Một số giải pháp hoàn thiện cơ cấu tổ chức quản lí của trường Cao đẳng Tài chính – Hải quan (2006 – 2015)

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HOÀ CHÍ MINH NGUYEÃN NGOÏC HAÏNH MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ CUÛA TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG TAØI CHÍNH - HAÛI QUAN ( 2006 – 2015 ) LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ TP.HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2006 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HOÀ CHÍ MINH NGUYEÃN NGOÏC HAÏNH MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ CUÛA TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG TAØI CHÍNH - HAÛI QUAN ( 2006 – 2015 ) CHUYEÂN NGAØNH: QUAÛN TRÒ KINH DOANH MAÕ SOÁ: 60.34.05 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC TS. NGUYEÃN ÑÌNH LUAÄN TP.HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2006 MUÏC LUÏC Lôøi noùi ñaàu 1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi 2. Muïc ñích nghieân cöùu 3. Phaïm vi nghieân cöùu 4. Phöông phaùp nghieân cöùu 5. Noïâi dung nghieân cöùu CHÖÔNG 1: LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ ....................6 1.1. Cô caáu toå chöùc quaûn lyù doanh nghieäp ..............................................................6 1.2. Vai troø cuûa cô caáu toå chöùc quaûn lyù vaø thöïc hieän nhieäm vuï cuûa doanh nghieäp 5 1.3. Caùc yeâu caàu cuûa moät cô caáu toå chöùc quaûn lyù .................................................10 1.4. Vaán ñeà hoaøn thieän cô caáu toå chöùc ..................................................................12 1.4.1. Quaù trình phaùt trieån cuûa toå chöùc, hoaøn thieän cô caáu toå chöùc ..................12 1.4.2.Hoaøn thieän cô caáu toå chöùc ñeå thöïc hieän chieán löôïc.................................17 1.4.3. Hoaøn thieän cô caáu toå chöùc ñeå thích öùng vôùi moâi tröôøng.........................17 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ ÔÛ TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG TAØI CHÍNH – HAÛI QUAN THÔØI GIAN QUA ............................................19 2.1 Giôùi thieäu toång quan veà tröôøng Cao ñaúng Taøi chính – Haûi quan ...................19 2.2. Boái caûnh trong vaø ngoaøi nöôùc taùc ñoäng ñeán ñònh höôùng ñoåi môùi vaø phaùt trieån cuûa tröôøng ..............................................................................................................20 2.3. Muïc tieâu phaùt trieån cuûa tröôøng ñeán naêm 2015 ...............................................22 2.4. Keát quûa hoaït ñoäng cuûa tröôøng nhöõng naêm qua (2001 – 2006).......................25 2.5. Cô sôû vaát chaát vaø trang thieát bò phuïc vuï giaûng daïy, hoïc taäp ..........................28 2.6. Cô caáu toå chöùc quaûn lyù hieän taïi ......................................................................30 2.7. Nhaän xeùt, ñaùnh giaù veà thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa nhaø tröôøng hieän nay ..........35 CHÖÔNG 3: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ ÔÛ TRÖÔØNG TRONG THÔØI GIAN TÔÙI ...................................................................40 3.1 Quan ñieåm hoaøn thieän cô caáu toå chöùc quaûn lyù ...............................................40 3.2 Muïc tieâu cuûa giaûi phaùp hoaøn thieän cô caáu toå chöùc quaûn lyù............................41 3.3 Noäi dung hoaøn thieän cô caáu toå chöùc quaûn lyù ôû tröôøng trong thôøi gian tôùi ......41 3.3.1. Giaûi phaùp veà chaát löôïng ñaøo taïo nhaèm naâng cao thöông hieäu ...............42 3.3.2. Giaûi phaùp veà cô caáu toå chöùc boä maùy quaûn lyù cuûa tröôøng .......................47 3.3.3. Giaûi phaùp veà boá trí nhaân söï.....................................................................52 3.3.4. Giaûi phaùp veà phaân phoái thu nhaäp vaø giöõ ngöôøi taøi .................................54 3.3.5. Xaây döïng vaên hoùa cuûa tröôøng.................................................................59 3.4 Moät soá kieán nghò .............................................................................................63 Keát luaän Danh saùch taøi lieäu tham khaûo Phuï luïc Lôøi noùi ñaàu Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi Tröôøng Cao ñaúng Taøi chính – Haûi quan ñöôïc thaønh laäp theo Quyeát ñònh soá 6641/QÑ-BGD&ÑT, ngaøy 22/11/2005 cuûa Boä giaùo duïc vaø ñaøo taïo treân cô sôû toå chöùc laïi tröôøng CÑ Taøi chính – Keá toaùn IV, Tröôøng CÑ Haûi Quan vaø Phaân vieän TP – Hoà Chí Minh thuoäc Hoïc vieän Taøi chính. Ñöùng ôû goùc ñoä quaûn trò thì baát kyø moät söï thay ñoåi veà maët toå chöùc khoâng ít thì nhieàu seõ bieán ñoäng moâi tröôøng sinh hoaït, aûnh höôûng ñeán taâm tö tình caûm cuûa moãi ngöôøi, chính vì vaäy böôùc ñi ban ñaàu cuûa tröôøng phaûi ñaët ra laø oån ñònh ñeå phaùt trieån, coù theå noùi raèng oån ñònh laø tieàn ñeà ñeå phaùt trieån, trong yeáu toá oån ñònh phaûi gaén lieàn vôùi yeáu toá phaùt trieån. Hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc ñaøo taïo noùi chung, tröôøng Cao ñaúng Taøi chính – Haûi quan noùi rieâng, yeáu toá phaùt trieån phaûi ñöôïc ñaët trong moät boái caûnh: Thöïc teá xaõ hoäi ñang hình thaønh thò tröôøng ñaøo taïo vaø thò tröôøng naøy seõ phaùt trieån maïnh meõ hôn khi Vieät Nam gia nhaäp vaøo WTO, söï hoaït ñoäng cuûa nhaø tröôøng phaûi ñaët trong moät moâi tröôøng coù söï caïnh tranh khoác lieät. Tröôøng hieän nay ôû giai ñoaïn ñaàu thaønh laäp, coøn nhieàu vaán ñeà caàn nghieân cöùu veà cô caáu toå chöùc. Caàn xaùc ñònh ñöôïc vai troø cuûa tröôøng ñeå phaùt huy tieàm naêng saün coù vaø ñaùp öùng nhieäm vuï tröôøng trong giai ñoaïn hieän taïi vaø laâu daøi. Muïc ñích nghieân cöùu Vôùi tình hình treân, muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø: Töø thöïc traïng cuûa tröôøng Cao ñaúng Taøi chính – Haûi quan veà cô caáu toå chöùc quaûn lyù, tình hình hoaït ñoäng, phaân tích caùc nguyeân nhaân aûnh höôûng tôùi hoaït ñoäng cuûa tröôøng töø ñoù ñeà ra giaûi phaùp hoaøn thieän cô caáu toå chöùc quaûn lyù ñeå töøng böôùc xaây döïng tröôøng coù taàm côõ ôû caáp quoác gia vaø töøng böôùc ôû caáp quoác teá. Phaïm vi nghieân cöùu Ñeà taøi naøy chæ taäp trung nghieân cöùu cô caáu toå chöùc quaûn lyù qua tình hình hoaït ñoäng cuûa tröôøng, khoâng ñi saâu vaøo noäi dung quaûn lyù vaø caùc chöùc naêng quaûn lyù cuûa tröôøng. Ñeà ra giaûi phaùp cô caáu toå chöùc quaûn lyù trong töông lai mang tính chaát chuû quan cuûa ngöôøi vieát ñeå laøm taøi lieäu nghieân cöùu phaùt trieån tröôøng trong giai ñoaïn tôùi. Chuùng toâi hoaøn toaøn khoâng coù tham voïng ñoåi môùi cô caáu toå chöùc quaûn lyù cuûa tröôøng. Phöông phaùp nghieân cöùu Treân cô sôû lyù thuyeát veà quaûn trò kinh doanh, taùc giaû söû duïng phöông phaùp toång hôïp, thoáng keâ vaø phaân tích. Trong quaù trình nghieân cöùu, caùc nguoàn soá lieäu ñöôïc thu thaäp töø caùc phoøng khoa cuûa tröôøng vaø söû duïng töø taøi lieäu cuûa caùc thoâng tin chính thöùc cuûa Nhaø nöôùc, caùc taøi lieäu nghieân cöùu cuûa caùc taùc giaû trong vaø ngoaøi nöôùc, vaø moät soá tö lieäu thu thaäp ñöôïc cuûa ngöôøi vieát. Noïâi dung nghieân cöùu Ñöa ra moät soá moâ hình veà cô caáu toå chöùc quaûn lyù cuûa tröôøng hieän nay ñeå laøm cô sôû ñeà xuaát moät vaøi giaûi phaùp nhaèm hoaøn hieän coâng taùc toå chöùc quaûn lyù ôû tröôøng. Trong boái caûnh hieän nay tröôøng coù theå phaùt trieån theâm quy moâ, vì vaäy caàn coù söï chuaån biï caû veà maët lyù luaän vaø thöïc tieãn giuùp cho caùc nhaø hoaïch ñònh chieán löôïc phaùt trieån tröôøng ôû taàm cao hôn. Caáu truùc luaän vaên, ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän vaø kieán nghò, luaän vaên goàm 3 chöông: • Chöông 1: Lyù luaän chung veà cô caáu toå chöùc quaûn lyù. • Chöông 2: Thöïc traïng cô caáu toå chöùc quaûn lyù ôû tröôøng Cao ñaúng Taøi chính – Haûi quan thôøi gian qua. • Chöông 3: Moät soá giaûi phaùp hoaøn thieän cô caáu toå chöùc quaûn lyù ôû tröôøng trong thôøi gian tôùi. Do thôøi gian coù haïn vaø söï hieåu bieát coøn haïn cheá neân luaän vaên khoù traùnh khoûi sai soùt. Raát mong nhaän ñöôïc yù kieán ñoùng goùp cuûa quùy thaày coâ giaùo vaø caùc ñoäc giaû ñeå luaän vaên ñaït chaát löôïng toát hôn. CHÖÔNG 1 LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ 1.1. Cô caáu toå chöùc quaûn lyù doanh nghieäp Trong phaàn naøy chuùng ta seõ nghieân cöùu moät soá khaùi nieäm caên baûn veà cô caáu cuûa toå chöùc vaø xem xeùt caùc moâ hình cuûa cô caáu toå chöùc phoå bieán. Khaùi nieäm cô baûn veà cô caáu toå chöùc Theo Peter F. Drucker, cô caáu toå chöùc laø caùc quaù trình vaø caùc chöùc naêng trong moät toå chöùc, cuõng nhö caùc moái quan heä giöõa chuùng vôùi nhau. Hellriegel vaø Slocum thì cho raèng cô caáu toå chöùc laø moät heä thoáng chính thöùc cuûa caùc moái quan heä coâng vieäc, noù vöøa phaân chia, vöøa phoái hôïp caùc coâng vieäc vôùi nhau. Ñoái vôùi Jame Stoner vaø Edward Freeman, cô caáu toå chöùc laø söï saép xeáp vaø caùc moái quan heä laãn nhau cuûa caùc boä phaän hôïp thaønh vaø caùc vò trí trong toå chöùc. Töø caùc ñònh nghóa treân cho thaáy, tuyø caùc nhaø nghieân cöùu toå chöùc coù nhöõng caùch dieãn ñaït baèng töø ngöõ khaùc nhau, nhöng töïu trung hoï ñeàu thöøa nhaän moät ñieàu chung nhaát laø cô caáu toå chöùc bao goàm 3 yeáu toá cô baûn (chuùng toâi söû duïng tieáng Anh ñeå dieãn taû thaønh moâ hình 3S) laø: Thöù nhaát – Söï chuyeân moân hoaù (Specialization): ñöôïc hieåu nhö laø moät söï phaân chia caùc chöùc naêng, caùc coâng vieäc theo möùc ñoä chuyeân moân hoaù vaø phaân coâng lao ñoäng, töùc söï khaùc bieät theo chieàu ngang, soá taàng naác trong heä thoáng caáp baäc, töùc söï khaùc bieät theo chieàu doïc, vaø söï phaân chia caùc boä phaän theo ñòa giôùi, töùc söï khaùc bieät theo khoâng gian. Thöù hai – Möùc ñoä tieâu chuaån hoaù (Specialization): möùc ñoä maø moät toå chöùc söû duïng caùc quy taéc vaø nhöõng thuû tuïc chính thöùc ñeå höôùng daãn haønh vi cuûa toå chöùc vaø noù ñöôïc xem nhö laø moät coâng cuï phoái hôïp quan troïng. Thöù ba – Heä thoáng quyeàn haïn (System): laø heä thoáng quyeàn haïn chính thöùc cuûa toå chöùc, heä thoáng uyû quyeàn vaø phaân quyeàn, vaø heä thoáng ra quyeát ñònh cuûa toå chöùc. Ba thaønh toá treân seõ taïo cho cô caáu toå chöùc ba ñaëc tröng cô baûn sau: Thöù nhaát – Tính phöùc taïp: hình thaønh do yeáu toá chuyeân moân hoùa vaø söï chuyeân bieät hoùa. Yeáu toá chuyeân moân hoùa vaø tieâu chuaån hoùa seõ taïo neân söï khaùc bieät theo chieàu doïc – heä thoáng caáp baäc, chieàu ngang - phaân coâng lao ñoäng vaø chuyeân moân hoùa, vaø theo khoâng gian – söï phaân taùn cuûa toå chöùc theo ñòa giôùi. Ñaây laø ba yeáu toá taïo neân söï phöùc taïp cuûa toå chöùc. Söï khaùc bieät theo chieàu doïc seõ taïo neân ñoä saâu cuûa cô caáu toå chöùc. Khi heä thoáng caáp baäc gia taêng thì seõ daãn ñeán söï khaùc bieät lôùn theo chieàu doïc, gia taêng söï phöùc taïp, thoâng tin coù theå boùp meùo, taïo neân söï phöùc taïp trong phoái hôïp giöõa nhaø quaûn lyù caáp cao vaø caáp thaáp, … Söï khaùc bieät giöõa caùc boä phaän bao goàm söï khaùc bieät giöõa caùc thaønh vieân vaø baûn chaát coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän, veà giaùo duïc vaø ñaøo taïo, ngheà nghieäp vaø kyõ naêng chuyeân moân, … Töùc söï khaùc bieät do chuyeân moân