Thực trạng và những giải pháp phát triển kinh tế trang trải ở huyện Gia Lâm - Hà Nội

Lêi më ®Çu Sù CÇn ThiÕt Cña §Ò Tµi: Trong nÒn n«ng nghiÖp thÕ giíi, trang tr¹i (mµ chñ yÕu lµ trang tr¹i gia ®×nh) lµ mét h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt cã vai trß hÕt søc quan träng trong hÖ thèng n«ng nghiÖp mçi n­íc. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, trang tr¹i gia ®×nh cã vai trß to lín vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt ra tuyÖt ®¹i bé phËn n«ng s¶n phÈm cho x· héi. Kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt Nam míi ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tõ khi n­íc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc, môc tiªu lµ c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, song lÊy n«ng nghiÖp lµ kh©u ®ét ph¸. MÆc dï m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i n­íc ta míi ph¸t triÓn nh­ng cã vÞ trÝ quan träng vµ ®· thÓ hiÖn vai trß tÝch cùc c¶ vÒ mÆt kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr­êng. Trªn nhiÒu vïng c¸c trang tr¹i ®· gãp phÇn tÝch cùc ph¸t triÓn c¸c lo¹i c©y trång vËt nu«i cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, kh¾c phôc dÇn t×nh tr¹ng s¶n xuÊt manh món ph©n t¸n. Ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i g¾n liÒn víi viÖc khai th¸c vµ sö dông mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ hÞªu qu¶ nguån lùc trong n«ng nghiÖp n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ ®Êt ®ai vµ tiÒn vèn. Do vËy ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë n­íc ta b­íc ®Çu gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n. Kh«ng nh÷ng vËy ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i gãp phÇn t¹o thªm viÖc lµm, t¨ng thªm thu nhËp, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng trong n«ng th«n, lµm g­¬ng cho c¸c n«ng d©n vÒ c¸ch thøc tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt. .. qua ®ã gãp phÇn thóc ®Èy sù thay ®æi cña bé mÆt n«ng th«n trªn nhiÒu vïng. Kinh tÕ trang tr¹i ë huyÖn Gia L©m míi xuÊt hiÖn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y song nã ®· t¹o ra sù ph¸t triÓn míi trong n«ng nghiÖp n«ng th«n cña huyÖn, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó n«ng nghiÖp chuyÓn nhanh sang s¶n xuÊt hµng ho¸. Ho¹t ®éng chñ yÕu trong c¸c trang tr¹i lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, nu«i trång thuû s¶n. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i cña huyÖn cßn béc lé mét sè h¹n chÕ ®ã lµ phÇn lín c¸c trang tr¹i cßn ®ang lóng tóng trong viÖc lùa chän ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ë trang tr¹i cßn ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng thÕ m¹nh n«ng nghiÖp cña huyÖn. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt trang tr¹i cßn nhá lÎ, kh«ng tËp trung vµ ®Æc biÖt thiÕu sù quan t©m hç trî cña nhµ n­íc. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng thùc tÕ nµy em quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi: " Thùc tr¹ng vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë huyÖn Gia L©m- Hµ Néi Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: - Tìm hiểu cơ sở khoa học về kinh tế TT và phát triển kinh tế trang tr¹i - Phân tích làm rõ thực trạng phát triển kinh tế trang trại huyện Gia Lâm, từ đó tìm ra những ưu, nhược điểm, nguyên nhân và những vấn đề cần phải giải quyết. - Đưa ra phương hướng và những giải pháp chủ yếu để phát triển kinh tế TT huyện Gia Lâm Phương pháp nghiên cứu của đề tài: Đề tài được thực hiện trên cơ sở nguyên lý duy vật biện chứng, duy vật lịch sử và các phương pháp khác. Phạm vi nghiên cứu: Địa bàn huyện Gia Lâm Nội dung chính của đề tài: Bao gồm 3 phần chính - Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển kinh tế trang trại - Chương 2: Thực trạng phát triển kinh tế trang trại - Chương 3: Định hướng và những giải pháp phát triển kinh tế trang trại Khi nghiên cứu em còn những thiếu sót, kính mong được sự đóng góp giúp đỡ của thầy cô để em có những kiến thức đầy đủ hơn. Ch­¬ng1: C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i 1.1: Kh¸i niÖm vµ ®Æc tr­ng cña trang tr¹i 