Tài liệu Tác động của việc gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO tới ngành thép Việt Nam: ... Ebook Tác động của việc gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO tới ngành thép Việt Nam
51 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1417 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Tác động của việc gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO tới ngành thép Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
®Ò tµi:
t¸c déng cña viÖc gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi Wto tíi ngµnh thÐp viÖt nam
Lêi nãi ®Çu
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· trë thµnh mét xu híng toµn cÇu. Liªn minh kinh tÕ, liªn hÕt kinh tÕ kh«ng chØ diÔn ra ë mét khu vùc kinh tÕ, mµ nã s¶y ra trªn toµn cÇu. WTO lµ mét tæ chøc nh thÕ.
Héi nhËp kh«ng ph¶i chØ lµ c©u chuyÖn ra nhËp ®Ó cïng quan hÖ cïng trao ®æi, ®ã lµ c©u chuyÖn héi vÒ héi nhËp nh thÕ nµo, ¶nh hëng cña héi nhËp ®Õn nÒn kinh tÕ, c¬ héi vµ th¸ch thøc mµ chóng ta gÆp ph¶i.
Mét n¨m qua, ViÖt Nam héi nhËp vµo tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO, vËy cµi mµ chóng ta ®îc lµ g×, c¸i chóng ta mÊt lµ g×? §©y kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò chØ nhµ níc míi quan t©m mµ tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp trong níc ®Òu quan t©m, tÊt c¶ c¸c ngµnh, tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ.
Víi tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ 8.5%/n¨m, kinh tÕ ViÖt Nam ®ang cã mét sù khëi ®Çu tèt cho c«ng cuéc héi nhËp hay kh«ng? Thùc tÕ tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao, ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi mÆt víi mét tû lÖ l¹m ph¸t ®¹t kØ lôc 12,6% , vËy ph¶n øng cña ViÖt Nam tríc t¸c ®éng cña héi nhËp cha tèt. VÊn ®Ò ®Æt ra lµm thÕ nµo ®Ó t¨ng trëng kinh tÕ ph¶i lµ t¨ng trëng bÒn v÷ng. Cã vËy míi mong ViÖt Nam ph¸t triÓn cïng xu thÕ héi nhËp nh Trung Quèc, n¨m con rång Ch©u ¸...
Muèn vËy, b¶n th©n tõng ngµnh kinh tÕ ph¶i chñ ®éng tríc c¬ héi vµ th¸c thøc thÞ trêng ®em l¹i bªn c¹nh sù hç trî cña c¸c chÝnh s¸ch nhµ níc. Bµi viÕt nµy chän ®Ò tµi “ T¸c ®éng cña viÖc ra nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO tíi ngµnh thÐp ViÖt Nam “ ®Ó xem xÐt ®¸nh gi¸ mét khÝa c¹nh nµo ®ã cña viÖc ViÖt Nam gia nhËp WTO tíi nÒn kinh tÕ nãi chung, vµ ngµnh thÐp nãi riªng. Cã thÓ nãi, n¨m qua còng lµ mét n¨m hÕt søc th¨ng trÇm cña ngµnh thÐp ViÖt Nam, víi kh«ng Ýt c¸c c¬n sèt gi¸ khiÕn cho c¸c nhµ thÇu, chñ x©y dùng ph¶i lao ®ao. VËy nguyªn nh©n lµ do ®©u. §Æc biÖt trong bèi c¶nh héi nhËp kÐo theo c¹nh tranh gay g¾t nh hiÖn nay, liÖu ngµnh thÐp ViÖt Nam cã ®øng v÷ng hay kh«ng?
CH¦¥NG I
Nh÷ng lÝ luËn chung vÒ tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi wto, nÒn kinh tÕ vµ nngµnh c«ng nghiÖp thÐp viÖt nam
héi nhËp wto - mét xu híng tÊt yÕu.
§«i nÐt vÒ tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi wto
Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO ®îc thµnh lËp ngµy 1.1.1995, kÕ tôc vµ më réng ph¹m vi ®iÒu tiÕt cña tæ chøc tiÒn th©n cña nã lµ HiÖp ®Þnh chung vÒ Th¬ng m¹i vµ thuÕ quan (GATT).
Chøc n¨ng:
Môc ®Ých quan träng cña WTO lµ hç trî cho sù trao ®æi su«n sÎ, tù do, c«ng b»ng vµ cã thÓ dù ®o¸n tríc cña th¬ng m¹i thÕ giíi, th«ng qua:
Qu¶n lÝ c¸c hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cña WTO
Lµ diÔn ®µn cho c¸c ®µm ph¸n th¬ng m¹i
Xem xÐt chÝnh s¸ch th¬ng m¹i cña quèc gia
Hç trî c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch th¬ng m¹i, th«ng qua hç trî kÜ thuËt vµ ch¬ng tr×nh huÊn luyÖn
Hîp t¸c víi c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸.
C¬ cÊu tæ chøc :
WTO hiÖn cã 150 thµnh viªn, chiÕm kho¶ng 90% th¬ng m¹i thÕ giíi. HiÖn cã kho¶ng 30 quèc gia ®ang ®µm ph¸n ®Ó trë thµnh thµnh viªn WTO.
C¸c quyÕt ®Þnh cña WTO ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së ®ång thuËn bëi tÊt c¶ c¸c thµnh viªn.
Xu híng héi nhËp WTO
Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ toµn cÇu ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Sù ph©n c«ng lao ®«ng dÉn tíi sù chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng s©u s¾c vµ diÔn ra kh«ng chØ ®èi víi mét vïng hay mét khu vùc kinh tÕ mµ diÔn ra trªn toµn cÇu.
§èi víi c¸c níc ph¸t triÓn viÖc héi nhËp lµ c¬ héi ®Ó chuyÓn giao c«ng nghÖ, khai th¸c nguån nguyªn liÖu, nguån nh©n c«ng rÎ m¹t cña c¸c quèc gia kh¸c.
§èi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn th× héi nhËp l¹i lµ c¬ héi ®Ó thu hót vèn, khoa häc c«ng nghÖ, còng nh tr×nh ®é qu¶n lÝ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ.
Trªn thùc tÕ ®· cã rÊt nhiÒu níc ®i lªn tõ më cöa héi nhËp nh Autralia, n¨m con rång Ch©u ¸, Ên §é…
ViÖt Nam héi nhËp WTO
TiÕn tr×nh héi nhËp WTO cña ViÖt Nam
Tõ th¸ng 1 n¨m 1995 ViÖt Nam ®· nép ®¬n xin gia nhËp WTO. §Õn th¸ng 8 n¨m 1996 ViÖt Nam nép “BÞ vong lôc vÒ chÝnh s¸ch th¬ng m¹i”. Tr¶i qua ba vßng ®µm ph¸n (1998-2000, 2000-2002, 2002-2006), ®Õn ngµy 26 th¸ng 10 n¨m 2006 kÕt thóc vßng ®µm ph¸n ®a ph¬ng cuèi cïng. Vµ ngµy 1.11.2006 ViÖt Nam ®· chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO.
