåu baèng caùch môû roäng bieân ñoä dao ñoäng cuûa tyû giaù ñeå taïo khaû naêng töï Trang 67 ñieàu tieát cuûa thò tröôøng ngoaïi hoái nhaèm loaïi boû tính coá ñònh cuûa tyû giaù. Söû duïng coâng cuï tyû giaù goùp phaàn naâng cao uy tín cuûa ñoàng tieàn Vieät Nam, goùp phaàn taêng cöôøng söùc caïnh tranh cuûa haøng Vieät Nam vaø cuûa neàn kinh teá. 3.8 Chính saùch thueá Thueá ñöôïc xem laø coâng cuï quaûn lyù vaø ñieàu tieát hoaït ñoäng XNK. Thueá laø moät boä phaän quan troïng caáu thaønh trong giaù caû haøng hoùa XNK.Thueá cao hay thaáp aûnh höôûng ñeán söï caïnh tranh cuûa haøng hoùa. Thueá coù taùc duïng baûo hoä thò tröôøng noäi ñòa, taïo nguoàn thu quan troïng cho ngaân saùch Nhaø nöôùc, ñoáng thôøi söû duïng thueá nhö moät coâng cuï phaân bieät ñoái xöû trong quan heä thöông maïi giöõa caùc nöôùc vôùi nhau. Vì vaäy ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng XNK, vieäc xaây döïng chính saùch thueá phaûi gaén lieàn vôùi muïc tieâu kinh teá, muïc tieâu XNK. Thueá suaát nhaäp khaåu phaûi höôùng ñeán khuyeán khích xuaát khaåu, quaûn lyù nhaäp khaåu, ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå töøng böôùc hoäi nhaäp vôùi neàn kinh teá theá giôùi. Nhaø nöôùc caàn ñieàu haønh linh hoaït chính saùch thueá ñeå coù ñieàu tieát khoái löôïng vaø giaù caû haøng hoùa XNK nhö giaûm thueá nhaäp khaåu cho moät soá maët haøng nhaäp khaåu nguyeân vaät lieäu chuû yeáu nhö saét, theùp, xaêng daàu, nguyeân lieäu nhöïa,… vaøo thôøi ñieåm giaù taêng. Xaây döïng loä trình hoaøn thieän chính saùch thueá phuø hôïp vôùi tieâu chuaån quoác teá, tieán tôùi gia nhaäp WTO. 3.9 Taêng cöôøng vieäc xuùc tieán thöông maïi, môû roäng thò tröôøng Taêng cöôøng coâng taùc xuùc tieán thöông maïi, môû roäng thò tröôøng. Caàn xaây döïng ñeà aùn lôùn. Coù tính ñoät phaù trong coâng taùc xuùc tieán thöông maïi theo höôùng xuùc tieán thöông maïi ñeå giöõ möùc taêng tröôûng oån ñònh, trong ñoù vieäc xuùc tieán thöông maïi ñeå phaùt trieån coù troïng ñieåm vaø xem xeùt ñeán tính hieäu quaû vaø thieát thöïc cuûa hoaït ñoäng xuùc tieán laø taêng tröôûng kim ngaïch, ñoàng thôøi, treân cô sôû nghieân cöùu vaø döï baùo trong hoïat ñoäng xuaát khaåu. Caàn taäp trung vaøo maët haøng môùi, thò tröôøng môùi tieàm naêng coù kim ngaïch XNK chöa lôùn, nhöng baét ñaàu coù toác ñoä taêng tröôûng. Ñaåy nhanh tieán trình gia nhaäp WTO. Trong quaù trình ñaøm phaùn, nhaát laø voøng ñaøm phaùn gaàn ñaây, caùc thaønh vieân WTO ñaõ ghi nhaän nhöõng chuyeån bieán tích cöïc trong thôøi gian gaàn ñaây cuûa Vieät Nam trong caûi caùch vaø phaùt trieån kinh teá. Chính phuû Vieät Nam ñaõ cam keát phaùt trieån kinh teá thò tröôøng. Tuy nhieân, trong quaù trình ñaøm phaùn vaãn coøn noåi leân nhöõng vöôùng maéc töø phía Vieät Nam