Bài giảng Xây dựng nền đường - Chương 2: Khái niệm chung về xây dựng nền đường - Nguyễn Biên Cương

ầu đối với công tác xây dựng nền đường 3a. Bị bào mòn, phong hóa : Mái taluy nền đào, nền đắp có thể bị bào mòn, phong hóa do gió, bão, bức xạ mặt trời, không khí . . . Các mái taluy đào bị phong hóa nặng có thể dẫn đến tình trạng đá lở, đá lăn, sụt, trượt. Vì vậy, cần có các biện pháp bảo vệ và gia cố taluy nền đường cho phù hợp & kinh tế. 4Phong hóa mái taluy đào QL14B 5Phong hóa nặng dẫn đến sạt lở 6b. Xói lở, sạt lở : Nền đường có thể bị xói lở, sạt lở do nước mưa, nước ngầm, sóng vỗ. Xói lở có thể làm hư hỏng các bộ phận công trình đường, có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến sạt lở, sụt, trượt. Cấu tạo & xác định đúng khẩu độ các công trình thoát nước; Cấu tạo các biện pháp bảo vệ và gia cố taluy nền đường hợp lý có thể hạn chế được hiện tượng xói lở, sạt lở. 7Xói lở mái taluy đào QL14B 8Xói lở đường giao thông nông thôn 9Xói lở tuyến tránh Sông Cầu - Phú Yên 10 Xói dẫn đến sạt lở taluy đào đèo Cả 11 Sạt lở taluy đèo Hảo Sơn 12 c. Co ngót : Nền đường có thể bị co ngót, biến dạng hình học nếu được đắp bằng các loại đất sét có độ ẩm lớn, đất chứa nhiều tạp chất hữu cơ. Vì vậy, đất đắp nền đường nên chọn các loại đất có cấp phối hạt tốt, cường độ cao, chỉ số dẻo không quá lớn, ít chứa các tạp chất hữu cơ. 13 d. Lún : đây là một biến dạng cơ bản của nền đường. Thông thường nếu được đầm nén chặt, được đắp trên một nền đất đủ cường độ, nền đường sẽ xuất hiện một độ lún nhất định trong quá trình khai thác do trọng lượng bản thân nền đường, các lớp mặt đường & hoạt tải tác dụng làm nền đường chặt thêm. Biến dạng lún dạng này phát triển đều theo chiều ngang & không vượt quá 1 trị số nhất định thì không gây nguy hiểm. 14 Nhưng do tải trọng xe cộ tác dụng không đều nên biến dạng lún dạng này thường là lún không đều, làm trắc ngang đường bị méo mó, biến dạng. Trường hợp nền đường đắp trên đất yếu có thể xuất hiện biến dạng lún của nền đường vào trong nền đất yếu. 15 Lún nền đường đắp đầu cầu Bàn Thạch 16 Lún nền đường đắp qua đất yếu tuyến tránh Vĩnh Điện 17 e. Sụp : thường do nguyên nhân nền đường đắp không được đầm nén hoặc đầm nén không kỹ, đắp bằng cát hạt nhỏ có độ ẩm quá thấp. 18 f. Sụt : thường do nguyên nhân nền đường đắp không được đầm nén hoặc đầm nén không kỹ, đất có lực dính & góc ma sát trong quá thấp hoặc nền đường quá ẩm ướt. 19 g. Trượt : Đây là hình thức mất ổn định cơ học nghiêm trọng. Trượt có thể xảy ra ở nền đường đào hoặc nền đường đắp. Trượt do không xử lý nền đất trước khi đắp 20 Trượt do