Vai trò các điều ước quốc tế về hải quan hoặc liên quan đến hải quan trong quá trình hiện đại hoá công tác hải quan

Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O TR¦êNG §¹I HäC NGO¹I TH¦¥NG KHO¸ LUËN TèT NGHIÖP vai trß c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan hoÆc liªn quan ®Õn h¶i quan trong qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c h¶i quan Lêi nãi ®Çu Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi: trªn ë ,®èi t­îng , kphÇn mét sè TTCQrót raP §Ò tµi ®­îc chia lµm ba ch­¬ng nh­ sau: Ch­¬ng 1:.Ch­¬ng 2.Ch­¬ng 3.N­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp thÕ giíi vµ héi nhËp khu vùc mét c¸ch m¹nh mÏ. TiÕn tr×nh ®ã b¾t ®Çu ®­îc chó träng tõ cuèi thËp kû 80 cña thÕ kû 20 vµ thùc sù ®­îc ®Èy m¹nh vµo nh÷ng n¨m 90 khi n­íc ta tham gia c¸c thÓ chÕ kinh tÕ quèc tÕ ®a ph­¬ng nh­ ASEAN, ASEM, APEC, khëi ®Çu ®µm ph¸n gia nhËp WTO. Ngµy nay, héi nhËp quèc tÕ ®· trë thµnh xu thÕ tÊt yÕu cña thêi ®¹i. Tuy nhiªn, ®èi víi mét ®Êt n­íc sau hµng thÕ kû bÞ thùc d©n ®Õ quèc chiÕm ®ãng muèn xo¸ tªn trªn b¶n ®å thÕ giíi, mét ®Êt n­íc sau mÊy thËp kû chiÕn tranh liªn miªn vµ bÞ bao v©y cÊm vËn kÐo dµi th× Héi nhËp quèc tÕ còng lµ mét vÊn ®Ò kh¸ míi mÎ. Ho¹t ®éng H¶i quan g¾n bã hÕt søc chÆt chÏ víi ®èi ngo¹i vµ kinh tÕ ®èi ngo¹i (tÝnh ®Æc thï h­íng ngo¹i cña H¶i quan). V× thÕ, ë n­íc nµo còng vËy, H¶i quan lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc sím ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng thøc thøc cña Héi nhËp quèc tÕ ®Æt ra víi ®Êt n­íc m×nh, vÝ dô: xö lý nh­ thÕ nµo nh÷ng vÊn ®Ò thuÕ quan, vÒ phi thuÕ quan ®Ó phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i kh¸c nhau cña ®Êt n­íc víi tõng lo¹i ®èi t¸c, lµm thÕ nµo ®Ó kÕt hîp gi÷a yªu cÇu héi nhËp víi b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, gi÷a héi nhËp vµ b¶o vÖ chÕ ®é chÝnh trÞ cña quèc gia cã chñ quyÒn vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ ®éc ®¸o cña d©n téc... Qu¸ tr×nh héi nhËp buéc mçi quèc gia ph¶i theo h­íng hµi hoµ ho¸ ph¸p luËt, quy ®Þnh cña m×nh víi c¸c chuÈn mùc, quy ®Þnh quèc tÕ vµ khu vùc. Khi tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ xuÊt hiÖn vÊn ®Ò tõng quèc gia ph¶i tu©n thñ c¸c chÕ ®Þnh cña c¸c tæ chøc quèc tÕ mµ m×nh tù nguyÖn tham gia, t«n träng chñ quyÒn cña c¶ c¸c quèc gia kh¸c, ph¶i ®iÒu chØnh ph¸p luËt quèc gia cho phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. Trong ®iÒu kiÖn chung cña ®Êt n­íc nh­ ®· nãi ë trªn, nhiÖm vô ®Æt ra ®èi víi H¶i quan ViÖt Nam trong Héi nhËp quèc tÕ lµ: muèn héi nhËp tèt th× tr­íc hÕt ph¶i hiÓu râ, n¾m b¾t ®­îc chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ c¸c néi dung, yªu cÇu héi nhËp ®Ó tõ ®ã ®Þnh ra ph­¬ng ¸n, c¸ch thøc, b­íc ®i phï hîp. Nãi mét c¸ch kh¸c, muèn héi nhËp tèt ph¶i tiÕp cËn ®­îc víi "luËt ch¬i" cña "s©n ch¬i" quèc tÕ. Cã thÓ nãi r»ng: c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ ®a ph­¬ng lµ nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ, c« ®äng cña nh÷ng "luËt ch¬i" trong c¸c "s©n ch¬i" quèc tÕ. V× vËy, n¾m b¾t ®óng vµ xö lý tèt vÊn ®Ò tham