0
BỘ NÔNG NGHIỆP PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CƠ GIỚI NINH BÌNH
GIÁO TRÌNH
Mô đun: HÀN TIẾP XÚC
Mã số: MĐ 22
NGHỀ: HÀN
Trình độ: CAO ĐẲNG NGHỀ
Ninh bình, năm 2018
1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham
khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
2
33 trang |
Chia sẻ: Tài Huệ | Ngày: 20/02/2024 | Lượt xem: 53 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Giáo trình Hàn tiếp xúc (Trình độ Cao đẳng nghề), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI GIỚI THIỆU
Trong những năm gần đây, với nhu cầu công nghiệp hoá hiện đại hoá dạy
nghề đã có những bước tiến nhằm thay đổi chất lượng dạy và học, để thực hiện
nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật trực tiếp đáp ứng nhu cầu xã hội. Cùng
với sự phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới, lĩnh vực cơ khí chế tạo nói
chung và ngành Hàn ở Việt Nam nói riêng đã có những bước phát triển đáng kể.
Chương trình khung quốc gia nghề hàn đã được xây dựng trên cơ sở phân tích
nghề, phần kỹ thuật nghề được kết cấu theo các môđun. Để tạo điều kiện thuận
lợi cho các cơ sở dạy nghề trong quá trình thực hiện, việc biên soạn giáo trình kỹ
thuật theo các môđun đào tạo nghề là cấp thiết hiện nay.
Mô đun 22: Hàn tiếp xúc là mô đun đào tạo nghề được biên soạn theo hình
thức tích hợp lý thuyết và thực hành. Trong quá trình thực hiện, nhóm biên soạn
đã tham khảo nhiều tài liệu công nghệ hàn trong và ngoài nước, kết hợp với kinh
nghiệm trong thực tế sản xuất.
Mặc dầu đã có nhiều cố gắng, nhưng không tránh khỏi những khiếm khuyết,
rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của độc giả để giáo trình được hoàn thiện
hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Ninh Bình, năm 2012
Tham biên soạn
1.Chủ biên: Nguyễn Doãn Toàn
2. Trần Tuấn Anh
3. Nguyễn Trung Hiếu
3
MỤC LỤC
ĐỀ MỤC TRANG
I. Lời giới thiệu 1
II. Mục lục 2
Vị trí, ý nghĩa, vai trò của mô đun 3
Mục tiêu của mô đun 3
Nội dung mô đun 3
Yêu cầu đánh giá hoàn thành mô đun 4
III. Nội dung mô đun 5
Bài 1:Vận hành, sử dụng máy hàn tiếp xúc giáp mối 7
Bài 2: Hàn tiếp xúc giáp mối 11
Bài 3: Vận hành sử dụng máy hàn tiếp xúc điểm 19
Bài 4: Hàn tiếp xúc điểm 24
Bài 5: Vận hành, sử dụng máy hàn tiếp xúc đường 28
Bài 6: Hàn tiếp xúc đường 31
Kiểm tra mô đun
Tài liệu tham khảo
4
MÔ ĐUN HÀN TIẾP XÚC
Mã số: MĐ31
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun:
- Vị trí: Là môn đun được bố trí cho người học sau khi đã học xong các
môn học chung theo quy định của Bộ LĐTB-XH và học xong các môn học
chuyên môn nghề từ MH07 đến MĐ18.
- Ý nghĩa, vai trò mô đun: Là mô đun có vai trò quan trọng, người học
được trang bị những kiến thức, kỹ năng hàn kim loại bằng phương pháp Hàn tiếp
xúc để phục vụ sán xuất chế tạo các kết cấu quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác
nhau như: Chế tạo ô tô, xe máy, bồn bể, sản xuất các chi tiết máy...
II. MỤC TIÊU CỦA MÔ ĐUN: Học xong mô-đun này người học có khả năng:
- Làm việc trong các cơ sở sản xuất cơ khí
- Mô tả đúng cấu tạo và nguyên lý làm việc của các loại thiết bị, dụng cụ hàn
tiếp xúc
- Vận hành sử dụng các loại dụng cụ, thiết bị hàn tiếp xúc thành thạo.
- Chuẩn bị phôi hàn đúng kích thước bản vẽ, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật
- Tính chế độ hàn phù hợp với chiều dày, tính chất vật liệu và kiểu liên kết hàn.
- Hàn các mối hàn tiếp xúc điểm, tiếp xúc đường, tiếp xúc giáp mối đảm bảo
yêu cầu kỹ thuật, không rỗ khí ngậm xỉ, ít biến dạng
- Thực hiện tốt công tác an toàn và vệ sinh phân xưởng.
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN:
TT Tên các bài trong mô đun
Thêi gian (giê)
Tæng
sè
Lý
thuyÕt
Thùc
hµnh
KiÓm tra
M§31 Hµn tiÕp xóc
M§31.
1
Vận hành, sử dụng máy hàn tiếp
xúc giáp mối
38 8 28 2
M§31.
2
Hàn tiếp xúc giáp mối 38 8 28 2
M§31.
3
Vận hành sử dụng máy hàn tiếp
xúc điểm
38 8 28 2
M§31.
4
Hàn tiếp xúc điểm 40 8 30 2
M§31.
5
Vận hành, sử dụng máy hàn tiếp
xúc đường
38 8 28 2
M§31.
6
Hàn tiếp xúc đường 38 8 28 2
Kiểm tra mô đun 12
5
Céng
230 48 170 12
6
Bài 1: VẬN HÀNH SỬ DỤNG MÁY HÀN TIẾP XÚC GIẤP MỐI
Mã bài: 22.1
I. Môc tiªu: Häc xong bµi nµy ng-êi häc cã kh¶ n¨ng:
- Trình bày đúng cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy hàn tiếp xúc giáp mối.
- Lắp ráp, kết nối thiết bị hàn tiếp xúc giáp mối đảm bảo an toàn.
- Chọn dòng điện hàn (Ih), mật độ dòng điện hàn (j), thời gian hàn th, lực ép Fe
và lực chồn Fc phù hợp vớí chiều dày, tính chất của vật liệu và hình dáng của chi
tiết hàn.
- Vận hành thiết bị hàn tiếp xúc giáp mối thành thạo đúng quy trình quy phạm
kỹ thuật.
- Xử lí an toàn một số sai hỏng thông thường khi vận hành, sử dụng máy hàn
tiếp xúc giáp mối.
- Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng
II. §iÒu kiÖn thùc hiÖn:
1.VËt liÖu: ThÐp trßn ®Æc 10
2. ThiÕt bÞ vµ dông cô:
- Dông cô cÇm tay: K×m, tuèc n¬ vÝt, cêlª, má lÕt, hép dông cô v¹n n¨ng.