không xử lý nền đất trước khi đắp 21 Trượt mái taluy đắp do đắp bằng đất có cường độ kém, đầm nén không kỹ, độ dốc mái taluy quá lớn hoặc đất quá ẩm. 22 Trượt mái taluy đào do đất có cường độ kém, độ dốc mái taluy quá lớn hoặc đất quá ẩm. 23 Trượt mái taluy đào do địa tầng phân lớp có thế nằm xiên bị ẩm ướt, phong hóa. 24 2. Yêu cầu đối với nền đường : Qua các hình thức hư hỏng trên, dễ dàng nhận thấy : nền đường là bộ phận chủ yếu của công trình đường, là nền tảng của kết cấu áo đường bên trên. Cường độ & độ ổn định của nền đường sẽ quyết định đến cường độ, tuổi thọ & chất lượng sử dụng của mặt đường. Yêu cầu đối với nền đường là : trong bất kỳ điều kiện bất lợi nào, nền đường cũng phải có đủ cường độ, đủ khả năng chống lại tác dụng phá hoại của các nhân tố bên ngoài. 25 Các yếu tố ảnh hưởng đến cường độ & độ ổn định của nền đường : - Chất lượng của đồ án thiết kế nền đường & các công trình thoát nước. - Tính chất của đất nền đường. - Phương pháp đắp đất. - Chất lượng công tác đầm nén đất. - Các biện pháp thoát nước. - Các biện pháp bảo vệ nền đường. 26 1. Phân loại đất nền đường : 1.1. Theo TCVN 5747:1993 ( Đất xây dựng - phân loại ) : phân loại đất theo trình tự : - Dựa vào thành phần kích thước hạt chiếm ưu thế trong đất để chia thành 2 nhóm lớn là đất hạt thô & đất hạt mịn. - Dựa trên hàm lượng các hạt để phân chia đất hạt thô thành các phụ nhóm. - Dựa trên WL, WP, IP để phân chia nhóm đất hạt mịn thành các phụ nhóm. Tiết 2.2. Phân loại đất nền đường - phân loại công trình nền đường 27 Tên gọi của đất và ký hiệu theo quy ước quốc tế : TT Tên đất Tên quốc tế thông dụng Ký hiệu 1 Tảng lăn ( tảng góc ) Buolder B 2 Cuội ( dăm ) Cobble Co 3 Sỏi ( sạn ) Gravel G 4 Cát Sand S 5 Bụi Silt M 6 Sét Clay C 7 Hữu cơ Organit O 8 Than bùn Peat Pt 9 Cấp phối tốt Well Graded W 10 Cấp phối kém Poorly Graded P 11 Tính nén cao Hight compressibility H 12 Tính nén thấp Low compressibility L 28 Bảng phân loại đất hạt thô Hơn 50% khối lượng đất là các hạt có kích thước lớn hơn 0,08mm Định nghĩa Ký hiệu Điều kiện phân biệt Tên gọi Cu > 4 Đất sỏi sạn 1 < Cc < 3 Cấp phối tốt GP Một trong 2 điều kiện GW không thỏa mãn Đất sỏi sạn cấp phối kém GM Chỉ số dẻo Ip <4 Sỏi lẫn bụi, hỗn hợp sỏi-cát-bụi cấp phối kém GC Chỉ số dẻo Ip >7 Sỏi lẫn sét, hỗn hợp sỏi-cát-sét cấp phối kém Cu > 6 Cát cấp phối tốt, cát lẫn ít sỏi hoặc không có hạt mịn 1 < Cc < 3 SP Một trong 2 điều kiện SW không thỏa mãn Cát cấp phối kém, cát lẫn ít sỏi hoặc không có hạt mịn SM Chỉ số dẻo Ip <5 Cát lẫn sét, hỗn hợp cát-sét cấp phối kém SC Chỉ số dẻo Ip >7 Cát lẫn sét, hỗn hợp cát-sét