Đánh giá tình hình hoạt động giao nhận và thanh toán trong xuất khẩu gạo của các doanh nghiệp tại tỉnh An Giang hiện nay

MỤC LỤC DANH MUÏC BAÛNG BIEÅU..............................................................................................................2 Phaàn 1 MÔÛ ÑAÀU ..........................................................................................................................3 1.1 GIÔÙI THIEÄU....................................................................................................................3 1.2 MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU .........................................................................................3 1.3 YÙ NGHÓA CUÛA ÑEÀ TAØI ................................................................................................3 1.4 PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU ..................................................................................3 1.5 ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU ............................................................4 Phaàn 2 CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN ............................................................................................................5 2.1 VÒ TRÍ CUÛA KHAÂU GIAO NHAÄN HAØNG HOÙA VAØ THANH TOAÙN TRONG QUAÙ TRÌNH TOÅ CHÖÙC THÖÏC HIEÄN HÔÏP ÑOÀNG NGOAÏI THÖÔNG .............................5 2.1.1 Caùc böôùc thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông......................................................... 5 2.1.2 Vò trí cuûa khaâu giao nhaän vaø khaâu thanh toaùn ..................................................... 6 2.2 NHÖÕNG PHÖÔNG THÖÙC GIAO HAØNG HOÙA THOÂNG DUÏNG .............................6 2.2.1 Giao haøng baèng ñöôøng haøng khoâng..................................................................... 6 2.2.2 Giao haøng baèng ñöôøng boä ................................................................................... 7 2.2.3 Giao haøng baèng ñöôøng saét................................................................................... 8 2.2.4 Giao haøng baèng ñöôøng bieån ................................................................................ 9 2.3 NHÖÕNG PHÖÔNG THÖÙC THANH TOAÙN PHOÅ BIEÁN ..........................................12 2.3.1 Thanh toaùn baèng tieàn maët (By Cash) ................................................................ 13 2.3.2 Kyù göûi ............................................................................................................... 13 2.3.3 Phöông thöùc ghi soå (baùn chòu – Open Account) ................................................ 13 2.3.4 Thanh toaùn baèng maäu dòch hai chieàu (barter, counter trade) ............................ 14 2.3.5 Phöông thöùc chuyeån tieàn (Remittance) ............................................................. 14 2.3.6 Phöông thöùc nhôø thu (collection)....................................................................... 16 2.3.7 Phöông thöùc ñoåi chöùng töø traû tieàn (cash against documents – CAD or cash on delivery – COD) ................................................................................................................ 17 2.3.8 Phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø (documentary credit) ...................... 19 Phaàn 3 TOÅNG QUAN TÌNH HÌNH XUAÁT KHAÅU GAÏO TAÏI AN GIANG ........................22 3.1 KEÁT QUAÛ XUAÁT KHAÅU GAÏO CUÛA AN GIANG (1997-2001) ..............................22 3.1.1 Khoái löôïng vaø kim ngaïch xuaát khaåu gaïo ........................................................... 22 3.1.2 AÛnh höôûng cuûa xuaát khaåu gaïo........................................................................... 23 3.1.3 Cô caáu gaïo xuaát khaåu........................................................................................ 23 3.1.4 Thò tröôøng gaïo xuaát khaåu chính......................................................................... 25 3.2 QUI TRÌNH THÖÏC HIEÄN HÔÏP ÑOÀNG XUAÁT KHAÅU GAÏO TAÏI AN GIANG...28 3.2.1 Ñaëc ñieåm chung ................................................................................................ 29 3.2.2 Sô ñoà ................................................................................................................. 29 3.2.3 Tieán trình .......................................................................................................... 30 3.2.4 Caùc dòch vuï hoã trôï ............................................................................................. 31 Phaàn 4 GIAO NHAÄN & THANH TOAÙN TRONG XUAÁT KHAÅU GAÏO TAÏI AN GIANG 39 4.1 GIAO GAÏO XUAÁT KHAÅU LEÂN TAØU BIEÅN.............................................................39 4.1.1 Tình Hình Giao Gaïo Xuaát Khaåu........................................................................ 39 4.1.2 Qui trình Giao Gaïo............................................................................................ 42 4.2 THANH TOAÙN TRONG XUAÁT KHAÅU GAÏO...........................................................45 4.2.1 Tình Hình Thanh Toaùn Quoác Teá Trong Xuaát Khaåu Gaïo................................... 45 4.2.2 Qui trình Thanh Toaùn........................................................................................ 46 Phaàn 5 KEÁT LUAÄN....................................................................................................................50 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO..............................................................................................................51 NHÖÕNG TÖØ VIEÁT TAÉT TRONG BAÙO CAÙO .............................................................................52 DANH MUÏC BAÛNG BIEÅU DANH MUÏC BAÛNG 3.1 Khoái löôïng vaø kim ngaïch xuaát khaåu gaïo………………………………………………………………………………… 22 3.2 Kim ngaïch xuaát khaåu so vôùi toång kim ngaïch xuaát khaåu chung cuûa tænh An Giang……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 23 3.3 Khoái löôïng gaïo xuaát khaåu cuûa An Giang so vôùi caû nöôùc......................................... 23 3.4 Cô caáu gaïo xuaát khaåu (2000-2002)……………………………………………………………………………………………24 3.5 Giaù gaïo xuaát khaåu bình quaân (2000-2002)……………………………………………………………………………. 24 3.6 Caùc thò tröôøng xuaát khaåu gaïo chính (1997-2001)……………………………………………………………….. 25 4.1 Löôïng gaïo xuaát khaåu theo phöông thöùc giao (2001-2002)………………………………………………40 4.2 Caûng xuaát khaåu gaïo (2001-2002)……………………………………………………………………………………………… 41 4.3 Ñieàu kieän thöông maïi trong xuaát khaåu gaïo (2001-2002)…………………………………………………. 42 4.4 Ñieàu kieän thanh toaùn trong xuaát khaåu gaïo……………………………………………………………………………. 46 DANH MUÏC SÔ ÑOÀ 2.1 Caùc böôùc thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông……………………………………………………………………………5 2.2 Qui trình phöông thöùc thanh toaùn ghi soå…………………………………………………………………………………13 2.3 Qui trình phöông thöùc thanh toaùn chuyeån tieàn öùng tröôùc…………………………………………………15 2.4 Qui trình phöông thöùc thanh toaùn chuyeån tieàn traû ngay hoaëc traû chaäm.................. 15 3.1 Qui trình thöïc hieän hôïp ñoàng xuaát khaåu gaïo taïi An Giang……………………………………………. 30 3.2 Qui trình Thuû Tuïc Haûi Quan Ñoái Vôùi Moät Loâ Haøng Xuaát Khaåu Theo Hôïp Ñoàng Mua Baùn Haøng Hoùa Quoác Teá…………………………………………………………………………………………………………….. 37 4.1 Giao gaïo theo phöông thöùc thueâ taøu chuyeán khoâng duøng container…………………………..43 4.2 Giao gaïo theo phöông thöùc thueâ taøu chôï duøng container………………………………………………..45 4.3 Qui trình thanh toaùn baèng L/C…………………………………………………………………………………………………… 48 4.4 Qui trình thanh toaùn baèng D/P…………………………………………………………………………………………………… 49 DANH MUÏC HÌNH 3.1 Caùc thò tröôøng xuaát khaåu gaïo chính (1997-2001)………………………………………………………………… 25 3.2 Xuaát khaåu gaïo sang ASEAN………………………………………………………………………………………………………. 26 3.3 Xuaát khaåu gaïo sang caùc nöôùc Chaâu AÙ khaùc…………………………………………………………………………. 26 3.4 Xuaát khaåu gaïo sang Chaâu Myõ vaø UÙc………………………………………………………………………………………. 27 3.5 Xuaát khaåu gaïo sang Chaâu AÂu……………………………………………………………………………………………………… 28 3.6 Xuaát khaåu gaïo sang Chaâu Phi…………………………………………………………………………………………………….. 28 2 Phaàn 1 MÔÛ ÑAÀU 1.1 GIÔÙI THIEÄU Taïi An Giang, töø naêm 1995 ñeán naêm 1999 giaù trò gaïo xuaát khaåu luoân chieám tyû leä raát cao (treân 70%) trong kim ngaïch xuaát khaåu chung cuûa tænh, maëc duø töø naêm 2000 ñeán nay tyû leä naøy coù giaûm nhöng cuõng luoân cao hôn 50%. Vôùi khoái löôïng gaïo xuaát khaåu haøng naêm trung bình 500.000 taán ñaõ mang veà cho An Giang xaáp xæ 100 trieäu USD moãi naêm. Ñeå coù ñöôïc thaønh quaû naøy, haøng trieäu lao ñoäng tröïc tieáp vaø giaùn tieáp ñaõ goùp phaàn ñöa haït gaïo ñi xa vaø ngöôïc laïi nguoàn lôïi töø xuaát khaåu gaïo cuõng naâng möùc soáng chung cho ngöôøi daân An Giang. Minh chöùng cho ñieàu naøy thaät roõ raøng qua tyû leä hoä ngheøo taïi An Giang ñaõ giaûm töø 10,61% (1996) xuoáng coøn 6,74 % (2002) (theo Baùo caùo cuûa Döï aùn phaân tích ngheøo ñoùi ÑBSCL thaùng 1/2003). Vì vaäy vieäc xuaát khaåu gaïo ngoaøi yù nghóa kinh teá ñòa phöông coøn coù yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi xaõ hoäi, vôùi coäng ñoàng daân cö nhìn chung coøn ngheøo cuûa An Giang. Coù nhieàu yeáu toá aûnh höôûng ñeán keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh xuaát khaåu gaïo neâu treân nhö : töø khaâu saûn xuaát ra haït luùa cuûa gaàn 300.000 hoä noâng daân ñeán khaâu ñöa haït gaïo leân taøu xuaát khaåu thu laïi baèng ngoaïi teä …. Trong phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi naøy, caùc taùc giaû chæ nghieân cöùu hai giai ñoaïn: giao gaïo cho khaùch haøng vaø nhaän tieàn thanh toaùn. Ñaây laø hai nghieäp vuï quan troïng trong kyõ thuaät kinh doanh xuaát nhaäp khaåu. Thöïc hieän toát hai khaâu naøy, goùp phaàn thaønh coâng trong kinh doanh xuaát khaåu gaïo taïi doanh nghieäp. Phaïm vi nghieân cöùu: - Thôøi gian : töø naêm 1997 ñeán naêm 2001. - Khoâng gian : tænh An Giang. 1.2 MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU Nghieân cöùu ñeà taøi naøy nhaèm phaùt hoïa roõ neùt hôn thöïc traïng toå chöùc giao nhaän vaø thanh toaùn trong kinh doanh xuaát khaåu gaïo. Ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình hoaït ñoäng giao nhaän vaø thanh toaùn trong kinh doanh xuaát khaåu gaïo cuûa caùc doanh nghieäp taïi tænh An Giang hieän nay. 1.3 YÙ NGHÓA CUÛA ÑEÀ TAØI Tuøy theo töøng ñoái töôïng seõ coù nhöõng muïc ñích öùng duïng khaùc nhau, nhö ñoái vôùi : • Caùc cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc: laø taøi lieäu ñeå caùc nhaø quaûn lyù tham khaûo, hoã trôï caùc cô quan quaûn lyù naâng cao hieäu quaû quaûn lyù nhaø nöôùc trong lónh vöïc kinh doanh xuaát khaåu gaïo taïi An Giang. • Caùc doanh nghieäp xuaát khaåu gaïo: laø taøi lieäu tham khaûo ñeå caùc doanh nghieäp toå chöùc thöïc hieän nghieäp vuï kinh doanh xuaát khaåu gaïo. • Tröôøng Ñaïi hoïc An Giang : laø taøi lieäu tham khaûo, boå sung cho baøi giaûng moân Nghieäp vuï kinh doanh xuaát nhaäp khaåu, thanh toaùn quoác teá vaø nhöõng moân hoïc khaùc coù lieân quan. 1.4 PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi naøy, nhoùm thöïc hieän (goàm ba thaønh vieân coù teân trong Phieáu ñaêng kyù ñeà taøi) ñaõ söû duïng keát hôïp moät soá phöông phaùp nghieân cöùu nhö : phöông phaùp thu thaäp thoâng tin baèng taøi lieäu, quan saùt, thoáng keâ, phoûng vaán chuyeân gia, 3 nghieân cöùu kinh nghieäm ñieån hình, phaân tích vaø toång hôïp, caùc phöông phaùp phaân tích kinh teá .... cuï theå nhö sau : • Tham khaûo nhöõng taøi lieäu coù lieân quan ñeán lónh vöïc xuaát nhaäp khaåu gaïo. • Thu thaäp soá lieäu keá toaùn cuûa caùc doanh nghieäp, ngaân haøng; soá lieäu thoáng keâ cuûa Sôû Thöông maïi-Du lòch An Giang, Cuïc Thoáng keâ An Giang vaø caùc toå chöùc tö vaán kinh teá. • Xöû lyù soá lieäu qua caùc böôùc : kieåm tra soá lieäu ñaõ thu thaäp, thoáng keâ soá lieäu vaø phaân tích soá lieäu. • Thu thaäp thoâng tin treân hieän tröôøng (giao nhaän taïi caûng Myõ Thôùi, kho DNTN Töù Sôn vaø thanh toaùn taïi Ngaân haøng ngoaïi thöông CN An Giang) baèng caùch quan saùt thöïc nghieäm vaø phoûng vaán nhöõng toå chöùc, nhöõng caù nhaân coù lieân quan. • Phoûng vaán thu thaäp thoâng tin (qui trình nghieäp vuï, kinh nghieäm ñieån hình) tröïc tieáp töø caùc chuyeân vieân kinh teá taïi caùc doanh nghieäp xuaát khaåu gaïo, vaø caùc ngaân haøng. • So saùnh ñoái chieáu nghieäp vuï giao nhaän vaø thanh toaùn thöïc teá taïi An Giang vôùi thoâng leä quoác teá vaø phaân tích nhöõng ñieåm gioáng vaø khaùc nhau cuûa chuùng. Toång hôïp caùc thoâng tin thu thaäp ñöôïc ñeå töø ñoù khaùi quaùt caùc phöông thöùc giao nhaän vaø thanh toaùn trong xuaát khaåu gaïo taïi An Giang. 1.5 ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU Ñoái töôïng nghieân cöùu : nghieäp vuï giao nhaän vaø thanh toaùn quoác teá cuûa caùc doanh nghieäp xuaát khaåu gaïo. Noäi dung chuû yeáu : 1) Cô sôû lyù luaän : moâ taû vò trí khaâu giao haøng vaø thanh toaùn trong toaøn boä quaù trình toå chöùc thöïc hieän moät hôïp ñoàng ngoaïi thöông. Giôùi thieäu nhöõng phöông thöùc giao nhaän haøng hoùa xuaát - nhaäp khaåu thoâng duïng treân theá giôùi nhö giao nhaän baèng ñöôøng bieån, ñöôøng boä, ñöôøng saét, ñöôøng haøng khoâng. Trình baøy nhöõng phöông thöùc thanh toaùn quoác teá ñöôïc aùp duïng phoå bieán treân theá giôùi. 2) Toång quan tình hình xuaát khaåu gaïo taïi An Giang : ñaùnh giaù tình hình xuaát khaåu gaïo taïi An Giang qua 5 naêm gaàn ñaây (1997-2001) qua caùc soá lieäu thu thaäp ñöôïc nhö veà : khoái löôïng, kim ngaïch xuaát khaåu, möùc ñoùng goùp cho toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa tænh, möùc ñoùng goùp cho kim ngaïch xuaát khaåu gaïo caû nöôùc, nhöõng thò tröôøng xuaát khaåu chính cuûa gaïo An Giang, cô caáu gaïo xuaát khaåu. Phaùc hoïa qui trình thöïc hieän hôïp ñoàng xuaát khaåu gaïo vaø giôùi thieäu nhöõng dòch vuï hoã trôï cho vieäc xuaát khaåu gaïo. 3) Giao nhaän vaø thanh toaùn trong xuaát khaåu gaïo : Phaân tích qui trình hoaït ñoäng giao haøng trong kinh doanh xuaát khaåu gaïo taïi An Giang. - Thoáng keâ moâ taû taát caû caùc qui trình hoaït ñoäng, phöông thöùc giao haøng trong kinh doanh xuaát khaåu gaïo taïi An Giang hieän nay. - Ñaùnh giaù caùc öu ñieåm, khuyeát ñieåm cuûa caùc phöông thöùc giao nhaän. - Döï baùo phöông thöùc seõ ñöôïc söû duïng nhieàu trong töông lai. Phaân tích qui trình thanh toaùn quoác teá trong kinh doanh xuaát khaåu gaïo taïi An Giang. - Thoáng keâ moâ taû qui trình vaø phöông thöùc thanh toaùn trong kinh doanh xuaát khaåu gaïo taïi An Giang hieän nay. - Ñaùnh giaù caùc öu ñieåm, khuyeát ñieåm cuûa caùc phöông thöùc thanh toaùn. - Döï baùo phöông thöùc seõ ñöôïc söû duïng nhieàu trong töông lai. 4) Keát luaän 4 Phaàn 2 CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN Trong quaù trình phaùt trieån thöông maïi quoác teá ñaõ daàn daàn hình thaønh nhöõng taäp quaùn thöông maïi. Khi nhöõng taäp quaùn naøy ñöôïc ña soá quoác gia chaáp nhaän vaø aùp duïng thì noù trôû thaønh “luaät” quoác teá. Ñieàu naøy mang laïi nhöõng khoù khaên laãn thuaän lôïi cho nhöõng quoác gia môùi tham gia “saân chôi” chung nhö Vieät Nam. Khoù khaên laø Vieät Nam phaûi laøm quen vaø am hieåu vôùi taát caû nhöõng thoâng leä naøy, coøn thuaän lôïi laø sau khi ñaõ am töôøng nhöõng “luaät chôi chung” thì Vieät Nam coù theå “chôi bình ñaúng” nhö nhöõng quoác gia khaùc. Noäi dung chính trong phaàn naøy laø toùm taét nhöõng kieán thöùc toång quaùt veà nhöõng phöông thöùc giao nhaän vaø thanh toaùn quoác teá ñaõ vaø ñang ñöôïc söû duïng treân theá giôùi. Moät vaøi phöông thöùc trong phaàn naøy ñaõ ñöôïc nhieàu doanh nghieäp xuaát khaåu gaïo taïi An Giang söû duïng vaø mang laïi nhöõng thaønh töïu nhaát ñònh1. 2.1 VÒ TRÍ CUÛA KHAÂU GIAO NHAÄN HAØNG HOÙA VAØ THANH TOAÙN TRONG QUAÙ TRÌNH TOÅ CHÖÙC THÖÏC HIEÄN HÔÏP ÑOÀNG NGOAÏI THÖÔNG 2.1.1 Caùc böôùc thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông Sau khi ñaøm phaùn, kyù keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông, nhaø xuaát khaåu tieán haønh thöïc hieän nhöõng ñieàu khoaûn ñaõ cam keátù vôùi ñoái taùc. Tuøy theo loaïi haøng hoùa mua baùn maø ngöôøi xuaát khaåu coù nhöõng böôùc thöïc hieän thích hôïp. Rieâng ñoái vôùi noâng saûn thoâ thì thoâng thöôøng beân baùn thöïc hieän 05 böôùc cô baûn sau : Chuaån bò haøng vaø thanh toaùn Thanh lyù hôïp ñoàng Thanh toaùn Giao haøng Vaän chuyeån noäi ñòa Sô ñoà 2.1 : Caùc böôùc thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông Böôùc 1 : chuaån bò haøng vaø thuû tuïc thanh toaùn Caàn laøm caùc coâng vieäc chính sau : thu mua gom haøng hoùa ñoàng thôøi vôùi chuaån bò, sô cheá noâng saûn, ñoùng goùi bao bì, chuaån bò nhöõng böôùc ñaàu cuûa khaâu thanh toaùn vaø ñaêng kyù giaùm ñònh, kieåm dòch, khöû truøng (neáu coù). Chuaån bò ban ñaàu cho coâng taùc thanh toaùn nhö : thuùc giuïc khaùch haøng môû L/C (thö tín duïng), kieåm tra L/C neáu thanh toaùn baèng L/C. Böôùc 2 : vaän chuyeån noäi ñòa Thueâ phöông tieän vaän chuyeån noäi ñòa, giao haøng cho chuû phöông tieän taïi kho ñeå vaän chuyeån ñeán caûng hoaëc saân bay xuaát. Böôùc 3 : giao haøng Xeáp haøng leân phöông tieän vaän chuyeån quoác teá (taøu bieån, maùy bay, taøu hoûa ...), laøm thuû tuïc haûi quan. Böôùc 4 : thanh toaùn Tuøy theo phöông thöùc thanh toaùn maø caàn thöïc hieän nhöõng thuû tuïc thích hôïp. Böôùc 5 : thanh lyù hôïp ñoàng 1 Xem theâm phaàn III vaø phaàn IV. 5 Theo doõi keát quaû nhaän haøng cuûa ngöôøi mua, giaûi quyeát nhöõng khieáu naïi (neáu coù), vaø thanh toaùn caùc chi phí coù lieân quan ñeán coâng taùc giao nhaän, keå caû thöôûng phaït xeáp dôõ nhanh chaäm. 2.1.2 Vò trí cuûa khaâu giao nhaän vaø khaâu thanh toaùn Theo qui trình treân thì giao haøng vaø thanh toaùn laø hai trong naêm böôùc khoâng theå thieáu trong vieäc thöïc hieän moät hôïp ñoàng xuaát nhaäp khaåu. Neáu thöïc hieän toát hai nghieäp vuï naøy seõ goùp phaàn thöïc hieän thaønh coâng hôïp ñoàng mua baùn haøng hoùa vôùi ñoái taùc nöôùc ngoaøi. 2.2 NHÖÕNG PHÖÔNG THÖÙC GIAO HAØNG HOÙA THOÂNG DUÏNG Neáu phaân loaïi phöông thöùc giao haøng theo phöông tieän vaän chuyeån thì hieän nay coù caùc phöông thöùc giao haøng : maùy bay, oâ toâ, taøu hoûa, taøu bieån, oáng, böu ñieän hoaëc keát hôïp caùc phöông thöùc treân trong moät chuyeán haøng goïi laø vaän taûi ña phöông thöùc. Trong phaïm vi nghieân cöùu trong ñeà taøi naøy, chuùng toâi chæ taäp trung giôùi thieäu boán phöông thöùc ñaàu tieân. 2.2.1 Giao haøng baèng ñöôøng haøng khoâng 2.2.1.1 Ñaëc ñieåm : 9 Tuyeán ñöôøng vaän taûi hoaøn toaøn töï nhieân neân chi phí xaây döïng tuyeán ñöôøng gaàn nhö baèng khoâng. 9 Cöôùc phí vaän taûi cao vì ñaây laø phöông thöùc vaän taûi hieän ñaïi, coâng cuï vaän taûi (maùy bay) hoaït ñoäng ôû treân khoâng neân trang bò phaûi hoaøn haûo ñeå baûo ñaûm an toaøn cho ngöôøi vaø haøng hoùa; hôn nöõa ngöôøi ñieàu khieån vaø nhöõng ngöôøi coù lieân quan phaûi ñöôïc huaán luyeän sao cho ñaït ñeán trình ñoä nhaát ñònh môùi ñuû khaû naêng ñieàu khieån heä thoáng vaän taûi vaän haønh. 9 Toác ñoä nhanh (800 – 1000 km/giôø) vì vaäy maëc duø cöôùc phí cao, ruûi ro nhieàu nhöng ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp khaån caáp hoaëc nhöõng maët haøng nhaïy caûm veà thôøi gian ngöôøi ta vaãn thöôøng aùp duïng ñöôøng haøng khoâng ñeå vaän chuyeån haøng hoùa hoaëc ôû nhöõng nôi maø caùc phöông thöùc vaän taûi khaùc khoâng thöïc hieän ñöôïc vieäc vaän chuyeån hay thöïc hieän ñöôïc nhöng gaëp nhieàu khoù khaên, vaän taûi haøng khoâng vaãn coù theå ñaûm nhieäm ñöôïc. 2.2.1.2 Tieán trình giao haøng : Böôùc 1 : Löïa choïn tuyeán ñöôøng : coù caùc tuyeán ñöôøng haøng khoâng nhö : 9 Tuyeán bay thaúng (Direct Flight hay Non-Stop Flight) : haøng hoùa ñöôïc chôû thaúng tôùi ñích qui ñònh treân moät chuyeán bay. 9 Tuyeán chuyeån taûi (transit hub) : haøng hoùa ñöôïc chôû töø nöôùc xuaát khaåu ñeán moät trung taâm chuyeån taûi ôû nöôùc thöù ba, vaø ñöôïc chuyeån sang moät maùy bay khaùc ñi tieáp ñeå ñeán ñích cuoái cuøng. 9 Tuyeán noái tieáp (Connecting Flight) : neáu khoâng coù ñöôøng bay tröïc tieáp töø nöôùc göûi haøng ñeán nöôùc nhaän haøng, phaûi choïn tuyeán bay noái tieáp taïi saân bay cuûa nöôùc thöù ba. Choïn löïa tuyeán ñöôøng phuø hôïp vôùi haøng hoùa vaø ñieàu kieän hôïp ñoàng seõ giuùp doanh nghieäp giaûm ñöôïc raát nhieàu chi phí vaän chuyeån. Böôùc 2 : Choïn vaø thoûa thuaän cöôùc vaän chuyeån Hieän nay nhieàu haõng treân theá giôùi aùp duïng The Air Cargo Tariff (TACT) laø qui taéc tính cöôùc vaän taûi. Nghieân cöùu TACT kyõ cuõng mang laïi nhieàu lôïi ích kinh teá cho doanh nghieäp. Moät soá caùch tính cöôùc haøng hoùa chuyeân chôû nhö sau : 6 9 Cöôùc haøng baùch hoùa (General Cargo Rates –GCR) : laø loaïi cöôùc aùp duïng cho haøng hoùa phoå thoâng (basic cargo) khi di chuyeån giöõa hai ñieåm ñaõ ñònh maø khoâng coù giaù ñaëc bieät. 9 Cöôùc haøng rieâng bieät (Specific Cargo Rates – SCR) : ngöôøi göûi haøng coù theå yeâu caàu ñöôïc aùp duïng giaù cöôùc ñaëc bieät cho maët haøng rieâng bieät naøo ñoù. SCR thöôøng thaáp hôn GCR, caùc haõng haøng khoâng chaøo giaù naøy nhaèm muïc ñích caïnh tranh, khuyeán khích vaø thu huùt khaùch haøng. 9 Cöôùc phaân bieät theo baäc thang (Class Rates Or Commodity Classification Rates – CCR) : loaïi cöôùc taêng thu treân cô sôû cuûa GCR, möùc taêng cuûa cöôùc phí thay ñoåi tuøy theo loaïi haøng (suùc vaät soáng; haøng quí coù giaù trò quaù 1000 USD/kieän; saùch baùo, taïp chí, catalogue, chöõ noåi ...; haønh lyù ñaëc bieät nhö thi haøi, haøi coát, bình coù tro haøi coát ... 9 Cöôùc caùc loaïi haøng (Freight All Kind – FAK) : tính cho haøng hoùa ñöôïc ñoùng saün trong container (FCL) vaø seõ ñöôïc giaûm cöôùc so vôùi haøng rôøi (LCL). Cöôùc naøy loaïi tröø haøng töôi soáng, coù giaù tò cao, haøng deã hö hoûng treân ñöôøng vaän chuyeån. 