- ThiÕt bÞ: M¸y hàn tiÕp xóc gi¸p mèi.
3. C¸c ®iÒu kiÖn kh¸c: Gi¸o tr×nh Kü thuËt hµn, tµi liÖu tham kh¶o, m¸y chiÕu
®a n¨ng, m¸y chiÕu vËt thÓ, m¸y tÝnh, nguån ®iÖn 3 pha, tñ ®ùng dông cô, trang bÞ
BHL§.
III. Néi dung:
1. Thực chất, đặc điểm và phạm vi ứng dụng của hàn điện tiếp xúc:
a. Thực chất:
Hàn điện tiếp xúc ( còn gọi là hàn tiếp xúc ) là dạng hàn áp lực, sử dụng
nhiệt do biến đổi điện năng thành nhiệt năng bằng cách cho dòng điện có cường
độ lớn đi qua mặt tiếp xúc của hai chi tiết hàn để nung nóng kim loại. Nguyên lý
của phương pháp hàn điện tiếp xúc như sau: Khi hàn hai mép hàn được ép sát vào
nhau nhờ cơ cấu ép, sau đó cho dòng điện chạy qua mặt tiếp xúc, theo định luật
Jun – Lenxơ nhiệt lượng sinh ra trong mạch điện hàn theo công thức:
Q = 0,24.R.I
2
.t
Trong đó:
I - Cường độ dòng điện hàn;
R - Điện trở toàn mạch;
t - Thời gian dòng điện chạy qua vật hàn.
Do bề mặt tiếp xúc giưa hai mép hàn có độ nhấp nhô, diện tích tiếp xúc thực tế
bé hơn so với diện tích tiếp xúc danh nghĩa, mặt khác trên bề mặt có màng ôxýt
và không sach hoàn toàn nên điện trở tiếp xúc lớn, lượng nhiệt sinh ra trong
mạch chủ yếu tập trung ở mặt tiếp xúc của hai mép hàn, nung nóng kim loại đến
trang thái hàn. Khi hai mép hàn được nung nóng đến trạng thái hàn, hai chi tiết
hàn được ép vào nhau với áp lực lớn tạo thành mối hàn.
7
Phương pháp này phụ thuộc vào điện trỏ suất ρ. Kim loại điện trở suất nhỏ thì
cường độ dòng điện cần phải lớn và ngược lại. Ví dụ: khi hàn đồng, nhôm và hợp
kim của chúng thì phải dùng máy hàn có công suất lớn.
b. Đặc điểm:
- Thời gian hàn ngắn, năng suất cao. Mối hàn đẹp và bền.
- Dễ cơ khí hoá và tự động hoá các hệ thống hàn điện tiếp xúc.
- Đòi hỏi phải có máy hàn công suất lớn ( dòng điện hàn có thể lên đến vài chục
nghìn Ampe ). Thiết bị hàn đắt, vốn đầu tư lớn.
c. Phạm vi ứng dụng:
Hàn điện tiếp xúc hiện nay được ứng dụng rất rộng rãi trong nhiều ngành công
nghiệp như chế tạo ô tô, toa xe, máy bay, tên lửa, ống dẫn... So với các phương
pháp hàn khác, như hàn hồ quang, hàn tiếp xúc có nhiều ưu điểm: năng suất cao,
dễ cơ khí hoá và tự động hoá, tiết kiệm điện năng và giá thành hạ.
2. Hàn tiếp xúc giáp mối:
Haøn tieáp xuùc giaùp moái laø phöông
phaùp haøn tieáp xuùc trong ñoù moái haøn
ñöôïc taïo thaønh treân toaøn boä beà maët
tieáp xuùc giöõa caùc chi tieát .
Hình 1 - Sô ñoà nguyeân lyù haøn giaùp moái .
1. Chi tieát haøn .
2. Cöïc cuûa maùy tieáp xuùc .
3. Bieán theá haøn moät pha .
4. Coâng taéc .
Pk : laø löïc eùp cuûa maùy haøn tieáp xuùc
a. Nguyên lý chung:
Các chi tiết hàn (1) được kẹp trong cực của má tiếp xúc (2) nhờ lực kẹp Pk.
Các cực được nối với cuộn thứ cấp của biến thế hàn (3). Mạch điện hàn được
đóng mở nhờ công tắc (4) khi dòng điện đi qua mặt tiếp xúc giữa các chi tiết, kim
loại được nung nóng và dưới tác dụng của lực ép Pk chúng được nối liền với
nhau.
b. Chuẩn bị chi tiết trước khi hàn:
Để đạt được chất lượng mối hàn tốt, quá trình chuẩn bị chi tiết hàn phải đạt
mấy yêu cầu sau:
- Làm sạch bề mặt tiếp xúc không bị ôxy hoá;
- Chi tiết hàn khi gá lắp, kẹp chặt phải đồng tâm;
- Phôi liệu phải được làm sạch gỉ;
pepe
PkPk
L1 L2
U
1
2
3
4
Hình : Sô ñoà nguyeân lyù haøn giaùp moái
8
- Các phôi liệu có diện tích tiếp xúc khác nhau đều phải gia công để kích thước
của chúng bằng nhau hoặc gần bằng nhau:
c. Kỹ
thuật và
chế độ
hàn:
Phương
pháp hàn
tiếp xúc
được chia
thành hai
phương
pháp hàn: Phương pháp hàn điện trở ( không chảy ) và phương pháp hàn chảy:
* Hàn điện trở:
- Lực ép: sau khi hai chi tiết hàn được ép sát vào với nhau nhờ lực ép sơ bộ từ
10 ÷ 15 N/mm2, tiến hành đóng điện nung kim loại mép hàn đến trạng thái dẻo,
cắt điện và ép kết thúc với lực từ 30 ÷ 40 N/mm2 để tạo thành mối hàn.
- Điện áp hàn: U = 1 ÷ 12 V.
- Cường độ dòng điện hàn: có thể xác định theo công thức
Trong đó:
Th - Nhiệt độ cần hàn
K2 - Hệ số tổn thất nhiệt ( đối với thép kết cấu thấp lấy bằng 0,75; các loại
thép khác lấy bằng 0,9.
ρtb - Điện trớ suất trung bình. ρtb = ρ0 ( 1 + α Th )
( ρ0 là điện trở suất vật hàn ở 0
0C, α là hệ số điện trở)
m1 là hệ số phụ thuộc điện trở tiếp xúc lấy gần đúng = 0,4.
Rtx là điện trở tiếp xúc lúc bắt đầu hàn; C - Điện dung kim loại vật hàn.
γ - Khối lượng riêng kim loại vật hàn; F - Diện tích tiết diện chi tiết.
