Xử lý nước thải kênh Nhiêu Lộc - Thị nghè bằng tảo

Xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc-Thò Ngheø baèng taûo Nguyễn Thị Thảo Sương LÔØI CAÛM ÔN Toâi chaân thaønh baøy toû loøng caûm ôn ñeán Ts. Nguyeãn Vaên Tuyeân, ngöôøi ñaõ taän tình höôùng daãn, truyeàn ñaït cho toâi nhöõng kieán thöùc quyù baùu trong suoát thôøi gian hoïc taäp vaø nghieân cöùu. Trong quaù trình thöïc hieän luaän vaên, toâi thöôøng xuyeân nhaän ñöôïc: Söï quan taâm, giuùp ñôõ vaø ñoäng vieân tinh thaàn cuûa Quyù Thaày Coâ trong boä moân Di truyeàn – Thöïc vaät – Tieán hoaù cuõng nhö phoøng Sau ñaïi hoïc tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm TP.HCM. Söï giuùp ñôõ cuûa caùc anh chò kyõ sö vaø Ban Giaùm Ñoác Phaân vieän khaûo saùt quy hoaïch thuyû lôïi Nam Boä, vieän Pasteur TP.HCM, boä moân Ñòa chaát cô sôû vaø moâi tröôøng-Khoa ñòa chaát vaø daàu khí-Tröôøng Ñaïi hoïc Kyõ thuaät – TP.HCM. Söï hoã trôï nhieät tình cuûa Phoøng quaûn lyù taøi nguyeân nöôùc -Sôû Taøi nguyeân-Moâi tröôøng –TP.HCM. Söï quan taâm, giuùp ñôõ cuûa caùc anh chò vaø baïn beø cuøng khoaù hoïc. Cuoái cuøng, toâi xin gôûi lôøi tri aân ñeán gia ñình, baïn beø – nhöõng ngöôøi ñaõ uûng hoä vaø ñoäng vieân ñeå toâi hoaøn thaønh luaän vaên naøy. MUÏC LUÏC Trang Lôøi caùm ôn Muïc luïc Danh muïc caùc kyù hieäu Danh muïc caùc baûng Danh muïc caùc hình veõ, ñoà thò MÔÛ ÑAÀU ..................................................................................................... ...... 1 Chöông 1 – TOÅNG QUAN 1.1 Nhöõng vaán ñeà chung veà nöôùc thaûi ........................................................ ...... 4 1.1.1 Nöôùc thaûi sinh hoaït .................................................................. ...... 4 1.1.2 Nöôùc thaûi coâng nghieäp ............................................................. ...... 6 1.2 Caùc thoâng soá ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc thaûi ................................... ...... 8 1.3 Nhöõng bieän phaùp xöû lyù nöôùc thaûi........................................................... .... 12 1.3.1 Phöông phaùp xöû lyù cô hoïc ....................................................... .... 12 1.3.2 Phöông phaùp xöû lyù hoùa – lyù ..................................................... .... 13 1.3.3 Phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc ..................................................... .... 13 1.4 Vai troø cuûa taûo trong xöû lyù nöôùc thaûi ..................................................... .... 16 1.5 Caùc coâng trình nghieân cöùu xöû lyù nöôùc thaûi coù söû duïng taûo ................. .... 21 1.5.1 ÔÛ ngoaøi nöôùc............................................................................... .... 21 1.5.2 ÔÛ trong nöôùc .............................................................................. .... 21 1.6 Moät soá döï aùn caûi taïo keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø .............................. .... 21 Chöông 2 – ÑAËC ÑIEÅM TÖÏ NHIEÂN 2.1 Ñaëc ñieåm töï nhieân cuûa TP.HCM .......................................................... .... 25 2.1.1 Vò trí ñòa lyù ................................................................................. .... 25 2.1.2 Ñòa hình ...................................................................................... .... 25 2.1.3 Khí haäu ....................................................................................... .... 26 2.1.4 Thuûy vaên ..................................................................................... .... 27 2.1.5 Daân cö ......................................................................................... .... 29 2.1.6 Kinh teá ........................................................................................ .... 29 2.1.7 Giao thoâng .................................................................................. .... 30 2.2 Ñaëc ñieåm töï nhieân keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø ..................................... .... 31 2.2.1 Ñòa hình ...................................................................................... .... 31 2.2.2 Khí haäu ....................................................................................... .... 31 2.2.3 Thuûy vaên ..................................................................................... .... 33 2.2.4 Daân cö ......................................................................................... .... 34 2.2.5 Giao thoâng .................................................................................. .... 34 2.3. Hieän traïng tieâu thoaùt nöôùc keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø ....................... .... 34 Chöông 3 – PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 3.1. Thôøi gian thöïc hieän .................................................................................. .... 36 3.2. Caùc ñòa ñieåm thu maãu ............................................................................. .... 36 3.3. Thu vaø xöû lyù maãu .................................................................................... .... 38 3.4. Phöông phaùp nuoâi caáy ............................................................................. .... 39 3.5. Nghieân cöùu .............................................................................................. .... 39 Chöông 4 – KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN 4.1. Xaùc ñònh theå loaïi nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø ..................... .... 41 4.2. Giai ñoaïn ñieàu tra cô baûn ....................................................................... .... 43 4.3. Giai ñoaïn nuoâi thöû nghieäm ..................................................................... .... 44 4.3.1 Nguoàn gioáng caáy vaøo nöôùc thaûi ................................................ .... 44 4.3.2 Maät ñoä gioáng caáy vaøo nöôùc thaûi ............................................... .... 45 4.4. Giai ñoaïn nuoâi caáy chính thöùc ................................................................ ... 45 4.4.1. Ñaùnh giaù caùc chæ soá thuûy-lyù-hoùa trong quaù trình xöû lyù ............ .... 45 4.4.2. Söï bieán ñoäng caùc chæ soá thuûy-hoùa trong quaù trình xöû lyù ......... .... 56 4.4.3. Ñaùnh giaù caùc chæ soá sinh hoïc trong quaù trình xöû lyù ................. .... 64 4.4.3.1. Chæ soá E.coli ................................................................ .... 64 4.4.3.2. Cô caáu thaønh phaàn loaøi sau xöû lyù ............................... .... 65 4.4.3.3. Tính söùc saûn xuaát ban ñaàu cuûa heä (Primary productivity) .............................................................. …70 4.4.3.4. Xaùc ñònh caùc nhoùm, ngaønh taûo chieám öu theá ôû moãi noàng ñoä ...................................................................................... .... 71 4.4.3.5. Xaùc ñònh ñoä phì baèng tyû leä caùc nhoùm taûo .................. .... 74 4.4.3.6. Xaùc ñònh ñoä ña daïng veà loaøi (Species diversity) cuûa caùc maãu nöôùc thaûi sau xöû lyù ............................................. .... 76 4.4.3.7. Thoáng keâ caùc loaøi taûo ñaõ nghieân cöùu ........................ .... 78 KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ ............................................................................. .... 92 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO .................................................................................... .... 96 PHUÏ LUÏC .............................................................................................................. .... 99 DANH MUÏC CAÙC KYÙ HIEÄU BOD5 (Biological oxygen demand): nhu caàu oxy sinh hoùa COD (Chemical oxygen demand): nhu caàu oxy hoùa hoïc DO (Dissolved oxygen): ñoä oxy hoøa tan Ec (Electric conductivity): ñoä daãn ñieän TSS (Total suspended solid): chaát raén lô löûng DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Baûng Trang Baûng 1.1. Thaønh phaàn ñaëc tröng cuûa caùc loaïi nöôùc thaûi sinh hoaït chöa xöû lyù ..... ...... 5 Baûng 1.2. Thaønh phaàn nöôùc thaûi cuûa moät soá lónh vöïc coâng nghieäp cheá bieán noâng saûn, thöïc phaåm ................................................................... ...... 7 Baûng 1.3. Danh luïc taûo thöôøng coù maët trong caùc ao xöû lyù nöôùc thaûi nhieät ñôùi .... ... 18 Baûng 1.4. Danh luïc taûo xöû lyù kim loaïi naëng coù trong nöôùc thaûi............................ .... 19 Baûng 1.5. Danh luïc taûo chæ thò ñoä baån ôû Vieät Nam ............................................... .... 20 Baûng 1.6. Keát quaû xöû lyù baèng ao sinh hoïc moät soá loaïi nöôùc thaûi coâng nghieäp ôû Ñöùc ...................................................................... .... 22 Baûng 2.1. Nhieät ñoä trung bình thaùng (oC) .............................................................. .... 32 Baûng 2.2. Löôïng möa trung bình thaùng (mm/thaùng) ............................................. .... 32 Baûng 2.3. Ñoä aåm töông ñoái trung bình thaùng (%) ................................................. .... 33 Baûng 2.4. Böùc xaï maët trôøi trung bình haèng ngaøy (cal/cm2) .................................. .... 33 Baûng 3.1. Toùm taét löôïng maãu nghieân cöùu ............................................................. .... 37 Baûng 4.1. Keát quaû phaân tích chæ soá thuûy-hoùa nöôùc thaûi keânh Nhieâu loäc – Thò ngaøy 3/01/06 ..................................................... .... 41 Baûng 4.2. Cô caáu thaønh phaàn loaøi taûo ôû TP.HCM (Keát quaû ñieàu tra cô baûn) ...... ... 43 Baûng 4.3. Cô caáu thaønh phaàn loaøi taûo ôû keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø ................ .... 43 Baûng 4.4. Maät ñoä caù theå taûo trong 3 nguoàn gioáng ñieån hình ................................ .... 45 Baûng 4.5. Keát quaû phaân tích caùc thoâng soá thuûy-lyù-hoùa cuûa nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø tröôùc vaø sau xöû lyù ........................ .... 46 Baûng 4.6. Baûng ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc (theo X.M.Drachev) .......................... .... 47 Baûng 4.7. Giaù trò giôùi haïn cho pheùp caùc thoâng soá oâ nhieãm ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït ...................................................................................... .... 50 Baûng 4.8. Giaù trò giôùi haïn cho pheùp caùc thoâng soá vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc maët .............................................................. .... 51 Baûng 4.9. Giaù trò giôùi haïn cho pheùp caùc thoâng soá vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi coâng nghieäp ....................................... .... 53 Baûng 4.10. Giôùi haïn caùc traïng thaùi dinh döôõng ..................................................... .... 55 Baûng 4.11. Giaù trò DO (ppm) trong quaù trình xöû lyù theo caùc nguoàn gioáng .......... .... 56 Baûng 4.12. Giaù trò DO (ppm) trong quaù trình xöû lyù theo caùc noàng ñoä nöôùc thaûi .. .... 57 Baûng 4.13. Giaù trò DO (%) trong quaù trình xöû lyù ôû 2 muøa .................................... .... 