hoùa, phaân coâng lao ñoäng vaø phaân hoùa. Muïc tieâu cuûa chuyeân moân hoùa vaø phaân coâng lao ñoäng cuøng phaân ban hoùa laø tính hieäu quaû cuûa toå chöùc. Tuy nhieân, neáu gia taêng söï khaùc bieät theo chieàu ngang seõ laøm cho cô caáu toå chöùc phöùc taïp vì noù yeâu caàu caùc bieän phaùp phoái hôïp vaø kieåm tra toán keùm. Söï phöùc taïp theo khoâng gian ñöôïc hieåu nhö laø möùc ñoä phaân taùn vò trí hoaït ñoäng cuûa moät toå chöùc theo ñòa giôùi, noù laø söï môû roäng möùc ñoä khaùc bieät theo caû chieàu doïc laãn chieàu ngang. Moät cô caáu toå chöùc caøng phöùc taïp theo khoâng gian thì noù caøng ñoøi hoûi nhöõng phöông tieän truyeàn thoâng, bieän phaùp phoái hôïp vaø coâng cuï kieåm tra hieäu quaû hôn. Thöù hai – Tính nghi thöùc hoùa: laø möùc ñoä maø caùc coâng vieäc ñöôïc chuaån möïc hoùa moät caùch chính thöùc. Möùc ñoä nghi thöùc hoùa caøng cao thì ñoøi hoûi tính kyõ luaät vaø söï phuïc tuøng caøng cao vaø tính saùng taïo ñoái vôùi coâng vieäc caøng thaáp. Nhöõng nghi thöùc, chuaån möïc naøy seõ ñieàu chænh haønh vi cuûa caùc thaønh vieân trong toå chöùc. Chuaån möïc ñeå höôùng ñeán caùc muïc tieâu ñaõ ñònh vaø duy trì tính kyõ luaät cuûa toå chöùc. Chuaån möïc hoùa laø coâng cuï phoái hôïp quan troïng vaø nghi thöùc hoùa cuõng laø yeáu toá taïo neân tính kinh teá cuûa caùc hoaït ñoäng. Tuy nhieân, möùc ñoä nghi thöùc hoaù caøng cao thì tính saùng taïo ñoái vôùi coâng vieäc caøng bò haïn cheá. 2 Thöù ba – Taäp trung hoùa: taäp trung hoùa (Centralization) laø möùc ñoä taäp trung vaø chuyeân quyeàn trong vieäc ra quyeát ñònh. Möùc ñoä taäp trung quyeàn löïc trong vieäc ra quyeát ñònh caøng cao thì söï taäp trung hoùa caøng cao, ngöôïc laïi neáu vieäc ra quyeát ñònh ñöôïc phaân caáp, phaân quyeàn thì möùc ñoä taäp trung hoaù cuûa toå chöùc laø thaáp, hay coøn goïi laø phi taäp trung hoùa. Giöõa tính chaát phöùc taïp vaø tính chaát nghi thöùc hoùa coù moái quan heä maät thieát – cô caáu toå chöùc phöùc taïp thì thöôøng ñöôïc phi taäp trung hoùa, ngöôïc laïi giöõa tính taäp trung hoùa vaø nghi thöùc hoùa khoâng coù moái quan heä roõ raøng. Nhieàu cuoäc nghieân cöùu ñaõ cho thaáy raèng moái quan heä giöõa quy moâ (ñoä lôùn) cuûa toå chöùc khoâng hoaøn toaøn aûnh höôûng ñeán moïi yeáu toá cuûa cô caáu toå chöùc, cuï theå, giöõa tính phöùc taïp cuûa cô caáu toå chöùc vaø quy moâ cuûa toå chöùc coù quan heä thuaän chieàu nhöng vôùi möùc ñoä giaûm daàn, coøn tính chaát taäp trung hoùa cuûa toå chöùc laïi giaûm daàn theo quy moâ. Ngöôïc laïi, gaàn 30 coâng trình nghieân cöùu hôn moät ngaøn toå chöùc khaùc nhau ñaõ cho thaáy tính chaát nghi thöùc hoùa cuûa moät toå chöùc coù moái quan heä cuøng chieàu raát chaët cheõ vôùi quy moâ cuûa toå chöùc. 1.2. Caùc moâ hình cô caáu toå chöùc phoå bieán Töø cuoái nhöõng naêm 1970, coù nhieàu cuoäc nghieân cöùu tìm nhöõng moâ hình phoå bieán cuûa cô caáu toå chöùc. Keát quaû cuûa nhöõng nghieân cöùu naøy cho thaáy tuyø cô caáu toå chöùc cuûa caùc toå chöùc raát ña daïng, nhöng töïu trung chuùng ñöôïc thieát keá xoay quanh moät soá moâ hình phoå bieán, vaø caùc nhaø nghieân cöùu ghi nhaän moät ñieàu quan troïng laø khoâng coù moâ hình naøo ñöôïc xem laø toát nhaát vaø phuø hôïp vôùi moïi hoaøn caûnh. Coù nhieàu caùch tieáp caän khaùc nhau trong vieäc phaân loaïi caùc moâ hình cô caáu toå chöùc. Theo Henry Minzberg coù 6 yeáu toá cô baûn caáu thaønh toå chöùc laø: (1) – boä phaän ñaàu naõo chieán löôïc (Stategic Apex), (2) – cô caáu kyõ thuaät (Technostructure), (3) – boä phaän hoaït ñoäng tröïc tieáp (Operating Core), (4) – tuyeán quaûn lyù trung gian (Middle line), (5)- boä phaän hoã trôï (Support Staff) vaø (6)- yù thöùc heä (Idiology), vaø coù 6 cô cheá phoái hôïp giöõa caùc boä phaän trong toå chöùc laø: (1)- giaùm saùt tröïc tieáp (Direct 3 Supervision), (2)- tieâu chuaån hoùa caùc quaù trình coâng vieäc (Standardization of Skill), (4) – tieâu chuaån hoùa caùc yeáu toá ñaàu ra (Standardization of Outputs), (5)- söï ñieàu chænh hoã töông caùc moái quan heä (Mutual Adjustment) vaø (6)- tieâu chuaån hoùa nhöõng quy taéc vaø chuaån möïc (Standardization of Norms). Döïa vaøo söï aûnh höôûng vöôït troäi cuûa caùc yeáu toá caáu thaønh cô baûn vaø caùc cô cheá phoái hôïp neâu treân, Henry Mintzberg phaân bieät 7 moâ hình cô caáu toå chöùc maø oâng goïi laø “hình daïng” (Configuration) cuûa toå chöùc laø: (1) – cô caáu toå chöùc theo daïng doanh nghieäp tö nhaân (Entrepreneurial) coù ñaàu naõo chieán löôïc laø yeáu toá troäi vaø cô cheá phoái hôïp laø giaùm saùt tröïc tieáp, (2)- cô caáu toå chöùc daïng maùy moùc (Machine) vôùi cô caáu kyõ thuaät laø yeáu toá troäi vaø cô cheá phoái hôïp laø tieâu chuaån hoùa caùc quy trình coâng vieäc, (3)- cô caáu toå chöùc daïng chuyeân nghieäp (Professional) vôùi ñoäi nguõ taùc nghieäp tröïc tieáp laø yeáu toá troäi vaø tieâu chuaån hoùa kyõ naêng laø cô caáu phoái hôïp, (4)- cô caáu toå chöùc ña daïng hoùa (Diversified) vôùi caáp quaûn lyù trung gian laø cô caáu troäi vaø tieâu chuaån hoùa caùc yeáu toá ñaàu ra laø cô caáu phoái hôïp, (5)- cô caáu toå chöùc ñoåi môùi (Innovative) vôùi boä phaän hoã trôï laø yeáu toá troäi vaø söï ñieàu chænh hoã töông caùc moái quan heä laø cô cheá phoái hôïp, (6)- toå chöùc daïng truyeàn giaùo (Missionary) vôùi yù thöùc heä laø tính troäi vaø tieâu chuaån hoùa caùc quy taéc, chuaån möïc laø cô cheá phoái hôïp, vaø (7)- toå chöùc daïng chính trò (Political) khoâng coù yeáu toá troäi vaø khoâng coù cô cheá phoái hôïp roõ raøng nhöng nhieàu yeáu toá ñöôïc phi taäp trung hoùa. Coøn Harold Koontz, Cyril Odonnell vaø Heiz Weihrich vaø nhieàu nhaø nghieân cöùu khaùc thì döïa vaøo caùc yeáu toá phaân loaïi coå ñieån nhö: theo soá löôïng nhaân vieân, theo chöùc naêng trong toå chöùc, theo ñòa dö, theo saûn phaåm, theo khaùch haøng, theo thò tröôøng, theo quy trình saûn xuaát hay thieát bò,… cuøng nhö cô cheá phoái hôïp ñeå phaân caùc cô caáu toå chöùc thaønh nhöõng moâ hình phoå bieán sau: (1) – moâ hình ñôn giaûn (töông töï nhö moâ hình doanh nghieäp tö nhaân cuûa Mintzberg), (2) – moâ hình chöùc naêng, (3) – 4 moâ hình daïng theo caùc ñôn vò, (4) – moâ hình ma traän, (5) – moâ hình ña coâng ty, vaø (6) – moâ hình maïng löôùi. Caùch phaân bieät caùc moâ hình cô caáu toå chöùc theo Mintzberg ñöôïc nhieàu nhaø lyù thuyeát veà toå chöùc thöøa nhaän. Noù cho pheùp chuùng ta nhaän daïng ñöôïc moät caùch roõ raøng cô caáu toå chöùc, caùc ñaëc tính cuûa cô caáu cuûa nhieàu loaïi hình cuûa toå chöùc nhö: toå chöùc vì lôïi nhuaän, toå chöùc phi lôïi nhuaän, toå chöùc chính phuû, … Tuy nhieân, caùch phaân loaïi naøy thieân veà lyù thuyeát veà haønh vi toå chöùc vaø khoâng cho chuùng ta thaáy ñöôïc söï tieán hoaù cuûa cô caáu toå chöùc. Do ñoù, cho ñeán nay, caùch phaân loaïi moâ hình cô caáu toå chöùc truyeàn thoáng vaãn ñöôïc söû duïng phoå bieán, ñaëc bieät laø söï xem xeùt söï tieán hoùa veà cô caáu toå chöùc. 1.2. Vai troø cuûa cô caáu toå chöùc quaûn lyù vaø thöïc hieän nhieäm vuï cuûa doanh nghieäp Trong phaàn naøy chuùng ta seõ xem xeùt söï taùc ñoäng hoã töông cuûa cô caáu toå chöùc vôùi caùc yeáu toá quyeát ñònh vieäc thöïc hieän nhieäm vuï cuûa toå chöùc. Coù nhieàu yeáu toá vi moâ aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán vieäc thöïc hieän nhieäm vuï cuûa moät toå chöùc. Trong phaàn naøy chuùng ta chæ söï taùc ñoäng cuûa cô caáu toå chöùc ñoái vôùi moät soá yeáu toá ñaëc tröng nhaát laø: chieán löôïc cuûa toå chöùc, heä thoáng thoâng tin vaø cô cheá ra quyeát ñònh trong toå chöùc, vaán ñeà quaûn trò nguoàn nhaân löïc vaø cuoái cuøng laø vaên hoaù cuûa toå chöùc. 1.2.1. Cô caáu toå chöùc vaø chieán löôïc Quan heä giöõa chieán löôïc vaø cô caáu toå chöùc ñaõ ñöôïc Alfred Chandler nghieân cöùu vaøo nhöõng naêm 1960. OÂng ñaõ nghieân cöùu raát nhieàu doanh nghieäp lôùn vaø ñi ñeán keát luaän laø söï thay ñoåi chieán löôïc seõ daãn ñeán söï thay ñoåi veà cô caáu toå chöùc. Sau ñoù, nhieàu cuoäc nghieân cöùu nhaèm khaúng ñònh lyù thuyeát cuûa Chandler, trong ñoù coù Miles vaø Snow, Michael Porter, Danny Miller,… ñaõ cho thaáy coù moái quan heä maät thieát giöõa hai vaán ñeà treân. “Cô caáu toå chöùc phaûi theo chieán löôïc” cuõng ñaõ ñöôïc Peter Drucker khaúng ñònh vaø Tom Peter. Ngöôïc laïi, caùc nhaø lyù thuyeát vaø thöïc haønh veà 5 quaûn trò cuõng cho raèng cô caáu toå chöùc coù aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán chieán löôïc. Tröôùc nhaát, cô caáu toå chöùc goùp phaàn xaùc ñònh chieán löôïc thoâng qua cô cheá ra quyeát ñònh töø caùc laõnh ñaïo caáp cao, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc John B. Miner neâu baät trong taùc phaåm “ Theory of Organization Structure and Process”. Thöù hai, cô caáu toå chöùc quyeát ñònh vieäc thöïc hieän muïc tieâu vaø chieán löôïc cuûa toå chöùc. Thöïc vaäy, khi söï phöùc taïp cuûa cô caáu toå chöùc gia taêng coù theå xaûy ra tröôøng hôïp maø ngöôøi ñeà xuaát nhöõng quyeát ñònh lieân quan ñeán chieán löôïc maéc phaûi tính cuïc boä, thieáu taàm nhìn toång quaùt, caùc chieán löôïc thöôøng phaûi traûi qua nhieàu trôû ngaïi laøm cho noù keùm hieäu naêng, nhöõng haønh ñoäng chieán löôïc thöôøng laø keát quaû cuûa moät quaù trình thöông löôïng giöõa caùc theá löïc chính trò noäi boä, caùc nhaän thöùc veà chieán löôïc cuûa caùc taàng naác thuoäc heä thoáng quyeàn haønh theo caáp baäc seõ raát khaùc nhau vaø haäu quaû cuûa noù seõ laø söï suy yeáu trong hôïp löïc,… Ngoaøi ra, khi möùc ñoä nghi thöùc hoaù cuûa cô caáu toå chöùc gia taêng thì caùc quaù trình hình thaønh caùc quyeát ñònh chieán löôïc seõ laø keát quaû cuûa caùc haønh ñoäng ñaõ ñöôïc tieâu chuaån hoùa, thieáu söï nhaïy beùn trong tö duy vaø caùc chieán löôïc seõ thieáu söï saùng taïo. Maët khaùc khi möùc ñoä taäp trung hoùa cuûa cô caáu toå chöùc gia taêng thì quaù trính ra quyeát ñònh veà chieán löôïc seõ ñöôïc thöïc hieän bôûi moät soá ít ngöôøi chuyeân quyeàn, thieáu söï hôïp löïc veà trí tueä, ít saùng taïo, nhöõng haønh ñoäng chieán löôïc thöôøng laø keát quaû cuûa nhöõng löïa choïn hôïp lyù coù chuû ñònh neân coù theå cheäch höôùng so vôùi chieán löôïc ñaõ ñöôïc hoaïch ñònh, ñoâi khi nhöõng haïn cheá trong nhaän thöùc cuûa caùc nhaø quaûn trò caáp cao seõ laøm haïn cheá söï hieåu bieát veà quaù trình veà chieán löôïc. Toùm laïi, cô caáu toå chöùc coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán quaù trình xaùc ñònh muïc tieâu, chieán löôïc toå chöùc, vaø quaù trình thöïc thi caùc chieán löôïc cuûa toå chöùc bò aûnh höôûng bôûi tính chaát phöùc taïp, tính chaát nghi thöùc vaø möùc ñoä taäp trung cuûa cô caáu toå chöùc. 