1.1.1: Kh¸i niÖm: Trang tr¹i lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh c¬ së trong n«ng, l©m, ng­ nghiÖp, cã môc ®Ých chñ yÕu lµ s¶n xuÊt hµng hãa; t­ liÖu s¶n xuÊt thuéc quyÒn së h÷u hoÆc quyÒn sö dông cña chñ thÓ ®éc lËp; s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh trªn quy m« ruéng ®Êt vµ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®­îc tËp trung t­¬ng ®èi lín; víi c¸ch thøc tæ chøc qu¶n lý tiÕn bé vµ tr×nh ®é kü thuËt cao; ho¹t ®éng tù chñ vµ lu«n g¾n víi thÞ tr­êng. Trang tr¹i lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu ( theo nghÜa réng bao gåm c¶ l©m nghiÖp vµ thuû s¶n). Nh­ vËy, trang tr¹i kh«ng gåm nh÷ng ®¬n vÞ thuÇn tóy ho¹t ®éng chÕ biÕn vµ tiªu thô s¶n phÈm. NÕu cã ho¹t ®éng chÕ biÕn hay tiªu thô s¶n phÈm th× ®ã lµ nh÷ng ho¹t ®éng kÕt hîp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. 1.1.2: §Æc tr­ng cña trang tr¹i: h §Æc tr­ng c¬ b¶n cña trang tr¹i lµ s¶n xuÊt hµng hãa trong lÜnh vùc n«ng, l©m, ng­ nghiÖp vµ nu«i trång thñy s¶n: Môc tiªu cña trang tr¹i lµ s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp, thñy s¶n ®Ó b¸n, kh¸c h¼n víi kinh tÕ hé, tù cÊp, tù tóc lµ chÝnh. Trang tr¹i n«ng nghiÖp ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së kinh tÕ hé tù chñ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt hµng hãa râ rÖt. Trang tr¹i bao gåm c¸c ho¹t ®éng trång trät, ch¨n nu«i, n«ng nghiÖp, nu«i trång thñy s¶n vµ mét sè dÞch vô phôc vô s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­ nghiÖp theo quy m« hé gia ®×nh lµ chÝnh. V× vËy tiªu thøc c¬ b¶n cña trang tr¹i lµ s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiªp, thñy s¶n hµng hãa. Kinh nghiÖm c¸c n­íc trªn thÕ giíi cho thÊy tiªu chÝ gi¸ trÞ n«ng s¶n hµng hãa vµ tû suÊt hµng hãa b¸n ra trong n¨m lu«n lu«n ®îc sö dông lµm th­íc ®o chñ yÕu cña kinh tÕ trang tr¹i. h §Æc tr­ng thø hai cña trang tr¹i lµ quy m« s¶n xuÊt vµ thu nhËp cña trang tr¹i lín h¬n quy m« trung b×nh cña kinh tÕ hé t¹i cïng ®Þa bµn: S¶n xuÊt hµng hãa ®ßi hái mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, trong ®ã quy m« s¶n xuÊt t­¬ng ®èi lín lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã. §ã lµ tiªu chÝ ®Þnh h­íng vÒ quy m« s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp, thñy s¶n. Tuy nhiªn, quy m« s¶n xuÊt phô thuéc vµ tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc vµ tõng vïng cô thÓ. ë ViÖt Nam hiÖn nay cã thÓ quy ®Þnh quy m« trang tr¹i víi tõng ngµnh cô thÓ nh­ sau: a §èi víi trang tr¹i trång c¸c lo¹i c©y hµng n¨m nh­ lóa, ng«, mÝa, l¹c… c¸c tØnh miÒn B¾c ph¶i cã diÖn tÝch tõ 2 triÖu ha trë lªn, c¸c tØnh Nam Bé ph¶i cã diÖn tÝch tõ 3 ha trë lªn hoÆc xÊp xØ møc ®ã. a §èi víi trang tr¹i trång c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m, c©y ¨n qu¶, nh­ : chÌ, cµ phª, cao su, ®iÒu, cam, døa, xoµi, nh·n, v¶i, ch«m ch«m… c¸c tØnh miÒn B¾c ph¶i cã diÖn tÝch tõ 3 ha trë lªn, riªng ®èi víi trang tr¹i hå tiªu ph¶i cã Ýt nhÊt 1 ha. b §èi víi trang tr¹i ch¨n nu«i tr©u, bß ph¶i cã tõ 50 con trë lªn, lîn lµ 100 con trë lªn( kh«ng kÓ lîn sòa ), gia cÇm cã tõ 2000 con trë lªn, kh«ng tÝnh sè con díi 7 ngµy tuæi. b §èi víi trang tr¹i l©m nghiÖp ph¶i cã tõ 10 ha trë lªn. b §èi víi c¸c trang tr¹i nu«i trång thñy s¶n ph¶i cã tõ 2 ha mÆt n­íc trë lªn. Riªng trang tr¹i nu«i trång thñy s¶n gièng Ýt nhÊt lµ 1 ha mÆt n­íc h §Æc tr­ng thø ba: Chñ trang tr¹i lµ ng­êi cã kiÕn thøc, cã kinh nghiÖm lµm ¨n, am hiÓu thÞ tr­êng vµ trùc tiÕp ®iÒu hµnh s¶n xuÊt t¹i trang tr¹i: Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc cho thÊy, tõ tr­íc ®Õn nay cã hai lo¹i h×nh trang tr¹i, mét lµ chñ trang tr¹i vµ gia ®×nh hä cïng lµm ¨n ë t¹i trang tr¹i vµ trùc tiÕp ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. H×nh thøc thø hai lµ chñ trang tr¹i kh«ng ë trang tr¹i mµ thuª m­ín ng­êi ngoµi lµm c«ng viÖc qu¶n lý trang tr¹i. Trong hai h×nh thøc tæ chøc ®ã th× h×nh thøc thø nhÊt phæ biÕn h¬n vµ hiÖu qña h¬n. Thùc tÕ ViÖt Nam cho thÊy, chñ trang tr¹i chØ xuÊt th©n tõ chñ hé n«ng d©n s¶n xuÊt giái “ l·o n«ng tri ®iÒn”, võa cã kiÕn thøc, cã kinh nghiÖm tæ chøc s¶n xuÊt, võa am hiÓu thÞ tr­êng, biÕt