.
Kinh tÕ ViÖt Nam sau mét n¨m gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO
Gia nhËp WTO lµ mét xu híng tÊt yÕu v× thÕ chóng ta kh«ng thÓ ®øng ngoµi cuéc ch¬i. Chóng ta sÏ cã c¬ héi vµ thuËn lîi bªn c¹nh nh÷ng th¸ch thøc ph¶i vît qua.
Theo c¸c cam kÕt nh÷ng hµng rµo thong m¹i sÏ ®îc dì bá, c¸c doanh nghiÖp cïng víi s¶n phÈm cña ViÖt Nam cã thÓ dÔ dµng tiÕp cËn thÞ trêng lín trªn thÕ giíi nh Mü, EU, Trung Quèc,… vµ 149 níc thµnh viªn WTO. Chóng ta sÏ cã ®î luËt ch¬i b×nh ®¼ng, sù c¹nh tranh c«ng b»ng víi c¸c níc thµnh viªn trong WTO.
*C¬ héi khi gia nhËp WTO:
Theo ph©n tÝch cña thñ tíng NguyÔn TÊn Dòng th× khi tham gia vµo tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi, níc ta ®øng tríc nhiÒu c¬ héi lín:
Mét lµ: §îc tiÕp cËn thÞ trêng hµng ho¸ vµ dÞch vô ë tÊt c¶ c¸c níc thµnh viªn víi thuÕ nhËp khÈu ®· ®îc c¾t gi¶m vµ c¸c ngµnh dÞch vô mµ c¸c níc më cöa theo c¸c NghÞ ®Þnh th gia nhËp cña c¸c níc nµy, kh«ng ph©n biÖt ®èi sö. §iÒu ®ã, t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng ta më réng thÞ trêng xuÊt khÈu vµ trong t¬ng lai – víi sù lín m¹nh cña doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ cã ®é më lín nh chóng ta hiÖn nay, kim ng¹ch xuÊt khÈu lu«n chiÕm 60% GDP th× ®iÒu nµy lµ ®Æc biÖt quan träng, lµ yÕu tè b¶o ®¶m t¨ng trëng.
Hai lµ: Víi viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ truêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vµ thùc hiÖn c«ng khai minh b¹ch c¸c thiÕt chÕ qu¶n lÝ theo quy ®Þnh cña WTO, m«i trêng kinh doanh cña níc ta ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn. §©y lµ tiÒn ®Ò rÊt quan träng ®Ó kh«ng nh÷ng ph¸t huy tiÒm n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ mµ cßn thu hót m¹nh ®Çu t níc ngoµi, qua ®ã tiÕp nhËn vèn, c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ qu¶n lÝ, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ , t¹o c«ng an viÖc lµm vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, b¶o ®¶m tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ vµ rót ng¾n kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn.
Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m qua ®· chØ râ, cïng víi ph¸t huy néi lùc ®Çu t níc ngoµi cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ níc ta vµ xu thÕ ngµy cµng næi tréi: n¨m 2006, ®Çu t níc ngoµi chiÕm 37% gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, gÇn 56% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ 15.5% GDP, thu hót h¬n mét triÖu lao ®éng trùc tiÕp lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi.
Ba lµ: Gia nhËp WTO chóng ta cã ®îc vÞ thÕ b×nh ®¼ng nh c¸c thµnh viªn kh¸c trong viÖc ho¹ch ®Þng chÝnh s¸ch th¬ng m¹i toµn cÇu, cã c¬ héi ®Ó ®Êu tranh nh»m thiÕt lËp mét trËt tù kinh tÕ míi c«ng b»ng h¬n, hîp lÝ h¬n, cã ®iÒu kiÖn b¶o vÖ lîi Ých cña ®Êt níc, cña doanh nghiÖp. §¬ng nhiªn lµ kÕt qu¶ ®Êu tranh cßn tuú thuéc vµo thÕ lùc cña chóng ta, vµo kh¶ n¨ng tËp hîp lùc lîng vµ n¨ng lùc qu¶n lÝ ®iÒu hµnh cña ta.
Bèn lµ: Héi nhËp thóc ®Èy c¶i c¸ch trong níc, ®¶m b¶o tiÕn tr×nh c¶i c¸ch cña ta ®ång bé h¬n.
N¨m lµ: ViÖc héi nhËp cßn gióp ta n©ng cao vÞ thÕ trªn trêng quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn triÓn khai cã hiÖu qu¶ ®êng lèi ®èi ngo¹i theo ph¬ng ch©m: ViÖt Nam muèn lµm b¹n, lµ ®èi t¸c tin cËy cña c¸c níc trong céng ®ång thÕ giíi v× hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn.
*Th¸ch thøc khi gia nhËp WTO:
Bªn c¹nh nh÷ng c¬ héi mµ chóng ta cã thÓ tËn dông, kinh tÕ ViÖt Nam vÉn gÆp ph¶i kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n khi gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO. Thñ tíng chÝnh phñ còng ®· nhÊn m¹nh nh÷ng th¸ch thøc mµ chóng ta ph¶I ®èi ®Çu:
Mét lµ: C¹nh tranh sÏ diÔn ra gay g¾t h¬n, víi nhiÒu ®èi thñ h¬n, trªn b×nh diÖn réng h¬n, s©u h¬n. §©y lµ sù c¹nh tranh gi÷a s¶n phÈm cña ta víi s¶n phÈm c¸c níc, gi÷a doanh nghiÖp níc ta víi doanh nghiÖp c¸c níc, kh«ng chØ trªn thÞ trêng thÐ giíi mµ ngay trªn thÞ trêng níc ta do thuÕ nhËp khÈu ph¶i c¾t gi¶m tõ møc trung b×nh 17.4% hiÖn nay xuèng trung b×nh 13.4% trong vßng tõ 3-5 n¨m, nhiÒu mÆt hµng cßn gi¶m m¹nh h¬n.