λ - Hệ số dẫn nhiệt ( Calo/cm.s ); t - Thời gian cần thiết nung nóng.
Ta có J √ t = K 103; J - mật độ dòng điện , đôi với thép J = 20 ÷ 60 A/mm2
K - Hệ số phụ thuộc tính chất vật hàn, tiết diện chi tiết và chiều dài phần
nhô:
Hình 2. Chuẩn bị chi tiết hàn
9
- Công suất hàn: Công suất riêng thường lấy ( 0,12 ÷ 0,15 ) KVA/mm2. Khi hàn
ống lấy bằng 0,2 KVA/mm2.
- Chiều dài phần nhô l1, l2: l1 = ( 0,5 ÷ 1,5 ) d; l2 = ( 0,5 ÷ 4 ) d.
- Trong ph-¬ng ph¸p hµn nµy: c¸c ®Çu chi tiÕt hµn ®-îc tiÕp xóc víi nhau vµ ®-îc
®èt nãng b»ng dßng ®iÖn tíi tr¹ng th¸i dÎo, sau ®ã ng¾t dßng ®iÖn vµ Ðp hai chi
tiÕt dÝnh l¹i víi nhau thµnh mét khèi.( H×nh vÏ 3)
- Dïng ph-¬ng ph¸p nµy, mèi hµn kh«ng bÞ ch¶y vµ cã thÓ hµn c¸c chi tiÕt b»ng
thÐp Ýt cac-bon hoÆc c¸c kim lo¹i mµu cã bÒ mÆt ®· ®-îc lµm s¹ch tr-íc. DiÖn
tÝch mÆt c¾t kh«ng qu¸ 1000 mm2. Khi hµn c¸c mÆt lín b»ng ph-¬ng ph¸p nµy th×
khã ®-îc mèi hµn tèt v× sù nung nãng chi tiÕt kh«ng ®Òu trong mÆt c¾t.
Nh-îc ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p nµy: N¨ng suÊt t-¬ng ®èi thÊp so víi c¸c ph-¬ng
ph¸p kh¸c.
Hình 3. Hàn điện trở
10
* Phương pháp hàn chảy:
+Nguyªn lý chung: C¸c mÆt hµn ®-îc ¸p l¹i gÇn nhau sao cho trªn mèi
hµn chØ cã mÊy ®iÓm tiÕp xóc nhá ®Ó khi dßng ®iÖn ®i qua ë ®ã sÏ lµ nh÷ng cÇu
®iÖn v× mËt ®é ®iÖn lín mµ diÖn tÝch tiÕp xóc l¹i nhá nªn chç hµn lËp tøc bÞ ®èt
nãng ch¶y.
- Kim lo¹i khi nãng ch¶y sÏ loang ra trong kÏ cña mèi hµn lµm cho m¹ch ®iÖn
ë ®ã bÞ hë. Nh-ng nh÷ng ®iÓm tiÕp xóc nhá kh¸c do t¸c dông cña lùc Ðp ë ®Çu Ðp
l¹i ®Ó cho dßng ®iÖn ch¹y qua, nªn sau khi nãng ch¶y kim lo¹i l¹i ch¶y t¶n ra
xung quanh.
Cø nh- thÕ diÖn tÝch nãng ch¶y sÏ to dÇn vµ trong mét thêi gian ng¾n trªn
kh¾p mÆt mèi hµn sÏ cã mét líp kim lo¹i máng bao phñ, sau ®ã dïng mét lùc Ðp
lín Ðp l¹i, kim lo¹i nãng ch¶y, xØ bÈn sÏ ®-îc ®Èy ra ngoµi vµ vËt hµn ®-îc g¾n
chÆt l¹i. ( h×nh B)
- C-êng ®é dßng ®iÖn dïng trong ph-¬ng ph¸p hµn nµy t-¬ng ®èi nhá nªn gi¸
thµnh cã rÎ h¬n so víi hµn ®iÖn trë. Qóa tr×nh hµn còng nhanh h¬n hµn ®iÖn trë
mµ kh«ng cÇn ph¶i lµm s¹ch tr-íc c¸c vËt hµn.
- ChÊt l-îng mèi hµn cao. Ngoµi ra dïng ph-¬ng ph¸p nµy cã thÓ hµn ®-îc
nh÷ng lo¹i thÐp dÆc biÖt mµ ph-¬ng ph¸p hµn ®iÖn trë kh«ng thùc hiÖn ®-îc.
+ Cã hai ph-¬ng ph¸p tiÕn hµnh hµn gi¸p mèi nãng ch¶y: liªn tôc vµ gi¸n ®o¹n.
Víi qu¸ tr×nh hµn liªn tôc: ban ®Çu hai mÐp hµn ®-îc Ðp nhÑ, ®ång thêi ®ãng
®iÖn. Ban ®Çu do tiÕp xóc kh«ng hoµn toµn, mËt ®é dßng ®iÖn t¹i c¸c ®Ønh tiÕp
xóc lín, nhanh chãng lµm nãng ch¶y c¸c ®Ønh nhÊp nh«, diÖn tÝch tiÕp xóc t¨ng
dÇn vµ c-êng ®é dßng ®iÖn t¨ng nhanh.
W W
~ ~
~ ~
~ ~
H×nh: 3 Hµn nãng ch¶y
Hình 4: Hàn nóng chảy
11
Khi kim lo¹i trªn mÆt tiÕp xóc nãng ch¶y hoµn toµn, c¸c «xyt vµ mét phÇn kim
lo¹i nãng ch¶y cïng vËt lÉn bÞ ®Èy ra ngoµi do t¸c dông cña lùc ®iÖn tõ, c¾t ®iÖn
vµ tiÕn hµnh
Ðp víi lùc Ðp lín ( tõ 2500 ÷ 5000 N/mm2) t¹o thµnh mèi hµn.
§iÖn ¸p hµn khi hµn nãng ch¶y liªn tôc U = 1÷12 V, mËt ®é dßng ®iÖn tõ
10÷50A/mm2.
Víi qu¸ tr×nh hµn gi¸n ®o¹n: ®iÖn ®-îc ®ãng liªn tôc, cßn hai chi tiÕt hµn
®-îc Ðp
tiÕp xóc víi nhau theo chu kú. Khi hai mÐp hµn tiÕp xóc, kim lo¹i bÞ nung nãng
bëi dßng
®iÖn ch¹y qua mÆt tiÕp xóc, cßn khi hai mÐp hµn t¸ch ra, gi÷a hai mÐp hµn xuÊt
hiÖn tia
löa ®iÖn lµm t¨ng tèc ®é nung nãng mÐp hµn.