tËn dông lîi thÕ vµ tiÒm n¨ng ®Êt ®ai, lao ®éng ®Ó lµm giµu cho gia ®×nh vµ cho x· héi. Chñ trang tr¹i lµ ng­êi ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng hãa vµ qu¸ tr×nh ®ã l¹i g¾n víi ®Êt ®ai, lao ®éng, m¸y mãc, c©y trång, vËt nu«i vµ thÞ tr­êng ®Çu ra. Do vËy muèn cã lîi nhuËn, chñ trang tr¹i nhÊt thiÕt ph¶i trùc tiÕp ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh t¹i trang tr¹i. §ã lµ hiÖn t­îng phæ biÕn ë n­íc ta hiÖn nay. §Æc tr­ng thø t­: Tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt cña trang tr¹i tiÕn bé h¬n, trang tr¹i cã nhu cÇu cao h¬n n«ng hé vÒ øng dông tiÕn bé kü thuËt vµ th­êng xuyªn tiÕp cËn thÞ tr­êng. §iÒu nµy thÓ hiÖn: Do môc ®Ých cña trang tr¹i lµ s¶n xuÊt hµng ho¸ nªn hÇu hÕt c¸c trang tr¹i ®Òu kÕt hîp gi÷a chuyªn m«n ho¸ víi ph¸t triÓn tæng hîp. §©y lµ ®iÓm kh¸c biÖt cña trang tr¹i so víi hé s¶n xuÊt tù cÊp, tù tóc. Còng do s¶n xuÊt hµng ho¸, ®ßi hái c¸c trang tr¹i ph¶i ghi chÐp, h¹ch to¸n kinh doanh, tæ chøc s¶n xuÊt khoa häc trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc vÒ n«ng häc, vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng. Sù ho¹t ®éng cña trang tr¹i ®ßi hái ph¶i tiÕp cËn víi thÞ tr­êng, ®Ó biÕt ®­îc thÞ tr­êng cÇn lo¹i s¶n phÈm nµo, sè l­îng bao nhiªu, chÊt l­îng vµ chñng lo¹i, gi¸ c¶ vµ thêi ®iÓm cung cÊp thÕ nµo... NÕu chñ trang tr¹i kh«ng cã nh÷ng th«ng tin vÒ c¸c vÊn ®Ò trªn, ho¹t ®éng kinh doanh sÏ kh«ng cã hiÖu qu¶. V× vËy, tiÕp cËn thÞ tr­êng lµ yªu cÇu cÊp thiÕt víi trang tr¹i. 1.2/ Vai trß cña trang tr¹i Trang tr¹i cã vai trß hÕt søc to lín trong viÖc s¶n xuÊt l­¬ng thùc, thùc phÈm cho x· héi. Trang tr¹i lµ tÕ bµo kinh tÕ quan träng ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n, thùc hiÖn sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn tõ s¶n xuÊt tù cÊp tù tóc sang s¶n xuÊt hµng hãa, sù h×nh thµnh ph¸t triÓn c¸c trang tr¹i cã vai trß cùc kú quan träng. BiÓu hiÖn: + Trang tr¹i lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt lÊy viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ so s¸nh phôc vô nhu cÇu x· héi lµm ph­¬ng thøc s¶n xuÊt chñ yÕu. V× vËy, nã cho phÐp huy ®éng, khai th¸c ®Êt ®ai, søc lao ®éng vµ c¸c nguån lùc kh¸c mét c¸ch ®Çy ®ñ, hîp lý vµ cã hiÖu qu¶. Nhê vËy, nã gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy t¨ng trëng , ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n. + Trang tr¹i víi kÕt qña vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t triÓn c¸c lo¹i c©y trång, vËt nu«i cã gi¸ trÞ hµng hãa cao, kh¾c phôc dÇn t×nh tr¹ng manh món, t¹o vïng chuyªn m«n hãa, tËp trung hãa cao, ®Èy nhanh n«ng nghiÖp sang s¶n xuÊt hµng hãa. + Qua thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trang tr¹i t¹o ra nhiÒu n«ng s¶n, nhÊt lµ c¸c n«ng s¶n lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp. V× vËy trang tr¹i gãp phÇn thóc ®Èy c«ng nghiÖp, nhÊt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dÞch vô s¶n xuÊt ë n«ng th«n ph¸t triÓn. + Trang tr¹i lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt cã quy m« lín h¬n kinh tÕ hé, v× vËy cã kh¶ n¨ng ¸p dông cã hiÖu qu¶ c¸c thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc. + Víi c¸ch thøc tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý kinh doanh tiªn tiÕn, trang tr¹i lµ n¬i tiÕp nhËn vµ truyÒn t¶i c¸c tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ ®Õn hé th«ng qua chÝnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m×nh. + VÒ mÆt x· héi, ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i lµm t¨ng hé giµu trong n«ng th«n, t¹o viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n, lµ tÊm g­¬ng cho c¸c hé n«ng d©n vÒ c¸ch thøc tæ chøc kinh doanh tiªn tiÕn vµ cã hiÖu qu¶…TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã gãp phÇn quan träng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, x· héi n«ng th«n. 1.3 Tiªu chÝ nhËn d¹ng trang tr¹i Tiªu chÝ nhËn d¹ng trang tr¹i lµ nh÷ng chØ tiªu mang tÝnh ®Þnh l­îng ®Ó nhËn diÖn trang tr¹i. Theo ®ã mét trang tr¹i ph¶i ®¹t ®­îc hai tiªu chÝ sau: h Gi¸ trÞ s¶n l­îng hµng hãa vµ dÞch vô b×nh qu©n 1 n¨m - §èi víi c¸c tØnh phÝa B¾c vµ Duyªn