1.2.2. Cô caáu toå chöùc vaø quaù trình ra quyeát ñònh Caùc nhaø lyù thuyeát quaûn trò phaân bieät nhieàu moâ hình ra quyeát ñònh. Vôùi tieáp caän heä thoáng, caùc quyeát ñònh ñöôïc choïn ôû moät caáp cuõng baét nguoàn töø nhöõng quyeát 6 ñònh cuûa caáp thaáp hôn vaø quaù trình ra quyeát ñònh bao giôø cuõng gaén lieàn vôùi quaù trình söû lyù thoâng tin qua töøng caáp. Do ñoù, cô caáu toå chöùc caøng phöùc taïp vaø caøng nhieàu nghi thöùc quan lieâu thì caùc quyeát ñònh ñöôïc thöïc hieän caøng chaäm, caùc quyeát ñònh caøng deã bò xa rôøi vôùi caùc chieán löôïc ñaõ ñöôïc vaïch ra. Vôùi tieáp caän cuûa moâ hình toå chöùc trong vieäc ra quyeát ñònh thì toå chöùc ñöôïc xem nhö laø moät heä thoáng ra quyeát ñònh. Töùc, caùc quyeát ñònh trong toå chöùc khoâng bao giôø mang tính caù nhaân maø noù mang tính taäp theå, ngay caû khi beân ngoaøi noù döôøng nhö mang tính chaát caù nhaân, caùc quyeát ñònh ñöôïc xuaát phaùt töø nhöõng quan heä doïc, quan heä ngang vaø cheùo trong toå chöùc vaø khi ngöôøi laõnh ñaïo caáp cao ra moät quyeát ñònh thì noù ñaõ ñöôïc hình thaønh töø moät loaït caùc quyeát ñònh nhoû vaø trung gian cuøng vôùi quaù trình xöû lyù thoâng tin qua caùc taàng naác naøy. Do ñoù, cô caáu toå chöùc caøng phöùc taïp, caøng naëng tính nghi thöùc thì quaù trình xöû lyù thoâng tin caøng phöùc taïp, thoâng tin caøng bò nhieàu meùo moù, aûnh höôûng ñeán quaù trình ra quyeát ñònh, cô caáu toå chöùc caøng phöùc taïp, caøng nhieàu nghi thöùc thì thì ngöôøi quaûn lyù caøng gaëp nhieàu ñieàu khoâng chaéc chaén trong vieäc choïn vaø thöïc hieän caùc quyeát ñònh. Vôùi tieáp caän cuûa moâ hình chính trò trong vieäc ra quyeát ñònh thì quaù trình ra quyeát ñònh laø quaù trình thöïc hieän caùc muïc tieâu vaø quyeàn lôïi cuûa nhöõng ngöôøi tham gia vaøo quaù trình naøy. Noùi khaùc ñi, nhöõng ngöôøi coù quyeàn löïc chi phoái toå chöùc seõ xaùc ñònh vaán ñeà, löïa choïn muïc tieâu vaø tìm giaûi phaùp. Caùc quyeát ñònh theo moâ hình naøy thöôøng laø keát quaû cuûa nhöõng ñieàu chænh nhoû, töøng böôùc vaø laø keát quaû cuûa söï nhaân nhöôïng cuûa caùc theá löïc. Caùc quyeát ñònh cuoái cuøng seõ laø söï toång hôïp caùc veùc tô theo nhieàu höôùng quyeàn löïc khaùc nhau. Vôùi moâ hình naøy, cô caáu toå chöùc caøng phöùc taïp, caøng nhieàu nghi thöùc vaø nhieàu nhoùm quyeàn löïc thì caùc quyeát ñònh ñöôïc thöïc hieän coù theå seõ taùch rôøi caùc muïc tieâu vaø chieán löôïc cuûa toå chöùc ñaõ ñöôïc xaùc ñònh. 7 Toùm laïi, tính hieäu quaû cuûa coâng taùc quaûn lyù, nhö lyù thuyeát ñònh löôïng ñaõ neâu, phuï thuoäc nhieàu vaøo quaù trình ra quyeát ñònh, baûn chaát cuûa caùc quyeát ñònh vaø tính ñuùng ñaén cuûa noù. Nhöõng yeáu toá naøy phuï thuoäc raát nhieàu vaøo cô caáu toå chöùc. 1.2.3. Cô caáu toå chöùc vaø vaán ñeà phaùt trieån nguoàn nhaân löïc Vôùi tieáp caän chieán löôïc trong quaûn trò, ñoái vôùi moät toå chöùc coù 3 yeáu toá quan troïng vaø chuùng coù taùc ñoäng hoã töông: (1) nhieäm vuï vaø chieán löôïc – laø laøm ñieàu gì? hay lyù do hieän höõu cuûa toå chöùc, (2) cô caáu toå chöùc – coâng vieäc ñoù ñöôïc laøm ôû ñaâu? vaø (3) chieán löôïc quaûn trò nguoàn nhaân löïc – ai laøm vieäc? Moät cô caáu toå chöùc phuø hôïp seõ goùp phaàn phaùt trieån nguoàn nhaân löïc – nhöõng ngöôøi thöïc thi caùc chieán löôïc vaø muïc tieâu cuûa toå chöùc. Trong moät cô caáu toå chöùc taäp trung quan lieâu haønh chính, nhöõng giao tieáp vaø quan heä caù nhaân coù xu höôùng giaûm thieåu, thieáu tính ñoàng ñoäi vì nhöõng moái quan heä quyeàn haønh vaø nghi thöùc seõ chi phoái haønh vi öùng xöû cuûa caùc thaønh vieân, tính cuïc boä trong toå chöùc seõ gia taêng do keát quaû cuûa söï phaân coâng lao ñoäng, söï phaân chia coâng vieäc vaø caùc boä phaän, maø haäu quaû cuûa noù seõ laøm giaûm khaû naêng tieáp xuùc vôùi thoâng tin beân ngoaøi, haønh vi öùng xöû cuûa caùc thaønh vieân trong toå chöùc ñaõ bò tha hoùa, laøm cho caùc thaønh vieân maát ñi tính chuû ñoäng, saùng taïo maø haäu quaû laø haïn cheá söï phaùt trieån trí tueä cuûa toå chöùc, caùc caáp quaûn trò trung gian khoâng coøn haønh xöû treân phaïm vi quyeàn haïn cuûa mình neân haïn cheá vieäc phaùt trieån kyõ naêng quaûn trò, caùc caáp döôùi chæ laø caùc caáp thöøa haønh thuaàn tuyù, khoâng caàn phaûi tö duy, daàn daàn taïo thaønh moät söùc yø, ngheà nghieäp khoâng phaùt trieån. Moät cô caáu toå chöùc chuyeân moân hoùa quaù saâu seõ gaây nhieàu trôû ngaïi cho vieäc ñaøo taïo ñeå chuyeån dòch cô caáu, khoâng coù moâi tröôøng thuaän lôïi cho vieäc ñaøo taïo quaûn trò caáp cao. Ñeå goùp phaàn thöïc hieän nhieäm vuï chieán löôïc vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc – nguoàn tö baûn trí tueä cuûa toå chöùc, cô caáu toå chöùc phaûi ñöôïc xaây döïng theo höôùng: ñôn giaûn cô caáu toå chöùc, ñaëc bieät laø theo chieàu doïc, giaûm bôùt tính hình thöùc, ñoàng thôøi vôùi vieäc phaùt trieån caùc moái quan heä song phöông vaø quan heä cheùo, phi taäp trung hoùa vaø phaân 8 quyeàn trong ñieàu haønh, khôi daäy tinh thaàn doanh nhaân vôùi tö duy saùng taïo vaø haønh ñoäng nhanh choùng. 1.2.4. Cô caáu toå chöùc vaø vaên hoùa cuûa toå chöùc Ñeå ñieàu haønh moät toå chöùc coù theå döïa vaøo caùc hình thöùc ñieàu chænh haønh vi cuûa caùc thaønh vieân nhö sau: (1) ñieàu chænh chieán löôïc – döïa treân nhöõng muïc tieâu chung, caùc moái quan heä aûnh höôûng vaø söï thöông löôïng vôùi nhau ñeå coâng vieäc coù theå thöïc hieän ñöôïc, (2) ñieàu chænh baèng nghi thöùc (hình thöùc) – döïa treân nhöõng thuû tuïc, nhöõng quy ñònh chính thöùc, (3) ñieàu chænh vaên hoùa – laø taäp hôïp nhöõng giaù trò, chuaån möïc, cung caùch öùng xöû ñöôïc caùc thaønh vieân trong toå chöùc chia seû. Töø ñoù, vaên hoùa cuûa moät toå chöùc cuõng laø moät daïng thöùc ñieàu chænh haønh vi cuûa toå chöùc moät caùch coù hieäu quaû, vaø vaên hoùa toå chöùc ñoùng goùp raát lôùn trong vieäc phaùt trieån cuûa raát nhieàu toå chöùc, cuï theå laø cuûa caùc coâng ty Nhaät baûn vaø nhöõng coâng ty haøng ñaàu nöôùc Myõ ñaõ ñöôïc Tom Peters vaø Robert H. Waterman JR neâu trong taùc phaåm “In Search of Excellence”. Neáu taêng cöôøng caùc bieän phaùp ñieàu chænh vaên hoùa thì seõ giaûm thieåu ñöôïc yeâu caàu veà ñieàu chænh chieán löôïc cuõng nhö ñieàu chænh hình thöùc, vaø ngöôïc laïi. Cô caáu toå chöùc coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán vaên hoùa toå chöùc. Cô caáu toå chöùc laø moät heä thoáng khung höôùng daãn haønh vi öùng xöû cuûa toå chöùc, ñeán löôït mình haønh vi cuûa toå chöùc seõ taùc ñoäng ñeán nhöõng nieàm tin, nhöõng giaù trò – laø nhöõng thaønh toá cô baûn ñeå taïo neân baûn saéc vaên hoùa. Moät cô caáu toå chöùc ñöôïc thieát laäp vôùi muïc tieâu höôùng ngoaïi vaø moät cô caáu toå chöùc mang tính chaát sinh hoùa (Organic) seõ taïo neân moät baûn saéc vaên hoùa cuûa toå chöùc naêng ñoäng, ít cuïc boä vaø thuaàn nhaát do ít coù söï khaùc bieät trong caùc vaên hoùa nhoùm (Subculture), deã daøng chaáp nhaän vaø nhanh choùng thích nghi vôùi nhöõng thay ñoåi, vì coù nieàm tin vaøo nhöõng chieàu höôùng toát, … Moät cô caáu toå chöùc phöùc taïp, haønh chính taäp trung quan lieâu, mang tính chaát cô hoïc (Mechanistic) vaø höôùng noäi seõ coù xu höôùng taïo neân moät baûn saéc vaên hoùa ñoâng cöùng, thöôøng phaûn öùng tröôùc nhöõng thay ñoåi, ngay caû nhöõng thay ñoåi theo chieàu höôùng toát, naëng tính 9 cuïc boä, ñòa phöông vì coù nhieàu khaùc bieät giöõa caùc boä phaän vaø nhieàu loaïi vaên hoùa nhoùm, caâu neä vaø coù xu höôùng ñoái phoù, thuû theá trong quan heä giao tieáp, ít gaàn guûi vaø khoâng phuïc vuï toát khaùch haøng, … Toùm laïi, cô caáu toå chöùc ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc thöïc hieän nhieäm vuï cuûa moät toå chöùc do nhöõng aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa caùc thuoäc tính cuûa noù ñeán vieäc hoaïch ñònh vaø thöïc hieän chieán löôïc, ñeán cô cheá phoái hôïp maø ñaëc bieät laø quaù trình ra quyeát ñònh vaø xöû lyù thoâng tin, ñeán vieäc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc vaø ñeán baûn saéc vaên hoùa cuûa moät toå chöùc – laø nhöõng thaønh toá quan troïng taïo neân söï thaønh baïi cuûa moät toå chöùc. 1.3. Caùc yeâu caàu cuûa moät cô caáu toå chöùc quaûn lyù Xuaát phaùt töø taàm quan troïng cuûa cô caáu toå chöùc ngaønh trong vieäc thöïc hieän nhieäm vuï cuûa toå chöùc, thì vieäc xaùc ñònh caùc yeâu caàu cô baûn cuûa moät cô caáu toå chöùc phaûi ñaït ñöôïc coù yù nghóa quan troïng, noù laø luaän cöù cho vieäc cô caáu toå chöùc. Caùc yeâu caàu cô baûn cuûa moät cô caáu toå chöùc phaûi thoaû maõn ôû ñaây ñöôïc xeùt töø hai goùc ñoä – moâi tröôøng beân ngoaøi vaø caùc ñieàu kieän beân trong cuûa moät toå chöùc. 1.3.1. Cô caáu toå chöùc quaûn lyù vaø moâi tröôøng beân ngoaøi Moâi tröôøng beân ngoaøi laø nôi cung caáp caùc nguoàn löïc vaø nôi taïo ra caùc yeáu toá baát ñònh cho moät toå chöùc. Töø ñoù, cô caáu toå chöùc cuûa moät toå chöùc phaûi._. thoaû maõn caùc yeâu caàu ñoøi hoûi cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi. Nghóa laø, tuyø theo caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng toång quaùt nhö moâi tröôøng kinh teá, moâi tröôøng vaên hoùa – xaõ hoäi, moâi tröôøng khoa hoïc vaø coâng ngheä, moâi tröôøng daân soá, moâi tröôøng chính trò – phaùp luaät…, vaø moâi tröôøng ngaønh nhö ngöôøi baùn, ngöôøi mua, ñoái thuû caïnh tranh… maø cô caáu toå chöùc phaûi ñaùp öùng ñeå moät toå chöùc coù theå phaùt trieån beàn vöõng. Ngoaøi ra, cô caáu toå chöùc phaûi coù khaû naêng thích öùng, ñieàu chænh ñeå phuø hôïp vôùi nhöõng bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng. Töùc, ñoái vôùi moâi tröôøng tónh taïi, moâi tröôøng thay ñoåi hoaëc moâi tröôøng thay 10 ñoåi nhanh, ñoät bieán, khoù löôøng… thì cô caáu toå chöùc cuûa caùc toå chöùc hoaït ñoäng trong caùc moâi tröôøng ñoù phaûi khaùc nhau, neáu caùc ñieàu kieän khaùc khoâng thay ñoåi. 1.3.2. Cô caáu toå chöùc quaûn lyù vaø moâi tröôøng beân trong Neáu cô caáu toå chöùc cuûa moät toå chöùc ñöôïc xem nhö laø moät “lôùp ñeäm” ñeå moät toå chöùc thích öùng vôùi caùc yeáu toá beân trong cuûa moät toå chöùc phaùt huy toát nhaát vai troø cuûa mình trong moái quan heä höõu cô giöõa caùc yeáu toá beân trong ñoù. Cuï theå: 1.3.2.1. Ñoái vôùi moät toå chöùc Thöù nhaát, cô caáu toå chöùc phaûi taïo ñöôïc moâi tröôøng vaø nhöõng ñieàu kieän ñeå töøng boä phaän, töøng thaønh vieân trong toå chöùc ñoù phaùt huy toát nhaát theá maïnh, tính naêng ñoäng vaø saùng taïo cuûa mình theo nguyeân taéc gaén lieàn vôùi muïc tieâu – töùc vieäc phaân coâng lao ñoäng ñaït ñöôïc hieäu quaû toát nhaát, Thöù hai, moät cô caáu toå chöùc hieäu quaû laø moät cô caáu taïo ñöôïc söï phoái hôïp toát nhaát giöõa caùc boä phaän vôùi nhöõng coá gaéng vaø chi phí thaáp nhaát, nghóa laø taïo ñöôïc söùc maïnh toång hôïp (synergy) trong vieäc phoái hôïp giöõa caùc boä phaän trong moät cô caáu, caùc nguoàn löïc cuûa toå chöùc khoâng bò phaân boá truøng laäp vaø ñöôïc söû duïng moät caùch coù hieäu quaû nhaát. Thöù ba, cô caáu toå chöùc phaûi ñaûm ñöôïc yeâu caàu cuûa moät cô cheá ra quyeát ñònh coù hieäu quaû, nghóa laø nôi ra quyeát ñònh phaûi gaàn ñeán möùc coù theå ñaït ñöôïc vôùi nôi phaùt sinh vaán ñeà caàn giaûi quyeát, ñeå coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän moät caùch nhanh nhaát. Thöù tö, cô caáu toå chöùc phaûi taïo ñöôïc moâi tröôøng thuaän lôïi cho caùc luoàng thoâng tin theo chieàu doïc, ngang vaø cheùo ñöôïc phaùt trieån thuaän lôïi nhaát, noù vöøa giuùp cho söï phoái hôïp toát giöõa caùc thaønh vieân trong boä phaän, giöõa caùc boä phaän chöùc naêng vôùi nhau, giöõa caùc caáp khaùc nhau trong heä thoáng quaûn lyù cuûa toå chöùc, vöøa giuùp cho nhaø quaûn lyù kieåm tra, kieåm soaùt ñöôïc hoaït ñoäng cuûa toå chöùc, 11 Hôn nöõa, cô caáu toå chöùc phaûi thuùc ñaåy caùc thaønh vieân trong töøng boä phaän, caùc boä phaän khaùc nhau trong cô caáu toå chöùc coù theå caïnh tranh noäi boä ñeå khoâng ngöøng hoïc taäp, hoaøn thieän vaø phaùt trieån. Ngoaøi ra, cô caáu toå chöùc phaûi vöøa ñaûm baûo ñöôïc tính thoáng nhaát chæ huy, vöøa ñaûm baûo ñöôïc söï linh hoaït, chuû ñoäng cuûa caùc thaønh vieân ñeå phaùt huy moät caùch toát nhaát cô cheá daân chuû taäp trung cuûa moät toå chöùc. Cuoái cuøng, cô caáu toå chöùc phaûi ñaûm baûo ñöôïc tính meàm deûo, linh hoaït ñeå coù theå ñaùp öùng moät caùch nhaïy caûm nhaát ñoái vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa moâi tröôøng. 