C¹nh tranh kh«ng chØ diÔn ra ë cÊp ®é s¶n phÈm víi s¶n phÈm, doanh nghiÖp víi doanh nghiÖp. C¹nh tranh cßn diÔn ra gi÷a nhµ níc vµ nhµ níc trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch qu¶n lÝ vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn nh»m ph¸t huy néi lùc vµ thu hót ®Çu t bªn ngoµi. ChiÕn lîc ph¸t triÓn cã ph¸t huy ®îc lîi thÕ so s¸nh hay kh«ng, cã thÓ hiÖn ®îc kh¶ n¨ng ph¶n ¸nh vît tríc trong mét thÕ giíi biÕn ®æi nhanh chãng hay kh«ng. ChÝnh s¸ch qu¶n lÝ cã t¹o dîc chi phÝ giao dÞch x· héi thÊp nhÊt cho s¶n xuÊt kinh doanh hay kh«ng, cã t¹o dông ®îc m«i trêng kinh doanh, ®Çu t th«ng tho¸ng, thuËn lîi hay kh«ng.
Tæng hîp c¸c yÕu tè c¹nh tranh trªn ®©y sÏ t¹o nªn søc c¹nh tranh cña toµn bé nÒn kinh tÕ, søc c¹nh tranh quèc gia.
Hai lµ: Trªn thÕ giíi sù ph©n phèi lîi Ých cña toµn cÇu ho¸ lµ kh«ng ®ång ®Òu. Nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn thÊp ®îc hëng lîi thÊp h¬n. ë mçi quèc gia sù ph©n phèi lîi Ých còng kh«ng ®ång ®Òu. Mét bé phËn d©n c ®îc hëng lîi Ýt h¬n, thËm chÝ cßn bÞ t¸c ®éng tiªu cùc cña toµn cÇu ho¸; nguy c ph¸ s¶n mét bé phËn doanh nghiÖp vµ nguy c¬ thÊt nghiÖp sÏ t¨ng lªn, ph©n ho¸ giµu nghÌo m¹nh lªn. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã chÝnh s¸ch phóc lîi vµ an sinh ®óng ®¾n; ph¶i qu¸n triÖt vµ thùc hiÖn thËt t«t chñ ch¬ng cña §¶ng: “T¨ng trëng kinh tÕ ®i ®«i víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi ngay trong tong bíc ph¸t triÓn”.
Ba lµ: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong mét thÕ giíi toµn cÇu ho¸, tÝnh tuú thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c níc sÏ t¨ng lªn. Sù biÕn ®éng trªn thÞ trêng c¸c níc sÏ t¸c ®éng m¹nh ®Õn thÞ trêng trong níc, ®ßi hái chóng ta ph¶i cã chÝnh s¸ch vÜ m« ®óng ®¾n, cã n¨ng lùc dù b¸o vµ ph©n tÝch t×nh h×nh, c¬ chÕ qu¶n lÝ ph¶i t¹o c¬ së ®Ó nÒn kinh tÕ cã kh¶ n¨ng ph¶n ¸nh tÝch cùc, h¹n chÕ ¶nh hëng tiªu cùc tríc nh÷ng biÕn ®éng trªn thÞ trªßng thÕ giíi. Trong ®iÒu kiÖn tiÒm lùc ®Êt níc cã h¹n, hÖ thèng ph¸p luËt cha hoµn thiÖn, kinh nghiÖm vËn hµnh nÒn kinh tÕ thi trêng cha nhiÒu th× ®©y lµ khã kh¨n kh«ng nhá, ®ßi hái chóng ta ph¶i phÊn ®Êu v¬n lªn m¹nh mÏ víi lßng tù hµo vµ tr¸ch nhiÖm rÊt cao tríc quèc gia, tríc d©n téc.
Bèn lµ: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò míi trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng, an ninh quèc gia, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ vµ truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc, chèng l¹i lèi sèng thùc dông ch¹y theo ®ång tiÒn.
ngµnh thÐp viÖt nam héi nhËp – c¬ héi vµ th¸ch thøc
Ngµnh thÐp ViÖt Nam cam kÕt héi nhËp
Ngµnh thÐp héi nhËp lµ mét tÊt yÕu trong hoµn c¶nh c¶ níc ®ang héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. HiÖp héi thÐp ViÖt Nam ®· cam kÕt tríc nh÷ng ®iÒu luËt thong m¹i cña nhµ níc khi gia nhËp WTO. §ã lµ viÖc đi ®Õn xo¸ bá c¸c hµng rµo thuÕ quan vÒ nhËp khÈu thÐp vµo ViÖt Nam. §i ®«i víi viÖc thõa nhËn nh÷ng chÝnh s¸ch cña nhµ níc, c¸c doanh nghiÖp thÐp còng chuÈn bÞ vÒ mÆt t tëng còng nh kÕ ho¹ch chiÕn lîc ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng héi nhËp cña ngµnh thÐp nãi chung, còng nh ®¶m b¶o cho c¸c doanh nghiÖp cã khh¶ n¨ng ®øng v÷ng ngay t¹i thÞ trêng trong níc.
Nh÷ng c¬ héi mµ ngµnh thÐp cã thÓ tËn dông trong tiÕn tr×nh héi nhËp
VÊn ®Ò nhËn thøc c¬ héi ®Õn víi ViÖt Nam khi gia nhËp Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi ®· ®îc chóng ta nh×n nhËn tõ rÊt l©u. Riªng ®èi víi ngµnh thÐp th× nh÷ng c¬ héi ®ã lµ:
YÕu ®iÓm lín nhÊt cña ngµnh thÐp ViÖt Nam ®ã lµ ph«i thÐp. Tõ tríc tíi nay viÖc s¶n xuÊt ph«i thÐp trong níc cßn rÊt h¹n chÕ, chñ yÕu nhËp khÈu bªn ngoµi víi gi¸ cao. ViÖc má cöa sÏ ®em l¹i cho chóng ta nhiÒu nguån nhËp h¬n.
Më cöa chóng ta cã c¬ héi thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi cho viÖc ®Çu t s¶n xuÊt ph«i thÐp, ®Çu t m¸y mãc trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cho ngµnh thÐp ViÖt Nam vèn ®ang cßn rÊt l¹c hËu.
Trong héi t¶o “C«ng nghÖ thÐp ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp WTO” do ViÖn chiÕn lîc chÝnh s¸ch c«ng nnghÖ (IPSI) phèi hîp víi tËp ®oµn Sojitz(NhËt B¶n) tæ chøc ngµy 2/8/2007 ®· nhËn ®Þnh ngµnh thÐp ViÖt nam cã mét vai trß rÊt quan träng kh«ng chØ ®èi víi thÞ trßng néi ®Þa mµ cßn c¶ ®èi víi thÞ trêng thÕ giíi. V× thÕ héi nhËp chÝnh lµ c¬ héi tèt ®Ó ngµnh thÐp ph¸t triÓn thÞ trêng tiªu thô ra thÞ trêng thÕ giíi.