Khi kim lo¹i hai mÐp hµn nãng ch¶y tèt, tiÕn hµnh Ðp kÕt thóc víi lùc Ðp tõ 15 ÷
50
N/mm2, ®Ó t¹o thµnh mèi hµn. §iÖn ¸p hµn nãng ch¶y gi¸n ®o¹n U = 5 ÷15 V,
mËt ®é
dßng ®iÖn J = 3 ÷15 A/mm2.
Hµn gi¸p mèi nãng ch¶y kh«ng ®ßi hái lµm s¹ch bÒ mÆt hµn kü tr-íc khi hµn,
hµn ®-îc c¸c tiÕt diÖn phøc t¹p h¬n vµ chªnh lÖch nhau lín.
Ph-¬ng ph¸p hµn nãng ch¶y gi¸n ®o¹n c«ng suÊt cña thiÕt bÞ yªu cÇu thÊp h¬n
hµn liªn tôc.
3. VËn hµnh m¸y:
TT
Néi dung c¸c
b-íc c«ng viÖc
H×nh vÏ minh häa H-íng dÉn sö dông
1
§Êu nèi nguån
®iÖn.
- §Êu nguån cho m¸y hµn,
- Sau khi ®Êu bËt c«ng t¾c
vµ quan s¸t ®Ìn xem ®iÖn
®· vµo m¸y hay ch-a
- KiÓm tra l-îng n-íc lµm
m¸t
2
KiÓm tra t×nh
tr¹ng m¸y
- KiÓm tra hÖ thèng lµm
m¸t ®iÖn cùc b»ng c¸ch
bËt c«ng t¾c xem m¸y b¬m
cã ho¹t ®éng kh«ng, vßi cã
bÞ t¾c kh«ng
3 G¸ l¾p chi tiÕt
- L¾p ®Æt, lµm s¹ch mÆt
ph«i
4 §iÒu chØnh chÕ - §iÒu chØnh Ih
12
®é hµn - §iÒu lo¹i b-íc hµn
- §iªu chØnh gi¸ trÞ lùc Ðp
5
§ãng ®iÖn, hµn
thö
- NÕu c¸c b-íc trªn ®·
hoµn thµnh th× míi hµn thö
- Hµn t«n dÇy 1mm
4. An toµn lao ®éng vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp.
- ChØ kiÓm tra, söa ch÷a khi ch¾c ch¾n r»ng nguån ®iÖn ®· ®-îc rót ra khái
m¸y.
- §iÒu chØnh dßng ®iÖn vµ cùc tÝnh chØ tiÕn hµnh khi kh«ng hµn.
- Kh«ng ®-îc hµn thö khi kh«ng cã ph«i
- Sö dông ®óng ®iÖn ¸p ®Çu vµo cña m¸y
IV. §¸nh gi¸ kÕt qu¶
TT Néi dung ®¸nh gi¸ C¸ch thøc thùc
hiÖn
1
KiÕn thøc:
- Thùc chÊt, ®Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña
hµn tiÕp xóc
- Kü thuËt hµn ®-êng, hµn ®iÓm?
VÊn ®¸p hoÆc tù
luËn
2
Kü n¨ng: - L¾p r¸p thiÕt bÞ
- §iÒu chØnh chÕ ®é hµn
Th«ng qua quan s¸t
ghi ë sæ theo dâi.
3
Th¸i ®é: An toµn lao ®éng, bè trÝ vÞ trÝ
lµm viÖc khoa häc, tÝnh chÝnh x¸c, tÝnh
cÈn thËn
Th«ng qua quan s¸t,
kÕt qu¶ ghi ë sæ theo
dâi.
4
ChÊt l-îng s¶n phÈm:§iÒu chØnh chÕ ®é
hµn hîp lý
Hµn thö nghiÖm
13
Bài 2: HÀN TIẾP XÚC GIẤP MỐI
Mã bài: 22.2
I. Môc tiªu: Häc xong bµi nµy ng-êi häc cã kh¶ n¨ng:
- Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ hàn tiếp xúc giáp mối đầy đủ an toàn.
- Chuẩn bị phôi hàn đúng kích thước bản vẽ, làm sạch hết các vết bẩn, lớp ô-
xy hóa trên phôi.
- Chọn dòng điện hàn (Ih), mật độ dòng điện hàn (j), thời gian hàn th, lực ép Fe
và lực
chồn Fc phù hợp vớí chiều dày, tính chất của vật liệu và hình dáng của chi tiết
hàn.
- Gá phôi hàn, hàn đính chắc chắn đúng kích thước bản vẽ, đảm bảo yêu cầu kỹ
thuật.
- Nóng sơ bộ đúng nhiệt độ, đảm bảo độ đồng đều.
- Hàn các mối hàn tiếp xúc đường đảm độ sâu ngấu, không ngậm xỉ, ít biến
dạng.
- Kiểm tra đánh giá đúng chất lượng mối hàn.
- Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng.
II. §iÒu kiÖn thùc hiÖn m« ®un:
1. VËt liÖu: ThÐp trßn ®Æc 10
2. ThiÕt bÞ vµ dông cô: M¸y hµn tiÕp xóc gi¸p mèi, dông cô b¶o hé lao ®éng.
3. C¸c ®iÒu kiÖn kh¸c: Gi¸o tr×nh Kü thuËt hµn, tµi liÖu tham kh¶o, m¸y chiÕu
®a n¨ng, m¸y chiÕu vËt thÓ, m¸y tÝnh, nguån ®iÖn 3 pha, tñ ®ùng dông cô, trang
bÞ BHL§.