nhö cam keát vaø loä trình cuï theå veà vieäc thöïc thi Hieäp ñònh sôû höõu trí tueä, loä trình caét giaûm caùc Trang 68 loïai thueá nhaäp khaåu vaø haïn ngaïch ñoái vôùi saûn phaåm noâng nghieäp, vaán ñeà môû cöûa thò tröôøng, minh baïch hoùa caùc chính saùch vaø heä thoáng phaùp luaät cuõng nhö vieäc hieän thöïc hoùa caùc cam keát naøy trong thöïc tieãn. Khi trôû thaønh thaønh vieân chính thöùc cuûa WTO, ñieàu ñoù taùc ñoäng lôùn ñeán ñôøi soáng kinh teá, cuõng nhö hoaït ñoäng XNK cuûa Vieät Nam, bôûi vì khoái caùc nöôùc thaønh vieän WTO chieám 85% thò tröôøng thöông maïi haøng hoùa. Ñoàng thôøi xuaát khaåu haøng deät may maët haøng xuaát khaåu chuû löïc coù nhieàu lôïi theá cuûa Vieät Nam seõ thuaän lôïi hôn khi haïn ngaïch haøng deät may töø Myõ vaø EU ñöôïc boû dôõ. Thöïc hieän toát coâng taùc döï baùo thò tröôøng theá giôùi, ñaëc bieät laø döï baùo giaù caû haøng hoùa theá giôùi ñeå thöïc hieän ñieàu haønh XNK ñaûm baûo cho hoïat ñoäng XNK coù lôïi nhaát. Ñoàng thôøi toå chöùc toát coâng taùc döï tröõ haøng hoùa nhaäp khaåu soá nguyeân nhieân vaät lieäu chuû löïc nhö phaân boùn, chaát deûo, sôïi toång hôïp, phoâi theùp ñeå traùnh cuù soác veà giaù taïm thôøi treân thò tröôøng theá giôùi gaây ra do bieán ñoäng giaù caû theo muøa vuï hoaëc theo nhöõng bieán ñoäng baát thöôøng cuûa töï nhieân laøm aûnh höôûng ñeán saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa trong nöôùc. Ñieàu haønh toát hoïat ñoäng xuaát khaåu moät soá maët haøng noâng saûn nhö xuaát khaåu gaïo, laïc nhaân, caø pheâ ñeå giaûm vieäc tranh mua laøm taêng giaù trong nöôùc. Tieáp tuïc caûi caùch thuû tuïc haûi quan, ñaåy nhanh quaù trình töï ñoäng hoùa thuû tuïc haûi quan, ñoàng thôøi raø soaùt quy ñònh haûi quan hieän haønh, ñieàu chænh nhöõng baát hôïp lyù, chaán chænh tieâu cöïc trong khai baùo haûi quan, thuùc ñaåy trang bò heä thoáng coâng ngheä thoâng tin ñeå trieån khai moâ hình thoâng quan töï ñoäng, chænh söûa, boå sung heä thoáng vaên baûn phaùp quy theo saùt vôùi tình hình thöïc tieãn môû cöûa thò tröôøng. Tieáp tuïc duy trì caùc chính saùch khuyeán khích, hoã trôï xuaát khaåu, thaønh laäp ngaân haøng xuaát khaåu ñeå thieát laäp cô cheá tín duïng öu ñaõ xuaát khaåu coù tính heä thoáng trong toøan boä hoaït ñoäng saûn xuaát haøng xuaát khaåu, nhaèm taäp trung toaøn boä caùc coâng cuï hoã trôï tín duïng xuaát khaåu vaøo moät ñaàu moái. Khuyeán khích moïi thaønh phaàn kinh teá tham gia xuaát khaåu ñaëc bieät laø khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc vaø tö nhaân. Naâng cao chaát löôïng haøng hoùa saûn xuaát trong nöôùc ñeå naâng cao tính caïnh tranh cuûa haøng hoùa. 3.10 Naâng cao chaát löôïng thoâng tin tín duïng. Taêng cöôøng söï keát hôïp ñoàng boä giöõa caùc cô quan coù