TÌNH HÌNH KẾ TOÁN VÀ QUẢN LÝ TÀI SẢN CỐ ĐỊNH Ở Công ty XNK THUỶ SẢN MIỀN TRUNG

A. Lêi më ®Çu Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, buæi giao thêi cña nÒn kinh tÕ chuyÓn tõ c¬ chÕ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng dùa trªn c¬ së qu¶n lý cña Nhµ n­íc, ®ång thêi víi xu h­íng khu vùc hãa ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn t¹o mét vÞ trÝ v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng th× vÊn ®Ò t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) lµ vÊn ®Ò bøc thiÕt ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp còng nh­ cho c¶ nÒn kinh tÕ quèc doanh. Trong c¬ chÕ hiÖn nay, s¶n xuÊt vËt chÊt ph¶i ®i ®«i víi h¹ch to¸n kinh tÕ, ®Ó h¹ch to¸n kinh tÕ cã hiÖu qu¶ th× h¹ch to¸n TSC§ ®ãng vai trß quan träng trong doanh nghiÖp. V× vËy, viÖc theo dâi vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c t×nh h×nh t¨ng, gi¶m, hao mßn vµ hiÖu qu¶ sö dông cña tõng lo¹i tµi s¶n riªng biÖt lµ nhiÖm vô quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n vµ qu¶n lý TSC§. NhËn thøc ®­îc vai trß vµ tÇm quan träng cña TSC§ trong ho¹t ®éng kinh doanh, cïng víi sù gióp ®ì cña thÇy c« vµ c¸c anh chÞ trong c«ng ty nªn em chän ®Ò tµi: “ Tçnh Hçnh Kãú Toaïn Vaì Quaín Lyï Taìi Saín Cäú Âënh Åí Cäng Ty Xnk Thuíy Saín Miãön Trung”. Néi dung gåm cã 03 phÇn chÝnh: - PhÇn I : C¬ së lý luËn c¬ b¶n vÒ tµi s¶n cè ®Þnh - PhÇn II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n vµ qu¶n lý TSC§ ë C«ng ty XNK Thñy S¶n MiÒn Trung - PhÇn III : Nh÷ng biÖn ph¸p, ph­¬ng h­íng nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vµ qu¶n lý TSC§ ë C«ng ty B. Néi dung PhÇn I: C¬ së lý luËn c¬ b¶n vÒ tµi s¶n cè ®Þnh I. Sù cÇn thiÕt tæ chøc kÕ to¸n TSC§ 1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm TSC§ Kh¸i niÖm: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®­îc ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i héi ®ñ 3 ®iÒu kiÖn ®ã lµ t­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. TSC§ lµ yªó tè thø nhÊt ,®ã lµ nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt dïng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­ nhµ cöa, m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i… Tuy nhiªn kh«ng ph¶i tÊt c¶ nh÷ng t­ liÖu tiªu dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Òu lµ TSC§, mµ chØ cã nh÷ng tµi s¶n cã ®ñ nh÷ng tiªu chuÈn vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông theo chÕ ®é qu¶n lý TSC§ cña Nhµ n­íc míi lµ TSC§. Nh­ vËy,TSC§ lµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng chñ yÕu vµ c¸c tµi s¶n kh¸c cã gi¸ trÞ lín vµ thêi gian sö dông dµi theo quy ®Þnh trong chÕ ®é qu¶n lý TSC§ hiÖn hµnh. Theo chuÈn mùc kÕ tãan ViÖt Nam, ®Ó ®­îc coi lµ TSC§, tµi s¶n ph¶i ®ång thêi tháa m·n 4 tiªu chuÈn sau: - Ch¾c ch¾n thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ trong t­¬ng lai do tµi s¶n ®ã mang l¹i; - Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy; - Cã thêi gian sö dông ­íc tÝnh trªn 1 n¨m; - Cã ®ñ tiªu chuÈn gi¸ trÞ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh; Cô thÓ, theo chÕ ®é qu¶n lý, sö dông vµ trÝch khÊu hao TSC§ ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 206/2003/Q§-BTC ngµy 12/12/2003 cña Bé Tµi ChÝnh th× TSC§ ph¶i cã thêi gian sö dông tõ 01 n¨m trë lªn vµ cã gi¸ trÞ tõ 10.000.000 ®ång trë lªn. §Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh: Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, TSC§ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: - TSC§ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt vµ vÉn gi÷ ®­îc h×nh th¸i hiÖn vËt ban ®Çu cho ®Õn khi bÞ háng ph¶i lo¹i bá. Do ®Æc ®iÓm nµy TSC§ cÇn ®­îc theo dâi, qu¶n lý theo nguyªn gi¸, tøc lµ gi¸ trÞ ban ®Çu cña TSC§. - Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, TSC§ bÞ hao mßn dÇn vµ gi¸ trÞ cña nã chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do ®Æc ®iÓm nµy trong h¹ch to¸n TSC§ cÇn theo dâi gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§. 