Thâu tóm và sáp nhập - Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam thời kỳ hội nhập

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH PHAÏM ÑÖÙC NGUYEÄN ÑEÀ TAØI: THAÂU TOÙM VAØ SAÙP NHAÄP – GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN VIEÄT NAM THÔØI KYØ HOÄI NHAÄP LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ Thaønh Phoá Hoà Chí Minh – 2008 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH PHAÏM ÑÖÙC NGUYEÄN ÑEÀ TAØI: THAÂU TOÙM VAØ SAÙP NHAÄP – GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN VIEÄT NAM THÔØI KYØ HOÄI NHAÄP Chuyeân ngaønh: Kinh Teá Taøi Chính – Ngaân Haøng Maõ soá : 60 31 12 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC: PGS.TS TRAÀN HUY HOAØNG Thaønh Phoá Hoà Chí Minh – 2008 LÔØI CAM ÑOAN Toâi xin cam ñoan luaän vaên thaïc só kinh teá naøy laø do chính toâi nghieân cöùu vaø thöïc hieän. Caùc thoâng tin, soá lieäu ñöôïc söû duïng trong luaän vaên laø trung thöïc vaø chính xaùc. Taùc giaû Phaïm Ñöùc Nguyeän DANH MUÏC BAÛNG, BIEÅU DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Baûng 1.1 Danh muïc caùc ngaân haøng saùp nhaäp cuûa Myõ töø naêm 1994 – 2003…………20 Baûng 2.1 Soá löôïng Ngaân haøng TM Vieät Nam ………………………………………………………………..24 Baûng 2.2 Taøi saûn vaø voán ñieàu leä cuûa caùc NHTMCP ñeán 31/12/2007……………………..25 Baûng 2.3 Voán ñieàu leä cuûa moät soá NHTMCP tieâu bieåu giai ñoaïn 2006 – 2007…..27 Baûng 2.4 Voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi trong caùc NHTMCP………………………………………………….28 Baûng 2.5 Thò phaàn huy ñoäng voán cuûa ngaønh ngaân haøng 2002 – 2007…………………….29 Baûng 2.6 Thò phaàn cho vay voán cuûa ngaønh ngaân haøng 2002 – 2007……………………….31 Baûng 2.7 Soá löôïng chi nhaùnh cuûa moät soá ngaân haøng naêm 2007……………………………….32 Baûng 2.8 Moät soá chæ tieâu taøi chính cuûa caùc NHTMCP………………………………………………….36 Baûng 2.9 Tyû leä cho vay/toång taøi saûn cuûa moät soá NHTMCP………..……………………………..39 Baûng 2.10 Tyû leä nôï xaáu cuûa moät soá NHTMCP………….…………………………………………………….41 Baûng 2.11 Qui ñònh veà voán phaùp ñònh ñoái vôùi NHTM………………………………………………….44 Baûng 2.12 VNIndex vaø khoái löôïng giao dòch…………………….…………………………………………..45 Baûng 2.13 Giaù coå phieáu cuûa moät soá NHTMCP trong nhöõng giao dòch gaàn ñaây..48 DANH MUÏC CAÙC BIEÅU Bieåu ñoà 2.1: Chæ soá VNIndex giai ñoaïn 2004 – 2008……………………………………………………46 MUÏC LUÏC CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ THAÂU TOÙM VAØ SAÙP NHAÄP NGAÂN HAØNG ...........1 1.1 Tổng quan chung veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp ..............................................1 1.1.1 Khaùi nieäm ...............................................................................................1 1.1.2 Caùc hình thöùc thaâu toùm vaø saùp nhaäp.......................................................1 1.1.2.1 Caùc hình thöùc thaâu toùm ....................................................................1 1.1.2.1 Caùc hình thöùc saùp nhaäp..................................................................2 1.2 Caùc phöông thöùc thöïc hieän thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng ..................4 1.2.1 Thöông löôïng vôùi Hoäi ñoàng quaûn trò vaø Ban ñieàu haønh. ........................5 1.2.2 Thu gom coå phieáu treân thò tröôøng chöùng khoaùn......................................5 1.2.3 Chaøo mua coâng khai ...............................................................................6 1.2.4 Mua taøi saûn .............................................................................................7 1.2.5 Loâi keùo coå ñoâng baát maõn ........................................................................7 1.3 Nhöõng lôïi ích vaø haïn cheá cuûa thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng ......8 1.3.1 Caùc lôïi ích cuûa hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng .............8 1.3.1.1 Lôïi theá nhôø qui moâ ........................................................................8 1.3.1.2 Taän duïng ñöôïc heä thoáng khaùch haøng.............................................8 1.3.1.3 Giaûm ñöôïc chi phí huy ñoäng do vieäc chaïy ñua laõi suaát. ................9 1.3.1.4 Thu huùt ñöôïc nhaân söï gioûi ...........................................................10 1.3.1.5 Gia taêng giaù trò doanh nghieäp ......................................................11 1.3.2 Caùc haïn cheá cuûa hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng ........11 1.3.2.1 Quyeàn lôïi cuûa caùc coå ñoâng thieåu soá bò aûnh höôûng .......................11 1.3.2.2 Xung ñoät maâu thuaãn cuûa caùc coå ñoâng lôùn....................................12 1.3.2.3 Vaên hoùa doanh nghieäp bò pha troän ..............................................13 1.3.2.4 Xu höôùng chuyeån dòch nguoàn nhaân söï.........................................14 1.4 Moái quan heä giöõa thaâu toùm vaø saùp nhaäp vôùi naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng..........................................................................................................15 1.5 Vai troø cuûa ngaân haøng ñaàu tö (Investment Banking) trong caùc thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp .................................................................16 1.6 Tình hình thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng treân theá giôùi .......................18 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN VIEÄT NAM...................................................24 2.1 Toång quan veà böùc tranh ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam.......24 2.2 Thöïc traïng veà naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam..................................................................................................26 2.2.1 Qui moâ voán kinh doanh ...................................................................27 2.2.2 Ñoái taùc chieán löôïc nöôùc ngoaøi .........................................................28 2.2.3 Hoaït ñoäng huy ñoäng voán .................................................................29 2.2.4 Hoaït ñoäng tín duïng..........................................................................30 2.2.5 Maïng löôùi hoaït ñoäng: ......................................................................31 2.2.6 Thöïc traïng veà saûn phaåm dòch vuï cuûa khoái ngaân haøng TMCP .........33 2.2.7 Thöïc traïng veà coâng ngheä thoâng tin .................................................34 2.3 Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên ñoái vôùi khoái NHTMCP............................35 2.3.1 Nhöõng thuaän lôïi...............................................................................35 2.3.2 Nhöõng khoù khaên cuûa khoái NHTMCP ..............................................38 2.4 Caùc cam keát cuûa Vieät Nam khi gia nhaäp WTO......................................41 2.4.1 Caùc cam keát veà tieáp caän thò tröôøng: ................................................42 2.4.2 Cam keát veà ñoái xöû quoác gia ............................................................43 2.5 Thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam vaø söùc haáp daãn cuûa coå phieáu ngaønh ngaân haøng..........................................................................................................44 2.5.1 Caùc qui ñònh cuûa Chính phuû veà voán phaùp ñònh cuûa ngaân haøng .......44 2.5.2 Thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam..................................................44 2.5.3 Söùc haáp daãn cuûa coå phieáu ngaønh ngaân haøng ...................................46 2.6 Moâi tröôøng phaùp lyù aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp ôû Vieät Nam .................................................................................49 2.7 Tình hình thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng taïi Vieät nam............................52 2.7.1 Tình hình thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng taïi Vieät nam tröôùc 2004....... ........................................................................................................52 2.7.2 Tình hình mua laïi coå phaàn taïi caùc NHTMCP Vieät Nam trong thôøi gian gaàn ñaây ..................................................................................................53 2.8 Tính taát yeáu khaùch quan, phuø hôïp vôùi xu höôùng phaùt trieån kinh teá quoác teá cuûa quaù trình thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng.............................................57 CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP THAÂU TOÙM VAØ SAÙP NHAÄP NGAÂN HAØNG NHAÈM TAÊNG CÖÔØNG NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA CAÙC NHTMCP VIEÄT NAM THÔØI KYØ HOÄI NHAÄP ..........................................................................................64 3.1 Caùc bieän phaùp thöïc hieän thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng ...64 3.1.1 Thaêm doø tìm kieám, ñaùnh giaù vaø khaûo saùt thaän troïng caùc muïc tieâu tieàm naêng........ ........................................................................................................64 3.1.2 Xaây döïng tieâu chí löïa choïn ngaân haøng muïc tieâu phuø hôïp vôùi thöïc teá....................................................................................................................66 3.1.3 Tieáp xuùc thöông thaûo vôùi Ban ñieàu haønh ngaân haøng muïc tieâu........69 3.1.4 Xaùc ñònh giaù thaâu toùm moät caùch caån troïng vaø hôïp lyù......................72 3.1.5 Löïa choïn caùc phöông thöùc thanh toaùn cuûa thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng phuø hôïp .........................................................................75 3.1.6 Xaây döïng keá hoaïch hoøa hôïp vaên hoùa vaø thöông hieäu doanh nghieäp..... .......................................................................................................76 3.1.7 Xaây döïng chính saùch ñaõi ngoä nhaân söï linh hoaït ..............................77 3.2 Caùc giaûi phaùp haïn cheá söï thieáu hieäu quaû sau saùp nhaäp ngaân haøng ........78 3.2.1 Tuyeân truyeàn ñaày ñuû nhöõng thoâng tin caàn thieát veà vieäc saùp nhaäp. .79 3.2.2 Ñaùnh giaù ñuùng taùc ñoäng cuûa söï coäng löïc.........................................80 3.2.3 Ñaùnh giaù ñaày ñuû vaø chính xaùc caùc khoaûn nôï xaáu vaø nôï tieàm taøng ..80 3.2.4 Laäp keá hoaïch hôïp nhaát phaàn meàm heä thoáng giao dòch ...................81 3.3 Giaûi phaùp veà vai troø cuûa ngaân haøng ñaàu tö trong thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng taïi Vieät Nam.....................................................................82 3.4 Giaûi phaùp veà vai troø cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc ñieàu tieát vaø quaûn lyù hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng..............................................................83 DANH MUÏC CAÙC TÖØ VIEÁT TAÉT NHTMCP Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn NHTM Ngaân haøng thöông maïi NHNN Ngaân haøng Nhaø nöôùc NHNNg Ngaân haøng nöôùc ngoaøi NHTMQD Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh NHLD Ngaân haøng Lieân doanh CN Chi nhaùnh TM Thöông maïi TP HCM Thaønh phoá Hoà Chí Minh TCTC Toå chöùc taøi chính ROA Tyû suaát lôïi nhuaän treân toång taøi saûn ROE Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán chuû sôû höõu NIM Heä soá laõi roøng bieân teá CAR Heä soá an toaøn voán ACB Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn AÙ Chaâu