gia c¸c C«ng ­íc quèc tÕ vÒ H¶i quan sÏ gióp H¶i quan ViÖt Nam v÷ng vµng, tù tin trong Héi nhËp quèc tÕ vµ thu ®­îc kÕt qu¶ tèt. Nhê ®ã còng sÏ tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng "vµo rõng ch¼ng biÕt lèi ra", thô ®éng, lóng tóng, kÐm thÕ trong Héi nhËp quèc tÕ. Môc ®Ých, nhiÖm vô nghiªn cøu Th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c yªu cÇu vÒ Héi nhËp quèc tÕ trong lÜnh vùc H¶i quan, ®èi chiÕu víi c¸c néi dung quy ®Þnh t¹i c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ ®a ph­¬ng vÒ H¶i quan, ®Ò tµi gãp phÇn lµm râ sù cÇn thiÕt vµ tÇm quan träng cña viÖc tham gia c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ nµy. Võa liªn hÖ thùc tÕ víi nh÷ng lîi Ých mµ chóng ta thu ®­îc trong mÊy n¨m nay qua viÖc tham gia mét sè §iÒu ­íc quèc tÕ vÒ H¶i quan, ®Ò tµi võa ph©n tÝch néi dung c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ cã liªn quan ®Ó lµm râ thªm c¬ së ph¸p lý vµ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ vÒ héi nhËp quèc tÕ trong lÜnh vùc H¶i quan. Ho¹t ®éng Héi nhËp quèc tÕ cña H¶i quan mÊy n¨m võa qua ®· cã nhiÒu cè g¾ng vµ thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng ghi nhËn víi viÖc tham gia mét sè §iÒu ­íc quèc tÕ ®a ph­¬ng c¬ b¶n. Tuy nhiªn, hÖ thèng c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ ®a ph­¬ng vÒ H¶i quan vµ cã liªn quan ®Õn H¶i quan rÊt nhiÒu. TiÕn tr×nh Héi nhËp quèc tÕ cña ®Êt n­íc trong thêi gian tíi ®ang ®øng tr­íc søc Ðp rÊt lín tõ bªn ngoµi yªu cÇu chóng ta ph¶i tham gia nhiÒu §iÒu ­íc quèc tÕ ®a ph­¬ng n÷a. CÇn ph¶i nhËn râ: viÖc tham gia c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ nµy tr­íc hÕt lµ vÊn ®Ò nghiÖp vô, kü thuËt, nh­ng còng mang c¶ tÝnh chÝnh trÞ. Mét mÆt nã kh¼ng ®Þnh râ rµng víi céng ®ång quèc tÕ vÒ quyÕt t©m c¶i c¸ch, ý chÝ héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam qua ®ã tranh thñ h¬n n÷a sù ñng hé quèc tÕ, thu hót thªm vèn vµ c«ng nghÖ ®Ó x©y dùng ®Êt n­íc. MÆt kh¸c, khi ®· trë thµnh bªn ký kÕt hoÆc tham gia §iÒu ­íc quèc tÕ th× bªn ký kÕt (tham gia) còng l¹i bÞ chÝnh §iÒu ­íc quèc tÕ ®ã rµng buéc. Bëi vËy, cÇn c©n nh¾c thËn träng tr­íc khi tham gia c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ ®Ó x¸c ®Þnh: nªn tham gia nh÷ng ®iÒu ­íc g×? Tham gia nh÷ng néi dung g× trong §iÒu ­íc? VÊn ®Ò nµo cÇn b¶o l­u? Tham gia vµo lóc nµo? Tham gia ra sao?... Qua ®ã, ta võa cã thÓ c¶i c¸ch luËt lÖ, thÓ chÕ theo h­íng tiªn tiÕn phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, nh­ng vÉn b¶o vÖ ®­îc ®Þnh h­íng XHCN, "héi nhËp mµ kh«ng hoµ tan". §Ò tµi nghiªn cøu sÏ ®ãng gãp thªm c¬ së lý luËn, c¬ së ph¸p lý cho Héi nhËp quèc tÕ vÒ H¶i quan, gãp phÇn vµo x©y dùng nªn mét chiÕn l­îc tiÕp cËn vµ tham gia c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ ®a ph­¬ng vÒ H¶i quan, gióp cho ho¹t ®éng Héi nhËp quèc tÕ vÒ H¶i quan cã nh÷ng b­íc ®i, lé tr×nh thÝch hîp, b¶o ®¶m hµi hoµ gi÷a thùc hiÖn c¸c yªu cÇu quèc tÕ víi lîi Ých quèc gia. §ã còng chÝnh lµ viÖc nhËn biÕt tèt h¬n "luËt ch¬i" ®Ó tr¸nh bÞ ¸p ®Æt, tr¸nh dÊn b­íc thiÕu tØnh t¸o trong héi nhËp. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu trªn, ®Ò tµi nghiªn cøu xuÊt ph¸t tõ c¸c quan ®iÓm, ph­¬ng ph¸p cña chñ nghÜa M¸c-Lª nin, chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ c¸c quan ®iÓm, ®­êng lèi cña §¶ng - Nhµ n­íc ta, lÊy ®ã lµm c¬ së, sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu nh­ ph©n tÝch - tæng hîp, ph©n tÝch - chøng minh, thèng kª - ph©n tÝch, ph©n tÝch - dù b¸o... ®Ó lµm râ vÊn ®Ò, b¶o ®¶m tÝnh khoa häc cña kÕt qu¶ nghiªn cøu. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu, c¬ së lý luËn Ph¹m vi nghiªn cøu KÕt cÊu ®Ò tµi Ch­¬ng 1 Vai trß cña C¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan vµ liªn quan ®Õn h¶i quan C¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan vµ liªn quan ®Õn h¶i quan Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan hoÆc liªn quan ®Õn h¶i quan hoÆc hoÆc c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan Cã 15 vÒ h¶i quan do Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi (WCO) . Cu:n­íc g¸p dông c¸c ®iÒu ­íc liªn quan ®Õn h¶i quan c¸c tæ chøc quèc tÕ cã liªn quan Tæ chøc H¶i quan thÕ giíi (WCO) LÞch sö h×nh thµnh: Sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, ngµy 12 th¸ng 9 n¨m 1947, 13 n­íc thµnh viªn ®¹i diÖn cho Uû ban Hîp t¸c Kinh tÕ Ch©u ¢u ®· nhÊt trÝ thµnh lËp mét Nhãm nghiªn cøu ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng thµnh lËp mét hay nhiÒu liªn minh h¶i quan gi÷a c¸c n­íc Ch©u ¢u trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c cña HiÖp ®Þnh chung vÒ ThuÕ quan vµ Th­¬ng m¹i (GATT). N¨m sau ®ã Nhãm nghiªn cøu nµy ®· thµnh lËp ra 2 Uû ban - Uû ban vÒ Kinh tÕ sau nµy trë thµnh Tæ chøc Hîp t¸c vµ Ph¸t triÓn Kinh tÕ (OECD) vµ Uû ban H¶i quan sau nµy trë thµnh Héi ®ång Hîp t¸c H¶i quan (CCC). Uû ban H¶i quan cã nhiÖm vô nghiªn cøu tæng hîp c¸c vÊn ®Ò vÒ kü thuËt h¶i quan ë nhiÒu n­íc kh¸c nhau nh»m tiªu chuÈn ho¸ thñ tôc h¶i quan, hµi hoµ Danh môc hµng ho¸ vµ thèng nhÊt ®Þnh nghÜa trÞ gi¸ h¶i quan vµ c¸c quy ®Þnh, luËt lÖ h¶i quan kh¸c. Ngµy 15 th¸ng 12 n¨m 1950, Nhãm nghiªn cøu nµy ®· ®i tíi quyÕt ®Þnh cÇn ph¶i thµnh lËp mét tæ chøc mang tÝnh toµn cÇu míi, chuyªn tr¸ch c¸c vÊn ®Ò thuéc nghiÖp vô h¶i quan nh»m nghiªn cøu s©u h¬n lÜnh vùc ph©n lo¹i, x¸c ®Þnh trÞ gi¸ h¶i quan,vv. ®ång thêi cã thÓ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng. ThÕ lµ “C«ng ­íc thµnh lËp Héi ®ång Hîp t¸c H¶i quan” ra ®êi vµ chÝnh thøc cã hiÖu lùc ngµy 4/11/1952. Theo ®ã, hai c«ng ­íc quan träng kh¸c ®· ®­îc ký kÕt t¹i Brussels lµ “C«ng ­íc vÒ TrÞ gi¸ H¶i quan cña hµng ho¸ (cã hiÖu lùc tõ ngµy 28/7/1953) vµ C«ng ­íc vÒ Danh môc Ph©n lo¹i Hµng ho¸ vµ BiÓu thuÕ H¶i quan (cã hiÖu lùc tõ ngµy 11/9/1959). Tæ chøc chÝnh thøc cña H¶i quan ®· ra ®êi. Héi ®ång Hîp t¸c H¶i quan kh«ng chØ cã nhiÖm vô thùc hiÖn 2 C«ng ­íc quèc tÕ nªu trªn mµ cßn nh»m ®¹t ®­îc ë møc ®é cao nhÊt viÖc hµi hoµ vµ thèng nhÊt c¸c hÖ thèng quy tr×nh thñ tôc h¶i quan vµ t¨ng c­êng ph¸t triÓn c¸c kü thuËt nghiÖp vô vµ luËt lÖ quy ®Þnh vÒ H¶i quan. Ngµy 26/1/1953 Kú häp lÇn thø nhÊt cña Héi ®ång Hîp t¸c H¶i quan ®· diÔn ra t¹i Brussels (víi sù tham gia