Tìm hiểu tính tính cực học tập môn tâm lý học đại cương của sinh viên hệ đại học trường đại học Trà Vinh

ngành: Tâm lý học Mã số: 60 31 80 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS. TRẦN TUẤN LỘ Thành phố Hồ Chí Minh - 2011 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực, được các đồng tác giả cho phép sử dụng và chưa từng được công bố trong bất kỳ một công trình nào khác. Tác giả luận văn LỜI CẢM ƠN Để có được kết quả như hôm nay, tôi xin gửi đến Phòng Sau đại học; Khoa Tâm lý – Giáo dục trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh và toàn thể quý Thầy, Cô đã tham gia gảng dạy lớp Cao học Tâm lý học khóa K19 lời cảm ơn chân thành! Xin gửi đến PGS.TS Trần Tuấn Lộ, người đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành đề tài này lòng biết ơn sâu sắc! Luận văn được hoàn thành với sự nỗ lực, cố gắng hết mình nhưng không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Tôi chân thành cảm ơn và ghi nhận những ý kiến đóng góp của quý Thầy, Cô giáo và bạn bè! Xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn MỤC LỤC 1TLỜI CAM ĐOAN1T ..................................................................................................... 3 1TLỜI CẢM ƠN1T ........................................................................................................... 4 1TMỤC LỤC1T ................................................................................................................ 5 1TDANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT1T ...................................................................... 7 1TMỞ ĐẦU1T ................................................................................................................... 8 1T . Lí do chọn đề tài1T.......................................................................................................... 8 1T2. Mục đích nghiên cứu1T .................................................................................................. 9 1T3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu1T ........................................................................... 9 1T4. Giả thuyết nghiên cứu1T .............................................................................................. 10 1T5. Nhiệm vụ nghiên cứu1T ................................................................................................ 10 1T6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu1T .............................................................................. 10 1T7. Phương pháp nghiên cứu1T.......................................................................................... 10 1T8. Đóng góp của đề tài1T................................................................................................... 13 1T9. Cấu trúc luận văn: Bao gồm 03 phần1T ...................................................................... 13 1TCHƯƠNG 1: CƠ SỞ LỊCH SỬ VÀ LÝ LUẬN CHO VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI1T .......................................................................................................................... 15 1T .1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương1T ..... 15 1T .1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề tính tích cực1T ............................................................. 15 1T .1.2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề tính tích cực học tập1T ................................................ 24 1T .1.3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương ở Việt Nam1T .................................................................................................................... 33 1T .2. Những vấn đề lí luận về tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương1T ......... 34 1T .2.1. Hoạt động học1T ................................................................................................... 34 1T .2.2. Tính tích cực1T ..................................................................................................... 36 1T .2.3. Tính tích cực học tập1T ......................................................................................... 37 1T .2.4. Tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương1T .............................................. 37 1T .2.5. Những nguyên nhân của việc có và không có tính tích cực học tập 1T .................... 39 1TCHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP MÔN TÂM LÝ HỌC ĐẠI CƯƠNG CỦA SINH VIÊN HỆ ĐẠI HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH1T ....................................................................................................................... 44 1T2.1. Giới thiệu chung về trường Đại học Trà Vinh, về môn Tâm lý học đại cương và việc giảng dạy môn Tâm lý học đại cương ở Trường Đại học Trà Vinh. 1T ................... 44 1T2.1.1. Trường Đại học Trà Vinh1T .................................................................................. 44 1T2.1.2. Môn Tâm lý học đại cương1T ............................................................................... 44 1T2.1.3. Việc giảng dạy môn TLHĐC ở Trường Đại học Trà Vinh1T ................................. 45 1T2.2. Kết quả nghiên cứu về tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên hệ đại học trường Đại học Trà Vinh1T .................................................................... 46 1T2.2.1. Nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng, ý nghĩa của việc học tập môn Tâm lý học đại cương1T.............................................................................................................. 46 1T2. 2.2. Thái độ học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên. 1T................................ 51 1T2.2.3. Hành động học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên1T ............................ 61 1T2.2.4. Kết quả học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên1T ................................. 71 1T2.2.5. Kết luận chung về tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên1T .................................................................................................................................... 73 1T2.3. Kết quả điều tra nguyên nhân ảnh hưởng đến tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên1T ......................................................................................... 73 1T2.3.1. Nguyên nhân chủ quan1T ...................................................................................... 73 1T2.3.2. Nguyên nhân khách quan1T .................................................................................. 76 1TCHƯƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP MÔN TÂM LÝ HỌC ĐẠI CƯƠNG CỦA SINH VIÊN HỆ ĐẠI HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH1T ............................................................... 79 1T3.1. Biện pháp nâng cao tính tích cực học tập môn TLHĐC của sinh viên1T ................ 79 1T3.2. Kết quả thăm dò ý kiến của giảng viên và sinh viên về mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất1T ........................................................................... 83 1TKẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ1T ................................................................................ 85 1T . Kết luận1T ..................................................................................................................... 85 1T2. Kiến nghị1T ................................................................................................................... 86 1T ÀI LIỆU THAM KHẢO1T ..................................................................................... 88 1TPHỤ LỤC1T ............................................................................................................... 91 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1 GV Giảng viên 2 SV Sinh viên 3 TLHĐC Tâm lý học đại cương 4 KT Kinh tế 5 XH Xã hội MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Sinh viên là đội ngũ tri thức tương lai của đất nước. Sự phát triển của đất nước đòi hỏi phải có lực lượng lao động có trình độ khoa học, tay nghề cao, có đạo đức và có sức khỏe tốt. Chính vì vậy, trong quá trình học tập, bên cạnh việc học tốt các môn cơ sở ngành, các môn chuyên ngành, sinh viên còn cần phải học tập tốt các môn học đại cương. Việc học tập tốt các môn học đại cương sẽ giúp cho sinh viên có được vốn tri thức cần thiết, làm nền tảng quan trọng cho việc đi sâu nghiên cứu và dễ dàng nắm bắt nội dung của các môn học chuyên ngành. Hoạt động nhận thức hay quá trình lĩnh hội tri thức khoa học, kỹ năng kỹ xảo của con người nói chung và của sinh viên nói riêng là một hoạt động có tính chất đặc biệt và bị chi phối bởi nhiều yếu tố, trong đó tính tích cực học tập là yếu tố đóng vai trò quyết định. Tính tích cực không chỉ là điều kiện để phát triển khả năng tư duy, tưởng tượng, năng lực sáng tạo, thế giới quan và các phẩm chất nhân cách mà còn là điều kiện cần thiết và quan trọng để nắm vững tri thức, kỹ năng, kỹ xảo một cách nhanh chóng và hiệu quả. Tính tích cực có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả học tập của người học, tạo ra sự thống nhất giữa nội lực và ngoại lực. Vấn đề phát huy tính tích cực học tập của người học được đặt ra trong nền giáo dục của nước nhà từ những năm 60 và trong cuộc cải cách giáo dục lần 2 năm 1980, phát huy tính tích cực của người học là một phương thức quan trọng nhằm đào tạo những con người lao động sáng tạo, làm chủ tương lai đất nước. Thực tiễn giáo dục ở các trường Cao đẳng, Đại học của nước ta nói chung và ở trường Đại học Trà Vinh nói riêng cho thấy chất lượng đào tạo chưa cao. Sinh viên ra trường chưa có được những tri thức; kỹ năng, kỹ xảo cần thiết; phần lớn chưa đáp ứng được yêu cầu của nhà tuyển dụng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này, một trong những nguyên nhân cơ bản nhất là do sinh viên thiếu tính tích cực học tập, thiếu tính chủ động, độc lập và sáng tạo trong quá trình học tập từ đó dẫn đến kết quả học tập không cao. Môn Tâm lý học đại cương là môn học được tổ chức giảng dạy ở nhiều ngành học khác nhau thuộc các trường Cao đăng, Đại học trong cả nước nhằm cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản nhất về tâm lý con người, làm cơ sở để nghiên cứu sâu hơn các môn học chuyên ngành, vận dụng và nâng cao