Hoàn thiện công tác quản lý ngân sách huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn

Lêi Më §Çu §Êt n­íc ta ®ang b­íc vµo thêi kú ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ mäi mÆt. C¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, cuéc sèng nh©n d©n ngµy mét khëi s¾c, diÖn m¹o ®Êt n­íc ngµy mét v÷ng b­íc ®i lªn. Cã ®­îc ®iÒu ®ã lµ do §¶ng, Nhµ n­íc ®· cã mét chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®óng ®¾n hîp lý g¾n liÒn víi thêi cuéc. Trong ®ã ph¶i kÓ tíi quan ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ vÉn dùa trªn néi lùc lµ chÝnh ®· thu ®­îc nhiÒu thµnh tùu. Chóng ta ®ang ®Èy m¹nh c¶i c¸ch, ph¸t triÓn tµi chÝnh nh»m t¹o dùng nÒn tµi chÝnh quèc gia v÷ng m¹nh, c¬ chÕ tµi chÝnh phï hîp víi thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, thùc hiÖn th¾ng lîi hai nhiÖm vô chiÕn l­îc lµ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng; gi÷ v÷ng an ninh tµi chÝnh quèc gia trong ph¸t triÓn vµ héi nhËp. MÆt kh¸c, §¶ng còng chñ tr­¬ng ph¸t triÓn toµn diÖn gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ, ®ång b»ng vµ miÒn nói, thu hÑp tèi ®a kho¶ng c¸ch giµu nghÌo. Trong ®ã ng©n s¸ch nhµ n­íc víi ý nghÜa lµ néi lùc tµi chÝnh ®Ó ph¸t triÓn, trong nh÷ng n¨m qua ®· kh¼ng ®Þnh vai trß cña m×nh ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nguån vèn ®Çu t­ vµo nÒn kinh tÕ hµng n¨m lªn tíi hµng ngh×n tû ®ång. Trªn tinh thÇn ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¹i Héi §¶ng X, ng©n s¸ch nhµ n­íc nãi chung vµ ng©n s¸ch huyÖn nãi riªng h¬n lóc nµo hÕt hiÓu râ tr¸ch nhiÖm, sø mÖnh cña m×nh trong t×nh h×nh míi - lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn. Víi chñ tr­¬ng ph¸t triÓn toµn diÖn cña §¶ng, cÊp ng©n s¸ch huyÖn ®ang ngµy cµng thÓ hiÖn râ chøc n¨ng, vai trß, nhiÖm vô cña m×nh trªn ®Þa bµn ®Þa ph­¬ng. MÆt kh¸c ng©n s¸ch huyÖn cã vai trß cung cÊp ph­¬ng tiÖn vËt chÊt cho sù tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn huyÖn vµ cÊp chÝnh quyÒn c¬ së ®ång thêi lµ mét c«ng cô ®Ó chÝnh quyÒn huyÖn thùc hiÖn qu¶n lý toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn huyÖn. Tuy nhiªn do ng©n s¸ch huyÖn lµ mét cÊp ng©n s¸ch trung gian ë gi÷a ng©n s¸ch cÊp tØnh vµ ng©n s¸ch cÊp x· nªn ®«i khi ng©n s¸ch huyÖn ch­a thÓ hiÖn ®­îc vai trß cña m×nh ®èi víi kinh tÕ ®Þa ph­¬ng. Do vËy ®Ó chÝnh quyÒn huyÖn thùc thi ®­îc hiÖu qu¶ nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ x· héi mµ nhµ n­íc giao cho thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ n­íc, kinh tÕ ®Þa ph­¬ng trªn c¸c lÜnh vùc ®Æc biÖt lµ n«ng nghiÖp n«ng th«n t¹i ®Þa bµn th× cÇn cã mét ng©n s¸ch huyÖn ®ñ m¹nh vµ phï hîp lµ mét ®ßi hái thiÕt thùc, lµ mét môc tiªu phÊn ®Êu ®èi víi cÊp huyÖn. V× thÕ h¬n bao giê hÕt hoµn thiÖn trong ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn lµ mét nhiÖm vô lu«n ®­îc quan t©m. XuÊt ph¸t tõ vÊn ®Ò nµy, trong thêi gian thùc tËp t¹i phßng tµi chÝnh – kÕ ho¹ch huyÖn B¾c S¬n, TØnh L¹ng S¬n, víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®ù¬c tiÕp thu ë nhµ tr­êng cïng víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy gi¸o c« gi¸o ®Æc biÖt lµ c« gi¸o Phan ThÞ H¹nh cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c c¸n bé phßng tµi chÝnh – kÕ ho¹ch ®· h­íng dÉn em tËp trung t×m hiÓu vµ ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn trªn ®Þa bµn huyÖn B¾c S¬n tØnh L¹ng S¬n víi ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn B¾c S¬n, tØnh L¹ng S¬n” Môc ®Ých cña ®Ò tµi lµ th«ng qua nghiªn cøu t×nh h×nh qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn trªn ®Þa bµn huyÖn nh»m t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc gãp phÇn cñng cè t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn trªn ®Þa bµn huyÖn B¾c S¬n ®­îc tèt h¬n. §Ò tµi ®­îc tr×nh bµy theo néi dung sau: Ch­¬ng 1: Ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ sù cÇn thiÕt t¨ng c­êng qu¶n lý ng©n s¸ch nhµ n­íc huyÖn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn trªn ®Þa bµn huyÖn B¾c S¬n, tØnh L¹ng S¬n trong nh÷ng n¨m võa qua (2004 – 2007) Ch­¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng hßan thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn B¾c S¬n, tØnh L¹ng S¬n. Qua viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi, em ®· lÜnh héi ®­îc nhiÒu kiÕn thøc míi vÒ qu¶n lý ng©n s¸ch nãi chung vµ ng©n s¸ch huyÖn nãi riªng, c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn tuy nhiªn kh«ng tr¸nh khái sai sãt do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o Phan ThÞ H¹nh; sù gióp ®ì cña c¸c c«, chó Phßng Tµi chÝnh – kÕ ho¹ch HuyÖn B¾c S¬n ®Ó em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Ch­¬ng 1: ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ sù cÇn thiÕt t¨ng c­êng qu¶n lý ng©n s¸ch nhµ nø¬c huyÖn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay 1.1 Ng©n s¸ch nhµ n­íc 1.1.1 Kh¸i niÖm ng©n s¸ch nhµ n­íc Trong hÖ thèng tµi chÝnh thèng nhÊt ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ kh©u tµi chÝnh tËp trung gi÷ vÞ trÝ chñ ®¹o. Ng©n s¸ch nhµ n­íc còng lµ kh©u tµi chÝnh ®­îc h×nh thµnh sím nhÊt, nã ra ®êi tån t¹i vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi sù ra ®êi cña hÖ thèng qu¶n lý nhµ n­íc vµ sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn tÖ. Cho ®Õn nay, thuËt ng÷ “ ng©n s¸ch nhµ n­íc”®­îc sö dông réng r·i trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi ë mäi quèc gia. Song, quan niÖm vÒ ng©n s¸ch nhµ n­íc l¹i ch­a thèng nhÊt. Trªn thùc tÕ, ng­êi ta ®· ®­a ra nhiÒu ®Þnh nghÜa vÒ ng©n s¸ch nhµ n­íc kh«ng gièng nhau tuú theo quan ®iÓm cña ng­êi ®Þnh nghÜa thuéc c¸c tr­êng ph¸i kinh tÕ kh¸c nhau hoÆc tuú theo môc ®Ých nghiªn cøu kh¸c nhau. Theo quan ®iÓm cña c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ cæ ®iÓn th× ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ mét v¨n kiÖn tµi chÝnh, m« t¶ c¸c kho¶n thu vµ chi cña chÝnh phñ ®­îc thiÕt lËp hµng n¨m. C¸c nhµ kinh tÕ häc hiÖn ®¹i còng ®­a ra nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ ng©n s¸ch nhµ n­íc. C¸c nhµ kinh tÕ Nga cho r»ng “ ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ b¶ng liÖt kª c¸c kho¶n thu chi b»ng tiÒn trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh cña nhµ n­íc” C¸c nhµ kinh tÕ Ph¸p ®­a ra quan ®iÓm: “ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ v¨n kiÖn ®­îc NghÞ viÖn hoÆc Héi ®ång th¶o luËn vµ phª chuÈn mµ trong ®ã, c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh (thu, chi) cña mét tæ chøc c«ng (Nhµ n­íc, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, ®¬n vÞ c«ng) hoÆc t­ ( doanh nghiÖp, hiÖp héi) ®­îc dù kiÕn vµ cho phÐp”. Cßn ë Trung Quèc: “ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ kÕ ho¹ch thu - chi tµi chÝnh hµng n¨m cña Nhµ n­íc ®­îc xÐt duyÖt theo tr×nh tù ph¸p ®Þnh”. ë ViÖt Nam, Ýt nhÊt còng cã nh÷ng nghÜa kh¸c nhau vÒ ng©n s¸ch nhµ n­íc: Gi¸o tr×nh qu¶n lý tµi chÝnh c«ng: ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ dù to¸n hµng n¨m vÒ toµn bé c¸c nguån tµi chÝnh ®­îc huy ®éng cho nhµ n­íc vµ sö dông c¸c nguån tµi chÝnh ®ã nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn chøc n¨ng cña nhµ n­íc do HiÕn ph¸p quy ®Þnh. Gi¸o tr×nh qu¶n lý tµi chÝnh nhµ n­íc: ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ mét ph¹m trï kinh tÕ lÞch sö g¾n liÒn víi sù ra ®êi cña nhµ n­íc, g¾n liÒn víi kinh tÕ hµng ho¸ - tiÒn tÖ. Nãi mét c¸ch kh¸c, sù ra ®êi cña nhµ n­íc, sù tån t¹i cña kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn tÖ nh­ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ cho sù ph¸t sinh tån t¹i cña kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn tÖ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ cho sù ph¸t sinh tån t¹i cña ng©n s¸ch nhµ n­íc. Hai tiÒn ®Ò nãi trªn xuÊt hiÖn rÊt sím trong lÞch sö, nh­ng thuËt ng÷ ng©n s¸ch nhµ n­íc l¹i xuÊt hiÖn muén h¬n, vµo buæi b×nh minh cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa. ThuËt ng÷ nµy chØ c¸c kho¶n thu vµ c¸c kho¶n chi cña nhµ n­íc ®Ó thÓ chÕ ho¸ b»ng ph¸p luËt thùc hiÖn quyÒn lËp ph¸p vÒ ng©n s¸ch nhµ n­íc ( quyÕt ®Þnh vÒ c¸c kho¶n thu, c¸c kho¶n chi, tæng sè thu, tæng sè chi ..) cßn quyÒn hµnh ph¸p giao cho chÝnh phñ thùc hiÖn. Trong thùc tÕ vai trß ®iÒu hµnh ng©n s¸ch cña chÝnh phñ rÊt lín nªn cßn thuËt ng÷ “ng©n s¸ch chÝnh phñ “ mµ thùc ra lµ nãi tíi “Ng©n s¸ch nhµ n­íc”. Gi¸o tr×nh lý thuyÕt tµi chÝnh: “ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ ph¹m trï kinh tÕ vµ ph¹m trï lÞch sö. Ng©n s¸ch nhµ n­íc ®­îc ®Æc tr­ng b»ng sù vËn ®éng cña c¸c nguån tµi chÝnh g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh t¹o lËp, sö dông quü tiÒn tÖ tËp trung cña nhµ n­íc vµ c¸c chñ thÓ trong x· héi, ph¸t sinh khi nhµ n­íc tham gia ph©n phèi c¸c nguån tµi chÝnh quèc gia theo nguyªn t¾c kh«ng hoµn tr¶ trùc tiÕp lµ chñ yÕu”. LuËt ng©n s¸ch nhµ n­íc ®· ®­îc Quèc héi n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ IX, kú häp thø 9 th«ng qua ngµy 20 – 03 – 1996 còng cã ghi: “ Ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ toµn bé c¸c kho¶n thu, chi cña Nhµ n­íc trong dù to¸n ®· ®­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh vµ ®­îc thùc hiÖn trong mét n¨m ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ n­íc” Trong khi ®a sè ®Òu dõng ë kh©u dù to¸n th× quan niÖm cña LuËt Ng©n s¸ch nhµ n­íc ®· ®Ò cËp ®Õn kh©u lËp vµ thùc hiÖn dù to¸n ng©n s¸ch. Quan niÖm cña LuËt ng©n s¸ch lµ s©u s¾c h¬n c¶, võa ph¶n ¸nh ®­îc néi dung c¬ b¶n cña ng©n s¸ch ( toµn bé c¸c kho¶n thu, chi ) võa thÓ hiÖn ®­îc tÝnh chÊt “dù kiÕn” ch­a x¶y ra cña ng©n s¸ch (trong dù to¸n ) ®ång thêi còng ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh chÊp hµnh ng©n s¸ch ( ®­îc thùc hiÖn ); võa ph¶n ¸nh tÝnh niªn ®é cña ng©n s¸ch ( trong mét n¨m ) ®ång thêi thÓ hiÖn ®­îc tÝnh ph¸p lý cña ng©n s¸ch ( ®· ®­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ); võa thÓ hiÖn quyÒn chñ së h÷u ng©n s¸ch (thu, chi nhµ n­íc ) ®ång thêi còng thÓ hiÖn vÞ trÝ, vai trß, chøc n¨ng cña ng©n s¸ch nhµ n­íc (®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cña nhµ n­íc ). Nh­ vËy ®Þnh nghÜa vÒ ng©n s¸ch nh­ trong LuËt ng©n s¸ch nhµ n­íc söa ®æi n¨m 1998 lµ ®óng ®¾n. §Þnh nghÜa nµy ®· nh×n nhËn ng©n s¸ch nhµ n­íc mét c¸ch toµn diÖn theo nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. 1.1.2 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph©n cÊp ng©n s¸ch nhµ n­íc ë viÖt nam ng©n s¸ch nhµ n­íc xuÊt hiÖn vµ tån t¹i tõ l©u song c¸c ho¹t ®éng cña nã chØ nh»m phôc vô chñ yÕu cho nhu cÇu h­ëng thô cña vua chóa vµ nu«i d­ìng qu©n ®éi. ChØ sau khi sù x©m l¨ng cña thùc d©n Ph¸p ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ sù cai trÞ cña chóng ®· chuyÓn tõ c¸c viªn chøc qu©n sù sang tay c¸c viªn chøc d©n sù vµ hai thµnh phè Hµ Néi H¶i Phßng ®­îc c«ng nhËn lµ hai thµnh phè cã t­ c¸ch ph¸p nh©n cã ng©n s¸ch riªng vµo n¨m 1981 më ®Çu cho viÖc h×nh thanhg ng©n s¸ch ®éc lËp cña c¸c tØnh vµ thÞ x· kh¸c, th× c¬ chÕ tµi chÝnh vµ hÖ thèng ng©n s¸ch ë n­íc ta míi ®­îc h×nh thµnh ®Çy ®ñ vµ hoµn chØnh. Sau khi c¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng ( n¨m 1945) Nhµ n­íc ta ®· thùc hiÖn quyÒn lùc vÒ ng©n s¸ch nhµ n­íc ®· cã nh÷ung chÝnh s¸ch mang tÝnh chÊt c¸ch m¹ng triÖt ®Ó, nh­ s¾c lÖnh vÒ viÖc b·i bá thuÕ th©n, h×nh thµnh hÖ thèng thuÕ míi víi quan ®iÓm gi¶m bít g¸nh nÆng thuÕ kho¸ cho d©n nghÌo. TiÕp theo ®ã lµ hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p nh»m kh¼ng ®Þnh quyÒn lùc vÒ tµi chÝnh vµ cñng cè ng©n s¸ch cña nhµ n­íc ViÖt Nam, nh­ ph¸t hµnh tiÒn kim khÝ ( ngµy 1-12- 1946) vµ giÊy b¹c ViÖt Nam (ngµy 3 - 2- 1946); ®Æt ra “ Quü §éc lËp” nh»m huy ®éng vèn cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Nãi chung trong giai ®o¹n kh¸ng chiÕn ( 1946 – 1954) th× vÊn ®Ò huy ®éng vµ chi tiªu cña ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Òu nh»m môc ®Ých phôc vô kh¸ng chiÕn th¾ng lîi. §Õn n¨m 1967 chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý ng©n s¸ch ra ®êi. HÖ thèng ng©n s¸ch nhµ n­íc bao gåm: ng©n s¸ch trung ­¬ng vµ ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng( c¸c tØnh, thµnh phè ë phÝa B¾c). Nh­ vËy c¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng ®Õn n¨m 1967 chØ cã mét ng©n s¸ch nhµ n­íc. N¨m 1972 Nhµ n­íc ban hµnh “®iÒu lÖ ng©n s¸ch x·” ng©n s¸ch x· ®­îc x©y dung nh­ng ch­a ®­îc tæng hîp ng©n s¸ch nhµ n­íc. N¨m 1978 ChÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh sè 108/CP ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng ®­îc ph©n thµnh hai cÊp: ng©n s¸ch tØnh ( thµnh phè) vµ ng©n s¸ch huyÖn( quËn). Víi nghÞ quyÕt 138/H§BT ( ngµy 19 – 11- 1983) ng©n s¸ch x· ®­îc tæng hîp vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ hÖ thèng ng©n s¸ch nhµ n­íc gåm bèn cÊp: - ng©n s¸ch trung ­¬ng - ng©n s¸ch tØnh, thµnh phè - ng©n s¸ch huyÖn ( quËn, thÞ x·). - ng©n s¸ch x· ( ph­êng, thÞ trÊn). Nh»m phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi cña ®Êt n­íc trong thêi kú míi, ngµy 20 – 03- 1996 Quèc héi n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· th«ng qua luËt Ng©n s¸ch nhµ n­íc. LuËt nµy cã hiÖu lùc thi hµnh tõ n¨m ng©n s¸ch 1997. Theo ®ã th× hÖ thèng ng©n s¸ch n­íc ta ®­îc chia ra lµm bèn cÊp: - ng©n s¸ch trung ­¬ng - ng©n s¸ch cÊp tØnh - ng©n s¸ch cÊp huyÖn - ng©n s¸ch cÊp x· 1.1.3. Vai trß cña ng©n s¸ch nhµ n­íc Vai trß tÊt yÕu cña ng©n s¸ch nhµ n­íc ë mäi thêi ®¹i vµ trong mäi m« h×nh kinh tÕ lµ c«ng cô ®iÒu chØnh vÜ m« nÒn kinh tÕ x· héi, lµ vai trß quan träng cña ng©n s¸ch trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Vai trß nµy vÒ mÆt cô thÓ cã thÓ ®Ò cËp ®Õn ë nhiÒu néi dung vµ nh÷ng biÓu hiÖn ®a d¹ng kh¸c nhau song trªn gãc ®é tæng hîp cã thÓ kh¸i qu¸t trªn ba khÝa c¹nh sau: 1.1.3.1 Vai trß cña ng©n s¸ch nhµ n­íc trong ph©n phèi tæng s¶n phÈm x· héi Vai trß nµy thÓ hiÖn ë c¸c mÆt chñ yÕu sau: X¸c ®Þnh mét c¸ch khoa häc ®Æt ra mét tû lÖ huy ®éng tæng s¶n phÈm x· héi vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc, lÊy ®ã lµm c¨n cø ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ nhµ n­íc víi doanh nghiÖp vµ d©n c­ trong ph©n phèi tæng s¶n phÈm x· héi. X¸c ®Þnh quan hÖ thuÕ trong tæng s¶n phÈm, ®¶m b¶o nhµ n­íc cã nguån thu th­êng xuyªn, æn ®Þnh, thùc hiÖn ®iÒu tiÕt hîp lý lîi Ých trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. X¸c ®Þnh c¸c h×nh thøc huy ®éng ngoµi thuÕ trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh, d­íi c¸c h×nh thøc c«ng tr¸i quèc gia, tr¸i phiÕu kho b¹c, nh»m trang tr¶i béi chi ng©n s¸ch nhµ n­íc. X¸c ®Þnh vai trß quyÒn së h÷u tµi s¶n c«ng vµ tµi nguyªn quèc gia ®Ó gi¶i quyÕt nguån huy ®éng. 1.1.3.2 Vai trß cña ng©n s¸ch nhµ n­íc trong æn ®Þnh vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ ThÓ hiÖn ë viÖc kÝch thÝch, t¹o hµnh lang, m«i tr­êng vµ g©y søc Ðp. Nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ ®Ó võa kÝch thÝch võa g©y søc Ðp. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trªn c¸c mÆt tµi chÝnh, ®Ó khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã doanh lîi trong ®Çu t­ ph¸t triÓn. §Çu t­ cho kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ®Çu t­ khai th¸c tµi nguyªn, søc lao ®éng, thÞ tr­êng...§Çu t­ vµo c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm, c¸c c¬ së kinh tÕ then chèt ®Ó chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, ®Ó cã thªm nh÷ng s¶n phÈm chñ lùc t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt lµm chç dùa cho c¸c ngµnh c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong ph¸t triÓn kinh tÕ. KiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t, æn ®Þnh tiÒn tÖ gi¸ c¶ thÞ tr­êng, gãp phÇn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n. 1.1.3.3 Vai trß cña ng©n s¸ch nhµ n­íc trong viÖc æn ®Þnh chÝnh trÞ b¶o vÖ thµnh qu¶ c¸ch m¹ng Vai trß cña ng©n s¸ch nhµ n­íc trong ph©n phèi tæng s¶n phÈm x· héi, trong æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, t¹o ®iÒu kiÖn cho æn ®Þnh chÝnh trÞ th«ng qua ng©n s¸ch nhµ n­íc b¶o ®¶m c¸c nhu cÇu vµ ®iÒu kiÖn ®Ó kh«ng ngõng hoµn thiÖn bé m¸y nhµ n­íc, ph¸t huy vai trß cña bé m¸y nhµ n­íc trong viÖc qu¶n lý mäi lÜnh vùc cña ®Êt n­íc, b¶o ®¶m an ninh, quèc phßng, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng. 1.1.3.4 Vai trß kiÓm tra cña ng©n s¸ch nhµ n­íc Th«ng qua ng©n s¸ch nhµ n­íc kiÓm tra qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n, còng nh­ c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, nh»m thóc ®Èy, ph¸t hiÖn, khai th¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ, kiÓm tra b¶o vÖ tµi s¶n quèc gia, tµi s¶n nhµ n­íc, chèng thÊt tho¸t l·ng phÝ, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt vÒ ng©n s¸ch nhµ n­íc, kû luËt tµi chÝnh, b¶o ®¶m trËt tù kû c­¬ng trong ho¹t ®éng tµi chÝnh. Ngoµi ra ng©n s¸ch ®¶m b¶o chi th­êng xuyªn, quèc phßng, an ninh lµ ng©n s¸ch can thiÖp vµo kinh tÕ. Nhµ n­íc cÇn ph¶i t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ dï ®ã lµ kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung hay kinh tÕ thÞ tr­êng. Víi ý nghÜa ®ã, tiÒm lùc tµi chÝnh cña Nhµ n­íc ph¶i ®ñ m¹nh ®¶m b¶o cho Nhµ n­íc chñ ®éng thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi kho¸ níi láng hoÆc th¾t chÆt, thùc hiÖn kÝch cÇu ®Çu t­, tiªu dïng nh»m thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Ngµy nay, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i, kh«ng mét Nhµ n­íc nµo kh«ng sö dông ng©n s¸ch ®Ó t¸c ®éng vµo nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn trong thùc tÕ, vai trß c«ng cô thóc ®Èy t¨ng tr­ëng, æn ®Þnh, ®iÒu tiÕt vÜ m« cña mét Ng©n s¸ch ph¸t triÓn ®· ®­îc nhËn thøc vËn dông rÊt kh¸c nhau tuú thuéc quan niÖm cña mçi Nhµ n­íc, tuú theo bèi c¶nh kinh tÕ cña mçi thêi kú. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã thÓ hiÖn vÞ trÝ quan träng cña ng©n s¸ch nhµ n­íc víi t­ c¸ch lµ mét c«ng cô tµi chÝnh vÜ m« s¾c bÐn, nh¹y c¶m, hiÖu qu¶ ®Ó Nhµ n­íc can thiÖp, ®iÒu chØnh nÒn kinh tÕ. Do ®ã, Nhµ n­íc cÇn ph¶i n¾m ch¾c c¬ chÕ t¸c ®éng cña thu, chi ng©n s¸ch ®èi víi kinh tÕ th«ng qua nhËn thøc ®Çy ®ñ vµ lµm chñ c¬ chÕ t¸c ®éng cña hiÖu øng kÝch thÝch kinh tÕ cña ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Ó ph¸t huy vai trß thóc ®Èy t¨ng tr­ëng, æn ®Þnh vµ ®iÒu khiÓn kinh tÕ vÜ m« cña ng©n s¸ch nhµ n­íc. 1.2 Ng©n s¸ch nhµ n­íc huyÖn vµ sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý ng©n s¸ch nhµ n­íc huyÖn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay 1.2.1 LÞch sö h×nh thµnh ng©n s¸ch nhµ n­íc huyÖn Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung bao cÊp, ng©n s¸ch nhµ n­íc ta tæ chøc thµnh hai cÊp: Ng©n s¸ch trung ­¬ng vµ ng©n s¸ch tØnh, thµnh phè. ViÖc ph©n cÊp nh­ vËy lµ phï hîp víi nhiÖm vô cña mçi cÊp chÝnh quyÒn trong viÖc huy ®éng tèi ®a nguån lùc tµi chÝnh. ë thêi kú nµy, ng©n s¸ch nuyÖn ®ãng vai trß lµ mét cÊp dù to¸n. Ngµy 15 /5 /1978, víi chñ ch­¬ng x©y dùng huyÖn thµnh mét cÊp cã c¬ cÊu kinh tÕ hoµn chØnh, cã t­ c¸ch lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ c«ng n«ng nghiÖp ph¸t triÓn toµn diÖn, Héi ®ång ChÝnh phñ ®· ra NghÞ QuyÕt 108 /CP x¸c ®Þnh quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cÊp huyÖn vÒ qu¶n lý tµi chÝnh, ng©n s¸ch. NghÞ quyÕt cã quy ®Þnh c¸c kho¶n thu, chi ng©n s¸ch huyÖn. Ngµy 19 /11 /1983, Héi ®ång Bé tr­ëng ra NghÞ quyÕt sè 138 / H§BT vÒ c¶i tiÕn ph©n cÊp ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng, nãi râ h¬n quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña ng©n s¸ch huyÖn. Sau §¹i héi §¶ng lÇn thø VI, nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Cïng víi ®µ ®æi míi cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc, ng©n s¸ch huyÖn còng ®­îc x¸c ®Þnh l¹i vai trß, nhiÖm vô cña m×mh. Cô thÓ, ngµy 27 /11 /1989 Héi ®ång Bé tr­ëng ®· ra nghÞ quyÕt sè 186 /H§BT vÌ ph©n cÊp qu¶n lý ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng trong ®ã cã Ng©n s¸ch HuyÖn. Ngµy 16 /2 /1992 H§BT ban hµnh NghÞ quyÕt sè 186 / H§BT söa ®æi bæ sung nghÞ quyÕt186 / H§BT ngµy 27/11/1989. Kú häp thø 8 Quèc Héi kho¸ IX kh¼ng ®Þnh: huyÖn lµ mét cÊp chÝnh quyÒn cã ng©n s¸ch, ng©n s¸ch huyÖn lµ mét bé phËn hîp thµnh ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng thuéc hÖ thèng ng©n s¸ch nhµ n­íc. Nh­ vËy, ng©n s¸ch huyÖn lµ mét cÊp ng©n s¸ch thùc hiÖn vai trß, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ng©n s¸ch nhµ n­íc trªn ph¹m vi ®Þa bµn huyÖn. Kh¶o s¸t qu¸ tr×nh h×nh thµnh ng©n s¸ch huyÖn, nhËn thÊy ng©n s¸ch huyÖn tõ mét cÊp dù to¸n ®· trë thµnh mét cÊp ng©n s¸ch cã nguån thu vµ nhiÖm vô chi riªng. §ã lµ mét lèi ®i ®óng ®¾n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn tµi chÝnh quèc gia. Tr­íc tiªn, nã gióp cho Ng©n s¸ch cÊp tØnh, trung ­¬ng gi¶m ®­îc khèi l­îng c«ng viÖc. TiÕp theo, nã gióp cho c¸c cÊp chÝnh quyÒn cã thÓ n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh kinh tÕ nãi chung vµ tµi chÝnh nãi riªng tõ c¬ së. Ng©n s¸ch huyÖn mang b¶n chÊt cña ng©n s¸ch nhµ n­íc, ®ã lµ mèi quan hÖ gi÷a ng©n s¸ch huyÖn víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trªn ®Þa bµn huyÖn trong qu¸ tr×nh ph©n bæ, sö dông c¸c nguån lùc kinh tÕ cña huyÖn, mèi quan hÖ ®ã ®­îc ®iÒu chØnh, ®iÒu tiÕt sao cho phï hîp víi b¶n chÊt Nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa. §ã lµ Nhµ n­íc cña d©n, do d©n, v× d©n d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam. Nhµ n­íc ViÖt Nam lµ Nhµ n­íc cña c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng, bé phËn ng­êi chiÕm tuyÖt ®¹i ®a sè trong x· héi. Do vËy, lîi Ých cña Nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kh«ng cã g× h¬n ngoµi mong muèn ®­îc phôc vô tæ quèc, phôc vô nh©n d©n. Cã thÓ nãi, viÖc Ng©n s¸ch HuyÖn trë thµnh mét cÊp ng©n s¸ch ®· lµm cho bé mÆt ng©n s¸ch nhµ n­íc mang mét diÖn m¹o, s¾c th¸i míi, nÒn tµi chÝnh quèc gia trë nªn lµnh m¹nh vµ hiÖu qu¶ h¬n. Thùc tÕ ®· chøng minh, trong nh÷ng n¨m qua, xÐt riªng ë cÊp ®é huyÖn, t×nh h×nh kinh tÕ - tµi chÝnh cã nh÷ng b­íc tiÕn ®¸ng kÓ. Ngoµi ra, Ng©n s¸ch HuyÖn cßn thÓ hiÖn b¶n chÊt chÝnh trÞ cña Nhµ n­íc ta th«ng qua viÖc thùc hiÖn ®óng ®¾n, hiÖu qu¶, cã s¸ng t¹o c¸c chñ ch­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm ®· ph¸y huy ®­îc lµ mét lo¹t nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc kÞp thêi, ®ßi hái sù quan t©m, t©m huyÕt cña c¸c c¸ nh©n, ban, ngµnh phèi hîp cïng gi¶i quyÕt. 1.2.2 Vai trß cña Ng©n s¸ch HuyÖn Nh­ ®· nªu trong ®Þnh nghÜa Ng©n s¸ch HuyÖn cã vai trß cña ng©n s¸ch nhµ n­íc trªn ®Þa bµn huyÖn. §ã lµ vai trß ®¶m b¶o chøc n¨ng Nhµ n­íc; an ninh, quèc phßng; thóc ®Èy ph¸t triÓn, æn ®Þnh kinh tÕ; bï ®¾p nh÷ng khiÕm khuyÕt thÞ tr­êng, c«ng b»ng x· héi vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. 1.2.2.1 Ng©n s¸ch HuyÖn b¶o ®¶m thùc hiÖn vai trß Nhµ n­íc, b¶o vÖ an ninh trËt tù cÊp HuyÖn. Lµ mét cÊp chÝnh quyÒn HuyÖn còng tæ chøc ra cho m×nh mét hÖ thång c¸c c¬ quan, ®oµn thÓ hµnh chÝnh nh»m thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña Nhµ n­íc. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ ®Ó cho c¸c c¬ quan ®oµn thÓ ®ã ho¹t ®éng ®­îc cÇn ph¶i cã mét quü tµi chÝnh tËp trung cho nã- §ã chÝnh lµ Ng©n s¸ch HuyÖn. MÆc dï kh«ng lín m¹nh nh­ ng©n s¸ch trung ­¬ng nh­ng Ng©n s¸ch HuyÖn còng t¹o cho m×nh mét vÞ thÕ nhÊt ®Þnh nh»m chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng Nhµ n­íc ë ®i¹ ph­¬ng. Tuú theo ph¹m vi ®Þa lý, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trªn tõng HuyÖn mµ nhu cÇu ®¶m b¶o nµy lµ kh¸c nhau. HiÖn nay, n­íc ta cã trªn hµng triÖu c«ng chøc ®ang lµm viÖc trong c¶ n­íc. §Ó duy tr× ho¹t ®éng cña bé m¸y nµy ph¶i tèn mét kho¶n Ng©n s¸ch khæng lå. Nh­ng trong khi Nhµ n­íc ®ang ch¾t chiu tõng ®ång th× ë mét sè ®¬n vÞ viÖc sö dông Ng©n s¸ch vÉn l·ng phÝ, sai ph¹m. Do vËy, ®ßi hái Ng©n s¸ch HuyÖn, víi t­ c¸ch lµ Ng©n s¸ch cña c¸c ®¬n vÞ c¬ së cÇn ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ, cÊp ph¸t ®óng chÝnh s¸ch, chÕ ®é, h¹n møc lµm sao cho bé m¸y Nhµ n­íc ho¹t ®éng tèt mµ vÉn tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶. Trong c¸c chøc n¨ng cña Nhµ n­íc, chøc n¨ng ®¶m b¶o an ninh trËt tù, quèc phßng ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng. §©y lµ c«ng cô quyÒn lùc cña Nhµ n­íc, nh»m b¶o vÖ ý chÝ cña Nhµ n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn an toµn ®Ó HuyÖn ph¸t triÓn mäi mÆt. §Ó ®¶m b¶o cho chøc n¨ng ®Æc biÖt nµy, Ng©n s¸ch HuyÖn cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ, chi tiÕt, cã c¸c kho¶n dù phßng hîp lý. 1.2.2.2 Ng©n s¸ch HuyÖn lµ c«ng cô thóc ®Èy, ph¸t triÓn æn ®Þnh kinh tÕ §Ó thùc hiÖn tèt chiÕn l­îc kinh tÕ - tµi chÝnh cña cÊp tØnh, cÊp trung ­¬ng, cÊp HuyÖn cÇn ph¶i sö dông c¸c c«ng cô s½n cã cña m×nh ®Ó ®iÒu tiÕt , ®Þnh h­íng. Mét trong nh÷ng c«ng cô ®¾c lùc lµ Ng©n s¸ch. SÏ kh«ng cã mét c¬ c©ó kinh tÕ æn ®Þnh, ph¸t triÓn nÕu bá qua c«ng cô nµy. C¸c HuyÖn ph¶i c¨n cø vµo thÕ m¹nh cña ®Þa ph­¬ng m×nh ®Ó ®Þnh h­íng, h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ, kÝch thÝch ph¸t triÓn. §ång thêi c¸c HuyÖn ph¶i cung cÊp kinh phÝ, vèn ®Çu t­, hç trî vÒ c¬ së h¹ tÇng, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng. ThuÕ lµ mét ph­¬ng tiÖn ®¾c lùc trong ®iÒu tiÕt vÜ m« kinh tÕ, HuyÖn cã thÓ sö dông c«ng cô nµy ®Ó ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ. Ngoµi ra cÊp HuyÖn ph¶i x©y dùng cho m×nh mét tiÒm lùc kinh tÕ riªng, ®ã lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc do cÊp HuyÖn qu¶n lý. Lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy ph¶i ®ãng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ HuyÖn 1.2.2.3 Ng©n s¸ch HuyÖn lµ ph­¬ng tiÖn bï ®¾p khiÕm khuyÕt thÞ tr­êng, ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi, g×n gi÷ m«i tr­êng. §©y lµ vai trß kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi Ng©n s¸ch mçi quèc gia. Nã cã t¸c dông xoa dÞu nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Nh­ chóng ta ®· biÕt, kinh tÕ thÞ tr­êng lµ ch¹y theo lîi nhuËn bÊt chÊp hËu qu¶. Do ®ã, mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò x¶y ®Õn: ThÊt nghiÖp, hè ng¨n c¸ch giµu nghÌo t¨ng, kh«ng quan t©m ®Õn ng­êi giµ, trÎ em, ng­êi tµn tËt, lõa ®¶o, chiÕm ®o¹t, m«i tr­êng « nhiÔm... Nh÷ng ®iÒu ®ã t¹o ra cho nÒn kinh tÕ - x· héi mét vùc th¼m phÝa tr­íc. CÊp huyÖn theo dâi c¸c b¸o c¸o tæng hîp tõ cÊp x·, ph­êng ph¶i cã biÖn ph¸p gi¶i quyÕt. Ngoµi viÖc quan t©m ®Õn ®êi sèng vËt chÊt cña ng­êi lao ®éng, HuyÖn ph¶i th­êng xuyªn quan t©m ®Õn ®êi s«ng v¨n ho¸, tinh thÇn cña quÇn chóng, c¶i t¹o c¸c s©n ch¬i, ph­¬ng tiÖn gi¶i trÝ lµnh m¹nh, tiÕn bé. C¸c dÞch vô c«ng céng nh­ gi¸o dôc, y tÕ ph¶i gi¶m ®­îc chi phÝ cho ng­êi d©n, lµm sao ®Ó ai còng ®­îc häc hµnh, ch¨m sãc søc khoÎ ®Çy ®ñ. 1.2.3 Nguån thu vµ nhiÖm vô chi cña ng©n s¸ch nhµ n­íc huyÖn 1.2.3.1 Néi dung thu ng©n s¸ch huyÖn §©y lµ qu¸ tr×nh t¹o lËp, h×nh thµnh ng©n s¸ch huyÖn, ®ãng vai trß quan träng, quyÕt ®Þnh ®Õn kh©u sau: chi ng©n s¸ch. §Ó ®¶m b¶o nguån thu cho ng©n s¸ch cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thu hîp lý hiÖu qu¶. ChÝnh s¸ch thu Ng©n s¸ch lµ tËp hîp c¸c biÖn ph¸p, chñ tr­¬ng nh»m huy ®éng nguån thu vµo cho ng©n s¸ch nhµ n­íc * VÞ trÝ cña chÝnh s¸ch thu Ng©n s¸ch Thø nhÊt, chÝnh s¸ch thu Ng©n s¸ch lµ mét bé phËn trong qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ qu¶n lý tµi chÝnh nãi riªng. ViÖc t¨ng hay gi¶m thu ë mét lÜnh vùc nµo ®ã ®­îc thùc hiÖn theo chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ, tµi chÝnh vÜ m«. Mét khi chÝnh s¸ch thu ng©n s¸ch thay ®æi th× lËp tøc c¬ cÊu kinh tÕ, dï Ýt hay nhiÒu còng cã sù chuyÓn dÞch. Bëi v×, ®èi t­îng thu cña Ng©n s¸ch lµ rÊt ®a d¹ng, réng lín, phong phó, ®Æc biÖt lµ nh¹y c¶m víi c¸c chÝnh s¸ch thu (thuÕ, phÝ, lÖ phÝ...). Thø hai, c¸c chÝnh s¸ch thu cña ng©n s¸ch cã t¸c ®éng ®Õn c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh kh¸c. D­êng nh­ vÞ trÝ nµy trïng l¾p vÞ trÝ trªn, nh­ng kh«ng, nã hoµn toµn kh¸c. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, tµi chÝnh kh¸c ë ®©y lµ thuéc c¸c lÜnh vùc ngoµi ng©n s¸ch (kinh tÕ, tµi chÝnh cña c¸c tæ chøc, doanh nghiÖp...). Do viÖc cã ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nªn ng©n s¸ch nhµ n­íc cã thÓ can thiÖp s©u vµo doanh nghiÖp. * C¸c quan ®iÓm cÇn qu¸n triÖt khi x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch thu ng©n s¸ch Mét lµ, c¸c chÝnh s¸ch thu ph¶i gãp phÇn vµo khuyÕn khÝch vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, më réng l­u th«ng hµng ho¸ vµ thóc ®Èy c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Nh­ phÇn trªn ®· tr×nh bµy, c¸c ®èi t­îng nép thuÕ rÊt nh¹y c¶m víi viÖc ®¸nh thuÕ. ThÕ mµ, viÖc thu thuÕ lµ cã giíi h¹n, cã nghÜa lµ, thu b»ng thuÕ chØ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ tèi ®a t¹i mét ®iÓm thuÕ suÊt nµo ®ã. §©y lµ hiÖn t­îng “thuÕ giÕt thuÕ, cã nghÜa lµ víi chñ tr­¬ng t¨ng thuÕ ®Ó t¨ng thu Ng©n s¸ch, nh­ng ®Õn khi thùc hiÖn l¹i cã t¸c ®éng ng­îc l¹i: S¶n xuÊt kinh doanh bÞ ®×nh trÖ, hiÖn t­îng trèn thuÕ ph¸t triÓn do t©m lý “l­êi lao ®éng”. Hai lµ, chÝnh s¸ch thu ph¶i ®¶m b¶o t©p trung qu¶n lý hîp lý nguån thu cho Ng©n s¸ch, ®ång thêi b¶o ®¶m møc sèng hîp lý cho c¸c ®èi t­îng d©n c­ dä t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch thu. Theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, tÊt c¶ c¸c kho¶n ®Òu ®­îc tËp trung vµo Kho B¹c Nhµ n­íc cïng víi sù phèi hîp cña Ban Tµi ChÝnh, c¬ quan thuÕ, H¶i quan. Ba lµ, chÝnh s¸ch thu ph¶i ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi cho c¸c tÇng líp d©n c­. ë ®©y bao gåm c¶ c«ng b»ng theo chiÒu däc vµ c«ng b»ng theo chiÒu ngang. C«ng b»ng theo chiÒu däc cã nghÜa lµ ®èi t­îng nµo cã kh¶ n¨ng nép thuÕ nhiÒu h¬n ph¶i nép nhiÒu h¬n. C«ng b»ng theo chiÒu ngang cã nghÜa lµ c¸c ®èi tîng cã kh¶ n¨ng nép thuÕ nh­ nhau sÏ ph¶i nép thuÕ nh­ nhau. Bèn lµ, chÝnh s¸ch thu ph¶i ®¶m b¶o tÝnh quÇn chóng. Do tr×nh ®é cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ lµ kh¸c nhau, thËm chÝ chªnh lÖch rÊt lín, viÖc ®­a ra mét chÝnh s¸ch thuÕ qu¸ khã hiÓu, phøc t¹p lµ mét sai lÇm. Bëi v× chi phÝ cho viÖc tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch chÝnh s¸ch thu ®ã sÏ rÊt lín. Khi ®ã, chÝnh s¸ch thu cã khi l¹i ph¶n t¸c dông. Do ®ã, néi dung chÝnh s¸ch thu ph¶i ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, dÔ thùc hiÖn, dÔ dµng ®­îc chÊp nh©n. * C¸c kho¶n thu cña Ng©n s¸ch HuyÖn Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, Ng©n s¸ch HuyÖn cã c¸c nguån thu nh­ sau: C¸c kho¶n thu 100% a) ThuÕ m«n bµi thu tõ c¸c doanh nghiÖp, hîp t¸c x· vµ c¸c hé s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi quèc doanh gåm: Tõ bËc 1 ®Òn bËc 3 thu trÖn ®Þa bµn x·, thÞ trÊn b) ThuÕ s¸t sinh thu tõ c¸c doanh nghiÖp giÕt mæ gia sóc trªn ®Þa bµn ph­êng. c) C¸c kho¶n phÝ vµ lÖ phÝ tõ c¸c ho¹t ®éng do c¸c c¬ quan thuéc cÊp HuyÖn qu¶n lý. d) TiÒn thu tõ ho¹t ®éng sù nghiÖp cña c¸c ®¬n vÞ do cÊp HuyÖn qu¶n lý. ®) ViÖn trî kh«ng hoµn l¹i cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ë n­íc ngoµi cho cÊp HuyÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. g) §ãng gãp tù nguyÖn cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ë trong vµ ngoµi n­íc cho Ng©n s¸ch HuyÖn. h) Thu tõ xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh trong c¸c lÜnh vùc thu tõ c¸c ho¹t ®éng chèng bu«n lËu vµ kinh doanh tr¸i phÐp luËt theo ph©n cÊp cña tØnh. i) Thu kÕt d­ ng©n s¸ch cÊp huyÖn. k) Bæ xung tõ ng©n s¸ch cÊp tØnh. l) C¸c kho¶n thu kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C¸c kho¶n thu ®­îc ph©n chia theo tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a ng©n s¸ch cÊp tØnh vµ Ng©n s¸ch HuyÖn vµ Ng©n s¸ch x·, thÞ trÊn. a) ThuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. b) ThuÕ nhµ ®Êt. c) TiÒn sö dông ®Êt. d) C¸c kho¶n thu ph©n chia theo tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a Ng©n s¸ch cÊp tØnh vµ Ng©n s¸ch trung ­¬ng, do tØnh quy ®Þnh trong ph¹m vi tØnh ®­îc ph©n cÊp. e) C¸c kho¶n thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp; thuÕ tµi nguyªn; lÖ phÝ tr­íc b¹ nhµ ®Êt; thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hµng s¶n xuÊt trong n­íc thu vµo mÆt hµng (Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng h­ëng 100%). ViÖc ph©n cÊp cho Ng©n s¸ch c¸c cÊp ( tØnh, huyÖn, x· ) do cÊp tØnh quy ®Þnh. Riªng tû lÖ phÇn tr¨m ph©n chia thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp cho x·, thÞ trÊn tèi ®a lµ 100%, tèi thiÓu lµ 20%. 1.2.3.2 Néi dung chi cña Ng©n s¸ch HuyÖn NÕu nh­ qu¸ tr×nh thu lµ qu¸ tr×nh t¹o lËp, h×nh thµnh Ng©n s¸ch th× chi Ng©n s¸ch lµ qu¸ tr×nh sö dông Ng©n s¸ch. Nã ng­îc l¹i hoµn toµn víi qu¸ tr×nh thu nh­ng l¹i chÞu sù ®iÒu khiÓn cña qu¸ tr×nh thu ( Kh«ng thÓ chi nhiÒu trong khi thu Ýt vµ ng­îc l¹i ) ®ång thêi, l¹i t¹o thªm nguån thu ( §Çu t­ Ng©n s¸ch nhµn rçi vµo c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ). Chi Ng©n s¸ch lµ qu¸ tr×nh sö dông quü ng©n s¸ch nhµ n­íc theo nguyªn t¾c kh«ng hoµn tr¶ trùc tiÕp nh»m thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña Nhµ n­íc. * §Æc ®iÓm chi Ng©n s¸ch HuyÖn Víi t­ c¸ch lµ mét qu¸ tr×nh sö dông quü ng©n s¸ch nhµ n­íc, chi Ng©n s¸ch huyÖn cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: Mét lµ, chi tiªu Ng©n s¸ch lu«n g¾n liÒn víi c¸c nhiÖm vô kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi mµ Nhµ n­íc ®¶m nhiÖm trong mçi thêi kú. §Æc ®iÓm nµy cã thÓ nh×n ra tõ vai trß cña Ng©n s¸ch vµ b¶n chÊt Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Ng©n s¸ch Nhµ n­íc mang b¶n chÊt chÝnh trÞ, duy tr× ho¹t ®éng cña bé m¸y Nhµ n­íc, æn ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ, ®¶m b¶o x· héi æn ®Þnh, ph¸t triÓn. Hai lµ, t¸c dông cña c¸c kho¶n chi Ng©n s¸ch bao giê còng ®­îc xem xÐt ë tÇm vÜ m« bëi v× th«ng th­êng, nh÷ng kho¶n chi Ng©n s¸ch sÏ ph¸t huy t¸c dông trong ph¹m vi nhÊt ®Þnh. ViÖc chi tiªu Ng©n s¸ch HuyÖn ph¶i ph¸t huy ®­îc t¸c dông trong ph¹m vi HuyÖn. Ba lµ, tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c kho¶n chi ®­îc thÓ hiÖn toµn diÖn trªn c¸c mÆt kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi. §Æc ®iÓm nµy lµ biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a tµi chÝnh víi kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi. * Mét sè yªu cÇu cÇn ®¹t ®­îc trong qu¸ tr×nh chi Ng©n s¸ch. Thø nhÊt, khi xem xÐt, ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña chi Ng©n s¸ch, chóng ta ph¶i x©y dùng mét lo¹t c¸c chØ tiªu, chØ sè bao gåm c¶ ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l­îng. §iÒu ®ã sÏ gióp cho c¸c nhµ ph©n tÝch ®óng ®¾n h¬n, ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n tÝnh hiÖu cña cña chi Ng©n s¸ch. Thø hai, thùc hiÖn chi Ng©n s¸ch ®óng dù to¸n, tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶. NhiÖm vô chi cña Ng©n s¸ch -HuyÖn Chi th­êng xuyªn vÒ: a) C¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o, YtÕ thùc hiÖn theo ph©n cÊp cña tØnh. b) C¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp v¨n ho¸, th«ng tin, thÓ dôc thÓ thao, x· héi vµ c¸c sù nghiÖp kh¸c do c¬ quan cÊp huyÖn qu¶n lý. c) C¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp kinh tÕ do c¬ quan cÊp huyÖn qu¶n lý: - N«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû lîi. - Giao th«ng. - Sù nghiÖp thÞ chÝnh. - C¸c sù nghiÖp kinh tÕ kh¸c. - Quèc phßng, an ninh trËt tù, an toµn x· héi. + Quèc phßng: Gi¸o dôc quèc phßng; tuyÓn qu©n vµ ®ãn tiÕp qu©n nh©n ._.hoµn thµnh nghÜa vô; ®¨ng ký qu©n nh©n dù bÞ; huÊn luyÖn d©n qu©n tù vÖ. + An ninh, trËt tù vµ an toµn x· héi: Tuyªn truyÒn gi¸o dôc quÇn chóng b¶o vÖ an ninh; hç trî c¸c chiÕn dÞch gi÷ g×n an ninh; tæng kÕt phong trµo b¶o vÖ an ninh tæ quèc; hç trî trËt tù, an ninh c¬ së. ®) Ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cÊp huyÖn. e ) Ho¹t ®éng cña c¬ quan cÊp huyÖn cña §CS ViÖt nam. g ) Ho¹t ®éng cña c¬ quan cÊp huyÖn, cña MÆt trËn tæ quèc ViÖt nam, §oµn Thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh, Héi cùu chiÕn binh VIÖt nam, Héi liªn hiÖp phô n÷, Héi N«ng D©n ViÖt nam. h ) Tµi trî cho c¸c tæ chøc x· héi, x· héi nghÒ nghiÖp cÊp HuyÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. i ) C¸c kho¶n chi kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Chi ®Çu t­ ph¸t triÓn: - Chi ®Çu t­ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi theo ph©n cÊp cña tØnh, thµnh phè. - Chi ®Çu t­ x©y dùng c¸c tr­êng phæ th«ng quèc lËp, c¸c c«ng tr×nh phóc lîi c«ng céng, ®iÖn chiÕu s¸ng cÊp tho¸t n­íc, giao th«ng néi thÞ, an toµn giao th«ng vÖ sinh ®« thÞ. - Chi bæ xung cho Ng©n s¸ch cÊp d­íi. CÊp ph¸t kinh phÝ, c¸c kho¶n chi cña Ng©n s¸ch -HuyÖn C¨n cø vµo dù to¸n chi ng©n s¸ch nhµ n­íc n¨m ®­îc giao vµ dù to¸n Ng©n s¸ch quý; c¨n cø vµo yªu cÇu thùc hiÖn nhiÖm vô chi, Phßng Tµi chÝnh- VËt gi¸ tiÕn hµnh cÊp ph¸t kinh phÝ theo nguyªn t¾c cÊp trùc tiÕp ®Õn c¸c ®¬n vÞ sö dông Ng©n s¸ch vµ thanh to¸n trùc tiÕp tõ Kho b¹c Nhµ n­íc cho ng­êi ®­îc h­ëng C¸c h×nh thøc cÊp phÊt kinh phÝ: a) CÊp ph¸t b»ng h¹n møc kinh phÝ §èi t­îng cÊp ph¸t theo h×nh thøc h¹n møc kinh phÝ lµ c¸c kho¶n chi th­êng xuyªn cña c¸c ®¬n vÞ dù to¸n cña ng©n s¸ch nhµ n­íc , bao gåm : - C¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n­íc - C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp ho¹t ®éng d­íi h×nh thøc thu ®ñ , chi ®ñ hoÆc g¸n thu - bï chi. - C¸c tæ chøc chÝnh trÞ- x· héi, tæ chøc x· héi vµ tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp th­êng xuyªn ®­îc ng©n s¸ch nhµ n­íc cÊp kinh phÝ. b) CÊp ph¸t b»ng h×nh thøc lÖnh chi tiÒn §èi t­îng cÊp ph¸t theo h×nh thøc lÖnh chi tiÒn lµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ - x· héi kh«ng cã quan hÖ th­êng xuyªn víi Ng©n s¸ch , c¸c kho¶n giao dÞch cña ChÝnh Phñ víi c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n n­íc ngoµi; c¸c kho¶n bæ sung tõ Ng©n s¸ch cÊp trªn cho Ng©n s¸ch cÊp d­íi vµ mét sè kho¶n chi ®Æc biÖt kh¸c theo quyÕt ®Þnh cña thñ tr­ëng c¬ quan tµi chÝnh . c) Chi cho vay cña Ng©n s¸ch HuyÖn §èi víi c¸c kho¶n chi cho vay cña Ng©n s¸ch HuyÖn c¬ quan tµi chÝnh chuyÓn nguån cho c¬ quan ®­îc giao nhiÖm vô cho vay hoÆc chuyÓn tiÒn theo hîp ®ång cho tæ chøc ®­îc vay trong tr­êng hîp cho vay trùc tiÕp . C¬ quan ®­îc giao nhiÖm vô cho vay hoÆc c¬ quan tµi chÝnh trong tr­êng hîp cho vay trùc tiÕp cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, cho vay, thu håi nî gèc, l·i nép vµo NSNN vµ quyÕt to¸n theo chÕ ®é quy ®Þnh. d) Chi tr¶ nî vay cña Ng©n s¸ch HuyÖn §èi víi c¸c kho¶n chi tr¶ nî, Chi côc Kho b¹c Nhµ n­íc thùc hiÖn thanh to¸n theo lÖnh chi cña Phßng Tµi chÝnh - VËt gi¸. e) §èi víi chi sù nghiÖp kinh tÕ: C¬ quan Tµi chÝnh, Kho b¹c Nhµ n­íc thùc hiÖn cÊp ph¸t, thanh to¸n theo quy tr×nh cÊp ph¸t h¹n møc kinh phÝ trõ mét sè kho¶n kinh phÝ sù nghiÖp kinh tÕ cã tÝnh chÊt ®Æc thï Bé Tµi chÝnh cã v¨n b¶n h­íng dÉn riªng. f) §èi víi c¸c kho¶n chi cho c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia §èi víi c¸c kho¶n chi ®· giao cho c¸c ®¬n vÞ trùc tiÕp thùc hiÖn th× cÊp ph¸t theo quy tr×nh. §èi víi c¸c kho¶n chi uû quyÒn