58 Baûng 4.14. Giaù trò DO (ppm) trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi taïi 3 ñòa ñieåm treân keânh ..................................................................................... .... 59 Baûng 4.15. Giaù trò pH trong quaù trình xöû lyù ôû 2 muøa ............................................ .... 60 Baûng 4.16. Giaù trò pH trong quaù trình xöû lyù theo caùc noàng ñoä nöôùc thaûi ............. .... 61 Baûng 4.17. Giaù trò Ec trong quaù trình xöû lyù ôû 2 muøa.............................................. .... 62 Baûng 4.18. Giaù trò Ec trong quaù trình xöû lyù theo caùc noàng ñoä nöôùc thaûi .............. ... 63 Baûng 4.19. Keát quaû phaân tích chæ soá E.coli treân keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø ......... 64 Baûng 4.20. Keát quaû phaân tích chæ soá E.coli cuûa moät soá keânh tieâu thoaùt ôû TP.HCM vaøo muøa khoâ-naêm 2006 ............................................... ... 65 Baûng 4.21. Cô caáu, thaønh phaàn loaøi taûo sau xöû lyù ................................................. ... 65 Baûng 4.22. Danh luïc caùc loaøi taûo chæ thò ñoä baån coù trong nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø sau xöû lyù ................................................ .... 66 Baûng 4.23. Giaù trò cuûa chæ soá Primary Productivity cuûa heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò ngheø.................................................................. ... 70 Baûng 4.24. Xaùc suaát tìm thaáy moãi ngaønh taûo trong heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø theo caùc noàng ñoä nöôùc thaûi ......... .... 72 Baûng 4.25. Moái töông quan giöõa caáu truùc taûo vaø ñoä phì ....................................... ... 74 Baûng 4.26. Söï bieán thieân ñoä phì cuûa heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø theo noàng ñoä .......................................... ... 75 Baûng 4.27. Söï bieán thieân ñoä phì cuûa heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø ôû 2 muøa ............................................................ .... 76 Baûng 4.28. So saùnh ñoä ña daïng veà loaøi (d) ôû 2 muøa ............................................. .... 77 Baûng 4.29. Söï bieán thieân giaù trò (d) cuûa heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø theo noàng ñoä ......................................... .... 77 Baûng 4.30. Danh luïc caùc loaøi taûo tham gia xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø ................................................................ .... 78 DANH MUÏC CAÙC HÌNH VEÕ, ÑOÀ THÒ Hình Trang Hình 1.1. Baûn ñoà keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø vaø caùc vò trí laáy maãu treân keânh . .. …3 Hình 1.2. Sô ñoà toùm taét caùc phöông phaùp sinh hoïc xöû lyù nöôùc thaûi ..................... .... 16 Hình 3.1. Ao caù quaän 8 – TP.HCM ........................................................................ .... 36 Hình 3.2. Thu maãu taûo taïi ao caù quaän 8 ................................................................ .... 36 Hình 3.3. Thu maãu taûo taïi ao caàu Bình Taân .......................................................... .... 37 Hình 4.1. Sô ñoà thuûy hoùa R.Maucha ...................................................................... .... 42 Hình 4.2. Nuoâi thöû nghieäm ôû caùc noàng ñoä ............................................................ .... 44 Hình 4.3. Nuoâi thöû nghieäm vôùi caùc nguoàn gioáng .................................................. .... 44 Hình 4.4. Nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø sau 4 ngaøy xöû lyù ..................... .... 45 Hình 4.5. Ñoà thò söï bieán thieân giaù trò DO (ppm) trong heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø theo caùc nguoàn gioáng ..................... .... 56 Hình 4.6. Ñoà thò söï bieán thieân giaù trò DO (ppm) trong heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø theo caùc noàng ñoä nöôùc thaûi ........... .... 57 Hình 4.7. Ñoà thò söï bieán thieân giaù trò DO (%) trong heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø ôû 2 muøa ........................................... .... 58 Hình 4.8. Ñoà thò söï bieán thieân giaù trò DO (ppm) trong heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø taïi caùc ñòa ñieåm khaùc nhau ............ .... 59 Hình 4.9. Ñoà thò söï bieán thieân giaù trò pH trong heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø ôû 2 muøa .................................................... .... 60 Hình 4.10. Ñoà thò söï bieán thieân giaù trò pH trong heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø theo caùc noàng ñoä nöôùc thaûi ..................... .... 61 Hình 4.11. Ñoà thò söï bieán thieân giaù trò Ec trong heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø ôû 2 muøa .................................................... .... 62 Hình 4.12. Ñoà thò söï bieán thieân giaù trò Ec trong heä xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø theo noàng ñoä nöôùc thaûi ........................... .... 63 Hình 4.13. Hình aûnh moät soá loaøi taûo chæ thò Mesosaprobe coù trong nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø sau xöû lyù .................................. .... 67 Hình 4.14. Hình aûnh moät soá ñoäng vaät khoâng xöông soáng coù trong nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø sau xöû lyù ......................................... .... 69 Hình 4.15. Phöông phaùp bình saùng toái ................................................................... .... 70 Hình 4.16. Moät soá hình aûnh minh hoïa söï xuaát hieän caùc toå hôïp taûo khaùc nhau ôû moãi noàng ñoä ................................................................................ .... 73 1 MÔÛ ÑAÀU 1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi Keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø laø coáng khoång loà tieáp nhaän nöôùc thaûi cuûa toaøn TP.HCM. Hôn nöõa keânh coøn ñoùng vai troø quan troïng hình thaønh neân boä maët caûnh quan cuûa thaønh phoá. Ñaõ coù raát nhieàu döï aùn ñeå caûi taïo keânh vôùi soá voán ñaàu tö raát lôùn. Hieän taïi, döï aùn “Veä sinh moâi tröôøng thaønh phoá” do lieân doanh nhaø thaàu Tianjin – Coâng ty CHEC 3 ñang thi coâng coù toång möùc ñaàu tö laø 199,96 trieäu USD. Hieän nay, haàu heát heä thoáng keânh raïch taïi TP.HCM ñeàu bò oâ nhieãm traàm troïng, goùp phaàn cuøng thaønh phoá giaûi quyeát tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc noùi chung, keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø noùi rieâng, vieäc nghieân cöùu nhöõng bieän phaùp toái öu nhaèm giaûm thieåu voán ñaàu tö laø raát caàn thieát. 2. YÙ nghóa thöïc tieãn vaø khoa hoïc cuûa ñeà taøi YÙ nghóa thöïc tieãn Nghieân cöùu khaû naêng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø cuûa caùc ngaønh taûo nhaèm tieát kieäm cho ngaân saùch nhaø nöôùc trong lónh vöïc baûo veä moâi tröôøng. Aùp duïng keát quaû nghieân cöùu vaøo caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi baèng coâng ngheä sinh hoïc cho caùc khu vöïc khaùc cuûa TP.HCM vaø caùc tænh, thaønh phoá khaùc. YÙ nghóa khoa hoïc Keát quaû nghieân cöùu laø taøi lieäu khoa hoïc veà lónh vöïc xöû lyù nöôùc thaûi baèng bieän phaùp sinh hoïc ôû moät nöôùc coù khí haäu nhieät ñôùi ñeå moïi ngöôøi tham khaûo. 3. Muïc ñích nghieân cöùu Ñaùnh giaù möùc ñoä oâ nhieãm cuûa keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø hieän nay. 2 Nghieân cöùu khaû naêng xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø cuûa caùc ngaønh taûo. Nghieân cöùu dieãn theá caùc quaàn xaõ taûo trong heä xöû lyù nöôùc thaûi ôû caùc noàng ñoä khaùc nhau. Nghieân cöùu khaû naêng taùi söû duïng nguoàn nöôùc thaûi. Ñaùnh giaù khaû naêng aùp duïng bieän phaùp xöû lyù baèng taûo ñoái vôùi caùc khu vöïc khaùc cuûa TP.HCM. . Ñoái töôïng nghieân cöùu Chuû yeáu 4 ngaønh taûo: Euglenophyta, Chlorophyta, Cyanophyta, Bacillariophyta. Keânh Nhieâu Loäc –Thò Ngheø. Phaïm vi nghieân cöùu: Nghieân cöùu söï bieán ñoåi caùc chæ soá hoaù hoïc chính trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø. Nghieân cöùu söï bieán ñoåi caùc chæ soá sinh hoïc quan troïng trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø. Ñaùnh giaù nöôùc thaûi tröôùc vaø sau khi xöû lyù. Nghieân cöùu caáu truùc thaønh phaàn caùc loaøi taûo ôû caùc noàng ñoä khaùc nhau trong quaù trình xöû lyù. Thieát laäp danh luïc taûo tham gia xöû lyù nöôùc thaûi theo caùc noàng ñoä, caùc ñòa ñieåm, caùc muøa. Vò trí nghieân cöùu: Thu maãu taïi 3 ñòa ñieåm treân keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø: caàu Thò Ngheø(1), caàu Coâng Lyù(2), caàu Traàn Quang Dieäu(3) (Hình 1.1) 3 Tyû leä: 1:25. 000.000 Nguoàn:[7] Chæ daãn: (vò trí laáy maãu treân keânh) Hình 1.1: Baûn ñoà keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø vaø caùc vò trí laáy maãu treân keânh 1 2 3 4 Chöông 1 TOÅNG QUAN 1.1. Nhöõng vaán ñeà chung veà nöôùc thaûi Nöôùc thaûi ñoâ thò laø toå hôïp heä thoáng phöùc taïp caùc thaønh phaàn vaät chaát, trong ñoù chaát nhieãm baån thuoäc nguoàn goác höõu cô vaø voâ cô thöôøng toàn taïi döôùi daïng khoâng hoaø tan, daïng keo vaø daïng hoaø tan. Thaønh phaàn vaø tính chaát nhieãm baån phuï thuoäc vaøo möùc ñoä hoaøn thieän thieát bò , tình traïng laøm vieäc cuûa maïng löôùi, taäp quaùn sinh hoaït vaø möùc soáng xaõ hoäi cuûa ngöôøi daân… Do tính chaát hoaït ñoäng cuûa ñoâ thò maø chaát nhieãm baån nöôùc thaûi thay ñoåi theo thôøi gian, nhöng ñeå tieän lôïi trong söû duïng, ngöôøi ta quy öôùc ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït coù giaù trò bình quaân khoâng ñoåi. Chaát lô löûng: 65 gr/ ngöôøi/ngaøy ñeâm BOD5 cuûa nöôùc thaûi ñaõ laéng trong: 35 gr / ngöôøi / ngaøy ñeâm Nitô cuûa nguoàn muoái amoân: 8 gr / ngöôøi / ngaøy ñeâm Phoátphaùt (P2O5): 1,7 gr / ngöôøi /ngaøy ñeâm Clorua (Cl2): 9 gr / ngöôøi / ngaøy ñeâm Chaát hoaït tính beà maët: 2,5 gr / ngöôøi / ngaøy ñeâm [4] 1.1.1. Nöôùc thaûi sinh hoaït Nöôùc thaûi sinh hoaït laø nöôùc thaûi cuûa caùc khu daân cö, khaùch saïn, tröôøng hoïc, cô quan, beänh vieän… chöùa caùc chaát thaûi sinh ra trong quaù trình hoaït ñoäng soáng cuûa con ngöôøi. Ñaëc ñieåm cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït laø chöùa nhieàu chaát höõu cô deã phaân huûy (hydratcacbon, protein, môõ), caùc chaát raén vaø vi truøng. Thaønh phaàn ñaëc tröng cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc giôùi thieäu trong baûng 1.1. 5 Baûng 1.1: Thaønh phaàn ñaëc tröng cuûa caùc loaïi nöôùc thaûi sinh hoaït chöa xöû lyù Nguoàn: [5] Noàng ñoä (mg/l) Chaát oâ nhieãm Ñôn vò Loaïi nheï Loaïi vöøa Loaïi naëng Chaát raén toång soá (TS) Toång soá caùc chaát hoøa tan (TDS) Khoâng bay hôi Bay hôi Chaát raén lô löûng (SS) Khoâng bay hôi Bay hôi Chaát raén laéng ñöôïc BOD5, 20oC, 5 ngaøy Toång cacbon höõu cô (TOC) COD Nitô toång soá,theo N Höõu cô Amoniac töï do Nitrit Nitrat Phospho toång soá, theo P P – höõu cô P – voâ cô Clorua Sulfat Ñoä kieàm cao (theo CaCO3) Daàu môõ Coliform toång soá (soá löôïng/ 100ml) Caùc hôïp chaát höõu cô bay hôi (VOCs) mg/l - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - No/100ml g/l 350 250 145 105 100 20 60 5 110 80 250 20 8 12 0 0 4 1 3 30 20 50 50 106-107 <100 720 500 300 200 220 55 165 10 220 160 500 40 15 25 0 0 8 3 5 50 30 100 100 107-108 100-400 1200 850 525 325 350 75 275 20 400 290 1000 85 35 50 0 0 15 5 10 100 30 200 150 108-109 >400 6 ÔÛ nöôùc ta coù nhieàu nhaø maùy, xí nghieäp xaây döïng ngay trong khu daân cö, vì vaäy thaønh phaàn cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït coâng coäng khoâng ñaëc tröng cho nöôùc thaûi sinh hoaït ñaõ neâu trong baûng 2.1. 