cña Tæng côc tr­ëng H¶i quan 17 n­íc Ch©u ¢u). V× ý nghÜa lÞch sö nµy, 30 n¨m sau (n¨m 1983), Héi ®ång Hîp t¸c H¶i quan ®· quyÕt ®Þnh chän ngµy 26/1 hµng n¨m lµm "Ngµy quèc tÕ H¶i quan". Theo C«ng ­íc thµnh lËp, chøc n¨ng vµ môc tiªu cña Héi ®ång Hîp t¸c H¶i quan bao gåm: a. Nghiªn cøu mäi vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn hîp t¸c h¶i quan mµ c¸c bªn ký kÕt tho¶ thuËn ph¸t triÓn phï hîp víi c¸c môc tiªu chung cña C«ng ­íc nµy; b. KiÓm tra mäi khÝa c¹nh kü thuËt cña c¸c chÕ ®é h¶i quan còng nh­ c¸c nh©n tè kinh tÕ liªn quan ®Õn chóng, nh»m ®Ò xuÊt víi c¸c thµnh viªn cña Héi ®ång nh÷ng ph­¬ng tiÖn thùc tiÔn ®Ó ®¹t ®­îc møc ®é hµi hoµ vµ thèng nhÊt cao nhÊt; c. So¹n th¶o c¸c dù th¶o c«ng ­íc vµ ®iÒu kho¶n bæ xung C«ng ­íc, còng nh­ khuyÕn c¸o viÖc th«ng qua c¸c dù th¶o ®ã cho c¸c ChÝnh phñ h÷u quan; d. Ban hµnh c¸c khuyÕn nghÞ nh»m ®¶m b¶o viÖc gi¶i thÝch vµ ¸p dông thèng nhÊt c¸c C«ng ­íc ®· ký do kÕt qu¶ c¸c c«ng viÖc cña Héi ®ång, còng nh­ ®èi víi C«ng ­íc vÒ Danh môc nh»m ph©n lo¹i hµng ho¸ trong c¸c biÓu thuÕ quan vµ HiÖp ®Þnh vÒ x¸c ®Þnh trÞ gi¸ h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ do Nhãm nghiªn cøu cña Liªn minh thuÕ quan Ch©u ¢u so¹n th¶o, vµ ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých nµy, thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng mµ c¸c ®iÒu kho¶n cña C«ng ­íc trªn quy ®Þnh râ rµng cho Héi ®ång; e. Ban hµnh c¸c khuyÕn nghÞ víi t­ c¸ch lµ mét c¬ quan hoµ gi¶i nh»m gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp cã thÓ n¶y sinh trong viÖc gi¶i thÝch hoÆc ¸p dông c¸c C«ng ­íc nªu t¹i kho¶n (d) trªn ®©y, phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n cña c¸c C«ng ­íc ®ã; c¸c bªn h÷u quan cã thÓ víi sù nhÊt trÝ chung, tho¶ thuËn tr­íc viÖc tu©n chñ khuyÕn c¸o cña Héi ®ång; f. §¶m b¶o viÖc phæ biÕn c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn luËt lÖ vµ nghiÖp vô h¶i quan; g. Cung cÊp cho c¸c ChÝnh phñ h÷u quan , mÆc nhiªn hoÆc theo yªu cÇu cña hä nh÷ng th«ng tin hoÆc ý kiÕn vÒ c¸c vÊn ®Ò h¶i quan n»m trong khu«n khæ c¸c môc tiªu chung cña C«ng ­íc vµ ban hµnh c¸c khuyÕn nghÞ vÒ lÜnh vùc nµy; h. Hîp t¸c víi c¸c Tæ chøc liªn chÝnh phñ vÒ c¸c lÜnh vùc thuéc thÈm quyÒn cña Héi ®ång. Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi: §Ó ph¶n ¸nh thùc tÕ qui m« ph¸t triÓn vÒ sè l­îng c¸c thµnh viªn vµ ý nghÜa ngµy cµng t¨ng trªn toµn cÇu, Héi ®ång Hîp t¸c H¶i quan chÝnh thøc ®­îc ®æi tªn thµnh Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi (WCO) n¨m 1994. Cho ®Õn th¸ng 6/2002, WCO cã 161 thµnh viªn, 16 C«ng ­íc Quèc tÕ (tÝnh c¶ C«ng ­íc Kyoto söa ®æi) vµ 50 khuyÕn nghÞ vÒ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cña H¶i quan. C¸c Uû ban chÝnh cña WCO gåm cã Héi ®ång, Uû ban ChÝnh s¸ch, Ban Th­ ký, Ban Tµi chÝnh, Ban KiÓm so¸t, Ban kü thuËt th­êng trùc vµ TiÓu ban qu¶n lý th«ng tin, Ban Kü thuËt vÒ Nguyªn t¾c XuÊt xø, Ban Kü thuËt vÒ TrÞ gi¸, Ban Kü thuËt vÒ HÖ thèng Hµi hoµ (HS) vµ c¸c TiÓu ban §¸nh gi¸ l¹i HÖ thèng HS, TiÓu ban Khoa häc. Héi ®ång lµ c¬ quan quyÕt ®Þnh tèi cao, gåm nh÷ng ng­êi ®øng ®Çu tæ chøc h¶i