h¶i miÒn Trung: tõ 40 triÖu ®ång trë lªn. - §èi víi c¸c tØnh phÝa Nam vµ T©y Nguyªn: tõ 50 triÖu ®ång trë lªn. h Quy m« s¶n xuÊt ph¶i t­¬ng ®èi lín vµ vît tréi so víi kinh tÕ n«ng hé t­¬ng øng víi tõng ngµnh s¶n xuÊt vµ vïng kinh tÕ. a §èi víi trang tr¹i trång trät - Trang tr¹i trång c©y hµng n¨m: + Tõ 2 ha trë lªn ®èi víi c¸c tØnh phÝa B¾c vµ Duyªn h¶i miÒn Trung. + Tõ 3 ha trë lªn ®èi víi phÝa Nam vµ T©y Nguyªn - Trang tr¹i trång c©y l©u n¨m: + Tõ 3 ha trë lªn ®èi víi c¸c tØnh phÝa B¾c vµ Duyªn h¶i miÒn Trung + Tõ 5 ha trë lªn ®èi víi c¸c tØnh phÝa Nam vµ T©y Nguyªn + Trang tr¹i trång hå tiªu: 0,5 ha trë lªn. - Trang tr¹i l©m nghiÖp: Tõ 10 ha trë lªn ®èi víi tÊt c¶ c¸c vïng trong c¶ n­íc. a §èi víi trang tr¹i ch¨n nu«i: - Ch¨n nu«i ®¹i gia sóc: tr©u, bß… + Ch¨n nu«i sinh s¶n, lÊy s÷a: cã th­êng xuyªn tõ 10 con trë lªn + Ch¨n nu«i lÊy thÞt: cã th­êng xuyªn tõ 50 con trë lªn - Ch¨n nu«i gia sóc: lîn, dª… + Ch¨n nu«i sinh s¶n: cã th­êng xuyªn ®èi víi lîn tõ 20 con trë lªn, ®èi víi dª cõu tõ 100 con trë lªn. + Ch¨n nu«i lîn thÞt: cã th­êng xuyªn tõ 100 con trë lªn (kh«ng kÓ lîn s÷a), dª thÞt tõ 200 con trë lªn. - Ch¨n nu«i gia cÇm ( gµ, vÞt, ngan, ngçng…) cã th­êng xuyªn tõ 2000 con trë lªn ( kh«ng tÝnh sè ®Çu con d­íi 7 ngµy tuæi). a Trang tr¹i nu«i trång thñy s¶n DiÖn tÝch mÆt n­íc ®Ó nu«i trång thñy s¶n cã tõ 2 ha trë lªn ( riªng ®èi víi nu«i t«m thÞt theo kiÓu c«ng nghiÖp tõ 1 ha trë lªn). a §èi víi c¸c lo¹i s¶n phÈm n«ng, l©m nghiÖp, nu«i trång thñy s¶n cã tÝnh chÊt ®Æc thï nh­: trång hoa, c©y c¶nh, trång nÊm, nu«i ong, gièng thñy s¶n vµ ®Æc s¶n th× tiªu chÝ x¸c ®Þnh lµ gi¸ trÞ s¶n l­ssîng hµng hãa. 1.4/ c¸c ®iÒu kiÖn ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña trang tr¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng §Ó cho c¸c trang tr¹i ra ®êi vµ ph¸t triÓn cÇn cã c¸c ®iÒu kiÖn sau: - C¸c ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng kinh tÕ vµ ph¸p lý: + Cã sù t¸c ®éng tÝch cùc vµ phï hîp cña nhµ n­íc + Cã quü ruéng ®Êt cÇn thiÕt vµ chÝnh s¸ch ®Ó tËp trung ruéng ®Êt + Cã sù hç trî cña c«ng nghiÖp chÕ biÕn + Cã sù ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña kÕt cÊu h¹ tÇng, tr­íc hÕt lµ giao th«ng, thñy lîi. + Cã sù h×nh thµnh vïng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chuyªn m«n hãa. + Cã sù ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña c¸c h×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ trong n«ng nghiÖp. + Cã m«i tr­êng ph¸p lý thuËn lîi cho trang tr¹i ra ®êi vµ ph¸t triÓn. - C¸c ®iÒu kiÖn ®èi víi trang tr¹i vµ chñ trang tr¹i: + Chñ trang tr¹i ph¶i lµ ng­êi cã ý chÝ vµ quyÕt t©m lµm giµu tõ nghÒ n«ng. + Chñ trang tr¹i ph¶i cã sù tÝch lòy nhÊt ®Þnh vÒ kinh nghiÖm s¶n xuÊt, vÒ tri thøc vµ n¨ng lùc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. + Cã sù tËp trung nhÊt ®Þnh vÒ quy m« c¸c yÕu tè s¶n xuÊt tr­íc hÕt lµ ruéng ®Êt vµ tiÒn vèn. + Qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña trang tr¹i ph¶i dùa trªn c¬ së h¹ch to¸n vµ ph©n tÝch kinh doanh. 1.5 C¸c lo¹i h×nh trang tr¹i Lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt chñ yÕu trong n«ng, l©m, ng­ nghiÖp, nh­ng trang tr¹i cã nh÷ng lo¹i h×nh kh¸c nhau, víi c¸c néi dung tæ chøc vµ qu¶n lý kh¸c nhau. - XÐt vÒ tÝnh chÊt së h÷u cã c¸c lo¹i h×nh trang tr¹i: + Trang tr¹i gia ®×nh: Lµ lo¹i h×nh trang tr¹i chñ yÕu trong n«ng, l©m, ng­ nghiÖp víi c¸c ®Æc tr­ng, ®­îc h×nh thµnh tõ hé n«ng d©n s¶n xuÊt hµng hãa nhá, mçi gia ®×nh lµ chñ thÓ kinh doanh cã t­ c¸ch ph¸p nh©n do chñ hé hay ng­êi cã uy tÝn, n¨ng lùc trong gia ®×nh lµm qu¶n lý. Ruéng ®Êt tïy theo tõng thêi kú cã nguån gèc kh¸c nhau. Vèn cña trang tr¹i do nhiÒu nguån t¹o nªn, nh­ vèn cña n«ng hé tÝch lòy thµnh trang tr¹i, vèn vay, vèn cæ phÇn, vèn liªn kÕt, vèn trî cÊp kh¸c, nh­ng trong trang tr¹i gia ®×nh nguån vèn tù cã chiÕm tû träng lín, chñ yÕu do tÝch lòy theo ph­¬ng tr©m lÊy ng¾n nu«i dµi. Søc lao ®éng cña trang tr¹i còng do nhiÒu nguån, cña trang tr¹i vµ thuª m­ín , trong ®ã chñ yÕu lµ lao ®éng cña gia ®×nh. + Trang tr¹i ñy th¸c cho ng­êi nhµ vµ b¹n bÌ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh tõng viÖc