Th¸ch thøc héi nhËp ®èi víi ngµnh thÐp
Nãi ®Õn héi nhËp víi mu«n vµn c¬ héi cho sù ph¸t triÓn kinh tÐ, nhng héi nhËp kh«ng ph¶i dÔ dµng. §Æc biÖt ®èi víi ngµnh thÐp ViÖt Nam khi cßn qua bÐ nhá vµ l¹c hËu so víi nÕn kinh tÕ thÕ giíi , l¹i ®îc b¶o hé bëi nh÷ng chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ th× th¸ch thøc mµ chóng ta gÆp ph¶i lµ rÊt lín:
Thùc hiÖn cam kÕt héi nhËp, ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn h¹n chÕ dÇn ®i ®Õn xo¸ bá c¸c hµng rµo kÜ thuËt ®èi víi hµng nhËp khÈu tõ c¸c quèc gia kh¸c, c«ng cô ®Ó b¶o hé cho s¶n xuÊt trong nø¬c kh«ng n÷a. Víi hÖ thèng ph¸p luËt cha hoµn thiÖn, cßn nhiÒu thiÕu sãt, ngµnh thÐp ViÖt Nam ph¶i tù m×nh v¬n lªn. §Æc biÖt trong vÊn ®Ò qu¶n lÝ chÊt lîng, ®¨ng kiÓm nh·n m¸c, b¶o vÖ m«i trêng cßn nhiÒu bÊt cËp; c«ng t¸c qu¶n lÝ nhµ níc cßn chång chÐo, thiÕu tÝnh æn ®Þnh vµ nhÊt qu¸n gi÷a c¸c bé ngµnh khi xö lÝ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ngµnh thÐp nh thuÕ, b×nh æn thÞ trêng nhËp khÈu nguyªn vËt kiÖu, cÊp phÐp nhËp khÈu … lµ nguyªn nh©n ®Èy ngµnh thÐp tíi t×nh thÕ khã xö , lao ®ao tríc nh÷ng ®ßi hái øng xö cña thÞ trêng.
C¸c s¶n phÈm thÐp sÏ ph¶i ®èi mÆt víi sù å ¹t cña thÐp nhËp khÈu tõ bªn ngoµi. §ã lµ sù c¹nh tranh gay g¾t víi s¶n phÈm thÐp tõ c¸c quèc gia Trung Quèc, NhËt B¶n, Hµn Quèc,… c¹nh tranh víi mét sè lîng lín c¸c s¶n phÈm ®a d¹ng c¶ vÒ chÊt lîng còng nh chñng lo¹i. Trong khi c¬ cÊu chñng lo¹i s¶n phÈm th× ®¬n ®iÖu, thiÕu c¸c s¶n phÈm thÐp dµi, thÐp h×nh cì lín, thÐp chÊt lîng cao vµ thÐp chÕ t¹o m¸y mãc. HÖ thèng ph©n phèi thÐp còng kh«ng râ rµng qua nhiÒu kh©u ph©n phèi trung gian.
MÆc dï nh÷ng n¨m qua, ngµnh thÐp ®· cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh chãng ®¹t kho¶ng 55% nhu cÇu néi ®Þa vÕ c¸c s¶n phÈm thÐp(trong ®ã cã nh÷ng lo¹i ®¸p øng ®îc kho¶ng 70-80% nhu cÇu néi ®Þa) vµ ®· tù kh¼ng ®Þnh ®îc vai trß trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, thÕ nhng, sù ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp cßn thiÕu tÝnh bÒn v÷ng, chËm kh¾c phôc t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi gi÷a thîng nguån (s¶n xuÊt ph«i) vµ h¹ nguån (c¸n thÐp).
N¨ng lùc s¶n xuÊt ph«i thÐp trong níc chØ míi ®¸p øng ®îc 20-25% nhu cÇu c¸n thÐp. Cßn 75-80% lîng ph«i thÐp phô thuéc vµo nhËp khÈu bªn ngoµi. ChÝnh v× vËy, mçi khi thÞ trêng thÕ giíi biÕn ®éng, ngµnh thÐp ViÖt Nam l¹i ph¶i gång m×nh lªn g¸nh chÞu thiÖt h¹i.
quan ®iÓm cña chÝnh phñ ®èi víi s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña ngµnh thÐp
Vai trß cña ngµnh thÐp
Cã thÓ nãi ngµnh thÐp lu«n gi÷ mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.Lµ mét bé phËn cña ngµnh c«ng nÆng, c«ng nghiÖp thÐp cung cÊp nguyªn vËt liÖu c¬ b¶n cho ngµnh x©y dùng, ngµnh chÕ t¹o m¸y, ngµnh c¬ khÝ... V× thÕ ngµnh thÐp gi÷a mét vai trß ®Æc biÖt quan träng trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiªn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Thùc tÕ ®· chøng minh tÇm quan träng cña nã qua triÓn väng tiªu thô thÐp trªn thÕ giíi vµ trong níc.
*Tiªu thô thÐp toµn cÇu
N¨m 2005, toµn thÕ gií tiªu thô kho¶ng 1.126 triÖu tÊn thÐp. N¨m 2006, ®¹t 1.217 triÖu tÊn, t¨ng ®Ðn 1.305 triÖu tÊn n¨m 2007 vµ dù b¸o n¨m 2008 lªn ®Ðn 1.385 triiªô tÊn t¨ng 6% so víi n¨m 2007.Trong ®ã Trung quèc tiÕp tôc lµ ®äng lùc t¨ng trëng nhu cÇu thÐp toµn cÇu, chiÕm 55% tæng møc tiªu thô.Trong ®ã nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ t¨ng nhanh chãng tiÕp tôc lµm t¨ng nhu cÇu ®èi víi thÐp x©y dùng
Tiªu thô thÐp cña Ên §é t¨ng 13% vµo n¨m 2007 lªn 53 triÖu tÊn vµ tiÕp tôc t¨ng 9% trong n¨m 2008 , nhê cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tiªu thô thÐp cña chÝnh phñ Ên §é vµ c¸c ch¬ng tr×nh t¨ng ®Çu t cho c¸c c«ng tr×nh ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng.
Tiªu thô thÐp cña Nga dù b¸o t¨ng 10% trong n¨m 2007 lªn 43 triÖu tÊn vµ tiÕp tôc t¨ng 7% trong n¨m 2008 , chñ yÕu do nhu cÇu ph¸t triÓn ngµnh c¬ khÝ, vµ nhu cÇu c¶i t¹o c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng vµ sù ph¸t triÓn cña ngµnh x©y dùng.
