Bản quyền sản phẩm và nhãn hiệu hàng hoá - Vấn đề cần quan tâm khi Xuất khẩu hàng hoá ra thị trường nước ngoài

Tài liệu Bản quyền sản phẩm và nhãn hiệu hàng hoá - Vấn đề cần quan tâm khi Xuất khẩu hàng hoá ra thị trường nước ngoài: ... Ebook Bản quyền sản phẩm và nhãn hiệu hàng hoá - Vấn đề cần quan tâm khi Xuất khẩu hàng hoá ra thị trường nước ngoài

doc95 trang | Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1298 | Lượt tải: 0download
Tóm tắt tài liệu Bản quyền sản phẩm và nhãn hiệu hàng hoá - Vấn đề cần quan tâm khi Xuất khẩu hàng hoá ra thị trường nước ngoài, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu Trong thêi kú ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ trÝ thøc, sù ph¸t triÓn kinh tÕ chñ yÕu dùa vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn trÝ tuÖ cña con ng­êi, hµm l­îng c«ng nghÖ trong s¶n phÈm cã vai trß ngµy cµng rÊt quan träng. Do vËy, quyÒn së h÷u trÝ tuÖ bao gåm quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, quyÒn t¸c gi¶ vµ quyÒn liªn quan ®ang thùc sù trë thµnh mét yÕu tè c¬ b¶n trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. §ång thêi hiÖn t­îng vi ph¹m së h÷u trÝ tuÖ nãi chung vµ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp nãi riªng còng l¹i gia t¨ng nhanh chãng. V× thÕ vÊn ®Ò b¶o hé c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®· trë thµnh mét vÊn ®Ò tèi cÇn thiÕt ®èi víi chñ së h÷u còng nh­ ®èi víi quèc gia vµ toµn x· héi. H¬n n÷a, trong xu thÕ thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi, viÖc më cöa biªn giíi vµ phæ cËp ho¸ c¹nh tranh khiÕn cho b¶o hé quyÒn së c«ng nghiÖp ®· kh«ng cßn bã hÑp trong ph¹m vi mét quèc gia mµ b¾t buéc ph¶i cã sù tham gia cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Xu thÕ c¹nh tranh, toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµ xu thÕ tÊt yÕu vµ ViÖt Nam kh«ng thÓ kh«ng tham gia vµo qu¸ tr×nh nµy. HiÖn nay ViÖt Nam ®ang trong nh÷ng b­íc ®Çu tiªn trªn con ®­êng héi nhËp kinh tÕ. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ trong chiÕn l­îc th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi vµ xu thÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Trong qu¸ tr×nh më réng thÞ tr­êng, vÊn ®Ò b¶o hé c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· trë thµnh mét vÊn ®Ó hÕt søc quan träng, ®ã kh«ng chØ lµ yªu cÇu tÊt yÕu khi héi nhËp mµ ®ã lµ c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam b¶o vÖ quyÒn lîi, uy tÝn cña m×nh trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi còng nh­ t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn ch­a nhËn thøc ®­îc ®Çy ®ñ tÇm quan träng cña viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸. Do ®ã, nhiÒu tr­êng hîp vi ph¹m b¶n quyÒn s¶n phÈm nh­ ¨n c¾p kiÓu d¸ng, vi ph¹m xuÊt xø hµng ho¸ vµ ®Æc biÖt lµ vi ph¹m nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ViÖt Nam ®· x¶y ra trªn thÕ giíi. VÊn ®Ò b¶o hé c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng hãa ®· thùc sù trë thµnh vÊn ®Ò ®¸ng ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam l­u t©m. Tõ nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ víi mong muèn ®i s©u t×m hiÓu vÒ vÊn ®Ò nãng báng vµ hÕt søc lý thó nµy ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong thùc tiÔn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam còng nh­ nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi “B¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ - vÊn ®Ò cÇn quan t©m khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi” lµm ®Ò tµi cho kho¸ luËn tèt nghiÖp ®¹i häc cña m×nh. Víi ®Ò tµi nµy, ngoµi phÇn më bµi vµ kÕt luËn, kho¸ luËn ®­îc chia thµnh 3 ch­¬ng nh­ sau: Ch­¬ng 1: Nh÷ng lý luËn chung liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ Ch­¬ng 2: VÊn ®Ò vÒ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong thùc tiÔn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ViÖt Nam ë n­íc ngoµi. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, t×m hiÓu vÒ ®Ò tµi nãi trªn, em ®· nhËn ®­îc sù chØ b¶o, h­íng dÉn tËn t×nh cña PGS.TS Lª §×nh T­êng vµ cña sù gióp ®ì cña b¹n bÌ. Tuy nhiªn, ®Ò tµi nghiªn cøu lµ mét vÊn ®Ò cßn kh¸ míi mÎ, trong khi ®ã viÖc t×m kiÕm, thu thËp th«ng tin tµi liÖu cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, nh÷ng tµi liÖu nµy cßn ch­a tËp trung, míi chØ cã nh÷ng th«ng tin rêi r¹c ph©n t¸n; h¬n n÷a lµ mét sinh viªn s¾p tèt nghiÖp ®ang ë nh÷ng b­íc ban ®Çu trong nghiªn cøu khoa häc, do vËy khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt h¹n chÕ trong kho¸ luËn. Víi lßng biÕt ¬n s©u s¾c, em mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn chØ b¶o quý b¸u cña thÇy c« còng nh­ b¹n bÌ ®Ó em cã thÓ nhËn thøc ®Çy ®ñ h¬n vÒ vÊn ®Ó mµ em nghiªn cøu. Ch­¬ng 1 Nh÷ng lý luËn chung liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ 1. Nh÷ng kh¸i niÖm vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ 1.1. Kh¸i niÖm quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp §iÒu 780 BLDS ®Þnh nghÜa: “QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ quyÒn së h÷u c¸ nh©n ®èi víi gi¶i ph¸p, s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, quyÒn sö dông ®èi víi tªn gäi xuÊt xø cña hµng ho¸ vµ quyÒn së h÷u ®èi víi ®èi t­îng kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh” Theo c«ng ­íc Paris (§iÒu 1), Së h÷u c«ng nghiÖp kh«ng nh÷ng chØ ¸p dông cho c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i theo ®óng nghÜa cña nã mµ cßn cho tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp vµ s¶n phÈm tù nhiªn Chñ thÓ cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp T¸c gi¶: T¸c gi¶ vµ ®ång t¸c gi¶ lµ ng­êi ®· t¹o ra c¸c t¸c phÈm trÝ tuÖ ®­îc thÓ hiÖn d­íi d¹ng s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp (§779BLDS) T¸c gi¶ lµ ng­êi s¸ng t¹o vµ lµ chñ thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. Sù s¸ng t¹o cña t¸c gi¶ ®­îc chøng minh b»ng chÝnh néi dung khoa häc cña ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp mµ t¸c gi¶ ®· t¹o ra. Chñ së h÷u c¸c ®èi t­îng c«ng nghiÖp Chñ së h÷u c¸c ®èi t­îng c«ng nghiÖp lµ c¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ kh¸c ®­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn cÊp hoÆc chuyÓn giao v¨n b»ng b¶o hé s¸ng chÕ, gi¶i gi¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ c¸c ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp kh¸c. Ng­êi cã quyÒn sö dông tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ Theo ®iÒu 795 cña Bé luËt d©n sù, c¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ kh¸c ®­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn cÊp v¨n b»ng b¶o hé tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ lµ ng­êi cã thÈm quyÒn sö dông hîp ph¸p tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ ®ã. Kh¸ch thÓ cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ViÖc x¸c ®Þnh kh¸ch thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt trong b¶o hé c«ng nghiÖp nh»m b¶o vÖ lîi Ých hîp ph¸p cña chñ thÓ tham gia vµo quan hÖ ®ã. Kh¸ch thÓ cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng s¸ng t¹o thÓ hiÖn b»ng c¸c ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp. Thùc chÊt ®èi t­îng ®­îc b¶o hé ë ®©y lµ lîi Ých kinh tÕ cña chñ së h÷u c«ng nghiÖp, ng­êi cã quyÒn sö dông c¸c ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp, tuy nhiªn ph¶i phï hîp víi lîi Ých x· héi. S¸ng chÕ vµ gi¶i ph¸p h÷u Ých. S¸ng chÕ lµ gi¶i ph¸p kü thuËt míi so víi tr×nh ®é kü thuËt trªn thÕ giíi, cã tr×nh ®é s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng ¸p dông trong lÜnh vùc kinh tÕ-x· héi. (§782 BLDS) Gi¶i ph¸p h÷u Ých lµ gi¶i ph¸p kü thuËt míi so víi tr×nh ®é kü thuËt trªn thÕ giíi, cã tr×nh ®é s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng ¸p dông trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ-x· héi. (§783 BLDS) Nh­ vËy s¸ng chÕ vµ gi¶i ph¸p h÷u Ých ph¶i cã tÝnh chÊt míi so víi tr×nh ®é kü thuËt trªn thÕ gi¬Ý. TÝnh míi ë ®©y ph¶i ®­îc hiÓu lµ tíi lóc nép ®¬n xin b¶o hé, ch­a cã ai sö dông nã mét c¸ch râ rµng hay ®· c«ng bè. Chóng ph¶i cã kh¶ n¨ng ¸p dông trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ-x· héi. §©y lµ ®iÓm kh¸c so víi ph¸t minh khoa häc. Ngoµi ra s¸ng chÕ cßn ph¶i cã tr×nh ®é s¸ng t¹o tøc lµ ph¶i lµ mét tiÕn bé vÒ kü thuËt so víi tr×nh ®é chung cña thÕ giíi. KiÓu d¸ng c«ng nghiÖp KiÓu d¸ng c«ng nghiÖp lµ h×nh d¸ng bªn ngoµi cña s¶n phÈm, ®­îc thÓ hiÖn b»ng ®­êng nÐt, h×nh khèi, mµu s¾c hoÆc sù kÕt hîp gi÷a nh÷ng yÕu tè ®ã, cã tÝnh míi so víi thÓ giíi vµ dïng lµm mÉu ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm c«ng nghiÖp hoÆc thñ c«ng nghiÖp.(§784 BLDS) Mét kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®­îc coi lµ míi nÕu nã kh¸c biÖt c¬ b¶n so víi c¸c kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp t­¬ng tù vµ ch­a ®­îc sö dông ë ®©u, b»ng bÊt cø h×nh thøc nµo trªn thÕ giíi. Theo c«ng ­íc Paris(1976), tr­êng hîp mét kiÓu d¸ng ®­îc tr×nh bµy t¹i mét cuéc triÓn l·m quèc tÕ ®­îc c«ng nhËn tr­íc ngµy nép ®¬n th× kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®ã vÉn ®­îc coi lµ míi nÕu trong vßng s¸u th¸ng kÓ tõ ngµy b¾t ®Çu triÓn l·m, ®¬n ®¨ng ký b¶o hé ®­îc nép tíi c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn. Tªn gäi xuÊt xø hµng hãa. Tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ lµ tªn ®Þa lý cña n­íc, ®Þa ph­¬ng dïng ®Ó chØ xuÊt xø cña mét mÆt hµng tõ n­íc ®Þa ph­¬ng ®ã víi ®iÒu kiÖn nh÷ng mÆt hµng nµy cã c¸c tÝnh chÊt, chÊt l­îng ®Æc thï dùa trªn ®iÒu kiÖn ®Þa lý ®éc ®¸o vµ ­u viÖt, bao gåm c¸c yÕu tè tù nhiªn, con ng­êi hoÆc kÕt hîp c¶ hai yÕu tè ®ã.(§786 BLDS) Tªn gäi xuÊt xø cña hµng ho¸ ®­îc xem nh­ lµ mét ®èi t­îng ®Æc biÖt cña së h÷u trÝ tuÖ ®­îc ph¸p luËt b¶o hé. Tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ kh«ng ph¶i lµ nh·n hiÖu th­¬ng m¹i, tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ ®­îc g¾n víi nh÷ng mÆt hµng cã tÝnh chÊt ®Æc thï xuÊt ph¸t tõ c¸c yÕu tè ®éc ®¸o cña ®Þa lý, con ng­êi ®Þa ph­¬ng mµ tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ chØ dÉn. Nh·n hiÖu hµng ho¸ Nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ nh÷ng dÊu hiÖu dïng ®Ó ph©n biÖt hµng ho¸, dÞch vô cïng lo¹i cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh kh¸c nhau. Nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ lµ tõ ng÷, h×nh ¶nh hoÆc sù kÕt nèi c¸c yÕu tè ®ã ®­îc thÓ hiÖn b»ng mét hoÆc nhiÒu mµu s¾c. (§785 BLDS) Thùc chÊt nh·n hiÖu hµng ho¸ kh«ng ph¶i mét ho¹t ®éng trÝ tuÖ, nã chØ lµ nh÷ng dÊu hiÖu cã s½n trong tµi s¶n chung cña céng ®ång, ®­îc c¸ nh©n, ph¸p nh©n chän ®Ó ®¸nh dÊu hµng ho¸,dÞch vô cña m×nh. Tuy vËy, viÖc sö dông nã-®¹i diÖn cho uy tÝn cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n-t¹o nªn gi¸ trÞ kinh tÕ, th­¬ng m¹i. Nh­ vËy nã lµ biÓu tr­ng cho n¨ng lùc vµ thµnh tÝch cña mét c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh vÒ mét lo¹i hµng ho¸ hay dÞch vô. HiÖn nay t×nh tr¹ng nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ViÖt Nam bÞ vi ph¹m ë n­íc ngoµi lµ rÊt nhiÒu vµ ®©y thùc sù lµ vÊn ®Ò ®­îc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay rÊt quan t©m khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Cho nªn ®i s©u t×m hiÓu h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy lµ rÊt cÇn thiÕt. 