9 Cöôùc göûi haøng chaäm : laø loaïi cöôùc tính cho haøng hoùa ñöôïc göûi maø chöa xaùc ñònh ñöôïc thôøi gian xeáp haøng. Loaïi naøy seõ reû hôn GCR vì haøng hoùa phaûi ñi sau do chöa kòp boá trí choã xeáp haøng treân maùy bay. 9 Cöôùc goäp toaøn chaëng : aùp duïng cho vieäc chuyeån taûi haøng khoâng; loaïi naøy seõ reû hôn neáu göûi theo töøng chaëng trong caû haønh trình coäng laïi. Böôùc 3 : Giao haøng cho ngöôøi vaän taûi (ñaïi lyù haøng khoâng) 9 Khai baùo haûi quan vaø noäp thueá cho haøng xuaát khaåu; sau khi giao haøng cho ngöôøi ñaïi dieän ñaïi lyù haøng khoâng (consolidator/air freight forwarder), ngöôøi göûi haøng phaûi caáp thö chæ daãn cuûa ngöôøi göûi haøng (Shipper letter of intruction for issuing airway bill). Trong ñoù chæ daãn chi tieát nhöõng noäi dung coù lieân quan ñeán loâ haøng göûi. Ngöôøi göûi haøng kyù vaøo Thö naøy, töùc laø ñaõ uûy quyeàn cho ñaïi lyù haøng khoâng thay maët mình laäp hoùa ñôn, kyù nhaän vaän ñôn vaø xaùc nhaän noäi dung khai baùo treân tôø khai ñaõ ñaày ñuû. 9 Nhaän khoâng vaän ñôn (airway bill) töø ñaïi lyù haøng khoâng. Böôùc 4 : Göûi boä chöùng töø theo haøng hoùa Boä chöùng töø ñöôïc laäp nhanh, vôùi yeâu caàu chính xaùc cao, vì vaäy chuû haøng phaûi chuaån bò saün taát caû nhöõng chöùng töø coù lieân quan ñeán haøng hoùa nhö baûn sao Hôïp ñoàng mua baùn ngoaïi thöông, caùc loaïi giaáy chöùng nhaän neáu coù (giaáy chöùng nhaän xuaát xöù, chöùng nhaän kieåm dòch, khöû truøng ...) ñeå ngöôøi gom haøng coù theå nhanh choùng laäp Phieáu ñoùng goùi (Packing list) vaø Hoaù ñôn (Invoice). 2.2.2 Giao haøng baèng ñöôøng boä 2.2.2.1 Ñaëc ñieåm : 2.2.2.1.1 Öu ñieåm : 9 Tính cô ñoäng vaø linh hoaït raát cao. Coù theå vaän chuyeån toát haøng hoùa töø kho ñeán kho. 9 Toác ñoä ñöa haøng nhanh hôn taøu bieån, thôøi gian xeáp dôõ ôû hai ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái ngaén. 9 Voán ñaàu tö xaây döïng ñöôøng thaáp hôn ñöôøng saét. 2.2.2.1.2 Nhöôïc ñieåm : 9 Giaù thaønh vaän chuyeån cao. 9 Troïng taûi nhoû. Thích hôïp vôùi vieäc vaän chuyeån haøng hoùa vôùi khoái löôïng soá löôïng ít, quaûng ñöôøng ngaén. 7 2.2.2.2 Traùch nhieäm cuûa ngöôøi vaän taûi : Theo “Coâng öôùc veà hôïp ñoàng vaän taûi ñöôøng boä quoác teá naêm 1956” (Convention relative au Contrat de transport Internationale des Marchandises par route – CMR), ngöôøi vaän taûi phaûi chòu traùch nhieäm veà khuyeát taät cuûa phöông tieän vaän taûi duøng ñeå chôû haøng, veà haønh vi sai traùi hoaëc sô suaát cuûa ngöôøi maø anh ta thueâ phöông tieän vaän taûi cuõng nhö loãi laàm cuûa ñaïi lyù hay ngöôøi laøm coâng cuûa ngöôøi ñoù. Ngöôøi vaän taûi phaûi chòu traùch nhieäm veà maát moät phaàn, hay toaøn boä haøng hoùa veà hö hoûng haøng hoùa vaø veà vieäc chaäm giao haøng, neáu hö hoûng maát maùt cuûa haøng hoùa xaûy ra trong khoaûng thôøi gian keå töø khi ngöôøi vaän taûi nhaän haøng cho ñeán khi giao haøng. 2.2.2.3 Tieán trình giao haøng : Nhaø xuaát khaåu sau khi kyù hôïp ñoàng vaän chuyeån (vôùi caùc ñieàu kieän cô sôû giao haøng: FCA2, CPT, DAF, ...), giao haøng cho ngöôøi vaän chuyeån hoaëc boác leân oâ toâ vaän chuyeån roài giao cho ngöôøi vaän chuyeån (tuøy theo hôïp ñoàng), cuoái cuøng laáy vaän ñôn. 2.2.3 Giao haøng baèng ñöôøng saét 2.2.3.1 Ñaëc ñieåm : 2.2.3.1.1 Öu ñieåm : 9 Söùc chôû lôùn 9 Toác ñoä töông ñoái cao 9 Ít phuï thuoäc vaøo thôøi tieát, coù theå chuyeân chôû haøng hoùa quanh naêm. 9 Giaù thaønh vaän taûi töông ñoái thaáp. 2.2.3.1.2 Nhöôïc ñieåm : 9 Chi phí ñaàu tö xaây döïng ñöôøng saét raát cao. 9 Tính chaát linh hoaït cô ñoäng raát thaáp. Thích hôïp trong vieäc chuyeân chôû haøng coù khoái löôïng lôùn vaø nhieàu loaïi maët haøng; khoaûng caùch chuyeân chôû trung bình vaø daøi. 2.2.3.2 Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät : o Tuyeán ñöôøng saét o Ga ñöôøng saét o Ñaàu taøu maùy o Toa xe o Caùc trang thieát bò vaän taûi khaùc : heä thoáng thoâng tin tín hieäu; xí nghieäp duy tu söûa chöõa ñaàu maùy, toa xe; heä thoáng haäu caàn cung caáp nhieân lieäu, ñieän, nöôùc, vaät phaåm tieâu duøng, thöïc phaåm .... 2.2.3.3 Phöông thöùc göûi : 2.2.3.3.1 Göûi nguyeân toa : khi loâ haøng chieám hôn 2/3 troïng taûi hoaëc dung tích toa xe, vaø khi loâ haøng chieám nguyeân moät toa hoaëc nhieàu toa xe vaø nhöõng haøng rôøi khoâng ñeám ñöôïc cuõng phaûi göûi nguyeân toa. 2.2.3.3.2 Göûi leû : khi troïng löôïng hoaëc theå tích haøng hoùa khoâng ñuû xeáp moät toa. 2.2.3.4 Tieán trình giao haøng : Ngöôøi xuaát khaåu giao haøng cho ñöôøng saét (neáu laø haøng leû), hoaëc ñaêng kyù xin caáp toa xe, boác haøng leân toa xe roài giao cho ñöôøng saét (neáu laø haøng nguyeân toa) vaø cuoái cuøng nhaän vaän ñôn ñöôøng saét (Railroad Bill – R/B). R/B chæ coù moät baûn chính ñi theo haøng hoùa ñeán ngöôøi nhaän, ngoaøi ra coøn coù boán loaïi giaáy tôø khaùc coù cuøng noäi dung : 2 Xem chuù thích trong Nhöõng töø vieát taét chuyeân ngaønh ngoaïi thöông 8 9 Baûn sao R/B : sau khi laøm xong thuû tuïc nhaän chuyeân chôû, ga göûi seõ giao ngay baûn sao cho chuû haøng ñeå laøm chöùng töø xaùc nhaän chuyeân chôû vaø chöùng töø thanh toaùn cho chuû haøng. 9 Baûn löu R/B : baûn naøy ga göûi giöõ laïi laøm taøi lieäu baùo caùo haøng ñi vaø ñeå kieåm tra khi caàn thieát. 9 Giaáy theo haøng : baûn naøy cuøng vôùi baûn chính keøm theo haøng ñeán ga ñeå giaûi quyeát noäi boä ñöôøng saét. 9 Giaáy baùo haøng ñeán : giaáy naøy göûi cho ngöôøi nhaän laøm chöùng töø nhaän haøng. 2.2.4 Giao haøng baèng ñöôøng bieån Phöông thöùc vaän taûi bieån hieän ñang ñoùng vai troø chuû ñaïo vôùi khoaûng 80% löôïng haøng hoùa ngoaïi thöông ñöôïc vaän chuyeån baèng ñöôøng bieån. Trong vaän chuyeån haøng gaïo xuaát khaåu hieän nay, caùc doanh nghieäp Vieät Nam thöôøng duøng ñöôøng bieån ñeå vaän chuyeån. 2.2.4.1 Ñaëc ñieåm : 2.2.4.1.1 Öu ñieåm : 9 Chi phí xaây döïng vaø baûo döôõng ñöôøng bieån raát ít khoâng ñaùng keå. 9 Naêng löïc chuyeân chôû raát lôùn, gaàn nhö khoâng giôùi haïn (taøu Sea Wize 560.000 taán). 9 Coù theå cuøng moät luùc vaän chuyeån hai chieàu nhieàu chuyeán taøu. 9 Chi phí vaän chuyeån thaáp nhaát. 2.2.4.1.2 Nhöôïc ñieåm : 9 Phuï thuoäc vaøo yeáu toá thôøi tieát. 9 Tai naïn ruûi ro trong giao thoâng töông ñoái lôùn. 9 Toác ñoä vaän chuyeån thaáp. Qua öu vaø nhöôïc ñieåm cuûa phöông thöùc vaän taûi baèng ñöôøng bieån, nhaän thaáy phöông thöùc naøy phuø hôïp vôùi vieäc chuyeân chôû haøng hoùa vôùi khoái löôïng lôùn, cöï ly vaän chuyeån trung bình vaø daøi. 2.2.4.2 Phöông thöùc thueâ taøu chuyeán Thueâ taøu chuyeán (voyage) laø vieäc ngöôøi chuû taøu (ship owner) cho ngöôøi chuû haøng thueâ toaøn boä taøu ñeå chôû khoái löôïng haøng nhaát ñònh vôùi ñieåm tôùi vaø thôøi gian theo yeâu caàu cuûa ngöôøi thueâ vaø ñöôïc traû tieàn cöôùc thueâ taøu do hai beân thoûa thuaän. 2.2.4.2.1 Öu ñieåm : o Giaù cöôùc thueâ taøu chuyeán reû hôn giaù cöôùc thueâ taøu chôï. o Taøu coù theå ñi thaúng töø caûng xeáp ñeán caûng dôõ haøng, neân haøng ñöôïc chuyeân chôû töông ñoái nhanh. o Tính linh hoaït cao : ngöôøi thueâ coù theå deã daøng thay ñoåi caûng xeáp, caûng dôõ haøng trong lòch trình cuûa taøu. 2.2.4.2.2 Nhöôïc ñieåm : o Giaù cöôùc thöôøng hay bieán ñoäng theo tình hình vaän chuyeån quoác teá. o Nghieäp vuï thueâ taøu phöùc taïp ñoøi hoûi ngöôøi thueâ phaûi gioûi luaät leä mua baùn, vaän taûi, naém vöõng giaù cöôùc treân thò tröôøng thueâ taøu theá giôùi thöôøng hay bieán ñoäng theo luaät cung caàu. o Trong thöïc teá ngöôøi ta thöôøng thueâ taøu chuyeán ñeå chôû haøng rôøi, coù khoái löôïng lôùn nhö than, quaëng, nguõ coác, gaïo … hoaëc haøng coù ñuû soá löôïng cho troïng taûi cuûa taøu. 9 2.2.4.2.3 Caùch thöùc thueâ taøu chuyeán o Chuû haøng (ngöôøi thueâ taøu) xaùc ñònh loaïi hình taøu ñeå thueâ phuïc vuï cho kinh doanh nhö : thueâ moät chuyeán (single voyage), thueâ khöù hoài (round voyage), thueâ nhieàu chuyeán lieân tuïc (consecutive voyage), thueâ bao caû taøu trong moät thôøi gian (Lumpsum). o Ngöôøi thueâ (charterer) coù theå uûy thaùc cho coâng ty giao nhaän hoaëc tröïc tieáp ñöùng ra ñaøm phaùn kyù keát hôïp ñoàng thueâ taøu (voyage charter party) vôùi haõng taøu (charter). o Taäp keát haøng ñeå giao leân taøu laáy Mate’s receipt ñeå sau ñoù ñoåi laáy vaän taûi ñôn (Bill of Lading - B/L) clean on board. o Thanh toaùn tieàn thueâ taøu bao goàm cöôùc phí, tieàn boác dôõ, tieàn thöôûng phaït taøu. Chuù yù : 9 Gaàn ñaây hieäp hoäi caùc chuû taøu bieån ôû Vieät Nam ñaõ quyeát ñònh taùch chi phí boác dôõ ra khoûi cöôùc phí thueâ taøu chung, trong töông lai hôïp ñoàng thueâ taøu seõ khoâng bao goàm phí boác dôõ ôû hai ñaàu caûng. 9 Neáu ta thueâ taøu ñeå chæ ñònh chuyeân chôû trong tröôøng hôïp mua haøng theo ñieàu kieän Giao haøng leân taøu (Free On Board - FOB), thì ngöôøi thueâ phaûi kòp thôøi thoâng baùo cho nhaø xuaát khaåu caùc thoâng tin veà ngaøy giôø taøu caäp caûng xuaát phaù._.t laáy haøng ñeå ngöôøi xuaát khaåu chuaån bò haøng taäp keát leân taøu. 2.2.4.3 Phöông thöùc thueâ taøu chôï hay coøn goïi laø löu cöôùc taøu chôï (booking shipping space), laø phöông thöùc thueâ taøu, trong ñoù ngöôøi chuû haøng hoaëc tröïc tieáp hoaëc thoâng qua moâi giôùi yeâu caàu chuû taøu hoaëc ngöôøi chuyeân chôû daønh cho mình thueâ moät phaàn chieác taøu ñeå chôû loâ haøng xuaát nhaäp khaåu töø caûng naøy ñeán caûng khaùc. 2.2.4.3.1 Ñaëc ñieåm : o Khoái löôïng haøng hoùa chuyeân chôû baèng taøu chôï khoâng lôùn, thöôøng laø maët haøng khoâ hoaëc haøng coù bao bì, container. o Tuyeán ñöôøng, thôøi gian, cöôùc phí taøu chôï ñöôïc bieát tröôùc. o Tuyeán ñöôøng vaän chuyeån haøng hoùa truøng vôùi tuyeán ñöôøng taøu chaïy ñaõ ñöôïc qui ñònh tröôùc. 2.2.4.3.2 Öu ñieåm : o Vì taøu chôï chaïy theo moät luoàng nhaát ñònh, coù lòch trình ñònh tröôùc, neân ngöôøi thueâ taøu chôï coù theå döï kieán ñöôïc thôøi gian gôûi haøng. o Soá löôïng haøng gôûi khoâng bò haïn cheá. o Cöôùc phí taøu chôï ñaõ ñöôïc ñònh saün vaø ít hay thay ñoåi, neân ngöôøi thueâ taøu chôï coù cô sôû ñeå döï tính giaù haøng chaøo baùn. o Thuû tuïc thueâ taøu chôï ñôn giaûn, nhanh choùng. 2.2.4.3.3 Nhöôïc ñieåm : o Giaù cöôùc taøu chôï thöôøng ñaét hôn giaù cöôùc taøu chuyeán vì bao goàm caû cöôùc phí xeáp dôõ haøng vaø cöôùc phí khoáng. o Ngöôøi thueâ taøu chôï khoâng ñöôïc töï do thoûa thuaän caùc ñieàu kieän chuyeân chôû maø phaûi chaáp nhaän caùc ñieàu kieän ñaõ coù saün trong vaän ñôn cuûa chuû taøu. o Ngöôøi thueâ taøu chôï khoâng linh hoaït neáu caûng xeáp hoaëc caûng dôõ haøng naèm ngoaøi haønh trình quy ñònh cuûa taøu. 2.2.4.3.4 Caùch thöùc thueâ taøu chôï : Böôùc 1 : taäp trung haøng cho ñuû soá löôïng quy ñònh. 10 Böôùc 2 : nghieân cöùu lòch trình taøu chaïy (Lòch naøy thöôøng ñöôïc ñaêng treân caùc baùo kinh teá vaø baùo “Saøi Goøn giaûi phoùng”), töø ñoù choïn haõng taøu coù uy tín vaø cöôùc phí haï. Hieän nay, giöõa caùc haõng taøu coù söï caïnh tranh lôùn neân ngöôøi thueâ taøu thöôøng ñöôïc höôûng moät khoaûn hoa hoàng nhaát ñònh. Böôùc 3 : chuû taøu laäp baûng keâ khai haøng (Cargo list) vaø uûy thaùc cho coâng ty ñaïi lyù vaän taûi giuùp giöõ choã treân taøu (booking ship’s space). Chuû haøng kyù ñôn xin löu khoang (booking note) vôùi haõng ñaïi lyù sau khi haõng taøu ñoàng yù nhaän chuyeân chôû, ñoàng thôøi ñoùng cöôùc phí vaän chuyeån. Böôùc 4 : taäp keát haøng ñeå giao cho taøu : neáu haøng laø container thì laøm thuû tuïc möôïn container ñeå chaát xeáp haøng, sau ñoù giao container cho baõi hoaëc traïm container. Böôùc 5 : laáy vaän taûi ñôn. Böôùc 6 : thoâng baùo cho ngöôøi mua veà keát quaû giao haøng cho taøu. 2.2.4.4 Giao haøng container 2.2.4.4.1 Ñaëc ñieåm : 2.2.4.4.1.1 Öu ñieåm : 2.2.4.4.1.1.1 Ñoái vôùi chuû haøng (Shipper) 9 Baûo veä toát haøng hoùa, giaûm ñeán möùc thaáp nhaát nhöõng taùc ñoäng beân ngoaøi laøm thieät haïi haøng hoùa nhö tình traïng maát caép; haøng hoùa bò hö hoûng, nhieãm baån, aåm öôùt .... 