Tóm tắt Luận án - Chính sách đối ngoại của hàn quốc đối với các nước Đông bắc á (1989 – 2010)

ðI H C HU TR ƯNG ðI H C KHOA H C ----------------- PHAN TH ANH TH Ư CHÍNH SÁCH ðI NGO I C A HÀN QU C ðI V I CÁC N ƯC ðễNG B C Á (1989 – 2010) Chuyờn ngành: L ch s th gi i Mó s : 62 22 03 11 TểM T T LU N ÁN TI N S Ĩ LCH S HU - NĂM 2016 DANH M C CễNG TRèNH C A TÁC GI Cụng trỡnh ủưc hoàn thành t i: 1. Hoàng Th Minh Hoa, Phan Th Anh Th ư (2013), “ Quan h th ươ ng m i Hàn Qu c – Nh t B n (1991 - 2011)”, Tp chớ Khoa h

pdf14 trang | Chia sẻ: huong20 | Ngày: 13/01/2022 | Lượt xem: 307 | Lượt tải: 0download
Tóm tắt tài liệu Tóm tắt Luận án - Chính sách đối ngoại của hàn quốc đối với các nước Đông bắc á (1989 – 2010), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
h c và Giáo d c, Khoa L ch s , Tr ưng ði h c Khoa h c, ði h c Hu Tr ưng ði h c S ư ph m – Hu , s 04 (28), tr. 96-105. 2. Phan Th Anh Th ư (2014), “ Chính sách “Hịa bình và th nh v ưng” c a Roh Moo Hyun đi v i ti n trình hịa gi i liên Tri u”,Tp chí Nghiên c u Ng ưi h ưng d n khoa h c: n ð và châu Á , s 06 (19), tr. 45-56. 3. Phan Th Anh Th ư (2014), “ Chính sách c a Hàn Qu c đi v i 1. PGS. TS. Hồng V ăn Hi n CHDCND Tri u Tiên th i k ỳ Chi n tranh l nh (1948 - 1989)”, Tp chí Khoa h c ði h c Hu , chuyên san: Khoa h c Xã h i và Nhân v ăn, 2. PGS. TS. Hồng Th Minh Hoa tp 93, s 05, tr. 293-302. 4. Phan Th Anh Th ư (2014), “ Chính sách v ăn hĩa - xã h i c a Hàn Qu c đi Ph n bi n 1: PGS. TS. Nguy n Thu M vi CHDCND Tri u Tiên”, Tp chí Nghiên c u n ð và châu Á , s 08 (21), tr. 30-43. Ph n bi n 2: PGS. TS. Võ Kim C ươ ng 5. Phan Th Anh Th ư (2014), “Chính sách đi ngo i c a Hàn Qu c đi v i Nh t B n trong Chi n tranh l nh”, Tp chí Nghiên c u L ch s , Vi n Hàn Ph n bi n 3: PGS. TS. Ngơ Minh Oanh lâm Khoa h c Xã h i Vi t Nam, s 11 (463), tr. 59-64. 6. Hồng Th Minh Hoa, Phan Th Anh Th ư (2015), “ Chính sách c a Hàn Lu n án s đưc bo v t i H i đng ch m lu n án cp Qu c đi v i Nh t B n trên l ĩnh v c chính tr , ngo i giao t 1998 đn 2012”, Tp chí Nghiên c u ðơng B c Á , Vi n Hàn lâm Khoa h c Xã h i ði h c Hu h p t i Thành ph Hu . Vi t Nam, s 01 (167), tr. 20-28. Vào h i gi . ngày.tháng..n ăm........... 7. Phan Th Anh Th ư (2015), “Chính sách c a Hàn Qu c đi v i Trung Qu c trên l ĩnh v c chính tr , ngo i giao (1989 – 2010)”, Tp chí Khoa Cĩ th tìm hi u lu n án t i: hc ði h c Hu , chuyên san: Khoa h c Xã h i và Nhân v ăn, t p 102, s 03, tr. 187-199. Thư vi n Tr ưng ði h c Khoa h c, ði h c Hu 8. Phan Th Anh Th ư (2015), “Nhìn l i chính sách “Tm nhìn 3000, phi h t nhân hĩa và m ca” c a Hàn Qu c đi v i CHDCND Tri u Tiên”, Tp Th ư vi n Qu c Gia Vi t Nam chí Nghiên c u ðơng B c Á , Vi n Hàn lâm Khoa h c Xã h i Vi t Nam, s 04 (170), tr. 3-12. 9. Phan Th Anh Th ư (2015) “ðánh giá chính sách “Ánh d ươ ng” c a Hàn Qu c đi v i CHDCND Tri u Tiên”, Tp chí Nghiên c u ðơng B c Á , Vi n Hàn Lâm Khoa h c Xã h i Vi t Nam, s 09 (175), tr. 14-22. 