2.1. Nh÷ng kh¸i niÖm vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ Kh¸i niÖm nh·n hiÖu hµng ho¸. Theo c«ng ­íc Paris 1983 vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc coi lµ mét trong c¸c ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp. Nh­ng kh¸i niÖm nh·n hiÖu hµng ho¸ theo ph¸p luËt c¸c n­íc trªn thÕ giíi lµ hoµn toµn kh«ng ®ång nhÊt, mçi quèc gia ®Òu ®­a ra kh¸i niÖm riªng trong ph¸p luËt n­íc m×nh. Ch¼ng h¹n, theo ®¹o luËt nh·n hiÖu hµng ho¸ Trademark ACT B.E.2534 cña Th¸i Lan, nh·n hiÖu ®­îc hiÓu lµ nh÷ng h×nh ¶nh, tªn, tõ ng÷, ch÷ c¸i ch÷ ký hoÆc sù kÕt hîp c¸c mµu s¾c, h×nh d¸ng vËt thÓ hoÆc bÊt cø sù kÕt hîp nµo cña nh÷ng yÕu tè trªn. Theo luËt nh·n hiÖu hµng ho¸ cña Mü, nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ lµ tõ, ng÷, dÊu hiÖu hay h×nh vÏ, hoÆc sù kÕt hîp cña tõ, ng÷, dÊu hiÖu hay h×nh vÏ x¸c ®Þnh vµ ph©n biÖt nguån gèc cña hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña ng­êi nµy víi ng­êi kh¸c. Ph¸p l¹i ®­a ra mét ®Þnh nghÜa kh¸c vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong Bé luËt së h÷u c«ng nghiÖp 1991: nh·n hiÖu hµng ho¸, nh·n hiÖu th­¬ng m¹i hay nh·n hiÖu dÞch vô lµ mét dÊu hiÖu ®­îc thÓ hiÖn b»ng h×nh ®Ó ph©n biÖt s¶n phÈm cña mét c¸ nh©n hoÆc mét ph¸p nh©n. Còng theo quy ®Þnh cña bé luËt nµy, nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ ®­îc h×nh thµnh tõ tªn, tªn ng­êi, tªn dßng hä, tªn vïng ®Êt, dÊu hiÖu, h×nh t­îng, sù kÕt hîp mµu s¾c, thËm chÝ Ph¸p cßn quy ®Þnh vÒ nh·n hiÖu ©m thanh, nh·n hiÖu xóc gi¸c vµ nh·n hiÖu khøu gi¸c. Kh¸i niÖm vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ cña Ph¸p ®­a ra trong bé luËt c«ng nghiÖp n¨m 1991 vÉn dùa trªn nÒn t¶ng lµ ®¹o luËt n¨m 1975. Nh­ng Anh vµ mét sè n­íc kh¸c l¹i ®­a ra kh¸i niÖm nh·n hiÖu hµng ho¸ dùa trªn chØ thÞ 89/104/EEC cña Héi ®ång c¸c bé tr­ëng liªn minh ch©u ¢u ngµy 21/12/1988 nh­ sau: nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ bÊt cø dÊu hiÖu nµo ®­îc biÓu hiÖn b»ng h×nh, ®å thÞ cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ dÞch vô cña mét nhµ kinh doanh nµy víi nhµ kinh doanh kh¸c. Nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ bao gåm tõ ng÷, kÓ c¶ tªn ng­êi, h×nh vÏ, ch÷ c¸i, con sè hoÆc h×nh d¹ng cña hµng ho¸ hoÆc c¸ch ®ãng gãi. Nh­ vËy ta cã thÓ thÊy nh·n hiÖu hµng ho¸ theo ph¸p luËt cña tõng n­íc cã thÓ ®­îc ®Þnh nghÜa theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, nh­ng c¸c n­íc ®Òu nhÊn m¹nh vµo ®Æc tÝnh cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt. T­¬ng tù nh­ vËy, trong ®¹o luËt nh·n hiÖu hµng ho¸, nh·n hiÖu dÞch vô vµ tªn gäi xuÊt xø hµng hãa cña Liªn bang Nga n¨m 1995 cã quy ®Þnh: “nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ nh·n hiÖu dÞch vô, d­íi ®©y gäi chung lµ nh·n hiÖu hµng ho¸, lµ nh÷ng dÊu hiÖu cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ hoÆc dÞch vô t­¬ng øng cña mét c¸ nh©n hoÆc ph¸p nh©n nhÊt ®Þnh víi hµng ho¸ dÞch vô t­¬ng øng cña c¸ nh©n hoÆc ph¸p nh©n kh¸c”. Bé luËt d©n sù cña ViÖt Nam còng cã mét ®Þnh nghÜa t­¬ng tù vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ quy ®Þnh ë ®iÒu 785 nh­ sau: “Nh·n hiÖu hµng hãa lµ nh÷ng dÊu hiÖu dïng ®Ó ph©n biÖt hµng ho¸ dÞch vô cïng lo¹i cña c¸c cë së s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau. Nh·n hiÖu hµng hãa cã thÓ lµ tõ ng÷, h×nh ¶nh hoÆc sù kÕt hîp c¸c yÕu tè ®ã ®­îc thÓ hiÖn b»ng mét hoÆc nhiÒu mµu s¾c”. Tõ c¸c quy ®Þnh trªn vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸, chóng ta cã thÓ rót ra nh÷ng ®Æc ®iÓm chung vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ nh­ sau: Nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ mét dÊu hiÖu cÊu thµnh b»ng tõ, ng÷, h×nh ¶nh, hoÆc sù kÕt hîp nµo c¸c yÕu tè ®ã ®­îc thÓ hiÖn b»ng mét hoÆc nhiÒu mµu s¾c. Nh·n hiÖu hµng ho¸ bao gåm c¶ nh·n hiÖu hµng ho¸, nh·n hiÖu dÞch vô cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt s¶n phÈm hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña mét nhµ cung øng hµng ho¸ dÞch vô ®ã víi mét nhµ cung øng dÞch vô dïng lo¹i. HiÖn nay, kh¸i niÖm vÒ nh·n hiÖu hµng hãa trong HiÖp ®Þnh TRIPS ®­îc coi lµ kh¸i niÖm ®Çy ®ñ nhÊt vµ chung nhÊt cho c¸c n­íc, theo ®ã, nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc ®Þnh nghÜa lµ: “BÊt kú mét dÊu hiÖu, hoÆc sù kÕt hîp cña nh÷ng dÊu hiÖu, cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ dÞch vô cña mét nhµ doanh nghiÖp víi hµng hãa dÞch vô cña nh÷ng nhµ doanh nghiÖp kh¸c. Nh÷ng dÊu hiÖu ®ã cã thÓ lµ nh÷ng tõ bao gåm tªn ng­êi, ch÷ c¸i, ch÷ sè, yÕu tè h×nh vµ sù kÕt hîp mµu s¾c còng nh­ sù kÕt hîp bÊt kú cña nh÷ng dÊu hiÖu ®ã. B¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp Yªu cÇu b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ lµ c¸c ®èi t­îng cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cã thÓ bÞ vi ph¹m nh­ vi ph¹m vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, vi ph¹m vÒ xuÊt xø hµng ho¸, nh·n hiÖu hµng ho¸…, g©y ra sù nhÇm lÉn gi÷a hµng gi¶ vµ hµng thËt, lµm thiÖt h¹i cho c¶ ba ®èi t­îng lµ nhµ n­íc, ng­êi tiªu dïng vµ nhµ kinh doanh. Ng­êi nµo sö dông c¸c ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp trong thêi h¹n b¶o hé mµ kh«ng xin phÐp chñ së h÷u ®èi t­îng ®ã th× bÞ coi lµ x©m ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp trõ c¸c tr­êng hîp vÒ h¹n chÕ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp (§804 BLDS). B¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp chÝnh lµ viÖc nhµ n­íc ®Æt ra c¸c quy ph¹m ph¸p luËt vµ c¸c biÖn ph¸p nh»m b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi chñ ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp. 1.4. B¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ B¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ chÝnh lµ viÖc nhµ n­íc ®Æt ra c¸c quy ph¹m ph¸p luËt vµ c¸c biÖn ph¸p nh»m b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña chñ së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸. Ph¸p luËt b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ tæng hîp c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh t¹o ra, ®¨ng ký vµ sö dùng nh·n hiÖu hµng hãa vµ b¶o vÖ quyÒn cña chñ së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸. Tuy nhiªn còng gièng nh­ c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp kh¸c,quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng hãa mang tÝnh chÊt l·nh thæ tuyÖt ®èi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ quyÒn ®ã chØ ph¸t sinh sau khi nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc ®¨ng ký vµ chØ cã gi¸ trÞ trong ph¹m vi l·nh thæ quèc gia ®¨ng ký. Nh­ vËy, muèn b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë n­íc ngoµi th× viÖc b¶o hé ph¶i ®­îc quy ®Þnh trong c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ (song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng) hoÆc viÖc b¶o hé ®­îc tiÕn hµnh trªn nguyªn t¾c cã ®i cã l¹i ®­îc quy ®Þnh trong ph¸p luËt c¸c n­íc vÒ së h÷u c«ng nghiÖp. B¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë n­íc ngoµi còng chÝnh lµ b¶o hé nh·n hiÖu hµng, nh­ng viÖc b¶o hé l¹i ®­îc thùc hiÖn ë n­íc ngoµi, do ®ã viÖc b¶o hé sÏ ®­îc ®iÒu chØnh bëi ph¸p luËt n­íc ngoµi. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c hµnh vi vi ph¹m quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸ x¶y ra ngµy cµng nhiÒu víi nhiÒu ph­¬ng thøc, thñ ®o¹n ®a d¹ng. Do vËy, c¸c ph­¬ng thøc b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ còng trë nªn linh ho¹t, ®a d¹ng. Th«ng th­êng, khi bÞ vi ph¹m chñ nh·n hiÖu hµng ho¸ cã quyÒn: Yªu cÇu ng­êi ®ang cã hµnh vi vi ph¹m ph¶i chÊm døt ngay hµnh vi vi ph¹m hay c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh ®ã. Ng­êi ®· cã hµnh vi vi ph¹m ph¶i huû bá nh÷ng s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt do ¨n c¾p nh·n hiÖu hµng ho¸, g©y h¹i cho ng­êi tiªu dïng vµ lµm gi¶m uy tÝn cña chñ së h÷u. Yªu cÇu c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn buéc ng­êi cã hµnh vi vi ph¹m ph¶i chÊm døt hµnh vi vi ph¹m vµ båi th­êng thiÖt h¹i. Chñ thÓ cã hµnh vi vi ph¹m quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ bÞ xö lý b»ng c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh, d©n sù hoÆc thËm chÝ cã thÓ bÞ truy tè vÒ téi h×nh sù vµ ph¶i chÞu h×nh ph¹t t­¬ng øng 2. TÇm quan träng cña viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Trong tÊt c¶ c¸c ch­¬ng trong HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü, ch­¬ng II vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ lµ ch­¬ng dµi nhÊt vµ phøc t¹p nhÊt. §iÒu nµy cho thÊy vÊn ®Ò vÒ së h÷u trÝ tuÖ lµ vÊn ®Ò rÊt ®­îc c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi quan t©m. ThÕ nh­ng, do ¶nh h­ëng cña chÝnh s¸ch kinh tÕ bao cÊp trong nhiÒu n¨m vµ t­ t­ëng cò vÉn cßn ¶nh h­ëng nÆng nÒ ®Õn c¸ch thøc doanh nghiÖp ViÖt Nam tiÕn hµnh kinh doanh, ®¬n gi¶n vµ Ýt chó träng ®Õn c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý liªn quan, ®Æc biÖt lµ vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. ChÝnh v× thÕ ®©y cã thÓ coi lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn hµng lo¹t r¾c rèi xung quanh vÊn ®Ò b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ khi xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi trong thêi gian gÇn ®©y. HiÖn t­îng hµng ho¸ ViÖt Nam bÞ ®¸nh c¾p th­¬ng hiÖu ë n­íc ngoµi ®· lµm s¸ng tá mét vÊn ®Ò mµ nhÏ ra c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· ph¶i s¸ng tá tõ l©u, ®ã lµ tÇm quan träng cña viÖc ®¨ng kÝ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu hµng ho¸. §èi víi mét s¶n phÈm ®Ó chÕ t¹o ra nã cÇn mét chi phÝ lín ®Ó nghiªn cøu, ph¸t triÓn vµ x©y dùng uy tÝn, thÕ nh­ng chi phÝ sao chÐp l¹i kh«ng cao, tÝnh chÊt ®¬n gi¶n trong viÖc sao chÐp phÇn mÒm m¸y vi tÝnh lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh cho thÊy cÇn thiÕt b¶n quyÒn vÒ s¶n phÈm ph¶i ®­îc ph¸p luËt b¶o hé. T­¬ng tù ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸, viÖc x©y dùng ®­îc nh·n hiÖu cho s¶n phÈm cã chç ®øng trong lßng ng­êi tiªu dïng kh«ng ph¶i lµ chuyÖn dÔ nh­ng ®Ó ¨n c¾p, nh¸i l¹i nh·n hiÖu ®ã nh»m tiªu thu hµng ho¸ kÐm chÊt l­îng h¬n lµ hiÖn t­îng rÊt phæ biÕn hiÖn nay, cho nªn cÇn thiÕt ph¶i chó ý ®Õn vÊn ®Ò b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cña m×nh. Do tÇm quan träng ®Æc biÖt cña viÖc b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt x· héi, kinh tÕ, khoa häc nªn ®©y kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò quèc gia mµ ®· trë thµnh vÊn ®Ò toµn cÇu. B¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ b¶n quyÒn s¶n phÈm nãi riªng vµ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ nãi chung ®i tõ s¬ khai ®Õn ý thøc tù gi¸c, ý thøc ph¸p luËt cña mçi ng­êi, thÓ hiÖn trong tÊt c¶ c¸c kh©u l­u th«ng cña s¶n phÈm, x©m nhËp thÞ tr­êng, ph¸t triÓn thÞ tr­êng cho s¶n phÈm vµ t¹o uy tÝn cho s¶n phÈm. Trong giai ®o¹n x©m nhËp thÞ tr­êng Giai ®o¹n x©m nhËp thÞ tr­êng lµ giai ®o¹n rÊt quan träng vµ khã kh¨n cho doanh nghiÖp, lµ b­íc ®Çu t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng míi. Trong giai ®o¹n nµy doanh nghiÖp tËp trung vµo viÖc lµm sao ®­a s¶n phÈm ®Õn tay ng­êi tiªu dïng, lµm sao ®Ó ng­êi tiªu dïng quen víi nh·n hiÖu s¶n phÈm. ®Ó ®­a mét s¶n phÈm ra thÞ tr­êng míi ®ßi hái ph¶i cã rÊt nhiÒu nç lùc - tr­íc hÕt ®ã lµ ph¶i cã s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu ng­êi tiªu dïng vÒ mÆt chÊt l­îng còng nh­ thÞ hiÕu, s¶n phÈm ®ã ph¶i ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng c¶ vÒ mÆt chÊt l­îng còng nh­ thÞ hiÕu, s¶n phÈm ®ã ph¶i cã lîi thÕ nhÊt ®Þnh so víi s¶n phÈm cïng lo¹i (ch¼ng h¹n nh­ vÒ mÆt tiÖn Ých hay gi¸ c¶), ph¶i hiÓu t­êng tËn thÞ tr­êng m×nh ®Þnh tham gia vÒ mäi khÝa c¹nh (ph¸p luËt, trong ®ã cã quy ®Þnh vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ, tiªu chuÈn chÊt l­îng, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn h÷u vµ tiÒm n¨ng). Nh­ vËy, râ rµng lµ vÊn ®Ò b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ cho s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ mét trong c¸c yÕu tè ph¶i ®­îc xem xÐt c©n nh¾c víi hµng lo¹t c¸c yÕu tè kh¸c vµ lµ c¸i kh«ng thÓ thiÕu trong chiÕn l­îc x©m nhËp vµo mét thÞ tr­êng cô thÓ. Sau khi t¹o ra mét s¶n phÈm vµ ®Ó ®­a s¶n phÈm ®ã ®Õn víi ng­êi tiªu dïng, doanh nghiÖp ph¶i tr¶i qua mét giai ®o¹n khã kh¨n, l©u dµi vµ tèn kÐm. §ã lµ viÖc qu¶ng b¸ s¶n phÈm ®ã trªn thÞ tr­êng, lµm sao cho kh¸ch hµng nghe thÊy, nh×n thÊy vµ nhËn biÕt ®­îc s¶n phÈm. Kh¸ch hµng quan t©m ®Õn c¸c th«ng tin vÒ s¶n phÈm vµ t×m hiÓu ý nghÜa vÒ th­¬ng hiÖu cña s¶n phÈm. Giai ®o¹n nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i tr¶i qua mét giai ®o¹n khã kh¨n vµ tèn kÐm ®Ó kh¸ch hµng chÊp nhËn vµ thÝch thó víi s¶n phÈm vµ ghi nhí vÒ nh·n hiÖu hµng hãa cho nhu cÇu mua s¾m cña m×nh. Tuy nhiªn, khi ®· cã mét th­¬ng hiÖu mang tÇm quèc tÕ vµ ®· ®­îc nh¾c ®Õn nhiÒu th× ®Ó x©m nhËp s¶n phÈm ®ã vµo mét thÞ tr­êng míi sÏ Ýt tèn kÐm h¬n nhiÒu, doanh nghiÖp d­êng nh­ kh«ng tèn nhiÒu chi phÝ cho hoµn thiÖn s¶n phÈm vµ dÔ ®­îc nhiÒu ng­êi tiªu dïng nhËn biÕt h¬n. Tuy nhiªn nÕu s¶n phÈm ®· næi tiÕng vµ cã uy tÝn th× rÊt dÔ bÞ ¨n c¾p nh·n m¸c, kiÓu d¸ng…cho nªn ph¶i ®¨ng ký b¶o hé cho s¶n phÈm ®ã ®Ó b¶o vÖ uy tÝn cña s¶n phÈm, chèng l¹i c¸c hµnh vi gi¶ m¹o vµ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, g©y nhÇm lÉn cho ng­êi tiªu dïng. Trong giai ®o¹n x©m nhËp thÞ tr­êng vÊn ®Ò b¶o hé cho s¶n phÈm l¹i cµng quan träng v× ®©y lµ giai ®o¹n mµ doanh nghiÖp ®ang tËp trung mäi nç lùc ®Ó s¶n phÈm cña m×nh cã thÓ ®­îc ng­êi tiªu dïng ghi nhËn. BÊt cø mét h×nh ¶nh xÊu nµo vÒ s¶n phÈm trong giai ®o¹n nµy còng cã thÓ g©y t¸c h¹i rÊt lín cho nh÷ng giai ®o¹n sau cña vßng ®êi s¶n phÈm. VÊn ®Ò quan träng mµ chóng ta ®ang quan t©m hiÖn nay lµ t×nh h×nh c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi x©m nhËp hµng ho¸ sang thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng Mü th× x¶y ra tranh chÊp do cã c«ng ty n­íc ngoµi ®· ®¨ng kÝ nh·n hiÖu s¶n phÈm ®ã vµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng ®­îc phÐp xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ®ã nÕu kh«ng ®­îc phÐp cña c«ng ty n­íc ngoµi kia. Cô thÓ nh­ thuèc l¸ Vinataba bÞ c¸c doanh nghiÖp Indonesia ®¨ng kÝ th­¬ng hiÖu tr­íc t¹i 12 n­íc trªn thÕ giíi; th­¬ng hiÖu n­íc m¾m Phó quèc bÞ mét sè nhµ s¶n xuÊt n­íc m¾m t¹i Th¸i Lan sö dông ®Ó ®­a s¶n phÈm ra b¸n réng r·i ë thÞ tr­êng Mü, Ch©u ¢u c¸ch ®©y hµng