cấp phối kém Khối lượng hạt có kích thước < 0,08 nhiều hơn 12% SWKhối lượng hạt có kích thước < 0,08 ít hơn 5%Đất cát Hơn 50% khối lượng thành phần hạt thô có kích thước nhỏ hơn 2mm Đất sỏi sạn có lẫn cát mịn Khối lượng hạt có kích thước < 0,08 nhiều hơn 12% GWĐất sỏi sạn sạch Khối lượng hạt có kích thước < 0,08 ít hơn 5%Đất cuội sỏi Hơn 50% khối lượng thành phần hạt thô có kích thước lớn hơn 2mm 29 Bảng phân loại nhanh đất hạt thô Phương pháp nhận dạng loại hạt thô có kích thước > 60mm dựa trên khối lượng ước lượng Ký hiệu Tên gọi Có tất cả các cỡ hạt & không có loại hạt nào chiếm ưu thế GW Đất sỏi sạn Cấp phối tốt Có 1 loại hạt chiếm ưu thế về hàm lượng GP Đất sỏi sạn cấp phối kém Có chứa thành phần hạt mịn, không có tính dẻo GM Đất sỏi sạn lẫn bụi, hỗn hợp sỏi-cát-bụi Có chứa thành phần hạt mịn, có tính dẻo GC Đất sỏi sạn lẫn sét, hỗn hợp sỏi-cát-sét Có tất cả các cỡ hạt & không có loại hạt nào chiếm ưu thế SW Đất cát sạch, cấp phối tốt Có 1 loại hạt chiếm ưu thế về hàm lượng SP Đất cát cấp phối kém Có chứa thành phần hạt mịn, không có tính dẻo SM Đất cát lẫn bụi Có thành phần hạt mịn Có chứa thành phần hạt mịn, có tính dẻo SC Đất cát lẫn sét Sạch, không có hoặc ít có thành phần hạt mịn Đất cát, hơn 50% khối lượng thành phần hạt thô có kích thước nhỏ hơn 2mm Có thành phần hạt mịn Sạch, không có hoặc ít có thành phần hạt mịn Đất sỏi sạn, hơn 50% khối lượng thành phần hạt thô có kích thước lớn hơn 2mm Hơn 50% khối lượng đất có kích thước lớn hơm 0,08mm ( là kích thước nhỏ nhất mà mắt thường có thể thấy được ) 30 Bảng phân loại nhanh đất hạt mịn Hơn 50% khối lượng đất là các hạt có kích thước nhỏ hơn 0,08mm Nhận dạng đất qua thành phần các hạt có kích thước < 0,5mm Sức bền của đất ở trạng thái khô khi bị bóp vỡ Độ bền của đất ( độ sệt lân cận giới hạn dẻo ) Ứng xử của đất dưới tác động rung Bằng 0 hoặc gần bằng 0 Không có Từ nhanh đến rất chậm ML Đất bụi dẻo Trung bình đến lớn Trung bình Từ không đến rất chậm CL Đất sét ít dẻo Từ nhỏ đến trung bình Yếu Chậm OL Đất bụi và sét hữu cơ ít dẻo Từ nhỏ đến trung bình Từ yếu đến trung bình Từ chậm đến 0 MH Đất bụi rất dẻo Từ lớn đến rất lớn Lớn Không CH Đất sét rất dẻo Trung bình đến lớn Từ yếu đến trung bình Từ không đến chậm OH Đất bụi và sét hữu cơ rất dẻo Thành phần chủ yếu là hữu cơ Có mùi phân biệt, màu tối, vệt đen, có tàn tích thực vật, sợi, nhẹ, ẩm Pt WL > 50% WL < 50% Ký hiệu và tên gọi 31 Các ký hiệu : Cu - hệ số đồng nhất Cc - hệ số đường cong Dn - kích thước đường kính hạt mà lượng chứa các cỡ hạt nhỏ hơn nó chiếm n% ( còn gọi là đường kính có hiệu ). WL - giới hạn