9 Giuùp chuû haøng tieát kieäm chi phí veà bao bì haøng hoùa ñoái vôùi nhöõng loaïi haøng khoâng caàn bao bì. 9 Ñôn giaûn hoùa caùc khaâu thao taùc trung gian trong quaù trình vaän chuyeån, ñaëc bieät laø giaûm ñöôïc chi phí vaän taûi noäi ñòa vaø giaûm chi phí boác dôõ so vôùi phöông phaùp boác dôõ truyeàn thoáng töøng kieän haøng. 9 Taïo ñieàu kieän ñeå taêng nhanh voøng luaân chuyeån haøng hoùa, taêng hieäu quaû kinh teá. 2.2.4.4.1.1.2 Ñoái vôùi ngöôøi vaän taûi (Carrier) 9 Giaûm thôøi gian xeáp dôõ, chôø ñôïi ôû caûng; giaûi phoùng taøu nhanh, laøm taêng nhanh voøng quay khai thaùc taøu. 9 Giaûm toån thaát trong quaù trình vaän chuyeån, tieát kieäm ñöôïc thôøi gian vaø chi phí do chuû haøng khieáu naïi neáu coù toån thaát. 9 Vieäc chuyeån taûi cuõng seõ deã daøng hôn. 2.2.4.4.1.1.3 Ñoái vôùi ngöôøi laøm coâng taùc giao nhaän (Consolidator/Forwarder) 9 Thöïc hieän dòch vuï thu gom, chia leû haøng hoùa vaø thöïc hieän vaän taûi ña phöông thöùc, ñöa haøng töø kho cuûa ngöôøi göûi ñeán kho cuûa ngöôøi nhaän moät caùch an toaøn vaø thuaän tieän. 9 Giaûm toån thaát trong quaù trình giao nhaän haøng hoùa vôùi ngöôøi vaän taûi neân giaûm ñöôïc tranh chaáp khieáu naïi vôùi chuû haøng. 9 Thöïc hieän thuaän lôïi phöông thöùc giao nhaän taän nôi (Door to Door) hieän ñang ñöôïc nhieàu khaùch haøng öa duøng. 2.2.4.4.1.2 Nhöôïc ñieåm : Voán ñaàu tö cho trang thieát bò vaän chuyeån chuyeân duøng (taøu container, xe container); boác dôõ (xe naâng, xe gaép, xe chuyeân duøng ñeå xeáp container roãng, caåu giaøn chuyeân duøng ñeå caåu container) vaø cô sôû haï taàng khaùc (caûng container, baõi container) cho container raát cao. 11 2.2.4.4.2 Phöông thöùc göûi haøng baèng container : 2.2.4.4.2.1 Göûi haøng ñaày container (Full container load – FCL) Nhaø xuaát khaåu phaûi coù löôïng haøng coù tính chaát gioáng nhau ñuû chöùa ñaày moät hay nhieàu container: 9 18 taán haøng hoaëc 31 m3 thueâ nguyeân container 20’. 9 37 taán haøng hoaëc 67 m3 thueâ nguyeân container 40’. 2.2.4.4.2.2 Göûi haøng leû (Less than a container load – LCL) Haøng xuaát khaåu coù khoái löôïng vaø theå tích ít hôn söùc chöùa moät container loaïi 20’. Nhaø xuaát khaåu phaûi taäp keát haøng ra traïm gom haøng leû (Container Freight Station - CFS), ñeå ngöôøi gom haøng (consolidator) xeáp chung nhieàu loâ haøng cuûa nhieàu chuû haøng trong cuøng moät container. Ñeå traùnh nhaàm laãn khi dôõ haøng ra khoûi container, caùc chuû haøng (nhaø xuaát khaåu) phaûi ghi chuù ñaày ñuû, roõ raøng nhöõng kyù hieäu rieâng treân nhöõng kieän haøng cuûa mình ñeå phaân bieät vôùi haøng hoùa cuûa chuû khaùc. Ngöôøi gom haøng seõ taäp trung caùc loâ haøng leû cuûa nhieàu chuû haøng roài saép xeáp, phaân loaïi, keát hôïp caùc loâ haøng ñeå ñoùng vaøo caùc container, nieâm phong keïp chì theo quy ñònh cuûa thuû tuïc xuaát nhaäp khaåu vaø cuûa haûi quan, xeáp caùc container xuoáng baõi chöùa ôû caûng vaø giao haøng cho ngöôøi chuyeân chôû. Nhaø xuaát khaåu phaûi taäp keát haøng ñeán CFS theo ñuùng thôøi gian qui ñònh, ñoàng thôøi cuøng vôùi Consolidator thöïc hieän vieäc kieåm tra vaø laøm thuû tuïc haûi quan (maëc duø traùch nhieäm chaát xeáp haøng vaøo container laø cuûa Consolidator) vaø nieâm phong seal. Töø phöông thöùc giao haøng hoùa baèng container keå treân, coù theå xaûy ra nhöõng tröôøng hôïp giao nhaän haøng hoùa baèng container sau ñaây : 9 FCL/FCL : haøng göûi nguyeân container ôû baõi container nöôùc xuaát khaåu cho ngöôøi nhaän nguyeân container taïi baõi container (Container Yard-CY) ôû nöôùc nhaäp khaåu (CY/CY). Nhaø nhaäp khaåu phaûi xuaát trình vaän taûi ñôn do beân xuaát khaåu cung caáp (B/L do haõng taøu chuyeân chôû caáp cho nhaø xuaát khaåu sau khi ñaõ nhaän haøng ñaõ chuyeân chôû). 9 FCL/LCL : moät chuû haøng ôû nöôùc xuaát khaåu göûi haøng nguyeân container cho nhieàu ngöôøi ôû nöôùc nhaäp khaåu (CY/CFS); nhö vaäy moãi ngöôøi nhaän haøng khi ñeán CFS ñeå nhaän haøng chia leû phaûi xuaát trình moät vaän taûi ñôn do nhaø xuaát khaåu cung caáp. 9 LCL/LCL : nhieàu chuû haøng ôû nöôùc xuaát khaåu göûi haøng chung trong moät container (do Consolidator gom vaø xeáp haøng) cho nhieàu ngöôøi ôû nöôùc nhaäp khaåu (CFS/CFS); moãi ngöôøi nhaän haøng khi ñeán CFS ñeå nhaän haøng haøng chia leû phaûi xuaát trình moät vaän taûi ñôn do nhaø xuaát khaåu cuûa mình cung caáp. Trong tröôøng hôïp naøy, Consolidator (cuûa ñaïi lyù haõng taøu) caáp cho nhöõng ngöôøi göûi haøng nhöõng B/L goïi laø Vaän taûi ñôn nhaø (House Bill of Lading HB/L). 9 LCL/FCL : nhieàu chuû haøng ôû nöôùc xuaát khaåu göûi haøng chung trong moät container cho moät nhaø nhaäp khaåu (CFS/CY). Ngöôøi nhaän haøng khi ñeán CFS ñeå nhaän haøng phaûi xuaát trình moät vaän taûi ñôn do Consolidator cuûa ñaïi lyù haõng taøu thay maët cho nhöõng nhaø xuaát khaåu cung caáp. Trong tröôøng hôïp naøy, haõng taøu caáp cho ngöôøi gom haøng moät vaän taûi ñôn goïi laø Vaän taûi ñôn chuû (Master Bill of Lading – MB/L hoaëc Ocean Bill of Lading – OB/L). 2.3 NHÖÕNG PHÖÔNG THÖÙC THANH TOAÙN PHOÅ BIEÁN Cuõng nhö giao haøng, thanh toaùn laø moät khaâu khoâng theå thieáu trong quaù trình thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông, ñaëc bieät ñoái vôùi nhaø nhaäp khaåu thì ñaây laø khaâu quan troïng nhaát. 12 2.3.1 Thanh toaùn baèng tieàn maët (By Cash) Ngöôøi mua thanh toaùn baèng tieàn maët cuøng luùc khi ñôn ñaët haøng ñöôïc xaùc nhaän hoaëc khi haøng hoùa ñaõ giao xong. Ngöôøi mua ít khi chaáp nhaän phöông thöùc thanh toaùn naøy vì moät phaàn voán löu ñoäng seõ bò “choân nhoát” cho ñeán khi baùn ñöôïc loâ haøng cho ngöôøi khaùc; maët khaùc hoï coù theå gaëp tình traïng nhaän ñöôïc haøng khoâng caàn thieát hoaëc khoâng ñuùng yeâu caàu cuûa mình. Baát lôïi cho caû ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua laø trong mua baùn quoác teá thöôøng duøng ñoàng tieàn maïnh (nhö USD, GBP, FrF ...) ñeå thanh toaùn, khi phaûi söû duïng moät soá löôïng lôùn tieàn maët ñeå giao dòch, khoù traùnh nhöõng ruûi ro nhaän tieàn giaû, an toaøn trong baûo quaûn. Ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua phaûi tröïc tieáp gaëp nhau ñeå giao nhaän haøng vaø thanh toaùn. Chính vì nhieàu baát lôïi treân, neân phöông thöùc naøy chæ ñeå aùp duïng trong mua baùn moät soá haøng hoùa ñaëc thuø (haøng coù giaù trò, nhoû goïn, deã vaän chuyeån caát giöõ ...) hay chæ trong nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät nhö mua baùn nhöõng loâ haøng khaån caáp, trò giaù loâ haøng nhoû. 2.3.2 Kyù göûi Nhaø xuaát khaåu gôûi haøng tôùi ngöôøi mua (thöôøng laø ñaïi lyù tieâu thuï) nhöng chöa ñöôïc thanh toaùn. Cho ñeán khi ñaïi lyù baùn ñöôïc haøng, môùi thanh toaùn cho ngöôøi xuaát khaåu. Nhaø xuaát khaåu chæ söû duïng phöông thöùc naøy trong tröôøng hôïp haøng môùi saûn xuaát, nhaõn hieäu coøn xa laï vôùi ngöôøi tieâu duøng. 2.3.3 Phöông thöùc ghi soå (baùn chòu – Open Account) 2.3.3.1 Khaùi nieäm : laø phöông thöùc thanh toaùn maø trong ñoù ngöôøi xuaát khaåu sau khi thöïc hieän giao haøng hoaëc cung öùng dòch vuï cho ngöôøi nhaäp khaåu, thì môû moät taøi khoaûn (hoaëc moät cuoán soå) ghi nôï cho ngöôøi nhaäp khaåu vaø vieäc thanh toaùn caùc khoaûn nôï naøy ñöôïc thöïc hieän sau moät khoaûn thôøi gian nhaát ñònh do hai beân mua baùn thoûa thuaän tröôùc (thaùng, quyù, naêm ...) 2.3.3.2 Qui trình thanh toaùn ghi soå : Sô ñoà 2.2 : Qui trình phöông thöùc thanh toaùn ghi soå Ngaân haøng NK Nhaäp khaåu Ngaân haøng XK Xuaát khaåu (2) 1 (5) (4) (3) (1) Giaûi thích qui trình : (1) Ngöôøi xuaát khaåu giao haøng vaø gôûi boä chöùng töø cho ngöôøi nhaäp khaåu (2) Ngöôøi xuaát khaåu gôûi giaáy baùo nôï cho ngöôøi nhaäp khaåu (3) Ngöôøi nhaäp khaåu ñeán ngaân haøng laøm thuû tuïc chuyeån tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu (4) Ngaân haøng nhaäp khaåu chuyeån tieàn traû cho ngöôøi xuaát khaåu thoâng qua ngaân haøng ngöôøi xuaát khaåu (5) Ngaân haøng xuaát khaåu baùo coù cho ngöôøi nhaäp khaåu 13 2.3.3.3 Nhaän xeùt : 2.3.3.3.1 Öu ñieåm : o Ngaân haøng khoâng tham gia xöû lyù caùc chöùng töø vaø can thieäp vaøo quaù trình thanh toaùn neân caùc thuû tuïc ñöôïc giaûm nheï, tieát kieäm ñöôïc chi phí thanh toaùn. o Ñoái vôùi ngöôøi xuaát khaåu : ñaây laø hình thöùc khuyeán maõi baùn chòu, taêng khaû naêng baùn haøng, thieát laäp moái quan heä laøm aên laâu daøi vôùi beân mua. o Ñoái vôùi ngöôøi nhaäp khaåu : ñaây laø phöông thöùc thanh toaùn raát coù lôïi, thöôøng baùn xong haøng môùi traû tieàn. Quyeàn ñònh ñoaït veà haøng hoùa vaø thanh toaùn do ngöôøi mua quyeát ñònh. 2.3.3.3.2 Nhöôïc ñieåm : Ñaây laø phöông thöùc thanh toaùn khoâng coù lôïi ñoái vôùi ngöôøi xuaát khaåu bôûi vì ruûi ro khoâng ñöôïc thanh toaùn, nôï khoù ñoøi cao, voán öù ñoïng. 2.3.3.4 Ñieàu kieän aùp duïng : Caùc doanh nghieäp Vieät Nam neân aùp duïng trong nhöõng tröôøng hôïp : o laø nhaø nhaäp khaåu o aùp duïng thanh toaùn giöõa coâng ty meï vaø caùc coâng ty con coù truï sôû ôû nöôùc ngoaøi. o ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua coù quan heä tin caäy. 2.3.4 Thanh toaùn baèng maäu dòch hai chieàu (barter, counter trade) 2.3.4.1 Khaùi nieäm : Thöïc chaát ñaây laø phöông thöùc thanh toaùn khoâng söû duïng tieàn laøm phöông tieän thanh toaùn, maø duøng haøng hoùa ñoåi laáy haøng hoùa. Coù hai hình thöùc mua baùn hai chieàu cô baûn sau : 2.3.4.2 Barter : Haøng ñoåi haøng, ngöôøi baùn ñoàng thôøi laø ngöôøi mua, ngöôøi mua ñoàng thôøi laø ngöôøi baùn (giao gaïo ñeå laáy phaân boùn, baùn phaân boùn ñeå mua gaïo) 2.3.4.3 Buy-back : Laø hình thöùc ngöôøi baùn cung caáp maùy moùc, thieát bò, coâng ngheä ... vaø ngöôøi mua söû duïng chuùng ñeå laøm ra saûn phaåm giao laïi cho ngöôøi baùn. (1 coâng ty cung caáp thieát bò giaøn khoan daàu cho coâng ty Vieät Nam, coâng ty Vieät Nam seõ thanh toaùn laïi baèng daàu thoâ sau khi duøng giaøn khoan naøy). 2.3.4.4 Nhaän xeùt : 2.3.4.4.1 Öu ñieåm : Môû roäng khaû naêng xuaát khaåu sang thò tröôøng thieáu ngoaïi teä maïnh ñeå mua haøng. Giaûm ñöôïc söï ruûi ro trong thanh toaùn khi coù söï bieán ñoäng veà tæ giaù hoái ñoaùi. 2.3.4.4.2 Nhöôïc ñieåm : Thöïc hieän thanh toaùn baèng phöông thöùc naøy raát phöùc taïp ñaëc bieät khoâng theå thöïc hieän trong tröôøng hôïp nhu caàu veà haøng hoùa trao ñoåi cuûa hai beân khoâng truøng khôùp nhau. 2.3.5 Phöông thöùc chuyeån tieàn (Remittance) 2.3.5.1 Khaùi nieäm : laø phöông thöùc maø ngöôøi mua yeâu caàu ngaân haøng chuyeån moät soá tieàn cho ngöôøi baùn taïi moät thôøi gian vaø ñòa ñieåm nhaát ñònh. 14 2.3.5.2 Qui trình nghieäp vuï thanh toaùn chuyeån tieàn 2.3.5.2.1 Qui trình thanh toaùn chuyeån tieàn öùng tröôùc : (1) Leänh chuyeån tieàn Ngaân haøng NK Nhaäp khaåu Ngaân haøng XK Xuaát khaåu 1 (3) Baùo coù MT hoaëc TT (2a) (2b) Thoâng baùo (4) Haøng hoùa Sô ñoà 2.3 : Qui trình phöông thöùc thanh toaùn chuyeån tieàn öùng tröôùc Giaûi thích qui trình : (1) Ngöôøi nhaäp khaåu ñeán ngaân haøng vieát leänh chuyeån tieàn vaø noäp caùc giaáy tôø caàn thieát theo yeâu caàu cuûa ngaân haøng (moät baûn chính vaø moät baûn sao hôïp ñoàng ngoaïi thöông, moät baûn sao giaáy pheùp nhaäp khaåu neáu coù ...). (2a) Nhaân vieân ngaân haøng sau khi kieåm tra hoà sô cuûa nhaø nhaäp khaåu thì thöïc hieän chuyeån tieàn baèng ñieän (TT : Telegraphic Transfer) hoaëc baèng thö (MT : Mail transfer) cho ngaân haøng ñaïi lyù cuûa mình taïi nöôùc ngoaøi, (2b) ñoàng thôøi thoâng baùo cho nhaø nhaäp khaåu bieát leänh chuyeån tieàn cuûa hoï ñaõ ñöôïc chaáp thuaän. (3) Ngaân haøng dòch vuï ñaïi lyù baùo cho nhaø xuaát khaåu. (4) Nhaø xuaát khaåu giao haøng theo hôïp ñoàng ngoaïi thöông ñaõ kyù. 2.3.5.2.2 Qui trình thanh toaùn chuyeån tieàn traû ngay hoaëc traû chaäm : Sô ñoà 2.4 : Qui trình phöông thöùc thanh toaùn chuyeån tieàn traû ngay hoaëc traû chaäm (1) Haøng hoùa (2) Leänh chuyeån tieàn Nhaäp khaåu Ngaân haøng XK Xuaát khaåu 1 MT hoaëc TT (3b) (3a) Baùo nôïï (4) Baùo coù Ngaân haøng XK Giaûi thích qui trình : (1) Sau khi thoûa thuaän ñi ñeán kyù hôïp ñoàng mua baùn ngoaïi thöông, ngöôøi xuaát khaåu thöïc hieän vieäc cung öùng haøng hoùa, dòch vuï cho ngöôøi nhaäp khaåu, ñoàng thôøi chuyeån giao toaøn boä chöùng töø (vaän ñôn, hoùa ñôn, chöùng töø veà haøng hoùa vaø caùc chöùng töø coù lieân quan) cho ngöôøi nhaäp khaåu. (2) Ngöôøi nhaäp khaåu sau khi kieåm tra chöùng töø, hoùa ñôn, ... vieát leänh chuyeån tieàn gôûi ñeán ngaân haøng phuïc vuï mình. (3a) Sau khi kieåm tra, neáu hôïp leä vaø ñuû khaû naêng thanh toaùn, ngaân haøng seõ trích taøi khoaûn cuûa ngöôøi nhaäp khaåu ñeå chuyeån tieàn, göûi giaáy baùo nôï vaø giaáy baùo ñaõ thanh toaùn cho ngöôøi nhaäp khaåu. 