1.4. Vaán ñeà hoaøn thieän cô caáu toå chöùc 1.4.1. Quaù trình phaùt trieån cuûa toå chöùc, hoaøn thieän cô caáu toå chöùc Nhö moät cô theå soáng, caùc toå chöùc cuõng coù voøng ñôøi cuûa noù. Danny Miller vaø Peter Friesen, sau khi nghieân cöùu quaù trình phaùt trieån cuûa nhieàu coâng ty trong moät thôøi gian daøi, ñaõ ñöa ra moâ hình voøng ñôøi cuûa moät toå chöùc bao goàm 5 giai ñoaïn: (1) – giai ñoaïn môùi sinh ra – laø giai ñoaïn maø toå chöùc coøn nhoû, treû, cô caáu khoâng roõ raøng, ñang coá gaéng oån ñònh baèng nhöõng noã löïc hoaøn thieän saûn phaåm, (2) – giai ñoaïn taêng tröôûng – laø giai ñoaïn toå chöùc phaùt trieån nhanh choùng vôùi cô caáu toå chöùc chính thöùc hôn vaø thöôøng theo daïng chöùc naêng, (3) – giai ñoaïn tröôûng thaønh – laø giai ñoaïn maø toå chöùc oån ñònh, hoaït ñoäng coù hieäu quaû, coù nhöõng cô caáu toå chöùc quan lieâu hôn vaø ít hoaøn thieän hôn, (4) – giai ñoaïn suy thoaùi – laø giai ñoaïn maø söï phaùt trieån cuûa toå chöùc laø aâm, vaø (5) – giai ñoaïn hoài sinh – laø giai ñoaïn maø toå chöùc söû duïng cô caáu toå chöùc daïng phaân ban vaø theå hieän hoaøn thieän ôû möùc ñoä cao hôn. Ngoaøi ra, caùc nghieân cöùu cuûa Miller vaø Friensen coøn cho thaáy raèng moät toå chöùc khoâng nhaát thieát phaûi traûi qua caùc giai ñoaïn theo thöù töï treân. Trong quaù trình traûi qua caùc giai ñoaïn cuûa chu kyø soáng, caùc toå chöùc phaûi hoaøn thieän cô caáu toå chöùc cuûa mình cho phuø hôïp ñeå hoaït ñoäng coù hieäu quaû. Moâ hình hoaøn thieän cô caáu toå chöùc tuyø thuoäc vaøo caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa toå chöùc ñaõ ñöôïc 12 Larry Greiner phaùt trieån. ÔÛ giai ñoaïn môùi sinh ra, caùc toå chöùc thöôøng coù cô caáu toå chöùc theo moâ hình ñôn giaûn vaø taäp trung hoaù quyeàn löïc vaøo tay ngöôøi chuû doanh nghieäp, toå chöùc luoân luoân hoaøn thieän vaø raát taùo baïo trong vieäc tìm caùc lôïi theá caïnh tranh. Tuy nhieân, trong quaù trình phaùt trieån thoâng qua nhöõng hoaït ñoäng saùng taïo, toå chöùc seõ gaëp phaûi nhöõng khuûng hoaûng laõnh ñaïo do caùc yeâu caàu veà kyõ naêng quaûn lyù. ÔÛ giai ñoaïn phaùt trieån, sau khi ñaõ traûi qua nhöõng giai ñoaïn khuûng hoaûng laõnh ñaïo, toå chöùc seõ phaùt trieån theo moät ñònh höôùng roõ reät, cô caáu toå chöùc seõ ñöôïc thieát laäp moät caùch chính thöùc vôùi nhöõng quy taéc, chuaån möïc, heä thoáng hoaù vaø chuyeân moân hoùa. Tuy nhieân, trong quaù trình phaùt trieån naøy, caùc toå chöùc thöôøng gaëp phaûi nhöõng khuûng hoaûng veà tính töï chuû do caùc cô caáu toå chöùc daïng cô hoïc taïo neân. Ñeå tieáp tuïc phaùt trieån, caùc toå chöùc phaûi vöôït qua khuûng hoaûng naøy baèng vieäc hoaøn thieän cô caáu toå chöùc theo höôùng phaân caáp, phaân quyeàn. ÔÛ giai ñoaïn tröôûng thaønh, caùc toå chöùc thöôøng gaëp nhöõng khuûng hoaûng trong hoaït ñoäng kieåm soaùt do keát quaû cuûa quaù trình phaân caáp, phaân quyeàn. Ñeå vöôït qua giai ñoaïn khuûng hoaûng naøy caùc toå chöùc phaûi thay ñoåi cô caáu toå chöùc theo höôùng taêng cöôøng söï phoái hôïp döôùi daïng caùc nhoùm coâng taùc, nhoùm döï aùn,… ÔÛ giai ñoaïn hoài sinh, caùc toå chöùc thöôøng gaëp phaûi nhöõng khuûng hoaûng vì nhöõng thuû tuïc röôøm raø xuaát phaùt töø nhöõng cô caáu toå chöùc coi troïng söï phoái hôïp. Caùc toå chöùc seõ vöôït qua giai ñoaïn naøy vaø phaùt trieån thoâng qua söï coäng taùc giöõa caùc thaønh vieân. Tuy nhieân, trong quaù trình phaùt trieån tieáp theo, caùc toå chöùc seõ gaëp phaûi nhöõng khuûng hoaûng do baûo hoaø veà taâm lyù, töùc caùc thaønh vieân caûm thaáy söùc löïc cuûa hoï bò caïn kieät bôûi söï boái roái vaø öùc cheá taâm lyù do cô caáu toå chöùc ñöôïc thieát keá theo daïng toå coâng taùc ñoøi hoûi phaûi ñaûm baûo ñoàng thôøi hai yeâu caàu laø kieåm soaùt theo moät cô caáu toå chöùc daïng cô hoïc, nhöng phaûi linh hoaït theo moät cô caáu toå chöùc daïng sinh hoïc. 13 Phaùt trieån thoâng qua saùng taïo Phaùt trieån thoâng qua söï ñònh höôùng Phaùt trieån thoâng qua söï phaân caáp Phaùt trieån thoâng qua söï phoái hôïp Phaùt trieån thoâng qua quùa trình hôïp taùc Khuûng hoaûng do laõnh ñaïo Khuûng hoaûng do khaû naêng töï chuû Khuûng hoaûng kieåm soaùt Khuûng hoaûng do thuû tuïc röôøm raø Khuûng hoaûng do baõo hoaø taâm lyù Suy thoaùi Suy thoaùi Suy thoaùi Suy thoaùi Cô caáu toå chöùc daïng sinh hoïc khoâng coù kieåm soaùt Cô caáu toå chöùc daïng cô hoïc, quyeàn haønh thöù baäc theo chuyeân moân hoùa Cô caáu toå chöùc daïng sinh hoïc, phi taäp trung hoùa Cô caáu toå chöùc daïng cô hoïc, Coù boä maùy kieåm tra chính thöùc Cô caáu toå chöùc daïng cô hoïc, ma traän vaø heä thoáng kieåm tra theo döï ù Cô caáu toå chöùc daïng sinh hoïc, toå ñoäi coâng taùc, heä thoáng quyeàn haønh 2 chieàu Giai ñoaïn hoài sinh Giai ñoaïn tröôûng thaønh Giai ñoaïn phaùt trieån Giai ñoaïn sô sinh MOÂ HÌNH PHAÙT TRIEÅN TOÅ CHÖÙC 14 Theo tieán só Anne Drumaux, giaùo sö tröôøng thöông maïi Solvay, cô caáu toå chöùc luoân luoân thay ñoåi moät caùch ña daïng cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa toå chöùc. Cuï theå, nhö toå chöùc môùi ñöôïc thieát laäp, noù thöôøng coù moät cô caáu toå chöùc daïng ñôn nhaát (coøn goïi laø daïng maët trôøi), töùc ngöôøi chuû doanh nghieäp thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn lyù moät caùch taäp trung. Trong quaù trình phaùt trieån, töøng thôøi kyø, toå chöùc seõ traûi qua moät quaù trình hoaøn thieän cô caáu toå chöùc vôùi caùc moâ hình cô caáu toå chöùc daïng chöùc naêng ñôn giaûn, daïng ña phaân ban, ma traän, maïng löôùi,… Moâ hình toång quaùt cuûa quaù trình tieán hoùa veà cô caáu toå chöùc cuûa moät doanh nghieäp töø giai ñoaïn môùi xuaát hieân cho ñeán khi trôû thaønh toå chöùc ña quoác gia hay toaøn caàu ñöôïc moâ taû trong sô ñoà: Moâ hình toång quaùt veà söï tieán hoaù cuûa cô caáu toå chöùc ( Trang 16 ). 15 Cô caáu toå chöùc ñôn Cô caáu toå chöùc ñôn giaûn chöùc naêng Phaùt trieån do beân ngoaøi Khoâng lieân quan Ña daïng hoaù Cô caáu toå chöùc ña quoác gia vaø toaøn caàu - Theo saûn phaåm - Theo vuøng - Theo ma traän Cô caáu toå chöùc ña phaân ban vaø phaân ban quoác teá Cô caáu toå chöùc daïng ña phaân ban Cô caáu toå chöùc theo chöùc naêng taäp trung Cô caáu toå chöùc daïng ña coâng ty Cô caáu toå chöùc daïng ña coâng ty. toaøn caàu Cô caáu toå chöùc chöùc naêng, toaøn caàu Phaùt trieån Hoäi nhaäp doïc Phaùt trieån töø beân trong theo höôùng ña daïng hoaù coù lieân Môû roäng caùc hoaït ñoäng quoác teá töøng phaàn Môû roäng qui moâ töø beân trong Môû roäng caùc hoaït ñoäng quoác teá toaøn theå Môû roäng qui moâ quoác teá Taùi taäp trung hoùa Taùi taäp trung Phaùt trieån do beân ngoaøi Khoâng lieân quan Ña daïng hoaù Ña daïng hoaù Khoâng lieân quan Taùi taäp trung hoùa Ña daïng hoaù Coùlieân quan Phaùt trieån do beân ngoaøi Khoâng lieân quan Ña daïng hoaù MOÂ HÌNH TOÅNG QUAÙT VEÀ SÖÏ TIEÁN HOAÙ CUÛA CÔ CAÁU Å 16 1.4.2.Hoaøn thieän cô caáu toå chöùc ñeå thöïc hieän chieán löôïc Giöõa cô caáu toå chöùc vaø chieán löôïc cuûa toå chöùc coù nhöõng moái quan heä phuï thuoäc vaø hoaøn thieän cô caáu toå chöùc ñöôïc xem laø moät boä phaän cuûa quaù trình thöïc thi chieán löôïc môùi. Thoâng thöôøng, moâ hình cô caáu toå chöùc maø moät toå chöùc löïa choïn phaûi tuyø thuoäc vaøo chieán löôïc cuûa toå chöùc nhö: chieán löôïc chuyeân moân hoùa, ña daïng hoùa, di bieät hoùa, phaùt trieån töø beân trong, phaùt trieån töø beân ngoaøi, hoäi nhaäp doïc,… Moâ hình toång quaùt cuûa quaù trình tieán hoùa veà cô caáu toå chöùc cuûa moät doanh nghieäp tuyø thuoäc vaøo chieán löôïc phaùt trieån cuûa doanh nghieäp ñöôïc moâ taû trong sô ñoà treân, thí duï, töø cô caáu toå chöùc daïng chöùc naêng ñôn giaûn, neáu doanh nghieäp phaùt trieån theo höôùng ña daïng hoùa coù lieân quan, thì cô caáu toå chöùc phuø hôïp laø daïng ña phaân ban, nhöng neáu ña daïng hoùa khoâng lieân quan thì seû coù cô caáu toå chöùc daïng coâng ty, töø cô caáu toå chöùc daïng chöùc naêng ñôn giaûn, neáu doanh nghieäp phaùt trieån theo höôùng hoäi nhaäp doïc thì cô caáu toå chöùc thöôøng ñöôïc hoaøn thieän theo höôùng cô caáu chöùc naêng vaø taäp trung, hay cô caáu chöùc naêng vaø toaøn caàu hoùa. 1.4.3. Hoaøn thieän cô caáu toå chöùc ñeå thích öùng vôùi moâi tröôøng Theo lyù thuyeát veà söï baát ñònh vaø söï phuï thuoäc cuûa Aldrich H.E vaø Mindlin, moâi tröôøng laø moät chænh theå, vöøa coù theå xem nhö laø nôi cung caáp thoâng tin vaø vöøa laø nôi cung caáp caùc nguoàn löïc, töùc laø nguoàn goác cuûa caùc yeáu toá baát ñònh vaø laø nguoàn taïo ra söï phuï thuoäc cuûa toå chöùc. Töø ñoù, cô caáu toå chöùc laø moät coâng cuï quan troïng cuûa moät toå chöùc ñeå ñoái phoù vôùi nhöõng yeáu toá baát ñònh vaø nhöõng ñieàu kieän thieáu huït cuûa nhöõng nguoàn löïc töø moâi tröôøng. Emergy vaø Trist ñaõ phaân bieät 4 loaïi moâi tröôøng maø moät toå chöùc coù theå phaûi ñoái dieän laø: (1)Moâi tröôøng tónh taïi vaø ngaãu nhieân, laø moâi tröôøng ít thay ñoåi, nhöng khi coù thay ñoåi thì khoù döï ñoaùn, (2)Moâi tröôøng tónh taïi vaø quy tuï, laø moâi tröôøng thay ñoåi chaäm nhöng caùc moái ñe doïa ñöôïc quy tuï laïi, töùc caùc löïc löôïng cuûa moâi tröôøng coù moái lieân keát vôùi nhau, (3)Moâi tröôøng xaùo troän vaø phaûn khaùng, laø moâi tröôøng töông ñoái phöùc taïp maø trong ñoù coù nhieàu ñoái thuû caïnh tranh cuøng coù moät muïc tieâu giaoáng 17 nhau vaø (4)Moâi tröôøng bieán ñoäng hoãn loaïn, laø moâi tröôøng thay ñoåi naêng ñoäng vaø möùc ñoä baát ñònh laø raát cao. ÖÙng vôùi moãi daïng moâi tröôøng caùc toå chöùc phaûi coù nhöõng moâ hình veà cô caáu toå chöùc phuø hôïp. Keát quaû nghieân cöùu cuûa Burns vaø Stalker cho thaáy coù moái quan heä tröïc tieáp giöõa moâi tröôøng vaø cô caáu toå chöùc. Theo hoï, caùc moâ hình cô caáu toå chöùc coù theå phaân laøm hai loaïi: daïng cô hoïc vaø daïng sinh hoïc. Vôùi cô caáu toå chöùc daïng sinh hoïc, caùc nhieäm vuï ñöôïc phaân ñònh roõ raøng, keânh truyeàn thoâng ñöôïc thöïc hieän theo chieàu doïc, möùc ñoä nghi thöùc hoùa cao, heä thoáng quyeàn haønh chính thöùc chi phoái moïi hoaït ñoäng, vaø vieäc kieåm tra vaø cô cheá ra quyeát ñònh laø taäp trung. Moâ hình toå chöùc seõ coù daïng cô hoïc nhieàu hôn, neáu toå chöùc hoaït ñoäng trong ñieàu kieän moâi tröôøng tónh taïi vaø ít phöùc taïp. Vôùi cô caáu toå chöùc daïng sinh hoïc, chöùc naêng nhieäm vuï ñöôïc xaùc ñònh roäng vaø linh hoaït, keânh truyeàn thoâng ñöôïc chuù troïng theo chieàu ngang, möùc ñoä nghi thöùc hoùa laø thaáp, caùc moái aûnh höôûng ñöôïc döïa vaøo kieán thöùc chuyeân moân vaø khaû naêng laønh ngheà, vaø heä thoáng kieåm soaùt vaø cô cheá ra quyeát ñònh laø ña daïng. Moâ hình toå chöùc coù xu höôùng thieân veà daïng sinh hoïc hôn neáu moâi tröôøng hoaït ñoäng nhieàu thay ñoåi vaø naêng ñoäng. Cuõng nhö caùc nghieân cöùu cuûa Lawrance vaø Lorsch ñaõ cho thaáy, ñeå hoaït ñoäng coù hieäu quaû, cô caáu toå chöùc phaûi ñöôïc thay ñoåi ñeå thích nghi vôùi moâi tröôøng. vaø ñeå phuø hôïp vôùi moâi tröôøng beân ngoaøi, caùc toå chöùc phaûi ñieàu chænh hai yeáu toá beân trong cô caáu toå chöùc laø söï khaùc bieät hoùa vaø söï hoäi nhaäp giöõa caùc boä phaän, moâi tröôøng caøng phöùc taïp vaø naêng ñoäng thì söï dò bieät hoùa cuûa caùc thaønh phaàn cuûa cô caáu caøng lôùn vaø söï lieân keát phaûi caøng chaët cheõ, vaø ngöôïc laïi. Ngoaøi ra, Robbins vaø Barnwell coøn cho raèng, giöõa moâi tröôøng vaø caùc thaønh toá cuûa cô caáu toå chöùc coù moái quan heä tröïc tieáp, moâi tröôøng caøng phöùc taïp, tính nghi thöùc cuûa toå chöùc caøng taêng leân vaø tính taäp trung cuûa cô caáu toå chöùc coù xu höôùng giaûm. Toùm laïi, vôùi tieáp caän heä thoáng, ñeå moät toå chöùc hoaït ñoäng coù hieäu quaû thì cô caáu toå chöùc cuûa noù phaûi ñöôïc hoaøn thieän phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän cuûa moâi tröôøng. 