chôc n¨m víi tªn gäi n­íc m¾m Phó Quèc s¶n xuÊt t¹i Th¸i Lan. Ngoµi ra, cßn rÊt nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nh­ b¸nh phång t«m Sa Giang, kÑo dõa BÕn Tre, cµ phª Trung Nguyªn… còng bÞ mÊt vÒ tay c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. Vµ v× thÕ hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp chóng ta bÞ cÊm x©m nhËp, l­u th«ng v× vi ph¹m b¶n quyÒn vÒ s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, tiÕn tr×nh më réng xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng bÞ ngõng trÖ vµ coi nh­ s¶n phÈm kh«ng thÓ x©m nhËp vµo ®­îc nh÷ng thÞ tr­êng míi, thÞ phÇn bÞ mÊt, thËm chÝ hµng ho¸ cßn bÞ tÞch thu. Mét sè chñ c¸c nh·n hiÖu nãi trªn ®· tiÕn hµnh kiÖn tông vµ sau mét sè qu¸ tr×nh ph¸p lÝ ®· ®ßi l¹i ®­îc s¶n phÈm cña m×nh, nh­ng mét sè kh¸c l¹i r¬i vµo qu¸ tr×nh kiÖn tông tèn kÐm, kh«ng nh÷ng thÕ cßn lµm ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña s¶n phÈm ®ã. Bµi häc thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong thêi gian gÇn ®©y cho thÊy tÇm quan träng cña viÖc ®¨ng kÝ b¶o hé cho s¶n phÈm tr­íc khi ®­a hµng ho¸ vµo thÞ tr­êng lµ ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh x©m nhËp hµng ho¸ ®ã kh«ngbÞ gi¸n ®o¹n hay thËm chÝ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc. NÕu kh«ng quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy th× kh«ng nh÷ng kh«ng x©m nhËp ®­îc thÞ tr­êng mµ cßn bÞ c¸c c«ng ty n­íc ngoµi lîi dông ®Ó b¸n s¶n phÈm cña hä b»ng tªn tuæi vµ sù uy tÝn th­¬ng hiªô hµng ho¸ cña m×nh, ®©y lµ thiªt thßi rÊt lín. Ph¶i coi b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm nãi chung lµ chiÕn l­îc cÇn quan t©m ®i tr­íc khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Tõ thùc tÕ gÇn ®©y, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña ®¨ng kÝ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, cô thÓ nhiÒu doanh nghiÖp ®· ®­a ra nguyªn t¾c chiÕn l­îc “th­¬ng hiÖu ®i tr­íc hµng ho¸”, kh¾c phôc thãi quen ®­a hµng ho¸ ra thÞ tr­êng råi míi tÝnh ®Õn th­¬ng hiÖu. C¸c doanh nghiÖp ®· chó ý x©y dùng chiÕn l­îc së h÷u trªn c¬ së ®· nghiªn cøu kü thÞ tr­êng mµ m×nh ®· dù ®Þnh xóc tiÕn giao th­¬ng. 2.2. Nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. §Ó x©m nhËp mét s¶n phÈm vµo mét thÞ tr­êng míi ®· khã kh¨n nh­ng ®Ó s¶n phÈm ®ã ®Õn ®­îc víi ng­êi tiªu dïng, ®­îc ng­êi tiªu dïng ghi nhí vµ sÏ truy cËp ®Õn nh·n hiÖu s¶n phÈm ®ã khi cã nhu cÇu mua s¾m th× l¹i cµng khã kh¨n h¬n. Nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ãng gãp vai trß rÊt quan träng trong viÖc ®­a s¶n phÈm hµng ho¸ ®i vµo lßng ng­êi tiªu dïng vµ t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. Mét chiÕn l­îc ®Ó lµm cho nh·n hiÖu hµng ho¸ trë nªn tin cËy cã thÓ lµm cho doanh nghiÖp chèng l¹i c¸c ®èi thñ, lµm cho qu¶ng c¸o thªm tin cËy. Nh·n hiÖu hµng ho¸ gióp c¸c kh¸ch hµng x©y dùng ®­îc lßng trung thµnh víi s¶n phÈm c«ng ty vµ cã t¸c dông lín v× nã lu«n in s©u vµo ®Çu ãc kh¸ch hµng. Trong khi kh¸ch hµng t×m nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô ®Ó ®¸p øng mong muèn hay gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña hä, ng­êi ta ®i t×m c¸i “®ñ tèt”. VËy th× th­¬ng hiÖu x©y dùng lßng tin mµ trong v« sè lêi mêi chµo ®· xuÊt hiÖn c¸i “®ñ tèt”. Nh·n hiÖu hµng ho¸ cung cÊp mét høa hÑn vÒ ®é tin cËy vÒ s¶n phÈm. Ng­êi ta th­êng nãi: “ Chóng ta ®øng sau s¶n phÈm cña chóng ta”. Nh·n hiÖu truyÒn t¶i mét c¶m gi¸c tÝch cùc, nh·n hiÖu truyÒn th«ng trùc tiÕp ë møc “c¸c c¶m gi¸c” vµ do ®ã dÔ ®i vµo lßng ng­êi nh­ mét niÒm tin m·i m·i. Thêi ®¹i b×nh ®¼ng s¶n phÈm, s¶n phÈm vµ dÞch vô nµo kh«ng hoµn thiÖn th× sÏ nhanh chãng bÞ lo¹i ra khái thÞ tr­êng. Trong mét thÞ tr­êng ®· b·o hoµ, nh÷ng s¶n phÈm t­¬ng ®­¬ng nhau th× ng­êi tiÕp thÞ ph¶i lµm nh­ thÕ nµo ®Ó chän mét s¶n phÈm nµy mµ kh«ng ph¶i lµ s¶n phÈm kia. Th­¬ng hiÖu n©ng mét vÊn ®Ò ®¬n gi¶n lªn thµnh mét lÜnh vùc c¶m gi¸c vµ tù biÓu lé. Lóc ®ã nh·n hiÖu ®­îc xem nh­ lµ mét lêi høa hÑn, nã ®¶m b¶o r»ng s¶n phÈm hay dÞch vô ®ã sÏ sèng cïng víi tªn. Ngµy 14/8/1996, Trung Quèc cho ban hµnh “Quy ®Þnh t¹m thêi vÒ viÖc ®¨ng kÝ nh·n hiÖu hµng ho¸ næi tiÕng” trong ®ã ®iÒu 1 cña Quy ®Þnh nµy nªu râ: “Th­¬ng hiÖu næi tiÕng lµ th­¬ng hiÖu ®· ®¨ng ký cã danh tiÕng vµ ®­îc ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn”. Nh­ vËy, ®Þnh nghÜa trªn nªu ra nh÷ng yÕu tè nh­ sù tÝn nhiÖm cña ng­êi tiªu dïng, ®Þa vÞ cña nh·n hiÖu trªn thÞ tr­êng, tÝnh æn ®Þnh cña chÊt l­îng hµng hãa g¾n liÒn víi nh·n hiÖu. Cã nghÜa lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ sÏ gióp Ých rÊt nhiÒu cho ng­êi tiªu dïng trong viÖc gîi nhí vÒ s¶n phÈm, chÊt l­îng s¶n phÈm. V× thÕ cã thÓ nãi nh·n hiÖu t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, ng­êi tiªu dïng sÏ lùa chän nh·n hiÖu mµ hä ®· ghi nhí. Tõ vai trß quan träng cña nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi trªn, ta thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i b¶o hé nh·n hiÖu cho s¶n phÈm cña m×nh v× cã nh­ thÓ míi cã thÓ gi÷ kh¸ch hµng trung thµnh víi s¶n phÈm cña m×nh. B¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp nãi chung vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng sÏ gióp cho viÖc b¶o vÖ uy tÝn cña s¶n phÈm, chèng l¹i c¸c hµnh vi gi¶ m¹o vµ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh. Nguyªn t¾c cña b¶o hé lµ dµnh cho chñ së h÷u ®­îc ®éc quyÒn sö dông ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp ®· ®­îc b¶o hé nh»m môc ®Ých kinh doanh. Nhê ®éc quyÒn ®ã, chñ së h÷u cã kh¶ n¨ng lËp chiÕn l­îc ph©n phèi vµ kiÓm so¸t thÞ tr­êng s¶n phÈm cña m×nh mét c¸ch hîp lý. 2.3. Nh·n hiÖu hµng ho¸ - tµi s¶n quý cña doanh nghiÖp trong viÖc t¹o uy tÝn cho s¶n phÈm. Ng­êi mua cã thÓ ®¸nh gi¸ chÊt l­îng hµng ho¸ b»ng th­¬ng hiÖu, ®Æc biÖt lµ v× hä kh«ng thÓ ph¸n xÐt c¸c ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm ngay khi mua hµng. Kh«ng cã nh·n hiÖu kh¸ch hµng sÏ c¶m thÊy khã kh¨n h¬n rÊt nhiÒu khi mua s¾m. NÕu khi ®i mua hµng, ng­êi mua lùa chän mét sè nh·n hiÖu cña mét sè lo¹i s¶n phÈm mµ hä ®· ghi nhí. VÝ dô nh­ khi nãi ®Õn xe m«t« ë ViÖt Nam, ng­êi ta nãi ®Õn c¸c nh·n hiÖu Honda, Yamaha, Suzuki, SYM... Nh÷ng ng­êi thÝch uèng bia sÏ nh¾c ®Õn Bia Hµ Néi, bia 333, bia Heneiken, bia Tiger... TrÎ em th× lu«n nhí ®Õn s÷a Vinamilk, b¸nh Kinh §«... Nh÷ng s¶n phÈm nµy ®· ®­îc ng­êi tiªu dïng thõa nhËn b»ng chÝnh sù ghi nhí ®ã. Do ®o, nh·n hiÖu s¶n phÈm lu«n thÓ hiÖn mét møc chÊt l­îng ®¸ng tin cËy cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó t¹o niÒm tin cho ng­êi tiªu dïng. Cã mét ®iÒu ch¾c ch¾n kh«ng thÓ phñ nhËn lµ doanh nghiÖp nµo cã ý thøc ®Çu t­ qu¶ng b¸ cho nh·n hiÖu s¶n phÈm cña hä th× uy tÝn h×nh ¶nh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng sÏ ®­îc cñng cè. Søc m¹nh cña nh·n hiÖu s¶n phÈm sÏ t¹o cho s¶n phÈm lîi thÕ c¹nh tranh so víi s¶n phÈm cña ®èi thñ c¹nh tranh. N¨ng lùc c¹nh tranh b»ng th­¬ng hiÖu lµ danh tiÕng, uy tÝn dùa trªn tæng hîp tÊt c¶ sù kh¸c biÖt vµ nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng ®· ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn. Lîi thÕ c¹nh tranh b»ng nh·n hiÖu hµng ho¸ thÓ hiÖn ë chç: tÝnh chÊt ®éc ®¸o cña s¶n phÈm cã nh·n hiÖu sÏ ®­îc ph¸p luËt b¶o hé tr¸nh sù sao chÐp bÊt hîp ph¸p, gi¶m bít chi phÝ Marketing v× møc ®é biÕt ®Õn vµ trung thµnh víi s¶n phÈm ®· cao. X©y dùng ®­îc mét nh·n hiÖu hµng ho¸ cho s¶n phÈm cßn quan träng v× nã t¹o cho s¶n phÈm ®ã l¬Þ thÕ khi ®µm ph¸n víi nhµ ph©n phèi, ®èi thñ c¹nh tranh.ChÝnh v× thÕ, nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹o uy tÝn cho s¶n phÈm dùa trªn chÊt l­îng ®· t¹o ra sù tin dïng cña ng­¬i tiªu dïng ®èi víi s¶n phÈm ®ã. Tõ thùc tÕ xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n ViÖt Nam cho thÊy ®«i ®iÒu vÒ vÊn ®Ò nµy. N«ng s¶n ®­îc coi lµ thÕ m¹nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chiÕm 1/4 tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu, nh­ng cho ®Õn nay mÆt hµng nµy chñ yÕu xuÊt khÈu d­íi d¹ng th«, gi¸ trÞ thÊp. Gi¸ cµ phª ViÖt Nam xuÊt khÈu suy gi¶m kh«ng chØ v× nguyªn liÖu d­ thõa mµ chñ yÕu lµ do ch­a cã th­¬ng hiÖu. Theo nhËn ®Þnh cña c¸c c«ng ty cµ phª trªn thÕ giíi, chÊt l­îng cµ phª ViÖt Nam kh«ng thua kÐm g× cµ phª cña Brazil nh­ng v× kh«ng cã th­¬ng hiÖu nªn gi¸ kh«ng thÓ b»ng gi¸ cµ phª Brazil v× ng­êi tiªu dïng trªn thÕ giíi ch­a ®­îc biÕt ®Õn cµ phª ViÖt Nam. Theo lêi «ng Vò TiÕn Léc, phã chñ tÞch phong th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam th× ®Çu ra cho s¶n phÈm ViÖt Nam ®ang më, ®©y lµ c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tho¸t khái c¶nh lÊy c«ng lµm l·i nh­ng ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy doanh nghiÖp ph¶i b¸n s¶n phÈm b»ng nh·n hiÖu s¶n phÈm cña chÝnh m×nh, cã nh­ thÕ míi më réng ®­îc thÞ tr­êng xuÊt khÈu vµ t¨ng ®­îc lîi nhuËn. Thùc tÕ nµy cho thÊy, dï cã chÊt l­îng cao råi nh­ng ®Ó cã ®­îc thÞ phÇn thÞ tr­êng còng nh­ ®Ó s¶n phÈm cã uy tÝn mµ cô thÓ ®èi víi hµng n«ng s¶n nãi trªn, uy tÝn ®­îc thÓ hiÖn qua gi¸ c¶ vµ lîi nhuËn thu ®­îc tõ xuÊt khÈu, th× t¹o cho s¶n phÈm mét nh·n hiÖu riªng lµ rÊt cÇn thiÕt. MÆt kh¸c, uy tÝn cña nh·n hiÖu hµng ho¸ ph¶i ®­îc x©y dùng trªn nÒn t¶ng chÊt l­îng. ChÊt l­îng s¶n phÈm vµ uy tÝn cña th­¬ng hiÖu lµ hai nh©n tè bæ sung cho nhau t¹o nªn uy tÝn cña s¶n phÈm. Bªn c¹nh uy tÝn cña nh·n hiÖu th× chÊt l­îng s¶n phÈm lµ yÕu tè quan träng, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh khiÕn ng­êi tiªu dïng lùa chän s¶n phÈm nµy mµ kh«ng lùa chän s¶n phÈm kia. ChÊt l­îng kh«ng chØ ®­îc ®o l­êng b»ng nh÷ng tiªu chuÈn ®o l­êng mµ thùc sù th× chÊt l­îng ®­îc ®o l­êng b»ng møc ®é tÝn nhiÖm, sù yªu thÝch vµ tin dïng ®èi víi nh·n hiÖu s¶n phÈm vµ ®· ®¹t ®­îc sù tin dïng ®ã lµ ®· t¹o uy tÝn cho s¶n phÈm.. Mét sè c«ng ty v× s¶n phÈm cña hä kh«ng cßn ®­îc yªu thÝch n÷a hoÆc cÇn n©ng cÊp uy tÝn s¶n phÈm lªn mét tÇm cao h¬n ng­êi ta s½n sµng tõ bá nh·n hiÖu cò b»ng mét nh·n hiÖu míi. Tõ m­êi n¨m nay, Unilever ®· kh«ng ®Çu t­ n÷a cho qu¶ng c¸o lo¹i n­íc tÈy Wisk, ®Ó tËp trung cho c¸c s¶n phÈm kh¸c nh­ Omo, Persil, Skip vµ Corol. ThiÕu søc ch._.èng ®ì, møc b¸n hµng Wisk n¨m 1999 cã phÇn gi¶m sót, lµm gi¶m nhÑ 0.1% tæng doanh sè. ThÕ lµ nh·n hiÖu Êy ®­îc ®×nh chØ ngay ®Ó kh«ng l©y lan ®Õn côc diÖn chung. Nh¹y bÐn víi t×nh h×nh thÞ tr­êng, n¨m 1999, tËp ®oµn kinh doanh n­íc nhuém tãc Eugene Perma quyÕt ®Þnh cho rót lui ngay lËp tøc mét lo¹i s¶n phÈm mang nh·n hiÖu izae. Mét nhµ l·nh ®¹o trong tËp ®oµn cho biÕt: “Chóng t«i muèn xo¸ bá izae vµ thay thÕ ngay b»ng Keranove næi tiÕng h¬n trong c¸c lo¹i Shampooing”. Khi mua l¹i cña h·ng Milo s¶n xuÊt c¸c lo¹i kÑo th¬m håi n¨m 1994, Unilever véi vµng lµm biÕn mÊt nh·n hiÖu Titan cña chñ cò ®Ó khái ¶nh h­ëng xÊu ®Õn nh·n hiÖu cu¶ m×nh. §ång thêi h·ng nµy ®· c¶i tiÕn chÊt l­îng s¶n phÈm cò b»ng c¸ch cho ra ®êi s¶n phÈm kÑo th¬m Magnum víi h­¬ng vÞ ®éc ®¸o vµ d¹ng míi víi h×nh d¸ng míi. §iÒu nµy ®· lµm t¨ng doanh sè cña tËp ®oµn do kh¸ch hµng ­a chuéng s¶n phÈm míi cña h·ng. Khi Samsung “chia tay” víi hÖ thèng siªu thÞ Val Mart Store Inc, nhiÒu nhµ kinh doanh ng¹c nhiªn bëi ®©y lµ hÖ thèng b¸n lÎ c¸c s¶n phÈm næi tiÕng mang nh·n hiÖu Samsung. Nh­ng c¸c quan chøc cña tËp ®oµn nµy cho biÕt dï c¶m thÊy khã kh¨n nh­ng hä vÉn ph¶i lµm v× cã nh­ thÕ hä míi n©ng gi¸ trÞ nh·n hiÖu Samsung lªn mét tÇm cao h¬n vµ thùc tÕ lµ v× ®iÒu nµy mµ Samsung ®· t¨ng ®­îc 22% gi¸ trÞ cho c¸c s¶n phÈm mang nh·n hiÖu Samsung. Vµo ngµy 6/8/2001, khi h·ng Interbrand c«ng bè nghiªn cøu míi nhÊt cña hä vÒ 100 nh·n hiÖu hµng ®Çu thÕ giíi th× Samsung ®· ®­îc xÕp thø 42, tøc lµ t¨ng lªn 22% so víi thêi ®iÓm tr­íc khi tËp ®oµn nµy lµm cuéc chia tay víi th­¬ng hiÖu nãi trªn. Mét sè vÝ dô trªn cho thÊy sù ¶nh h­ëng lÉn nhau gi­· chÊt l­îng s¶n phÈm vµ uy tÝn th­¬ng hiÖu trong viÖc t¹o ra uy tÝn cho s¶n phÈm th«ng qua sù tin dïng cña kh¸ch hµng dµnh cho s¶n phÈm ®ã. Thùc tÕ lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc t¹o ra uy tÝn cho s¶n phÈm. Uy tÝn nµy ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng sù yªu thÝch cña ng­êi tiªu dïng. Tuy nhiªn, ®Ó gi÷ ®­îc uy tÝn ®ã ®ã ngoµi viÖc kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm cßn ph¶i chó ý b¶o vÖ cho s¶n phÈm cña m×nh khái nh÷ng hiÖn t­îng bÞ ¨n c¾p kiÓu d¸ng, nh·n hiÖu. V× bÊt cø sù lµm nh¸i, lµm gi¶ hay lîi dông uy tÝn cña s¶n phÈm nµo còng lµm ¶nh h­ëng rÊt lín tíi sù ­a thÝch cña ng­¬× tiªu dïng v× kh«ng ph¶i ng­êi tiªu dïng nµo còng ph©n biÖt ®­îc hµng gi¶, hµng thËt. Mét lÇn n÷a, th«ng qua tÇm quan träng cña nh·n hiÖu ®èi víi s¶n phÈm, sù cÇn thiÕt cña b¶o hé quyÒn së h÷u cho s¶n phÈm nãi chung vµ nh·n hiÖu hµng hãa nãi riªng l¹i ®­îc kh¼ng ®Þnh. 3. C¸c vÊn ®Ò ph¸p lý liªn quan ®Õn b¶n quyÒn vÒ s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm ViÖt Nam khi xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi 3.1. Ph¸p luËt ViÖt Nam. 3.1.1. HÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt. C¸c