STB Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Saøi Goøn Thöông Tín (Sacombank) Southernbank Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Phöông Nam OCB Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Phöông Ñoâng ABB Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn An Bình (AB Bank) SEAB Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Ñoâng Nam AÙ (SeaBank) VP Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ngoaøi quoác doanh (VP Bank) HBB Ngaân haøng thöông maïi Nhaø Haø Noäi (Habubank) DongA Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Ñoâng AÙ (DongA Bank) MB Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Quaân Ñoäi (Military Bank) VIB Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Quoác Teá (VIB Bank) TCB Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn kyõ thöông Vieät Nam (Techcombank) EXB Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn xuaát nhaäp khaåu Vieät Nam (Eximbank) VCB Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ngoaïi thöông Vieät Nam (Vietcombak) Marit Bank Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn haøng haûi (Maritime Bank) Ocean Bank Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Ñaïi Döông SaigonBank Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Saøi Goøn (SCB) Saigon-Hanoi Bank Ngaân haøng thöông maïi Saøi Goøn – Haø Noäi (SHB) TTCK Thò tröôøng chöùng khoaùn TTCKVN Thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. Tính thieát thöïc cuûa luaän vaên Giai ñoaïn töø naêm 2006 ñeán nay ngaønh ngaân haøng Vieät Nam noåi baät leân vôùi nhöõng phaùt trieån vöôït baäc taïo neân möùc sinh lôøi raát haáp daãn, vaøo cuoái naêm 2006, tyû leä lôïi nhuaän sau thueá treân voán töï coù bình quaân cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi ñaït trung bình 17% - 18%, moät soá ngaân haøng thöông maïi ñaït treân 30%. Ñeán nhöõng thaùng ñaàu naêm 2008, thò tröôøng taøi chính – ngaân haøng chòu aûnh höôûng cuûa nhöõng bieán ñoäng baát lôïi töø chính saùch kinh teá vó moâ. Laïm phaùt taêng cao, tình traïng nhaäp sieâu taêng cao, thò tröôøng hoái ñoaùi bieán ñoäng maïnh, nhöõng thaùng ñaàu naêm 2008 caùc doanh nghieäp xuaát khaåu döa thöøa ngoaïi teä nhöng ngaân haøng thöông maïi khoâng mua, ñeán nhöõng thaùng giöõa naêm 2008 thì thò tröôøng ngoaïi hoái laïi thieáu ngoaïi teä taïo neân côn soát ñoàng US$, caùc doanh nghieäp nhaäp khaåu raát khoù mua ñöôïc US$ hoaëc neáu mua ñöôïc thì giaù cuõng raát cao, trong thôøi gian ngaén tyû giaù taêng giaûm thaát thöôøng ñaõ gaây aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán tình hình kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp xuaát nhaäp khaåu. Thò tröôøng chöùng khoaùn suït giaûm traàm troïng baát chaáp nhöõng can thieäp mang tính haønh chính cuûa Nhaø nöôùc, thò tröôøng tieàn teä thì khan hieám tieàn ñoàng, tính thanh khoaûn thaáp, laõi suaát thò tröôøng lieân ngaân haøng coù thôøi ñieåm leân ñeán 40%/naêm. Caùc ngaân haøng phaûi tìm kieám nguoàn voán baèng caùch taêng maïnh laõi suaát huy ñoäng ñeán möùc choùng maët taïo neân cuoäc ñua veà laõi suaát tieàn göûi giöõa caùc ngaân haøng thöông maïi. Caù bieät moät soá ngaân haøng coøn chaïy ñua laõi suaát tieàn göûi ngaøy (24h) leân ñeán 20%/naêm. Daãn ñeán hieän töôïng dòch chuyeån nguoàn voán töø ngaân haøng naøy sang ngaân haøng khaùc maø khoâng taïo neân söï taêng tröôûng ñaùng keå soá dö tieàn göûi taïi caùc ngaân haøng. Caùc doanh nghieäp khaùt voán nhöng khoâng hoaëc raát khoù ñeå huy ñoäng voán töø phía caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc. Trong khi ñoù, caùc chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi laïi ñaåy maïnh cho vay caùc doanh nghieäp daãn ñeán phaân khuùc thò tröôøng bò ñieàu chænh daàn sang phía khoái ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Ñoàng thôøi, vieäc caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi taêng tyû leä naém giöõ coå phaàn trong caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam ñang dieãn ra heát söùc phoå bieán. Coù theå nhaän thaáy nhöõng aùp löïc thaät söï trong boái caûnh hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, lieäu caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam noùi chung vaø ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam noùi rieâng coù ñuû söùc caïnh tranh vaø toàn taïi khi thôøi ñieåm môû cöûa hoaøn toaøn lónh vöïc dòch vuï ngaân haøng ñaõ ñeán gaàn trong khi coøn manh muùn thieáu lieân keát hôïp taùc vôùi nhau. Trong 10 naêm trôû laïi ñaây, ñaõ coù nhieàu cuoäc thaâu toùm vaø saùp nhaäp caùc ngaân haøng lôùn treân theá giôùi nhö JP Morgan Chase mua Bear Tearn naêm 2008, Barclays PLC mua ABN Amro naêm 2007, Mitsubishi Tokyo Financial Group mua UFJ Holding vaøo naêm 2005, JP Morgan Chase mua Bank One vaøo naêm 2004, Bank of America mua laïi Fleet Boston Financial vaøo naêm 2003… Thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng treân theá giôùi ñang dieãn ra lieân tuïc cho thaáy ñaây khoâng phaûi laø moät hieän töôïng ngaãu nhieân maø laø moät xu höôùng trong boái caûnh hoäi nhaäp kinh teá quoác teá vaø toaøn caàu hoùa. Caùc ngaân haøng ñaõ tìm ñöôïc nhöõng lôïi ích ñaùng keå töø söï saùp nhaäp. Ngaân haøng hieän ñaïi ñoøi hoûi coù moät quy moâ lôùn, tieàm löïc maïnh môùi ñuû naêng löïc caïnh tranh, phaùt trieån saûn phaåm dòch vuï môùi, naâng cao tính tieän ích cuûa caùc saûn phaåm taøi chính, caét giaûm ñöôïc chi phí, naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng. Caùc ngaân haøng nhoû vaø yeáu seõ khoâng ñuû tieàm löïc ñeå ñoåi môùi coâng ngheä, phaùt trieån tieän ích saûn phaåm seõ bò maát daàn thò phaàn, deã daøng bò tuït haäu trong moâi tröôøng caïnh tranh ngaøy caøng quyeát lieät. Daãn ñeán haäu quaû taát yeáu cuûa caïnh tranh laø caùc ngaân haøng nhoû raát deã bò thaâu toùm vaø saùp nhaäp. Ñoàng thôøi caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn lôùn vaø daïng trung bình muoán gia taêng thò phaàn taêng tieàm löïc caïnh tranh khoâng coù caùch naøo hieäu quaû hôn laø lieân keát vôùi nhau baèng hình thöùc saùp nhaäp ñeå trôû thaønh taäp ñoaøn taøi chính maïnh hoaëc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn lôùn nhôø söï coäng löïc. Xuaát phaùt töø nhöõng yeâu caàu khaùch quan ñoù, vieäc nghieân cöùu veà khoái ngaân haøng thöông maïi coå phaàn, thò tröôøng mua baùn vaø saùp nhaäp ôû Vieät Nam vaø theá giôùi cuõng nhö vieäc aùp duïng caùc kieán thöùc taøi chính doanh nghieäp vaøo vieäc phaân tích ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa khoái ngaân haøng thöông maïi coå phaàn nhaèm ñeà xuaát giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng ñeå taêng naêng löïc caïnh tranh laø caàn thieát. 2. Muïc ñích cuûa luaän vaên Thöù nhaát laøm roõ caùc khaùi nieäm veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp; caùc phöông thöùc thöïc hieän thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng; caùc lôïi ích vaø haïn cheá cuûa thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng; Thöù hai:laøm roõ veà thöïc traïnh naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam; phaân tích caùc xu höôùng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng treân theá giôùi nhaèm ruùt ra xu höôùng cho caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ôû Vieät Nam; Cuoái cuøng: theo caùc keát quaû nghieân cöùu, luaän vaên ñöa ra caùc giaûi phaùp giuùp caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam thöïc hieän thaønh coâng thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø caùc vaán ñeà veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp treân theá giôùi vaø taïi Vieät Nam, naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieäât Nam. Veà noäi dung, luaän vaên taäp trung nghieân cöùu naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam, caùc thöông vuï mua baùn vaø saùp nhaäp doanh nghieäp treân theá giôùi. Treân cô sôû nghieân cöùu treân, luaän vaên ñeà xuaát giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng ñeå naêng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam, ñoàng thôøi ñeà xuaát caùc giaûi phaùp nhaèm thöïc hieän thaønh coâng vaø hieäu quaû thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu Ñeå giaûi quyeát caùc muïc ñích maø ñeà taøi höôùng ñeán, taùc giaû ñaõ söû duïng chuû yeáu phöông phaùp nghieân cöùu ñònh löôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu ñònh tính nhö:  Söû duïng phöông phaùp thoáng keâ lòch söû vaø phöông phaùp toång hôïp ñeå so saùnh ñaùnh giaù veà naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam thôøi gian qua.  Söû duïng caùc phöông phaùp phaân tích, phöông phaùp so saùnh ñeå lieân heä kinh nghieäm caùc nöôùc laøm cô sôû ñeà xuaát giaûi phaùp vaø caùc bieän phaùp thöïc hieän thaønh coâng vaø hieäu quaû giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng nhaèm gia taêng naêng löïc caïnh tranh. 5. Keát caáu cuûa luaän vaên Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän, caùc baûng bieåu, danh muïc taøi lieäu tham khaûo vaø phuï luïc, noäi dung cuûa luaän vaên goàm 3 chöông: Chöông 1: Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng. Chöông 2: Thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam. Chöông 3: Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp – nhaèm taêng cöôøng naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam thôøi kyø hoäi nhaäp. Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 1 CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ THAÂU TOÙM VAØ SAÙP NHAÄP NGAÂN HAØNG 1.1 Tổng quan chung veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp 1.1.1 Khaùi nieäm Thaâu toùm vaø saùp nhaäp laø khaùi nieäm ñöôïc söû duïng ñeå chæ moät coâng ty tìm caùch naém giöõ quyeàn kieåm soaùt ñoái vôùi moät coâng ty khaùc thoâng qua thaâu toùm toaøn boä hoaëc moät tyû leä lôùn soá löôïng coå phaàn hoaëc taøi saûn cuûa coâng ty muïc tieâu ñuû ñeå coù theå khoáng cheá toaøn boä caùc quyeát ñònh cuûa coâng ty ñoù. Sau khi keát thuùc chuyeån nhöôïng coâng ty muïc tieâu chaám döùt hoaït ñoäng (bò saùp nhaäp) hoaëc trôû thaønh coâng ty con cuûa coâng ty thaâu toùm. Thöông hieäu cuûa coâng ty muïc tieâu neáu ñöôïc ñaùnh giaù laø vaãn coøn giaù trò ñeå duy trì thò phaàn saûn phaåm thì ñöôïc giöõ laïi nhö moät thöông hieäu ñoäc laäp, hoaëc ñöôïc goäp laïi thaønh moät thöông hieäu chung. 1.1.2 Caùc hình thöùc thaâu toùm vaø saùp nhaäp 1.1.2.1 Caùc hình thöùc thaâu toùm - Thaâu toùm mang tính thuø nghòch (hostle takeover): laø moät hoaït ñoäng maø khoâng ñöôïc söï uûng hoä cuûa Ban quaûn lyù coâng ty muïc tieâu. Vieäc thaâu toùm coù theå aûnh höôûng xaáu ñeán coâng ty muïc tieâu vaø ñoâi khi gaây toån haïi ñeán caû beân thaâu toùm. Hoaït ñoäng naøy dieãn ra khi coâng ty thaâu toùm thöïc hieän vieäc mua laïi coå phieáu cuûa coâng ty muïc tieâu thoâng qua phöông thöùc loâi keùo coå ñoâng baát maõn, mua gom daàn coå phieáu treân thò tröôøng, vaø caùc phöông thöùc khaùc khi maø khoâng ñaït ñöôïc söï ñoàng thuaän cuûa Ban ñieàu haønh coâng ty muïc tieâu. Coå ñoâng cuûa coâng ty muïc tieâu ñöôïc traû tieàn hoaëc hoaùn ñoåi coå phieáu vaø hoaøn toaøn maát quyeàn kieåm soaùt coâng ty. - Thaâu toùm coù thieän chí (friendly takeover): laø moät hoaït ñoäng maø ñöôïc ban quaûn lyù cuûa coâng ty muïc tieâu hoan ngheânh vaø uûng hoä. Vieäc thaâu toùm ñoù coù theå baét nguoàn töø lôïi ích chung cuûa caû hai beân. Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 2 - Ngöôøi mua mua taøi saûn cuûa coâng ty muïc tieâu. Khoaûn tieàn maø coâng ty muïc tieâu nhaän ñöôïc töø vieäc baùn coå phieáu seõ ñöôïc traû laïi cho coå ñoâng thoâng qua coå töùc hoaëc tính thanh khoaûn. Loaïi giao dòch naøy ñeå laïi cho coâng ty muïc tieâu moät coâng ty troáng khoâng, neáu beân mua mua toaøn boä taøi saûn. Beân mua thöôøng caáu truùc giao dòch nhö laø moät taøi saûn ñöôïc mua 1.1.2.1Caùc hình thöùc saùp nhaäp - Saùp nhaäp theo haøng ngang: laø söï saùp nhaäp giöõa hai coâng ty kinh doanh vaø caïnh tranh treân moät doøng saûn phaåm, trong cuøng moät thò tröôøng. Keát quaû töø nhöõng thöông vuï saùp nhaäp theo daïng naøy seõ ñem laïi cho beân saùp nhaäp cô hoäi môû roäng thò tröôøng, keát hôïp thöông hieäu, giaûm chi phí coá ñònh, taêng cöôøng hieäu quaû cuûa heä thoáng phaân phoái vaø haäu caàn. Do vaäy, khi hai ñoái thuû caïnh tranh treân thöông tröôøng keát hôïp laïi vôùi nhau thì hoï khoâng nhöõng laøm giaûm bôùt cho mình moät ñoái thuû maø coøn taïo neân moät söùc maïnh lôùn hôn ñeå ñöông ñaàu vôùi caùc ñoái thuû coøn laïi. Ví duï ñieån hình laø thöông vuï saùp nhaäp cuûa hai coâng ty daàu löûa Exxon vaø Mobil, vuï keát hôïp naøy toán keùm 78,9 tyû ñoâ la Myõ vaøo naêm 1998. - Saùp nhaäp theo haøng doïc: laø söï saùp nhaäp giöõa hai coâng ty naèm treân cuøng moät chuoái giaù trò, daãn tôùi söï môû roäng veà phía tröôùc hoaëc phía sau cuûa coâng ty saùp nhaäp treân chuoãi giaù trò ñoù. Caùc thöông vuï daïng naøy ñöôïc phaân thaønh hai nhoùm chính: + Saùp nhaäp tieán: thöông vuï daïng naøy dieãn ra khi moät coâng ty mua moät coâng ty phaân phoái saûn phaåm cuûa mình, hình thaønh neân moät coâng ty môùi vôùi söï tham gia vaøo chuoãi giaù trò gaàn nhö kheùp kín. Chaúng haïn nhö coâng ty saûn xuaát khí gas mua coâng ty phaân phoái gas, seõ hình thaønh neân moät coâng ty môùi vôùi khaû naêng saûn xuaát vaø cung caáp gas tôùi ngöôøi tieâu duøng. Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 3 + Saùp nhaäp luøi: thöông vuï naøy dieãn ra khi moät coâng ty mua moät coâng ty cung caáp nguyeân lieäu ñaàu vaøo cho mình. Chaúng haïn nhö moät coâng ty in saùch mua laïi moät coâng ty cung caáp giaáy in cho mình, sau thöông vuï saùp nhaäp seõ hình thaønh neân moät coâng ty vôùi qui moâ vaø moâ hình kinh doanh hoaøn thieän vaø chuû ñoäng hôn. Ví duï ñieån hình laø vaøo naêm 1993, coâng ty döôïc phaåm lôùn nhaát theá giôùi, Merck, mua Coâng ty Medco Containment Services, nhaø buoân lôùn nhaát veà haøng döôïc phaåm keâ toa, vôùi 6 tyû USD. Thöông vuï keát thuùc, Merk töø haõng döôïc phaåm lôùn nhaát trôû thaønh nhaø saûn xuaát vaø phaân phoái döôïc phaåm lôùn nhaát. Thöông vuï naøy khoâng bò phaûn ñoái bôûi caùc nhaø ñieàu haønh choáng ñoäc quyeàn maëc duø söï keát hôïp roõ raøng taïo ra moät coâng ty coù söùc maïnh lôùn hôn. Trong khi Merck nhaän thaáy thöông vuï naøy laø cô hoäi ñeå ñöa thuoác ñeán taän tay caùc beänh nhaân thì laïi coù laøn soùng phaûn öùng döõ doäi töø phía caùc nhaø saûn xuaát ñang söû duïng caùc nhaø phaân phoái ñeå thuoác ñieàu trò ñeán ngöôøi tieâu duøng. Ñaây laø moät ví duï ñieån hình trong ñoù coâng ty thaâu toùm mua laïi moät coâng ty coù loaïi hình kinh doanh töông töï, coâng ty maø ñaõ ñöôïc bieát ñeán raát roõ, thöông vuï seõ chaéc chaén mang laïi nhieàu lôïi ích - ñoù laø saûn xuaát vaø marketing thuoác. - Saùp nhaäp toå hôïp laø vieäc saùp nhaäp giöõa caùc coâng ty khoâng thuoäc ngaønh ngheà caïnh tranh cuõng khoâng naèm trong moái quan heä mua baùn. Saùp nhaäp toå hôïp ñöôïc phaân thaønh ba nhoùm: + Saùp nhaäp toå hôïp thuaàn tuùy: laø hình thöùc saùp nhaäp maø hai beân saùp nhaäp khoâng coù moái quan heä naøo vôùi nhau. Ví duï ñieån hình: Coâng ty thuoác laù Philip Moris ñaõ thaâu toùm coâng ty Gerneral Food vaøo naêm 1985 vôùi giaù 5,6 tyû ñoâ la Myõ, mua Kraff naêm 1988 vôùi giaù 13,4 tyû ñoâ la Myõ vaø Nabico naêm 2000 vôùi giaù 18,9 tyû ñoâ la Myõ. Ñieàu thuù vò laø Philip Moris ngaøy nay ñöôïc goïi laø Altria ñaõ söû duïng caùc doøng tieàn töø kinh doanh thöïc phaåm vaø thuoác laù ñeå thay ñoåi thaønh moät coâng ty noäi ñòa ít kinh doanh veà thuoác laù hôn vaø nghieâng nhieàu veà kinh doanh thöïc phaåm. Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 4 Bôûi vì, ngaønh coâng nghieäp thuoác laù cuûa Myõ ñaõ suy thoaùi vôùi toác ñoä suy giaûm bình quaân laø 2,5%/naêm, maëc duø ngaønh coâng nghieäp thuoác laù toaøn caàu khoâng bò suy giaûm. + Saùp nhaäp baønh tröôùng veà ñòa lyù: laø hình thöùc saùp nhaäp giöõa hai coâng ty saûn xuaát cuøng loaïi saûn phaåm nhöng tieâu thuï ôû hai thò tröôøng hoaøn toaøn caùch bieät nhau veà maët ñòa lyù. Ví duï ñieån hình cuûa hình thöùc saùp nhaäp naøy laø thöông vuï Daiichi – Nhaät Baûn mua laïi Baûo Minh CMG. Daiichi - ñoái taùc nhaän chuyeån giao lieân doanh baûo hieåm nhaân thoï, laø moät coâng ty baûo hieåm nhaân thoï lôùn thöù nhì taïi Nhaät Baûn - nôi coù thò tröôøng baûo hieåm nhaân thoï lôùn thöù hai theá giôùi. Daiichi cuõng laø coâng ty baûo hieåm nhaân thoï lôùn thöù 6 treân theá giôùi tính theo doanh thu phí baûo hieåm goäp haøng naêm. Ngay sau khi vieäc chuyeån nhöôïng ñöôïc hoaøn taát, Coâng ty ñöôïc ñoåi teân thaønh Coâng ty baûo hieåm nhaân thoï Daiichi Vieät Nam vaø hoaøn thieän hoaït ñoäng kinh doanh ñeå ñaùp öùng nhu caàu veà baûo hieåm nhaân thoï cuûa khaùch haøng Vieät Nam. Moät thöông vuï khaùc nöõa laø Coâng ty oâ toâ Nam Kinh (Trung Quoác) mua laïi haõng MG Rover cuûa Anh vôùi giaù 50 trieäu baûng. + Saùp nhaäp ña daïng hoùa saûn phaåm: laø hình thöùc saùp nhaäp giöõa hai coâng ty saûn xuaát hai loaïi saûn phaåm khaùc nhau nhöng cuøng öùng duïng moät coâng ngheä saûn xuaát hoaëc tieáp thò gaàn gioáng nhau. Moät thí duï ñieån hình khaùc cuûa loaïi hình saùp nhaäp hoãn hôïp laø Coâng ty General Electric (GE), GE ñaõ thöïc hieän ñöôïc vieäc maø raát nhieàu caùc coâng ty khaùc khoâng theå laøm thaønh coâng ñöôïc – ñoù laø thöïc hieän vieäc ña daïng hoùa ngaønh ngheà kinh doanh ñeå taïo ra giaù trò cho caùc coå ñoâng. GE laø coâng ty thaâu toùm haøng loaït vaø ñaõ raát thaønh coâng. 1.2 Caùc phöông thöùc thöïc hieän thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng Caùch thöùc thöïc hieän thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng raát ña daïng phuï thuoäc vaøo quan ñieåm quaûn trò cuûa caùc beân, muïc tieâu, cô caáu sôû höõu vaø caùc lôïi theá cuûa moãi beân trong töøng tröôøng hôïp cuï theå. Tuy nhieân, theo caùc thöông vuï thaâu Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 5 toùm vaø saùp nhaäp treân theá giôùi thì caùc phöông thöùc thöïc hieän thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng goàm: thöông löôïng vôùi Hoäi ñoàng quaûn trò vaø Ban ñieàu haønh, thu gom coå phieáu treân thò tröôøng chöùng khoaùn, mua taøi saûn, chaøo mua coâng khai, loâi keùo caùc coå ñoâng baát maõn … 1.2.1 Thöông löôïng vôùi Hoäi ñoàng quaûn trò vaø Ban ñieàu haønh. Ñaây laø caùch thöïc hieän khaù chuû yeáu trong caùc thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng. Khi caû hai ngaân haøng ñeàu nhaän thaáy lôïi ích chung tieàm taøng cuûa thöông vuï saùp nhaäp hoaëc hoï döï ñoaùn ñöôïc tieàm naêng phaùt trieån vöôït troäi cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp, Ban ñieàu haønh seõ ngoài laïi vôùi nhau ñeå thöông thaûo hôïp ñoàng saùp nhaäp. Coù nhöõng ngaân haøng nhoû vaø yeáu trong thôøi kyø khuûng hoaûng cuûa neàn kinh teá ñaõ töï ñoäng tìm ñeán caùc ngaân haøng lôùn hôn ñeå ñeà nghò saùp nhaäp. Ñoàng thôøi caùc ngaân haøng trung bình cuõng tìm kieám cô hoäi saùp nhaäp laïi vôùi nhau ñeå taïo thaønh ngaân haøng lôùn hôn maïnh hôn ñuû söùc vöôït qua nhöõng kho khaên cuûa thôøi kyø khuûng hoaûng vaø naâng cao khaû naêng caïnh tranh vôùi ngaân haøng nöôùc ngoaøi. 1.2.2 Thu gom coå phieáu treân thò tröôøng chöùng khoaùn Vieäc thaâu toùm baét nguoàn töø ngaân haøng lôùn hôn hoaëc töø ñoái thuû caïnh tranh, Ngaân haøng coù yù ñònh thaâu toùm tieán haønh thu gom daàn coå phieáu treân thò tröôøng chöùng khoaùn hoaëc nhaän chuyeån nhöôïng cuûa caùc nhaø ñaàu tö chieán löôïc, caùc coå ñoâng nhoû leû. Khi vieäc thu gom coå phieáu cuûa ngaân haøng muïc tieâu ñuû khoái löôïng caàn thieát ñeå trieäu taäp cuoäc hoïp Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng baát thöôøng thì ngaân haøng ñi thaâu toùm yeâu caàu hoïp vaø ñeà nghò mua heát soá coå phieáu coøn laïi cuûa caùc coå ñoâng. Caùc thöùc naøy ñoøi hoûi t._.hôøi gian daøi, hôn nöõa neáu ñeå loä yù ñònh ra beân ngoaøi thì giaù coå phieáu cuûa ngaân haøng muïc tieâu seõ coù theå taêng voït treân thò tröôøng. Ngöôïc laïi, neáu caùch thöùc naøy ñöôïc dieãn ra daàn daàn vaø troâi chaûy, ngaân haøng thaâu toùm coù theå ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa mình moät caùch eâm thaám maø khoâng gaây xaùo ñoäng lôùn Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 6 cho ngaân haøng muïc tieâu, trong khi ñoù chæ phaûi traû moät möùc giaù thaáp hôn caùch thöùc khaùc nhieàu. 1.2.3 Chaøo mua coâng khai Ngaân haøng hoaëc caù nhaân hoaëc nhoùm nhaø ñaàu tö coù yù ñònh thaâu toùm toaøn boä ngaân haøng muïc tieâu ñeà nghò coå ñoâng hieän höõu cuûa ngaân haøng naøy baùn laïi coå phieáu cuûa hoï vôùi giaù cao hôn giaù thò tröôøng raát nhieàu. Giaù chaøo mua ñoù phaûi ñuû haáp daãn ñeå ña soá coå ñoâng taùn thaønh vieäc töø boû quyeàn sôû höõu cuõng nhö quaûn lyù ngaân haøng mình. Hình thöùc chaøo mua coâng khai thöôøng aùp duïng trong caùc vuï thoân tính mang tính thuø ñòch ñoái thuû caïnh tranh. Ngaân haøng bò mua thöôøng laø ngaân haøng yeáu hôn. Tuy vaäy, vaãn coù moät soá tröôøng hôïp moät ngaân haøng nhoû “nuoát” ñöôïc moät ñoái thuû naëng kyù hôn, ñoù laø khi hoï huy ñoäng ñöôïc nguoàn taøi chính khoång loà töø beân ngoaøi ñeå thöïc hieän ñöôïc vuï thoân tính. Caùc ngaân haøng thoân tính theo hình thöùc naøy thöôøng huy ñoäng nguoàn tieàn baèng caùch: (a) söû duïng thaëng dö voán; (b) huy ñoäng voán töø coå ñoâng hieän höõu, thoâng qua phaùt haønh coå phieáu môùi hoaëc traû coå töùc baèng coå phieáu, phaùt haønh traùi phieáu chuyeån ñoåi; (c) vay töø caùc toå chöùc tín duïng. Ñieåm ñaùng chuù yù trong thöông vuï chaøo mua coâng khai laø ban quaûn trò ngaân haøng muïc tieâu bò maát quyeàn ñònh ñoaït, bôûi vì ñaây laø söï trao ñoåi tröïc tieáp giöõa ngaân haøng thoân tính vaø coå ñoâng cuûa ngaân haøng muïc tieâu, trong khi ban quaûn trò (thöôøng chæ laø ngöôøi ñaïi dieän do ñoù tröïc tieáp khoâng naém ñuû soá löôïng coå phieáu chi phoái) bò gaït ra beân ngoaøi. Thoâng thöôøng ban quaûn trò, caùc vò trí chuû choát cuûa ngaân haøng muïc tieâu seõ bò thay theá, maëc duø thöông hieäu vaø cô caáu toå chöùc cuûa noù vaãn coù theå ñöôïc giöõ laïi maø khoâng nhaát thieát bò saùp nhaäp hoaøn toaøn vaøo ngaân haøng thoân tính, tröôøng hôïp naøy seõ phaùt sinh quan heä coâng ty meï – coâng ty con. Ñeå choáng laïi vuï saùp nhaäp baát lôïi cho mình, ban quaûn trò ngaân haøng muïc tieâu coù theå “chieán ñaáu” laïi baèng caùch tìm kieám söï trôï giuùp/baûo laõnh taøi chính maïnh hôn, ñeå coù theå ñöa ra Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 7 möùc giaù chaøo mua coå phaàn cao hôn nöõa coå phaàn cuûa caùc coå ñoâng hieän höõu ñang ngaõ loøng. Bieän phaùp naøy goïi laø “maõ hoài thöông”. 