th× c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn chuyÓn kinh phÝ uû quyÒn cho c¬ quan tµi chÝnh cÊp d­íi ®Ó cÊp ph¸t . g) CÊp ph¸t vµ cho vay vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n: Thùc thiÖn theo quy tr×nh quy ®Þnh cña ChÝnh Phñ, Bé Tµi chÝnh sÏ h­íng dÉn thªm. h) Chi b»ng hiÖn vËt vµ ngµy c«ng lao ®éng §èi víi c¸c kho¶n chi Ng©n s¸ch b»ng hiÖn vËt: C¨n cø vµo biªn b¶n bµn giao hiÖn vËt, gi¸ hiÖn vËt ®­îc duyÖt, c¬ quan tµi chÝnh quy ®æi ra ®ång ViÖt nam ®Ó lµm lÖnh ghi thu, ghi chi Ng©n s¸ch göi Kho b¹c Nhµ n­íc ®Ó h¹ch to¸n thu, chi ng©n s¸ch nhµ n­íc . §èi víi c¸c kho¶n chi b»ng ngµy c«ng lao ®éng: C¨n cø gi¸ ngµy c«ng lao ®éng ®­îc duyÖt, c¬ quan tµi chÝnh lµm lÖnh ghi thu, ghi chi göi Kho b¹c Nhµ n­íc ®Ó h¹ch to¸n thu, chi Ng©n s¸ch i) CÊp ph¸t kinh phÝ uû quyÒn: Tr­êng hîp c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cÊp trªn uû quyÒn cho c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cÊp d­íi thùc hiÖn nhiÖm vô thuéc chøc n¨ng cña m×nh th× ph¶i chuyÓn kinh phÝ tõ Ng©n s¸ch tõ cÊp trªn cho cÊp d­íi ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ®ã. H×nh thøc chuyÓn kinh phÝ chñ yÕu b»ng h¹n møc kinh phÝ. §èi víi c¸c kho¶n chi nhá, néi dung chi ®· x¸c ®Þnh râ th× cã thÓ chuyÓn kinh phÝ b»ng h×nh thøc lÖnh chi tiÒn. k) CÊp ph¸t cho c¸c tæ chøc chÝnh trÞ-x· héi vµ tæ chøc x· héi-nghÒ nghiÖp: - §èi víi c¸c tæ chøc chÝnh trÞ -x· héi: + C¸c tæ chøc chÝnh trÞ -x· héi ®­îc Ng©n s¸ch b¶o ®¶m c©n ®èi kinh phÝ ho¹t ®éng theo quy ®Þnh. + Sau khi ®­îc giao nhiÖm vô chi Ng©n s¸ch, tõng tæ chøc chÝnh trÞ -x· héi thùc hiÖn ph©n bæ dù to¸n Ng©n s¸ch (PhÇn ®­îc ng©n s¸ch nhµ n­íc cÊp) chi tiÕt theo Môc lôc ng©n s¸ch nhµ n­íc hiÖn hµnh. + C¬ quan tµi chÝnh thùc hiÖn cÊp ph¸t kinh phÝ hµng quý cho c¸c tæ chøc chÝnh trÞ- x· héi theo quy tr×nh cÊp ph¸t h¹n møc kinh phÝ quy ®Þnh, trõ c¸c tr­êng hîp ®Æc biÖt thñ tr­ëng c¬ quan tµi chÝnh quyÕt ®Þnh cÊp ph¸t b»ng lÖnh chi tiÒn. - §èi víi c¸c tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi-nghÒ nghiÖp thuéc ®èi t­îng ®­îc Nhµ n­íc tµi trî kinh phÝ theo quy ®Þnh: + CÊp ph¸t theo h×nh thøc h¹n møc kinh phÝ nh­ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ -x· héi nÕu lµ tµi trî th­êng xuyªn. + CÊp ph¸t theo h×nh thøc lÖnh chi tiÒn nÕu ®­îc tµi trî ®ét xuÊt theo môc tiªu cô thÓ. 1.2.4 Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng ng©n s¸ch huyÖn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay 1.2.4.1 Dù to¸n Ng©n s¸ch quý Trªn c¬ së nhiÖm vô thu c¶ n¨m ®­îc giao vµ nguån thu dù kiÕn ph¸t sinh trong quý, c¬ thu lËp dù to¸n thu Ng©n s¸ch quý cã chia ra khu vùc kinh tÕ, ®Þa bµn vµ ®èi t­îng thu chñ yÕu vµ h×nh thøc thu, göi c¬ quan tµi chÝnh cïng cÊp. Dù to¸n thu quý göi tr­íc ngµy 10 cña th¸ng cuèi quý tr­íc. Trªn c¬ së dù to¸n chi c¶ n¨m ®­îc duyÖt vµ nhiÖm vô ph¶i chi trong quý, c¸c ®¬n vÞ sö dông Ng©n s¸ch lËp dù to¸n chi quý (cã chia th¸ng), chi tiÕt theo c¸c môc trªn cña môc lôc ng©n s¸ch nhµ n­íc göi c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn. C¬ quan qu¶n lý cÊp trªn tæng hîp, lËp dù to¸n chi Ng©n s¸ch quý (cã chia ra th¸ng ), göi c¬ quan tµi chÝnh ®ång cÊp tr­íc 10 ngµy cña th¸ng cuèi quý tr­íc . C¬ quan tµi chÝnh c¨n cø vµo nguån thu vµ nhiÖm vô chi trong quý lËp dù to¸n ®iÒu hµnh Ng©n s¸ch quý b¸o c¸o UBND. Trong b¸o c¸o, c©n ®èi Ng©n s¸ch ph¶i ®­îc lËp mét c¸ch ch¾c ch¾n, ®ång thêi nªu râ c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn vµ c¸c kiÕn nghÞ cÇn thiÕt ®èi víi c¸c cÊp cã thÈm quyÒn. 1.2.4.2 Tæ chøc thu Ng©n s¸ch HuyÖn . C¨n cø vµ tê khai thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ n­íc cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n cã nghÜa vô ph¶i nép Ng©n s¸ch, c¬ quan thu kiÓm tra, x¸c ®Þnh sè thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Ng©n s¸ch vµ ra th«ng b¸o thu Ng©n s¸ch göi ®èi t­îng nép. NÕu hÕt thêi h¹n nép tiÒn trong th«ng b¸o thu Ng©n s¸ch mµ tæ chøc, c¸ nh©n vÉn ch­a thùc hiÖn nghÜa vô nép th× c¬ quan thu ®­îc quyÒn yªu cÇu Ng©n Hµng hoÆc Kho B¹c Nhµ n­íc trÝch sè tiÒn ph¶i nép tõ tµi kho¶n cña tæ chøc, c¸ nh©n ®ã ®Ó nép Ng©n s¸ch hoÆc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh kh¸c ®Ó thu Ng©n s¸ch. Ph­¬ng thøc thu ng©n s¸ch nhµ n­íc: Toµn bé c¸c kho¶n thu cña ng©n s¸ch nhµ n­íc ph¶i nép trùc tiÕp vµo Kho b¹c Nhµ n­íc trõ c¸c kho¶n d­íi ®©y do c¬ quan thu cã thÓ thu trùc tiÕp song ph¶i ®Þnh kú nép vµo Kho b¹c Nhµ n­íc trong thêi h¹n quy ®Þnh: -Thu phÝ, lÖ phÝ -Thu thuÕ Hé kinh doanh kh«ng cè ®Þnh -C¸c kho¶n thu ë ®Þa bµn x·, n¬i kh«ng cã ®iÓm thu cña Kho b¹c Nhµ n­íc . *Hoµn tr¶ c¸c kho¶n thu Ng©n s¸ch HuyÖn . C¸c tr­êng hîp ®­îc tr¶ thu Ng©n s¸ch lµ: +Thu kh«ng ®óng chÝnh s¸ch, chÕ ®é. +Tr¶ l¹i ®èi t­îng nép theo chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc . ViÖc hoµn tr¶ c¸c kho¶n thu Ng©n s¸ch ®­îc thùc hiÖn theo c¸c nguyªn t¾c sau: Mét lµ, Ng©n s¸ch HuyÖn ®­îc h­ëng kho¶n thu nµy tõ c¬ quan tµi chÝnh cÊp HuyÖn ra quyÕt ®Þnh hoµn tr¶. NÕu kho¶n thu ®· ph©n chia gi÷a Ng©n s¸ch c¸c cÊp th× c¬ quan tµi chÝnh ë cÊp cao nhÊt ra quyÕt ®Þnh hoµn tr¶. Hai lµ, kho¶n thu ®· h¹ch to¸n vµo ch­¬ng, lo¹i, kho¶n, môc, tiÓu môc nµo th× hoµn tr¶ tõ ch­¬ng, lo¹i, môc, tiÓu môc ®ã. Tr­êng hîp hoµn tr¶ cho kho¶n thu ®· quyÕt to¸n vµo niªn ®é Ng©n s¸ch c¸c n¨m tr­íc c¬ quan tµi chÝnh ra lÖnh cÊp hoµn tr¶ vµo ch­¬ng “ C¸c quan hÖ kh¸c cña Ng©n s¸ch". Ba lµ, kho¶n thu ®· h¹ch to¸n vµ quü Ng©n s¸ch HuyÖn th× ®­îc hoµn tr¶ tõ quü Ng©n s¸ch HuyÖn . Bèn lµ, c¨n cø vµo chøng tõ hoµn tr¶ cña c¬ quan tµi chÝnh, Kho B¹c Nhµ n­íc h¹ch to¸n gi¶m thu hoÆc h¹ch to¸n chi ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ thanh to¸n trùc tiÕp cho ®èi t­îng ®­îc h­ëng . *T¨ng gi¶m thu, chi Ng©n s¸ch Sè t¨ng thu hoÆc tiÕt kiÖm chi sè dù to¸n ®­îc ®uyÖt ®­îc sö dông ®Ó gi¶m béi chi, t¨ng tr¶ nî hoÆc bæ sung quü dù ch÷ tµi chÝnh, hoÆc t¨ng chi mét sè kho¶n cÇn thiÕt kh¸c, kÓ c¶ t¨ng chi cho Ng©n s¸ch cÊp d­íi nh­ng kh«ng ®­îc t¨ng chi vÒ quü tiÒn l­¬ng, trõ tr­êng hîp Nhµ n­íc thay ®æi chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng hoÆc c¸c kho¶n trî cÊp, th­ëng cã tÝnh chÊt tiÒn l­¬ng. NÕu gi¶m thu so víi dù to¸n ®­îc duyÖt th× ph¶i x¾p xÕp l¹i ®Ó gi¶m mét sè kho¶n chi t­¬ng øng. Khi ph¸t sinh c¸c c«ng viÖc ®ét xuÊt nh­ kh¾c phôc hËu qu¶ thiªn tai, ®Þch ho¹ vµ c¸c nhu cÇu chi cÊp thiÕt ch­a ®­îc bè trÝ hoÆc bè trÝ ch­a ®ñ trong dù to¸n ®­îc giao mµ sau khi x¾p xÕp l¹i c¸c kho¶n chi, c¬ quan chñ qu¶n ®¬n vÞ sö dông Ng©n s¸ch kh«ng xö lý ®­îc th× tõng cÊp ph¶i chñ ®éng sö dông dù phßng cÊp m×nh ®Ó xö lý. NÕu kh«ng cßn dù phßng Ng©n s¸ch th× s¾p xÕp l¹i chi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chi ®ét xuÊt. *Xö lý thiÕu hôt t¹m thêi Khi x¶y ra thiÕu hôt Ng©n s¸ch t¹m thêi do nguån thu vµ c¸c kho¶n vay trong kÕ ho¹ch tËp trung chËm hoÆc cã nhiÒu nhu cÇu ph¶i chi trong cïng thêi ®iÓm dÉn ®Õn mÊt c©n ®èi t¹m thêi vÒ quü Ng©n s¸ch . Ng©n s¸ch HuyÖn ®­îc vay quü dù tr÷ tµi chÝnh cña tØnh theo quyÕt ®Þnh cña Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n TØnh. C¸c kho¶n vay quü dù tr÷ tµi chÝnh ph¶i ®­îc hoµn tr¶ trong n¨m Ng©n s¸ch. NÕu ®Õn thêi h¹n mµ kh«ng tr¶ th× bªn cho vay cã quyÒn yªu cÇu Kho b¹c Nhµ n­íc trÝch tµi kho¶n cña bªn vay ®Ó tr¶ nî. *Sö dông quü dù phßng, quü dù tr÷ tµi chÝnh. Dù phßng Ng©n s¸ch ®­îc sö dông ®Ó kh¾c phôc hËu qu¶ thiªn tai, ®Þch ho¹ vµ trong trõ¬ng hîp ph¸t sinh nhu cÇu chi cÊp thiÕt ch­a ®­îc bè trÝ. Quü dù tr÷ tµi chÝnh ®­îc sö dông ®Ó cho vay hoÆc ®Çu t­ . *KÕ to¸n vµ quyÕt to¸n Ng©n s¸ch HuyÖn . C¸c c¬ quan qu¶n lý Ng©n s¸ch HuyÖn, c¸c ®¬n vÞ dù to¸n cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n Ng©n s¸ch thuéc ph¹m vi qu¶n lý, lËp quyÕt to¸n thu chi Ng©n s¸ch, tæng hîp b¸o c¸o quyÕt to¸n Ng©n s¸ch. *Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n Ng©n s¸ch §¬n vÞ dù to¸n vµ cÊp chÝnh quyÒn, ph¶i tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n Ng©n s¸ch. Nh÷ng c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®­îc bè trÝ theo ®óng chøc danh tiªu chuÈn quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ ®­îc b¶o ®¶m quyÒn ®éc lËp vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô. Khi thay ®æi c¸n bé kÕ to¸n ph¶i thùc hiÖn bµn giao gi÷a c¸n bé kÕ to¸n cò víi c¸n bé kÕ to¸n míi, c¸n bé kÕ to¸n cò vÉn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng viÖc cña m×nh ®· lµm kÓ tõ ngµy bµn giao vÒ tr­íc, c¸n bé kÕ to¸n míi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng viÖc cña m×nh kÓ tõ ngµy nhËn bµn giao. Khi gi¶i thÓ, s¸t nhËp hoÆc chia t¸ch ®¬n vÞ kÕ to¸n, thñ tr­ëng vµ kÕ to¸n tr­ëng hoÆc ng­êi phô tr¸ch c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i hoµn thµnh viÖc quyÕt to¸n cña ®¬n vÞ cò ®Õn thêi ®iÓm ®ã. *Kho¸ sæ kÕ to¸n Ng©n s¸ch HÕt kú kÕ to¸n ( th¸ng, quý, n¨m ) c¸c ®¬n vÞ dù to¸n vµ Ng©n s¸ch c¸c cÊp chÝnh quyÒn ph¶i thùc hiÖn c«ng t¸c kho¸ sæ kÕ to¸n. *B¸o c¸o kÕ to¸n thu, chi Ng©n s¸ch C¸c ®¬n vÞ dù to¸n c¸c cÊp ph¶i b¸o c¸o kÕ to¸n theo chÕ ®é kÕ to¸n hµnh chÝnh sù nghiÖp vµ c¸c Th«ng t­ h­íng dÉn cña Bé Tµi chÝnh. C¬ quan kho b¹c Nhµ n­íc tæ chøc h¹ch to¸n vµ kÕ to¸n xuÊt, nhËp quü ng©n s¸ch nhµ n­íc theo chÕ ®é kÕ to¸n Kho b¹c Nhµ n­íc. C¬ quan tµi chÝnh ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ b¸o c¸o kÕ to¸n thu, chi ng©n s¸ch nhµ n­íc theo chÕ ®é kÕ to¸n ng©n s¸ch nhµ n­íc hiÖn hµnh. Hµng th¸ng, lËp b¸o c¸o thu ng©n s¸ch nhµ n­íc , chi Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng göi uû ban nh©n d©n vµ c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn. * QuyÕt to¸n Ng©n s¸ch Nguyªn t¾c lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n Ng©n s¸ch: - Sè liÖu trong b¸o c¸o quyÕt to¸n ph¶i chÝnh x¸c trung thùc. Néi dung b¸o c¸o quyÕt to¸n Ng©n s¸ch ph¶i theo ®óng c¸c néi dung ghi trong dù to¸n ®­îc duyÖt vµ ph¶i b¸o c¸o quyÕt to¸n chi tiÕt theo Môc lôc ng©n s¸ch nhµ n­íc . - B¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m cña ®¬n vÞ dù to¸n göi c¬ quan tµi chÝnh ph¶i göi kÌm c¸c b¸o c¸o sau ®©y: + B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n cuèi ngµy 31/12. + B¸o c¸o thuyÕt minh quyÕt to¸n n¨m. ( B¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m ph¶i cã x¸c nhËn cña Kho b¹c Nhµ n­íc) - B¸o c¸o quyÕt to¸n Ng©n s¸ch cña c¸c ®¬n vÞ dù to¸n vµ cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn kh«ng ®­îc quyÕt to¸n chi lín h¬n thu. - CÊp d­íi kh«ng ®­îc quyÕt to¸n c¸c kho¶n kinh phÝ uû quyÒn cña Ng©n s¸ch cÊp trªn vµob¸o c¸o quyÕt to¸n Ng©n s¸ch cÊp m×nh. Phßng Tµi chÝnh cã tr¸ch nhiÖm thÈm tra b¸o c¸o quyÕt to¸n thu, chi Ng©n s¸ch cÊp HuyÖn; tæng hîp b¸o c¸o thu ng©n s¸ch nhµ n­íc trªn ®Þa bµn; quyÕt to¸n thu, chi Ng©n s¸ch HuyÖn tr×nh uû ban nh©n d©n huyÖn ®Ó göi Së tµi chÝnh - VËt gi¸ vµ héi ®ång nh©n d©n HuyÖn phª chuÈn. Tr­êng hîp b¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m do héi ®ång nh©n d©n HuyÖn phª chuÈn cã thay ®æi so víi quuÕt to¸n n¨m do Uû ban nh©n d©n HuyÖn ®· göi Së tµi chÝnh - VËt gi¸ th× Uû ban nh©n d©n HuyÖn ph¶i b¸o c¸o bæ sung, ®iÒu chØnh göi Së tµi chÝnh - VËt gi¸. 1.2.4.3 Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c qu¶n lý Ng©n s¸ch HuyÖn Ng©n s¸ch HuyÖn lµ thuéc vÒ chÝnh quyÒn HuyÖn, nã thÓ hiÖn tiÒm lùc tµi chÝnh cña chÝnh quyÒn HuyÖn. ThÕ nh­ng tiÒm lùc ®ã ph¶i t­¬ng xøng víi nÒn kinh tÕ cña HuyÖn, cã nghÜa lµ ph¶i ®ñ m¹nh, ®ñ lín ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi cña huyÖn. VËy lµm c¸ch nµo cã thÓ t¹o dùng ®­îc mét Ng©n s¸ch HuyÖn ®ñ lín m¹nh ®Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn? Kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i qu¶n lý Ng©n s¸ch HuyÖn vµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý Ng©n s¸ch HuyÖn. Cho nªn qu¶n lý Ng©n s¸ch HuyÖn lµ sù cÇn thiÕt bëi: Thø nhÊt, kh«ng cã mét doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n nµo tù nguyÖn nép thuÕ cho Nhµ n­íc. C¸c ®èi t­îng nép thuÕ, phÝ lu«n lu«n t×m c¸ch trèn thuÕ, tr¸nh thuÕ, l¸ch thuÕ, thËm chÝ cßn “rót ruét thuÕ”. Nh­ chóng ta d· biÕt, trong nh÷ng n¨m qua, viÖc ¸p dông thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu ®· t¹o ra nh÷ng “lç hæng”, t¹o ®iÒu kiÖn cho kÎ xÊu lîi dông chÝnh s¸ch hoµn thuÕ ®· “rót” ng©n s¸ch ®Òn hµng tr¨m tû ®ång. ThÕ mµ, thuÕ l¹i lµ nguån thu chñ yÕu cña Ng©n s¸ch. NÕu nh­ c¸c ®èi t­îng nép tù nguyÖn nép thuÕ th× Ng©n s¸ch sÏ rçng kh«ng. Lý do nµy xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm “kh«ng hoµn tr¶ trùc tiÕp” cña thuÕ. Kh¸c víi phÝ vµ lÖ phi, thuÕ kh«ng mang tÝnh hoµn tr¶ trùc tiÕp: NÕu nh­ c¸c ®èi t­îng nép phÝ, lÖ phÝ th× hä sÏ ®­îc h­ëng trùc tiÕp c¸c hµng ho¸, dÞch vô mµ nhµ n­íc cung cÊp cßn thuÕ th× kh«ng, c¸c ®èi t­îng ph¶i nép thuÕ mµ kh«ng thu ®­îc bÊt cø hµng ho¸ dÞch vô nµo. Thø hai, c¸c ®èi t­îng ®­îc Ng©n s¸ch cÊp ph¸t chi sÏ ra søc “rót ruét” Ng©n s¸ch ®Ó phôc vô cho tæ chøc, c¸ nh©n m×nh mµ kh«ng nghÜ ®Õn tæ chøc c¸ nh©n kh¸c. §©y lµ hiÖn t­îng lµm l·ng phÝ, thÊt tho¸t Ng©n s¸ch. 1.2.4.4 C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý Ng©n s¸ch HuyÖn * Nh©n tè kh¸ch quan Ng©n s¸ch HuyÖn lµ mét trong c¸c nguån tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Do vËy, nã chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan. Nh©n tè gi¸ c¶ Gi¸ c¶ lµ mét chØ tiªu quan träng ¶nh h­ëng ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ, do vËy nã cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn Ng©n s¸ch. Ng­êi ta th­êng ph©n tÝch gi¸ c¶ th«ng qua c¸c chØ sè: L¹m ph¸t; chØ sè gi¸ tiªu dïng... Th«ng th­êng, khi lËp dù to¸n, c¸c cÊp Ng©n s¸ch ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn yÕu tè gi¸ c¶ ®­îc biÓu hiÖn qua chØ sè l¹m ph¸t, nÕu kh«ng chÊp hµnh dù to¸n sÏ vÊp ph¶i nh÷ng c¶n trë khã kh¨n ®ã lµ “vì kÕ ho¹ch”. Khi l¹m ph¸t t¨ng nhanh, gi¸ c¶ tr­ît dµi, c¸c kho¶n thu, chi theo kÕ ho¹ch sÏ kh«ng thÓ ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ ®­îc. Tuy nhiªn, Ng©n s¸ch l¹i cã thÓ ®iÒu chØnh ®­îc gi¸ c¶ th«ng qua chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch tµi kho¸ vµ mét lo¹t c¸c c«ng cô kinh tÕ vÜ m« kh¸c t¸c ®éng vµo c¸c quy luËt kinh tÕ trªn thÞ tr­êng. C¸c nh©n tè vÒ v¨n ho¸, chÝnh trÞ, x· héi Ngµy nay, khi thÕ giíi ®ang chuyÓn biÕn manh mÏ theo xu h­íng toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸, c¸c sù kiÖn chÝnh trÞ diÔn ra liªn tiÕp. C¸c cuéc chiÕn tranh ®Òu mang mµu s¾c v¨n ho¸. C¸c d©n téc quèc gia ®ang t×m cho m×nh nh÷ng nÐt riªng, ®éc ®¸o khi ph¸t triÓn vµ héi nhËp. TÊt c¶ c¸c sù kiÖn ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn nÒn kinh tÕ, do ®ã mµ ¶nh h­ëng ®Õn Ng©n s¸ch . Trong ph¹m vi huyÖn, Ng©n s¸ch huyÖn chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c chÝnh s¸ch, chñ tr­¬ng cña §¶ng lµ c hÝnh. C¸c yÕu tè vÒ v¨n ho¸ x· héi còng ®ãng mét vai trß quan träng trong qu¶n lý Ng©n s¸ch * Nh©n tè chñ quan Nh©n tè chñ quan bao gåm c¸c néi dung xuÊt ph¸t tõ b¶n th©n ®¬n vÞ qu¶n lý. §ã lµ tr×nh ®é chuyªn m«n, th¸i ®é hµnh vi, ý thøc chÊp hµnh, kiÓm tra gi¸m s¸t....trong c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng. Ch­¬ng II: thùc tr¹ng qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn b¾c s¬n trong nh÷ng n¨m võa qua (2004 - 2007) 2.1 Kh¸i qu¸t vÒ phßng tµi chÝnh kÕ ho¹ch huyÖn B¾c S¬n tØnh L¹ng S¬n 2.1.1 Kh¸i qu¸t vÒ huyÖn B¾c S¬n tØnh L¹ng S¬n 2.1.1.1 VÒ ®Þa lý hµnh chÝnh B¾c S¬n lµ huyÖn miÒn nói vïng cao thuéc tØnh L¹ng S¬n, cã ®­êng quèc lé 1B ®i qua, c¸ch trung t©m Thµnh phè L¹ng S¬n 85 km, c¸ch thµnh phè Th¸i Nguyªn 75 km. Tæng diÖn tÝch tù nhiªn 69.999,95ha, trong ®ã diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp vµ kh¶ n¨ng l©m nghiÖp chiÕm 3/4 tæng tiÖn tÝch; ®Êt sö dông vµo s¶n xuÊt l©m nghiÖp 33.125,3 ha, chiÕm 48,5%; ®Êt sö dông vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp 11.459,7 ha, chiÕm 16,4%; ®Êt nu«I trång thuû s¶n 98,85 ha, chiÕm 0,11%; ®Êt phi n«ng nghiÖp 1.630 ha chiÕm 2,3%; ®Êt ch­a sö dông 22.980,4ha, chiÕm 32,8%. Toµn huyÖn cã 19 x· vµ mét thÞ trÊn, gåm 224 th«n b¶n; trong ®ã cã 3 x· vµ thÞ trÊn thuéc khu vùc vïng I, cã 13 x· vïng II, vµ 3 x· thuéc vïng III ; trong ®ã toµn huyÖn hiÖn nay cã 6 x· thuéc Ch­¬ng tr×nh 135 giai ®o¹n II; d©n sè hiÖn nay lµ 66.546 ng­êi, gåm 14,044 hé; d©n sè sèng ë n«ng th«n chiÐm 93,7%, dan sè sèng ë khu vùc thÞ trÊn, thÞ tø chiÐm 6,3%. HuyÖn B¾c S¬n cã 5 d©n téc chÝnh, d©n téc tµy chiÕm 65,55%, d©n téc dao chiÕm 10,92%, d©n téc nïng chiÕm 8,34%, d©n téc m«ng vµ d©n téc kh¸c chiÕm 0,48%. 2.1.1.2 VÒ kinh tÕ B¾c S¬n lµ huyÖn miÒn nói, nÒn kinh tÕ cña huyÖn còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chung nh­ hÇu hÕt c¸c huyÖn miÒn nói kh¸c cña c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c. NÒn kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn, s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp lµ chñ yÕu; quy m« nÒn kinh tÕ cßn nhá; c¸c ngµnh c«ng nghiÑp x©y dùng, th­¬ng m¹i dÞch vô cßn nhá bÐ; c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, c¬ së vËt chÊt nhá bÐ ch­a ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn. NÒn kinh tÕ míi cã b­íc ph¸t triÓn nhanh vµ æn ®Þnh trong kho¶ng 8 n¨m trë l¹i ®©y. Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ( GDP) b×nh qu©n hµng n¨m thêi kú thêi kú 2000- 2005 lµ 9,46%; n¨m 2007 lµ 10,21%, trong ®ã ngµnh N«ng-L©m nghiÖp t¨ng 5,7%, c«ng nghiÖp-x©y dùng t¨ng 22,5%, th­¬ng m¹i- dÞch vô t¨ng 21,3%. C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo h­íng tÝch cùc, ®óng h­íng, h­íng ®Èy m¹nh c «ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, gi¶m dÇn tû träng ngµnh n«ng l©m nghiÖp, t¨ng dÇn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n vµ th­¬ng m¹i dÞch vô: Tû träng ngµnh n«ng-l©m nghiÖp chiÕm 72,84% n¨m 2001 xuèng cßn 62,99% n¨m 2007, ngµnh c«ng nghiÖp - x©y dùng chiÕm tõ 7,1% n¨m 2001 lªn 9,01% n¨m 2007; Th­¬ng m¹i - dÞch vô chiÕm tõ 20,06% n¨m 2001 lªn 28,0% n¨m 2005. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã b­íc ph¸t triÓn nhanh vµ æn ®Þnh, gi¸ trÞ s¶n xuÊt t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m trªn 5,9%; s¶n l­îng l­¬ng thùc cã h¹t n¨m 2001 ®¹t 22.598 tÊn, ®Õn n¨m 2007 ®¹t lªn 31.026 tÊn, l­¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng tõ 343,3 kg/ ng­êi/ n¨m n¨m 2001 lªn 466,2 kg/ ng­êi/n¨m n¨m 2007. C¬ cÊu kinh tÕ n«ng l©m nghiÖp ®· cã nh÷ng b­íc chuyÓn biÕn quan träng, tû träng gi¸ trÞ trång c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, ch¨n nu«i, l©m nghiÖp ngµy cµng t¨ng. N«ng nghiÖp tõng b­íc ph¸t triÓn theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸, b­íc ®Çu h×nh thµnh mét sè vïng chuyªn canh tËp trung, cã s¶n l­îng hµng ho¸ lín, nh­ vïng thuèc l¸ ( gi¸ trÞ s¶n xuÊt hµng n¨m cña c©y thuèc l¸ kho¶ng 45 ®Õn 55 tû ®«ng), vïng håi, vïng quýt ( gi¸ trÞ s¶n xuÊt hµng n¨m kho¶ng 40 - 45 tû ®ång). Trång rõng míi hµng n¨m ®­îc thùc hiÖn tèt, kÕt hîp víi c«ng t¸c khoanh nu«i, b¶o vÖ rõng cã hiÖu qu¶, nªn ®· n©ng ®é che tõ 28 % n¨m 1986 lªn 45% n¨m 2005. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi n¨m 2007 ®¹t 6,7 triÖu ®ång/ng­êi/n¨m. S¶n xuÊt c«ng nghiÖp - tiÓu thñ c«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã b­íc ph¸t triÓn míi, ngµy cµng t¨ng vÒ c¬ së vµ sè hé s¶n xuÊt, ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ vµ sè l­îng s¶n phÈm , ®Æc biÖt ph¸t triÓn c¸c c¬ së chÕ biÕn l­¬ng thùc thùc phÈm, s¶n xuÊt ®å méc gia dông, méc x©y dùng, söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bi, xe m¸y c¸c lo¹i, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng c¸c lo¹i víi quy m« ngµy cµng lín, kh«ng ngõng ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña nh©n d©n. gi¸ trÞ s¶n xuÊt hµng n¨m t¨ng b×nh qu©n trªn 13,5%. Th­¬ng m¹i dÞch vô ngµy cµng ph¸t triÓn, khèi l­îng hµng ho¸ còng nh­ tæng møc l­u chuyÓn hµng ho¸ b¸n bu«n vµ b¸n lÏ ngµy cµng t¨ng nhanh; gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh th­¬ng m¹i dÞch vô trong nh÷ng n¨m qua t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m 18,3%/ n¨m, do vËy ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu s¶n xuÊt, tiªu dïng cña nh©n d©n vµ ®ãng gãp cho ng©n s¸ch nhµ n­íc ngµy cµng nhiÒu. §Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ-x· héi trong nh÷ng n¨m qua ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc, tËp trung khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®Çu t­ cña tØnh, huy ®éng cã hiÖu qu¶ sù ®ãng gãp cña d©n, khai th¸c mäi nguån thu, tiÕt kiÖm chi th­êng xuyªn, tËp trung ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ x· héi ( §iÖn, ®­êng, tr­êng, tr¹m, kiªn cè ho¸ kªnh m­¬ng, c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®Çu mèi) vµ ®Çu ph¸t triÓn ®­îc chó träng, ®¸p øng mét b­íc quan träng ®êi sèng vµ s¶n xuÊt cña nh©n d©n. Tæng nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn trªn ®Þa bµn n¨m 2007 lµ 200 tû ®ång. §Õn nay 100% x· cã ®­êng « t« ®Õn trung t©m x·, 95% sè x· cã ®­êng « t« ®Õn trung t©m x· ®­îc c¶ 4 mïa. Phong trµo lµm ®­êng bª t«ng xi m¨ng n«ng th«n ®ang ph¸t triÓn m¹nh; 95% sè x· cã x·, thÞ trÊn vµ 62% sè hé cã ®iÖn l­íi quèc gia; hÖ thèng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®­îc ®Çu t­, söa ch÷a n©ng cÊp t¨ng thªm n¨ng lùc t­íi tiªu, nhiÒu c«ng tr×nh tr­êng häc, bÖnh viÖn, c¸c c¬ së v¨n ho¸ th«ng tin, ph¸t thanh, truyÒn h×nh ®­îc ®Çu t­, n©ng cÊp t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸, tinh thÇn nh©n dan; kh«ng cßn phßng häc tranh tre nøa l¸. 2.1.1.3.VÒ v¨n ho¸ - x· héi §i ®«i víi ph¸t triÓn kinh tÕ, c¸c lÜnh vùc x· héi ®­îc tró träng:Trong nh÷ng n¨m qua sù nhiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o cã b­íc ph¸t triÓn míi c¶ vÒ quy m«, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. M¹ng l­íi tr­êng, líp ph¸t triÓn v÷ng m¹nh, ®¸p ngµy mét tèt h¬n nhu cÇu gi¶ng d¹y vµ häc tËp; tû lÖ trÎ em trong ®é tuæi huy ®éng ®Õn tr­êng ®¹t trªn 99,5 % ; sè häc sinh giái c¸c cÊp ngµy mét t¨ng, c«ng t¸c x· héi ho¸ gi¸o dôc ®­îc ®Èy m¹nh, huy ®éng cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc tham gia x©y dùng vµ ph¸t triÓn gi¸o dôc; hoµn thµnh phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vµ xo¸ mï ch÷ ; phæ cËp trung häc c¬ së ®Õn nay ®­îc 16/20 ®¬n vÞ ; x©y dùng ®­îc 2 tr­êng tiÓu häc ®¹t chuÈn Quèc gia. C«ng t¸c phßng bÖnh, ch÷a bÖnh ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu cho nh©n d©n cã nhiÒu tiÕn bé. Hµng n¨m triÓn khai vµ thùc hiÖn tèt c¸c ch­¬ng tr×nh Quèc gia vÒ ytÕ, hµng n¨m trÎ em ®­îc tiªm chñng ®at trªn 95%. M¹ng l­íi ytÕ tõ huyÖn ®Õn x·, th«n b¶n ®­îc cñng cè c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, §Õn nay ®· cã 100% tr¹m x¸ x· ®­îc kiªn cè ho¸; c¸n bé y tÕ x· ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n, nhiÒu tr¹m x¸ x· ®· cã b¸c sü, c¸c th«n ®Òu cã c¸n bé ytÕ. C«ng t¸c d©n sè kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh, gi¸o dôc vµ ch¨m sãc trÎ em ®· ®¹t ®­îc nh÷ng tiÕn bé r¸t quan träng, tû lÖ gi¶m sinh hµng n¨m ®¹t tõ 0,5-0,6%o, tû lÖ trÎ em d­íi 5 tuæi suy dinh d­ìng hiÖn nay cßn 27%. C¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ th«ng tin phong phó, ®a d¹ng vµ cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÞch cùc, tuyªn truyÒn cã hiÖu qu¶ c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña nhµ n­íc, nh»m n©ng cao d©n trÝ, ®Þnh h­íng d­ luËn gãp phÇn gi÷ g×n vµ tõng b­íc ®­îc ph¸t huy truyÒn thèng vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc; Phong trµo toµn d©n ®oµn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸ ë khu d©n c­, lµng v¨n ho¸, gia ®×nh v¨n ho¸ tõng b­íc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶, ®· cã 62,5% sè hé ®¹t gia ®×nh v¨n ho¸; 100% sè th«n b¶n x©y dùng ®­îc quy ­íc, h­¬ng ­íc ®­a vµo thùc hiÖn. §Õn nay cã 100% sè hé ®­îc nghe ®µi tiÕng nãi ViÖt Nam, 80% sè hé ®­îc xem truyÒn h×nh, 60% sè x· cã s©n ch¬i thÓ thao, 25% sè x· cã ®iÓm v¨n ho¸ vui ch¬i ; hÖ thèng b­u chÝnh viÔn th«ng ph¸t triÓn nhanh, ®Õn nay ®¹t 6 m¸y ®iÖn tho¹i/100 d©n; 100% x· cã b¸o ®äc trong ngµy. C¸c cÊp uû, chÝnh quyÒn ®· triÓn khai nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Do vËy, tû lÖ hé ®ãi nghÌo n¨m 2007 chØ cßn 22,2% ( Theo tiªu chÝ míi ), sè hé kh¸ vµ giµu ngµy cµng t¨ng; triÓn khai thùc hiÖn tèt phong trµo" §Òn ¬n ®¸p nghÜa", " Uèng n­íc nhí nguån", gi¶i quyÕt tèt chÝnh s¸ch ®èi víi ng­êi cã c«ng, gia ®×nh chÝnh s¸ch, c¸c ho¹t ®éng tõ thiÖn vµ c¸c chÝnh s¸ch x· héi kh¸c. Song song víi nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, nhiÖm vô quèc phßng an ninh lu«n ®­îc quan t©m, cñng cè; thùc hiÖn tèt huÊn luyÖn d©n qu©n, tù vÖ; t¨ng c­êng c«ng t¸c gi¸o dôc quèc phßng toµn d©n, x©y dùng lùc l­îng dù bÞ ®éng viªn; chØ ®¹o thùc hiÖn tèt viÖc ®¶m b¶o an ninh chÝnh trÞ, gi÷ g×n trËt tù an toµn x· héi, chñ ®éng phßng chèng c¸c lo¹i téi ph¹m vµ tÖ n¹n x· héi, t¹o m«i tr­êng vµ b¶o vÖ cuéc sèng yªn lµnh cho nh©n d©n, gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 2.1.1.4 Môc tiªu ®Þnh h­íng cña kÕ ho¹ch 5 n¨m (2006 - 2010) X¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng chuyÓn dÞch kinh tÕ phï hîp víi ph­¬ng h­íng cña TØnh vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph­¬ng, dùa trªn kh¶ n¨ng khai th¸c c¸c lîi thÕ cho môc tiªu ph¸t triÓn. TËp trung søc thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi víi nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao h¬n giai ®o¹n tr­íc, kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, yÕu kÐm cña nÒn kinh tÕ huyÖn nhµ, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n; ®Çu t­ cã träng t©m, träng ®iÓm, øng dông réng r·i c¸c tiÕn bé cña khoa häc-kü thuËt vµo s¶n xuÊt, t¹o ra sù chuyÓn biÕn râ rÖt trong sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, n©ng cao søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ cho s¶n xuÊt kinh doanh. Quan t©m ®óng møc tíi ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o, coi träng ph¸t huy nh©n tè con ng­êi; ch¨m lo vÒ y tÕ, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm, xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n, gi÷ v÷ng æ ®Þnh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi, b¶o ®¶m quèc phßng an ninh. - PhÊn ®Êu nhÞp ®é t¨ng tr­ëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m giai ®o¹n (2006-2010) lµ 9,5-10%. Trong ®ã: Ngµnh n«ng l©m nghiÖp t¨ng 5,8%-6,5/n¨m; C«ng nghiÖp-x©y dùng t¨ng 19-20%; ngµnh th­¬ng m¹i-dÞch vô t¨ng 21-22%. - C¬ cÊu kinh tÕ ®Õn 2010: Ngµnh n«ng - l©m nghiÖp chiÕm 52%; ngµnh c«ng nghiÖp-x©y dùng chiÕm 19%; th­¬ng m¹i- dÞch vô chiÕm 29%. - Thu ng©n s¸ch hµng n¨m t¨ng tõ 15 % trë lªn. - Tû lÖ t¨ng tù nhiªn cña d©n sè d­íi 1%/n¨m. - 100% sè x· ®¹t chuÈn quèc gia vÒ ytÕ x·. - Tû lÖ trÎ em d­íi 5 tuæi suy dinh d­ìng d­íi 22% - T¹o thªm viÖc lµm mçi n¨m cho trªn 1.000 lao ®éng. - Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi ®¹t 9,5 triÖu/ng­êi/n¨m - 90% sè hé ®­îc dïng ®iÖn l­íi quèc gia. - 100% sè x· cã ®­êng « t« ®i l¹i ®­îc 4 mïa ®Õn trung t©m x· - 85% d©n sè n«ng th«n ®­îc dïng n­íc s¹ch. - Tû lÖ hé ®ãi nghÌo gi¶m xuèng cßn d­íi 14. - 50% sè x· cã tr­êng mÇm non. - 100% trÎ em ®i häc tiÓu häc ®óng ®é tuæi - Phæ cËp trung häc c¬ së ®¹t 100%. - 90% d©n sè ®­îc xem truyÒn h×nh - 50% sè th«n cã nhµ v¨n ho¸ - 100% sè x· cã s©n thÓ thao. 2.1.2 Kh¸i qu¸t vÒ phßng tµi chÝnh kÕ ho¹ch huyÖn B¾c S¬n tØnh L¹ng S¬n 2.1.2.1 Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña phßng tµi chÝnh kÕ ho¹ch huyÖn B¾c S¬n tØnh l¹ng S¬n * §Þa chØ Phßng Tµi chÝnh - KÕ ho¹ch huyÖn B¾c S¬n: TiÓu khu Hoµng V¨n Thô, thÞ trÊn B¾c S¬n, tØnh L¹ng S¬n. * §iÖn tho¹i: 025.837.226 * Phßng Tµi chÝnh - KÕ ho¹ch huyÖn B¾c S¬n, tiÒn th©n cña nã lµ Ban tµi chÝnh huyÖn, ®­îc thµnh lËp tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû 20; qua nhiÒu lÇn s¸p nhËt víi c¸c Phßng KÕ ho¹ch vµ phßng th­¬ng nghiÖp ®Ó ®Õn n¨m 2001 ®æi tªn thµnh phßng kÕ ho¹ch - Tµi chÝnh - Th­¬ng m¹i huyÖn B¾c S¬n, c¸n bé lóc ®ã cã 18 ng­êi: ®Õn n¨m 2006 ®æi tªn thµnh Tµi chÝnh - KÕ ho¹ch huyÖn B¾c S¬n. 2.1.2.2 VÞ trÝ vµ chøc n¨ng cña phßng tµi chÝnh kÕ ho¹ch Phßng Tµi chÝnh - KÕ ho¹ch huyÖn lµ c¬ quan chuyªn m«n thuéc Uû ban nh©n d©n huyÖn, lµ c¬ quan tham m­u, gióp uû ban nh©n d©n huyÖn thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ c¸c lÜnh vùc: Tµi chÝnh, ng©n s¸ch, tµi s¶n, gi¸ c¶; kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­; ®¨ng ký kinh doanh, tæng hîp thèng nhÊt qu¶n lý vÒ kinh tÕ hîp t¸c x·, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ t­ nh©n vµ thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô, quyÒn h¹n theo sù uû quyÒn cña Uû ban nh©n d©n cÊp huyÖn vµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; gãp phÇn b¶o ®¶m sù thèng nhÊt qu¶n lý cña ngµnh hoÆc lÜnh vùc c«ng t¸c ë ®Þa ph­¬ng. Phßng Tµi chÝnh - KÕ ho¹ch lµ c¬ quan chuyªn m«n thuéc Uû ban nh©n d©n cÊp huyÖn chÞu sù chØ ®¹o, qu¶n lý vÒ tæ chøc, biªn chÕ vµ c«ng t¸c cña Uû ban nh©n d©n cÊp huyÖn, ®ång thêi chÞu sù chØ ®¹o, kiÓm tra, h­íng dÉn vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô cña Së Tµi chÝnh vµ KÕ ho¹ch ®Çu t­. 2.1.2.3 NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Phßng Tµi chÝnh KÕ ho¹ch huyÖn Phßng tµi chÝnh kÕ ho¹ch huyÖn cã nhiÖm vô tr×nh Uû ban nh©n d©n huyÖn ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh, chØ thÞ, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch dµi h¹n, 5 n¨m vµ hµng n¨m vÒ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ dù to¸n thu chi ng©n s¸ch; ®Ò ra c¸c ch­¬ng tr×nh, biÖn ph¸p tæ chøc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô c¶i c¸ch hµnh chÝnh nhµ n­íc thuéc lÜnh vùc qu¶n lý nhµ n­íc vÒ tµi chÝnh - ng©n s¸ch, kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, ®¨ng ký kinh doanh. H­íng dÉn c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ dù to¸n thuéc huyÖn, uû ban nh©n d©n c¸c x·, thÞ trÊn x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, x©y dùng dù to¸n thu ng©n s¸ch nhµ n­íc trªn ®Þa bµn, chi ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng hµng n¨m theo khung kÕ ho¹ch vµ h­íng dÉn x©y dùng dù to¸n ng©n s¸ch cña Së KÕ ho¹ch ®Çu t­ vµ cña Së Tµi chÝnh 2.2. Thùc tr¹ng qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn B¾c S¬n trong nh÷ng n¨m võa qua ( 2004-2007) 2.2.1 C«ng t¸c thu ng©n s¸ch trong nh÷ng n¨m qua HuyÖn ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc chØ ®¹o c¸c c¬ quan chøc n¨ng thùc hiÖn LuËt Ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ c¸c chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ Tµi chÝnh, tõng b­íc ®­a c«ng t¸c qu¶n lý ._. n­íc; thùc hiÖn tèt chÕ ®é tù chñ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thùc hiÖn nhiÖm vô tæ chøc bé m¸y, biªn chÕ vµ tµi chÝnh ®èi víi ¸cc ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng lËp. Cc¸ ®¬n vÞ trªn ph¶i x©y dùng vµ lËp ®­îc kÕ haäch, quy chÕ chi tiªu néi bé, theo th¸ng , quý, n¨m ®­îc c¬ quan th«ng qua vµ ®­îc c¬ quan tµi chÝnh cÊp huyÖn phª duyÖt. - T¨ng c­êng kiÓm tra viÖc qu¶n lý, sö dông ngÊn s¸ch, tµi s¶n c«ng ®èi víi c¸c ®¬n vÞ thô h­ëng ng©n s¸ch. Thùc hiÖn nghiªm chÕ ®é tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi ®øng ®Çu ®¬n vÞ nÕu x¶y ra sai ph¹m,thÊt tho¸t, l·ng phÝ trong viÖc sö dông ng©n s¸ch vµ tµi s¶n c«ng. TriÖt ®Ó thùc hiÖn tiÕt kiÖm chi, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ng©n s¸ch. - Thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é c«ng khai tµi chÝnh theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc, viÖc mua s¾m trang bÞ vµ söa ch÷a ¸cc thiÕt bÞ tµi s¶n trong c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp ph¶i theo dóng ®Þnh møc, tiªu chuÈn, chÕ ®é do c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn quy ®Þnh, tr­íc khi mua s¾m, söa ch÷a tµi s¶n, thiÕt bÞ ph¶i ®­îc c¬ quan tµi chÝnh thÈm ®Þnh vÒ nhu cÇu, gi¸ c¶ theo ®óng quy ®inh hiÖn hµnh. - T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t ®èi víi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n trªn ®Þa bµn; thÈm ®Þnh chÆt chÏ gÝa mua s¾m tµi s¶n vµ gi¸ trÞ quyÕt to¸n c¸c c«ng tr×nh dùng c¬ b¶n hoµn thµnh, gi¶m trõ c¸c kho¶n chi sai chÕ ®é hiÖn hµnh. - TriÓn khai thùc hiÖn x· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ,y tÕ, v¨n ho¸, thÓ dôc thÓ thao ë nh÷ng khu vùc nh÷ng ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn ®Ó huy ®éng cao nhÊt nguån lùc trong d©n, võa ®¶m b¶o t¨ng ®Çu t­ x· héi cho lÜnh vùc nµy, võa tiÕt kiÖm chi Ng©n s¸ch, giµnh vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. - Phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c së, ban, ngµnh liªn quan ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia trªn ®Þa bµn, ®¶m b¶o sö dông nguån kinh phÝ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ –x· héi cao nhÊt. 3.2.6 N©ng cao vai trß kiÓm so¸t chi qua kho b¹c - Kho b¹c Nhµ n­íc thùc hiÖn thanh, chi tr¶ c¸c kh¶on chi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc c¨n cø vµo dù to¸n ®­îc giao, quyÕt ®Þnh chi c¶u thñ tr­ëng ®¬n vÞ sö dông ng©n s¸ch vµ tÝnh hîp ph¸p cña c¸c tµi liÖu, chøng tõ cÇn thiÕt k¸hc theo quy ®Þnh vµ cã quyÒn tõ chèi c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn chi theo ®iÒu 51 cña luËt ng©n s¸ch. ViÖc thanh to¸n vèn vµ kinh phÝ ng©n s¸ch thùc hiÖn theo nguyªn t¾c trùc tiÕp tõ kho b¹c Nhµ n­íc cho ng­êi ®­îc h­ëng l­¬ng, trî cÊp x· héi vµ ng­êi cung cÊp hµng ho¸ dÞch vô. §èi víi c¸c kho¶n chi ch­a cã ®iÒu kiÖn thanh to¸n trùc tiÕp, kho b¹c t¹m øng cho ®¬n vÞ sö dông ng©n s¸ch ®Ó ®¬n vÞ chññ ®éng chi theo dù to¸n ®­îc giao, sau ®ã thanh to¸n víi kho b¹c theo ®óng quy ®Þnh. - Ng­êi phô tr¸ch c«ng t¸c tµi chÝnh, kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ sö dông ng©n s¸ch cã nhiÖm vô thùc hiÖn ®óng chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh- ng©n s¸ch, chÕ ®é kÕ t¸on ng©n s¸ch, chÕ ®é kiÓm tra néi bé, ng¨n ngõa, ph¸t hiÖnvµ kiÕn nghÞ thñ tr­ëng ®¬n vÞ, c¬ quan tµi chÝnh cïng cÊp xö lý ®èi víi nh÷ng tr­êng hîp vi ph¹m; - ®èi víi vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n th× viÖc cÊp ph¸t ph¶i c¨n cø vµo dù to¸n ng©n s¸ch ®­îc giao, gi¸ trÞ khèi l­îng c«ng viÖc ®· thùc hiÖn vµ ®iÒu kiÖn chi ng©n s¸ch, chñ ®Çu t­ lËp hå s¬ ®Ò nghÞ thanh to¸n kÌm theo c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt theo quy ®Þnh göi c¬ quan cÊp ph¸t vèn. C¬ quan cÊp ph¸t vèn kiÓm tra chÆt chÏ hå s¬ vµ thùc hiÖn thanh to¸n khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh. 3.2.7 N©ng cao chÊt l­îng c¸n bé, nh©n viªn, kh«ng ngõng ®µo t¹o míi vµ ®µo t¹o l¹i nguån nh©n lùc qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn B¾c S¬n. - Thùc tr¹ng c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ, tµi chÝnh, kho b¹c, c¸n bé kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp tõ huyÖn ®Õn x·, thÞ trÊn tuy ®ñ vÒ sè l­îng ( toµn huyÖn cã kho¶ng 105 ng­êi) nh­ng cßn yÕu vÒ chÊt l­îng. HÇu hÕt lùc l­îng c¸n bé trªn míi cã tr×nh ®é ®µo t¹o trung cÊp. Mét sè Ýt ®¬n vÞ cßn cã c¸n bé s¬ cÊp. ChÕ ®é qu¶n luý tµi chÝnh ng©n s¸ch hiÖn nay lu«n ®æi míi vµ ngµy cµng ®­îc n©ng cao; viÖc cËp nhËt kiÕn thøc qu¶n lý míi theo h­íng tiÕp cËn qu¶n lý tiªn tiÕn ngµy cµng cao, víi tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn qu¶n lý ng©n s¸ch cÊp huyÖn cßn h¹n chÕ nªn ch­a ®¸p øng tèt yªu cÇu c¶u qu¶n lý ng©n s¸ch c¶u ®Þa ph­¬ng. ®Ó ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n yªu cÇu c¶u qu¶n lý tµi chÝnh ng©n s¸ch, c¸c nagnhf thuÕ, kho b¹c tØnh ®·, ®ang thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i lùc l­îng c¸n bé c¶u m×nh nh»m chuÈn ho¸ ®éi ngò c¸n bé chuyªn m«n theo ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch cña Tæng côc ThuÕ vµ Kho b¹c Nhµ n­íc Trung ­¬ng ®Ò ra. - Riªng c¸n bé ngµnh tµi chÝnh tõ huyÖn ®Õn x·, thÞ trÈn tùc tiÕp do huyÖn qu¶n lý, nhÊt lµ c¸n bé kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh, sù nghiÖp c«ng, c¸n bé kÕ to¸n ng©n s¸ch x· cßn nhiÒu yÕu kÐm. ®Ó ®¸p øng tèt nhiÖm vô qu¶n lý tµi chÝnh ng©n s¸ch cña ®Þa ph­¬ng ®èi víi nh÷ng c¸n bé cßn trÎ, cã tinh thÇn rtr¸ch nhiÖm cÇn ph¶i ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i b»ng ¸cc h×nh thøc ®µo t¹o kh¸c nhau. ®èi víi c¸n bé cã tuæi cao, n¨ng lùc yÕu cã kÕ ho¹ch bè trÝ ph©n c«ng c«ng viÖc kh¸c. Trong ®ã nh÷ng c¸n bé ®ñ tuæi nghØ theo chÕ ®é 132 mµ n¨ng lùc yÕu th× gi¶i quyÕt cho nghØ theo chÕ ®é nµy; ®Æc biÖt cÇn chó träng tuyÓn míi c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc chÝnh quy tèt nghiÖp ¸cc tr­êng kinh tÕ tµi chÝnh ®Ó thay thÕ dÇn nh÷ng lùc l­îng c¸n bé cã tuæi vµ cã tr×nh ®é n¨ng lùc yÕu, ®Ó ®¸p øng ngµy mét tèt h¬n viÖc qu¶n lý ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng. 3.3 Mét sè kiÕn nghÞ nh»m gãp phÇn hßan thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn B¾c S¬n, tØnh L¹ng S¬n N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý Ng©n s¸ch HuyÖn lµ mét tÊt yÕu, do ®ßi hái cña thùc tiÔn kh¸ch quan. C¸c c¬ quan qu¶n lý Ng©n s¸ch huyÖn cÇn hiÓu râ vµ tõng b­íc nhanh chãng n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh Ng©n s¸ch. Tuy nhiªn, kh«ng chØ ë c¸c huyÖn, ®Ó cã thÓ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c khã kh¨n nµy ®ßi hëi ph¶i cã sù tham gia, gãp ý cña toµn thÓ c¸c ban ngµnh chøc n¨ng vµ quÇn chóng nh©n d©n. Do vËy, em xin ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ sau nh»m n©ng cao hiÒu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý cÊp huyÖn: *X¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña quèc héi trong viÖc quyÕt ®Þnh dù to¸n, ph©n bæ dù to¸n vµ phª chuÈm quyÕt to¸n Ng©n s¸ch. §Ó kh¾c phôc tÝnh trïng l¾p vµ chång chÐo trong viÖc quyÕt ®Þnh dù to¸n vµ ph©n bæ Ng©n s¸ch cña Quèc héi vµ héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp xin ®Ò xuÊt biÖn ph¸p sau: Nhµ n­íc söa ®æi c¬ b¶n c¸c ®iÒu cã liªn quan cña HiÕn Ph¸p n¨m 1992 vµ söa ®æi c¬ b¶n LuËt ng©n s¸ch nhµ n­íc. Theo ®ã, Quèc h«i chØ quyÕt ®Þnh dù to¸n Ng©n s¸ch Trung ­¬ng vµ ph©n bæ Ng©n s¸ch Trung ­¬ng ( chø kh«ng quyÕt ®Þnh ng©n s¸ch nhµ n­íc mét c¸ch tæng thÓ nh­ hiÖn hµnh n÷a). §©y lµ biÖn ph¸p kh¸ c¨n b¶n vÒ c¬ chÕ quyÕt ®Þnh dù to¸n vµ ph©n bæ Ng©n s¸ch ë c¶ cÊp Trung ­¬ng vµ cÊp ®Þa ph­¬ng víi ®Þnh h­íng nh­ sau: Thø nhÊt, Quèc héi quyÕt ®Þnh dù to¸n vµ ph©n bæ Ng©n s¸ch Trung ­¬ng cho tõng Bé, c¬ quan Trung ­¬ng; quyÕt ®Þnh bæ sung tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc cho Ng©n s¸ch tõng tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng; th«ng qua b¸o c¸o tæng hîp dù to¸n ng©n s¸ch nhµ n­íc. T­¬ng tù, vÒ quyÕt to¸n, Quèc héi phª chuÈn quyÕt to¸n Ng©n s¸ch Trung ­¬ng vµ th«ng qua b¸o c¸o tæng hîp quyÕt to¸n ng©n s¸ch nhµ n­íc. Thø hai, Quèc héi quyÕt ®Þnh c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n quèc gia, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n quan träng ®­îc ®Çu t­ tõ nguån Ng©n s¸ch Trung ­¬ng. Thø ba, Quèc héi quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh dù to¸n Ng©n s¸ch Trung ­¬ng trong tr­êng hîp cÇn thiÕt. Thø t­, héi ®ång nh©n d©n quyÕt ®Þnh dù to¸n vµ ph©n bæ Ng©n s¸ch cÊp m×nh, kh«ng bao gåm Ng©n s¸ch cÊp d­íi. héi ®ång nh©n d©n phª chuÈn Ng©n s¸ch cÊp m×nh