1.1.2. Nöôùc thaûi coâng nghieäp Nöôùc thaûi coâng nghieäp laø nöôùc thaûi töø caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp, giao thoâng vaän taûi, caùc cô sôû chaên nuoâi coâng nghieäp. Heä vi sinh vaät töï nhieân thöôøng ít coù khaû naêng xöû lyù nhieàu loaïi nöôùc thaûi coâng nghieäp, hoaëc coù theå phaân huûy nhöng hieäu quaû raát thaáp. Dö löôïng chaát taåy röûa, thuoác tröø saâu, thuoác nhuoäm toång hôïp, chaát thaûi cuûa caùc xí nghieäp da giaøy…. Caàn coù caùc heä vi sinh vaät ñaëc bieät thích öùng vôùi thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa nguyeân lieäu. Coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi noàng ñoä cao ñang hoaït ñoäng vaø ngaøy caøng hoaøn thieän ôû nhieàu nhaø maùy, xí nghieäp vaø caùc coâng trình coâng coäng. Tuy nhieân chi phí cho vieäc xöû lyù coøn raát cao. 7 Baûng 1.2: Thaønh phaàn nöôùc thaûi cuûa moät soá lónh vöïc coâng nghieäp cheá bieán noâng saûn, thöïc phaåm Ngaønh coâng nghieäp Chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi Noàng ñoä (mg/l) Cheá bieán söõa Toång chaát raén Chaát raén lô löûng Nitô höõu cô Natri Canxi Kali Photpho BOD5 4516 560 73,2 807 112 116 59 1890 Loø moå traâu boø Chaát lô löûng Nitô höõu cô BOD5 820 154 996 Loø moå heo Chaát lô löûng Nitô höõu cô BOD5 717 122 1045 Hoån hôïp Chaát lô löûng Nitô höõu cô BOD5 920 324 2240 Thuoäc da Toång soá chaát raén tan BOD5 NaCl Toång ñoä cöùng Sulfua Proâtein Crom 6000 – 8000 900 3000 1600 120 1000 30 -70 Nguoàn: [5] 8 1.2. Caùc thoâng soá ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc thaûi Tính chaát cuûa nöôùc thaûi ñöôïc xaùc ñònh baèng phaân tích hoùa hoïc caùc thaønh phaàn nhieãm baån. Vì vieäc laøm ñoù gaëp nhieàu khoù khaên vaø phöùc taïp neân thoâng thöôøng ngöôøi ta chæ xaùc ñònh moät soá chæ tieâu ñaëc tröng nhaát veà chaát löôïng ñeå söû duïng thieát keá coâng trình xöû lyù. Caùc chæ tieâu ñoù laø: nhieät ñoä, maøu saéc, muøi vò, ñoä trong, pH, chaát tro vaø chaát khoâng tro, haøm löôïng chaát lô löûng, chaát laéng ñoïng, BOD, nhu caàu oxy cho quaù trình sinh hoùa (COD), haøm löôïng caùc chaát lieân keát khaùc nhau cuûa nitô, phoát pho, clorid, sulfat, oâxy hoøa tan, chaát nhieãm baån höõu cô… Haøm löôïng chaát lô löûng laø moät chæ tieâu cô baûn ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc thaûi. Caên cöù theo chæ tieâu naøy ngöôøi ta tính toaùn caùc beå laéng vaø xaùc ñònh soá löôïng caën laéng. Haøm löôïng chaát raén lô löûng trong nöôùc thaûi ñoâ thò dao ñoäng töø 100 – 500 mg/l. Chaát deã laéng ñoïng chieám moät phaàn chaát lô löûng – laø phaàn coù khaû naêng laéng xuoáng beå laéng sau 2 giôø, chieám khoaûng 65 – 75% chaát lô löûng (tính theo troïng löôïng). Haøm löôïng BOD laø chæ tieâu duøng ñeå tính toaùn coâng trình xöû lyù sinh hoïc. Vôùi caùc nguoàn nöôùc khaùc nhau, thaäm chí cuøng moät nguoàn nöôùc nhöng ôû nhöõng thôøi ñieåm khaùc nhau, chæ soá BOD cho nhöõng giaù trò khaùc nhau. Thôøi gian caàn thieát ñeå thöïc hieän quaù trình sinh hoùa phuï thuoäc vaøo noàng ñoä nhieãm baån, coù theå laø 1, 2, 3, 4, 5…., 20 ngaøy hay laâu hôn. Theo soá lieäu thöïc nghieäm vôùi thôøi gian 15- 20 ngaøy haàu nhö löôïng oxy cho quaù trình sinh hoùa ñaõ chi phí ñaày ñuû 99%. Hieän töôïng oxy hoùa xaûy ra khoâng ñoàng ñeàu theo thôøi gian. Böôùc ñaàu quaù trình xaûy ra vôùi cöôøng ñoä maïnh, sau ñoù giaûm daàn. Ví duï, ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït ôû nhieät ñoä 20oC qua 1 ñeán 2 ngaøy ñaàu tieâu hao 21% löôïng oxy toång coäng, qua 5 ngaøy 65%, qua 20 ngaøy 99%, qua 100 ngaøy khoaûng 100%. Nhö vaäy coù theå noùi BOD20 laø BODht – nhu caàu oxy cho quaù trình oxy hoùa hoaøn toaøn. Ñeå kieåm tra cheá ñoä coâng taùc cuûa caùc coâng trình xöû lyù thöôøng duøng 9 BOD5 (qua 5 ngaøy). Khi bieát BOD5 coù theå tính ñöôïc BOD20 baèng caùch duøng heä soá chuyeån ñoåi 0,684: BOD20 =BOD5 / 0,684 Caàn löu yù raèng BOD khoâng ñaëc tröng cho soá löôïng ñaày ñuû caùc chaát höõu cô coù chöùa trong nöôùc thaûi, vì raèng moät phaàn chaát höõu cô töï noù khoâng bò oxy hoùa sinh hoùa, phaàn khaùc duøng ñeå taêng sinh khoái. Vì vaäy ñeå xaùc ñònh löôïng oxy ñaày ñuû cho quaù trình sinh hoùa chaát baån höõu cô. Löôïng oxy söû duïng cho quaù trình oxy hoùa chaát höõu cô baèng phöông phaùp hoùa hoïc naøy goïi laø nhu caàu oxy cho quaù trình hoùa hoïc (COD): BOD = 0,86COD Ñoái vôùi nöùôc thaûi coâng nghieäp tæ soá ñoù coù theå khaùc nhau. Cuõng caàn xaùc ñònh haøm löôïng caùc lieân keát nitô vaø phoát pho coù chöùa trong nöôùc thaûi, vì noù laø thaønh phaàn cô baûn cho caùc vi sinh xöû lyù sinh hoùa nöôùc thaûi. Trong nöôùc thaûi ñoâ thò thöôøng chæ toàn taïi hai hình thöùc lieân keát nitô: lieân keát nitô toång coäng vaø lieân keát nitô cuûa muoái amoân. Döôùi taùc ñoäng cuûa nhoùm vi khuaån ñaëc bieät muoái amoân ñöôïc oxy hoùa ñeå trôû thaønh muoái cuûa 2 axit nitrit (RNO2) sau ñoù trôû thaønh muoái cuûa axit nitraùt (RNO3). Quaù trình oxy hoùa nitô goïi laø quaù trình nitô hoùa. Caùc vi khuaån tham gia vaøo quaù trình laø vi khuaån nitrit vaø nitrat. Ngöôøi ta chöùng minh quaù trình nitô hoùa qua 2 giai ñoaïn vôùi nhöõng vi sinh taùc ñoäng rieâng bieät, tröôùc heát laø vi khuaån nitroza – nitrosomonas oxy hoùa NH3 thaønh axit nitrit: 2 NH3 + 3 O2 = 2 HNO2 + 2 H2O +Q Tieáp theo vi khuaån nitrobacter oxy hoùa muoái cuûa axit nitrit: 2 HNO2 + O2 = 2 HNO3 + 2H2O +Q 10 Nhö vaäy nitrit vaø nitrat chæ coù theå xuaát hieän sau khi xöû lyù nöôùc thaûi trong caùc coâng trình sinh hoùa nhö beå Biophin vaø Aeroten. Baèng thöïc nghieäm ngöôøi ta ñaõ chöùng minh ñöôïc raèng löôïng oxy tieâu thuï cho quaù trình oxy hoùa1 mg nitô muoái amoân ôû giai ñoaïn taïo nitrit laø 3,43 mg O2, coøn ôû giai ñoaïn taïo nitrat laø 4,5 mg O2. Söï toàn taïi cuûa nitrit vaø nitrat trong nöôùc thaûi bieåu thò khaû naêng taïo khoaùng cuûa caùc chaát lieân keát höõu cô, noù cuõng ñaëc tröng cho cheá ñoä coâng taùc cuûa caùc coâng trình xöû lyù. Quaù trình nitô hoùa coù yù nghóa quan troïng trong kyõ thuaät xöû lyù nöôùc thaûi. Tröôùc heát noù phaûn aùnh möùc ñoä khoaùng hoùa caùc chaát höõu cô nhö ñaõ noùi ôû treân, nhöng quan troïng hôn laø quaù trình nitô hoùa tích luõy ñöôïc moät löôïng oxy döï tröõ coù theå öùng duïng ñeå oxy hoùa chaát höõu cô khoâng chöùa nitô khi löôïng oxy töï do (oxy hoøa tan) ñaõ tieâu hao heát. Haøm löôïng nitô muoái amoân coù trong nöôùc thaûi ñoâ thò laø chæ tieâu boå sung, ñaùnh giaù tính chaát nhieãm baån bôûi caùc chaát thaûi sinh hoaït. Nöôùc thaûi coù haøm löôïng nitô cuûa muoái amoân caøng lôùn thì caøng baån. Hôn nöõa phaûn öùng oxy hoùa nitô muoái amoân ñeå taïo thaønh nitrat yeâu caàu chi phí moät löôïng oxy gaáp 2 laàn so vôùi phaûn öùng oxy hoùa chaát höõu cô. Chính vì theá maø trong thöïc teá xöû lyù nöôùc thaûi thöôøng haïn cheá ôû giai ñoaïn oxy hoùa chaát höõu cô vaø ñöôïc goïi laø xöû lyù sinh hoùa hoaøn toaøn. Ñeå ñaùnh giaù tính chaát nhieãm baån nöôùc thaûi bôûi khoaùng vaät, ngöôøi ta duøng chæ tieâu haøm löôïng sulfat vaø clorid. Trong nöôùc thaûi ñoâ thò haøm löôïng sulfat vaøo khoaûng 100 – 150 mg/l, coøn haøm löôïng clorid vaøo khoaûng 150 – 250 mg/l. Haøm löôïng sulfat vaø clorid thöôøng khoâng thay ñoåi tröôùc vaø sau xöû lyù vaø cuõng khoâng laøm aûnh höôûng tôùi caùc quaù trình hoùa lyù vaø sinh hoùa nöôùc thaûi vaø caën laéng. 11 Saét, niken, ñoàng, chì, keõm, croâm, asen, atimon, nhoâm… laø nhöõng chaát thuoäc nhoùm ñoäc haïi. Haøm löôïng cuûa chuùng trong nöôùc thaûi coâng nghieäp xaû vaøo heä thoáng nöôùc thaûi ñoâ thò khoâng ñöôïc vöôït quaù giôùi haïn quy ñònh ñeå khoâng laøm toån thöông tôùi khoái vi sinh. Xaùc ñònh caùc chaát hoaït tính beà maët laø vieäc phaûi laøm, vì nhoùm lieân keát hoùa hoïc naøy laøm aûnh höôûng xaáu tôùi coâng taùc cuûa quaù trình xöû lyù vaø traïng thaùi veä sinh cuûa nguoàn. Noàng ñoä cho pheùp cuûa caùc chaát hoaït tính beà maët ñoái vôùi coâng trình xöû lyù sinh hoùa laø 10 – 20 gr/l, laáy caên cöù vaøo thaønh phaàn vaø caáu truùc phaân töû cuûa chuùng. Löôïng oxy hoøa._. tan laø moät chæ tieâu cô baûn ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc thaûi ñöôïc xöû lyù. Ñeå coù söï hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa caùc hoà chöùa töï nhieân, löôïng oxy hoøa tan khoâng ñöôïc nhoû hôn 4 mg/l [4]. Trong nöôùc thaûi baån thoâng thöôøng khoâng coù oxy hoøa tan. Nöôùc thaûi coù chöùa moät löôïng lôùn caùc vi khuaån, virut, naám, reâu, taûo, giun saùn… Ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä nhieãm baån bôûi vi khuaån, ngöôøi ta ñaùnh giaù qua moät loaïi vi khuaån ñöôøng ruoät hình ñuõa ñieån hình – coâli. Coâli ñöôïc coi nhö moät loaïi vi khuaån voâ haïi soáng trong ruoät ngöôøi, ñoäng vaät, chieàu daøi khoaûng 1,5 wk, ñöôøng kính 0,5wk. Coâli phaùt trieån nhanh ôû moâi tröôøng coù chöùa glucoza 0,5% duøng laøm nguoàn naêng löôïng vaø nguoàn cacbon, clorua amoân 0,1% duøng laøm nguoàn nitô vaø moät soá nguyeân toá khaùc döôùi daïng voâ cô. Loaøi coù haïi laø viruùt. Moïi loaøi virut ñeàu soáng kyù sinh noäi baøo. Bình thöôøng khi bò dung giaûi moãi con coâli giaûi phoùng 150 con virut. Trong thöïc teá toàn taïi 2 ñaïi löôïng: coâli inñeùc vaø trò soá coâli. Coâli inñeùc (coâli chuaån ñoä) laø ñaïi löôïng duøng ñeå tính soá löôïng tröïc khuaån coù chöùa trong moät lít nöôùc thaûi. 12 Trò soá coâli (coâli tit) laø theå tích nöôùc thaûi nhoû nhaát (tính baèng ml) coù chöùa moät tröïc khuaån. Nhö vaäy, neáu noùi raèng coli tit baèng 400 töùc laø trong 400ml nöôùc thaûi coù chöùa moät con vi truøng coâli. Neáu coâli tit baèng 0,1 thì coù nghóa laø soá löôïng vi truøng coâli coù chöùa trong moät ml nöôùc thaûi tính baèng 10. Ñoái vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït coâli tit thöôøng laø 0,000001 vaø thaáp hôn nöõa, nghóa laø trong 1 ml nöôùc thaûi coù chöùa tôùi 1000000 con vi truøng coâli. Möùc ñoä nhieãm baån vi truøng phuï thuoäc vaøo tình traïng veä sinh trong khu daân cö vaø nhaát laø taïi caùc beänh vieän, trong nhieàu tröôøng hôïp phaûi xöû lyù cuïc boä tröôùc khi xaû vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc ñoâ thò hoaëc vaøo nguoàn. Ngoaøi vi khuaån ra, trong nöôùc thaûi coøn coù caùc loaïi naám meo, naám moác, rong taûo vaø moät soá loaïi caây thuûy sinh khaùc… Chuùng laøm cho nöôùc thaûi bò nhieãm baån sinh vaät. 1.3. Nhöõng bieän phaùp xöû lyù nöôùc thaûi Ngöôøi ta phaân bieät 3 bieän phaùp xöû lyù nöôùc thaûi: Xöû lyù cô hoïc Xöû lyù hoùa - lyù Xöû lyù sinh hoïc Nöôùc thaûi sinh hoaït thöôøng söû duïng bieän phaùp cô hoïc vaø sinh hoïc ñeå xöû lyù, coøn nöôùc thaûi coâng nghieäp thöôøng söû duïng bieän phaùp hoùa – lyù 1.3.1. Phöông phaùp xöû lyù cô hoïc Phöông phaùp xöû lyù cô hoïc söû duïng nhaèm muïc ñích taùch caùc chaát khoâng hoøa tan vaø moät phaàn caùc chaát ôû daïng keo ra khoûi nöôùc thaûi. Nhöõng coâng trình xöû lyù cô hoïc goàm: song chaén raùc, beå laéng caùt, beå laéng, beå vôùt daàu môõ, beå loïc. Phöông phaùp naøy coù theå xöû lyù ñöôïc 60% caùc taïp chaát khoâng hoøa tan coù trong nöôùc thaûi sinh hoaït vaø giaûm BOD ñeán 20%. 