hiệu quả hoạt động thực tiễn, hoạt động nghề nghiệp sau khi ra trường. Môn Tâm lý học đại cương có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cung cấp tri thức và nâng cao hiệu quả hoạt động nghề nghiệp đối với sinh viên tất cả các ngành học. Tuy nhiên từ thực tế hoạt động giảng dạy tôi nhận thấy đa số sinh viên chưa thực sự ý thức được tầm quan trọng của môn Tâm lý học đại cương trong chương trình học, xem nó là môn học phụ, không có ý nghĩa và không cần thiết đối với nghề nghiệp tương lai. Từ sự nhận thức sai lầm cùng với những yếu tố khó khăn từ môn học, từ giảng viên… dẫn đến sinh viên chưa có nhu cầu, động cơ, hứng thú, thái độ và hành động học tập đúng đắn nên dẫn đến kết quả không như chúng ta mong đợi. Từ đó cho thấy, muốn nâng cao kết quả học tập môn Tâm lý học đại cương thì cần phải hình thành những nhận thức đúng đắn về môn học, khơi gợi hứng thú, tính chủ động, tự giác và vun đắp niềm say mê trong học tập, nghiên cứu môn học của sinh viên. Tính tích cực học tập nói chung và tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương nói riêng là một vấn đề đã được nhiều tác giả quan tâm. Các đề tài, các bài báo khoa học đã tập trung nghiên cứu và tìm ra nhiều giải pháp nhằm nâng cao tính tích cực học tập của sinh viên tuy nhiên chưa đi sâu phân tích các biểu hiện tâm lý cụ thể của tính tích cực học tập và các nguyên nhân ảnh hưởng đến nó. Việc nghiên cứu và chỉ ra các yếu tố tâm lý, các biểu hiện tâm lý trong tính tích cực học tập cũng như những yếu tố ảnh hưởng đến tính tích cực học tập có ý nghĩa vô cùng to lớn trong việc đưa ra những biện pháp tác động hiệu quả nhằm phát huy tính tích cực học tập, góp phần nâng cao kết quả học tập của sinh viên. Vì những lí do trên, đề tài ‘‘Tìm hiểu tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên hệ đại học trường Đại học Trà Vinh’’ được lựa chọn để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Tìm hiểu tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên hệ đại học Trường Đại học Trà Vinh. Từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao tính tích cực học tập của sinh viên, góp phần nâng cao hiệu quả công tác giáo dục và đào tạo ở Trường Đại học Trà Vinh. 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu: Tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên 3.2 Khách thể nghiên cứu: - 205 sinh viên hệ đại học khóa 2009 các ngành Kế toán, Quản trị kinh doanh, Luật, Sư phạm Ngữ văn. - Giảng viên giảng dạy môn Tâm lý học đại cương ở Trường Đại học Trà Vinh và trường Cao đẳng Sư phạm Trà Vinh 4. Giả thuyết nghiên cứu  Đa số sinh viên chưa tích cực trong giờ học, chưa chăm chỉ và chuyên cần trong việc đào sâu nghiên cứu môn Tâm lý học đại cương, hành vi học tập các môn chuyên ngành của sinh viên mới chỉ tập trung ở hoạt động lên lớp, nghe giảng và ghi chép, còn các hoạt động khác như tự học, làm bài tập, đi thư viện.. rất hạn chế;  Nguyên nhân là do sinh viên chưa có phương pháp học tập hiệu quả, mặt khác phương pháp giảng dạy của giáo viên, cách thức tổ chức hoạt động đào tạo của nhà trường chưa phù hợp, chưa gây được hứng thú học tập cho sinh viên. Do vậy, kết quả học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên chưa cao. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu  Tìm hiểu lịch sử nghiên cứu vấn đề và xác định cơ sở lí luận cho việc nghiên cứu đề tài;  Khảo sát tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên hệ đại học Trường Đại học Trà Vinh;  Điều tra nguyên nhân ảnh hưởng đến tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên;  Đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao tính tích cực học tập của sinh viên. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu - Đề tài này chỉ tập trung nghiên cứu tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên năm thứ nhất các ngành Kế toán, Quản trị kinh doanh, Luật, Ngữ văn Khmer Trường Đại học Trà Vinh. - Đề tài không đi sâu so sánh sự khác biệt về tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên từng ngành mà chỉ tiến hành so sánh theo giới tính (Nam, Nữ) và theo khối ngành Kinh tế (Kế toán, Quản trị kinh doanh) và Xã hội (Luật, Ngữ văn Khmer) 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết Mục đích: Nhằm xây dựng đề cương nghiên cứu và những vấn đề lí luận để làm cơ sở công cụ cho các giai đoạn nghiên cứu sau này. Nội dung: - Xây dựng đề cương nghiên cứu. - Nghiên cứu những vấn đề lí luận có liên quan và xây dựng được khái niệm công cụ của đề tài từ đó xác định phương pháp nghiên cứu và công cụ nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tài liệu, các văn bản và các tạp chí chuyên ngành, các công trình nghiên cứu khoa học, các luận văn, luận án về tính tích cực học tập nói chung và tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương nói riêng. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát, dự giờ * Mục đích quan sát Nhằm phát hiện, thu thập thêm những biểu hiện thể hiện tính tích cực trong giờ học môn Tâm lý học đại cương của sinh viên. * Nội dung quan sát Những biểu hiện về nhận thức, thái độ, hành vi, cử chỉ, tính tích cực, tự giác và thời gian học tập của sinh viên. * Cách tiến hành Tham dự một số giờ học, giờ thảo luận, thực hành,… và quan sát những giờ tự học của sinh viên. Trong quá trình thực hiện, chúng tôi đảm bảo sự tự nhiên, khách quan, trung thực những biểu hiện của sinh viên như: chăm chú tri giác bài giảng, hăng hái phát biểu, hay nêu thắc mắc, hỏi thêm những phần chưa rõ, trao đổi tích cực với bạn về vấn đề giáo viên nêu ra, làm bài tập, cách giải quyết vấn đề, ghi chép bài. Ghi chép tỉ mỷ những nội dung cần quan sát, sau đó tổng kết đánh giá chung về những biểu hiện của sinh viên. 7.2.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu thăm dò ý kiến * Mục đích: Nhằm tìm hiểu những biểu hiện trong tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên và tìm hiểu nguyên nhân của thực trạng. * Nội dung: Chúng tôi tiến hành xây dựng bộ câu hỏi cho sinh viên và giảng viên. Nội dung phiếu trưng cầu ý kiến được chia làm 7 phần: Phần 1: Tìm hiểu nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng, sự cần thiết và ý nghĩa của việc học tập môn Tâm lý học đại cương. Phần 2: Tìm hiểu động cơ học tập môn Tâm lý học đại cương của SV. Phần 3: Tìm hiểu hứng thú học tập môn Tâm lý học đại cương của SV. Phần 4: Tìm hiểu về thái độ học tập môn Tâm lý học đại cương của SV. Phần 5: Tìm hiểu hành vi học tập môn Tâm lý học đại cương của SV. Phần 6: Tìm hiểu kết quả học tập môn Tâm lý học đại cương của SV. Phần 7: Tìm hiểu những nguyên nhân ảnh hưởng đến tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên. Phần 8: Thăm dò ý kiến của giảng viên và sinh viên về biện pháp nâng cao tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên. * Cách tiến hành: - Xây dựng phiếu trưng cầu ý kiến. - Tiến hành khảo sát thử trên 30 sinh viên để kiểm tra tính hiệu quả của công cụ nghiên cứu đã soạn thảo. - Tiến hành khảo sát trên mẫu nghiên cứu đã chọn - Thu thập và xử lý kết quả nghiên cứu thu được từ phiếu khảo sát - Cách tiến hành được thực hiện một cách khoa học, khách quan. 7.2.3. Phương pháp phỏng vấn sâu * Mục đích Sử dụng phương pháp này nhằm làm sáng tỏ thêm một số nội dung nghiên cứu hỗ trợ các phương pháp khác trong quá trình đưa ra những kết luận. * Nội dung Chúng tôi chuẩn bị trước một số nội dung sẽ trao đổi, trò chuyện với sinh viên và giảng viên như: nhu cầu, hứng thú, động cơ, thái độ, nhận thức của sinh viên về tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên. * Cách thức tiến hành + Chọn ngẫu nhiên và tiến hành phỏng vấn một số sinh viên một số câu hỏi liên quan đến tính tích cực học tập. + Phỏng vấn trực tiếp một số giảng viên đang tham gia giảng dạy các lớp được chọn làm khách thể nghiên cứu nhằm tìm hiểu nhận xét của giảng viên về tính tích học tập cuả sinh viên. + Ghi chép trung thực nội dung câu trả lời từ phía sinh viên và giảng viên 7.2.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động * Mục đích Nhằm xác định mức độ tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên thông qua kết quả kiểm tra quá trình, kiểm tra hết môn của sinh viên. * Nội dung nghiên cứu Được thể hiện thông qua một số câu hỏi về kết quả học tập của sinh viên. * Cách thức tiến hành Phát phiếu trưng câu ý kiến đã được tổ chức một số câu hỏi có liên quan. 7.3. Nhóm phương pháp thống kê toán học: * Mục đích Nhằm xử lý các thông tin thu được từ các phương pháp nghiên cứu trên, đồng thời kiểm định tính khách quan, độ tin cậy của các kết quả nghiên cứu. * Công cụ sử dụng Sử dụng phần mềm SPSS để xử lý số liệu. 8. Đóng góp của đề tài Kết quả nghiên cứu và các biện pháp đề xuất của đề tài sẽ góp phần nâng cao tính tích cực học tập, kết quả học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên hệ Đại học trường Đại học Trà Vinh. 9. Cấu trúc luận văn: Bao gồm 03 phần Phần mở đầu 1. Lí do chọn đề tài 2. Mục đích nghiên cứu 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 4. Giả thuyết nghiên cứu 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu 7. Phương pháp nghiên cứu 8. Đóng góp của đề tài Phần kết quả nghiên cứu Chương 1: Cơ sở lịch sử và lý luận cho việc nghiên cứu đề tài Chương 2: Thực trạng về tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên hệ đại học trường Đại học Trà Vinh Chương 3: Một số biện pháp góp phần nâng cao tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên hệ đại học trường Đại học Trà Vinh Phần kết luận và kiến nghị 1. Kết luận 2. Kiến nghị CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LỊCH SỬ VÀ LÝ LUẬN CHO VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương 1.1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề tính tích cực 1.1.1.1. Khái niệm tính tích cực: Thuật ngữ tính tích cực tiếng La tinh là Activus, tiếng Anh là Activity dùng để chỉ 2 ý: + Trạng thái hoạt động. + Tính chủ động (đối lập với bị động). Theo từ điển Tiếng Việt [Trần Kiều, Nguyễn Thị Lan Anh], tích cực là một trạng thái tinh thần có tác dụng khẳng định và thúc đẩy sự phát triển. Theo từ điển tiếng Việt [Nguyễn Như Ý, 1996], tính tích cực bao gồm 3 nghĩa: + Một là: Có ý nghĩa, có tác dụng khẳng định, tác dụng thúc đẩy sự phát triển, trái với tiêu cực. + Hai là: Tính chủ động, có những hoạt động nhằm tạo ra sự biến đổi theo hướng phát triển. + Ba là: Hăng hái, nhiệt tình với nhiệm vụ, với công việc . Trước hết, với tư cách là một khái niệm cơ bản của triết học, tính tích cực được các triết gia từ thời cổ đại cho đến nay xem xét có một quá trình lịch sử gắn liền với tên tuổi các nhà triết học nổi tiếng [36] như: Khởi đầu là nhà triết học Ampeđôlơcơ (490-430), khi nghiên cứu mối quan hệ qua lại giữa các vật thể và mối quan hệ giữa các vật thể với cơ quan cảm giác đã cho rằng: Tính tích cực phản ánh tâm lý là sự bắt gặp giữa chủ thể và khách thể trong quá trình nhận thức cảm tính. Đêmôcrit (460-370TCN) cho rằng: Các trạng thái tâm lý bên trong cũng ảnh hưởng, tác động đến tính tích cực của phản ánh tâm lý và đề cao tính tích cực của các vật thể trong vật tạo ra linh hồn. Platon (428-348) đã đề cập đến tính tích cực, thậm chí tuyệt đối hóa tính tích cực của yếu tố ý niệm. Arixtôt (384-322TCN) đề cập đến một số luận điểm về Tính tích cực: - Tính tích cực ở mức độ sơ khai ban đầu dường như có tính chất tự nhiên, được xuất phát từ quá trình cơ thể, được thỏa mãn với khách thể bên ngoài. - Ông đã dùng phương pháp quyết định luận để giải quyết và giải thích bản chất của lý trí và tính tích cực lý trí. - Ông đã đưa ra quan điểm của mình về tính tích cực: “Tính tích cực của chủ thể khi hướng đến các sự vật thực tế có một cách cảm tính thể hiện ở việc cải tạo lại các hình thức của các sự vật ấy” có ý nghĩa tính tích cực là tạo ra sự vật hiện tượng của thực tế khách quan. Lêônađơvanhxi (1588-1679) cho rằng tính tích cực là sáng tạo và được thể hiện trong tính tích cực nhận thức. R.