2. NhiÖm vô h¹ch to¸n TSC§: - Ghi chÐp , tæng hîp chÝnh x¸c, kÞp thêi sè l­îng, gi¸ trÞ TSC§ hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m vµ hiÖn tr¹ng TSC§ trong toµn doanh nghiÖp. TÝnh to¸n vµ ph©n bæ chÝnh x¸c møc khÊu hao TSC§ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi møc hao mßn TSC§ theo ®óng chÕ ®é hiÖn hµnh. - Tham gia lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a TSC§, gi¸m s¸t chi phÝ vµ kÕt qu¶ cña c«ng viÖc söa ch÷a. TÝnh to¸n, ph¶n ¸nh kÞp thêi chÝnh x¸c t×nh h×nh x©y dùng, trang bÞ thªm, ®æi míi n©ng cÊp hoÆc th¸o dì bít lµm t¨ng, gi¶m nguyªn gi¸ TSC§ còng nh­ t×nh h×nh thanh lý nh­îng b¸n TSC§. - H­íng dÉn kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ, c¸c bé phËn phô thuéc trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ TSC§, më c¸c sæ, thÎ kÕ to¸n cÇn thiÕt vµ h¹ch to¸n TSC§ ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. - Tham gia kiÓm kª, ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ yªu cÇu b¶o toµn vèn cè ®Þnh.LËp c¸c b¸o c¸o vÒ TSC§, tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh trang bÞ, huy ®éng vµ b¶o qu¶n sö dông TSC§ trong doanh nghiÖp. 3. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh: 3.1 Ph©n lo¹i: TSC§ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu thø, nhiÒu lo¹i, mçi lo¹i ®Òu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt, kü thuËt, c«ng dông, thêi gian sö dông… Ph©n lo¹i TSC§ lµ s¾p xÕp TSC§ thµnh tõng lo¹i, tõng nhãm theo nh÷ng ®Æc tr­ng nhÊt ®Þnh. §Ó thuËn tiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ kÕ to¸n TSC§ cÇn ph¶i ph©n lo¹i TSC§ theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau: Ph©n lo¹i theo h×nh th¸i biÓu hiÖn: - TSC§ h÷u h×nh: TSC§ h÷u h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n cã h×nh th¸i vËt chÊt do doanh nghiÖp n¾m gi÷ ®Ó sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ h÷u h×nh. + Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc + M¸y mãc thiÕt bÞ + Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ truyÒn dÉn + ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý +V­ên c©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm + TSC§ h÷u h×nh kh¸c - TSC§ v« h×nh: TSC§ v« h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt nh­ng x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ vµ do doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp dÞch vô hoÆc cho c¸c ®èi t­¬ng kh¸c thuª phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh. + QuyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n; + Nh·n hiÖu hµng hãa; +QuyÒn ph¸t hµnh; + PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh; + GiÊy phÐp vµ giÊy phÐp chuyÓn nh­îng; + B¶n quyÒn, b»ng s¸ng chÕ; + C«ng thøc vµ c¸ch thøc pha chÕ, kiÓu mÉu, thiÕt kÕ vµ vËt mÉu; + TSC§ v« h×nh kh¸c b) Ph©n lo¹i theo quyÒn së h÷u: TSC§ cña ®¬n vÞ ®­îc chia lµm 2 lo¹i: - TSC§ tù cã lµ c¸c TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh do mua s¾m x©y dùng vµ h×nh thµnh tõ nguån vèn ng©n s¸ch cÊp, cÊp trªn cÊp, nguån vèn vay, nguån vèn l­u ®éng, c¸c TSC§ nµy thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cã quyÒn sö dông l©u dµi vµ ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. - TSC§ ®i thuª lµ TSC§ cña doanh nghiÖp kh¸c ®­îc ®¬n vÞ thuª ®Ó sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh theo hîp ®ång ®· ký kÕt vµ cã thÓ chia lµm 02 lo¹i TSC§ thuª ngoµi nh­ sau: + TSC§ thuª tµi chÝnh: lµ c¸c TSC§ ®i thuª nh­ng doanh nghiÖp cã quyÒn kiÓm so¸t vµ sö dông l©u dµi theo c¸c ®iÒu kho¶n cu¶ hîp ®ång thuª. TSC§ thuª tµi chÝnh còng ®­îc coi lµ TSC§ cña doanh nghiÖp vµ ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, sö dông vµ trÝch khÊu hao nh­ c¸c TSC§ tù cã cña doanh nghiÖp. + TSC§ thuª ho¹t ®éng: lµ TSC§ thuª kh«ng tháa m·n bÊt cø ®iÒu kho¶n nµo cña hîp ®ång thuª tµi chÝnh. Bªn cho thuª chØ ®­îc qu¶n lý, sö dông trong thêi h¹n hîp ®ång vµ ph¶i hoµn tr¶ cho bªn cho thuª khi kÕt thóc hîp ®ång. Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh: - TSC§ mua s¾m, x©y dùng b»ng vèn ®­îc cÊp hoÆc vèn gãp cña c¸c cæ ®«ng, c¸c chñ doanh nghiÖp. - TSC§ mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn tù bæ sung cña doanh nghiÖp. - TSC§ h×nh thµnh b»ng nguån vèn vay - TSC§ h×nh thµnh b»ng nguån vèn khÊu hao - TSC§ nhËn vèn gãp liªn doanh. Ph©n lo¹i theo c«ng dông: - TSC§ dïng cho môc ®Ých kinh doanh: TSC§ thuéc lo¹i nµy ®­îc ph©n lo¹i chi tiÕt theo h×nh th¸i biÓu hiÖn thµnh TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh… - TSC§ dïng cho môc ®Ých phóc lîi, sù nghiÖp, an ninh, quèc phßng. - TSC§ b¶o qu¶n hé, gi÷ hé, cÊt gi÷ hé Nhµ n­íc. 3.2 §¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh: §¸nh gi¸ TSC§ lµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ TSC§ b»ng tiÒn theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, TSC§ ®­îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña chóng. a) X¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh: lµ toµn bé c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã ®­îc TSC§ h÷u h×nh tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®­a tµi s¶n ®ã vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông. - TSC§ h÷u h×nh mua s¾m: Nguyªn gi¸ Gi¸ mua C¸c kho¶n thuÕ TSC§ h÷u h×nh = (kh«ng bao gåm + kh«ng ®­îc hoµn l¹i + Chi phÝ kh¸c mua s¾m CK th­¬ng m¹i vµ gi¶m gi¸) C¸c kho¶n thuÕ kh«ng hoµn l¹i bao gåm: thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ nhËp khÈu, thuÕ GTGT ®èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Chi phÝ kh¸c bao gåm chi phÝ chuÈn bÞ mÆt b»ng, chi phÝ vËn chuyÓn vµ bèc xÕp ban ®Çu, chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö. + §èi víi TSC§ h÷u h×nh h×nh thµnh do ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n h×nh thµnh theo ph­¬ng ph¸p giao thÇu: Nguyªn gi¸ TSC§ = Gi¸ quyÕt to¸n Chi phÝ liªn quan LÖ phÝ c«ng tr×nh ®Çu t­ + kh¸c + tr­íc b¹ + §èi víi TSC§ h÷u h×nh mua s¾m ®­îc thanh tãan theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm: Nguyªn gi¸ TSC§ = Gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay t¹i thêi ®iÓm mua - TSC§ h÷u h×nh tù x©y dùng hoÆc tù chÕ: Gi¸ thµnh thùc tÕ cña TSC§ Chi phÝ Nguyªn gi¸ TSC§ = tù x©y dùng, tù chÕ + l¾p ®Æt, ch¹y thö TSC§ h÷u h×nh mua d­íi h×nh thøc trao ®æi: Gi¸ trÞ hîp lý C¸c kho¶n thuÕ Nguyªn gi¸ TSC§ = cña TSC§ + kh«ng ®­îc hoµn l¹i + Chi phÝ kh¸c - TSC§ h÷u h×nh ®­îc cÊp, ®­îc ®iÒu chuyÓn ®Õn: Gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§ ë ®¬n vÞ cÊp Nguyªn gi¸ TSC§ = hoÆc gi¸ trÞ ®¸nh gi¸ thùc tÕ + Chi phÝ bªn cña Héi ®ång giao nhËn nhËn TSC§ chi ra - TSC§ h÷u h×nh ®­îc cho, ®­îc biÕu, ®­îc tÆng, nhËn vèn gãp liªn doanh, nhËn l¹i vèn gãp, do ph¸t hiÖn thõa: Gi¸ trÞ TSC§ theo ®¸nh gi¸ Chi phÝ bªn Nguyªn gi¸ TSC§ = thùc tÕ cña Héi ®ång giao nhËn + nhËn TSC§ chi ra Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh: lµ tæng sè chi phÝ thùc tÕ vÒ thµnh lËp doanh nghiÖp, vÒ nghiªn cøu ph¸t triÓn, sè chi tr¶( ch­a cã thuÕ GTGT) ®Ó mua b»ng ph¸t minh, s¸ng chÕ…trong tr­êng hîp TSC§ v« h×nh sö dông vµo s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa vµ dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. Tr­êng hîp TSC§ v« h×nh sö dông vµo s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× nguyªn gi¸ cßn bao gåm c¶ thuÕ GTGT ph¶i tr¶ khi mua TSC§ v« h×nh. - TSC§ v« h×nh lo¹i mua s¾m : Nguyªn gi¸ Gi¸ mua C¸c kho¶n thuÕ TSC§ v« h×nh = thùc tÕ + kh«ng ®­îc hoµn l¹i + Chi phÝ kh¸c mua s¾m + §èi víi TSC§ v« h×nh mua s¾m ®­îc thanh tãan theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm: Nguyªn gi¸ TSC§ = Gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay t¹i thêi ®iÓm mua - TSC§ v« h×nh ®­îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp : Chi phÝ liªn quan trùc tiÕp Nguyªn gi¸ TSC§ = ®Õn kh©u thiÕt kÕ, thö nghiÖm, x©y dùng, s¶n xuÊt thö nghiÖm TSC§ v« h×nh mua d­íi h×nh thøc trao ®æi: Gi¸ trÞ hîp lý C¸c kho¶n thuÕ Nguyªn gi¸ TSC§ = cña TSC§ + kh«ng ®­îc hoµn l¹i + Chi phÝ kh¸c - TSC§ h÷u h×nh ®­îc cÊp, ®­îc biÕu, ®­îc tÆng : Gi¸ trÞ TSC§ theo ®¸nh gi¸ Chi phÝ bªn Nguyªn gi¸ TSC§ = thùc tÕ cña Héi ®ång giao nhËn + nhËn TSC§ chi ra - QuyÒn sö dông ®Êt: TiÒn chi ra ®Ó cã Chi phÝ ®Òn bï, gi¶i Nguyªn gi¸ TSC§ = quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p + phãng mÆt b»ng, san lÊp * KÕ to¸n TSC§ ph¶i triÖt ®Ó t«n träng nguyªn t¾c ghi theo nguyªn gi¸. Nguyªn gi¸ cña tõng ®èi t­îng ghi trªn sæ vµ b¸o c¸o kÕ to¸n chØ ®­îc x¸c ®Þnh mét lÇn khi t¨ng tµi s¶n vµ kh«ng thay ®æi trong suèt thêi gian tån t¹i cña TSC§ ë doanh nghiÖp ngo¹i trõ c¸c tr­êng hîp sau: - §¸nh gi¸ l¹i TSC§ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt - N©ng cÊp TSC§ - Th¸o dì mét hay mét sè bé phËn cña TSC§ Vµ khi thay ®æi nguyªn gi¸ TSC§, doanh nghiÖp ph¶i lËp biªn b¶n ghi râ c¸c c¨n cø thay ®æi vµ x¸c ®Þnh l¹i c¸c chØ tiªu nguyªn gi¸, gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n, sè khÊu hao lòy kÕ cña TSC§ vµ tiÕn hµnh h¹ch to¸n theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ = Nguyªn gi¸ TSC§ - Gi¸ trÞ hao mßn TSC§ II. H¹ch to¸n t¨ng, gi¶m TSC§ trong doanh nghiÖp: Trong qóa tr×nh häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, TSC§ cña doanh nghiÖp th­êng xuyªn biÕn ®éng. §Ó qu¶n lý tèt TSC§, kÕ to¸n cÇn ph¶i theo dâi chÆt chÏ, ph¶n ¸nh mäi tr­êng hîp t¨ng, gi¶m TSC§. TSC§ trong doanh nghiÖp t¨ng cã thÓ do c¸c nguyªn nh©n sau: mua s¾m, x©y dùng míi, nhËn vèn gãp liªn doanh, ®­îc cÊp, ®­îc tÆng, biÕu hoÆc thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª. 1. H¹ch tãan t¨ng TSC§: 1.1 Chøng tõ , thñ tôc h¹ch to¸n t¨ng TSC§: TSC§ t¨ng do bÊt cø nguyªn nh©n nµo ®Òu ph¶i do ban kiÓm nghiÖm TSC§ lµm thñ tôc nghiÖm thu, ®ång thêi cïng víi bªn giao lËp ” Biªn b¶n giao nhËn TSC§ cho tõng ®èi t­îng ghi TSC§” §èi víi TSC§ cïng lo¹i, giao nhËn cïng mét lóc, do cïng mét ®¬n vÞ chuyÓn giao th× cã thÓ lËp chung mét biªn b¶n. Sau ®ã, bé phËn kÕ to¸n cã nhiÖm vô sao cho mçi ®èi t­îng mét b¶n ®Ó l­u vµo hå s¬ riªng.Bé hå s¬ gåm cã biªn b¶n giao nhËn TSC§, hîp ®ång, hãa ®¬n mua TSC§ vµ c¸c chøng tõ kh¸c liªn quan. Hå s¬ TSC§ ®­îc lËp thµnh 02 bé: mét l­u ë phßng kü thuËt, mét ë phßng kÕ to¸n. 1.2 H¹ch tãan chi tiÕt t¨ng TSC§: * C¨n cø vµo hå s¬ TSC§, phßng kÕ tãan më thÎ TSC§ ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt TSC§ theo mÉu thèng nhÊt. ThÎ TSC§ ®­îc lËp thµnh 2 b¶n. B¶n chÝnh ®Ó t¹i phßng kÕ tãan theo dâi, ghi chÐp diÔn biÕn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§. B¶n sao ®­îc giao cho bé phËn sö dông TSC§ gi÷. Sau khi lËp xong, thÎ TSC§ ®­îc ®¨ng ký vµo sæ TSC§. Sæ TSC§ lËp chung cho toµn doanh nghiÖp mét quyÓn. ThÎ TSC§ sau khi lËp xong ph¶i ®­îc s¾p xÕp, b¶o qu¶n trong hßm thÎ TSC§ vµ giao cho c¸n bé kÕ to¸n TSC§ gi÷ vµ ghi chÐp theo dâi. H¹ch tãan tæng hîp t¨ng TSC§: Tµi kho¶n sö dông: H¹ch tãan tæng hîp t¨ng TSC§ h÷u h×nh vµ v« h×nh sö dông c¸c tµi kho¶n chñ yÕu sau: TK 211- TSC§ h÷u h×nh: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp theo nguyªn gi¸. * Néi dung vµ kÕt cÊu TK 211: Bªn nî: - Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh t¨ng do t¨ng TSC§ - §iÒu chØnh t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ do x©y l¾p, trang bÞ thªm hoÆc do c¶i t¹o n©ng cÊp. - §iÒu chØnh t¨ng nguyªn gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i Bªn cã: - Nguyªn gi¸ TSC§ gi¶m do TSC§ gi¶m - §iÒu chØnh gi¶m nguyªn gi¸ TSC§ - §iÒu chØnh gi¶m do ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ Sè d­ nî: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh hiÖn cã ë ®¬n vÞ * Tµi kho¶n 211 chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n: + TK 2112: Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc + TK 2113: M¸y mãc, thiÕt bÞ + TK 2114: Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn dÉn + TK 2115: ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý + TK 2116: C©y l©u n¨m, sóc vËt + TK 2118: TSC§ kh¸c TK 213- TSC§ v« h×nh: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ v« h×nh cña doanh nghiÖp theo nguyªn gi¸. * Néi dung vµ kÕt cÊu TK 213: Bªn nî: - Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh t¨ng Bªn cã: - Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh gi¶m Sè d­ nî: Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh hiÖn cßn ë ®¬n vÞ * Tµi kho¶n 213 cã b¶y tµi kho¶n cÊp hai: + TK 2131: QuyÒn sö dông ®Êt + TK 2132: QuyÒn ph¸t hµnh + TK 2133: B¶n quyÒn,b»ng s¸ng chÕ + TK 2134: Nh·n hiÖu hµng hãa + TK 2135: PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh + TK 2136: GiÊy phÐp vµ giÊy phÐp nh­îng quyÒn + TK 2138: TSC§ v« h×nh kh¸c b) H¹ch tãan tæng hîp t¨ng TSC§ b.1 TSC§ dïng cho ho¹t ®éng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ: - T¨ng TSC§ do mua s¾m míi: + Nî TK 211, TK 213 : Ghi t¨ng theo nguyªn gi¸ Nî TK 133(2) - ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ cña TSC§ Cã TK 111,112,331: Tæng gi¸ thanh to¸n + KÕt chuyÓn nguån: Nî TK : 414, TK 441- Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn, Nguån vèn ®Çu t­ XDCB Cã TK: 411- Nguån vèn kinh doanh * NÕu ®Çu t­ b»ng nguån vèn vay, nguån vèn kinh doanh, vèn