13 Ñeå taêng hieäu suaát coâng taùc cuûa caùc coâng trình xöû lyù cô hoïc coù theå duøng bieän phaùp thoaùng gioù sô boä, thoaùng gioù ñoâng tuï sinh hoïc, hieäu quaû xöû lyù ñaït tôùi 75% theo haøm löôïng caùc chaát lô löûng vaø 40 – 45% theo BOD. Trong soá caùc coâng trình xöû lyù cô hoïc phaûi keå ñeán caû beå töï hoaïi, beå laéng 2 voû, beå laéng trong coù ngaên phaân huûy laø nhöõng coâng trình vöøa ñeå laéng vöøa ñeå phaân huûy caën laéng. Neáu ñieàu kieän ñòa phöông cho pheùp thì sau khi xöû lyù cô hoïc nöôùc thaûi ñöôïc khöû truøng vaø thaû vaøo nguoàn, nhöng thoâng thöôøng thì xöû lyù cô hoïc chæ laø giai ñoaïn xöû lyù sô boä tröôùc khi cho quaù trình xöû lyù sinh hoïc. 1.3.2. Phöông phaùp xöû lyù hoùa – lyù Thöïc chaát cuûa phöông phaùp xöû lyù hoùa hoïc laø ñöa vaøo nöôùc thaûi chaát phaûn öùng naøo ñoù ñeå gaây taùc ñoäng vôùi caùc taïp chaát baån, bieán ñoåi hoùa hoïc, taïo thaønh chaát khaùc döôùi daïng caën hoaëc chaát hoøa tan nhöng khoâng gaây ñoäc haïi hay oâ nhieãm moâi tröôøng. Ví duï phöông phaùp trung hoøa nöôùc thaûi chöùa axit vaø kieàm, phöông phaùp oxy hoùa… Caùc phöông phaùp hoùa lyù thöôøng öùng duïng ñeå xöû lyù nöôùc thaûi laø keo tu, haáp thu, tích ly, bay hôi, tuyeån noåi… Caên cöù vaøo ñieàu kieän ñòa phöông vaø yeâu caàu veä sinh maø phöông phaùp hoùa lyù laø giaûi phaùp cuoái cuøng hoaëc laø giai ñoaïn sô boä cho caùc giai ñoaïn xöû lyù tieáp theo. 1.3.3. Phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc Döïa vaøo söï soáng vaø hoaït ñoäng cuûa caùc vi sinh ñeå oxy hoùa chaát baån höõu cô ôû daïng keo vaø hoøa tan coù trong nöôùc thaûi. Nhöõng coâng trình xöû lyù sinh hoïc phaân thaønh 2 nhoùm: - Nhöõng coâng trình trong ñoù quaù trình xöû lyù thöïc hieän trong ñieàu kieän töï nhieân 14 - Nhöõng coâng trình trong ñoù quaù trình xöû lyù thöïc hieän trong ñieàu kieän nhaân taïo. Nhöõng coâng trình thöïc hieän trong ñieàu kieän töï nhieân laø: caùnh ñoàng töôùi, baõi loïc, hoà sinh hoïc… Quaù trình xöû lyù dieãn ra chaäm, chuû yeáu döïa vaøo nguoàn oxy vaø vi sinh coù trong ñaát vaø nöôùc. Nhöõng coâng trình xöû lyù trong ñieàu kieän nhaân taïo laø: beå loïc sinh hoïc (Biophin), beå laøm thoaùng sinh hoïc (Aeroten)…. Do caùc ñieàu kieän taïo neân baèng nhaân taïo neân quaù trình xöû lyù dieãn ra nhanh hôn, cöôøng ñoä maïnh hôn. Quaù trình xöû lyù sinh hoïc trong ñieàu kieän nhaân taïo coù theå ñaït möùc hoaøn toaøn (xöû lyù sinh hoïc hoaøn toaøn) vôùi BOD giaûm ñeán 90 – 95% vaø khoâng hoaøn toaøn vôùi BOD giaûm tôùi 40 – 80%. Giai ñoaïn xöû lyù sinh hoïc tieán haønh sau giai ñoaïn xöû lyù cô hoïc. Beå laéng sau giai ñoaïn xöû lyù cô hoïc goïi laø beå laéng ñôït I. Beå chaén giöõ maøng sinh hoïc (sau beå Biophin) hoaëc buøn hoaït tính (sau beå Aeroten) duøng ñeå goïi laø beå laéng ñôït II. Trong tröôøng hôïp xöû lyù treân beå Aeroten thöôøng ñöa moät phaàn buøn hoaït tính trôû laïi beå Aeroten ñeå taïo ñieàu kieän cho coâng trình ñaït hieäu quaû cao hôn. Phaàn buøn hoaït tính coøn laïi goïi laø buøn hoaït tính dö, thöôøng ñöa tôùi beå neùn buøn ñeå laøm giaûm theå tích tröôùc khi ñöa vaøo beå Metanten ñeå thöïc hieän quaù trình leân men. Quaù trình xöû lyù sinh hoïc trong ñieàu kieän nhaân taïo khoâng loaïi tröø trieät ñeå caùc loaïi vi khuaån, nhaát laø vi truøng gaây beänh. Bôûi vaäy sau giai ñoaïn xöû lyù sinh hoïc trong dieàu kieän nhaân taïo caàn thöïc hieän giai ñoaïn khöû truøng nöôùc thaûi tröôùc khi xaû vaøo nguoàn. Trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi baèng baát kyø phöông phaùp naøo cuõng taïo neân moät löôïng caën laéng ñaùng keå ( baèng 0,5 – 1% toång löu löôïng nöôùc thaûi). Caùc chaát lô löûng 15 khoâng hoøa tan ôû beå laéng ñôït I goïi laø caën töôi, caën giöõ laïi ôû beå laéng II goïi laø maøng vi sinh (sau beå Biophin) hoaëc buøn hoaït tính (sau beå Aeroten). Noùi chung caùc loaïi caën treân ñeàu coù muøi hoâi thoái khoù chòu (nhaát laø caën töôi) vaø nguy hieåm veà maët veä sinh. Do vaäy, nhaát thieát phaûi xöû lyù caën thích ñaùng. Ñeå giaûm haøm löôïng chaát höõu cô trong caën vaø ñeå ñaït caùc chæ tieâu veä sinh thöôøng aùp duïng phöông phaùp sinh hoïc kî khí trong caùc coâng trình töï hoaïi, beå laéng 2 voû hoaëc beå Metanten. Beå töï hoaïi vaø beå laéng hai voû thöïc hieän ñoàng thôøi 2 nhieäm vuï: laéng caën vaø leân men caën laéng. Beå Metanten laø coâng trình töông ñoái hieän ñaïi chæ öùng duïng ñeå leân men caën laéng. Ñoâi khi beå naøy cuõng coøn ñöôïc söû duïng ñeå xöû lyù sô boä nöôùc thaûi coâng nghieäp coù noàng ñoä cao. Ñeå giaûm ñoä aåm cuûa caën ñaõ leân men thöôøng söû duïng caùc coâng trình: hoá buøn (ñoái vôùi traïm xöû lyù nhoû), saân phôi buøn, thieát bò saáy khoâ baèng cô hoïc, loïc chaân khoâng, loïc eùp… Khi löôïng caën khaù lôùn coù theå söû duïng phöông phaùp saáy nhieät. 16 Hình 1.2: Sô ñoà toùm taét caùc phöông phaùp sinh hoïc xöû lyù nöôùc thaûi Nguoàn: [5] 1.4 . Vai troø cuûa taûo trong xöû lyù nöôùc thaûi Taûo ñoùng vai troø quan troïng trong heä thoáng ao sinh hoïc xöû lyù nöôùc thaûi. Bieän phaùp naøy khoâng yeâu caàu kyõ thuaät cao nhöng xöû lyù nöôùc thaûi raát höõu hieäu, voán ñaàu tö ít, chi phí hoaït ñoäng reû vaø raát thích hôïp cho caùc nöôùc ôû vuøng noùng. Chuùng coù khaû naêng giaûm noàng ñoä caùc vi truøng gaây beänh xuoáng möùc raát thaáp vaø coù theå chòu ñöïng ñöôïc noàng ñoä kim loaïi naëng cao (treân 30 mg/l). Quaù trình hoaït ñoäng cuûa ao sinh hoïc döïa treân quan heä coäng sinh cuûa toaøn boä quaàn theå sinh vaät coù trong hoà taïo ra. Trong soá caùc chaát höõu cô ñöa vaøo hoà coù caùc chaát khoâng tan seõ bò laéng xuoáng ñaùy hoà coøn caùc chaát tan seõ bò hoøa loaõng trong nöôùc. Döôùi ñaùy hoà seõ dieãn ra quaù trình phaân giaûi yeám khí caùc hôïp chaát höõu cô nhôø toå hôïp caùc nhoùm vi sinh vaät yeám khí coù trong lôùp buøn. Caùc saûn phaåm phaân huûy yeám khí Caùc phöông phaùp sinh hoïc xöû lyù nöôùc thaûi Hieáu khí (Aerobic) Thieáu khí (Anoxic) Kî khí (Anaerobic) Buøn hoaït tính Ñóa quay sinh hoïc Maøng loïc sinh hoïc Ao hoà oån ñònh nöôùc thaûi Beå kî khí Beå loïc kî khí Khöû nitrat 17 tröôùc tieân cho ra caùc axit höõu cô, sau ñoù thaønh NH3, H2S, CH4. Treân vuøng yeám khí laø vuøng yeám khí tuøy tieän vaø hieáu khí vôùi khu heä vi sinh raát phong phuù goàm caùc gioáng Pseudomonas, Bacillus, Flavobacterium, Achromobacter…. Chuùng phaân giaûi chaát höõu cô thaønh nhieàu chaát trung gian khaùc nöõa vaø cuoái cuøng laø CO2, ñoàng thôøi taïo ra caùc teá baøo môùi, chuùng söû duïng O2 do taûo vaø caùc thöïc vaät taïo ra. Caùc vi sinh vaät nitrat hoùa seõ oxy hoùa N-amonia thaønh nitrit roài nitrat. Moät nhoùm vi sinh vaät khaùc nhö P. denitrificans, B. licheniformic, Thiobacillus denitrificans laïi phaûn nitrat ñeå taïo thaønh nitrogen phaân töû. Heä vi khuaån vaø naám, xaï khuaån phaân huûy caùc chaát höõu cô thaønh caùc chaát voâ cô cung caáp cho taûo vaø caùc thöïc vaät thuûy sinh. Taûo vaø caùc thöïc vaät thuûy sinh laïi cung caáp O2 cho vi khuaån, ngoaøi ra thaân, reã laù cuûa thöïc vaät thuûy sinh laø nôi coäng sinh sinh lyù raát toát ñoái vôùi heä vi sinh vaät, vi sinh vaät coù theå baùm vaøo ñoù maø khoâng bò chìm xuoáng ñaùy ao nôi coù DO thaáp khoâng ñuû ñeå phaùt trieån, thöïc vaät coøn cung caáp caùc chaát baøi tieát cho vi khuaån, ngöôïc laïi vi khuaån cung caáp ngay taïi choã cho thöïc vaät caùc saûn phaåm trao ñoåi cuûa mình, ñoàng thôøi cuõng che aùnh saùng ñeå vi khuaån khoâng bò caùc tia maët trôøi gieát cheát. Taûo, thöïc vaät khi coøn soáng seõ laø nguoàn thöùc aên cho caù vaø caùc loaïi thuûy saûn khaùc, khi cheát seõ laø chaát dinh döôõng cho vi sinh vaät. Taûo thöôøng coù maët trong ao sinh hoïc, tuøy theo töøng ao maø soá löôïng vaø thaønh phaàn cuûa chuùng coù nhieàu thay ñoåi, soá löôïng cuûa chuùng coù theå ñaït 15.106 con/ml nöôùc ao, caùc loaïi taûo luïc thöôøng chieám öu theá vì chuùng chòu ñöïng toát nhöõng bieán ñoåi cuûa moâi tröôøng nhö nhieät ñoä quaù thaáp hoaëc quaù cao. Toác ñoä phaùt trieån lôùn, thôøi gian nhaân ñoâi theá heä ngaén (vi khuaån, naám men: 0,3 – 2 giôø, naám sôïi, taûo Chlorella: 2 – 6 giôø, coû vaø caùc thöïc vaät khaùc: 144 – 288 giôø). [5] 18 Taûo ñoùng vai troø maét xích heát söùc quan troïng trong chu trình vaät chaát ôû ao sinh hoïc. Haøm löôïng ñaïm vaø vitamin cuûa taûo raát cao laø nguoàn cung caáp thöùc aên cho ñoäng vaät thuûy sinh. Chính baûn thaân taûo cuõng nhö vi khuaån tröïc tieáp laøm saïch caùc nguoàn hydrocacbon, kim loaïi naëng… Trong quaù trình xöû lyù nöùôc thaûi coù nhieàu sinh vaät tham gia, vôùi caùc chöùc naêng khaùc nhau. Coù sinh vaät tham gia tröïc tieáp, coù sinh vaät tham gia giaùn tieáp nhöng taát caû chuùng ñeàu hoã trôï nhau ñeå: - Sinh nguoàn oxy sinh hoïc ñeå oxy hoùa caùc chaát höõu cô - Taïo söùc saûn xuaát ban ñaàu cho thuûy vöïc - Haáp thuï kim loaïi naëng (nhö Pb), haáp thuï phenol (nhôø coù Cyanophyta) - Taïo chaát khaùng sinh kìm haõm vi khuaån gaây beänh - Caùc sinh vaät dò döôõng vaø hoãn döôõng caïnh tranh nguoàn thöùc aên vôùi caùc vi khuaån - AÊn caùc vi khuaån gaây beänh - Kieàm hoùa moâi tröôøng dieät vi khuaån gaây beänh Baûng 1.3: Danh luïc taûo thöôøng coù maët trong caùc ao xöû lyù nöôùc thaûi nhieät ñôùi Euglena Phacus Chlamydomonas Chlorogonium Pyropotrys Eudorina Pandorina Scenedesmus Volvox Dictyosphaerium Oocystis Cyclotella Ankistrodesmus Chlorella Micratinium Rhodomonas Coelastrum Navicula Anabaena Oscillatoria Cryptomonas Spirulina Nguoàn: [5] 19 Baûng 1.4: Danh luïc taûo xöû lyù kim loaïi naëng coù trong nöôùc thaûi Taûo Nguyeân toá Löôïng tích tuï (% troïng löôïng khoâ) Scenedesmus obliquus Chlorella vulgaris Chuûng chòu ñöïng Chuûng khoâng chòu ñöïng Chlorella sp. Chlorella regularis Chlamydomonas sp. (2 chuûng) Scenedesmus (3 chuûng) Chlorella regularis Ankistrodesmus sp. Scenedesmus sp. Chlorella regularis Chlamydomonas sp. Scenedesmus Chlorella sp. Dunaliella sp. Chlamydomonas sp. Chlorella regularis Chlorella vulgaris Euglena sp. Cadmium Ñoàng Ñoàng Thuûy ngaân Mangan Molyñen Molyñen Molyñen Molyñen Uranium, Barium Uranium, Barium Uranium Uranium Uranium Uranium Uranium Uranium Uranium Vaøng Saét Nhoâm Barium Keõm Mangan Nicken Ñoàng Chì Uranium Thorium ◘0,3 <0,15 <1,55 <0,01 <0,8 1,32 0,94-2,1 0,75-2,3 0,06 0,1-1,0 0,1-1,0 0,39 0,09-0,49 0,23-0,34 0,026-0,029 0,01-0,019 0,14 15 10 0,5-6,6 0,2-1,8 0,0012-0,0134 0,0049-0,0210 0,0036-0,0414 0,0006-0,0056 0,0011-0,0097 0,0031-0,0366 0,0005-0,0013 0,0011-0,0039 Nguoàn: [5] 20 Baûng 1.5: Danh luïc taûo chæ thò ñoä baån ôû Vieät Nam Polysaprobe Mesosaprobe Euglena viridis Her. Phacus pleuronectes (Her.)Duj. Distigma proteus Her. Polytoma uvella Her. Phormidium autumnale (Ag.) Gom. Spirulina jenneri (Hass.) Kuetz. Euglena acus Her. E. oxyuris Schmard E. spirogyra Her. E. tripteris (Duj.) Klebs E. texta (Duj.) Hubner E. deses her. Melosira varians