24 1 ngh c a Hàn Qu c, Nh t B n, Trung Qu c đ t p trung phát tri n kinh t M ðU và gi m b t s c nĩng t các v n đ an ninh – chính tr gi a các bên. Vi c 1. Lý do ch n đ tài tăng c ưng tìm hi u, thúc đy trao đi v ăn hĩa - xã h i v i Chính ph và T khi Chi n tranh l nh k t thúc, tr t t hai c c Yalta b phá v , nhân dân các n ưc nh m xây d ng hình nh m i c a Vi t Nam trong th i h th ng xã h i ch ngh ĩa (XHCN) th gi i s p đ, bàn c chính tr kỳ m c a, h i nh p; qua đĩ, tranh th s ng h c a d ư lu n qu c t v qu c t đưc tái s p x p v i nh ng thay đi h t s c c ăn b n. M t tr t t gi i quy t v n đ ch quy n bi n đo c ũng là vi c làm vơ cùng c n thi t. th gi i m i t ng bưc hình thành theo xu h ưng “ đa c c” cho th y ý khu v c ðơng B c Á, chính sách hịa gi i, h p tác và phát tri n gi a th c cân b ng quy n l c c a các n ưc l n trong s đi tr ng v i M - Hàn Qu c v i Nh t B n, Trung Qu c, CHDCND Tri u Tiên nh m xây siêu c ưng duy nh t c a th gi i sau khi Liên Xơ tan rã (1991). Trong dng m t khu v c hịa bình, n đnh hồn tồn cĩ l i cho Vi t Nam. Do bi c nh m i, các n ưc đã chuy n t đi đu sang đi tho i, cùng t n t i đĩ, Chính ph c n ng h nguy n v ng th ng nh t c a nhân dân Tri u hịa bình, v a h p tác, v a c nh tranh và phát tri n. Nh ng đc đim nĩi Tiên trong khuơn kh ARF; tranh th c ơ h i h p tác phát tri n kinh t v i trên địi h i m i n ưc ph i nhanh chĩng điu ch nh chính sách đi ngo i các n ưc thơng qua ASEM, APEC và c ơ ch ASEAN+3. mt cách phù h p đ ch đng h i nh p sâu r ng vào đi s ng qu c t , 5. Vi c điu ch nh và xác l p chính sách ngo i giao đi v i m t ph c v cho s nghi p xây d ng, phát tri n qu c gia - dân t c. khu v c cĩ nhi u n i tình ph c t p b c nh t nh ư ðơng B c Á là điu ðơng B c Á, Hàn Qu c đang t ng b ưc v ươ n lên tr thành khơng h đơ n gi n v i c Hàn Qu c và Vi t Nam. Th c t c ũng cho mt đi tác chi n l ưc, gĩp ph n quan tr ng trong vi c thúc đy quan h th y, khi v n đ tranh ch p lãnh th , b t đng l ch s gi a các bên ch ưa hp tác c a c khu v c. Sau Chi n tranh l nh, qu c gia này đã tích c c đưc gi i quy t thì quan h gi a Hàn Qu c, Vi t Nam v i các ch th điu ch nh chính sách đi ngo i theo h ưng ưu tiên h p tác v i Nh t chính tr cịn l i trong khu v c v n ti m n khơng ít r i ro và thách th c Bn, Trung Qu c và CHDCND Tri u Tiên. N l c và nh ng kt qu cn ph i v ưt qua. Chính vì đc đim này, s là v i vàng và ch quan bưc đu c a Hàn Qu c đã cho th y v trí và vai trị c a qu c gia này nu đư a ra k t lu n chính sách c a Hàn Qu c đi v i các nưc ðơng trong ti n trình h p tác khu v c. Tuy nhiên, đn t n th k XXI, ðơng Bc Á (1989 - 2010) là hồn tồn thành cơng hay th t b i. So v i Vi t Bc Á v n là “vùng tr ũng an ninh” s m t c a Hàn Qu c. ð sinh t n, Nam, nh ng v n đ mà Hàn Qu c v p ph i v i Nh t B n, Trung Qu c, phát tri n và tr thành l c l ưng lãnh đo khu v c, Hàn Qu c bu c ph i đc bi t là CHDCND Tri u Tiên cịn ph c t p và khĩ kh ăn h ơn nhi u. duy trì l i ích qu c gia v i Nh t B n, Trung Qu c và đm b o l i ích Khi c ơ h i phát tri n c a qu c gia g n ch t vi v n m nh dân t c, s an dân t c v i CHDCND Tri u Tiên. Trong quá trình này, vi c v ưt qua nguy c a khu v c và uy tín v i qu c t , Hàn Qu c v n ph i ti p t c điu