Tài liệu Ảnh hưởng của mật độ trồng và mức phân bón đến sinh trưởng phát triển, năng suất giống ngô lai đơn B06 trồng tại huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương: ... Ebook Ảnh hưởng của mật độ trồng và mức phân bón đến sinh trưởng phát triển, năng suất giống ngô lai đơn B06 trồng tại huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương
151 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 2057 | Lượt tải: 5
Tóm tắt tài liệu Ảnh hưởng của mật độ trồng và mức phân bón đến sinh trưởng phát triển, năng suất giống ngô lai đơn B06 trồng tại huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
trêng ®¹i häc n«ng nghiÖp hµ néi
------------------
nguyÔn ®øc thuËn
¶nh hëng cña mËt ®é trång vµ møc ph©n bãn ®Õn sinh trëng ph¸t triÓn, n¨ng suÊt gièng ng« lai ®¬n B06 t¹i huyÖn Tø Kú, tØnh H¶i D¬ng
LuËn v¨n th¹c sÜ n«ng nghiÖp
Chuyªn ngµnh: trång trät
M· sè: 60.62.01
Ngêi híng dÉn khoa häc: ts. nguyÔn thÞ kim thanh
Hµ Néi, 2008
Lêi cam ®oan
T«i xin cam ®oan, sè liÖu vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu trong luËn v¨n lµ trung thùc vµ cha ®îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ nµo.
T«i xin cam ®oan, mäi sù gióp ®ì cho viÖc thùc hiÖn luËn v¨n nµy ®· ®îc c¸m ¬n vµ c¸c th«ng tin trÝch dÉn ®Òu ®· ®îc chØ râ nguån gèc.
T¸c gi¶ luËn v¨n
NguyÔn §øc ThuËn
Lêi c¶m ¬n
§Ó hoµn thµnh luËn v¨n th¹c sü n«ng nghiÖp, trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu, bªn c¹nh sù cè g¾ng nç lùc cña b¶n th©n, t«i ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì rÊt nhiÖt t×nh cña tËp thÓ, c¸ nh©n, gia ®×nh vµ ngêi th©n.
T«i xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh vµ s©u s¾c nhÊt tíi:
TS. NguyÔn ThÞ Kim Thanh, trëng Bé m«n Sinh lý thùc vËt ngêi ®· tËn t×nh gióp ®ì, híng dÉn, t¹o mäi ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho t«i trong suèt thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi vµ trong qu¸ tr×nh hoµn chØnh luËn v¨n;
TËp thÓ c¸c thÇy, c« gi¸o trong Khoa N«ng häc, Khoa Sau ®¹i häc, ®Æc biÖt lµ c¸c thÇy c« trong Bé m«n Sinh lý thùc vËt- Trêng §¹i häc N«ng nghiÖp Hµ Néi ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì t«i trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n;
Cuèi cïng t«i xin ®îc c¶m ¬n tÊt c¶ b¹n bÌ, gia ®×nh vµ ®ång nghiÖp ®· tËn t×nh gióp ®ì, khuyÕn khÝch, ®éng viªn vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t«i trong suèt thêi gian häc tËp.
T¸c gi¶ luËn v¨n
NguyÔn §øc ThuËn
Môc lôc
Lêi cam ®oan i
Lêi c¶m ¬n ii
Môc lôc iii
Danh môc c¸c b¶ng vi
Danh môc c¸c h×nh. ix
Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t
CCC
ChiÒu cao c©y
CIMMYT
CS
Trung t©m c¶i t¹o Ng« vµ Lóa mú Quèc tÕ
Céng sù
CT
C«ng thøc
§/C
§èi chøng
FAO
Food and Agriculture Orangization
(Tæ chøc N«ng l¬ng cña Liªn Hîp Quèc)
NSLT
N¨ng suÊt lý thuyÕt
NSTT
N¨ng suÊt thùc thu
NXB
Nhµ xuÊt b¶n
P1000 h¹t
Khèi lîng ngh×n h¹t
TCNN
Tiªu chuÈn n«ng nghiÖp
TGST
Thêi gian sinh trëng
Danh môc c¸c b¶ng
STT
Tªn b¶ng
Trang
2.1. DiÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ s¶n lîng ng« trªn thÕ giíi (1999- 2007) 6
2.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt ng« cña mét sè níc §«ng Nam ¸ (1995- 2005) 7
2.3. S¶n xuÊt ng« ViÖt Nam tõ n¨m 1961- 2007 8
2.4. Mét sè níc cã diÖn tÝch trång ng« lín nhÊt thÕ giíi (2003- 2005) 11
2.5. TiÕn ®é sö dông ng« lai ë níc ta giai ®o¹n 1990- 2006 14
2.6. Lîng c¸c chÊt dinh dìng c©y ng« lÊy tõ ®Êt ®Ó ®¹t n¨ng suÊt 10 tÊn ng« h¹t/ha [29] 25
4.1. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn thêi gian sinh trëng, ph¸t triÓn cña gièng ng« B06 40
4.2. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao c©y cña gièng ng« B06 444
4.3. ¶nh hëng cña c¸c mËt ®é trång ®Õn ®éng th¸i ra l¸ 477
4.4. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn chiÒu cao th©n, chiÒu cao ®ãng b¾p, ®êng kÝnh th©n vµ kh¶ n¨ng chèng ®æ cña gièng ng« B06 50
4.5. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn kh¶ n¨ng chèng chÞu s©u, bÖnh cña gièng ng« B06 533
4.6. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn h×nh th¸i b¾p ng« B06 555
4.7. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt cña gièng ng« B06 588
4.8. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn n¨ng suÊt gièng ng« B06 60
4.9. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña gièng ng« B06 ë c¸c mËt ®é trång 633
4.10. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n bãn ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao c©y cña gièng ng« B06 666
4.11. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n bãn ®Õn ®éng th¸i ra l¸ cña gièng ng« B06 699
4.12. ¶nh hëng cña møc ph©n bãn ®Õn chiÒu cao th©n, chiÒu cao ®ãng b¾p ®êng kÝnh th©n vµ kh¶ n¨ng chèng ®æ cña gièng ng« B06 722
4.13. ¶nh hëng cña møc ph©n bãn ®Õn kh¶ n¨ng chèng chÞu s©u, bÖnh cña gièng ng« B06 744
4.14. ¶nh hëng cña møc ph©n bãn ®Õn h×nh th¸i b¾p cña gièng ng« B06 766
4.15. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n bãn ®Õn c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt cña gièng ng« B06 788
4.16. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n bãn ®Õn n¨ng suÊt cña gièng ng« B06 799
4.17. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña gièng ng« B06 víi c¸c møc ph©n bãn cho mËt ®é 8 vµ 9 v¹n c©y/ha 822
Danh môc c¸c h×nh
STT
Tªn h×nh
Trang
4.1. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao c©y cña gièng ng« B06 trång ë vô §«ng- Xu©n 2007- 2008 45
4.2. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao c©y cña gièng ng« B06 trång ë vô Xu©n- HÌ 2008 45
4.3. ¶nh hëng cña c¸c mËt ®é trång ®Õn ®éng th¸i ra l¸ cña gièng ng« B06 vô §«ng- Xu©n 2007- 2008 48
4.4. ¶nh hëng cña c¸c mËt ®é trång ®Õn ®éng th¸i ra l¸ cña gièng ng« B06 vô Xu©n 2008 48
4.5. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn n¨ng suÊt gièng ng« B06 trong vô §«ng- Xu©n 2007- 2008 61
4.6. ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn n¨ng suÊt gièng ng« B06 trong vô Xu©n- HÌ 2007- 2008 611
4.7. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n bãn ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao c©y cña gièng B06 ë mËt ®é trång 8 v¹n c©y/ha 677
4.8. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n bãn ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao c©y cña gièng B06 ë mËt ®é trång 9 v¹n c©y/ha 67
4.9. ¶nh hëng cña møc ph©n bãn ®Õn ®éng th¸i ra l¸ cña gièng ng« B06 ë mËt ®é 8 v¹n c©y/ha 70
4.10. ¶nh hëng cña møc ph©n bãn ®Õn ®éng th¸i ra l¸ cña gièng ng« B06 ë mËt ®é 9 v¹n c©y/ha 70
4.11. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n bãn ®Õn NSLT vµ NSTT gièng ng« B06 ë mËt ®é trång 8 v¹n c©y/ha 80
4.12. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n bãn ®Õn NSLT vµ NSTT cña gièng ng« B06 ë mËt ®é trång 9 v¹n c©y/ha 80
1. Më §Çu
1.1 §Æt vÊn ®Ò
C©y ng« (Zea mays.L) lµ mét trong ba c©y l¬ng thùc quan träng trªn toµn thÕ giíi (lóa m×, lóa g¹o vµ ng«). ë ViÖt Nam, c©y ng« lµ c©y l¬ng thùc cã vÞ trÝ quan träng thø hai sau c©y lóa vµ lµ c©y mµu sè mét. H¹t ng« cã hµm lîng dinh dìng t¬ng ®èi cao, hµm lîng tinh bét chiÕm 68,2%, casein chiÕm 32,1%, nhiÒu lo¹i axit amin kh«ng thay thÕ nh leucin, isoleusin, threonin, tirosin…. V× vËy, h¹t ng« ngoµi viÖc sö dông lµm l¬ng thùc th× cßn ®îc sö dông lµm nguyªn liÖu chÝnh cho viÖc s¶n xuÊt thøc ¨n gia sóc. Trong thøc ¨n cho gia sóc, ng« thêng chiÕm tû lÖ kho¶ng 70%. Ngoµi ra, th©n l¸ c©y ng« cßn lµ thøc ¨n xanh vµ ñ chua rÊt tèt cho ch¨n nu«i ®¹i gia sóc, ®Æc biÖt lµ bß s÷a. HiÖn nay, trªn thÕ giíi hµng n¨m s¶n xuÊt trªn 600 triÖu tÊn ng« h¹t, trong ®ã cã kho¶ng 100 triÖu tÊn ®îc xuÊt khÈu vµ ®îc sö dông chñ yÕu ®Ó chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc.
Ngoµi ra, ng« cßn ®îc sö dông lµm nguyªn liÖu cña ngµnh c«ng nghiÖp l¬ng thùc- thùc phÈm, c«ng nghÖ y dîc vµ c«ng nghiÖp nhÑ ®Ó s¶n xuÊt rîu, cån, tinh bét, dÇu, glucoz¬, b¸nh kÑo,...[29].
Víi ®Æc tÝnh thÝch øng réng trong c¸c ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu, ®Êt ®ai nªn c©y ng« ®îc trång ë tÊt c¶ c¸c vïng miÒn trong c¶ níc. Trong 10 n¨m gÇn ®©y, nhê cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch cña Nhµ níc, nhiÒu tiÕn bé kü thuËt ®îc ¸p dông, ®Æc biÖt lµ cuéc c¸ch m¹ng trong lÜnh vùc gièng ng« lai. NhiÒu gièng ng« lai cho n¨ng suÊt cao, phÈm chÊt tèt nh LVN4, LVN99, LVN10, LVN25, Bioseed9681, Bioseed9999, §K888, Pioneer, CP888, CP999, C919, G49, P11, B06,… ®· ®îc ®a vµo s¶n xuÊt. Trong ®ã, cã nhiÒu gièng ng« cã u thÕ lai cao ®îc ph¸t triÓn ë nhiÒu vïng miÒn ®· lµm c¶i thiÖn ®¸ng kÓ n¨ng suÊt vµ s¶n lîng ng« trong nhiÒu n¨m gÇn ®©y. Tuy nhiªn, do nhu cÇu sö dông ng« cña níc ta ngµy cµng t¨ng nªn viÖc s¶n xuÊt ng« trong níc vÉn cha ®¸p øng ®ñ nªn hµng n¨m níc ta vÉn ph¶i nhËp khÈu mét lîng lín ng« cho tiªu dïng [13].
ViÖc ®a c¸c gièng míi vµo s¶n xuÊt lµ ®iÓm mÊu chèt ®Ó lµm t¨ng n¨ng suÊt ng« ë níc ta nãi riªng vµ trªn toµn thÕ giíi nãi chung. Tuy nhiªn, ®èi víi mçi lo¹i gièng míi th× viÖc x¸c ®Þnh biÖn ph¸p kü thuËt trång trät hîp lý lµ rÊt cÇn thiÕt cho mçi ®iÒu kiÖn sinh th¸i kh¸c nhau.
Gièng ng« B06 (tªn gäi kh¸c lµ B9909 hoÆc BC1169) lµ gièng ng« lai ®¬n c¶i tiÕn, ®îc cung cÊp tõ C«ng ty Bioseed Genetics ViÖt Nam. Gièng nµy cã nguån gèc Philipin, ®îc lai t¹o tõ tæ hîp lai (BRP601/BRP601-A)//BRP602. HiÖn t¹i, B06 lµ mét trong c¸c gièng chñ lùc cña Philipin, Indonexia vµ Th¸i Lan.
ë níc ta ®©y lµ gièng ng« míi, qua kÕt qu¶ kh¶o nghiÖm c¬ b¶n tõ n¨m 2004 cho thÊy ®©y lµ gièng ng« cã nhiÒu tiÒm n¨ng cho n¨ng suÊt cao vµ phÈm chÊt tèt. §Æc biÖt, gièng ng« B06 cã h×nh th¸i c©y ®Ñp, gãc l¸ nhá nªn rÊt phï hîp cho ho¹t ®éng quang hîp, lµ gièng cã triÓn väng nhÊt trong tËp ®oµn c¸c gièng ng« kh¶o nghiÖm s¬ bé t¹i ViÖt Nam theo híng chÞu h¹n vµ rÊt phï hîp trång dµy ®Ó t¨ng n¨ng suÊt trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch.
KÕt qu¶ s¶n xuÊt thö t¹i c¸c vïng trång ng« trong níc rÊt tèt, cho n¨ng suÊt cao, æn ®Þnh t¹i c¸c vïng vµ c¸c mïa vô kh¸c nhau. DiÖn tÝch s¶n xuÊt ®îc më réng rÊt nhanh, tõ 189 ha ë vô ®Çu (Thu- §«ng 2006), ®Õn vô §«ng vµ HÌ- Thu 2007 ®· t¨ng lªn 4.177 ha. HiÖn nay, gièng B06 ®ang ®îc trång phæ biÕn t¹i mét sè ®Þa ph¬ng nh Hoµ B×nh, S¬n La, Lµo cai, Yªn B¸i, L¹ng S¬n, Cao B»ng, VÜnh Phóc, Hng Yªn, H¶i D¬ng, Th¸i B×nh, B¾c Ninh, B¾c Giang, Ninh B×nh, Thanh Ho¸, Qu¶ng Ng·i, B×nh §Þnh, Ninh ThuËn, An Giang, L©m §ång, §¾c L¾c,…[39]. Tuy nhiªn, t¹i c¸c ®Þa ph¬ng trång gièng ng« B06 vÉn chØ ¸p dông quy tr×nh kü thuËt chung cho c¸c gièng ng« lai nªn cha khai th¸c mét c¸ch tèt nhÊt tiÒm n¨ng cña gièng ng« nµy. Víi ®Æc ®iÓm h×nh th¸i c©y ng« B06 cã gãc l¸ hÑp nªn rÊt phï hîp cho viÖc gia t¨ng mËt ®é c©y trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch trång trät. V× vËy, nghiªn cøu mËt ®é trång t¨ng thÝch hîp cho gièng ng« B06 còng nh lîng ph©n bãn trong ®iÒu kiÖn trång t¨ng lµ rÊt cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, t¨ng mËt ®é trång lµ bao nhiªu vµ øng víi møc ph©n bãn t¨ng lªn nh thÕ nµo ®Ó ®¹t ®îc n¨ng suÊt, hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cho gièng ng« B06 lµ vÊn ®Ò cÇn ®îc gi¶i ®¸p.
Trªn c¬ së ®ã, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi "¶nh hëng cña mËt ®é trång vµ møc ph©n bãn ®Õn sinh trëng ph¸t triÓn, n¨ng suÊt gièng ng« lai ®¬n B06 trång t¹i huyÖn Tø Kú, tØnh H¶i D¬ng"
1.2 Môc ®Ých vµ yªu cÇu cña ®Ò tµi
1.2.1 Môc ®Ých
X¸c ®Þnh mËt ®é trång vµ lîng ph©n bãn phï hîp cho gièng ng« B06 ë huyÖn Tø Kú, tØnh H¶i D¬ng.
Trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt mËt ®é trång vµ møc ph©n bãn thÝch hîp nh»m t¨ng n¨ng suÊt cho gièng ng« B06 trång t¹i huyÖn Tø Kú, tØnh H¶i D¬ng.
1.2.2 Yªu cÇu
- ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn sinh trëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt gièng ng« lai ®¬n B06. X¸c ®Þnh mËt ®é trång thÝch hîp.
- ¶nh hëng cña møc ph©n bãn (N, P, K) ®Õn sinh trëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt gièng ng« lai ®¬n B06. X¸c ®Þnh møc bãn ph©n thÝch hîp cho c¸c mËt ®é nghiªn cøu.