Đềcác (1596-1650) quan niệm tính tích cực của chủ thể thể hiện trong bình diện trí tuệ và có ảnh hưởng, hướng dẫn cho trí tuệ phát triển. T.Hôpcơ (1588-1679), Spinôda (1632-1677) cũng có những quan niệm riêng về tính tích cực. Các nhà triết học duy vật về sau như: CácMác, Ph.Ănghen, B.A.Bôrônôvic, N.V.Phimôphecva, A.M.Kêrsynôv, khi bàn đến tính tích cực đều coi tính tích cực là thuộc tính chung của vật chất, tạo thành điều kiện tiên quyết bên trong cho sự tự vận động và tự biểu hiện của hoạt động. Như vậy, nhìn nhận một cách khái quát trong lĩnh vực triết học, các nhà triết học duy vật đều thống nhất tính tích cực thể hiện ở một số luận điểm: Tính tích cực là thuộc tính chung của mọi vật chất, tạo thành điều kiện tiên quyết bên trong của sự tự vận động của vật chất, tính tích cực có quá trình phát triển gắn liền với sự phát triển của vật chất. Sự phát triển này trải qua 3 giai đoạn: + Giai đoạn đầu tiên của sự phát triển tính tích cực là sự chuyển tiếp từ tính tích cực là thuộc tính chung của vật chất đến tính tích cực là đặc trưng của các sinh vật và được biểu hiện trong mọi quá trình của hoạt động đời sống, đảm bảo sự ổn định, tồn tại của sự vật. + Tính tích cực gắn liền với sự xuất hiện của hoạt động loài người. Sự khác biệt cơ bản giữa hoạt động này so với hành vi của động vật ở sự chuyển tiếp từ chỗ đơn thuần thích nghi với thiên nhiên đến chỗ dựa trên cơ sở nhận thức tính tất yếu mà cải tạo, sáng tạo khách thể cho phù hợp với mục đích của cá nhân và xã hội. + Tính tích cực là sự tự vận động của vật chất, sự vận động và biến đổi này có thể nhận thấy ngay ở mức độ thấp nhất của vật chất và giúp cho sự vật khỏi trạng thái nằm yên, quân bình, hoàn chỉnh tạm thời, hiện tại tạo ra những biến đổi của vật thể trong không gian, thời gian nhất định. Vì thế mà thuật ngữ “Tính tích cực” thường được mô tả bằng các thuật ngữ khác như tính tự trị, tính tự sinh, tính chủ động… tức nhấn mạnh tính bản thân của chủ thể. - Tính tích cực thể hiện trong sự tác động thay đổi các khách thể khác nhau có nghĩa là tạo ra sự biến đổi nhất định ở các khách thể, các vật thể có quan hệ đối tác với mình . - Tính tích cực là sự phát triển biến đổi các trạng thái bên trong dưới ảnh hưởng của các tác động bên ngoài. Các tác giả đều thống nhất tính tích cực là sự gặp gỡ giữa yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài, trong đó yếu tố bên trong giữ vai trò động lực quyết định. Như vậy, sự vật hiện tượng nào cũng có tính tích cực, chính tính tích cực của sự vật hiện tượng làm cho chúng không ngừng phát triển. Các nhà triết học Mácxit thừa nhận rằng con người có khả năng nhận thức được về thế giới và con người có khả năng cải tạo thế giới tự nhiên, thế giới xã hội và chính bản thân mình. Tính tích cực thể hiện ở sức mạnh của con người trong việc chinh phục, cải tạo thế giới tự nhiên, thế giới xã hội và chính bản thân. V.Lênin khẳng định: “Tính tích cực là thái độ cải tạo thế giới của chủ thể đối với khách thể, đối với đối tượng sự vật xung quanh, là khả năng của mỗi người đối với việc tổ chức cuộc sống, điều chỉnh những nhu cầu, năng lực của họ thông qua các mối quan hệ xã hội” [21]. Ở góc độ triết học, bàn về tính tích cực là nói đến tính tích cực của phạm trù vật chất rộng lớn, nó là cơ sở để nhìn nhận vấn đề tính tích cực trong các khoa học khác nhau, đặc biệt trong khoa học tâm lý . Tính tích cực đồng thời là một vấn đề cơ bản của tâm lý học nên được đề cập rõ nét trong các công trình nghiên cứu lý luận và thực tiễn của khoa học tâm lý. + Quan điểm của thuyết Hành vi. Thuyết hành vi quan niệm cứ có kích thích là có phản ứng, hành vi của con người cũng như ở động vật đó là tổng số các cử động bên ngoài nảy sinh ở cơ thể nhằm đáp lại kích thích nào đó. Họ tóm tắt toàn bộ hành vi, phản ứng của con người và động vật bằng công thức S - R. Sau này, chủ nghĩa hành vi mới mà đại diện tiêu biểu là Skinơ đưa vào công thức trên biến số trung gian như nhu cầu, trạng thái chờ đón, kinh nghiệm sống của con người hay hành vi tạo tác nhằm đáp ứng những kích thích có lợi của cơ thể. Về cơ bản thuyết hành vi vẫn cho rằng hành vi của con người mang tính máy móc, cơ học. Chủ nghĩa hành vi vô hình chung đã loại bỏ tính có ý thức của con người trong việc lựa chọn, điều chỉnh hoạt động tích cực của con người. Họ bỏ qua tính chủ thể trong hoạt động nhận thức cũng như ý chí vượt qua khó khăn của điều kiện khách quan và chủ quan của con người để đưa ra phương án, kế họach hoạt động có hiệu quả nhất [10]. + Tâm lý học Xô Viết [36] có thể nêu lên thành 4 xu hướng về tính tích cực và các thông số biểu hiện cơ bản của nó như sau : - Xu hướng thứ nhất: Tính tích cực được xem xét từ góc độ chức năng ,vai trò của chủ thể đối với thế giới bên ngoài. Đại diện là các tác giả như: S.Đsmirnôp, V.P.Dintrencô, V.Ia.Rômanôp…theo hướng này sự phát triển tính tích cực là sự phức tạp hóa dần các chức năng tính tích cực của chủ thể. - Biểu hiện đầu tiên của tính tích cực là thể hiện tính chủ định của ý thức, tính chủ định của chủ thể đối với thế giới bên ngoài. Nói đến tính tích cực là nói đến tính chủ động, thước đo tính chủ động của chủ thể, giới hạn phía trên của nó là tính tích cực tuyệt đối, giới hạn phía dưới là tính bị động hoàn toàn. - Biểu hiện thứ hai: Tính tích cực là thông số đo sự chuyển động sự biến đổi, hoạt động tâm lý của chủ thể gắn liền với việc tiêu hao năng lượng tâm lý và sinh lý. Tính tích cực thể hiện chức năng chỉ báo hoạt động của con người, con người có tính tích cực là con người hoạt động. - Biểu hiện thứ ba: tính tích cực thực hiện chức năng không chỉ biểu hiện sự thích nghi mà cao hơn là sự thích ứng, sự cải tạo, sáng tạo của chủ thể với thế giới bên ngoài. Khi nói đến tính tích cực là phải nói đến khía cạnh chủ thể thích ứng, sáng tạo trong thế giới bên ngoài như thế nào. - Xu hướng thứ hai: Đại diện là các nhà tâm lý học như: P.Ia.Ganpêrin, A.Aliublinxcaia, B.G.Iarôxepxki. Họ gắn tính tích cực với hành động và được thể hiện trong các mức độ lĩnh hội hành động khác nhau, đó cũng chính là chỉ số đo mức độ phát triển tính tích cực của chủ thể. Ở xu hướng này, xét theo mức độ phát triển chủng loại, Ganpêrin sử dụng phạm trù hoạt động và nhận xét rằng các mức độ tiến hóa của hành động đánh dấu, thể hiện mức độ phát triển tính tích cực. Gồm 4 mức độ của hành động vật chất: 1 - Mức độ hành động đầu tiên, sự tác động không có ảnh hưởng, không có ý nghĩa gì với vật thể đã tác động sinh lý tạo ra kết quả đó. 2 - Mức độ hành động sinh lý học, kết quả hành động và sự tác động có ý nghĩa với việc điều chỉnh thực hiện hành động và ảnh hưởng đến sinh vật sinh thành ra kết quả đó . 3 - Mức độ hành động của chủ thể là mức độ hành động tích cực theo kiểu riêng, ở đây tồn tại sự thích nghi của hành động trước đó trong những điều kiện và hoàn cảnh mới. Mức độ hành động này là đặc tính của các động vật có tâm lý 4 - Mức độ hành động của con người khi hành động dựa trên cơ sở nhận thức được ý nghĩa, hoàn cảnh, phương tiện xã hội của hành động. Ở góc độ phát sinh cá thể, A.A.Liublinxcaia đã cho rằng tính tích cực được thể hiện trong hoạt động của trẻ nhỏ cho đến lớn. Theo Liublinxcaia có 3 mức độ thể hiện tính tích cực : 1 - Các hành động bắt chước. 2 - Hành động theo mẫu của bạn bè và người lớn một cách có ý thức. 3 - Hành động độc lập và sáng tạo. - Xu hướng thứ ba: Các tác giả như M.I.Lixina, A.N.Lêônchiev, V.S Iukevich, A.V. Dapôrôzest... khi nghiên cứu tính tích cực tiếp xúc của trẻ đã quan niệm và đánh giá tính tích cực thông qua các biểu hiện, các thông số cơ bản: + Nói đến tính tích cực là nói đến tính tích cực của một hoạt động cụ thể, tính tích cực là ở trạng thái hoạt động và được biểu hiện trong những hành động, hàn._.h vi cụ thể. + Tính tích cực để chỉ tính sẵn sàng, là nhu cầu đối với họat động. Ở đây nhu cầu vừa là biểu hiện, vừa là thành tố tâm lý bên trong tạo nên nguồn gốc, động lực của tính tích cực. Có thể nói rằng không có nhu cầu thì không có tính tích cực. Tất nhiên, nhu cầu ở đây- nguồn gốc động lực của tính tích cực không phải là nhu cầu thuần túy sinh học, nhu cầu mang tính bản năng như quan niệm của S.Freud, mà là các nhu cầu người: Nhu cầu lao động - tính tích cực lao động, nhu cầu học tập - tính tích cực học tập, nhu cầu giao tiếp - tính tích cực giao tiếp. Tính tích cực để chỉ tính chủ động , hành động một cách có ý thức theo chủ ý của mình, đối lập với sự bị động, thụ động. - Xu hướng thứ 4: Khi xem xét thuật ngữ tính tích cực, các tác giả như L.M AcKhanghenxki (LXô), R.Minle (CHDCĐức), I.aNhetophilic (TKhắc), M.MiKhalich (Ba lan), I Lich (Hunggari)... khi đánh giá trình độ, tính chất của tính tích cực trong các lĩnh vực hoạt động cụ thể như tính tích cực lao động, tính tích cực chính trị xã hội, các nhà tâm lý học theo xu hướng này cho rằng tính tích cực bao gồm 4 chỉ số : - Tính giá trị của hoạt động và tính tự nguyện. - Tính hiệu quả của hoạt động mà tính tích cực hướng tới - Tính sáng tạo trong hoạt động - Tính phát triển.