chảy WP - giới hạn dẻo IP - chỉ số dẻo 10 60 u D DC = 1060 2 30 c D.D DC = 32 1.2. Theo AASHTO : - Đầu tiên được đề xuất theo H.R.B ( Highway Reseach Board ) để phân loại đất làm vật liệu dùng trong xây dựng đường. - Dựa vào thành phần kích thước hạt chiếm ưu thế trong đất để chia thành 2 nhóm lớn là đất dạng hạt & đất sét-bùn. - Dựa trên hàm lượng các hạt và WL, WP, IP để phân chia các phân nhóm đất. 33 Bảng phân loại đất dạng hạt Phân loại chung Đất dạng hạt ( 35% hoặc ít hơn toàn bộ mẫu qua sàng No.200 ) Tên nhóm A-1 A-3 A-2 Phân nhóm A-1-a A-1-b A-2-4 A-2-5 A-2-6 A-2-7 ≤ 10 ≤ 40 ≥ 11 ≥ 41 ≥ 11 Cát mịn Bùn hoặc sét kết và cát Đánh giá chất lượng Rất tốt đến tốt Lượng lọt sàng % No.10 No.40 No.200 ≤ 50 ≤ 30 ≤ 15 ≤ 50 ≤ 25 ≥ 50 ≤ 10 ≤ 35 ≤ 35 ≤ 35 ≤ 35 Giới hạn chảy Chỉ số dẻo ≤ 6 Không dẻo ≤ 40 ≤ 10 Mô tả vật liệu Mảnh đá, sỏi và cát 34 Bảng phân loại đất sét-bùn Phân loại chung Đất sét-bùn ( lớn hơn 35% toàn bộ mẫu qua sàng No.200 ) Tên nhóm A-4 A-5 A-6 A-7 A-7-5 A-7-6 Hầu hết là đất sét Ghi chú : Nhóm A-7, nếu Ip ≤WL - 30, đó là A-7-5, ngược lại là A-7-6 Lượng lọt sàng % No.10 No.40 No.200 ≥ 36 ≥ 36 ≥ 36 ≥ 36 ≤ 40 ≥ 11 ≥ 41 ≥ 11 Đánh giá chất lượng Vừa cho đến xấu Giới hạn chảy Chỉ số dẻo ≤ 40 ≤ 10 ≥ 41 ≤ 10 Mô tả vật liệu Hầu hết là đất bùn 35 1.3. Theo mức độ đào khó dễ : (Định mức dự toán xây dựng công trình ban hành theo Quyết định số 24/2005/QĐ-BXD ngày 29 tháng 7 năm 2005 ) - Dựa vào phương pháp thi công bằng thủ công, bằng máy, bằng nổ phá để phân loại đất theo mức độ đào khó, dễ. 36 Khi thi công nền đường bằng thủ công ( đất cấp I ) CẤP ĐẤT NHÓM ĐẤT TÊN ĐẤT Dụng cụ xác định nhóm đất 1 - ĐÊt phï sa, c¸t båi, ®Êt mÇu, ®Êt mïn, ®Êt ®en, ®Êt hoμng thæ. - ĐÊt ®åi sôt lë hoÆc ®Êt n¬i kh¸c ®em ®Õn ®æ (thuéc lo¹i ®Êt nhãm 4 trë xuèng) ch−a bÞ nÐn chÆt. Dùng xẻng xúc dễ dàng 2 - ĐÊt c¸t pha sÐt hoÆc ®Êt sÐt pha c¸t. - ĐÊt mÇu Èm −ít nh−ng ch−a ®Õn tr¹ng th¸i dÝnh dÎo. - ĐÊt nhãm 3, nhãm 4 sôt lë hoÆc ®Êt n¬i kh¸c ®em ®Õn ®æ ®· bÞ nÐn chÆt nh−ng ch−a ®Õn tr¹ng th¸i nguyªn thæ. - ĐÊt phï sa, c¸t båi , ®Êt mÇu, ®Êt bïn, ®Êt nguyªn thæ t¬i xèp cã lÉn rÔ c©y, mïn r¸c , sái ®¸, g¹ch vôn, mảnh sμnh kiÕn tróc ®Õn 10% thÓ tÝch hoÆc 50kg ®Õn 150 kg trong 1m3. Dùng xẻng cải tiến ấn nặng tay xúc được 3 - ĐÊt sÐt pha c¸t. - ĐÊt sÐt vμng hay tr¾ng, ®Êt chua, ®Êt kiÒm ë tr¹ng th¸i Èm mÒm. - ĐÊt c¸t, ®Êt ®en, ®Êt mïn cã lÉn sái ®¸, mảnh vôn kiÕn tróc, mïn r¸c, gèc dÔ c©y tõ 10% ®Õn 20% thÓ tÝch hoÆc tõ 150 ®Õn 300 kg trong 1m3. - ĐÊt c¸t cã l−îng ngËm n−íc lín, träng l−îng tõ 1,7 tÊn/1m3 trë lªn. Dùng xẻng cải tiến đạp bình thường đã ngập