Đẩy mạnh xuất khẩu rau quả Việt Nam sang thị trường Nhật Bản thông qua các công cụ xúc tiến thương mại

Lêi nãi ®Çu TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét ®Êt n­íc giµu tiÒm n¨ng vÒ c©y tr¸i do khÝ hËu nãng Èm, m­a nhiÒu, c¸c lo¹i n«ng s¶n rÊt phong phó ®a d¹ng. Rau qu¶ lµ mét ngµnh trång trät quan träng trong n«ng nghiÖp ViÖt Nam, vµ lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc nÕu chóng ta biÕt khai th¸c lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn khÝ hËu, sinh th¸i ®a d¹ng vµ nguån lao ®éng dåi dµo. §Èy m¹nh trång rau, c©y ¨n qu¶ trong nh÷ng n¨m tíi kh«ng nh÷ng sÏ ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc, gi¶m nhËp khÈu, võa t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, cã thÓ mang l¹i hµng tr¨m triÖu, thËm chÝ hµng tû USD cho ®Êt n­íc. N»m ë vïng §«ng - Nam Ch©u ¸, chiÒu dµi trªn 15 vÜ ®é, cã h¬n 3.000km bê biÓn vµ hÖ thèng giao th«ng ®­êng bé, ®­êng biÓn, ®­êng hµng kh«ng thuËn tiÖn, ViÖt Nam héi ®ñ c¸c lîi thÕ so víi nhiÒu n­íc ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng hãa nãi chung vµ xuÊt khÈu rau qu¶ nãi riªng. Tuy nhiªn, sè rau qu¶ ®­îc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng n¨m vÉn kÐm xa tiÒm n¨ng ®ã. Lóc mÊt mïa , n«ng d©n ViÖt Nam lao ®ao v× thiÕu hµng b¸n. Khi ®­îc mïa, n«ng d©n l¹i kh«ng Ýt lÇn khèn khæ do gi¸ sôt m¹nh. Lµm thÕ nµo ®Ó chÊm døt nghÞch lý ®ã? Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p kh¶ thi ®Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng trªn. T«i viÕt khãa luËn nµy víi mong muèn tæng kÕt s¬ l­îc vÒ thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu mÆt hµng trªn, ®ång thêi t×m hiÓu nh÷ng c«ng cô xóc tiÕn th­¬ng m¹i h÷u hiÖu nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu rau qu¶. Trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh khãa luËn, t«i cè g¾ng ®­a ra nh÷ng con sè vµ sù kiÖn míi nhÊt liªn quan ®Õn lÜnh vùc nµy, còng nh­ ý kiÕn cña mét sè nhµ qu¶n lý ®Ó t¨ng tÝnh kh¸ch quan cña c«ng tr×nh. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: Khãa luËn ®­îc ng­êi viÕt x©y dùng dùa trªn ph­¬ng ph¸p luËn chñ nghÜa M¸c - Lªnin, kÕt hîp gi÷a ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng hîp, gi÷a ph­¬ng ph¸p logic vµ lÞch sö; ph­¬ng ph¸p so s¸nh, tæng kÕt thùc tiÔn… 3. Néi dung khãa luËn Khãa luËn gåm 3 ch­¬ng : Ch­¬ng I: tr×nh bµy kh¸i qu¸t vÒ kh¸i niÖm xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ®­a ra nh÷ng kiÕn thøc chung vÒ c¸c h×nh thøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Bªn c¹nh ®ã, ch­¬ng I cßn bao gåm phÇn giíi thiÖu tæng quan vÒ t×nh h×nh c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i (nhÊt lµ xóc tiÕn xuÊt khÈu) cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua. Ch­¬ng II: bªn c¹nh nh÷ng sè liÖu chung vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu mÆt hµng rau qu¶ cña ViÖt Nam, t«i giíi thiÖu thÞ tr­êng NhËt B¶n – b¹n hµng lín cña ViÖt Nam vµ nh÷ng ®iÓm ®¸ng chó ý khi xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam sang thÞ tr­êng nµy. Ch­¬ng III: t¸c gi¶ ®­a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam sang thÞ tr­êng NhËt B¶n, ®Æc biÖt lµ th«ng qua c¸c c«ng cô xóc tiÕn th­¬ng m¹i. T«i xin göi lêi c¶m ¬n tr©n träng nhÊt ®Õn PGS. NG¦T Vò H÷u Töu vµ bè mÑ t«i, nh÷ng ng­êi ®· tËn t×nh gióp ®ì vµ h­íng dÉn t«i thùc hiÖn c«ng tr×nh. T«i còng xin c¶m ¬n c¸c anh chÞ ë m¹ng th«ng tin trùc tuyÕn VASC Orient còng nh­ c¸c c¬ quan b¸o chÝ kh¸c, xin c¶m ¬n c¸c c¸n bé cña Côc Xóc tiÕn Th­¬ng m¹i (Vietrade), c¸n bé Th­ viÖn Quèc gia, Th­ viÖn tr­êng §¹i Häc Ngo¹i Th­¬ng vµ nh÷ng ng­êi b¹n ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho t«i viÕt khãa luËn nµy. Hµ Néi, th¸ng 11/2002 Ch­¬ng I: Kh¸I qu¸t vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i 1.1 Kh¸i niÖm vµ vai trß xóc tiÕn th­¬ng m¹i 1.1.1 Kh¸i niÖm : Nh÷ng n¨m gÇn ®©y ë n­íc ta, côm tõ “ xóc tiÕn th­¬ng m¹i” ®­îc nh¾c ®Õn kh¸ nhiÒu. Tuy nhiªn, d­êng nh­ ch­a cã mét v¨n b¶n khoa häc cã tÝnh chuyªn ngµnh nµo ®Ò cËp mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ cã hÖ thèng tíi vÊn ®Ò nµy; còng ch­a cã mét tr­êng ®¹i häc nµo ®­a vµo ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y cña m×nh nh÷ng kiÕn thøc chuÈn mùc vµ s©u réng vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Trong khu«n khæ kho¸ luËn nµy, t«i mong muèn giíi thiÖu nh÷ng lý luËn c¬ b¶n nhÊt ®· ®­îc nhiÒu ng­êi c«ng nhËn. Kh¸i niÖm xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®­îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 5 ®iÒu 5 môc 1 LuËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam nh­ sau : “Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng nh»m t×m kiÕm, thóc ®Èy c¬ héi mua b¸n hµng ho¸ vµ cung øng dÞch vô th­¬ng m¹i .” Theo quan ®iÓm cña ViÖn Nghiªn Cøu Th­¬ng M¹i – Bé Th­¬ng M¹i : “ Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu bµn giÊy, kh¶o s¸t vµ c¸c dÞch vô liªn quan trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp tíi hµnh vi mua b¸n nh­ng kh«ng thuéc hµnh vi mua b¸n mµ chØ hç trî nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt .” Trung t©m Ph¸t triÓn Ngo¹i Th­¬ng vµ §Çu T­ (FTDC) thuéc UBND TP Hå ChÝ Minh ®­a ra mét kh¸i niÖm kh¸c: “ Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ thóc ®Èy vµ qu¶ng b¸ b»ng nhiÒu ho¹t ®éng vµ ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau nh»m t¨ng c­êng søc mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸, s¶n phÈm.” Trong chuyªn ®Ò “ §æi míi vµ hoµn thiÖn qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë thÞ tr­êng n­íc ta thêi kú ®Õn 2010” cña Côc Xóc TiÕn Th­¬ng M¹i, c¸c t¸c gi¶ ®· viÕt :” Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng trao ®æi vµ hç trî trao ®æi th«ng tin gi÷a bªn b¸n vµ bªn mua, hoÆc qua kh©u trung gian nh»m t¸c ®éng tíi th¸i ®é vµ hµnh vi mua b¸n vµ qua ®ã thóc ®Èy viÖc mua b¸n vµ trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô.” Nh­ vËy, xóc tiÕn th­¬ng m¹i cã thÓ ®­îc hiÓu lµ nh÷ng ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn hµnh vi mua b¸n nh­ng kh«ng thuéc hµnh vi mua b¸n, cã t¸c dông hç trî, thóc ®Èy viÖc mua b¸n, trao ®æi hµng hãa, dÞch vô. 1.1.2 Vai trß Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ mét ho¹t ®éng ®· cã tõ l©u ®êi. Cïng víi sù suy vong cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt tù cung tù cÊp, nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ ra ®êi vµ tõng b­íc chiÕm ­u thÕ, kh¼ng ®Þnh ¶nh h­ëng cña nã ®èi víi ®êi sèng nh©n lo¹i. NÒn s¶n xuÊt ®ã cµng ph¸t triÓn, l­îng cung hµng hãa cµng cã xu h­íng b¾t kÞp vµ v­ît qua l­îng cÇu, dÉn ®Õn viÖc c¸c nhµ s¶n xuÊt, c¸c nhµ bu«n dÇn nhËn thøc ®­îc sù cÇn thiÕt cña viÖc kh«ng ngõng t×m kiÕm b¹n hµng míi, thÞ tr­êng míi, còng nh­ giíi thiÖu vµ qu¶ng b¸ vÒ s¶n phÈm cña m×nh… ®Ó b¸n ®­îc nhiÒu h¬n. MÆt kh¸c, ®êi sèng con ng­êi cµng ®­îc n©ng cao th× cµng n¶y sinh thªm nhiÒu nhu cÇu, cßn nh÷ng nhu cÇu s½n cã th× gia t¨ng vÒ c¶ l­îng vµ chÊt, v× vËy viÖc cè g¾ng tho¶ m·n chóng còng ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch ®a d¹ng, phong phó h¬n. Xóc tiÕn th­¬ng m¹i, do ®ã, ngµy cµng chøng tá vai trß thiÕt yÕu cña m×nh trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. Tuy vËy, ë ViÖt Nam, ho¹t ®éng nµy vÉn cßn kh¸ míi mÎ, nÕu kh«ng muèn nãi lµ l¹ lÉm ®èi víi mét bé phËn kh«ng nhá th­¬ng nh©n vµ nhµ s¶n xuÊt. T×nh tr¹ng ®ã xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguyªn nh©n. Tr­íc hÕt cÇn ph¶i thÊy r»ng, chóng ta võa b­íc ra khái ph­¬ng thøc s¶n xuÊt tù cung tù cÊp, d­íi chÕ ®é bao cÊp vµ theo chØ tiªu kÕ ho¹ch cña Nhµ N­íc (thËm chÝ mét sè doanh nghiÖp ®Õn nay vÉn cßn ë trong khu«n khæ ®ã), v× vËy lèi lµm ¨n tù chñ, s¸ng t¹o ch­a ph¶i lµ hoµn toµn phæ biÕn. NhËn thøc vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i cßn rÊt m¬ hå. C¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng mét c¸ch cã hÖ thèng, th©m nhËp thÞ tr­êng míi, sö dông dÞch vô t­ vÊn, kÕt nèi th­¬ng m¹i ®iÖn tö…. ch­a ®­îc ®Æt vµo ®óng vÞ trÝ cña chóng. Nguyªn nh©n thø hai lµ chóng ta cßn thiÕu mét hÖ thèng chÝnh s¸ch, ph¸p luËt ®ång bé, hiÖu qu¶, lµm c¬ së cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Kh¸i niÖm “xóc tiÕn th­¬ng m¹i” míi chØ ®­îc ®Ò cËp mét c¸ch hÕt søc s¬ l­îc trong LuËt Th­¬ng m¹i vµ mét sè v¨n b¶n d­íi luËt. Ch­a cã luËt nµo ®iÒu chØnh sù thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña c¬ quan/ tæ chøc chuyªn vÒ lÜnh vùc xóc tiÕn th­¬ng m¹i cÊp quèc gia. Thªm vµo ®ã, c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi cßn l¹c hËu còng khiÕn c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i cho riªng m×nh. Mét thÝ dô ®iÓn h×nh: m¹ng th«ng tin toµn cÇu Internet ®· tõ l©u lµ mét c«ng cô quan träng ®Ó doanh nghiÖp thuéc mäi quèc gia qu¶ng b¸ h×nh ¶nh cña m×nh ë trong n­íc vµ nhÊt lµ trªn tr­êng quèc tÕ. Nh­ng t¹i ViÖt Nam, kinh tÕ m¹ng, th­¬ng m¹i ®iÖn tö vÉn cßn hÕt søc míi mÎ vµ ®­îc kh«ng Ýt ng­êi ®ãn nhËn mét c¸ch ®Çy e ng¹i. Kh«ng cã kinh phÝ trang bÞ m¸y vi tÝnh, c­íc dÞch vô Internet qu¸ cao, ®­êng truyÒn kÐm…, thùc tr¹ng ®ã khiÕn cho doanh nghiÖp ch­a hµo høng víi xóc tiÕn th­¬ng m¹i th«ng qua con ®­êng th­¬ng m¹i ®iÖn tö. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta ®ang ra søc tù hoµn thiÖn ®Ó héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ giao th­¬ng víi n­íc ngoµi ®ang lµ môc tiªu hµng ®Çu, ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cµng thÓ hiÖn râ tÇm quan träng cña nã. NhiÒu n¨m qua, hµng ViÖt Nam kh«ng ngõng ®­îc c¶i tiÕn vÒ chÊt l­îng vµ gia t¨ng vÒ sè l­îng; nhiÒu mÆt hµng truyÒn thèng (trong ®ã cã rau qu¶) ®­îc ®¸nh gi¸ cao trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ, nh­ng kim ng¹ch ch­a ®¹t møc t¨ng tr­ëng æn ®Þnh, ng­êi s¶n xuÊt ch­a cã thu nhËp tho¶ ®¸ng, th­¬ng hiÖu ch­a ®­îc kh¼ng ®Þnh… mét phÇn lµ do c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i ch­a thËt tèt. Kh«ng chØ t¸c ®éng tíi ®Çu ra, c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i cßn cã thÓ ¶nh h­ëng tÝch cùc tíi ®Çu vµo cña s¶n xuÊt: gióp doanh nghiÖp mua ®­îc nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ…chÊt l­îng b¶o ®¶m víi gi¸ c¹nh tranh. H¬n n÷a, víi viÖc t×m kiÕm vµ x©y dùng quan hÖ lµm ¨n míi, doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng h¬n trong tr­êng hîp b¹n hµng cò cña m×nh kh«ng cßn kh¶ n¨ng cung cÊp. §èi víi kh©u tiªu dïng, xóc tiÕn th­¬ng m¹i còng cã vai trß râ rÖt. Nh÷ng n¨m qua søc mua cña ng­êi d©n ViÖt Nam cßn thÊp mét phÇn lµ do thiÕu th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, ch­a ®­îc giíi thiÖu vÒ nh÷ng mÆt hµng thùc sù phï hîp víi nhu cÇu cña hä. NhiÒu khi hä ph¶i chÊp nhËn hµng ho¸ kÐm phÈm chÊt, gi¸ b¸n kh«ng hîp lý hoÆc hµng nh¸i, hµng qu¸ h¹n sö dông…Xóc tiÕn th­¬ng m¹i sÏ gãp phÇn gi¶m bít hiÖn t­îng trªn. §èi víi c«ng t¸c thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam còng nh­ ®Çu t­ cña ViÖt Nam ra n­íc ngoµi, xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ xóc tiÕn ®Çu t­ lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó c¸c bªn hiÓu râ tiÒm n¨ng cña thÞ tr­êng, cña ®èi t¸c, thñ tôc vµ nh÷ng ®Æc thï cña m«i tr­êng ®Çu t­ ë ®Þa ph­¬ng…nh»m gi¶m thiÓu rñi ro, t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi vèn ®Çu t­. V× nh÷ng lý do trªn, NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam lÇn thø IX (2001) ®· ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu cô thÓ cho ho¹t ®éng xóc tiÕn lµ : “T¹o thÞ tr­êng æn ®Þnh cho mét sè mÆt hµng n«ng s¶n thùc phÈm vµ hµng c«ng nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh; t×m kiÕm c¸c thÞ tr­êng cho mÆt hµng xuÊt khÈu míi. N©ng cao chÊt l­îng c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu, t¨ng thªm thÞ phÇn ë c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng, tiÕp cËn vµ më mang thÞ tr­êng míi…”. ChØ thÞ cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ ChiÕn l­îc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô thêi kú 2001- 2010 th× nhÊn m¹nh : “ C«ng t¸c thÞ tr­êng, xóc tiÕn th­¬ng m¹i cã ý nghÜa rÊt quan träng, ph¶i ®­îc triÓn khai m¹nh mÏ nh»m t¹o m«i tr­êng quèc tÕ thuËn lîi cho xuÊt khÈu.”