1.2.4 Mua taøi saûn Phöông thöùc naøy cuõng gaàn töông töï nhö phöông thöùc chaøo mua coâng khai. Ngaân haøng thaâu toùm coù theå ñôn phöông hoaëc cuøng ngaân haøng muïc tieâu ñònh giaù taøi saûn cuûa ngaân haøng ñoù (hoï thöôøng tham khaûo giaù cuûa coâng ty tö vaán ñònh giaù taøi saûn ñoäc laäp chuyeân nghieäp thöïc hieän). Sau ñoù caùc beân seõ thöông thaûo ñeå ñöa ra caùc möùc giaù phuø hôïp (coù theå cao hôn hoaëc thaáp hôn möùc giaù maø coâng ty tö vaán ñònh giaù taøi saûn chuyeân nghieäp). Phöông thöùc thanh toaùn coù theå baèng tieàn maët hoaëc nôï. Ñieåm haïn cheá cuûa phöông thöùc naøy laø caùc taøi saûn voâ hình nhö thöông hieäu, thò phaàn, heä thoáng khaùch haøng, nhaân söï, vaên hoùa doanh nghieäp raát khoù ñöôïc ñònh giaù vaø ñöôïc caùc beân thoáng nhaát. Do ñoù, phöông thöùc naøy thöôøng chæ aùp duïng ñeå tieáp quaûn caùc ngaân haøng nhoû, maø thöïc chaát laø nhaém ñeán caùc ñòa ñieåm giao dòch, danh muïc ñaàu tö, ñoäi nguõ nhaân söï, baát ñoäng saûn, heä thoáng khaùch haøng ñang thuoäc sôû höõu cuûa ngaân haøng ñoù. 1.2.5 Loâi keùo coå ñoâng baát maõn Phöông thöùc naøy cuõng thöôøng ñöôïc söû duïng trong caùc thöông vuï thoân tính mang tính thuø ñòch. Khi laâm vaøo tình caûnh kinh doanh yeáu keùm vaø thua loã, luoân coù moät boä phaän khoâng nhoû coå ñoâng baát maõn vaø muoán thay ñoåi ban quaûn trò vaø ñieàu haønh ngaân haøng mình. Ngaân haøng coù lôïi theá caïnh tranh coù theå lôïi duïng tình hình naøy ñeå loâi keùo boä phaän coå ñoâng ñoù. Tröôùc tieân, thoâng qua thò tröôøng, hoï seõ mua moät soá löôïng coå phaàn töông ñoái lôùn (nhöng chöa ñuû ñeå chi phoái) coå phieáu treân thò tröôøng ñeå trôû thaønh coå ñoâng cuûa ngaân haøng muïc tieâu. Sau khi nhaän ñöôïc söï uûng hoä, hoï vaø caùc coå ñoâng baát maõn seõ trieäu taäp cuoäc hoïp Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng, hoäi ñuû soá löôïng coå phaàn chi phoái ñeå loaïi boû ban quaûn trò cuõ vaø baàu ñaïi dieän ngaân haøng thaâu toùm vaøo hoäi ñoàng quaûn trò môùi. Caûnh giaùc vôùi hình thöùc thoân tính naøy, Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 8 ban quaûn trò coù theå saép ñaët caùc nhieäm kyø cuûa ban ñieàu haønh vaø ban quaûn trò xen keõ nhau ngay töø trong Ñieàu leä coâng ty. Bôûi vì muïc ñích cuoái cuøng cuûa ngaân haøng thoân tính vaø coå ñoâng baát maõn laø thay ñoåi ban ñieàu haønh. 1.3 Nhöõng lôïi ích vaø haïn cheá cuûa thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng 1.3.1 Caùc lôïi ích cuûa hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng 1.3.1.1Lôïi theá nhôø qui moâ Hai hay nhieàu ngaân haøng saùp nhaäp vaøo nhau seõ taïo neân ñöôïc qui moâ lôùn hôn veà voán, con ngöôøi, soá löôïng chi nhaùnh… Töø ñoù seõ taïo ra ñöôc khaû naêng cung öùng voán cho nhöõng döï aùn lôùn hôn, ñoøi hoûi voán nhieàu vaø keùo daøi vôùi laõi suaát caïnh tranh. Hôn nöõa, vôùi söï gia taêng veà soá löôïng chi nhaùnh, ngaân haøng sau saùp nhaäp seõ ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ngaøy caøng gia taêng cuûa khaùch haøng moät caùch toát hôn. Vieäc saùp nhaäp seõ daãn ñeán söï caét giaûm nhöõng chi nhaùnh cuûa hai hay nhieàu ngaân haøng tröôùc ñaây coù cuøng ñòa baøn hoaït ñoäng ñeå duy trì moät chi nhaùnh, phoøng giao dòch töø ñoù seõ caét giaûm ñöôïc moät soá löôïng nhaân vieân, caét giaûm chi phí thueâ vaên phoøng, chi phí tieàn löông nhaân vieân, chi phí hoaït ñoäng cuûa chi nhaùnh, phoøng giao dòch. Chi phí hoaït ñoäng seõ giaûm xuoáng, doanh thu taêng leân seõ laø yeáu toá laøm cho hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp cao hôn. Ñoàng thôøi, hai hay nhieàu ngaân haøng rieâng leû coù nhöõng saûn phaåm khaùc nhau khi keát hôïp laïi seõ taïo ra vieäc söû duïng caùc saûn phaåm hoã trôï cho nhau hoaëc thay theá laãn nhau seõ laøm gia taêng tính tieän ích cuûa saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng sau saùp nhaäp töø ñoù seõ thu huùt khaùch haøng nhieàu hôn, giaù trò dòch vuï cuûa saûn phaåm seõ ngaøy caøng cao hôn daãn ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng taêng tröôûng hôn. 1.3.1.2Taän duïng ñöôïc heä thoáng khaùch haøng Moãi ngaân haøng seõ taïo ra ñaëc thuø kinh doanh rieâng coù do vaäy khi keát hôïp laïi seõ coù nhöõng lôïi theá rieâng ñeå khai thaùc boå sung cho nhau. Chaúng haïn nhö ngaân haøng coù heä thoáng khaùch haøng laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû khi keát hôïp vôùi Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 9 ngaân haøng chuyeân cho vay ñoái vôùi caù nhaân vaø caùc doanh nghieäp nhoû thì saûn phaåm cho vay ñoái vôùi caùc nhaân vieân cuûa doanh nghieäp vöøa vaø nhoû seõ ñöôïc ngaân haøng chuyeân cho vay caù nhaân söû duïng trieät ñeå nhaèm khai thaùc lôïi theá voán coù cuûa mình. Hoaëc khi ngaân haøng nhoû saùp nhaäp vaøo ngaân haøng lôùn thì hoï coù ñieàu kieän ñeå kinh doanh nhöõng saûn phaåm maø tröôùc kia hoï khoâng coù khaû naêng thöïc hieän nhö laäp phoøng kinh doanh ngoaïi teä chaúng haïn. Muoán phaùt trieån moät phoøng giao dòch ngoaïi teä phaûi coù ñaàu tö lôùn veà coâng ngheä, nhaân löïc vaø naêng löïc quaûn trò ruûi ro. Ñieàu naøy vöôït ra ngoaøi khaû naêng cuûa caùc ngaân haøng nhoû neân sau khi saùp nhaäp caùc ngaân haøng nhoû coù ñieàu kieän hôn ñeå tham gia vaøo nhöõng lónh vöïc maø tröôùc ñaây baûn thaân hoï khoâng theå thöïc hieän ñöôïc. Ngaân haøng sau saùp nhaäp seõ ñöôïc keá thöøa heä thoáng khaùch haøng cuûa hai ngaân haøng tröôùc saùp nhaäp, töø ñoù khaùch haøng seõ ñöôïc cung caáp caùc saûn phaåm dòch vuï maø tröôùc ñaây ngaân haøng kia khoâng coù, laøm taêng söï gaén boù cuûa khaùch haøng vôùi ngaân haøng ñoàng thôøi taêng nguoàn thu nhaäp cho ngaân haøng. Hôn nöõa, khi moät trong hai hay nhiều ngaân haøng coù chi nhaùnh hoaëc phoøng giao dòch taïi nhöõng ñòa baøn maø beân coøn laïi khoâng coù cô sôû kinh doanh thì ngaân haøng kia coù theå khai thaùc caùc khaùch haøng cuûa ngaân haøng naøy ñeå cung caáp caùc saûn phaåm cuûa mình thay vì thieát laäp chi nhaùnh hoaëc phoøng giao dòch môùi vöøa toán keùm chi phí vöøa maát raát nhieàu thôøi gian ñeå xaây döïng heä thoáng khaùch haøng. Nhö vaäy hieäu quaû chung cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp seõ cao hôn raát nhieàu so vôùi hieäu quaû cuûa hai ngaân haøng ñôn leû coäng laïi. 1.3.1.3Giaûm ñöôïc chi phí huy ñoäng do vieäc chaïy ñua laõi suaát. Trong thôøi kyø cuoái naêm 2007 sang ñaàu naêm 2008, caùc NHTM Vieät Nam lao vaøo cuoäc ñua laõi suaát huy ñoäng ñænh ñieåm laø hoài thaùng 2 naêm 2008, sau raát nhieàu cuoäc hoïp cuûa Hieäp hoäi ngaân haøng Vieät Nam, Ngaân haøng Nhaø nöôùc, cuoäc ñua laõi suaát vaãn raát gay gaét keå caû sau khi boû traàn laõi suaát, aùp duïng laõi suaát cho Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 10 vay khoâng vöôït quaù 150% laõi suaát cô baûn nhöng moät soá NHTMCP vaãn duy trì laõi suaát tieàn göûi kyø haïn 12 thaùng treân 19%/naêm. Caù bieät coù ngaân haøng SCB vaø Eximbank chaïy ñua laõi suaát tieàn göûi 24 giôø vôùi laõi suaát 20%/naêm. Thöïc traïng ñoù cho thaáy aùp löïc caïnh tranh laõi suaát huy ñoäng cuûa caùc NHTMCP Vieät Nam raát gay gaét khi coù baát kyø bieán coá khoù khaên naøo cuûa neàn kinh teá xaûy ra. Löôïng tieàn göûi trong heä thoáng ngaân haøng cuûa daân cö khoâng taêng leân ñaùng keå trong khi soá dö tieàn göûi cuûa caùc ngaân haøng chaïy loøng voøng sang nhau. Vaäy neân, khi ngaân haøng saùp nhaäp laïi, ñaëc bieät laø caùc ngaân haøng nhoû vaø yeáu bò caùc ngaân haøng lôùn thaâu toùm thì soá löôïng caùc NHTM Vieät nam seõ giaûm xuoáng, khi ñoù aùp löïc caïnh tranh laõi suaát seõ giaûm xuoáng, naêng löïc taøi chính ñöôïc caûi thieän ñaùng keá, seõ khoù coù theå dieãn ra cuoäc chaïy ñua laõi suaát huy ñoäng töông töï nhö hoài thaùng 2 naêm 2008. Caùc ngaân haøng nhoû seõ bò ngaân haøng lôùn thaâu toùm töø ñoù hình thaønh neân nhöõng ngaân haøng lôùn maïnh hôn tröôùc, chi phí huy ñoäng seõ giaûm xuoáng ñaùng keå so vôùi tröôùc khi thöïc hieän saùp nhaäp laøm cho hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng toát hôn, daãn ñeán naêng löïc caïnh tranh taêng leân ñuû söùc vöôït qua nhöõng bieán coá khoù khaên cuûa neàn kinh teá. 1.3.1.4Thu huùt ñöôïc nhaân söï gioûi Söï phaùt trieån raát nhanh cuûa ngaønh ngaân haøng Việt Nam noùi chung vaø khoái NHTMCP noùi rieâng trong thôøi gian qua ñaõ laøm cho thò tröôøng lao ñoäng raát khan hieám nhaân söï ngaønh taøi chính - ngaân haøng. Caùc ngaân haøng môùi thaønh laäp ñeàu phaûi xaây döïng moät ñoäi nguõ caùn boä noøng coát vöõng chaéc, nhöõng nhaân söï naøy ñoøi hoûi phaûi coù kinh nghieäm trong lónh vöïc taøi chính – ngaân haøng, coù kyõ naêng quaûn lyù toát. Do vaäy ñeå xaây döïng ñöôïc “ñoäi nguõ khung” nhö vaäy thì khoâng coù caùch naøo hieäu quaû baèng loâi keùo nhaân söï ôû nhöõng ngaân haøng ñaõ hoaït ñoäng laâu naêm, ñoàng thôøi caùc ngaân haøng muoán môû roäng qui moâ hoaït ñoäng cuõng phaûi tuyeån duïng nhaân söï cho chi nhaùnh, phoøng giao dòch môùi neân daãn ñeán hieän töôïng dòch chuyeån nhaân söï töø ngaân haøng naøy sang ngaân haøng khaùc. Naêm 2007 ñaùnh daáu thôøi ñieåm khan hieám Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 11 nhaân söï ngaønh ngaân haøng leân ñeán ñænh ñieåm, caùc ngaân haøng khoán ñoán trong vieäc tuyeån duïng caùc nhaân söï gioûi, do ñoù hoï thöôøng tìm caùch loâi keùo nhöõng nhaân söï gioûi cuûa caùc ngaân haøng khaùc. Vì theá khi hai hay nhieàu ngaân haøng saùp nhaäp laïi seõ taïo ra ñöôïc ñoäi nguõ nhaân söï lôùn ñeå choïn loïc hình thaønh neân ñoäi nguõ nhaân söï môùi tieàm naêng vaø ñaày naêng löïc, coù theå thöïc hieän caùc chieán löôïc kinh doanh môùi, nhöõng lónh vöïc, saûn phaåm dòch vuï maø tröôùc ñaây do thieáu nhaân söï gioûi neân khoâng theå thöïc hieän ñöôïc nhö kinh doanh ngoaïi teä, saûn phaåm options….Töø ñoù seõ taïo neân theá maïnh rieâng coù cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp, hieäu quaû hoaït ñoäng taêng tröôûng roõ neùt, gia taêng khaû naêng ñeå theo ñuoåi caùc muïc tieâu nhö ngaân haøng baùn leû haøng ñaàu Vieät Nam, taäp ñoaøn taøi chính lôùn nhaát Vieät Nam … 1.3.1.5Gia taêng giaù trò doanh nghieäp Vieäc saùp nhaäp ngaân haøng laïi vôùi nhau daãn ñeán taän duïng ñöôïc lôïi theá kinh doanh treân qui moâ lôùn, giaûm bôùt caùc chi phí neáu thöïc hieän môû roäng qui moâ hoaït ñoäng, caét giaûm ñöôïc nhaân söï dö thöøa thieáu hieäu quaû, taän duïng ñöôïc heä thoáng khaùch haøng ñeå phaùt trieån caùc saûn phaåm hoã trôï, môû roäng ñöôïc lónh vöïc kinh doanh, saûn phaåm môùi khi coù theâm caùc nhaân söï gioûi seõ laøm cho hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp taêng cao, daãn ñeán giaù trò taøi saûn cuûa ngaân haøng taêng leân, giaù trò taøi saûn cuûa coå ñoâng taêng daãn ñeán giaù coå phieáu cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp seõ ñöôïc caùc coå ñoâng hieän höõu tin töôûng, caùc nhaø ñaàu tö quan taâm vaø ñaùnh giaù cao hôn. Do vaäy, saùp nhaäp khoâng chæ ñôn thuaàn laø pheùp coäng giaù trò cuûa hai hay nhieàu ngaân haøng laïi vôùi nhau, neáu taän duïng ñöôïc caùc lôïi theá, giaù trò ngaân haøng sau saùp nhaäp seõ lôùn hôn raát nhieàu laàn pheùp coäng soá hoïc cuûa caùc ngaân haøng bò saùp nhaäp laïi. 1.3.2 Caùc haïn cheá cuûa hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng 1.3.2.1Quyeàn lôïi cuûa caùc coå ñoâng thieåu soá bò aûnh höôûng Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 12 Trong quaù trình thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng laøm cho quyeàn lôïi cuûa caùc coå ñoâng thieåu soá bò aûnh höôûng raát lôùn. Caùc quyeàn lôïi vaø yù kieán cuûa coå ñoâng thieåu soá coù theå bò boû qua trong cuoäc hoïp Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng ñeå thoâng qua vieäc saùp nhaäp bôûi vì soá phieáu cuûa hoï khoâng ñuû ñeå phuû quyeát Nghò quyeát ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng. Neáu khi caùc coå ñoâng thieåu soá khoâng