khÊu hao th× kh«ng kÕt chuyÓn nguån. * Mua dïng cho ho¹t ®éng phóc lîi: Nî TK 4312: Quü phóc lîi Cã TK 4313: Quü phóc lîi ®· h×nh thµnh TSC§ * Mua dïng cho ho¹t ®éng sù nghiÖp, dù ¸n: Nî TK 461- Chi sù nghiÖp Cã TK 466- Nguån kinh phÝ h×nh thµnh TSC§ - T¨ng TSC§ do nhËp khÈu thiÕt bÞ( TSC§) ®­a vµo sö dông: + Nî TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh Cã TK 1112, TK 1122,TK 144,TK 331 Cã TK 3333: ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép + ThuÕ GTGT cña hµng nhËp khÈu trong tr­êng hîp nµy ®­îc khÊu trõ Nî TK 1332- ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ cña TSC§ Cã TK 33312- ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu - Mua TSC§ h÷u h×nh theo ph­¬ng ph¸p tr¶ chËm, tr¶ gãp: + Nî TK 211, 213 : TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh ( Nguyªn gi¸: ghi theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay) Nî TK 1332: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Nî TK 242: L·i do tr¶ chËm Cã TK 331- Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n( Tæng gi¸ thanh to¸n) + §Þnh kú, thanh tãan tiÒn cho ng­êi b¸n: Nî TK 331- Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n Cã TK 111,112: Gi¸ gèc vµ l·i tr¶ chËm + Ghi vµo chi phÝ sè l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp ph¶i tr¶ tõng kú: Nî TK 635- Chi phÝ tµi chÝnh Cã TK 242- Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n - Doanh nghiÖp ®­îc tµi trî, biÕu tÆng TSC§ ®­a vµo sö dông ngay cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: Nî TK 211,TK 213: TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸) Cã TK 111,TK 112,TK 331: C/ phÝ trùc tiÕp kh¸c lquan ®Õn TS ®ã Cã TK 711- Thu nhËp kh¸c - TSC§ h÷u h×nh tù chÕ: + Khi sö dông s¶n phÈm do doanh nghiÖp tù chÕ ®Ó chuyÓn thµnh TSC§ h÷u h×nh sö dông ngay cho ho¹t ®éng SXKD Nî TK 632- Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 155- Thµnh phÈm( nÕu xuÊt kho ra sö dông) Cã TK 154- Chi phÝ SXKD dë dang( tr­êng hîp kh«ng qua kho) + Ghi t¨ng TSC§: Nî TK 211- TSC§ h÷u h×nh(Nguyªn gi¸) Cã TK 512- Doanh thu néi bé( Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm) + Chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö: Nî TK 211- TSC§ h÷u h×nh Cã TK 111,Tk 112, TK 331… - TSC§ h÷u h×nh mua d­íi h×nh thøc trao ®æi: TSC§ h÷u h×nh t­¬ng tù lµ TSC§ h÷u h×nh cã c«ng dông t­¬ng tù, trong cïng lÜnh vùc kinh doanh. * Mua d­íi h×nh thøc trao ®æi víi TSC§ t­¬ng tù Nî TK 211, 213- TSC§HH, VH ( Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§HH, VH nhËn vÒ) Nî TK 214- Hao mßn TSC§( Gi¸ trÞ ®· khÊu hao cña TSC§ ®­a ®i trao ®æi) Cã TK 211, 213: TSC§ h÷u h×nh, v« h×nh ®­a ®i trao ®æi( Nguyªn gi¸) * Mua d­íi h×nh thøc trao ®æi víi TSC§ kh«ng t­¬ng tù: + Nî TK 811- Chi phÝ kh¸c( Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®­a ®i trao ®æi) Nî TK 214- Hao mßn TSC§( GÝa trÞ ®· khÊu hao) Cã TK 211, 213- TSC§ ( Nguyªn gi¸) + Nî TK 131- Ph¶i thu cña kh¸ch hµng( Tæng gi¸ thanh to¸n) Cã TK 711- Thu nhËp kh¸c( Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ ®­a ®i trao ®æi) Cã TK 3331- ThuÕ GTGT ph¶i nép + Khi nhËn TSC§ h÷u h×nh do trao ®æi: Nî TK 211, 213- TSC§ ( Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ nhËn ®­îc do trao ®æi) Nî TK 133- ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 131- Ph¶i thu cña kh¸ch hµng( Tæng gi¸ thanh to¸n) - Mua TSC§ h÷u h×nh lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc g¾n liÒn víi quyÒn sö dông ®Êt: Nî TK 211 TSC§ h÷u h×nh( Nguyªn gi¸-Chi tiÕt nhµ cöa, vËt kiÕn tróc) Nî TK 213 TSC§ v« h×nh( Nguyªn gi¸- Chi tiÕt quyÒn sö dông ®Êt) Nî TK 133- ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111, 112,131….. b.2 TSC§ dïng cho ho¹t ®éng SXKD hµng hãa, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp : - T¨ng TSC§ do mua s¾m míi: + Nî TK 211, TK 213 : Ghi t¨ng theo nguyªn gi¸ Cã TK 111,112,331: Tæng gi¸ thanh to¸n + KÕt chuyÓn nguån: Nî TK : 414, TK 441- Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn, Nguån vèn ®Çu t­ XDCB Cã TK: 411- Nguån vèn kinh doanh * NÕu ®Çu t­ b»ng nguån vèn vay, nguån vèn kinh doanh, vèn khÊu hao th× kh«ng kÕt chuyÓn nguån. * Mua dïng cho ho¹t ®éng phóc lîi: Nî TK 4312: Quü phóc lîi Cã TK 4313: Quü phóc lîi ®· h×nh thµnh TSC§ * Mua dïng cho ho¹t ®éng sù