Tiªu thÞ thÐp cña Hoa k× ®¹t 115 triÖu t¨n vµ tiÕp tôc t¨ng 1% trong n¨m 2008,lªn 116 triÖu tÊn do nhu cÇu cña ngµnh chÐ t¹o m¸y, ®Æc biÖt lµ ngµnh s¶n xuÊt «t« .
*Tiªu thô thÐp trong níc
Nhu cÇu tiªu thô thÐp trong níc ngµy cµng gia t¨ng cïng víi sù gia t¨ng cña tèc ®é c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i hoµ ®Êt níc.
Tăng trưởng GDP (%); II- Tăng trưởng c«ng nghiệp (%); III- Tăng trưởng sx thÐp (%); IV- Tăng tiªu thụ thÐp (%)
Giai ®o¹n
I
II
III
IV
1996-2000
6,94
13,57
27
37
2001-2005
7,5
14,08
14
78
2006-2010
7,5
10,38
10
123
2011-2015
7,0
8-9
9-9,5
170
Tõ thùc tÕ tiªu thô thÐp trªn thÕ vµ trong níc ®· cho thÊy sù quan träng cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn ngµnh thÐp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Quan ®iÓm cña nhµ níc ®èi víi sù ph¸t triÓn ngµnh thÐp trong c¸c giai ®o¹n tiÕp theo
Quan ®iÓm cña chÝnh phñ nh»m ph¸t triÓn ngµnh thÐp sao cho ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ thÐp th«ng thêng cña ViÖt Nam ®Ó kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo bªn ngoµi.
Trong giai ®o¹n ®Çu sÏ ph¸t triÓn c¸c kh©u h¹ nguån tríc nh thÐp c¸n trßn x©y dùng, thÐp c¸n tÊm nãng, c¸n tÊm nguéi…®i tõ thÐp ph«i, thÐp nhËp khÈu vµ mét phÇn thÐp phÕ liÖu. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn sÏ tiÕp tôc ®Çu t chiÒu s©u nh÷ng c¬ së hiÖn cã, nghiªn cøu ph¸t triÓn kh©u thîng nguån cã sö dông quÆng s¾t trong níc vµ mét phÇn quÆng s¾t nhËp khÈu phï hîp víi tr×nh ®é c«ng nghÖ ®· thuÇn thôc. Mµ cô thÓ lµ:
1. ThÐp lµ vËt t chiÕn lîc cña ngµnh c«ng nghiÖp, ngµnh x©y dùng, ngµnh quèc phßng, cã vai trß hÕt søc quan träng trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. V× thÕ ngµnh thÐp cÇn ®îc x¸c ®Þnh lµ ngµnh c«ng nghiÖp ®îc u tiªn ph¸t triÓn.
2. Ph¸t huy hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn s½n cã trong níc (®Æc biÖt nghiªn cøu sím khai th¸c má s¾t Quý Xa vµ c¸c má nhá phôc vô s¶n xuÊt gang thÐp Th¸i Nguyªn), kÕt hîp víi viÖc nhËp khÈu mét phÇn ph«i thÐp vµ quÆng s¾t cña níc ngoµi, x©y dùng khu liªn hîp luyÖn kim c«ng suÊt 4-5 triÖu tÊn thÐp/n¨m ®Ó tng bíc ®¸p øng nhu cÇu thÐp trong nícc¶ vÒ chñng lo¹i vµ chÊt lîng. Trong giai ®o¹n ®Çu tËp trung ph¸t triÓn c¸c kh©u h¹ nguån nh c¸n thÐp x©y dùng, thÐp c¸n tÊm nãng, c¸n tÊm nguéi, sau ®ã cÇn nghiªn cøuph¸t triÓn kh©u thîng nguån ®Ó sö dôngcã hiÖu qu¶ nguån ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn trong níc.
3. KÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ph¸t huy néi lùc vµ tranh thñ tËn dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tõ níc ngoµi (tríc hÕt vÒ thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ hiÑn ®¹i). KÕt hîp hµi hoµ gi÷a yªu cÇu gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ víi xu thÕ héi nhËp, toµn cÇu ho¸; tù chñ nhng kh«ng bá qua c¸c c¬ héi hîp t¸c vµ sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ®Î ®Èy nhanh tèc ®ä ph¸t triÓn ngµnh thÐp. §a d¹ng ho¸ vèn ®Çu t cho ngµnh thÐp. Vèn ®Çu t cña nhµ níc chñ yÕu dµnh cho ph¸t triÓn c¸c nguån quÆng trong níc vµ c«ng tr×nh s¶n xuÊt thÐp l¸, thÐp tÊm;
4. VÒ c«ng nghÖ:Trong giai ®o¹n ®Õn n¨m 2020 vÉn sö dông c«ng nghÖ truyÒn thèng lµ s¶n xuÊt lß cao luyÖn thÐp. §ång thêi tÝch cùc nghiªn cøu c¸c c«ng nghÖ míi tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i ®Î phat triÓn ngµnh thÐp. §èi víi khu liªn hîp luyÖn kim khÐp kÝn cã vèn ®Çu t lín vµ thêi gian x©y dùng kÐo dµi, cã thÓ triÓn khai tríc kh©u s¶n xuÊt c¸n kÐo. Sau ®ã sÏ ph¸t triÓn kh©u s¶n xuÊt ph«i thÐp c¸n tõ quÆng.
5. Nhµ níc cã chÝnh s¸ch hç trî tÝch cùc cho ngµnh thÐp trong khu«n khæ cho phÐp cña c¸c cam kÕt th¬ng m¹i vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
6. Tham gia AFTA, gia nhËp WTO ®ång nghÜa víi viÖc xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan, ngµnh thÐp ph¶i cñng cè më réng tõ kh©u s¶n xuÊt ®Õn ph©n phèi víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ®Ó më réng thÞ trêng vµ c¹nh tranh ®îc ë thi trêng trong níc vµ thÕ giíi.
7. §i ®«i víi viÖc x©y dùng c¸c nhµ m¸y hiÖn ®¹i, ph¶i coi träng ®Çu t chiÒu s©u, ®æi míi c«ng nghÖ, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c c¬ së hiÖn cã lªn ngang b»ng tiªn tiÕn trong níc vµ khu vùc.