haøi loøng vôùi phöông aùn saùp nhaäp thì hoï coù theå baùn coå phieáu cuûa mình ñi, nhö theá hoï seõ bò thieät thoøi do khi hoï baùn coå phieáu laø thôøi ñieåm thöông vuï saùp nhaäp saép hoaøn taát cho neân giaù cuûa coå phieáu luùc naøy khoâng coøn ñöôïc cao nhö thôøi ñieåm môùi coù thoâng tin cuûa thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp. Hôn nöõa neáu hoï tieáp tuïc naém giöõ thì tyû leä quyeàn bieåu quyeát cuûa hoï treân toång soá coå phieáu coù quyeàn bieåu quyeát seõ nhoû hôn tröôùc. Bôûi vì sau saùp nhaäp hai hay nhieàu ngaân haøng laïi vôùi nhau thì soá voán ñieàu leä seõ ít nhaát baèng voán ñieàu leä cuûa caùc ngaân haøng coäng laïi do ñoù toång soá quyeàn bieåu quyeát seõ lôùn hôn tröôùc. Khi ñoù tyû leä quyeàn lôïi cuûa caùc coå ñoâng thieåu soá treân toång soá seõ giaûm xuoáng. Hoï caøng coù ít cô hoäi hôn trong vieäc theå hieän yù kieán cuûa mình trong caùc cuoäc hoïp cuûa Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng. 1.3.2.2Xung ñoät maâu thuaãn cuûa caùc coå ñoâng lôùn Sau khi saùp nhaäp, ngaân haøng nhaän saùp nhaäp seõ hoaït ñoäng vôùi soá voán coå phaàn lôùn hôn, nhöõng coå ñoâng lôùn cuûa ngaân haøng bò thaâu toùm coù theå seõ maát quyeàn kieåm soaùt ngaân haøng nhö tröôùc ñaây do tyû leä quyeàn bieåu quyeát treân toång soá coå phaàn coù quyeàn bieåu quyeát ñaõ giaûm nhoû hôn tröôùc. Nhöõng caùi “toâi” cuûa caùc oâng chuû ngaân haøng bò ñuïng chaïm, yù kieán cuûa hoï trong Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng khoâng coøn ñöôïc nhö tröôùc nöõa, quyeàn baàu ngöôøi vaøo Hoäi ñoàng quaûn trò cuõng seõ giaûm so vôùi tröôùc ñaây. Hoäi ñoàng quaûn trò seõ coù soá löôïng lôùn hôn, neân thaønh vieân hoäi ñoàng quaûn trò do caùc coå ñoâng lôùn baàu vaøo seõ coù quyeàn haïn cheá hôn tröôùc ñaây khi chöa saùp nhaäp. Vì theá caùc coå ñoâng lôùn seõ tìm caùch lieân keát vôùi nhau ñeå taïo neân theá löïc cuûa mình lôùn hôn nhaèm tìm caùch kieåm soaùt ngaân haøng sau saùp nhaäp, cuoäc ñua Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 13 tranh seõ khoâng bao giôø chaám döùt cho ñeán khi taát caû caùc beân cuøng thoûa maõn quyeàn lôïi cuûa mình. Theá nhöng caùc oâng chuû cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp ñeán töø caùc ngaân haøng khaùc nhau, seõ coù nhieàu oâng chuû hôn, nhieàu tính caùch hôn, hoï laïi chöa cuøng nhau hôïp taùc khi naøo neân söï baát ñoàng quan ñieåm raát deã xaåy ra do caùc lôïi ích bò ñuïng chaïm. Do caùc “toâi” cuûa caùc oâng chuû ngaân haøng quaù lôùn neân raát coù theå hoï seõ ñi ngöôïc laïi lôïi ích cuûa soá ñoâng caùc coå ñoâng nhaèm laøm lôïi cho baûn thaân mình. Vaäy neân, trong caùc taäp ñoaøn taøi chính lôùn, cuoäc chieán giöõa caùc coå ñoâng lôùn khoâng khi naøo chaám döùt. 1.3.2.3Vaên hoùa doanh nghieäp bò pha troän Vaên hoùa doanh nghieäp theå hieän nhöõng ñaëc tröng rieâng coù cuûa moãi doanh nghieäp, theå hieän nhöõng ñaëc ñieåm khaùc bieät so vôùi caùc doanh nghieäp khaùc. Söï khaùc bieät ñoù theå hieän ôû nhöõng taøi saûn voâ hình nhö: söï trung thaønh cuûa nhaân vieân, moâi tröôøng laøm vieäc, caùch ñoái xöû cuûa nhaân vieân vôùi laõnh ñaïo, vôùi nhaân vieân, caùc haønh vi öùng xöû cuûa nhaân vieân vôùi khaùch haøng, loøng tin cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân ñoái vôùi caáp quaûn lyù vaø ngöôïc laïi…Do vaäy vaên hoùa doanh nghieäp taïo neân lôïi theá caïnh tranh voâ cuøng quyù giaù ñoái vôùi baát kyø doanh nghieäp naøo. Vaên hoùa doanh nghieäp ñöôïc taïo neân qua thôøi gian, vôùi quaù trình xaây döïng khoâng meät moûi cuûa ñoäi nguõ nhaân söï, ñöôïc hình thaønh döïa treân nhöõng giaù trò coát loõi cuûa doanh nghieäp. Thieáu voán, doanh nghieäp coù theå huy ñoäng ôû nhieàu nguoàn khaùc nhau, thieáu nhaân söï coù theå tìm ñöôïc nhieàu hình thöùc tuyeån duïng nhöng thieáu vaên hoùa doanh nghieäp thì khoâng theå ngaøy moät ngaøy hai laø doanh nghieäp coù theå taïo ra ñöôïc. Vaäy neân khi saùp nhaäp hai hay nhieàu ngaân haøng laïi vôùi nhau, taát yeáu caùc neùt ñaëc tröng rieâng cuûa caùc ngaân haøng baây giôø ñöôïc taäp hôïp laïi trong moät ñieàu kieän môùi, caùc laõnh ñaïo cuûa caùc ngaân haøng phaûi cuøng nhau tìm caùch hoøa hôïp caùc loaïi hình vaên hoùa doanh nghieäp rieâng ñeå tieán tôùi moät vaên hoùa doanh nghieäp chung cho taát caû. Ñoäi nguõ nhaân söï seõ caûm thaáy boái roái khi laøm vieäc trong moâi tröôøng vôùi kieåu vaên hoùa Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 14 doanh nghieäp bò pha troän, ñoàng thôøi hoï phaûi tìm caùch thích nghi vôùi nhöõng thay ñoåi trong caùch giao tieáp vôùi khaùch haøng, vôùi caùc nhaân vieân ñeán töø ngaân haøng khaùc, nieàm tin cuûa hoï ñoái vôùi ban laõnh ñaïo cuõng thay ñoåi, vöøa duy trì vaên hoùa doanh nghieäp cuõ vöøa phaûi tieáp nhaän theâm vaên hoùa doanh nghieäp khaùc. Neáu ban laõnh ñaïo khoâng tìm ñöôïc phöông phaùp keát hôïp haøi hoøa moät caùch toái öu nhaát thì seõ maát raát nhieàu thôøi gian vieäc troän laãn caùc vaên hoùa doanh nghieäp môùi coù theå thaønh moät thöïc theå thoáng nhaát vaø vöõng chaéc. Neáu khoâng ñoäi nguõ nhaân söï seõ caûm thaáy rôøi raïch maát nieàm tin, ngaân haøng sau saùp nhaäp seõ laø moät khoái loûng leûo deã taùch nhoû do coù quaù nhieàu caùc phaàn töû khaùc nhau trong moái lieân keát khoâng chaéc chaén laøm cho vaên hoùa doanh nghieäp môùi trôû neân hoãn ñoän deã ñoå vôõ. 1.3.2.4Xu höôùng chuyeån dòch nguoàn nhaân söï Hoaït ñoäng saùp nhaäp ngaân haøng seõ taát yeáu daãn ñeán vieäc taùi caáu truùc boä maùy hoaït ñoäng laøm cho moät soá nhaân vieân bò maát vieäc, moät soá vò trí quaûn lyù seõ bò thay ñoåi töø ñoù seõ gaây ra taâm lyù öùc cheá, khoâng haøi loøng veà moâi tröôøng môùi cuûa moät soá caùn boä quaûn lyù bò saép xeáp. Neáu hoï chaáp nhaän ñöôïc ôû vò trí hieän taïi thì hoï seõ vui veû laøm vieäc, hoaëc neáu hoï caûm thaáy mình bò ñoái xöû baát coâng baèng, hoï caûm thaáy mình khoâng ñöôïc troïng duïng thì hoï seõ tìm caùch ra ñi. Ngaân haøng sau saùp nhaäp seõ gaëp khoù khaên trong vieäc ñieàu haønh kinh doanh neáu xuaát hieän vieäc maát maùt caùc nhaân söï noøng coát taïi ngaân haøng bò thaâu toùm. Do moãi ngaân haøng coù ñaëc thuø kinh doanh rieâng neân thôøi gian ñaàu khi tieáp quaûn seõ raát khoù khaên cho caùc laõnh ñaïo ngaân haøng nhaän saùp nhaäp trong vieäc ñieàu haønh toå chöùc vaø hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng bò thaâu toùm. Hoï chöa hieåu bieát roõ veà qui trình, cuõng nhö caùc ñaëc thuø lieân quan ñeán quaù trình vaän haønh boä maùy cuûa ngaân haøng bò thaâu toùm. Vì vaäy seõ gaây ra thieät haïi cho ngaân haøng sau saùp nhaäp khi coù soá löôïng ñaùng keå nhaân söï noøng coát ôû ñaây ra ñi. Tuy nhieân, seõ khoù coù theå traùnh khoûi söï dòch chuyeån nhaân söï sau khi saùp nhaäp, ban laõnh ñaïo ngaân haøng sau saùp nhaäp seõ phaûi ñaùnh giaù ñöôïc Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 15 ñaùng keå nhöõng thoån taát coù theå gaëp phaûi khi thöïc hieän quaù trình taùi cô caáu boä maùy quaûn lyù. Nhöõng nhöôïc ñieåm cuûa vieäc thaâu toùm vaø saùp nhaäp neâu treân laø nhöõng ñieåm taát yeáu cuûa quaù trình thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng. Vieäc löôïng hoùa caùc toån thaát vaø ñeà ra caùc giaûi phaùp raát quan troïng nhaèm haïn cheá bôùt caùc thieät haïi vaø ñaûm baûo vieäc saùp nhaäp ñaït hieäu quaû cao nhaát. Vì theá taùc giaû xin ñöa ra döôùi ñaây moät vaøi bieän phaùp thöïc hieän nhaèm khuyeán nghò caùc ngaân haøng ñang trong quaù trình chuaån bò thöïc hieän thaâu toùm vaø saùp nhaäp. 1.4 Moái quan heä giöõa thaâu toùm vaø saùp nhaäp vôùi naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng nhö: (i) naêng löïc taøi chính: quy moâ toång taøi saûn, qui moâ voán töï coù vaø caùc chæ soá phaûn aùnh hieäu quaû trong kinh doanh nhö chaát löôïng taøi saûn nôï, taøi saûn coù..., (ii) nguoàn nhaân löïc, (iii) coâng ngheä thoâng tin, (iv) tính ña daïng vaø ñoäc ñaùo cuûa saûn phaåm dòch vuï, (v) heä thoáng khaùch haøng... Hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp laøm cho naêng löïc taøi chính cuûa ngaân haøng toát hôn hai ngaân haøng coäng laïi, nguoàn nhaân söï ñoâng hôn neân coù ñieàu kieän löïa choïn ñöôïc ñoäi nguõ nhaân söï toát, heä thoáng coâng ngheä thoâng tin ñöôïc caûi thieän do nguoàn löïc taøi chính doài daøo hôn, heä thoáng saûn phaåm dòch vuï ña daïng hôn vaø heä thoáng khaùch haøng lôùn hôn töø nhöõng keát quaû do thaâu toùm vaø saùp nhaäp mang laïi ñoù seõ laøm gia taêng naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng. Ngöôïc laïi, khi ngaân haøng taïo ra naêng löïc caïnh tranh ñuû maïnh thì haøm yù raèng naêng löïc taøi chính raát toát daãn ñeán muoán gia taêng thò phaàn hôn nöõa, muoán coù ñoäi nguõ nhaân söï toát hôn, caùc ngaân haøng naøy seõ tìm kieám caùc ngaân haøng muïc tieâu ñeå thaâu toùm vaø saùp nhaäp nhaèm ñaùp öùng muïc tieâu cuûa mình. Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 16 Do vaäy thaâu toùm vaø saùp nhaäp vôùi naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng coù quan heä maät thieát qua laïi vôùi nhau, hoã trôï boå sung cho nhau. 1.5 Vai troø cuûa ngaân haøng ñaàu tö (Investment Banking) trong caùc thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Treân theá giôùi haøng naêm coù gaàn ngaøn thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp dieãn ra, trong ñoù coù caùc thöông vuï saùp nhaäp xuyeân quoác gia nhö ABN Amro NV cuûa Haø Lan vaø Barclays PLC cuûa Anh, coù nhöõng thöông vuï sau saùp nhaäp trôû thaønh nhöõng taäp ñoaøn khoång loà nhö JP Morgan vaø Chase trôû thaønh Taäp ñoaøn taøi chính JP Morgan Chase. Caùc thöông vuï saùp nhaäp nhö vaäy ñeàu do caùc ngaân haøng ñaàu tö ñöùng ra laøm trung gian moâi giôùi vaø tö vaán mua, baùn. Ngaân haøng ñaàu tö ñoùng vai troø laø ñôn vò tö vaán trong caùc thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp, laø caàu noái giöõa beân mua vaø beân baùn, thöïc hieän caùc coâng vieäc cuûa moät ñôn vò trung gian laøm tö vaán, moâi giôùi. Ngaân haøng ñaàu tö coù caùc nhoùm tö vaán (team works) bao goàm caùc chuyeân gia tö vaán, chuyeân vieân tö vaán taøi chính doanh nghieäp, caùc luaät sö, kieåm toaùn vieân thöïc hieän caùc coâng vieäc töø trung gian mua vaø baùn ñeán vieäc tö vaán hoaøn taát thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp. Vai troø cuûa ngaân haøng ñaàu tö trong caùc thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp bao goàm:  Vai troø trung gian giöõa mua vaø baùn: Ngaân haøng ñaàu tö coù caùc nhoùm chuyeân tìm kieám vaø xaây döïng cô sôû döõ lieäu veà beân mua vaø beân baùn ñeå chuaån bò saün saøng cho caùc nhu caàu cuûa khaùch haøng. Khi coù baát cöù khaùch haøng naøo yeâu caàu caàn mua hoaëc baùn moät doanh nghieäp naøo ñoù thì nhoùm tö vaán seõ ñaùnh giaù vaø löïa choïn ra caùc ñoái taùc tieàm naêng coù theå gaén keát ñöôïc caùc beân laïi vôùi nhau. Vôùi vai troø laø ñôn vò moâi giôùi Nhoùm tö vaán seõ giuùp khaùch haøng cuûa hoï löïa choïn ñöôïc muïc tieâu mua hoaëc baùn phuø hôïp xuaát phaùt töø yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Tuøy theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng, nhoùm Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 17 tö vaán cuûa ngaân haøng ñaàu tö coù theå tham gia vaøo thöông vuï vôùi tö caùch laø ñôn vò tö vaán.  