. C¬ së ph¸p lý cña ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i T¹i c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, n¬i mµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®· trë thµnh phæ biÕn, khung ph¸p lý cho ho¹t ®éng nµy ®­îc ChÝnh Phñ x©y dùng kh¸ sím. ë NhËt B¶n, tõ nh÷ng n¨m 50, cïng víi viÖc Nhµ n­íc b·i bá ®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng, c¬ së ph¸p lý cho xóc tiÕn th­¬ng m¹i, nhÊt lµ xóc tiÕn xuÊt khÈu ®· ®­îc nhanh chãng hoµn chØnh víi viÖc liªn tiÕp th«ng qua c¸c ®¹o luËt nh­ LuËt kiÓm so¸t ngo¹i th­¬ng (1949), LuËt b¶o hiÓm tÝn dông xuÊt khÈu (1950), LuËt mÉu m· hµng xuÊt khÈu (1958)…. (2.7) VÒ khung ph¸p lý cho sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i ( TCXTTM)– h¹t nh©n cña c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, kÕt qu¶ kh¶o s¸t 123 TCXTTM trªn thÕ giíi cña Trung t©m Th­¬ng m¹i Quèc tÕ (International Trade Center - ITC) thuéc Liªn Hîp Quèc cho thÊy: NÕu TCXTTM lµ mét bé phËn cña mét c¬ quan hiÖn h÷u (thÝ dô :Bé Th­¬ng m¹i) th× mét quyÕt ®Þnh cña c¬ quan ®ã còng ®ñ ®Ó thµnh lËp TCXTTM. Tuy nhiªn, cã thÓ chÝnh ng­êi ®øng ®Çu ChÝnh phñ (tæng thèng hay thñ t­íng) ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp tæ chøc nµy b»ng mét s¾c luËt (decree). NÕu TCXTTM lµ mét c¬ quan tù trÞ (autonomous body) víi tr¸ch nhiÖm tù qu¶n tµi chÝnh , TCXTTM ph¶i ®­îc thµnh lËp b»ng mét ®¹o luËt riªng do c¬ quan lËp ph¸p Nhµ n­íc ban hµnh. Trong c¸c v¨n b¶n trªn, ngoµi viÖc t¹o mét nÒn t¶ng ph¸p lý cho sù thµnh lËp cña TCXTTM, c¸c c¬ quan ban hµnh cßn x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña TCXTTM trong c¬ cÊu ChÝnh phñ, x¸c ®Þnh c¸c chøc n¨ng cña TCXTTM vµ c¸c c¬ chÕ phèi hîp c¸c ho¹t ®éng cña nã víi c¸c c¬ quan kh¸c cña ChÝnh phñ. Trong c¬ cÊu hÖ thèng quèc gia, nÕu vai trß cña TCXTTM thiÕu râ rµng th× c¸c ®Þnh chÕ kh¸c sÏ kh«ng nhËn thøc hÕt tr¸ch nhiÖm cña TCXTTM, lµm gi¶m bít kh¶ n¨ng cña TCXTTM trong viÖc t¹o ¶nh h­ëng ®Õn c¸c tæ chøc kh¸c trong chÝnh quyÒn. §iÒu nµy khiÕn c¸c ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ cña TCXTTM khã ®­îc xem xÐt mét c¸ch nghiªm tóc, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña TCXTTM kh«ng ®­îc c«ng nhËn hoÆc gi¶m sót. Ngoµi ra, mèi liªn hÖ gi÷a TCXTTM vµ c¸c thµnh viªn cÊp cao cña ChÝnh phñ th­êng kh«ng ®Çy ®ñ, do ®ã sù ­u tiªn cho c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ch­a ®¹t ®Õn møc cÇn thiÕt lµm cho kh¶ n¨ng cña TCXTTM kh«ng ®­îc khai th¸c triÖt ®Ó. Tãm l¹i, viÖc t¹o dùng mét khung ph¸p lý hoµn chØnh cho sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña mét TCXTTM quèc gia vµ cña nh÷ng ®¬n vÞ cã liªn quan sÏ gãp phÇn quan träng mang l¹i hiÖu qu¶ cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña mét quèc gia. Ph©n lo¹i ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i: 1.3.1 Ph©n lo¹i theo néi dung cña ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng phæ biÕn nhÊt mang tÝnh vÜ m« lµ viÖc thóc ®Èy sù h×nh thµnh vµ kh«ng ngõng c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi. Ho¹t ®éng nµy cã sù tham gia cña c¶ ChÝnh phñ (ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ, ban hµnh luËt ph¸p…), c¸c Bé, ngµnh (cô thÓ ho¸ chiÕn l­îc cña ChÝnh phñ), c¸c hiÖp héi ngµnh nghÒ ( hç trî doanh nghiÖp, lµm cÇu nèi gi÷a doanh nghiÖp vµ ChÝnh phñ, thay mÆt doanh nghiÖp nªu kiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ vÒ viÖc c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh…) vµ c¸c tæ chøc, c«ng ty cã liªn quan ®Õn xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Ph¹m vi cña ho¹t ®éng nµy rÊt réng: nã kh«ng chØ t¸c ®éng ®Õn c¸c thÓ chÕ, c¬ cÊu vµ hÖ thèng th­¬ng m¹i trong mçi quèc gia mµ cßn gãp phÇn ¶nh h­ëng ®Õn m«i tr­êng kinh doanh quèc tÕ (thÝ dô: th«ng qua viÖc ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®a biªn, thµnh lËp c¸c khu vùc mËu dÞch tù do…). Ho¹t ®éng ph¸t triÓn céng ®ång doanh nghiÖp, th«ng qua nhiÒu h×nh thøc nh­ ®µo t¹o nh©n lùc cho doanh nghiÖp, t­ vÊn vµ cung cÊp th«ng tin, tæ chøc héi nghÞ, héi th¶o,…nh»m n©ng cao tr×nh ®é nh©n lùc vµ t¨ng kh¶ n¨ng øng dông thµnh tùu khoa häc - c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp. C«ng t¸c nµy ®­îc tiÕn hµnh bëi c¬ quan thuéc c¸c Bé, c¸c ViÖn nghiªn cøu, c¸c tr­êng §¹i häc, phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp, c¸c hiÖp héi…Víi sù tham gia cña c¸c chuyªn gia ®Çu ngµnh, nh÷ng kho¸ häc, héi nghÞ hay buæi th¶o luËn chuyªn ®Ò trªn th­êng rÊt ®­îc l·nh ®¹o c¸c doanh nghiÖp chó ý tham gia bëi t¹i ®ã, hä kh«ng chØ ®­îc cñng cè thªm kiÕn thøc c¨n b¶n mµ cßn ®­îc tham kh¶o nh÷ng ®¸nh gi¸, dù b¸o ®¸ng tin cËy vÒ lÜnh vùc cña m×nh. Ho¹t ®éng th«ng tin th­¬ng m¹i Th«ng tin th­¬ng m¹i (®Æc biÖt lµ th«ng tin vÒ thÞ tr­êng quèc tÕ) cã thÓ ®­îc coi lµ m¹ch m¸u cña xóc tiÕn th­¬ng m¹i nãi chung vµ xóc tiÕn xuÊt khÈu nãi riªng. Th«ng tin th­¬ng m¹i kh¸ ®a d¹ng, bao gåm th«ng tin vÒ thÞ tr­êng vµ vÒ s¶n phÈm, tõ nh÷ng th«ng tin vÜ m« (tæng quan t×nh h×nh kinh tÕ, t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu, tµi chÝnh, tÝn dông…) ®Õn vi m« (c¬ héi b¸n hµng, t×nh h×nh thêi vô, ®èi thñ c¹nh tranh, chi phÝ vËn t¶i, b¶o hiÓm…). Nguån th«ng tin còng rÊt phong phó: c¸c Ên b¶n trong vµ ngoµi n­íc, m¹ng Internet (ngµy cµng quan träng), danh b¹ kinh doanh, th«ng tin tõ c¸c tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, c¸c c¬ quan chÝnh phñ vµ phi chÝnh phñ. Th«ng tin nhiÒu khi cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi thµnh c«ng cña tõng hîp ®ång, thËm chÝ cña c¶ mét doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng hç trî c¸c ph¸i ®oµn doanh nh©n n­íc ngoµi T¹i hÇu hÕt c¸c quèc gia ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn hiÖn nay, viÖc tæ chøc c¸c ®oµn, nhãm doanh nh©n ®i tham quan, kh¶o s¸t thÞ tr­êng quèc tÕ nh»m t×m kiÕm c¬ héi xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, dÞch vô hay ®Çu t­ lµ rÊt phæ biÕn. §©y cã thÓ lµ nh÷ng chuyÕn ®i ®éc lËp hoÆc hé tèng quan chøc cÊp cao cña ChÝnh phñ (®Æc biÖt lµ quan chøc thuéc Bé Th­¬ng m¹i hay Bé Ngo¹i giao…). Nh÷ng buæi gÆp gì, trao ®æi gi÷a quan chøc, doanh nh©n n­íc së t¹i víi nh÷ng ph¸i ®oµn ®ã mang l¹i rÊt nhiÒu lîi Ých thiÕt thùc nh­: ®µm ph¸n ®­a ®Õn ký kÕt ngay sau ®ã nh÷ng hîp ®ång xuÊt – nhËp khÈu cã gi¸ trÞ, lËp ®Ò ¸n hîp t¸c ®Çu t­ gi÷a hai bªn, hoÆc Ýt nhÊt còng ®Æt nÒn mãng cho mèi quan hÖ tèt ®Ñp l©u dµi…Kh«ng nh÷ng thÕ, tæ chøc tiÕp ®ãn thËt tèt quan chøc vµ th­¬ng nh©n n­íc ngoµi cßn trùc tiÕp c¶i thiÖn h×nh ¶nh vÒ du lÞch cña n­íc së t¹i, mang l¹i nguån thu vµ gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña ngµnh nµy. Ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi Xóc tiÕn th­¬ng m¹i t¹i n­íc ngoµi cã rÊt nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng, bao gåm viÖc tæ chøc/ tham gia héi chî triÓn l·m th­¬ng m¹i, tæ chøc c¸c ®oµn th­¬ng nh©n kh¶o s¸t thÞ tr­êng n­íc ngoµi, lËp chi nh¸nh hay v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i n­íc ngoµi…Ho¹t ®éng nµy ®­¬ng nhiªn tèn rÊt nhiÒu chi phÝ, nh­ng nh÷ng lîi Ých mµ nã mang l¹i lµ kh«ng thÓ phñ nhËn. C¸c tr­íc t¸c cña nh÷ng nhµ kinh tÕ häc tr­êng ph¸i cæ ®iÓn ph­¬ng T©y ®· chØ râ: mçi quèc gia, mçi chñ thÓ kinh tÕ ®Òu cã lîi thÕ tuyÖt ®èi vµ lîi thÕ so s¸nh. Tuy nhiªn, ®Ó nhËn thøc vµ tËn dông ®­îc nh÷ng lîi thÕ ®ã, nhÊt lµ trong thêi ®¹i toµn cÇu hãa hiÖn nay, con ng­êi kh«ng thÓ kh«ng nhê tíi sù gióp ®ì cña nh÷ng ho¹t ®éng t×m kiÕm, hç trî th«ng tin, qu¶ng b¸ vµ thóc ®Èy th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi. Cã thÓ nãi, xóc tiÕn th­¬ng m¹i gãp phÇn thu hÑp kho¶ng c¸ch ®Þa lý gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ ë nh÷ng quèc gia kh¸c nhau. §­¬ng nhiªn, c¸c chñ thÓ ®ã lùa chän h×nh thøc xóc tiÕn nµo l¹i phô thuéc tiÒm lùc kinh tÕ, ®Æc tr­ng cña s¶n phÈm/dÞch vô mµ hä muèn qu¶ng b¸, m«i tr­êng kinh doanh cña n­íc së t¹i. NÕu kh«ng thÓ tù m×nh tiÕn hµnh ho¹t ®éng xóc tiÕn, doanh nghiÖp cã thÓ dùa vµo sù trî gióp cña ®¹i diÖn th­¬ng m¹i cña n­íc m×nh ë n­íc së t¹i hoÆc ®¹i diÖn n­íc së t¹i ë n­íc m×nh. MÆt kh¸c, doanh nghiÖp còng nªn sö dông dÞch vô t­ vÊn cña n­íc ngoµi khi th©m nhËp thÞ tr­êng míi, nh­ vËy sÏ tËn dông nh÷ng mèi quan hÖ réng r·i cña ®èi t¸c ë n­íc së t¹i. 1.3.2 Ph©n lo¹i theo môc ®Ých ho¹t ®éng Xóc tiÕn ®Çu t­ §©y lµ ho¹t ®éng xóc tiÕn nh»m cung cÊp th«ng tin vÒ tiÒm n¨ng thÞ tr­êng, b¹n hµng, ®èi t¸c, thñ tôc ®Çu t­, ®Æc thï m«i tr­êng ®Çu t­…cho nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó thu hót hä ®Çu t­ vµo n­íc së t¹i hoÆc cho nhµ ®Çu t­ trong n­íc khi hä cã nhu cÇu ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. Ho¹t ®éng nµy cã thÓ b¾t ®Çu ngay khi nhµ ®Çu t­ cã ý ®Þnh më réng kinh doanh, tiÕp tôc trong suèt qu¸ tr×nh t×m ®èi t¸c, cho ®Õn lóc lµm thñ tôc ®Çu t­. Ngay c¶ khi dù ¸n dù ¸n ®· ®i vµo ho¹t ®éng, c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ vÉn cÇn ®­îc tiÕn hµnh ®Ó nhµ ®Çu t­ cã thÓ n¾m b¾t nh÷ng c¬ héi míi. C¬ quan ®Çu mèi cña c«ng t¸c nµy lµ nh÷ng bé hoÆc c¬ quan ngang bé phô tr¸ch qu¶n lý lÜnh vùc ®Çu t­ cña quèc gia (ë ViÖt Nam lµ Bé KÕ ho¹ch-§Çu t­ vµ c¸c Së, ban trùc thuéc). Xóc tiÕn nhËp khÈu Ho¹t ®éng nµy cã môc ®Ých t×m hiÓu vÒ quèc gia xuÊt xø/ nhµ cung cÊp cña hµng ho¸/dÞch vô mµ n­íc së t¹i ®ang cÇn nhËp khÈu do trong n­íc kh«ng s¶n xuÊt ®­îc hoÆc s¶n xuÊt kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu. Xóc tiÕn nhËp khÈu gióp cho nhµ nhËp khÈu t×m cã thÓ so s¸nh, ®èi chiÕu c¸c nhµ cung cÊp, tõ ®ã t×m ®­îc ®èi t¸c thÝch hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn vËn t¶i, giao nhËn, thanh to¸n, b¶o hµnh…thuËn lîi nhÊt ®i kÌm chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ hîp lý. Nh×n chung, ho¹t ®éng nµy kÐm s«i næi h¬n xóc tiÕn xuÊt khÈu (v×, nh­ng trªn ®· nãi, cung vÒ mäi lo¹i hµng hãa, dÞch vô trªn thÕ giíi ngµy cµng cã xu h­íng v­ît cÇu). Tuy nhiªn nã vÉn cÇn ®­îc chó träng, nhÊt lµ trong nh÷ng tr­êng hîp chÞu sù chi phèi cña c¶ ®­êng lèi kinh tÕ - chÝnh trÞ - ngo¹i giao cña quèc gia. Xóc tiÕn xuÊt khÈu §©y lµ ho¹t ®éng næi bËt nhÊt, quan träng nhÊt trong sè nh÷ng ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®ang diÔn ra trªn toµn cÇu. Kh«ng chØ lµ sù qu¶ng b¸ cho mét th­¬ng hiÖu, cho h×nh ¶nh cña mét c«ng ty nh»m ®Èy m¹nh viÖc b¸n hµng ra n­íc ngoµi, xóc tiÕn xuÊt khÈu hiÖn nay cßn mang ý nghÜa x©y dùng vµ t«n vinh uy tÝn, vÞ thÕ cña quèc gia trªn tr­êng quèc tÕ, kh«ng nh÷ng trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i mµ cßn ë nhiÒu lÜnh vùc kh¸c. 1.3.3 Ph©n lo¹i theo chñ thÓ ho¹t ®éng Tæ chøc thuéc ChÝnh phñ : Cã nhiÒu tæ chøc thuéc ChÝnh phñ cã thÓ tiÕn hµnh ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i tuú theo møc ®é chuyªn tr¸ch, møc ®é th­êng xuyªn vµ néi dung ho¹t ®éng. Trong n­íc, Bé Th­¬ng m¹i th­êng lµ c¬ quan qu¶n lý toµn bé c«ng t¸c nµy. Bªn c¹nh Bé Th­¬ng m¹i cßn cã c¸c Bé, ban, ngµnh kh¸c tham gia ®iÒu tiÕt nh÷ng ho¹t ®éng liªn quan ®Õn lÜnh vùc cña hä. T¹i c¸c quèc gia ph¸t triÓn th­êng cã mét c¬ quan chuyªn tr¸ch vÒ c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i (Trade Promotion organization - TPO) nh­ ®· ®Ò cËp ë phÇn 1.2. C¬ quan nµy cã 4 chøc n¨ng chÝnh nh­ sau: * T­ vÊn, h­íng dÉn vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp (c¶ trong vµ ngoµi n­íc) trong qu¸ tr×nh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ / dÞch vô hoÆc ®Çu t­….. * Nghiªn cøu, øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn vµo viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng, v¹ch ph­¬ng h­íng kinh doanh phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña kü thuËt th­¬ng m¹i thÕ giíi. * Cung cÊp th«ng tin, ph¸t hµnh Ên phÈm vÒ thÞ tr­êng, s¶n phÈm, c¬ héi kinh doanh. *T­ vÊn vµ ®ãng gãp ý kiÕn cho c¬ quan nhµ n­íc trong viÖc ®Ò ra chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn hÖ thèng th­¬ng m¹i cña quèc gia. Tõ con sè 88 tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i (TCXTTM) ®­îc ghi nhËn trong n¨m 1988, ®Õn n¨m 1994 trªn thÕ giíi ®· cã 123 TCXTTM. Mét sè n­íc cã TCXTTM rÊt sím nh­ CFCE cña Ph¸p (1943), DEP cña Th¸i Lan (1952), JETRO cña NhËt B¶n (1958), KOTRA cña Hµn Quèc (1962), CETRA cña §µi Loan (1970)... (2.7) Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ th­¬ng m¹i toµn cÇu, mét sè lo¹i h×nh tæ chøc kh¸c cã ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®· ra ®êi, ®ã lµ Trung t©m §Çu Mèi Th­¬ng M¹i ( Trade Point Center - TPC), Trung t©m Th­¬ng M¹i ThÕ Giíi ( World Trade Center - WTC). ë n­íc ngoµi, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ tham t¸n th­¬ng m¹i. §ã lµ ng­êi ®¹i diÖn cho quyÒn lîi kinh tÕ – th­¬ng m¹i cña n­íc m×nh ë n­íc së t¹i. Gióp viÖc cho tham t¸n th­¬ng m¹i lµ c¬ quan th­¬ng vô trong §¹i sø qu¸n. ë nh÷ng n¬i kh«ng cã tham t¸n th× ng­êi ®øng ®Çu th­¬ng vô lµ tuú viªn th­¬ng m¹i. Víi chøc n¨ng ®¹i diÖn cho Bé Th­¬ng m¹i trong viÖc qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña doanh nghiÖp trong n­íc trong quan hÖ víi n­íc së t¹i vµ tiÕn hµnh xóc tiÕn th­¬ng m¹i, th­¬ng vô chÞu sù chØ ®¹o chÝnh trÞ vµ ®èi ngo¹i cña §¹i sø hay ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao, ®ång thêi chÞu sù chØ ®¹o vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô cña Bé tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i. NhiÖm vô cña th­¬ng vô lµ: * §¹i diÖn cho quyÒn lîi cña Nhµ n­íc vµ b¶o vÖ lîi Ých trong quan hÖ th­¬ng m¹i cña doanh nghiÖp trong n­íc ë n­íc së t¹i. * Gióp ®ì, h­íng dÉn, gi¸m s¸t doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng luËt ph¸p , chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, luËt ph¸p vµ tËp qu¸n cña n­íc së t¹i trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i. * §¹i diÖn cho Nhµ n­íc khi ®­îc uû quyÒn trong ®µm ph¸n th­¬ng m¹i hoÆc tham dù héi nghÞ th­¬ng