18 CHÖÔNG 2 THÖÏC TRAÏNG CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ ÔÛ TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG TAØI CHÍNH – HAÛI QUAN THÔØI GIAN QUA 2.1 Giôùi thieäu toång quan veà tröôøng Cao ñaúng Taøi chính – Haûi quan Tröôøng cao ñaúng Taøi chính – Haûi quan ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû toå chöùc laïi ba ñôn vò: tröôøng cao ñaúng Taøi chính - Keá toaùn IV, tröôøng cao ñaúng Haûi quan vaø phaân vieän TP.HCM – Hoïc vieän taøi chính, ñi vaøo hoaït ñoäng keå töø ngaøy 01/01/2006. Ñeán nay, nhaø tröôøng ñaõ toå chöùc xong coâng taùc baøn giao töø caùc ñôn vò cuõ vaø ñaõ hình thaønh boä maùy toå chöùc trong cô quan môùi vaø baét tay vaøo vieäc xaây döïng keá hoaïch, trieån khai hoaït ñoäng ñaøo taïo, boài döôõng vaø nghieân cöùu khoa hoïc döôùi teân tröôøng môùi, beân caïnh ñoù, nhaø tröôøng vaãn ñaûm baûo moïi hoaït ñoäng coøn laïi cuûa caùc ñôn vò cuõ tröôùc ñaây ñöôïc tieán haønh bình thöôøng, suoân seû. Keá thöøa truyeàn thoáng ñaøo taïo, boài döôõng vaø nghieân cöùu khoa hoïc cuûa tröôøng cao ñaúng taøi chính – Keá toaùn IV vôùi beà daøy 30 naêm, cuûa tröôøng Cao ñaúng Haûi quan vôùi beà daøy 20 naêm vaø cuûa Phaân vieän TP.HCM vôùi beà daøy thaønh tích 10 naêm, tröôøng cao ñaúng taøi chính – Haûi quan ñang tieán nhöõng böôùc ñaàu tieân treân con ñöôøng phaùt trieån thaønh moät tröôøng Ñaïi hoïc vaø taïo uy tín vôùi xaõ hoäi, ñeå coù theå xaây döïng nhöõng ñònh höôùng phaùt trieån vaø ñeà ra giaûi phaùp ñuùng ñaén treân moät loä trình trung vaø daøi haïn ñeå goùp phaàn vaøo coâng cuoäc “ñoåi môùi giaùo duïc Ñaïi hoïc moät caùch maïnh meõ vaø toaøn dieän, ñaùp öùng yeâu caàu cuûa ñaát nöôùc trong giai ñoaïn môùi” nhö nghò quyeát 14/2005/NQ-CP cuûa chính phuû ñaõ ñeà ra, caàn thieát phaûi ñaùnh giaù thöïc traïng cuûa tröôøng. 19 2.2. Boái caûnh trong vaø ngoaøi nöôùc taùc ñoäng ñeán ñònh höôùng ñoåi môùi vaø phaùt trieån cuûa tröôøng Trong xu theá hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, taát caû moïi hoaït ñoäng xaõ hoäi ñeàu bò taùc ñoäng. Trong lónh vöïc ñaøo taïo, baûn thaân nhaø tröôøng ñöùng tröôùc moät cô hoäi to lôùn ñeå phaùt trieån, beân caïnh ñoù phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc khoâng nhoû. 2.2.1. Nhöõng thuaän lôïi Chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi nöôùc ta ñeán naêm 2020 ñeà caäp raát roõ neùt vai troø cuûa giaùo duïc vaø ñaøo taïo ñoái vôùi söï thònh vöôïng cuûa quoác gia, cuûa daân toäc. Ñaûng vaø nhaø nöôùc luoân coi giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø quoác saùch, laø ñoäng löïc cho söï phaùt trieån. Ngaøy 2/11/2005 Chính phuû ñaõ coù Nghò quyeát 14-2005/NQ-CP veà ñoåi môùi cô baûn vaø toaøn dieän giaùo duïc ñaïi hoïc Vieät Nam giai ñoaïn 2006 – 2010, Nghò quyeát naøy nhaán maïnh muïc tieâu “ñoåi môùi cô baûn vaø toaøn dieän giaùo duïc ñaïi hoïc, taïo ñöôïc chuyeån bieán cô baûn veà chaát löôïng, hieäu quaû vaø quy moâ, ñaùp öùng yeâu caàu cuûa söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, hoäi nhaäp kinh teá quoác teá vaø nhu caàu hoïc taäp cuûa nhaân daân” vaø muïc tieâu “ môû roäng qui moâ ñaøo taïo, ñaït 200 sinh vieân treân 10.000 daân vaøo naêm 2010 vaø 450 sinh vieân treân 10.000 daân vaøo naêm 2020”.Laø moät cô sôû ñaøo taïo chuyeân ngaønh cuûa Boä Taøi chính, tröôøng ñöùng tröôùc moät cô hoäi to lôùn ñeå phaùt trieån thaønh moät tröôøng ñaïi hoïc coù chaát löôïng ñaøo taïo cao, saùnh ngang vôùi caùc tröôøng trong khu vöïc. Veà nhu caàu cuûa xaõ hoäi, khi neàn kinh teá caøng phaùt trieån, caùc hoaït ñoäng kinh teá dieãn ra moät caùch thöôøng xuyeân vaø phöùc taïp hôn. Ñieàu naøy ñoøi hoûi phaûi coù moät ñoäi nguõ caùn boä laøm coâng taùc taøi chính – keá toaùn vaø quaûn lyù doanh nghieäp chuyeân nghieäp, naém baét toát coâng vieäc vaø coù khaû naêng xöû lyù nhanh nhöõng tình huoáng phaùt sinh. Hôn nöõa, khi Vieät Nam phaùt trieån maïnh vaø hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi, tình hình ñoù, coù theå thaáy raèng veà nhu caàu ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc trong 20 lónh vöïc Taøi chính – Keá toaùn – Haûi quan … seõ ngaøy caøng lôùn. Khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu aáy chính laø cô hoäi ñeå nhaø tröôøng phaùt trieån. Veà phía nhaø tröôøng, quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån luoân nhaän ñöôïc söï chæ ñaïo kòp thôøi vaø saâu saéc töø phía laõnh ñaïo Boä, caùc vuï chöùc naêng cuûa Boä Taøi chính vaø caùc cô quan chöùc naêng khaùc. Coù theå coi ñaây laø thuaän lôïi lôùn nhaát cuûa nhaø tröôøng treân con ñöôøng phaùt trieån. Vò trí ñòa lyù cuûa tröôøng naèm taïi TPHCM – laø trung taâm vaên hoùa, kinh teá, xaõ hoäi phaùt trieån naêng ñoäng cuûa caû nöôùc – laø moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå phaùt trieån, naém baét trí thöùc khoa hoïc. Vôùi beà daøy kinh nghieäm cuûa ba cô sôû ñaøo taïo tröôùc ñaây veà ñoäi nguõ giaûng vieân, caùn boä quaûn lyù, cô sôû vaät chaát … laø tieàn ñeà quan troïng ñeå xaây döïng vaø phaùt trieån tröôøng. Toång hôïp nhöõng lôïi theá aáy vöøa giuùp cho nhaø tröôøng noã löïc vöôït qua khoù khaên treân con ñöôøng phaùt trieån, vöøa taïo ra ñoäng löïc ñeå toaøn theå caùn boä, nhaân vieân nhaø tröôøng vöõng böôùc treân con ñöôøng phaùt trieån. 2.2.2. Nhöõng thaùch thöùc Vôùi chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc veà xaõ hoäi hoùa giaùo duïc, caùc thaønh phoá lôùn noùi chung vaø TP.Hoà Chí Minh noùi rieâng laø nôi taäp trung cuûa nhieàu loaïi hình ñaøo taïo (coâng laäp vaø tö thuïc, trong vaø ngoaøi nöôùc), nhieàu cô sôû ñaøo taïo khoái ngaønh kinh teá – quaûn trò kinh doanh treân ñòa baøn, taïo neân söï caïnh tranh gay gaét hôn cho hoaït ñoäng ñaøo taïo cuûa tröôøng. Trong boái caûnh thò tröôøng giaùo duïc vaø ñaøo taïo ñaõ hình thaønh vaø phaùt trieån, nhöõng ñoái thuû caïnh tranh tröïc tieáp (heä thoáng caùc tröôøng ñaïi hoïc coâng laäp ñaøo taïo nhoùm ngaønh Kinh teá – Taøi chính – Keá toaùn treân ñòa baøn thaønh phoá noùi rieâng vaø mieàn Nam noùi chung) ñaõ cô baûn coù nhöõng böôùc chuaån bò tröôùc, cuøng vôùi ñònh höôùng chung cuûa Nhaø nöôùc veà xaõ hoäi hoùa giaùo duïc vaø ñaøo taïo thì nhaø tröôøng trong thôøi 21 ñieåm hieän nay laïi môùi chæ trong giai ñoaïn cuûng coá, oån ñònh. Nhö vaäy, vò theá caïnh tranh cuûa nhaø tröôøng seõ coù nhieàu haïn cheá. Hieän nay, tröôøng toàn taïi hai cô sôû ôû khoaûng caùch xa, ñi laïi khoù khaên, toán keùm chi phí. Vaán ñeà tuyeån duïng, ñaøo taïo phaùt trieån vaø duy trì ñoäi nguõ giaûng vieân, caùn boä quaûn lyù gioûi phaûi coù chính saùch ñoäng vieân thoaû ñaùng song nguoàn chi cuûa tröôøng gaëp khoù khaên vì chæ tieâu ñaøo taïo vaø möùc thu hoïc phí, leä phí bò khoáng cheá, trong khi ñoù nguoàn chi töø ngaân saùch nhaø nöôùc laïi coù chieàu höôùng giaûm. 2.3. Muïc tieâu phaùt trieån cuûa tröôøng ñeán naêm 2015 Caên cöù vaøo tình hình thöïc teá hieän nay cuûa tröôøng, tröôøng xaùc ñònh muïc tieâu ñoåi môùi vaø phaùt trieån tröôøng ñeán naêm 2010 – 2015: 2.3.1. Muïc tieâu toång quaùt Ñoåi môùi vaø phaùt trieån nhaø tröôøng töø nay ñeán 2010 -2015 caàn ñaït ñeán muïc tieâu cô baûn: 1. Taêng qui moâ vaø môû roäng ngaønh ngheà ñaøo taïo ñeå ñaùp öùng nhu caàu caùn boä cho ngaønh vaø xaõ hoäi. 2. Naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo vaø nghieân cöùu khoa hoïc ñeå xaây döïng tröôøng thaønh cô sôû ñaøo taïo coù chaát löôïng cao, uy tín trong ngaønh, trong xaõ hoäi vaø khu vöïc. 3. Naêm 2008 naâng caáp tröôøng leân tröôøng ñaïi hoïc ñeå thöïc hieän nhieäm vuï ñaøo taïo ñaïi hoïc vaø sau ñaïi hoïc. Ñeå ñaït ba muïc tieâu treân, tröôøng xaùc ñònh caùc muïc tieâu cuï theå sau: 2.3.2. Caùc muïc tieâu cuï theå 2.3.2.1. Phaùt trieån quy moâ ñaøo taïo. Qui moâ ñaøo taïo moãi naêm taêng leân töø 10% ñeán 13%. - Ñeán naêm 2010 ñaït khoaûng 10.000 sinh vieân qui ñoåi ( hay 12.000 ñeán 15.000 sinh vieân theo thöïc teá ) ôû caùc caáp baäc, trong ñoù baäc ñaïi hoïc coù 1.300 sinh vieân chính 22 qui vaø 5.00 sinh vieân khoâng chính qui, baäc cao ñaúng coù 5.800 sinh vieân chính qui vaø 2.400 sinh vieân khoâng chính qui. - Ñeán naêm 2015, ñaït khoaûng 15.000 sinh vieân qui ñoåi ( hay 20.000 sinh vieân thöïc teá) ôû caùc caáp baäc, trong ñoù coù 7.000 sinh vieân ñaïi hoïc heä chính qui, 4.000 sinh vieân ñaïi hoïc heä khoâng chính qui, 2.500 sinh vieân cao ñaúng heä chính qui vaø 1.500 sinh vieân cao ñaúng heä khoâng chính qui. Qui moâ ñaøo taïo sau ñaïi hoïc ôû möùc 200 hoïc vieân cao hoïc vaø 25 nghieân cöùu sinh. 2.3.2.2. Ña daïng hoùa hình thöùc ñaøo taïo - Naêm 2009, tröôøng chaám döùt tuyeån sinh ñaøo taïo trung caáp chuyeân nghieäp (chuyeån giao cho caùc tröôøng trung caáp chuyeân nghieäp ôû ñòa phöông) ñeå taäp trung ñaøo taïo hai baäc hoïc ñaïi hoïc vaø cao ñaúng. - Baäc ñaïi hoïc vaø cao ñaúng: duy trì ñoàng thôøi caùc hình thöùc ñaøo taïo chính qui, khoâng chính qui (taïi chöùc), chuyeån tieáp (töø trung caáp chuyeân nghieäp leân cao ñaúng hoaëc/ vaø töø cao ñaúng leân ñaïi hoïc). - Baäc sau ñaïi hoïc, toå chöùc ñaøo taïo heä khoâng taäp trung. - Töø 2008: trieån khai ñaøo taïo thí ñieåm caùc lôùp chaát löôïng cao ôû baäc cao ñaúng (10% sinh vieân heä chính qui), töø naêm 2010, aùp duïng cho baäc ñaøo taïo ñaïi hoïc (10% sinh vieân heä chính qui). - Naêm 2015 thöïc hieän hình thöùc ñaøo taïo töø xa ñoái vôùi baäc ñaïi hoïc. 2.3.2.3. Môû roäng ngaønh ngheà ñaøo taïo - Baäc ñaïi hoïc: ñaøo taïo caùc chuyeân ngaønh thuoäc caùc ngaønh Taøi chính – ngaân haøng, Keá toaùn, Quaûn trò kinh doanh, Heä Thoáng thoâng tin kinh teá, Kinh doanh quoác teá ( thay cho ngaønh Thueá – Haûi quan ), Tin hoïc. Naêm 2010 môû theâm ba ngaønh môùi laø Kinh teá, Ngoaïi ngöõ chuyeân ngaønh vaø Luaät taøi chính. 23 - Baäc cao ñaúng: ñaøo taïo caùc chuyeân ngaønh thuoäc ngaønh Taøi chính – Ngaân haøng, Keá toaùn, Quaûn trò Kinh doanh, Kinh doanh quoác teá. Naêm 2010 ñaøo taïo theâm ngaønh Ngoaïi ngöõ. - Baäc sau ñaïi hoïc (töø naêm 2012): ñaøo taïo ngaønh taøi chính, löu thoâng tieàn teä vaø tín duïng vaø ngaønh keá toaùn, taøi vuï, phaân tích hoaït ñoäng kinh teá. 2.3.2.4. Phaán ñaáu naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo Naêm 2010: Tyû leä sinh vieân ra tröôøng ñaït khoaûng 95%. Loaïi khaù – gioûi chieám 30%. 