xẻng I 37 Khi thi công nền đường bằng thủ công ( đất cấp II ) CẤP ĐẤT NHÓM ĐẤT TÊN ĐẤT Dụng cụ xác định nhóm đất 4 -ĐÊt ®en, ®Êt mïn ngËm n−íc n¸t dÝnh. - ĐÊt sÐt, ®Êt sÐt pha c¸t, ngËm n−íc nh−ng ch−a thμnh bïn. - ĐÊt do th©n c©y, l¸ c©y môc t¹o thμnh, dïng mai cuèc ®μo kh«ng thμnh t¶ng mμ vì vôn ra rêi r¹c nh− xØ. - ĐÊt sÐt nÆng kÕt cÊu chÆt. - ĐÊt mÆt s−ên ®åi cã nhiÒu cá c©y sim, mua, dμnh dμnh. - ĐÊt mμu mÒm. Dùng mai xắn được II 5 - ĐÊt sÐt pha mÇu x¸m (bao gåm mÇu xanh lam, mÇu x¸m cña v«i). - ĐÊt mÆt s−ên ®åi cã Ýt sái. - ĐÊt ®á ë ®åi nói. - ĐÊt sÐt pha sái non. - ĐÊt sÐt tr¾ng kÕt cÊu chÆt lÉn m¶nh vôn kiÕn tróc hoÆc rÔ c©y ®Õn 10% thÓ tÝch hoÆc 50kg ®Õn 150kg trong 1m3. - ĐÊt c¸t, ®Êt mïn, ®Êt ®en, ®Êt hoμng thæ cã lÉn sái ®¸, m¶nh vôn kiÕn tróc tõ 25% ®Õn 35% thÓ tÝch hoÆc tõ > 300kg ®Õn 500kg trong 1m3. Dïng cuèc bμn cuèc ®−îc 38 Khi thi công nền đường bằng thủ công ( đất cấp III ) CẤP ĐẤT NHÓM ĐẤT TÊN ĐẤT Dụng cụ xác định nhóm đất 6 - ĐÊt sÐt, ®Êt n©u r¾n ch¾c cuèc ra chØ ®−îc tõng hßn nhá. - ĐÊt chua, ®Êt kiÒm thæ cøng. - ĐÊt mÆt ®ª, mÆt ®−êng cò. - ĐÊt mÆt s−ên ®åi lÉn sái ®¸, cã sim, mua, dμnh dμnh mäc lªn dÇy. - ĐÊt sÐt kÕt cÊu chÆt lÉn cuéi, sái, m¶nh vôn kiÕn tróc, gèc rÔ c©y >10% ®Õn 20% thÓ tÝch hoÆc 150kg ®Õn 300kg trong 1m3. - и v«i phong ho¸ giμ n»m trong ®Êt ®μo ra tõng t¶ng ®−îc, khi cßn trong ®Êt th× t−¬ng ®èi mÒm ®μo ra r¾n dÇn l¹i, ®Ëp vì vôn ra nh− xØ. Dïng cuèc bμn cuèc chèi tay, ph¶i dïng cuèc chim to l−ìi ®Ó ®μo III 7 - ĐÊt ®åi lÉn tõng líp sái, l−îng sái tõ 25% ®Õn 35% lÉn ®¸ t¶ng, ®¸ tr¸i ®Õn 20% thÓ tÝch. - ĐÊt mÆt ®−êng ®¸ d¨m hoÆc ®−êng ®Êt r¶i m¶nh sμnh, g¹ch vì. - ĐÊt cao lanh, ®Êt sÐt, ®Êt sÐt kÕt cÊu chÆt lÉn m¶nh vôn kiÕn tróc, gèc rÔ c©y tõ 20% ®Õn 30% thÕ tÝch hoÆc >300kg ®Õn 500kg trong 1m3. Dïng cuèc chim nhá l−ìi nÆng ®Õn 2,5kg 39 Khi thi công nền đường bằng thủ công ( đất cấp IV ) CẤP ĐẤT NHÓM ĐẤT TÊN ĐẤT Dụng cụ xác định nhóm đất 8 - ĐÊt lÉn ®¸ t¶ng, ®¸ tr¸i > 20% ®Õn 30% thÓ tÝch. - ĐÊt mÆt ®−êng nhùa háng. - ĐÊt lÉn vá loμi trai, èc (®Êt sß) kÕt dÝnh chÆt t¹o thμnh t¶ng ®−îc (vïng ven biÓn th−êng ®μo ®Ó x©y t−êng). - ĐÊt lÉn ®¸ bät. Dïng cuèc chim nhá l−ìi nÆng trªn 2,5kg hoÆc dïng xμ beng ®μo ®−îcIV 9 - ĐÊt lÉn ®¸ t¶ng, ®¸ tr¸i >30% thÓ tÝch , cuéi sái giao kÕt bëi ®Êt sÐt. - ĐÊt cã lÉn tõng vØa ®¸, phiÕn ®¸ ong xen kÏ (lo¹i ®¸ khi cßn trong lßng ®Êt t−¬ng ®èi mÒm). - ĐÊt sái ®á r¾n ch¾c. Dïng xμ beng choßng bóa míi ®μo ®−îc 40 Khi thi công nền đường bằng nổ phá CÊp ®¸ C−êng ®é chÞu nÐn 1. и cÊp 1 и rÊt cøng, cã c−êng ®é chÞu nÐn > 1000 DaN/cm2 2.