maÞ quèc tÕ, khu vùc hoÆc cña n­íc së t¹i. * Tham gia so¹n th¶o, ®µm ph¸n ký kÕt hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i hay v¨n b¶n cam kÕt kh¸c vÒ kinh tÕ – th­¬ng m¹i gi÷a hai quèc gia trong lÜnh vùc ®­îc Bé Th­¬ng m¹i uû quyÒn; theo dâi, ®«n ®èc, kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p thùc hiÖn nh÷ng cam kÕt ®ã. * Gióp Bé th­¬ng m¹i x©y dùng c¸c chiÕn l­îc thÞ tr­êng, b¹n hµng vµ so¹n th¶o chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p cñng cè, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i víi n­íc së t¹i vµ c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. * X©y dùng c¸c mèi quan hÖ vµ giíi thiÖu cho c¸c c¬ quan nhµ n­íc, tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c hiÖp héi vµ doanh nghiÖp n­íc së t¹i vÒ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, t×nh h×nh kinh tÕ, kh¶ n¨ng xuÊt khÈu còng nh­ nhu cÇu nhËp khÈu cña n­íc m×nh nh»m thóc ®Èy quan hÖ th­¬ng m¹i gi­· hai quèc gia. * Nghiªn cøu vµ thu thËp th«ng tin, tµi liÖu vÒ tiÕn bé kü thuËt, ®æi míi c«ng nghÖ ë n­íc ngoµi ®Ó phôc vô s¶n xuÊt trong n­íc, nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng ho¸, dÞch vô trong n­íc. * Thùc hiÖn vµ chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn nh­ héi chî triÓn l·m, qu¶ng c¸o hµng ho¸, m«i giíi, t­ vÊn… ë cÊp thÊp h¬n th­¬ng vô, ChÝnh phñ th­êng ®Æt c¬ quan l·nh sù th­¬ng m¹i t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng cña n­íc së t¹i. §ã cã thÓ lµ l·nh sù chuyªn nhiÖm do Bé Ngo¹i giao cña n­íc ®­îc ®¹i diÖn cö ®Õn, h­ëng l­¬ng vµ phô cÊp theo quy ®Þnh cña Bé Ngo¹i giao ; hoÆc cã thÓ lµ l·nh sù tuyÓn nhiÖm - ng­êi ®Õn kinh doanh ë ®Þa ph­¬ng, ®­îc chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng chän cö. NhiÖm vô cña l·nh sù lµ: * T×m hiÓu ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña chÝnh quyÒn n¬i ®Æt c¬ quan l·nh sù vµ phæ biÕn l¹i cho doanh nghiÖp trong n­íc. * T×m hiÓu thÞ tr­êng, nhu cÇu tiªu dïng vµ ®Çu t­ cña ®Þa ph­¬ng còng nh­ t×nh h×nh kinh doanh cña n­íc m×nh víi ®Þa ph­¬ng ®ã nh»m cung cÊp th«ng tin vµ t­ vÊn khi cÇn thiÕt. * Ký chøng nhËn nh÷ng v¨n b¶n giÊy tê nh­ ho¸ ®¬n l·nh sù, giÊy chøng nhËn tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng… ë n­íc ngoµi, th­¬ng vô cßn cã thÓ ®­îc hç trî bëi m¹ng l­íi c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn th­¬ng m¹i d­íi sù ®iÒu hµnh trùc tiÕp cña TCXTTM, nh­ng chØ nh÷ng TCXTTM cã qu¸ tr×nh ho¹t ®éng l©u dµi vµ nguån lùc tµi chÝnh dåi dµo míi ph¸t triÓn ®­îc m¹ng l­íi ®ã. Cã thÓ nªu ra ®©y hai thÝ dô: JETRO (TCXTTM NhËt B¶n) ra ®êi n¨m 1951, ®Õn nay cã kho¶ng 1500 nh©n viªn ho¹t ®éng t¹i 35 v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i NhËt B¶n vµ 80 chi nh¸nh t¹i n­íc ngoµi víi ng©n s¸ch lªn tíi 47 tû Yªn/ n¨m , trong ®ã Nhµ n­íc cÊp 33 tû; KOTRA (TCXTTM Hµn Quèc), thµnh lËp n¨m 1962, biªn chÕ 847 ng­êi, 11 v¨n phßng trong n­íc vµ 107 chi nh¸nh t¹i kh¾p c¸c ch©u lôc, ng©n s¸ch 118 tû won, Nhµ n­íc cÊp 104 tû (2.7). Trong thùc tÕ, cã kho¶ng mét nöa c¸c quèc gia mµ v¨n phßng ®¹i diÖn th­¬ng m¹i t¹i n­íc ngoµi liªn kÕt trùc tiÕp víi TCXTTM. §¹i diÖn th­¬ng m¹i cña TCXTTM t¹i n­íc ngoµi th­êng mang chøc n¨ng riªng biÖt vÒ xóc tiÕn xuÊt khÈu, nh­ng bªn c¹nh ®ã, hä còng ®¶m tr¸ch c¸c vÊn ®Ò nh­ xóc tiÕn ®Çu t­ vµ t×m nguån nhËp khÈu. Mét sè Ýt quèc gia tæ chøc bé phËn th­¬ng vô sao cho ng­êi ®¹i diÖn cña c¸c Bé cã thÓ liªn l¹c vµ nhËn c¸c th«ng tin, h­íng dÉn tõ TCXTTM, do ®ã ®Èy m¹nh vµ lµm cho c«ng viÖc cã hiÖu qu¶ nhiÒu h¬n. Tæ chøc phi ChÝnh phñ T¹i hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi hiÖn nay ®Òu cã mét tæ chøc ®¹i diÖn cho c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn vµ khu vùc kinh tÕ, b¶o vÖ vµ hç trî doanh nghiÖp trong nh÷ng ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña hä, thóc ®Èy quan hÖ th­¬ng m¹i trong céng ®ång doanh nghiÖp trong n­íc vµ víi céng ®ång th­¬ng nh©n quèc tÕ. Tªn gäi cña lo¹i h×nh tæ chøc nµy kh¸ ®a d¹ng, nh­ng tªn th«ng dông nhÊt lµ Phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp (Chamber of Commerce and Industry) hoÆc Phßng th­¬ng m¹i (Chamber of Commerce). Phßng th­¬ng m¹i cña mét quèc gia tËp hîp giíi kinh doanh toµn quèc vµ c¶ nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc liªn quan. Ngoµi chøc n¨ng hç trî, thóc ®Èy vµ b¶o vÖ ho¹t ®éng kinh doanh hîp ph¸p cña c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc nµy còng cã nhiÖm vô b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp trong n­íc (ph¸t minh, s¸ng chÕ, bÝ quyÕt kü thuËt, gi¶i ph¸p h÷u Ých). Phßng th­¬ng m¹i cã vai trß quan träng trong viÖc t­ vÊn cho c¸c ChÝnh phñ vÒ c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý, chÝnh s¸ch kinh tÕ, nh»m c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh. C¬ quan nµy còng th­êng phô tr¸ch c«ng t¸c ®µo t¹o céng ®ång doanh nghiÖp, tæ chøc c¸c cuéc tiÕp xóc gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ quan chøc chÝnh phñ, gi÷a doanh nh©n trong n­íc vµ n­íc ngoµi… nh»m hç trî sù trao ®æi th«ng tin vµ t×m kiÕm c¬ héi kinh doanh. Phßng th­¬ng m¹i cßn lµ n¬i nhËn t­ vÊn vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc. NÕu Phßng th­¬ng m¹i quèc gia ®¨ng ký víi Phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ (ICC) ®Ó trë thµnh uû ban quèc gia cña ICC th× víi nh÷ng quan hÖ réng r·i cña nã trong hÖ thèng c¸c tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i thuéc ICC, Phßng th­¬ng m¹i quèc gia cßn cã thÓ lµ m¹nh mÏ nh÷ng ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi (th«ng tin th­¬ng m¹i, triÓn l·m, héi chî, ph¸i ®oµn th­¬ng m¹i…). Nh÷ng Ên phÈm cña Phßng th­¬ng m¹i giíi thiÖu ho¹t ®éng kinh doanh trong vµ ngoµi n­íc th­êng ®­îc rÊt nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ quan t©m tham kh¶o. Ngoµi Phßng th­¬ng m¹i, ë mçi quèc gia cßn cã nhiÒu lo¹i h×nh tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i nh­ c¸c viÖn nghiªn cøu, tr­êng ®¹i häc th­¬ng m¹i, c«ng ty kinh doanh dÞch vô t­ vÊn vµ th«ng tin th­¬ng m¹i… §Æc biÖt, c¸c c«ng ty t­ vÊn vµ cung cÊp th«ng tin th­¬ng m¹i cã vai trß rÊt ®¸ng kÓ, v× ®ã lµ chñ thÓ n¨ng ®éng nhÊt, nh¹y bÐn vµ s¸ng t¹o nhÊt trong lÜnh vùc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, bëi dÞch vô nµy trùc tiÕp mang l¹i lîi nhuËn cho hä. Tæ chøc quèc tÕ Trªn thÕ giíi cã rÊt nhiÒu tæ chøc quèc tÕ tham gia ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Trong khãa luËn nµy, t«i chØ giíi thiÖu nh÷ng tæ chøc lín nhÊt vµ nh÷ng tæ chøc cã quan hÖ mËt thiÕt víi ViÖt Nam. XÐt vÒ sè quèc gia thµnh viªn, tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i quèc tÕ cã quy m« lín nhÊt hiÖn nay lµ Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (World Trade Organization - WTO). TiÒn th©n cña WTO lµ HiÖp ®Þnh chung vÒ Th­¬ng m¹i vµ ThuÕ quan (General Agreement on Trade and Tariff-GATT), ®­îc 23 quèc gia ký kÕt n¨m 1947. Sau gÇn 50 n¨m ho¹t ®éng, GATT ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo tù do hãa th­¬ng m¹i thÕ giíi, ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh giao l­u kinh tÕ quèc tÕ gi÷a c¸c quèc gia, khu vùc trªn thÕ giíi th«ng qua. N¨m 1986 , vßng ®µm ph¸n vÒ thµnh lËp Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi ®­îc b¾t ®Çu ë Uruguay, víi sù tham gia cña 123 quèc gia. Th¸ng 4/1994, v¨n kiÖn thµnh lËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) ®­îc ký kÕt t¹i Ma-rèc. Víi môc ®Ých tù do hãa th­¬ng m¹i vµ dÞch vô th«ng qua ®µm ph¸n, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö th«ng qua viÖc ¸p dông quy chÕ MFN vµ NT…, WTO ®· thóc ®Èy mèi quan hÖ hîp t¸c, bu«n b¸n gi÷a c¸c quèc gia, nhÊt lµ ®èi víi hµng n«ng s¶n, dÖt may, c¸c lo¹i h×nh th­¬ng m¹i dÞch vô (th«ng qua HiÖp ®Þnh GATS); ho¹t ®éng chèng b¸n ph¸ gi¸, h¹n chÕ trî cÊp… Th¸ng 1/1995 ViÖt Nam nép ®¬n gia nhËp WTO. WTO ®· thµnh lËp Ban c«ng t¸c xem xÐt viÖc gia nhËp cña ViÖt Nam. Th¸ng 8/1996 ViÖt Nam hoµn thµnh "BÞ vong lôc vÒ chÕ ®é ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam" göi cho Ban Th­ ký WTO ®Ó chuyÓn tíi c¸c thµnh viªn cña Ban c«ng t¸c. B¶n bÞ vong lôc giíi thiÖu tæng quan vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« vµ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i hµng ho¸, dÞch vô vµ së h÷u trÝ tuÖ cña ViÖt Nam. N¨m 1998, phiªn häp ®Çu tiªn cña Ban c«ng t¸c ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. Tõ ®ã ®Õn nay, ViÖt Nam cã nh÷ng nç lùc kh«ng ngõng ®Ó trë thµnh thµnh viªn cña WTO. ChÝnh phñ ®· ký kÕt thµnh c«ng HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng víi Mü vµ ®ang thùc hiÖn tèt. Víi EU, ®èi t¸c ®Çu tiªn mµ ViÖt Nam chän ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp WTO, ChÝnh phñ ®· tiÕn hµnh hai cuéc ®µm ph¸n (th¸ng 4 vµ th¸ng 11/2002) (3.4). C¸c quèc gia lín nh­ Trung Quèc, NhËt B¶n… ®Òu bµy tá sù ñng hé ®èi víi viÖc gia nhËp cña ViÖt Nam. ViÖt Nam hiÖn ®ang tiÕp tôc ®­a ra ®Ò xuÊt vÒ cam kÕt thuÕ nhËp khÈu, lé tr×nh c¾t gi¶m hµng rµo phi thuÕ ®Æc biÖt lµ c¸c h¹n chÕ ®Þnh l­îng nh­ cÊm nhËp, h¹n ng¹ch, c¸c cam kÕt vÒ më cöa thÞ tr­êng dÞch vô vËn t¶i. T¹i khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng cã 2 tæ chøc mµ ho¹t ®éng liªn quan trùc tiÕp tíi ViÖt Nam lµ APEC vµ ASEAN. DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng (APEC) thµnh lËp th¸ng 11/1989 t¹i Héi nghÞ Bé tr­ëng Kinh tÕ th­¬ng m¹i vµ Ngo¹i giao 12 n­íc kh._.u vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. Môc ®Ých cña diÔn ®µn lµ tù do hãa th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ trong khu vùc ®Õn n¨m 2020, thóc ®Èy sù hîp t¸c kinh tÕ – kü thuËt gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn. Tõ khi ra ®êi, APEC lµ cÇu nèi hîp t¸c vÒ 12 lÜnh vùc, trong ®ã cã nh÷ng lÜnh vùc rÊt cã ý nghÜa víi ViÖt Nam nh­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, chuyÓn giao c«ng nghÖ… ViÖt Nam ®­îc kÕt n¹p vµo APEC t¹i Héi nghÞ cÊp cao lÇn thø 9 cña APEC, diÔn ra ë Vancouver (Canada) th¸ng 11/1997. ViÖc trë thµnh thµnh viªn APEC t¹o rÊt nhiÒu thuËn lîi cho ViÖt Nam trªn con ®­êng gia nhËp WTO. HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN) ra ®êi n¨m 1967, chØ gåm 5 quèc gia thµnh viªn. Tõ n¨m 1984 ®Õn n¨m 1999, qu¸ tr×nh kÕt n¹p thµnh viªn míi ®· diÔn ra liªn tôc, ®Õn nay c¶ 10 quèc gia §«ng Nam ¸ ®Òu ®· gia nhËp ASEAN. Tæ chøc nµy thËt sù cã ¶nh h­ëng rÊt quan träng ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c n­íc thµnh viªn. Lµ mét thµnh viªn míi cña ASEAN, mÊy n¨m nay ViÖt Nam rÊt tÝch cùc tham gia nh÷ng ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i chung cña khu vùc. Cã nh÷ng ho¹t ®éng ®· mang l¹i kÕt qu¶ rÊt râ nÐt, mµ thÝ dô ®iÓn h×nh lµ Héi chî Quèc tÕ ASEAN diÔn ra hai n¨m mét lÇn. T¹i Héi chî míi ®©y ë Bangkok (Th¸i Lan), trong khu tr­ng bµy réng ®Õn 20.000m2 , h¬n 500 doanh nghiÖp ®Õn tõ c¸c quèc gia ASEAN vµ mét sè n­íc nh­ Mü, Trung Quèc, NhËt B¶n… ®· dùng 800 gian hµng tiªu chuÈn ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm cña m×nh. Bªn lÒ héi chî, mét lo¹t ho¹t ®éng nh­ héi th¶o, häp b¸o, diÔn ®µn doanh nghiÖp… ®· ®­îc tæ chøc, t¹o c¬ héi thuËn lîi cho doanh nh©n c¸c n­íc t×m kiÕm c¬ héi lµm ¨n. ViÖt Nam còng mang ®Õn héi chî hµng lo¹t s¶n phÈm ®éc ®¸o, rÊt ®­îc b¹n bÌ quèc tÕ quan t©m. Héi chî ASEAN 2004 do ViÖt Nam tæ chøc, dù kiÕn diÔn ra t¹i Trung t©m Héi chî triÓn l·m Gi¶ng Vâ (Hµ Néi) sÏ lµ c¬ héi tèt ®Ó qu¶ng b¸ réng r·i h¬n s¶n phÈm cña ViÖt Nam víi thÕ giíi. Vµi nÐt vÒ thùc tiÔn ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam thêi gian qua Tõ khi c«ng cuéc ®æi míi b¾t ®Çu trªn ®Êt n­íc ta, ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ ®· thùc sù kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ, nhê ®ã, xóc tiÕn th­¬ng m¹i còng dÇn dÇn ®­îc coi träng h¬n. Tuy nhiªn, chØ vµi n¨m trë l¹i ®©y, xóc tiÕn th­¬ng m¹i míi trë thµnh ho¹t ®éng cã tæ chøc, cã hÖ thèng ë cÊp quèc gia. ë cÊp ChÝnh phñ, xóc tiÕn th­¬ng m¹i hiÖn nay ®ang ®­îc thùc hiÖn bëi nhiÒu c¬ quan kh¸c nhau trong ®ã Bé Th­¬ng M¹i ®ãng vai trß chñ chèt. Bé Th­¬ng M¹i lµ c¬ quan ®Çu mèi nghiªn cøu vµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, x©y dùng khung ph¸p lý ®èi víi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i nãi chung vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i nãi riªng. §©y còng lµ ®Çu mèi ®µm ph¸n, ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh vµ tho¶ thuËn th­¬ng m¹i song ph­¬ng - ®a ph­¬ng víi c¸c n­íc. Bé cßn trùc tiÕp tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i nh­ : th«ng tin th­¬ng m¹i, nghiªn cøu thÞ tr­êng, giíi thiÖu b¹n hµng, ®µo t¹o vµ t­ vÊn th­¬ng m¹i, hç trî c¸c doanh nghiÖp tham gia héi chî triÓn l·m ë n­íc ngoµi, tæ chøc c¸c ®oµn doanh nghiÖp ®i kh¶o s¸t thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ®ãn tiÕp c¸c ®oµn th­¬ng nh©n n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam, tæ chøc c¸c héi nghÞ, héi th¶o xóc tiÕn th­¬ng m¹i…..Bé m¸y chuyªn m«n cña Bé ®Ó thùc hiªn nh÷ng c«ng t¸c trªn gåm : 41 C¬ quan ®¹i diÖn th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi Côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i (Vietrade) Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ngoµi n­íc, Vô ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ®a biªn, Vô qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu, Vô kÕ ho¹ch thèng kª Trung t©m th«ng tin th­¬ng m¹i, ViÖn Nghiªn cøu th­¬ng m¹i C¸c tr­êng ®¹i häc – cao ®¼ng ®µo t¹o vÒ th­¬ng m¹i… Trong nh÷ng c¬ quan trªn, Côc Xóc tiÕn th­¬ng m¹i ra ®êi muén nhÊt (7 – 2000). TiÒn th©n cña Côc lµ Ban Xóc tiÕn th­¬ng m¹i, thµnh lËp vµo cuèi n¨m 1998 bëi quyÕt ®Þnh sè 1664/1998/Q§-BTM ra ngµy 25/12/1998. Tªn giao dÞch tiÕng Anh cña c¬ quan nµy lµ Vietnam Trade Promotion Commission (viÕt t¾t lµ VIETRADE) . Chøc n¨ng chñ yÕu cña Vietrade lµ thèng nhÊt tæ chøc c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i trong c¶ n­íc, ®µm ph¸n song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng víi c¸c tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i trong khu vùc vµ thÕ giíi, hç trî c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vµ n­íc ngoµi më réng thÞ tr­êng, t×m kiÕm ®èi t¸c, ph¸t triÓn s¶n phÈm...C¬ quan nµy còng lµ cÇu nèi gi÷a c¸c c¬ quan ChÝnh phñ víi céng ®ång doanh nghiÖp, thay mÆt doanh nghiÖp nªu nh÷ng kiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ, vµ thay mÆt ChÝnh phñ phæ biÕn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cho doanh nghiÖp. Vietrade cßn gióp Bé tr­ëng Bé th­¬ng m¹i thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Ho¹t ®éng cña Côc diÔn ra chñ yÕu trong lÜnh vùc nghiªn cøu, dù b¸o vµ ®Þnh h­íng vÒ thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, thu thËp xö lý vµ cung cÊp th«ng tin th­¬ng m¹i, hç trî doanh nghiÖp trong c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, tiÕn hµnh trùc tiÕp mét sè ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i kh¸c ë tÇm quèc gia. T¹i c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng, c¸c Së Th­¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i còng tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng xóc tiÕn phôc vô cho doanh nghiÖp t¹i ®Þa ph­¬ng m×nh. §Õn nay, gÇn 20 tØnh thµnh trùc thuéc Trung ­¬ng ®· thµnh lËp c¸c trung t©m hoÆc phßng xóc tiÕn th­¬ng m¹i trùc thuéc UBND hoÆc Së Th­¬ng m¹i mµ næi bËt nhÊt lµ c¸c trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ cña Hµ Néi, TP Hå ChÝ Minh, §µ N½ng. Ngoµi Bé Th­¬ng m¹i, c¸c c¬ quan thuéc ChÝnh phñ kh¸c còng tiÕn hµnh c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i trong lÜnh vùc cña m×nh. Tæng Côc du lÞch thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn du lÞch, gåm c¸c ho¹t ®éng c¶i thiÖn m«i tr­êng, ®µm ph¸n c¸c hiÖp ®Þnh du lÞch ®a ph­¬ng vµ song ph­¬ng víi n­íc ngoµi, trùc tiÕp thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng th«ng tin du lÞch vµ qu¶ng b¸ du lÞch trong vµ ngoµi n­íc. Bé Lao ®éng, Th­¬ng binh vµ X· héi tæ chøc c«ng t¸c xóc tiÕn xuÊt nhËp khÈu lao ®éng, t×m ®èi t¸c n­íc ngoµi cã nhu cÇu chñ yÕu vÒ lao ®éng gi¶n ®¬n (phï hîp víi kh¶ n¨ng cña ng­êi lao ®éng ViÖt Nam). Bé còng xóc tiÕn liªn l¹c víi chuyªn gia n­íc ngoµi, mêi hä sang lµm viÖc víi ViÖt Nam trong nh÷ng lÜnh vùc míi, ®ßi hái tr×nh ®é kü thuËt cao. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ lµm ®Çu mèi xóc tiÕn thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. §©y lµ nhiÖm vô rÊt quan träng bëi n­íc ta cÇn thu hót rÊt nhiÒu vèn, c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lý cña n­íc ngoµi trong c«ng cuéc CNH-H§H. Nh÷ng n¨m qua, khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· ®ãng gãp mét tû träng ®¸ng kÓ trong tæng thu nhËp quèc d©n cña ViÖt Nam, mét phÇn lµ nhê hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ mµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ chñ tr×. Bªn c¹nh ®ã, Bé còng tiÕn hµnh xóc tiÕn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. Vµi n¨m gÇn ®©y, sè doanh nghiÖp ViÖt Nam më chi nh¸nh, v¨n phßng vµ tham gia liªn doanh ë n­íc ngoµi ngµy cµng t¨ng. Do ®ã, c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ cµng chøng tá vai trß cña nã. C¸c Bé s¶n xuÊt chuyªn ngµnh kh¸c (Bé C«ng nghiÖp, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n, Bé Thñy s¶n…)còng thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i nh­ cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, ®Þnh h­íng s¶n xuÊt vµ kinh doanh, hç trî nghiªn cøu ph¸t triÓn s¶n phÈm, hç trî qu¶n lý vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm…§¸ng chó ý nhÊt lµ ho¹t ®éng ngo¹i giao cña c¸c c¬ quan §¶ng vµ ChÝnh phñ ë Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng, ®Æc biÖt lµ Bé ngo¹i giao. C¸c ho¹t ®éng ®ã ®· vµ ®ang gãp phÇn t¹o m«i tr­êng quèc tÕ thuËn lîi cho xuÊt khÈu vµ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. C¸c tæ chøc x· héi – nghÒ nghiÖp Tr­íc khi Phßng Th­¬ng M¹i vµ C«ng NghiÖp ViÖt Nam (VCCI) t¸ch ra khái Bé Th­¬ng M¹i (n¨m 1993) ®Ó trë thµnh mét tæ chøc x· héi vµ phi chÝnh phñ, mäi ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë ViÖt Nam ®Òu do ChÝnh Phñ vµ mét vµi doanh nghiÖp nhµ n­íc thùc hiÖn. HiÖn nay, sè c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ tham gia vµo ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ngµy cµng t¨ng. C¶ n­íc cã tíi hµng tr¨m tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp (kÓ c¶ chi nh¸nh cña c¸c tæ chøc nµy ë c¸c ®Þa ph­¬ng) cã chøc n¨ng xóc tiÕn th­¬ng m¹i hoÆc cã tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i.Trong sè ®ã, VCCI lµ tæ chøc ra ®êi sím nhÊt vµ còng lµ lín nhÊt. TiÒn th©n cña VCCI lµ Phßng Th­¬ng m¹i n­íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa, thµnh lËp n¨m 1963 víi chøc n¨ng xóc tiÕn quan hÖ th­¬ng m¹i chñ yÕu gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n­íc XHCN, nh»m phôc vô nhu cÇu nhËp khÈu cña ®Êt n­íc. Khi míi ra ®êi, tæ chøc nµy míi chØ cã 93 tæ chøc thµnh viªn. N¨m 1982, tæ chøc ®­îc ®æi tªn thµnh Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp n­íc CHXHCN ViÖt Nam. Trong thêi kú ®æi míi, VCCI ®· ®ãng gãp rÊt tÝch cùc vµo c«ng cuéc CNH-H§H. Theo quy chÕ th«ng qua t¹i kú §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc n¨m 1997, VCCI lµ mét tæ chøc quèc gia, tËp hîp vµ ®¹i diÖn cho c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp ViÖt Nam, cã chøc n¨ng xóc tiÕn c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ, th­¬ng m¹i vµ c«ng nghÖ gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n­íc trªn thÕ giíi trªn c¬ së b×nh ®¼ng, cïng cã lîi. §¹i diÖn cho quyÒn lîi cña mäi doanh nghiÖp ViÖt Nam, VCCI hç trî hÇu hÕt c¸c liªn minh, hiÖp héi chuyªn ngµnh cña ViÖt Nam vµ c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp n­íc ngoµi. VCCI tham gia c¸c TCXTTM khu vùc vµ quèc tÕ nh­ Phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ (ICC), Liªn ®oµn Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng (CACCI), Héi ®ång c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá thÕ giíi (WASME), Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ASEAN (ACCI)… VCCI lµ s¸ng lËp viªn, ®ång thêi lµ bé phËn l·nh ®¹o vµ th­ ký cho Uû ban quèc gia ViÖt Na vÒ Héi ®ång hîp t¸c kinh tÕ Th¸i B×nh D­¬ng (PECC). Ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña VCCI rÊt ®a d¹ng. Hµng n¨m VCCI tæ chøc hµng tr¨m héi chî triÓn l·m, héi th¶o, diÔn ®µn, nh÷ng cuéc gÆp gì, tiÕp xóc gi÷a c¸c c¬ quan ChÝnh phñ vµ doanh nghiÖp, gi÷a th­¬ng nh©n trong vµ ngoµi n­íc… VCCI th­êng xuyªn xuÊt b¶n c¸c Ên phÈm cung cÊp nhiÒu th«ng tin h÷u Ých cho doanh nghiÖp. Ban t­ vÊn cña VCCI gåm nhiÒu chuyªn gia hµng ®Çu vÒ c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau, lµ n¬i hç trî doanh nghiÖp ViÖt Nam vµ n­íc ngoµi gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ kinh doanh. Ban còng cung cÊp dÞch vô nh­ th«ng tin th­¬ng m¹i, t­ vÊn ph¸p luËt, t­ vÊn chuyÓn giao c«ng nghÖ… cho nh÷ng th­¬ng nh©n n­íc ngoµi ®Õn ViÖt Nam t×m c¬ héi lµm ¨n. Bªn c¹nh VCCI, c¸c hiÖp héi ngµnh hµng nh­: HiÖp héi DÖt may (VITAS), HiÖp héi Da giµy (LEFASO), HiÖp héi ChÕ biÕn vµ XuÊt khÈu thuû s¶n (VASEP), HiÖp héi L­¬ng thùc (VIETFOOD), HiÖp héi cµ phª vµ ca cao (VICOFA), HiÖp héi ®iÒu, HiÖp héi chÌ, HiÖp héi bao b× , HiÖp héi qu¶ng c¸o… nh÷ng n¨m gÇn ®©y còng rÊt tÝch cùc lµm c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i. C¸c tæ chøc nµy th­êng cã trô së chÝnh t¹i Hµ Néi vµ v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i TP Hå ChÝ Minh hoÆc ng­îc l¹i. Cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi c¸c nguån th«ng tin cËp nhËt còng nh­ víi c¸c quan chøc ChÝnh phñ, nh÷ng hiÖp héi nµy th­êng xuyªn hç trî thµnh viªn cña m×nh trong s¶n xuÊt kinh doanh, nhÊt lµ trong viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc xuÊt nhËp khÈu vµ chiÕn l­îc th©m nhËp thÞ tr­êng. Ngoµi ra, Liªn minh c¸c hîp t¸c x· ViÖt Nam (víi chi nh¸nh ë hÇu hÕt c¸c tØnh thµnh trong c¶ n­íc), c¸c hiÖp héi c«ng th­¬ng, hiÖp héi doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng, hiÖp héi doanh nghiÖp trÎ ViÖt Nam, c¸c tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i chÝnh phñ vµ phi chÝnh phñ cña n­íc ngoµi ë ViÖt Nam… còng tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i chñ yÕu phôc vô cho c¸c héi viªn cña hä. §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu cña Nhµ n­íc, sù hç trî, t­ vÊn vµ ®µo t¹o cña c¸c tæ chøc, c¬ quan ban ngµnh cã liªn quan ®· lµm cho sè doanh nghiÖp cã quan t©m ®Õn hoÆc cã tiÕn hµnh ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i t¨ng lªn nhanh chãng. NhiÒu doanh nghiÖp lín ®· thµnh lËp bé phËn chuyªn tr¸ch c«ng t¸c nµy. ë c¸c trung t©m kinh tÕ lín, xu h­íng nµy cµng râ nÐt. T¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, bµ Hoµng Kim Hång, gi¸m ®èc Së Th­¬ng M¹i cho biÕt, c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn thêi gian gÇn ®©y cã th¸i ®é rÊt tÝch cùc ®èi víi c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Trong n¨m 2001, c¸c doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ 255 tû VND vµo c¸c ®ît khuyÕn m¹i ®Ó lµm gi¶i th­ëng vµ quµ tÆng cho kh¸ch hµng. 141 héi chî lín nhá trong n­íc ®­îc tæ chøc ®· thu hót kh¸ ®«ng doanh nghiÖp tham gia. Hµng chôc doanh nghiÖp tham gia TuÇn lÔ ViÖt Nam t¹i BØ, héi chî triÓn l·m mïa xu©n t¹i Dubai, héi chî hµng may mÆc thÓ thao ë Chicago (Mü)… thu nhiÒu kÕt qu¶ tèt ®Ñp . Bªn c¹nh ®ã, cuéc kh¶o s¸t thÞ tr­êng Lµo vµ §«ng b¾c Th¸i Lan lµm c¬ së cho viÖc tæ chøc héi chî hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao t¹i Lµo còng ®­îc nhiÒu doanh nghiÖp h­ëng øng.67 doanh nghiÖp ®· më 73 v¨n phßng ®¹i diÖn vµ chi nh¸nh ë n­íc ngoµi ®Ó më réng thÞ phÇn xuÊt khÈu, nhiÒu nhÊt lµ t¹i Campuchia (13 ®Þa ®iÓm), Mü (12), Nga(7). N¨m 2001, UBND thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· m¹nh d¹n ®Çu t­ 5 tû VND cho c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, n¨m 2002 lµ h¬n 10 tû VND. Sè tiÒn nµy ®­îc chi chñ yÕu vµo viÖc hç trî doanh nghiÖp më thÞ tr­êng, cung cÊp th«ng tin, kh¶o s¸t thÞ tr­êng, tæ chøc héi chî…, ®Æc biÖt, mét sè thÞ tr­êng lín sÏ ®­îc ­u tiªn nh­ NhËt B¶n (21% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu), Trung Quèc (15%), Singapore (12%), §µi Loan (3%)… Träng t©m cña c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i n¨m 2002 cña c¸c doanh nghiÖp TP Hå ChÝ Minh vÉn lµ ®Èy m¹nh qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu cho c¸c mÆt hµng chñ lùc th«ng qua héi chî triÓn l·m, qu¶ng c¸o, më v¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh, c¸c gian hµng, tÇng hµng ViÖt Nam trong c¸c siªu thÞ ë n­íc ngoµi…C«ng t¸c t¨ng c­êng th«ng tin th­¬ng m¹i còng sÏ ®­îc chó träng h¬n n÷a. UBND thµnh phè sÏ kh«ng ngõng phèi hîp víi c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc t­ vÊn ®Ó thu thËp th«ng tin thÞ tr­êng quèc tÕ cho c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu cña thµnh phè (3.4). N¨m 2002, TP Hå ChÝ Minh tæ chøc kho¶ng 10 ®oµn doanh nghiÖp tham gia c¸c héi chî quèc tÕ. UBND TP dµnh 13 tû ®ång tõ ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ®ång thêi thùc hiÖn mét lo¹t biÖn ph¸p c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­. Trung t©m Xóc tiÕn Th­¬ng m¹i vµ §Çu t­ TP Hå ChÝ Minh (ITPC) kÕt hîp víi tæ chøc BOI (Th¸i Lan) vµ Côc Thèng kª TP x©y dùng c¬ së d÷ liÖu ngµnh c«ng nghiÖp cña TP n¨m 2002-2003, nh»m cung cÊp th«ng tin h÷u Ých cho c¸c nhµ kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã, ITPC còng ®· mêi chuyªn gia h¶i quan Hoa Kú vµ ViÖt Nam giíi thiÖu nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt khi xuÊt hµng sang Mü (th¸ng 10/2002), gãp phÇn th¸o gì nh÷ng trë ng¹i trong nhËn thøc cña nhµ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu ViÖt Nam. Trong ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn th­¬ng m¹i 2002-2005, TP ®Ò ra 9 biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ nh­: th«ng tin chñ ®éng vµ th­êng xuyªn, ®æi míi vµ ®¬n gi¶n hãa thñ tôc ®Çu t­, thùc hiÖn chÕ ®é mét ®Çu mèi trong viÖc h­íng dÉn nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong qu¸ tr×nh ®Çu t­, hç trî kinh phÝ cho c«ng t¸c nµy… (3.4) ë Hµ Néi, thêi gian qua, UBND thµnh phè ®· khuyÕn khÝch c¸c së, ban, ngµnh ®i nghiªn cøu, t×m hiÓu thÞ tr­êng, qu¶ng b¸ s¶n phÈm, ®ång thêi ®­a ra nhiÒu c¬ chÕ hç trî doanh nghiÖp trong c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Së Th­¬ng m¹i Hµ Néi ®Æt träng t©m vµo viÖc khai th¸c thÞ tr­êng trong n­íc vµ xuÊt khÈu, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, t¹o lËp c¸c kªnh ph©n phèi hµng hãa æn ®Þnh. Së ®· tæ chøc hµng tr¨m l­ît doanh nh©n tham gia c¸c ®oµn kh¶o s¸t, héi chî, triÓn l·m trong vµ ngoµi n­íc, tæ chøc trªn 20 cuéc héi th¶o, tËp huÊn. Së còng thµnh lËp Phßng tr­ng bµy vµ giíi thiÖu s¶n phÈm t¹i Thôy Sü, vµ ®ang nghiªn cøu x©y dùng c¸c trung t©m giao dÞch, phßng tr­ng bµy kh¸c t¹i NhËt B¶n, Hoa Kú, Nga, Dubai… Gi¸m ®èc Së Th­¬ng m¹i Hµ Néi cho biÕt, UBND thµnh phè cã thÓ sÏ lËp c¸c tæng kho ngo¹i quan t¹i mét sè thÞ tr­êng träng ®iÓm, ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu vµ xö lý th«ng tin cho doanh nghiÖp mét c¸ch nhanh nhÊt. (§Çu T­, 20/11/02) Th¸ng 8/2002, mét ®oµn xóc tiÕn ®Çu t­-th­¬ng m¹i cña Hµ Néi do «ng NguyÔn ThÕ Quang, Phã Chñ tÞch UBND TP dÉn ®Çu ®· ®Õn Mü. Lµm viÖc víi doanh nghiÖp Mü t¹i nhiÒu thµnh phè lín (Los Angeles, New York, Washington…), doanh nghiÖp Hµ Néi ®· giíi thiÖu kh¶ n¨ng hîp t¸c kinh tÕ t¹i ViÖt Nam vµ t×m ®­îc nhiÒu c¬ héi lµm ¨n nhiÒu tiÒm n¨ng (3.4). Trong n¨m 2002, doanh nghiÖp ViÖt Nam kh¸ m¹nh d¹n chi cho xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ chi cho ho¹t ®éng kh¶o s¸t thÞ tr­êng n­íc ngoµi. C¸c ®oµn c¸n bé cña ChÝnh phñ vµ ®¹i diÖn doanh nghiÖp ®· tíi nhiÒu n­íc trong khu vùc nh­ Philippnes, Trung Quèc, NhËt B¶n, Hµn Quèc. Mét sè ®oµn cßn ®Õn tËn c¸c thÞ tr­êng xa nh­ T©y ¢u, Mü, ch©u Phi, Trung CËn §«ng, c¸c n­íc SGN. Bªn c¹nh viÖc gióp c¸c doanh nghiÖp trùc tiÕp giao dÞch, ®µm ph¸n víi c¸c ®èi t¸c, c¸c ®oµn c«ng t¸c liªn ngµnh cßn cã nhiÖm vô ph¸t hiÖn nh÷ng rµo c¶n ®èi víi xuÊt khÈu c¶u ViÖt Nam tõ phÝa c¸c quèc gia b¹n hµng, ®ång thêi chñ ®éng cïng phÝa ®èi t¸c th¸o gì. Khi vÒ n­íc, c¸n bé c¸c bé, ban, ngµnh ®Ò xuÊt víi ChÝnh phñ nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m ®¹t môc tiªu ®Èy m¹nh th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Thµnh tùu thu ®­îc tõ nh÷ng chuyÕn kh¶o s¸t nh­ vËy kh«ng ph¶i lµ nhá: phÝa ViÖt Nam ký hµng tr¨m hîp ®ång, b¶n tháa thuËn víi ®èi t¸c n­íc ngoµi, tæng trÞ gi¸ hµng tû USD. §Æc biÖt, nh÷ng thÞ tr­êng mµ tr­íc ®©y rÊt Ýt doanh nghiÖp ViÖt Nam “d¸m” vµo khai ph¸ nh­ ch©u Phi, Trung CËn §«ng th× nay ®· ®­îc “kÐo gÇn” h¬n nhiÒu nhê chuyÕn kh¶o s¸t håi th¸ng 10/2002 do Chñ tÞch n­íc TrÇn §øc L­¬ng dÉn ®Çu. Riªng HiÖp héi nhùa TP.HCM (VSPA) ®· ký mét sè tháa thuËn, hîp ®ång víi b¹n hµng c¸c n­íc Lib¨ng, Iran, Namibia, Angola… tæng trÞ gi¸ 16 triÖu USD. Theo «ng TrÇn Hoµng Quèc Trang, Chñ tÞch VSPA, sau khi th©m nhËp c¸c thÞ tr­êng nµy, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh nhùa trong n­íc sÏ t¨ng nhanh, ®¹t 300-400 triÖu USD/n¨m (3.4). Tuy nhiªn, cÇn ph¶i thÊy r»ng, phÇn lín c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt t¹i c¸c tØnh, thµnh nhá, ®Òu ch­a cã nhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra n¨m 2002 cña Dù ¸n VIE/98/021 (Dù ¸n hç trî xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn xuÊt khÈu do Trung t©m th­¬ng m¹i quèc tÕ ITC vµ Côc Xóc tiÕn th­¬ng m¹i thùc hiÖn), 90% sè doanh nghiÖp ®­îc ®iÒu tra kh«ng biÕt thÕ nµo lµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i, 90% gÆp khã kh¨n trong nghiªn cøu thÞ tr­êng xuÊt khÈu, kÓ c¶ viÖc lùa chän thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã, 86% doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong viÖc thu thËp, xö lý vµ sö dông th«ng tin th­¬ng m¹i, 82% gÆp khã kh¨n khi t×m hiÓu c¸c luËt lÖ, thñ tôc xuÊt nhËp khÈu t¹i mét sè n­íc b¹n hµng chÝnh, 76% cã trë ng¹i trong c«ng t¸c x©y dùng chiÕn l­îc ph©n phèi xuÊt khÈu, kÓ c¶ viÖc lùa chän vµ chØ ®Þnh ®¹i lý. Thªm n÷a, 64% sè doanh nghiÖp khã kh¨n trong ph¸t triÓn vµ c¶i tiÕn s¶n phÈm xuÊt khÈu, 60% trong tÝnh to¸n gi¸ thµnh vµ ®Þnh gi¸ xuÊt khÈu, 50% trong kü thuËt ®µm ph¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ, 39% trong bao gãi hµng hãa xuÊt khÈu… Dù ¸n VIE/08/021 chØ ra 4 nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng khã kh¨n trªn lµ: thiÕu nguån nh©n lùc, thiÕu th«ng tin, thiÕu kinh phÝ vµ thiÕu c¸c mèi quan hÖ cÇn thiÕt (2.6). PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay cßn mang t©m lý û l¹i, cho r»ng ChÝnh phñ ph¶i dÉn ®Çu trong c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, nhÊt lµ xóc tiÕn xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, nh­ Phã Thñ t­íng NguyÔn M¹nh CÇm ®· tr¶ lêi pháng vÊn b¸o giíi bªn lÒ kú häp Quèc héi th¸ng 3/2002, xóc tiÕn th­¬ng m¹i kh«ng ph¶i lµ viÖc riªng cña ChÝnh phñ. Phã Thñ t­íng nªu râ: "Tõng hiÖp héi, ®Þa ph­¬ng, doanh nghiÖp ph¶i chó träng xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Kh«ng ai hiÓu n¨ng lùc c¹nh tranh, kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ tr­êng cña mçi mÆt hµng b»ng chÝnh ng­êi s¶n xuÊt ra mÆt hµng ®ã". Tuy nhiªn, rÊt nhiÒu ®Þa ph­¬ng hiÖn ®ang gÆp khã kh¨n trong viÖc thµnh lËp trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Ph¸t biÓu t¹i Héi nghÞ trao ®æi kinh nghiÖm qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ th­¬ng m¹i do Bé Th­¬ng m¹i tæ chøc t¹i §µ N½ng (th¸ng 7/2002), nhiÒu c¸n bé c¸c tØnh, thµnh bµy tá sù b¨n kho¨n kh«ng biÕt bè trÝ trung t©m nµy thuéc së nµo (Së Th­¬ng m¹i hay Së KÕ ho¹ch - §Çu T­), quy ®Þnh h×nh thøc ho¹t ®éng ra sao, bè trÝ nh©n lùc nh­ thÕ nµo… §Æc biÖt, c¸c tØnh ch­a râ viÖc tr¶ l­¬ng c¸n bé xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ cÊp kinh phÝ cho trung t©m nµy. Riªng vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i th«ng qua th­¬ng m¹i ®iÖn tö, ®Õn nay rÊt Ýt doanh nghiÖp nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò. Theo sè liÖu ®­a ra t¹i Héi th¶o “Doanh nghiÖp trong chiÕn l­îc th­¬ng m¹i ®iÖn tö quèc gia”(th¸ng 10/2002) cho thÊy, hiÖn míi cã 2% tæng sè doanh nghiÖp trong c¶ n­íc cã website riªng, 8% b¾t ®Çu nghiªn cøu viÖc sö dông Internet, 90% vÉn ®ang ''®øng ngoµi cuéc''. Trong nh÷ng giao dÞch thö qua th­¬ng m¹i ®iÖn tö, 33,1% sè DN tham gia lµ DN võa vµ nhá, 54,9% ch­a thµnh c«ng, 58% gÆp khã kh¨n vÒ thiÕt bÞ, 37% thiÕu nguån nh©n lùc... Còng t¹i héi nghÞ nµy, nhiÒu ®¹i biÓu ®· bµy tá sù bøc xóc tr­íc vÊn ®Ò nguån nh©n lùc phôc vô ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®iÖn tö cña c¸c doanh nghiÖp, kh«ng chØ lµ mÆt kü thuËt (hiÓu biÕt c«ng nghÖ th«ng tin) mµ cßn vÒ ph­¬ng diÖn ng«n ng÷ (th«ng th¹o ngo¹i ng÷, ®Æc biÖt lµ tiÕng Anh). C«ng nghiÖp phÇn mÒm ViÖt Nam hiÖn t¨ng tr­ëng víi tèc ®é thÊp: 13%/n¨m (b»ng 1/2 tèc ®é cña giai ®o¹n 1996-2000) (3.4). T×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi nghiªm träng khiÕn nhiÒu ng­êi lo ng¹i: phÇn cøng ®ang chiÕm tû träng gÊp bèn lÇn tû träng phÇn mÒm vµ dÞch vô. Sè chuyªn viªn tham gia ngµnh c«ng nghiÖp phÇn mÒm hiÖn chØ kho¶ng 6.500 ng­êi. Mét sè m¹ng th«ng tin trong n­íc ®· ®¨ng t¶i rÊt nhiÒu th«ng tin cã gi¸ trÞ vÒ thÞ tr­êng ngoµi n­íc (thÝ dô:VASC Orient, Vnexpress, VDC…). Tuy nhiªn, do ph¶i lÊy thu bï chi nªn phÇn lín cã phÝ truy nhËp kh¸ cao. Víi møc phÝ nµy, kÕt hîp víi møc ®é phæ cËp rÊt thÊp cña Internet, nhiÒu doanh nghiÖp vµ bµ con n«ng d©n sÏ kh«ng thÓ tiÕp cËn ®­îc.Trong t×nh h×nh ®ã, viÖc ®Èy m¹nh xóc tiÕn th­¬ng m¹i b»ng con ®­êng th­¬ng m¹i ®iÖn tö thËt khã kh¨n. Míi ®©y, ngµy 10/10/2002, Bé VHTT ®· ký quyÕt ®Þnh sè 27/2002/Q§-BVHTT ban hµnh Quy chÕ qu¶n lý vµ cÊp phÐp cung cÊp th«ng tin, thiÕt lËp trang th«ng tin ®iÖn tö trªn Internet. Theo ®¸nh gi¸ cña giíi kinh doanh, quy chÕ trªn cã rÊt nhiÒu ®iÓm bÊt cËp. Riªng viÖc “b¾t” c¸c doanh nghiÖp, nÕu muèn ®­a mét ®o¹n qu¶ng c¸o rÊt nhá lªn Internet còng ph¶i tíi tËn Bé VH-TT xin phÐp, ®· h¹n chÕ rÊt nhiÒu kh¶ n¨ng xóc tiÕn th­¬ng m¹i b»ng con ®­êng ®iÖn tö. Nguån kinh phÝ cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë n­íc ta tr­íc nay ®­îc trÝch tõ kh¸ nhiÒu quü, chñ yÕu lµ ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù tiÕn bé trong nhËn thøc, c¸c doanh nghiÖp b¾t ®Çu cã quü riªng cho c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, tuy nhiªn ch­a ®¸ng kÓ. N¨m 2002, ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu quyÕt ®Þnh t¸o b¹o trong viÖc tµi trî cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Th¸ng 3/2002, C«ng v¨n sè 1321/VPCP-KTTH cña V¨n phßng ChÝnh phñ ®· c«ng bè viÖc hç trî 50% tiÒn vÐ m¸y bay khi tham gia 5 ®oµn c«ng t¸c cña Bé Th­¬ng m¹i ®i kh¶o s¸t c¸c thÞ tr­êng Mü, NhËt B¶n, Trung Quèc, Nga vµ ch©u Phi. Riªng ®oµn ®i ch©u Phi ®­îc hç trî 100%. Th¸ng 10/2002, Bé Tµi chÝnh ®· ra th«ng t­ x¸c lËp ng©n quü dµnh cho xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®­îc Ên ®Þnh b»ng 0.25% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n¨m (tr­íc ®©y tèi ®a lµ 2%). PhÇn lín c¸c ho¹t ®éng sÏ ®­îc hç trî 50% kinh phÝ, riªng nh÷ng ho¹t ®éng quan träng nh­ qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu quèc gia, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, th­¬ng m¹i ®iÖn tö… ®­îc hç trî 70%. Tuy nhiªn, theo ý kiÕn cña mét sè doanh nghiÖp, viÖc ph©n bæ kinh phÝ nh­ trªn cã chç ch­a hîp lý. Mét sè doanh nghiÖp Ýt gÆp khã kh¨n trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu, kh«ng “v­íng” nh÷ng trë ng¹i trong viÖc th©m nhËp thÞ tr­êng nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu cao th× ®­îc hç trî nhiÒu, trong khi nh÷ng doanh nghiÖp cÇn ®­îc gióp nhiÒu l¹i ®­îc h­ëng Ýt kinh phÝ. H¬n n÷a, nÕu r¶i ®Òu kinh phÝ hç trî cho hµng ngµn doanh nghiÖp th× sè tiÒn mçi doanh nghiÖp nhËn ®­îc kh«ng ®¸ng lµ bao, nÕu tËp trung cho nh÷ng ch­¬ng tr×nh träng ®iÓm quèc gia th× cã thÓ hiÖu qu¶ cao h¬n. Trong b¸o c¸o ®äc tr­íc Quèc héi t¹i kú häp thø hai, Quèc héi khãa XI ngµy 12/11 võa qua, Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh NguyÔn Sinh Hïng kh¼ng ®Þnh, ChÝnh phñ sÏ ®Çu t­ x©y dùng 3 trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi, ®ång thêi t¨ng møc hç trî cho c¸c doanh nghiÖp lµm c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµo n¨m 2003. Phã Thñ t­íng NguyÔn TÊn Dòng cho biÕt, sè c¸c doanh nghiÖp v­¬n lªn t×m thÞ tr­êng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®ang t¨ng lªn hµng th¸ng. Do ®ã, ChÝnh phñ sÏ ¸p dông thªm nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c nµy, nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp më réng s¶n xuÊt, kinh doanh, kh¾c phôc c¸c khã kh¨n vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt, vèn, øng dông c«ng nghÖ míi. §Æc biÖt, ChÝnh phñ sÏ t¨ng c­êng hç trî th«ng tin th­¬ng m¹i ®Ó c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc n¾m b¾t nhanh nh¹y h¬n nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng thÕ giíi, kÞp thêi ®iÒu chØnh s¶n xuÊt theo l­îng cÇu cña tõng thêi kú. Mét kho¶n ng©n s¸ch sÏ ®­îc trÝch ra ®Ó hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá nh»m t¹o nh÷ng s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh cao. Riªng ®èi víi xóc tiÕn th­¬ng m¹i b»ng con ®­êng th­¬ng m¹i ®iÖn tö, Bé Th­¬ng m¹i ®ang kiÕn nghÞ ChÝnh phñ cho phÐp hç trî toµn bé kinh phÝ truy cËp Internet cho tÊt c¶ c¸c Së Th­¬ng m¹i vµ cã kinh phÝ tháa ®¸ng gióp c¸c Së phæ biÕn th«ng tin ®Õn toµn bé céng ®ång doanh nghiÖp. H×nh thøc phæ biÕn sÏ lµ ph¸t hµnh b¶n tin ®Þnh kú hoÆc th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Theo mét sè chuyªn gia, chØ c¸ch nµy míi cã thÓ ®­a ®­îc th«ng tin chÝnh x¸c, cËp nhËt vµ ®óng nhu cÇu ®Õn hµng v¹n doanh nghiÖp, hµng triÖu hé n«ng d©n. Ch­¬ng 2 : Thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ xóc tiÕn xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng NhËt B¶n 2.1 Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt 2.1.1 TiÒm n¨ng cña ViÖt Nam §Êt n­íc ta cã diÖn tÝch 331.689 km2 tr¶i dµi tõ 23 0 22 ®Õn 8 0 30 vÜ ®é B¾c. Thuéc b¸n ®¶o Trung Ên, ViÖt Nam cã phÇn g¾n víi lôc ®Þa, cã phÇn “ ®Çm m×nh vµo ®¹i d­¬ng”. Lµ mét quèc gia nhá, nh­ng ViÖt Nam cã lîi thÕ kh¸ râ rÖt trong viÖc ph¸t triÓn ngµnh kinh tÕ n«ng nghiÖp nãi chung vµ ngµnh rau qu¶ nãi riªng. Chóng ta sÏ lÇn l­ît xem xÐt bèn thÕ m¹nh c¬ b¶n sau: §iÒu kiÖn tù nhiªn : Tr­íc hÕt, cã thÓ nãi n­íc ta vÞ trÝ ®Þa lý v« cïng thuËn lîi ®Ó t¹o lËp vµ më réng c¸c mèi quan hÖ nhiÒu mÆt víi thÕ giíi. N»m trªn vßng cung Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, ViÖt Nam nh­ ë chÝnh gi÷a “bao l¬n trung ®o¹n” nh×n ra ®­êng biÓn quèc tÕ ¢u - ¸, ¸ - ¢u; lµ cöa ngâ ra biÓn cña nh÷ng n­íc l¸ng giÒng trong lôc ®Þa (Trung Quèc, Lµo…). §©y còng lµ khu vùc ®ang diÔn ra nh÷ng dßng giao l­u kinh tÕ – x· héi hÕt søc s«i ®éng vµ ®Çy høa hÑn. ChÝnh vÞ trÝ nµy t¹o cho n­íc ta mét m«i tr­êng kinh tÕ linh ho¹t vµ gãp phÇn gi¶m ®¸ng kÓ chi phÝ vËn chuyÓn trªn c¸c tuyÕn giao th«ng quèc tÕ. ThËt vËy, tõ c¸c c¶ng biÓn vµ s«ng lín, tµu vËn t¶i ViÖt Nam chØ mÊt tõ 3 ®Õn 5 giê ®Ó hoµ nhËp vµo hÖ thèng ®­êng biÓn quèc tÕ. Theo c¸c cung ®­êng nµy, tµu bÌ ®Õn §«ng Nam ¸, Trung §«ng, Ch©u ¢u, Ch©u MÜ, ®Æc biÖt lµ §«ng B¾c ¸ (NhËt B¶n)….