100% sinh vieân ra tröôøng ñeàu coù kyõ naêng phaân tích vaán ñeà thöïc teá vaø khaû naêng öùng duïng kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo thöïc tieãn phuø hôïp vôùi ngaønh ngheà ñaøo taïo, khoâng phaûi qua ñaøo taïo laïi taïi caùc ñôn vò söû duïng lao ñoäng. Ñeán naêm 2015, nhaø tröôøng ñaït muïc tieâu chaát löôïng ôû möùc cao hôn (caùc muïc tieâu naêm 2010 tieáp tuïc ñöôïc duy trì), chuù troïng ñeán vieäc ñaøo taïo veà chuyeân moân vaø kyõ naêng sao cho: Sinh vieân khi ra tröôøng ñuû nhaän thöùc ñeå laøm vieäc ñoäc laäp vaø coù kyõ naêng ñeå laøm vieäc theo ñoäi nhoùm, 100% sinh vieân ra tröôøng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cô baûn chuyeân moân cuûa nhaø tuyeån duïng, vaø sinh vieân ra tröôøng coù trình ñoä laäp luaän vaø khaû naêng trình baøy vaán ñeà moät caùch ñoäc laäp. 2.3.2.5. Nghieân cöùu khoa hoïc Xaùc ñònh nghieân cöùu khoa hoïc laø nhieäm vuï troïng taâm cuûa tröôøng. Hoaït ñoäng nghieân cöùu khoa hoïc khoâng nhöõng chæ daønh cho sinh vieân, coâng nhaân vieân maø phaûi môû roäng vaø keát hôïp chaët cheõ vôùi quaù trình ñaøo taïo sinh vieân ôû tröôøng. Ñeán naêm 2010, soá löôïng ñeà taøi, döï aùn ñöôïc nghieäm thu haøng naêm ñaït möùc 20 giaûng vieân /ñeà taøi, döï aùn, trong ñoù coù ít nhaát 05 ñeà taøi caáp boä vaø 03 ñeà taøi caáp ñòa phöông vaø naâng noäi san nghieân cöùu khoa hoïc cuûa tröôøng thaønh taïp chí khoa hoïc, phaùt haønh haøng thaùng. Haøng naêm, sinh vieân ôû moãi khoa phaûi coù ít nhaát 02 ñeà taøi cô sôû (gaén vôùi söï ñaët haøng cuûa ñòa phöông vaø cuûa doanh nghieäp ). 24 Töø naêm 2015, tyû leä ñeà taøi, döï aùn ñöôïc nghieäm thu haøng naêm phaûi ñaït ôû möùc 10 giaûng vieân/ñeà taøi, döï aùn ( trong ñoù coù 1 – 2 ñeà taøi, döï aùn caáp nhaø nöôùc, 7 – 10 ñeà taøi caáp boä vaø 5 ñeà taøi, döï aùn caáp ñòa phöông). Soá löôïng ñeà taøi, döï aùn gaén vôùi muïc tieâu, chöông trình ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng chieám ít nhaát 50%. Giai ñoaïn 2010 – 2015, haøng quyù phaùt haønh noäi san (hay baûn tin) nghieân cöùu khoa hoïc cuûa hoïc sinh, sinh vieân tröôøng. 2.3.2.6. Hoaït ñoäng boài döôõng vaø cung caáp dòch vuï Hoaït ñoäng boài döôõng vaø cung caáp dòch vuï ñöôïc xaùc ñònh laø höôùng chieán löôïc trong loä trình ñoåi môùi vaø phaùt trieån tröôøng. Ñaëc bieät laø khi thöông hieäu nhaø tröôøng ñaõ naâng leân thaønh ñaïi hoïc. Phaùt trieån caùc hoaït ñoäng dòch vuï, tö vaán trong loä trình ñoåi môùi vaø phaùt trieån tröôøng phaûi theo moät nguyeân taéc: “gaén hoaït ñoäng naøy vôùi hoaït ñoäng ñaøo taïo vaø nghieân cöùu khoa hoïc”. Ñeán naêm 2010, trung taâm boài döôõng nghieäp vuï Taøi chính – haûi quan vaø trung taâm ngoaïi ngöõ – tin hoïc thaønh hai trung taâm boài döôõng chuû löïc cuûa tröôøng. Chaát löôïng boài döôõng ñöôïc xaõ hoäi chaáp nhaän. Naêm 2010, tröôøng thieát laäp moâ hình coâng ty tö vaán treân caùc lónh vöïc: dòch vuï thueá, dòch vuï ñaïi lyù haûi quan, dòch vuï tö vaán keá toaùn – kieåm toaùn, dòch vuï thaåm ñònh giaù. Höôùng ñeán naêm 2015, nhaø tröôøng phaân caáp maïnh meõ veà cho caùc khoa ñeå môû caùc dòch vuï tö vaán trong noäi dung chuyeân moân cuûa khoa treân cô sôû thoáng nhaát quaûn lyù trong phaïm vi toaøn tröôøng. 2.4. Keát quûa hoaït ñoäng cuûa tröôøng nhöõng naêm qua (2001 – 2006) 2.4.1. Quy moâ ñaøo taïo 2.4.1.1. Soá löôïng hoïc sinh, sinh vieân Soá lieäu tính toaùn veà quy moâ ñaøo taïo trong ba naêm gaàn ñaây ñöôïc trình baøy trong baûng 2 nhö sau: 25 Baûng : Quy moâ ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng nhöõng naêm 2003 - 2005 Ñeán thaùng 6/2006, toång soá hoïc sinh, sinh vieân tröôøng ñaït 8.538 ngöôøi, trong ñoù: Heä Cao ñaúng Heä trung caáp chuyeân nghieäp Naêm hoïc Quy moâ ñaøo taïo (quy ñoåi) Quy moâ ñaøo taïo (thöïc teá) Chính qui Khoâng chính qui Chính qui Khoâng chính qui A. Soá löôïng 2003 -2004 4.045 6.420 968 532 2.286 2.634 2004 -2005 3.972 6.288 1.175 1.036 2.026 2.051 2005 -2006 5.333 8.538 2.082 1.606 2.183 2.667 B. Tyû troïng 2003 -2004 100,0 15,7 8,2 35,6 41,0 2004 -2005 100,0 18,6 16,4 32,2 32,6 2005 -2006 100,0 24,3 18,8 25,5 31,2 - Heä Cao ñaúng: coù toång coäng 3.688 sinh vieân, trong ñoù coù 1.606 sinh vieân theo heä chính qui, chieám tyû leä: 43,54% - Heä trung caáp chuyeân nghieäp: coù toång coäng 4.850 hoïc sinh, trong ñoù coù 3.072 hoïc sinh theo hoïc heä chính qui, chieám tyû leä: 63,34%. - Ngoaøi ra, nhaø tröôøng coøn tieáp nhaän vaø quaûn lyù moät soá lôùp ñaøo taïo theo h._.haønh 2 khoa: Khoa kieåm tra giaùm saùt haûi quan Khoa kieåm soaùt haûi quan Lyù do: + Ñaây laø 2 khoa ñaøo taïo 2 chuyeân ngaønh mang tính ñaët thuø cuûa Haûi quan vôùi saûn phaåm ñaàu ra laø kieåm hoùa vieân vaø ñieàu tra vieân haûi quan. Saûn phaåm naøy ñöôïc ngaønh Haûi quan tuyeån duïng, söû duïng coù hieäu quaû trong coâng taùc haûi quan. + Nhieäm vuï tröôùc maét cuûa 2 khoa laø tieáp tuïc ñaøo taïo caùc moân chuyeân ngaønh haûi quan neâu treân cho hai khoaù cao ñaúng coøn ñang ñaøo taïo vôùi 435 sinh vieân, toát nghieäp ra tröôøng naêm 2006. - Thaønh laäp khoa ngoaïi ngöõ vôùi nhieäm vuï ñaøo taïo tieáng Anh chuyeân ngaønh taøi chính, haûi quan, tin hoïc, quaûn trò kinh doanh,… ngoaøi ra coøn ñaøo taïo caùc ngoaïi ngöõ khaùc nhö: tieáng Phaùp, tieáng Trung quoác,… cho caùn boä ngaønh haûi quan phuïc vuï ôû caùc cöûa khaåu, bieân giôùi. 5. Caùc trung taâm: - Giöõ nguyeân 02 Trung taâm boài döôõng tröïc thuoäc tröôøng: Trung taâm Ngoaïi ngöõ & Tin hoïc, Trung taâm Dòch vuï tö vaán taøi chính, keá toaùn, haûi quan. 6. Caùc toå chöùc ñoaøn theå: + Ñaûng boä nhaø tröôøng; Ñoaøn thanh nieân coïâng saûn Hoà Chí Minh; Coâng ñoaøn. 7. Tieâu chuaån caùn boä quaûn lyù vaø nguyeân taéc boå nhieäm: Tieâu chuaån caùn boä laõnh ñaïo quaûn lyù thöïc hieän ñuùng theo quy ñònh taïi Luaät Giaùo duïc, Ñieàu leä Tröôøng Cao ñaúng vaø caùc vaên baûn phaùp luaät hieän haønh veà quaûn lyù, söû duïng caùn boä, coâng chöùc, vieân chöùc. Nhöõng thay ñoåi treân theå hieän qua sô ñoà sau: 49 SÔ ÑOÀ CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC BOÄ MAÙY QUAÛN LYÙ (Chæ ñaïo: , Tham möu: ) H IE ÄU TR Ö Ô ÛN G 5 P. H T ph uï tr aùc h : - C oân g ta ùc ña øo ta ïo c hí nh q uy - C oân g ta ùc ña øo ta ïo kh oân g ch ín h qu y -X aây d öïn g cô b aûn v aø qu aûn tr ò t hi eát b ò -N gh ie ân cö ùu kh oa h oïc v aø hô ïp ta ùc qu oác te á - C ô sô û 2 Ph oøn g TC H C Ph oøn g Q LÑ T Ph oøn g Q T TB Ph oøn g TC -K T Ph oøn g N C K H - H TQ T Ph oøn g C T H S- SV K ho a K T- K T K ho a TC -N H K ho a H T TT -K T K ho a Q TK D K ho a Ti n ho ïc U D K ho a K T- G S H Q B oä m oân LL C T M aùc le â B O Ä M O ÂN K ho a ho ïc cô b aûn Ph oøn g Q LÑ T he ä k ho âng C Q K ho a N go aïi n gö õ K ho a K ie åm so aùt H Q -T T D òc h vu ï t ö va án Ta øi c hí nh – K eá to aùn – H aûi q ua n - T T N go aïi n gö õ – T in h oïc 2 Tr un g ta âm tr öïc th uo äc tr öô øng 50 GIAI ÑOAÏN 2007 – 2008: PHAÙT TRIEÅN QUI MOÂ, NGAØNH NGHEÀ ÑAØO TAÏO VAØ HOAÏCH ÑÒNH NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sau giai ñoaïn oån ñònh vaø cuûng coá, ñaây laø giai ñoaïn phaùt huy söùc maïnh toång löïc vaø hieäu quûa töø vieäc hôïp nhaát cuûa Tröôøng cao ñaúng Taøi chính – Haûi quan. Tieáp tuïc kieän toaøn boä maùy toå chöùc, xaây döïng vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc. Hoaøn taát vieäc naâng caáp tröôøng leân Ñaïi hoïc. NOÄI DUNG Saép xeáp thaønh laäp caùc khoa, boä moân phuø hôïp vôùi ngaønh vaø chuyeân ngaønh ñaøo taïo môùi. 1. Taïm thôøi chöa thaønh laäp khoa Kinh teá do nhu caàu ñaøo taïo ngaønh hoïc naøy ôû baäc cao ñaúng laø chöa thích hôïp. Khoa naøy seõ thaønh laäp khi tröôøng ñöôïc naâng caáp thaønh tröôøng ñaïi hoïc. 2. Taïm thôøi chöa thaønh laäp trung taâm nghieân cöùu öùng duïng khoa hoïc taøi chính, Trung taâm naøy seõ ñöôïc thaønh laäp khi tröôøng ñöôïc naâng caáp thaønh tröôøng ñaïi hoïc. 3. Thay trung taâm dòch vuï tö vaán Taøi chính – Keá toaùn thaønh Trung taâm boài döôõng vaø dòch vuï tö vaán Taøi chính, Keá toaùn, Haûi quan. Trung taâm naøy seõ coù theâm chöùc naêng boài döôõng ngaén haïn veà nghieäp vuï taøi chính, haûi quan, cho caùn boä trong ngaønh ngoaøi chöùc naêng thöïc hieän caùc dòch vuï tö vaán taøi chính, keá toaùn. 4. Keát caáu laïi phoøng toå chöùc haønh chaùnh cho phuø hôïp vôùi tình hình thöïc taïi. Cuï theå, phoøng toå chöùc caàn theå hieän chöùc naêng cuûa moät phoøng quaûn lyù nguoàn nhaân löïc. Taêng theâm nhaân löïc phuï traùch coâng taùc lao ñoäng tieàn löông nhaèm giaûm vieäc cho tröôûng phoøng, coù ñuû thôøi gian trong hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc, coá vaán cho laõnh ñaïo veà nguoàn nhaân löïc, tham gia xaây döïng caùc muïc tieâu vaø chieán löôïc kinh doanh cho nhaø tröôøng. 51 Kieän toaøn nhaân söï cuûa phoøng, ban, trung taâm vaø caùc boä phaän khaùc nhaèm thöïc hieän toát chöùc naêng, nhieäm vuï trong yeâu caàu môùi cuûa giai ñoaïn naøy. Phaán ñaáu naâng cao hieäu quûa hoaït ñoäng vaø haïn cheá gia taêng nhaân söï. Ñaàu tö, trang bò vaø huaán luyeän ñeå öùng duïng maïnh coâng ngheä thoâng tin vaøo coâng taùc quaûn lyù. Chuaån bò ñaày ñuû caùc ñieàu kieän caàn thieát cho vieäc öùng duïng ISO vaøo coâng taùc quaûn lyù trong giai ñoaïn tôùi. Naâng cao trình ñoä cuûa ñoäi nguõ giaûng vieân hieän coù baèng caùc hình thöùc ñaøo taïo trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. Ñoàng thôøi, tuyeån duïng môùi chuû yeáu laø nhöõng ngöôøi coù hoïc vò ñeå phaán ñaáu trong giai ñoaïn naøy tyû leä tieán só chieám 10%, thaïc só chieám 40%. Hôïp taùc, trao ñoåi giaûng vieân vôùi caùc tröôøng ñaïi hoïc trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. GIAI ÑOAÏN 2009 – 2015: Xaây döïng caùc khoa, boä moân, phoøng ban, … phuø hôïp vôùi muïc tieâu, qui moâ ñaøo taïo môùi. Phaùt hieän, boài döôõng vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc trong löïc löôïng sinh vieân gioûi cuûa tröôøng. Naâng cao trình ñoä cuûa ñoäi nguõ giaûng vieân hieän coù baèng caùc hình thöùc ñaøo taïo trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. Ñoàng thôøi, tuyeån duïng môùi chuû yeáu laø nhöõng ngöôøi coù hoïc vò ñeå phaán ñaáu trong giai ñoaïn naøy tyû leä tieán só chieám 20%, thaïc só chieám 60%. 