8. Quan t©m c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ phôc vô ngµnh.
Ch¬ng ii
thùc tr¹ng cña ngµnh thÐp ViÖt Nam sau khi gia nhËp Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi
Trªn thÕ giíi ngµnh thÐp ra ®êi tõ rÊt l©u ®êi, nhng kh«ng ph¶i ë tÊt c¶ c¸c níc trªn thÐ giíi. Do vËy chóng ta sÏ nghiªn cøu sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña nã ë mét sè níc ®iÓn h×nh nh c¸c níc G7, NIC, Trung Quèc…
C¸c níc G7
C¸c níc G7 lµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn tõ l©u ®êi, do vËy ngµnh c«ng nghiÖp thÐp t¹i c¸c níc nµy còng ®îc x©y dùng vµ ph¸t triÓn kh¸ sím. Cho ®Õn nay c¸c níc G7 vÉn lµ c¸c níc hµng ®Çu thÕ giíi vÒ ngµnh thÐp. N¨m 204, tæng s¶n lîng thÐp th« cña NhËt B¶nlµ 112 triÖu tÊn (®øng thø 2 thÕ giíi sau Trung Quèc); Hoa K× ®øng thø 3 víi 99 triÖu tÊn; §øc, Italia, Ph¸p lÇn lît ®øng thø 6,10 vµ 11 víi s¶n lîng t¬ng øng lµ 46, 28 vµ 21 triÖu tÊn thÐp th«.
§Æc ®iÓm cña c¸c níc G7 lµ nh÷ng níc cã tr×nh ®é kinh tÕ rÊt ph¸t triÓn, GP b×nh qu©n ®Çu ngêi ®Òu ë møc cao trªn 20.000 USD. Tiªu thô thÐp b×nh qu©n ®Çu ngêi kh«ng cßn ë møc cao (hiÖn kho¶ng 250-500 kg/ngêi) do ®· hoµn thµn c«ng nghiÖp ho¸. MÆc dï ph¶i tr¶i qua nhiÒu thêi k× khñng ho¶ng, nhng ngµnh thÐp cña c¸c níc G7 vÉn ®îc duy tr× vµ ph¸t triÓn, híng m¹nh sang xuÊt khÈu. S¶n lîng thÐp s¶n xuÊt kh«ng chØ ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô trong níc mµ cßn ®Ó xuÊt khÈu víi tØ lÖ cao.
C¸c níc G7 ®Òu cã ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o ph¸t triÓn víi c«ng nghÖ cao, s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu kh¾p thÕ giíi. Ngµnh thÐp c¸c níc nµy ®Òu cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, cung øng vËt liÖu chÊt lîng cao vµ ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i. t¹i c¸c níc nµy, s¶n phÈm thÐp dÑt ®îc s¶n xuÊt nhiÒu h¬n thÐp dµi ( tØ lÖ thÐp dÑt cña NhËt B¶n lµ 65%, Hoa KÝ lµ 69%, §øc 64%).
C¸c níc NIC (Hµn Quèc, §µi Loan…)
§©y lµ nh÷ng níc c«ng nghiÖp míi, cã nÒn kinh tÕ t¨ng trëng m¹nh tõ nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kØ tríc. Cho ®Õn thËp kØ 90 thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi ®· ®¹t kho¶ng 10.000 USD (theo sè liÖu cña ADB n¨m 2003). GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi cña Hµn Quèc, §µi Loan t¬ng øng lµ 10.300 vµ 12.8000 USD. Trong bèi c¶nh chÝnh trÞ, kinh tÕ thÕ giíi chiÕn tranh l¹nh, ngµnh thÐp c¸c níc nµy ®· ®îc Nhµ níc tËp trung®Çu t ngay tõ ®Çu vµ ®· nhanh chãng trë thµnh nh÷ng nhµ s¶n xuÊt thÐp hµng ®Çu thÕ giíi nh POSCO vµ China Steel (CSC).
S¶n lîng thÐp th« n¨m 2004 cña Hµn Quèc vµ §µi Loan 47.5 triÖu tÊn vµ 19.5 triÖu tÊn; ®øng thø 5 vµ ®øng thø 13 trªn thÕ giíi. Møc tiªu thô biÓu kiÕn cña 2 níc nµy lÇn lît lµ 47,2 triÖu tÊn vµ 22,1 triÖu tÊn. Nh vËy, tû lÖ s¶n xuÊt vµ ®¸p øng nhu cÇu trong níc lµ rÊt cao ( xÊp xØ 100% ®èi víi Hµn Quèc vµ 88% ®èi víi §µi Loan).
Do c¸c níc NIC ®ang ë giai ®o¹n cao cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ nÒn kinh tÕ nªn møc tiªu thô thÐp b×nh qu©n ®Çu ngêi n¨m 2003 cña Hµn Quèc vµ §µi Loan t¬ng øng lµ 955 KG vµ 878 kg. Tû lÖ s¶n xuÊt thÐp dÑt/thÐp dµi cña Hµn Quèc lµ 58% vµ cña §µi Loan lµ 56/44.
T×nh h×nh s¶n xuÊt thÐp thÕ giíi hiÖn nay nãi chung
Theo Bé N«ng nghiÖp vµ Tµi nguyªn ¤xtr©ylia (ABARE), s¶n lîng thÐp th« thÕ giíi n¨m 2007 t¨ng kho¶ng 7%, lªn 1,34 tû tÊn vµ tiÕp tôc t¨ng 6% vµo n¨m 2008, lªn 1,41 tû tÊn. Trong ®ã Trung Quèc lµ níc cã tèc ®ä t¨ng s¶n lîng cao nhÊt, chiÕm 70% møc t¨ng tæng s¶n lîng thÐp n¨m 2007 vµ 60%møc t¨ng s¶n lîng cña n¨m 2008. S¶n lîng cña Nga, Ên §é vµ Bra-xin cã triÓn väng t¨ng lªn trong khi s¶n lîngcña Hoa Kú dù b¸o sÏ gi¶m xuèng do søc Ðp c¹nh tranh tõ Trung Quèc vµ nhu cÇu yÕu cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o Hoa Kú.