quan c¸c n­íc thµnh viªn, häp phiªn toµn thÓ th­êng niªn vµo cuèi th¸ng 6 hµng n¨m t¹i Brussel hoÆc t¹i mét n­íc thµnh viªn, quyÕt ®Þnh ®­êng lèi chÝnh s¸ch chung cho c¸c ho¹t ®éng trong n¨m. Ban Th­ ký, ®øng ®Çu lµ Tæng Th­ ký, víi sù trî gióp cña mét Phã Tæng Th­ ký, mét Côc tr­ëng Côc T¹o thuËn lîi vµ Tu©n thñ, mét Côc tr­ëng Côc c¸c VÊn ®Ò th­¬ng m¹i vµ ThuÕ quan, ®Æt trô së chÝnh t¹i Brussels (BØ), víi 140 quan chøc vµ nh©n viªn, cã nhiÖm vô hç trî c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tr­íc vµ sau phiªn häp toµn thÓ cña Héi ®ång. Uû ban ChÝnh s¸ch bao gåm Chñ tÞch Héi ®ång do Héi ®ång bÇu ra vµ 6 Phã chñ tÞch (tr­ëng ®¹i diÖn 6 khu vùc h¶i quan), vµ 17 thµnh viªn, cã nhiÖm vô xem xÐt, ®­a ra nh÷ng khuyÕn nghÞ ®èi víi c¸c vÊn ®Ò thuéc chÝnh s¸ch chñ yÕu cña WCO, vµ ho¹t ®éng nh­ mét nhãm chØ ®¹o ®Þnh h­íng cña Héi ®ång. Ban Tµi chÝnh gåm 17 thµnh viªn do Héi ®ång bÇu ra vµ nhãm häp hµng n¨m ®Ó bµn vÒ c¸c khÝa c¹nh tµi chÝnh cña WCO, còng nh­ b¸o c¸o tµi chÝnh lªn Héi ®ång. Trong lÜnh vùc h¶i quan, WCO chia c¸c n­íc thµnh viªn lµm 6 khu vùc lµ: Ch©u A vµ Th¸i B×nh D­¬ng; Ch©u Mü; Ch©u ¢u; B¾c Phi, Trung vµ CËn §«ng; T©y vµ Trung Phi; §«ng vµ Nam Phi. Mçi khu vùc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau theo s¸ng kiÕn cña Tr­ëng §¹i diÖn Khu vùc. ViÖt Nam thuéc khu vùc Ch©u A - Th¸i B×nh D­¬ng, mét khu vùc lu«n ®­îc WCO ®¸nh gi¸ lµ khu vùc n¨ng ®éng vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ nhÊt. Héi nghÞ H¶i quan khu vùc Ch©u a - Th¸i B×nh D­¬ng häp hai n¨m mét lÇn. Héi nghÞ lÇn thø 9 diÔn ra t¹i Hång K«ng n¨m 2002. HiÖn Hång K«ng ®ang gi÷ vai trß Tr­ëng §¹i diÖn Khu vùc tõ n¨m 2000. §ãng gãp tµi chÝnh: C¸c thµnh viªn ®ãng gãp tµi chÝnh trªn tinh thÇn tù nguyÖn theo dù trï cña Ban Tµi chÝnh, tuy nhiªn møc ®ãng gãp kh«ng ®­îc Ýt h¬n 0,15% (tõ n¨m tµi kho¸ 2001/2002). HiÖn Mü lµ thµnh viªn ®ãng gãp nhiÒu nhÊt (25%). ViÖt Nam ®ãng gãp ë møc 0,15% (t­¬ng ®­¬ng kho¶ng 20.000 ®« la Mü). Ng«n ng÷ : ng«n ng÷ chÝnh thøc ®­îc sö dông t¹i WCO lµ tiÕng Anh vµ tiÕng Ph¸p. TiÕng T©y Ban Nha ®­îc sö dông trong mét sè cuéc häp kü thuËt. Vai trß cña WCO: Tõ mét tæ chøc quy m« nhá, WCO ®· trë thµnh mét tæ chøc n¨ng ®éng cã quy m« kh¾p toµn cÇu. WCO phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c tæ chøc kh¸c nh­ WTO, UNCTAD, ICC, UNEP, CITES, UNESCO, UNDCP, INTERPOL, IMF,v.v víi nh÷ng nç lùc thóc ®Èy th­¬ng m¹i b»ng viÖc t¹o thuËn lîi cho vËn chuyÓn hµng ho¸ qua biªn giíi, ®ång thêi t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ h¹n chÕ gian lËn h¶i quan, b¶o vÖ m«i tr­êng, b¶o vÖ c¸c di s¶n v¨n hãa thÕ giíi. WCO ®Ò ra 3 môc tiªu trong KÕ ho¹ch ChiÕn l­îc tËp trung hç trî c¸c n­íc thµnh viªn thùc hiÖn HiÖp ®Þnh TrÞ gi¸ WTO gåm: - Gióp c¸c n­íc thµnh viªn lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ kÐm ph¸t triÓn thùc hiÖn ®Çy ®ñ HiÖp ®Þnh TrÞ gi¸ WTO. - KhuyÕn khÝch c¸c n­íc thµnh viªn diÔn gi¶i vµ ¸p dông HiÖp ®Þnh TrÞ gi¸ theo mét c¸ch thèng nhÊt, cã tÝnh dù b¸o vµ minh b¹ch. - §¶m b¶o r»ng c¸c n­íc thµnh viªn tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c thèng