- X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm (mËt ®é trång kh¸c nhau vµ møc ph©n bãn kh¸c nhau).
- §Ò xuÊt biÖn ph¸p kü thuËt khuyÕn c¸o cho s¶n xuÊt gièng ng« B06 t¹i huyÖn Tø Kú, tØnh H¶i D¬ng.
1.3 ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi
1.3.1 ý nghÜa khoa häc
- KÕt qu¶ nghiªn cøu sÏ cung cÊp dÉn liÖu khoa häc vÒ ¶nh hëng cña c¸c mËt ®é vµ møc ph©n bãn kh¸c nhau ®Õn sinh trëng, ph¸t triÓn, n¨ng suÊt gièng ng« lai ®¬n B06.
- Qua kÕt qu¶ nghiªn cøu sÏ ®a ra c¸c luËn cø vÒ ¶nh hëng cña mËt ®é vµ møc ph©n bãn ®Õn c¸c chØ tiªu vÒ sinh trëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt cña gièng ng« B06.
1.3.2 ý nghÜa thùc tiÔn
- Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Ò xuÊt mËt ®é trång vµ møc ph©n bãn thÝch hîp nh»m t¨ng n¨ng suÊt gièng ng« B06 trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch.
- KÕt qu¶ nghiªn cøu gãp phÇn tõng bíc x©y dùng quy tr×nh kü thuËt th©m canh gièng ng« lai ®¬n B06 ë huyÖn Tø Kú, tØnh H¶i D¬ng.
1.4 Giíi h¹n cu¶ ®Ò tµi
- Do h¹n chÕ vÒ mÆt thêi gian vµ kinh phÝ thùc hiÖn, nªn ®Ò tµi tiÕn hµnh nghiªn cøu vÒ mËt ®é trång: bíc ®Çu nghiªn cøu ba mËt ®é trång dµy 7, 8, 9 v¹n c©y/ha vµ so s¸nh víi mËt ®é 6 v¹n c©y/ha (lµ mËt ®é trång phæ biÕn). Nghiªn cøu vÒ møc ph©n bãn: ®Ò tµi tËp trung nghiªn cøu c¸c møc t¨ng ph©n bãn ë hai mËt ®é trång 8 vµ 9 v¹n c©y/ha ®èi víi gièng ng« B06.
- §Ò tµi ®îc thùc hiÖn trong trong vô §«ng- Xu©n 2007- 2008 vµ vô Xu©n- HÌ 2008 trªn vïng ®Êt phï sa cæ kh«ng ®îc båi ®¾p hµng n¨m t¹i huyÖn Tø Kú, tØnh H¶i D¬ng.
2. tæng quan tµi liÖu
2.1 T×nh h×nh s¶n xuÊt ng« trªn thÕ giíi vµ trong níc
2.1.1 T×nh h×nh s¶n xuÊt ng« trªn thÕ giíi
Trªn thÕ giíi, ng« lµ mét trong nh÷ng c©y l¬ng thùc quan träng trong nÒn kinh tÕ, ®øng thø ba vÒ diÖn tÝch, thø hai vÒ s¶n lîng vµ ®øng thø nhÊt vÒ n¨ng suÊt. Lµ c©y trång phæ biÕn réng vµ nã cã thÓ trång trong nhiÒu ®iÒu kiÖn m«i trêng kh¸c nhau, s¶n phÈm ®îc sö dông lµm l¬ng thùc cho ngêi, thøc ¨n cho gia sóc vµ lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp (Maize, 2004) [56]. Toµn thÕ giíi sö dông 21% s¶n lîng ng« lµm l¬ng thùc cho con ngêi. Ngoµi c¸c chÊt c¬ b¶n nh tinh bét, protit vµ lipit, h¹t ng« cßn chøa nhiÒu axit amin kh«ng thay thÕ nh triptophan, lyzine vµ methionin. Do ®ã, ë c¸c níc Trung Mü, Nam ¸ vµ Ch©u Phi sö dông ng« lµm l¬ng thùc chÝnh nh c¸c níc §«ng Nam Phi sö dông 85% s¶n lîng ng« lµm l¬ng thùc cho chÝnh con ngêi, T©y Trung Phi 80%, B¾c Phi 42%, T©y ¸ 27%, Nam ¸ 75%, §«ng ©u vµ Liªn X« cò 4%, c¸c níc thÞ trêng chung ph¸t triÓn 14% (Ng« H÷u T×nh, 1997) [12].
Ng« cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn n«ng nghiÖp cña c¸c quèc gia v× vËy hµng n¨m trªn thÕ giíi tèc ®é t¨ng trëng kh«ng ngõng vÒ diÖn tÝch, ®Æc biÖt lµ n¨ng suÊt t¨ng ®· ®em l¹i s¶n lîng lín phôc vô cho con ngêi còng nh ch¨n nu«i. ViÖc øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt ®· ®a n¨ng suÊt vµ s¶n lîng ng« t¨ng lªn kh«ng ngõng. DÉn theo tµi liÖu cña Vâ V¨n Th¾ng (2005) [34], n¨m 1987 diÖn tÝch trång ng« trªn thÕ giíi ®¹t 127 triÖu ha vµ tæng s¶n lîng lµ 457,365 triÖu tÊn, ®Õn n¨m 1997 diÖn tÝch trång ng« ®· t¨ng lªn 139,480 triÖu ha víi s¶n lîng ®¹t 571,130 triÖu tÊn, ®Õn n¨m 2000 diÖn tÝch trång ng« lµ 138,2 triÖu ha s¶n lîng ng« ®¹t 592,3 triÖu tÊn vµ ®Õn n¨m 2003 s¶n lîng ng« ®¹t tíi 637,4 triÖu tÊn trªn diÖn tÝch 142,3 triÖu ha [49]. Cïng víi sù t¨ng lªn vÒ diÖn tÝch, n¨ng suÊt ng« trªn thÕ giíi còng liªn tôc t¨ng lªn, nÕu nh n¨m 1997 n¨ng suÊt ng« lµ 4,00 tÊn/ha th× ®Õn giai ®o¹n 2006 n¨ng suÊt ng« b×nh qu©n trªn toµn thÕ giíi ®¹t 4,8 tÊn/ha. N¨m 2007, theo USDA, diÖn tÝch ng« ®· vît qua lóa níc, víi 157 triÖu ha, n¨ng suÊt 4,9 tÊn/ha vµ s¶n lîng ®¹t kû lôc víi 766,2 triÖu tÊn. (FAOSTAT, USDA 2008).
B¶ng 2.1. DiÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ s¶n lîng ng« trªn thÕ giíi (1999- 2007)
N¨m
DiÖn tÝch
(triÖu ha)
N¨ng suÊt
(t¹/ha)
S¶n lîng
(triÖu tÊn)
1999
138,8
43,8
607,4
2000
138,2
42,8
592,3
2001
139,1
44,8
614,5
2002
138,7
42,4
602,6
2003
142,3
43,1
637,4
2004
147,0
49,0
721,4
2005
147,2
47,0
629,7
2006
150,0
48,0
694,0
2007
157,0
49,0
766,2
(Nguån: & FAOSTAT, 2004 – 2007) [45]
KÕt qu¶ trªn cã ®îc, tríc hÕt lµ nhê øng dông réng r·i lý thuyÕt u thÕ lai trong chän t¹o gièng, ®ång thêi kh«ng ngõng c¶i thiÖn c¸c biÖn ph¸p kü thuËt canh t¸c. §Æc biÖt, tõ 10 n¨m nay, cïng víi nh÷ng thµnh tùu míi trong chän t¹o gièng lai nhê kÕt hîp ph¬ng ph¸p truyÒn thèng víi c«ng nghÖ sinh häc th× viÖc øng dông c«ng nghÖ cao trong canh t¸c c©y ng« ®· gãp phÇn ®a s¶n lîng ng« thÕ giíi vît lªn trªn lóa m× vµ lóa níc.
HiÖn nay, trªn thÕ giíi cã kho¶ng 75 níc trång ng« bao gåm c¶ c¸c níc ph¸t triÓn vµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, mçi níc trång Ýt nhÊt 100.000 ha ng«, tæng diÖn tÝch ®Êt trång lµ 140 triÖu ha, ®em l¹i s¶n lîng 600 triÖu tÊn ng« trong mét n¨m. Trong sè 25 níc s¶n xuÊt ng« hµng ®Çu thÕ giíi cã 8 níc ph¸t triÓn, 17 níc ®ang ph¸t triÓn (9 níc tõ Ch©u Phi, 5 níc Ch©u ¸ vµ 3 níc Ch©u Mü La Tinh) vµ 2/3 diÖn tÝch ng« tËp trung ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, 1/3 ë c¸c níc ph¸t triÓn. Tuy nhiªn 2/3 s¶n lîng ng« l¹i tËp trung ë c¸c níc ph¸t triÓn. Nh÷ng níc s¶n xuÊt ng« hµng ®Çu thÕ giíi lµ lµ Mü (229 triÖu tÊn), Trung Quèc 124 triÖu tÊn), Brazil (35,5 triÖu tÊn), Mexico (19 triÖu tÊn) vµ Ph¸p (16 triÖu tÊn) [4].
HiÖn nay, khu vùc §«ng Nam ¸ ®îc ®¸nh gi¸ lµ khu vùc cã tiÒm n¨ng vÒ n¨ng suÊt ng« lín trong khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng, còng nh trªn thÕ giíi. Cô thÓ, §«ng Nam ¸, Nam ¸, T©y ¸, Nam Phi, Mü La Tinh vµ vïng Caribe (CIMMYT, 2002) [41]. HÇu hÕt c¸c níc trong khu vùc §«ng Nam ¸ nh Indonexia, Th¸i Lan, ViÖt Nam,…. lµ nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn.
B¶ng 2.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt ng« cña mét sè níc §«ng Nam ¸ (1995- 2005)
Quèc gia
N¨ng suÊt
(t¹/ha)
DiÖn tÝch
(1000 ha)
S¶n lîng
(1000 tÊn)
1995
2005
1995
2005
1995
2005
Indonexia
22,60
34,30
3652
504
8246
12014
Myanmar
17,00
26,50
162
310
275,1
820
Philippin
15,20
20,80
2736
2500
4161
5200
Th¸i Lan
32,90
36,30
1263
1115
4155
4180
ViÖt Nam
21,10
35,50
559
10395
1177
3690
(Nguån: FAO, 2006)
Qua b¶ng nhËn thÊy Indonexia vµ Philippin lµ hai níc cã s¶n lîng ng« cao nhÊt, nhng Th¸i Lan vµ ViÖt Nam lµ hai níc cã n¨ng suÊt ng« cao nhÊt. Trong ®ã ViÖt Nam lµ quèc gia cã tèc ®é t¨ng trëng nhanh nhÊt. Cã ®îc sù t¨ng trëng ®ã lµ do c¸c níc §«ng Nam ¸ ®· nhanh chãng øng dông, ®a c¸c gièng ng« lai vµo s¶n xuÊt. N¨m 1996 tû lÖ sö dông ng« lai cña Th¸i Lan vµ ViÖt Nam míi chØ lµ 30%, hiÖn nay tû lÖ sö dông ng« lai ë Th¸i Lan lªn tíi 60% vµ 85% ë ViÖt Nam.
Râ rµng r»ng, c©y ng« lµ c©y trång quan träng trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ trong t¬ng lai c©y ng« cã thÓ sÏ lµ c©y trång chiÕm vÞ trÝ sè 1 trong nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp thÕ giíi.
2.1.2 T×nh h×nh s¶n xuÊt ng« ë ViÖt Nam
Ng« lµ c©y l¬ng thùc quan träng thø 2 sau lóa ë ViÖt Nam. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhê cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ nhiÒu tiÕn bé kü thuËt ®îc ¸p dông, c©y ng« ®· cã nh÷ng bíc tiÕn vÒ diÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ s¶n lîng. Nh÷ng n¨m 1960, n¨ng suÊt chØ ®¹t trªn 1 tÊn/ha, víi diÖn tÝch h¬n 200 ngh×n hecta. §Çu nh÷ng n¨m 1980, n¨ng suÊt còng chØ ®¹t 1,1 tÊn/ha vµ s¶n lîng h¬n 400.000 tÊn do vÉn trång c¸c gièng ng« ®Þa ph¬ng víi kü thuËt canh t¸c l¹c hËu. Tõ gi÷a nh÷ng n¨m 1980, nhê hîp t¸c víi Trung t©m C¶i t¹o Ng« vµ Lóa mú Quèc tÕ (CIMMYT), nhiÒu gièng ng« c¶i tiÕn ®· ®îc ®a vµo trång ë níc ta vµ gãp phÇn n©ng n¨ng suÊt lªn gÇn 1,5 tÊn/ha vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1990. Tuy nhiªn, ngµnh s¶n xuÊt ng« níc ta thùc sù cã nh÷ng bíc tiÕn nh¶y vät lµ tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990 ®Õn nay, g¾n liÒn víi viÖc chuyÓn tõ trång c¸c gièng ng« ®Þa ph¬ng, gièng thô phÊn tù do c¶i tiÕn sang trång gièng ng« lai vµ ®ång thêi c¶i thiÖn c¸c biÖn ph¸p kü thuËt canh t¸c theo ®ßi hái cña gièng míi.
B¶ng 2.3. S¶n xuÊt ng« ViÖt Nam tõ n¨m 1961- 2007
N¨m 1961
N¨m 1975
N¨m 1990
N¨m 1994
N¨m 2000
N¨m 2005
N¨m 2007
DiÖn tÝch
(1.000 ha)
229,20
267,0
432,0
534,6
730,2
1.052,6
1.072,8
N¨ng suÊt
(T¹/ha)
11,4
10,5
15,5
21,4
25,1
36,0
39,6
S¶n lîng
(1.000 tÊn)
260,10
280,60
671,0
1.143,9
2.005,9
3.787,1
4.250,9
MÆc dï ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt quan träng nhng s¶n xuÊt ng« níc ta vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra:
- Thø nhÊt: n¨ng suÊt vÉn thÊp h¬n so víi trung b×nh thÕ giíi (®¹t kho¶ng 82%) vµ rÊt thÊp so víi n¨ng suÊt thÝ nghiÖm.
- Thø 2: gi¸ thµnh s¶n xuÊt cßn cao.
- Thø 3: s¶n lîng cha ®¸p øng ®ñ nhu cÇu tiªu dïng trong níc ®ang t¨ng lªn rÊt nhanh vµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y ph¶i nhËp tõ 500- 700 ngh×n tÊn ng« h¹t ®Ó lµm thøc ¨n ch¨n nu«i (Theo sè liÖu cña Côc Ch¨n nu«i, n¨m 2006 theo con ®êng chÝnh thøc nhËp 564.488 tÊn ng«, n¨m 2007 lµ 585.221 tÊn).
- Thø 4: s¶n phÈm tõ ng« cßn ®¬n ®iÖu.
- Thø 5: c«ng nghÖ sau thu ho¹ch cha ®îc chó ý ®óng møc,...
HiÖn nay, nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra cho ngµnh s¶n xuÊt ng« thÕ giíi nãi chung vµ níc ta nãi riªng nh: khÝ hËu toµn cÇu ®ang biÕn ®æi phøc t¹p, ®Æc biÖt lµ h¹n h¸n, lò lôt ngµy cµng nÆng nÒ h¬n, nhiÒu ®èi tîng s©u, bÖnh h¹i míi xuÊt hiÖn, s¶n xuÊt ng« ë nhiÒu n¬i ®ang g©y nªn t×nh tr¹ng xãi mßn, röa tr«i ®Êt, gi¸ nh©n c«ng ngµy cµng cao, c¹nh tranh gay g¾t gi÷a ng« vµ c¸c c©y trång kh¸c.
Víi c«ng t¸c t¹o gièng, bé gièng ng« thùc sù chÞu h¹n vµ c¸c ®iÒu kiÖn bÊt thuËn kh¸c nh ®Êt xÊu, chua phÌn, kh¸ng s©u bÖnh, cã thêi gian sinh trëng ng¾n ®ång thêi cho n¨ng suÊt cao æn ®Þnh,... nh»m n©ng cao n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cho ngêi s¶n xuÊt vÉn cha nhiÒu. §Æc biÖt, c¸c biÖn ph¸p kü thuËt canh t¸c, mÆc dï ®· ®îc c¶i thiÖn nhiÒu song vÉn cha ®¸p øng ®îc ®ßi hái cña gièng míi. Trong ®ã, mét sè vÊn ®Ò ®¸ng chó ý nh kho¶ng c¸ch, mËt ®é, ph©n bãn, thêi vô, phßng trõ s©u bÖnh vµ cá d¹i, b¶o qu¶n sau thu ho¹ch cha ®îc quan t©m ®óng møc nh víi c«ng t¸c chän t¹o gièng.