vµ th«ng qua b¸o c¸o tæng hîp Ng©n s¸ch cÊp m×nh vµ cÊp d­íi; ®iÒu chØnh dù to¸n Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng trong tr­êng hîp cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò cÇn quan t©m trong biÖn ph¸p nµy lµ: Khi héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp hoµn toµn tù chñ quyÕt ®Þnh Ng©n s¸ch cÊp m×nh th× vai trß qu¶n lý vÜ m« cña c¸c c¬ quan thuéc Quèc héi, ChÝnh phñ cã bÞ gi¶m ®i kh«ng? Cã ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c tËp trung trong qu¶n lý Ng©n s¸ch hay kh«ng? SÏ kh«ng ®¸ng lo ng¹i vÒ vÊn ®Ò nµy, v× Quèc héi ®· quyÕt ®Þnh dù to¸n vµ ph©n bæ Ng©n s¸ch Trung ­¬ng lµ ng©n s¸ch chñ ®¹o cña c¶ n­íc mét c¸ch trùc tiÕp, ®ång thêi ®· quyÕt ®Þnh møc bæ sung tõ Ng©n s¸ch Trung ­¬ng cho tõng tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng vµ th«ng qua b¸o c¸o tæng hîp dù to¸n ng©n s¸ch nhµ n­íc, th× vÉn b¶o ®¶m d­îc yªu cÇu qu¶n lý vÜ m« vµ tÝnh thèng nhÊt cña nÒn tµi chÝnh Quèc gia. MÆt kh¸c, Quèc héi vµ c¸c c¬ quan Trung ­¬ng cßn cã quyÒn thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m s¸t t×nh h×nh chÊp hµnh Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng, cã quyÒn ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é, tiªu chuÈn, ®Þnh møc thèng nhÊt trong c¶ n­íc, buéc c¸c ®Þa ph­¬ng ph¶i chÊp hµnh. H¬n n÷a, c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cÊp trªn (bao gåm c¶ cÊp Trung ­¬ng) vÉn ®¶m ®­¬ng nhiÒu nhiÖm vô kinh tÕ- x· héi t¹i ®Þa ph­¬ng vµ ®©y còng lµ vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ - x· héi t¹i ®Þa ph­¬ng. Trong tr­êng hîp c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cÊp trªn uû quyÒn cho c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cÊp d­íi thùc hiÖn nhiÖm vô chi thuéc chøc n¨ng cña m×nh th× c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cÊp trªn chuyÓn kinh phÝ tõ Ng©n s¸ch cÊp trªn uû quyÒn cho cÊp d­íi ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ®ã. Nh­ vËy, viÖc héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp hoµn toµn tù chñ quyÕt ®Þnh Ng©n s¸ch cÊp m×nh kh«ng lµm gi¶m vai trß qu¶n lý vÜ m« cña c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn, còng nh­ kh«ng lµm gi¶m tÝnh tËp trung thèng nhÊt. *Hoµn thiÖn c¬ chÕ ph©n cÊp nguån thu nhiÖm vô chi cho c¸c cÊp Ng©n s¸ch theo h­íng râ rµng, æn ®Þnh, phï hîp trong t×nh h×nh míi. +C¬ chÕ ph©n cÊp nguån thu vµ nhiÖm vô chi gi÷a c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cÇn æn ®Þnh l©u dµi, ®Æc biÖt chó träng c¬ chÕ cho phÐp c¸c ®Þa ph­¬ng, c¬ së më réng thªm nguån thu tuú theo kh¶ n¨ng ®Æc thï cña m×nh, phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C¬ chÕ ph©n cÊp nguån thu vµ nhiÖm vô chi nªn thùc hiÖn nh­ sau: +VÒ ph©n cÊp nguån thu: LuËt NSNN ®· x¸c ®Þnh cô thÓ c¸c kho¶n thu tõng cÊp Ng©n s¸ch ®­îc h­ëng 100%, c¸c nguån thu ®iÒu tiÕt... Tuy nhiªn, nh÷ng h¹n chÕ cña viÖc ph©n cÊp nµy cho thÊy cÇn ph¶i hoµn thiÖn c¬ chÕ nµy theo h­íng. Thø nhÊt, nguån thu Ng©n s¸ch mçi cÊp ®­îc h­ëng 100%. §©y ®­îc coi lµ nguån thu chñ yÕu cña c¸c cÊp Ng©n s¸ch, v× vËy, cÇn ph©n cÊp m¹nh h¬n nguån thu nµy cho Ng©n s¸ch cÊp d­íi. Më réng danh môc ®èi t­îng thu cho Ng©n s¸ch cÊp HuyÖn, X· vµ t­¬ng ®­¬ng trong c¸c lÜnh vùc n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, dÞch vô, th­¬ng m¹i... víi thuÕ tµi nguyªn, thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, nªn m¹nh d¹n ph©n cho hai cÊp lµ HuyÖn vµ X· vµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chi t¹i c¬ së vµ khuyÕn khÝch quan t©m tíi c¸c nguån thu nµy. Thø hai, víi nguån thu ph©n chia gi÷a c¸c cÊp Ng©n s¸ch cÇn hßan thiÖn thiÖn h­íng: Gi¶m sè l­îng c¸c kho¶n thu ph©n chia gi÷a Ng©n s¸ch c¸c cÊp. +VÒ ph©n cÊp nhiÖm vô chi gi÷a c¸c cÊp Ng©n s¸ch: Tr­íc hÕt, cÇn rµ so¸t l¹i toµn bé c¸c quy ®Þnh vÒ ph©n cÊp qu¶n lý kinh tÕ- x· héi hiÖn hµnh ®Ó x¸c ®Þnh râ c¸c nhiÖm vô qu¶n lý gi÷a c¸c cÊp chÝnh quyÒn. Trªn c¬ së ®ã sÏ thùc hiÖn viÖc söa ®æi c¬ chÕ ph©n cÊp nhiÖm vô chi theo 3 nhãm: -) Nhãm 1: Nhãm c¸c nhiÖm vô chi cÊp trªn chi phèi vµ ®¶m nhËn 100%. §©y lµ nh÷ng nhiÖm vô ®­îc ph©n cÊp g¾n víi vai trß chñ ®¹o, chi phèi vµ ®iÒu tiÕt cña Ng©n s¸ch cÊp trªn ®èi víi Ng©n s¸ch cÊp d­íi. -) Nhãm 2: Nhãm c¸c nhiÖm vô chi cÊp d­íi ph¶i ®¶m nhËn 100% g¾n trùc tiÕp víi sù chØ ®¹o cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cÊp d­íi. §©y lµ nhiÖm vô chi cã tÝnh chÊt ®Þa ph­¬ng râ nÐt, s¸t s­ên. C¬ së cã ®iÒu kiÖn ch¨m lo vµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn tèt h¬n cÊp trªn. -) Nhãm 3: Nhãm c¸c nhiÖm vô chi liªn ®íi gi÷a cÊp trªn vµ cÊp d­íi: Thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng víi c¸c ®Þa ph­¬ng. Khi ®· ph©n cÊp th× ph¶i ph©n cÊp "trän gãi". §¬n vÞ thuéc cÊp nµo qu¶n lý th× Ng©n s¸ch ®µi thä toµn bé. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng mét ®¬n vÞ, mét nhiÖm vô mµ cã nhiÒu cÊp cïng qu¶n lý, cïng chi.ViÖc ph©n ®Þnh nhiÖm vô chi gi÷a c¸c cÊp chÝnh quyÒn cÇn ph¶i ®­îc quy ®Þnh trong c¸c LuËt vµ ph¶i ®­îc chi tiÕt ho¸ b»ng hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy chÆt chÏ vµ thèng nhÊt. *X©y dùng hÖ thèng ®Þnh møc, tiªu chuÈn chi tiªu phï hîp. §Ó cã hÖ thèng ®Þnh møc tiªu chuÈn chi tiªu Ng©n s¸ch phï hîp cÇn thùc tèt nh÷ng yªu cÇu sau: -KhÈn tr­¬ng rµ so¸t c¸c ®Þnh møc, tiªu chuÈn chi tiªu; xo¸ bá c¸c ®Þnh møc, tiªu chuÈn chi l¹c hËu; ban hµnh ®ñ c¸c ®Þnh møc cã tÝnh khoa häc vµ kh¶ thi cÇn thiÕt cho qu¶n lý tµi chinh, Ng©n s¸ch. - Trung ­¬ng chØ ban hµnh c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch, tiªu chuÈn, ®Þnh møc chñ yÕu, quan träng thèng nhÊt trong ph¹m vi toµn quãc, cßn ®Þa ph­¬ng quyÕt ®Þnh c¸c ®Þnh møc ph©n bæ Ng©n s¸ch cho sù nghiÖp gi¸o dôc, y tÕ, sinh ho¹t cho c¸n bé ph­êng trªn c¬ së khung cña Trung ­¬ng. C¸c ®Þnh møc nµy ph¶i tÝnh theo c¸c ®åi t­îng phôc vô cô thÓ. TÊt nhiªn ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt cña nÒn tµi chÝnh Quèc gia, ngoµi c¸c chÕ ®é ®· ®­îc Trung ­¬ng ph©n cÊp, ®Þa ph­¬ng chØ ®­îc quy ®Þnh chÕ ®é chi riªng theo yªu cÇu nhiÖm vô cña ®Þa ph­¬ng. Trong tr­êng hîp nµy ph¶i ®¶m b¶o: + Ph¶i thùc sù lµ yªu cÇu cÇn thiÕt cña ®Þa ph­¬ng, c¬ së nh»m thóc ®Èy nhiÖm vô thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. + Ph¶i ®¶m b¶o sù hµi hoµ víi c¸c chÕ ®é cña T¦ + Kh¶ n¨ng thu c©n ®èi nguån b»ng c¸ch t¨ng thu, tiÕt kiÖm chi nh­ng kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn c¸c nguån chi ®· quy ®Þnh. Quy ®Þnh sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan vµ c¸c cÊp, ngµnh ®¶m b¶o chÕ ®é, tiªu chuÈn, ®Þnh møc ban hµnh s¸t víi thùc tÕ, cã tÝnh kh¶ thi cao kh«ng nh÷ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Æc thï chi cña tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc mµ cßn víi ®iÒu kiÖn ®Þa lý, kinh tÕ- x· héi cña tõng vïng. *Hoµn ttiÖn c¬ chÕ bæ xung cho Ng©n s¸ch §Þa ph­¬ng. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh cô thÓ ë ViÖt Nam, cÇn hoµn thiÖn c¬ chÕ bæ xung cho Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng nh­ sau: + §èi víi viÖc bæ xung Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng nh­ sau: C¬ chÕ nµy chØ ¸p dông ®èi víi c¸c ®Þa ph­¬ng ®­îc x¸c ®Þnh lµ thu th­êng xuyªn kh«ng ®ñ chi th­êng xuyªn. Do ®ã, cßn gäi lµ c¬ chÕ bæ xung ( hç trî ) chi th­êng xuyªn. Môc tiªu bæ xung, chi th­êng xuyªn l¶ ®Ó ®¶m b¶o cho tÊt c¶ c¸c ®Þa ph­¬ng cã ®ñ nguån kinh phÝ trang tr¶i c¸c nhiÖm vô chi th­êng xuyªn theo ®óng c¸c chÕ ®é, tiªu chuÈn, ®óng møc ®· ®­îc cÊp trªn ban hµnh. Nh­ng do c¸c dÞa ph­¬ng cã c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kÜ thuËt - x· héi kh¸c nhau , cho nªn cÇn céng thªm hÖ sè cho tõng vïng ®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng. + §èi víi c¬ chÕ bæ xung cã môc tiªu: Bæ xung cã môc tiªu ph¶i c¨n cø vµo mét sè yªu cÇu: Møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi c¶ n­íc; C¨n cø vµo sè thu (thuÕ )b×nh qu©n ®Çu ng­êi c¶ n­íc cã tæng thu Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng vµ cña tõng ®Þa ph­¬ng; c¨n cø vµo chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vïng ®éng lùc, khuyÕn khÝch vµ t¹o iÒu kiÖn cho c¸c ®Þa ph­¬ng x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ph¸t triÓn kÜ thuËt - x· héi ë c¸c ®Þa ph­¬ng ®Æc biÖt khã kh¨n. Riªng ®èi víi nh÷ng ®Þa ph­¬ng cã nguån thu kh¸, thõa kh¶ n¨ng ®¶m b¶o chi th­êng xuyªn vµ mét phÇn chi ®Çu t­ ph¸t triÓn th× Nhµ n­íc cã thÓ xem xÐt bæ xung mét phÇn cho nh÷ng c«ng tr×nh träng ®iÓm víi quy m« lín, ®ång thêi khuyÕn khÝch khai th¸c ®Ó thu håi vèn... *Hoµn thiÖn quy tr×nh Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng theo h­íng t¨ng c­êng tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña ®Þa ph­¬ng. Muèn ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña ®Þa ph­¬ng trong viÖc lËp, quyÕt ®Þnh dù to¸n, ph©n bè vµ phª chuÈn quyÕt to¸n Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng, th× ngoµi viÖc quy ®Þnh Quèc Héi chØ quyÕt ®Þnh vµ ph©n bæ dù to¸n Ng©n s¸ch Trung ­¬ng, héi ®ång nh©n d©n quyÕt ®Þnh vµ ph©n bæ dù to¸n Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng, vÒ phÝa ChÝnh Phñ cÇn ph¶i bá c¬ chÕ giao chØ tiªu nhiÖm vô thu, chi cho c¸c ®Þa ph­¬ng, thay vµo ®ã lµ c¬ chÕ thu, chi theo luËt - ®Þa ph­¬ng ph¶i chÊp hµnh, bëi v×, thu theo kÕ ho¹ch lµ nÕp lµm quyen thuéc cña thêi k× nÒn kinh tÕ n­íc ta vËn hµnh theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung bao cÊp, ®iÒu nµy dÔ dÉn ®Õn kh¶ n¨ng l¹m thu, kh«ng khuyÕn khÝch tÝch tô vèn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn, nu«i d­ìng nguån thu l©u dµi *§æi míi vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ ph©n cÊp qu¶n lý thu, chi Ng©n s¸ch x· Muèn thùc hiÖn ph©n cÊp thu, chi cho Ng©n s¸ch ph­êng cã hiÖu qu¶ ph¶i nhËn thøc ®óng vÒ Ng©n s¸ch ph­êng, ph¶i cã sù quan t©m th­êng xuyªn, chØ ®¹o kÞp thêi cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn, b¶o ®¶m thùc hiÖn chÆt chÏ nghiªm tóc c¸c nhiÖm vô, chÕ ®é, tiªu chuÈn ®Þnh møc thu, chi Ng©n s¸ch ph­êng. *§æi míi quy tr×nh thu thuÕ ®èi víi c¸c víi c¸c doanh nghiÖp nh»m n©ng cao ý thøc tù khai, tù tÝnh, tù nép cho doanh nghiÖp Ngiªn cøu kÕt hîp tê khai thuÕ ®ång thêi víi viÖc thanh to¸n thuÕ, tiÕn tíi bá th«ng b¸o thuÕ, n©ng cao ý thøc tù gi¸c thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ cña doanh nghiÖp, gi¶m chi phÝ hµnh thu thuÕ. HÖ thèng chÝnh s¸ch, thñ tôc vµ c¸c mÉu biÓu quy ®Þnh vÒ thuÕ cÇn ®­îc nghiªn cøu c¶i tiÕn thèng nhÊt, ®¬n gi¶n, dÏ hiÓu ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn viÖc tù tÝnh tù khai thuÕ cña m×nh mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ dÔ dµng h¬n.Tæ chøc s¾p xÕp l¹i bé m¸y nghµnh thuÕ, bæ xung lùc l­îng cho ®éi ngò c¸n bé thanh kiÓm tra thuÕ, n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò nµy. Bªn c¹nh ®ã, cÇn t¨ng møc ph¹t vµ xö lý thËt nghiªm nh÷ng tr­êng hîp vi ph¹m chÕ ®é kª khai nép thuÕ, cÇn giao quyÒn cho c¬ quan thuÕ khëi tè vô ¸n c¸c vi ph¹m nghiªm träng cña LuËt thuÕ.Thµnh lËp bé phËn dÞch vô thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp t¹i c¸c Côc thuÕ víi chøc n¨ng gi¶i thÝch, h­íng dÉn, tr¶ lêi c¸c v­íng m¾c vÒ chÝnh s¸ch còng nh­ c¸c thñ tôc kª khai, tÝnh thuÕ. Bªn c¹nh ®ã, cÇn ph¸t triÓn dÞch vô t­ vÊn thuÕ. ë nøoc ta dÞch vô nµy cßn kh¸ míi mÎ vµ chØ cã Ýt mét sè c«ng ty t­ vÊn tµi chÝnh thùc hiÖn t­ vÊn thuÕ gióp ng­ßi ®­îc t­ vÊn khai thuÕ sao cho sè thuÕ ph¶i nép ®óng theo LuËt vµ cã thÓ "tiÕt kiÖm" chi phÝ vÒ thuÕ. Trªn thùc tÕ, cã nhiÒu doanh ngiÖp kinh doanh nhiÒu ngµnh hµng kh¸c nhau trong khi hÖ thèng thuÕ ch­a ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, dÔ lµm th× t­ vÊn thuÕ lµ hÕt søc cÇn thiÕt. CÇn ban hµnh LuËt kÕ to¸n ®Ó c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn chÕ ®é sæ s¸ch chøng tõ kÕ to¸n theo LuËt, c¬ quan thuÕ cã c¨n cø x¸c ®Þnh nghÜa vô thuÕ còng nh­ thuËn lîi trong viÖc ®iÒu tra, xö lý vi ph¹m vÒ thuÕ. C¬ quan thuÕ cÇn trang bÞ ph­¬ng tiÖn lµm viÖc hiÖn ®¹i nh­ m¸y tÝnh vµ tiÕn hµnh kÕt nèi th«ng tin víi Kho b¹c nhµ n­íc. MÆc dï ®©y lµ mét viÖc lµm cÇn nhiÒu chi phÝ nh­ng sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ. *T¨ng c­ßng thanh tra tµi chÝnh. Nhµ n­íc ta lµ Nhµ n­íc ph¸p quyÒn, nÒn kinh tÕ ®ang vËn theo c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, Nhµ n­íc ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh kinh tÕ, nªn ®Þnh h­íng cña c«ng t¸c thanh tra nãi chung, c«ng t¸c thanh tra tµi chÝnh nãi riªng kh«ng thÓ v­ît ra ngoµi ph¹m vi chung nhÊt vÒ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C«ng t¸c thanh tra tµi chÝnh ph¶i ®­îc ph¸t triÓn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña Nhµ n­íc vÒ qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ. Thanh tra Tµi chÝnh tuy trùc thuéc Bé Tµi chÝnh nh­ng lµ thanh tra chuyªn lÜnh vùc Tµi chÝnh, kh¸c víi thanh tra nghµnh, vÝ dô nh­ thanh tra Ng©n hµng. C«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra Tµi chÝnh cã thÓ thùc hiÖn ë hÇu hÕt c¸c nghµnh c¸c cÊp, c¸c ®¬n vÞ c¬ së nh»m ®¶m b¶o ph¸p luËt, chÕ ®é tµi chÝnh- kÕ to¸n ®­îc chÊp hµnh nghiªm chØnh, gi÷ v÷ng sù l·nh ®¹o vÜ m« cña Nhµ n­íc. Do vËy, thanh tra Tµi chÝnh cÇn sím ®­îc kiÖn toµn vÒ mäi mÆt c¶ vÒ tæ chøc còng nh­ sè l­îng vµ chÊt l­îng thanh tra viªn. C«ng t¸c thanh tra Tµi chÝnh thêi gian tíi cµng tËp chung th× hiÖu qu¶ cµng cao. HiÖn t¹i, theo c¬ cÊu tæ chøc, ngoµi thanh tra Tµi chÝnh ë Bé Tµi chÝnh cßn cã thanh tra thuÕ, thanh tra Kho b¹c. C¸c hÖ thèng thanh tra nµy ho¹t ®éng ch­a cã sù gÊn kÕt víi nhau, ®«i khi cßn chång chÐo dÉn tíi gi¶m hiÖu lùc cña c«ng t¸c thanh tra. §i ®«i víi kiÖn toµn vÒ tæ chøc, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña thanh tra Tµi chÝnh, ph¸p lÖnh thanh tra ®­îc ban hµnh tõ nh÷ng n¨m 1990 ®Õn nay còng ®· béc lé nhiÒu vÊn ®Ò h¹n chÕ cµng ®­îc söa ®æi. Ph¸p lÖnh söa ®æi cÇn ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô còng nh­ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan thanh tra, tr¸nh t×nh tr¹ng ng­êi ®i thanh kiÓm tra vÒ Tµi chÝnh - kÕ to¸n l¹i kh«ng am hiÓu g× vÒ c«ng t¸c Tµi chÝnh -kÕ to¸n .ViÖc lùa chän c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh tra vµ n©ng cao n¨ng lùc thanh tra viªn nh»m n©ng cao uy tÝn cña tæ chøc thanh tra cñng lµ mét träng t©m mµ thêi gian tíi ph¶i lµm . *C«ng khai Ng©n s¸ch C«ng khai Ng©n s¸ch lµ mét néi dung quan träng trong tiÕn tr×nh c¶i c¸ch Ng©n s¸ch n»m ®¸nh gi¸, kiÓm tra, qu¶n lý Ng©n s¸ch mét c¸ch kh¸ch quan. Ngµy 20/11/1998, Thñ t­íng chÝnh phñ ®· ra QuyÕt ®Þnh sè 225/1998/Q§-TTg vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ c«ng khai Tµi chÝnh ®èi víi ng©n s¸ch nhµ n­íc c¸c cÊp ®¬n vÞ dù to¸n Ng©n s¸ch, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ c¸c quü cã nguån thu tõ c¸c kho¶n ®ãng gãp cña nh©n d©n. Tuy nhiªn, ®Ó quyÕt ®Þnh nµy thùc sù ®i vµo cuéc sèng cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc sau: - C¸c tæ chøc, c¸ nh©n ®­îc ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm c«ng khai Ng©n s¸ch cña cÊp m×nh ph¶i thùc sù thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt vµ lîi Ých ®èi víi c«ng khai Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, tõ ®ã tæ chøc thùc hiÖn theo ®óng quy ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. - Trong pham vi quyÒn h¹n, nhiÖm vô cña m×nh, c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra viÖc thùc hiÖn; c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, c¸c tæ chøc x· héi vµ nh©n d©n gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn. Tuyªn truyÒn cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn, c¸c tÇng líp nh©n d©n thÊy ®­îc lîi Ých vµ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn qu¶n lý, c«ng khai Ng©n s¸ch cña c¬ quan vµ cña ®Þa ph­¬ng m×nh. - Ph¶i cã h×nh thøc xö ph¹t nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n kh«ng thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng khai Ng©n s¸ch. - ViÖc ban hµnh quyÕt ®Þnh nµy cïng víi viÖc thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ ë c¬ së ®· thÓ hiÖn ®­îc ®­êng lèi cña §¶ng lµ d©n biÕt, d©n lµm, d©n kiÓm tra; Thùc hiÖn c«ng b»ng, d©n chñ trong c«ng t¸c qu¶n lý Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, gãp phÇn thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ ®Èy lïi tÖ tham nhòng, quan liªu. *TiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch gi¸ c¶ nh»m gãp phÇn c©n ®èi Ng©n s¸ch Gi¸ c¶ lµ mét chØ tiªu quan träng cña nÒn kinh tÕ, biÓu hiÖn t×nh tr¹ng kinh tÕ, t×nh tr¹ng Ng©n s¸ch. §Ó æn ®Þnh gi¸ c¶ tõ ®ã t¹o c©n ®èi cho Ng©n s¸ch cÇn ph¶i lµm tèt c¸c c«ng viÖc sau: Mét lµ, b×nh æn ®­îc gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®Ó gãp phÇn æn ®Þnh nguån thu, chi Ng©n s¸ch. Hai lµ, t¨ng c­êng qu¶n lý gi¸ b»ng c¸c h×nh thøc thÝch hîp nh­: Thùc hiÖn quy chÕ thÈm ®Þnh gi¸, vµ ®Êu thÇu trong viÖc sö dông nguån vèn Ng©n s¸ch mua s¾m c¸c thiÕt bÞ, vËt t­, tµi s¶n sÏ gãp phÇn lµm gi¶m chi Ng©n s¸ch, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­.Trong thêi gian tíi, cÇn cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan gi¸ c¶ vµ c¬ quan Tµi chÝnh trong viÖc qu¶n lý chi mua s¾m tµi s¶n cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, ®Æc biÖt lµ chi mua s¾m m¸y thiÕt bÞ tµi s¶n trong c¸c dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n th× ch¾c ch¾n sÏ gi¶m ®­îc chi Ng©n s¸ch vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­. Ngoµi ra, viÖc qu¶n lý chÆt chÏ chi cho ®Òn bï thiÖt h¹i khi thu håi ®Êt gi¶i phãng mÆt b»ng x©y dùng, chi cho viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch trî gi¸, trî c­íc vËn chuyÓn hµng ho¸ cho miÒn nói, h¶i ®¶o, ®ång bµo d©n téc; chi trî gi¸ cho viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi, c«ng t¸c tuyªn truyÒn...Th«ng qua viÖc kÕt hîp chÆt chÏ gi¶m qu¶n lý gi¸ c¶ vµ qu¶n lý Tµi chÝnh th× còng sÏ gi¶m ®­îc chi cho Ng©n s¸ch, b¶o ®¶m thùc hiÖn chi ®óng chÝnh s¸ch, sö dông nguån vèn trî gi¸, trî c­íc cã hiÖu qu¶. Ba lµ, ph¸t huy m¹nh mÏ vai trß, chøc n¨ng qu¶n lý gi¸ c¶ nh»m thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, tõ ®ã t¨ng thu cho Ng©n s¸ch. Nh­ vËy Qu¸ tr×nh ®æi míi, hoµn thiÖn chÝnh s¸ch gi¸, c¬ chÕ qu¶n lý gi¸ vµ hÖ thèng gi¸ ë n­íc ta trong thêi gian võa qua ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt mét phÇn khã kh¨n cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Trong thêi gian tíi, d­ãi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña ChÝnh Phñ, ngµnh gi¸ sÏ cã sù kÕt hîp chÆt chÏ h¬n víi ngµnh Tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ gi¸ c¶, gãp phÇn thùc hiÖn tèt c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi. *Hoµn thiÖn c¬ chÕ sæ s¸ch ho¸ ®¬n chøng tõ. C«ng t¸c sæ s¸ch ho¸ ®¬n chøng tõ lµ viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®iÒu hµnh, qu¶n lý, sö dông Ng©n s¸ch. Nã lµ c«ng cô ®Ó c¸c cÊp Ng©n s¸ch nh×n nhËn, xem xÐt l¹i viÖc qu¶n lý Ng©n s¸ch cña m×nh vµ dù kiÕn kÕ ho¹ch Ng©n s¸ch n¨m sau. §ã còng lµ ph­¬ng tiÖn tèi ­u dÓ thùc hiÖn kiÓm tra, thanh tra c«ng t¸c Ng©n s¸ch. Tuy nhiªn, trong t×nh h×nh míi ®· cã nhiÒu thay ®æi, chÕ ®é sæ s¸ch, ho¸ ®¬n, chøng tõ ®· kh«ng cßn phï hîp n÷a, t¹o trë ng¹i trong kÕ to¸n Ng©n s¸ch. Do vËy, ®Ò nghÞ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn, nhiÖm vô nhanh chãng söa ®æi, bæ xung nh÷ng bÊt cËp, l¹c hËu cho phï hîp, tiÖn lîi. §Ò nghÞ Nhµ n­íc cÇn hoµn thiÖn viÖc ph©n cÊp qu¶n lý ng©n s¸ch nhµ n­íc, t¹o chñ ®éng tèi ®a cho chÝnh quyÒn huyÖn vµ c¬ së. - CÇn söa ®æi hoÆc bæ sung ®Ó hoµn thiÖn luËt ng©n s¸ch nhµ n­íc hiÖn hµnh theo h­íng ph©n cÊp m¹nh cho chÝnh quyÒn huyÖn vµ c¬ sö. Cô thÓ lµ ph©n cÊp nguån thu vµ nhiÖm vô chi cao h¬n cho chÝnh quyÒn huyÖn, t¹o thÕ chñ ®éng c©n ®èi ng©n s¸ch cho cÊp huyÖn vµ x·, thÞ trÊn. Cô thÓ: ®èi víi huyÖn cã nguån thu quy m« nhr ®Ò nghÞ Trung ­¬ng, tØnh ph©n cÊp, ph©n chia 100% c¸c kho¶ thu cho ng©n s¸ch cÊp huyÖn, ®ã lµ c¸c kho¶n thu: + Thu tõ khu vùc c«ng th­¬ng nghiÖp, dÞch vô ngoµi quèc doanh + ThuÕ sö dông ®at n«ng nghiÖp + ThuÕ sö dông ®Êt + Thu tiÒn sö dông ®Êt + Thu ph¹t tÞch thu : + ThuÕ tµi nguyªn + C¸c kho¶n thu kh¸c ng©n s¸ch - VÒ nhiÖm vô chi, ®Ò nghÞ Trung ­¬ng, tØnh cÇn ph©n cÊp cho cÊp huyÖn thùc hiÖn nhiÖm vô chi ®Çu t­ ph¸t triÓn, cô thÓ: chi ®Çu t­ x©y dùngn¸cc tr­êng phæ th«ng quèc lËp c¸c cÊp, ®iÖn th¾p s¸ng, cÊp tho¸t n­íc, gaio th«ng ®« thÞ... §æi míi quy tr×nh thu thuÕ ®èi víi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, gåm tæ chøc doanh nghiÖp, hé gia ®×nh, c¸ nh©n kinh doanh nh»m n©ng cao ý thøc tù ®¨ng ký thuÕ, tù khai, tù tÝnh, tù nép thuÕ, Ên ®Þnh thuÕ. §¶m b¶o ®óng quy tr×nh, ®¬n gi¶n thñ tôc, chÆt chÏ, hiÖu qña trong c«ng t¸c thu thuÕ mµ Tæng côc ThuÕ ®· ban hµnh. T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra tµi chÝnh T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é thu, chi vµ qu¶n lý ng©n s¸ch, qu¶n lý tµi s¶n c«ng trªn ph¹m vi toµn huyÖn. Trong qu¸ tr×nh thanh tra, kiÓm tr©t× chÝnh ng©n s¸ch nÕu ph¸t hiÖn vi ph¹m ph¶i kiÕn nghÞ kÞp thêi c¬ quan cã thÈm quyÒn thu håi vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc nh÷ng kho¶n chi sai chÕ ®é vµ tuú theo møc ®é vi ph¹m thanh tra tµi chÝnh sö ký kÞp thêi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi tæ chøc, c¸ nh©n vi ph¹m. C«ng khai ng©n s¸ch: C¸c cÊp ng©n s¸ch tõ huyÖn ®Õn x·, c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp ph¶i c«ng khai dù to¸n thu, chi ng©n s¸ch theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc. C¸ ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp ph¶i x©y dùng quy chÕ chi tiªu néi béi bé, thùc hiÖn c«ng khai quyÕt to¸n chi ®Õn ch­¬ng, lo¹i, kho¶n, môc, tiÓu môc chi ng©n s¸ch b»ng c¸c h×nh thøc th«ng b¸o trong héi nghÞ tæng kÕt n¨m, héi nghÞ c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc, niªm yÕt quyÕt to¸n chi t¹i trô së c¬ quan ®¬n vÞ ®Ó c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc biÕt, qua ®ã, c¸n bé, nh ©n viªn ®¬n vÞ biÕt vµ kiÓm tra, gi¸m s¸t, gãp phÇn lµm lµnh m¹nh, minh b¹ch ho¸ chi tiªu ng©n s¸ch, t¨ng c­êng hiÖu qu¶ sö dông ng©n s¸ch, gãp phÇn chèng tiªu cùc, l·ng phÝ trong chi tiªu ng©n s¸ch nhµ n­íc. TiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn chinh s¸ch gi¸ c¶ nh»m gãp phÇn c©n ®èi ng©n s¸ch. - §Ò nghÞ nhµ n­íc tiÕp tôc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc theo ®óng lé tr×nh ®· ®Æt ra, thùc hiÖn b×nh ®¼ng trong s¶n xu¸t kinh doanh gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, t¨ng tÝnh c¹nh tranh c¶u nÒn kinh tÕ. - TiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch gi¸ c¶, gi¸ c¶ ph¶i ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së ®Çu vµo vµ ®Çu ra mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ do thÞ tr­êng, do quan hÖ cung cÇu quyÕt ®Þnh. Nhµ n­íc nªn xo¸ bá bao cÊp gi¸ hiÖn nay nh­: gi¸ x¨ng dÇu, ®iÖn, than, gi¸ c¸c s¶n phÈm kh¸c do ¸cc doanh nghiÖp ®­îc nhµ n­íc b¶o hé, chèng ®éc quyÒn vÒ gi¸, h¹n chÕ cao nhÊt viÖc dïng ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Ó cÊp bï gi¸ cho mét sè s¶n phÈm hiÖn nay, g©y khã kh¨n cho c©n ®èi ng©n s¸ch nhµ n­íc, nh»m t¨ng tÝnh c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, t¨ng thu ng©n s¸ch nhµ n­íc. KÕT LUËN Ng©n s¸ch huyÖn lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Thùc hiÖn qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn lµ mét nhiÖm vô mµ ë ®ã c¸c ho¹t ®éng thu, chi tµi chÝnh Ng©n s¸ch diÔn ra ®­îc qu¶n lý công khai vµ chÆt chÏ. V× vËy, cÇn cã sù nhËn thøc ®óng møc, ®ßi hái mét cách lµm hîp lý ®èi víi c¸c ®¬n vÞ vµ c¸c CÊp uû §¶ng, ChÝnh quyÒn c¸c cÊp, ngµnh tµi chÝnh. N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý Ngân sách huyÖn B¾c S¬n lµ tÊt yÕu, ®ã lµ mét qu¸ trình lâu dµi vµ sÏ gÆp không nh÷ng khó kh¨n, v­íng m¾c, vì vËy ®òi hái sù nç lùc cè g¾ng cña tõng cá nhân, tõng cÊp, nghµnh. Th«ng qua chuyªn ®Ò thùc tËp: “ Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch huyÖn B¾c S¬n, tØnh L¹ng S¬n hiÖn nay.” em muèn nªu nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ nh÷ng tån t¹i, nguyên nhân, trong công tác qu¶n lý chi ngân sách huyÖn, ®ång thêi trình bµy mét sè gi¶i pháp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ công tác qu¶n lý Ngân sách huyÖn. Tuy nhiªn víi kh¶ n¨ng trình ®é vµ thêi gian cã h¹n, chuyªn ®Ò nµy sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, kÝnh mong c¸c thÇy, c« gi¸o vµ b¹n ®äc gãp ý, nhËn xÐt ®Ó chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn h¬n, víi mong muèn gãp phÇn nhá n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý Ngân sách huyÖn B¾c S¬n tØnh L¹ng S¬n. TµI LIÖU THAM KH¶O 1. Niªn gi¸m thèng kª huyÖn B¾c S¬n,tØnh L¹ng S¬n (2004 – 2007) 2. TËp quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi huyÖn B¾c S¬n 2001 – 2010 3. NghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng bé huyÖn B¾c S¬n nhiÖm kú (2001 – 2005) vµ (2006 – 2010) 4. B¸o c¸o kinh tÕ x· héi huyÖn B¾c S¬n tr×nh t¹i c¸c kú häp H§ND hµng n¨m tõ (2004 – 2007) 5. C¸c tËp quyÕt to¸n thu chi huyÖn B¾c S¬n tõ (2004 – 2007) 6. Mét sè b¸o c¸o tæng kÕt n¨m cña chi côc thuÕ, cña phßng tµi chÝnh kÕ ho¹ch tõ 2004 – 2007 7. PGS.TS NguyÔn H÷u Tµi (2007),Gi¸o tr×nh lý thuyÕt tµi chÝnh tiÒn tÖ, Nxb §¹i häc kinh tÕ quèc d©n,Hµ Néi. 8. TS NguyÔn ThÞ BÊt, TS Vò Duy Hµo (2002), Gi¸o tr×nh qu¶n lý ThuÕ, Nxb Thèng kª, Hµ Néi. 9. Bé Tµi chÝnh (2000) C¶i thiÖn hÖ thèng ®Þnh møc ph©n bæ ng©n s¸ch chi th­êng xuyªn. 10. Bé Tµi chÝnh ( 2004,Hoµn thiÖn quy tr×nh Ng©n s¸ch viªt nam (§¸nh gi¸ chi tiªu c«ng - giai ®o¹n II) 11. Bé Tµi chÝnh (Th«ng t­ sè 21/2005/TT-BTC ngµy 22/03/2005) Th«ng t­ h­íng dÉn thùc hiÖn quy chÕ c«ng khai tµi chÝnh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ dù to¸n Ng©n s¸ch vµ c¸c tæ chøc ®­îc Ng©n s¸ch nhµ n­íc hç trî. môc lôc DANH Môc b¶ng biÓu BiÓu 01: T×nh h×nh thu ng©n s¸ch huyÖn B¾c S¬n tØnh L¹ng S¬n tõ n¨m 2004 – 2007 39 BiÓu 02: T×nh h×nh chi ng©n s¸ch huyÖn B¾c S¬n tØnh L¹ng S¬n tõ n¨m 2004 – 2007 41 BiÓu 03: T×nh h×nh c©n ®èi ng©n s¸ch huyÖn B¾c S¬n tØnh L¹ng S¬n tõ n¨m 2004 – 2007 43 ._.