trÞ cña HiÖp ®Þnh TrÞ gi¸ WTO th«ng qua viÖc ¸p dông c¸c th«ng lÖ lµm viÖc ®óng mùc. Tr­íc th¸ch thøc vµ vËn héi míi, WCO ®Ò ra c¸c môc tiªu ®¹t ®­îc trªn con ®­êng cña thÕ kû 21: KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho trao ®æi th­¬ng m¹i hîp ph¸p qua biªn giíi. T¨ng c­êng ®Êu tranh chèng bu«n lËu quèc tÕ. T¨ng c­êng hµi hoµ vµ tiªu chuÈn ho¸ c¸c thñ tôc h¶i quan. KhuyÕn khÝch c¸c c¬ quan H¶i quan trao ®æi th«ng tin nghiÖp vô. KhuyÕn khÝch c¬ quan H¶i quan c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i. C¶i thiÖn quan hÖ gi÷a H¶i quan vµ c¸c Doanh nghiÖp. §¸p øng c¸c ®ßi hái vÒ trî gióp ngµy cµng t¨ng trong lÜnh vùc ®µo t¹o H¶i quan. Trî gióp H¶i quan c¸c n­íc tham gia vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Göi c¸c chuyªn gia sang c¸c n­íc ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm lÉn nhau. Ho¹t ®éng cña H¶i quan ViÖt Nam trong khu«n khæ WCO: Víi t­ c¸ch lµ thµnh viªn tõ n¨m 1993, H¶i quan ViÖt Nam ®· tÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña Héi ®ång nh­ tham dù c¸c kú häp, n¾m b¾t tham gia ý kiÕn vµo c¸c ho¹t ®éng cña Héi ®ång, c¸c ho¹t ®éng cô thÓ diÔn ra t¹i H¶i quan khu vùc Ch©u A - Th¸i B×nh D­¬ng. ·quan ùéii) Vai trß cña c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ ®èi víi vÊn ®Ò hiÖn ®¹i ho¸ h¶i quan HiÖn ®¹i ho¸ h¶i quan - mét tÊt yÕu kh¸ch quan: c¸c néi dung cña hiÖn ®¹i ho¸ h¶i quan: vai trß cña c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ cã liªn quan ®Õn hiÖn ®¹i ho¸ h¶i quan: ..vai trß cña c¸c Tæ chøc quèc tÕ cã liªn quan ®Õn hiÖn ®¹i ho¸ h¶i quan: qu¶n lý rñi roqu¶n lý rñi rooqu¶n lý rñi ro Ch­¬ng 2 thùc tiÔn tham gia, thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan hoÆc liªn quan ®Õn h¶i quan cña h¶i quan viÖt nam tæng quan vÒ h¶i quan viÖt nam H¶i quan viÖt nam qua c¸c thêi kú ª;th¶o yªu cÇu nhiÖm vô trong giai ®o¹n míi cña sù ph¸t triÓn chung thùc tiÔn tham gia, thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan hoÆc liªn quan ®Õn h¶i quan cña h¶i quan viÖt nam: Sù cÇn thiÕt tham gia vµo c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan vµ liªn quan ®Õn h¶i quan trong tiÕn tr×nh c¶i c¸ch, hiÖn ®¹i ho¸ chung cña viÖt nam: H0qu¶n lý rñi rothùc tiÔn tham gia c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan vµ liªn quan ®Õn h¶i quan cña h¶i quan viÖt nam 19..®¸nh gi¸ nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi cña H¶i quan viÖt nam khi tham gia c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ nµy: Nh÷ng khã kh¨n: , v× cÇn tõ Cch­a ®­îc coi träng ®óng møc, ch­a qu¸n triÖt ®­îc c¸c c¸c ngµnh thùc thi, ngoµi ra còng ch­a lµm tètgnªn khã c¸c Nh÷ng thuËn lîi: ...?VÝ dô: Ch­¬ng 3Ph­¬ng h­íng vµ nh÷ng ®Ò xuÊt thùc hiÖn: 3.1. Ph­¬ng h­íng tham gia, thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan vµ liªn quan ®Õn h¶i quan cña H¶i quan viÖt nam. 3.2. §Ò xuÊt kiÕn nghÞPCAkiÓm tra sau th«ng quan kiÓm tra sau th«ng quan. KiÓm tra sau th«ng quan kiÓm tra sau th«ng quan KÕt luËn HiÖn ®¹i hãa lµ yªu cÇu vµ nhiÖm vô cña toµn §¶ng, toµn d©n, trong ®ã mçi ngµnh, mçi cÊp ph¶i tù ®æi