15 (3b) Ngaân haøng chuyeån tieàn ra leänh (baèng thö hay ñieän baùo) cho ngaân haøng ñaïi lyù cuûa mình ôû nöôùc ngoaøi ñeå chuyeån tieàn traû cho ngöôøi xuaát khaåu. (4) Ngaân haøng ñaïi lyù chuyeån tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu (tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp qua ngaân haøng khaùc) vaø göûi giaáy baùo coù cho ñôn vò ñoù. 2.3.5.3 Hình thöùc chuyeån tieàn : coù hai hình thöùc chuû yeáu sau 2.3.5.3.1 Ñieän baùo (telegraphic transfer – TT hoaëc telegraphic transfer remittance – TTR) ngaân haøng chuyeån tieàn thöïc hieän vieäc chuyeån tieàn baèng caùch ñieän ra leänh cho ngaân haøng ñaïi lyù traû tieàn cho ngöôøi baùn. Maëc duø duøng ñieän baùo seõ phaûi traû phí cao hôn duøng thö baùo nhöng caùc coâng ty xuaát khaåu Vieät Nam thöôøng duøng phöông thöùc naøy vì thôøi gian chuyeån tieàn nhanh. 2.3.5.3.2 Thö chuyeån tieàn (mail transfer – MT) ngaân haøng ngöôøi mua gôûi thö ra leänh cho ngaân haøng ñaïi lyù ôû nöôùc ngoaøi traû tieàn cho ngöôøi baùn. Phöông thöùc thanh toaùn naøy coù öu ñieåm laø thuû tuïc ñôn giaûn, nhöng baát lôïi cho nhaø xuaát khaåu ôû choã laø vieäc thanh toaùn tieàn haøng hoaøn toaøn tuøy thuoäc vaøo thieän chí cuûa ngöôøi mua do khoâng coù nhöõng cam keát thanh toaùn khaùc. Hieän nay caùc coâng ty xuaát khaåu gaïo taïi An Giang söû duïng nhieàu phöông thöùc TTR öùng tröôùc toaøn phaàn trò giaù hôïp ñoàng ngoaïi thöông ñoái vôùi nhöõng loâ haøng nhoû hoaëc khaùch haøng chöa thaân tín. 2.3.6 Phöông thöùc nhôø thu (collection) 2.3.6.1 Khaùi nieäm : Phöông thöùc nhôø thu laø phöông thöùc thanh toaùn maø ngöôøi baùn sau khi hoaøn thaønh xong nghóa vuï giao haøng thì laäp hoái phieáu gôûi ñeán ngaân haøng nhôø thu hoä soá tieàn ghi treân hoái phieáu. Trong tröôøng hôïp naøy ngaân haøng ñoùng vai troø trung gian giuùp thu hoä tieàn vaø ñöôïc höôûng tyû leä phaàn traêm treân soá tieàn thu ñöôïc. 2.3.6.2 Caùc loaïi cuûa phöông thöùc nhôø thu 2.3.6.2.1 Nhôø thu phieáu trôn (clean collection) laø phöông thöùc nhaø xuaát khaåu nhôø ngaân haøng thu hoä tieàn ôû ngöôøi mua caên cöù vaøo hoái phieáu do mình laäp ra, coøn chöùng töø haøng hoùa thì göûi thaúng cho ngöôøi mua khoâng qua ngaân haøng. Trình töï tieán haønh phöông thöùc naøy nhö sau : (1) Ngöôøi baùn sau khi göûi haøng vaø chöùng töø haøng hoùa cho ngöôøi mua, laäp moät hoái phieáu ñoøi tieàn ngöôøi mua vaø uûy thaùc cho ngaân haøng cuûa mình ñoøi tieàn hoä. (2) Ngaân haøng beân baùn chuyeån hoái phieáu cho ngaân haøng beân mua vaø nhôø ngaân haøng naøy thu hoä tieàn ôû ngöôøi mua. (3) Ngaân haøng yeâu caàu ngöôøi mua traû tieàn ngay (neáu hoái phieáu at sight) hoaëc chaáp nhaän traû tieàn hoái phieáu (neáu mua chòu). (4) Ngöôøi mua traû tieàn (neáu hoái phieáu at sight) hoaëc kyù chaáp nhaän thanh toaùn (neáu mua chòu) hoaëc töø choái traû tieàn (thoâng thöôøng sau khi ngöôøi mua nhaän ñuû haøng). (5) Ngaân haøng beân mua chuyeån tieàn hoaëc hoaøn laïi hoái phieáu bò töø choái traû tieàn cho ngaân haøng beân baùn. (6) Ngaân haøng beân baùn chuyeån tieàn hoaëc hoaøn laïi hoái phieáu bò töø choái traû tieàn cho ngöôøi baùn. Phöông thöùc naøy thöôøng ñöôïc aùp duïng trong nhöõng tröôøng hôïp sau : 9 Ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua tin caäy laãn nhau hoaëc laø giöõa coâng ty meï vôùi coâng ty con hoaëc giöõa coâng ty chính vôùi chi nhaùnh .... 16 9 Thanh toaùn veà caùc dòch vuï coù lieân quan ñeán xuaát nhaäp khaåu haøng hoùa, vì vieäc thanh toaùn naøy khoâng caàn thieát phaûi keøm theo chöùng töø nhö : tieàn cöôùc phí vaän taûi, baûo hieåm, phaùt boài thöôøng .... Phöông thöùc nhôø thu phieáu trôn khoâng ñöôïc aùp duïng nhieàu trong thanh toaùn veà maäu dòch, vì noù khoâng baûo ñaûm quyeàn lôïi cho ngöôøi baùn. Bôûi vì vieäc nhaän haøng cuûa ngöôøi mua hoaøn toaøn taùch rôøi khoûi khaâu thanh toaùn, do ñoù ngöôøi mua coù theå nhaän haøng vaø khoâng traû tieàn hoaëc chaäm treã traû tieàn. Ñoái vôùi ngöôøi mua aùp duïng phöông thöùc naøy cuõng coù ñieàu baát lôïi, vì neáu hoái phieáu ñeán sôùm hôn chöùng töø haøng hoùa, ngöôøi mua phaûi traû tieàn ngay trong khi khoâng bieát vieäc giao haøng cuûa ngöôøi baùn coù ñuùng hôïp ñoàng hay khoâng. 2.3.6.2.2 Nhôø thu keøm chöùng töø (documentary collection) 2.3.6.2.2.1 Nhôø thu traû tieàn ñoåi chöùng töø (documents against payment – D/P) laø phöông thöùc trong ñoù ngöôøi baùn uûy thaùc cho ngaân haøng thu hoä tieàn cuûa ngöôøi mua caên cöù vaøo hoái phieáu vaø neáu ngöôøi mua traû tieàn thì ngaân haøng môùi giao chöùng töø haøng hoùa cho ngöôøi mua. Trình töï tieán haønh : (1) ngöôøi baùn giao haøng cho ngöøôi mua vaø laäp chöùng töø haøng hoùa, hoái phieáu göûi cho ngaân haøng beân baùn nhôø thu hoä tieàn ghi trong hoái phieáu ôû ngöôøi mua. (2) Ngaân haøng beân baùn chuyeån toaøn boä chöùng töø thanh toaùn cho ngaân haøng beân mua vaø nhôø ngaân haøng naøy thu hoä ôû ngöôøi mua. (3) Ngaân haøng beân mua yeâu caàu ngöôøi mua traû tieàn hoái phieáu ñeå nhaän chöùng töø, neáu ngöôøi mua traû tieàn môùi trao chöùng töø göûi haøng cho hoï ñeå nhaän haøng, neáu khoâng thì caàm giöõ chöùng töø laïi vaø baùo cho ngaân haøng beân baùn bieát. (4) , (5), (6) gioáng trình töï cuûa phöông thöùc nhôø thu phieáu trôn. 2.3.6.2.2.2 Nhôø thu chaáp nhaän traû tieàn ñoåi chöùng töø (documents against acceptance – D/A) laø phöông thöùc trong ñoù ngöôøi baùn uûy thaùc cho ngaân haøng thu hoä tieàn cuûa ngöôøi mua caên cöù vaøo hoái phieáu vaø neáu ngöôøi mua chaáp nhaän traû tieàn hoái phieáu thì ngaân haøng môùi giao chöùng töø haøng hoùa cho ngöôøi mua. Ñeán thôøi haïn traû tieàn ghi treân hoái phieáu, ngöôøi mua seõ chuyeån tieàn traû cho ngöôøi baùn. 2.3.7 Phöông thöùc ñoåi chöùng töø traû tieàn (cash against documents – CAD or cash on delivery – COD) 2.3.7.1 Khaùi nieäm : laø phöông thöùc thanh toaùn maø trong ñoù nhaø nhaäp khaåu yeâu caàu ngaân haøng môû taøi khoaûn kyù thaùc (trust account) ñeå thanh toaùn tieàn cho nhaø xuaát khaåu khi nhaø xuaát khaåu xuaát trình ñaày ñuû caùc chöùng töø theo yeâu caàu. Nhaø xuaát khaåu sau khi hoaøn thaønh nghóa vuï giao haøng seõ xuaát trình boä chöùng töø cho ngaân haøng ñeå nhaän tieàn thanh toaùn. 2.3.7.2 Trình töï tieán haønh : (1) Nhaø nhaäp khaåu (thöôøng laø ñaïi dieän) ñeán ngaân haøng ôû nöôùc ngöôøi xuaát khaåu kyù moät baûn ghi nhôù (Memorandum), ñoàng thôøi thöïc hieän kyù quyõ (pledged amount) 100% trò giaù cuûa thöông vuï ñeå laäp taøi khoaûn kyù thaùc (trust account). Baûn ghi nhôù seõ laø cô sôû ñeå ngaân haøng traû tieàn theo chæ thò cuûa ngöôøi nhaäp khaåu khi thöïc hieän thanh toaùn baèng phöông thöùc CAD. Noäi dung chính cuûa baûn ghi nhôù : 9 Nhaø nhaäp khaåu cam keát kyù quyõ ñuû 100% trò giaù cuûa thöông vuï. 17 9 Caùc chöùng töø maø ngöôøi xuaát khaåu phaûi xuaát trình khi lónh tieàn ôû ngaân haøng. 9 Thôøi haïn thanh toaùn. 9 Möùc phí dòch vuï maø ngaân haøng ñöôïc höôûng vaø ai phaûi traû phí naøy (thöôøng laø nhaø xuaát khaåu). (2) Ngaân haøng baùo cho nhaø xuaát khaåu raèng nhaø nhaäp khaåu ñaõ kyù quyõ, taøi khoaûn kyù thaùc ñaõ baét ñaàu hoaït ñoäng. (3) Nhaø xuaát khaåu giao haøng cho nhaø nhaäp khaåu döôùi söï kieåm soaùt cuûa ñaïi dieän nhaø nhaäp khaåu (representative of the buyer) taïi nöôùc ngöôøi xuaát khaåu. (4) Nhaø xuaát khaåu xuaát trình cho ngaân haøng boä chöùng töø maø nhaø nhaäp khaåu ñaõ yeâu caàu ñeå ruùt tieàn. (5) Ngaân haøng kieåm tra tính hôïp leä cuûa boä chöùng töø vaø traû tieàn cho nhaø xuaát khaåu. (6) Ngaân haøng giao boä chöùng töø cho ngöôøi ñaïi dieän cuûa nhaø nhaäp khaåu. 2.3.7.3 Boä chöùng töø caàn xuaát trình cho ngaân haøng ñeå thanh toaùn : 2.3.7.3.1 Boä chöùng töø söû duïng trong phöông thöùc CAD o Thö xaùc nhaän (letter confirmation) ñaõ giao haøng do ñaïi dieän ngöôøi mua ôû nöôùc xuaát khaåu caáp. o Baûn copy cuûa vaän ñôn vaø hoùa ñôn thöông maïi coù xaùc nhaän cuûa ñaïi dieän ngöôøi mua. o Vaän ñôn goác (original bill of lading) : 3 baûn chính. o Hoùa ñôn thöông maïi (commercial invoice). o Giaáy chöùng nhaän soá löôïng, troïng löôïng (certificate of quantity/weight). o Giaáy chöùng nhaän chaát löôïng (certificate of quality). 2.3.7.3.2 Boä chöùng töø söû duïng trong phöông thöùc COD o Thö xaùc nhaän (letter confirmation) ñaõ giao haøng do ñaïi dieän ngöôøi mua ôû nöôùc xuaát khaåu caáp. o 3 baûn chính chöùng töø “received for shipment bill” coù xaùc nhaän cuûa ñaïi dieän ngöôøi mua ôû nöôùc xuaát khaåu. o Hoùa ñôn thöông maïi (commercial invoice) goàm 3 baûn chính coù xaùc nhaän cuûa ñaïi dieän ngöôøi mua. o Bieân baûn nhaän haøng cuûa kho ngoaïi quan treân ñoù coù xaùc nhaän cuûa ñaïi dieän ngöôøi mua. o Thö yeâu caàu chuyeån tieàn cuûa ngöôøi mua. 2.3.7.4 Öu ñieåm cuûa phöông thöùc thanh toaùn CAD ñoái vôùi nhaø xuaát khaåu : o Giao haøng xong laø laáy ñöôïc tieàn ngay vì chæ khi nhaø nhaäp khaåu chuyeån ñuû tieàn kyù quyõ thì ngaân haøng môùi thoâng baùo cho nhaø xuaát khaåu ñeå nhaø xuaát khaåu tieán haønh giao haøng. o Boä chöùng töø xuaát trình ñôn giaûn vì ngaân haøng thanh toaùn cho nhaø xuaát khaåu chuû yeáu caên cöù vaøo loaïi chöùng töø phaûi xuaát trình chöù khoâng kieåm tra töøng noäi dung cuûa chöùng töø nhö trong phöông thöùc L/C. 18 2.3.7.5 Phöông thöùc ñoåi chöùng töø traû tieàn thöôøng ñöôïc aùp duïng trong caùc tröôøng hôïp : o Ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn coù quan heä mua baùn toát, tin töôûng laãn nhau. o AÙp duïng trong mua baùn nhöõng maët haøng khan hieám, baùn chaïy, thò tröôøng ôû beân ngöôøi xuaát khaåu. o AÙp duïng cho phöông thöùc traû tieàn ngay, khoâng aùp duïng cho phöông thöùc traû chaäm. 2.3.8 Phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø (documentary credit) 2.3.8.1 Khaùi nieäm : phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø laø moät söï thoûa thuaän maø trong ñoù, moät ngaân haøng (ngaân haøng môû thö tín duïng) - theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng (ngöôøi xin môû thö tín duïng) - cam keát seõ traû moät soá tieàn nhaát ñònh cho moät ngöôøi thöù ba (ngöôøi höôûng lôïi soá tieàn cuûa thö tín duïng) hoaëc chaáp nhaän hoái phieáu do ngöôøi thöù ba kyù phaùt trong phaïm vi soá tieàn ñoù khi ngöôøi thöù ba naøy xuaát trình cho ngaân haøng moät boä chöùng töø thanh toaùn phuø hôïp nhöõng quy ñònh ñeà ra trong thö tín duïng. 