Ag. Synedra ulna (Nitzsch.)her. Rhoicosphenia curvata (Kuetz.) Grun. Nitzschia palea (Kutz.) W. Sm. Oscillatoria princeps Vauch O. limosa Ag. Mesosaprobe – Oligosaprobe: Oligosaprobe Euglena proxima Dang E. gracilis Monomorphina pyrum (Her) Mereschik Coconeis pediculus her. Phacus longicauda (her.)Duj. Oscillatoria rubescens (D.C.) Gom. Cyclotella meneghiniana Kuetz. Asterionella formosa Hass. Flagilaria construens (her.) Grun. Synedra acus Kuetz. Nguoàn: [10] 21 1.5. Caùc coâng trình nghieân cöùu xöû lyù nöôùc thaûi coù söû duïng taûo 1.5.1. ÔÛ nöôùc ngoaøi Söû duïng ao sinh hoïc ñeå xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc phaùt trieån ôû nhieàu nöôùc nhö Myõ (1/3 nöôùc thaûi ñöôïc xöû lyù trong caùc ao hoà), Phaùp, CHLB Ñöùc (Baûng 1.6), Boà Ñaøo Nha, ôû Trung Ñoâng, Chaâu Phi, Chaâu AÙ, Chaâu Myõ La Tinh. ÔÛ Myõ, ao sinh hoïc ñöôïc söû duïng töø naêm 1963 vaø duøng ñeå xöû lyù caùc loaïi nöôùc thaûi coâng nghieäp nhö cheá bieán daàu moû, loø moå gia suùc, hoùa hoïc, ñöôøng, söõa, giaáy, röôïu vang… 1.5.2. ÔÛ Vieät Nam Nhieàu luaän vaên cuûa sinh vieân nuoâi thöû nghieäm khaû naêng xöû lyù nöôùc thaûi baèng taûo trong ñieàu kieän phoøng thí nghieäm Nghieân cöùu xöû lyù nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø baèng bieän phaùp sinh hoïc, trong ñieàu kieän phoøng thí nghieäm cuûa Ts. Nguyeãn Vaên Tuyeân Coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò baèng coâng ngheä hoà sinh hoïc taïi khu vöïc keânh Ñen, phöôøng Bình Höng Hoøa - quaän Bình Taân - TP.HCM 1.6. Moät soá döï aùn caûi taïo keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø: Döï aùn caûi taïo keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø (naêm 2000 – 2003) - Giaûi toûa nhöõng khu oå chuoät hoâi haùm ôû hai beân bôø keânh - Toå chöùc caùc ñoäi chuyeân thu gom, queùt doïn raùc doïc hai beân bôø keânh - Troàng caây xanh vaø taïo caûnh quan hai beân bôø keânh - Beâ toâng hoùa hai bôø keânh - Ñoaïn töø caàu Leâ Vaên Syõ trôû veà phía thöôïng nguoàn: xaây döïng caùc caàu giao thoâng taïo tuyeán giao thoâng. 22 Baûng 1.6: Keát quaû xöû lyù baèng ao sinh hoïc moät soá loaïi nöôùc thaûi coâng nghieäp ôû Ñöùc Caùc loaïi coâng nghieäp Nhaø maùy Chæ tieâu Nöôùc cho vaøo (mg/l) Nöôùc thaûi ra (mg/l) Hieäu quaû (%) Hoùa chaát Wacker chemie, Burghausen FRG BOD5 COD Chaát raén Chlorohydro- carbon 943 1116 55 10,7 46 269 64 0 95,2 82 Loïc daàu ESSO AG Refinery, lngolstadt, FRG BOD5 COD 150-200 203 4 70 98 66 Hoùa sinh vaø döôïc phaåm Boehringer, Penzberg, FRG BOD5 COD N P 2492,5 2000 74,0 39,3 4 58 13,4 15,2 99,7 97,1 81,9 61,4 Giaáy MD Papier- fabriken Plattling, FRG, trong naêm 1984 BOD5 COD 265 620 4,9 52 98,2 85 Loø moå gia suùc Oberding, FRG BOD5 COD 1800-7400 2400-9600 25-40 200-300 98 91 Söõa Allgauer Emmentaler- werk, FRG BOD5 COD 1200 2000 25 150 99 96 Nguoàn: [5] 23 Döï aùn naïo veùt keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø (naêm 2005 – 2007) - Naïo saâu theâm 2 – 3m, nôùi roäng ra 27m ôû thöôïng nguoàn vaø 90m ôû haï löu. - Öôùc löôïng khoái löôïng buøn naïo veùt trong giai ñoaïn thi coâng caûi taïo keânh laø 1030000 m3. - Buøn naïo veùt döôùi loøng keânh coù theå ñöôïc söû duïng laøm chaát lieäu choân laáp vaø troàng caây - Buøn loaïi 1 chöùa löôïng chaát höõu cô treân 10%, coù khoaûng 338000 m3, chieám 33% theå tích toång coäng - Coøn laïi laø lôùp ñaát döôùi, chöùa ít chaát höõu cô (5 – 10%), coù khoaûng 690000 m3 Döï aùn “Veä sinh moâi tröôøng thaønh phoá” - Hai thaàu chính laø: Lieân doanh nhaø thaàu Tianjin – Coâng ty CHEC 3 (Trung Quoác) Lieân doanh Huyndai Mobis – Huyndai Corp – SamboTocfoc – Cofico (Haøn Quoác – Vieät Nam) - Toång ñaàu tö cho döï aùn naøy laø 199,96 trieäu USD - Xaây döïng moät tuyeán coáng bao ñôn (ñöôøng kính 3m) chaïy doïc theo keânh, 55 coâng trình taùch doøng vaø kieåm soaùt xaû traøn phaân boá doïc theo bôø keânh ñeå noái heä thoáng thu gom vaøo tuyeán coáng bao, laøm taêng löu löôïng nöôùc saïch töø soâng vaøo keânh khi trieàu leân. - Coâng trình sô boä goàm moät traïm bôm coù thieát bò löôïc raùc vôùi coâng suaát bôm laø 64000 m3/giôø vaø caùc coâng trình phuï coù lieân quan. Ñeå taêng ñoä pha loaõng vaø khoâng laøm aûnh höôûng ñeán doøng chaûy cuõng nhö laøm xoùi moøn loøng soâng hieän höõu, moät 24 mieäng xaû ngaàm coù ñoä saâu töø 18 – 20m coù thieát keá ñaëc bieät seõ ñöôïc xaây döïng döôùi loøng soâng. - Theo caùc chuyeân gia, döï aùn naøy khi thöïc hieän seõ coù taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng vaø sinh hoaït cuûa daân cö soáng quanh coâng trình, moâi tröôøng seõ bò oâ nhieãm, nhöõng chaán ñoäng trong quaù trình thi coâng seõ aûnh höôûng ñeán nhaø daân. 25 Chöông 2 ÑAËC ÑIEÅM TÖÏ NHIEÂN 2.1. Ñaëc ñieåm töï nhieân TP.HCM: 2.1.1. Vò trí ñòa lyù Dieän tích 2095 km2 (thoáng keâ naêm 2000) Giôùi haïn bôûi toïa ñoä ñòa lyù: Töø 10o38’00” ñeán 11o10’00” Vó ñoä baéc Töø 106o2’00” ñeán 106o54’00” Kinh ñoä ñoâng Phía Baéc giaùp tænh Taây Ninh, phía Ñoâng giaùp tænh Bình Döông, phía Ñoâng Nam giaùp tænh Ñoàng Nai, phía Nam giaùp bieån, phía Taây Nam vaø phía Taây giaùp tænh Long An. Coù 17 quaän, 5 huyeän vôùi 238 phöôøng noäi thaønh vaø 66 xaõ thò traán ngoaïi thaønh. 2.1.2. Ñòa hình TP.HCM laø söï chuyeån tieáp haøi hoøa giöõa ñòa hình ñoài nuùi cuûa mieàn trung vaø ñòa hình truõng thaáp cuûa Ñoàng baèng soâng Cöûu Long. ÔÛ phaàn phía Baéc vaø phía Ñoâng coù ñoä cao tuyeät ñoái treân 5,0 m ôû huyeän Cuû Chi, Hoùc Moân ñeán 20 – 30m ôû quaän Thuû Ñöùc vaø quaän 9. Caùc quaù trình ñòa chaát ôû ñaây laø xoùi moøn, röûa troâi, xaâm thöïc vaø cuõng laø nôi nhaän söï cung caáp cuûa nöôùc möa cho nöôùc döôùi ñaát. Ñòa hình thaáp nhaát ôû ñoä cao < 5,0 m taïo thaønh moät daõy heïp ven theo hoaëc bao quanh ñòa hình ñoài thaáp ôû phía baéc vaø phaùt trieån thaønh dieän roäng ôû phìa nam thaønh phoá, bò phaân caét bôûi heä thoáng keânh raïch, vuøng coù ñoä cao 1 – 2 m thöôøng bò ngaäp nöôùc khi trieàu leân cao. 26 Hai daïng ñòa hình naøy xen keõ vaø chuyeån hoùa cho nhau töø Baéc xuoáng Nam, töø Ñoâng sang Taây. 2.1.3. Khí haäu Khí haäu caän nhieät ñôùi gioù muøa noùng aåm, möa nhieàu. Chia thaønh 2 muøa: Muøa möa: thaùng 5 ñeán thaùng 11 (löôïng möa trong thaùng > 100 mm) Muøa khoâ: thaùng 12 ñeán thaùng 4 (löôïng möa trong thaùng <100mm) Tuy nhieân vaãn coù tröôøng hôïp ngoaïi leä laø thaùng 4 vaø thaùng 12, löôïng möa >100 mm (nhöng ít gaëp) Nhieät ñoä trung bình quanh naêm cao vaø töông ñoái oån ñònh. Nhieät ñoä ban ngaøy töø 26 – 34oC, nhieät ñoä ban ñeâm töø 16 – 22oC. Ñoä aåm töông ñoái cao, cao nhaát 94 – 95%, thaáp nhaát 68 – 71%, trung bình 78 – 79%. Löôïng boác hôi lôùn. Löôïng boác hôi haøng naêm thay ñoåi töø 1075,4 ñeán 1738,4 mm (keát quaû quan traéc 10 naêm töø naêm 1978 ñeán 1985). Cuoái muøa khoâ(thaùng 3 vaø thaùng 4) coù löôïng boác hôi cao nhaát töø 140,3 ñeán 161,2 mm. Cuoái muøa möa (thaùng 9 vaø thaùng 10) coù löôïng boác hôi thaáp nhaát töø 50 ñeán 60 mm. Löôïng boác hôi trung bình töø 79 ñeán 80 mm Gioù:coù 3 loaïi chính: gioù ñoâng nam, gioù taây nam, gioù taây thoåi xen keõ nhau. Töø thaùng 5 ñeán thaùng 10 khoâng coù höôùng gioù naøo chieám öu theá. Toác ñoä gioù ñaëc tröng töø 2,1 ñeán 3,6 m/s (gioù taây), töø 3 ñeán 4 m/s (gioù ñoâng nam) Löôïng möa trung bình haèng naêm lôùn, trung bình 1946,15 mm (taäp trung vaøo thaùng 6, 7, 8, 9, 10, chieám gaàn 90% löôïng möa haøng naêm) 27 2.1.4. Thuûy vaên TP.HCM coù maïng thuûy vaên daøy ñaëc thuoäc heä thoáng soâng Ñoàng Nai, soâng Saøi Goøn, soâng Nhaø Beø. Heä thoáng soâng Ñoàng Nai baét nguoàn töø vuøng ven rìa cao nguyeân Di Linh ñoå ra bieån ôû cöûa Soaøi Raïp. Chieàu daøi theo doøng chính laø 628 km. Dieän tích löu vöïc laø 38610 km2. Chaûy qua ñòa phaän TP.HCM töø phía ñoâng quaän 9 ñeán phöôøng Myõ Thaïnh Lôïi gaëp soâng Nhaø Beø Soâng Saøi Goøn: Chaûy vaøo thaønh phoá ñoaïn töø Phuù Myõ tôùi Thaïnh Myõ Lôïi quaän 2 gaëp soâng Nhaø Beø. Roäng 250 – 350 m. Saâu 10 – 20 m. Löu löôïng soâng lôùn nhaát 84 m3/s vaøo thaùng 10 naêm 1986 vaø nhoû nhaát laø 22m3/s vaøo thaùng 8/1986. Löôïng nöôùc cao nhaát ôû ñoä cao 1,18 m (10/10/1990). Soâng chòu aûnh höôûng cuûa cheá ñoä baùn nhaät trieàu. Bieân ñoä dao ñoäng töø 1,5 – 3,1 m. Hoà Daàu Tieáng khoáng cheá moät löu vöïc dieän tích 2700 km2 cuûa soâng Saøi Goøn, coù nhieäm vuï laø töôùi cho tænh Taây Ninh vaø TP.HCM, xaû 20 m3/s xuoáng haï löu ñeå ñaåy maën vaøo thaùng 2, 3, 4. Treân soâng Saøi Goøn coù ranh maën khoaûng 4o/oo hieän ôû Thuû Thieâm, ngang vôùi raïch Chieác. Heä thoáng soâng Nhaø Beø: Phaàn Baéc Nhaø Beø coù maïng löôùi thuûy vaên daøy ñaëc nhö soâng Caàn Giuoäc, soâng Chôï Ñeäm, raïch Caây Khoâ, Baø Phoù, OÂng Lôùn… Soâng Caàn Giuoäc: Coù cheá ñoä baùn nhaät trieàu, keát quaû phaân tích thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa nöôùc cho thaáy: Haøm löônïg clo töø 425,4 ñeán 5184,56 mg/l Toång khoaùng töø 0,83 ñeán 9,28 g/l Ñoä pH töø 6,9 ñeán 8,32. 28 Soâng chòu aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu, nöôùc soâng coù chaát löôïng keùm, nöôùc ñuïc, maën vaø raát baån, khoâng theå duøng cho sinh hoaït vaø coâng nghieäp. Soâng Chôï Ñeäm: ÔÛ phía Taây Nam thaønh phoá, chaûy veà phía ñoâng baéc noái lieàn vôùi raïch Caàn Giuoäc, keânh Ñoâi vaø keânh Loø Goám. Soâng Chôï Ñeäm daøi khoaûng 5 km, saâu 5 – 10m, roäng töø 80 – 120m. Soâng chòu aûnh höôûng cuûa cheá ñoä baùn nhaät trieàu. Keát quaû phaân tích maãu nöôùc cho thaáy Haøm löôïng clo töø 418,31 ñeán 4564,19 mg/l Toång khoaùng hoùa töø 0,82 ñeán 8,20g/l Ñoä pH töø 6,88 ñeán 7,33. Chaát löôïng nöôùc soâng chôï Ñeäm thay ñoåi theo muøa roõ reät, muøa möa nöôùc nhaït hôn muøa khoâ. Soâng chòu aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu, nöôùc soâng coù chaát löôïng keùm, nöôùc ñuïc, maën vaø raát baån, khoâng theå duøng cho sinh hoaït vaø coâng nghieäp Ngoaøi caùc soâng, trong vuøng coøn coù heä thoáng keânh raïch tieâu thoaùt. Heä thoáng keânh tieâu thoaùt trong noäi oâ thaønh phoá tieáp tuïc bò oâ nhieãm naëng vôùi caùc thaønh phaàn BOD5, COD, Coliform coù giaù trò raát cao. Aûnh höôûng cuûa trieàu coù theå thaáy roõ taïi An Loäc treân soâng Vaøm Thuaät, caàu Ñieän Bieân Phuû treân keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø vaø Phuù Ñònh treân keânh Ñoâi – keânh Teû. Möùc ñoä nhieãm baån treân caùc soâng naøy taïm thôøi coù theå xeáp loaïi theo möùc ñoä giaûm daàn nhö sau (döïa vaøo giaù trò cuûa caùc chæ tieâu: TSS, TUR, Tot. N, Tot. P, DO, COD, BOD5, S2-, Pb, Cd, Vi sinh): Caàu OÂng Buoâng – Keânh Taân Hoùa-Loø Goám Coáng Hoøa Bình – Keânh Taân Hoùa-Loø Goám Caàu Tham Löông – Keânh Tham Löông Caàu Leâ Vaên Syõ – Keânh Nhieâu Loäc-Thò Ngheø 29 Raïch Ngöïa – Keânh Taøu Huû-Beán Ngheù Caàu Nhò Thieân Ñöôøng – Keânh Taøu Huû-Beán Ngheù Caàu Chaø Vaø – Keânh Ñoâi-Teû Caàu Ñieän Bieân Phuû – Keânh Nhieâu Loäc-Thò Ngheø Caàu An Loäc – Soâng Vaøm Thuaät Phuù Ñònh – Keânh Ñoâi-Teû Caùc chaát oâ nhieãm do nöôùc thaûi sinh hoaït trong heä thoáng keânh tieâu thoaùt TP.HCM laø vaán ñeà ñaùng ngaïi nhaát. O nhieãm do nöôùc thaûi sinh hoaït ngaøy caøng gia taêng. Beân caïnh ñoù caùc oâ nhieãm do saûn xuaát noâng nghieäp, nhaát laø ngaønh cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm cuõng goùp phaàn laøm gia taêng möùc ñoä oâ nhieãm höõu cô, taïo ra nguy cô oâ nhieãm cao nguoàn nöôùc maët treân soâng Saøi Goøn. 2.1.5. Daân cö TP.HCM coù maät ñoä daân cö cao nhaát nöôùc vôùi 5,2 trieäu daân (thoáng keâ naêm 2000) soáng taäp trung chuû yeáu ôû caùc quaän noäi thaønh (3,466 trieäu daân) Daân cö chuû yeáu laø ngöôøi Vieät, caùc daân toäc coøn laïi nhö ngöôøi Hoa chieám tæ leä raát nhoû. Tæ leä taêng daân laø 1,83. Trình ñoä giaùc ngoä chính trò töông ñoái cao. Trình ñoä khoa hoïc raát khaùc nhau, soá löôïng caùc giaùo sö, tieán só, thaïc só vaø kó sö chæ ñöùng sau Haø Noäi vaø löïc löôïng coâng nhaân laønh ngheà cuõng raát ñoâng ñaûo, coù khaû naêng ñaùp öùng vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa caùc ngaønh kinh teá, vaên hoùa trong giai ñoaïn hieän nay vaø töông lai cuûa thaønh phoá. Hieän nay, TP.HCM ñaõ hoaøn thaønh phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc. 2.1.6. Kinh teá Veà coâng nghieäp, nhöõng naêm gaàn ñaây TP.HCM phaùt trieån vöôït baäc, ñaõ xaây döïng nhieàu khu coâng nghieäp nhö: khu cheá xuaát Taân Thuaän – laø cô sôû coâng nghieäp phaùt 30 trieån ngaøy caøng coù hieäu quaû vaø laø moät trong nhöõng khu cheá xuaát lôùn cuûa thaønh phoá; Khu coâng nghieäp Linh Xuaân, khu coâng nghieäp Vónh Loäc A, khu coâng nghieäp Taân Thôùi Hieäp. Soá cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp laø 26577 vaøo naêm 2000, giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp laø 50,419 tyû ñoàng, ñaõ ñöa 7 khu cheá xuaát coâng nghieäp vaøo hoaït ñoäng, trong ñoù phaùt trieån nhaát laø khu cheá xuaát Taân Thuaän, Linh Trung. Coâng nghieäp cheá bieán phaùt trieån, coù 600 xí nghieäp vaø 23000 cô sôû cheá bieán xöû lyù. Rieâng 3 ngaønh cheá bieán löông thöïc - thöïc phaåm, nöôùc giaûi khaùt vaø deät may ñaõ chieám 50% löïc löôïng lao ñoäng cuûa thaønh phoá. Saûn phaåm coâng nghieäp haøng naêm taêng 7 – 8%. Ngoaøi ra coøn nhieàu cô sôû saûn xuaát lôùn nhö xí nghieäp ñoâng laïnh xuaát khaåu, coâng nghieäp vaät tö xaây döïng, xí nghieäp giaøy da xuaát khaåu, caùc xöôûng cô khí, cheá bieán haûi saûn… Veà noâng nghieäp coù troàng troït vaø chaên nuoâi. Troàng troït chuû yeáu laø caây luùa vaø hoa maøu, röøng nöôùc maën. Dieän tích caây löông thöïc coù haït 78400 ha. Saûn löôïng thuûy saûn laø 43516 taán, trong ñoù caù bieån laø 16663 taán. Giaù trò saûn xuaát noâng nghieäp 1408 tyû vaøo naêm 1999. Nhìn chung kinh teá trong vuøng phaùt trieån töông ñoái toát caû veà coâng nghieäp vaø noâng nghieäp. Saûn phaåm taïo ra khoâng nhöõng ñaùp öùng cho nhu caàu ñòa phöông maø coøn coù khaû naêng trao ñoåi vôùi vuøng laân caän vaø xuaát khaåu. 2.1.7. Giao thoâng TP.HCM laø ñaàu moái giao thoâng quan troïng cuûa khu vöïc phía nam, coù heä thoáng giao thoâng thuûy boä raát thuaän lôïi. Heä thoáng ñöôøng boä lan toûa ñi caùc tænh Ñoâng Nam Boä, Taây Nam Boä theo daïng toûa tia vôùi caùc truïc chính: quoác loä 1A, quoác loä 22, quoác loä 13, tuyeán ñöôøng saét Baéc Nam. 31 Heä thoáng ñöôøng thuûy: doïc soâng Saøi Goøn laø cuïm caûng keùo daøi treân chuïc km töø Nhaø Beø ñeán caàu Saøi Goøn vôùi naêng löïc boác dôû lôùn nhaát quoác gia. Saân bay Taân Sôn Nhaát ñoùng vai troø raát quan troïng trong heä thoáng ñöôøng haøng khoâng trong nöôùc vaø quoác teá. 2.2. Ñaëc ñieåm töï nhieân keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø 2.2.1. Ñòa hình Keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø naèm treân ñòa baøn 7 quaän: 1, 3, 10, Phuù Nhuaän, Bình Thaïnh, Goø Vaáp. Löu vöïc keânh coù ñoä cao töø 10 m ôû phía ngoaøi (quaän Taân Bình, quaän Goø Vaáp, quaän 1) ñeán 1,5m ôû trung taâm doïc theo caû 2 bôø keânh. Ñieàu kieän ñòa hình thích hôïp cho vieäc taäp hôïp nöôùc möa. Keânh goàm 2 thaønh phaàn chính: keânh Nhieâu Loäc (ñoaïn thöôïng nguoàn), keânh Thò Ngheø (ñoaïn haï löu). Chieàu daøi keânh laø 8692m, roäng 27m ôû thöôïng nguoàn vaø môû roäng 90m ôû haï löu ñoä saâu trung bình laø 5m, chaûy töø Taây Baéc ñeán Ñoâng Nam. Löu vöïc keânh roäng 12 km2, ñoå vaøo soâng Saøi Goøn taïi Vaøm Thuaät 2.2.2 Khí haäu Cuõng töông töï ñaëc ñieåm khí haäu cuûa TP.HCM: Coù 2 muøa: muøa möa töø thaùng 5 ñeán thaùng 10 vaø muøa khoâ töø thaùng 11 ñeán thaùng 4 naêm sau. ƒ Nhieät ñoä giöõa caùc thaùng ít bieán ñoäng. Söï bieán ñoäng nhieät ñoä chæ trong khoaûng 5 – 7oC Nhieät ñoä trung bình trong naêm laø 27oC Nhieät ñoä cao nhaát trong thaùng (thaùng 4): 35oC Nhieät ñoä thaáp nhaát tro._.Hoï Oocystaceae 102 Ankistrodesmus convolutus Corda. + + + + + + 103 A. convolutus var. minitus (Nag.) Rab. + 104 A. falcatus (Corda) Ralfs. + + * +* * +* 105 A. falcatus var. acicularis (A. Br.) G.S. West. * +* +* 106 A. falcatus var. mirabilis (W. et West) G.S. West. +* * + * +* * +* +* (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) 107 A. falcatus var. spirilliformis (W. et + + +* +* +* * 83 G. S. West) G.S. West. 108 A. falcatus var. tumidus (W. et West) G.S. West. + 109 A. spiralis Lemm. * 110 Chlorella miniata Oltm. * 111 Chl. Pyrenoidosa Chik. + + + + +* 112 Chl. valgaris Beij. + 113 Dactylococcus bicaudatus A. Br. + 114 Franceia ovalis Lemm. * 115 Kirchneriella lunaris (Kirch.) Moebius. + + * * * * 116 K. obesa (W. West) Schmidle. + + 117 Kirchneriella sp. + 118 Lagerheimia Chodati Bern. * 119 Monoraphidium grifitii +* +* * +* +* + * 120 Nephrocytium obesum West. * * * * 121 Oocystis Borgei Snow. * 122 O. elliptica W.West. * * 123 O. parva West et West. + + 124 O. pusilla Hansgir. + + +* 125 O. solitaria Wittrok. * * 126 O. submarina Lagerh. + 127 O. panduriformis var. minor G.M.Smith. * 128 Planktosphaeria gelatinosa Smith. * 129 Selenastrum bibraianum Reinsch. * * * * 130 Selenastrum gracile Reinsch. +* +* +* +* +* * 131 S. westii G.M.Smith. + 132 Tetraedron caudatum (Corda) Hansg. + 133 T. gracile (Reinsch) Hansg. + 134 T. lobulatum (Naeg.) Hansg. * (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) 135 T. minimum (A.Br.) Hansg. +* * +* 84 136 T. lunula Wille + 137 T. pentaedricum West et West. * 138 T. regulare Kuetzing * * * + * 139 T. regulare var. incus fa. major Presscott. +* +* + 140 T. regulare var. incus Teiling. + + + 141 T. trigonum Naeg. + + * * + 142 T. trilobatum Hansg. + + * 143 Westella botryoides (W. West) De Wildm + + + +* + +* Hoï Scenedesmaceae 144 Actinastrum hantzschii Lagerh +* * + +* +* * * 145 A. hantzschii var. elongatum G.M.Smith * 146 Crucigenia fenestrata Schmidle * * 147 Cr. quadrata Morren + 148 Cr. rectangularis (Nag.) Gay * * * * 149 Cr. crucifera (Wolle) Collins +* 150 Cr. tetrapedia W. et G.S.West + * 151 Scenedesmus abundans (Kirchner) Chod * + 152 Sc. acuminatus Chodat +* +* +* +* + +* +* +* 153 Sc. acuminatus var. elongatus G.M.Smith. +* + * +* +* + +* 154 Sc. anomalus (G.M.Smith) Tiff. * 155 Sc. armatus (Chod) G.M.Smith. + + + +* + 156 Sc. armatus var. major G.M.Smith * * * * * 157 Sc. armatus var. grassi caudatus * 158 Sc. bicaudatus (Hansg.) Chod. +* * * + + +* +* +* 159 Sc. bijugatus Kuetz. +* * +* * +* + +* 160 Sc. bijuga var. alternans * 161 Sc. brasiliensis Bohlin. + (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) 162 Sc. crassus Chod. +* +* +* +* +* +* 85 163 Sc. denticulatus Lagerh. + + +* +* + * 164 Sc. dimorphus (Turp.) Kuetz. +* +* * * +* +* +* 165 Sc. incrassatus Bohl. + + +* 166 Sc. javanensis Chod. * * * 167 Sc. longus Meyen. * 168 Sc. longus var. Nagelii (de Breùb) G.M. Smith. * * 169 Sc. obliquus Kuetz. +* + * + +* +* * 170 Sc. opoliensis P.Richt. * * 171 Sc. opoliensis var. contacta Prescott * 172 Sc. ovalternus Chod. * * * * 173 Sc. perforatus lemmermann var. perforatus +* + * * +* * * * 174 Sc. protuberans Fritsch et Rich. +* * +* * + + 175 Sc. producto – capitatus + + + 176 Sc. pseudoarmatus var. bicaudatus Hortob +* * + +* * * 177 Sc. quadricauda (Turp.) Breùb. +* +* +* * +* +* +* +* 178 Sc. quadricauda var. maximus West et West. * * 179 Sc. wisconsinensis (G.M.Smith) Chod. +* * +* * + +* 180 Scenedesmus sp. + + * * 181 Tetrastrum heterocanthum (Nordst) Chod. * * * * 182 T. staurogeniaeforme Lemm. * * + + * Boä Desmidiales Hoï Desmidiaceae 183 Closterium acutum var. variabile. * 184 Closterium sp. * 185 Cosmarium ellipsoideum Ehr. * * (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) 186 C. controversum W. West. * 187 C. subtumidum * 86 188 C. subauriculatum W & G.S.West var. truncatum W&G.S.West. * 189 Euastrum binale var. papilliferum Gutw. * 190 E. luetkemuelleri Ducell. * 191 Staurastrum sp. * * +* * Ngaønh Cyanophyta Lôùp Chroococceae Boä Chroococcales Hoï Coccobactreaceae 192 Dactylococcopsis rhaphidioides f. falciformis. * 193 Synechococus elongatus Nag. + 194 Synechocystis aquatilis Sauv. * 195 Tetrarcus ilsteri skuja. * * * Hoï Merismopediaceae 196 Merismopedia elegans A.Br. + 197 M. minima G. Beck. * 198 M. tenuissima Lemm. + * Hoï Microcystidaceae 199 Microcystis aeruginosa Kutz emend Elenk. + + + + Hoï Gloeocapsaceae 200 Chroococcus dispersus var. minor G.M. Smith. * 201 Chr. minutus (Kutz.) Naegeli. + + + + Lôùp Hormogoneae Boä Nostocales Boä phuï Symmetreae Hoï Anabaenaceae 202 Anabaena sp. * * (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) Boä phuï Asymmetreae Hoï Revulariaceae 87 203 Calothrix fusca (Kuetz.) Born et Flah. * 204 C. parietana * Boä Oscillatoriales Hoï Oscillatoriaceae + 205 Athrospira platensis +* * * +* +* 206 Oscillatoria anguina (Bory) Gom. * 207 Os. chalybea (Mert) Gom. +* + * + * * * 208 O. deflexoides Elenk et Kossink. + + 209 O. lacustris (Klebs) Geitl. * 210 O. limosa Ag. * * 211 O. nigra Vauch. * 212 O. nigro-viridis Thwait * * * * * * 213 O. planctonica Wolosz. +* * 214 O. splendida Grev. * 215 O. tenuis C.A. Agardh. * * * * * * 216 O. tenuis f. asiatica (Wille) Elenk. + 217 Oscillatoria sp. * 218 Lyngbya amplivaginata van Goor. + 219 L. circumcreta G.S.West. + + * * * +* 220 L. Kuetzingii (Kutz.) Schmidle. + 221 Lyngbya sp. * 222 Phormidium ambiguum Gom. * * 223 Ph. fragile (Menegh.) Gom. * +* * 224 Ph. inundatum Kutz. + + 225 Ph. molle (Kutz.) Gom. * 226 Ph. orientale G.S. West. + 227 Ph. purpurascens f. circinnatum V. Poliansk * * +* * * * 228 Ph. tenue (Menegh.) Gom. + + * * * 229 Spirulina laxissima G.S. West. * (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) 230 Sp. flavovirens Kisl. * 231 Sp. major Kutz. * Ngaønh Bacillariophyta 88 Lôùp Centriceae Boä Discinales Hoï Cosinodiscaceae 232 Coscinodiscus nitidus Gregory. + + + * 233 C. nodulifer A. Schmidt. * * * 234 Cyclotella comta (E hr.) Kutz. +* + + + +* * * * 235 C. kuetzingiana Thwaites. +* + +* +* * +* 236 C. meneghiniana Kuetz. * * * 237 Melosira granulata (Ehr.) Ralfs. +* + + * * 238 M. granulata (Ehr.) Ralfs. var. agustissima (O.Mull.) Hust. + + +* * 239 M. granulata (Ehr.) Ralfs. Var. agustissima fo. spiralis + + + + + + 240 M. granulata (Ehr.) Ralfs. var. valida + + + * + * 241 M. italica Kuetz. * * * + 242 M. islandica + 243 M. malayensis * 244 M. varians Ag. * * +* 245 Stephanodiscus hanzschii Grun. * * * * * * Lôùp Pennatae Boä Araphinales Hoï Fragilariaceae 246 Synedra ulna (Nitzsch) W. Smith. + 247 Synedra acus Kuetz. * Boä Raphinales Boä phuï