nghiÖp, dù ¸n: Nî TK 461- Chi sù nghiÖp Cã TK 466- Nguån kinh phÝ h×nh thµnh TSC§ - Mua TSC§ theo ph­¬ng ph¸p tr¶ chËm, tr¶ gãp: + Nî TK 211, 213: TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh ( Nguyªn gi¸: ghi theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay) Nî TK 242: L·i do tr¶ chËm Cã TK 331- Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n( Tæng gi¸ thanh to¸n) + §Þnh kú, thanh tãan tiÒn cho ng­êi b¸n: Nî TK 331- Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n Cã TK 111,112: Gi¸ gèc vµ l·i tr¶ chËm + Ghi vµo chi phÝ sè l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp ph¶i tr¶ tõng kú: Nî TK 635- Chi phÝ tµi chÝnh Cã TK 242- Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n Cã TK 211: TSC§ h÷u h×nh ®­a ®i trao ®æi( Nguyªn gi¸) - T¨ng TSC§ do nhËp khÈu thiÕt bÞ( TSC§) ®­a vµo sö dông: + Nî TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh Cã TK 1112, TK 1122,TK 144,TK 331 Cã TK 3333: ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép Cã TK 33312- ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu 2. H¹ch tãan gi¶m TSC§: TSC§ trong doanh nghiÖp cã thÓ gi¶m do c¸c nguyªn nh©n sau: nh­îng b¸n, thanh lý TSC§, ®em gãp vèn liªn doanh, tr¶ l¹i cho c¸c ®¬n vÞ tham gia liªn doanh, ph¸t hiÖn thiÕu khi kiÓm kª, chuyÓn thµnh c«ng cô, dông cô…. 2.1 Chøng tõ, thñ tôc vµ h¹ch tãan chi tiÕt gi¶m TSC§: Chøng tõ h¹ch tãan gi¶m TSC§ bao gåm: Biªn b¶n thanh lý TSC§ Biªn b¶n ®¸nh gi¸ TSC§ tham gia liªn doanh, biªn b¶n giao nhËn TSC§ Biªn b¶n kiÓm kª TSC§ vµ kÕt luËn cña Héi ®ång kiÓm kª Biªn b¶n, quyÕt ®Þnh xö lý TSC§ thiÕu vµ c¸c chøng tõ liªn quan Khi h¹ch tãan gi¶m TSC§, kÕ tãan ph¶i lµm ®Çy ®ñ thñ tôc quy ®Þnh ®èi víi tõng tr­îng hîp cô thÓ. H¹ch tãan chi tiÕt gi¶m TSC§ còng ph¶i ghi sæ, thÎ TSC§ t­¬ng tù nh­ tr­êng hîp t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh. 2.2 H¹ch tãan tæng hîp gi¶m TSC§ : a) H¹ch tãan nh­îng b¸n, thanh lý TSC§: a.1 Dïng cho SXKD: TSC§ thanh lý lµ nh÷ng TSC§ ®· l¹c hËu mµ kh«ng thÓ nh­îng b¸n ®­îc hay bÞ h­ háng kh«ng cã kh¶ n¨ng phôc håi. Khi nh­îng b¸n TSC§, doanh nghiÖp ph¶i thµnh lËp héi ®ång ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n TSC§ vµ tæ chøc nh­îng b¸n TSC§ theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh. §èi víi thanh lý TSC§, ®¬n vÞ ph¶i lËp Héi ®ång thanh lý ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thu håi khi thanh lý vµ lËp biªn b¶n thanh lý TSC§. - C¨n cø vµo chøng tõ nh­îng b¸n TSC§ hay chøng tõ thu tiÒn nh­îng b¸n, thanh lý TSC§ kÕ tãan ghi: + NÕu TSC§ thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: Nî TK 111,112,131 Cã TK 711 Cã TK 3331 + NÕu TSC§ thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: * Nî TK 111,112,131 Cã TK 711 Cuèi kú tÝnh ra thuÕ GTGT ph¶i nép * Nî TK 711 Cã TK 3331 - C¨n cø vµo biªn b¶n giao nhËn TSC§ hay biªn b¶n thanh lý TSC§, ghi gi¶m TSC§: Nî TK 214- Hao mßn TSC§: gi¸ trÞ hao mßn Nî TK 811- Chi phÝ kh¸c: gi¸ trÞ cßn l¹i Cã TK 211, 213- TSC§ : nguyªn gi¸ - Ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn nh­îng b¸n, thanh lý TSC§: + Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: Nî TK 811- Chi phÝ kh¸c Nî TK 133- ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111,331,112: Tæng gi¸ thanh to¸n + Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: * Nî TK 811- Chi phÝ kh¸c Cã TK 111,112,331: Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n a.2) TSC§ dïng cho nhu cÇu v¨n hãa, phóc lîi: - C¨n cø vµo biªn b¶n giao nhËn TSC§, biªn b¶n thanh lý TSC§, ghi gi¶m TSC§: Nî TK 4313- Qòy phóc lîi ®· h×nh thµnh TSC§ Nî TK 214- Hao mßn TSC§ Cã TK 211, 213- TSC§ a.3 ) Tr­êng hîp TSC§ dïng cho ho¹t ®éng sù nghiÖp dù ¸n: Nî TK 466- Nguån kinh phÝ ®· h×nh thµnh TSC§ Nî TK 214- Hao mßn TSC§ Cã TK 211, 213- TSC§ b) H¹ch tãan gãp vèn liªn doanh b»ng TSC§: Gãp vèn liªn doanh víi ®¬n vÞ kh¸c ®­îc coi lµ mét ho¹t ®éng ®Çu t­ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®Ó kiÕm lêi . Nh÷ng TSC§ h÷u h×nh ®em ®i gãp vèn liªn doanh víi ®¬n vÞ kh¸c kh«ng cßn thuéc quyÒn qu¶n lý vµ sö dông cña doanh nghiÖp, gi¸ trÞ cña chóng ®­îc xem lµ gi¸ trÞ vèn gãp liªn doanh vµ ®­îc theo dâi trªn TK 222- Gãp vèn liªn doanh. - C¨n cø vµo c¸c chøng tõ kÕ to¸n nh­ hîp ®ång, biªn b¶n giao nhËn TSC§, kÕ tãan