Vai troø ñôn vò tö vaán: Vôùi ñoäi nguõ caùc chuyeân gia tö vaán, chuyeân vieân taøi chính doanh nghieäp, caùc luaät sö, kieåm toaùn vieân, nhoùm tö vaán ngaân haøng ñaàu tö seõ giuùp cho khaùch haøng cuûa hoï hoaøn taát thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp vôùi keát quaû cao nhaát. Bôûi vì hoï laø ñôn vò chuyeân nghieäp trong caùc giao dòch töông töï, coù kinh nghieäm ñaøm phaùn vaø thöông thaûo hôïp ñoàng, kinh nghieäm thaåm tra cuõng nhö ñaùnh giaù ñôn vò muïc tieâu moät caùch khaùch quan vaø ñoäc laäp cho neân hoï ñaûm nhieäm toaøn boä caùc coâng vieäc töø vieäc laäp keá hoaïch thöïc hieän chi tieát, quaûn lyù vaø trieån khai chöông trình khaûo saùt caån troïng ñôn vò muïc tieâu, thieát laäp caùc baûn ghi nhôù, cam keát, hôïp ñoàng mua baùn, cuõng nhö tö vaán ñònh giaù mua, baùn, phöông thöùc thanh toaùn, caùc thuû tuïc keát thuùc thöông vuï moät caùch nhanh choùng …  Vai troø taøi trôï taøi chính: nhöõng thöông vuï thaâu toùm lôùn hoaëc nhöõng ñôn vò thaâu toùm gaëp khoù khaên veà taøi chính ñeå thöïc hieän thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp, caùc ñôn vò thaâu toùm thöôøng tìm ñeán ngaân haøng ñaàu tö ñeå yeâu caàu ñöôïc hoã trôï veà taøi chính ñeå thöïc hieän thaønh coâng muïc tieâu cuûa mình. Caùc ngaân haøng ñaàu tö seõ ñaùnh giaù möùc ñoä ruûi ro cuûa thöông vuï ñeå quyeát ñònh möùc ñoä taøi trôï, möùc ñoä taøi trôï seõ tuøy thuoäc vaøo phía ñôn vò thaâu toùm, ngaân haøng ñaàu tö vaø qui moâ cuûa thöông vuï.  Vai troø hoaït ñoäng kinh doanh höôûng cheânh leänh giaù: ngaân haøng ñaàu tö thöïc hieän mua coå phieáu cuûa coâng ty ñöôïc kyø voïng laø seõ bò thaâu toùm cho ñeán khi thöông vuï ñöôïc thoûa thuaän xong thì baùn coå phieáu ra ñeå kieám lôøi bôûi vì sau khi thoûa thuaän xong, giaù coå phieáu cuûa coâng ty bò thaâu toùm seõ cao hôn tröôùc do thoâng tin veà thöông vuï thaâu toùm ñöôïc coâng boá. Thuaät ngöõ naøy cuõng töông töï nhö thuaät ngöõ kinh doanh ruûi ro (risk arbitrage), nhöõng ngöôøi mua Chöông 1 Toång quan veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp Trang 18 coå phieáu cuûa coâng ty ñöôïc cho laø muïc tieâu cuûa vieäc thaâu toùm seõ baùn coå phieáu khi thöông vuï thaâu toùm ñeán giai ñoaïn keát thuùc ñeå kieám lôøi. Hoï ñaùnh giaù khaû naêng hoaøn thaønh vaø theo ñuoåi thöông vuï vôùi tính khaû thi cao. Moät soá ngaân haøng ñaàu tö coù rieâng boä phaän kinh doanh cheânh leäch giaù. Tuy nhieân, neáu moät ngaân haøng ñaàu tö ñang tö vaán cho khaùch haøng cuûa mình lieân quan ñeán vieäc thaâu toùm moät coâng ty, thì baét buoäc coù “vaïn lyù tröôøng thaønh” ñöôïc döïng leân giöõa boä phaän kinh doanh cheânh leäch vôùi caùc chuyeân vieân tö vaán laøm vieäc tröïc tieáp vôùi khaùch haøng. Vì theá kinh doanh cheânh leäch seõ khoâng thu ñöôïc lôïi nhuaän töø caùc thoâng tin töø phía caùc chuyeân vieân tö vaán nhöng ñieàu ñoù khoâng deã daøng toàn taïi treân thò tröôøng. Lôïi nhuaän thu ñöôïc töø loaïi thoâng tin noäi giaùn naøy laø söï vi phaïm phaùp luaät veà chöùng khoaùn. 1.6 Tình hình thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng treân theá giôùi Giai ñoaïn cuoái cuûa theá kyû 20 laøn soùng thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp ôû caùc nöôùc coù neàn kinh teá phaùt trieån dieãn ra maïnh meõ. Chæ tính töø naêm 1986 ñeán 1989 ôû Anh ñaõ coù khoaûng 5.200 coâng ty coâng nghieäp, thöông maïi thaâu toùm vaø saùp nhaäp laãn nhau (trung bình moãi naêm coù 1.301 coâng ty). Nhöõng naêm 1980 vaø 1990 ñaõ mang ñeán nhöõng laøn soùng môùi cuûa nhöõng hoaït ñoäng saùp nhaäp thaân thieän vaø nhöõng hoaït ñoäng tieáp quaûn “thuø ñòch” trong moät soá ngaønh coâng nghieäp, khi caùc taäp ñoaøn coá gaéng cuûng coá vò trí cuûa hoï ñeå thích öùng vôùi ñieàu kieän thay ñoåi. Cuõng vaøo cuoái nhöõng naêm 1990, Travellers Group saùp nhaäp vôùi Citicorp, hình thaønh neân coâng ty dòch vuï taøi chính lôùn nhaát theá giôùi. Tieáp theo laøn soùng tieáp quaûn cuûa Nhaät ñoái vôùi caùc coâng ty Myõ trong thaäp kyû 1980, ñeán löôït caùc haõng cuûa Ñöùc chieám vò trí noåi baät trong nhöõng naêm 1990 khi Ngaân haøng Deutsche Bank tieáp quaûn ngaân haøng Banker._.höông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp cuûa JP Morgan Chase vaø Bank One, moãi coå phieáu cuûa Bank One ñöôïc ñoåi laáy 1,32 coå phieáu cuûa JP Morgan Chase. Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 76 3.1.6 Xaây döïng keá hoaïch hoøa hôïp vaên hoùa vaø thöông hieäu doanh nghieäp Sau khi thöông vuï saùp nhaäp ñöôïc hoaøn thaønh thì ngaân haøng sau saùp nhaäp seõ keá thöøa hai loaïi hình vaên hoùa doanh nghieäp ñeán töø ngaân haøng thaâu toùm vaø ngaân haøng muïc tieâu. Ban ñieàu haønh ngaân haøng môùi phaûi xaây döïng moät vaên hoùa doanh nghieäp môùi phuø hôïp vôùi tình hình môùi ñeå ñaûm baûo yeáu toá hôïp taùc noäi boä ñöôïc öu tieân haøng ñaàu. Neáu ñeå duy trì hai hình thaùi vaên hoùa doanh nghieäp rieâng bieät quaù laâu seõ daãn ñeán söï thieáu tính ñoaøn keát vaø hôïp taùc giöõa ñoäi nguõ nhaân vieân hai ngaân haøng daãn ñeán chia reõ noäi boä saâu saéc. Vì vaäy Ban laõnh ñaïo ngaân haøng caàn xaây döïng ñöôïc chöông trình haønh ñoäng nhaèm thay ñoåi vaên hoùa doanh nghieäp cho phuø hôïp vôùi tình hình môùi, chieán löôïc môùi. Ñeå taïo ra ñöôïc söï thay ñoåi vaên hoùa doanh nghieäp thì söï uûng hoä cuûa moïi thaønh vieân trong ngaân haøng vaø caùch thöùc ñaøo taïo vaên hoùa môùi cuûa Ban laõnh ñaïo ngaân haøng sau saùp nhaäp laø nhöõng yeáu toá taïo neân söï thaønh coâng. Ban laõnh ñaïo laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân thöïc hieän vieäc ñieàu chænh haønh vi cuûa mình vaø phaûi nhaát quaùn trong vieäc thay ñoåi. Ñoäi nguõ nhaân vieân caàn phaûi ñöôïc hieåu roõ nhöõng gì ñöôïc mong ñôïi töø hoï vaø phaûi bieát caùch theå hieän nhöõng haønh vi môùi trong thöïc teá. Do vaäy caùc ngaân haøng sau saùp nhaäp neân thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau ñaây: Thöù nhaát: Xaây döïng nhöõng tuyeân boá veà giaù trò vaø nieàm tin. Coù theå toå chöùc caùc nhoùm thaûo luaän theo töøng boä phaän nhaèm chuyeån taûi söù meänh, taàm nhìn vaø caùc giaù trò cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp thaønh lôøi noùi vaø giaûi thích nhöõng taùc ñoäng cuûa tuyeân boá ñoái vôùi coâng vieäc cuûa töøng nhaân vieân. Vieäc laøm naøy taùc ñoäng tôùi nhaän thöùc cuûa nhaân vieân söï hieåu bieát chung veà moâi tröôøng vaên hoùa maø ngaân haøng muoán xaây döïng vaø nhöõng haønh ñoäng, haønh vi maø hoï phaûi thöïc hieän ñeå phaûn aùnh ñöôïc nhöõng neùt vaên hoùa môùi. Thöù hai: Giao tieáp hieäu quaû. Phaûi thoâng baùo cho taát caû caùc nhaân vieân veà quaù trình thay ñoåi vaên hoùa cuûa ngaân haøng nhaèm ñaûm baûo söï cam keát cuûa hoï vaø Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 77 thaønh coâng cuûa quaù trình chuyeån ñoåi vaên hoùa. Caùc nhaân vieân caàn ñöôïc khích leä raèng nhöõng gì mong ñôïi töø hoï coù yù nghóa raát quan troïng trong vieäc thay ñoåi vaên hoùa doanh nghieäp moät caùch hieäu quaû nhaát. Thöù ba: Ñieàu chænh laïi caùc qui cheá noäi boä. Quaù trình thay ñoåi vaên hoùa doanh nghieäp phaûi ñöôïc dieãn ra ñoàng boä thoáng nhaát trong toaøn boä ngaân haøng môùi. Vì vaäy vieäc xem xeùt laïi caùc cheá ñoä chính saùch noäi boä nhö qui cheá phoái hôïp giöõa caùc boä phaän, cheá ñoä khen thöôûng kyû luaät, caùc noäi qui, qui cheá laøm vieäc … phaûi ñöôïc ñieàu chænh phuø hôïp vôùi vaên hoùa doanh nghieäp môùi. Keát hôïp thöông hieäu laø moät trong nhöõng vaán ñeà aûnh höôûng ñeán möùc ñoä thaønh coâng cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp. Ban ñieàu haønh cuûa caùc ngaân haøng seõ phaûi ngoài laïi vôùi nhau ñeà tìm ra caùc giaûi phaùp keát hôïp hai thöông hieäu laïi. Vieäc keát hôïp ñoàng nghóa vôùi vieäc tìm kieám nhöõng ñieåm khaùc bieät thích hôïp vaø coù yù nghóa trong taâm trí khaùch haøng cuûa caû hai thöông hieäu. Vieäc löïa choïn thöông hieäu chuû ñaïo raát khoù khaên cho caùc nhaø laõnh ñaïo ngaân haøng sau saùp nhaäp, bôûi vì seõ coù moät thöông hieäu bò ruùt ra theo thôøi gian cho ñeán khi noù chæ coøn laïi caùi voû troáng khoâng, töùc laø seõ khoâng coù moät hoaït ñoäng xaây döïng thöông hieäu hay moät nguoàn löïc, ngaân saùch naøo ñöôïc cung caáp cho noù. Vì theá noù seõ hao moøn theo thôøi gian. Ngöôøi ta seõ phaûi tìm ra nhöõng ñieåm thích hôïp ñeå boå sung cho thöông hieäu ñöôïc löïa choïn ñeå phaùt trieån thöông hieäu naøy thaønh thöông hieäu maïnh cho ngaân haøng sau saùp nhaäp. Nhöõng ñaëc tính toát cuûa thöông hieäu bò loaïi boû seõ hoã trôï boå sung cho thöông hieäu ñöôïc löïa choïn, nhaèm muïc ñích chuyeån giao daàn daàn loøng trung thaønh cuûa khaùch haøng cho thöông hieäu môùi. 3.1.7 Xaây döïng chính saùch ñaõi ngoä nhaân söï linh hoaït Sau khi thöïc hieän vieäc saùp nhaäp ñoäi nguõ nhaân söï seõ coù söï thay ñoåi raát lôùn. Coâng taùc saép xeáp taát yeáu seõ khoâng theå laøm haøi loøng taát caû nhaân söï, moâi tröôøng laøm vieäc thay ñoåi, caùn boä quaûn lyù tröïc tieáp thay ñoåi taát yeáu daãn ñeán nhöõng xaùo Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 78 troän trong coâng vieäc cuûa nhaân vieân, hoï phaûi laøm quen laïi töø ñaàu nhö khi môùi gia nhaäp ñoäi nguõ nhaân vieân ngaân haøng. Vì theá moät soá hoaëc raát nhieàu nhaân söï seõ coù tìm kieám nôi laøm vieäc môùi hay khoâng ñeàu phuï thuoäc vaøo chính saùch ñaõi ngoä cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp. Tuøy töøng hoaøn caûnh vaø vò trí cuï theå, Ban ñieàu haønh cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp phaûi ñöa ra ñöôïc caùc chính saùch ñaõi ngoä phuø hôïp nhaèm giöõ ñöôïc nhöõng nhaân taøi thöïc söï phuïc vuï cho muïc tieâu chieán löôïc phaùt trieån daøi haïn cuûa ngaân haøng. Chính saùch mua coå phieáu vôùi giaù öu ñaõi, taêng thu nhaäp hay chính saùch ñaøo taïo thöôøng ñöôïc caùc ngaân haøng söû duïng ñeå chieâu duï nhaân taøi. Söï trung thaønh khoâng theå coù ñöôïc trong thôøi gian ngaén hay cuõng khoâng theå boû tieàn baïc ra ñeå coù, maø chæ coù ñöôïc qua quaù trình gaén boù laâu daøi vaø lieân tuïc töø phía ngaân haøng, ñaëc bieät laø Ban laõnh ñaïo ngaân haøng. Haàu nhö nhaân vieân naøo cuõng mong muoán ñöôïc taêng löông, nhöng thöïc teá cho thaáy thì tieàn baïc töï baûn thaân noù khoâng mang laïi söï trung thaønh. Ban laõnh ñaïo ngaân haøng phaûi hoaïch ñònh ñöôïc loä trình thaêng tieán ñeå nhaân vieân ñaët ra cho hoï muïc tieâu höôùng tôùi. Vì vaäy, khi tieáp quaûn ñoäi nguõ nhaân vieân môùi ñeán töø ngaân haøng saùp nhaäp hay bò saùp nhaäp thì töø caùn boä quaûn lyù boä phaän ñeán Ban laõnh ñaïo ñeàu caàn thieát phaûi tieáp xuùc tröïc tieáp, gaàn guõi vôùi nhaân vieân ñoäng vieân hoï vöôït qua giai ñoaïn haäu saùp nhaäp ñeå tieán ñeán söï hoøa nhaäp nhaèm taïo ra cho ngaân haøng sau saùp nhaäp moät söùc maïnh ñoaøn keát gaén boù. Töø ñoù caùn boä quaûn lyù môùi coù theå cuøng nhaân vieân chia seû nhöõng khuùc maéc trong coâng vieäc moät caùch côûi môû nhaát, nhaèm xoùa boû raøo caûn taâm lyù cho caùc nhaân vieân môùi. 3.2 Caùc giaûi phaùp haïn cheá söï thieáu hieäu quaû sau saùp nhaäp ngaân haøng Trong quaù trình thöïc hieän saùp nhaäp ngaân haøng, raát deã xaûy ra vieäc khaùch haøng töø boû vieäc söû duïng saûn phaåm dòch vuï cuûa mình ñeå chuyeån sang ngaân haøng khaùc do caùc ngaân haøng quaù chuù taâm vaøo quaù trình saùp nhaäp maø boû qua caùc chöông trình chaêm soùc khaùch haøng, hoaëc do khaùch haøng nghe ñöôïc nhöõng thoâng tin khoâng chính thöùc gaây hieåu laàm cho hoï chaúng haïn nhö saép tôùi ngaân haøng naøy Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 79 seõ saùp nhaäp vôùi ngaân haøng khaùc, seõ giaûm laõi suaát tieàn göûi hoaëc seõ khoù ruùt tieàn goác do chính saùch cuûa ngaân haøng seõ thay ñoåi, nhö theá khaùch