Raphidioineae Hoï Eunotiaceae 248 Eunotia monodon var. major (W.Sm) Hust. * (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) Boä phuï Monoraphineae Hoï Achnanthaceae 249 Achnanthes sp. * * 89 Boä phuï Diraphineae Hoï Naviculaceae 250 Amphiprora ornata +* 251 Amphipleura sp. * 252 Diploneis elliptica (Kutz.) Cl. * 253 Frustulia rhomboides (Ehr.) D.T. * 254 Fr. rhomboides var. saxonica (Rabh) D.T. + 255 Gomphonema brasiliense var. demararae Grun. * 256 G. longiceps Ehr. * 257 G. olivaceum (Lyngb.) Kutz. * * 258 G. parvulum (Kuzt.) Grun. * * * 259 Gomphonema sp. * * 260 Gyrosigma acuminatum (Kutz.) Rbh. * 261 Gyrosigma sp. * 262 Navicula bacillum. * 263 N. placentula (Ehr.) Grun. * 264 N. tokyoensis * 265 Navicula sp. * 266 Neidium affine f. hercynica. * 267 Pinnularia interrupta W.Sm. * * + 268 P. microstauron (Ehr.) Cl. * 269 Pinnularia sp. * 270 Pleurosigma sp. * Boä phuï Aulonoraphineae Hoï Epithemiaceae 271 Rhopalodia gibba (Ehr.) O. Mull. * (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) Boä phuï Aulonoraphineae Hoï Nitzschiaceae 272 Hantzschia amphioxys (E hr.) Grun. +* +* +* +* 90 273 Nitzschia acicularis W.Sm * * * * * * * 274 N. acuta Hantzsch. * 275 N. angustata (W.Sm.) Grun. + + + + * 276 N. capitellata var. sinica Skv. * * * +* +* + 277 N. commutata Grun. + 278 N. dissipata (Kuetz.) Grun. * + 279 N. hungarica Grun. * 280 N. lanceolata W.Sm. * 281 N. longissima (Breùb.) Grun. + + + + + 282 N. longissima var. reversa W.Sm * 283 N. obtusa W.Sm. * 284 N. obtusa var. nana V.H. * 285 N. obtusa var. scalpelliformis * 286 N. palea (Kuetz.) W. Sm. +* * + +* +* + 287 N. parvula Lewis. +* + * * * + 288 N. pseudogracilis Gandhi. +* * +* * 289 N. sigma (Kuetz.) W.Sm. +* + + + 290 N. sublinearis Hust. +* + * + 291 N. thermalis Kuetz. * * * + 292 N. vermicularis (Kutz.) Grun. + + + 293 Nitzschia sp. + + * * Hoï Surirellaceae 294 Surirella ovata Kutz. * Ngaønh Chrysophyta Boä Chrysomonadales Hoï Mallomonadaceae 295 Mallomonas caudata Iwanoff. + + +* +* +* +* Ngaønh Pyrrophyta Lôùp Dinophyceae (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) Boä Peridiniales Hoï Glenodiniaceae 296 Glenodinium sp. + + +* Ngaønh Xanthophyta 91 Lôùp Xanthophyceae Boä Heterococcales Hoï Centritractaceae 297 Centritractus dibius Printz. + 298 Pseudopolyedriopsis skujae Hollerbach + 299 Polyedriopsis spinulosa Schmidle + 300 Pleurogaster lunaris Pascher * Hoï Chlorotheciaceae 301 Ophiocytium capitatum var. longisspinum (Moeb.) Lemm. * 92 KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ Keát luaän 1. Qua khaûo saùt taïi 21 ñòa ñieåm treân caùc quaän cuûa TP.HCM, toâi ñieàu tra ñöôïc 526 loaøi taûo vôùi tæ leä nhö sau: Ngaønh Euglenophyta: 98 (18,70%) Ngaønh Chlorophyta: 180 (34,22%) Ngaønh Cyanophyta: 114 (21,64%) Ngaønh Bacillariophyta: 113 (21,41%) Caùc ngaønh khaùc (Pyrrophyta, Chrysophyta, Xanthophyta): 21 (4.03%) Vaäy caùc nguoàn gioáng taïi TP.HCM ñuû ñeå xöû lyù nöôùc thaûi. 2. Töø nguoàn gioáng caáy vaøo laø 505 loaøi, toång soá loaøi nuoâi leân ñöôïc laø 301 loaøi vôùi tyû leä nhö sau: Ngaønh Euglenophyta: 52 (17,28%) Ngaønh Chlorophyta: 139 (46,17%) Ngaønh Cyanophyta: 40 (13,28%) Ngaønh Bacillariophyta: 63 (20,94%) Caùc ngaønh khaùc (Pyrrophyta, Chrysophyta, Xanthophyta): 7 (2,33%) Trong ñoù nhoùm laøm thöùc aên cho toâm caù (Chlorococcales) chieám: 109 (36,21%) Caùc loaøi taûo nuoâi leân ñöôïc trong nöôùc thaûi chuû yeáu laø caùc loaøi giaøu dinh döôõng. 3. Ñieàu kieän veà nhieät ñoä, aùnh saùng khi xöû lyù: hoaøn toaøn ôû ñieàu kieän töï nhieân, khoâng coù baát kyø hoùa chaát hoaëc söï khuaáy ñoäng cô hoïc naøo. Ñaây laø moät trong nhöõng ñaëc ñieåm öu vieät cuûa bieän phaùp xöû lyù baèng taûo nhaèm giaûm toái ña chi phí cho quaù trình xöû lyù. 4. Löôïng gioáng caáy vaøo nöôùc thaûi coù maät ñoä taûo trung bình laø: 14,08 mg/l 93 5. Caùc quaàn xaõ caáy vaøo nöôùc thaûi phaûi ñoàng nhaát (khoâng troän laãn caùc nguoàn gioáng maø caáy töøng quaàn xaõ rieâng bieät) 6. Choïn nguoàn gioáng coù ñoä ña daïng veà loaøi cao (ao sen, ao caù), khoâng choïn nguoàn gioáng coù ñoä ña daïng veà loaøi thaáp (ao caàu) maëc duø söû duïng nguoàn gioáng ao caàu ñeå xöû lyù taûo vaãn phaùt trieån vaø caùc chæ soá thuûy hoùa vaãn ñaït. 7. Vì nöôùc thaûi coù ñoä baån cao neân nguoàn gioáng caáy vaøo caàn choïn ôû nôi baån vöøa, giaøu dinh döôõng. 8. Nöôùc thaûi keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø chöa xöû lyù laø nöôùc cacbonate bò nhieãm maën, xeáp loaïi 6/6 nhöng caùc chæ soá ñeàu quaù ngöôõng treân 25 laàn. 9. Sau khi xöû lyù, nöôùc xeáp loaïi 4/6 vaø ñuû tieâu chuaån (theo quoác teá vaø theo Vieät Nam) ñeå thaûi ra moâi tröôøng. 10. Caùc chæ soá veà vi sinh ñeàu raát toát. Toaøn boä caùc vi khuaån gaây beänh ñeàu bò tieâu dieät. 11. Giaù trò caùc kim loaïi naëng coù giaûm sau xöû lyù. Tuy nhieân, trong 4 kim loaïi ñem phaân tích (Pb, As, Cd, Hg) coù 2 kim loaïi Pb vaø As laø chöa ñuû tieâu chuaån thaûi ra moâi tröôøng (nhöng so vôùi giaù trò tröôùc xöû lyù thì giaù trò sau xöû lyù cuûa Pb vaø As giaûm ñaùng keå).Cuõng töø keát quaû naøy coù theå khaúng ñònh nöôùc thaûi keânh Nhieâu loäc – Thò Ngheø khoâng thuaàn tuùy laø nöôùc thaûi sinh hoaït, töùc laø taïi trung taâm TP.HCM vaãn coøn caùc cô sôû saûn xuaát, nhaø maùy, xí nghieäp xaây döïng trong khu daân cö. 12. Caùc chæ soá thuûy hoùa trong nöôùc thaûi sau xöû lyù ñeàu ñöôïc pheùp thaûi ra moâi tröôøng theo baát kyø tieâu chuaån naøo. Giaù trò trung bình cuûa caùc chæ soá thuûy hoùa: TSS: 32,7 mg/l Ec: 279 μS/cm(giaûm khoâng ñaùng keå, tuy nhieân ñaây khoâng phaûi laø chæ soá cô baûn cuûa quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi) 94 pH: 9,66 DO: 11,14 ppm BOD5: 7,08 mg/l COD:11,08 mg/l Toång nitô: 0,50 mg/l Toång photpho: 0,71 mg/l 13. Quaù trình xöû lyù phuï thuoäc vaøo noàng ñoä, ôû noàng ñoä 30% laø xöû lyù toát nhaát vì: Ñoä ña daïng veà loaøi trong heä sau xöû lyù laø cao nhaát (d = 5,45) Tæ leä caùc loaøi laøm thöùc aên cho toâm caù cao: Boä Chlorococcales (74 loaøi, chieám 50,68% soá loaøi nuoâi ñöôïc ôû noàng ñoä nöôùc thaûi 30%) Tæ leä ngaønh Euglenophyta vaø ngaønh Cyanophyta töông ñoái ít: Euglenophyta: 13 loaøi (8,90%), Cyanophyta: 12 loaøi (8,21%) Ñoä oxy hoøa tan (DO) cao (töø 8 ppm ñeán 15 ppm) Coù söï tham gia cuûa nhieàu loaøi ñoäng vaät khoâng xöông soáng. ÔÛ noàng ñoä nöôùc thaûi 30% heä ñaït traïng thaùi toái öu 14. Söï bieán thieân caùc chæ soá: Caùc chæ soá ñaït cöïc ñaïi sau 3 ngaøy nuoâi caáy ôû muøa khoâ, sau 4 ngaøy nuoâi caáy ôû muøa möa Söï bieán thieân caùc chæ soá ôû muøa möa oån ñònh hôn ôû muøa khoâ. 15. Taïi TP.HCM coù theå thöïc hieän xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc quanh naêm. Tuy nhieân, khi xöû lyù vaøo muøa khoâ thì soá loaøi taûo hieän leân trong nöôùc thaûi nhieàu hôn. 16. ÔÛ pH > 10 moät soá ñoäng vaät vaãn soáng ñöôïc. 17. Quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi coù söï tham gia cuûa nhieàu ñoäng vaät: ñoäng vaät nguyeân sinh Protozoa (truøng ñeá giaøy, amip, truøng loâng), lôùp Rotatoria (Truøng baùnh xe), lôùp Cladocera (Raâu ngaønh), lôùp Copepoda (Chaân cheøo). Ñaëc bieät, noàng ñoä nöôùc baån caøng cao thì lôùp Rotatoria chieám öu theá. 95 18. Khi xöû lyù ôû noàng ñoä nöôùc thaûi cao (70%, 100%) xuaát hieän nhieàu loaøi taûo dò daïng (phaàn lôùn thuoäc Ngaønh Chlorophyta). Do ñoù, khoâng neân duy trì quaù trình xöû lyù ôû noàng ñoä nöôùc thaûi cao maëc duø caùc chæ soá thuûy hoùa ñeàu ñaït tieâu chuaån. 19. Coù theå duøng noàng ñoä nöôùc thaûi nhö laø phöông tieän ñeå taïo caùc quaàn xaõ khaùc nhau theo yù muoán (goàm caû ñoäng vaät vaø thöïc vaät). 20. So vôùi caùc keânh khaùc (keânh Tham Löông, keânh Taøu Huû – Beán Ngheù) thì quaù trình xöû lyù ôû keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø nhanh vaø deã daøng hôn do möùc ñoä oâ nhieãm töông ñoái thaáp hôn so vôùi caùc keânh khaùc. Ñaây chính laø keát quaû cuûa quaù trình ñaàu tö caûi taïo keânh Nhieâu Loäc – Thò Ngheø trong khoaûng 10 naêm gaàn ñaây cuûa thaønh phoá. Kieán nghò 1. Vì coù theå nuoâi toâm caù trong heä xöû lyù nöôùc thaûi neân ta caàn xem nöôùc thaûi nhö nguoàn taøi nguyeân nhaèm phaùt trieån saûn xuaát thuûy haûi saûn, khai thaùc moät soá dieän tích ñaát ôû vuøng ngoaïi thaønh moät caùch hieäu quaû nhaát. 2. Ñeà nghò nhaø nöôùc sôùm coù keá hoaïch aùp duïng roäng raõi phöông phaùp naøy cho caùc khu vöïc khaùc. 3. Nhaø nöôùc caàn ñaàu tö ñeå thöïc hieän xöû lyù nöôùc thaûi treân caùc keânh raïch moät caùch ñoàng boä 4. Nhaø nöôùc caàn ñaàu tö ñeå hình thaønh caùc phoøng thí nghieäm chuyeân nuoâi caáy, phaân laäp caùc gioáng taûo coù khaû naêng xöû lyù nöôùc thaûi ñeå boå sung cho nguoàn gioáng töï nhieân, goùp phaàn xöû lyù nöôùc thaûi hieäu quaû vaø ít toán keùm. 5. Nhaø nöôùc baét buoäc caùc nhaø maùy, xí nghieäp, khu cheá xuaát, beänh vieän phaûi coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc khi thaûi ra heä thoáng keânh tieâu thoaùt. 6. Ñi ñoâi vôùi vieäc caûi taïo keânh baèng bieän phaùp sinh hoïc caàn phoái hôïp vôùi caùc bieän phaùp lyù, hoùa, cô hoïc… 96 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Tieáng Vieät 1. Boä Taøi nguyeân vaø moâi tröôøng – Trung taâm khí töôïng thuûy vaên quoác gia – Trung taâm khí töôïng thuûy vaên bieån (2005), “Baûng thuûy trieàu 2006, taäp II”, NXB Thoáng keâ, Haø Noäi. 2. Leâ Só Ñoàng (2004), “Xaùc suaát thoáng keâ vaø öùng duïng”, NXB Giaùo duïc, TP.HCM, tr. 23 – 136 3. Ñaïi hoïc quoác gia – Vieän moâi tröôøng vaø taøi nguyeân (2002), “Tuyeån taäp 31 tieâu chuaån Vieät Nam veà moâi tröôøng baét buoäc aùp duïng”, NXB Haø Noäi, Haø Noäi, tr. 77 – 112. 4. Hoaøng Hueä (2005), “Xöû lyù nöôùc thaûi”, NXB Xaây döïng, Haø Noäi, tr. 1 - 29 5. Ngoâ Keá Söông, Nguyeãn Laân Duõng (1997), “Saûn xuaát khí ñoát (Biogas) baèng kyõ thuaät leân men kî khí”, NXB Noâng nghieäp, Haø Noäi, tr. 35 – 110 6. Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng TP.HCM (2002), “Ñeà aùn: ñaùnh giaù boå sung tröõ löôïng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát – quy hoaïch vaø quaûn lyù toång theå gieáng khoan khai thaùc nöôùc döôùi ñaát – Monitoring nöôùc döôùi ñaát ôû TP.HCM”, TP.HCM, tr. 1 – 6 7. Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng TP.HCM (2004 ), “Döï aùn: naïo veùt caûi taïo keânh nöôùc Ñen”, TP.HCM. 8. Ñaøo Thanh Sôn (2004), “Thöïc vaät phieâu sinh ôû hoà Lak vaø bieån Hoà thuoäc hai tænh DakLak vaø Gia Lai”, luaän vaên thaïc só, Ñaïi hoïc Khoa hoïc töï nhieân – TP.HCM. 97 9. Trung taâm chaát löôïng nöôùc vaø moâi tröôøng – Phaân vieän quy hoaïch khaûo saùt thuûy lôïi, Nam Boä (2004), “Baùo caùo keát quaû khaûo saùt chaát löông nöôùc heä thoáng keânh raïch TP.HCM”, TP.HCM. 10. Nguyeãn Vaên Tuyeân (2003), “Ña daïng sinh hoïc taûo trong thuûy vöïc noäi ñòa Vieät Nam. Trieån voïng vaø thöû thaùch”, NXB Noâng nghieäp, TP.HCM. 11. Nguyeãn Vaên Tuyeân (1998), “Sinh thaùi vaø moâi tröôøng”, NXB Giaùo duïc, TP.HCM. 12. Nguyeãn Vaên Tuyeân vaø coäng söï (1970), “Daãn lieäu veà khu heä taûo Hoà Taây – Haø Noäi” (Taøi lieäu chöa coâng boá) (1971), “Daãn lieäu veà khu heä taûo hoà Suoái Hai – Haø Taây” (Taøi lieäu chöa coâng boá) (1973), “Daãn lieäu veà khu heä taûo Haø Tónh” (Taøi lieäu chöa coâng boá) (1974), “Daãn lieäu veà khu heä taûo Cao Baèng” (Taøi lieäu chöa coâng boá) (1975), “Daãn lieäu veà khu heä taûo ôû caùc thuûy vöïc nuoâi caù thaønh phoá Nam Ñònh” (Taøi lieäu chöa coâng boá) (1976), “Daãn lieäu veà khu heä taûo soâng Chaâu Giang” (Taøi lieäu chöa coâng boá) (1977), “Daãn lieäu veà khu heä taûo Taây nguyeân” (Taøi lieäu chöa coâng boá) (1978), “Daãn lieäu veà khu heä taûo nöôùc ngoït Hueá” (Taøi lieäu chöa coâng boá) Tieáng Anh 13. Cornelius I.Weber (1971), “A guide to the Common Diatoms at Water Pollution Surveillance System Stations”, US. Environmental Protection agency. 