ghi: Nî TK 222- Gãp vèn liªn doanh( ghi gi¸ trÞ vèn gãp do c¸c bªn liªn doanh ®¸nh gi¸) Nî TK 214- Hao mßn TSC§ Cã TK 211, 213- TSC§ Nî TK 412- Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i TS ( nÕu gi¸ trÞ vèn gãp cao h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i) Cã TK 412- Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i TS ( nÕu gi¸ trÞ vèn gãp thÊp h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i) III. H¹ch to¸n hao mßn vµ khÊu hao TSC§: Tµi kho¶n sö dông: TK 214 - Hao mßn TSC§ Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông do trÝch khÊu hao TSC§ vµ nh÷ng kho¶n t¨ng, gi¶m hao mßn kh¸c cña TSC§. KÕt cÊu: Bªn Nî: Gi¸ trÞ hao mßn TSC§ gi¶m do TSC§ gi¶m Bªn Cã: Gi¸ trÞ hao mßn TSC§ t¨ng do trÝch khÊu hao TSC§ vµ do c¸c nguyªn nh©n kh¸c D­ cã: Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ hiÖn cã ë ®¬n vÞ TK 214- Hao mßn TSC§ cã 3 TK cÊp 2: TK 2141 - Hao mßn TSC§ h÷u h×nh TK 2142 - Hao mßn TSC§ thuª tµi chÝnh TK 2143 - Hao mßn TSC§ v« h×nh TK 009 - Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sù h×nh thµnh, t¨ng, gi¶m vµ sö dông nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n cña doanh nghiÖp. KÕt cÊu: Bªn Nî: Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n t¨ng do: - TrÝch khÊu hao TSC§ - Thu håi vèn khÊu hao c¬ b¶n ®· ®iÒu chuyÓn hoÆc cho vay.. Bªn Cã: Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n gi¶m do: - §Çu t­, ®æi míi TSC§( mua s¾m, XDCB) - Tr¶ nî vay ®Çu t­ TSC§ - §iÒu chuyÓn vèn khÊu hao cho ®¬n vÞ kh¸c hoÆc cho vay….. D­ nî: Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n hiÖn cßn 2. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao vµ c¸ch tÝnh khÊu hao: cã 03 ph­¬ng ph¸p sau 2.1 Ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng: TSC§ tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc trÝch khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng Møc trÝch khÊu hao Nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh trung b×nh hµng n¨m = cña tµi s¶n cè ®Þnh Thêi gian sö dông Møc khÊu hao trung b×nh hµng th¸ng b»ng sè khÊu hao ph¶i trÝch c¶ n¨m chia cho 12 th¸ng. 2.2 Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh: TSC§ tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc trÝch khÊu hao theo ph­¬g ph¸p sè d­ gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh ph¶i tháa m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn sau: - lµ TSC§ ®Çu t­ míi - lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô lµm viÖc ®o l­êng, thÝ nghiÖm. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc cã c«ng nghÖ ®ßi hái ph¶i thay ®æi, ph¸t triÓn nhanh. Møc trÝch khÊu hao GÝa trÞ cßn l¹i cña hµng n¨m cña tµi s¶n = tµi s¶n cè ®Þnh x Tû lÖ khÊu hao nhanh cè ®Þnh Tû lÖ khÊu = Tû lÖ khÊu hao tµi s¶n X HÖ sè ®iÒu chØnh hao nhanh cè ®Þnh theo ph­¬ng ( %) ph¸p ®­êng th¼ng Tû lÖ khÊu hao tµi s¶n 1 cè ®Þnh theo ph­¬ng = X 100 ph¸p ®­êng th¼ng Thêi gian sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh 2.3 Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo sè l­îng, khèi l­îng s¶n phÈm: TSC§ tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc trÝch khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p nµy lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ tháa m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Trùc tiÕp tham gia ®Õn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm - X¸c ®Þnh ®­îc tæng sè l­îng, khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt theo c«ng suÊt thiÕt kÕ cña tµi s¶n cè ®Þnh. - C«ng suÊt sö dông thùc tÕ b×nh qu©n th¸ng trong n¨m tµi chÝnh kh«ng thÊp h¬n 50% c«ng suÊt thiÕt kÕ * X¸c ®Þnh møc trÝch khÊu hao trong th¸ng cña tµi s¶n cè ®Þnh: Møc trÝch khÊu hao = Sè l­îng s¶n X Møc trÝch khÊu hao trong th¸ng cña tµi phÈm s¶n xuÊt b×nh qu©n tÝnh cho s¶n cè ®Þnh trong th¸ng mét ®¬n vÞ s¶n phÈm Trong ®ã: Møc trÝch khÊu hao Nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n tÝnh cho mét = ®¬n vÞ s¶n phÈm S¶n l­îng theo c«ng suÊt thiÕt kÕ * Møc trÝch khÊu hao n¨m cña tµi s¶n cè ®Þnh b»ng tæng møc trÝch khÊu hao h¬n 12 th¸ng trong n¨m, hoÆc tÝnh theo c«ng thøc: Møc trÝch khÊu hao = Sè l­îng s¶n X Møc trÝch khÊu hao n¨m cña tµi phÈm s¶n xuÊt b×nh qu©n tÝnh cho s¶n cè ®Þnh trong n¨m mét ®¬n vÞ s¶n phÈm 