haøng seõ chuyeån sang ngaân haøng khaùc ñeå göûi tieàn, hoaëc caùc nhaân söï chuû choát khoâng ñöôïc thoâng tin ñaày ñuû veà chính saùch ñaõi ngoä cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp seõ tìm kieám ngaân haøng khaùc ñeå laøm vieäc. Nhöõng söï vieäc nhö theá raát deã xaûy ra, ñeå haïn cheá bôùt nhöõng ruûi ro coù theå gaëp phaûi, caùc ngaân haøng neân aùp duïng caùc giaûi phaùp: 3.2.1 Tuyeân truyeàn ñaày ñuû nhöõng thoâng tin caàn thieát veà vieäc saùp nhaäp. Ñeå haïn cheá nhöõng thoâng tin ngoaøi luoàng khoâng chính thöùc coù theå gaây aûnh höôûng xaáu ñeán tình hình kinh doanh cuûa ngaân haøng. Ban ñieàu haønh ngaân haøng caàn thieát phaûi coâng boá nhöõng thoâng tin ôû möùc caàn thieát cho nhöõng ñoái töôïng laø caùn boä nhaân vieân chuû choát, caùc chính saùch duy trì ñoái vôùi khaùch haøng. Ñoái vôùi caùn boä nhaân vieân chuû choát, Ban ñieàu haønh ngaân haøng neân toå chöùc tuyeân truyeàn thoâng tin veà thöông vuï saùp nhaäp thoâng qua caùc cuoäc hoïp noäi boä, ñoàng thôøi yeâu caàu caùc caùn boä quaûn lyù caáp trung gian noùi roõ cho caùc nhaân vieân cuûa mình hieåu thoâng tin veà vieäc saùp nhaäp ngaân haøng cuûa mình veà caùc chính saùch cheá ñoä coù theå ñöôïc thöïc hieän sau saùp nhaäp taïo taâm lyù yeân taâm laøm vieäc cho nhaân vieân. Tuøy töøng giai ñoaïn cuûa thöông vuï saùp nhaäp maø Ban ñieàu haønh ngaân haøng ñöa ra caùc thoâng tin caàn thieát ñeå phuïc vuï cho muïc ñích ñieàu haønh hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñöôïc dieãn ra bình thöôøng trong suoát thôøi gian thöông vuï saùp nhaäp dieãn ra. Giai ñoaïn naøy raát caàn taïo ñöôïc loøng tin vaø tinh thaàn traùch nhieäm cuûa nhaân vieân veà vieãn caûnh töông lai cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp. Ñoái vôùi khaùc haøng, caàn xaây döïng keânh coâng boá thoâng tin nhaèm muïc ñích traùnh gaây hieåu laàm cho khaùch haøng ñeå hoï yeân taâm giao dòch, giaûi thích nhöõng thoâng tin sai söï thaät traùnh taïo ra nhöõng thoâng tin xuyeân taïc laøm aûnh höôûng ñeán uy tín. Xâaây döïng keá hoaïch coâng boá thoâng tin cho khaùch haøng theo töøng giai ñoaïn ñeå hoï yeân taâm giao dòch vôùi ngaân haøng trong quaù trình thöông vuï saùp nhaäp dieãn Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 80 ra. Ñoàng thôøi, vai troø cuûa nhaân vieân laø khoâng nhoû trong quaù trình cung caáp vaø giaûi thích thoâng tin vôùi khaùch haøng. Söï maát maùt khaùch haøng laø vaán ñeà caàn quan taâm cuûa moãi thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng. Vì vaäy Ban ñieàu haønh ngaân haøng caàn ñaùnh giaù ñuùng taàm aûnh höôûng quan troïng cuûa thoâng tin ñoái vôùi heä thoáng khaùch haøng hieän taïi, caùc chöông trình chaêm soùc khaùch haøng caàn ñöôïc duy trì bình thöôøng vaø phaûi taïo ñöôïc nieàm tin cuûa heä thoáng khaùch haøng hieän taïi. 3.2.2 Ñaùnh giaù ñuùng taùc ñoäng cuûa söï coäng löïc Vieäc nghieân cöùu khaûo saùt khoâng töôøng taän tieàm naêng thöïc söï cuûa ngaân haøng muïc tieâu daãn ñeán ñaùnh giaù quaù cao hieäu quaû cuûa taùc ñoäng coäng löïc laø moät trong nhöõng lyù do daãn ñeán nhöõng söï thaát baïi sau saùp nhaäp. Ñeå hieåu ñöôïc töôøng taän tieàm naêng coäng löïc cuûa ngaân haøng muïc tieâu laø vieäc khoâng deã daøng vaø toán keùm raát nhieàu thôøi gian, ñoâi khi ngaân haøng thaâu toùm phaûi maát maáy naêm chuaån bò, thu thaäp vaø caäp nhaät thoâng tin cuûa ngaân haøng muïc tieâu ñöôïc löïa choïn tröôùc khi ñi ñeán quyeát ñònh. Do vaäy ñaùnh giaù ñuùng tieàm naêng cuûa taùc ñoäng coäng löïc thì yeáu toá tö vaán ñoäc laäp thöôøng ñöôïc caùc ngaân haøng thaâu toùm löïa choïn ñeå tham vaán vaø chuaån bò cho quaù trình thaâu toùm vaø saùp nhaäp moät caùch thuaän lôïi vaø hieäu quaû. Vaán ñeà xaùc ñònh ñöôïc hieäu quaû sau saùp nhaäp mang laïi, khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp, thò phaàn hoaït ñoäng, khaû naêng phaùt trieån thò phaàn, naêng löïc quaûn trò ruûi ro, chaát löôïng nhaân söï, heä thoáng khaùch haøng, yeáu toá kinh teá vó moâ aûnh höôûng ñeán keá hoaïch kinh doanh cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp... laø nhöõng tieâu chí caàn phaûi ñöôïc phaân tích kyõ trong quaù trình thöïc hieän vieäc ñaùnh giaù söï coäng löïc. 3.2.3 Ñaùnh giaù ñaày ñuû vaø chính xaùc caùc khoaûn nôï xaáu vaø nôï tieàm taøng Do vieäc ñaùnh giaù vaø thaåm ñònh chi tieát khoâng ñaày ñuû, chính xaùc nhieàu ngaân haøng thaâu toùm sau khi thöïc hieän xong ñeàu gaëp phaûi nhieàu vaán ñeà veà nôï xaáu, caùc khoaûn nôï naøy gaây aûnh höôûng ñeán hieäu quaû kinh doanh cuûa ngaân haøng sau saùp Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 81 nhaäp. Vì vaäy, ngaân haøng thaâu toùm phaûi tieán haøng xaùc minh vaø ñaùnh giaù thaän troïng caùc khoaûn nôï hieän höõu cuûa ngaân haøng muïc tieâu, ñeå coù ñöôïc keát quaû ñaùnh giaù moät caùch tin caäy thì ngaân haøng thaâu toùm neân thueâ nhöõng haõng luaät coù ñuû naêng löïc vaø tính nhieäm ñeå thaåm tra ñöôïc ñaày ñuû tính phaùp lyù cuûa caùc taøi saûn vaø nôï cuûa ngaân haøng muïc tieâu. Do caùc ngaân haøng Vieät Nam hieän nay ñaùnh giaù nôï xaáu theo yeáu toá laø khoaûn nôï ñaõ quaù haïn treân 90 ngaøy, trong khi ñoù quoác teá thöôøng ñaùnh giaù theo khaû naêng traû nôï ñaùng lo ngaïi cuûa con nôï. Vì vaäy, caàn phaûi xaùc ñònh caùc khoaûn nôï theo tieâu chuaån quoác teá ñeå ñaûm baûo traùnh nhöõng toån thaát coù theå phaùt sinh sau khi thöïc hieän saùp nhaäp. Vì vaäy, caùc ngaân haøng thaâu toùm phaûi thueâ nhöõng coâng ty kieåm toaùn coù ñuû naêng löïc vaø tín nhieäm, coù uy tín treân thò tröôøng ñeå xaùc ñònh ñöôïc chính xaùc vaø ñaày ñuû caùc khoaûn nôï cuûa ngaân haøng muïc tieâu. Do ñoù vieäc tham vaán ñôn vò kieåm toaùn coù trình ñoä quoác teá laø vaán ñeà caàn thieát nhaèm ñaûm baûo hieäu quaû cao nhaát trong quaù trình thaåm ñònh ngaân haøng muïc tieâu nhaèm löôïng hoùa heát caùc vaán ñeà coù theå phaùt sinh ñeå ñöa ra ñöôïc möùc giaù thaâu toùm phuø hôïp. 3.2.4 Laäp keá hoaïch hôïp nhaát phaàn meàm heä thoáng giao dòch Vaán ñeà heä thoáng coâng ngheä thoâng tin cuûa ngaân haøng laø raát quan troïng, neáu khi saùp nhaäp heä thoáng giao dòch cuûa hai ngaân haøng khoâng lieân keát ñöôïc vôùi nhau thì seõ gaây ra nhöõng phieàn toaùi trong vieäc quaûn trò vaø ñieàu haønh ngaân haøng. Do vaäy, ngaân haøng thaâu toùm phaûi laøm vieäc vôùi nhaø thaàu cung caáp phaàn meàm giao dòch cho ngaân haøng thaâu toùm vaø ngaân haøng muïc tieâu ñeå chuaån bò cho vieäc hôïp nhaát heä thoáng. Neáu chuaån bò khoâng kyõ seõ gaây ñình treä trong hoaït ñoäng kinh doanh gaây taâm lyù lo ngaïi cho khaùch haøng, aûnh höôûng ñeán keá hoaïch kinh doanh cuûa ngaân haøng sau saùp nhaäp. Vieäc xuùc tieán ñaët haøng nhaø thaàu veà chöông trình coâng ngheä thoâng tin söû duïng chung cho hai ngaân haøng laø vaán ñeà caàn quan taâm. Ñaây laø nhöõng coâng vieäc quan troïng nhaèm haïn cheá toái ña nhöõng toån thaát coù theå Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 82 gaëp phaûi nhö: maát döõ lieäu, soá lieäu sai leäch veà thoâng tin cuûa khaùch haøng, maát khaû naêng truy caäp, khoâng theå keát noái giao dòch giöõa caùc chi nhaùnh .... 3.3 Giaûi phaùp veà vai troø cuûa ngaân haøng ñaàu tö trong thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng taïi Vieät Nam Ngaân haøng ñaàu tö hoaït ñoäng döôùi vai troø laø ñôn vò daøn xeáp voán cho caùc doanh nghieäp, thöïc hieän vieäc tö vaán phaùt haønh chöùng khoaùn, baûo laõnh phaùt haønh chöùng khoaùn, tö vaán taøi chính doanh nghieäp, tö vaán thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp, nghieân cöùu vaø phaân tích thoâng tin veà kinh teá, ngaønh vaø doanh nghieäp, hoaït ñoäng ñaàu tö chöùng khoaùn, moâi giôùi chöùng khoaùn... caùc ngaân haøng ñaàu tö lôùn treân theá giôùi nhö: Goldman Sachs, Morgan Stanley, Credit Suisse First Boston, Citigroup’s Global Corporate Investment Bank, JPMorgan Chase... ÔÛ Vieät Nam, caùc coâng ty chöùng khoaùn ñaõ chuyeån moâ hình hoaït ñoäng theo moâ hình ngaân haøng ñaàu tö nhö: Coâng ty CP chöùng khoaùn Saøi Goøn (SSI), Coâng ty TNHH chöùng khoaùn AÙ Chaâu (ACBS), Coâng ty Cp chöùng khoaùn Thaêng Long (TSC), Coâng ty Cp chöùng khoaùn Baûo Vieät (BVS),... vôùi caùc nghieäp vuï nhö moâi giôùi, tö vaán thaâu toùm vaø saùp nhaäp doanh nghieäp, tö vaán taùi caáu truùc, daøn xeáp voán....Caùc ngaân haøng ñaàu tö ñoùng vai troø laø trung gian giöõa mua vaø baùn, hoï xaây döïng cô sôû döõ lieäu thoâng tin (dataroom) töø vieäc tìm kieám caùc ñôn vò coù nhu caàu mua hoaëc baùn ñeå gaén keát caùc beân laïi vôùi nhau. Caùc ngaân haøng ñaàu tö ñeàu xaây döïng caùc qui trình thöïc hieän vieäc thaâu toùm vaø saùp nhaäp, hoï coù kinh nghieäm trong vieäc quaûn lyù vaø thöïc hieän thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp töø khaâu chuaån bò caùc vaên baûn, töø vieäc laäp keá hoaïch ñeán thieát keá baûn ghi nhôù, hôïp ñoàng thaâu toùm, caùc kyõ naêng khaûo saùt chi tieát caån troïng, thöông löôïng vaø thuyeát phuïc ñoái taùc cuõng nhö phöông thöùc vaø hình thöùc thanh toaùn ....ñeán caùc thuû tuïc ñoùng hôïp ñoàng. Caùc ngaân haøng muoán thaâu toùm vaø saùp nhaäp coù theå thoâng qua caùc ngaân haøng ñaàu tö ñeå thöïc hieän moät caùch hieäu quaû thöông vuï cuûa mình, hôn nöõa do coù kinh nghieäm trong vieäc tö vaán vaø moâi giôùi veà Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 83 thaâu toùm vaø saùp nhaäp cho neân caùc ngaân haøng ñaàu tö ñeàu thöïc hieän hieäu quaû caùc coâng vieäc lieân quan ñeán thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng. 3.4 Giaûi phaùp veà vai troø cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc ñieàu tieát vaø quaûn lyù hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng Hieän nay, caùc vaên baûn phaùp luaät ñieàu chænh tröïc tieáp hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng chöa coù, do ñoù quaù trình thöïc hieän thöông vuï thaâu toùm vaø saùp nhaäp trong ngaønh ngaân haøng dieãn ra raát khoù khaên vaø toán keùm nhieàu thôøi gian. Caùc ngaân haøng muoán thöïc hieän saùp nhaäp seõ phaûi noäp hoà sô xin pheùp Ngaân haøng Nhaø nöôùc vaø chôø Ngaân haøng Nhaø nöôùc xem xeùt vaø traû lôøi baèng vaên baûn. Khoâng coù vaên baûn phaùp luaät naøo qui ñònh trình töï thuû tuïc vaø thôøi gian giaûi quyeát vaán ñeà saùp nhaäp cuûa ngaân haøng. Vì vaäy, vaán ñeà naøy phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo yù chí chuû quan cuûa phía Ngaân haøng Nhaø nöôùc. Ñeå thuùc ñaåy quaù trình saùp nhaäp ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ñöôïc dieãn ra thuaän lôïi phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá thì raát caàn coù khung phaùp lyù ñieàu chænh rieâng cho hoaït ñoäng mua baùn vaø saùp nhaäp ngaân haøng. Do ñoù Nhaø nöôùc caàn phaûi ñaåy nhanh quaù trình soaïn thaûo caùc vaên baûn phaùp luaät lieân quan ñeán hoaït ñoäng mua baùn vaø saùp nhaäp doanh nghieäp noùi chung vaø ngaønh ngaân haøng noùi rieâng ñeå cho hoaït ñoäng mua baùn vaø saùp nhaäp ngaân haøng ñöôïc hoaït ñoäng ñuùng theo qui luaät cuûa thò tröôøng, ñaûm baûo lôïi ích cho caùc ngaân haøng ñaëc bieät laø caùc coå ñoâng töø ñoù thuùc ñaåy söï hôïp taùc vaø taêng naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi ñaëc bieät laø khoái ngaân haøng thöông maïi coå phaàn trong nöôùc tröôùc khi bò caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi thoân tính. Hôn nöõa, vieäc quaûn lyù caùc hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng nhaèm taïo ra thò tröôøng mua baùn vaø saùp nhaäp ngaân haøng ôû Vieät Nam dieãn ra laønh maïnh