(tính tích cực hướng đến phát triển năng lực tâm lý, nhân cách của chủ thể) Căn cứ vào việc phân tích 4 xu hướng trong tâm lý học có thể thấy hạt nhân hợp lý chung là tính tích cực có các dấu hiệu biểu hiện, đồng thời là các thành tố tâm lý cấu tạo thành tính tích cực. Tính tích cực bao hàm các dấu hiệu sau: + Nhu cầu tâm lý hoạt động của con người tồn tại như 1 thành tố tâm lý bên trong, động lực của tính tích cực. Nhu cầu tồn tại như khát vọng, nguồn gốc bên trong của tính tích cực hoạt động con người, thể hiện ở sự tự nguyện hoạt động tác động vào thế giới bên ngoài nhằm thỏa mãn nhu cầu . + Tính chủ động trong hoạt động, đối lập với tính bị động. + Nói đến kết quả, hiệu quả của tính tích cực hoạt động, sự thích ứng tâm lý, sự cải tạo thay đổi của chủ thể với thế giới xung quanh. Cách giải thích, nhìn nhận nội hàm thuật ngữ tính tích cực ở trên hoàn toàn phù hợp với cơ sở triết học duy vật về tính tích cực đã xem xét, tạo ra sự thống nhất giữa triết học và tâm lý học về tính tích cực. Các nhà tâm lý học Mácxít cho rằng tính tích cực được đề cập và nhấn mạnh như là một đặc điểm chung của đời sống sinh vật, là động lực đặc biệt của mối liên hệ giữa sinh vật sống và hoàn cảnh, là khả năng đặc biệt của tồn tại sống giúp cơ thể thích ứng với môi trường. Tính tích cực gắn liền với hoạt động và hoàn cảnh bên ngoài được thể hiện như để hoàn thành và thực hiện hóa hoạt động. Nó thể hiện tính chế ước, chế định trạng thái bên trong của chủ thể, là sự thích ứng một cách chủ động với hoàn cảnh, môi trường sống bên ngoài, tính tích cực mang tính chất vượt khó khăn, trở ngại trong mọi hoàn cảnh theo mục đích của chủ thể, mang tính ổn định, bền vững của hoạt động tạo ra kiểu phản ứng đối với môi trường bên ngoài [45]. Quan điểm của các nhà tâm lý học Mácxít đề cập đến tính tích cực với nhiều góc độ khác nhau, nhưng tựu lại các quan điểm trên đều đề cập đến tính tích cực gắn liền với hoạt động, được thể hiện trong hoạt động và được biểu hiện trong những hành vi cụ thể của con người. Tính tích cực là sự sẵn sàng của chủ thể đối với hoạt động, là nhu cầu đối với hoạt động. Chính nhu cầu là nguồn gốc của tính tích cực. Tính tích cực là sự chủ động, là những hành động có ý thức 1 cách có chủ ý của chủ thể. Tính tích cực có thể được xem như là một phẩm chất xã hội của con người. Là một thuộc tính nhân cách của cá nhân được đặc trưng bởi sự chi phối mạnh mẽ của các hoạt động đang diễn ra đối với đối tượng, tính trương lực của trạng thái bên trong chủ thể ở thời điểm hành động, tính quy định của mục đích hành động trong hiện tại, tính bền vững tương đối của hành động trong sự tương quan với mục đích đã được thông qua. Nó gắn liền với trạng thái hoạt động , là năng lực thể hiện sự nỗ lực cố gắng ở sự chủ động sáng tạo có ý thức tác động qua lại với môi trường của chủ thể, tính tích cực bắt nguồn từ lợi ích nhu cầu của con người, được nảy sinh, hình thành và phát triển trong hoạt động. 1.1.1.2. Nguồn gốc và quá trình phát triển của tính tích cực Qua quá trình tìm hiểu khái niệm tính tích cực, chúng ta có thể nhận thấy tính tích cực của con người không tự nhiên mà có, đó không phải là năng lực vốn có khi con người được sinh ra. CácMác và Ănghen đã nhấn mạnh hoàn cảnh sống xã hội là yếu tố quyết định tính tích cực của cá nhân, nhưng đồng thời cũng cải tạo được hoàn cảnh đó : “Hoàn cảnh tạo ra con người trong chừng mực con người tạo ra hoàn cảnh”[26]. Như vậy, những tác động bên ngoài, đặc biệt là hoàn cảnh sống đã gây nên một phản ứng tâm lý tích cực hoặc phản ứng tiêu cực từ phía cá nhân. Tức là tác động đến nhân tố bên trong của cá nhân đó, mà nhân tố bên trong lại tồn tại dưới dạng nhu cầu, hứng thú, động cơ, phương hướng của sự hoạt động. Con người tồn tại và phát triển trong xã hội là do “dòng hoạt động” liên tục. Trong đó, lao động là hoạt động cơ bản, lao động trước hết là do nhu cầu của con người thúc đẩy mà có. Trong quá trình lao động sản xuất, chính lao động là nhân tố vừa làm phát triển nhu cầu, đồng thời làm nảy sinh nhu cầu mới cao hơn. Vì thế, nhu cầu là sự kích thích bên trong đầu tiên của bất cứ hoạt động nào. CácMác đã khẳng định con người sẽ chẳng làm gì cả nếu không có những nhu cầu của mình kích thích hành động, khi nó kết hợp với ý thức sẽ tạo nên động lực thúc đẩy hành vi của con người. V.I.LêNin đã nhận xét về tính tích cực, sáng tạo, cải tạo của hoạt động nhận thức và lý luận nhận thức của con người, ông đã diễn đạt nó bằng công thức “ Ý thức của con người không phải chỉ phản ánh thế giới khách quan mà còn tạo ra thế giới khách quan” [21, tr.235]. Đứng trước tự nhiên, trong cuộc sống xã hội, con người luôn tỏ thái độ và đưa ra một hành động khi đã nhận thức được về nó. Quá trình phản ánh của cá nhân về thế giới tự nhiên và đời sống xã hội là thông qua thái độ của cá nhân người đó. V.N.Miasixev là người đã phát triển khái niệm thái độ và lấy đó làm nguyên tắc giải thích tính tích cực cá nhân. Ông xuất phát từ chỗ cho rằng thái độ hình thành nên quá trình phản ánh và trên cơ sở quá trình phản ánh sẽ trực tiếp biểu hiện ra mức độ hoạt động và ở số lượng, chất lượng của hiệu suất của hoạt động [23]. Nếu trong cuộc sống, bất cứ hiện tượng nào tác động vào cá nhân mà có ý nghĩa đối với cá nhân sẽ trở thành đối tượng của thái độ tích cực của cá nhân đó. Tính biện chứng trong mối quan hệ qua lại giữa ý nghĩa xã hội và ý nghĩa cá nhân, giữa ý nghĩa chủ quan và ý nghĩa khách quan đã được N.E.Đôbrưnin vạch rõ, tác giả cho rằng ý nghĩa khách quan của những quan hệ nào đó khi đã trở thành ý nghĩa chủ quan của con người thì lúc đó chẳng những nó không bị yếu đi mà trái lại trở thành một nguồn quan trọng thúc đẩy con người hoạt động và đó chính là nhu cầu của con người. Nhu cầu là cơ sở, là cái khởi đầu trong quá trình con người hoạt động. Trong hoạt động con người nảy sinh nhu cầu cụ thể, rồi từ nhu cầu để tiến hành hoạt động tiếp theo nhằm mục đích cuối cùng. Bởi vậy, nhu cầu không những biểu hiện vai trò quyết định các điều kiện bên ngoài mà nó còn biểu hiện vai trò tính sáng tạo của ý thức trong sinh hoạt của con người. Ngoài những nhu cầu vật chất, con người còn có nhu cầu tinh thần, xã hội, các hứng thú, tình cảm, lý tưởng và những đòi hỏi của xã hội thúc đẩy con người hoạt động. Như vậy, hoạt động của cá nhân không chỉ được quy định bởi những nhu cầu, hứng thú mà còn bị quy định bởi những đòi hỏi và yêu cầu của xã hội. Việc đánh giá tốt của xã hội, biểu thị dư luận của tập thể là một kích thích mạnh mẽ và đôi khi chính nó là nguồn thúc đẩy tính tích cực hoạt động của cá nhân. Hình ảnh tương lai tươi sáng, ý thức về tính hiện thực của tương lai sẽ tạo ra tính tích cực của cá nhân, sẽ tạo ra cho cá nhân khả năng chịu đựng vượt qua những khó khăn để tiến tới mục đích đã định. Niềm tin hy vọng vào một tương lai tươi đẹp là một trong những kích thích căn bản thúc đẩy con người sống, tích cực hoạt động. Nhờ sự phác họa trước được hình ảnh của tương lai sẽ giúp con người hoạt động một cách có ý thức và có kết quả cao. Tính tích cực được tạo nên từ cái gốc của nhu cầu và đến lượt nó biểu hiện trong hoạt động, thúc đẩy hoạt động đạt tới mục đích để thỏa mãn các nhu cầu của con người. Chính việc thỏa mãn nhu cầu ấy lại hình thành và phát triển thành hứng thú. Như vậy hứng thú được phát triển trên cơ sở của nhu cầu và bị chi phối bởi những nhu cầu đó. Mặt khác nhu cầu và hứng thú lại là cơ sở hình thành nên động cơ. Động cơ chính là sức mạnh kích thích tính tích cực của cá nhân Tóm lại, nguồn gốc của tính tích cực là hứng thú, nhu cầu và động cơ nằm trong hoạt động chủ đạo của cá nhân, chính chúng mang lại hiệu quả cao trong hoạt động của con người. Cũng như tất cả mọi sự vật hiện tượng khác, tính tích cực của con người phát triển theo một trình tự từ thấp đến cao, từ thụ động đơn giản đến chủ động sáng tạo. Đó là quá trình tịnh tiến có chủ định nhưng không phải là sự phẳng lặng, chính nhờ hoạt động và thông qua hoạt động đã giúp con người thích nghi với hoàn cảnh tự nhiên và những đòi hỏi của đời sống xã hội. Đầu tiên là mức độ thích nghi, tức là sự biến đổi và phát triển của cơ thể về mặt hình thái và phương diện chức năng cho phù hợp với hoàn cảnh tự nhiên, sau đó sự xuất hiện của hệ thần kinh làm xuất hiện những phản ứng độc lập của cơ thể trước những tác động từ bên ngoài. Đó là phản ứng một cách thích hợp, tiết kiệm và có hiệu quả hơn đối với môi trường. Từ đó, hoạt động phản ứng lại với môi trường làm cho môi trường thích nghi với đòi hỏi của chủ thể tức là cải tạo thế giới tự nhiên mà con người đang sống. Thông qua hoạt động cải tạo tự nhiên bắt tự nhiên phục vụ mục đích của con người, thống trị tự nhiên thông qua và bằng chính hoạt động lao động của con người. Tính tích cực được hình thành và phát triển theo sự phát triển của lứa tuổi và theo sự tác động của cá nhân đối với môi trường sống trong xã hội loài người. Mới đầu, tính tích cực mờ nhạt, càng lớn tính tích cực và song song với nó là năng lực ý thức và tự ý thức được phát triển mạnh. Tuy nhiên, tính tích cực phát triển không đồng đều. Ở từng lứa tuổi và góc độ khác nhau tính tích cực phát triển khác nhau. Một cá nhân tích cực là một cá nhân hoạt động ở mức độ cao nhất nhằm thỏa mãn những nhu cầu của bản thân. Hoạt động lao động, nhất là hoạt động nhận thức là một trong những con đường phát triển mạnh mẽ nhất của tính tích cực. A.G.Côvaliôp và P.A.Ruđich khẳng định: “Tính tích cực được phát triển hoàn thiện nhất trong lao động, lao động tác động đến việc hình thành các phẩm chất của tính cách như tính bền vững của ý chí, khả năng duy trì chú ý lâu dài vào một đối tượng hoặc một hoạt động nào đó”[33]. Tóm lại, chúng ta có thể nhận thấy rằng quá trình hình thành và phát triển tính tích cực là quá trình thích ứng và cải tạo của con người đối với môi trường. Điều này được thể hiện trong hoạt động nhất là trong hoạt động nhận thức và trong việc cải tạo thế giới khách quan của con người. 