®Òu rÊt thuËn lîi. Thêi gian ®Ó tµu ®i tõ Sµi Gßn ®Õn Hång K«ng chØ hÕt 1 ngµy, ®Õn Singapo hÕt 2 ngµy, ®Õn Hµn Quèc 5 ngµy vµ ®Õn NhËt B¶n chØ 6 ngµy, v× vËy viÖc vËn chuyÓn rau qu¶ xuÊt khÈu ®¶m b¶o thêi h¹n sö dông lµ kh¸ dÔ dµng. VÞ trÝ ®Þa lý trªn cßn t¹o cho ViÖt Nam nh÷ng ®iÒu kiÖn khÝ hËu ®éc ®¸o ®Ó ph¸t triÓn ngµnh trång trät. Thuéc vµnh ®ai khÝ hËu nhiÖt ®íi, n­íc ta nhËn mét l­îng bøc x¹ mÆt trêi kh¸ lín (120 kcal/ cm2/ n¨m), nhiÖt ®é b×nh qu©n tíi trªn 200 C, l­îng m­a 2000mm/ n¨m, t¹i c¸c miÒn nói ®ãn giã cã n¬i m­a 3000mm/ n¨m, ®é Èm t­¬ng ®èi trªn 80%…..KhÝ hËu ViÖt Nam thay ®æi theo vÜ ®é, cao ®é vµ c¶ ®Þa h×nh, võa ®a d¹ng võa ®éc ®¸o mµ c¸c quèc gia cïng vÜ ®é kh«ng cã. N­íc ta cã nhiÒu vïng khÝ hËu rÊt kh¸c biÖt : MiÒn B¾c cã chÕ ®é giã mïa ®«ng b¾c, t­¬ng ph¶n nãng l¹nh râ rÖt gi÷a c¸c mïa trong n¨m; MiÒn Trung ®ãn giã mïa T©y Nam nhiÖt ®é cao vµ ®é Èm thÊp; MiÒn Nam cã khÝ hËu nhiÖt ®íi thuÇn tuý, nãng Èm, m­a nhiÒu. Sù ®a d¹ng trªn chÝnh lµ thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng vïng chuyªn canh ®Æc s¶n : rau qu¶ «n ®íi vµ ¸ nhiÖt ë MiÒn B¾c, s¶n phÈm nhiÖt ®íi ë MiÒn Nam… §Æc ®iÓm ®Þa h×nh n­íc ta còng kh¸ ®éc ®¸o. Víi 3/4 diÖn tÝch lµ ®åi nói, cao nguyªn, 7 khu vùc ®Þa h×nh (Trung du vµ miÒn nói phÝa b¾c, ®ång b»ng s«ng Hång, B¾c trung bé, Duyªn h¶i nam trung bé, T©y nguyªn, §«ng nam bé vµ §ång b»ng s«ng Cöu Long) lµ 7 chÕ ®é nhiÖt, Èm vµ 7 hÖ sinh th¸i kh¸c nhau. Do ®ã, ngay c¶ trong mét vïng khÝ hËu thuÇn nhiÖt ®íi (Nam Bé) vÉn cã nh÷ng tiÓu vïng khÝ hËu «n ®íi (§µ L¹t) khiÕn cho n«ng s¶n, thùc vËt cµng ph¸t triÓn phong phó. VÒ thæ nh­ìng, hai ®ång b»ng réng lín nhÊt lµ ®ång b»ng B¾c Bé (1,5 triÖu ha) vµ ®ång b»ng Nam Bé (6,2 triÖu ha) cung cÊp mét l­îng ®Êt phï sa khæng lå cho c¸c lo¹i c©y trång. Bªn c¹nh ®ã, t¹i ®ång b»ng miÒn Trung, ®ång b»ng Nam Trung Bé, c¸c vïng cao nguyªn, trung du….còng cã thÓ ph¸t triÓn nhiÒu c©y ¨n qu¶ vµ rau xanh cã gi¸ trÞ. Ngoµi khÝ hËu, ®Þa h×nh vµ thæ nh­ìng, hÖ thèng thuû v¨n cña ViÖt Nam còng rÊt thuËn lîi cho trång trät. Víi hµng lo¹t s«ng lín ph©n bè kh¾p B¾c-Trung-Nam ®i kÌm v« sè s«ng ngßi kªnh r¹ch, hÖ thèng nµy cung cÊp mét l­îng n­íc vµ phï sa hÕt søc dåi dµo (830 tØ m3 n­íc / n¨m). §iÒu kiÖn nguån nh©n lùc D©n sè ViÖt Nam tõ nhiÒu n¨m nay ph¸t triÓn víi mét tèc ®é kh¸ cao. Víi 80 triÖu d©n (con sè do Trung t©m Nghiªn cøu th«ng tin vµ T­ liÖu d©n sè cña ñy ban D©n sè Gia ®×nh vµ TrÎ em c«ng bè ngµy 10/10/2002) vµ dù b¸o cã thÓ æn ®Þnh vµo gi÷a thÕ kû 21 víi quy m« kho¶ng 113 triÖu ng­êi, 50% d©n sè n­íc ta ®ang ë ®é tuæi d­íi 20. Lùc l­îng lao ®éng rÊt ®«ng ®¶o, ®Æc biÖt nh÷ng ng­êi sèng b»ng nghÒ n«ng ®ang së h÷u mét vèn kinh nghiÖm phong phó vµ v« gi¸ ®­îc tÝch luü tõ bao ®êi nay vÒ trång trät, ch¨n nu«i. Ng­êi ViÖt Nam th«ng minh, ham häc hái, tiÕp thu kh¸ nhanh c¸c thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt, l¹i cÇn cï chÞu khã nªn cµng ngµy sÏ cµng tiÕn bé h¬n vÒ mäi mÆt nãi chung vµ vÒ nghÒ n«ng nãi riªng. §iÒu kiÖn chÝnh trÞ – x· héi Tõ gi÷a nh÷ng n¨m 80 ®Õn nay, cuéc c¸ch m¹ng vÒ nhËn thøc ®· vµ ®ang dÉn ®Õn nh÷ng biÕn ®æi to lín trong ®êi sèng kinh tÕ - x· héi n­íc ta. T¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam (12/1986), ®¹i héi më mµn cho c«ng cuéc ®æi míi vÜ ®¹i, c¸c nhµ l·nh ®¹o ®· kh¼ng ®Þnh, n«ng nghiÖp vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu lµ hai lÜnh vùc ®­îc ­u tiªn hµng ®Çu cña nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã ®Õn nay, Nhµ n­íc ®· ban hµnh hµng lo¹t chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n. §­îc ChÝnh phñ quan t©m s©u s¾c, ngµnh nµy ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn kú diÖu, kh¸c h¼n t×nh tr¹ng yÕu kÐm tr× trÖ tr­íc kia. ViÖt Nam ngµy nay ®· trë thµnh mét trong nh÷ng n­íc ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ hµng lo¹t mÆt hµng n«ng s¶n. Bªn c¹nh nh÷ng c©y trång chñ lùc nh­ lóa g¹o, cµ phª, ®iÒu, tiªu…, nh÷ng n¨m gÇn ®©y, rau vµ c©y ¨n qu¶ ®­îc Nhµ n­íc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Riªng trong n¨m 2002, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam ®Çu t­ kho¶ng 233,3 triÖu USD cho ph¸t triÓn n«ng l©m nghiÖp. Víi mÆt hµng rau qu¶, n¨m nay Bé huy ®éng kho¶ng 957 tû ®ång ®Ó x©y dùng 10 d©y chuyÒn chÕ biÕn rau qu¶, tæng c«ng suÊt 57.000 tÊn/n¨m. C¸c s¶n phÈm ®­îc chó träng lµ rau qu¶ ®ãng hép (30.000 tÊn), n­íc qu¶ ._. qu¶ vµo NhËt B¶n ph¶i chó träng h¬n ®Õn tiªu chuÈn an toµn thùc phÈm. Bªn c¹nh c¸c quy ®Þnh ph¸p lý, c¸c nhµ xuÊt khÈu cßn nªn quan t©m ®Õn gi¶i th­ëng G-Mark -HÖ thèng tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ thiÕt kÕ ®Ñp, do Bé C«ng th­¬ng NhËt B¶n khëi x­íng n¨m 1957. §©y lµ tiªu chuÈn c«ng nhËn nh÷ng s¶n phÈm ­u viÖt, chÊt l­îng cao, ®­îc thiÕt kÕ ®éc ®¸o, phï hîp víi ng­êi NhËt. Tõ n¨m 1998, hÖ thèng nµy chÝnh thøc mang tªn Gi¶i th­ëng MÉu thiÕt kÕ ®Ñp G-Mark do Tæ chøc Xóc tiÕn MÉu thiÕt kÕ c«ng nghiÖp NhËt B¶n (JIDPO) qu¶n lý. ¤ng Shinji Yajima, thµnh viªn Tæ chøc Xóc tiÕn kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp NhËt B¶n cho biÕt: mäi s¶n phÈm ®ang ®­îc b¸n t¹i NhËt hoÆc cã chiÕn l­îc b¸n cho NhËt ®Òu cã thÓ ®Ö ®¬n ®Ó xin nhËn gi¶i th­ëng G-Mark. Qu¸ tr×nh xÐt trao gi¶i gåm 2 giai ®o¹n: xem xÐt giÊy tê vµ xem xÐt s¶n phÈm thùc tÕ. Khi 2 giai ®o¹n nµy kÕt thóc, gi¶i th­ëng nµy sÏ ®­îc trao cho nhµ s¶n xuÊt ®ñ tiªu chuÈn, nhµ s¶n xuÊt sÏ g¾n biÓu t­îng G-Mark lªn s¶n phÈm cña m×nh. Theo Trung t©m ASEAN NhËt B¶n, G-Mark lµ biÓu t­îng cña nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, lµ “giÊy th«ng hµnh” rÊt hiÖu qu¶ ®Ó s¶n phÈm ®Õn víi kh¸ch hµng. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ coi G-Mark nh­ sù kiÓm tra h­íng ph¸t triÓn cña s¶n phÈm, ®ång thêi lµ sù hç trî cô thÓ ®èi víi ho¹t ®éng b¸n hµng cña c«ng ty. LÖ phÝ cho viÖc sö dông biÓu t­îng nµy lµ 100.000 yªn/n¨m. T¹i c¸c thµnh phè lín cña NhËt hiÖn cã hai xu h­íng mua s¾m míi mµ doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt nªn quan t©m: b¸n hµng qua b­u ®iÖn theo catalogue hµng mÉu vµ b¸n hµng qua Internet. Nh÷ng ph­¬ng thøc nµy ®­îc ­a chuéng do tiÕt kiÖm nhiÒu thêi gian cho nh÷ng c«ng chøc NhËt vèn hÕt søc bËn rén. Tuy nhiªn, hµng b¸n theo ph­¬ng thøc nµy cÇn liªn tôc thay ®æi mÉu m·, kiÓu d¸ng ®Ó hÊp dÉn kh¸ch hµng (®a phÇn lµ n÷). 2.4 C«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®­a mÆt hµng rau qu¶ vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n Thêi gian gÇn ®©y, kh«ng chØ c¸c c¬ quan ChÝnh phñ mµ c¶ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng rÊt quan t©m ®Õn c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu rau qu¶ vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n. ChuyÕn kh¶o s¸t gÇn ®©y nhÊt diÔn ra tõ ngµy 24/9 ®Õn ngµy 5/10 do Thø tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i Phan ThÕ RuÖ dÉn ®Çu ®· thu kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan. PhÝa NhËt ®· nhiÒu lÇn ®Ò nghÞ ViÖt Nam khoanh vïng s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm chÊt l­îng cao, trong ®ã cã rau qu¶. Hä s½n sµng gióp c¸c nhµ s¶n xuÊt ViÖt Nam trong kh©u gièng, ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt, h­íng dÉn c¸ch b¶o qu¶n còng nh­ bao tiªu s¶n phÈm… §Æc biÖt, mét biªn b¶n tháa thuËn vÒ hîp t¸c kiÓm dÞch ®éng – thùc vËt gi÷a hai n­íc ®· ®­îc ký gi÷a Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam vµ Bé N«ng L©m Ng­ nghiÖp NhËt B¶n. Theo b¶n tháa thuËn nµy, phÝa NhËt sÏ thµnh lËp mét tr¹m kiÓm dÞch ®éng – thùc vËt. TÊt c¶ nh÷ng hµng hãa ®· ®­îc tr¹m nµy chøng nhËn chÊt l­îng ®Òu cã thÓ yªn t©m vµo NhËt. Tr­íc ®ã, håi th¸ng 2/2002, mét ®oµn c«ng t¸c liªn ngµnh do Thø tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i Mai V¨n D©u dÉn ®Çu, víi sù tham gia cña ®¹i diÖn ChÝnh phñ,c¸c bé, c¸c doanh nghiÖp ®· kh¶o s¸t thÞ tr­êng NhËt B¶n.Trong chuyÕn ®i nµy, ®oµn ®· cã c¸c cuéc tiÕp xóc víi ®¹i diÖn 20 c«ng ty, tËp ®oµn NhËt B¶n ®Ó tháa thuËn vÒ viÖc ®­a hµng n«ng, thñy s¶n ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n. Lµm viÖc víi ®oµn, Bé tr­ëng N«ng-L©m-Ng­ nghiÖp NhËt B¶n cho biÕt, phÝa b¹n s½n sµng hç trî ViÖt Nam ®µo t¹o c¸n bé kiÓm dÞch vµ cung cÊp thiÕt bÞ kiÓm dÞch cho ViÖt Nam víi môc ®Ých n©ng cao chÊt l­îng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu. Bé tr­ëng kh¼ng ®Þnh, ViÖt Nam lµ quèc gia giµu tiÒm n¨ng vÒ c¸c mÆt hµng rau qu¶, thñy s¶n, g¹o. Theo «ng, nh÷ng mÆt hµng ®ã cã thÓ dÔ dµng vµo thÞ tr­êng NhËt nÕu n©ng cao chÊt l­îng h¬n mét chót. Còng trong th¸ng 2, mét ®oµn gåm 15 doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· tham gia héi chî th­¬ng m¹i Th¸i B×nh D­¬ng – Ehime 2002 t¹i tØnh Ehime (NhËt B¶n). C¸c th­¬ng nh©n ViÖt Nam ®· giíi thiÖu nh÷ng s¶n phÈm ®Æc tr­ng, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ViÖt Nam. NhiÒu b¹n hµng còng nh­ ng­êi tiªu dïng NhËt B¶n tá ra rÊt quan t©m ®Õn nh÷ng s¶n phÈm nµy. §©y thËt sù lµ c¬ héi tèt ®Ó ph¸t triÓn quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a hai bªn. C¸c chuyÕn kh¶o s¸t ®· gióp c¶ c¸c nhµ qu¶n lý vµ doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÓu râ h¬n vÒ thÞ tr­êng NhËt B¶n. Thø tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i Phan ThÕ RuÖ cho biÕt, rau qu¶ ViÖt Nam thõa søc c¹nh tranh ë NhËt, nh­ng hiÖn nay tû träng cßn thÊp so víi Trung Quèc, Philippines… ¤ng cho r»ng, ®Ó hµng ViÖt Nam vµo NhËt nhiÒu h¬n, c¸c doanh nghiÖp cÇn t¹o dùng vµ kiªn tr× cñng cè uy tÝn cña m×nh v× ng­êi NhËt kh¸ khã tÝnh. §ång thêi, viÖc kiÓm so¸t chÆt chÏ mäi kh©u, tõ gieo trång, thu ho¹ch, chÕ biÕn, ®Õn ®ãng gãi, xuÊt ®i… ph¶i ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn. VÒ phÝa NhËt B¶n, tæ chøc cã vai trß quan träng hµng ®Çu trong viÖc ®­a hµng ViÖt Nam ®Õn víi ng­êi tiªu dïng NhËt B¶n lµ Tæ chøc Xóc tiÕn Th­¬ng m¹i NhËt B¶n (Japan External Trade Organization - JETRO). TiÒn th©n cña JETRO lµ Tæ chøc Nghiªn cøu XuÊt khÈu NhËt B¶n, ra ®êi n¨m 1951. Trong hai n¨m tiÕp theo, hai tæ chøc th­¬ng m¹i kh¸c còng ®­îc ChÝnh phñ NhËt B¶n thµnh lËp lµ Héi ®ång Ngo¹i th­¬ng (n¨m 1952) vµ Héi ®ång hßa gi¶i th­¬ng m¹i NhËt B¶n. §Õn n¨m 1954, ba tæ chøc trªn ®­îc hîp nhÊt víi Tæ chøc kh«i phôc Ngo¹i th­¬ng NhËt B¶n råi trë thµnh Tæ chøc Xóc tiÕn th­¬ng m¹i NhËt B¶n vµo n¨m 1958. §Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn quan hÖ giao l­u kinh tÕ ngµy cµng m¹nh mÏ gi÷a hai quèc gia ViÖt – NhËt, JETRO ®· më hai v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i Hµ Néi (th¸ng 10/1993) vµ t¹i TP Hå ChÝ Minh (th¸ng 10/2000). Ho¹t ®éng cña JETRO ë ViÖt Nam tËp trung vµo ba m¶ng: Xóc tiÕn xuÊt khÈu hµng ViÖt Nam sang NhËt B¶n Hç trî ®Çu t­ trùc tiÕp cña NhËt B¶n vµo ViÖt Nam Hç trî ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña ViÖt Nam Nh÷ng mÆt hµng ®­îc JETRO quan t©m ë ViÖt Nam lµ rau qu¶, thñ c«ng mü nghÖ, may mÆc, hµng trang trÝ néi thÊt… Nh÷ng n¨m qua JETRO ®· gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng NhËt B¶n, giíi thiÖu hµng ViÖt Nam cho ng­êi tiªu dïng NhËt B¶n trªn trang web cña JETRO (®Þa chØ: www.jetro.go.vn). T¹i v¨n phßng ®¹i diÖn cña JETRO lu«n cã nhiÒu Ên phÈm vÒ th­¬ng m¹i, ®Çu t­, cung cÊp nhiÒu th«ng tin bæ Ých cho c¸c nhµ qu¶n lý vµ doanh nghiÖp. JETRO ®· tæ chøc 3 héi chî xóc tiÕn xuÊt khÈu t¹i ViÖt Nam, mêi 2 ®oµn doanh nghiÖp NhËt B¶n sang xem hµng trùc tiÕp vµ ®µm ph¸n k‎ý hîp ®ång víi phÝa ViÖt Nam. Tæ chøc nµy cßn th­êng xuyªn ®µo t¹o kü n¨ng xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ gióp doanh nghiÖp ViÖt Nam lµm quen víi ph­¬ng thøc kinh doanh qua m¹ng. JETRO ®· tõng hç trî c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam sang NhËt tham gia Héi chî vÒ hµng thùc phÈm (FOODEX) vµ nhiÒu héi chî, triÓn l·m chuyªn ngµnh kh¸c (TriÓn l·m quµ tÆng-Gift Show, TriÓn l·m ®å dïng gia ®×nh-International Houseware Show, Héi chî néi thÊt-Furniture Fair)… … Ch­¬ng III : Gi¶i ph¸p t¨ng c­êng c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i nh»m ®­a mÆt hµng rau qu¶ vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n. 3.1 C¸c gi¶i ph¸p c¶i thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i Nh­ ®· ®Ò cËp ë ch­¬ng I, khung ph¸p lý cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam ch­a thËt hoµn thiÖn. Bé luËt liªn quan nhiÒu nhÊt ®Õn ho¹t ®éng nµy lµ LuËt Th­¬ng m¹i 1997 míi chØ cã ván vÑn mét ®Þnh nghÜa vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i. C¸c chÝnh s¸ch vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i nh­ hç trî tµi chÝnh, b¶o hiÓm ngµnh hµng, lËp trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi… míi ®­îc quy ®Þnh r¶i r¸c t¹i c¸c v¨n b¶n do nhiÒu bé, ngµnh ban hµnh. ChÝnh phñ rÊt cÇn bæ sung sù thiÕu hôt trªn b»ng ph¸p lÖnh, hoÆc tèi thiÓu còng lµ nghÞ ®Þnh vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i, trong ®ã nªu râ c¸c lo¹i h×nh ®­îc coi lµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i, c¸c c¬ quan qu¶n lý ho¹t ®éng nµy, kinh phÝ hµng n¨m cho xóc tiÕn th­¬ng m¹i, nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®Æt t¹i ViÖt Nam còng nh­ ë n­íc ngoµi… ChÝnh phñ còng cÇn nªu râ nhiÖm vô cña ®¹i diÖn bé, ban, ngµnh t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng trong viÖc hç trî ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña c¸c doanh nghiÖp, nhiÖm vô cung cÊp th«ng tin cña ®¹i diÖn th­¬ng m¹i ViÖt Nam ë n­íc ngoµi cho doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc… §èi víi xóc tiÕn th­¬ng m¹i b»ng con ®­êng th­¬ng m¹i ®iÖn tö, hiÖn khung ph¸p lý đang lµ mét vÊn ®Ò næi cém. §¸ng lÏ Ph¸p lÖnh Th­¬ng m¹i ®iÖn tö ph¶i ®­îc Bé Th­¬ng m¹i tr×nh ChÝnh phñ vµo th¸ng 11/2002, sau ®ã ChÝnh phñ sÏ xem xÐt phª duyÖt vµo ®Çu n¨m 2003. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh nµy hiÖn ®ang chËm so víi kÕ ho¹ch. ChÝnh phñ cÇn chØ ®¹o Bé Th­¬ng m¹i nhanh chãng hoµn thµnh v¨n b¶n trªn. Bé Th­¬ng m¹i nªn mêi c¸c c¸n bé cña Tæng côc B­u §iÖn, Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ, Bé T­ ph¸p, Ban C¬ yÕu ChÝnh phñ, Ng©n hµng Nhµ n­íc, Ng©n hµng C«ng th­¬ng, V¨n phßng Quèc héi, V¨n phßng ChÝnh phñ, vµ mét sè bé ngµnh cã liªn quan kh¸c tham gia Ban so¹n th¶o ph¸p lÖnh nµy. 3.2 Gi¶i ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña rau qu¶ xuÊt khÈu 3.2.1 Ph¸t triÓn ngµnh rau qu¶ mét c¸ch hîp lý víi chÝnh s¸ch ®Çu t­ thÝch ®¸ng Theo chiÕn l­îc xuÊt, nhËp khÈu thêi kú 2001-2010, kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ dù kiÕn ®Õn n¨m 2010 ®¹t 1,85 tû USD, trong ®ã phÊn ®Êu ®Ó xuÊt khÈu rau qu¶ t­¬i vµ ­íp l¹nh ®¹t 180-300 triÖu USD (chiÕm 10-15%), rau qu¶ chÕ biÕn phÊn ®Êu ®¹t 1-1,1 tû USD (chiÕm 50-60%). ChiÕn l­îc nµy ph¶i ®­îc triÓn khai ®ång bé tõ c¸c Bé liªn quan ®Õn ng­êi n«ng d©n trªn ®ång ruéng víi tõng mÆt hµng rau qu¶ trªn 4 vÊn ®Ò lín : tæ chøc s¶n xuÊt, thÞ tr­êng tiªu thô vµ c¬ chÕ chÝnh s¸ch. Riªng kh©u tæ chøc s¶n xuÊt ph¶i ®ång bé 4 kh©u : trång, thu ho¹ch, chÕ biÕn, tiÕp thÞ. X©y dùng m« h×nh s¶n xuÊt vµ l­u th«ng rau qu¶ hµng hãa phï hîp víi yªu cÇu thùc tiÔn §Ó tiÕn dÇn ®Õn viÖc xuÊt khÈu rau qu¶ víi khèi l­îng lín, Nhµ n­íc nªn tæ chøc s¶n xuÊt l¹i theo h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i, quy ho¹ch vïng phôc vô xuÊt khÈu. C¸c Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n cÇn vËn ®éng n«ng d©n gieo trång theo ®¬n ®Æt hµng hoÆc hîp ®ång cña c¸c c«ng ty xuÊt khÈu, c¸c nhµ thu gom. C¸ch lµm ®ã sÏ t¹o cÇu nèi gi÷a nhµ xuÊt khÈu víi ng­êi s¶n xuÊt rau qu¶, kÕt hîp x©y dùng c¸c mèi quan hÖ, c¸c kªnh l­u th«ng tõ s¶n xuÊt ®Õn xuÊt khÈu. Nhµ n­íc cÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt ®Ó c¸c chñ trang tr¹i s¶n xuÊt kinh doanh rau, qu¶ ®­îc thµnh lËp c¸c hîp t¸c x· cæ phÇn trªn tinh thÇn hoµn toµn tù nguyÖn, cã thÓ kinh doanh ®a ngµnh, võa cung øng vËt t­, m¸y mãc, nguyªn - nhiªn liÖu..., võa tiªu thô s¶n phÈm, tiÕp thÞ vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Nhµ n­íc hç trî c¸c hîp t¸c x· rau, qu¶ vµ vèn tÝn dông, gièng míi, c«ng nghÖ sinh häc, ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý trang tr¹i vµ kü thuËt canh t¸c cho ng­êi lao ®éng... N©ng cao chÊt l­îng rau qu¶ hµng hãa ThÞ tr­êng thÕ giíi ngµy nay tiªu thô c¸c chñng lo¹i hµng rau qu¶ víi ®ßi hái cao vÒ chÊt l­îng theo h­íng rau qu¶ s¹ch, b¶o ®¶m vÖ sinh thùc phÈm. Do ®ã, ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu, ChÝnh phñ cÇn cã hÖ thèng chÝnh s¸ch ®ång bé, bªn c¹nh vÊn ®Ò thÞ tr­êng xuÊt khÈu kh«ng thÓ kh«ng chó träng vÊn ®Ò gièng c©y trång. Bªn c¹nh viÖc nghiªn cøu tuyÓn chän vµ lai t¹o c¸c gièng tèt ë trong n­íc, Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch qu¶n lý chÆt chÏ viÖc nhËp khÈu c©y gièng, tr¸nh viÖc nhËp gièng c©y cã ¶nh h­ëng xÊu cho s¶n xuÊt trong n­íc. §Ó cã thÓ t×m vµ më réng thÞ tr­êng tr¸i c©y ViÖt Nam, Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng ®Þnh h­íng s¸t thùc cho ng­êi s¶n xuÊt vÒ gièng, chñng lo¹i, cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ nhu cÇu ë c¸c thÞ tr­êng chñ yÕu ®Ó nhµ s¶n xuÊt v¹ch ra chiÕn l­îc thÞ tr­êng vµ s¶n phÈm phï hîp. Gi÷a c¸c doanh nghiÖp kinh doanh rau qu¶ vµ ng­êi s¶n xuÊt cÇn cã sù liªn kÕt chÆt chÏ trong s¶n xuÊt, thu ho¹ch, b¶o qu¶n ®Ó t¨ng chÊt l­îng tr¸i c©y. T¹i c¸c vïng s¶n xuÊt, n«ng d©n cÇn ®­îc h­íng dÉn ®Ó ®Çu t­ c¶i t¹o v­ên t¹p; canh t¸c theo c¸c vïng chuyªn canh tËp trung, phï hîp víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®Êt ®ai, ph¸t triÓn c¸c c©y ®Æc s¶n cã lîi thÕ. C¸c nhµ s¶n xuÊt còng cÇn ®Çu t­ cho c«ng nghÖ sau thu ho¹ch nh­: ph¸t triÓn c¸c m¸y b¶o qu¶n, chÕ biÕn qu¶ t­¬i g¾n víi vïng nguyªn liÖu, ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn nh­ bét qu¶, n­íc qu¶ c« ®Æc qu¶ sÊy kh« ng©m ®­êng, møt... C«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc cÇn ®­îc chó träng, ®Æc biÖt lµ trong viÖc chän gièng, nh©n gièng, øng dông thiÕt bÞ kü thuËt, chuyÓn giao c«ng nghÖ trong trång trät ... Nhµ n­íc cã thÓ xem xÐt ®Ó ®­a ra quy ®Þnh, theo ®ã c¸c c«ng ty s¶n xuÊt gièng ph¶i trÝch mét sè phÇn tr¨m lîi nhuËn cho t¸c gi¶. C¸ch lµm nµy ®· vµ ®ang ®­îc nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ¸p dông, cho kÕt qu¶ kh¶ quan, bëi khuyÕn khÝch ®­îc ®«ng ®¶o c¸c nhµ khoa häc tham gia s¸ng t¹o gièng míi. ChÝnh phñ còng cÇn t¨ng c­êng kiÓm so¸t chÊt l­îng h¹t gièng vµ n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt h¹t gièng, nh»m b¶o ®¶m gièng kh«ng bÞ tho¸i hãa. §Çu t­ thÝch ®¸ng x©y dùng hÖ thèng chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n rau qu¶ Ho¹t ®éng nµy ph¶i ®­îc tiÕn hµnh dùa trªn mét hÖ thèng chÝnh s¸ch hîp lý, ®ång bé, khuyÕn khÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ tËn dông ®­îc c¸c nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc. C¸c nhµ qu¶n lÝ nªn thu hót vèn ®Çu t­ trong n­íc, ®ång thêi chó träng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, chñ yÕu trong lÜnh vùc chÕ biÕn rau qu¶ xuÊt khÈu, v× ®©y lµ mòi nhän quan träng ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu trong thêi gian tíi. C¸c c«ng ty n­íc ngoµi cã ­u ®iÓm vÒ vèn vÒ kü thuËt, l¹i cã s½n thÞ tr­êng tiªu thô vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr­êng. Mét sè c«ng ty liªn doanh hoÆc 100% vèn n­íc ngoµi vÒ chÕ biÕn rau qu¶ xuÊt khÈu t¹i L©m §ång, §ång Nai, KCX T©n ThuËn, TP Hå ChÝ Minh ... ®· ®i vµo ho¹t ®éng. C¸c c¬ së nµy ®Òu cã thÓ ph¸t triÓn tèt, nh­ng quy m« cßn nhá, kim ng¹ch xuÊt khÈu chØ kho¶ng 1,5-2 triÖu USD mçi n¨m. §Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc nµy cÇn ®a d¹ng, song nªn chó träng mét sè lo¹i rau qu¶ quan träng, cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu víi khèi l­îng lín. §èi víi thÞ tr­êng trong n­íc, c¸c nhµ s¶n xuÊt cÇn tËp trung n©ng cao chÊt l­îng, s¶n l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nhµ n­íc nªn ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó khu vùc t­ nh©n tham gia l­u th«ng, ph©n phèi, xuÊt khÈu, t¹o h­íng ®i míi cho n«ng d©n c¸c vïng chuyªn canh rau qu¶, ®ång thêi t¨ng c­êng c«ng t¸c khuyÕn n«ng, ph¸t triÓn dÞch vô vÒ gièng, khoa häc kü thuËt, ch¨m sãc phßng trõ s©u bÖnh, b¶o vÖ sinh m«i tr­êng s¶n phÈm ... CÇn nhËp khÈu c¸c c«ng nghÖ, thiÕt bÞ míi nh­ chÕ biÕn rau qu¶ b»ng ph­¬ng ph¸p ®«ng l¹nh, sÊy kh« thÈm thÊu, ®ãng gãi ch©n kh«ng… Cã nh­ vËy, ngµnh c«ng nghiÖp xanh míi cã thÓ hoµ chung vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, n©ng tû träng gi¸ trÞ ngµnh trång trät nãi chung vµ ngµnh trång trät rau qu¶ nãi riªng trong c¬ cÊu nÒn kinh tÕ. 3.2.2 §æi míi chÝnh s¸ch tµi chÝnh tÝn dông, hç trî cho ph¸t triÓn rau qu¶ Tr­íc hÕt, Bé Tµi chÝnh cã thÓ xem xÐt c¸c lo¹i thuÕ ¸p dông cho ngµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶. §Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu rau, qu¶ ®Ò nghÞ Nhµ n­íc ¸p dông møc thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi ngµnh rau, qu¶ ë møc 0%. LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc quy ®Þnh ®èi víi dù ¸n khuyÕn khÝch ®Çu t­ (trong ®ã cã dù ¸n s¶n xuÊt, chÕ biÕn rau, qu¶) ®­îc miÔn thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp 2 n¨m ®Çu vµ ®­îc gi¶m 50% tèi ®a trong 4 n¨m tiÕp theo, th× nªn vËn dông cho ngµnh rau, qu¶ ë møc tèi ®a lµ 4 n¨m. §Çu t­ vµo lÜnh vùc nµy cÇn kh«ng Ýt thêi gian vµ chÞu nhiÒu rñi ro, do ®ã, sù hç trî trªn sÏ gióp c¸c nhµ s¶n xuÊt v­ît qua nh÷ng khã kh¨n ban ®Çu. MÆt kh¸c, c¸c hiÖp héi, c¸c së th­¬ng m¹i vµ nh÷ng c¬ quan cã liªn quan cÇn ChÝnh phñ lËp c¸c Quü b¶o hiÓm c©y trång ®Ó hç trî cho ng­êi s¶n xuÊt trong tr­êng hîp rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng nh­: s©u bÖnh g©y thiÖt h¹i mïa mµng, thiªn tai... Sù hç trî nµy sÏ rÊt cã ý nghÜa ®èi víi ng­êi n«ng d©n, bëi tr­íc nay hä vÉn chÞu thua thiÖt rÊt nhiÒu v× thiªn tai. Nguån vèn cho quü cã thÓ trÝch tõ lîi nhuËn cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh mÆt hµng nµy, tõ kinh phÝ cña c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, hoÆc tõ ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng vµ kªu gäi chÝnh ng­êi n«ng d©n tham gia… VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông, Bé Tµi chÝnh vµ c¸c ng©n hµng, quü cho vay… nªn ®Ò nghÞ Thñ t­íng ChÝnh phñ cho ngµnh rau, qu¶ ®­îc vay ­u ®·i tõ nguån vèn cña Quü hç trî ph¸t triÓn, b¶o ®¶m ®ñ vèn cho c¸c dù ¸n vµ kÐo dµi thêi gian thanh to¸n vèn vay tuú ®Æc ®iÓm cña tõng dù ¸n. Th«ng th­êng, trong thêi gian ®Çu tham gia s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c dù ¸n xuÊt khÈu rau, qu¶ ch­a ph¸t huy hiÖu qu¶ ngay, nhÊt lµ ®èi víi c¸c lo¹i c©y dµi ngµy. H¬n n÷a, sau khi c¾t gi¶m thuÕ theo danh môc CEPT (1/1/2003), rau qu¶ trong n­íc sÏ bÞ c¹nh tranh gay g¾t bëi hµng nhËp khÈu tõ ASEAN. NÕu kh«ng cã chÝnh s¸ch ­u ®·i tµi chÝnh, cã thÓ nhiÒu lo¹i rau qu¶ ViÖt Nam sÏ yÕu thÕ ngay trªn “s©n nhµ”, nhÊt lµ tr­íc nh÷ng ®èi thñ nh­ Th¸i Lan, Indonesia… §èi víi c¸c vïng s¶n xuÊt rau, qu¶ tËp trung víi khèi l­îng lín, ký hîp ®ång th­êng xuyªn cung øng rau, qu¶ xuÊt khÈu víi c¸c doanh nghiÖp, Nhµ n­íc còng nªn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p hç trî ®Æc biÖt nh­: ­u tiªn x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, ­u tiªn x©y dùng c¸c Trung t©m th­¬ng m¹i, c¸c chî rau, qu¶, cho vay ­u ®·i tõ nguån vèn cña Quü hç trî ph¸t triÓn... 3.3 Gi¶i ph¸p t¨ng c­êng hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®­a rau qu¶ ViÖt Nam vµo NhËt B¶n 3.3.1 N©ng cao nhËn thøc vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i Tr­íc hÕt, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn cã nhËn thøc s©u s¾c h¬n vÒ vai trß cña c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Tr¸ch nhiÖm nµy tr­íc hÕt thuéc vÒ c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cã liªn quan nh­ Côc Xóc tiÕn th­¬ng m¹i, c¸c së th­¬ng m¹i, c¸c viÖn, tr­êng ®¹i häc chuyªn ngµnh… Nh÷ng c¬ quan nµy cã tr¸ch nhiÖm th­êng xuyªn n©ng cao nhËn thøc vµ kiÕn thøc cho c¸c doanh nghiÖp th«ng qua c¸c héi th¶o, khãa häc, buæi thuyÕt tr×nh víi néi dung s¸t thùc tiÔn. Nh÷ng ho¹t ®éng nµy cÇn ®­îc tæ chøc mét c¸ch ®ång bé, tr¸nh trïng l¾p néi dung, tr¸nh t×nh tr¹ng “võa thõa võa thiÕu”, giÉm ch©n lªn nhau, l·ng phÝ tiÒn b¹c vµ thêi gian cña c¶ Nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng phæ biÕn kiÕn thøc ph¶i ®­îc phæ cËp ®Õn ®«ng ®¶o céng ®ång doanh nghiÖp, chÊm døt c¶nh “n­íc ch¶y chç tròng” nh­ hiÖn nay, nghÜa lµ doanh nghiÖp ë c¸c tØnh – thµnh lín th× dÔ tiÕp xóc víi “trung ­¬ng”, cßn nh÷ng n¬i vïng s©u vïng xa l¹i th­êng xuyªn chÞu thiÕu thèn. KiÕn thøc vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i cÇn ®­îc ®­a vµo gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y cña c¸c tr­êng khèi th­¬ng m¹i nh­ mét m«n häc chuyªn ngµnh, víi môc ®Ých trang bÞ kiÕn thøc c¬ b¶n cho c¸c doanh nh©n vµ c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ t­¬ng lai. 3.3.2 X©y dùng chiÕn l­îc xóc tiÕn th­¬ng m¹i hîp lý Mçi tØnh, thµnh, mçi doanh nghiÖp cÇn sím x©y dùng mét chiÕn l­îc xóc tiÕn th­¬ng m¹i riªng cho m×nh, kh«ng nªn tr«ng chê vµo chiÕn l­îc cña ChÝnh phñ råi lµm theo mét c¸ch thô ®éng. ChiÕn l­îc ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn tµi chÝnh, nh©n lùc riªng cña doanh nghiÖp, tïy nhu cÇu trong tõng thêi kú mµ chän h×nh thøc xóc tiÕn phï hîp. Mçi doanh nghiÖp nªn cã bé phËn phô tr¸ch xóc tiÕn th­¬ng m¹i riªng, ho¹t ®éng ®éc lËp hoÆc thuéc phßng marketing. Ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ph¶i ®­îc quy ®Þnh b»ng mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trong doanh thu/lîi nhuËn hµng n¨m. ChiÕn l­îc xóc tiÕn th­¬ng m¹i ph¶i ®­îc nghiªn cøu cho mét thêi gian dµi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, xuÊt khÈu mÆt hµng rau qu¶, c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn chó träng c«ng t¸c dù b¸o xu h­íng tiªu dïng s¶n phÈm mµ hä cung cÊp, bëi gi¸ n«ng s¶n rÊt phô thuéc vµo yÕu tè nµy. Nh÷ng mÆt hµng tr­íc ®©y lµ ®¾t gi¸, nh­ng khi kh«ng cßn phï hîp víi thÞ hiÕu th× kh«ng nªn ®Çu t­ qu¸ nhiÒu cho viÖc qu¶ng b¸, tiÕp thÞ n÷a. Ng­îc l¹i, ®èi víi nh÷ng rau qu¶ ®Æc s¶n, ®ang hoÆc sÏ ®­îc ­a chuéng t¹i mét thÞ tr­êng nµo ®ã th× cÇn ®­îc giíi thiÖu mét c¸ch tÝch cùc ®Õn ng­êi tiªu dïng. 3.3.3 §Èy m¹nh c«ng t¸c th«ng tin th­¬ng m¹i C¸c c¬ quan cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi nguån th«ng tin th­êng xuyªn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®­a th«ng tin ®Õn víi nh÷ng ng­êi cã nhu cÇu: kÓ c¶ nhµ s¶n xuÊt, ng­êi kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, nhµ ®Çu t­ lÉn ng­êi tiªu dïng. C¸c bé, ban, ngµnh (nhÊt lµ Bé Th­¬ng m¹i, Bé C«ng nghiÖp, Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, Tæng Côc Du lÞch…) nÕu ®· cã trang web riªng ph¶i dµnh vÞ trÝ thÝch ®¸ng cho th«ng tin thÞ tr­êng trªn trang chñ cña m×nh. NÕu cã thÓ th× cho ®¨ng nh÷ng bµi viÕt, bµi nhËn ®Þnh cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ mang tÝnh tæng hîp vµ chuyªn s©u, gãp phÇn ®Þnh h­íng cho s¶n xuÊt vµ kinh doanh. HiÖn nay nhiÒu c¬ quan ®· cã trang web nh­ng ®é cËp nhËt rÊt kÐm. ThËt ®¸ng buån lµ trªn website cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu T­, Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam…, th«ng tin míi nhÊt lµ tõ th¸ng …2/2002, thËm chÝ tõ th¸ng 6/2001. NhiÒu bé ®Õn nay cßn ch­a cã c¶ website, thËm chÝ nhiÒu chuyªn viªn cña bé cßn hÕt søc “mï mê” vÒ Internet vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö. §iÒu ®ã chøng tá ngay c¶ c¸c c¬ quan ChÝnh phñ còng kh«ng coi träng l¾m vÊn ®Ò nµy, vËy th× viÖc doanh nghiÖp ®«i khi xem th­êng còng kh«ng cã g× ®¸ng ng¹c nhiªn. T×nh tr¹ng nµy ph¶i ®­îc chÊm døt. ChÝnh phñ tr­íc hÕt ph¶i n©ng cao nhËn thøc cho chÝnh nh©n viªn c¸c bé, ban thuéc ChÝnh phñ, sau ®ã cÇn ®Çu t­ cho c¬ së vËt chÊt ®Ó cã thÓ cung cÊp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt. MÆt kh¸c, khi ®· x©y dùng ph­¬ng tiÖn cung cÊp th«ng tin (thÝ dô: website), c¬ quan qu¶n lý kh«ng chØ cã tr¸ch nhiÖm duy tr× mµ cßn ph¶i lu«n ®æi míi ho¹t ®éng cña ph­¬ng tiÖn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu kh«ng ngõng t¨ng. 3.3.4 Xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®iÖn tö ''Trong chiÕn l­îc cña mçi doanh nghiÖp ph¶i cã môc tiªu riªng, lé tr×nh riªng ®Ó ph¸t triÓn th­¬ng m¹i ®iÖn tö, phï hîp víi nhu cÇu cña m×nh''. §ã lµ khuyÕn c¸o cña «ng Bïi S¬n Dòng, Phã Côc tr­ëng Côc Xóc tiÕn th­¬ng m¹i trong Héi th¶o ''Doanh nghiÖp trong chiÕn l­îc th­¬ng m¹i ®iÖn tö quèc gia'' khai m¹c s¸ng nay (28/10) t¹i Hµ Néi. Thùc vËy, doanh nghiÖp kh«ng nªn “nhµo” vµo lµm trang web nÕu ch­a x¸c ®Þnh ®­îc môc tiªu cô thÓ, ch­a thÊy râ nh÷ng lîi Ých mµ trang web ®ã sÏ mang l¹i cho m×nh. §Ó tr¸nh tiªu tèn qu¸ nhiÒu chi phÝ, doanh nghiÖp cÇn lËp chiÕn l­îc th­¬ng m¹i ®iÖn tö víi lé tr×nh cô thÓ, ®ång thêi liªn tôc theo dâi nh÷ng kÕt qu¶ cña lé tr×nh ®ã. Trªn trang web cÇn giíi thiÖu râ rµng s¶n phÈm, dÞch vô cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt, víi mÆt hµng rau qu¶, website cÇn nªu râ s¶n phÈm thuéc gièng nµo, c«ng nghÖ gieo trång, b¶o qu¶n, chÕ biÕn ra sao… NÕu s¶n phÈm ®· ®­îc chøng nhËn chÊt l­îng bëi c¬ quan cña ViÖt Nam hay NhËt B¶n, hoÆc ®o¹t nh÷ng gi¶i th­ëng nh­ G-Mark… th× cµng cÇn ®­îc giíi thiÖu kü. Khi cÇn t­ vÊn vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i b»ng con ®­êng ®iÖn tö, doanh nghiÖp kh«ng nªn ngÇn ng¹i ®Õn Côc Xóc tiÕn th­¬ng m¹i hoÆc c¸c trung t©m c«ng nghÖ th«ng tin, trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®Þa ph­¬ng. MÆt kh¸c, theo «ng TrÇn Quèc Kh¸nh, Phã Vô tr­ëng Vô XuÊt nhËp khÈu (Bé Th­¬ng m¹i), mçi doanh nghiÖp cÇn cã Ýt nhÊt mét chuyªn viªn vÒ th­¬ng m¹i ®iÖn tö (tèt nhÊt lµ thuª chuyªn gia tõ c¸c C«ng ty chuyªn vÒ th­¬ng m¹i ®iÖn tö nÕu kh«ng thÓ tù ®µo t¹o). Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp kh«ng thÓ thiÕu c¸n bé marketing lµm c«ng t¸c tuyªn truyÒn cho ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®iÖn tö cña m×nh. Bé phËn marketing ®ã cã nhiÖm vô tr­íc tiªn lµ ®Þnh vÞ kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp, chñ yÕu t¹i thÞ tr­êng n­íc ngoµi (trong ®ã cã NhËt B¶n), bëi ®èi víi ng­êi tiªu dïng ViÖt Nam, th­¬ng m¹i hiÖn cßn rÊt l¹ lÉm. Thªm n÷a, ®Ó chÊm døt t×nh tr¹ng c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®­îc tæ chøc rêi r¹c, thiÕu sù liªn kÕt nªn ch­a ®em l¹i hiÖu qu¶ m¹nh mÏnh­ thêi gian qua, ChÝnh phñ cÇn thµnh lËp mét c¬ quan ®øng ra nhËn tr¸ch nhiÖm phèi hîp c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®iÖn tö. Tæ chøc ®ã sÏ lµ cÇu nèi gi÷a c¸c Doanh nghiÖp ViÖt Nam víi ChÝnh phñ, víi c¸c tæ chøc quèc tÕ ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ tiÕp nhËn vµ sö dông mét c¸ch hiÖu qu¶ h¬n nh÷ng ho¹t ®éng hç trî ph¸t triÓn th­¬ng m¹i ®iÖn tö. Cuèi cïng, ChÝnh phñ cÇn cã chiÕn l­îc n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng c«ng nghÖ th«ng tin ë ViÖt Nam ®Ó phôc vô tèt h¬n cho xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®iÖn tö. HiÖn nhiÒu doanh nghiÖp ®ang cè g¾ng nhËp nh÷ng c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i ®Ó phôc vô ®êi sèng vµ kinh doanh trong n­íc, nh­ng l¹i “v­íng” c¬ së h¹ tÇng qu¸ thÊp trong n­íc. Do vËy, kh¾c phôc sù yÕu kÐm nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi rÊt lín cho sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n­íc ta nãi chung vµ cña xuÊt khÈu nãi riªng. VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp, khi cÇn sö dông th«ng tin, ph¶i chñ ®éng t×m nguån cung cÊp ®¸ng tin cËy, kh«ng nªn ®Ó thiÕu hiÓu biÕt, dÉn ®Õn nh÷ng thua thiÖt kh«ng ®¸ng cã trong kinh doanh. VÒ thÞ tr­êng NhËt B¶n, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ t×m th«ng tin t¹i trang web cña Tæ chøc Xóc tiÕn th­¬ng m¹i NhËt B¶n (JETRO) hoÆc liªn hÖ trùc tiÕp víi v¨n phßng cña tæ chøc nµy t¹i Hµ Néi hoÆc TP Hå ChÝ Minh. 3.3.5 N©ng cao hiÖu qu¶ xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi VÒ l©u dµi, c¸c doanh nghiÖp lín nªn xem xÐt xóc tiÕn më v¨n phßng ®¹i diÖn hoÆc chi nh¸nh t¹i c¸c thÞ tr­êng lín, trong ®ã cã NhËt B¶n. §iÒu nµy sÏ rÊt cã lîi cho doanh nghiÖp trong viÖc n¾m b¾t nh÷ng biÕn ®éng cña cung, cÇu vµ gi¸ c¶, ®Æc biÖt víi nh÷ng mÆt hµng “nh¹y c¶m” víi mïa vô vµ víi thÞ hiÕu nh­ rau qu¶. Khi cã tranh chÊp x¶y ra ë n­íc b¹n, nÕu phÝa ViÖt Nam cã ®¹i diÖn trùc tiÕp th× cã lîi h¬n nhiÒu lµ qua bªn thø ba. Tuy nhiªn, nÕu chi phÝ cho viÖc më v¨n phßng qu¸ cao (nhÊt lµ ë mét quèc gia cã møc sèng ®¾t ®á nh­ NhËt B¶n), doanh nghiÖp cã thÓ thuª c«ng ty NhËt lµm ®¹i diÖn cho m×nh - ®iÒu mµ chÝnh c¸c c«ng ty NhËt B¶n còng ®ang lµm ë ViÖt Nam. ë tÇm vÜ m«, ChÝnh phñ cÇn sím bæ nhiÖm tham t¸n th­¬ng m¹i chuyªn vÒ ngµnh hµng t¹i c¸c n­íc. ChØ thÞ sè 31/2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· cho phÐp thùc hiÖn thÝ ®iÓm chÕ ®é tham t¸n kinh tÕ chuyªn tr¸ch ngµnh hµng bªn c¹nh sø qu¸n hoÆc c¬ quan ®¹i diÖn ViÖt Nam ë n­íc ngoµi, nh­ng ®Õn nay viÖc thùc hiÖn ch­a thËt hiÖu qu¶. ChÕ ®é nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt, nhÊt lµ ®èi víi ngµnh hµng n«ng nghiÖp, bëi thÞ tr­êng n«ng s¶n thÕ giíi vèn rÊt bÊp bªnh, l¹i nhiÒu rµo c¶n, cÇn cã ng­êi n¾m v÷ng chuyªn m«n theo dâi th­êng xuyªn. ChÝnh phñ cÇn cö ngay tham t¸n n«ng nghiÖp cho bèn thÞ tr­êng lín cña ViÖt Nam lµ Trung Quèc, Mü, EU, NhËt B¶n. MÆt kh¸c, ®èi víi c¸c n­íc cã diÖn tÝch lín, mçi tØnh hoÆc bang ®Òu cã sù ®éc lËp t­¬ng ®èi, th× viÖc chØ ®Æt mét tham t¸n ë thñ ®« lµ kh«ng hîp . ThÝ dô, NhËt B¶n cã bèn ®¶o lín vµ v« sè ®¶o nhá, mét vÞ tham t¸n ë Tokyo ch¾c ch¾n kh«ng thÓ bao qu¸t hÕt t×nh h×nh thÞ tr­êng c¶ n­íc. V× vËy, ChÝnh phñ cã thÓ xem xÐt ®Æt thªm tham t¸n ë c¸c‏ ®Þa ph­¬ng träng ®iÓm. Víi sù gióp ®ì cña c¸c ®èi t¸c vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, ChÝnh phñ cÇn xóc tiÕn thµnh lËp sím trung t©m giíi thiÖu s¶n phÈm xuÊt khÈu cña ViÖt Nam t¹i NhËt ®Ó cã thÓ qu¶ng b¸ hµng ViÖt Nam réng r·i h¬n. Trung t©m nµy cã thÓ bao gåm hÖ thèng nhµ hµng, qu¸n ¨n ®Æc s¶n, cung cÊp ®Õn tËn ng­êi tiªu dïng cuèi cïng nh÷ng mãn ¨n chÕ biÕn tõ rau qu¶ vµ nh÷ng thùc phÈm kh¸c cã nguån gèc tõ ViÖt Nam. Nhµ s¶n xuÊt ViÖt Nam cÇn chó träng h¬n ho¹t ®éng tiÕp thÞ ®Ó chøng minh cho ng­êi tiªu dïng NhËt thÊy r»ng nh÷ng s¶n phÈm rau qu¶ ViÖt Nam ®ang l­u th«ng ë NhËt ®Òu ®· qua kiÓm duyÖt theo LuËt An toµn thùc vËt vµ LuËt VÖ sinh thùc phÈm cña NhËt. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu rau qu¶, ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, c«ng t¸c nghiªn cøu dù b¸o, tæ chøc vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu cÇn ®­îc coi träng c¶ ë tÇm vÜ m« vµ vi m«. Ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu kh«ng chØ lµ viÖc riªng cña Bé Th­¬ng m¹i, mµ ®ßi hái cã sù phèi hîp chÆt chÏ cña c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng vµ c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp cÇn chñ ®éng, tÝch cùc t×m kiÕm thÞ tr­êng, nguån hµng, vËn dông kinh nghiÖm ®· ®­îc tæng kÕt qua nhiÒu n¨m trong lÜnh vùc xuÊt khÈu rau qu¶. Dï ®iÒu kiÖn kinh phÝ cã h¹n, doanh nghiÖp còng nªn tæ chøc c¸c ®oµn c«ng t¸c ®i tiÕp thÞ, tæ chøc tham quan, kh¶o s¸t, tham gia héi th¶o, héi chî triÓn l·m ®Ó häc tËp kinh nghiÖm tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi, giíi thiÖu s¶n phÈm vµ t×m kiÕm b¹n hµng. T¹i NhËt B¶n, hµng n¨m c¸c héi chî th­¬ng m¹i tæng hîp còng nh­ héi chî chuyªn ngµnh ®­îc tæ chøc kh¸ th­êng xuyªn. C¸c doanh nghiÖp nªn cè g¾ng mang s¶n phÈm cña m×nh ®Õn nh÷ng héi chî ®ã, bëi viÖc giíi thiÖu trùc tiÕp tíi ng­êi tiªu dïng trong nh÷ng dÞp nh­ vËy sÏ rÊt thuËn lîi. Doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn quan t©m h¬n n÷a tíi nh÷ng tiªu chuÈn chÊt l­îng vÒ mÆt hµng rau qu¶ do ChÝnh phñ NhËt quy ®Þnh, thÝ dô tiªu chuÈn JAS, gi¶i th­ëng G-Mark, chøng nhËn vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i do c¸c phßng thÝ nghiÖm cña NhËt cÊp. MÆt kh¸c, hä nªn më réng liªn doanh víi c¸c ®èi t¸c NhËt ®Ó s¶n xuÊt, chÕ biÕn, b¶o qu¶n c¸c lo¹i rau qu¶ ®­îc trång tõ h¹t gièng cña NhËt. Hµng rau qu¶ nªn xuÊt sang NhËt lóc gi¸p vô, sÏ b¸n ®­îc víi gi¸ cã lîi h¬n nhiÒu thêi ®iÓm gi÷a vô. Sau khi ®· xuÊt thµnh c«ng nh÷ng l« hµng ®Çu tiªn sang NhËt, doanh nghiÖp cÇn chó träng gi÷ uy tÝn l©u dµi cña m×nh tr­íc nh÷ng kh¸ch hµng khã tÝnh. Hµng n¨m, c¸c bé, ngµnh cña n­íc ta nh­: Bé C«ng nghiÖp, Tæng C«ng ty DÇu khÝ, Tæng C«ng ty B­u chÝnh - ViÔn th«ng, Tæng C«ng ty §iÖn lùc, Tæng C«ng ty Hµng kh«ng, Tæng C«ng ty Hµng h¶i... cã gi¸ trÞ nhËp khÈu rÊt lín. NÕu g¾n ®­îc nhËp khÈu cña c¸c Bé, Ngµnh nµy víi ®µm ph¸n vÒ xuÊt khÈu rau, qu¶ th× ®ã cã thÓ lµ biÖn ph¸p hiÖu qu¶ ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu rau, qu¶. ChÝnh phñ cÇn tiÕp tôc ®µm ph¸n c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng, ®µm ph¸n tr¶ nî n­íc ngoµi b»ng n«ng s¶n (trong ®ã cã rau, qu¶) nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp x©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi. ChÝnh phñ cÇn sím thµnh lËp mét sè Trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i (trong ®ã cã hÖ thèng kho ngo¹i quan, phßng tr­ng bÇy vµ giao dÞch rau, qu¶ ) ®Ó khuyÕch tr­¬ng xuÊt khÈu nãi chung vµ rau, qu¶ nãi riªng t¹i NhËt B¶n vµ c¸c thÞ tr­êng lín nh­: Trung Quèc, Hoa Kú, Singapore, Ph¸p, §øc, Nga, c¸c TiÓu v­¬ng quèc ¶ rËp thèng nhÊt... KÕt luËn Ngµnh rau qu¶ ViÖt Nam ®· vµ ®ang ph¸t triÓn, kh¼ng ®Þnh tiÒm n¨ng to lín vµ vai trß quan träng trong kinh tÕ c¶ n­íc. H¬n thÕ, ngµnh rau qu¶ ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc vËn héi míi, nhÊt lµ khi ViÖt Nam khai th«ng ®­îc mét sè thÞ tr­êng lín sau khi ký hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng víi nhiÒu quèc gia ph¸t triÓn vµ trë thµnh thµnh viªn WTO. Tuy vËy, hµng ViÖt Nam còng sÏ ph¶i ®èi mÆt víi kh«ng Ýt th¸ch thøc khi c¾t gi¶m thuÕ, gi¶m b¶o hé vµ trî cÊp cña Nhµ n­íc theo cam kÕt cña AFTA, WTO vµ c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i. ViÖt Nam cã tËn dông ®­îc c¬ héi, kh¾c phôc ®­îc khã kh¨n hay kh«ng, kh«ng chØ phô thuéc vµo c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c c¬ quan ChÝnh phñ, mµ cßn phô thuéc vµo mçi doanh nghiÖp, mçi ng­êi n«ng d©n. Liªn tôc n©ng cao chÊt l­îng, c¶i tiÕn kh©u chÕ biÕn, b¶o qu¶n n«ng s¶n hµng hãa, ®Èy m¹nh xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ®ã lµ nhiÖm vô cña mäi c¸ nh©n, tæ chøc cã liªn quan. C¸c doanh nghiÖp còng cÇn nhËn thøc râ tÇm quan träng cña thÞ tr­êng NhËt B¶n ®èi víi nÒn kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi chung vµ ®èi víi xuÊt khÈu rau qu¶ nãi riªng, tõ ®ã ®Çu t­ xøng ®¸ng cho c¸c biÖn ph¸p xóc tiÕn th­¬ng m¹i, nh»m ngµy cµng më réng thÞ phÇn hµng ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng NhËt B¶n. ._.