lieân quan ñeán quan heä trao ñoåi vaø khai thaùc thoâng tin nhö: Cuïc thoáng keâ, Sôû Keá Hoaïch vaø Ñaàu tö, Cuïc Quaûn Lyù Voán, bôûi vì NHNN khoâng theå moät mình töï tìm kieám thoâng tin nhaát laø trong tröôøng hôïp caùc doanh nghieäp chöa coù quan heä tín duïng. Trang 69 NHNN neân quy ñònh cheá taøi ñoái vôùi caùc NHTM, keøm theo hình thöùc caûnh caùo, kyû luaät neáu nhö khoâng chaáp haønh ñuùng quy cheá veà cung caáp thoâng tin. Nhaèm ñaûm baûo cho caùc NHTM chaáp haønh trieät ñeå vieäc tham gia cung caáp ñaày ñuû, chính xaùc hoà sô doanh nghieäp, tình hình dieãn bieán dö nôï, baûo laõnh môû L/C traû chaäm,.. beân caïnh ñoù caàn thoáng nhaát caùc maãu bieåu, chöùng töø, quy cheá baûo maät, quy ñònh maõ soá doanh nghieäp caàn khôùp ñuùng vôùi caùc cô quan quaûn lyù khaùc. Gaén chaët coâng taùc thanh tra NHNN vôùi hoaït ñoäng trung taâm thoâng tin tín duïng vaø trong quaù trình thöïc hieän caàn hoã trôï laãn nhau, neân ñöa vaøo quy cheá cho vay doanh nghieäp phaûi coù thoâng tin do trung taâm thoâng tin tín duïng cung caáp. Toùm laïi, caàn phaûi thöøa nhaän raèng neàn kinh teá ñoái ngoaïi giöõ vai troø heát söùc quan troïng ñoái vôùi caùc nöôùc. Vaø heä thoáng NHTM laø nhaân toá khoâng theå thieáu trong hoaït ñoäng ngoaïi thöông cuûa moãi quoác gia. Beân caïnh nhöõng ñoùng goùp to lôùn cuûa heä thoáng NHTM ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá ñaát nöôùc thì cuõng toàn taïi khoâng ít nhöõng khoù khaên vöôùng maéc trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa mình. Nhöõng giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän hoaït ñoäng taøi trôï XNK cuûa caùc NHTM Vieät Nam coù theå chöa ñaày ñuû, nhöng hy voïng raèng ñoù seõ laø nhöõng ñoùp goùp thieát thöïc nhaèm naâng cao vai troø vaø khaû naêng hoaït ñoäng cuûa heä thoáng NHTM Vieät Nam trong lónh vöïc taøi trôï XNK noùi rieâng vaø trong toaøn boä hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM noùi chung. Goùp phaàn giuùp caùc NHTM Vieät Nam naâng cao söùc caïnh tranh cuûa mình tieán tôùi hoäi nhaäp quoác teá. Trang 70 KEÁT LUAÄN Khi thò tröôøng theá giôùi môû roäng khoâng ngöøng, XNK trôû thaønh khaâu quyeát ñònh ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. Taøi trôï XNK cuûa NHTM laø nhaèm hoã trôï voán, taïo ñieàu kieän deã daøng cho caùc doanh nghieäp giöõa caùc nöôùc trong thöông maïi quoác teá. Rieâng ôû Vieät Nam töø khi chuyeån sang neàn kinh teá thò tröôøng, hoaït ñoäng XNK ngaøy caøng phaùt trieån ñaõ ñoùng goùp tích cöïc cho hoaït ñoäng ngoaïi thöông maëc duø vaãn coøn nhieàu haïn cheá veà voán vaø nghieäp vuï. Ñònh höôùng chung cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc laø chuû tröông môû roäng quan heä ñoái ngoaïi treân cô sôû ña daïng hoùa