1.1.1.3. Các cấp độ của tính tích cực Căn cứ vào việc huy động chủ yếu các chức năng tâm lý và dựa theo tính chất sáng tạo hay tái tạo của kết quả hoạt động G.I.Shukina và Trần Bá Hoành chia tính tích cực gồm 3 loại sau: - Tính tích cực tái hiện, bắt chước: Là do những yêu cầu từ bên ngoài tác động vào và chính những yêu cầu đó làm hình thành nên hoạt động nhận thức ở sinh viên. Tính tích cực tái hiện, bắt chước chủ yếu dựa vào trí nhớ, nhờ đó học sinh tái hiện, thể hiện lại những gì đã nhận thức, tái tạo lại những kiến thức đã tiếp thu, thực hiện những thao tác, kỹ năng mà giáo viên đã nêu. - Tính tích cực tìm tòi: Được đặc trưng bởi bình phẩm, phê phán, tìm tòi tích cực về mặt nhận thức, óc sáng kiến, lòng khát khao hiểu biết, hứng thú học tập. Tính tích cực tìm tòi không bị hạn chế trong khuôn khổ mà giáo viên đưa ra. - Tính tích cực sáng tạo: Được đặc trưng bởi sự khẳng định con đường riêng của mình, không giống hoặc phát triển con đường mà mọi người đã thừa nhận, đã trở thành chuẩn hóa để đạt được mục đích. Như vậy tính tích cực sáng tạo là mức độ cao nhất của tính tích cực nhận thức. Dựa vào hình thái của hoạt động, hành động, Skatkin, Đặng Thành Hưng đã chia tính tích cực như sau: - Một là, theo hình thái bên ngoài của tính tích cực học tập gồm có các hoạt động quan sát, khảo sát, ứng dụng, thực nghiệm, đánh giá, thay đổi, dịch chuyển…, được thể hiện ở nhịp độ, cường độ học tập cao, ở đó sinh viên rất năng động luôn hoạt động và hoàn thành những công việc được giao. - Hai là, theo hình thái bên trong học tập gồm các hoạt động trí óc như sự căng thẳng về trí lực, những hành động và thao tác tư duy như phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát hóa…các chức năng cảm xúc ý chí, các phản xạ thần kinh cấp cao, các biến đổi về cường độ của nhu cầu, hứng thú, động cơ, tình cảm. 1.1.2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề tính tích cực học tập 1.1.2.1. Trên thế giới Tính tích cực học tập của người học là một vấn đề đã đã được nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu và có mầm mống từ thời cổ đại. Nhà triết học Hylạp Xôcrat đưa ra phương pháp vấn đáp Ơrístic trong dạy học: Người thầy giáo là người dẫn dắt, gợi mở để học sinh đi tìm chân lý, hình thành tính tự lực và phát huy trí lực của họ. Ngay từ trước công nguyên (551-479) nhà triết học, nhà văn hóa, nhà giáo dục (Trung Quốc) Khổng Tử đã quan tâm đến dạy học làm sao phải phát huy được tính tích cực suy nghĩ cho trò. Ông nói: “Vật có bốn góc, bảo cho biết một góc mà không suy ra ba góc kia thì không dạy nữa. Hoặc ông yêu cầu học trò cố gắng tự suy nghĩ: “Học mà không suy nghĩ thì uổng công vô ích, suy nghĩ mà không học thì nguy hiểm”. Ở Châu Âu thế kỷ XVII (1592-1670) J.A Cômenki, trong tác phẩm “Lý luận dạy học vĩ đại” của mình đã đề cập đến tính tự giác, tính tích cực với tư cách là một trong những nguyên tắc dạy học quan trọng và cơ bản nhất. A.Đixtecvec, nhà giáo dục người Đức hết sức nhấn mạnh đến phát triển tính tích cực nhận thức của người học. Khi nghiên cứu về tính tích cực học tập – nhận thức các tác giả L.X. Vưgôtxki, X.L.Rubinxtêin, A.N.Lêônchiev, P.Ia.Galperin và Piaget cho rằng: Dựa trên quan điểm cá nhân luôn hoạt động, không hoạt động thì cá nhân không tồn tại trong môi trường tự nhiên và xã hội xung quanh mình. Chỉ có trong hoạt động thì tính tích cực cũng như tâm lý, ý thức của con người mới bộc lộ, nảy sinh, hình thành và phát triển. X.L.Rubinxtêin khẳng định : “Bất kỳ hoạt động nào của con người cũng xuất phát từ chỗ nó như một cá nhân, một chủ thể của hoạt động đó” . Chỉ có trong hoạt động và bằng hoạt động thì tính tích cực cũng như tâm lý, ý thức của con người mới bộc lộ, nảy sinh, hình thành và phát triển. A.N.Lêônchiev cho rằng: Sự khác biệt cơ bản giữa các quá trình thích nghi theo đúng nghĩa của nó và các quá trình tiếp thu, lĩnh hội là ở chỗ quá trình thích nghi sinh vật là quá trình thay đổi các thuộc tính của loài và năng lực cơ thể cũng như hành vi loài của cơ thể. Quá trình tiếp thu hay lĩnh hội thì khác, đó là quá trình mang lại kết quả là, cá thể tái tạo lại được những năng lực và chức năng người đã hình thành trong quá trình lịch sử [3]. Như vậy, chỉ bằng cách người thầy tổ chức cho học sinh tích cực học tập, khi đó học sinh mới “chuyển” tri thức của nhân loại thành tri thức bản thân. I.F.Kharlamôp trong tác phẩm “Phát huy tính tích cực của học sinh như thế nào” của mình, ông đã nêu lên một loạt những phương pháp, những thủ thuật như phép tương tự, phân tích - tổng hợp, quy nạp, tìm nguyên nhân gây ra hiện tượng, nhấn mạnh mâu thuẫn chứa đựng trong tài liệu nhằm kích thích và phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh [38]. V. Ôkôn trong cuốn “Những cơ sở của việc dạy học nêu vấn đề” cho rằng tính tích cực là lòng ham muốn hành động được nảy sinh một cách không chủ định và gây nên những biểu hiện bên ngoài hoặc bên trong của sự hoạt động, chủ thể đã ý thức được mục đích của hành động [12]. Dựa vào tư tưởng trên các nhà tâm lý học, giáo dục học G.I.Sukina, Nizamov.R.A, L.Aristôva, B.P. Exipop, I.I.Rodak… (Liên xô) đã nghiên cứu bản chất tính tích cực nhận thức, mối quan hệ giữa tính tích cực và tính độc lập nhận thức, phân loại tính tích cực nhận thức. Các nhà Tâm lý học, Giáo dục học phương Tây tiếp thu thành tựu nghiên cứu sinh lý học, triết học, tâm lý học Macxit đã coi học là một hoạt động. Trong tác phẩm “dạy trẻ học”của mình, Robert Fisher đã giới thiệu công trình nghiên cứu 10 chiến lược dạy học. Xuất phát từ quan điểm “những người học thành công không chỉ giàu kiến thức mà họ còn biết phải học thế nào”; mục đích của công trình là làm cho người học có tư duy để học tập có hiệu quả. Tác giả đã trình bày khung hình cho một chính sách học tập tích cực cho học sinh, sinh viên. Đó là, “1. Tư duy để học; 2. Đặt câu hỏi; 3. Lập kế hoạch; 4. Thảo luận; 5. Vẽ sơ đồ nhận thức; 6. Tư duy đa hướng; 7. Học tập hợp tác; 8. Kèm cặp; 9. Kiểm điểm; 10. Tạo nên một cộng đồng học tập”. Tác giả đã nêu lên các hình thức học tập hiệu quả và một hệ thống bài tập để học sinh, sinh viên bộc lộ, hình thành, phát triển các cách thức học tập đó, một thành phần của hoạt động học tập, đó là hành động tích cực lĩnh hội tri thức, kỹ năng, kỹ xảo của nhân loại chuyển thành tâm lý, ý thức của bản thân [32]. Carrol.E.Jzarl trong tác phẩm “Những cảm xúc của người” đã công bố công trình nghiên cứu về hệ thống thái độ của con người – thành phần không thể thiếu của tính tích cực của con người, bởi “có thể phán đoán vị trí xã hội trên bậc thang văn minh theo mức độ phổ biến tính tò mò trong các thành viên của nó, rằng sự phát triển và sự sụp đổ của các nền văn minh có liên quan ở mức độ nào đó, đến những bộ óc vĩ đại của những nền văn minh này theo đuổi khát vọng khái quát lý luận và tìm kiếm cái mới, chứ không phải là suy ngẫm những thành tựu của quá khứ” [4]. Tác giả đã trình bày ảnh hưởng chi phối của cảm xúc với ý thức, mức độ phát triển cao của tính tích cực. Tác giả còn nghiên cứu sâu sắc thành phần tâm lý quan trọng tính tích cực của con người mà biểu hiện từ mức độ thấp là “tính tò mò” và mức độ cao là “khát vọng nghiên cứu”, khao khát khám phá cũng như tính lựa chọn trong tri giác và chú ý …Trong tác phẩm này, tác giả đã tiếp thu thành tựu của các tác giải nghiên cứu về các hiện tượng trên một cách có chọn lọc, có phê phán như Freud, Tomkins, Murphy, Mc Dougall, Berlyne, Shand…[4] Các nhà tâm lý học ở Đức như H.Hipsơ, M.Forvec, S.Fanz…cũng đã nghiên cứu về thái độ, thái độ học tập và các biểu hiện của nó một cách công phu, cụ thể. Đặc biệt nghiên cứu của S.Fanz về những biểu hiện thái độ học tập tích cực đã được công nhận và sử dụng rộng rãi đó là: 1/ trên lớp chú ý nghe giảng; 2/ học bài và làm bài đầy đủ; 3/ cố gắng vươn lên học được nhiều; 4/ không vội vàng phản ứng tiêu cực nếu có chỗ nào chưa hiểu hoặc không nhất trí với bài giảng; 5/ đảm bảo kỷ luật để học tốt; 6/ cố gắng đạt thành tích học tập tốt và nâng cao thành tích học tập của mình một cách trung thực; 7/ thích độc lập thực hiện nhiệm vụ học tập; 8/ hăng hái nhiệt tình trong giờ thảo luận và chữa bài tập ; 9/ hoàn thành nhiệm vụ học tập mộtc cách nghiêm túc; 10/ giữ gìn tài liệu học tập cẩn thận. Cơ sở lý luận này đã được Đào Lan Hương vận dụng “nghiên cứu sự tự đánh giá phù hợp về thái độ học toán của sinh viên cao đẳng sư phạm Hà Nội” khá thành công [14], [15], [18]. Theo I.F.Kharlamôp thì “Học tập là quá trình nhận thức tích cực của học sinh” [3], trong đó giáo viên là người tổ chức và hướng dẫn việc học tập tạo nên điều kiện cần thiết để kích thích hoạt động nhận thức của học sinh. Học sinh phải nắm vững kiến thức và tự tổ chức việc học tập của mình, tự tái tạo tri thức của loài người thành tri thức của mình, qua đó tính tích cực được hình thành và phát triển. Chính vì vậy, “ Hoạt động học tập là hoạt động đặc thù của con người được điều khiển bởi mục đích tự giác là lĩnh hội tri thức, kỹ năng, kỹ xảo mới, những phương thức hành vi và những dạng hoạt động nhất định” [13]. Từ đó, có thể nhận thấy khái niệm hoạt động học tập hẹp hơn khái niệm hoạt đông nhận thức, tính tích cực của cá nhân được huy động và hướng vào một lĩnh vực, một môi trường cụ thể để giải quyết những nhiệm vụ cụ thể nhằm vào những đối tượng và mục tiêu đã xác định, bởi vậy ở trạng thái chuyên biệt có thể phân tích tính tích cực của người học thành 3 loại sau: + Tính tích cực nhận thức: Là trạng thái hay dạng phân hóa của tính tích cực cá nhân được hình thành và thực hiện trong quá trình nhận thức của chủ thể. Nó là tính tích cực chung được huy động để giải quyết nhiệm vụ nhận thức nhằm đạt các mục tiêu nhận thức. Tính tích cực nhận thức gồm 2 hình thái: - Hình thái bên trong gồm các hoạt động trí óc, tâm vận, các chức năng cảm xúc, ý chí, các biến đổi của nhu cầu, hứng thú, tình cảm… - Hình thái bên ngoài gồm các hoạt động quan sát, khảo sát ứng dụng thực nghiệm, đánh giá thay đổi và dịch chuyển đối tượng. + Tính tích cực trí tuệ là một thành phần cơ bản của tính tích cực cá nhân. Ở hình thái hoạt động bên trong thường được gọi là hoạt động trí tuệ. Nó là hạt nhân của tính tích cực nhận thức. Thái độ, trạng thái tâm lý của chủ thể trong hoạt động nhận thức sáng tạo, học tập cùng với tính tích cực nhận thức tạo nên nội dung chủ yếu của tính tích cực học tập . + Tính tích cực học tập bao gồm 2 hình thái: Bên trong và bên ngoài. Hình thái bên trong của tính tích cực học tập chủ yếu bao hàm các chức năng sinh học, sinh lý, tâm lý thể hiện rõ ở đặc điểm khí chất, ý chí, tình cảm, các chức năng và đặc điểm nhận thức như mức độ trí tuệ, tư duy, tưởng tượng. Hình thái bên ngoài của tính tích cực học tập bao hàm các chức năng, khả năng, sức mạnh thể chất và xã hội, thể hiện ở những đặc điểm hành vi, hành động di chuyển, vận động sinh vật và vật lý nhất là hành động ý chí. Nó được hình thức hóa bằng các yếu tố cụ thể như cử chỉ, hành vi, nhịp độ, cường độ hoạt