III. Néi dung:
1. Tr×nh tù thùc hiÖn.
T
T
Néi dung
c«ng viÖc
Dông
cô
ThiÕt
bÞ
H×nh vÏ minh häa Yªu cÇu ®¹t ®-îc
1
§äc b¶n
vÏ
ChuÈn bÞ
ph«i
- Lùa chän ®óng vËt
liÖu hµn
+ ThÐp tÊm 2
- §¸nh s¹ch mÆt ph«i
b»ng bµn ch¶i s¾t hoÆc
m¸y mµi tay
2
Chän chÕ
®é hµn
- S = 78,5mm2
- Dßng ®iÖn AC 1pha
3,2kA
- Thêi gian 5s
14
- ¸p lùc tr-íc 30MPa
- ¸p lùc nÐn 70Mpa
- Tèc ®é 30 mm/s
3
Hµn tiÕp
xóc gi¸p
mèi
4 KiÓm tra
- KiÓm tra b»ng m¾t vµ
th-íc ®o
2. Sai háng th-êng gÆp
TT Tªn
H×nh vÏ minh
häa
Nguyªn nh©n
C¸ch
kh¾c
phôc
1
Chi tiÕt
kh«ng
®ång t©m
- ¸p lùc nÐn qu¸
cao
- G¸ ph«i kh«ng
chuÈn
- Gi¶m ¸p
lùc chån
- G¸ ph«i
th¼ng t©m
2
Chi tiÕt
hôt kÝch
th-íc
- ¸p lùc nÐn qu¸
cao
- NÐn qu¸ quy
®Þnh
- Gi¶m ¸p
lùc chån
- NÐn
®óng chÕ
®é
3
Mèi hµn
kh«ng
ngÊu
- ChÕ ®é hµn
kh«ng hîp lý
- MÆt hµn bÈn
- §¸nh
s¹ch mÆt
hµn
4. An toµn lao ®éng vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp.
- Thùc hiÖn theo quy ®Þnh vÒ an toµn cña nhµ s¶n xuÊt
15
IV. §¸nh gi¸ kÕt qu¶
TT Néi dung ®¸nh gi¸ C¸ch thøc thùc hiÖn
1
KiÕn thøc:
- Thùc chÊt, ®Æc ®iÓm vµ c«ng dông
cña hµn tiÕp xóc gi¸p mèi
- Kü thuËt hµn tiÕp xóc gi¸p mèi?
VÊn ®¸p hoÆc tù luËn
2
Kü n¨ng: - L¾p r¸p thiÕt bÞ
- §iÒu chØnh chÕ ®é hµn
Th«ng qua quan s¸t ghi ë
sæ theo dâi.
3
Th¸i ®é: An toµn lao ®éng, bè trÝ vÞ
trÝ lµm viÖc khoa häc, tÝnh chÝnh
x¸c, tÝnh cÈn thËn
Th«ng qua quan s¸t, kÕt
qu¶ ghi ë sæ theo dâi.
4
ChÊt l-îng s¶n phÈm:§iÒu chØnh
chÕ ®é hµn hîp lý
Hµn thö nghiÖm
16
Bài 3: VẬN HÀNH SỬ DỤNG MÁY HÀN ĐIỂM
Mã bài: 22.3
I. Môc tiªu: Häc xong bµi nµy ng-êi häc cã kh¶ n¨ng:
- Trình bày đúng cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy hàn tiếp xúc điểm.
- Lắp điện cực, ống dẫn nước làm mát, ống dẫn khí tạo lực ép vào máy đảm
bảo chắc chắn.
- Làm sạch đầu điện cực hết các vết bẩn, ô- xy hóa, mài sửa đầu điện cực đúng
góc độ.
- Chọn thời gian hàn, thời gian ép, lực ép, cường độ dòng điện hàn, chế độ hàn
liên tục không liên tục hợp lý.
- Vận hành thiết bị hàn tiếp xúc điểm thành thạo đúng quy trình quy phạm kỹ
thuật.
- Xử lí an toàn một số sai hỏng thông thường khi vận hành, sử dụng máy hàn
tiếp xúc điểm.
- Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng
II. §iÒu kiÖn thùc hiÖn:
1.VËt liÖu: ThÐp tÊm 1.6
2. ThiÕt bÞ vµ dông cô:
- Dông cô cÇm tay: K×m, tuèc n¬ vÝt, cêlª, má lÕt, hép dông cô v¹n n¨ng.
- ThiÕt bÞ: M¸y hàn ®iÓm
3. C¸c ®iÒu kiÖn kh¸c: Gi¸o tr×nh Kü thuËt hµn, tµi liÖu tham kh¶o, m¸y chiÕu
®a n¨ng, m¸y chiÕu vËt thÓ, m¸y tÝnh, nguån ®iÖn 3 pha, tñ ®ùng dông cô, trang bÞ
BHL§.
III. Néi dung:
1. Nguyªn lý chung:
- Hµn ®iÓm lµ mét d¹ng hµn ®iÖn trë, trong ®ã c¸c chi tiÕt hµn ®-îc nèi víi
nhau t¹i nh÷ng ®iÓm riªng biÖt. Cïng mét thêi ®iÓm cã thÓ hµn mét, hai, hoÆc
nhiÒu ®iÓm
P
S¬ ®å hµn ®iÓm hai phÝa
~
P
~
S¬ ®å hµn ®iÓm mét phÝa
T
Êm
®
Öm
®
å
n
g
P P
H×nh: 4 S¬ ®å m¸y hµn ®iÓm
17
C¸c chi tiÕt hµn ®-îc Ðp l¹i víi nhau b»ng hai ®iÖn cùc, nung nãng chç tiÕp xóc
cña c¸c chi tiÕt hµn lªn vµ lµm ch¶y mét líp máng trªn bÒ mÆt kim lo¹i, cßn khu
vùc gÇn ®ã th× mÒm ë tr¹ng th¸i dÎo. Sau ®ã, ng¾t dßng ®iÖn hµn vµ Ðp c¸c ®iÖn
cùc l¹i ®Ó thùc hiÖn qua tr×nh hµn.
Hµn ®iÓm ®-îc thùc hiÖn trªn nh÷ng m¸y hµn ®iÓm chuyªn dïng, chóng cã thÓ
lµ m¸y hµn mét ®iÓm (hµn ®iÓm hai phÝa), hoÆc m¸y hµn nhiÒu ®iÓm (hµn ®iÓm
mét phÝa) m¸y hµn cè ®Þnh hay l-u ®éng cã truyÒn dÉn b»ng c«ng t¾c ®¹p ch©n,
hay c¬ khÝ hãa, tù ®éng hoÆc b¸n tù ®éng.
+ Hµn hai phÝa ®-îc ¸p dông réng r·i ®Ó hµn thÐp tÊm, thµnh phÈm kim lo¹i
®en vµ kim lo¹i mµu chiÒu dµy cã thÓ h¬n 2 mm, cã thÓ hµn hai hoÆc nhiÒu tÊm
l¹i víi nhau.
+ Hµn mét phÝa lµ hai ®iÖn cùc n»m vÒ mét phÝa cña chi tiÕt hµn, v× thÕ mçi lÇn
Ðp ta hµn ®-îc hai ®iÓm. Ph-¬ng ph¸p nµy dïng ®Ó hµn c¸c tÊm réng nh-ng máng
(cã chiÒu dµy nhá h¬n 2 mm), chØ hµn ®-îc hai tÊm.