Tuy nhiªn, hiÖn nay ngµnh s¶n xuÊt ng« ®ang cã nhiÒu c¬ héi vÒ ®Çu ra do nhu cÇu vÒ ng« ®ang t¨ng nhanh ë qui m« toµn cÇu, do ng« kh«ng chØ ®îc dïng lµm thøc ¨n ch¨n nu«i vµ l¬ng thùc cho ngêi mµ hiÖn nay lîng ng« ®Ó chÕ biÕn nhiªn liÖu sinh häc (ethanol) ®ang ngµy mét t¨ng nhanh. MËu dÞch ng« thÕ giíi t¨ng liªn tôc nh÷ng n¨m gÇn ®©y. NÕu vµo n¨m 1990, lîng ng« xuÊt nhËp khÈu trªn thÕ giíi lµ trªn 66 triÖu tÊn, ®Õn n¨m 2000 ®· t¨ng lªn 90 triÖu tÊn vµ ®¹t trªn 100 triÖu tÊn vµo 2005 (Faostat, 2005). Gi¸ ng« thÕ giíi còng t¨ng vät so víi mÊy n¨m tríc, nÕu nh giai ®o¹n 2002- 2003, gi¸ ng« vµng sè 2 cña Mü lµ 88 USD/tÊn, th× hiÖn nay ®· t¨ng gÇn gÊp ®«i, víi 150,6 USD/tÊn, gi¸ ng« ë ta ®· xÊp xØ 300 USD/tÊn [22].
2.2 Nh÷ng nghiªn cøu vÒ c©y ng« lai trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam.
2.2.1 Nh÷ng thµnh tùu trong nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn ng« lai trªn thÕ giíi
S¶n xuÊt c©y l¬ng thùc thÕ giíi vµo cuèi thÕ kû XX cã mét sù kiÖn rÊt quan träng, ®ã lµ sù nh¶y vät cña c©y ng«, mét trong ba c©y ngò cèc chÝnh cña loµi ngêi (lóa mú, lóa níc vµ ng«). Nhê sù ph¸t hiÖn vµ sö dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt trong nghiªn cøu øng dông hiÖn t¬ng u thÕ lai trong c«ng t¸c chän t¹o gièng ng« ®· c¶i thiÖn ®¸ng kÓ kh¶ n¨ng chèng chÞu cña gièng ng« nh kh¶ n¨ng chÞu h¹n, chèng ®æ, kh¶ n¨ng chèng chÞu víi mét sè s©u bÖnh chÝnh vµ ®Æc biÖt lµ cã thÓ trång ë mËt ®é cao.
Ng« lai ®· chøng minh lµ mét trong nh÷ng thµnh tùu t¹o gièng c©y trång lín nhÊt cña loµi ngêi vµ ®· ®ãng gãp vµo vµo viÖc t¨ng s¶n lîng, gi¶i quyÕt n¹n ®ãi ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vïng Ch©u ¸, Ch©u Phi, Ch©u Mü La Tinh (NguyÔn ThÕ Hïng, 1995) [19].
Qua b¶ng 2.4 cho thÊy: Mü vµ Trung Quèc lµ hai níc ph¸t triÓn cã tû lÖ sö dông ng« lai lªn tíi 90- 100%, trong khi ®ã ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nh Brazil, Mexico vµ Ên §é tû lÖ sö dông ng« lai chØ ®¹t 30- 40%.
V× thÕ, diÖn tÝch trång ng« ë Mü vµ Trung Quèc chØ gÊp 2 lÇn so víi diÖn tÝch trång ng« ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, song vÒ s¶n lîng l¹i lín h¬n rÊt nhiÒu lÇn.
B¶ng 2.4. Mét sè níc cã diÖn tÝch trång ng« lín nhÊt thÕ giíi (2003- 2005)
Quèc gia
DiÖn tÝch
(triÖu ha)
N¨ng suÊt
(tÊn/ha)
Tæng s¶n lîng
(triÖu tÊn)
Tû lÖ ng« lai (%)
2003
2004
2005
2003
2004
2005
2003
2004
2005
Ch©u ¸
43,2
44,6
46,5
3,8
4,1
4,0
165,6
181,7
185,5
Mü
28,8
29,8
30,08
9,0
10,07
9,3
256,9
299,9
282,3
100
Trung Quèc
24,1
25,5
26,2
4,8
5,1
5,0
116,0
130,4
139,4
90
Mªxic«
7,8
8,0
8,0
2,5
2,8
2,6
19,7
22,0
19,5
40
Brazil
13,0
12,3
11,5
3,7
3,4
3,0
48,3
41,8
41,0
40
Ên §é
7,4
7,0
7,4
2,0
2,0
2,0
14,7
14,1
15,1
30
Indonexia
3,4
3,4
3,5
3,2
3,3
3,4
10,9
11,2
6,9
(Nguån: FAO, 2006)
Trong lÜnh vùc nghiªn cøu øng dông hiÖn tîng u thÕ lai vµo s¶n xuÊt ng«, Trung Quèc lµ mét trong nh÷ng níc ®i tiªn phong. Thµnh c«ng cña ch¬ng tr×nh ng« lai ®îc ®¸nh dÊu bëi sù ra ®êi cña c¸c gièng ng« lai kÐp ®Çu tiªn vµo n¨m 1962. Nh÷ng gièng ng« nµy ®· thÓ hiÖn u thÕ lai vît tréi vÒ n¨ng suÊt, kh¶ n¨ng chèng chÞu víi ®iÒu kiÖn bÊt thuËn, còng nh ®é ®ång ®Òu vÒ quÇn thÓ. TiÕp theo ®ã lµ sù ra ®êi cña c¸c gièng ng« lai quy íc tõ lai ®¬n, lai ba cho ®Õn c¸c gièng ng« lai kh«ng quy íc. Thµnh tùu næi bËt cña Trung Quèc chÝnh lµ rót ng¾n ®êng ®i cña c¸c gièng ng« lai ®¬n vµ chØ trong ba thËp niªn c¸c gièng ng« lai ®¬n ®· ®îc thay thÕ tíi ba lÇn. NÕu nh n¨m 1975 c¸c gièng ng« lai ®¬n chiÕm trªn 72,2% tæng diÖn tÝch ng« lai toµn Trung Quèc th× ngµy nay c¸c gièng ng« lai ®· chiÕm trªn 93,4% tæng diÖn tÝch trång ng« lai toµn Trung Quèc.
Ngµy nay, viÖc sö dông c¸c gièng ng« lai trong s¶n xuÊt cña c¸c níc cã nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn chiÕm tû lÖ 100%, cßn c¸c níc ®ang ph¸t triÓn tû lÖ sö dông ng« lai chiÕm kho¶ng 38%. Cô thÓ, tû lÖ sö dông ng« lai ë mét sè níc trªn thÕ giíi nh Mü 100%, Trung Quèc 90%, Brazil 40%, Mªxico 40% vµ Ên §é 30%.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn ch¨n nu«i ®¹i c«ng nghiÖp th× viÖc chän t¹o ra nh÷ng gièng ng« cã hµm lîng dinh dìng cao ®ang lµ mét yªu cÇu hÕt søc cÇn thiÕt. C¸c níc trªn thÕ giíi ®ang chó träng ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh chän t¹o gièng ng« lai ®¬n giµu ®¹m, giµu protein,…. Mü vµ Trung Quèc lµ nh÷ng quèc gia ®Çu tiªn nghiªn cøu vµ chän t¹o thµnh c«ng nh÷ng gièng ng« cã hµm lîng protein cao, hiÖn nh÷ng quèc gia nµy ®· cã nhiÒu nguån vËt liÖu phong phó ®Ó ph¸t triÓn m¹nh gièng ng« lai giµu dinh dìng. Víi 52% diÖn tÝch trång b»ng gièng ®îc t¹o ra b»ng c«ng nghÖ sinh häc, n¨ng suÊt ng« níc Mü n¨m 2005 ®¹t h¬n 10 tÊn/ha trªn diÖn tÝch 30 triÖu hecta. N¨m 2007, diÖn tÝch trång ng« chuyÓn gen trªn thÕ giíi ®· ®¹t 35,2 triÖu ha, riªng ë Mü ®· lªn ®Õn 27,4 triÖu ha, chiÕm 73% trong tæng sè h¬n 37,5 triÖu ha ng« cña níc nµy (GMO.COMPASS).
Sau nh÷ng thµnh c«ng cña Mü vµ Trung Quèc trong viÖc chän t¹o c¸c gièng ng« cã hµm lîng dinh dìng cao, rÊt nhiÒu níc trªn thÕ giíi nh Brazil, Mexico, ViÖt Nam,… ®· b¾t ®Çu nghiªn cøu, ph¸t triÓn c¸c gièng ng« lai giµu dinh dìng (QPM) vµ bíc ®Çu ®· chän t¹o ®îc mét sè gièng QPM (Mexico lµ CML142, CML150, CML186,…. vµ ViÖt Nam lµ HQ2000).
Nh vËy, trong nh÷ng n¨m tíi híng chän t¹o ng« lai trªn thÕ giíi sÏ tËp trung nghiªn cøu ph¸t triÓn chñ yÕu lµ c¸c gièng ng« lai QPM ®Ó phôc vô cho ch¨n nu«i c«ng nghiÖp. MÆt kh¸c, víi hiÖn tîng nãng lªn toµn cÇu, cÇn quan t©m nghiªn cøu c¸c gièng ng« lai chÞu h¹n cho nh÷ng vïng trång khã kh¨n vÒ níc tíi.
2.2.2 Nh÷ng nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt ng« lai ë ViÖt Nam
Gièng ng« lai cã ®Æc ®iÓm lµ n¨ng suÊt cao, ®é thuÇn cao ë hÇu hÕt c¸c tÝnh tr¹ng nh chiÒu cao c©y, ®é ®ãng b¾p, kÝch thíc b¾p, mµu s¾c h¹t, gi÷ ®îc æn ®Þnh trong ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai thÝch hîp vµ kü thuËt ch¨m sãc ®ång ®Òu. Kh¶ n¨ng chèng chÞu c¸c ®iÒu kiÖn bÊt thuËn nh h¹n, óng, ®Êt xÊu, thiÕu ph©n bãn thêng thÊp h¬n c¸c gièng ng« thô phÊn tù do.
Gièng ng« lai cã thÓ t¹o ra ®îc chia lµm 2 lo¹i lµ ng« lai quy kh«ng quy íc vµ ng« lai quy íc.
- C¸c gièng ng« lai kh«ng quy íc lµ gièng ng« lai trong ®ã Ýt nhÊt cã mét bè hoÆc mÑ kh«ng thuÇn. Gièng ng« lai kh«ng quy íc íc gåm gièng lai gi÷a gièng, lai gi÷a dßng thuÇn víi gièng (lai ®Ønh), lai gi÷a c¸c gia ®×nh, lai gi÷a mét lai ®¬n vµ mét gièng (lai ®Ønh kÐp). Trong c¸c lai trªn th× lai ®Ønh vµ lai ®Ønh kÐp ®îc sö dông réng r·i h¬n. C¸c gièng lai kh«ng quy íc phæ biÕn hiÖn nay ë níc ta lµ LS4, LS5, LS6, LS8,...
- C¸c gièng ng« lai quy íc lµ nh÷ng gièng ng« lai c¸c dßng tù phèi thuÇn víi nhau. Ng« lai quy íc gåm c¸c kiÓu lai sau:
Lai ®¬n: lµ gièng ®îc t¹o ra tõ lai 2 dßng tù phèi thuÇn (A x B). C¸c gièng phæ biÕn hiÖn nay lµ DK888, LN10, LVN12, LVN20, LVN25, LVN4, P3011, P3012, Bioseed 9797, B06,...
Lai ba: lµ gièng ®îc t¹o ra tõ lai 3 dßng tù phèi thuÇn (A x B) x C. C¸c gièng phæ biÕn hiÖn nay lµ Uniseed38, T1, LVN11, LVN17, T9,...
Lai kÐp: lµ gièng t¹o ra tõ lai 4 dßng tù phèi thuÇn (A x B) x (C x D). C¸c gièng phæ biÕn hiÖn nay lµ P11, P60, B9681, LVN12, T3, T4, T5, T7,.. [29].
§©y lµ c¸c gièng ng« lai cã kh¶ n¨ng cho n¨ng suÊt cao nhÊt nhng ®ßi hái ®iÒu kiÖn th©m canh tèt. Trong c¸c phÐp lai trªn, lai ®¬n thêng ®îc ph¸t triÓn nhiÒu trªn thÕ giíi v× nã cho n¨ng suÊt cao vµ ®ång ®Òu nhng nã rÊt khã nh©n dßng bè mÑ vµ s¶n xuÊt h¹t lai [5].
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhu cÇu l¬ng thùc, thùc phÈm ngµy cµng cao, cïng víi sù ph¸t triÓn cao cña nÒn ch¨n nu«i ®¹i c«ng nghiÖp ®ßi hái mét khèi lîng lín ng« dïng cho chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc. Do ®ã, diÖn tÝch trång ng« kh«ng ngõng ®îc më réng vµ s¶n lîng kh«ng ngõng t¨ng lªn. §Ó ®¹t ®îc n¨ng suÊt vµ s¶n lîng ng« ®¸p øng ®îc nhu cÇu thùc tÕ th× kh«ng thÓ kh«ng nãi tíi ng« lai. Víi nh÷ng u thÕ vÒ n¨ng suÊt, hµm lîng dinh dìng cao h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c gièng ng« truyÒn thèng vµ c¸c gièng ng« thô phÊn tù do. C¸c gièng ng« lai ngµy cµng ®îc sö dông réng r·i vµ ngµy cµng ®îc phæ biÕn nhiÒu trong s¶n xuÊt. N¨m 1991 diÖn tÝch ng« lai míi chØ cã 500 ha (TrÇn Hång Uy, 2000) [31], ®Õn n¨m 2005 diÖn tÝch ng« lai ®· t¨ng 840.000 ha (ViÖn nghiªn cøu ng«, 2005) [1].
B¶ng 2.5. TiÕn ®é sö dông ng« lai ë níc ta giai ®o¹n 1990- 2006
N¨m
DiÖn tÝch (ha)
Tû lÖ (%)
1990
5
0
1991
500
0,11
1992
12.800
2,8
1993
50.000
10,0
1994
100.000
20,0
1995
140.000
25,1
1996
230.000
38,3
1997
300.000
45,2
1998
350.000
54,2
1999
380.000
54,9
2000
450.000
63,0
2001
510.650
70,0
2002
518.250
74,6
2003
528.952
83,3
2004
532.400
83,0
2005
839.370
83,0
2006
876.350
85,0
(Nguån: Niªn gi¸m thèng kª, 2006)
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ng« lai cã thÓ chia lµm c¸c giai ®o¹n sau:
- Giai ®o¹n 1980- 1992: giai ®o¹n nµy phÇn lín sö dông c¸c gièng thô phÊn tù do, diÖn tÝch ng« lai vÉn chØ ë møc thÊp.
- Giai ®o¹n 1993 ®Õn nay: ®©y lµ giai ®o¹n øng dông thµnh c«ng cña ng« lai vµo s¶n xuÊt ®¹i trµ diÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ s¶n lîng ng« kh«ng ngõng t¨ng lªn.
Qua b¶ng cho thÊy tiÕn ®é sö dông ng« lai ë níc ta kh«ng ngõng t¨ng nhanh. N¨m 1990 c¶ níc míi trång thö nghiÖm 5 ha ng« lai, ®Õn n¨m 1994 diÖn tÝch trång ng« lai ®· t¨ng lªn 100.000 ha chiÕm 20% tæng diÖn tÝch trång ng« c¶ níc. DiÖn tÝch trång ng« lai kh«ng ngõng t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m tiÕp theo vµ ®Õn n¨m 2006 diÖn tÝch trång ng« lai lµ 876.350 ha chiÕm 85% tæng diÖn tÝch trång ng« c¶ níc. N¨ng suÊt ng« níc ta t¨ng nhanh liªn tôc víi tèc ®é cao h¬n trung b×nh thÕ giíi trong suèt h¬n 10 n¨m qua. N¨m 1990 n¨ng suÊt ng« níc ta chØ b»ng 42% so víi trung b×nh thÕ giíi (15,5/37 t¹/ha), n¨m 2000 b»ng 60% (25/42 t¹/ha), n¨m 2005 b»ng 73% (36/49 t¹/ha) vµ n¨m 2007 ®· ®¹t 81,0% (39,6/49 t¹/ha). N¨m 1994 s¶n lîng ng« ViÖt Nam vît ngìng 1 triÖu tÊn. N¨m 2000 vît ngìng 2 triÖu tÊn vµ n¨m 2007 chóng ta ®¹t diÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ s¶n lîng cao nhÊt tõ tríc ®Õn nay, diÖn tÝch lµ 1.072.800 ha, n¨ng suÊt 39,6 t¹/ha, s¶n lîng vît ngìng 4 triÖu tÊn (4.250.900 tÊn).
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhµ níc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp ®a ng« lai vµo s¶n xuÊt. Ph©n theo diÖn tÝch, níc ta cã c¸c nhãm gièng sau: nhãm cã diÖn tÝch lín h¬n 10.000 ha lµ LVN10, CP888, CP999, C919, G49, P11, B9681, CP989; nhãm cã diÖn tÝch 5.000- 10.000 ha lµ LVN4, B9797, P60, NÕp Nï, TÎ ®Þa ph¬ng; nhãm cã diÖn tÝch 1.000- 5.000 ha lµ HQ2000, VN4, TSB1, NK46, LVN17, NÕp Vµng, P848, LVN2, VN2, MX4, MX2, B9999.