2.3.8.2 Caùc beân tham gia trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø 2.3.8.2.1 Ngöôøi xin môû thö tín duïng (the applicant for credit) laø nhaø nhaäp khaåu, ngöôøi mua phaûi thöïc hieän moät soá nhieäm vuï vaø ñöôïc moät soá quyeàn lôïi sau : o Kòp thôøi laøm giaáy ñeå môû L/C vaø caùc thuû tuïc coù lieân quan göûi tôùi ngaân haøng. o Thöïc hieän kyù quyõ (khi coù yeâu caàu cuûa ngaân haøng). o Thanh toaùn phí dòch vuï ngaân haøng : phí môû L/C, phí tu chænh L/C, phí kyù haäu B/L .... o Phoái hôïp vôùi ngaân haøng kieåm tra tính hôïp leä cuûa boä chöùng töø thanh toaùn do ngöôøi baùn göûi tôùi. o Coù quyeàn ñöôïc töø choái thanh toaùn khi ngöôøi baùn khoâng thöïc hieän ñuùng quy ñònh cuûa L/C. o Nhaän haøng (neáu thanh toaùn). 2.3.8.2.2 Ngaân haøng phaùt haønh thö tín duïng (the issuing/opening bank) ñaây laø ngaân haøng dòch vuï nhaø nhaäp khaåu 2.3.8.2.2.1 Nhieäm vuï : 9 Yeâu caàu ngöôøi laøm ñôn môû thö tín duïng phaûi noäp ñuû caùc hoà sô vaø kyù quyõ khi caàn thieát ñeå ñaûm baûo an toaøn thanh toaùn sau naøy cho ngaân haøng. 9 Phaùt haønh thö tín duïng theo noäi dung giaáy ñeà nghò môû L/C, thoâng baùo thö ñeán ngöôøi höôûng lôïi thoâng qua ngaân haøng ñaïi lyù ôû nöôùc xuaát khaåu. 9 Tu chænh L/C khi coù yeâu caàu. 9 Kieåm tra tính hôïp leä cuûa boä chöùng töø thanh toaùn do ngöôøi xuaát khaåu gôûi tôùi. 9 Yeâu caàu nhaø nhaäp khaåu thanh toaùn tieàn. 9 Thanh toaùn tieàn cho ngöôøi höôûng lôïi neáu boä chöùng töø hôïp leä ñuùng quy ñònh cuûa L/C. 2.3.8.2.2.2 Quyeàn lôïi : 9 Höôûng lôïi phí dòch vuï ngaân haøng töø 0,125% ñeán 0,5% trò giaù cuûa L/C. 9 Töø choái thanh toaùn neáu boä chöùng töø baát hôïp leä. 9 Höôûng lôïi haøng hoùa neáu ngöôøi mua khoâng thanh toaùn. 19 9 Ngaân haøng ñöôïc mieãn traùch nhieäm trong tröôøng hôïp gaëp baát khaû khaùng nhö chieán tranh, hoûa hoaïn, ñoäng ñaát .... 2.3.8.2.3 Ngöôøi höôûng lôïi thö tín duïng (beneficiary) laø ngöôøi baùn, nhaø xuaát khaåu (hoaëc ngöôøi khaùc do ngöôøi xuaát khaåu chæ ñònh) 2.3.8.2.3.1 Nhieäm vuï cuûa nhaø nhaäp khaåu 9 Tieáp nhaän L/C baûn goác vaø ñaùnh giaù khaû naêng thöïc hieän caùc noäi dung trong L/C. 9 Ñeà nghò tu chænh L/C khi caàn thieát. 9 Giao haøng theo ñuùng quy ñònh cuûa L/C. 9 Laäp boä chöùng töø thanh toaùn xuaát trình cho ngaân haøng theo ñuùng quy ñònh cuûa L/C. 9 Traû caùc phí dòch vuï ngaân haøng nhö phí thoâng baùo L/C , phí tu chænh L/C, chieát khaáu boä chöùng töø, phí kieåm tra boä chöùng töø coù baát hôïp leä .... 2.3.8.2.3.2 Quyeàn lôïi cuûa nhaø nhaäp khaåu 9 Töø choái giao haøng neáu noäi dung L/C khaùc vôùi noäi dung hôïp ñoàng ngoaïi thöông ñaõ thoûa thuaän gaây thieät haïi cho ngöôøi baùn vaø ngöôøi baùn ñaõ ñeà nghò tu chænh L/C nhöng khoâng ñöôïc ñaùp öùng. 9 Quyeàn ñöôïc nhaän tieàn hoaëc chæ ñònh ngöôøi thay theá mình höôûng lôïi L/C. 2.3.8.2.4 Ngaân haøng thoâng baùo thö tín duïng (the advising bank) ñaây laø ngaân haøng phuïc vuï nhaø xuaát khaåu, thöôøng laø ngaân haøng ñaïi lyù cuûa ngaân haøng môû thö tín duïng coù truï sôû ôû nöôùc ngöôøi xuaát khaåu 2.3.8.2.4.1 Nhieäm vuï : 9 Tieáp nhaän L/C baûn goác vaø chuyeån noù tôùi ngöôøi xuaát khaåu döôùi daïng nguyeân vaên moät caùch kòp thôøi. 9 Ñaùnh giaù ban ñaàu tính hôïp leä cuûa boä chöùng töø. 9 Chuyeån boä chöùng töø thanh toaùn ñeán ngaân haøng phaùt haønh. 9 Thanh toaùn tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu neáu ñöôïc uûy quyeàn thanh toaùn. 2.3.8.2.4.2 Quyeàn lôïi : ñöôïc höôûng phí dòch vuï ngaân haøng 2.3.8.2.5 Ngaân haøng xaùc nhaän thö tín duïng (the confirming bank) laø ngaân haøng xaùc nhaän traùch nhieäm cuûa mình seõ cuøng ngaân haøng môû thö tín duïng baûo ñaûm vieäc traû tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu trong tröôøng hôïp ngaân haøng môû thö tín duïng khoâng ñuû khaû naêng thanh toaùn. Ngaân haøng xaùc nhaän coù theå vöøa laø ngaân haøng thoâng baùo thö tín duïng hay laø moät ngaân haøng khaù._. nhaân doanh nghieäp chöa kyù nhieàu hôïp ñoàng giaù CIF laø : 1. Thoùi quen baùn FOB moät thôøi gian daøi ñaõ caûn trôû caùc doanh nghieäp thay ñoåi, vì khi chuyeån sang CIF doanh nghieäp phaûi chòu theâm nhieàu traùch nhieäm hôn, coâng vieäc phaûi laøm nhieàu hôn, ñoøi hoûi kyõ thuaät nghieäp vuï cuûa nhaân vieân cuõng cao hôn. 17 taùc giaû khoâng tìm ñöôïc soá lieäu cuûa caùc naêm 1997, 1998, 1999 vaø 2000 41 2. Vieäc giaûi quyeát khieáu naïi vaø boài thöôøng toån thaát cho khaùch haøng cuûa caùc doanh nghieäp baûo hieåm Vieät Nam coøn chaäm treã vaø khoù khaên cho khaùch haøng. Nhö vaäy trong töông lai ñeå thuùc ñaåy caùc doanh nghieäp maïnh daïn baùn giaù CIF, raát caàn söï noã löïc cuûa doanh nghieäp xuaát khaåu, doanh nghieäp baûo hieåm, doanh nghieäp vaän taûi. 4.1.2 Qui trình Giao Gaïo Qui trình giao gaïo leân taøu bieån laø böôùc thöù 5 trong quaù trình thöïc hieän moät hôïp ñoàng xuaát khaåu gaïo cuûa caùc doanh nghieäp. Thöïc hieän toát khaâu naøy doanh nghieäp seõ coù nhöõng ích lôïi sau : Ñaûm baûo vieäc giao haøng nhanh choùng (ñoái vôùi taøu gaïo thoâng thöôøng seõ ñaït coâng suaát leân haøng 1.000 taán gaïo/1 ngaøy/4 haàm, 4 caåu), thöïc hieän giao haøng nhanh nhaát traùnh bò thieät haïi do bò phaït thôøi gian taøu chôø ñôïi. Ñaûm baûo söï chính xaùc veà soá lieäu gaïo thöïc giao. Ñaûm baûo giöõ caùc thieät haïi do ñoå beå, maát maùt, öôùt … trong tæ leä cho pheùp cuûa hôïp ñoàng. Traùnh nhöõng tranh chaáp phaùt sinh khoâng caàn thieát vôùi caùc beân coù lieân quan. Hieän nay coù hai phöông thöùc thueâ taøu chuyeân chôû gaïo laø : thueâ taøu chuyeán khoâng duøng container vaø thueâ taøu chôï duøng container. Chuùng ta seõ nghieân cöùu laàn löôït töøng phöông thöùc naøy. 4.1.2.1 Giao gaïo theo phöông thöùc thueâ taøu chuyeán khoâng duøng container 4.1.2.1.1 Sô ñoà Chuaån bò gaïo taäp keát taïi ñieåm giao Nhaän B/L vaø caùc chöùng töø khaùc Theo doõi thôøi gian, tieán ñoä giao haøng, baùo haûi quan giaùm saùt Tieán haønh giao haøng Khai baùo haûi quan vaø ñaêng kyù taøi chuyeán vôùi caûng Sô ñoà 4.1 : Giao gaïo theo phöông thöùc thueâ taøu chuyeán khoâng duøng container 4.1.2.1.2 Tieán trình Böôùc 1 : chuaån bò gaïo taäp keát taïi ñieåm giao haøng ñaày ñuû Ñaây laø khaâu ñaàu tieân do nhaân vieân giao nhaän cuûa doanh nghieäp chuaån bò, thöïc hieän caån thaän chu ñaùo khaâu naøy seõ giuùp nhöõng khaâu sau deã daøng thuaän lôïi thöïc hieän hôn. Nhaân vieân giao nhaän caàn chuaån bò caùc taøi lieäu sau : hôïp ñoàng xuaát khaåu (vaø caùc hôïp ñoàng cung öùng uûy thaùc hoaëc phuï kieän hôïp ñoàng neáu coù), L/C (neáu thanh toaùn theo phöông thöùc L/C) vaø tieán haønh nhöõng coâng vieäc sau : 9 Tröôùc khi xeáp, ñoùng caây gaïo taïi kho, doanh nghieäp gôûi giaáy yeâu caàu (theo maãu coù saün do caùc cô quan cung caáp) ñeán caùc cô quan coù lieân quan : giaùm ñònh, kieåm dòch, khöû truøng, caûng. 9 Theo doõi keát quaû giaùm ñònh, kieåm dòch gaïo taïi nhaø maùy cheá bieán gaïo; giaùm saùt thöïc hieän hôïp ñoàng cung caáp bao bì, toác ñoä ñoùng haøng, xeáp dôõ xuoáng phöông tieän vaän chuyeån noäi thuûy vaø ñöôøng boä (PTVC), döï truø thôøi gian ñeán caûng. 9 Lieân heä ñaïi lyù taøu bieån ñeå bieát ngaøy giôø taøu ñeán. 9 Lieân heä ñieàu ñoä, caûng vuï ñeå ñöa taøu bieån vaøo ñòa ñieåm thích hôïp cho vieäc giao gaïo. Böôùc 2 : laøm thuû tuïc khai baùo haûi quan vaø ñaêng kyù taøi chuyeán vôùi caûng 42 9 Chuaån bò hoà sô ñeå môû tôø khai haûi quan : tôø khai haûi quan, hôïp ñoàng xuaát khaåu, Invoice, packing list, giaáy giôùi thieäu cuûa doanh nghieäp. Ngoaøi ra baùo cho haûi quan bieát ngaøy giôø taøu ñeán, thôøi gian giao gaïo. 9 Ñaêng kyù vôùi ñieàu ñoä caûng taøi chuyeán, noäp leä phí caûng vaø keát hôïp vôùi ñieàu ñoä caûng ñeå xeáp taøi caùc PTVC. Böôùc 3 : nhaän sô ñoà haàm haøng (cargo plan/ stowage plan) vaø tieán haønh giao haøng 9 Nhaän sô ñoà haàm haøng töø ñaïi lyù taøu hoaëc tröïc tieáp vôùi taøu ñeå laäp keá hoaïch giao. 9 Thoâng baùo ngaøy giôø laøm haøng ñeán caùc cô quan lieân quan. 9 Lieân heä coâng ty giaùm ñònh ñeå giaùm ñònh haàm haøng cuûa taøu : haàm haøng phaûi saïch, coù muøi töï nhieân, thoâng thoaùng khí, chaéc chaén ñaûm baûo vieäc boác dôõ vaø an toaøn haøng hoùa khi ñi bieån. 9 Lieân heä caûng cho coâng nhaân tieán haønh giao haøng. Böôùc 4 : theo doõi thôøi gian, tieán ñoä giao haøng, thoâng baùo cô quan höõu quan giaùm saùt 9 Theo doõi thôøi gian, tieán ñoä giao haøng, thöïc hieän caùc bieän phaùp nghieäp vuï ñeå giao haøng nhanh traùnh bò phaït taøu, chuù yù caân ñoái soá löôïng caùc haàm haøng, ñieàu tieát toác ñoä giao haøng töøng caåu … 9 Kieåm tra soá löôïng giao haøng vaø ñoå beå cuûa PTVC vôùi nhaân vieân kieåm kieän cuûa caûng (tally man hay docks office) vaø nhaân vieân kieåm kieän cuûa taøu (ships tally man). 9 Cô quan baûo veä thöïc vaät thöïc hieän kieåm dòch gaïo. 9 Doanh nghieäp thu giöõ hoùa ñôn, ñoái chieáu kieåm tra soá löôïng haøng, thôøi gian laøm haøng, xaùc ñònh haøng hoùa thöïc teá ñöôïc giao leân taøu vôùi hai beân kieåm kieän ñeå hai beân naøy laäp Giaáy kieåm giao nhaän haøng vôùi taøu (tally sheet). Cuoái moät ngaøy giao gaïo, hai beân kieåm kieän seõ cuøng laäp Daily report. 9 Sau khi haøng ñaõ leân taøu xong, caûng (chief tallyman) vaø taøu (chief officer) seõ laäp bieân baûn toång keát “final tally report” vaø laäp sô ñoà haøng ñaõ xeáp leân taøu gôûi cho chuû haøng. Ñoàng thôøi thuyeàn phoù seõ caáp cho chuû haøng “bieân lai thuyeàn phoù” (mate’s receipt) xaùc nhaän haøng ñaõ nhaän xong. 9 Coâng ty phun thuoác khöû truøng seõ phun thuoác vaø nieâm phong haàm haøng. Muïc ñích cuûa vieäc giaùm saùt quaù trình haøng leân taøu laø ngöôøi xuaát khaåu coù theå naém chaéc soá löôïng haøng thöïc giao vaø giaûi quyeát nhöõng vöôùng maéc phaùt sinh trong quaù trình giao nhaän haøng. Böôùc 5 : nhaän vaän taûi ñôn (Bill of Lading) vaø caùc chöùng töø khaùc 9 Doanh nghieäp seõ ñoåi bieân lai thuyeàn phoù laáy “Bill of Lading” (B/L) coù xaùc nhaän “clean on board”. B/L naøy ñöôïc xem laø baèng chöùng vieäc giao nhaän haøng hoùa giöõa chuû haøng vaø thuyeàn tröôûng coù giaù trò phaùp lyù vaø duøng ñeå laäp hoà sô thanh toaùn. 