v¨n b¶n luËt Bé luËt d©n sù n¨m 1995 (phÇn thø 6 ch­¬ng II), quy ®Þnh cô thÓ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ. Bé luËt h×nh sù n¨m 2000 ( ®iÒu 170 vµ 171), quy ®Þnh vÒ téi ph¹m vµ h×nh ph¹t cã liªn quan ®Õn b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ. C¸c v¨n b¶n h­íng dÉn gi¶i thÝch luËt NghÞ ®Þnh 63/CP (24/10/1996) ®­îc söa ®æi vµ bæ sung theo nghÞ ®Þnh 06/2001/ND-CP (01/02/2001) quy ®Þnh chi tiÕt vÒ së h÷u c«ng nghiÖp; NghÞ ®Þnh 12/1999/ND-CP (6/3/1999) vÒ xö ph¹t hµnh chinh trong lÜnh vùc së h÷u c«ng nghiÖp; NghÞ ®Þnh 54/2000/ND-CP (3/10/2000) vÒ b¶o hé ®èi víi bÝ mËt kinh doanh, chØ dÉn ®Þa lý, tªn th­¬ng m¹i vµ b¶o hé quyÒn chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh liªn quan ®Õn së h÷u trÝ tuÖ; NghÞ ®Þnh 13/2001/ND-CP vÒ b¶o hé gièng c©y trång míi; C¸c th«ng t­ h­íng dÉn thi hµnh c¸c nghÞ ®Þnh nãi trªn, cô thÓ: + Th«ng t­ 3055/TT-SHCN ngµy 31/12/1996 cña bé Khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng; + Th«ng t­ sè 23/TC-TCT ngµy 9/5/1997 cña Bé Tµi chÝnh vÒ phÝ vµ lÖ phÝ së h÷u c«ng nghiÖp; + Th«ng t­ sè 825/2000/TT- Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng h­íng dÉn thi hµnh nghÞ ®Þnh 12/1999/ND-CP; Ngoµi ra, vÊn ®Ò b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn ®­îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh kh¸c nh­: LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi n¨m 2000; LuËt th­¬ng m¹i n¨m 1997. C¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia. C«ng ­íc Paris vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp 1883 (ViÖt Nam tham gia n¨m 1981); Tho¶ ­íc Madrid n¨m 1892 vÒ ®¨ng ký Nh·n hiÖu Quèc tÕ (ViÖt Nam tham gia n¨m 1981); Tho¶ ­íc Nice vÒ ph©n lo¹i quèc tÕ hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Ó ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ n¨m 1957; HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c Së h÷u trÝ tuÖ gi÷a c¸c n­íc ASEAN (12/1995); B¶n ghi nhí vÒ hîp t¸c Së h÷u trÝ tuÖ gi÷a ViÖt Nam vµ ASEAN (09/1995); Ngoµi ra, vÊn ®Ò b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ cã liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn ®­îc ®Ò cËp trong nh÷ng hiÖp ®Þnh liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. 3.1.2. C¸c quy ®Þnh ph¸p luËt hiÖn hµnh. 3.1.2.1. §èi t­îng ®­îc b¶o hé. §èi t­îng thuéc së h÷u c«ng nghiÖp cã liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc ph¸p luËt ViÖt Nam b¶o hé lµ: s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸. 3.1.2.2. Chñ së h÷u c¸c ®èi t­îng ®­îc b¶o hé Chñ thÓ ®­îc cÊp v¨n b»ng b¶o hé; Chñ së h÷u ®¨ng ký quèc tÕ hµng ho¸ theo Tho¶ ­íc Madrid ®· ®­îc chÊp nhËn b¶o hé t¹i ViÖt Nam; C¸ nh©n, ph¸p nh©n hoÆc chñ thÓ kh¸c ®­îc chuyÓn giao mét c¸ch thÝch hîp quyÒn së h÷u ®èi víi s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸. 3.1.2.3. C¸c lo¹i v¨n b»ng b¶o hé vµ thêi gian cã hiÖu lùc V¨n b»ng b¶o hé s¸ng chÕ lµ v¨n b»ng ®éc quyÒn s¸ng chÕ, cã hiÖu lùc tõ ngµy cÊp ®Õn hÕt 20 n¨m kÓ tõ ngµy nép ®¬n hîp lÖ; V¨n b»ng b¶o hé gi¶i ph¸p h÷u Ých lµ v¨n b»ng ®éc quyÒn gi¶i ph¸p h÷u Ých, cã hiÖu lùc tõ ngµy c©p ®Õn hÕt 5 n¨m kÓ tõ ngµy nép ®¬n hîp lÖ; V¨n b»ng b¶o hé kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp lµ v¨n b»ng ®éc quyÒn vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy cÊp ®Õn 5 n¨m kÓ tõ ngµy nép ®¬n hîp lÖ; cã thÓ ®­îc gia h¹n thªm 2 lÇn, mçi lÇn 5 n¨m; V¨n b»ng b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸, cã hiÖu lùc tõ ngµy cÊp ®Õn hÕt 10 n¨m tÝnh tõ ngµy nép ®¬n hîp lÖ vµ cã thÓ gia h¹n thªm nhiÒu lÇn, mçi lÇn 10 n¨m; 3.1.2.4. QuyÒn ®­îc cÊp ®èi víi chñ së h÷u c¸c v¨n b»ng b¶o hé. QuyÒn nép ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ dïng cho s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô m×nh ®· hoÆc sÏ s¶n xuÊt hoÆc cung cÊp; QuyÒn ­u tiªn nép ®¬n, yªu cÇu nép ®¬n trong vßng s¸u th¸ng kÓ tõ ®¬n nép ®Çu tiªn. Tuy nhiªn, ng­êi nép ®¬n còng cã quyÒn rót quyÒn ­u tiªn nh»m tr× ho½n viÖc c«ng bè ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b¨ng b¶o hé; QuyÒn sö dông c¸c lo¹i v¨n b»ng ®­îc b¶o hé nh»m vµo môc ®Ých kinh doanh, quyÒn chuyÓn giao toµn bé hoÆc mét phÇn quyÒn sö dông c¸c v¨n b»ng b¶o hé th«ng qua hîp ®ång li-x¨ng, hîp ®ång nµy còng ph¶i ®¨ng ký t¹i côc së h÷u c«ng nghiÖp (§iÒu 35 NghÞ ®Þnh 63/CP söa ®æi); QuyÒn yªu cÇu C¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn xö lý hoÆc khëi kiÖn t¹i Toµ ¸n cã thÈm quyÒn nh÷ng ng­êi cã hµnh vi x©m ph¹m quyÒn b¶o hé c«ng nghiÖp cña m×nh; QuyÒn ®Ó thõa kÕ, tõ bá së h÷u c¸c v¨n b»ng b¶o hé (®iÒu 37 NghÞ ®Þnh 63/CP söa ®æi); 3.1.2.5. §¨ng ký b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp. C¸ nh©n, ph¸p nh©n ViÖt Nam muèn ®¨ng ký b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ nép ®¬n t¹i: - Côc së h÷u c«ng nghiÖp ViÖt Nam t¹i Hµ Néi, - Uû quyÒn cho tæ chøc dÞch vô ®¹i diÖn së h÷u c«ng nghiÖp c¸c tØnh C¸ nh©n, ph¸p nh©n n­íc ngoµi cã thÓ ®¨ng ký t¹i hai c¬ quan nãi trªn hoÆc nép ®¬n quèc tÕ qua V¨n phßng quèc tÕ cña WIPO trong ®ã cã chØ ®Þnh ViÖt Nam. 3.1.2.6. Xö lý vi ph¹m ViÖt Nam còng cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ xö ph¹t hµnh vi vi ph¹m ®éc quyÒn b¶o hé c¸c ®èi t­îng së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm … Theo ®ã, c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn c¸c ®èi t­îng trªn cña Côc së h÷u C«ng nghiÖp cã thÓ ®­îc khiÕu n¹i ë Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng hoÆc Toµ ¸n. 3.2. Quy ®Þnh ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ 3.2.1. C«ng ­íc Paris (1883) vÒ B¶o hé QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp (ViÖt Nam tham gia n¨m 1981) §©y lµ c«ng ­íc ®Çu tiªn trªn thÕ giíi vÒ së h÷u c«ng nghiÖp, ban ®Çu chØ cã 11 n­íc tham gia. Tõ thêi ®iÓm ký kÕt ®Õn nay, c«ng ­íc ®· tr¶i qua nhiÒu lÇn söa ®æi t¹i c¸c héi nghÞ quèc tÕ nh­ héi nghÞ Lahay (1925), Lu©n §«n (1938), Lisbon (1958), Stockholm (1967), Brucxen (1990), Oasinhton (1991). HiÖn nay cã kho¶ng h¬n 100 n­íc tham gia c«ng ­íc. C«ng ­íc kh«ng h¹n chÕ víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Môc ®Ých cña c«ng ­íc Paris lµ x©y dùng c¸c quy ®Þnh khung cã lîi cho viÖc ®¨ng ký b¶o hé c¸c ®èi t­îng thuéc së h÷u trÝ tuÖ cña c«ng d©n n­íc nµy ®èi víi c«ng d©n n­íc kh¸c thuéc thµnh viªn c«ng ­íc. C¸c n­íc tham gia lËp thµnh mét liªn minh quèc tÕ vÒ b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp. Néi dung c¬ b¶n cña c«ng ­íc tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò sau: 3.2.1.1. Nguyªn t¾c b¶o hé - nguyªn t¾c ®·i ngé quèc d©n. §iÒu 2 c«ng ­íc x¸c ®Þnh râ nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia sÏ ®­îc ¸p dông. C«ng d©n bÊt kú n­íc thµnh viªn nµo còng ®­îc h­ëng sù b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp nh­ c¸c c«ng d©n n­íc thµnh viªn kh¸c. NghÜa lµ t¹i mét n­íc lµ thµnh viªn cña c«ng ­íc, c«ng d©n cña bÊt kú thµnh viªn nµo còng lµ thµnh viªn cña c«ng ­íc sÏ ®­îc h­ëng mäi quyÒn lîi mµ luËt t­¬ng øng cña n­íc ®ã quy ®Þnh hoÆc sÏ quy ®Þnh cho c«ng d©n n­íc m×nh. 3.2.1.2. QuyÒn ­u tiªn C«ng ­íc Paris quy ®Þnh: c«ng d©n cña n­íc thµnh viªn khi nép ®¬n hîp lÖ xin ®¨ng ký b¶o hé t¹i mét trong c¸c n­íc thµnh viªn cña c«ng ­íc, hoÆc ng­êi thõa kÕ hîp ph¸p cña ng­êi ®ã sÏ ®­îc h­ëng “quyÒn ­u tiªn” nép ®¬n ®¨ng ký b¶o hé cho hµng ho¸, s¶n phÈm ®ã ë c¸c n­íc thµnh viªn trong thêi h¹n quy ®Þnh cña c«ng ­íc. Thêi h¹n nµy ®­îc x¸c ®Þnh lµ 6 th¸ng tÝnh tõ ngµy sau ngµy nép ®¬n ®Çu tiªn cho kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ lµ 1 n¨m ®èi víi B»ng s¸ng chÕ vµ gi¶i ph¸p h÷u Ých, nÕu ngµy tÝnh ®Õn ngµy cuèi cïng cña thêi h¹n lµ ngµy lÔ chÝnh thøc hoÆc ngµy C¬ quan së h÷u C«ng nghiÖp kh«ng nhËn ®¬n t¹i n­íc cã yªu cÇu b¶o hé, thêi h¹n ­u tiªn sÏ ®­îc kÐo dµi tíi ngµy lµm viÖc ®Çu tiªn tiÕp theo ®ã. Ng­êi muèn h­ëng quyÒn ­u tiªn trªn c¬ së nép ®¬n tr­íc sÏ ph¶i lµm tê khai ghi râ ngµy nép vµ n­íc nhËn ®¬n ®ã. C¸c n­íc thµnh viªn cã thÓ yªu cÇu ng­êi ®ã ph¶i nép b¶n sao ®­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ®· nhËn ®¬n x¸c nhËn cña ®¬n nép tr­íc, b¶n sao nµy cã thÓ ph¶i nép kÌm theo giÊy x¸c nhËn ngµy nép ®¬n ®ã do chÝnh c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn nãi trªn cÊp vµ b¶n dÞch. C«ng ­íc ®· ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh chung cho tÊt c¶ c¸c n­íc tham gia kÝ kÕt ph¶i thùc hiÖn: §èi víi b»ng s¸ng chÕ: C¸c b»ng s¸ng chÕ ®­îc cÊp ë nh÷ng n­íc kÝ kÕt lµ ®éc lËp víi nhau; viÖc cÊp mét B»ng s¸ng chÕ trong mét n­íc kÝ kÕt kh«ng b¾t c¸c n­íc kh¸c ph¶i cÊp mét b»ng S¸ng chÕ. ViÖc b¸n c¸c s¶n phÈm cã chøa ®ùng c¸c yÕu tè cña tiÕn tr×nh S¸ng chÕ bÞ lÖ thuéc hoÆc giíi h¹n cña LuËt Quèc gia. Mçt quèc gia kÝ kÕt cã thÓ dïng c¸c biÖn ph¸p b¾t buéc nh»m ng¨n chÆn viÖc l¹m dông quyÒn, khi cã sù l¹m dông C«ng ­íc cho phÐp B»ng S¸ng chÕ cã thÓ bÞ cÊp lix¨ng kh«ng tù nguyÖn hoÆc cã thÓ bÞ huû bá. §èi víi kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp: KiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ph¶i ®­îc b¶o vÖ trong mäi quèc gia kÝ kÕt vµ sù b¶o vÖ cã thÓ bÞ mÊt nÕu c¸c mÆt hµng kÕt hîp thiÕt kÕ kh«ng ®­îc s¶n xuÊt ë c¸c quèc gia ®ã. §èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸: C«ng ­íc kh«ng quy ®Þnh thËt râ rµng vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸. C¸c viÖc vµ tr×nh ký cho nh·n hiÖu hµng ho¸ ®­îc quy ®Þnh ë mçi n­íc kÝ kÕt bëi LuËt trong n­íc. NÕu nh·n hiÖu ®­îc ®¨ng ký t¹i mét quèc gia th× chóng kh«ng thÓ bÞ tõ chèi t¹i mét quèc gia kh¸c trõ mét sè tr­êng hîp ngo¹i lÖ. Khi mét nh·n hiÖu ®­îc ®¨ng ký ®Çy ®ñ trong mét quèc gia gèc, nã ph¶i ®­îc chÊp nhËn ®¬n tr×nh vµ ph¶i ®­îc b¶o vÖ theo nguyªn b¶n trong c¸c n­íc ®· ký kÕt. Mäi n­íc kÝ kÕt ph¶i tõ chèi ®¨ng ký vµ cÊm sö dông Nh·n hiÖu mµ ®­îc lµm l¹i, b¾t ch­íc hoÆc ®Þnh t¹o ra nhÇm lÉn víi mét nh·n hiÖu ®· ®­îc c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ®¸nh gi¸ lµ cã biÕt ®Õn ë n­íc ®ã. 3.2.2. Tho¶ ­íc Madrid (1891) vÒ ®¨ng ký Nh·n hiÖu quèc tÕ (ViÖt Nam tham gia 1981) Tho¶ ­íc ®­îc kÝ n¨m 1981, söa ®æi t¹i Hague n¨m 1952, t¹i London n¨m 1957, t¹i Stockholm n¨m 1967 vµ ®­îc söa ®æi n¨m 1979. Tho¶ ­íc më víi c¸c quèc gia lµ thµnh viªn cña C«ng ­íc Paris. §©y lµ tho¶ ­íc ®­îc kÝ kÕt nh»m ®iÒu chØnh c¸c vÊn ®Ò ®¨ng kÝ nh·n hiÖu hµng ho¸ ë c¸c n­íc ®¨ng kÝ. §Õn nay cã kho¶ng 40 n­íc lµ thµnh viªn cña tho¶ ­íc. Sù ra ®êi cña tho¶ ­íc Madrit nh»m môc ®Ých quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®¨ng kÝ nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i c¸c n­íc thµnh viªn cña tho¶ ­íc. Víi môc ®Ých ®ã tho¶ ­íc quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò nh­ sau: §¬n xin b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nép theo Tho¶ ­íc ®­îc gäi lµ “§¨ng kÝ quèc tÕ”. §¬n ®¨ng kÝ quèc tÕ ph¶i nép cho c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n­íc nhËn ®¬n. N­íc nhËn ®¬n lµ n­íc mµ ng­êi nép ®¬n lµ c«ng d©n, ng­êi nép ®¬n c­ tró hoÆc ng­êi nép ®¬n cã c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ®ã. Theo quy ®Þnh cña cña Tho¶ ­íc n­íc nhËn ®¬n ®­îc gäi lµ “n­íc xuÊt xø cña ®¬n”. Ng­êi nép ®¬n ph¶i ®¨ng kÝ Nh·n hiÖu t¹i V¨n phßng Nh·n hiÖu Th­¬ng m¹i quèc gia hoÆc ®Þa ph­¬ng lµ “n­íc xuÊt xø cña ®¬n”. Khi lµm xong, ng­êi ®ã ph¶i th«ng qua V¨n phßng ®Þa ph­¬ng hoÆc quèc gia ®Ó ®¨ng kÝ quèc tÕ. Mét ®¬n ®¨ng kÝ quèc tÕ cã hiÖu lùc khi ®­îc c«ng bè bëi V¨n phßng quèc tÕ vµ th«ng b¸o víi n­íc kÝ kÕt. Trong thêi h¹n mét n¨m, kÓ tõ ngµy ®¨ng kÝ quèc tÕ, c¸c n­íc thµnh viªn ph¶i ®­a ra kÕt luËn b¶o hé ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸ trong ®¬n quèc tÕ, nÕu kh«ng tuyªn bè, sù §¨ng kÝ quèc tÕ cã hiÖu lùc cho sù §¨ng kÝ quèc gia. 3.2.3. HiÖp ®Þnh TRIPS (1993). HiÖp ®Þnh vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. T¹i vßng ®µm ph¸n urugoay vÒ thuÕ quan vµ mËu dÞch cña GATT vµo ngµy 15/12/1993, hiÖp ®Þnh TRIPS- HiÖp ®Þnh vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ ra ®êi. HiÖp ®Þnh TRIPS b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ ngµy tõ ngµy 1/1/1996 ®èi víi tÊt c¶ c¸c n­íc lµ thµnh viªn cña GATT (nay lµ WTO) vµ mét sè n­íc kh¸c nh­ Trung Quèc, §µi Loan. Cho ®Õn nay ®©y lµ hiÖp ®Þnh da ph­¬ng tæng thÓ nhÊt vÒ lÜnh vùc SHTT. HiÖp ®Þnh gåm 7 phÇn, 73 ®iÒu. HiÖp ®Þnh ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Ò chÝnh nh­ sau: HiÖp ®Þnh ghi nhËn c¸c tiªu chuÈn ®Ó b¶o hé c¸c ®èi t­îng cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ: S¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ng thÝch hîp, bÝ mËt th­¬ng m¹i. HiÖp ®Þnh quy ®Þnh râ vÒ viÖc b¶o hé nh·n hiÖu hµng hãa næi tiÕng, b¶o hé chèng l¹i hµnh vi sö dông nh·n hiÖu hµng ho¸ trïng hoÆc t­¬ng tù. HiÖp ®Þnh quy ®Þnh c¸c biÖn ph¸p ®Ó thùc thi cã hiÖu qu¶ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. C¸c biÖn ph¸p ®ã nh»m vµo c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, thñ tôc xÐt xö, c¸c quy ®Þnh vÒ h¶i quan vµ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi d©n sù, h×nh sù… HiÖp ®Þnh quy ®Þnh ¸p dông hai nguyªn t¾c c¬ b¶n cña WTO lµ nguyªn t¾c ®·i ngé quèc gia vµ nguyªn t¾c tèi huÖ quèc. Tuy ViÖt Nam ch­a ph¶i lµ thµnh viªn cña TRIPS nh­ng nÕu muèn gia nhËp WTO th× nhÊt thiÕt ph¶i tham gia HiÖp ®Þnh TRIPS, h¬n n÷a, mét sè ®iÒu ­íc song ph­¬ng mµ ViÖt Nam ®· tham gia nh­ l¹i cã nh÷ng quy ®Þnh gièng nh­ TRIPS nh­ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü. Cho nªn viÖc nghiªn cøu kü hiÖp ®Þnh nµy lµ rÊt cÇn thiÕt. 