hàng lo t rào c n (ý th c h , b t đng l ch s , ký c chi n tranh) s là ch nh và hồn thi n chính sách c a mình đ sinh t n “gi a nh ng ng ưi bưc kh i đu trên con đưng t o d ng quan h song ph ươ ng và đa kh ng l ” và hàn g n “v t th ươ ng ch ưa li n” t th i Chi n tranh l nh. ph ươ ng khu v c. Tuy nhiên, trong th c t , b ưc đi đu tiên này c a ðiu k ỳ di u là đng tr ưc vơ vàn khĩ kh ăn, qu c gia này v n m t m c ngo i giao Hàn Qu c l i ch ưa th v ưt qua cánh c a c a “ch ngh ĩa dân tin t ưng v t ươ ng lai t ươ i sáng c a khu v c vì “ng ưi Hàn Qu c cĩ tc”. S chi ph i c a ký c th i chi n và vai trị liên minh quân s v i chung m t gi c m ơ – gi c m ơ v m t c ng đng ðơng B c Á hịa bình M v n cịn khá đm nét trong chính sách đi ngo i c a Hàn Qu c. và th nh v ưng Th i đi c a ðơng B c Á r i s đơ m hoa k t qu và Th c t này đt ra thách th c khơng nh đi v i nhi m v th ng nh t đt Hàn Qu c quy t n l c đ s m đt đn ngày đĩ” . nưc và th ng nh t khu v c ca qu c gia này ðơng B c Á. Nghiên cu v chính sách c a Hàn Qu c đi v i các n ưc ðơng B c Á, vì l đĩ, s là điu c n thi t cho vi c nh n di n các m i quan h qu c t trong b i c nh h i nh p. 2 23 ði v i Vi t Nam, Hàn Qu c t ch là đi tác tồn di n (2001) nhân c a CHDCND Tri u Tiên nh ưng v c ơ b n thành cơng l n nh t đã tr thành đi tác chi n l ưc (2009), do đĩ, vi c nghiên c u v Hàn ca ngo i giao Hàn Qu c (1989 - 2010) là ki m ch đi đu gi a hai bên Qu c l i càng c p thi t khơng ch gĩc đ khoa h c mà cịn ý ngh ĩa vĩ tuy n 38, c ng c liên k t khu v c và c i thi n quan h song ph ươ ng th c ti n to l n. vi các n ưc. Theo đĩ, quan h Hàn Qu c - Nh t B n đã d n b ưc vào T nh ng lý do nĩi trên, chúng tơi quy t đnh la ch n v n đ giai đon n đnh, quan h Hàn Qu c – Trung Qu c chính th c phát “Chính sách đi ngo i c a Hàn Qu c đi v i các n ưc ðơng B c Á tri n th ăng hoa và hai mi n Tri u Tiên c ũng đã tr i qua giai đon ti p (1989 - 2010)” làm đ tài lun án tin s ĩ thu c chuyên ngành: Lch s xúc ban đu đ cùng đi tho i, h p tác và tìm ki m gi i pháp cho các th gi i nh m gĩp ph n vào quá trình nghiên c u quan h qu c t vn đ an ninh chung. T đây, ngo i giao đa ph ươ ng, xĩa b quan h đi ðơng B c Á nĩi chung và chính sách c a Hàn Qu c đi v i khu v c này ngo i phân c c v kinh t , an ninh – chính tr và v ăn hĩa – xã h i đã tr nĩi riêng. thành n i dung ch đo trong chính sách c a Hàn Qu c đi v i các n ưc 2. L ch s nghiên c u v n đ ðơng B c Á. 2.1. Tình hình nghiên c u v n đ Vi t Nam 3. Mc tiêu hi n nay c a ngo i giao Hàn Qu c là theo đui liên Các cơng trình nghiên c u cĩ th chia thành ba nhĩm sau đây: minh chi n l ưc v i M , t ăng c ưng quan h h u ngh v i Nh t B n mà Nhĩm th nh t: Nghiên c u v vai trị, v trí c a Hàn Qu c trong khơng ph i hy sinh quan h hi n cĩ v i Trung Qu c. Tuy nhiên, do tác ti n trình h p tác khu v c ðơng B c Á. Các bài vi t tiêu bi u c a Tơn đng đa chi u c a các v n đ chính tr trong và ngồi khu v c, chính Khánh Linh:“M t s khía c nh chính tr và an ninh c a c ng đng sách t ăng c ưng quan h Hàn – Trung trong th i gian t i v a là đnh ðơng Á” (Nghiên c u Qu c t , 