и cÊp 2 и cøng, c−êng ®é chÞu nÐn 800 ÷ 1000 DaN/cm2 3. и cÊp 3 и cøng trung bình, c−êng ®é chÞu nÐn 600 ÷ 800 DaN/cm2 4. и cÊp 4 и t−¬ng ®èi mÒm, gißn dÔ ®Ëp, c−êng ®é chÞu nÐn ≤ 600 DaN/cm2 41 Khi thi công nền đường bằng máy CÊp ®Êt Tªn c¸c lo¹i ®Êt C«ng cô tiªu chuÈn x¸c ®Þnh I ĐÊt c¸t, ®Êt phï sa c¸t båi, ®Êt mÇu, ®Êt ®en, ®Êt mïn, ®Êt c¸t, c¸t pha sÐt, ®Êt sÐt, ®Êt hoμng thæ, ®Êt bïn. C¸c lo¹i ®Êt trªn cã lÉn sái s¹n, mảnh sμnh, g¹ch vì, ®¸ dăm , mảnh chai tõ 20% trë l¹i, kh«ng cã rÔ c©y to, cã ®é Èm tù nhiªn d¹ng nguyªn thæ hoÆc t¬i xèp, hoÆc tõ n¬i kh¸c ®em ®Õn ®æ ®· bÞ nÐn chÆt tù nhiªn. C¸t ®en, c¸t vμng cã ®é Èm tù nhiªn, sái, ®¸ dăm, ®¸ vôn ®æ thμnh ®èng. II Gåm c¸c lo¹i ®Êt cÊp I cã lÉn sái s¹n, mảnh sμnh, g¹ch vì, ®¸ dăm, mảnh chai tõ 20% trë lªn. Kh«ng lÉn rÔ c©y to, cã ®é Èm tù nhiªn hay kh«. ĐÊt ¸ sÐt, cao lanh, ®Êt sÐt tr¾ng, sÐt vμng, cã lÉn sái s¹n, mảnh sμnh, mảnh chai, g¹ch vì kh«ng qu¸ 20% ë d¹ng nguyªn thæ hoÆc n¬i kh¸c ®æ ®Õn ®· bÞ nÐn tù nhiªn cã ®é Èm tù nhiªn hoÆc kh« r¾n. Dïng xÎng, mai hoÆc cuèc bμn x¾n ®−îc miÕng máng III ĐÊt ¸ sÐt, cao lanh, sÐt tr¾ng, sÐt vμng, sÐt ®á, ®Êt ®åi nói lÉn sái s¹n, mảnh sμnh, mảnh chai, g¹ch vì tõ 20% trë lªn cã lÉn rÔ c©y. C¸c lo¹i ®Êt trªn cã tr¹ng th¸i nguyªn thæ cã ®é Èm tù nhiªn hoÆc kh« cøng hoÆc ®em ®æ ë n¬i kh¸c ®Õn cã ®Çm nÐn. Dïng cuèc chim míi cuèc ®−îc IV C¸c lo¹i ®Êt trong ®Êt cÊp III cã lÉn ®¸ hßn, ®¸ tảng. и ong, ®¸ phong ho¸, ®¸ v«i phong ho¸ cã cuéi sái dÝnh kÕt bëi ®¸ v«i, xÝt non, ®¸ quÆng c¸c lo¹i ®· næ mìn vì nhá, sÐt kÕt kh« r¾n ch¾c thμnh vØa 42 2. Phân loại công trình nền đường : Thường căn cứ vào khối lượng công tác nền đường mà phân thành 2 loại : - Đoạn nền đường có khối lượng tập trung : là các đoạn nền đường có khối lượng đặc biệt lớn, kỹ thuật thi công phức tạp, sử dụng các thiết bị đặc chủng & hầu như không lặp lại ở các đoạn đường khác. Ví dụ : - Đoạn nền đường đào sâu, đắp cao có khối lượng trên 5000m3/100m dài. - Đoạn nền đường đào qua đá cứng. - Đoạn nền đường đắp qua đất yếu. 43 - Đoạn nền đường có tính chất dọc tuyến : có khối lượng phân bố tương đối đồng đều trên một đơn vị chiều dài tuyến, có kỹ thuật thi công lặp đi lặp lại một cách chu kỳ. Để đảm bảo hoàn thành công trình nền đường đúng tiến độ, bao giờ cũng phải tập trung các nguồn lực thi công nhằm hoàn thành sớm các đoạn nền đường có tính chất tập trung trước khi đoạn nền đường có tính chất dọc tuyến triển khai đến. 44 1. Công tác chuẩn bị trước khi thi công : 1.1. Chuẩn bị về mặt kỹ thuật : - Khôi phục cọc. - Định phạm vi thi công. - Lập hệ thống cọc dấu. - Dọn dẹp mặt bằng thi công. - Lên