ViÖc chän t¹o c¸c gièng ng« lai cã thêi gian sinh trëng kh¸c nhau, cã thÓ trång nhiÒu vô trong n¨m. §Æc biÖt, víi viÖc ®a c©y ng« ®«ng vµo hÖ thèng n«ng nghiÖp ®· chuyÓn híng canh t¸c tõ 1- 2 vô/n¨m lªn 2 - 3 vô/ n¨m trong c«ng thøc lu©n canh míi: Lóa xu©n - lóa mïa - ng« ®«ng, Ng« xu©n - lóa mïa - ng« ®«ng.
Víi kh¶ n¨ng thÝc._.h nghi réng, ng« lai ®· ®îc trång trªn hÇu hÕt c¸c vïng sinh th¸i n«ng nghiÖp níc ta. NÕu nh ViÖt Nam cã 8 vïng n«ng nghiÖp chÝnh th× c¶ 8 vïng ®Òu trång ®îc ng« lai, tËp trung chñ yÕu ë ®ång b»ng s«ng Hång, B¾c Trung Bé, §«ng Nam Bé vµ T©y Nguyªn. Trong ®ã vïng ®ång b»ng s«ng Hång lµ vïng cã nhiÒu lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn ng« lai, ®Õn n¨m 2004 diÖn tÝch ng« lai chiÕm 96,2% tæng diÖn tÝch trång ng« toµn vïng vµ tËp trung chñ yÕu ë c¸c tØnh Th¸i B×nh, H¶i D¬ng, B¾c Giang,… tû lÖ sö dông ng« lai ë c¸c tØnh nµy ®¹t tíi 95- 100%.
Qua ®iÒu tra ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi, ®iÒu kiÖn tù nhiªn th× rÊt nhiÒu vïng sinh th¸i cña níc ta cã kh¶ n¨ng më réng diÖn tÝch ng« lai nh: Vïng T©y B¾c diÖn tÝch trång ng« lai cã thÓ lªn tíi 70- 80%, §«ng B¾c 60%, B¾c Trung Bé 70%. KÕ ho¹ch ®Æt ra trong thêi gian tíi tû lÖ sö dông gièng ng« lai trªn toµn quèc ®¹t 90% vµ 10% ®Ó trång gièng thô phÊn tù do ë nh÷ng vïng ®Æc biÖt khã kh¨n.
2.3 ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè sinh th¸i ®Õn sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y ng«
Ng« lµ c©y cã kh¶ n¨ng thÝch nghi réng víi ®iÒu kiÖn m«i trêng vµ ®îc trång ë nhiÒu ®iÒu kiÖn sinh th¸i. Nh×n chung ng« phï hîp víi nhiÖt ®é trung b×nh 20- 270C. §Êt tèt vµ tho¸t níc, lîng ma tõ 500 ®Õn 1.100 mm trong giai ®o¹n sinh trëng ph¸t triÓn cña ng«. Ng« cã nhu cÇu níc vµ ®¹m ë møc cao h¬n so víi c¸c c©y lÊy h¹t kh¸c, nã mÉn c¶m víi m«i trêng ë giai ®o¹n trç cê tung phÊn vµ phun r©u. MÆc dï cã mét sè gièng chÞu h¹n nhng hÇu hÕt c¸c gièng bÞ h¹n thêi kú trç cê phun r©u sÏ gi¶m n¨ng suÊt [4].
Nh÷ng ®iÒu kiÖn bÊt thuËn ®èi víi thùc vËt lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh cã ¶nh hëng xÊu ®Õn sinh trëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt thùc vËt häc. §iÒu kiÖn bÊt thuËn sinh häc vµ phi sinh häc cã thÓ lµm gi¶m tíi 65- 87% n¨ng suÊt c©y trång tïy theo loµi c©y [6].
Do nhiÖt ®é kh«ng khÝ t¨ng lµ nguyªn nh©n c©y trång sinh trëng ph¸t triÓn nhanh vµ nhanh chÝn h¬n, nh thÕ sÏ rót ng¾n thêi gian sinh trëng, lµ nguyªn nh©n bÊt lîi víi n¨ng suÊt (Muchow et al., 1990). Trong trêng hîp cña ng« nã cã thÓ chØ bï ®¾p b»ng t¨ng tû lÖ quang hîp kÕt qu¶ trùc tiÕp tõ nång ®é CO2 ph¶i cao h¬n (P. Zaidi, 2003).
2.4 Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt ng«
2.4.1 VÒ kü thuËt canh t¸c
- Thu hÑp kho¶ng c¸ch hµng vµ t¨ng mËt ®é hîp lý ph¶i ®îc coi lµ gi¶i ph¸p cÇn ®îc u tiªn hµng ®Çu trong chñ tr¬ng còng nh chÝnh s¸ch ®Çu t hiÖn nay.
- Sö dông ph©n bãn vµ bãn ph©n mét c¸ch hîp lý, quan t©m ®Õn nguyªn tè trung vµ vi lîng, chÕ phÈm phun qua l¸.
- Canh t¸c ng« víi b¶o vÖ m«i trêng bÒn v÷ng: canh t¸c ng« ë vïng ®Êt dèc.
- Më réng ph¬ng ph¸p lµm ®Êt tèi thiÓu hoÆc kh«ng lµm ®Êt gióp chèng xãi mßn, gi÷ ®é ph×, gi÷ Èm ®Êt, tranh thñ thêi vô, ®Æc biÖt lµ vô §«ng vµ nh÷ng vïng b·i ven s«ng sau ma lò, tiÕt kiÖm c«ng lao ®éng. ë Mü mÆc dï ng« kh«ng trång ë nh÷ng vïng ®Êt qu¸ dèc nh ë ViÖt Nam nhng gi¶m n¨ng suÊt do xãi mßn (8%) gÇn t¬ng ®¬ng víi h¹n (10%) vµ cao h¬n s©u ®ôc th©n (5%).
- Trång xen, gèi ng« víi c©y hä ®Ëu.
- Sö dông thuèc trõ cá: ®îc dïng tõ nh÷ng n¨m 1950, ë Mü hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông thuèc trõ cá cßn cao h¬n hiÖu qu¶ cña ph©n ®¹m vµ t¨ng mËt ®é (23% so víi 19% vµ 21%). ë níc ta viÖc sö dông thuèc trõ cá ®· phæ biÕn ®èi víi lóa, cßn víi ng« th× kh¸ phæ biÕn ë phÝa Nam, cßn ë phÝa B¾c, ®Æc biÖt lµ ng« trªn ®Êt lóa th× hÇu nh cha ®îc sö dông. §©y cã lÏ lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh lµm cho n¨ng suÊt ng« vô §«ng ë miÒn B¾c cßn rÊt thÊp, mÆc dï ®· trång c¸c gièng tèt nhÊt hiÖn cã ë níc ta. Sö dông thuèc trõ cá sÏ më réng ®îc ph¬ng thøc canh t¸c víi lµm ®Êt tèi thiÓu, thu hÑp kho¶ng c¸ch hµng, vµ còng lµ mét biÖn ph¸p h¹n chÕ röa tr«i dinh dìng do xíi x¸o nhiÒu.
- Khö cê ®óng ph¬ng ph¸p: hiÖn nay ngêi trång ng« thêng hay c¾t bá th©n l¸ phÝa trªn b¾p khi ng« cha chÝn. §iÒu nµy m©u thuÉn víi nç lùc cña c¸c nhµ t¹o gièng lµ t¹o ra c¸c gièng cã bé l¸ xanh bÒn (b¾p chÝn l¸ vÉn cßn xanh), nh»m ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ tÝch luü dinh dìng ë h¹t, tõ ®ã t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt lîng h¹t, ®ång thêi tËn dông ®îc th©n l¸ xanh lµm thøc ¨n cho gia sóc. Theo kÕt qu¶ nhiÒu nghiªn cøu th× nÕu khö bá cê tríc khi tung phÊn vµ kh«ng lµm mÊt l¸ th× cã thÓ lµm t¨ng n¨ng suÊt ®Õn 13,5%, cßn nÕu lµm mÊt 3 l¸ trªn th× kh«ng cßn hiÖu qu¶, cßn nÕu c¾t phÇn lín l¸ phÝa trªn b¾p khi ng« cha chÝn th× kh«ng chØ lµm ng« chÝn Ðp chø kh«ng ph¶i chÝn sím h¬n nh mong muèn mµ cßn gi¶m n¨ng suÊt vµ chÊt lîng rÊt nhiÒu [26].
ViÖc khö cê tríc khi tung phÊn võa h¹n chÕ mÊt dinh dìng nu«i h¹t phÊn, h¹n chÕ rÖp cê g©y h¹i, ®ång thêi phÇn lín r©u ng« ®îc nhËn phÊn cña c©y kh¸c sÏ t¹o nªn mét hiÖn tîng gäi lµ u thÕ lai céng (heterosis plus) lµm t¨ng ®¸ng kÓ n¨ng suÊt h¹t. Cã thÓ thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy b»ng c¸ch khö bá kho¶ng 2/3- 3/4 sè cê trªn hµng khi cê cha tung phÊn vµ ®iÒu kiÖn thêi tiÕt thuËn lîi. ChØ riªng ®éng t¸c nµy còng thõa chi phÝ cho gièng. NÕu ng« cha chÝn sinh lý mµ muèn thu ho¹ch th× cã thÓ nhæ hoÆc chÆt c¶ c©y lÉn b¾p gi÷ mÊy ngµy míi t¸ch b¾p [22].
Tõ nh÷ng n¨m 1950, viÖc ¸p dông c¬ giíi ho¸, ph©n ho¸ häc, thuèc trõ cá, thuèc phßng trõ s©u bÖnh b¾t ®Çu ®îc phæ biÕn ë Mü vµ ®Õn nay ®· ®îc øng dông réng r·i trªn thÕ giíi. HiÖn nay nhiÒu níc trång ng« tiªn tiÕn cßn øng dông c¶ c«ng nghÖ tù ®éng ho¸ trong canh t¸c c©y ng« do vËy ®· khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng n¨ng suÊt cña gièng vµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt rÊt rÎ (Theo th«ng tin cña CIMMYT n¨m 1999, t¹i Hµ Lan, cha ph¶i lµ níc cã nÒn s¶n xuÊt ng« cao nhÊt thÕ giíi mµ mét ngµy c«ng lao ®éng ®· lµm ra 5.000 kg ng« h¹t vµng vµ 1.463 kg ng« h¹t tr¾ng).
2.4.2 VÒ lÜnh vùc chän t¹o gièng
- KÕt hîp ph¬ng ph¸p truyÒn thèng víi c«ng nghÖ sinh häc trong chän t¹o gièng, kÓ c¶ chuyÓn gen phæ biÕn nh chÞu thuèc trõ cá, kh¸ng s©u ®ôc th©n, mét sè bÖnh virus vµ chÞu ®îc c¸c yÕu tè phi sinh häc nh h¹n, chua phÌn, mÆn,…
- Thu thËp nguån nguyªn liÖu theo ®Þnh híng con lai cho n¨ng suÊt cao æn ®Þnh, chèng ®æ, chÞu h¹n, Ýt nhiÔm s©u bÖnh, ng¾n ngµy, thÝch øng réng,… ®Ó kh«ng chØ ®¸p øng nhu cÇu trong níc mµ cßn v¬n ra c¸c níc kh¸c nh Nam Trung Quèc vµ c¸c níc nhiÖt ®íi kh¸c.
- Më réng m¹ng líi thö nghiÖm gièng (dßng) ë nhiÒu ®iÒu kiÖn sinh th¸i nh»m x¸c ®Þnh ®óng vµ ph¸t triÓn nhanh c¸c gièng míi phï hîp [22].
2.5 T×nh h×nh nghiªn cøu vÒ mËt ®é vµ kho¶ng c¸ch trång ng«
T¹o gièng chÞu mËt ®é cao lµ mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng cña c¸c nhµ t¹o gièng ng«. B»ng nhiÒu ph¬ng ph¸p ngêi ta ®· kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®îc mËt ®é trång ng« trªn thÕ giíi. Theo Hallauer (1991), Banzinger vµ céng sù (2000) cïng nhiÒu t¸c gi¶ kh¸c: c¸c gièng ng« lai míi t¹o ra hiÖn nay cã kh¶ n¨ng chÞu ®îc mËt ®é cao gÊp 2- 3 lÇn so víi c¸c gièng lai t¹o ra c¸ch ®©y 50 n¨m vµ cã tiÒm n¨ng n¨ng suÊt cao h¬n h¼n.
Theo Minh Tang Chang (2005), n¨ng suÊt ng« cña Mü trong h¬n 40 n¨m qua t¨ng thªm 58% lµ nhê ®ãng gãp cña gièng lai ®¬n, 21% lµ nhê t¨ng mËt ®é vµ 5% nhê thu hÑp kho¶ng c¸ch hµng.
MËt ®é trång vµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng ng« lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®îc nghiªn cøu nhiÒu vµ s©u nhÊt trong c¸c biÖn ph¸p canh t¸c c©y ng«. RÊt nhiÒu thÝ nghiÖm liªn quan ®Õn mËt ®é vµ kho¶ng c¸ch ë vµnh ®ai ng« níc Mü vµ nhiÒu khu vùc trªn thÕ giíi tríc n¨m 1988 ®· ®îc ®¸nh gi¸ kh¸ hÖ thèng trong cuèn s¸ch do c¸c nhµ khoa häc næi tiÕng thÕ giíi biªn tËp: Sprague.G.F. and J.W.Dudley, editors (1988). Corn and Corn Improvement, Third Edition, American American Society of Agronomy, Publisher Madison, Wisconsin, USA. Inc. 986p. Ngêi ta ®· nghiªn cøu víi kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng tõ h¬n 30 cm ®Õn h¬n 200 cm vµ mËt ®é tõ 0,5 ®Õn 24 v¹n c©y/ha. Giai ®o¹n tríc 1940, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng chñ yÕu phô thuéc vµo kÝch thíc cña ngùa (vèn ®îc dïng chñ yÕu trong canh t¸c ng« ë Mü thêi ®ã) vµ kho¶ng c¸ch thuËn lîi cho viÖc canh t¸c lµ 100- 112 cm.
Cïng víi viÖc më réng c¸c gièng ng« lai vµ c¬ giíi ho¸, kho¶ng c¸ch hµng hÑp h¬n ®· trë nªn phæ biÕn víi kho¶ng c¸ch c©y ®Òu nhau h¬n. Stickler (1964) ë Kansas kÕt luËn r»ng, víi cïng mét mËt ®é nhng kho¶ng c¸ch hµng 51 cm cho n¨ng suÊt t¨ng 5% so víi 102 cm ë ®iÒu kiÖn kh« h¹n vµ 6% ë ®iÒu kiÖn cã tíi. Rossman vµ Cook (1966) thu ®îc n¨ng suÊt t¨ng 14% ë kho¶ng c¸ch hµng 46 cm so víi 91 cm ë Michigan. Colville (1966), qua 9 thÝ nghiÖm ë Nebraska cho thÊy, n¨ng suÊt h¹t t¨ng 16% ë kho¶ng c¸ch hµng 51 cm so víi 102 cm. Stivers vµ céng sù (1971), trong thÝ nghiÖm ë Indiana cho thÊy, n¨ng suÊt t¨ng 7% ë kho¶ng c¸ch hµng 51 cm vµ 4% ë kho¶ng c¸ch hµng 76 cm so víi 102 cm. Barbieri vµ céng sù (2000) ë Argentina ®· c«ng bè kÕt qu¶ nghiªn cøu ¶nh hëng cña kho¶ng c¸ch hµng gieo 35 vµ 70 cm víi cïng mËt ®é 7,6 v¹n c©y/ha ë 2 gièng ng« lai DK636 vµ DK639 trong 2 n¨m 1996 vµ 1997 cho thÊy trong ®iÒu kiÖn gieo hµng hÑp (35 cm) n¨ng suÊt cao h¬n h¼n so víi kho¶ng c¸ch truyÒn thèng.
Widdicombe vµ Kurt D.Thelen (2002), ®· lµm thÝ nghiÖm víi 4 gièng ng« kh¸c nhau vÒ thêi gian sinh trëng, chiÒu cao c©y, kiÓu b¾p vµ gãc l¸ t¹i 6 ®Þa ®iÓm ë vµnh ®ai ng« níc Mü vµo n¨m 1998- 1999, víi 5 mËt ®é tõ 5,6- 9 v¹n c©y/ha vµ kho¶ng c¸ch hµng lµ 38 cm, 56 cm vµ 76 cm ®· rót ra c¸c kÕt luËn: n¨ng suÊt ®¹t cao nhÊt ë kho¶ng c¸ch hµng 38 cm vµ mËt ®é 9 v¹n c©y/ha. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña Sener vµ céng sù ë ®¹i häc Nebraska (Hoa Kú) cho thÊy: n¨ng suÊt cao nhÊt (14 tÊn/ha) thu ®îc ë kho¶ng c¸ch hµng 45-50 cm vµ mËt ®é 9- 10 v¹n c©y/ha.