14. Fritsch FE. (1965), “The structure and reproduction of the algae”, Vol.I 15. G.W.Prescott (1952), “Algae of the western great lakes area”, WM.C.Brown Co.Inc., Dubuque. 16. G.W.Prescott (1969), “The Algae”, A Review. Boston. 17. Ralfs J. (1962), “The British Desmidieae”, Mist. Nat. Class. Tomus XXVIII 98 18. Scott M. and Prescott G.M (1958), “Some freshwater algae from Arhnem land in the Northern territory of Australia”, Reprinted from Records of the American – Australian Scientific expedition to Arhnem land, Vol.3 19. Skovortzow B.W. (1938), “Freshwater diatoms from the environs vladivostok”, The Philippine Journal of Science, Vol.65, pp. 252 – 261. 20. Thomasson K. (1963), “Algelogical note 2 – An interseting Staurastrum population”, Rev. alg., T.VII, fasc I., pp. 93 – 100. 21. Velasquez G.T. (1962), “The blue – green algae of the Philippines”, The Philippine Journal of Science – Vol. 91, No 3. Tieáng Phaùp 22. Amosseù A. (1969), “Note sur des Diatomeùes reùcolteùes en Indochine”, Revue algologique, Nouvelle seùrie, T.IX, fasc. 4, pp. 326 – 344. 23. Bernard Ch. (1908), “Protococcacees et Desmidiees d’eau douce recolteùes aø Java” 24. Le Coq R. P. (1953), “Algaes d’eau douce reùcolteùes dans l’Erdre aux abords de la Jonnelìere en Juin 1953”, Bull. Soc.. Sci. Nat. France. T.III, pp. 3 – 26 Tieáng Nhaät 25. Yamagishi and Masaru Akiyama (1994), “Photomicrographs of the freshwater algae”. 99 PHUÏ LUÏC HÌNH MOÄT SOÁ LOAØI TAÛO TRONG MAÃU NÖÔÙC THAÛI SAU KHI XÖÛ LYÙ KEÁT QUAÛ PHAÂN TÍCH NÖÔÙC THAÛI NGAØNH EUGLENOPHYTA H 1. Lepocinclis ovum (Ehr.) Mink. H 2. Trachelomonas hispida (Perty) Stein emend Defl. H 3. Phacus triquetrus (Ehr.) Duj. H 4. Euglena sp. H 5- H 6. E. pseuodoviridis A. Shirota H 7 – H 8. Lepocinclis ovum (Ehr.) Mink H 9. Lepocinclis fusciformis (Carter) Lemm H 10. Phacus similis Christen H 11. Euglena sp. 100 2 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 101 H 12. Euglena sp. H 13. Euglena sp. H 14. Phacus tripanon Poch mann H 15. Euglena caudata Hubner H 16. Phacus sp. H 17. Lepocinclis ovum (Ehr.) Mink. H 18. Chlamydomonas reinhardii Dang H 19. Phacus alatus Klebs H 20. Lepocinclis fusiformis (Carter) Lemm H 21. L. hungpanchiaoensis Chu H 22. Lepocinclis sp. H 23. Lepocinclis ovum (Ehr.) Mink. 102 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 103 H 24. Lepocinclis autumnalis Chu H 25. L. playfairiana Defl. H 26. Trachelomonas Dybowskii Drezeposki H 27. Tr. planctonica Swir. var. oblonga Drez. H 28. Lepocinclis playfairiana Defl. H 29. Euglena cadata Hubner H 30. E. tripteris (Duj.) Klebs. H 31. E. pseudoviridis A. Shirota H 32. E. splendens H 33. Phacus sp. H 34. Phacus pleuronectes (Ehr.)Duj. 104 28 29 30 31 24 25 26 27 32 33 34 28 29 30 31 105 H 35. Trachelomonas volvocina Ehr. var. compressa Drez. H36. Tr. volvocina Ehr. H 37. Lepocinclis fusciformis (Carter) Lemm H 38. Euglena sp. H 39. Phacus longicauda fa. Curta Lefeøvre H 40. Euglena rostrifera Jonhson H 41. E. aculeatus P. Christ H 42. E. gracilis Klebs 106 NGAØNH CHLOROPHYTA H 1-H 2. Pediastrum duplex var. gracilimum West et West 35 36 37 38 39 40 41 42 107 H 3. P. duplex var. rotundatum Lucks H 4. P. duplex Meyen H 5. P. biradiatum Meyen H 6. Oocystis sp. H 7. Eudorina elegans Ehrenb. H 8. Selenastrum bibraianum Reinsch. H 9. Cosmarium subtumidum Ndst. H 10. Actinastrum hantzschii Lagerh H 11. Selenastrum gracile Reinsch. 21 3 7 1 2 4 6 98 3 5 7 108 H 12. Scenedesmus ovalternus Chod. H 13. Sc. obliquus Kuetz. H 14. Miractinium pusillum var. elegans G.M.Smith H 15. Scenedesmus quadricauda (Turp.) Breùb. H 16. Scenedesmus sp. H 17. Scenedesmus sp. H 18. Monographidium grifitii H 19. Ulothrix tenerrima Kuetzing H 20. Schroederia setigera (Schred.) Lemm. H 21. Crucigenia quadrata Morren 109 12 13 14 15 16 17 1918 21 20 110 H 22. Scenedesmus quadricauda (Turp.) Breùb H 23. Crucigenia crucifera (Wolle) Collins H 24. Cr. rectangularis (Nag.) Gay. H 25. Scenedesmus bijugatus Kuetz. H 26. Sc. acuminatus var. elongatus G.M.Smith H 27. Crucigenia sp. H 28. Pediastrum tetras (Ehr.) Ralfs. H 29. Scenedesmus protuberans Fritsch et Rich. H 30. Crucigenia rectangularis (Nag.) Gay. 18 23 111 25 26 27 28 29 30 2422 23 112 H 35. Pediastrum tetras (Ehr.) Ralfs. var. tetraodon (Cord.) Rab. H 36. Scenedesmus dimorphus (Turp.) Kuetz. H 37. Pediastrum tetras (Ehr.) Ralfs. H 38. Scenedesmus bijugatus Kuetz. H 39. Pediastrum duplex var. duplex H 40. Pandorina morum Bory H 41. Pediastrum tetras (Ehr.) Ralfs. H 42. P. intergrum var. scutum Rauborski H 43. Scenedesmus bicaudatus (Hansg.) Chod. H 44. Coelastrum sphaericum Naeg. H 45. Scenedesmus acuminatus Chodat. H 46. Sc. bicaudatus (Hansg.) Chod. 113 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 114 H 48. Scenedesmus crassus Chodat. H 49. Pandorina morum Bory H 50. Coelastrum sphaericum Naeg. H 51. Gonium pectorale Mull H 52. Scenedesmus sp. H 53. Micractinium pusillum var. elegans G.M.Smith H 54. Pediastrum duplex var. gracilimum West et West H 55. Coelastrum cambricum Archer. H 56. Scenedesmus bijugatus Kuetz. H 57. Ankistrodesmus falcatus var. mirabilis (West et West) G.M.West. H 58. A. fal. Var. spirilliformis (W. et G.S.West) G.S.West H 59. Crucigenia rectangularis (Nag.) Gay. H 60. Crucigenia rectangularis (Nag.) Gay. 115 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 116 H 61. Nephrocystyum obesum West H 62. Tetraedon trigonum (Naeg.) Hansg. H 63. Staurastrum sp. H 64. Chlamydomonas sp. H 65. Pediastrum duplex Meyen H 66. Scenedesmus sp. H 67. Ulothrix tenerrima Kuetz. H 69. Ankistrodesmus falcatus var. acicularis (A.Br.)G.S.West Scenedesmus sp. H 70. Characium Pringsheimii A. Braun. 117 61 62 63 64 65 6967 66 70 118 H 71. Scenedesmus quadricauda (Turp.) Breùb. H 72. Pediastum boryanum var. longicorne Raciborsk. H 73 – H 74. Scenedesmus perforatus lemmermann var. perferatus. H 75. Scenedesmus quadricauda (Turp.) Breùb.dò daïng H 76. Scenedesmus quadricauda (Turp.) Breùb.dò daïng H 77. Scenedesmus protuberans Fritsch et Rich. H 78. Ankistrodesmus falcatus var. mirabilis (West et West) G.S.West H 79. Oocystis pusilla Hansg. H 80. Scenedesmus bijugatus Kuetz. H 81. Scenedesmus quadricauda (Turp.) Breùb. dò daïng 119 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 120 H 82. Scenedesmus armatus (Chod.) G.M.Smith H 83. Pediastrum boryanum H 84. Pediastrum boryanum var. longicorne Raciborsk. H 85. Kirchneriella lunaris (Kirch.) Moebius. H 86. Tetraedon caudatum (Corda.) Ralfs. H 87. Scenedesmus protuberans Fritsch et Rich H 88. Pediastrum duplex Meyen var. typicum f. reticulatum. 121 82 83 84 85 86 87 88 122 H 89. Scenedesmus acuminatus Chodat. H 90. Sc. wisconsinensis (G.M.Smith) Chod. H 91. Ankistrodesmus falcatus var. spirilliformis (W. et G.M.West) G.S.West. H 92. Pediastrum duplex Meyen H 93. Pediastrum sp. H 94. Scenedesmus javanensis Chod. H 95. Cosmarium subauriculatum W &G.S.West var. truncatum W&G.S.West H 96. Pediastrum biradiatum Meyen H 97. Pediastrum sp. H 98. Tetraedron trigonum (Naeg.) Hansg. H 99. Tetraedron trigonum (Naeg.) Hansg. H 100. Characium apiculatum Rabenh. 123 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 124 H 101. Oocystis sp. H 102. Scenedesmus dò daïng H 103 – H 104. Scenedesmus acuminatus Chodat. H 105. Scenedesmus bijugatus Kuetz. H 106. Scenedesmus crassus Chod. H 107. Scenedesmus anomalus (G.M.Smith) Tiff. H 108. Scenedesmus dò daïng 125 101 102 103 104 105 106 107 108 126 H 109. Scenedesmus sp. H 110. Oocystis elliptica W.West H 111. Pediastrum duplex Meyen H 112. Selenastrum gracile Reinsch. H 113. Scenedesmus anomalus (G.M.Smith) Tiff. H 114. Euastrum binale var. papilliferum Gutw. H 115. Thuoäc ngaønh Chlorophyta. H 116. Scenedesmus javanensis Chod. H 117. Scenedesmus perforatus lemmermann var. perforatus. 127 109 110 111 112 113 114 115 116 117 128 NGAØNH CYANOPHYTA H 1. Oscillatoria tenuis C.A.Agardh. H 2. Spirulina major Kutz. H 3. Phormidium tenue (Menegh.) Gom. H 4. Arthospira platensis H 5. Phormidium purpurascens f. circinnatum V. Poliansk. H 6 – H7. Oscillatoria chalybea (Mert.) Gom. H 8 – H 9. Arthospira platensis 129 32 1 4 5 6 7 8 9 130 H 10. Oscillatoria nigra Vauch. H 11. Spirulina tenuissima Kutz. H 12. Oscillatoria terebriformis (Ag.) Elenk. H 13 – H 14. Cladophora sp. (Ngaønh Chlorophyta) H 15. Oscillatoria brevis (Kutz.) Gom. H 16. Oscillatoria nigroviridis Thwait. 131 10 11 12 13 14 15 16 132 H 17. Synechocystis aquatilis Sauv. H 18.Merismopedia tenuissima Lemm. H 19. Oscillatoria prolifica (Grev.) Gom H 20. Lynbya circumcreta G.S.West. H 21. Lynbya sp. 133 1817 19 20 21 134 NGAØNH BACILLARIOPHYTA H 1. Frustulia rhomboides var. saxonica (Rabh.) D.T. H 2. Gyrosigma distortum (W.Sm.) Cl. H 3. Amphiprora ornata H 4. Gyrosigma acuminatum Ehrenb. H 5. Nitzschia sublinearis Hust. H 6. Nitzschia actinastroides H 7. Pinnularia sp. 135 1 2 3 4 5 6 6 7 136 H 8. Pleurosigma sp. H 9. Pinnularia sp. H 10. Surirella ovata Kutz. H 11. Achnanthes sp. H 12. Melosira granulata (Ehr.) Ralfs. H 13. Cyclotella kuetzingiana Thwaites H 14. C. comta (Ehr.) Kutz. H 15. C. meneghiniana Kuetz. H 16. Cocconeis placentula Ehr. H 17. Nitzschia acicularis W.Sm. H 18. Diatoma valgare var. brevis. H 19. Nitzschia commutata Grun. 137 16 17 18 19 8 10 13 15 11 12 9 14 138 H 20. Hantzschia amphioxys (Ehr.) Grun. H 21. Gomphonema parvulum (Kutz.) Grun. H 22. Nitzschia sp. H 23. N. longissima var. reversa W.Sm. H 24. N. commutata Grun. H 25. Neidium sp. H 26. Surirella elegans H 28. Nitzschia sp. H 29. Nitzschia sp. H 30 Nitzschia sp. H 31. Melosira granulata (Ehr.) Ralfs. var. angustissima (O.Mull.) Hust. H 32. Pinnularia sp. 139 28 32 29 30 31 2 2220 21 23 24 25 26 140 H 33. Gomphonema sp. H 34. Gyrosigma sp. H 35. Nitzschia obtusa var. nana V.H. H 36. Nitzschia obtusa W.Sm. H 37. Gomphonema sp. H 38. Neidium affine (Ehrenb.) Cl. F. hercynica H 39. Melosira granulata (Ehr.) Ralfs. H 40. Pinnularia viridis (Nitzsch.) Ehrenb. Var. sudetica (Hilse) Hust. H 41. Rhopalodia gibba (Ehr.) O.Mull. H 42. Melosira varians Ag. 141 42 35 41 33 34 40 35 36 37 38 39 142 H 43. Nitzschia sp. H 44. Nitzschia sp. H 45. Nitzschia sp. H 46. Melosira granulata (Ehr.) Ralfs. var. valida H 47. Coscinodiscus Rothii. H48. Nitzschia sp. H 49. Nitzschia sp. H 50. Hantzschia amphioxys (Ehr.) Grun. H 51. Nitzschia sp. H 52. Nitzschia acuta Hantzsch. H 53. Melosira italica H 54. Nitzschia obtusa W.Sm. 143 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 ._.