Khi hµn c«ng suÊt phô thuéc vµo chiÒu dµy vµ vµo h×nh thøc cña vËt hµn vµ lo¹i
kim lo¹i. Muèn hµn cho tèt cÇn cã mét lùc Ðp thÝch ®¸ng. Lùc Ðp phô thuéc vµo
chiÒu dµy cña vËt hµn, thµnh phÇn hãa häc cña kim lo¹i. VËt liÖu dïng lµm ®iÖn
cùc ph¶i cã tÝnh dÉn ®iÖn vµ tÝnh dÉn ®iÖn cao, gi÷ ®-îc ë nhiÖt ®é cao, th-êng lµ
®ång, ®ång ®iÖn ph©n c¸n nguéi, ®ång ®en cã pha C« - ban vµ Catmi hîp kim cã
chÊt chñ yÕu lµ Vonfram.
Hµn ®iÓm ®-îc x©y dùng réng r·i trong c¸c ngµnh chÕ t¹o « t«, m¸y bay, toa
xe,...
Chñ yÕu cho c¸c lo¹i vËt liÖu tÊm b»ng thÐp Ýt c¸c bon, thÐp hîp kim thÊp, thÐp
kh«ng gØ, c¸c tÊm b»ng hîp kim ®ång vµ nh«m.
2. Hµn ®iÓm nh«:
§©y lµ
mét
ph-¬ng
ph¸p hµn
tiÕp xóc
t-¬ng tù
nh- hµn
®iÓm, trong ®ã c¸c chi tiÕt hµn ®-îc nèi víi nhau, t¹i phÇn mÆt tiÕp xóc cña chóng
h¹n chÕ bëi c¸c ®iÓm nh« s½n cã. §iÓm nh« cã thÓ t¹o thµnh b»ng ph-¬ng ph¸p
dËp nguéi.
Chi tiÕt hµn n»m gi÷a phiÕn Ðp cè ®Þnh (4) vµ phiÕn Ðp di ®éng (3). C¸c phiÕn
nµy ®-îc nèi víi cuén thø cÊp cña m¸y hµn. Dßng ®iÖn ch¹y qua mÆt giao diÖn vµ
1,3.Chi tiÕt hµn
2.PhÇn låi
4.PhiÕn Ðp di ®éng
5.PhiÕn Ðp cè ®Þnh
H×nh: 6 S¬ ®å hµn ®iÓm nh«
~
P
P
1
2
3
4
5
18
tËp trung qua ®iÓm låi mµ n¨ng l-îng nhiÖt t¨ng nhanh. Khi nã chuyÓn sang tr¹ng
th¸i dÎo vµ cuèi cïng nãng ch¶y th× ®iÓm låi nµy sÏ xÑp xuèng, kim lo¹i nãng
ch¶y h×nh thµnh trªn bÒ mÆt giao diÖn. KÕt qu¶ thu ®-îc nh- hµn ®iÓm.
Th«ng th-êng 2 hoÆc 3 ®iÓm låi sÏ ®-îc hµn cïng mét lóc. M¸y mãc cña hµn
låi chñ yÕu t-¬ng tù nh- hµn ®iÓm. §iÖn cùc ®-îc thay thÕ b»ng tÊm ®ång ph¼ng
g©y ra mét ¸p suÊt ®ång bé trªn vïng ®ang hµn. ViÖc lùa chän kÝch cì vµ h×nh
d¸ng ®iÓm låi dùa trªn nh÷ng kinh nghiÖm cña nh÷ng lÇn hµn tr-íc hoÆc qua thö
nghiÖm.
Hµn låi th-êng kh«ng dïng ®Ó hµn nh÷ng ®o¹n dµi. Nã ¸p dông cã hiÖu qu¶
viÑc hµn nhá trong cÊu tróc tÊm. Nã ®-îc dïng phæ biÕn trong hµn låi ë th©n xe
h¬i, thiÕt bÞ, dông cô trong gia ®×nh, vËt dông v¨n phßng, nh÷ng bé phËn m¸y
mãc. VÝ dô nh- ®¹i èc g¾n chÆt cã thÓ dïng nh÷ng ®iÓm hµn låi nhá trªn bÒ mÆt
®-îc dïng ®Ó nèi thanh d-íi gÇm cña xe h¬i. Nh÷ng vßng gia cè th-êng lµ nh÷ng
lç xung quanh hµn låi trong thïng b»ng kim lo¹i.
3. ChÕ ®é hµn ®iÓm
ChÕ ®é hµn ®iÓm phô thuéc vµo vËt liÖu hµn. Khi hµn thÐp c¸cbon thÊp hoÆc
thÐp hîp kim thÊp, dïng chÕ ®é hµn mÒm:
J = 80 - 160 A/mm2; P = 15 - 40 N/mm2; t = 0,5 - 3 gi©y
Khi hµn thÐp kh«ng rØ vµ c¸c hîp kim dÉn nhiÖt nhanh nh- hîp kim nh«m, hîp
kim
®ång hoÆc c¸c tÊm cã líp phñ b¶o vÖ, dïng chÕ ®é hµn cøng:
J = 120 - 360 A/mm2; P = 40 - 100 N/mm2; t = 0,001- 0,1 gi©y
§iÖn cùc th-êng chÕ t¹o b»ng ®ång hoÆc hîp kim ®ång cã tÝnh dÉn ®iÖn vµ dÉn
nhiÖt
cao, bªn trong cã n-íc lµm nguéi, do ®ã mÆt tiÕp xóc gi÷a ®iÖn cùc vµ chi tiÕt Ýt
sinh nhiÖt
so víi t¹i ®iÓm hµn.
3. VËn hµnh m¸y:
TT
Néi dung c¸c
b-íc c«ng
viÖc
H×nh vÏ minh häa H-íng dÉn sö dông
1
§Êu nèi
nguån ®iÖn.
- §Êu nguån cho m¸y hµn, - Sau
khi ®Êu bËt c«ng t¾c vµ quan s¸t
®Ìn xem ®iÖn ®· vµo m¸y hay
ch-a
- KiÓm tra l-îng n-íc lµm m¸t
2
KiÓm tra t×nh
tr¹ng m¸y
- KiÓm tra hÖ thèng lµm m¸t
®iÖn cùc b»ng c¸ch bËt c«ng t¾c
xem m¸y b¬m cã ho¹t ®éng
kh«ng, vßi cã bÞ t¾c kh«ng
3 L¾p ®iÖn cùc - L¾p ®iÖn cùc, kiÓm tra ®Çu
19
®iÖn cùc
4
§iÒu chØnh
chÕ ®é hµn
- §iÒu chØnh Ih
- §iÒu lo¹i b-íc hµn
- §iªu chØnh gi¸ trÞ lùc Ðp
5
§ãng ®iÖn,
hµn thö
- NÕu c¸c b-íc trªn ®· hoµn
thµnh th× míi hµn thö
- Hµn t«n dÇy 1mm
4. An ttoµn lao ®éng vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp.
- ChØ kiÓm tra, söa ch÷a khi ch¾c ch¾n r»ng nguån ®iÖn ®· ®-îc rót ra khái
m¸y.