HiÖn nay c¸c vïng ng« lín cña Mü, mËt ®é trång phæ biÕn ë 8- 8,5 v¹n c©y/ha vµ kho¶ng c¸ch hµng tõ 15, 20 vµ 30 inch (40, 50 vµ 75 cm); nhiÒu diÖn tÝch ®îc trång theo hµng kÐp víi hµng hÑp 7- 8 inch.
C¸c nghiªn cøu ë Liªn X« cò vµ Bungari cho thÊy, n¨ng suÊt ng« vÉn t¨ng khi t¨ng mËt ®é ®Õn trªn 10 v¹n c©y/ha víi ®iÒu kiÖn ®ñ Èm vµ dinh dìng. Trêng hîp ®ñ Èm nhng kh«ng bãn ph©n th× cµng t¨ng mËt ®é n¨ng suÊt cµng gi¶m vµ mËt ®é tèi u kh«ng vît qu¸ 4,5 v¹n c©y/ha. Trêng hîp cã bãn ph©n nhng kh«ng ®ñ Èm th× khi t¨ng mËt ®é lªn 9-10 v¹n c©y/ha vÉn cho n¨ng suÊt cao h¬n trêng hîp ®ñ Èm nhng thiÕu dinh dìng. Cßn trêng hîp kh«ng ®ñ Èm vµ dinh dìng th× cho n¨ng suÊt thÊp nhÊt trong mäi mËt ®é.
T¹i Th¸i Lan, trong c¸c n¨m 1994 vµ 1995, ®· lµm thÝ nghiÖm víi gièng ng« lai DK888 vµ gièng thô phÊn tù do NS1 trªn ®Êt 2 vô lóa, víi mËt ®é 5,33, 8 vµ 10,6 v¹n c©y/ha, ®· cho kÕt qu¶ n¨ng suÊt cao nhÊt ë mËt ®é 8 v¹n c©y/ha vµ thÊp nhÊt ë mËt ®é 5,33 v¹n c©y/ha.
ViÖc n¨ng suÊt t¨ng ë kho¶ng c¸ch hµng hÑp so víi hµng réng, ®Æc biÖt ë mËt ®é cao, ®îc gi¶i thÝch lµ do tiÕp nhËn n¨ng lîng mÆt trêi tèt h¬n, gi¶m bèc h¬i níc vµ h¹n chÕ cá d¹i ph¸t triÓn do sím che phñ mÆt ®Êt. Denmead vµ céng sù (1962) tÝnh to¸n r»ng, víi cïng mËt ®é th× n¨ng lîng cho quang hîp sÏ lín h¬n 15- 20% khi gi¶m kho¶ng c¸ch hµng tõ 102 cm xuèng 60 cm. Yao vµ Shaw (1964) thÊy r»ng, tØ sè bøc x¹ thËt ë mÆt ®Êt so víi trªn c©y trång gi¶m khi kho¶ng c¸ch hµng t¨ng, n¨ng suÊt vµ hiÖu suÊt sö dông níc t¨ng khi kho¶ng c¸ch hµng gi¶m.
C¸c nghiªn cøu vÒ mËt ®é vµ kho¶ng c¸ch gieo trång ng« ë níc ta ®· ®îc nghiªn cøu tõ c¸ch ®©y kh¸ l©u. Nh÷ng n¨m 1984- 1986, Trung t©m Nghiªn cøu Ng« S«ng B«i ®· trång gièng ng« MSB49 ë c¸c mËt ®é 9,52 v¹n c©y/ha (70 x 15 cm), 7,14 v¹n c©y/ha (70 x 20 cm) vµ 5,7 v¹n c©y/ha (70 x 25cm), víi 3 møc ph©n bãn kh¸c nhau. KÕt qu¶ cho thÊy: ë mËt ®é 9,52 v¹n c©y/ha víi møc ph©n bãn 120 N + 80 P205 + 40 K20 cho n¨ng suÊt cao nhÊt (55,30 t¹/ha) vµ ë mËt ®é 5,7 v¹n c©y/ha cho n¨ng suÊt thÊp nhÊt. Tuy nhiªn, sù sai kh¸c vÒ n¨ng suÊt gi÷a c¸c c«ng thøc kh«ng ®¸ng kÓ. Cïng víi nhiÒu thÝ nghiÖm ë c¸c gièng ng« thô phÊn tù do kh¸c trong giai ®o¹n ®ã còng nh theo híng dÉn cña CIMMYT, Trung t©m Ng« S«ng B«i vµ sau nµy lµ ViÖn Nghiªn cøu Ng« ®· ®Ò ra qui tr×nh vÒ mËt ®é tõ 4,8- 5,7 v¹n c©y/ha, tuú theo tõng gièng ë c¸c tØnh phÝa B¾c vµ tõ 5,3- 6,2 v¹n c©y/ha ë c¸c tØnh phÝa Nam, víi kho¶ng c¸ch hµng lµ 70cm. §ã còng lµ quy tr×nh mµ Ngµnh N«ng nghiÖp ban hµnh tríc ®©y.
- Tõ n¨m 2006, Bé N«ng nghiÖp ®· ban hµnh "Híng dÉn quy tr×nh kü thuËt th©m canh ng« lai ®¹t n¨ng suÊt trªn 7 tÊn/ha ë c¸c tØnh miÒn B¾c". Trong ®ã khuyÕn c¸o, víi c¸c gièng dµi ngµy nªn trång víi mËt ®é tõ 5,5- 5,7 v¹n c©y/ha, c¸c gièng ng¾n vµ trung ngµy trång 6,0- 7,0 v¹n c©y/ha víi kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng lµ 60- 70 cm. Tuy vËy, nhiÒu n¬i bµ con n«ng d©n cha trång ®¹t mËt ®é khuyÕn c¸o, cã n¬i chØ ®¹t kho¶ng 3 v¹n c©y/ha (mét sµo B¾c Bé chØ ®¹t 1.200 - 1.300 c©y). Theo chóng t«i, ®©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn n¨ng suÊt ng« trong s¶n xuÊt cña níc ta chØ míi ®¹t 30- 40% so víi tiÒm n¨ng trong thÝ nghiÖm (trong ®iÒu kiÖn thÝ nghiÖm nhiÒu gièng ®· ®¹t n¨ng suÊt 12 - 13 tÊn/ha). Trªn c¶ níc chØ míi cã tØnh An Giang ®¹t n¨ng suÊt trung b×nh 7,5- 7,8 tÊn/ha trªn diÖn tÝch gÇn 10.000 ha tõ n¨m 2004 ®Õn nay [22].
2.6 Nhu cÇu dinh dìng ®èi víi c©y ng«
C©y ng« thuéc lµ nhãm c©y C4 v× thÕ ng« cã hiÖu suÊt sö dông ¸nh s¸ng vµ cêng ®é quang hîp cao. Ng« lµ c©y cã kh¶ n¨ng thÝch øng réng víi ®iÒu kiÖn m«i trêng vµ ®îc trång ë nhiÒu ®iÒu kiÖn sinh th¸i. Ng« cã nhu cÇu níc vµ ®¹m ë møc cao h¬n c¸c c©y lÊy h¹t kh¸c, nã mÉn c¶m víi m«i trêng ë giai ®o¹n trç cê tung phÊn vµ phun r©u. MÆc dï cã mét sè gièng ng« chÞu h¹n nhng hÇu hÕt c¸c gièng ng« bÞ h¹n thêi kú trç cê ®Òu gi¶m n¨ng suÊt. Ng« cã nhu cÇu dinh dìng cao nªn ®Ó sinh trëng, ph¸t triÓn tèt vµ cho n¨ng suÊt cao, cã thÓ nãi dinh dìng lµ yÕu tè ¶nh hëng ®Çu tiªn vµ lín nhÊt. V× vËy nÕu trång ®éc canh ng« nhiÒu n¨m th× ®Êt trång sÏ bÞ gi¶m ®é ph× ®¸ng kÓ. Ng« hót kali nhiÒu nhÊt sau ®ã tíi ®¹m, l©n vµ c¸c chÊt trung vi lîng.
Dinh dìng c©y ng« hót ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh t¹o n¨ng suÊt, nªn n¨ng suÊt ng« cµng cao th× lîng dinh dìng trong ®Êt mµ ng« lÊy ®i cµng nhiÒu. §Ó ®¹t n¨ng suÊt 9,5 tÊn h¹t/ha ng« lÊy ®i tõ ®Êt 191 kg N, 89 kg P2O5, 235 kg K2O [38].
HiÖu qu¶ sö dông ®¹m vµ l©n cña ng« lµ rÊt cao, phÇn lín, lîng ®¹m vµ l©n c©y hót ®îc chuyÓn ®Õn h¹t. Riªng kali c©y hót ®îc quay vÒ ®Êt qua l¸, th©n vµ c¸c phÇn cßn l¹i kh¸c cña c©y [13].
2.6.1 Vai trß cña ®¹m ®èi víi c©y ng«
§¹m lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu víi c¬ thÓ sèng v× nã lµ thµnh phÇn c¬ b¶n cña pr«tªin, biÓu hiÖn cña sù sèng. §èi víi c©y ng«, ®¹m lµ yÕu tè dinh dìng quan träng ®èi víi viÖc t¹o n¨ng suÊt vµ chÊt lîng. §¹m tham gia tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y ng«. NhiÒu kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· chØ ra r»ng c©y ng« ph¶n øng rÊt râ víi yÕu tè ®¹m, nÕu cã ®ñ ®¹m c©y ng« sinh trëng khoÎ, l¸ xanh, c©y mËp. Nh÷ng vïng ®Êt nghÌo dinh dìng, ®¹m lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh chñ yÕu ®Õn n¨ng suÊt cña c©y. [2].
C©y ng« hót ®¹m nhiÒu nhÊt ë thêi kú con g¸i (25 ®Õn 75 ngµy sau trång) ®Ó ng« ph¸t triÓn bé rÔ, th©n l¸, b«ng cê vµ b¾p. Giai ®o¹n nµy c©y hót kho¶ng 80% tæng lîng ®¹m cÇn thiÕt. Giai ®o¹n ®Çu (tõ gieo ®Õn 25 ngµy) vµ giai ®o¹n cuèi (25 ngµy sau th©m r©u) ng« hót ®¹m Ýt h¬n, kho¶ng 14% [13].
2.6.2 Vai trß cña l©n ®èi víi c©y ng«
L©n còng lµ yÕu tè ®a lîng quan träng ®èi víi c©y ng«. L©n ®îc c©y hót vµ tÝch luü nhiÒu trong h¹t thÊp h¬n trong th©n l¸. Theo mét sè thÝ nghiÖm cho thÊy, l©n cã trong h¹t ng« ë tû lÖ 0,55- 0,60% vµ trong th©n l¸ lµ 0,30- 0,35%. L©n trong c©y cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt, hót chÊt dinh dìng vµ vËn chuyÓn c¸c chÊt ®ã trong c©y. T¸c dông chñ yÕu cña l©n ®èi víi c©y ng« lµ :
- Thóc ®Èy ph©n chia tÕ bµo
- Thóc ®Èy qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt bÐo vµ pr«tªin.
- Thóc ®Èy viÖc ra hoa vµ h×nh thµnh h¹t vµ quyÕt ®Þnh phÈm chÊt h¹t.
- Thóc ®Èy viÖc ra rÔ vµ gãp phÇn t¹o dùng bé rÔ khoÎ m¹nh.
- T¨ng cêng søc sèng vµ kh¶ n¨ng chèng chÞu víi ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh kh«ng thuËn lîi, ®Æc biÖt lµ nhiÖt ®é thÊp vµ thiÕu níc.
- Thóc ®Èy ra hoa sím, gi¶m t¸c h¹i cña thõa ®¹m.
L©n cã vai trß quan träng ®èi víi c©y ng« nhng kh¶ n¨ng hót l©n ë giai ®o¹n c©y non l¹i rÊt yÕu. Thêi kú 3- 4 l¸, c©y ng« kh«ng hót ®îc nhiÒu l©n nªn ®ã lµ thêi kú khñng ho¶ng l©n cña c©y ng«. NÕu thiÕu l©n giai ®o¹n nµy sÏ ¶nh hëng nghiªm träng ®Õn n¨ng suÊt ng«. C©y ng« hót nhiÒu l©n nhÊt kho¶ng 62% tæng lîng l©n ng« cÇn ë thêi kú 6- 12 l¸, sau ®ã gi¶m ®i ë c¸c thêi kú sau [5].
2.6.3 Vai trß cña kali ®èi víi c©y ng«
C©y ng« hót kali nhiÒu nhÊt nhng kh¸c víi ®¹m vµ l©n, kali kh«ng tham gia vµo c¸c hîp chÊt h÷u c¬ mµ tån t¹i díi d¹ng ion trong c©y. Kali cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh thÈm thÊu níc vµo tÕ bµo, c©y nªn liªn quan ®Õn hót kho¸ng. Kali cßn cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn ®ãng më cña khÝ khæng liªn qua ®Õn kh¶ n¨ng quang hîp. Lµm t¨ng tÝnh cøng cho th©n. Lµm t¨ng kh¶ n¨ng chèng chÞu rÐt cho c©y. Ka li lµ nguyªn tè cã vai trß quan träng bËc nhÊt ®Õn dßng vËn chuyÓn hîp chÊt h÷u c¬ huy ®éng tõ l¸ vÒ c¬ quan kinh tÕ nªn liªn quan trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt kinh tÕ. [2].
Kali ®îc c©y ng« hót m¹nh ngay tõ giai ®o¹n ®Çu. Tõ khi c©y mäc cho ®Õn khi trç cê hót kho¶ng 70% lîng kali c©y cÇn. Khi thiÕu kali rÔ c©y ng« cã xu híng ¨n ngang nhiÒu h¬n nªn c©y dÔ ng· ®æ. C¸c chãp l¸ kh« däc xuèng mÐp l¸ råi chuyÓn dÇn thµnh mµu n©u. B¾p ng« nhá, tû lÖ ®u«i chuét cao, n¨ng suÊt ng« thÊp [5].
2.7 Nh÷ng nghiªn cøu vÒ ph©n bãn cho ng« trªn thÕ giíi vµ ë níc ta
2.7.1 Nh÷ng nghiªn cøu vÒ ph©n bãn cho ng« trªn thÕ giíi
C©y ng« lµ c©y l¬ng thùc quan träng ®îc trång phæ biÕn ë nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi, nhng do ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®Êt ®ai kh¸c nhau, còng nh c¸c bé gièng ®îc trång ë mçi n¬i kh¸c nhau nªn viÖc sö dông ph©n bãn cho ng« còng kh¸c nhau. V× vËy, ®· cã rÊt nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ph©n bãn cho ng« vµ nh÷ng kÕt qu¶ nµy ®· ®îc ®a vµo ¸p dông trong s¶n xuÊt.
Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ViÖn nghiªn cøu vÒ l©n- kali ë Atlanta- Mü ®Ó t¹o ra 10 tÊn ng« h¹t/ha c©y ng« lÊy ®i lîng dinh dìng nh sau:
B¶ng 2.6. Lîng c¸c chÊt dinh dìng c©y ng« lÊy tõ ®Êt ®Ó ®¹t n¨ng suÊt 10 tÊn ng« h¹t/ha [29]
Bé phËn c©y
N
P205
K20
Mg
S
ChÊt kh«
%
H¹t (10 tÊn)
190
78
54
18
16
9,769
52
Th©n, l¸, cïi
79
33
215
38
18
8,955
48
Tæng
269
111
269
56
34
18,724
100
C©y ng« cÇn ®îc cung cÊp ®Çy ®ñ vµ c©n ®èi c¸c yÕu tè dinh dìng th× míi cho n¨ng suÊt cao vµ æn ®Þnh, ®Æc biÖt lµ c¸c yÕu tè ®a lîng. §iÒu nµy ®îc chøng minh rÊt râ qua c¸c thÝ nghiÖm bãn c¸c tæ hîp ph©n cho ng« qua suèt 28 vô cña ViÖn nghiªn cøu vÒ l©n- kali ë Atlanta- Mü.
KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy, chØ cã bãn c©n ®èi NPK n¨ng suÊt ng« míi ®¹t cao vµ æn ®Þnh. NÕu chØ bãn riªng ph©n ®¹m th× n¨ng suÊt ng« ®¹t t¬ng ®èi kh¸ ë 1 hoÆc 2 vô ®Çu, c¸c vô sau n¨ng suÊt gi¶m nhanh vµ rÊt thÊp. C¸c tæ hîp NP, NK cho n¨ng suÊt kh¸ h¬n vµ sù suy gi¶m chËm h¬n. Khi bãn c©n ®èi NPK th× n¨ng suÊt ng« ®¹t cao vµ æn ®Þnh suèt 28 vô trång ng« ®éc canh liªn tôc [13].
Ph©n bãn cho ng« nªn ¸p dông ®Ó ®¹t n¨ng suÊt cao nhng cÇn thiÕt xem xÐt c¸c yÕu tè vµ m«i trêng. Lîng ph©n bãn phï hîp cho ng« rÊt phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Êt vµ m«i trêng. Møc ph©n bãn N, P, K phï hîp lµ c©n b»ng víi sinh trëng cña c©y. Mét vµi nghiªn cøu gÇn ®©y xem xÐt tû lÖ ph©n ®¹m tèi u cho ruéng s¶n xuÊt h¹t ng« chØ ra r»ng, lîng bãn tõ 56- 112 kg N/ha cho n¨ng suÊt h¹t vµ chÊt lîng tèt nhÊt. Mét sè lo¹i ph©n bãn vi lîng còng rÊt quan träng ®èi víi ng« nh magiª cÇn thiÕt cho sù n¶y mÇm cña c©y ng«, kÏm cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh h×nh thµnh h¹t vµ m«lÝp®en cÇn cho sù ph¸t triÓn néi nhò cña c©y ng«.
ThÝ nghiÖm ®¸nh gi¸ ¶nh hëng cña 5 møc ph©n N, P, K bãn cho 3 gièng ng« lai vµ hai gièng ng« thô phÊn tù do thùc hiÖn víi 3 thÝ nghiÖm riªng rÏ ë miÒn Nam Nigiªnia. Ba gièng ng« lai lµ 8561-12, 8321-18 vµ 8329-15, so s¸nh víi 2 gièng ng« thô phÊn tù do lµ TZSR-Y vµ TZSR-W. §¹m bãn møc 0- 200 kg/ha ë thÝ nghiÖm 1 víi P vµ K bãn nÒn nh nhau. ThÝ nghiÖm 2 bãn l©n møc 0- 80 kg/ha trªn mét nÒn N vµ K. ThÝ nghiÖm 3 bãn K ë møc 0- 120 kg/ha víi nÒn N vµ P gièng nhau. KÕt qu¶ cho thÊy, ng« lai cho n¨ng suÊt cao h¬n vµ sö dông N, P hiÖu qu¶ h¬n ng« thô phÊn tù do ë tÊt c¶ c¸c ®iÓm thÝ nghiÖm. Møc ®¹m vµ l©n tèi u cho ng« lµ 100 vµ 40 kg/ha. ë miÒn Nam Savanna cña Nigiªnia c¸c gièng ng« thô phÊn tù do vµ ng« lai ®Òu ph¶n øng víi møc ®¹m tõ 150 vµ 200 kg N/ha. Gièng 8516-12 biÓu hiÖn sö dông ®¹m vµ l©n hiÖu qu¶ h¬n c¸c gièng kh¸c. Nh vËy, gièng kh¸c nhau, lo¹i ®Êt kh¸c nhau cÇn x¸c ®Þnh lîng ph©n bãn phï hîp ®Ó t¨ng n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ [57].
Theo nhiÒu t¸c gi¶ níc ngoµi th× ®Ó s¶n xuÊt 100 kg ng« h¹t cÇn 4,8- 5,3 kg tæng céng c¸c lo¹i NPK nguyªn chÊt, trong ®ã N chiÕm 2,0- 2,2 kg, P205 lµ 0,8- 0,9 kg, K20 lµ 2,0- 2,2 kg vµ tû lÖ N:P:K lµ 2:1:2 [2], [29].
ë c¸c níc trång nhiÒu ng« trªn thÕ giíi, c©y ng« lµ c©y l¬ng thùc quan träng nªn hä ®Çu t nghiªn cøu rÊt nhiÒu vÒ ph©n bãn hîp lý cho ng« nh»m ®¹t n¨ng suÊt, hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh trong nhiÒu vô.
ë Brazin, ngêi n«ng d©n ¸p dông møc ph©n bãn cho ng« ®Ó ®¹t n¨ng suÊt 160 t¹/ha lµ 485 kg N + 485 kg P205 + 510 kg K20 + 440 kg S + 1 kg B + 6,9 kg Zn.
ë Canada, ®Ó ®¹t n¨ng suÊt 184 t¹/ha, ngêi ta bãn ph©n cho ng« víi tû lÖ 640 kg N + 240 kg P205 + 432 kg K20 + Ca + Mg + S + Zn + Mn + Cu + B víi mËt ®é tõ 90.000 c©y ®Õn 103.000 c©y/ha.
ë Philippin víi mËt ®é trång 90.000 c©y/ha, muèn ®¹t n¨ng suÊt 156 t¹/ha ng« h¹t ngêi ta bãn 500 kg N + 300 kg P205 + 300 kg K20 cho 01 ha [3].
2.7.2 Nh÷ng nghiªn cøu vÒ ph©n bãn cho ng« ë ViÖt Nam
Nh÷ng nghiªn cøu vÒ ph©n bãn ®èi víi c©y ng« cho thÊy lîng ph©n bãn ¸p dông thay ®æi tuú thuéc vµo ®Êt, gièng vµ thêi vô. Gièng cã thêi gian sinh trëng dµi, n¨ng suÊt cao cÇn bãn cao h¬n. §Êt chua ph¶i bãn nhiÒu l©n h¬n. Trªn ®Êt nhÑ vµ v¬i thêi vô gieo trång cã nhiÖt ®é thÊp cÇn bãn kali nhiÒu h¬n. Lîng ph©n bãn trung b×nh cho 01 ha ®îc khuyÕn c¸o lµ:
* §èi víi gièng ng« chÝn sím:
- Trªn ®Êt phï sa: ph©n chuång 8- 10 tÊn + 120- 150 kg N + 70- 90 kg P205 + 60- 90 kg K20.
- Trªn ®Êt b¹c mµu: ph©n chuång 8- 10 tÊn + 120- 150 kg N + 70- 90 kg P205 + 100- 120 kg K20.
* §èi víi gièng ng« chÝn trung b×nh vµ muén:
- Trªn ®Êt phï sa: ph©n chuång 8- 10 tÊn + 150- 180 kg N + 70- 90 kg P205 + 80- 100 kg K20.
- Trªn ®Êt b¹c mµu: ph©n chuång 8- 10 tÊn + 150- 180 kg N + 70- 90 kg P205 + 120- 150 kg K20 [3].
Theo t¸c gi¶ T¹ Minh S¬n (1955) ®· nghiªn cøu nhu cÇu dinh dìng c©y ng« ë vïng §ång b»ng s«ng Hång, thu ®îc kÕt qu¶ nh sau:
- §Ó t¹o ra 01 tÊn h¹t, ng« lÊy tõ ®Êt lîng ®¹m, l©n, kali trung b×nh lµ: 22,3 kg N + 8,2 kg P205 + 12,2 kg K20.
- Lîng NPK tiªu tèn ®Ó s¶n xuÊt ra 01 tÊn ng« h¹t lµ 33,9 kg N + 14,5 kg P205 + 17,2 kg K20.
- Tû lÖ nhu cÇu c¸c chÊt dinh dìng NPK lµ 1: 0,35: 0,45.
- Tû lÖ N: P: K thay ®æi trong qu¸ tr×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn [3], [13].
T¸c gi¶ cßn khuyÕn c¸o liÒu lîng ph©n bãn cho ng« thu phÊn tù do lµ 80- 100 kg N + 40- 60 kg P205 + 80 kg K20. §èi víi gièng ng« lai th× liÒu lîng cao h¬n, lîng bãn lµ 160 kg N + 100 kg P205 + 80 kg K20. Ngoµi ra cßn cÇn bãn thªm tõ 7- 10 tÊn ph©n chuång cho 01 ha [13].
T¸c gi¶ Ph¹m Kim M«n (1991) cho r»ng, víi ng« trång trªn ®Êt phï sa s«ng Hång liÒu lîng ph©n bãn thÝch hîp lµ 150- 180 kg N + 90 kg P205 + 50- 60 kg K20.
Theo t¸c gi¶ TrÇn H÷u MiÖn (1987) l¹i ®a ra nhiÒu c«ng thøc bãn ph©n kh¸c nhau ®Ó ®¹t n¨ng suÊt kh¸c nhau:
- 120 kg N + 90 kg P205 + 60 kg K20 cho n¨ng suÊt 40- 45 t¹/ha.
- 150 kg N + 90 kg P205 + 100 kg K20 cho n¨ng suÊt 50- 55 t¹/ha.
- 180 kg N + 90 kg P205 + 150 kg K20 cho n¨ng suÊt 65- 75 t¹/ha [13].
Theo NguyÔn V¨n Bµo (1966), liÒu lîng ph©n bãn thÝch hîp cho ng« ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c (Hµ Giang) lµ 120 kg N + 60 kg P205 + 50 kg K20 cho c¸c gièng ng« thô phÊn tù do vµ 150 kg N + 60 kg P205 + 50 kg K20 cho c¸c gièng ng« lai [13].
Trªn ®Êt b·i phï sa vµ phï sa cæ trång ng« cña c¸c tØnh miÒn Trung (HuÕ), t¸c gi¶ TrÇn V¨n Minh (1995) cho r»ng, lîng ph©n bãn phï hîp vµ kinh tÕ lµ 120 kg N + 90 kg P205 + 60 kg K20 [13].
ViÖn Khoa häc N«ng nghiÖp miÒn Nam khuyÕn c¸o vÒ liÒu lîng ph©n bãn cho 01 ha ng« ë vïng §«ng Nam Bé vµ T©y Nguyªn lµ 120 kg N + 90 kg P205 + 60 kg K20 cho vô HÌ- Thu, vô Thu- §«ng (vô 2) cã thÓ t¨ng lîng K20 lªn 90 kg ®Ó gióp ng« chèng rÐt.
Trªn ®Êt x¸m vïng §«ng Nam Bé, theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña TrÇn ThÞ D¹ Th¶o vµ NguyÔn ThÞ S©m (2002), liÒu lîng ph©n bãn cho ng« cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt lµ 180 kg N + 80 kg P205 + 100 kg K20 cho 01 ha ®èi víi gièng ng« LVN99.
Vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long, theo NguyÔn C«ng Thµnh, NguyÔn ThÞ Cóc vµ D¬ng V¨n ChÝn (1995) th× møc kinh tÕ tèi u bãn cho ng« trªn ®Êt lóa miÒn T©y s«ng HËu lµ 270 kg N + 50 kg P205 + 80 kg K20. Nhng quy tr×nh bãn ph©n cho ng« nãi chung ë vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long thêng ¸p dông møc 200 kg N + 100 kg P205 + 100 kg K20 [13].
ë ViÖt nam, theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña NguyÔn V¨n Bé vµ céng sù (1999), bãn ph©n c©n ®èi cho ng« kh«ng nh÷ng cho n¨ng suÊt cao mµ hiÖu suÊt ph©n bãn còng cao (12,6 kg ng« h¹t/1kg NPK trªn ®Êt b¹c mµu vµ 11 kg ng« h¹t/1kg NPK trªn ®Êt phï sa s«ng Hång).
§èi víi ph©n bãn cho c¸c gièng ng« ®Þa ph¬ng, t¸c gi¶ §êng Hång DËt cho r»ng, cÇn bãn ®Çy ®ñ cho ng« qua c¸c thêi kú ®Ó ®¹t n¨ng suÊt cao. Trong ®iÒu kiÖn níc ta, tæng khèi lîng ph©n bãn cho ng« kÓ c¶ bãn lãt vµ bãn thóc lµ 10- 12 tÊn ph©n chuång, 200- 300 kg supe l©n, 100- 150 kg sunph¸t ®¹m. Trong ®ã, ph©n chuång, ph©n l©n dïng ®Ó bãn lãt vµ ph©n ®¹m, kali dïng ®Ó bãn thóc. §èi víi c¸c gièng ng« míi cã n¨ng suÊt cao th× lîng ph©n bãn ph¶i cao h¬n míi cho n¨ng suÊt cao [3].
3. vËt liÖu, néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
3.1 §èi tîng vµ vËt liÖu nghiªn cøu
3.1.1 §èi tîng nghiªn cøu
- ThÝ nghiÖm ®îc tiÕn hµnh trªn gièng ng« B06. §©y lµ gièng ng« lai ®¬n c¶i tiÕn ®îc cung cÊp tõ C«ng ty Bioseed Genetics ViÖt Nam. Gièng nµy cã nguån gèc Philipin, ®îc lai t¹o tõ tæ hîp lai (BRP601/BRP601-A)//BRP602 . H¹t lai ®îc s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam.
Gièng ng« B06 ®· ®îc Bé N«ng nghiÖp- PTNT c«ng nhËn cho s¶n xuÊt thö tõ th¸ng 10/2006. KÕt qu¶ s¶n xuÊt thö vô §«ng 2006, vô Xu©n 2007 ë c¸c tØnh phÝa B¾c; vô HÌ- Thu, vô §«ng- Xu©n 2006- 2007 ë c¸c tØnh phÝa Nam cho n¨ng suÊt trung b×nh ®¹t 8- 9 tÊn/ha.
Gièng B06 thuéc nhãm chÝn trung b×nh, thêi gian sinh trëng ë miÒn B¾c tõ 110- 115 ngµy, miÒn Nam tõ 95- 100 ngµy (t¬ng ®¬ng víi thêi gian sinh trëng cña gièng LVN4, C919 vµ ng¾n h¬n CP888 tõ 5- 10 ngµy).
ChiÒu cao c©y trung b×nh (180- 200 cm), chiÒu cao ®ãng b¾p tõ 85- 100 cm, c©y gän, gãc l¸ hÑp thÝch hîp víi kü thuËt trång dµy. L¸ cã kh¶ n¨ng gi÷ mµu xanh ®Õn khi thu ho¹ch. B¾p thon dµi, ®ång ®Òu, l¸ bi bao kÝn b¾p, h¹t ®ãng tíi ®Ønh b¾p, cïi nhá. D¹ng h¹t nöa ®¸, h¹t cã mµu vµng cam ®Ñp.
Ýt nhiÔm s©u, bÖnh, chèng ®æ tèt, chÞu h¹n tèt, yªu cÇu th©m canh cao vµ cã thÓ trång ë c¸c vïng kh¸c nhau trong c¶ níc.
3.1.2 VËt liÖu nghiªn cøu
§Ò tµi tiÕn hµnh trªn c¸c lo¹i ph©n bãn N, P, K nh sau:
- Ph©n Urª: thµnh phÇn chøa 46% N, do nhµ m¸y ph©n ®¹m Hµ B¾c s¶n xuÊt.
- Supe l©n L©m Thao: thµnh phÇn chøa 16% P205, do nhµ m¸y Supe phèt ph¸t vµ ho¸ chÊt L©m Thao s¶n xuÊt.
- Ph©n kali clorua: thµnh phÇn chøa 60% K20 do Nga s¶n xuÊt.
3.1.3 Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm nghiªn cøu
- Thêi gian nghiªn cøu: tõ th¸ng 10/2007 ®Õn th¸ng 6/2008. ThÝ nghiÖm ®îc thùc hiÖn trong hai vô: §«ng- Xu©n 2007- 2008 vµ Xu©n- HÌ 2008.
- §Þa ®iÓm nghiªn cøu: thÝ nghiÖm ®îc tiÕn hµnh trªn ®Êt phï sa cæ kh«ng båi ®¾p hµng n¨m t¹i huyÖn Tø Kú, tØnh H¶i D¬ng.
- H×nh thøc canh t¸c: trång thuÇn.
3.2 Néi dung nghiªn cøu
- ThÝ nghiÖm 1: ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn sinh trëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt gièng ng« lai ®¬n B06.
- ThÝ nghiÖm 2: ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n bãn ®Õn sinh trëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt gièng ng« lai ®¬n B06.
3.3 Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
3.3.1 Bè trÝ thÝ nghiÖm
ThÝ nghiÖm ®îc bè trÝ ngÉu nhiªn ®Çy ®ñ (RCD). Mçi c«ng thøc nh¾c l¹i 3 lÇn. Mçi lÇn nh¾c lµ mét « cã diÖn tÝch 14m2
- Vô §«ng- Xu©n thÝ nghiÖm ®îc chia thµnh 12 «, diÖn tÝch mçi « 14m2, d¶i b¶o vÖ xung quanh réng 80 cm, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lÇn nh¾c l¹i 60 cm.
- Vô Xu©n- HÌ thÝ nghiÖm ®îc chia thµnh 48 «, diÖn tÝch mçi « 14m2, d¶i b¶o vÖ xung quanh réng 80 cm, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lÇn nh¾c l¹i 60 cm.
Cô thÓ:
* ThÝ nghiÖm 1: ¶nh hëng cña mËt ®é trång ®Õn sinh trëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt gièng ng« lai ®¬n B06.
ThÝ nghiÖm ®îc tiÕn hµnh víi 4 c«ng thøc vÒ mËt ®é trång kh¸c nhau.
C¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm ®Òu ®îc trång trªn cïng nÒn ph©n bãn theo kü thuËt khuyÕn c¸o cña nhµ s¶n xuÊt víi lîng ph©n bãn cho 01 ha :
Ph©n chuång 10 tÊn + 170 N + 75 P205 + 75 K20.
C¸c biÖn ph¸p ch¨m sãc kh¸c theo ®óng quy tr×nh khuyÕn c¸o cña C«ng C«ng ty Bioseed Genetics
C«ng thøc
MËt ®é trång
ViÕt t¾t
1
6 v¹n c©y/ha (mËt ®é trång phæ biÕn t¹i ®Þa ph¬ng). Kho¶ng c¸ch trång c©y x c©y 28 cm, hµng x hµng 60cm.