caùc hoaït ñoäng ñoái ngoaïi nhaèm thích öùng vôùi neàn kinh teá haøng hoùa nhieàu thaønh phaàn theo cô cheá thò tröôøng, vôùi chuû tröông naøy ngaønh ngaân haøng ñöôïc ñaùnh giaù nhö laø ngaønh muõi nhoïn ñeå trieån khai caùc hoaït ñoäng naøy. Nhaän thaáy söï quan troïng vaø höõu ích cuûa ñeà taøi neân luaän vaên ñaõ coá gaéng trình baøy coù heä thoáng vaán ñeà veà hoaït taøi trôï XNK. Töø ñoù ñöa ra caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa nghieäp vuï naøy. Vì phaïm vi cuûa ñeà taøi roäng, hoïc vieân chæ nghieân cöùu coù giôùi haïn trong phaïm vi hoaït ñoäng tín duïng taøi trôï XNK lieân quan ñeán kyõ thuaät caáp tín duïng. Maët khaùc, do thôøi gian coù haïn vaø trình ñoä coøn haïn cheá, chaéc chaén seõ coù nhieàu thieáu soùt. Raát mong ñöôïc söï quan taâm vaø ñoùng goùp chaân thaønh cuûa Quyù Thaày Coâ vaø caùc baïn ñoàng nghieäp ñeå luaän vaên ñöôïc hoøan chænh hôn. Xin chaân thaønh caùm ôn. Trang 71 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Tín duïng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu thanh toaùn quoác teá vaø kinh doanh tieàn teä - PGS.TS. Leâ Vaên Tö – Leâ Tuøng Chaâu 2. Tieàn teä ngaân haøng - TS. Nguyeãn Ñaêng Dôøn, TS.Hoaøng Ñöùc, TS. Traàn Huy Hoaøng, TS. Traàm Xuaân Höông 3. Nghieäp Vuï Ngaân Haøng Quoác Teá - PGS.TS Leâ Vaên Tö 4. Thanh Toaùn Quoác Teá trong ngoaïi thöông - TS. Ñinh Xuaân Trình 5. Nghieäp Vuï Thanh Toùan Quoác Teá - PGS.TS Traàn Hoaøng Ngaân 6. Ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá treân ñòa baøn TP.HCM ñeán naêm 2010 – TS. Ngoâ Thò Ngoïc Huyeàn 7. Moät soá giaûi phaùp nhaèm haïn cheá ruûi ro trong hoaït ñoäng taøi trôï xuaát nhaäp khaåu qua phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø taïi caùc NHTM treân ñòa baøn TP.HCM – Luaän vaên thaïc só kinh teá cuûa taùc giaû Leâ Hoaøng Dueä 8. Taïp chí ngaân haøng caùc naêm 2002, 2003, 2004 – Ngaân Haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam 9. Taïp chí phaùt trieån kinh teá caùc naêm 2002, 2003, 2004 – Tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh Teá Tp.HCM 10. Nghieân cöùu kinh teá caùc naêm 2002, 2003, 2004 – Vieän Kinh Teá Hoïc 11. Baùo caùo thöôøng nieân naêm 2003 – Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam 12. Nhöõng thaùch thöùc cuûa ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam trong caïnh tranh vaø hoäi nhaäp quoác teá – Kyû yeáu hoäi thaûo khoa hocï, Vieän Nghieân Cöùu Khoa Hoïc Ngaân Haøng 13. Hoaøn thieän cô cheá chính saùch nhaèm ñoåi môùi hoaït ñoäng ngaân haøng trong ñieàu kieän hoäi nhaäp quoác teá – Kyû yeáu hoäi thaûo khoa hoïc, Vieän Nghieân Cöùu Khoa Hoïc Ngaân Haøng 14. Soá lieäu thoáng keâ – Toång Cuïc Thoáng Keâ naêm 2003, 2004 15. Thoâng tin treân maïng Internet ._.