- §iÒu chØnh dßng ®iÖn vµ cùc tÝnh chØ tiÕn hµnh khi kh«ng hµn.
- Kh«ng ®-îc hµn thö khi kh«ng cã ph«i
- Sö dông ®óng ®iÖn ¸p ®Çu vµo cña m¸y
VI. §¸nh gi¸ kÕt qu¶
TT Néi dung ®¸nh gi¸ C¸ch thøc thùc hiÖn
1
KiÕn thøc:- Thùc chÊt, ®Æc ®iÓm vµ
c«ng dông cña hµn tiÕp xóc
- Kü thuËt hµn ®-êng, hµn ®iÓm?
VÊn ®¸p hoÆc tù luËn
2
Kü n¨ng: - L¾p r¸p thiÕt bÞ
- §iÒu chØnh chÕ ®é hµn
- Thay ®æi ®iÖn cùc
Th«ng qua quan s¸t ghi ë sæ theo
dâi.
3
Th¸i ®é: An toµn lao ®éng, bè trÝ vÞ trÝ
lµm viÖc khoa häc, tÝnh chÝnh x¸c, tÝnh
cÈn thËn
Th«ng qua quan s¸t, kÕt qu¶ ghi
ë sæ theo dâi.
4
ChÊt l-îng s¶n phÈm: §iÒu chØnh chÕ
®é hµn hîp lý
Hµn thö nghiÖm
20
Bài 4: HÀN TIẾP XÚC ĐIỂM
Mã bài: 22.4
I. Môc tiªu: Häc xong bµi nµy ng-êi häc cã kh¶ n¨ng:
- Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ hàn tiếp xúc điểm đầy đủ an toàn.
- Chuẩn bị phôi hàn đúng kích thước bản vẽ, làm sạch hết các vết bẩn, lớp ô-xy
hóa trên phôi.
- Chọn thời gian hàn, thời gian ép, lực ép, cường độ dòng điện hàn phù hợp với
chiều dày và tính chất cảu kim loại.
- Gá phôi hàn, hàn đính chắc chắn đúng kích thước bản vẽ, đảm bảo yêu cầu kỹ
thuật.
- Hàn các mối hàn tiếp xúc điểm đảm độ sâu ngấu, không ngậm xỉ, không cháy
thủng kim loại, ít biến dạng.
- Kiểm tra đánh giá đúng chất lượng mối hàn.
- Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng.
II. §iÒu kiÖn thùc hiÖn m« ®un:
1. VËt liÖu: ThÐp tÊm 1.6
2. ThiÕt bÞ vµ dông cô: M¸y hµn ®iÓm SLP 35A5, dông cô b¶o hé lao ®éng.
3. C¸c ®iÒu kiÖn kh¸c: Gi¸o tr×nh Kü thuËt hµn, tµi liÖu tham kh¶o, m¸y chiÕu
®a n¨ng, m¸y chiÕu vËt thÓ, m¸y tÝnh, nguån ®iÖn 3 pha, tñ ®ùng dông cô, trang
bÞ BHL§.
III. Néi dung:
1. Tr×nh tù thùc hiÖn:
T
T
Néi dung
c«ng viÖc
Dông
cô
ThiÕt
bÞ
H×nh vÏ minh häa Yªu cÇu ®¹t ®-îc
1
§äc b¶n
vÏ
ChuÈn bÞ
ph«i
- Lùa chän ®óng vËt liÖu hµn
+ ThÐp tÊm 2
- §¸nh s¹ch mÆt ph«i b»ng
bµn ch¶i s¾t hoÆc m¸y mµi
tay
2
Chän chÕ
®é hµn
- Dßng ®iÖn AC 1pha 12kA
- Thêi gian 0,2s
- ¸p lùc nÐn 6,5kN
- §-êng kÝnh ®iÖn cùc 8mm
- C¸c ®iÓm c¸ch nhau(b-íc)
20mm
3 Hµn ®iÓm Quy tr×nh hµn trong
21
tõ 2 phÝa phô lôc kÌm theo cuèi
trang
4 KiÓm tra
- KiÓm tra b»ng m¾t vµ th-íc
®o
2. Sai háng th-êng gÆp:
TT Tªn
H×nh vÏ minh
häa
Nguyªn nh©n C¸ch kh¾c phôc
1
Mèi hµn
ch¸y
thñng
- ¸p lùc nÐn qu¸
cao
- Dßng ®iÖn hµn
lín
-Thêi gian duy tr×
dßng qu¸ dµi - Chän ®óng chÕ ®é
hµn
2
Mèi hµn
kh«ng ¨n,
hoÆc nhá
- ¸p lùc nÐn qu¸
thÊp
- Dßng ®iÖn hµn
nhá
-Thêi gian duy tr×
dßng qu¸ ng¾n
3. An toµn lao ®éng vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp:
- ChØ kiÓm tra, söa ch÷a khi ch¾c ch¾n r»ng nguån ®iÖn ®· ®-îc rót ra khái
m¸y.
- §iÒu chØnh dßng ®iÖn vµ cùc tÝnh chØ tiÕn hµnh khi kh«ng hµn.
- Kh«ng ®-îc hµn thö khi kh«ng cã ph«i
- Sö dông ®óng ®iÖn ¸p ®Çu vµo cña m¸y
- Thùc hiÖn theo quy ®Þnh vÒ an toµn cña nhµ s¶n xuÊt
IV. §¸nh gi¸ kÕt qu¶:
TT Néi dung ®¸nh gi¸ C¸ch thøc thùc hiÖn
1
KiÕn thøc:
- Thùc chÊt, ®Æc ®iÓm vµ c«ng dông
cña hµn tiÕp xóc
- Kü thuËt hµn ®iÓm?
VÊn ®¸p hoÆc tù luËn
2
Kü n¨ng: - L¾p r¸p thiÕt bÞ
- §iÒu chØnh chÕ ®é hµn
- Thay ®æi ®iÖn cùc
Th«ng qua quan s¸t ghi ë sæ theo
dâi.
22
3
Th¸i ®é: An toµn lao ®éng, bè trÝ vÞ
trÝ lµm viÖc khoa häc, tÝnh chÝnh
x¸c, tÝnh cÈn thËn
Th«ng qua quan s¸t, kÕt qu¶ ghi ë sæ
theo dâi.