theo tõng vô hay liªn tôc nhiÒu vô. C¸c trang tr¹i lo¹i nµy th­êng cã quy m« nhá, ®Êt Ýt nªn ®· chuyÓn sang lµm nghÒ kh¸c, nh­ng kh«ng muèn bá ruéng - XÐt vÒ h­íng s¶n xuÊt cã c¸c lo¹i h×nh trang tr¹i: + Trang tr¹i s¶n xuÊt c©y thùc phÈm, c¸c trang tr¹i lo¹i nµy th­êng ë vïng s¶n xuÊt thùc phÈm träng ®iÓm xung quanh ®« thÞ, khu c«ng nghiÖp, gÇn thÞ tr­êng tiªu thô. + Trang tr¹i s¶n xuÊt c©y c«ng nghiÖp : chÌ, cµ phª, cao su, mÝa…th­êng ph¸t triÓn ë vïng c©y c«ng nghiÖp, g¾n víi hÖ thèng chÕ biÕn. + Trang tr¹i s¶n xuÊt c©y ¨n qu¶ n»m ë vïng c©y ¨n qu¶ tËp trung, cã c¬ së chÕ biÕn vµ thÞ tr­êng tiªu thô thuËn lîi. + Trang tr¹i nu«i trång sinh vËt c¶nh th­êng ph¸t triÓn ë gÇn c¸c khu ®« thÞ, c¸c khu du lÞch lín, thuËn tiÖn cho viÖc tiªu thô. + Trang tr¹i nu«i trång ®Æc s¶n: h­¬u, r¾n, ba ba, dª…n»m ë nh÷ng n¬i thuËn lîi thuËn lîi cho nu«i trång vµ tiªu thô + Trang tr¹i ch¨n nu«i ®¹i gia sóc : tr©u, bß… ; Gia sóc: lîn, hoÆc gia cÇm. Cã thÓ ch¨n nu«i tæng hîp hoÆc chuyªn m«n hãa tõng lo¹i . 1.6 XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI Phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng kinh tế trang trại là con đường tất yếu ở nước ta trong những năm tới. Sự phát triển kinh tế trang trại theo các xu hướng sau: - Khuyến khích phát triển các hình thức kinh tế trang trại, nhưng đặc biệt quan tâm đến hình thức kinh tế trang trại gia đình. - Khuyến khích mọi hình thức kinh doanh của trang trại, nhưng tập trung phát triển các lâm trại, các trang trại chuyên môn hoá cây công nghiệp, cây ăn quả, chăn nuôi đại gia súc.... ở các vùng trung du và miền núi. Đối với vùng đồng bằng, khuyến khích các trang trại chăn nuôi lợn, gia cầm, gắn sản xuất nông nghiệp với chế biến... Đối với vùng ven biển, khuyến khích các trang trại nuôi trồng thuỷ hải sản. - Khuyến khích các hình thức trang trại tư nhân phát triển ở các vùng đất trống đồi núi trọc, đất hoang hoá ở trung du, miền núi và vùng ven biển. 1.7 TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI Ở NƯỚC TA Ở nước ta hiện nay, phần lớn các nông hộ đều là các hộ tiểu nông, tuy nhiên trên thực tế đã và đang hình thành và phát triển các hộ sản xuất hàng hoá theo kiểu trang trại. Các trang trại xuất hiện không những ở vùng sản xuất hàng hoá, mà cả ở vùng sản xuất hàng hoá chưa phát triển, ở vùng có diện tích đất bình quân theo đầu người cao, mà cả ở vùng diện tích đất bình quân đầu người thấp. - Vùng trung du và miền núi: Về thực chất đã xuất hiện các trang trai từ trước những năm đổi mới kinh tế, nhưng quy mô còn nhỏ bé dưới hình thức các mô hình kinh tế gia đình kiểu vườn rừng, vườn đồi... Trong những năm đổi mới kinh tế trang trại trong vùng phát triển mạnh hơn các vùng khác và hình thành từ 3 dạng chủ yếu: Từ các hộ vùng đồng bằng lên xây dựng vùng kinh tế mới, các hộ vốn là các thành viên của các nông lâm trường, một số tư nhân đến xin nhận hoặc thuê đất lập trại để tiến hành sản xuất kinh doanh. Phương hướng kinh doanh chủ yếu dưới dạng kinh doanh tổng hợp theo phương thức nông lâm kết hợp, chuyên trồng cây ăn quả, chuyên trồng cây công nghiệp... - Vùng ven biển: Tuỳ theo điều kiện của từng vùng các nông, ngư trại...phát triển theo quy mô và đặc điểm khác nhau. Trong đó vùng ven biển miền Bắc, miền Đông Nam bộ, vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long đã tương đối phát triển và phân thành 2 loại : Hộ kinh doanh lớn chuyên về nuôi trồng hải sản, hộ vốn ít có sự kết hợp nuôi trồng hải sản với sản xuất nông nghiệp. - Vùng đồng bằng: đã xuất hiện các trang trại trồng trọt và chăn nuôi, nhưng quy mô nhỏ trong đó có sự kết hợp với các ngành nghề phi nông nghiệp. Kinh tế trang trại trở thành nhân tố mới cho sự phát triển ở nông thôn. Phát triển kinh tế trang trại là động lực mới nối tiếp và phát huy động lực kinh tế hộ, là điểm đột phá trong bước chuyển nông nghiệp sang sản xuất hàng hoá. Các trang trại đã tạo ra khối lượng nông sản hàng hoá từng bước đáp ứng tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Quy mô của các trang trại ở các mức độ khác nhau, tuỳ theo loại hình kinh doanh, vùng và thành phần xuất thân. Nhưng nhìn chung các trang trại có quy mô nhỏ là chủ yếu. Quá trình chuyển kinh tế hộ sang kinh tế trang trại đã trở thành xu hướng nhưng vẫn còn có những khó khăn sau: + Vẫn còn có những nhận thức chưa đúng về trang trại và kinh tế trang trại, băn khoăn về việc phát triển kinh tế trang trại ở nước ta. + Quỹ đất đai hạn hẹp đang là một trong các nguyên nhân hạn chế phát triển kinh tế theo hướng trang trại. + Việc quy hoạch, định hướng phát triển các vùng sản xuất hàng hoá tập trung chưa tốt. + Thị trường nông sản không ổn định, sản phẩm làm ra khó tiêu thụ, quan hệ giữa nông dân với các tổ chức thương mại, các doanh nghiệp chế biến chưa thoả đáng gây trở ngại cho sản xuất và sự đầu tư theo hướng sản xuất hàng hoá. + Trình độ công nghệ thấp dẫn đến chất lượng nông sản kém, khả năng cạnh tranh thấp và không thích ứng với nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng nên khó tiêu thụ. + Chính sách vĩ mô của nhà nước chưa thực sự tác động đồng bộ, chưa theo kịp yêu cầu của sản xuất, nên chưa thực sự khuyến khích hộ phát triển theo hướng trang trại. + Trình độ của chủ trang trại chưa đáp ứng yêu cầu thực tế. Chư¬ng 2: thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i huyÖn Gia L©m I. §iÒu kiÖn tù nhiªn- kinh tÕ x· héi cña huyÖn gia l©m §iÒu kiÖn tù nhiªn: 1.1 VÞ trÝ ®Þa lý: Gia L©m lµ mét huyÖn ngo¹i thµnh Hµ Néi, lµ ®Çu mèi giao th«ng quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc nãi chung vµ cña thµnh phè Hµ Néi nãi riªng. PhÝa §«ng gi¸p tØnh B¾c Ninh PhÝa T©y gi¸p s«ng Hång vµ quËn Long Biªn- TP Hµ Néi PhÝa Nam gi¸p tØnh Hng Yªn PhÝa B¾c gi¸p huyÖn §«ng Anh- TP Hµ Néi vµ tØnh B¾c Ninh §ång thêi huyÖn cßn cã mét hÖ thèng giao th«ng thuËn tiÖn : §­êng bé cã c¸c quèc lé 1A, 1B, 5; ®êng tØnh lé gåm ®­êng 179, 181,182; ®­êng thuû cã hÖ thèng s«ng Hång vµ s«ng §uèng; ®­êng s¾t cã c¸c tuyÕn ®­êng Hµ Néi- H¶i D¬ng- H¶i Phßng; Hµ Néi- L¹ng S¬n; Hµ Néi- Qu¶ng Ninh ch¹y qua. Nh×n chung Gia L©m n»m ë vÞ trÝ thuËn lîi, cã thÓ ®i c¸c tØnh b»ng nhiÒu ph­¬ng tiÖn kh¸c nhau mét c¸ch thuËn tiÖn. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc giao l­u kinh tÕ còng nh­ viÖc trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c vïng, ®Æc biÖt trong viÖc vËn chuyÓn c¸c mÆt hµng khã b¶o qu¶n nh­ rau xanh. CÊu tróc ®Þa chÊt kh«ng phøc t¹p ®· lµm cho ®Þa h×nh huyÖn Gia L©m ®¬n gi¶n. PhÇn lín diÖn tÝch cña huyÖn Gia L©m vµ vïng phô cËn lµ ®ång b»ng, thÊp dÇn tõ T©y B¾c xuèng §«ng Nam theo h­íng chung cña ®Þa h×nh vµ còng theo h­íng dßng ch¶y cña s«ng Hång. Vïng ®ång b»ng cã ®Þa h×nh b»ng ph¼ng, ®­îc båi tÝch phï sa dÇy, bÒ dÇy cña phï sa trung b×nh lµ 90-120 cm. Tõ ®©y huyÖn cã ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp còng nh­ cho viÖc ph¸t triÓn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng d©n dông vµ c«ng nghiÖp. 1.2 §Æc ®iÓm ®Þa h×nh: HuyÖn Gia L©m cã ®Þa h×nh kh«ng ®ång nhÊt vµ bÞ chia c¾t thµnh vïng B¾c §uèng, Nam §uèng vµ vïng ®ª s«ng Hång. Do cïng mét lóc cã hai con s«ng Hång vµ s«ng §uèng ch¶y qua. Vïng B¾c §uèng cã ®é cao trung b×nh lµ 6,2m so víi mùc níc biÓn, cã ®Þa h×nh dèc nghiªng tõ T©y B¾c xuèng §«ng Nam víi ®iÓm tròng nhÊt lµ x· Trung Mµu. Vïng Nam §uèng cã ®Þa h×nh lßng m¸ng lµ hai x· ven ®« s«ng Hång vµ s«ng §uèng. C¸c vïng nµy ®­îc båi tÝch phï sa dÇy, bÒ dµy cña phï sa trung b×nh lµ 90,120m. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp. 1.3 §iÒu kiÖn khÝ hËu thuû v¨n HuyÖn Gia L©m n»m ë khu vùc ®ång b»ng s«ng Hång nªn khÝ hËu mang nÐt ®Æc tr­ng lµ nhiÖt ®íi Èm giã mïa, song l¹i cã sù pha trén khÝ hËu «n ®íi, chÞu nhiÒu ¶nh hëng cña b·o tõ th¸ng 7 ®Õn th¸ng 10. B·o kÐo theo m­a to g©y lôt léi trªn diÖn réng hoÆc côc bé g©y khã kh¨n cho s¶n xuÊt . NhiÖt ®é trung b×nh hµng n¨m lµ 23,5 o C . Vµo mïa hÌ cã ngµy lªn tíi 34oC. Mïa ®«ng nhiÖt ®é xuèng thÊp. Biªn ®é dao ®éng nhiÖt ®é trong n¨m kho¶ng 12- 13oC . §é Èm trung b×nh c¸c th¸ng trong n¨m kh¸ cao lµ 81%. Nguån n¨ng lîng mÆt trêi kh¸ dåi dµo, sè giê n¾ng trung b×nh trong n¨m lµ 1550- 1700 giê. L­îng m­a b×nh qu©n lµ 136mm. L­îng m­a chñ yÕu tËp trung trong c¸c th¸ng 6,7,8. ChÕ ®é thuû v¨n cña huyÖn Gia L©m chÞu ¶nh h­ëng cña chÕ ®é thuû v¨n cña s«ng §uèng, ®Æc