3.3.3. Giaûi phaùp veà boá trí nhaân söï Caên cöù ñeå boá trí nhaân söï trong cô caáu toå chöùc döïa vaøo phaân tích coâng vieäc, ñaùnh giaù naêng löïc cuûa nhaân vieân vaø döïa vaøo caùc quy ñònh cuûa nhaø tröôøng, cuûa Nhaø nöôùc. Trong taát caû moïi lónh vöïc, yeáu toá quyeát ñònh cho söï thaønh coâng chính laø con ngöôøi. Rieâng lónh vöïc giaùo duïc ñaøo taïo, yeáu toá naøy caøng ñaëc bieät quan troïng hôn. Chaát xaùm vaø taâm huyeát cuûa ñoäi nguõ caùc nhaø quaûn lyù, nhaø khoa hoïc vaø giaûng vieân trong nhaø tröôøng chính laø nguoàn löïc quyeát ñònh ñeå taïo neân caùi goïi laø chaát löôïng vaø 52 uy tín. Kieán thöùc khoa hoïc, Naêng löïc giaûng daïy vaø söï say meâ khoù coù theå ñong ñeám ñöôïc nhö caùc loaïi ñaàu tö thoâng thöôøng ñeå taïo ra saûn phaåm, nhöng hoaït ñoäng ñaøo taïo vaø chaát löôïng saûn phaåm cuûa ñaøo taïo döùt khoaùt seõ laø caâu traû lôøi trung thöïc nhaát. Ñoái vôùi vaán ñeà coát töû naøy, Tröôøng Cao ñaúng Taøi chính - Haûi quan ñöôïc nhaän dieän nhö theá naøo? Tröôøng ñang thoaùt ly khoûi cô cheá bao caáp, saùp nhaäp nhieàu ñôn vò neân nhöõng toàn taïi cuûa cô cheá cuõ vaø cuûa caùc cô sôû chöa giaûi quyeát ngay ñöôïc. Thaät khoù coù theå chuyeån ñoäng tích cöïc moät boä maùy saûn xuaát khi maø ngöôøi tröïc tieáp laøm ra saûn phaåm ít hôn ngöôøi quaûn lyù vaø phuïc vuï giaùn tieáp ( löïc löôïng caùn boä quaûn lyù vaø phuïc vuï chieám 57,3% toång soá caùn boä, coâng nhaân vieân nhaø tröôøng). Nghòch lyù “ nhaân söï”, vaø vieäc chuyeån ñoåi töø nghòch lyù sang hôïp lyù laø moät ñoøi hoûi caáp baùch. Moät haïn cheá khaùc laø chaát löôïng nguoàn nhaân löïc. Tröôøng chæ coù 88 giaûng vieân giaûng daïy 12.367 sinh vieân laø quaù taûi vôùi coâng vieäc. Trong ñaøo taïo ôû caáp Cao ñaúng, ñaïi hoïc, coâng taùc nghieân cöùu ñeå naâng cao trình ñoä, tieáp caän thoâng tin khoa hoïc môùi ñeå laøm nguoàn nguyeân lieäu cung caáp cho ngöôøi hoïc laø moät yeâu caàu khoâng theå thieáu. Caùc giaûng vieân ôû tröôøng phaûi daønh heát thôøi gian cho vieäc giaûng daïy, neân vieäc ñaàu tö ñoåi môùi phöông phaùp – noäi dung giaûng daïy bò ñaët xuoáng haøng thöù yeáu. Tröôùc maét ñoái vôùi nhaø tröôøng, vieäc caân ñoái ñöôïc thôøi gian giaûng daïy treân töøng giaûng vieân ñeå hoï coù thôøi gian ñaàu tö nghieân cöùu laø moät trong nhöõng coâng taùc troïng taâm cuûa vieäc xaây döïng nhaø tröôøng. Do vaäy, vaán ñeà taäp trung tröôùc maét laø phaûi taêng cöôøng ñoäi nguõ giaûng vieân vaø saép xeáp moân giaûng phuø hôïp vôùi quy moâ ñaøo taïo theo töøng ngaønh cuï theå. Ñoàng thôøi, cöû moät soá caùn boä quaûn lyù coù kyõ naêng sö phaïm tham gia caùc lôùp nghieäp vuï sö phaïm ñeå chuyeån qua giaûng vieân kieâm chöùc. Veà laâu daøi, phaûi xaây döïng ñoäi nguõ giaûng vieân vaø ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù: Bình quaân moãi naêm phaûi tuyeån theâm 20 giaûng vieân vaø 5 caùn boä quaûn lyù, taêng cöôøng chính saùch ñaõi ngoä ñeå phaùt trieån giaûng vieân coù trình ñoä töø thaïc syõ trôû leân. Taêng cöôøng xaây döïng quan heä xaây döïng ñoäi nguõ giaûng vieân thænh giaûng, ñaùp öùng tieâu 53 chuaån 40 sinh vieân quy ñoåi 1 giaûng vieân vaøo naêm 2010 vaø 30 sinh vieân vaøo naêm 2015. 3.3.4. Giaûi phaùp veà phaân phoái thu nhaäp taïo ñoäng löïc laøm vieäc vaø giöõ ngöôøi taøi Thu nhaäp cuûa caùn boä vieân chöùc ôû tröôøng bao goàm caùc khoaûn nhö sau: Thu nhaäp = Löông thöïc teá+ Phuï caáp cô baûn +Thöôûng (Tieàn löông thöïc teá goàm löông cô baûn vaø löông vöôït ñònh möùc) Ñoái phoù vôùi thöïc teá laø coù nhieàu giaûng vieân, caùn boä quaûn lyù gioûi ra ñi tröôøng caàn phaûi: - Xaây döïng quan ñieåm troïng nhaân taøi ôû moïi caáp quaûn lyù. - Xaùc ñònh boä phaän naøo coù nhaân vieân nghæ vieäc thöôøng xuyeân nhaát. - Tìm kieám nguyeân nhaân ñích thöïc. - Xem xeùt laïi caùc maâu thuaãn vaø quan heä noäi boä, hoaøn caûnh gia ñình, nhöõng böùc xuùc cuûa caù nhaân ñeå tìm bieän phaùp gæai quyeát thích hôïp. - Ñaëc bieät laø xaây döïng giaûi phaùp veà phaân phoái thu nhaäp ñeå giöõ ngöôøi taøi Vaán ñeà giöõ ngöôøi taøi coù lieân quan ñeán chính saùch phaân phoái thu nhaäp vaø ñaõi ngoä cuûa tröôøng. Tuy nhieân, vì ñaây laø tröôøng coâng laäp neân caùc khoaûn löông, phuï caáp cô baûn vaø caùc khoaûn thöôûng theo quy ñònh ñöôïc tính ñuùng theo quy ñònh Nhaø nöôùc, neân ñoái vôùi vieäc giöõ ngöôøi taøi tröôøng caàn xaây döïng moät chính saùch phaân phoái quõy phuùc lôïi vaø ñaõi ngoä hôïp lyù ñeå thu huùt ngöôøi taøi. Theo chuùng toâi tröôøng caàn: - Vieäc quaûn lyù, söû duïng caùc nguoàn taøi chính, noäi dung phaân phoái ñöôïc thöïc hieän caên cöù theo quy ñònh hieän haønh cuûa Nhaø nöôùc vaø caùc vaên baûn höôùng daãn cuûa Boä Taøi chính. - Caùc khoaûn thu nhaäp ñöôïc phaân phoái theo caùc tieâu thöùc khoái löôïng coâng vieäc, thaâm nieân, trình ñoä chuyeân moân vaø traùch nhieäm, ñaûm baûo töông quan hôïp lyù vaø haøi hoøa lôïi ích giöõa giaûng vieân vaø caùn boä coâng nhaân vieân, giöõa caùc ñôn vò trong tröôøng. 54 - Chính saùch phaân phoái quyõ phuùc lôïi ñöôïc thaûo luaän roäng raõi, daân chuû, coâng khai, coù yù kieán tham gia cuûa toå chöùc coâng ñoaøn vaø hoäi nghò caùn boä, coâng chöùc thoâng qua ñeå thöïc hieän haøng naêm. Haàu heát moïi caùn boä coâng nhaân vieân ñeàu mong muoán nhöõng coá gaéng cuûa mình, nhöõng ñoùng goùp cuûa mình phaûi ñöôïc traû thuø lao hôïp lyù vaø coâng baèng. Chæ coù treân cô sôû töøng thôøi kyø nhaát ñònh ñöôïc ñeàn buø hôïp lyù, ngöôøi lao ñoäng môùi tích cöïc, coá gaéng laøm vieäc, môùi phaùt huy heát taøi naêng vaø tieàm löïc cuûa mình. Moät heä thoáng phaân phoái toát phaûi ñaùp öùng caùc yeâu caàu sau: Coâng baèng: Möùc löông vöôït ñònh möùc vaø thöôûng phaûi töông xöùng vôùi giaù trò coâng vieäc . Caïnh tranh: Möùc thu nhaäp phaûi ngang baèng vôùi möùc thu nhaäp ôû caùc tröôøng cao ñaúng, ñaïi hoïc khaùc. Linh hoaït: Möùc löông vöôït ñònh möùc, löông taêng theâm vaø thöôûng coù theå ñöôïc ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi töøng caùn boä vieân chöùc. Caäp nhaät: Möùc thu nhaäp phaûi ñöôïc ñieàu chænh kòp thôøi vôùi nhöõng thay ñoåi nhö: Laïm phaùt, khoái löôïng coâng vieäc, traùch nhieäm … Phöông aùn ñeà nghò cuï theå nhö sau: Thu nhaäp = Löông thöïc teá + Phuï caáp cô baûn + Löông taêng theâm+ Thöôûng Nhöõng giaûi phaùp taäp trung vaøo 2 vaán ñeà: (1) Löông vöôït ñònh möùc, (2) Söû duïng quõy phuùc lôïi ñeå phaân phoái vaøo Löông taêng theâm vaø Caùc khoaûn thöôûng khuyeán khích do tröôøng quy ñònh. (1) Löông vöôït ñònh möùc. Ñoái vôùi boä phaän giaûng vieân: Tieàn giaûng vöôït giôø chuaån Goïi T: Tieàn giaûng vöôït giôø chuaån caù nhaân. A: Soá tieát vöôït giôø chuaån caù nhaân. B: Ñôn giaù vöôït giôø. 55 T= AxB Trong ñoù caùc yeáu toá ñöôïc hieåu nhö sau: - Tieàn giaûng vöôït giôø chuaån caù nhaân (T): Laø soá tieàn giaûng vieân ñöôïc thanh toaùn khi thöïc hieän khoái löôïng coâng vieäc hoaït ñoäng ñaøo taïo cuûa tröôøng sau khi ñaõ tröø soá tieát giaûng chuaån ñònh möùc nghóa vuï vaø soá tieát giaûm tröø (neáu coù). - Soá tieát vöôït giôø chuaån caù nhaân (A): A =Toång soá tieát thöïc hieän – Soá tieát chuaån + soá tieát giaûm tröø (theo quy ñònh) - Ñôn giaù vöôït giôø (B): Ñöôïc xaùc ñònh döïa cho töøng naêm (möùc toái thieåu laø 35.000ñ/tieát). Ví duï: Naêm 2006, giaûng vieân A coù toång soá tieát thöïc hieän caû naêm laø 850 tieát, soá tieát chuaån laø 345 tieát, coâ laøm chuû nhieäm lôùp ( ñöôïc giaûm 15% tieát chuaån ) vaø ñang hoïc cao hoïc ( ñöôïc giaûm 15% tieát chuaån ). Ñôn giaù vöôït giôù naêm 2006 cuûa tröôøng laø 40.000ñ/tieát. Vaäy toång soá tieát vöôït giôø laø: 650 - 345 + 30%*345=408,5tieát Tieàn löông giaûng vöôït giôø caû naêm laø: 408,5*40.000=16.340.000ñ Ñoái vôùi boä phaän quaûn lyù: Tieàn taêng cöôøng ñoä lao ñoäng cuûa boä phaän quaûn lyù Ñeå phuïc vuï cho khoái löôïng giaûng vöôït giôø vaø caùc coâng taùc quaûn lyù khaùc phaùt sinh, caùn boä coâng nhaân vieân, boä phaän quaûn lyù phaûi laøm vieäc vôùi cöôøng ñoä cao hôn. Do ñoù ñeå ñoäng vieân khuyeán khích vaø traû coâng phuø hôïp vôùi khoái löôïng coâng vieäc taêng theâm, vaø söï ñoùng goùp saùng taïo cuûa caùn boä quaûn lyù, boä phaän quaûn lyù ñöôïc höôõng moät khoaûn phuï caáp do taêng cöôøng ñoä lao ñoäng. Vieäc chi traû döïa treân tyû leä % töø toång thu söï nghieäp vaø hieäu suaát coâng taùc, traùch nhieäm cuûa töøng caù nhaân. Soá tieàn phuï caáp töøng ngöôøi ñöôïc höôûng/ naêm Soá suaát ñöôïc höôûng cuûa töøng ngöôøi/naêm Soá tieàn moät suaát phuï caáp cho boä phaän quaûn lyù /naêm = x 56 Soá suaát ñöôïc höôûng cuûa töøng ngöôøi/naêm Hieäu tröôûng 3,5 suaát P.Hieäu tröôûng 3,0 suaát Giaùm ñoác trung taâm 2,0 suaát Phoù giaùm ñoác trung taâm 1,5 suaát Tröôûng phoøng 2,0 suaát Phoù phoøng 1,5 suaát Tröôûng khoa 0,2 suaát Phoù khoa 0,1 suaát Thö kyù khoa 0,8 suaát Nhaân vieân caùc phoøng chöùc naêng 0,7 suaát Ví duï: Naêm 2006, moät suaát phuï caáp cho boä phaän quaûn lyù laø 15.000.000 ñ Vaäy soá tieàn quaûn lyù cuûa tröôûng phoøng laø 2*15.000.000= 30.000.000 ñ (2). Söû duïng quõy phuùc lôïi ñeå phaân phoái Löông taêng theâm Tuøy theo tình hình thu vaø hieäu quûa boá trí, söû duïng caùc khoaûn chi trong naêm, caùc caùn boä vieân chöùc coøn ñöôïc höôûng tieàn löông taêng theâm ñöôïc phaân phoái döïa vaøo quõy phuùc lôïi cuûa tröôøng. Möùc löông taêng theâm ñöôïc xaùc ñònh treân sô sôû quõy phuùc lôïi vaø phöông aùn phaân phoái tieàn phuùc lôïi cho töøng caù nhaân. Quõy phuùc lôïi cuûa tröôøng laø phaàn cheânh leäch thu chi trong naêm sau khi ñaõ trích quõy phaùt trieån hoaït ñoäng söï nghieäp. Phöông aùn phaân phoái cho töøng caù nhaân ñöôïc ñeà nghò nhö sau: Tieàn löông taêng theâm cuûa 1 thaùng/1ngöôøi Toång heä soá cuûa töøng ngöôøi ñöôïc höôûng Möùc löông toái thieåu hieän haønh = x Heä soá cuûa töøng ngöôøi ñöôïc höôûng: Caên cöù vaøo nhieäm vuï chuyeân moân, chöùc vuï, hoïc vò, thaâm nieân coâng taùc cuûa töøng ngöôøi ñöôïc phaân loaïi theo caùc heä soá sau: a) Heä soá quaûn lyù phuïc vuï: 1,0 b) Heä soá giaûng daïy: 1,0 c) Heä soá chöùc vuï: Chæ aùp duïng moät heä soá cao nhaát ñoái vôùi moät ngöôøi ñöôïc höôûng nhieàu heä soá . - Hieäu tröôûng: 3,5 - Phoù hieäu tröôûng: 2,5 - Tröôûng phoøng, tröôûng khoa, tröôûng boä moân: 1,7 - Phoù tröôûng phoøng, phoù khoa, phoù boä moân: 1,2 57 Tröôûng boä moân thuoäc khoa: 0,8 Phoù boä moân thuoäc khoa: 0,5 d) Heä soá trình ñoä: Trung caáp: 0,5 Cao ñaúng: 0,7 Ñaïi hoïc: 1,0 Thaïc só: 1,5 Tieán só, giaûng vieân chính: 3,0 e) Heä soá thaâm nieân: Döôùi 3 naêm: 0,5 Töø 3 naêm ñeán döôùi 6 naêm: 1,0 Töø 6 naêm ñeán döôùi 9 naêm: 1,2 Töø 9 naêm ñeán döôùi 12 naêm: 1,3 Töø 12 naêm ñeán döôùi 15 naêm: 1,4 Töø 15 naêm trôû leân: 1,5 f) Heä soá coâng taùc ñoaøn theå: Bí thö chi boä: 0,2 Bí thö ñoaøn tröôøng: 0,3 Chuû tòch coâng ñoaøn: 0,3 Bí thö ñaûng uûy: 0,3 Caên cöù vaøo möùc ñoä hoaøn thaønh coâng vieäc trong moät naêm vaø nhöõng thaønh tích ñaït ñöôïc cuûa caû naêm ñeå xeùt toång heä soá. AÙp duïng cheá ñoä naøy phaûi nghieân cöùu phöông phaùp ñaùnh giaù coâng vieäc, caùc noäi dung khaùc cuûa coâng vieäc, söï khoù deã khi hoaøn thaønh coâng vieäc vaø khaû naêng ñaït ñöôïc nhöõng thaønh tích ñoät xuaát. Keát quûa lao ñoäng cuûa caùn boä vieân chöùc ñöôïc xeáp ôû 4 möùc: - Xuaát saéc: 100% toång heä soá ñöôïc höôûng - Khaù: 90% toång heä soá ñöôïc höôûng - Trung bình: 80% toång heä soá ñöôïc höôûng - Yeáu keùm: 60% toång heä soá ñöôïc höôûng Ví duï 1: Giaùo vieân B laø cöû nhaân, coâng taùc ôû tröôøng ñöôïc 2 naêm, ñaït keát quûa lao ñoäng khaù. Thì löông taêng theâm laø: 80%*(1+1+0,5)*450.000ñ=900.000ñ/thaùng 58 Ví duï 2: Giaùo vieân C coù trình ñoä tieán só, coâng taùc ôû tröôøng ñöôïc 4 naêm, ñaït keát quûa lao ñoäng xuaát saéc. Vaäy löông taêng theâm laø:(1+3+1)*450.000ñ=2.250.000ñ/thaùng Caùc khoaûn thöôûng khuyeán khích do tröôøng quy ñònh. Ngoaøi caùc hình thöùc thöôûng theo quy ñònh Nhaø nöôùc, nhaø tröôøng caàn coù chính saùch sau: Caàn coù chính saùch thöôûng saùng kieán vôùi caùc saùng kieán tieát kieäm veà thôøi gian thao taùc. … Thöôûng khuyeán khích nhöõng ngöôøi ñi hoïc cao hoïc, nghieân cöùu sinh neáu baûo veä gioûi vaø ñuùng haïn, nhaø tröôøng coù theå thöôûng vaø hoã trôï toaøn boä hoïc phí. Caàn coù chính saùch thöôûng veà ñaûm baûo an toaøn vaø moâi tröôøng lao ñoäng ñöôïc xem xeùt haøng quyù vôùi möùc thöôûng cho caû khoa, caû phoøng. Coù nhöõng möùc thöôûng vöôït naêng suaát ñeå ngöôøi lao ñoäng thöïc söï caûm thaáy giaù trò vaät chaát mang laïi khi hoaøn thaønh xuaát saéc coâng vieäc. 