4
ChÊt l-îng s¶n phÈm: §iÒu chØnh
chÕ ®é hµn hîp lý
Hµn thö nghiÖm
Phô lôc: M§22.4
Tr×nh tù c¸c b-íc vËn hµnh m¸y hµn ®iÓm
23
Bài 5: VẠN HÀNH SỬ DỤNG MÁY HÀN ĐƯỜNG
Mã bài: 22.5
I. Môc tiªu: Häc xong bµi nµy ng-êi häc cã kh¶ n¨ng:
- Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng
II. §iÒu kiÖn thùc hiÖn:
1.VËt liÖu: ThÐp tÊm 1.6
2. ThiÕt bÞ vµ dông cô:
- Dông cô cÇm tay: K×m, tuèc n¬ vÝt, cêlª, má lÕt, hép dông cô v¹n n¨ng.
- ThiÕt bÞ: M¸y hàn ®-êng
3. C¸c ®iÒu kiÖn kh¸c: Gi¸o tr×nh Kü thuËt hµn, tµi liÖu tham kh¶o, m¸y chiÕu
®a n¨ng, m¸y chiÕu vËt thÓ, m¸y tÝnh, nguån ®iÖn 3 pha, tñ ®ùng dông cô, trang bÞ
BHL§.
III. Néi dung:
1. Nguyªn lý chung:
- Hµn ®-êng lµ mét d¹ng hµn tiÕp xóc, trong ®ã mèi hµn lµ tËp hîp c¸c
®iÓm hµn liªn tôc.
- Hµn ®-êng hay hµn ®iÓm cã thÓ thùc hiÖn tõ mét hoÆc hai phÝa. M¸y hµn
®-êng mét phÝa kh¸c m¸y hµn ®-êng hai phÝa ë chç: Hai ®iÖn cùc ë cïng mét
phÝa
- Hµn ®-êng th«ng
th-êng gièng hµn ®iÓm chØ
kh¸c lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c
®iÓm hµn lµ rÊt ng¾n.
- Hµn ®-êng hay hµn l¨n dïng
®Ó hµn c¸c vËt liÖu tÊm víi
chiÒu dµy tæng céng d-íi 4
mm. Ph-¬ng ph¸p hµn nµy
kh¸c víi hµn ®iÓm ë chç
ng-êi ta thay c¸c ®iÖn cùc
thanh b»ng ®iÖn cùc h×nh con
l¨n.
- Trình bày đúng cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy hàn tiếp xúc đường.
- Lắp ráp, kết nối thiết bị hàn tiếp xúc đường đảm bảo an toàn.
- Làm sạch điện cực hàn hết các vết bẩn. vết ô-xy hoá, tiếp xúc tốt.
- Chọn thời gian hàn, thời gian ép, lực ép, cường độ dòng điện hàn, chế độ hàn
liên tục không liên tục hợp lý.
- Vận hành thiết bị hàn tiếp xúc đường thành thạo đúng quy trình quy phạm kỹ
thuật.
- Xử lí an toàn một số sai hỏng thông thường khi vận hành, sử dụng máy hàn
tiếp xúc đường.
~
p
P
®iÖn cùc
TÊm hµn
n BiÕn
thÕ
hµn
vµ
tñ
®iÒu
khiÓ
u
ChiÒu cña mèi hµn Mèi hµn
24
H×nh 1: S¬ ®å m¸y hµn ®-êng hai phÝa
Khi con l¨n quay, vËt hµn n»m ë gi÷a hai con l¨n, nhê thÕ mµ mèi hµn lµ mét
®-êng rÊt kÝn kh«ng cho c¸c chÊt láng vµ chÊt khÝ lät qua ®-îc. C«ng suÊt khi
hµn ®-êng tïy theo lo¹i kim lo¹i, chiÒu dµy cña nã vµ tèc ®é hµn.
Lùc Ðp kh«ng cÇn v-ît qu¸ 3000 5000 N ( t-¬ng ®-¬ng víi 300 600 KG) v×
lùc Ðp lín sÏ lµm con l¨n mßn nhiÒu. VËt liÖu cña con l¨n ®Ó hµn ®-êng nh- ®iÖn
cùc thanh trong hµn ®iÓm.
Hµn ®-êng ®-îc dïng ®Ó hµn c¸c dÇm, èng vµ c¸c chi tiÕt kh¸c b»ng thÐp vµ
kim lo¹i mµu cÇn cã mèi ghÐp kÝn.
2. Ph©n lo¹i:
a. Hµn ®-êng chång nèi:
Hµn ®-êng cã ba ph-¬ng ph¸p: hµn liªn tôc, hµn gi¸n ®o¹n vµ hµn b-íc.
Hµn ®-êng liªn tôc:
§iÖn cùc quay lµm chi tiÕt dÞch chuyÓn liªn tôc vµ lu«n lu«n cã dßng ®iÖn
ch¹y qua trong qu¸ tr×nh hµn. Ph-¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n, nh-ng bÒ mÆt cña chi
tiÕt bÞ nung nãng liªn tôc lµm gi¶m chÊt l-îng vËt hµn vµ ®iÖn cùc nhanh mßn.
Hµn ®-êng gi¸n ®o¹n:
C¸c chi tiÕt hµn vÉn ®-îc dÞch chuyÓn liªn tôc, nh-ng dßng ®iÖn hµn ch¹y
qua theo chu k× ng¾n (1/10 1/100 s). Ph-¬ng ph¸p nµy hiÖn ®-îc dïng réng r·i
nhÊt.
Hµn b-íc:
Chi tiÕt hµn dÞch chuyÓn gi¸n ®o¹n, t¹i nh÷ng chç dõng, chi tiÕt bÞ Ðp vµ cã
dßng ®iÖn ch¹y qua. Cã thÓ gäi ph-¬ng ph¸p nµy lµ ph-¬ng ph¸p hµn ®iÓm trªn
m¸y hµn ®-êng.
§Ó thùc hiÖn chu kú ®ãng më ®iÖn, dïng hÖ thèng chØnh l-u ®Æc biÖt( khi
hµn gi¸n ®o¹n vµ hµn b-íc).
b. Hµn ®-êng gi¸p mèi:
Hµn ®-êng gi¸p mèi
lµ mét d¹ng hµn tiÕp xóc,
trong ®ã gi÷a c¸c chi tiÕt
dÇn dÇn t¹o nªn mèi nèi
liÒn trªn toµn bé bÒ mÆt tiÕp
xóc cña chóng.
Hµn gi¸p mèi
®-êng ®-îc thùc hiÖn b»ng
dßng ®iÖn ®i qua vu«ng
gãc víi mÐp hµn ( h×nh: 8a)
hoÆc däc theo nã ( h×nh:8b)
~
p p
BiÕn thÕ hµn
vµ tñ ®iÒu khiÓn
1
2
3
4
a)
n
n
H-íng chuyÓn
®éng cña vËt
pp
p p
Bi
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- giao_trinh_han_tiep_xuc_trinh_do_cao_dang_nghe.pdf