C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp ViÖt Nam
Ngµnh thÐp ViÖt Nam b¾t ®Çu ®îc x©y dùng tõ ®Çu nh÷ng n¨m 60. Khu liªn hîp gang thÐp Th¸i Nguyªn do Trung Quèc gióp ta x©y dùng ®· cho ra mÎ gang ®Çu tiªn vµo n¨m 1963. C«ng xuÊt thiÕt kÕ lóc ®ã cña khu gang thÐp lµ 100 ngµn tÊn/ n¨m. Song do chiÕn tranh vµ khã kh¨n nhiÒu mÆt, 15 n¨m sau, Khu liªn hîp gang thÐp Th¸i Nguyªn míi cã s¶n phÈm thÐp c¸n. N¨m 1975, Nhµ m¸y luyÖn c¸n thÐp Gia Sµng do §øc(tríc ®©y) gióp ®· ®i vµo s¶n xu¸t. C«ng nghÖ thiÕt kÕ cña c¶ khu liªn hîp lªn ®Õn 10 v¹n tÊn/n¨m. Tõ ®ã ®Õn nay ngµnh thÐp ViÖt Nam ®· tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹ ph¸t triÓn:
Giai ®o¹n tõ n¨m 1976 ®Õn n¨m 1989:Ngµnh thÐp gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do kinh tÕ ®Êt níc l©m vµo khñng ho¶ng, ngµnh thÐp kh«ng ph¸t triÓn ®îc vµ chØ duy tr× møc s¶n lîng tõ 40.000 – 85.000 tÊn thÐp/n¨m. Trong giai ®o¹n nµy, c«ng ty LuyÖn kim ®en MiÒn Nam ®¬c thµnh lËp(1976) trªn c¬ së tiÕp qu¶n c¸c nhµ luyÖn, c¸n thÐp mini cña chÕ ®é cò ®Ó l¹i ë thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Biªn Hoµ, víi tæng c«ng su©t kho¶ng 80.000 tÊn thÐp c¸n/n¨m.
Giai ®o¹n n¨m 1989 ®Õn n¨m 1995: Thùc hiÖn chñ tr¬ng ®æi míi vµ më cöa cña §¶ng vµ Nhµ níc, ngµnh thÐp b¾t ®Çu cã t¨ng trëng thÐp, s¶n lîng trong níc ®¹t trªn møc 100.000 tÊn/n¨m. N¨m 1990, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam (thuéc Bé c«ng nghiÖp nÆng – nay lµ Bé c«ng nghiÖp) ®îc thµnh lËp, thèng nhÊt qu¶n lÝ ngµnh s¶n xuÊt thÐp quèc doanh trong c¶ níc. §©y kµ thêi k× ph¸t triÓn s«I ®éng, nhiÒu dù ¸n ®Çu t chiÒu s©u vµ liªn doanh víi níc ngoµi ®îc thùc hiÖn. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp c¬ khÝ, x©y dùng, quèc phßng vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®ua nhau lµm thÐp mini. S¶n lîng thÐp c¸c n¨m 1995 ®· t¨ng gÊp 4 lÇn so víi n¨m 1990, ®¹t 450.000 tÊn/n¨m vµ b»ng møc Liªn X« cung cÊp cho níc ta hµng n¨m tríc n¨m 1990. Th¸ng 4 n¨m 1995, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®îc thµnh lËp theo m« h×nh Tæng c«ng ty nhµ níc (Tæng c«ng ty 91) trªn c¬ s¬ hîp nhÊt Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam vµ Tæng c«ng ty c¬ khÝ thuéc Bé Th¬ng M¹i.
Giai ®o¹n tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m 2000: Ngµnh hÐp vÉn gi÷ ®îc møc ®é t¨ng trëng kh¸ cao, tiÕp tôc ®îc ®Çu t ®æi míi vµ ®Çu t chiÒu s©u. §· ®a vµo ho¹t ®éng 13 liªn doanh, trong ®ã cã 12 liªn doanh c¸n thÐp vµ gia c«ng, chÕ biÕn sau c¸n. S¶n lîng thÐp c¸n cña c¶ níc ®¹t kho¶ng 1,57 triªu tÊn, t¨ng gÊp 3 lÇn so víi n¨m 1995 vµ gÊp 14 lÇn so víi n¨m 1990. §©y lµ giai ®o¹n cã tèc ®é t¨ng trëng cao nhÊt.
HiÖn nay thµnh phÇn tham gia s¶n xuÊt vµ gia c«ng chÕ biÕn thÐp ë níc ta rÊt ®a d¹ng, bao gåm nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cïng tham gia. Ngoµi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt nam vµ c¸c c¬ së quèc doanh thuéc ®Þa ph¬ng vµ c¸c ngµnh, cßn cã c¸c liªn doanh, c¸c c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty100% vèn níc ngoµi vµ c¸c c«ng ty t nh©n. TÝnh ®Õn n¨m 2002, ViÖt Nam cã kho¶ng 50 doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp x©y dùng ( chØ tÝnh c¸c c¬ së cã c«ng suÊt h¬n 5.000 tÊn/n¨m), trong ®ã cã 12 d©y chuyÒn c¸n, c«ng suÊt tõ 100.000 – 300.000 t¨n/n¨m.
Sau gÇn 50 n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, kh«ng ph¶i lµ thêi gian dµi cho mét ngµnh c«ng nghiÖp ®ßi hái mét tr×nh ®é c«ng nghÖ cao nhÊt ®Þnh, ngµnh thÐp ViÖt Nam vÉn cßn non trÎ so víi c«ng nghiÖp thÐp thÕ giíi. Nhng chóng ta còng ph¶i ghi nhËn nh÷ng thµnh tùu mµ nã ®· ®¹t ®îc, ®Æc biÖt trong 10 n¨m ®æi míi 1995 – 2005, ®¹t ®îc mét sè c¸c chØ tiªu sau:
-LuyÖn thÐp lß ®iÖn ®¹t 500.000 tÊn/n¨m.
- C«ng suÊt c¸n thÐp ®¹t 2,6 triÖu tÊn/n¨m (kÓ c¶ c¸c ®¬n vÞ ngoµi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam )
- LuyÖn c¸n thÐp ®¹t 470.000 tÊn/n¨m.
- C¸n thÐp ®¹t 760.000 tÊn/n¨m.
- S¶n phÈm thÐp th« (phoi vµ thái ) huy ®äng ®îc 78% c«ng suÊt thiÕt kÕ.
-ThÐp c¸n dµi (thÐp trßn, thÐp thanh, thÐp h×nh nhá vµ võa) ®¹t tû lÖ huy ®éng 50% c«ng suÊt.
-S¶n phÈm thÐp gia c«ng sau c¸n (èng hµn, t«n m¹ c¸c lo¹i) huy ®éng 90% c«ng suÊt.
thùc tr¹ng cña ngµnh thÐp ViÖt nam
T×nh h×nh s¶n xuÊt trong níc
C¬ cÊu s¶n phÈm cña ngµnh thÐp hiÖn nay
Hiªn nay ngµnh thÐp ViÖt Nam míi chØ s¶n xuÊt ®îc c¸c lo¹i thÐp trßn, thÐp v»n (10 – 40mm), thÐp cuén (6 -10 mm), thÐp h×nh cì nhá, cì võa (gäi chung lµ s¶n phÈm dµi) phôc vô cho x©y dùng vµ gia c«ng, s¶n xuÊt èng hµn, t«n m¹, h×nh uèn nguéi, c¾t xÎ…tõ s¶n phÈm dÑt nhËp khÈu. C¸c s¶n phÈm dµi trong níc còng phÇn lín ®îc c¸n tõ ph«i thÐp nhËp khÈu kh¶ n¨ng tù s¶n xuÊt ph«i thÐp trong níc cßn rÊt nhá bÐ, chØ ®¸p øng ®îc kho¶ng 28%, cßn 72% nhu cÇu ph«i thÐp cho c¸c nhµ m¸y ®Òu ph¶i nhËp khÈu tõ bªn ngoµi.