biÖt lµ s«ng Hång §iÒu kiÖn khÝ hËu thuû v¨n cña huyÖn rÊt phï hîp, thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn mét nÒn n«ng nghiÖp ®a d¹ng, phong phó, ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn ngµnh ch¨n nu«i bß s÷a vèn cã truyÒn thèng cña huyÖn. Gãp phÇn vµo ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i trong huyÖn. Tuy nhiªn ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu còng g©y mét sè h¹n chÕ nh­ ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt s÷a nÕu nhiÖt ®é qu¸ cao hay g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c vËn chuyÓn vµ tiªu thô s÷a t­¬i nhÊt lµ vµo c¸c th¸ng mïa m­a. 1.4 §Êt ®ai §Êt ®ai cã vai trß v« cïng quan träng trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, nã võa lµ ®èi t­îng s¶n xuÊt võa lµ t­ liÖu s¶n xuÊt. B¶ng 1: T×nh h×nh ®Êt ®ai huyÖn Gia L©m qua c¸c n¨m ChØ tiªu 2004 2005 2006 Sè l­îng ( ha) C¬ cÊu (%) Sè l­îng ( ha) C¬ cÊu (%) Sè l­îng ( ha) C¬ cÊu (%) DiÖn tÝch ®Êt tù nhiªn 17431,9 100,0 17431,9 100,0 11479,1 100,0 1.§Êt n«ng nghÞªp 8742,0 50,2 8714,1 50,0 6548,5 57,1 - §Êt trång c©y hµng n¨m 8054,7 92,1 8021,4 92,1 6109,8 93,3 - §Êt trång c©y l©u n¨m 334,0 3,8 339,4 3,9 189,9 2,9 - §Êt trång cá ch¨n nu«i 88,3 1,0 88,3 1,0 73,0 1,1 - §Êt v­ên t¹p 265,0 3,0 265 3,0 175,8 2,7 2. §Êt mÆt n­íc nu«i trång thuû s¶n 310,0 1,8 371 2,1 138,5 1,2 3. §Êt l©m nghiÖp 57,6 0,3 54,28 0,3 54,3 0,5 4. §Êt chuyªn dïng 4337,8 24,9 4466,9 25,6 2333,3 20,3 5. §Êt khu d©n c­ 1783,2 10,2 1785,1 10,2 1253,3 10,9 6. §Êt ch­a sö dông 2201,3 12,6 2040,5 11,7 1151,3 10,0 Nguån: Phßng ®Þa chÝnh huyÖn Gia L©m DiÖn tÝch ®Êt tù nhiªn huyÖn Gia L©m bao gåm c¶ mét phÇn diÖn tÝch ®Êt s«ng Hång, s«ng §uèng vµ vïng ®Êt b·i ven s«ng. §Êt trong huyÖn chñ yÕu lµ ®Êt phï sa vµ mét phÇn ®Êt båi tô ven s«ng Hång. §Êt trong huyÖn ®ù¬c chia lµm 5 lo¹i: §Êt n«ng nghiÖp, ®Êt l©m nghiÖp, ®Êt chuyªn dïng, ®Êt thæ c­ vµ ®Êt ch­a sö dông. Trong c¸c lo¹i ®Êt nµy, diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp chiÕm tû träng cao nhÊt. HiÖn nay tæng diÖn tÝch ®Êt n«ng nghÖp cña huyÖn lµ 6548,47 ha, chiÕm 57,1% tæng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn. DiÖn tÝch ®Êt b×nh qu©n trªn mét khÈu n«ng nghiÖp lµ 520,7 m2. Nh÷ng n¨m qua diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp ®ang cã xu h­íng gi¶m do qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ vµ ®« thÞ ho¸. UBND huyÖn ®· thu håi mét phÇn ruéng ®Êt cña n«ng d©n ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng nh­ ®­êng quèc lé, hÖ thèng thuû lîi nh»m cung cÊp ®ñ n­íc cho trång trät. Trong diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp, diÖn tÝch mÆt nø¬c nu«i trång thuû s¶n ®ang cã xu h­íng t¨ng, hiÖn nay cã 138,5 ha chiÕm 1,2%. Do viÖc ch¨n nu«i bß s÷a ë huyÖn ngµy cµng nhiÒu lµm cho diÖn tÝch ®Êt trång cá còng ngµy cµng t¨ng, hiÖn nay diÖn tÝch ®Êt c©y hµng n¨m chiÕm trªn 93,35. DiÖn tÝch ®Êt c©y hµng n¨m xu h­íng gi¶m qua c¸c n¨m. Bªn c¹nh sù gi¶m sót ®Êt n«ng nghiÖp vµ ®Êt canh t¸c th× ®Êt chuyªn dïng vµ ®Êt thæ c­ l¹i gia t¨ng. Nguyªn nh©n t¨ng ®Êt chuyªn dïng mét mÆt do nhu cÇu ®i l¹i, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng ®Ó phôc vô s¶n xuÊt, sinh ho¹t cña nh©n d©n trong huyÖn, mÆt kh¸c do qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®« thÞ ho¸, nhu cÇu d·n d©n v× khi d©n sè t¨ng th× nhu cÇu t¸ch hé còng t¨ng theo. §Æc biÖt, diÖn tÝch ®Êt ch­a sö dông chiÕm tû träng kh¸ cao, trªn 10% tæng diÖn tÝch ®Êt. §©y lµ diÖn tÝch ®¸ng kÓ cho c¸c trang tr¹i ph¸t triÓn s¶n xuÊt, nÕu ®­îc sù trî gióp cña chÝnh quyÒn huyÖn Gia L©m. 2 Đặc điểm về kinh tế xã hội 2.1 Dân số và nguồn lao động D©n sè huyÖn Gia L©m lµ 379723 ng­êi (n¨m 2003) trong ®ã d©n sè n«ng th«n lµ 294172 ng­êi, d©n sè thµnh thÞ lµ 85551 ng­êi. Cïng víi viÖc t¨ng lªn vÒ sè l­îng d©n sè cña huyÖn, sè l­îng lao ®éng còng ®­îc t¨ng qua c¸c n¨m nh­ng víi tèc ®é gi¶m dÇn do tû lÖ d©n sè trÎ . Nh×n chung Gia L©m cã nguån lao ®éng t­¬ng ®èi dåi dµo víi 214.709 ng­êi n¨m 2003 vµ 61,7% lµ lao ®éng n«ng nghiÖp. 2.2 Cơ sở hạ tầng Trong những năm qua mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, kinh tế phát triển chưa đều, song đảng bộ và chính quyền từ huyện tới cơ sở vẫn có nhiều cố gắng trong việc củng cố và xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ tốt nhất cho sản xuất và đời sống của nhân dân trong huyện. - VÒ hÖ thèng ®iÖn: toàn huþÖn cã 257 tr¹m biÕn thÕ víi tæng c«ng suÊt lµ 137780 KVA, tæng ®­êng d©y t¶i ®iÖn lµ 627,8 km; víi 17,8km lµ ®­êng d©y cao thÕ, 610 km d©y h¹ thÕ. HiÖn nay huyÖn cung cÊp kho¶ng 99,7kwh/hé/n¨m. Nh×n chung nhu cÇu ®iÖn dïng cho s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t ®· ®­îc ®¸p øng ®Çy ®ñ. - VÒ giao th«ng Ngoµi hÖ thèng ®­êng quèc lé vµ tØnh lé kh¸ hoµn thiÖn víi nhiÒu lµn ®­êng, trªn ®Þa bµn huyÖn Gia L©m cã hµng tr¨m km ®­êng do huyÖn vµ x· qu¶n lý, ®¶m b¶o 1,2km/1000d©n. HÖ thèng ®­êng ®Òu ®ù¬c nhùa ho¸ víi c¸c tuyÕn ®­êng liªn x· cã mÆt c¾t , bª t«ng vµ xi m¨ng ho¸. Tuy nhiªn c¸c tuyÕn ®­êng nµy ®Òu ®îc x©y dùng víi møc träng t¶i nhá d­íi 4 tÊn. C¸c ®­êng trong th«n xãm ®ù¬c lµm b»ng g¹ch chØ nghiªng, chÞu träng t¶i nhá chØ phôc vô vËn chuyÓn nhá vµ ®i l¹i cña ng­êi d©n. 2.3 KÕt qña s¶n xuÊt kinh doanh Sù biÕn ®éng cña kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh do huyÖn qu¶n lý trong c¸c n¨m cô thÓ nh­ sau: Nh×n tæng thÓ, c¬ cÊu kinh tÕ cña huyÖn Gia L©m ®ang chuyÓn dÞch theo h­íng phï hîp víi c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. C«ng nghiÖp lu«n chiÕm tû träng lín nhÊt, tiÕp theo lµ th­¬ng m¹i vµ n«ng nghiÖp. N¨m 2001, ngµnh c«ng nghiÖp- x©y dùng c¬ b¶n chiÓm tû träng 42,35%; ngµnh th­¬ng m¹i dÞch vô chiÕm tû träng 31,59% vµ n«ng nghÞªp chiÕm tû träng thÊp nhÊt. ®Õn n¨m 2003 tû träng ngµnh n«ng nghiÖp gi¶m xuèng cßn 22,43%; thay vµo ®ã tû träng ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm tíi 45,54%. Ngµnh th­¬ng m¹i dÞch vô t¨ng kh¸ nhanh: sau 2 n¨m ®· t¨ng 0,53%, cho thÊy ®êi sèng cña nh©n d©n trong huyÖn cã xu híng ngµy mét n©ng cao. VÒ mÆt gi¸ trÞ, trong 3 n¨m tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt ( GO) lu«n lu«n t¨ng, theo gi¸ thùc tÕ n¨m 2002 GO cña huyÖn t¨ng 189.493,40 triÖu ®ång t­¬ng øng víi tèc ®é t¨ng 15,07% ®¹t 1.671.794,79 triÖu ®ång. Gãp phÇn vµo t¨ng GO toµn huyÖn cã sù ®ãng gãp cña c¶ 3 ngµnh kinh tÕ, tuy nhiªn møc ®é ®ãng gãp cã kh¸c nhau. Tèc ®é t¨ng gÝa trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp n¨m 2002,2003 rÊt cao, n¨m 2002 t¨ng 19,29% so víi n¨m 2001 vµ 2003 t¨ng 19,30%. ChØ sè nµy thÓ hiÖn hiÖu qu¶ trong hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña c¸c khu c«ng nghiÖp Sµi §ång A ,B , §µi T­  trªn ®Þa bµn huyÖn. Trong 3 ngµnh n«ng nghiÖp lµ ngµnh cã tèc ®é t¨ng thÊp nhÊt. Tuy nhiªn møc t¨ng 7,57% cña n¨m 2002 so víi n¨m 2001 lµ mét tèc ®é t¨ng cao trong ngµnh n«ng nghiÖp. N¨m 2003 tèc ®é t¨ng cã gi¶m, chØ ®¹t 5,44% do nhiÒu nguyªn nh©n. Tuy nhiªn ®©y còng lµ tèc ®é cao trong tæng thÓ nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. ®Ó ®¹t ®­îc tèc ®é cao nh­ vËy, HuyÖn Gia L©m ®· ph¶i chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång vËt nu«i cho cã hiÖu qu¶ ®Ó ®¹t gi¸ trÞ kinh tÕ cao. ®iÒu nµy thÓ hiÖn trong tèc ®é t¨ng nhanh cña tiÓu ngµnh ch¨n nu«i n¨m 2002 so víi 2001( 12,97%). N¨m 2003 t×nh h×nh thÞ tr­êng cã nhiÒu biÕn ®éng vÒ gi¸, ®Æc biÖt do bïng ph¸t dÞch cóm gia cÇm nªn gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh ch¨n nu«i cã t¨ng nhng tèc ®é kh«ng cao ( 7,57% ). ®ãng gãp vµo gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh ch¨n nu«i cña huyÖn bß s÷a, bß thÞt, lîn h­íng l¹c... ngoµi ra, ngµnh nu«i trång thuû s¶n cña huyÖn còng t×m ra h­íng ®i vµ cã tèc ®é t¨ng ®Òu ( 20,53% vµ 20,89% ) Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi trªn ®Þa bµn huyÖn thêi gian qua còng t¨ng. Møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng ®Òu víi c¸c l­îng t­¬ng øng 1,230 triÖu ®ång/hé/n¨m. 0,339 triÖu ®ång/ngêi/n¨m vµo n¨m 2002 vµ 1,469 triÖu ®ång/hé/n¨m. 0,445 triÖu ®ång /ngêi/n¨m vµo n¨m 2003. §Õn n¨m 2003, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi ®¹t 4,403 triÖu ®ång/ng­êi/n¨m. ChØ tiªu nµy tuy t¨ng, nhng so víi vÞ trÝ lµ mét huyÖn ngo¹i thµnh cña thñ ®« Hµ Néi, huyÖn Gia L©m cÇn._.