coâng khai minh baïch thì vai troø cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc trong vieäc quaûn lyù hoaït ñoäng naøy laø raát quan troïng. Höôùng daãn vaø ñieàu chænh caùc hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng tuaân thuû caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät, phuø hôïp vôùi Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 84 chieán löôïc phaùt trieån ngaønh ngaân haøng cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc. Ngaân haøng Nhaø nöôùc phaûi quaûn lyù caùc hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng ñeå ñaûm ñaûm baûo lôïi ích cho caùc coå ñoâng thieåu soá ngöôøi lao ñoäng vaø quyeàn lôïi cuûa khaùch haøng göûi tieàn. Caùc qui ñònh veà thò phaàn cuõng caàn ñöôïc qui ñònh roõ ñeå höôùng daãn caùc hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp dieãn ra ñöôïc thuaän lôïi traùnh taïo neân nhöõng theá löïc ñoäc quyeàn vaø phaù vôõ theá caïnh tranh trong ngaønh taøi chính ngaân haøng. Hôn nöõa ñoái töôïng thöïc hieän trong hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng cuõng phaûi ñöôïc qui ñònh roõ raøng nhaèm traùnh xaåy ra hieän töôïng caùc Taäp ñoaøn, Toång Coâng ty, doanh nghieäp lôùn thaâu toùm ngaân haøng nhaèm muïc ñích kieåm soaùt ngaân haøng ñeå phuïc vuï cho muïc ñích kinh doanh rieâng cuûa hoï. Qui ñònh veà vieäc goùp voán cuûa caùc toå chöùc khoâng phaûi laø toå chöùc taøi chính – ngaân haøng cuõng caàn phaûi ñöôïc qui ñònh chaët cheõ hôn, tieâu chí cao hôn vaø tyû leä goùp voán phaûi ñaûm baûo traùnh ñöôïc vieäc kieåm soaùt ngaân haøng cuûa caùc toå chöùc naøy. Ngaân haøng laø toå chöùc kinh teá ñaëc thuø raát nhaïy caûm vôùi nhöõng bieán ñoäng cuûa neàn kinh teá neáu ñoå vôõ seõ gaây ra nhöõng heä luïy khuûng khieáp cho neàn kinh teâ. Baøi hoïc veà cuoäc khuûng hoaûng taøi chính – ngaân haøng Myõ vaø Chaâu Aâu ñang dieãn ra laø baøi hoïc voâ cuøng quyù giaù ñoái vôùi Vieät Nam trong quaù trình ñieàu haønh quaûn lyù vaø ban haønh caùc qui ñònh phaùp lyù ñieàu chænh hoaït ñoäng thò tröôøng taøi chính – ngaân haøng trong nöôùc. Vaán ñeà xaây döïng qui cheá mua coå phaàn cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi NHTMCP cuõng caàn phaûi quan taâm. Bôûi neáu nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöôïc pheùp naém giöõ tôùi 30% thì chaéc chaén raèng hoï cuõng phaûi coù tieáng noùi voâ cuøng quan troïng trong hoäi ñoàng quaûn trò. Khi nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù theå laøm ñoái taùc chieán löôïc cuûa hôn moät ngaân haøng. Nhö vaäy, khoù maø coù caïnh tranh giöõa hai ngaân haøng cuøng coù voán goùp cuûa moät nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, bôûi nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi seõ theo ñuoåi cuøng moät chieán löôïc vôùi hai ngaân haøng. Trong boái caûnh heä thoáng quaûn lyù ruûi ro cuûa caùc ngaân haøng cuõng nhö heä thoáng kieåm soaùt cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc coøn Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 85 quaù yeáu, thì vieäc môû cöûa quaù nhanh seõ laø khoâng thaän troïng. Baøi hoïc khuûng hoaûng taøi chính Thaùi Lan, Indonesia naêm 1997 laø nhöõng ví duï ñieån hình. Hôn nöõa Trung Quoác cuõng laø moät ví duï, Trung Quoác aùp duïng tyû leä khoáng cheá 29,9% ñoái vôùi nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi maø khoâng naâng leân 49% ñeå thu huùt löôïng voán goùp nhieàu hôn vaø taïo ñieàu kieän cho nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi trôû thaønh nhaø ñaàu tö chieán löôïc theo tyû leä goùp voán cao hôn. Ñoù laø nhöõng baøi hoïc cho Vieät Nam veà vieäc xaây döïng vaên baûn phaùp luaät. Ñoàng thôøi, Keá hoaïch phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng daøi haïn trong voøng 10 – 20 naêm tôùi caàn thieát phaûi ñöôïc Ngaân haøng Nhaø nöôùc thieát laäp ñeå ñaûo baûo duy trì oån ñònh söï phaùt trieån cuûa toaøn heä thoáng, oån ñònh thò tröôøng voán, töø ñoù taïo ñaø thuùc ñaåy saûn xuaát kinh doanh cho caùc doanh nghieäp. Keá hoaïch chieán löôïc phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam seõ giuùp caùc ñoái töôïng muoán thaønh laäp ngaân haøng môùi, muoán thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng coù ñònh höôùng cho mình tröôùc khi laäp caùc keá hoaïch cuï theå ñeå thöïc hieän yù töôûng cuûa mình. Ñoàng thôøi vieäc phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng quaù taäp trung vaøo khu vöïc ñoâ thò maø xem nheï khu vöïc noâng thoân thì seõ taïo neân söï maát caân ñoái trong chieán löôïc phaùt trieån ngaân haøng vaø taïo ra söï ñoäc quyeàn cho caùc ngaân haøng quoác doanh taïi khu vöïc noâng thoân. Bôûi vì caùc NHTMCP khoâng quan taâm tôùi thò tröôøng naøy nhieàu do tính haáp daãn cuûa noù. Vì vaäy ñeå thuùc ñaåy vaø kích thích söï phaùt trieån ñoàng ñeàu giöõa caùc khu vöïc thì chính saùch khuyeán khích cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi khu vöïc noâng thoân laø phuø hôïp nhaèm thu huùt caùc NHTMCP môû roäng hoaït ñoäng veà phía khu vöïc noâng thoân. Hôn nöõa, keá hoaïch chieán löôïc phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng seõ giuùp caùc cô quan laäp phaùp ñöa ra caùc qui ñònh phaùp lyù phuø hôïp nhaèm ñieàu chænh vaø quaûn lyù caùc hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng trong nöôùc ñi theo ñuùng muïc tieâu vó moâ ñaõ ñaët ra. Chöông 3 Giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng TMCP Vieät Nam Trang 86 Keát luaän chöông 3 Töø thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa khoái NHTMCP Vieät Nam daãn tôùi tính taát yeáu phaûi thaâu toùm vaø saùp nhaäp phuø hôïp vôùi xu höôùng phaùt trieån cuûa kinh teá quoác teá, chöông 3 cuûa luaän vaên ñöa ra caùc giaûi phaùp hoã trôï hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng nhaèm ñaït hieäu quaû toát nhaát. Ñoàng thôøi luaän vaên cuõng ñeà xuaát cho Ngaân haøng Nhaø nöôùc caùc vaán ñeà veà vieäc xaây döïng caùc qui ñònh veà thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng, caùc vaán ñeà veà quaûn lyù hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng vaø ñaëc bieät laø xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam trong daøi haïn. Keát luaän Tröôùc nhöõng thaùch thöùc vaø vaän hoäi môùi caùc NHTMCP Vieät Nam caàn nhìn nhaän chieán löôïc phaùt trieån daøi haïn nhaèm naém baét caùc cô hoäi ñeå gia taêng giaù trò cuûa mình thoâng qua hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp. Ñeà taøi “Thaâu toùm vaø saùp nhaäp – giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam thôøi kyø hoäi nhaäp” ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu nghieân cöùu ban ñaàu nhö: - Toång keát ñöôïc thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Vieät Nam trong thôøi gian qua; - Yeâu caàu phaùp lyù veà ñieàu kieän voán phaùp ñònh vaø tính haáp daãn cuûa coå phieáu ngaân haøng; - Tình hình mua laïi coå phaàn taïi caùc NHTMCP, tính taát yeáu khaùch quan cuûa hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng, phuø hôïp vôùi xu höôùng phaùt trieån kinh teá quoác teá; - Treân cô sôû naêng löïc caïnh tranh cuûa NHTMCP, tính taát yeáu khaùch quan vaø tính phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån kinh teá quoác teá, taùc giaû ñaõ ñeà xuaát giaûi phaùp thaâu toùm vaø saùp nhaäp NHTMCP Vieät Nam; - Neâu leân nhöõng öu ñieåm cuõng nhö caùc baát lôïi khi thöïc hieän thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng; - Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp nhaèm hoã trôï hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng hieäu quaû toát nhaát. Tuy nhieân, thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng laø ñeà taøi coøn khaù môùi, trong thôøi gian gaàn ñaây treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng ñaõ ñöa nhieàu quan ñieåm veà vaán ñeà naøy nhöng hoaït ñoäng thaâu toùm vaø saùp nhaäp NHTMCP Vieät Nam chöa thöïc söï dieãn ra theo cô cheá thò tröôøng. Do vaäy, nhöõng vaán ñeà maø ñeà taøi ñaët ra chæ laø nghieân cöùu ban ñaàu neân chaéc chaén khoâng traùnh khoûi thieáu soùt vaø haïn cheá. Maëc duø vaäy, taùc giaû hy voïng raèng nhöõng giaûi phaùp maø ñeà taøi ñöa ra seõ goùp moät phaàn nhoû beù vaøo thuùc ñaåy thò tröôøng thaâu toùm vaø saùp nhaäp ngaân haøng phaùt trieån töø ñoù taïo neân nhöõng ngaân haøng ñuû naêng löïc caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Taùc giaû mong raèng, cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi, thò tröôøng taøi chính trong thôøi gian tôùi seõ coù nhöõng coâng trình nghieân cöùu chuyeân saâu hôn vaø coù taàm voùc hôn ñeå ñaùp öùng thöïc tieãn phaùt trieån thò tröôøng taøi chính – ngaân haøng. Danh muïc taøi lieäu tham khaûo DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Tieáng Vieät 1. Ths. Traàn Ñình Cung vaø Ths. Löu Minh Ñöùc (2007), Thaâu toùm vaø hôïp nhaát töø khía caïnh quaûn trò coâng ty:lyù luaän, kinh nghieäm quoác teá vaø thöïc tieãn Vieät Nam. 2. Buøi Taán Ñònh (2007), Naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khi Vieät Nam chính thöùc gia nhaäp Toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO), Luaän vaên Thaïc syõ kinh teá, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá TP Hoà Chí Minh. 3. Vuõ Vieät Phong (2007), Xu höôùng saùp nhaäp ngaân haøng trong quaù trình hoäi nhaäp kinh teá, Taïp chí Hoã trôï phaùt trieån soá 18 thaùng 12/2007. 4. TS. Nguyeãn Troïng Taøi (2008), Canh tranh ngaân haøng thöông maïi – nhìn töø goùc ñoä lyù luaän vaø thöïc tieãn taïi Vieät Nam, Taïp chí Ngaân haøng soá 4, thaùng 2 naêm 2008. 5. TS. Huyønh Thò Thuùy Giang (2008), Saùp nhaäp ngaân haøng - moät xu theá khoâng theå ñaûo ngöôïc, Taïp chí Ngaân haøng soá 12 thaùng 6 naêm 2008. 6. Thuøy Vinh (2008), Laøn soùng saùp nhaäp seõ ñeán sôùm hôn döï kieán, Taïp chí Ñaàu tö chöùng khoaùn soá 57 thaùng 5 naêm 2008. 7. Hoaøng Thò Khaùnh Taâm (2008), ÖÙng duïng moâ hình APV trong phaân tích hoaït ñoäng saùp nhaäp vaø mua laïi coâng ty (M&A) taïi Vieät Nam, Luaän vaên Thaïc syõ kinh teá, Tröôøng Ñaïi hoïc kinh teá TP Hoà Chí Minh. 8. Gia Linh (2008), Thaønh laäp ngaân haøng môùi:Döøng laïi laø vöøa?, Taïp chí Ñaàu tö chöùng khoaùn soá 36 thaùng 3 naêm 2008. 9. Thuøy Vinh (2008), Ngaân haøng coù coøn sieâu lôïi nhuaän, Taïp chí Ñaàu tö chöùng khoaùn soá 37 thaùng 3 naêm 2008. Danh muïc taøi lieäu tham khaûo 10.Coâng ty chöùng khoaùn Baûo Vieät (2008), Baùo caùo phaân tích ngaønh ngaân haøng thaùng 7 naêm 2008. 11.Coâng ty chöùng khoaùn Baûn Vieät (2008), Heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam – thöïc traïng vaø döï baùo, Baùo caùo phaân tích ngaønh thaùng 7 naêm 2008. 12.Coâng ty Cp chöùng khoaùn Kim Long (2007), Toång keát thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam naêm 2007. 13.Coâng ty chöùng khoaùn Thaêng Long (2008), Baûn tin thò tröôøng 14.Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam, Baùo caùo thöôøng nieân 2004, 2005, 2006. 15.Taïp chí ngaân haøng (caùc soá baùo naêm 2008), Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam. Tieáng Anh 1. Patrick A. Gaughan (2007), Mergers, acquisitions, and corporate restructurings, 4th Edition, John Wiley & Sons, Inc. 2. Andrew J. Sherman and Milledge A. Hart, Mergers & Acquisitions from A to Z, 2nd Edition, AMACOM. 3. Mergers and acquisitions in banking and finance (2004), Oxford University Press. 4. Vinacapital (2006), Banking sector report 5. ADB, Asia Economic Monitor 2008 6. PriceWaterHouseCoopers (2008), Vietnam M&A activity review Firt half 2008. ._.