9 Nhaän caùc chöùng töø ñeå chuaån bò cho hoà sô thanh toaùn : - Tôø khai haûi quan coù xaùc nhaän thanh lyù. - Giaáy chöùng nhaän khöû truøng. - Giaáy chöùng nhaän kieåm dòch thöïc vaät. - Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù. - Caùc loaïi giaáy chöùng nhaän kieåm ñònh. 43 4.1.2.2 Giao gaïo theo phöông thöùc thueâ taøu chôï duøng container 4.1.2.2.1 Sô ñoà Chuaån bò gaïo taäp keát taïi ñieåm giao Giao haøng cho baõi container, nhaän B/L vaø caùc chöùng töø khaùc Ñoùng container vaø laøm caùc thuû tuïc lieân quan Khai baùo haûi quan vaø ñaêng kyù container Sô ñoà 4.2 : Giao gaïo theo phöông thöùc thueâ taøu chôï duøng container 4.1.2.2.2 Tieán trình Böôùc 1 : chuaån bò gaïo taäp keát taïi ñieåm giao Töông töï nhö böôùc 1 cuûa “giao gaïo theo phöông thöùc thueâ taøu chuyeán …”. Böôùc 2 : laøm thuû tuïc khai baùo haûi quan vaø ñaêng kyù container 9 Chuaån bò hoà sô ñeå môû tôø khai haûi quan : tôø khai haûi quan, hôïp ñoàng xuaát khaåu, Invoice, packing list, giaáy giôùi thieäu cuûa doanh nghieäp. Ngoaøi ra baùo cho haûi quan bieát ngaøy giôø taøu ñeán, thôøi gian giao gaïo. 9 Chuaån bò container : • Tröôøng hôïp baùn giaù FOB : container do nhaø nhaäp khaåu chæ ñònh, doanh nghieäp xuaát khaåu seõ nhaän ñöôïc “leänh caáp container” vaø seal (nieâm phong) töø ñaïi lyù taøu bieån. • Tröôøng hôïp baùn giaù CIF : ngöôøi baùn ñaêng kyù (book) container ƒ Lieân laïc vôùi haõng ñaïi lyù container ñeå tìm hieåu lòch trình taøu chaïy (Schedule of Sailing), luoàng taøu ñi maø mình caàn chôû haøng tôùi nhaèm : - Löïa choïn taøu maø mình tin caäy vôùi möùc giaù chaáp nhaän ñöôïc. - Löïa choïn container saïch, coù muøi töï nhieân, thoâng thoaùng khí, chaéc chaéc ñaûm baûo vieäc boác dôõ vaø an toaøn haøng hoùa khi ñi bieån. - Bieát ñöôïc thôøi gian taøu ñeán ñeå chuaån bò haøng hoùa. - Ñaêng kyù ñeå giöõ choã cho soá haøng hoùa caàn chuyeân chôû. ƒ Laäp baûng keâ khai haøng hoùa trình cho haõng taøu vaø kyù “booking note”. Booking note naøy coù giaù trò nhö moät hôïp ñoàng vaän chuyeån xaùc nhaän quyeàn vaø nghóa vuï cuûa ngöôøi chuû haøng vaø ngöôøi ñaïi lyù. Noù coù theå ñöôïc kyù khi cöôùc phí ñaõ traû tröôùc (freight prepaid) hoaëc cöôùc phí traû taïi nôi ñeán (freight collect) tuøy theo töøng ñieàu kieän cô sôû giao haøng. Rieâng ôû Vieät Nam hieän nay, caùc ñaïi lyù taøu cuõng khoâng maáy thích kyù booking note vì sôï loä giaù cöôùc do aûnh höôûng cuûa phöông phaùp caïnh tranh haï giaù cöôùc. ƒ Doanh nghieäp nhaän ñöôïc “leänh caáp container” vaø seal. 9 Thoâng baùo ngaøy giôø ñoùng container (xeáp gaïo vaøo container) ñeán caùc cô quan coù lieân quan. Böôùc 3 : ñoùng container vaø laøm caùc thuû tuïc lieân quan 9 Taïi baõi container, caùc PTVC seõ ñöôïc xeáp taøi vaø laàn löôït gaïo seõ ñöôïc xeáp vaøo container cho ñeán khi ñaày thì tieán haønh ñoùng container vaø baám seal (nieâm phong). Trong quaù trình naøy luoân coù keát hôïp vôùi caùc coâng vieäc cuûa caùc beân nhö : giaùm ñònh, kieåm dòch. Rieâng phun truøng seõ ñöôïc thöïc hieän sau khi container ñaõ ñöôïc nieâm phong (neáu coù kieåm dòch giaùm saùt thì caùn boä kieåm dòch laäp bieân baûn giaùm saùt cho chuû haøng vaø coâng ty khöû truøng kyù teân). 44 9 Thoâng baùo haûi quan kieåm hoùa ñeán baõi container ñoàng thôøi chaát haøng hoùa vaøo container döôùi söï giaùm saùt cuûa haûi quan. Sau khi haûi quan ñaõ kyù xaùc nhaän veà haøng hoùa voâ tôø khai haûi quan, caùc container seõ ñöôïc nieâm phong keïp chì haûi quan vaø nieâm phong (seal) do haõng taøu caáp. Sau ñoù thanh lyù tôø khai haûi quan. Böôùc 4 : giao haøng cho baõi container, nhaän vaän taûi ñôn (Bill of Lading) vaø caùc chöùng töø khaùc 9 Container haøng phaûi saún saøng ñeå boác leân taøu tröôùc giôø boác (closing time) toái thieåu laø 8 giôø (thöôøng ñaïi lyù taøu yeâu caàu ñoùng container phaûi hoaøn taát luùc 14 giôø ngaøy tröôùc ngaøy taøu chaïy. Chuû haøng seõ nhaän bieân lai xeáp haøng (shipping note/shipping permit) hoaëc Mate’s receipt hoaëc baát cöù chöùng töø vaän taûi coù ghi chuù “nhaän haøng ñeå chaát leân taøu” (received for shipment). 9 Giao haøng cho baõi vaø seõ ñöôïc boác leân taøu sau ñoù. 9 Doanh nghieäp seõ ñoåi bieân lai thuyeàn phoù laáy “Bill of Lading” (B/L) coù xaùc nhaän “clean on board”. B/L naøy ñöôïc duøng ñeå laäp hoà sô thanh toaùn. 9 Nhaän caùc chöùng töø ñeå chuaån bò cho hoà sô thanh toaùn : - Tôø khai haûi quan coù xaùc nhaän thanh lyù. - Giaáy chöùng nhaän khöû truøng. - Giaáy chöùng nhaän kieåm dòch thöïc vaät. - Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù. - Caùc loaïi giaáy chöùng nhaän kieåm ñònh. 4.2 THANH TOAÙN TRONG XUAÁT KHAÅU GAÏO 4.2.1 Tình Hình Thanh Toaùn Quoác Teá Trong Xuaát Khaåu Gaïo 4.2.1.1 Phöông thöùc thanh toaùn Nhö ñaõ trình baøy ôû phaàn II, coù raát nhieàu phöông thöùc thanh toaùn quoác teá, tuy nhieân hieän nay caùc doanh nghieäp xuaát khaåu gaïo ñang söû duïng 3 phöông thöùc sau : Baûng 4.4 : Ñieàu kieän thanh toaùn trong xuaát khaåu gaïo 200118 2002 L/C D/P TT Coäng L/C D/P TT Coäng Löôïng hôïp ñoàng 50 4 171 225 20 46 146 212 Tyû leä (%) 22 2 76 100 9 22 69 100 Nguoàn : Ñieàu tra töø 4/6 Doanh nghieäp coù xuaát khaåu gaïo taïi An Giang 4.2.1.1.1 L/C (Letter of Credit) L/C laø phöông thöùc ñöôïc caùc doanh nghieäp xuaát khaåu gaïo “öa thích” trung bình, soá thöông vuï thanh toaùn theo L/C nhieàu hôn theo D/P nhöng ít hôn theo TT (naêm 2001). Ñaây laø phöông thöùc thanh toaùn an toaøn cho caû hai beân mua vaø baùn, nhöng gaàn ñaây ñang coù xu höôùng giaûm. Naêm 2001 coù 50/225 hôïp ñoàng thanh toaùn theo phöông thöùc naøy thì naêm 2002 chæ coøn laø 20/212 hôïp ñoàng. Soá löôïng thöông vuï söû duïng phöông thöùc thanh toaùn naøy naêm 2002 chæ baèng 40% naêm tröôùc. Nguyeân nhaân chính caùc doanh nghieäp khoâng thích söû duïng phöông thöùc thanh toaùn naøy laø : 1. Thuû tuïc thanh toaùn phöùc taïp, ñoøi hoûi ngöôøi baùn am hieåu raát nhieàu ñeå laäp boä chöùng töø thanh toaùn ñöôïc ngaân haøng chaáp thuaän thanh toaùn. 18 taùc giaû khoâng tìm ñöôïc soá lieäu cuûa caùc naêm 1997, 1998, 1999 vaø 2000 45 2. Phí thanh toaùn phaûi traû cho ngaân haøng laø cao nhaát trong ba loaïi phöông thöùc treân laøm taêng chi phí mua gaïo cuûa doanh nghieäp nhaäp khaåu. 4.2.1.1.2 D/P (Documents against Payment) Ñaây laø phöông thöùc coøn nhieàu môùi laï so vôùi caùc doanh nghieäp, khoaûng 3/4 doanh nghieäp chöa hoaëc ít khi söû duïng phöông thöùc naøy trong thanh toaùn. Tuy nhieân phöông thöùc naøy coù möùc taêng ñoät bieán trong naêm 2002 laø 46 so vôùi 4 cuûa naêm 2001 töùc laø taêng 11,5 laàn. Ñoái vôùi nhaø xuaát khaåu thì ñaây laø phöông thöùc thanh toaùn coù nhieåu ruûi ro, ngöôøi mua coù quyeàn töø choái khoâng thanh toaùn vaø nhaän loâ haøng ñaõ giao. Do ñoù doanh nghieäp chæ söû duïng phöông thöùc naøy trong tröôøng hôïp ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn coù moái quan heä laâu daøi, maät thieát, tin caäy. Öu ñieåm cuûa phöông thöùc naøy laø phí traû cho ngaân haøng thaáp hôn phöông thöùc L/C. 4.2.1.1.3 TT (Telegraphic Transfer) Thanh toaùn chuyeån tieàn ñöôïc caùc doanh nghieäp xuaát khaåu gaïo söû duïng nhieàu nhaát trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Ñeå haïn cheá ruûi ro doanh nghieäp ñaõ yeâu caàu ngöôøi mua traû tieàn öùng tröôùc toaøn boä giaù trò hôïp ñoàng tröôùc khi doanh nghieäp giao haøng. ÔÛ phöông thöùc naøy, doanh nghieäp trong tænh coù theå taän duïng tieàn haøng öùng tröôùc cuûa khaùch haøng ñeå chuaån bò gaïo xuaát khaåu. Tuy nhieân vì phöông thöùc naøy khoâng coù lôïi cho ngöôøi mua neân caùc doanh nghieäp chæ aùp duïng cho nhöõng ñoái taùc ôû nhöõng quoác gia khoâng oån ñònh veà chính trò, heä thoáng ngaân haøng keùm uy tín, khoù mua ñöôïc gaïo töø caùc nöôùc khaùc ngoaøi Vieät Nam. Cuõng coù nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät, khaùch haøng tin töôûng tuyeät ñoái vaøo uy tín cuûa caùc doanh nghieäp An Giang, chaáp nhaän öùng tieàn tröôùc vaø nhaän haøng sau. Maëc duø coù nhöõng thuaän lôïi trong thanh toaùn nhöng neáu doanh nghieäp chuû quan thì cuõng coù theå sai soùt xaûy ra. 4.2.1.2 Nhaän xeùt Trong 3 phöông thöùc thanh toaùn treân thì phöông thöùc L/C ñaõ ñöôïc caùc doanh nghieäp söû duïng phoå bieán vaø laâu daøi nhaát, neân chuyeân vieân thanh toaùn cuûa doanh nghieäp raát vöõng chuyeân moân, laäp chöùng töø raát ít sai soùt, hoaëc neáu sai soùt thì ngaân haøng cuõng kòp thôøi hoã trôï khaéc phuïc neân ñoä ruûi ro trong thanh toaùn theo phöông thöùc naøy haàu nhö khoâng coù. ÔÛ phöông thöùc D/P thì doanh nghieäp caân nhaéc raát kyõ vaø chæ kyù hôïp ñoàng vôùi nhöõng ñoái taùc ñaõ coù moái quan heä raát toát, raát uy tín vôùi doanh nghieäp. Trong thôøi gian qua cuõng chöa coù söï coá naøo phaùt sinh töø phöông thöùc thanh toaùn naøy, veà laâu daøi khi caùc doanh nghieäp ñaõ xaây döïng cho mình nhöõng thò tröôøng, khaùch haøng truyeàn thoáng thì phöông thöùc naøy seõ ñöôïc söû duïng nhieàu hôn. Chuyeån tieàn (TT) laø phöông thöùc coù lôïi nhaát cho caùc doanh nghieäp An Giang nhöõng chæ aùp duïng ñöôïc trong nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh nhö : thò tröôøng gaïo khan hieám, giaù baùn gaïo khoâng cao hoaëc khaùch haøng tin töôûng tuyeät ñoái vaøo ñoái taùc. Veà laâu daøi phöông thöùc naøy seõ ít söû duïng hôn. 4.2.2 Qui trình Thanh Toaùn 4.2.2.1 Phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø (documentary credit) Phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø hay thöôøng ñöôïc goïi laø thanh toaùn theo L/C ñöôïc söû duïng phoå bieán trong xuaát khaåu gaïo taïi An Giang. Trong ñoù, L/C khoâng huûy ngang laø loaïi thöôøng ñöôïc söû duïng nhaát bôûi tính an toaøn vaø tieän lôïi cuûa noù. Trong moät soá tröôøng hôïp ngaân haøng phaùt haønh khoâng ñöôïc doanh nghieäp xuaát khaåu tin töôûng thì doanh nghieäp naøy thöôøng yeâu caàu moät ngaân haøng khaùc coù uy tín ñeå baûo ñaûm soá tieàn gaïo seõ ñöôïc thanh toaùn ñaày ñuû ñuùng haïn. Sau ñaây laø qui trình thanh toaùn theo L/C khoâng huûy ngang cuûa moät doanh nghieäp xuaát khaåu gaïo taïi An Giang (goïi taét laø doanh nghieäp) : 46 Kieåm tra L/C Trình boä chöùng töø vaø yeâu caàu ngaân haøng thanh toaùn Giao haøng vaø laäp boä chöùng töø Tu chænh L/C Chænh söûa chöùng töø Chuaån bò Sô ñoà 4.3 : Qui trình thanh toaùn baèng L/C Böôùc 1 : chuaån bò Sau khi kyù hôïp ñoàng, doanh nghieäp seõ thöôøng xuyeân thuùc giuïc ngöôøi mua môû L/C nhö ñaõ cam keát. Böôùc 2 : kieåm tra L/C Khi nhaän ñöôïc L/C töø ngaân haøng, nhanh choùng kieåm tra noäi dung xem coù phuø hôïp vôùi hôïp ñoàng hay khoâng. Neáu thaáy L/C phuø hôïp hoaëc khoâng phuø hôïp nhöng chaáp nhaän ñöôïc thì chuyeån sang böôùc 3. Böôùc 2a : tu chænh L/C Neáu khoâng phuø hôïp, maø ñieåm khoâng phuø hôïp gaây baát lôïi cho doanh nghieäp thì doanh nghieäp phaûi yeâu caàu beân mua vaø ngaân haøng phaùt haønh tu chænh L/C ñoù ngay. Khi nhaän ñöôïc baûn L/C tu chænh thì cuõng kieåm tra laïi toaøn boä nhö böôùc 2 cho ñeán khi chaáp nhaän thì sang böôùc 3. Böôùc 3 : tieán haønh giao haøng vaø laäp boä chöùng töø thanh toaùn Giao haøng hoùa theo ñuùng tieán ñoä ñaõ cam keát vaø laäp boä chöùng töø thanh toaùn. Ñeå laäp boä chöùng töø doanh nghieäp phaûi chuaån bò : L/C baûn goác (caùc baûn tu chænh neáu coù) vaø caùc chöùng töø troáng chöa ghi nhö hoùa ñôn thöông maïi, phieáu ñoùng goùi. Ngöôøi laäp chöùng töø phaûi nghieân cöùu kyõ quy ñònh cuûa L/C vôùi töøng chöùng töø phaûi laøm vaø laøm theo trình töï sau : 9 Nhaän Vaän taûi ñôn ñöôøng bieån saïch (B/L clean on board) töø thuyeàn tröôûng hoaëc ñaïi lyù taøu. 9 Nhaän Giaáy chöùng nhaän khöû truøng vaø tôø khai haûi quan coù xaùc nhaän ñaõ thanh lyù. 9 Duøng B/L vaø Giaáy chöùng nhaän khöû truøng sang coâng ty kieåm dòch thöïc vaät ñeå laáy Giaáy chöùng nhaän kieåm dòch thöïc vaät. 9 Duøng B/L, Giaáy chöùng nhaän khöû truøng vaø Giaáy chöùng nhaän kieåm dòch thöïc vaät sang coâng ty giaùm ñònh ñeå laáy Giaáy chöùng nhaän chaát löôïng, soá löôïng, troïng löôïng, bao bì ñoùng goùi. 9 Döïa treân nhöõng chöùng töø treân laäp Hoùa ñôn thöông maïi, Phieáu ñoùng goùi. 9 Duøng L/C, B/L, hoùa ñôn thöông maïi, phieáu ñoùng goùi, tôø khai haûi quan coù thanh lyù, ñeán Phoøng Thöông maïi - Coâng nghieäp Vieät Nam laáy Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù. Böôùc 4 : trình boä chöùng töø vôùi ngaân haøng vaø yeâu caàu thanh toaùn Xuaát trình boä chöùng töø caøng sôùm caøng coù lôïi. Neáu ngaân haøng chaáp nhaän thì seõ chuyeån tieàn vaøo taøi khoaûn doanh nghieäp (sau khi ngaân haøng ñaõ tröø ñi phí dòch vuï). Böôùc 3 a : chænh söûa chöùng töø theo ngaân haøng 47 Neáu ngaân haøng khoâng chaáp nhaän, yeâu caàu laäp laïi thì khaån tröông laäp laïi theo yeâu caàu. Sau ñoù xuaát trình laïi cho ngaân haøng vaø yeâu caàu ñöôïc thanh toaùn. Chuù yù : ñeå haïn cheá toái ña ruûi ro chöùng töø khoâng ñöôïc ngaân haøng chaáp nhaän thanh toaùn, doanh nghieäp ngaøy sau khi giao haøng xong, laáy baûn nhaùp cuûa B/L, laäp tröôùc boä chöùng töø nhaùp vaø nhôø ngaân haøng kieåm tra tröôùc, neáu phaùt hieän sai soùt thì kòp thôøi chænh söûa tröôùc khi trình baûn chính thöùc. 