Trong níc cha cã nhµ m¸y c¸n thÐp dÑt (tÊm, l¸ c¸n nãng, c¸n nguéi). Cha cã c¬ së tËp trung chuyªn s¶n xuÊt ®Æc biÖt phôc vô chÕ t¹o c¬ khÝ. HiÖn nay chØ míi s¶n xuÊt 1 sè chñng lo¹i thÐp ®Æc biÖt víi quy m« nhá ë mét sè nhµ m¸y c¬ khÝ vµ nhµ m¸y thÐp cña tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam.
Nh×n chung, do h¹n chÕ vÒ vèn ®Çu t vµ do thÞ trêng tiªu thô thÐp trong níc cßn qu¸ nhá bÐ, ngµnh hÐp ViÖt Nam míi chØ tËp trung ®Çu t vµ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thÐp dµi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cÊp b¸ch trong níc. §©y lµ c¸c s¶n phÈm cã thuËn lîi vÒ thÞ trêng cÇn vèn ®Çu t Ýt, thêi gian x©y dùng nhµ m¸y ng¾n, hiÖu qu¶ ®Çu t t¬ng ®èi cao, thu hót ®îc nhiÒu ®èi t¸c níc ngoµi bá vèn liªn doanh. §èi víi c¸c s¶n phÈm thÐp dÑt do nhu cÇu thÞ trêng thÊp, trong khi ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ th× yªu cÇu c«ng suÊt nhµ m¸y ph¶i ®ñ lín, cÇn vèn ®Çu t lín, hiÖu qu¶ ®Çu t cha cao nªn Ýt hÉp dÉn c¸c ®èi t¸c níc ngoµi ®Çu t liªn doanh, b¶n th©n ngµnh thÐp hiÖn nay thiÕu ®ång bé, mÊt c©n ®èi gi÷a ph«i thÐp vµ c¸n thÐp, gi÷a c¬ cÊu mÆt hµng ( thÐp x©y dùng vµ thÐp phôc vô chÕ t¹o c¬ khÝ ) vµ c¬ cÊu chÊt lîng s¶n phÈm.
Tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ
Ngµnh thÐp ViÖt Nam hiÖn nay cã n¨ng lùc s¶n xuÊt thùc tÕ kho¶ng 2,6 triÖu tÊn thÐp c¸n/n¨m (thÐp x©y dùng ); 0,5 – 0,6 triÖu tÊn ph«i thÐp b»ng lß ®iÖn (ph«i thÐp vu«ng vµ c¶ thái ®óc cì nhá ). VÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ chia lµm 4 møc sau:
Lo¹i t¬ng ®èi hiÖn ®¹i: Gåm c¸c d©y chuyÒn c¸n thÐp liªn tôc cña 2 c«ng ty liªn doanh VINA KYOEI, VPS vµ mét sè d©y chuyÒn c¸n thÐp míi sÏ x©y dùng trong thêi gian gÇn ®©y.
Lo¹i trung b×nh: Bao gåm c¸c d©y chuyÒn c¸n b¸n liªn tôc nh Vinausteel, NatSteelvina, T©y §«, Biªn Hoµ, Thñ §øc (SSC), Gia Sµng, Lu X¸ (TISCO) vµ c¸c c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty t nh©n (Vinatafong, Nam §«, H¶I Phßng…)
Lo¹i l¹c hËu: bao gåm c¸c d©y chuyÒn c¸n thñ c«ng mini cña c¸c nhµ m¸y Nhµ BÌ, Thñ §øc, T©n ThuËn, ThÐp §µ N½ng, ThÐp MiÒn Trung Vµ c¸c c¬ së kh¸c ngoµi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam.
Lo¹i rÊt l¹c hËu: Gåm c¸c d©y chuyÒn c¸n thÐp mini cã c«ng suÊt nhá (<20.000 tÊn/n¨m).
Nguyªn vËt liÖu
§Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt, nh÷ng nguyªn liÖu cÇn thiÕt bao gåm qÆng s¾t lµ nguyªn liÖu chÝnh, c¸c tæ hîp c¸c bon, cïng mét sè c¸c nhiªn liÖu nh ®iÖn, chÊt ®èt (chñ yÕu lµ than cèc ). ë ViÖt Nam c¸c nguån nguyªn liÖu nµy kh«ng hiÕm song kh¶ n¨ng khai th¸c th× l¹i bÞ h¹n chÕ, dÉn ®Õn chóng ta vÉn cha chñ ®éng ®îc nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo. ViÖt Nam cha tù s¶n xuÊt ®îc ph«i thÐp, thÐp c¸n dÑt, phÇn lín ph¶i nhËp khÈu.
Râ rµng vÒ tiÒm lùc ph¸t triÓn, ngµnh thÐp ViÖt NamvÉn h¬n h¼n nhiÒu níc trªn thÕ giíi. L¹i cã nguån nh©n c«ng rÎ, nhng chóng ta vÉn cha cã n¨ng lùc khai th¸c ®îc hÕt kh¶ n¨ng vèn cã cña m×nh.
ChÊt lîng s¶n phÈm
ChÊt lîng s¶n phÈm c¸n thÐp x©y dùng cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam vµ khèi liªn doanh nh×n chung kh«ng thua kÐm s¶n phÈm nhËp khÈu.ChØ cã c¸c s¶n phÈm cña c¬ së s¶n xuÊt nhá (<20.000 tÊn/n¨m), ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ së cã kh©u luyÖn thÐp thñ c«ng chÊt lîng kÐm vµ kh«ng ®¹t yªu cÇu.
§¸nh gi¸ thùc tr¹ng s¶n xuÊt thÐp ViÖt Nam
Nh÷ng n¨m qua tuy ngµnh thÐp ®· ®îc ®Çu t ®¸ng kÓ vµ cã bíc ph¸t triÓn t¬ng ®èi kh¸ m¹nh (c¶ quèc doanh vµ ngoµi quèc doanh), ®· ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng kh¸ cao, cã tiÒm lùc gÊp hµng chôc lÇn so víi._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 11169.doc