3.3.5. Xaây döïng moâi tröôøng vaên hoùa cuûa tröôøng Nhöõng thay ñoåi trong caáu truùc toå chöùc ñoøi hoûi nhöõng thay ñoåi trong moâi tröôøng vaên hoùa cuûa tröôøng, neáu khoâng coù söï thay ñoåi vaên hoùa nhöõng thay ñoåi chính thöùc seõ bò khaùng cöï. Moâi tröôøng vaên hoùa: laø moät heä thoáng caùc chuaån möïc veà vaät chaát vaø tinh thaàn quy ñònh caùc moái quan heä, thaùi ñoä vaø haønh vi öùng xöû cuûa taát caû caùc thaønh vieân trong tröôøng nhaèm höôùng ñeán nhöõng giaù trò toát ñeïp vaø taïo ra neùt rieâng cuûa tröôøng. Ñieàu ñoù theå hieän ôû: Keá hoaïch vaø muïc tieâu chieán löôïc cuûa tröôøng ñöôïc ñònh höôùng roõ raøng treân cô sôû khaùch quan, coù söï cam keát cuûa taát caû caùc thaønh vieân trong tröôøng. Hình aûnh, bieåu töôïng, truyeàn thoáng, heä thoáng caùc chính saùch, quy ñònh cuûa tröôøng. 59 Nhöõng taäp tuïc, neà neáp “ baát thaønh vaên “ nhö: söï trung thöïc vaø tin töôûng laãn nhau, ñaáu tranh thaúng thaén, söï quan taâm vaø giuùp ñôõ laãn nhau. Moâi tröôøng vaên hoùa seõ khoâng ñöôïc hình thaønh neáu nhöõng chuaån möïc, vaø quy taéc noùi treân khoâng ñöôïc hieän thöïc hoùa trong caùc hoaït ñoäng haèng ngaøy cuûa tröôøng. Nhöõng ngöôøi quaûn lyù chính laø taám göông thöïc hieän caùc chuaån möïc vaø quy taéc ñeå nhaân vieân noi theo. Xaây döïng moâi tröôøng vaên hoùa phuø hôïp:Trong tröôøng hôïp cuûa tröôøng caàn thöïc hieän 2 vieäc sau: (1) Thieát laäp moâi tröôøng laøm vieäc thaân thieän Hieän nay coù nhieàu nôi ñang coá gaéng ñöa ra möùc löông cao vaø cheá ñoä ñaõi ngoä haáp daãn ñeå loâi keùo vaø giöõ chaân ngöôøi taøi. Nhöng trong nhieàu tröôøng hôïp, ñieàu naøy khoâng phaûi laø yeáu toá quyeát ñònh söï “ ñi hay ôû “ cuûa ngöôøi taøi. Laø moät ngöôøi quaûn lyù, chuùng ta caàn taïo ra moät moâi tröôøng laøm vieäc thaân thieän baèng nhöõng caùch sau: Taïo ra söï tin töôûng vaø toân troïng laãn nhau Xaây döïng moái quan heä bình ñaúng vaø coäng taùc Taïo cô hoäi cho nhaân vieân tham gia vaøo quùa trình ra quyeát ñònh (2) Taïo cô hoäi phaùt trieån ngheà nghieäp Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi treû, thì cô hoäi phaùt trieån coù theå laø moái quan taâm haøng ñaàu cuûa hoï khi laøm vieäc cho tröôøng, neáu tröôøng taïo cô hoäi cho hoï phaùt trieån ngheà nghieäp thì hoï seõ gaén boù vôùi tröôøng. Nhöõng cô hoäi ñoù bao goàm: Tham döï caùc khoùa hoïc Höôùng daãn vaø keøm caëp trong coâng vieäc Ñöôïc giao caùc coâng vieäc môùi ñaày thaùch thöùc Ñöôïc thaêng tieán Ñeå taïo ra söï thay ñoåi vaên hoaù caàn hieåu roõ quaù trình hình thaønh vaø nhöõng yeáu toá cuûa vaên hoaù toå chöùc. 60 Tuyeån choïn nhaân söï: Böôùc ñaàu tieân laø choïn löïa caån thaän caùc caùn boä vieân chöùc veà tröôøng. Khi tieán haønh phoûng vaán caùc öùng vieân neân coá gaéng phaân tích loaïi boû nhöõng ngöôøi coù nhöõng giaù trò vaø phong caùch caù nhaân laø khoâng phuø hôïp vôùi vaên hoaù cuûa tröôøng. Boá trí vaøo coâng vieäc: Sau khi caùc caù nhaân coù söï phuø hôïp ñöôïc tuyeån, ngöôøi nhaän vieäc môùi naøy ñöôïc laøm quen vôùi haøng loaït caùc hoaït ñoäng khaùc nhau trong tröôøng vôùi muïc ñích laø gaây neân söï thaéc maéc cuûa hoï veà nhöõng giaù trò vaø chuaån möïc cuûa tröôøng vaø ñi ñeán quyeát ñònh laø coù chaáp nhaän noù hay khoâng. Laøm chuû coâng vieäc: Khi ñaõ laøm quen vôùi moâi tröôøng coâng vieäc, böôùc tieáp theo laø laøm chuû coâng vieäc. Ñieàu naøy ñöôïc thöïc hieän moät caùch roäng raõi vaø nhöõng kinh nghieäm ñöôïc cuõng coá moät caùch caån thaän. Ñaùnh giaù thaêng thöôûng: Ño löôøng caùc keát quûa hoaït ñoäng vaø thöôûng cho vieäc thöïc hieän nhieäm vuï cuûa caù nhaân, coù ba yeáu toá ñöôïc xem laø quan troïng nhaát: Chaát löôïng ñaøo taïo, lôïi nhuaän, vaø taïo ra nhöõng thay ñoåi laøm taêng hieäu quûa vaø thoaû maõn hôn ñoái vôùi coâng vieäc. Nhöõng ngöôøi vi phaïm nhöõng chuaån möïc laøm vieäc nhö quaù haêng say trong caïnh tranh vôùi ñoàng nghieäp, cö xöû cuïc caèn … thì phaûi bò phaït. Trung thaønh vôùi nhöõng giaù trò quan troïng: Nhaän daïng nhöõng giaù trò naøy giuùp caùn boä vieân chöùc ñieàu hoaø nhöõng hy sinh khi hoï trôû thaønh thaønh vieân cuûa tröôøng. Moïi ngöôøi hoïc ñeå chaáp nhaän nhöõng giaù trò naøy vaø tin töôûng vaøo tröôøng, khoâng laøm nhöõng ñieàu coù theå laøm toån haïi ñeán tröôøng, nôi mình ñang coâng e4 Cuûng coá nhöõng caâu chuyeän truyeàn thuyeát: Nhöõng di saûn giöõ cho caâu chuyeän soáng ñoäng, vaø söï soáng ñoäng naøy laøm giaù trò vaên hoùa cuûa tröôøng vaø caùch thöùc giaûi quyeát coâng vieäc. Nhöõng truyeàn thuyeát giuùp giaûi thích taïi sao tröôøng laïi giaûi quyeát vaán ñeà theo nhöõng caùch rieâng cuûa noù. Ví duï: Caâu chuyeän veà söï hy sinh cuûa nhöõng giaùo vieân, caùn boä coâng nhaân vieân trong tröôøng vì lôïi ích cuûa sinh vieân hoïc sinh vaø lôïi ích cuûa tröôøng. Ñieàu naøy luoân nhaán maïnh raèng quan taâm ñeán nhöõng lôïi ích cuûa 61 sinh vieân hoïc sinh vaø lôïi ích cuûa tröôøng laø traùch nhieäm haøng ñaàu cuûa taát caû caùn boä coâng nhaân vieân. Nhaän daïng vaø thaêng tieán: Tìm nhöõng caù nhaân thöïc hieän toát nhieäm vuï vaø nhöõng ngöôøi coù theå laø nhöõng taám göông cho nhöõng ngöôøi môùi veà coâng taùc ôû tröôøng. Baèng vieäc naøy seõ khuyeán khích nhöõng ngöôøi khaùc coù haønh ñoäng toát nhö hoï. 3.4. Moät soá kieán nghò Veà cô sôû vaät chaát Caên cöù vaøo quy moâ vaø hình thöùc ñaøo taïo, yeâu caàu cuûa vieäc toå chöùc caùc lôùp hoïc phuø hôïp vôùi hoïc sinh, sinh vieân (hoïc taäp, löu truù …), nhu caàu giao dòch, nhu caàu ñi laïi cuûa caùn boä coâng nhaân vieân … döï kieán saép xeáp laïi cô sôû vaät chaát nhö sau: Cô sôû 1: Söû duïng cho vieäc ñaøo taïo heä chính qui, boài döôõng kieán thöùc tin hoïc, ngoaïi ngöõ. Töøng böôùc môû roäng dieän tích phoøng hoïc, giaûng ñöôøng vaø kyù tuùc xaù. Cô sôû 2: Söû duïng cho vieäc ñaøo taïo heä khoâng chính qui vaø moät soá lôùp chính qui, ñaøo taïo boài döôõng chuyeân moân nghieäp vuï cho caùc lôùp ngaén haïn, töøng böôùc môû roäng dieän tích söû duïng phoøng hoïc, giaûng ñöôøng vaø caùc daõy nhaø kyù tuùc xaù. Cô sôû 3: Duøng laøm vaên phoøng giao dòch vaø môû caùc trung taâm cuûa Tröôøng. Veà trang thieát bò Thöïc hieän döï aùn tin hoïc hoùa caùc ñôn vò thuoäc ngaønh taøi chính theo chuû tröông cuûa Boä Taøi chính. Mua saém, soá löôïng ñaàu saùch vaø nhan ñeà cho Thö vieän. Phaán ñaáu ñeán naêm 2010 hình thaønh Thö vieän ñieän töû cho tröôøng. Ñaàu tö mua saém, trang bò maùy vi tính coá ñònh phuïc vuï cho coâng vieäc cuûa caùc phoøng, ban quaûn lyù, tieán ñeán moãi caùn boä, nhaân vieân vaên phoøng ñeàu coù maùy vi tính laøm vieäc rieâng. Tieáp tuïc trang bò Projector, maùy tính xaùch tay phuïc vuï coâng taùc giaûng daïy. Mua saém trang bò caùc trang thieát bò caàn thieát khaùc. 62 Ñeà nghò Boä sôùm xeùt duyeät caùc döï aùn tröôøng ñaõ coù ñeà nghò veà xaây döïng theâm giaûng ñöôøng, kyù tuùc xaù taïi caùc cô sôû hieän coù cuûa Tröôøng Cao ñaúng Taøi chính – Keá toaùn IV vaø Tröôøng Cao ñaúng Taøi chính Haûi quan. Trang bò theâm phöông tieän ñi laïi: xe 29 choã ñeå ñöa ñoùn caùn boä coâng nhaân vieân ñi laïi giöõa caùc cô sôû. Ñaàu tö theâm trang thieát bò, phöông tieän phuïc vuï yeâu caàu ñaøo taïo Ñieàu chænh taêng kinh phí chi thöôøng xuyeân oån ñònh trong thôøi haïn 3 naêm. Caáp kinh phí ñeå thöïc hieän ñeà aùn toå chöùc, saép xeáp boä maùy Tröôøng Cao ñaúng Taøi chính - Haûi quan. Keát luaän Vieäc toå chöùc, saép xeáp laïi 3 cô sôû ñaøo taïo cuûa Boä taøi chính taïi TP. Hoà Chí Minh thaønh Tröôøng Cao ñaúng Taøi chính – Haûi quan laø moät chuû tröông ñuùng ñaén nhaèm thöïc hieän nghò quyeát cuûa Ñaûng veà phaùt trieån söï nghieäp giaùo duïc vaø ñaøo taïo, quy hoaïch maïng löôùi cuûa tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng, chöông trình caûi caùch haønh chính cuûa Chính phuû giai ñoaïn 2001 – 2010. Ngoaøi ra, vieäc hôïp nhaát naøy giuùp cho tröôøng taäp trung ñöôïc nguoàn löïc ñeå hoaø nhaäp vôùi xu höôùng phaùt trieån chung cuûa xaõ hoäi, goùp phaàn ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc cho söï nghieäp coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Vieäc toå chöùc, saép xeáp laïi, böôùc ñaàu khoâng traùnh khoûi nhöõng xaùo troän, khoù khaên. Luaän vaên naøy ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû ñaùnh giaù vaø phaân tích thöïc traïng cuûa tröôøng ñeå laøm neàn taûng cho vieäc xaây döïng keá hoaïch, loä trình tieán haønh toå chöùc saép xeáp laïi vaø hoaïch ñònh höôùng phaùt trieån trong töông lai. 63 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Fred DRich, Khaùi luaän veà quaûn trò chieán löôïc, NXB Thoáng keâ. 2. PGS.TS. Nguyeãn Thò Lieân Dieäp – Th.S Phaïm Vaên Nam, Chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh, NXB Thoáng keâ, 2002. 3. Toân Thaát Nguyeãn Thieâm, Thò tröôøng chieán löôïc vaø cô caáu, NXB Thoáng keâ. 4. Tö duy laïi töông lai, NXB Treû TP.HCM. 5. Paul A. Samuel Son, Kinh Teá Hoïc-Taäp 2 –Nhaø Xuaát baûn Chính Trò Quoác gia, Haø Noäi- 1997. 6. PGS.TS Hoà Ñöùc Huøng, Phöông phaùp quaûn lyù doanh nghieäp, Tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh Teá TP. Hoà Chí Minh, 2000. 7. TS. Traàn Kim Dung, Quaûn trò nguoàn nhaân löïc, NXB Thoáng Keâ, 2006. 8. Baûn chaát quaûn trò nguoàn nhaân löïc – Business Edge – NXB Treû 2006. 9. Tuyeån duïng ñuùng ngöôøi – Business Edge – NXB Treû 2006. 10. Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc – Business Edge – NXB Treû 2006. 11. Ñaùnh giaù hieäu quûa laøm vieäc – Business Edge – NXB Treû 2006. 12. Phaân tích coâng vieäc – Business Edge – NXB Treû 2006. 13. Quaûn lyù caùc moái quan heä – Business Edge – NXB Treû 2006. 14. Quaûn trò nhaân söï– TS. Nguyeãn Höõ Thaân - NXB Thoáng Keâ 2006. 15. Hoaøng Ngoïc Tuyeán & Leâ Ngoïc Phöông Anh, Ñaùnh giaù naêng löïc laøm vieäc nhaân vieân, NXB Toång hôïp TP.HCM 2004. 16. Leâ Ngoïc Phöông Anh, Quaûn lyù toaøn caàu, NXB Toång hôïp TP.HCM 2005. 17. Traàn Thò Bích Nga & Phaïm Ngoïc Saùu, Quaûn lyù söï thay ñoåi, NXB Toång hôïp TP.HCM 2006. 18. Traàn Ngoïc Theâm, Cô sôû vaên hoaù Vieät nam, NXB Giaùo Duïc 1998. 19. Nguyeãn Höõu Lam, Haønh vi toå chöùc, NXB Giaùo Duïc 1998. 64 20. Thôøi baùo kinh teá vieät nam Cuûa Hoäi Khoa Hoïc Kinh Teá Vieät Nam 21. Horold Koontz, Nhöõng vaán ñeà coát yeáu cuûa quaûn lyù, NXB Khoa hoïc Kyõ thuaät, 1993. 22. William Ouchi, Moâ hình quaûn lyù xí nghieäp Nhaät Baûn – Söï thaùch thöùc ñoái vôùi Myõ vaø Chaâu AÂu-Thuyeát Z, Tröôøng quaûn lyù kinh teá TW, 1988. 23. Peter F, Drucker, Management –Task, Responsibilities, Practices, Butterworth Heinemann, London, 1995 24. Philip Kotler, Marketing Management – Analysis, Planning, Implementaion and control, Prentice – Hall International Inc.,8thEd, London, 1994 25. Stephen P.Robbins, and Barnwell Neil, Organization Theory in Australia, Prentice – Hall, New York, 1994. 26. Paul A.Samuelson and william D.Nordhaus, Economics, Mc. Graww – Hill, 13thEd., Singapore, 1989 27. James A.F.Stoner, and R.Edward Freemen, Management, International Ed., Prentice-Hall, NewYork, 1990. 28. Anne Drumaux, Management, Ecole de commerce Solvay – Universite Libre de Bruxelles, 1996. 29. Larry C.Pappers, Dale G.Bails, Managerial Economics, Theory an App;ocation for Decision Making, Prentice-Hall, New Jersey, 1987 30. Tom Peters and Robert H.Waterman JR.,In Search of Excellence, Harper Collins, London, 1995. ._.