3.3. Quy ®Þnh vÒ b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ theo luËt c¸c n­íc. C¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng vµ së h÷u trÝ tuÖ nãi chung th­êng chØ ®Ò ra nh÷ng tiªu chuÈn chung cho viÖc b¶o hé. Cßn quy ®Þnh cô thÓ vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ l¹i n»m trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt t­¬ng øng cña tõng quèc gia. Do vËy, muèn t×m hiÓu chi tiÕt vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ chóng ta ph¶i xem xÐt nghiªn cøu ph¸p luËt cña tõng quèc gia. Nh­ ®· nãi ë trªn, viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ViÖt Nam ë n­íc ngoµi phô thuéc vµo ph¸p luËt cña mçi quèc gia n¬i mµ hµng ho¸ cña ViÖt Nam ®­îc xuÊt khÈu. Mµ ph¸p luËt cña mçi quèc gia l¹i cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt so víi c¸c qu«c gia kh¸c. Chóng ta kh«ng thÓ ®i s©u nghiªn cøu ph¸p luËt cña tõng quèc gia mµ chØ cã thÓ xem xÐt s¬ l­îc ph¸p luËt b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm ë mét sè quèc gia trªn thÕ giíi. §¹o luËt ®Çu tiªn vÒ së h÷u trÝ tuÖ ra ®êi ë Anh tõ thÕ kû 12, ngµy 16 th¸ng 12 n¨m 1949, Anh ®· ban hµnh §iÒu lÖ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp DLTW 4/1964 vµ luËt S¸ng chÕ n¨m 1977, ®ång thêi Anh lµ mét trong nh÷ng quèc gia ®Çu tiªn cña C«ng ­íc Paris. §èi víi Mü, ChÝnh phñ n­íc nµy vµo n¨m 1952 còng th«ng qua luËt S¸ng chÕ vµ §iÒu lÖ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp DLTW-1/1960. NhËt B¶n lµ n­íc cã hÖ thèng LuËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ rÊt ®Çy ®ñ vµ t­¬ng ®èi hoµn h¶o.Quèc héi NhËt ®· x©y dùng hÖ thèng LuËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ kh¸ sím. N¨m 1950, NhËt B¶n ban hµnh LuËt S¸ng chÕ, söa ®æi n¨m 1970, 1975 vµ 1978. Ngµy 13/4/1959, Quèc héi NhËt ®· th«ng qua §iÒu lÖ vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp DLTW-2/1961. Cßn theo b¸o c¸o cña Côc së h÷u c«ng nghiÖp ViÖt Nam, c¸c n­íc ASEAN vµ Trung Quèc ®· tham gia hÇu hÕt c¸c C«ng ­íc, ®iÒu ­íc quèc tÕ quan träng vÒ së h÷u trÝ tuÖ. Trung Quèc ban hµnh luËt vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ 23 th¸ng 8 n¨m 1982 vµ ®­îc söa ®æi vµo th¸ng 2 n¨m 1993 3.3.1.§¨ng ký b¶o hé HÇu hÕt c¸c n­íc ®Òu cã quy ®Þnh nh·n hiÖu hµng ho¸ muèn ®­îc b¶o hé ®Òu ph¶i nép ®¬n xin b¶o hé t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn, th­êng lµ c¬ quan trùc thuéc Bé th­¬ng m¹i. T¹i Mü, ®ã lµ USPTO, Phßng s¸ng chÕ vµ nh·n hiÖu Hoa Kú, t¹i Ph¸p lµ INPI, Côc së h÷u trÝ tuÖ quèc gia, hoÆc t¹i Ban th­ ký cña Toµ th­¬ng m¹i, hay cña toµ thÈm quyÒn réng t¹i ®Þa ph­¬ng ng­êi c­ tró; t¹i Liªn bang Nga nép ®¬n t¹i Phßng s¸ng chÕ Liªn bang… Th­êng th× qu¸ tr×nh ®¨ng ký nµy gåm 3 b­íc; ®Çu tiªn lµ nép ®¬n t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn. C¬ së ®Ó nép ®¬n ë Mü ngoµi nh÷ng quy ®Þnh gièng nh­ hÇu hÕt c¸c luËt kh¸c cßn cã quy ®Þnh lµ cã thÓ ®¨ng ký nh·n hiÖu cho nh·n hiÖu ch­a ®­îc sö dông trªn thÞ tr­êng nh­ng ng­êi chñ së h÷u cã ý ®Þnh sö dông nh·n hiÖu ®ã. T¹i Ph¸p quy ®Þnh c¸c c¸ nh©n n­íc ngoµi ®¨ng ký nép ®¬n xin b¶o hé c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm theo C«ng ­íc Paris. ViÖc nép ®¬n cã thÓ do chñ së h÷u tiÕn hµnh hoÆc cã thÓ do c«ng ty së h÷u trÝ tuÖ ®¹i diÖn cho chñ së h÷u tiÕn hµnh. §èi víi chñ së h÷u muèn nép ®¬n ®¨ng ký t¹i Trung Quèc cã thÓ chän mét tæ chøc trong sè c¸c tæ chøc mµ chÝnh quyÒn quy ®Þnh n¬i nép ®¬n chØ ®Þnh lµm ®¹i diÖn cho m×nh. Theo luËt së h÷u trÝ tuÖ cña Nga, mét thÓ nh©n, ph¸p nh©n ®Þnh c­ ngoµi l·nh thæ Liªn bang Nga cã thÓ nép ®¬n ®¨ng ký cho Phßng S¸ng chÕ th«ng qua c¸c luËt s­ vÒ së h÷u trÝ tuÖ. B­íc tiÕp theo trong qu¸ tr×nh ®¨ng ký, c¬ quan quèc gia cã thÈm quyÒn sÏ tiÕn hµnh xÐt nghiÖm hå s¬ ®¨ng ký. Mü quy ®Þnh thêi gian cho viÖc kiÓm tra tèi ®a lµ 6 th¸ng. NÕu sau 6 th¸ng nÕu hå s¬ ®­îc chÊp nhËn vµ kh«ng cã bÊt kú söa ®æi, bæ sung hoÆc ph¶n ®èi nµo th× ®¬n ®­îc chuyÓn sang c«ng bè trªn C«ng b¸o së h÷u c«ng nghiÖp. Cßn t¹i Liªn bang Nga qu¸ tr×nh xÐt nghiÖm gåm 2 giai ®o¹n: b­íc kiÓm tra trong vßng 1 th¸ng kÓ tõ ngµy nép ®¬n, giai ®o¹n 2 lµ kiÓm tra dÊu hiÖu ®¨ng ký cã phï hîp víi ph¸p luËt kh«ng. T¹i Ph¸p, nh÷ng ®¬n nép t¹i Toµ th­¬ng m¹i hoÆc Toµ thÈm quyÒn th× ®­îc chuyÓn sang Côc së h÷u trÝ tuÖ quèc gia. Sau 6 tuÇn kÓ tõ ngµy nhËn ®¬n, ®¬n ®¨ng ký sÏ ®­îc c«ng khai trªn C«ng b¸o së h÷u c«ng nghiÖp trong thêi h¹n 2 th¸ng ®Ó ng­êi thø ba cã thÓ khiÕu n¹i vÒ tÝnh kh«ng thÝch ®¸ng cña ®¬n. B­íc thø ba trong qu¸ tr×nh ®¨ng ký b¶o hé lµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u. T¹i Mü, sau 6 th¸ng kÓ tõ ngµy ®¨ng ký trªn c«ng b¸o nÕu kh«ng cã khiÕu n¹i th× sÏ ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn. T¹i Liªn bang Nga, dùa vµo quyÕt ®Þnh ®¨ng ký cña Phßng s¸ng chÕ, trong vßng 1 th¸ng tõ ngµy nhËn ®­îc giÊy chøng nhËn ®· nép lÖ phÝ theo quy ®Þnh, ®èi t­îng ®¨ng ký sÏ ®­îc ghi vµo sæ ®¨ng kývµ giÊy chøng nhËn sÏ ®­îc cÊp trong thêi h¹n 3 th¸ng kÓ tõ ngµy ghi vµo sæ ®¨ng ký. 3.3.2.Thêi h¹n b¶o hé Thêi h¹n b¶o hé do ph¸p luËt mçi n­íc quy ®Þnh, th«ng th­êng dùa theo quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh TRIPS: thêi h¹n b¶o hé kh«ng Ýt h¬n 7 n¨m. Liªn bang Nga, Mü, Anh, Ph¸p vµ nhiÒu n­íc kh¸c quy ®Þnh thêi h¹n b¶o hé lµ 10 n¨m kÓ tõ ngµy nép ®¬n ®¨ng ký ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ 20 n¨m ®èi víi s¸ng chÕ. HÕt thêi h¹n nµy, nÕu chñ së h÷u vÉn cßn muèn tiÕp tôc sö dông quyÒn b¶o hé ®ã th× cã thÓ nép ®¬n xin gia h¹n còng víi sè n¨m t­¬ng tù nh­ vËy. NÕu chñ së h÷u muèn vÉn tiÕp tôc ®­îc b¶o hé th× sÏ ®­îc b¶o hé vÜnh viÔn. 3.3.3.QuyÒn vµ nghÜa vô cña ng­êi chñ së h÷u v¨n b»ng b¶o hé Chñ së h÷u cã quyÒn ®éc quyÒn sö dông nh÷ng ®èi t­îng ®­îc b¶o hé ®èi víi s¶n phÈm cña m×nh, vÝ dô nh­ sö dông nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ã ®Ó g¾n lªn hµng ho¸ hoÆc bao b×, hoÆc sö dông nh·n hiÖu ®ã trong qu¶ng c¸o, trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Chñ së h÷u cã thÓ chuyÓn nh­îng quyÒn ®ã cho ng­êi kh¸c b»ng c¸ch c¸c hîp ®ång lix¨ng hoÆc h×nh thøc thõa kÕ, cho tÆng. C¸c c¸ nh©n tæ chøc kh¸c muèn sö dông nh÷ng ®èi t­îng nãi trªn ph¶i ®­îc sù ®ång ý, cho phÐp cña chñ së h÷u. §Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh, chñ së h÷u cã thÓ ng¨n chÆn nh÷ng hµnh vi x©m ph¹m hoÆc c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh ®èi víi quyÒn së h÷u cña m×nh. §ång thêi chñ së h÷u còng cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn buéc ng­êi cã hµnh vi vi ph¹m ph¶i chÊm døt hµnh vi tr¸i ph¸p luËt. Cïng víi viÖc ®­îc h­ëng sù b¶o hé, chñ së h÷u cã nghÜa vô ph¶i nép phÝ ®¨ng ký vµ gia h¹n. §èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸ luËt c¸c n­íc cßn quy ®Þnh thêi h¹n nhÊt ®Þnh chñ së h÷u ph¶i thùc sù dïng nh·n hiÖu ®· ®¨ng ký ®ã nÕu kh«ng th× giÊy ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ sÏ bÞ huû bá. Thêi h¹n nµy theo luËt Mü lµ 3 n¨m, luËt Nga, Trung Quèc lµ 5 n¨m. 3.4. Quy ®Þnh vÒ b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ chÝnh phñ n­íc ngoµi. 3.4.1. HiÖp ®Þnh gi÷a n­íc ChÝnh phñ CHXHCN ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ Liªn bang Thuþ SÜ vÒ hîp t¸c trong lÜnh vùc së h÷u trÝ tuÖ. Dùa theo nh÷ng tiªu chuÈn cña TRIPS, hai n­íc ViÖt Nam vµ Thuþ SÜ víi mong muèn b¶o hé mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ tho¶ ®¸ng víi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, nh»m gi¶m bít sai lÖch trong th­¬ng m¹i vµ c¸c c¶n trë ®èi víi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, ®¶m b¶o cho c¸c biÖp ph¸p vµ thñ tôc thùc thi quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp kh«ng g©y trë ng¹i cho häat ®éng th­¬ng m¹i hîp ph¸p, ®· ký kÕt hiÖp ®Þnh vÒ thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ gi÷a hai n­íc ViÖt Nam- Thuþ Sü. Hai bªn nhÊt trÝ cñng cè viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. ViÖc b¶o hé Ýt nhÊt ph¶i ®¹t møc ®é quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh TRIPS. Nh­ vËy, viÖc b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ cña ViÖt Nam vµ Thuþ Sü sÏ ®­îc thùc hiÖn dùa trªn tinh thÇn cña HiÖp ®Þnh TRIPS. Ngoµi ra, hai n­íc cßn ®Ò cËp ®Õn c¸c c«ng ­íc cã liªn quan nh­ C«ng ­íc Paris vµ Tho¶ ­íc Madrid. §Æc biÖt, hai bªn cam kÕt ¸p dông nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia vµ ®èi xö tèi huÖ quèc t­¬ng tù nh­ trong TRIPS. Hai n­íc th¶o thuËn sÏ thiÕt lËo mét ch­¬ng tr×nh hîp t¸c ®Æc biÖt ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ®· ®Ò ra. HiÖp ®Þnh nµy ®­îc x©y dùng dùa trªn c¸c tiªu chuÈn cña TRIPS. Do ®ã nã t¹o ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho ViÖt Nam lµm quen víi TRIPS vµ ®iÒu chØnh ph¸p luËt cho phï hîp. Nh­ vËy, khi tiÕn hµnh ViÖt Nam gia nhËp TRIPS vµ xa h¬n lµ gia nhËp WTO sÏ ®­îc rót ng¾n h¬n. 3.4.2. HiÖp ®Þnh gi÷a CHXHCN ViÖt Nam vµ Hîp chñng quèc Hoa Kú vÒ quan hÖ th­¬ng m¹i HiÖp ®Þnh gi÷a CHXHCN ViÖt Nam vµ Hîp chñng quèc Hoa Kú vÒ quan hÖ th­¬ng m¹i (HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü) ®· ®­îc ký kÕt ngµy 13/7/2002 vµ ®­îc quèc héi ViÖt Nam phª chuÈn ngµy 28/11/2001. Sù kiÖn nµy ®· ®¸nh dÊu mét b­íc tiÕn quan träng trong qu¸ tr×nh b×nh th­êng ho¸ quan hÖ gi÷a hai n­íc ®ång thêi thÓ hiÖn sù ph¸p triÓn th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam trong thêi kú ®æi míi. HiÖp ®Þnh nµy lµ mét v¨n kiÖn phøc t¹p vµ kh¸ ®ång bé, gãp phÇn thiÕt lËp vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i b×nh ®¼ng, hai bªn cïng cã lîi trªn c¬ së t«n träng ®éc lËp chñ quyÒn cña hai n­íc. Mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña HiÖp ®Þnh nµy lµ c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o hé vµ b¶o ®¶m thùc thi cã hiÖu qu¶ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ trong ph¹m vi l·nh thæ cña mçi bªn. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn trong mét hiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i song ph­¬ng mµ ViÖt Nam ký kÕt cã mét ch­¬ng riªng quy ®Þnh vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. Trong ch­¬ng 2 vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, tr­íc hÕt hai bªn ®­a ra môc tiªu cña HiÖp ®Þnh lµ mçi bªn dµnh cho bªn kia sù b¶o hé vµ thùc thi ®Çy ®ñ, cã hiÖu qu¶ ®èi víi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ trong l·nh thæ cña m×nh. Nguyªn t¾c ®Çu tiªn mµ hai bªn tho¶ thuËn ¸p dông lµ t«n träng ph¸p luËt cña mçi n­íc.Tõ môc tiªu nµy, HiÖp ®Þnh ®· lÊy c¸c quy ®Þnh cã liªn quan cña C«ng ­íc Paris ®Ó lµm c¬ së cho c¸c nghÜa vô cña hai quèc gia trong lÜnh vùc b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp. Hai n­íc tho¶ thuËn ¸p dông nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia t­¬ng tù nh­ trong C«ng ­íc Paris vµ HiÖp ®Þnh TRIPS. Mçi bªn sÏ dµnh cho c«ng d©n cña bªn kia sù ®èi xö mµ bªn ®ã giµnh cho c«ng d©n n­íc m×nh trong viÖc x¸c lËp, h­ëng vµ thùc thi tÊt c¶ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ vµ mäi lîi Ých cã ®­îc tõ quyÒn ®ã. Quy ®Þnh nµy còng gièng nh­ quy ®Þnh t¹i ®iÒu 2 C«ng ­íc Paris vµ ®iÒu 3 HiÖp ®Þnh TRIPS. Tuy nhiªn, HiÖp ®Þnh kh«ng hÒ ®Ò cËp ®Õn viÖc ¸p dông nguyªn t¾c tèi huÖ quèc, trong khi TRIPS nãi riªng vµ WTO nãi chung l¹i coi ®©y lµ mét nguyªn t¾c c¬ b¶n trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. §©y lµ mét thiÖt thßi cho chñ së h÷u c¸c ®èi t­îng ®­îc b¶o hé v× hä sÏ kh«ng ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i mµ Mü sÏ giµnh cho chñ së h÷u ë c¸c n­íc kh¸c. Trong ch­¬ng II, ®iÒu 6 lµ ®iÒu quy ®Þnh cô thÓ vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸. Trong ®ã ®­a ra ®Þnh nghÜa rÊt cô thÓ vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ còng nh­ c¸c quy ®Þnh kh¸c vÒ ®¨ng ký nh·n hiÖu, quyÒn vµ nghÜa vô cña chñ së h÷u nh·n hiÖu vµ thêi h¹n b¶o hé. HiÖp ®Þnh còng cã quy ®Þnh vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ næi tiÕng.Hai n­íc ®· tho¶ thuËn ¸p dông ®iÒu 6bia C«ng ­íc Paris víi söa ®æi cÇn thiÕt ®Ó ®­a ra quy ®Þnh vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ næi tiÕng. VÒ vÊn ®Ò thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ cã liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, HiÖp ®Þnh ®· cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ thñ tôc vµ chÕ tµi trong tè tông d©n sù vµ hµnh chÝnh, c¸c biÖn ph¸p t¹m thêi, c¸c thñ tôc tè tông h×nh sù vµ h×nh ph¹t, thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ t¹i biªn giíi, ®èi t­îng ®ang tån t¹i, hîp t¸c kü thuËt vµ c¸c quy ®Þnh chuyÓn tiÕp nh»m môc ®Ých hµnh ®éng mét c¸ch hiÖu qu¶ chèng l¹i viÖc x©m ph¹m nh÷ng quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. Ch­¬ng 2. vÊn ®Ò vÒ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong thùc tiÔn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 1. NhËn thøc cña doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ó b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸. 