khuôn, phóng dạng nền đường. - Làm đường tạm. - Làm hệ thống thoát nước tạm thời. - Nghiên cứu hồ sơ thiết kế kỹ thuật - thi công. Tiết 2.3. Trình tự chung thi công nền đường - Các phương pháp thi công 45 1.2. Chuẩn bị về mặt tổ chức : - Tổ chức bộ máy quản lý, chỉ đạo thi công ( Ban điều hành ). - Xây dựng lán trại, kho tàng. - Chuyển quân. - Đăng ký tạm trú với chính quyền địa phương. - Điều tra phong tục tập quán của địa phương. - Điều tra tình hình khí hậu, thủy văn. . . 46 2. Các công tác thi công nền đường: - Xới đất. - Đào, đắp, vận chuyển đất. - Tưới nước tạo dính bám giữa các lớp đất đắp. - San rải đất. - Đầm nén đất. - Hoàn thiện nền đường. - Làm hệ thống thoát nước, ngăn nước & các công trình bảo vệ nền đường ( nếu có ). 47 3. Các phương pháp thi công nền đường: - Thi công nền đường bằng thủ công. - Thi công nền đường bằng máy ( cơ giới ). - Thi công nền đường bằng nổ phá ( thuốc nổ ). - Thi công nền đường bằng sức nước. 48 3.1. Thi công nền đường bằng thủ công : - Chủ yếu dựa vào sức người & các dụng cụ thô sơ hoặc dụng cụ cải tiến để thực hiện các thao tác. - Có năng suất thấp, thời gian thi công kéo dài, điều kiện làm việc nặng nhọc, chất lượng thấp, giá thành cao. - Chỉ nên sử dụng ở những nơi không thể sử dụng được máy móc hoặc máy móc làm việc không hiệu quả như : khối lượng nhỏ, phân tán, diện thi công rất hẹp . . . 49 3.2. Thi công nền đường bằng máy : - Chủ yếu dựa vào sức máy như : máy đào, máy ủi, máy cạp, máy san, máy lu . . . để thực hiện các thao tác. - Có năng suất cao, thời gian thi công được rút ngắn, cải thiện được điều kiện làm việc, chất lượng cao, giá thành hạ. - Được áp dụng phổ biến trong xây dựng nền đường hiện nay. 50 3.3. Thi công nền đường bằng thuốc nổ : - Sử dụng các thiết bị khoan, đào tạo lỗ mìn rồi nạp thuốc, gây nổ, dùng năng lượng to lớn của thuốc nổ khi nổ để đào đắp hoặc vận chuyển đất đá. - Thời gian thi công được rút ngắn, không đòi hỏi nhiều máy móc và nhân lực phối hợp, giá thành cao, dễ gây các tai nạn lao động. - Áp dụng khi thi công nền đường đào qua đá cứng hoặc trong trường hợp khác mà máy móc và nhân lực khi thi công nền đường không phát huy được năng suất. 51 3.4. Thi công nền đường bằng sức nước : - Sử dụng các thiết bị phun nước với áp lực cao để đào đất, dùng các máng dẫn vận chuyển hỗn hợp nước-đất đến nơi đắp hoặc nơi đổ. - Không đòi hỏi nhiều máy móc và nhân lực phối hợp, giá thành thấp, năng suất cao, nhưng chỉ phù hợp khi công trình gần nguồn nước, điện, đất là loại đất thoát nước tốt, dễ đầm nén. - Ở nước ta hiện nay chưa áp dụng phương pháp thi công nền đường này.