động, sự biến đổi sinh lý mà chúng ta có thể quan sát được, đánh giá và đo đạc được . L.Aristôva cho rằng bản chất của tính tích cực nhận thức - học tập của người lớn nói chung và trẻ em nói riêng như là thái độ cải tạo của chủ thể đối với khách thể, đối với những sự vật hiện tượng trong thế giới khách quan [1]. Theo bà, tính tích cực học tập là một cấu trúc toàn vẹn gồm nhiều yếu tố cấu thành. Đó là: + Tính lựa chọn thái độ đối với đối tượng nhận thức (chủ thể tỏ thái độ một cách có ý thức với đối tượng nhận thức) + Chủ thể đặt ra cho mình mục đích, nhiệm vụ, cách thức cần giải quyết sau khi đã lựa chọn đối tượng nhận thức. + Chủ thể cải tạo đối tượng trong hoạt động nhằm giải quyết vấn đề: Chủ thể thực hiện hành động giải quyết nhiệm vụ chiếm lĩnh đối tượng nhận thức tạo ra sản phẩm của hoạt động học tập. Theo L.Aristôva, các thành tố này có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, tác động qua lại lẫn nhau. Bà viết : “Hoạt động mà thiếu những nhân tố này thì chỉ có thể nói đó là sự thể hiện trạng thái hành động nhất định của con người mà không thể là tính tích cực nhận thức được. Hiện tượng tích cực và trạng thái hành động tích cực của con người về bề ngoài giống nhau nhưng khác nhau về bản chất. Tính tích cực khi được thể hiện trong hoạt động cải tạo đòi hỏi phải thay đổi mà trước tiên là trong ý thức của chủ thể hành động. Trong khi đó, trạng thái hành động không đòi hỏi một sự cải tạo như vậy”[1]. Các thành tố này kết hợp với nhau tạo thành 2 hình thái cơ bản của tính tích cực học tập: Bên trong và bên ngoài. Tính tích cực học tập bên trong được thể hiện ở sự căng thẳng về trí lực, những hành động và thao tác nhận thức từ cảm giác, tri giác,…, đến tư duy, tưởng tượng đồng thời còn thể hiện ở nhu cầu bền vững đối với đối tượng nhận thức, ở thái độ độc lập ra quyết định trong những tình huống có vấn đề, tìm kiếm con đường, phương tiện để giải quyết vấn đề, sự độc đáo trong giải quyết vấn đề. Tính tích cực học tập bên ngoài được thể hiện ở đặc điểm hành vi như: Nhịp độ, cường độ học tập cao, người học rất năng động, luôn hoạt động và hoàn thành những công việc được giao với sự chú ý cao độ. I.F.Kharlamôp [20] cho rằng tính tích cực học tập được biểu hiện ở: + Khát vọng học tập (nhu cầu, hứng thú, động cơ) + Cố gắng trí tuệ. + Nghị lực cao. Có nhiều quan điểm khác nhau về tính tích cực học tập - Quan điểm thứ nhất: Coi tính tích cực như trạng thái của hoạt động. Theo Ô Kôn thì : “Tính tích cực là lòng ham muốn hành động được nảy sinh một cách không chủ định và gây nên những biểu hiện bên ngoài hoặc bên trong của hoạt động” [31, tr.38]. I.F.Kharlamôp: “Tính tích cực nhận thức là trạng thái hoạt động của học sinh, đặc trưng bởi khát vọng học tập, cố gắng trí tuệ và nghị lực cao trong quá trình nắm vững tri thức”[20, tr.43]. Các quan điểm trên cho ta thấy quá trình nhận thức trong học tập không phải nhằm phát hiện những điều mà loài người chưa biết, những gì mà nhân loại chưa khám phá ra mà là nhằm tái tạo lại tri thức loài người đã tìm ra và tích lũy được thành tri thức của riêng mình. Đó phải là hoạt động khám phá của người học đối với những hiểu biết mới với họ. Người học chỉ thực sự có được tri thức và nắm vững nó bằng chính hoạt động của bản thân, trong đó phải có những cố gắng về mặt trí tuệ. -Quan điểm thứ hai: Xem tính tích cực học tập là một dạng của tính tích cực nhận thức, ở đây xem “ Học tập là trường hợp riêng của sự nhận thức, đã được làm cho dễ dàng đi và được thực hiện dưới sự chỉ đạo của giáo viên” hay tính tích cực học tập là một hiện tượng sư phạm biểu hiện ở sự gắng sức cao về nhiều mặt trong hoạt động học tập [20, tr.16]. Bởi vậy, khi nói đến tính tích cực học tập thực sự là nói đến một dạng của tính tích cực nhận thức. - Quan điểm thứ ba: Các tác giả B.P.Êxipôp, Đặng Vũ Hoạt, Nguyễn Ngọc Bảo… xem tính tích cực nhận thức là thái độ cải tạo của chủ thể đối với khách thể thông qua việc huy động ở mức độ cao các chức năng tâm lý nhằm giải quyết vấn đề học tập nhận thức. Nó vừa là mục đích hoạt động vừa là phương tiện, điều kiện đạt mục đích, vừa là kết quả của hoạt động. - Quan điểm thứ tư: A.M.Machiukin cho rằng thành phần cơ bản của tính tích cực nhận thức là nhu cầu nhận thức và khả năng tự điều chỉnh hoạt động tìm kiếm , thái độ lựa chọn đối tượng, xác định mục đích, nhiệm vụ, cách thức và hành động cải tạo đối tượng. Một số nhà tâm lý học Việt nam cho rằng tính tích cực là một phẩm chất nhân cách điển hình của con người, trong đó các thành tố của tính tích cực là nhu cầu, hứng thú, động cơ, lý tưởng, niềm tin. Như vậy, nội dung tính tích cực học tập được các tác giả nghiên cứu sâu sắc và phát triển dần, ngày càng hoàn thiện hơn. Các tác giả đều cho rằng tính tích cực học tập của người học là sự huy động các chức năng tâm lý ở mức độ cao nhằm nhận thức được thế giới, biến tri thức của nhân loại thành tri thức mới của bản thân. Bằng hoạt động và thông qua hoạt động tích cực, chủ động chiếm lĩnh kinh nghiệm xã hội, chiếm lĩnh tri thức khoa học dưới sự tổ chức và điều khiển của người thầy giáo học sinh dần hoàn thiện tri thức của bản thân, làm chủ được mình, làm chủ được xã hội. 1.1.2.2. Ở trong nước Tính tích cực học tập của học sinh, sinh viên luôn được các nhà tâm lý học, giáo dục học, các nhà giáo có tâm huyết với nghề dạy học quan tâm nghiên cứu. Có thể kể đến một số công trình nổi bật của các tác giả: Ngay từ những năm 60 của thế kỷ XX, tác giả Phan Thị Diệu Vân đã nghiên cứu tính tích cực học tập của học sinh trong giờ học với công trình: “Làm cho học sinh tích cực, chủ động và độc lập sáng tạo trong giờ lên lớp”. Trong công trình nghiên cứu của mình, tác giả đã phân tích tính tích cực học tập không chỉ thể hiện trong các mặt quan sát, chú ý, tư duy, trí nhớ mà phải căn cứ vào cường độ, độ sâu, nhịp điệu của những hoạt động đó trong 1 thời gian nhất định [43, tr51]. 1960-1975 Bộ Giáo dục- Đào tạo tổ chức hội nghị tổng kết và phổ biến kinh nghiệm rèn luyện trí dục, trong đó đề cập đến việc giúp học sinh tự giác, tích cực học tập, làm cho học sinh tự giác tích cực học tập các bộ môn văn hóa . Nguyễn Ngọc Bảo với công trình nghiên cứu “Một vài suy nghĩ về khái niệm tính tích cực, tính độc lập nhận thức và mối liên hệ giữa chúng” [31], tác giả cho rằng tính tích cực nhận thức là thái độ cải tạo của chủ thể đối với khách thể thông qua sự huy động ở mức cao các chức năng tâm lý nhằm giải quyết những vấn đề học tập, nhận thức. Đặng Vũ Hoạt cho rằng tính tích cực học tập học tập biểu hiện ở chỗ huy động ở mức độ cao các chức năng tâm lý, đặc biệt là chức năng tư duy. Trong đó, sự kết hợp thống nhất giữa các yếu tố tâm lý nhận thức với các yếu tố tình cảm, ý chí càng linh hoạt bao nhiêu nhất thì ở người học tính tích cực càng cao bấy nhiêu [35]. Hồ Ngọc Đại với công trình “Tâm lý học dạy học’’ [13], ông cùng các cộng sự áp dụng lý thuyết của Ganpêrin, Encônhin, Đavưdôp, Piagiê để xây dựng công nghệ dạy học gồm 3 giai đoạn: + Thầy nghiên cứu khái niệm, chuyển ra ngoài, đối tượng hóa khái niệm. + Tổ chức cho học sinh thao tác trên đối tượng ở hình thái vật chất. + Học sinh nêu khái quát chuyển khái niệm từ bên ngoài vào trong , hình thành tri thức của mình. Thực chất của lý thuyết này là Algôrit hóa học tâp, phát huy tính tích cực. Thái Duy Tuyên đã tìm hiểu về tính hai mặt của tính tích cực (mặt tự phát và mặt tự giác), về nội dung, biểu hiện, nguyên nhân, mức độ biểu hiện của tính tích cực học tập cũng như vấn đề phát huy tính tích cực học tập của học sinh [40], [42]. Trần Bá Hoành lại cho ._.h họa về TLH qua sách, báo 4 Tham dự các câu lạc bộ có liên quan đến tâm lý 5 Mua sách báo về TLH 6 Theo dõi chương trình tư vấn tâm lý trên đài hoặc tivi 7 Hoạt động khác………………………………………… Câu 14. Những yếu tố dưới đây ảnh hưởng như thế nào đến tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của bạn? T T Yếu tố ảnh hưởng Mức độ ảnh hưởng Chút ít Vừa phải Nhiều 1 Nhu cầu nhận thức, động cơ, thái độ nghề nghiệp 2 Hứng thú nhận thức, hứng thú nghề nghiệp 3 Trình độ và năng lực nhận thức 4 Kinh nghiệm và vốn kiến thức hiện có 5 Tình trạng sức khỏe 6 Ý chí vươn lên trong học tập 7 Nội dung môn học 8 Vị trí, ý nghĩa của môn học đối với chuyên ngành đào tạo 9 Cách thức phân phối chương trình, sắp xếp thời khóa biểu 10 Cơ sở vật chất và điều kiện, phương tiện học tập 11 Phương pháp giảng dạy của GV 12 Thái độ giảng dạy của GV 13 Cách thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên 14 Môi trường xã hội xung quanh Câu 15: Theo bạn, những nguyên nhân nào sau đây làm cho sinh viên tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương? (có thể chọn nhiều ý trả lời)  Sinh viên ý thức được tầm quan trọng và ý nghĩa của việc học tập môn TLH đại cương  Sinh viên có động cơ học tập và thái độ nghề nghiệp đúng đắn  Nội dung môn học có những phần hay và hấp dẫn  Nội dung môn học dễ hiểu, sát với thực tiễn cuộc sống  Môn học cung cấp những kiến thức rất cần thiết cho chuyên ngành học  Cơ sở vật chất, điều kiện và phương tiện phục vụ việc dạy và học môn TLHĐC đầy đủ và hiện đại  Phương pháp giảng dạy của giảng viên hiện đại, dễ hiểu, gây được hứng thú học tập  Thái độ giảng dạy nhiệt tình, sự quan tâm, tôn trọng và giúp đỡ sinh viên của giảng viên  Giảng viên đánh giá kết quả học tập của sinh viên công bằng và khách quan  Bầu không khí tâm lý trong lớp học thoải mái và sôi động  Ý kiến khác…………………………………………………………………….. Câu 16: Theo bạn, những nguyên nhân nào sau đây làm cho sinh viên không tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương? (có thể chọn nhiều ý trả lời)  Sinh viên không ý thức được tầm quan trọng và ý nghĩa của việc học tập và nghiên cứu môn TLH đại cương  Sinh viên không có động cơ học tập và thái độ nghề nghiệp đúng đắn  Nội dung môn học nhàm chán  Nội dung môn học có những phần khó học, khó hiểu  Môn học không liên quan gì đến chuyên ngành học  Cơ sở vật chất, điều kiện và phương tiện phục vụ việc dạy và học môn TLHĐC thiếu thốn, lạc hậu  Phương pháp giảng dạy của giảng viên khó hiểu, không gây được hứng thú học tập  Thái độ giảng dạy thiếu nhiệt nhiệt tình, không quan tâm, tôn trọng và giúp đỡ sinh viên của giảng viên  Giảng viên đánh giá kết quả học tập của sinh viên không công bằng và thiếu khách quan  Bầu không khí tâm lý trong lớp học nặng nề, căng thẳng  Ý kiến khác…………………………………………………………………….. Câu 17. Qua quá trình học tập môn Tâm lý học đại cương, bạn có nhận xét gì về môn học?  