4.2.2.2 Phöông thöùc nhôø thu traû tieàn ñoåi chöùng töø (D/P) Phöông thöùc nhôø thu traû tieàn ñoåi chöùng töø (D/P) coù thuû tuïc thanh toaùn ñôn giaûn hôn L/C nhöng chöa ñöôïc caùc doanh nghieäp söû duïng roäng raõi vì doanh nghieäp chòu nhieàu ruûi ro khoâng ñöôïc traû tieàn. Doanh nghieäp söû duïng phöông thöùc naøy tieán haønh nhöõng böôùc nhö sau : Sô ñoà 4.4 : Qui trình thanh toaùn baèng D/P Böôùc 1 : giao haøng Sau khi kyù hôïp ñoàng, Doanh nghieäp tieán haønh giao haøng theo ñuùng thoûa thuaän trong hôïp ñoàng. Böôùc 2 : laäp boä chöùng töø Hoaøn taát giao haøng, doanh nghieäp laäp boä chöùng töø bao goàm chöùng töø göûi haøng (nhöõng loaïi chöùng töø chính gioáng nhö thanh toaùn baèng L/C) vaø hoái phieáu. Böôùc 3 : nhôø ngaân haøng thu hoä tieàn haøng Doanh nghieäp seõ laøm coâng vaên göûi ngaân haøng nhôø thu hoä tieàn haøng vaø keøm theo boä chöùng töø ñaõ chuaån bò ôû böôùc 2. Ngaân haøng naøy seõ chuyeån boä chöùng töø sang ngaân haøng nöôùc khaùch haøng vaø nhôø ngaân haøng naøy thu hoä tieàn töø ngöôøi mua. Böôùc 4 : nhaän tieàn Neáu khaùch haøng ñoàng yù traû tieàn thì ngaân haøng giao chöùng töø cho khaùch haøng (ñeå nhaän haøng). Sau ñoù chuyeån tieàn veà ngaân haøng Vieät Nam vaø ngaân haøng naøy baùo Coù cho doanh nghieäp. Böôùc 3a : khaùch haøng töø choái traû tieàn Khaéc phuïc haäu quaû Khaùch haøng töø choái traû tieàn Giao haøng Laäp boä chöùng töø Nhôø ngaân haøng thu hoä Nhaän tieàn 9 Tröôøng hôïp töø choái hôïp lyù : doanh nghieäp phaûi tìm moïi caùch ñeå thöïc hieän nhöõng yeâu caàu vaø thuyeát phuïc khaùch haøng nhaän haøng (chaáp nhaän thanh toaùn). Neáu khoâng ñöôïc thì thöïc hieän böôùc 3b. 9 Tröôøng hôïp bò töø choái khoâng hôïp lyù doanh nghieäp cuõng coá thuyeát phuïc khaùch haøng nhaän haøng, neáu khoâng ñöôïc thì tieán haønh caùc thuû tuïc toá tuïng khôûi kieän khaùch haøng ra toøa hoaëc troïng taøi kinh teá quoác teá. Trong luùc tieán haønh khôûi kieän phaûi thöïc hieän böôùc 3b. Böôùc 3b : khaéc phuïc haäu quaû Vì gaïo ñaõ ñöôïc vaän chuyeån sang nöôùc nhaäp khaåu, neáu thueâ taøu chôû veà thì toán theâm tieàn cöôùc vaän chuyeån vaø gaïo coù theå bò maát phaåm chaát neân toát nhaát laø : 9 Giaûm giaù haøng ñeå baùn cho khaùch haøng. 48 9 Nhôø ngaân haøng baùn hoä cho ngöôøi khaùc. 9 Baùn ñaáu giaù coâng khai. 4.2.2.3 Phöông thöùc chuyeån tieàn baèng ñieän (TTR) Phöông thöùc chuyeån tieàn baèng ñieän (TTR) coù nhieàu loaïi nhö : TTR traû ngay, TTR traû chaäm, TTR traû tröôùc. Doanh nghieäp thöôøng söû duïng TTR traûtröôùc 100% (töùc laø toaøn boä giaù trò loâ gaïo) ñeå ñaûm baûo an toaøn cho mình. Qui trình cuûa phöông thöùc naøy raát ñôn giaûn : Böôùc 1 : sau khi kyù hôïp ñoàng, doanh nghieäp thuùc giuïc khaùch haøng chuyeån tieàn. Böôùc 2 : khi nhaän ñöôïc giaáy baùo Coù cuûa ngaân haøng ñuû soá tieàn quy ñònh trong hôïp ñoàng thì doanh nghieäp tieán haønh giao haøng. Nhö vaäy traùch nhieäm cuûa ngöôøi mua thöïc hieän tröôùc, sau ñoù môùi ñeán traùch nhieäm cuûa ngöôøi baùn. Chuù yù : tuy giao theo phöông thöùc naøy raát an toaøn nhöng neáu doanh nghieäp khoâng thuùc giuïc khaùc haøng chuyeån tieàn tröôùc khi taøu vaøo caûng hoaëc taøu khôûi haønh thì doanh nghieäp raát deã bò thua loã. Bôûi vì : Tröôøng hôïp doanh nghieäp töø choái giao haøng seõ bò phaït löu taøu, toån phí raát cao (moät ngaøy löu taøu coù theå maát töø 2.000 ñeán 5.000 USD). Tröôøng hôïp doanh nghieäp giao gaïo, neáu khaùch haøng töø choái nhaän haøng vaø traû tieàn thì doanh nghieäp chæ coøn caùch duøng hôïp ñoàng ñeå kieän khaùch haøng ra toøa, chi phí khôûi kieän toán keùm, keùo daøi, deã mang tai tieáng vaø khoâng chaéc chaén 100% seõ thaéng kieän. Neân doanh nghieäp thöôøng seõ tìm caùch giaûi quyeát khaùc. Ví duï nhö giaûm giaù haøng baùn, nhôø ngaân haøng tìm khaùch haøng khaùc hoaëc baùn ñaáu giaù taïi nöôùc nhaäp khaåu. Tuy nhieân caùch naøo thì doanh nghieäp cuõng chòu toån thaát raát cao. 49 Phaàn 5 KEÁT LUAÄN Sau khi nghieân cöùu qui trình hoaït ñoäng giao haøng vaø thanh toaùn quoác teá trong kinh doanh xuaát khaåu gaïo taïi An Giang, toùm laïi coù 4 yù sau : 1. Caùc nghieäp vuï aùp duïng cho hai khaâu giao nhaän vaø thanh toaùn ñeàu phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá, nhaát laø trong thanh toaùn. Maëc duø trong giao nhaän cuõng coù vaøi khaùc bieät do ñaëc ñieåm cô sôû haï taàng ôû caûng vaø phöông tieän vaän taûi cuûa ta coøn laïc haäu thieáu thoán daãn ñeán thôøi gian löu taøu laâu, nhöõng nhìn chung cuõng ñaùp öùng yeâu caàu cuûa khaùch haøng hieän nay. 2. Doanh nghieäp choïn löïa phöông thöùc giao nhaän vaø thanh toaùn phuø hôïp vôùi ñoái töôïng khaùch haøng, hôïp lyù vôùi ñieàu kieän cuûa doanh nghieäp. Ñieàu naøy mang laïi hieäu quaû cao vaø an toaøn trong kinh doanh. 3. Caùn boä laøm coâng taùc giao nhaän, thanh toaùn am hieåu vaø coù nhieàu kinh nghieäm chuyeân moân, ñaùp öùng toát yeâu caàu coâng vieäc. 4. Caùc cô quan, coâng ty cung caáp nhöõng dòch vuï lieân quan töông ñoái ñaày ñuû nhöng coøn thieáu tính phong phuù laøm giaûm khaû naêng choïn löïa cuûa caùc doanh nghieäp xuaát khaåu gaïo. Trong töông lai, löôïng gaïo xuaát khaåu taêng seõ thuùc ñaåy caùc ñôn vò naøy ñaàu tö vaøo An Giang nhieàu hôn thì seõ khaéc phuïc ñöôïc haïn cheá naøy. Neáu löôïng gaïo xuaát khaåu qua caûng Myõ Thôùi taêng leân, caàn theâm nhieàu ngaân haøng, coâng ty baûo hieåm, coâng ty khöû truøng, coâng ty giaùm ñònh, ñaïi lyù haõng taøu coù chi nhaùnh taïi An Giang ñeå naâng cao hieäu quaû kinh doanh xuaát khaåu gaïo taïi An Giang. 50 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Caùc baùo caùo chính thöùc thöông nghieäp cuûa Cuïc Thoáng keâ An Giang töø naêm 1997 ñeán naêm 2001. 2. Cuïc Thoáng keâ An Giang - Nieân Giaùm Thoáng keâ 2001. 3. Döông Höõu Haïnh – Kyõ thuaät ngoaïi thöông nguyeân taéc vaø thöïc haønh - NXB Thoáng keâ – 2000. 4. Döï aùn phaân tích ngheøo ñoùi Ñoàng baèng soâng Cöûu Long – Baùo caùo phaân tích hieän traïng ngheøo ñoùi tænh An Giang – thaùng 01/2003. 5. Ñinh Xuaân Trình – Giaùo trình thanh toaùn quoác teá trong ngoaïi thöông - NXB Giaùo duïc 1995. 6. Ñoaøn Thò Hoàng Vaân – Kyõ thuaät ngoaïi thöông - NXB Thoáng keâ – 2002. 7. Haø Thò Ngoïc Oanh – Giaùo trình kyõ thuaät kinh doanh thöông maïi quoác teá - NXB Thoáng keâ. 8. International Chamber of Commerce - Nhöõng tình huoáng ñaëc bieät trong thanh toaùn quoác teá - NXB Thoáng keâ – 2000. 9. Luaät Haûi quan ban haønh ngaøy 29/6/2001. 10. Nghò ñònh 101/2001/NÑ-CP ngaøy 31/12/2001 “quy ñònh chi tieát thi haønh moät soá ñieàu cuûa Luaät Haûi quan veà thuû tuïc haûi quan, cheá ñoä kieåm tra, giaùm saùt haûi quan”. 11. Nguyeãn Vaên Sôn – Caùc giaûi phaùp chieán löôïc naâng cao hieäu quaû xuaát khaåu gaïo Vieät Nam – NXB Thoáng Keâ – 2000. 12. Phaïm Maïnh Hieàn – Giaùo trình höôùng daãn thöïc haønh nghieäp vuï vaän taûi–giao nhaän–baûo hieåm haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu ngoaïi thöông Vieät Nam - Tröôøng Kinh teá Ñoái ngoaïi trung öông – 1995. 13. Quyeát ñònh soá 46/2001/QÑ-Ttg ngaøy 04/04/2001 veà “quaûn lyù xuaát khaåu, nhaäp khaåu haøng hoùa thôøi kyø 2001-2005”. 14. Quyeát ñònh soá 1257/2001/QÑ-TCHQ ngaøy 04/12/2001 veà vieäc “ban haønh tôø khai haøng hoùa xuaát khaåu, nhaäp khaåu, giaáy thoâng baùo thueá”. 15. Thôøi baùo Kinh teá Vieät Nam, Thôøi baùo Kinh teá Saøi Goøn, taäp chí thöông maïi, taäp chí ngoaïi thöông, baùo Noâng nghieäp Vieät Nam, Economic News vaø caùc baùo taäp chí chuyeân ngaønh khaùc. 16. Thoâng tö soá 11/2001/TT-BTM ngaøy 18/4/2001 höôùng daãn thöïc hieän Quyeát ñònh soá 46/2001/QÑ-Ttg ngaøy 04/04/2001 cuûa Thuû töôùng veà “quaûn lyù xuaát khaåu, nhaäp khaåu haøng hoùa thôøi kyø 2001-2005” 17. Toång Cuïc Thoáng keâ – Nieân Giaùm Thoáng keâ 2001. 18. Trieäu Hoàng Caåm - Vaän taûi vaø baûo hieåm trong ngoaïi thöông - NXB Thoáng keâ TP. Hoà Chí Minh - 1999. 19. Voõ Thanh Thu - Kyõ thuaät kinh doanh xuaát nhaäp khaåu - Nhaø xuaát baûn thoáng keâ – 11/2002. 20. Vuõ Höõu Töûu – Kyõ thuaät nghieäp vuï ngoaïi thöông – NXB Giaùo duïc 1994. Trong nghieân cöùu, ñeà taøi ñaõ söû duïng caùc taøi lieäu, soá lieäu cuûa Toång cuïc thoáng keâ, Cuïc thoáng keâ An Giang, Sôû Thöông maïi-Du lòch, caûng Myõ Thôùi, caùc doanh nghieäp xuaát khaåu gaïo taïi An Giang, caùc taïp chí chuyeân ngaønh, caùc aán phaåm veà kinh doanh löông thöïc. 51 NHÖÕNG TÖØ VIEÁT TAÉT TRONG BAÙO CAÙO B/L (Bill of Lading) : vaän taûi ñôn. CAD (cash against documents) : traû tieàn theo chöùng töø. CCR (Class Rates or Commodity Classification Rates) : cöôùc haøng khoâng tính theo nhoùm haøng. CFR hay CF (Cost and Freight) : tieàn haøng vaø cöôùc phí. CFS (Container Freight Station) : traïm taäp keát haøng ñoùng vaøo container vaø giao nhaän container vôùi taøu. CIF (Cost, Insurance and Freight) : tieàn haøng, baûo hieåm vaø cöôùc phí. C/O (Certificate of Origin) : giaáy chöùng nhaän xuaát xöù haøng hoùa. COD (cash on delivery) : traû tieàn khi nhaän haøng. CPT (Carriage Paid To) : cöôùc phí traû tôùi (nôi ñích ñeán qui ñònh). CY (Container Yard) : baõi Container. D/A (Documents against Acceptance) : nhôø thu chaáp nhaän traû tieàn ñoåi chöùng töø. DAF (Delivered At Frontier) : giao haøng taïi bieân giôùi. D/P ( Documents against Payment) : nhôø thu traû tieàn ñoåi chöùng töø. FAK (Freight All Kind) : cöôùc haøng khoâng cho caùc loaïi haøng. FCA (Free Carrier) : giao cho ngöôøi vaän taûi. FCL (Full Container Load) : göûi haøng ñaày container. FOB (Free On Board) : Giao haøng leân taøu. FrF (French Franc) : ñoàng quan Phaùp. GBP (Great Britain Pound) : ñoàng baûng cuûa Anh quoác. GCR (General Cargo Rates) : cöôùc haøng khoâng daønh cho haøng hoùa phoå thoâng. HB/L (House Bill of Lading) : vaän taûi ñôn nhaø. L/C (Letter of Credit) : thö tín duïng. LCL (Less than a Container Load) : göûi haøng leû. MB/L (Master Bill of Lading) : vaän taûi ñôn chuû. MT (Mail Transfer) : chuyeån tieàn baèng thö. OB/L (Ocean Bill of Lading) : vaän taûi ñôn haøng haûi. R/B (Railroad Bill) : vaän ñôn ñöôøng saét. SCR (Specific Cargo Rates) : cöôùc haøng khoâng daønh cho haøng rieâng bieät theo yeâu caàu. TACT (The Air Cargo Tariff) : qui taéc tình cöôùc vaän taûi ñöôøng khoâng. TT (Telegraphic Transfer) : chuyeån tieàn baèng ñieän. TTR (Telegraphic Transfer Remittance) : chuyeån tieàn baèng ñieän. USD (United State Dollar) : ñoàng Myõ kim. VCCI : Phoøng Thöông maïi – Coâng nghieäp Vieät Nam. 52 ._.