3. H¹ch to¸n tæng hîp hao mßn vµ khÊu hao TSC§: - Hµng kú, khi trÝch khÊu hao TSC§ dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ tãan ph¶n ¸nh hao mßn TSC§ vµ chi phÝ khÊu hao TSC§: Nî TK 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK 641- Chi phÝ b¸n hµng Nî TK 642- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 214- Hao mßn TSC§ §ång thêi ghi: Nî TK 009: Nguån vèn khÊu hao - §èi víi TSC§ ®Çu t­ mua s¾m b»ng quü phóc lîi, dïng vµo ho¹t ®éng phóc lîi, ho¹t ®éng sù nghiÖp, cuèi niªn ®é míi tÝnh khÊu hao: Nî TK 4313- Quü phóc lîi ®· h×nh thµnh TSC§ Nî TK 466- Nguån kinh phÝ ®· h×nh thµnh TSC§ Cã TK 214- Hao mßn TSC§ IV. H¹ch to¸n söa ch÷a TSC§: KÕ to¸n söa ch÷a th­êng xuyªn TSC§: - Söa ch÷a th­êng xuyªn lµ söa ch÷a nhá, mang tÝnh chÊt b¶o tr×, b¶o d­ìng TSC§, chi phÝ söa ch÷a Ýt, thêi gian söa ch÷a ng¾n nªn chi phÝ söa ch÷a ®­îc tËp hîp trùc tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c bé phËn sö dông TSC§. S¬ ®å kÕ to¸n söa ch÷a th­êng xuyªn TSC§ TK 111,112,152,331 TK 627,641,642 TËp hîp chi phÝ söa ch÷a th­êng xuyªn tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ( tù lµm) (**)TËp hîp chi phÝ söa ch÷a th­êng xuyªn tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ( cho thÇu) TK 1331 ( *) TK 142 TËp hîp chi phÝ LÇn 1, 2 …ph©n bæ chi phÝ söa ch÷a söa ch÷a TX lín (*) - theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ (**) - theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp H¹ch to¸n söa ch÷a lín TSC§: a. Tµi kho¶n sö dông: - Tµi kho¶n 241- X©y dùng c¬ b¶n dë dang ViÖc söa ch÷a lín TSC§ th­êng cã chi phÝ söa ch÷a nhiÒu vµ ®­îc tiÕn hµnh theo kÕ ho¹ch, dù to¸n theo c«ng tr×nh söa ch÷a. §Ó tÝnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ thùc tÕ cho tõng c«ng tr×nh söa ch÷a lín, mäi chi phÝ ®­îc tËp hîp vµo tµi kho¶n 241( 2413)- Söa ch÷a lín TSC§, chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh söa ch÷a lín. Néi dung vµ kÕt cÊu cña TK 241- X©y dùng c¬ b¶n dë dang TK 241 Bªn nî: Bªn cã: + Chi phÝ ®Çu t­ x©y dùng mua s¾m + Gi¸ trÞ c«ng tr×nh hoµn thµnh TSC§ söa ch÷a lín TSC§ ph¸t sinh qua ®Çu t­ mua s¾m + Chi phÝ c¶i t¹o, n©ng cÊp TSC§ + Gi¸ trÞ c«ng tr×nh bÞ lo¹i bá khi quyÕt tãan ®­îc duyÖt Sè d­: - Chi phÝ XDCB vµ söa ch÷a lín + Gi¸ trÞ c«ng tr×nh hoµn thµnh dë dang ®­îc kÕt chuyÓn khi quyÕt to¸n - GÝa trÞ c«ng tr×nh XDCB vµ söa ch÷a lín ®· hoµn thµnh nh­ng ch­a bµn giao hoÆc ch­a quyÕt to¸n - Tµi kho¶n 241 cã 3 tµi kho¶n cÊp 2: + TK 2411 : mua s¾m TSC§ + TK 2412 : x©y dùng c¬ b¶n + TK 2413 : söa ch÷a lín TSC§ b) S¬ ®å h¹ch to¸n: s¬ ®å kÕ to¸n söa ch÷a lín TSC§ TK 111,112,152,334 TK 24 1 TK 335 TK 627,641,642 TËp hîp CPSCL K/c CPSCL TrÝch tr­íc CPSCL ( tù lµm) hoµn thµnh TK 331 tr­êng hîp trÝch tr­íc CPSCL TËp hîp CPSCL cho thÇu( **) Hoµn nhËp sè trÝch thõa TK 1421,242 Ph©n bæ kú 1,2…. TK 1331 KÕt chuyÓn CPSCL h/t (*) tr­êng hîp kh«ng trÝch Tr­íc CPSCL TrÝch bæ sung phÇn trÝch thiÕu (**) ; theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp (*) : theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ CPSCL: chi phÝ söa ch÷a lín CPSXKD: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n vµ qu¶n lý TSC§ ë C«ng ty XNK Thñy S¶n MiÒn Trung. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh: S¬ l­îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty: LÞch sö h×nh thµnh: Trong nh÷ng n¨m 1978-1980, nÒn kinh tÕ n­íc ta nãi chung, ngµnh thñy s¶n nãi riªng- r¬i vµo khñng ho¶ng nghiªm träng. Tr­íc sù sa sót nghiªm träng ®ã, ®­îc sù cho phÐp cña ChÝnh Phñ, ñy ban kÕ ho¹ch nhµ n­íc ®· cã c«ng v¨n sè 447 ngµy 18-04-1981 cho ngµnh thñy s¶n lµm thö c¬ chÕ míi víi néi dung” Nhµ n­íc giao nhiÖm vô kÕ ho¹ch nh­ng Nhµ n­íc kh«ng c©n ®èi ®ñ vèn cho ngµnh thñy s¶n. Do vËy, ngµnh thñy s¶n ph¶i xuÊt khÈu lÊy ®Ó tù lo, tù liÖu, tù c©n ®èi- tù trang tr¶i nh»m duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, lµm trßn nghÜa vô víi Nhµ n­íc, d­íi sù gi¸m s¸t cña Nhµ n­íc vµ n»m trong quü ®¹o x· héi chñ nghÜa”, “ ®­îc quyÒn sö dông ngo¹i tÖ, vay vèn ngo¹i tÖ, th«ng qua xuÊt khÈu ®Ó tù c©n ®èi- tù trang tr¶i, Nhµ n­íc kh«ng thu chªnh lÖch ngo¹i th­¬ng vµ còng kh«ng bï lç cho xuÊt khÈu thñy s¶n”. §ã lµ c¬ së ph¸p lý ban ®Çu ®Ó C«ng ty XNK Thñy S¶n MiÒn Trung x©y dùng m« h×nh lµm ¨n míi. §Çu n¨m 1983( ._.