CT1
2
7 v¹n c©y/ha. Kho¶ng c¸ch trång c©y x c©y 24 cm, hµng x hµng 60 cm.
CT2
3
8 v¹n c©y/ha, kho¶ng c¸ch trång c©y x c©y 18 cm; hµng x hµng 70 cm.
CT3
4
9 v¹n c©y/ha, kho¶ng c¸ch trång c©y x c©y 16 cm; hµng x hµng 70 cm.
CT4
S¬ ®å bè trÝ thÝ nghiÖm ngoµi ®ång ruéng
D¶i b¶o vÖ
D¶i b¶o vÖ
D¶i b¶o vÖ
CT1
CT3
CT2
CT4
CT3
CT2
CT4
CT1
CT2
CT4
CT1
CT3
D¶i b¶o vÖ
Ghi chó: C«ng thøc tõ trªn xuèng díi lµ thø tù lÇn nh¾c l¹i 1, 2, 3.
* ThÝ nghiÖm 2: ¶nh hëng cña møc ph©n bãn ®Õn sinh trëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt gièng ng« lai ®¬n B06.
ThÝ nghiÖm ph©n bãn ®îc thùc hiÖn ë hai mËt ®é 8 vµ 9 v¹n c©y/ha víi mçi mËt ®é cã 7 c«ng thøc, mçi c«ng thøc nh¾c l¹i 3 lÇn vµ mçi lÇn nh¾c l¹i lµ mét « 14m2.
C«ng thøc
Møc ph©n bãn (kg/ha)
ViÕt t¾t
1
Lîng ph©n bãn theo khuyÕn c¸o cña nhµ s¶n xuÊt (®èi chøng): ph©n chuång 10 tÊn + 170 N + 75 P205 + 75 K20
CT1 (§/C)
2
T¨ng 5% so víi ®èi chøng: ph©n chuång 10,5 tÊn + 178,5 N + 78,75 P205 + 78,75 K20
CT2
3
T¨ng 10% so víi ®èi chøng: ph©n chuång 11 tÊn + 187 N + 82,5 P205 + 82,5 K20
CT3
4
T¨ng 15% so víi ®èi chøng: ph©n chuång 11,5 tÊn + 195,5 N + 86,25 P205 + 86,25 K20
CT4
5
T¨ng 20% so víi ®èi chøng: ph©n chuång 12 tÊn + 204 N + 90 P205 + 90 K20
CT5
6
T¨ng 25% so víi ®èi chøng: ph©n chuång 12,5 tÊn + 212,5 N + 93,75 P205 + 93,75 K20
CT6
7
T¨ng 30% so víi ®èi chøng: ph©n chuång 13 tÊn + 221 N + 97,5 P205 + 97,5 K20
CT7
C¸c biÖn ph¸p ch¨m sãc theo ®óng quy tr×nh khuyÕn c¸o cña C«ng ty Bioseed Genetics
S¬ ®å bè trÝ thÝ nghiÖm 1 ngoµi ®ång ruéng
D¶i b¶o vÖ
D¶i b¶o vÖ
CT1
CT3
CT7
D¶i b¶o vÖ
CT4
CT2
CT5
CT7
CT4
CT2
CT5
CT6
CT3
CT2
CT1
CT6
CT6
CT5
CT4
CT3
CT7
._.------------------ PAGE 1
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN CHIEU CAO THAN O MAT DO 9 VAN CAY/HA
VARIATE V003 CCT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NLAI 2 485.492 242.746 4.54 0.054 3
2 CTHUC 6 1034.71 172.451 3.23 0.040 3
* RESIDUAL 12 641.055 53.4212
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 20 2161.25 108.063
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE G 18/ 9/** 2: 7
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN CHIEU CAO THAN O MAT DO 9 VAN CAY/HA
MEANS FOR EFFECT NLAI
-------------------------------------------------------------------------------
NLAI NOS CCT
1 7 216.657
2 7 216.471
3 7 221.214
SE(N= 7) 2.76254
5%LSD 12DF 8.51231
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT CTHUC
-------------------------------------------------------------------------------
CTHUC NOS CCT
1 3 198.600
2 3 200.000
3 3 204.800
4 3 208.900
5 3 211.400
6 3 214.467
7 3 218.600
SE(N= 3) 4.21984
5%LSD 12DF 10.0028
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE G 18/ 9/** 2: 7
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN CHIEU CAO THAN O MAT DO 9 VAN CAY/HA
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NLAI |CTHUC |
(N= 21) -------------------- SD/MEAN | | |
NO. BASED ON BASED ON % | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | |
CCT 21 217.78 10.395 7.3090 5.4 0.0536 0.0399
BALANCED ANOVA FOR VARIATE CCDB FILE THUG2 18/ 9/** 15:43
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN CHIEU CAO DONG BAP O MAT DO TRONG 8 VAN CAY/HA
VARIATE V003 CCDB
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 CT 6 463.810 77.3016 28.82 0.000 3
2 NL 2 659.143 329.571 122.86 0.000 3
* RESIDUAL 12 32.1904 2.68253
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 20 1155.14 57.7571
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE THUG2 18/ 9/** 15:43
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN CHIEU CAO DONG BAP O MAT DO TRONG 8 VAN CAY/HA
MEANS FOR EFFECT CT
-------------------------------------------------------------------------------
CT NOS CCDB
1 3 95.433
2 3 100.700
3 3 105.000
4 3 107.400
5 3 108.267
6 3 110.500
7 3 111.000
SE(N= 3) 0.945610
5%LSD 12DF 4.67375
-------------------------------------------------------------------------------
s
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS CCDB
1 7 110.143
2 7 103.714
3 7 117.429
SE(N= 7) 0.619047
5%LSD 12DF 1.90749
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE THUG2 18/ 9/** 15:43
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN CHIEU CAO DONG BAP O MAT DO TRONG 8 VAN CAY/HA
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |CT |NL |
(N= 21) -------------------- SD/MEAN | | |
NO. BASED ON BASED ON % | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | |
CCDB 21 110.43 7.5998 1.6378 3.5 0.0000 0.000
BALANCED ANOVA FOR VARIATE CCDB FILE THU3 18/ 9/** 15:52
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN CHIEU CAO DONG BAP O MAT DO TRONG 9 VAN CAY/HA
VARIATE V003 CCDB
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 CT 6 868.000 144.667 5.20 0.008 3
2 NL 2 30.9524 15.4762 0.56 0.592 3
* RESIDUAL 12 333.714 27.8095
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 20 1232.67 61.6333
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE THU3 18/ 9/** 15:52
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN CHIEU CAO DONG BAP O MAT DO TRONG 9 VAN CAY/HA
MEANS FOR EFFECT CT
-------------------------------------------------------------------------------
CT NOS CCDB
1 3 97.200
2 3 99.400
3 3 102.800
4 3 106.903
5 3 110.393
6 3 112.100
7 3 114.900
SE(N= 3) 3.04464
5%LSD 12DF 5.38158
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS CCDB
1 7 110.857
2 7 113.000
3 7 110.143
SE(N= 7) 1.99319
5%LSD 12DF 6.14168
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE THU3 18/ 9/** 15:52
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN CHIEU CAO DONG BAP O MAT DO TRONG 9 VAN CAY/HA
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |CT |NL |
(N= 21) -------------------- SD/MEAN | | |
NO. BASED ON BASED ON % | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | |
CCDB 21 111.33 7.8507 5.2735 4.7 0.0077 0.5917
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTT FILE THUG2 18/ 9/** 16: 1
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSLT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 8 VAN
VARIATE V003 NSTT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 CT 6 1558.29 259.714 68.18 0.000 3
2 NL 2 528.286 264.143 69.34 0.000 3
* RESIDUAL 12 45.7143 3.80952
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 20 2132.29 106.614
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE THUG2 18/ 9/** 16: 1
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSLT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 8 VAN
MEANS FOR EFFECT CT
-------------------------------------------------------------------------------
CT NOS NSLT
1 3 116.210
2 3 119.880
3 3 123.440
4 3 128.320
5 3 139.550
6 3 138.730
7 3 135.500
SE(N= 3) 1.12687
5%LSD 12DF 12.36228
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS NSLT
1 7 128.286
2 7 122.143
3 7 134.429
SE(N= 7) 0.737711
5%LSD 12DF 2.27314
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE THUG2 18/ 9/** 16: 1
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSLT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 8 VAN
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |CT |NL |
(N= 21) -------------------- SD/MEAN | | |
NO. BASED ON BASED ON % | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | |
NSLT 21 128.29 10.325 1.9518 5.6 0.0000 0.0000
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTT FILE THUG2 18/ 9/** 16: 9
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSTT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 8 VAN
VARIATE V003 NSTT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 CT 6 1112.57 185.429 114.53 0.000 3
2 NL 2 604.572 302.286 186.71 0.000 3
* RESIDUAL 12 19.4285 1.61904
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 20 1736.57 86.8286
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE THUG2 18/ 9/** 16: 9
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSTT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 8 VAN
MEANS FOR EFFECT CT
-------------------------------------------------------------------------------
CT NOS NSTT
1 3 92.5600
2 3 95.9000
3 3 99.0600
4 3 103.250
5 3 111.640
6 3 111.180
7 3 108.700
SE(N= 3) 0.734629
5%LSD 12DF 8.4364
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS NSTT
1 7 102.857
2 7 109.429
3 7 96.2857
SE(N= 7) 0.480927
5%LSD 12DF 1.48190
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE THUG2 18/ 9/** 16: 9
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSTT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 8 VAN
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |CT |NL |
(N= 21) -------------------- SD/MEAN | | |
NO. BASED ON BASED ON % | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | |
NSTT 21 102.86 9.3182 1.2724 5.2 0.0000 0.0000
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSLT FILE 123 20/ 9/** 9:13
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSLT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 9 VAN
VARIATE V003 NSLT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NLAI 2 1070.93 535.467 736.81 0.000 3
2 CTHUC 6 2014.34 335.723 461.96 0.000 3
* RESIDUAL 12 8.72079 .726732
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 20 3093.99 154.700
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE 123 20/ 9/** 9:13
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSLT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 9 VAN
MEANS FOR EFFECT NLAI
-------------------------------------------------------------------------------
NLAI NOS NSLT
1 7 123.277
2 7 132.176
3 7 140.769
SE(N= 7) 0.322209
5%LSD 12DF 0.992837
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT CTHUC
-------------------------------------------------------------------------------
CTHUC NOS NSLT
1 3 118.923
2 3 120.530
3 3 126.260
4 3 134.517
5 3 148.010
6 3 139.000
7 3 136.277
SE(N= 3) 0.492183
5%LSD 12DF 12.61658
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE 123 20/ 9/** 9:13
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSLT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 9 VAN
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NLAI |CTHUC |
(N= 21) -------------------- SD/MEAN | | |
NO. BASED ON BASED ON % | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | |
NSLT 21 132.07 12.438 0.85249 6.3 0.0000 0.0000
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTT FILE BOOK4 20/ 9/** 9:26
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSTT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 9 VAN
VARIATE V003 NSTT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 CT 6 1531.10 255.183 24.79 0.000 3
2 NL 2 944.750 472.375 45.89 0.000 3
* RESIDUAL 12 123.531 10.2942
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 20 2599.38 129.969
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE BOOK4 20/ 9/** 9:26
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSTT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 9 VAN
MEANS FOR EFFECT CT
-------------------------------------------------------------------------------
CT NOS NSTT
1 3 94.4933
2 3 95.8400
3 3 100.543
4 3 107.733
5 3 118.780
6 3 111.127
7 3 108.930
SE(N= 3) 1.85241
5%LSD 12DF 8.81789
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS NSTT
1 7 105.349
2 7 97.2857
3 7 113.714
SE(N= 7) 1.21268
5%LSD 12DF 3.73669
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE BOOK4 20/ 9/** 9:26
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
ANH HUONG CUA CAC MUC PHAN BON DEN NSTT GIONG NGO BO6 O MAT DO TRONG 9 VAN
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |CT |NL |
(N= 21) -------------------- SD/MEAN | | |
NO. BASED ON BASED ON % | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | |
NSTT 21 105.45 11.400 3.2085 5.6 0.0000 0.0000
H¹ch to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ ë c¸c mËt ®é trång kh¸c nhau trong vô §«ng- Xu©n 2007- 2008
ChØ tiªu
MËt ®é 6 c©y/m2
MËt ®é 7 c©y/m2
MËt ®é 8 c©y/m2
MËt ®é 9 c©y/m2
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
1. §Çu t/ha
27533000
28857800
29554000
30614000
Gièng
18
40000
720000
20
40000
800000
22
40000
880000
24
40000
960000
Lµm ®Êt
56
50000
2800000
56
50000
2800000
56
50000
2800000
56
50000
2800000
C«ng gieo trång, ch¨m sãc, thu ho¹ch
278
50000
13900000
300
50000
15000000
311
50000
15550000
330
50000
16500000
T¸ch h¹t vµ sÊy
1563000
1707800
1774000
1804000
Ph©n chuång
10000
200
2000000
10000
200
2000000
10000
200
2000000
10000
200
2000000
§¹m
370
8000
2960000
370
8000
2960000
370
8000
2960000