1.1. NhËn thøc cña cña toµn x· héi nãi chung. MÆc dï nãi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ng c¸ch thøc tiÕn hµnh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn bÞ ¶nh h­ëng rÊt lín bëi nh÷ng t­ t­ëng cò, bao cÊp, l¹c hËu. Trong ®ã nhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng vµ toµn x· héi nãi chung vÒ c¸c vÊn ®Ò ph¸p luËt cßn rÊt h¹n chÕ, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn rÊt míi mÎ. H¬n thÕ, nhiÒu c¬ quan nhµ n­íc, tæ chøc kinh tÕ cßn xem nhÑ vÊn ®Ò nµy. Tr­íc hÕt lµ c¸c c¬ quan nhµ n­íc. §èi víi lÜnh vùc b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ, chóng ta cã mét hÖ thèng ph¸p luËt kh¸ ®Çy ®ñ vµ cã hÖ thèng tæ chøc chØ ®¹o së h÷u trÝ tuÖ nh­ng kiÕn thøc ph¸p luËt vµ kiÕn thøc nghiÖp vô vÒ së h÷u trÝ tuÖ trong c¸c c¬ quan trong hÖ thèng nµy ch­a cao. Trong hÖ thèng tæ chøc, chØ ®¹o cã c¬ quan nhµ n­íc ®· kh«ng coi träng vµ kh«ng cã kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ së h÷u trÝ tuÖ. Ch¼ng h¹n Bé Y tÕ ®· cÊp giÊy phÐp s¶n xuÊt kinh doanh thuèc c¶m Decolgen cho mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt d­îc phÈm khi nh·n hiÖu vµ kiÓu d¸ng cña lo¹i thuèc nµy ®· ®­îc ®¨ng ký b¶o hé t¹i côc Së h÷u c«ng nghiÖp. Ngoµi viÖc g©y hËu qu¶ nh­ mét hµnh vi vi ph¹m, thùc tr¹ng nµy cßn c¶n trë kh«ng nhá ®Õn c«ng t¸c b¶o hé ë n­íc ta. Trong c«ng t¸c thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, do tÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña ®èi t­îng lµ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp nªn cÇn rÊt nhiÒu c¬ quan nhµ n­íc cã tr¸ch nhiÖm thùc thi vµ phèi hîp ®Ó ®¶m b¶o c«ng t¸c nµy cã hiÖu qu¶. Thùc tÕ cho thÊy c¸c c¬ quan thùc thi mét mÆt ch­a ý thøc ®­îc tr¸ch nhiÖm vµ vµ tÇm quan träng cña b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ thÓ hiÖn ë viÖc xö lý tr× trÖ, kh«ng chñ ®éng ®iÒu tra gi¸m s¸t. MÆt kh¸c c¸n bé thùc thi kh«ng ®ñ kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ së h÷u trÝ tuÖ ®Ó gi¶i thÝch, xö lý ®óng hµnh vi vi ph¹m. Thùc tr¹ng nµy lµ do sù gi¸o dôc vÒ ý thøc tr¸ch nhiÖm, ®µo t¹o, båi d­ìng kiÕn thøc ph¸p luËt vµ nghiÖp vô cÇn thiÕt trong lÜnh vùc nµy ch­a ®­îc tèt. NhËn thøc ch­a cao cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc cßn thÓ hiÖn ë sù kh«ng g­¬ng mÉu trong viÖc t«n träng quyÒn së h÷u trÝ tuÖ cña chÝnh c¸c c¬ quan nhµ n­íc. Ch¼ng h¹n theo thèng kª cña TËp ®oµn sè liÖu quèc tÕ IDC th× 97% phÇn mÒm th«ng dông cña Microsoft ®ang sö dông t¹i ViÖt Nam lµ vi ph¹m b¶n quyÒn, nh­ vËy hÇu hÕt c¸c c¬ quan nhµ n­íc ®Òu cã sö dông phÇn mÒm kh«ng ®¨ng ký. NhËn thøc cña c«ng chóng vÒ vÊn ®Ò nµy còng rÊt thÊp do ®©y lµ lÜnh vùc míi mÎ ë n­íc ta. H¬n n÷a, viÖc phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt cßn ch­a ®­îc quan t©m chÝnh ®¸ng, nhiÒu ng­êi cßn thê ¬ víi vÊn ®Ò nµy. Do vËy dÉn ®Õn hiÖn t­îng rÊt nhiÒu ng­êi v« t×nh x©m ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. Næi bËt lµ c¸c c¸ nh©n, c¬ quan sö dông c¸c s¶n phÈm phÇn mÒm m¸y tÝnh kh«ng ®¨ng ký nh­ mét chuyÖn hÕt søc b×nh th­êng. NhËn thøc x· héi vÒ vÊn ®Ò cßn rÊt yÕu kÐm thÓ hiÖn trong viÖc nhiÒu ng­êi kh«ng ph©n biÖt ®­îc c¸c hµnh vi x©m ph¹m, kh«ng cã ý thøc gãp phÇn chèng l¹i c¸c hµnh vi ®ã. 1.2. NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp. Tæng sè c¸c ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp ®­îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam cho ®Õn thêi ®iÓm th¸ng 5 n¨m 2001 th× trong 2.070 s¸ng chÕ ViÖt Nam chiÕm 8%; n­íc ngoµi chiÕm 92%; t­¬ng tù trong 91.879 nh·n hiÖu ®¨ng ký t¹i ViÖt Nam th× chØ cã 16% lµ cña doanh nghiÖp ViÖt Nam. Theo b¸o c¸o cña «ng TrÇn ViÖt Hïng, phã côc tr­ëng côc Së h÷u c«ng nghiÖp ViÖt Nam- B¸o c¸o tËp huÊn nghiÖp vô qu¶n lý së h÷u c«ng nghiÖp. H»ng n¨m, Côc së h÷u C«ng nghiÖp ViÖt Nam nhËn ®­îc hµng ngh×n ®¬n trùc tiÕp hoÆc th«ng qua tho¶ ­íc Madrid cña c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc ®¨ng ký nh·n hiÖu t¹i Viªt Nam nh­ng chØ cã kho¶ng h¬n 100 ®¬n ®¨ng ký cña ng­êi ViÖt Nam ra n­íc ngoµi. "Số đơn yêu cầu của người Việt Nam còn quá ít" .Ông Phạm Ngân Sơn, phó trưởng phòng sáng chế đã nhận xét như vậy khi nêu tỷ lệ 8,8% đơn yêu cầu của người Việt Nam trong tổng số đơn yêu cầu cấp các loại bằng độc quyền được gửi đến cục sở hữu công._.ng ty luËt ®Ó khi cÇn, c¸c doanh nghiÖp nµy cã thÓ uû quyÒn ®¹i diÖn tiÕn hµnh ®¨ng ký b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ ë n­íc ngoµi hoÆc t­ vÊn vÒ biÖn ph¸p b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh. NÕu cã c¬ quan nµy nªn cã chi nh¸nh ë mét sè n­íc, ®Æc biÖt lµ ë mét sè thÞ tr­êng quan träng ®Ó cã thÓ b¶o vÖ kÞp thêi, nhanh chãng quyÒn lîi cña doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã, nh»m hç trî h¬n n÷a cho c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, nhµ n­íc ph¶i khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thµnh lËp c¸c c«ng ty luËt së h÷u trÝ tuÖ. Nh÷ng c«ng ty luËt nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp khi cÇn t­ vÊn, gi¶i quyÕt c¸c vô viÖc liªn quan ®Õn së h÷u trÝ tuÖ vµ chÝnh nh÷ng c«ng ty nµy sÏ gãp phÇn vµo ®µo t¹o, n©ng cao ý thøc ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ nh­ mét sè c«ng ty luËt hiÖn nay vÉn lµm, ch¼ng h¹n nh­ c«ng ty Invenco, Ph¹m vµ Liªn doanh. 2. Gi¶i ph¸p mang tÝnh vi m«. 2.1. VÒ viÖc ®¨ng ký b¶o hé. Tõ nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng hµng ho¸ ViÖt Nam bÞ vi ph¹m b¶n quyÒn vÒ s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ nh·n hiÖu hµng ho¸, chóng ta cÇn ®­a ra gi¶i ph¸p ®Çu tiªn, gi¶i ph¸p chung cho c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i tiÕn hµnh gÊp rót ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ còng nh­ kiÓu d¸ng s¶n phÈm cña m×nh t¹i n­íc ngoµi ngay tõ khi míi b¾t ®Çu kÕ ho¹ch më réng thÞ tr­êng. ViÖc ®¨ng ký tuy kh«ng mang l¹i lîi Ých cô thÓ tr­íc m¾t nh­ng nã l¹i cã ý nghÜa vÒ l©u dµi. Nã sÏ lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña m×nh, doanh nghiÖp sÏ cã ®Çy ®ñ c¸c quyÒn cña chñ së h÷u doanh nghiÖp ®Ó chèng l¹i c¸c hµnh vi vi ph¹m quyÒn ®ã nh­ lµm hµng gi¶, ¨n c¾p kiÓu d¸ng, nh¸i nh·n m¸c hay sö dông nh·n hiÖu mét c¸ch bÊt hîp hoÆc ®¨ng ký mÊt nh·n hiÖu. Khi ®· cã giÊy chøng nhËn ®¨ng ký b¶o hé, doanh nghiÖp sÏ nhËn ®­îc sù b¶o hé cña ph¸p luËt quèc gia n¬i tiÕn hµnh ®¨ng ký, nÕu cã vi ph¹m x¶y ra, doanh nghiÖp cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lý c¸c hµnh vi vi ph¹m hoÆc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ quyÒn së h÷u nh·n hiÖu còng nh­ c¸c quyÒn së h­ò trÝ tuÖ kh¸c liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm. H¬n n÷a, ngµy nay ph¸p luËt vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ trªn thÕ giíi ngµy cµng thèng nhÊt ho¸ vµ ngµy cµng trë nªn ®¬n gi¶n. Doanh nghiÖp chØ cÇn nép hå s¬ ®¨ng ký t¹i V¨n phßng quèc tÕ lµ ®· ®­îc b¶o hé ë mét lo¹t n­íc thµnh viªn, nh­ Tho¶ ­íc Madrid ch¼ng h¹n. Ngoµi ra, chi phÝ cho viÖc ®¨ng ký còng kh«ng cao ®Æc biÖt lµ so víi chi phÝ kh¾c phôc hËu qu¶ trong tr­êng hîp nh·n hiÖu bÞ vi ph¹m, th«ng th­êng mÆt b»ng chung cho chi phÝ ®¨ng ký nh·n hiÖu ë n­íc ngoµi lµ kho¶ng 200$. Doanh nghiÖp nªn ®­a kÕ ho¹ch ®¨ng ký b¶o hé cho s¶n phÈm vµo kÕ ho¨ch, chiÕn l­îc kinh doanh cña m×nh trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Doanh nghiÖp ph¶i xem vÊn ®Ò b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ cho s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ mét trong c¸c yÕu tè ph¶i ®­îc xem xÐt c©n nh¾c víi hµng lo¹t c¸c yÕu tè kh¸c vµ lµ c¸i kh«ng thÓ thiÕu trong chiÕn l­îc x©m nhËp vµo mét thÞ tr­êng cô thÓ. Ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c chiÕnl­îc “th­¬ng hiÖu ®i tr­íc hµng ho¸”.CÇn ph¶i nhanh chãng kh¾c phôc thãi quen ®­a hµng ho¸ ra thÞ tr­êng råi míi tÝnh ®Õn th­¬ng hiÖu. C¸c doanh nghiÖp cÇn x©y dùng chiÕn l­îc së h÷u trªn c¬ së ®· nghiªn cøu kü thÞ tr­êng m×nh dù kiÕn giao th­¬ng. Nªn tr¸nh t×nh tr¹ng “mÊt bß míi lo lµm chuång nh­ hiÖn nay”. ViÖc ®¨ng ký b¶o hé b¶n quyÒn cho s¶n phÈm nãi chung vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng sÏ gióp cho doanh nghiÖp gi÷ ®­îc thÕ chñ ®éng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, tr¸nh t×nh tr¹ng nh­ mét sè doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu råi th× kh«ng ®­îc haØ quan n­íc ngoµi cho phÐp nhËp khÈu v× vi ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ do cã mét doanh nghiÖp n­íc ngoµi ®· lµm chñ nh·n hiÖu ®ã mÊt råi. NÕu muèn xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi th× nªn ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi chung vµ ®¨ng ký b¶o hé quyÒn së h÷u kh¸c liªn quan ®Õn s¶n phÈm tr­íc hai ®Õn ba n¨m v× thñ tôc ®¨ng ký ë mét sè n­íc cã thÓ kÐo dµi ®Õn mét n¨m. Thùc tÕ kh«ng ®¨ng ký b¶o hé cho hµng ho¸ mµ ®· xuÊt khÈu lµ rÊt m¹o hiÓm. §Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. N«ng s¶n ®ang lµ thÕ m¹nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ ®ang lµ mÆt hµng chiÕm 1/4 gi¸ trÞ tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña n­íc ta nh­ng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, ng­êi tiªu dïng hÇu nh­ kh«ng biÕt ®ã lµ hµng ViÖt Nam mÆc dï nh÷ng mÆt hµng ®ã rÊt ®­îc yªu thÝch. C¸c doanh nghiÖp nªn nhanh chãng ®¨ng ký b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ cho hµng ho¸ cña m×nh ®Ó b¶o vÖ danh tiÕng, uy tÝn cña m×nh ë n­íc ngoµi. MÆt kh¸c viÖc ®¨ng ký b¶o hé cho hµng ViÖt Nam kh«ng chØ lµ cÇn thiÕt cho doanh nghiÖp mµ cßn n©ng cao gi¸ trÞ cña hµng ViÖt Nam nãi chung, vµ tõ ®ã cã thÓ hi väng h¬n n÷a vµo nh÷ng ®èi t¸c kinh doanh míi ë n­íc ngoµi khi hä ®· biÕt gi¸ trÞ cña hµng ViÖt Nam, nhÊt lµ hµng n«ng s¶n. §Æc biÖt lµ khi kinh doanh trªn thÞ tr­êng Mü, doanh nghiÖp cµng ph¶i chó ý ®Õn viÖc b¶o hé c«ng nghiÖp cho hµng ho¸ cña m×nh. Mét nhµ kinh doanh cã tiÕng ë Mü khuyÕn c¸o: Dï ch­a ch¾c s¶n phÈm cña m×nh cã ph¸t triÓn ®­îc ®Õn thÞ tr­êng Mü hay kh«ng, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng nªn tÝnh ®Õn viÖc ®¨ng ký nh·n hiÖu t¹i thÞ tr­êng nµy, tr­íc khi ®Ó n­íc ®Õn ch©n míi nh¶y. NÕu thÊy chi phÝ ®¨ng ký qu¸ cao, nh÷ng doanh nghiÖp nhá cã thÓ liªn kÕt víi nh÷ng doanh nghiÖp cïng ngµnh nghÒ, ®Ó ®¨ng ký nh·n hiÖu tËp thÓ hay nhãm, héi. Ch¼ng h¹n, HiÖp héi Cµ phª-Ca cao ViÖt Nam cã thÓ ®¨ng ký th­¬ng hiÖu cho hiÖp héi cña m×nh. Nãi tãm l¹i, doanh nghiÖp nªn nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ ®¨ng ký b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp cho hµng ho¸ cña m×nh. Nªn coi kÕ ho¹ch vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ kÕ ho¹ch ®­îc thùc hiÖn tr­íc trong chiÕn l­îc x©m nhËp thÞ tr­êng n­íc n­íc ngoµi. Cã nh­ thÕ míi ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng vµ yªn t©m khi lµm ¨n trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi, h¹n chÕ ®­îc kh¶ n¨ng bÞ vi ph¹m cã thÓ x¶y ra. Nªn ch¨ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam h·y tù b¶o vÖ chÝnh m×nh, tr­íc hÕt b»ng c¸ch biÕn viÖc ®¨ng ký b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ thµnh mét “thãi quen” tÊt yÕu khi b¾t ®Çu cã ý ®Þnh ®Çu t­, g©y dùng mét nh·n hiÖu, mÆt hµng nµo ®ã. 2.2.T×m hiÓu kü thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ ph¸p luËt vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ mét trong c¸c c«ng viÖc quan träng mµ c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn tr­íc khi ®­a ra mét quyÕt ®Þnh nµo ®ã nh­ tung ra c¸c s¶n phÈm míi, dÞch vô míi cho kh¸ch hµng cña m×nh vµ lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®Çu tiªn ph¶i lµm. Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ chøc n¨ng liªn kÕt gi÷a nhµ s¶n xuÊt víi ng­êi tiªu dïng, kh¸ch hµng vµ céng ®ång th«ng qua th«ng tin. Th«ng tin ®­îc sö dông ®Ó nhËn d¹ng x¸c ®Þnh c¸c c¬ héi vµ vÊn ®Ò tiÕp thÞ, thiÕt lËp, ®iÒu chØnh vµ ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng tiÕp thÞ, theo dâi viÖc thùc hiÖn tiÕp thÞ. Khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi th× ®iÒu quan träng trong nghiªn cøu thÞ tr­êng cßn lµ ph¶i nghiªn cøu kü ph¸p luËt n­íc nhËp khÈu ®Ó cã chiÕn l­îc kinh doanh phï hîp mµ kh«ng gÆp khã kh¨n khi tiÕn hµnh kinh doanh ë thÞ tr­êng ®ã. NghÜa lµ tr­íc khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra mét thÞ tr­êng nµo ®ã, doanh nghiÖp ph¶i hiÓu t­êng tËn thÞ tr­êng m×nh ®Þnh tham gia vÒ mäi khÝa c¹nh: tiªu chuÈn chÊt l­îng, c¸c ®Þch thñ c¹nh tranh hiÖn h÷u vµ tiÒm n¨ng, thÞ hiÕu nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng ë thÞ tr­êng ®ã vµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt, trong ®ã cã c¸c quy ®Þnh vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. Ph¶i coi nghiªn cøu ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ lµ mét kh©u quan träng trong nghiªn cøu thÞ tr­êng v× cã nh­ thÕ th× doanh nghiÖp sÏ h¹n chÕ ®­îc c¸c t×nh tr¹ng ¨n c¾p b¶n quyÒn s¶n phÈm mµ do kh«ng hiÓu biÕt ph¸p luËt mµ ra. Tuy nhiªn viÖc t×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt c¸c n­íc hiÖn nay kh«ng ph¶i lµ chuyÖn dÔ dµng. Doanh nghiÖp nªn liªn hÖ víi c¸c tæ chøc hç trî cña nhµ n­íc chuyªn vÒ vÊn ®Ò nµy hoÆc cã thÓ liªn hÖ víi c¸c c«ng ty luËt t­ vÊn tr­íc khi quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh kinh doanh ë mét thÞ tr­êng nµo ®ã. Ngoµi ra ®Ó t×m hiÓu thÞ tr­êng doanh nghiÖp cã thÓ t×m kiÕm th«ng tin thÞ tr­êng nªn mét sè trang web, vÝ dô nh­ cã thÓ vµo trang web doanh nghiÖp cã thÓ t×m hiÓu th«ng tin vÒ hÇu hÕt c¸c thÞ tr­êng trong ®ã cã c¸c thÞ tr­êng quan träng nh­ Mü, NhËt, Trung Quèc, asean... 2.3. N©ng cao kü n¨ng x©y dùng nh·n hiÖu s¶n phÈm nh»m t¨ng kh¶ n¨ng x©m nhËp vµ t¹o chç ®øng cho nh·n hiÖu s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸, doanh nghiÖp nªn mêi c¸c c«ng ty chuyªn ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu ®Õn vµ t×m hiÓu thªm vÒ c¸c ph­¬ng ¸n x©y dùng th­¬ng hiÖu tõ yªu cÇu x©y dùng chiÕn l­îc nh·n hiÖu hµng ho¸ cña m×nh. Tõ ®ã, c«ng ty chuyªn m«n cã thÓ nghiªn cøu vµ t­ vÊn x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh ®èi tho¹i tæng lùc vµ dµi h¬i ®èi víi ng­êi tiªu dïng. CÇn tiÕn hµnh mét c¸ch khoa häc. Theo ®ã, c¸c c«ng ty qu¶ng c¸o sÏ thu nhËp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, ng­êi tiªu dïng, s¶n phÈm tõ c¸c nhµ s¶n xuÊt, tõ c¸c nguån th«ng tin hay c¸c cuéc th¨m dß trùc tiÕp víi ng­êi tiªu dïng. Sau ®ã ®­a ra c¸c nhËn ®Þnh c¬ b¶n vÒ nh÷ng ®iÒu cÇn lµm trong t­¬ng lai cña doanh nghiÖp. Tõ c¬ së ®ã doanh nghiÖp sÏ héi ý vµ bæ sung, ®iÒu chØnh ®Þnh h­íng. Nªn cã mét ng©n s¸ch nhÊt ®Þnh cho viÖc ®Çu t­ nµy. Th«ng th­êng ng©n s¸ch dµnh cho ph¸t triÓn nh·n hiÖu cña m×nh lµ 5-7% chi phÝ cho s¶n phÈm. §Ó x©y dùng mét nh·n hiÖu cã chç ®øng trong lßng ng­êi tiªu dïng th× nªn cã kÕ ho¹ch x©y dùng nh·n hiÖu hµng ho¸ cho s¶n phÈm tõ nh÷ng b­íc ®Çu tiªn nh­ ®· nãi ë trªn. Doanh nghiÖp cã thÓ tham kh¶o mét sè kinh nghiÖm b¶o hé vµ x©y dùng th­¬ng hiÖu nh­ sau. Tr­íc hÕt, doanh nghiÖp nªn ®¨ng ký b¶o hé c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ nh·n hiÖu hµng ho¸. Kh«ng nªn ®Ó ®Õn lóc bÞ ng­êi kh¸c vi ph¹m, bÞ ®¨ng ký mÊt nh·n hiÖu hµng ho¸ th× sÏ mÊt nh·n hiÖu ®ã hoÆc sÏ tèn kÐm vµ mÊt thêi gian ®Ó ®ßi l¹i ®­îc quyÒn cña m×nh, dÉn ®Õn mÊt c¬ héi kinh doanh. Thø hai, doanh nghiÖp nªn l­u tr÷ ®Çy ®ñ c¸c b»ng chøng sö dông th­¬ng hiÖu trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i. C¸c b»ng chøng cã thÓ ®­îc Côc së h÷u c«ng nghiÖp c«ng nhËn lµ:b»ng chøng sö dông liªn tôc tõ tr­íc (nh­ mÉu m· bao b× cã ghi ngµy s¶n xuÊt tõ tr­íc, giÊy chøng nhËn/®¨ng ký chÊt l­îng/vÖ sinh an toµn thùc phÈm…), kÕt qu¶ kinh doanh, m¹ng l­íi ®¹i lý, sè lÇn/ chi phÝ vµ mÉu qu¶ng c¸o trªn tivi, b¸o chÝ, tham gia c¸c héi chî, kÕt qu¶ ®iÒu tra ng­êi tiªu dïng nh­ “danh hiÖu hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao”. HiÖn nay t×nh tr¹ng c¸c ®èi t¸c liªn doanh l¹m dông, t×m c¸ch ®¨ng ký mÊt nh·n hiÖu hµng ho¸ ViÖt Nam ë n­íc ngoµi diÔn ra rÊt phæ biÕn cho nªn ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng nµy x¶y ra nªn ®­a ®iÒu kho¶n vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµo tÊt c¶ hîp ®ång ®¹i lý, liªn kÕt liªn doanh. ViÖc ®­a c¸c ®iÒu kho¶n vÒ vi ph¹m sö dông, cÊm ®¨ng ký t¹i n­íc thø ba, b¾t buéc ph¶i th«ng b¸o tr­íc vµ ®­îc chñ së h÷u hîp ph¸p chÊp nhËn tr­íc khi sö dông nh·n hiÖu trong bÊt kú tr­êng hîp nµo… lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó ng¨n ngõa c¸c hµnh vi l¹m dông vµ lµ chøng cø khi x¶y ra tranh chÊp . Mét ®iÒu quan träng n÷a mµ doanh nghiÖp cÇn chó ý khi x©y dùng nh·n hiÖu lµ cÇn nhÊt qu¸n vÒ vÞ trÝ sö dông vµ vÒ mµu s¾c, c¸ch viÕt, font ch÷, tû lÖ, c¸ch kÕt hîp…c¸c thµnh tè x©y dùng nªn mét nh·n hiÖu hµng ho¸ sao cho nh·n hiÖu ®ã ph¶i ®­îc ng­êi tiªu dïng nhí ®Õn, nhÊt lµ khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra n­íc ngoµi, ph¶i chó ý kÕt hîp c¸c yÕu tè cho lµm sao nh·n hiÖu ®ã ph¶i mang tÇm quèc tÕ. §Ó cho nh·n hiÖu s¶n phÈm cã ®­îc mét uy tÝn nhÊt ®Þnh trªn thÞ tr­êng c¶ trong lÉn ngoµi n­íc, ngoµi viÖc x©y dùng mét vµ thùc hiÖn mét ch­¬ng tr×nh qu¶ng b¸ hiÖu qu¶, c¸c doanh nghiÖp doanh nghiÖp ph¶i chó ý tõ c¸ch ®Æt tªn cho s¶n phÈm cña m×nh. Tªn s¶n phÈm lµ yÕu tè ®Çu tiªn vµ quan träng ®Ó t¹o nªn kh¶ n¨ng nhËn biÕt, gîi nhí, ph©n biÖt vµ ®Þnh h­íng cho kh¸ch hµng t×m ®Õn mua vµ sö dông s¶n phÈm cña c«ng ty. Khi ®Æt tªn cÇn ph¶i ®¸p øng ®­îc nh÷ng yÕu tè nh­ ®¬n gi¶n, dÔ nhí, dÔ ®äc vµ mang tÝnh quèc tÕ v× thÕ chó ý ®Æt tªn kh«ng dÊu. VÊn ®Ò thø hai doanh nghiÖp cÇn quan t©m khi x©y dùng mét nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ ph¶i t¹o ®­îc logo dÔ liªn t­ëng ®Õn s¶n phÈm: logo ®­îc thÓ hiÖn qua h×nh vÏ, hoa v¨n, kiÓu ch÷ hoÆc mét dÊu hiÖu ®Æc biÖt ®Ó t¹o sù dÊu hiÖu ®Æc biÖt ®Ó t¹o sù nhËn biÕt qua m¾t nh×n cña kh¸ch hµng. Logo cÇn ph¶i t¹o ®­îc sù kh¸c biÖt, dÔ nhËn biÕt vµ ph©n biÖt víi c¸c logo kh¸c, cã kh¶ n¨ng lµm cho ng­êi xem nhí ®Õn nã vµ liªn t­ëng ®Õn s¶n phÈm cña c«ng ty. Logo cÇn ®¬n gi¶n ®Ó t¸i t¹o chÝnh x¸c trªn c¸c h×nh thøc in Ên, b¶ng hiÖu,b¨ng r«n, biÓu t­îng kh¸c nhau. Kh¸c víi tªn gäi cña nh·n hiÖu, logo cã thÓ thay ®æi theo thêi gian ®Ó phï hîp víi thêi ®¹i. Thø ba, nh·n hiÖu cña h×nh t­îng ph¶i t¹o ®­îc thiÖn c¶m ®èi víi ng­êi tiªu dïng. H×nh t­îng cña nh·n hiÖu lµ c¸ch sö dông mét nh©n vËt hoÆc mét con vËt nµo ®ã ®Ó diÔn t¶ tÝnh c¸ch riªng biÖt cña nh·n hiÖu. H×nh t­îng nµy cã thÒ lµ ng­êi thËt, viÖc thËt (nh­ chó hÒ Mc Donald, «ng thî s÷a ch÷a cña m¸y giÆt Maytag, anh chµng Sony) hoÆc mét h×nh vÏ (con s­ tö cña kem Wall, chó bÐ Bino). H×nh t­îng cña nh·n hiÖu cña nh·n hiÖu th­êng ®­îc sö dông nhiÒu trong c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶ng c¸o, khuyÕn m¹i hoÆc trong c¸c ho¹t ®éng giíi thiÖu s¶n phÈm míi ®Ó t¹o sù chó ý, sinh ®éng, gîi nhí vµ t¹o sù kh¸c biÖt. Môc tiªu sö dông h×nh t­îng nh·n hiÖu lµ ®Ó t¹o thiÖn c¶m cña kh¸ch hµng ®èi víi nh·n hiÖu qua tÝnh c¸ch gÇn gòi cña ng­êi thËt, vËt thËt hoÆc tÝnh c¸ch dÔ th­¬ng, thó vÞ cña nh©n vËt ho¹t h×nh. VÒ khÈu hiÖu cña nh·n hiÖu, ®õng chän nh÷ng khÈu hiÖu chung chung. KhÈu hiÖu ph¶i lét t¶ ®­îc c¸i tinh tuý cña nh·n hiÖu vµ s¶n phÈm vµ mang tÝnh ®Æc tr­ng cho lo¹i s¶n phÈm ®ã. Mét lçi th­êng vÊp cña c¸c c©u khÈu hiÖu lµ rÊt tæng qu¸t nh­: “chÊt l­îng cao, phôc vô tèt, gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng, sö dông hiÖu qu¶”. Nh÷ng khÈu hiÖu lo¹i nµy kh«ng lét t¶ ®­îc ®Æc tÝnh vµ lîi Ých riªng biÖt cña s¶n phÈm, kh«ng t¹o ra ®­îc sù kh¸c biÖt vµ ®Æt vµo lo¹i s¶n phÈm nµo còng ®óng; dÉn tíi kÕt qu¶ lµ kh¸c hµng sÏ kh«ng chó ý vµ kh«ng nhí tíi nh·n hiÖu khi nghe nh÷ng c©u khÈu hiÖu lo¹i nµy. Doanh nghiÖp kh«ng nªn x©y dùng khÈu hiÖu cho s¶n phÈm cña m×nh mét c¸ch chung chung nh­ trªn mµ ph¶i t¹o ®­îc mét khÈu hiÖu riªng biÖt cã nh­ thÕ ng­êi tiªu dïng míi cã thÓ ghi nhí vÒ s¶n phÈm ®­îc. VÒ nh¹c hiÖu cho s¶n phÈm còng ph¶i chó ý mét sè vÊn ®Ò. Nh¹c hiÖu lµ mét ®o¹n nh¹c hoÆc mét bµi h¸t ng¾n dÔ nhí, dÔ lÆp l¹i, ®­îc s¸ng t¸c dùa trªn gi¸ trÞ cèt lâi cña nh·n hiÖu vµ s¶n phÈm. Nh¹c hiÖu th­êng mang giai ®iÖu nhanh hoÆc chËm, vui t­¬i hoÆc trang träng tuú thuéc vµo tÝnh c¸ch cña nh·n hiÖu vµ s¶n phÈm. Nh¹c hiÖu th­êng in s©u vµo trÝ nhí cña kh¸ch hµng rÊt l©u nÕu ®­îc nghe th­êng xuyªn trong mét giai ®o¹n. Nh¹c hiÖu th­êng khã ®æi h¬n c¸c yÕu tè kh¸c cña nh·n hiÖu nªn cÇn ®­îc ph¶i ®­îc lùa chän kü cµng. §Ó cã mét nh·n hiÖu ®­îc nhËn biÕt nhanh, réng r·i vµ trë thµnh quen thuéc ®èi víi kh¸ch hµng, nh÷ng yÕu tè trªn cÇn ph¶i ®­îc x©y dùng mét c¸ch ®ång bé dùa trªn gi¸ trÞ vµ tÝnh c¸ch cèt lâi cña nh·n hiÖu ®­îc ®Þnh h­íng qua viÖc x©y dùng mét chiÕn l­îc th­¬ng hiÖu. Doanh nghiÖp muèn t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng th× ®iÒu quan träng nªn lµm lµ ph¶i cã ®­îc mét nh·n hiÖu ®i vµo lßng ng­êi tiªu dïng, ®­îc ng­êi tiªu dïng nhí ®Õn khi cã nhu cÇu mua s¾m. Vµ ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, doanh nghiÖp nªn tham kh¶o c¸c ý kiÕn trªn ®Ó ®Ò ra mét chÝnh s¸ch x©y dùng nh·n hiÖu hµng ho¸ cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn khi nh·n hiÖu ®· ®­îc ng­êi tiªu dïng tin dïng th× nh·n hiÖu ®ã rÊt dÔ bÞ lîi dông cho nªn song song víi chiÕn l­îc x©y dùng nh·n hiÖu ®Ó t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm, doanh nghiÖp nhÊt thiÕt ph¶i ®¨ng ký b¶o hé cho nh·n hiÖu ®ã vµ coi ®ã lµ phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn sÈn phÈm cña m×nh. 4. TÝch cùc gi¶i quyÕt c¸c tr­êng hîp b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ®· bÞ x©m ph¹m Doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn theo dâi t×nh h×nh vÒ nh÷ng b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu s¶n phÈm ®Ó khi cã vi ph¹m x¶y ra th× ph¶i xö lý kÞp thêi. Ph¶i tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p giµnh l¹i quyÒn së h÷u cña m×nh cµng sím cµng tèt. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c biÖn ph¸p sau ®Ó giµnh l¹i ®­îc quyÒn së h÷u hîp ph¸p cña m×nh. BiÖn ph¸p ®Çu tiªn lµ doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh khëi kiÖn tr­íc Toµ ¸n n­íc ngoµi hoÆc nép ®¬n cho c¬ quan cã thÈm quyÒn yªu cÇu b¶o vÖ quyÒn së h÷u cña m×nh Trong tr­êng hîp ph¸t hiÖn cã hµnh vi vi ph¹m b¶n quyÒn s¶n phÈm th× doanh nghiÖp cã thÓ khëi kiÖn t¹i toµ ¸n vÒ hµnh vi vi ph¹m, yªu cÇu c¬ quan cã thÈm quyÒn buéc ng­êi cã hµnh vi vi ph¹m chÊm døt hµnh vi ®ã hoÆc ®ßi ng­êi cã hµnh vi vi ph¹m båi th­êng thiÖt h¹i mét c¸ch tho¶ ®¸ng. Khi thùc sù cÇn thiÕt, chñ së h÷u hîp ph¸p hµng hãa ®ã cã thÓ nép ®¬n yªu cÇu c¬ quan cã thÈm quyÒn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p t¹m thêi hoÆc c¸c biÖn ph¸p khÈn cÊp t¹i biªn giíi ®Ó ng¨n chÆn c¸c hµnh vi vi ph¹m x¶y ra. Chó ý l­u gi÷ c¸c b»ng chøng vi ph¹m, tr¸nh kh¶ n¨ng ng­êi cã hµnh vi vi ph¹m tiªu huû chøng cø vÒ viÖc vi ph¹m nµy. §èi víi nh÷ng tr­êng hîp bÞ ®¨ng ký mÊt nh·n hiÖu nh­ Vinataba, Trung Nguyªn, Petrolimex…, c¸c c«ng ty nµy cã quyÒn khiÕu n¹i ng­êi ®· ®¨ng ký nh·n hiÖu cña m×nh t¹i Toµ ¸n n­íc ngoµi n¬i ng­êi ®ã tiÕn hµnh ®¨ng ký nh·n hiÖu. Trong tr­êng hîp Vinataba, c«ng ty Vinataba kh«ng thÓ kiÖn c«ng ty Indonesia víi lý do c«ng ty nµy ®· ®¨ng ký tr­íc nh·n hiÖu Vinataba, nh­ng cã thÓ khëi kiÖn dùa trªn c¬ së hµnh vi nµy lµ hµnh vi c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh nh»m cè ý t¹o ra sù nhÇm lÉn cho c«ng chóng. Cßn c«ng ty cµ phª Trung Nguyªn cã thÓ ®­a ra b»ng chøng lµ m×nh ®· sö dông tªn Trung Nguyªn tr­íc c«ng ty Rice Field Corp, Rice Field Corp chØ lµ mét ®¹i lý cña Trung Nguyªn theo luËt Mü, ng­êi nµo sö dông tr­íc th× ®­îc chÊp nhËn ®¨ng ký nh·n hiÖu v× hiÖn nµy c¶ ®¬n ®¨ng ký cña Trung Nguyªn vµ ®¬n ®¨ng ký cña c«ng ty kia vÉn ch­a ®­îc chÊp nhËn ®¨ng ký ë Mü. ViÖc khëi kiÖn ë Toµ sÏ ®ßi hái chi phÝ lín vµ tån nhiÒu thêi gian, tuy nhiªn ph¸p luËt mét sè n­íc quy ®Þnh bªn cã hanh vi vi ph¹m sÏ ph¶i chÞu toµn bé chi phÝ cho vô kiÖn. Môc E, kho¶n 2 ®iÒu 12 HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü cã quy ®Þnh vÒ viÖc buéc ng­êi cã hµnh vi vi ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ tr¶ c¸c kho¶n chi phÝ cña ng­êi cã quyÒn, trong ®ã cã thÓ bao gåm c¶ chi phÝ hîp lý thuª luËt s­.Tuy nhiªn, tr­íc khi ®ßi ®­îc ng­êi vi ph¹m tr¶ c¸c kho¶n chi phÝ cho m×nh th× doanh nghiÖp ph¶i chuÈn bÞ mét kho¶n tiÒn kh«ng nhá ®Ó tiÕn hµnh viÖc kiÖn tông nµy. C¸ch thø hai ®Ó doanh nghiÖp ®èi phã víi viÖc x©m ph¹m lµ thay ®æi nh·n hiÖu hµng ho¸, viÖc thay ®æi ë ®©y chØ ®­îc tiÕn hµnh ®èi víi mét trong c¸c yÕu tè cña nh·n hiÖu ®Ó dï cho kh«ng g©y nhÇm lÉn víi nh·n hiÖu ®· bÞ ®¨ng ký mÊt nh­ng còng kh«ng lµm thay ®æi c¬ b¶n nh·n hiÖu ®Ó ng­êi tiªu dïng vÉn cã thÓ nhËn biÕt ®­îc s¶n phÈm cña doanh nghiÖp . Ph­¬ng ph¸p nµy ®· ®­îc Vinataba vµ Trung Nguyªn ¸p dông. Tuy nhiªn nã kh«ng ph¶i lµ biÖn ph¸p thùc sù h÷u hiÖu v× ng­êi tiªu dïng vèn ®· quen v¬i nh·n hiÖu cò th× dï cã thay ®æi Ýt hä còng sÏ khã lµm quen víi nh·n hiÖu míi. ViÖc nµy còng ®ßi hái tèn kÐm chi phÝ vµ nhiÒu khi ph¶i tèn rÊt nhiÒu thêi gian ®Ó g©y dùng l¹i niÒm tin cña ng­êi tiªu dïng. C¸ch thø ba mµ doanh nghiÖp cã thÓ lµm lµ th­¬ng l­îng mua l¹i nh·n hiÖu cña m×nh ®· bÞ ng­êi kh¸c ®¨ng ký mÊt. Ph­¬ng ph¸p nµy nÕu ®­îc thùc hiÖn thµnh c«ng sÏ ®em l¹i kÕt qu¶ tèt, v× doanh nghiÖp sÏ l¹i thùc sù lµm chñ nh·n hiÖu cña m×nh, doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh trùc tiÕp kh«ng qua c¬ quan nµo.Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, viÖc th­¬ng l­îng lµ rÊt khã kh¨n v× th­êng lµ ng­êi ®· ®¨ng ký tr­íc kh«ng chÊp nhËn th­¬ng l­îng hoÆc ®­a ra møc gi¸ rÊt cao ®Õn møc bÊt hîp lý. Tãm l¹i, c¸c biÖn ph¸p ®Ó giµnh l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p ®Òu rÊt phøc t¹p vµ tèn kÐm. Tèt nhÊt lµ doanh nghiÖp nªn nghÜ ®Õn biÖn ph¸p b¶o vÖ m×nh tr­íc khi cã hµnh vi vi ph¹m x¶y ra. §ã ch×nh lµ biÖn ph¸p tèt nhÊt, doanh nghiÖp h·y tù tiÕn hµnh ®¨ng ký nh·n hiÖu ®Ó gi÷ quyÒn së h÷u nh·n hiÖu cho m×nh. KÕt luËn Trong thêi ®¹i ngµy nay, qu¸ tr×nh l­u th«ng hµng ho¸ kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹m vi mét quèc gia mµ ®· mang tÝnh toµn c©ï. Hµng hãa cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. §iÒu nµy ®ßi hái hµng ho¸ cña ViÖt Nam ph¶i kh«ng chØ ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña thÞ tr­êng quèc tÕ mµ ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ c¸c quy t¾c vµ c¸ch thøc tiÕn hµnh kinh doanh theo th«nglÖ quèc tÕ. Mµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®­îc c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay rÊt quan t©m lµ vÊn ®Ò b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸. Nh­ chóng ta ®· biÕt b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ viÖc b¶o hé cho mét kiÓu d¸ng, c¸i tªn cña s¶n phÈm mµ trë thµnh mét vÊn ®Ò sèng cßn cña doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp b¾t buéc ph¶i nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc thùc hiÖn viÖc b¶o hé c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cã liªn quan ®Õn s¶n phÈm cña m×nh. C¸c doanh nghiÖp ph¶i xem vÊn ®Ò nµy lµ mét trong nh÷ng viÖc ®Çu tiªn cÇn lµm trong chiÕn l­îc th©m nhËp mét thÞ tr­êng cô thÓ v× thùc sù quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ mét tµi s¶n quý gi¸ cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, do ¶nh h­ëng cña nhiÒu n¨m bao cÊp, c¸ch tiÕn hµnh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn Ýt chó ý ph¸p luËt vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ. NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ò b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cßn rÊt h¹n chÕ. Vµ ®ã chÝnh lµ nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn hµng lo¹t vô hµng ho¸ ViÖt Nam bÞ vi ph¹m vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp vµ ®Æc biÖt lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong thêi gian gÇn ®©y. Mét sè mÆt hµng nh­ hµng thñ c«ng mü nghÖ cña ViÖt Nam bÞ ¨n c¾p kiÓu d¸ng, lµm gi¶, trong khi ®ã mét sè nh·n hiÖu næi tiÕng cña ViÖt Nam nh­ cµ phª Trung Nguyªn, thuèc l¸ Vinataba, hay n­íc n¾m Phó Quèc, PetroViªtNam …®Òu bÞ ¨n c¾p nh·n hiÖu. Nh÷ng vô vi ph¹m ®Ó l¹i hËu qu¶ lµ chóng ta kh«ng chØ mÊt thÞ tr­êng xuÊt khÈu, viÖc tiÕn hµnh kinh doanh bÞ gi¸n ®o¹n mµ cßn lµm mÊt uy tÝn hµng ho¸ ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn c¸c doanh nghiÖp ph¶i bá ra mét kho¶n chi kh«ng nhá ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng tr­êng hîp vi ph¹m. Ngµy nay, trong bèi c¶nh héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi, vÊn ®Ò b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi chung vµ b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm nãi chung ®· lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò chñ chèt cña th­¬ng m¹i quèc tÕ. Muèn gia nhËp, muèn kh¼ng ®Þnh m×nh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i tÝch cùc t×m hiÓu vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn s¶n phÈm cña m×nh, ph¶i tù b¶o vÖ uy tÝn, doanh tiÕng cña m×nh b»ng c¸ch tiÕn hµnh ®¨ng ký kÞp thêi cho s¶n phÈm cña m×nh. C¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu kü thÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ ph¸p luËt trong ®ã cã ph¸p luËt vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ tr­íc khi quyÕt ®Þnh x©m nhËp vµo mét thÞ tr­êng cô thÓ. Ngoµi ra, ®Ó c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp ®­îc tèt ®ßi hái cã sù hç trî rÊt nhiÒu cña nhµ n­íc. ChÝnh phñ ph¶i hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt trong n­íc, thµnh lËp c¸c trung t©m t­ vÊn hç trî ph¸p lý cho doanh nghiÖp ®ång thêi t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc së h÷u c«ng nghiÖp. ViÖt Nam lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ ®i sau trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th× viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ l¹i cµng quan träng, v× b¶o hé c«ng nghiÖp gãp phÇn rÊt lín cho sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ vµ thóc ®Èy nÒn s¶n xuÊt trong n­íc. V× vËy, b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm còng chÝnh lµ b¶o hé cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc, thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ, khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn, gióp ViÖt Nam tiÕn nh÷ng b­íc v÷ng ch¾c trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Môc lôc Lêi më ®Çu Ch­¬ng 1: Nh÷ng lý luËn chung liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ 3 1. Nh÷ng kh¸i niÖm vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸. 3 1.1. Kh¸i niÖm quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm 3 1.2. Nh÷ng kh¸i niÖm vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ 6 1.3. B¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp 8 1.4. B¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ 9 2. TÇm quan träng cña viÖc b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ khi xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi 10 2.1. Trong giai ®o¹n x©m nhËp thÞ tr­êng 11 2.2. Nh·n hiÖu t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng 13 2.3. Nh·n hiÖu-tµi s¶n quý cña doanh nghiÖp trong viÖc t¹o uy tÝn cho s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. 15 3. C¸c vÊn ®Ò ph¸p lý liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ViÖt Nam khi xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi 18 3.1. LuËt ViÖt Nam 18 3.2 C¸c quy ®Þnh trong c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ liªn quan 21 3.3. C¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ theo luËt mét sè n­íc 25 3.4. C¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng gi÷a chÝnh phñ ViÖt Nam vµ n­íc ngoµi 28 ch­¬ng 2: VÊn ®Ò vÒ b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trong thùc tiÔn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 32 1. NhËn thøc cña doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ò b¶o hé b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸. 32 1.1. NhËn thøc cña toµn x· héi nãi chung 32 1.2. NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp 33 2. Thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ 37 2.1. Thùc tr¹ng vi ph¹m b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ … ë mét sè thÞ tr­êng 37 2.2. Thùc tr¹ng thùc thi hé së h÷u c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ë ViÖt Nam 40 2.3. Thùc tr¹ng b¶o hé cho hµng ho¸ ViÖt Nam ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi 46 3. HËu qu¶ cña viÖc vi ph¹m b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, nguyªn nh©n vµ bµi häc 63 3.1. HËu qu¶ 63 3.2. Nguyªn nh©n 66 3.3. Bµi häc 69 ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ ViÖt Nam ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi 70 1. Gi¶i ph¸p ë tÇm vÜ m« 70 1.1. N©ng cao nhËn thøc cña doanh nghiÖp vµ cña toµn x· héi 70 1.2 T¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp nãi chung vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi riªng 72 1.3. Hç trî doanh nghiÖp trong viÖc ®¨ng ký b¶n quyÒn s¶n phÈm vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ 77 2. Gi¶i ph¸p mang tÝnh vi m« 79 2.1. VÒ viÖc ®¨ng ký b¶o hé 79 2.2. T×m hiÓu kü thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp 82 2.3. N©ng cao kü n¨ng x©y dùng nh·n hiÖu hµng ho¸ ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng x©m nhËp vµ t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng 83 2.4. TÝch cùc gi¶i quyÕt c¸c tr­êng hîp vi ph¹m 86 kÕt luËn tµi liÖu tham kh¶o tµi liÖu tham kh¶o. C«ng ­íc Paris vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp; Tho¶ ­íc Madrid vÒ ®¨ng ký quèc tÕ vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸; HiÖp ®Þnh vÒ khÝa c¹nh liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ TRIPS; HiÖp ®Þnh khung cña c¸c n­íc ASEAN vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ; HiÖp ®Þnh gi÷a chÝnh phñ n­íc CHXHCN ViÖt Nam vµ Hîp chñng quèc Hoa Kú vÒ quan hÖ th­¬ng m¹i; HiÖp ®Þnh gi÷a chÝnh phñ n­íc CHXHCN ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ Liªn bang Thuþ SÜ vÒ hîp t¸c trong lÜnh vùc së h÷u trÝ tuÖ 1999; V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX, nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi, 2001; Bé luËt d©n sù ViÖt Nam, nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 1996; NghÞ ®Þnh 63/1996/ND-CP cña chÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt vÒ së h÷u c«ng nghiÖp, ngµy 24/10/1996; NghÞ ®Þnh 06/2001/ND-CP, ngµy 01/02/2001 bæ sung, söa ®æi NghÞ ®Þnh63/CP; LuËt nh·n hiÖu hµng ho¸ cña n­íc Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa1993; ChØ thÞ 89/104/EEC; Gi¸o tr×nh t­ ph¸p quèc tÕ, tr­êng ®¹i häc LuËt Hµ Néi, nhµ xuÊt b¶n c«ng an nh©n d©n,1998; Th«ng t­ cña bé th­¬ng m¹i sè 04/2001/TT-BTM, ngµy 22/2/2001Hướng dẫn thực hiện Chỉ thị số 28/2000/CT - TTg ngày 27/12/2000 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện Quy chế ghi nhãn hàng hoá ban hành kèm theo Quyết định số 178/1999/QÐ - TTg ngày 30/8/1999 Héi th¶o vÒ b¶o ®¶m thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, Hµ Néi, 20-21/8/1998; Héi th¶o vÒ së h÷u c«ng nghiÖp vµ sù héi nhËp cña ViÖt Nam vµo hÖ thèng th­¬ng m¹i ®a ph­¬ng- Thùc thi, Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c ®Æc biÖt gi÷a ViÖt Nam vµ Thuþ SÜ trong lÜnh vùc së h÷u trÝ tuÖ, Hµ Néi, 27-29/5/2002; Chuyªn ®Ò 2: “Ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ vµ hÖ thèng viÔn th«ng”, Héi th¶o m¹ng kh«ng gian toµn cÇu, Hµ Néi, 1998; Héi th¶o “Ng­êi ®¹i ®iÖn së h÷u c«ng nghiÖp trong thùc thi ph¸p luËt së h÷u c«ng nghiÖp”, Côc së h÷u c«ng nghiÖp, ngµy 27-28/8/1998; Héi th¶o khu vùc ASEAN cña WIPO vÒ b¶o hé quèc tÕ nh·n hiÖu hµng ho¸, Côc së h÷u c«ng nghiÖp, ngµy23/10/2001; Tæng quan vÒ ph¸p luËt së h÷u trÝ tuÖ Hoa Kú trong t­¬ng quan so víi ph¸p luËt ViÖt Nam, t¹p chÝ Nhµ n­íc vµ ph¸p luËt, sè 6/2001; Ph¹m Duy NghÜa; tr 34-42; Qu¸ Ýt doanh nghiÖp ViÖt Nam quan t©m ®Õn së h÷u trÝ tuÖ, §¨ng ký b¶n quyÒn vµo thÞ tr­êng Mü, Anh Thi, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, sè 30, 11/3/2002. Doanh nghiÖp å ¹t nép ®¬n b¶o hé nh·n hiÖu ë n­íc ngoµi, Hµng gi¶, hµng nh¸i nèi ®au ®Çu cña c¸c tËp ®oµn doanh nghiÖp næi tiÕng, Doanh nghiÖp tù cøu, Ch¸nh Kh¶i ghi, Thêi b¸o kinh tÕ Sµi Gßn, sè ngµy 6/9/2001, tr15 C¸c doanh nghiÖp nªn sím nghÜ ®Õn th­¬ng hiÖu toµn cÇu, http:/www.vnn.vn/pls/news/Cate$.htnoidung(7,50042,1) Cµ phª Trung Nguyªn ®Êu tranh ®Ó b¶o vÖ nh·n hiÖu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng Mü, http:/vnn.vn/pls/news/ext_utls.htpreview(7,57341,1) KiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ thùc sù sai lÇm, TrÇn Kiªn, Cuéc chiÕn catfish: Th¸ch thøc ®Çu tiªn trong triÓn khai HIÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü, TrÇn Mai Chi, t¹p chÝ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi, sè 1(75) n¨m 2002, trang 63. Qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu cña ViÖt Nam t¹i C¨mphuchia, thêi b¸o kinh tÕ Sµi Gßn, 17/42002, httt://www.vnn.vn/pls/news/Cate$.htnoidung (7,69543,1) Thùc thi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, nót Start ®· nhÊn, Cần sớm đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa, Còn quá ít thương hiệu VN đăng ký tại nước ngoài, 7 kinh nghiệm bảo hộ và xây dựng thương hiệu, 5 công cụ để xây dựng thương hiệu, Ch­a ®¨ng ký mµ nh·n hiÖu mµ ®· xuÊt khÈu lµ m¹o hiÓm, Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, nh·n hiÖu ph¶i ®i tr­íc hµng hãa, http:/www/vnn.vn/pls/news/ext_utls.htnoidung(7,59437.1) Bảo hộ sở hữu công nghiệp: vô cùng quan trọng khi ra nước ngoài, Bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ gắn liền với sự phát triển kinh tế của mỗi quốcgia, B¶o hé së h÷u trÝ tuÖ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam, T¹p chÝ Nhµ n­íc vµ ph¸p luËt, sè 2/2002, TS. TrÇn Lª Hång QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ - mét ®iÒu kiÖn cho ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc ë ViÖt Nam, Thực thi quyền sở hữu trí tuệ: ''Chưa hệ thống và thiếu hiệu quả'', Hµng gi¶ cßn léng hµnh ®Õn bao giê, Ch¸nh Kh¶i, thêi b¸o Kinh tÕ Sµi Gßn, sè ngµy 21/6/2001; ._.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docA0321.doc