míi, hoµn thiÖn m×nh, tiÕn hµnh nh÷ng b­íc ®i thÝch hîp ®Ó tr­íc hÕt lµ hiÖn ®¹i hãa ngµnh m×nh vµ sau lµ ®ãng gãp vµo c«ng cuéc hiÖn ®¹i hãa chung v× sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. NhËn thøc râ ý nghÜa vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh, ngµnh H¶i quan ViÖt nam ®· nhanh chãng triÓn khai nhiÒu biÖn ph¸p trªn b×nh diÖn réng, thùc hiÖn c¶i c¸ch ®æi míi thñ tôc h¶i quan vµ ®· ®¹t ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. LuËt H¶i quan cã hiÖu lùc tõ 1/1/2002 lµ s¶n phÈm kÕt tinh c¸c thµnh tùu ®¹t ®­îc trong suèt qu¸ tr×nh ®æi míi vµ c¶i c¸ch cña ngµnh h¶i quan nãi riªng vµ c¶ n­íc nãi chung trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i. Lµ thµnh viªn cña Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi (WCO), tham gia mét sè c«ng ­íc quan träng vÒ h¶i quan, H¶i quan ViÖt Nam ®· cã ®iÒu kiÖn tham kh¶o s©u h¬n nhiÒu néi dung c¸c c«ng ­íc vÒ h¶i quan hoÆc liªn quan ®Õn h¶i quan, t¹o thuËn lîi cho ngµnh tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng h¶i quan trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc ®¹t ®­îc tõ viÖc tham gia c¸c c«ng ­íc nh­ C«ng ­íc Thµnh lËp Héi ®ång Hîp t¸c H¶i quan, C«ng ­íc Kyoto, C«ng ­íc HS, C«ng ­íc vÒ ma tóy,.. ®· kh¼ng ®Þnh H¶i quan ViÖt Nam ®ang ®i ®óng ®­êng. Th«ng qua viÖc tham gia nh÷ng c«ng ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan, H¶i quan ViÖt nam ®· x©y dùng vµ më réng quan hÖ quèc tÕ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng víi nhiÒu n­íc vµ khu vùc h¶i quan trªn thÕ giíi. §iÒu ®ã gióp cho ViÖt Nam thªm nhiÒu c¬ héi cã thÓ häc hái vµ trao ®æi kinh nghiÖm víi H¶i quan c¸c n­íc, ®ång thêi còng lµ c¬ héi ®Ó H¶i quan ViÖt Nam chøng tá vÞ thÕ vµ vai trß tÝch cùc cña m×nh trong khu vùc vµ trªn diÔn ®µn quèc tÕ vÒ H¶i quan. Tuy nhiªn, ®Ó thùc sù héi nhËp víi céng ®ång H¶i quan ThÕ giíi, H¶i quan ViÖt Nam cßn rÊt nhiÒu viÖc ph¶i lµm, mµ nghiªn cøu vai trß c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan hoÆc liªn quan ®Õn h¶i quan lµ mét trong nh÷ng c«ng viÖc cÊp thiÕt, nh»m ®­a ra ®­îc nh÷ng ®¸nh gi¸ kh¸ch quan, ®Ò xuÊt nh÷ng b­íc ®i thÝch hîp cho ngµnh trong viÖc tiÕp tôc, sÏ tham gia nh÷ng c«ng ­íc nµo cho cã lîi nhÊt, phï hîp víi ®Þnh h­íng hiÖn ®¹i hãa ngµnh H¶i quan. Hy väng víi mét sè ®Ò xuÊt tr×nh bµy trong bµi viÕt sÏ gãp mét phÇn nhá bÐ vµo c«ng cuéc hiÖn ®¹i hãa, x©y dùng ngµnh H¶i quan ViÖt nam trë thµnh mét lùc l­îng chuuyªn nghiÖp, cã chuyªn m«n s©u, hiÖn ®¹i, cã uy tÝn trªn diÔn ®µn H¶i quan khu vùc vµ thÕ giíi, gãp phÇn vµo c«ng cuéc hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc vµ n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. C¸c ch÷ viÕt t¾t ADB Asia Development Bank Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ AFTA ASEAN Free Trade Area Khu vùc Tù do Th­¬ng m¹i ASEAN APEC Asia pacific Economic Cooperation Forum DiÔn ®µn Hîp t¸c Kinh tÕ Ch©u A - Th¸i B×nh D­¬ng ASEAN Association of South East Asian Nations HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam A ASEM Asia Europe Meeting DiÔn ®µn hîp t¸c A - ¢u CAP Collective Action