Môn TLH đại cương là một môn học khó hiểu  Môn TLH đại cương là môn học dễ hiểu, hay và hấp dẫn  Môn TLH đại cương là môn học có ý nghĩa thiết thực, sát với thực tiến cuộc sống  Ý kiến khác…………………………………………………………………… Câu 18. Bạn đánh giá như thế nào về các yếu tố sau trong quá trình học tập môn TLH đại cương? TT Yếu tố Mức độ Không tốt BT Tốt 1 Cách sắp xếp việc giảng dạy môn TLH đại cương trong học kỳ và trong chương trình đào tạo 2 Cách sắp xếp số tiết học môn TLH đại cương trong một tuần 3 Cơ sở vật chất, điều kiện và phương tiện phục vụ việc dạy và học môn TLH đại cương 4 Sách giáo khoa và tài liệu tham khảo môn Tâm lý học đại cương 5 Phương pháp giảng dạy môn TLH đại cương của giảng viên 6 Thái độ giảng dạy của giảng viên 7 Cách thức kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của sinh viên Câu 19. Kết quả học tập môn Tâm lý học đại cương của bạn như thế nào?  Dưới TB (< 5)  TB, TB Khá (5 – 6.9)  Khá (7.0 – 7.9)  Giỏi (8,0 - 8,9)  Xuất sắc (9.0 - 10) Câu 20. Theo bạn, nhà trường cần phải làm gì để nâng cao tính tích cực học tập môn TLH đại cương của SV?  Cung cấp đầy đủ các trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học môn TLH đại cương  Thư viện trường cần có đầy đủ sách giáo khoa và tài liệu tham khảo về Tâm lý học đại cương cho sinh viên mượn đọc và nghiên cứu  Phân công những giảng viên chuyên ngành TLH tham gia giảng dạy môn TLH đại cương  Có những quy định nghiêm ngặt trong việc đánh giá kết quả học tập môn TLH đại cương của sinh viên  Tổ chức các cuộc thi Olympic về TLH đại cương  Thành lập câu lạc bộ những sinh viên yêu thích Tâm lý học Ý kiến khác…………………………………………………………………………… Câu 21. Theo bạn, giảng viên cần phải làm gì để nâng cao tính tích cực học tập môn TLH đại cương của SV?  Nâng cao nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng và ý nghĩa của môn TLH đại cương trong chương trình học  Kích thích nhu cầu, khơi gợi hứng thú nhận thức cho SV thông qua tất cả các giai đoạn của tiết lên lớp  GV cần quan tâm phát hiện và giúp SV hình thành động cơ, thái độ học tập đúng đắn  Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của SV  Đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên  Hướng dẫn phương pháp học tập môn Tâm lý học đại cương (bao gồm các phương pháp học tập trên lớp và các phương pháp tự học) cho SV  Ý kiến khác……………………………………………………………………….. Câu 22. Theo bạn, SV cần phải làm gì để nâng cao tính tích cực học tập môn TLH đại cương của bản thân?  Có nhận thức đúng đắn về vị trí và ý nghĩa của môn TLH đại cương trong chương trình học  Xây dựng động cơ và thái độ học tập đúng đắn  Có phương pháp học tập có hiệu quả  Ý kiến khác…………………………………………………………………………………… Xin bạn vui lòng cho biết một vài thông tin về bản thân: Giới tính:  Nam  Nữ Ngành học:  Kế toán  Quản trị kinh doanh  Luật  Ngữ văn Khmer PHỤ LỤC 2 PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN (Dành cho giảng viên) Để giúp cho việc thực hiện đề tài nghiên cứu “Tìm hiểu tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương của sinh viên hệ đại học trường Đại học Trà Vinh” đạt kết quả tốt nhất, xin quý thầy (cô) vui lòng cung cấp một số thông tin bằng cách đánh dấu X vào ô  và cột quý thầy (cô) cho là phù hợp với mình. Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của quý thầy (cô)! Câu 1. Theo thầy (cô), sinh viên có nhận thức như thế nào về tầm quan trọng của môn Tâm lý học đại cương? □ Rất quan trọng □ Quan trọng □ Không quan trọng Câu 2. Theo thầy (cô), sinh viên có nhận thức như thế nào về ý nghĩa của môn Tâm lý học đại cương? TT Ý nghĩa Mức độ Không đúng Có phần đúng Đúng 1 Giúp sinh viên có những hiểu biết về tâm lý của bản thân và của người khác 2 Có kiến thức về tâm lý để vận dụng vào trong giao tiếp và ứng xử nhằm đạt hiệu quả tốt nhất 3 Vận dụng kiến thức TLH để học tập các môn chuyên ngành một cách hiệu quả hơn 4 Vận dụng kiến thức TLH vào việc học tập, rèn luyện và phát triển tâm lý, nhân cách của bản thân 5 Có kiến thức về tâm lý để vận dụng vào nghề nghiệp tương lai 6 Vận dụng kiến thức TLH để giải thích các hiện tượng tâm lý trong cuộc sống hàng ngày một cách khoa học, chính xác 7 Các ý nghĩa khác (nếu có xin ghi tiếp): …………………………………………………… ………………………………………………… Câu 3. Theo thầy (cô), SV có mong muốn mở rộng, nâng cao tầm hiểu biết về TLH không?  Mong muốn  Bình thường  Không mong muốn Câu 4. Theo thầy (cô), vì những lí do gì mà sinh viên học tập môn TLH đại cương? TT Lý do Mức độ Ít Vừa Nhiều phải 1 Vì sinh viên khát khao được mở rộng tri thức, nâng cao hiểu biết về tâm lý học cho bản thân 2 Vì nội dung môn Tâm lý học đại cương có ý nghĩa đối với sinh viên 3 Vì sinh viên có hứng thú, niềm vui trong quá trình học tập môn học 4 Vì sinh viên muốn được điểm cao ở môn học 5 Vì phải thực hiện yêu cầu của GV 6 Vì phải học cho hoàn thành chương trình để đủ điều kiện tốt nghiệp 7 Vì mong muốn có kiến thức để vận dụng vào trong học tập và vào trong cuộc sống 8 Vì mong muốn có kiến thức để vận dụng vào nghề nghiệ tương lai 9 Vì mong muốn có cơ hội tìm việc làm tốt khi ra trường 10 Các lý do khác (nếu có xin ghi tiếp): ……………………………………………………… Câu 5. Thầy (cô) nhận thấy sinh viên học môn TLH đại cương với tâm trạng như thế nào?  Sảng khoái, vui vẻ, thích thú, thấy giờ học trôi qua nhanh  Bình thường, không vui vẻ, không thích thú cũng không buồn chán  Buồn chán, nặng nề, uể oải, thấy giờ học trôi qua chậm chạp, lâu hết giờ Câu 6. Thầy (cô) nhận thấy sinh viên thường có thái độ như thế nào khi học môn TLH đại cương,? TT Thái độ Mức độ Ít khi Thỉnh thoảng Thường xuyên 1 Tự giác, chủ động, độc lập trong học tập 2 Coi trọng việc học tập môn học và tìm đọc thêm các tài liệu về TLH 3 Tích cực học tập để đạt kết quả cao nhất 4 Không hài lòng với bản thân khi chưa hoàn thành nhiệm vụ học tập 5 Có ý thức phấn đấu, vươn lên đạt kết quả cao về môn TLH 6 Thái độ khác …………………………………………… …………………………………………………………. Câu 7. Thầy cô đánh giá như thế nào về mức độ hứng thú của sinh viên đối với các nội dung được giảng dạy trong môn Tâm lý học đại cương? TT Nội dung Mức độ Không thích Bình thường Thích 1 Chương 1. Tâm lý học là một khoa học 2 Chương 2. Cơ sở hình thành tâm lý người 3 Chương 3. Sự hình thành và phát triển Tâm lý – Ý thức 4 Chương 4. Hoạt động nhận thức 5 Chương 5. Tình cảm – Ý chí 6 Chương 6. Nhân cách Câu 8. Thầy (cô) nhận thấy SV thường có những biểu hiện như thế nào trong quá trình học môn TLH đại cương ở trên lớp? TT Biểu hiện Mức độ Ít khi Thỉnh thoảng Thường xuyên 1 Chú ý nghe giảng và ghi chép bài đầy đủ 2 Tích cực suy nghĩ, hăng hát phát biểu xây dựng bài 3 Tích cực tham gia các hoạt động khi thảo luận nhóm 4 Trao đổi, nêu thắc mắc với bạn bè và thầy cô trong giờ học 5 Sáng tạo trong học tập, diễn đạt theo cách hiểu của mình 6 Hoàn thành các bài tập, các nhiệm vụ ngay tại lớp 7 Ghi nhớ tốt những nội dung cơ bản, quan trọng ngay tại lớp 8 Có quyết tâm, ý chí vượt qua khó khăn trong học tập. 9 Rút kinh nghiệm để học tập tốt hơn 10 Các biểu hiện khác (nếu có xin ghi tiếp) ………………………………………………………….. Câu 9. Theo thầy (cô), các yếu tố dưới đây ảnh hưởng như thế nào đến tính tích cực học tập môn TLH đại cương của sinh viên? TT Yếu tố ảnh hưởng Mức độ ảnh hưởng Chút ít Vừa phải Nhiều 1 Nhu cầu nhận thức, động cơ, thái độ nghề nghiệp 2 Hứng thú nhận thức, hứng thú nghề nghiệp 3 Trình độ và năng lực nhận thức 4 Có kinh nghiệm và vốn kiến thức hiện có 5 Tình trạng sức khỏe 6 Ý chí vươn lên trong học tập 7 Nội dung môn học 8 Vị trí, ý nghĩa của môn học đối với chuyên ngành đào tạo 9 Cách thức phân phối chương trình, sắp xếp thời khóa biểu 10 Cơ sở vật chất và điều kiện, phương tiện học tập 11 Phương pháp giảng dạy của GV 12 Thái độ giảng dạy của GV 13 Cách thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên 14 Môi trường xã hội xung quanh Câu 10: Theo thầy/cô, những nguyên nhân nào sau đây làm cho sinh viên tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương? (có thể chọn nhiều ý trả lời)  Sinh viên ý thức được tầm quan trọng và ý nghĩa của việc học tập môn TLH đại cương  Sinh viên có động cơ học tập và thái độ nghề nghiệp đúng đắn  Sinh viên có năng lực nhận thức tốt  Sinh viên có ý chí, nghị lực trong học tập  Nội dung môn học có những phần hay và hấp dẫn  Nội dung môn học dễ hiểu, sát với thực tiễn cuộc sống  Môn học cung cấp những kiến thức rất cần thiết cho chuyên ngành học  Cơ sở vật chất, điều kiện và phương tiện phục vụ việc dạy và học môn TLHĐC đầy đủ và hiện đại  Phương pháp giảng dạy của giảng viên hiện đại, dễ hiểu, gây được hứng thú học tập  Thái độ giảng dạy nhiệt tình, sự quan tâm, tôn trọng và giúp đỡ sinh viên của giảng viên  Giảng viên đánh giá kết quả học tập của sinh viên công bằng và khách quan  Bầu không khí tâm lý trong lớp học thoải mái và sôi động  Ý kiến khác…………………………………………………………………….. Câu 11: Theo thầy/cô, những nguyên nhân nào sau đây làm cho sinh viên không tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương? (có thể chọn nhiều ý trả lời)  Sinh viên không ý thức được tầm quan trọng và ý nghĩa của việc học tập và nghiên cứu môn TLH đại cương  Sinh viên không có động cơ học tập và thái độ nghề nghiệp đúng đắn  Sinh viên có năng lực nhận thức kém  Sinh viên không có ý chí, nghị lực trong học tập  Nội dung môn học nhàm chán  Nội dung môn học có những phần khó học, khó hiểu  Môn học không liên quan gì đến chuyên ngành học  Cơ sở vật chất, điều kiện và phương tiện phục vụ việc dạy và học môn TLHĐC thiếu thốn, lạc hậu  Phương pháp giảng dạy của giảng viên khó hiểu, không gây được hứng thú học tập  Thái độ giảng dạy thiếu nhiệt nhiệt tình, không quan tâm, tôn trọng và giúp đỡ sinh viên của giảng viên  Giảng viên đánh giá kết quả học tập của sinh viên không công bằng và thiếu khách quan  Bầu không khí tâm lý trong lớp học nặng nề, căng thẳng  Ý kiến khác…………………………………………………………………….. Câu 12. Theo thầy (cô), nhà trường cần phải làm gì để nâng cao tính tích cực học tập môn TLH đại cương của SV? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………. Câu 13. Theo thầy (cô), GV cần phải làm gì để nâng cao tính tích cực học tập môn TLH đại cương của SV? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………. Câu 14. Theo thầy (cô), SV cần phải làm gì để nâng cao tính tích cực học tập môn TLH, từ đó mang lại kết quả học tập tốt hơn? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………. Xin quý thầy (cô) cho biết một vài thông tin về bản thân: Thâm niên giảng dạy: ……. năm Trình độ học vấn: Tiến sĩ Thạc sĩ Cao học Cử nhân Xin cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Quý thầy (cô)! PHỤ LỤC 3 PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN (Dành cho sinh viên) Để có cơ sở đề ra những biện pháp cần thiết nhằm giúp SV phát huy tính tích cực học tập môn TLHĐC, xin các bạn vui lòng cho biết ý kiến của mình về các vấn đề sau: Cảm ơn sự giúp đỡ của các bạn!! Câu 1. Theo bạn, những biện pháp chúng tôi nêu ra dưới đây có mức độ cần thiết như thế nào đối với việc phát huy tính tích cực học tập môn TLHĐC của SV? T T Các biện pháp Mức độ Ít cần thiết Bình thường Cần thiết 1 Kích thích nhu cầu, khơi gợi hứng thú nhận thức cho SV thông qua tất cả các giai đoạn của tiết lên lớp 2 GV cần quan tâm phát hiện và giúp SV hình thành động cơ, thái độ học tập đúng đắn 3 Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của SV 4 Đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá môn Tâm lý học. 5 Tăng cường cơ sở vật chất, cung cấp đầy đủ các trang thiết bị cho việc dạy và học môn TLH 6 Hướng dẫn phương pháp học bộ môn cho SV 7 Mỗi sinh viên đều có giáo trình môn Tâm lý học đại cương giống như nhau khi lên lớp và làm việc với giảng viên hướng dẫn môn học trên giáo trình của môn học 8 Thư viện trường cần có đủ sách báo, tạp chí... về Tâm lý học cho sinh viên đọc tham khảo 9 Động viên và giúp đỡ sinh viên vận dụng, ứng dụng kiến thức Tâm lý học đại cương đã học được vào cuộc sống bản thân 10 Giáo viên bộ môn cần tham vấn cho một số cá nhân sinh viên có khó khăn liên quan đến tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương Câu 2. Theo bạn, những biện pháp chúng tôi nêu ra dưới đây có mức độ khả thi như thế nào đối với việc phát huy tính tích cực học tập môn TLH của SV? T T Các biện pháp Mức độ Thấp TB Cao 1 Kích thích nhu cầu, khơi gợi hứng thú nhận thức cho SV thông qua tất cả các giai đoạn của tiết lên lớp 2 GV cần quan tâm phát hiện và giúp SV hình thành động cơ, thái độ học tập đúng đắn 3 Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của SV 4 Đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá môn Tâm lý học. 5 Tăng cường cơ sở vật chất, cung cấp đầy đủ các trang thiết bị cho việc dạy và học môn TLH 6 Hướng dẫn phương pháp học bộ môn cho SV 7 Mỗi sinh viên đều có giáo trình môn Tâm lý học đại cương giống như nhau khi lên lớp và làm việc với giảng viên hướng dẫn môn học trên giáo trình của môn học 8 Thư viện trường cần có đủ sách báo, tạp chí... về Tâm lý học cho sinh viên đọc tham khảo 9 Động viên và giúp đỡ sinh viên vận dụng, ứng dụng kiến thức Tâm lý học đại cương đã học được vào cuộc sống bản thân 10 Giáo viên bộ môn cần tham vấn cho một số cá nhân sinh viên có khó khăn liên quan đến tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương Xin bạn vui lòng cho biết một vài thông tin về bản thân: Giới tính:  Nam  Nữ Khối ngành học:  Kinh tế  Xã hội Chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của bạn! PHỤ LỤC 4 PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN (Dành cho giảng viên) Để có cơ sở đề ra những biện pháp cần thiết nhằm giúp SV phát huy tính tích cực học tập môn TLH, xin Quý thầy (cô) vui lòng cho biết ý kiến của mình về các vấn đề sau: Cảm ơn sự giúp đỡ của Quý thầy (cô)! 1. Theo thầy (cô), những biện pháp chúng tôi nêu ra dưới đây có mức độ cần thiết như thế nào đối với việc phát huy tính tích cực học tập môn TLH của SV? T T Các biện pháp Mức độ Ít cần thiết Bình thường Cần thiết 1 Kích thích nhu cầu, khơi gợi hứng thú nhận thức cho SV thông qua tất cả các giai đoạn của tiết lên lớp 2 GV cần quan tâm phát hiện và giúp SV hình thành động cơ, thái độ học tập đúng đắn 3 Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của SV 4 Đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá môn Tâm lý học. 5 Tăng cường cơ sở vật chất, cung cấp đầy đủ các trang thiết bị cho việc dạy và học môn TLH 6 Hướng dẫn phương pháp học bộ môn cho SV 7 Mỗi sinh viên đều có giáo trình môn Tâm lý học đại cương giống như nhau khi lên lớp và làm việc với giảng viên hướng dẫn môn học trên giáo trình của môn học 8 Thư viện trường cần có đủ sách báo, tạp chí... về Tâm lý học cho sinh viên đọc tham khảo 9 Động viên và giúp đỡ sinh viên vận dụng, ứng dụng kiến thức Tâm lý học đại cương đã học được vào cuộc sống bản thân 10 Giáo viên bộ môn cần tham vấn cho một số cá nhân sinh viên có khó khăn liên quan đến tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương 2. Theo thầy (cô), những biện pháp chúng tôi nêu ra dưới đây có mức độ khả thi như thế nào đối với việc phát huy tính tích cực học tập môn TLH của SV? T T Các biện pháp Mức độ Thấp Trung bình Cao 1 Kích thích nhu cầu, khơi gợi hứng thú nhận thức cho SV thông qua tất cả các giai đoạn của tiết lên lớp 2 GV cần quan tâm phát hiện và giúp SV hình thành động cơ, thái độ học tập đúng đắn 3 Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của SV 4 Đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá môn Tâm lý học. 5 Tăng cường cơ sở vật chất, cung cấp đầy đủ các trang thiết bị cho việc dạy và học môn TLH 6 Hướng dẫn phương pháp học bộ môn cho SV 7 Mỗi sinh viên đều có giáo trình môn Tâm lý học đại cương giống như nhau khi lên lớp và làm việc với giảng viên hướng dẫn môn học trên giáo trình của môn học 8 Thư viện trường cần có đủ sách báo, tạp chí... về Tâm lý học cho sinh viên đọc tham khảo 9 Động viên và giúp đỡ sinh viên vận dụng, ứng dụng kiến thức Tâm lý học đại cương đã học được vào cuộc sống bản thân 10 Giáo viên bộ môn cần tham vấn cho một số cá nhân sinh viên có khó khăn liên quan đến tính tích cực học tập môn Tâm lý học đại cương Xin quý thầy (cô) cho biết một vài thông tin về bản thân: Giới tính: Nam Nữ Thâm niên công tác: ……. năm Trình độ học vấn: GS.PGS Tiến sĩ Thạc sĩ Cử nhân Xin cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Quý thầy (cô)! PHỤ LỤC 5 MẪU BIÊN BẢN QUAN SÁT GIỜ HỌC 1. Họ và tên quan sát viên………………………… 2. Ngày quan sát: ………………………………….. 3. Lớp quan sát……………. ……………………… 4. Tổng số sinh viên của lớp………………………... 5. Đối tượng quan sát: Những biểu hiện thể hiện tính tích cực học tập của sinh viên 6. Nội dung quan sát và kết quả quan sát: STT NỘI DUNG QUAN SÁT KẾT QUẢ QUAN SÁT GHI CHÚ 1 Số sinh viên đi học đúng giờ 2 Số sinh viên đi học 3 Số sinh viên chăm chú nghe giảng và chép bài đầy đủ 4 Số sinh viên tích cực suy nghĩ, hăng hát phát biểu xây dựng bài 5 Số sinh viên tích cực tham gia các hoạt động khi thảo luận nhóm 6 Số sinh viên tích cực rao đổi, nêu thắc mắc với bạn bè và thầy cô trong giờ học Nhận xét chung .................................................................................................................. ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... PHỤ LỤC 6 MẪU BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU (DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG LÀ SINH VIÊN) Người phỏng vấn:………………………………………………………………….. Họ và tên sinh viên được phỏng vấn:…………………………………………… Ngành học:…………………………………………………………………………. Thời gian và địa điểm phỏng vấn:……………………………………………………… Nội dung phỏng vấn:Nhận thức, thái độ và hành vi học tập môn TLHĐC của sinh viên Câu 1. Theo bạn, việc học tập môn TLH trong chương trình đào tạo có quan trọng và cần thiết không? Tại sao? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 2. Theo bạn, việc học tập môn TLHĐC có ý nghĩa gì đối với sinh viên? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 3. Bạn có nhu cầu, mong muốn tìm hiểu về tri thức TLH không? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 4. Lý do nào thúc đẩy bạn tích cực học tập môn TLHĐC? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 5. Bạn có cảm thấy thích thú khi học tập môn TLHĐC không? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 6. Bạn nhận thấy các bạn sinh viên học môn TLHĐC với tâm trạng, cảm xúc như thế nào? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 9. Bạn có nhận xét gì về nội dung môn TLHĐC? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 10. Bạn nhận xét như thế nào về phương pháp giảng dạy môn TLHĐC của giảng viên? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 11. Bạn có lên lớp đầy đủ các giờ học môn TLHĐC? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 12. Bạn thấy các bạn sinh viên có biểu hiện như thế nào trong giờ học môn TLHĐC? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 13. Bạn có thường xuyên tự học hay tìm đọc thêm các tài liệu, giáo trình liên quan đến kiến thức Tâm lý học? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... …………Hết………. PHỤ LỤC 7 MẪU BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU (DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG LÀ GIẢNG VIÊN) Người phỏng vấn:………………………………………………………………….. Họ và tên giảng viên được phỏng vấn:…………………………………………… Thời gian và địa điểm phỏng vấn:……………………………………………………… Nội dung phỏng vấn:Nhận định của giảng viên về nhận thức, thái độ và hành vi học tập môn TLHĐC của sinh viên Câu 1. Theo thầy/cô, việc học tập môn TLHĐC có quan trọng và cần thiết với sinh viên không? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 2. Theo thầy/cô, việc học tập môn TLHĐC có ý nghĩa như thế nào đối với sinh viên? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 3. Thầy/cô nhận thấy sinh viên có nhu cầu, mong muốn tìm hiểu về tri thức TLH không? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 4. Theo thầy/cô, lý do nào thúc đẩy tích cực học tập môn TLHĐC của sinh viên? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 5. Thầy/cô nhận thấy sinh viên có thích thú khi học tập môn TLHĐC không? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 6. Thầy/cô nhận thấy các bạn sinh viên học môn TLHĐC với tâm trạng, cảm xúc như thế nào? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 9. Thầy/cô có nhận xét gì về nội dung môn TLHĐC? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 10. Thầy/cô nhận thấy tính tích cực học tập môn TLHĐC của sinh viên được biểu hiện ra bên ngoài như thế nào thông qua hành vi học tập? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 11. Theo thầy/cô, để học tập môn TLHĐC một cách hiệu quả thì sinh viên cần phải làm gì? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Câu 12. Theo thầy/cô, để nâng cao tính tích cực học tập của sinh viên cần phải thực hiên những giải pháp gì? ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... …………….Hết……………. ._.