370
8000
2960000
L©n
470
2000
940000
470
2000
940000
470
2000
940000
470
2000
940000
Kali
125
10000
1250000
125
10000
1250000
125
10000
1250000
125
10000
1250000
Thuèc BVTV
1400000
1400000
1400000
1400000
2. Thu nhËp/ha
7815
5000
39075000
8539
5000
42695000
8870
5000
44350000
9020
5000
45100000
3. L·i/ha
11542000
13837200
14796000
14486000
H¹ch to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ ë c¸c mËt ®é trång kh¸c nhau trong vô Xu©n- HÌ 2008
ChØ tiªu
MËt ®é 6 c©y/m2
MËt ®é 7 c©y/m2
MËt ®é 8 c©y/m2
MËt ®é 9 c©y/m2
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
1. §Çu t/ha
30469000
31887200
32636200
33809800
Gièng
18
45000
810000
20
45000
900000
22
45000
990000
24
45000
1080000
Lµm ®Êt
56
50000
2800000
56
50000
2800000
56
50000
2800000
56
50000
2800000
C«ng gieo trång, ch¨m sãc, thu ho¹ch
278
55000
15290000
300
55000
16500000
311
55000
17105000
330
55000
18150000
T¸ch h¹t vµ sÊy
1679000
1797200
1851200
1889800
Ph©n chuång
10000
200
2000000
10000
200
2000000
10000
200
2000000
10000
200
2000000
§¹m
370
9000
3330000
370
9000
3330000
370
9000
3330000
370
9000
3330000
L©n
470
3500
1645000
470
3500
1645000
470
3500
1645000
470
3500
1645000
Kali
125
11000
1375000
125
11000
1375000
125
11000
1375000
125
11000
1375000
Thuèc BVTV
1540000
1540000
1540000
1540000
2. Thu nhËp/ha
8395
5200
43654000
8986
5200
46727200
9256
5200
48131200
9449
5200
49134800
3. L·i/ha
13185000
14840000
15495000
15325000
H¹ch to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ c¸c møc t¨ng ph©n bãn cña gièng ng« B06 ë mËt ®é trång 8 v¹n c©y/ha
ChØ tiªu
§èi chøng
T¨ng 5% ph©n bãn
T¨ng 10% ph©n bãn
T¨ng 15% ph©n bãn
Sè lîng
(kg)
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
(kg)
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
(kg)
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
(kg)
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
1. §Çu t/ha
31796200
32220500
32751200
33302500
Gièng
22
45000
990000
22
40000
880000
22
40000
880000
22
40000
880000
Lµm ®Êt
56
50000
2800000
56
50000
2800000
56
50000
2800000
56
50000
2800000
C«ng gieo trång, ch¨m sãc, thu ho¹ch
311
55000
17105000
311
55000
17105000
311
55000
17105000
311
55000
17105000
T¸ch h¹t vµ sÊy
1851200
1918000
1981200
2065000
Ph©n chuång
10000
200
2000000
10500
200
2100000
11000
200
2200000
11500
200
2300000
§¹m
370
9000
3330000
388,5
9000
3496500
407
9000
3663000
425,5
9000
3829500
L©n
470
3500
1645000
493,5
3500
1727250
517
3500
1809500
540,5
3500
1891750
Kali
125
11000
1375000
131,3
11000
1443750
137,5
11000
1512500
143,75
11000
1581250
Thuèc BVTV
700000
750000
800000
850000
2.Thu nhËp/ha
9256
5200
48131200
9590
5200
49868000
9906
5200
51511200
10325
5200
53690000
3. L·i/ha
16335000
17647500
18760000
20387500
H¹ch to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ c¸c møc t¨ng ph©n bãn cña gièng ng« B06 ë mËt ®é trång 8 v¹n c©y/ha
(tiÕp theo)
ChØ tiªu
T¨ng 20% ph©n bãn
T¨ng 25% ph©n bãn
T¨ng 30% ph©n bãn
Sè lîng
(kg)
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
(kg)
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
(kg)
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
1. §Çu t/ha
33937800
34396100
34814000
Gièng
22
40000
880000
22
40000
880000
22
40000
880000
Lµm ®Êt
56
50000
2800000
56
50000
2800000
56
50000
2800000
C«ng gieo trång, ch¨m sãc, thu ho¹ch
311
55000
17105000
311
55000
17105000
311
55000
17105000
T¸ch h¹t vµ sÊy
2232800
2223600
2174000
Ph©n chuång
12000
200
2400000
12500
200
2500000
13000
200
2600000
§¹m
444
9000
3996000
462,5
9000
4162500
481
9000
4329000
L©n
564
3500
1974000
587,5
3500
2056250
611
3500
2138500
Kali
150
11000
1650000
156,25
11000
1718750
162,5
11000
1787500
Thuèc BVTV
900000
950000
1000000
2. Thu nhËp/ha
11164
5200
58052800
11118
5200
57813600
10870
5200
56524000
3. L·i/ha
24115000
23417500
21710000
H¹ch to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ c¸c møc t¨ng ph©n bãn cña gièng ng« B06 ë mËt ®é trång 9 v¹n c©y/ha
ChØ tiªu
§èi chøng
T¨ng 5% ph©n bãn
T¨ng 10% ph©n bãn
T¨ng 15% ph©n bãn
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
1. §Çu t/ha
33809800
34254300
34765800
35327100
Gièng
24
45000
1080000
24
45000
1080000
24
45000
1080000
24
45000
1080000
Lµm ®Êt
56
50000
2800000
56
50000
2800000
56
50000
2800000
56
50000
2800000
C«ng gieo trång, ch¨m sãc, thu ho¹ch
330
55000
18150000
330
55000
18150000
330
55000
18150000
330
55000
18150000
T¸ch h¹t vµ sÊy
1889800
1916800
2010800
2154600
Ph©n chuång
10000
200
2000000
10500
200
2100000
11000
200
2200000
11500
200
2300000
§¹m
370
9000
3330000
388,5
9000
3496500
407
9000
3663000
425,5
9000
3829500
L©n
470
3500
1645000
493,5
3500
1727250
517
3500
1809500
540,5
3500
1891750
Kali
125
11000
1375000
131,3
11000
1443750
137,5
11000
1512500
143,75
11000
1581250
Thuèc BVTV
1540000
1540000
1540000
1540000
2.Thu nhËp/ha
9449
5200
49134800
9584
5200
49836800
10054
5200
52280800
10773
5200
56019600
3. L·i/ha
15325000
15582500
17515000
20692500
H¹ch to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ c¸c møc t¨ng ph©n bãn cña gièng ng« B06 ë mËt ®é trång 9 v¹n c©y/ha
(tiÕp theo)
ChØ tiªu
T¨ng 20% ph©n bãn
T¨ng 25% ph©n bãn
T¨ng 30% ph©n bãn
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
Sè lîng
§¬n gi¸
(®ång)
Thµnh tiÒn
(®ång)
1. §Çu t/ha
35965600
36230100
36603600
Gièng
24
45000
1080000
24
45000
1080000
24
45000
1080000
Lµm ®Êt
56
50000
2800000
56
50000
2800000
56
50000
2800000
C«ng gieo trång, ch¨m sãc, thu ho¹ch
330
55000
18150000
330
55000
18150000
330
55000
18150000
T¸ch h¹t vµ sÊy
2375600
2222600
2178600
Ph©n chuång
12000
200
2400000
12500
200
2500000
13000
200
2600000
§¹m
444
9000
3996000
462,5
9000
4162500
481
9000
4329000
L©n
564
3500
1974000
587,5
3500
2056250
611
3500
2138500
Kali
150
11000
1650000
156,25
11000
1718750
162,5
11000
1787500
Thuèc BVTV
1540000
1540000
1540000
2. Thu nhËp/ha
11878
5200
61765600
11113
5200
57787600
10893
5200
56643600
3. L·i/ha
25800000
21557500
20040000
Sè liÖu khÝ tîng t¹i tr¹m khÝ tîng H¶i D¬ngth¸ng 10 n¨m 2007
Ngµy
NhiÖt ®é
(0C)
§é Èm
(%)
Lîng ma
(mm)
Sè giê n¾ng
(giê)
1
28,3
83
-
6
2
26,4
84
10,2
0
3
25,8
89
24,5
0
4
26,2
89
25,6
0
5
25,9
91
24,0
0
6
26,7
88
-
6,9
7
28,0
87
-
3,3
8
27,2
91
20,6
5,1
9
27,3
81
-
1,5
10
26,0
78
-
0
11
27,4
85
-
5,4
12
24,8
90
-
5,9
13
23,2
87
-
2,4
14
25,4
89
-
6,7
15
26,2
91
-
7,4
16
24,8
88
-
3,5
17
23,6
87
-
6,3
18
26,4
80
-
7,3
19
27,3
82
-
4,6
20
24,3
80
-
53
21
23,4
76
-
7
22
24,8
76
-
2,6
23
24,6
83
-
5,1
24
25,1
80
-
6,9
25
25,9
80
-
5,4
26
26,0
78
-
5,9
27
25,6
82
-
2,4
28
25,8
84
-
6,7
29
25,3
81
-
7,4
30
24,6
76
-
1,9
31
21,1
86
4
0
Tæng
793,4
108,9
176,6
Max
28,3
91
25,6
7,3
Min
21,1
76
-
0
T.b×nh
25,59
83,94
3,51
5,70
Sè liÖu khÝ tîng t¹i tr¹m khÝ tîng H¶i D¬ng
th¸ng 11 n¨m 2007
Ngµy
NhiÖt ®é
(0C)
§é Èm
(%)
Lîng ma
(mm)
Sè giê n¾ng
(giê)
1
19,1
94
10,8
0
2
18,8
72
-
0
3
18,6
69
-
0
4
17,7
77
-
0,2
5
19,9
69
-
9,9
6
20,2
73
-
9,8
7
20,5
69
-
9,9
8
19,6
68
-
9,7
9
20,5
70
-
9,1
10
21,7
72
-
9,7
11
22,1
77
-
7,1
12
23,4
74
-
2,6
13
23,1
80
-
1,1
14
23,0
79
-
6,7
15
22,9
76
-
9,4
16
22,8
82
-
7,2
17
22,9
81
-
6,9
18
22,7
80
-
0
19
21,4
62
-
0
20
21,0
72
-
8,5
21
20,6
76
-
7,9
22
20,4
76
-
3,1
23
20,6
73
-
8,3
24
20,4
67
-
8,4
25
19,7
68
-
4,8
26
19,6
70
-
9,3
27
18,4
62
-
8,1
28
17,2
61
-
8,7
29
15,9
66
-
9,2
30
16,1
75
-
7,5
Tæng
610,8
10,8
183,1
Max
23,4
94
10,8
9,9
Min
15,9
61
-
0
T.b×nh
20,36
73
0,36
6,103
Sè liÖu khÝ tîng t¹i tr¹m khÝ tîng H¶i D¬ng
th¸ng 12 n¨m 2007
Ngµy
NhiÖt ®é
(0C)
§é Èm
(%)
Lîng ma
(mm)
Sè giê n¾ng
(giê)
1
23,5
88
-
9,3
2
22,7
82
-
8,1
3
20,4
86
-
8,7
4
20,6
89
-
9,2
5
20,4
89
-
1,1
6
19,7
86
-
6,7
7
19,6
62
-
9,4
8
18,4
61
-
7,2
9
21,4
66
-
6,9
10
23,6
75
-
2,6
11
22,5
88
-
1,8
12
23,0
85
-
4,6
13
23,0
84
-
4,1
14
21,3
81
-
1,7
15
22,0
83
-
0
16
22,3
85
0,8
0
17
22,6
87
0,3
0
18
22,4
88
-
0
19
18,5
82
-
0
20
20,3
86
-
0
21
23,5
89
-
0,8
22
23,9
89
-
1,5
23
19,4
86
6,9
-
24
17,5
80
0,8
-
25
17,5
83
-
-
26
16,6
87
-
-
27
17,0
92
-
-
28
19,1
89
-
-
29
16,9
72
2,7
-
30
16,7
69
-
-
31
15,0
60
-
-
Tæng
631,3
11,5
83,7
Max
23,6
89
6,9
9,4
Min
15,0
60
-
0
T.b×nh
20,36
81,58
0,37
2,70
Sè liÖu khÝ tîng t¹i tr¹m khÝ tîng H¶i D¬ng
th¸ng 01 n¨m 2008
Ngµy
NhiÖt ®é
(0C)
§é Èm
(%)
Lîng ma
(mm)
Sè giê n¾ng
(giê)
1
14,3
51
-
8,4
2
13,0
60
-
9,1
3
13,7
66
-
8,8
4
14,7
76
-
8,3
5
16,3
71
-
0
6
17,6
80
-
2,0
7
18,3
86
-
0
8
19,4
85
-
1,1
9
19,4
86
-
2,1
10
21,3
85
-
2,4
11
23,1
86
-
7,7
12
22,9
84
-
8,0
13
22,4
79
-
2,5
14
14,9
76
-
0
15
12,0
80
-
0
16
12,0
69
-
0
17
13,7
62
-
0
18
14,6
78
0,2
0,1
19
14,5
96
-
0
20
16,7
96
0,2
0
21
15,3
96
0,6
0
22
11,3
93
1,6
0
23
11,9
83
0
0
24
11,7
79
0
0
25
10,3
97
12,9
0
26
11,7
92
0,3
0
27
11,3
83
0
0
28
10,0
96
1,1
0
29
10,4
89
2,9
0
30
9,9
93
2,1
0
31
8,1
87
19,2
0
Tæng
456,7
41,1
60,5
Max
22,9
96
19,2
9,1
Min
8,1
51
0
0
T.b×nh
14,73
81,94
1,33
1,95
Sè liÖu khÝ tîng t¹i tr¹m khÝ tîng H¶i D¬ng
th¸ng 02 n¨m 2008
Ngµy
NhiÖt ®é
(0C)
§é Èm
(%)
Lîng ma
(mm)
Sè giê n¾ng
(giê)
1
7,0
90
0,5
0
2
9,2
81
5,2
0
3
11,1
69
-
0
4
12,3
69
-
0
5
13,2
79
-
0
6
12,8
67
-
0
7
12,6
75
-
0
8
13,0
60
-
0
9
12,8
53
-
0
10
11,9
61
-
0
11
11,0
72
-
0
12
11,6
58
-
0
13
11,5
54
-
0
14
11,1
62
0,1
0
15
13,0
62
-
0,2
16
13,6
74
-
0
17
11,4
94
5,8
0
18
11,3
93
0,7
0
19
12,1
89
1,2
0
20
14,2
77
-
1,2
21
16,0
80
-
8,7
22
18,0
78
-
8,6
23
19,6
79
-
8,6
24
18,7
93
0,8
0
25
18,6
93
0,7
0
26
16,8
86
2,4
0
27
13,7
62
-
0
28
14,4
67
-
0
29
14,5
71
2,5
3,7
Tæng
387
19,9
31
Max
19,6
93
5,2
8,7
Min
7
53
0
0
T.b×nh
13,35
74,07
0,69
1,07
Sè liÖu khÝ tîng t¹i tr¹m khÝ tîng H¶i D¬ng
th¸ng 3 n¨m 2008
Ngµy
NhiÖt ®é
(0C)
§é Èm
(%)
Lîng ma
(mm)
Sè giê n¾ng
(giê)
1
15,2
76
-
9,3
2
16,8
75
-
9,0
3
18,6
68
-
8,4
4
18,8
64
-
9,1
5
18,5
80
-
1,0
6
19,1
86
-
0,7
7
19,4
86
-
1,4
8
20,3
82
-
2,5
9
20,0
83
-
0,1
10
19,3
89
-
0
11
20,5
86
-
0,6
12
19,8
87
-
4,1
13
20,1
94
0,5
0
14
20,7
93
0,3
0
15
21,2
89
-
0
16
21,9
91
-
0,6
17
23,0
89
0,3
0
18
22,5
93
10,7
0,2
19
22,7
87
0,6
0,4
20
22,5
91
0,1
5,9
21
23,7
91
0,1
0
22
22,0
95
7,6
0
23
21,5
65
0,4
6,8
24
20,9
76
-
8,1
25
21,4
80
-
0
26
21,0
82
0,1
0,4
27
19,8
88
-
0
28
21,1
94
-
0
29
23,7
92
-
0,2
30
24,4
92
-
0
31
22,2
95
5,3
0
Tæng
642,6
26
68,8
Max
24,4
95
10,7
9,1
Min
15,2
64
0
0
T.b×nh
20,73
85,13
0,84
2,22
Sè liÖu khÝ tîng t¹i tr¹m khÝ tîng H¶i D¬ng
th¸ng 4 n¨m 2008
Ngµy
NhiÖt ®é
(0C)
§é Èm
(%)
Lîng ma
(mm)
Sè giê n¾ng
(giê)
1
19,8
92
1,1
0
2
18,4
94
3,7
0
3
18,4
96
1,3
0
4
20,3
96
0,1
0
5
23,2
95
0,5
0
6
24,6
90
-
1,5
7
24,9
93
0,2
1,7
8
25,9
86
-
5,8
9
26,4
84
-
7,2
10
25,6
91
-
-
11
25,4
94
-
0
12
25,3
95
0,1
0
13
24,8
93
4,3
0
14
24,8
85
0,7
6,3
15
25,4
83
15,0
5,1
16
25,2
86
0,1
2,0
17
25,3
87
-
5,6
18
26,1
81
-
7,3
19
26,6
82
-
7,0
20
26,9
88
-
2,1
21
27,1
87
-
2,9
22
26,1
90
43,3
0
23
22,0
82
-
0
24
20,7
75
0,2
0,3
25
22,2
81
-
1,2
26
22,8
81
-
1,3
27
23,4
89
0,2
0,8
28
24,8
75
-
3,9
29
24,8
80
-
1,6
30
25,1
88
1,1
1,2
Tæng
722,3
71,9
64,8
Max
27,1
96
43
7,2
Min
18,4
75
0
0
T.b×nh
24,08
87,3
2,40
2,16
Sè liÖu khÝ tîng t¹i tr¹m khÝ tîng H¶i D¬ng
th¸ng 5 n¨m 2008
Ngµy
NhiÖt ®é
(0C)
§é Èm
(%)
Lîng ma
(mm)
Sè giê n¾ng
(giê)
1
26,0
90
-
1,0
2
27,2
87
-
5,7
3
27,1
89
-
5,2
4
28,0
87
-
8,0
5
23,6
93
55,9
0
6
24,2
90
2,2
0,1
7
27,3
89
-
7,9
8
28,0
89
-
9,8
9
26,7
92
11,8
2,6
10
21,9
92
36,7
0
11
23,0
77
4,0
1,8
12
25,2
79
-
4,8
13
26,3
81
-
4,5
14
26,0
75
-
10,9
15
25,5
80
-
6,5
16
25,9
79
-
9,8
17
26,4
81
-
5,9
18
27,1
87
1,8
3,1
19
23,2
90
43,7
0
20
24,3
87
2,2
1,6
21
26,0
83
-
8,4
22
26,1
87
-
4,3
23
27,3
89
0,3
7,3
24
28,2
87
-
0,2
25
28,7
86
-
7,1
26
29,6
85
-
7,5
27
30
79
-
10,4
28
30,3
74
-
5,0
29
30,7
77
-
9,6
30
27,5
87
1,6
3,7
31
25,1
84
18,1
0,5
Tæng
822,4
178,3
153,2
Max
30,7
92
55,9
10,9
Min
21,9
75
0
0
T.b×nh
26,53
84,90
5,75
4,94
Sè liÖu khÝ tîng t¹i tr¹m khÝ tîng H¶i D¬ng
th¸ng 6 n¨m 2008
Ngµy
NhiÖt ®é
(0C)
§é Èm
(%)
Lîng ma
(mm)
Sè giê n¾ng
(giê)
1
26,3
93
18,1
0,8
2
25,5
95
52,3
0
3
26,0
87
16,2
2,4
4
26,0
94
80,2
0,9
5
26,8
92
15,1
0,9
6
27,1
89
-
4,3
7
28,6
87
-
3,2
8
27,9
88
12,6
0,3
9
277
86
1,9
6,3
10
27,0
92
1,9
0
11
27,9
90
-
2,1
12
27,7
90
0,3
2,3
13
28,5
87
0,4
3,0
14
27,6
90
24,7
3,0
15
28,8
86
3,3
5,8
16
28,2
89
20,3
0,7
17
28,5
88
0,1
0
18
27,0
91
23,3
0,9
19
27,0
92
28,9
0,5
20
28,9
84
-
9,5
21
29,2
83
-
9,4
22
30,3
83
-
10,2
23
30,8
83
-
9,4
24
29,4
82
12,7
6,2
25
30,5
80
-
3,0
26
31,1
78
-
7,8
27
26,8
89
32,8
3,0
28
25,1
91
18,9
0
29
28,1
81
0,1
9,6
30
30,1
81
-
10,3
Tæng
840,4
364,1
115,8
Max
31,1
95
80,2
10,3
Min
25,1
78
0
0
T.b×nh
28,01
87,37
12,14
3,86
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Luận văn up.doc