Plan Ch­¬ng tr×nh Hµnh ®éng TËp thÓ cña APEC CEPT Common Effective Preferential Tariff Ch­¬ng tr×nh Uu ®·i ThuÕ quan cã hiÖu lùc chung cña ASEAN GATT General Agreement on Tariff and Trade HiÖp ®Þnh chung vÒ ThuÕ quan vµ MËu dÞch HS Harmonized System HÖ thèng Hµi hoµ PCA Post Clearance Audit KiÓm tra sau th«ng quan TRIPS Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights HiÖp ®Þnh vÒ c¸c khÝa c¹nh cña QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ cã liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i cña WTO WB World Bank Ng©n hµng ThÕ giíi WCO World Custom Organisation Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi CCC Customs Co-operation Council Héi ®ång Hîp t¸c H¶i quan ATA AHTN ¸ Tµi liÖu tham kh¶o TiÕng ViÖt 1.“Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO)” - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia (2000), Bé Ngo¹i giao, Vô Hîp t¸c Kinh tÕ §a ph­¬ng. 2. “ChiÕn l­îc tin häc ho¸ ngµnh H¶i quan ViÖt Nam (7/2001), NguyÔn Trung Th¸i, NguyÔn C¸t Hå. 3. NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ (sè 101/2001/N§-CP) ngµy 31/12/2001 “Qui ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt H¶i quan vÒ thñ tôc h¶i quan, chÕ ®é kiÓm tra, gi¸m s¸t ”. NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ (sè 60/2002/N§-CP ngµy 6/6/2001) “Qui ®Þnh v/v x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ ®èi víi nhËp khÈu theo nguyªn t¾c cña HiÖp ®Þnh thùc hiÖn §iÒu 7 HiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ th­¬ng m¹i”. “LuËt H¶i quan”, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia n¨m 2001. “§Ò ¸n triÓn khai ¸p dông trÞ gi¸ GATT/WTO trong khu«n khæ ASEAN”, Tæng côc H¶i quan (9/2000). “B¸o c¸o s¬ kÕt hai n¨m thùc hiÖn ®Ò ¸n C¶i c¸ch thñ tôc ”, Tæng côc H¶i quan (27/3/2002). “B¸o c¸o 2 th¸ng thùc hiÖn LuËt H¶i quan”, Tæng côc H¶i quan (2002). “KÕ ho¹ch ngµnh H¶i quan n¨m 2001-2005”, tæng côc H¶i quan. “T¨ng c­êng n¨ng lùc cho H¶i quan ViÖt Nam” - B¸o c¸o vÒ thùc hiÖn Dù ¸n giai ®o¹n I vµ khuyÕn nghÞ cho kh¶ n¨ng triÓn khai giai ®o¹n II - Dù ¸n VIE 97/059 UNDP, Tæng côc H¶i quan (11/2000). V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu §¶ng toµn quèc lÇn thø IX, §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi, 2001. TiÕng Anh Alan Hall (11/2002): “Strengthening the capacity of Vietnam Customs”. Report on Project implementation during Phase I and Recommendation Possible Project Phase II. UNDP-Funded Project VIE/97/059 Asean customs vision 2020, Visionstatement, Website: http:www.asean.sec.org Asean Agreement on Customs (1997) [Article 6. Cutoms Procedures], Phuket Thailand, 1st March 1997. J.Mark Siegrist (2000): “Report on the preparation Requirements for the Implementation of GATT/WTO valuation in Vietnam” Customs and Tariff Bureau Ministry of Finance (2000): Customs Administration in Japan World Customs Organisation: Protocol of Amendment to the International Convention on the Simplification & Harmonisation of Customs Procedures. World Customs Organisation (Third Edition 2002): Harmonised Commodity Description & Coding System. ._.