2001); Tr n Bá Khoa: “Hi n tr ng và hưng c ng c h p tác “song ph ươ ng”, v a là n l c t ng h p c a Hàn tri n v ng h p tác kinh t ðơng Á” (Nghiên c u Nh t B n và ðơng Qu c nh m dung hịa các m i quan h “ đa ph ươ ng” bao g m liên minh Bc Á, 2003) v..v. ði sâu phân tích và lu n gi i v vai trị, v trí c a Hàn - M, quan h Trung Qu c - CHDCND Tri u Tiên, quan h M - Hàn Qu c thơng qua ti n trình h p tác khu v c là hai n ph m: “Nh ng Trung Qu c c ũng nh ư quan h n i b gi a hai mi n Tri u Tiên. Do đĩ, xu h ưng phát tri n kinh t ch y u khu v c ðơng B c Á” do Ngơ đ đm b o hi u qu chính sách đi v i khu v c, Hàn Qu c c ũng nên Xuân Bình ch biên, Nxb Khoa h c Xã hi, 2007 và “M t s v n đ c ơ phân bi t các m c tiêu dài h n và ng n h n, theo đĩ phi h t nhân hĩa bn v h p tác ASEAN+3” do Nguy n Thu M ch biên, Nxb Khoa bán đo Tri u Tiên là m c tiêu khơng th đt đưc ngay nh ưng gi m b t hc Xã h i, 2008. căng th ng và đi đu gi a hai mi n thì l i cĩ th ; kh n ăng thay đi nh Nhĩm th hai: Nghiên c u chung và riêng v chính sách c a Hàn hưng và hành vi c a các n ưc l n (M , Trung Qu c, Nh t B n) thì Qu c đi v i các n ưc ðơng B c Á t sau Chi n tranh l nh. Tiêu bi u ch ưa th nh ưng kh n ăng đĩng vai trị “trung gian” hịa gi i và điu ti t nh t trong m ng nghiên c u chung v chính sách đi ngo i c a Hàn quan h gi a các bên l i trong t m tay. ðơng B c Á hơm nay ví nh ư Qu c trong m i liên h v i các qu c gia đng minh và các ch th chính “n i áp su t đy h ơi” nên Hàn Qu c c n đĩng vai trị c a “chi c van an tr ðơng B c Á là cu n: “Hàn Qu c v i khu v c ðơng Á sau Chi n tồn” đ đư a b t áp l c d ư th a ra ngồi. V i đc đim này, chính sách tranh l nh và quan h Vi t Nam - Hàn Qu c” do Nguy n Hồng Giáp khu v c c a Hàn Qu c trong nh ng th p niên t i v n s coi hịa gi i, ch biên, Nxb Chính tr Qu c gia n hành vào n ăm 2009. Mt cơng trình hp tác, đi tho i và cùng phát tri n là m c tiêu chi n l ưc và nh t quán. khác do Ngơ Xuân Bình ch biên, Nxb T đin Bách khoa n hành 4. Là m t n ưc trong khu v c ðơng Á, Vi t Nam c n gi m i (2012): “Quan h Vi t Nam – Hàn Qu c trong b i c nh qu c t m i” quan h cân bng, tranh th c ơ h i h p tác, khéo léo x lý mâu thu n gi a cũng dành 35 trang đ phân tích và nêu b t nh ng chuy n bi n trong các bên nh ưng ph i đt l i ích dân t c lên hàng đu. Th c hi n chính sách chính sách đi ngo i c a Hàn Qu c đi v i các n ưc ðơng B c Á, l y đi ngo i r ng m , ch đng phát tri n quan h song ph ươ ng và đa bi c nh qu c t làm trung tâm. Ngồi ra, cịn cĩ các tin bài c a Thơng ph ươ ng khu v c nh m thu hút v n đu t ư, trình đ k thu t và cơng 22 3 3.3.2. Hàm ý đi v i Vi t Nam tn xã Vi t Nam (TTXVN): “Chính sách ngo i giao cân b ng c a Hàn Th nh t, th c hi n chính sách ngo i giao ci m và cân b ng v i Qu c” (Tin tham kh o th gi i, 25-6-2005); “Chính sách đi ngo i c a khu v c ðơng B c Á trên các l ĩnh v c, trong đĩ kinh t đĩng vai trị Hàn Qu c – th c d ng và cĩ tr ng đim” (Tin th gi i, 21-01-2008) trung tâm. và “Tồn c u hĩa và chính sách ngo i giao kinh t c a Hàn Qu c trong Th hai, t ăng c ưng h p tác và điu ph i chính sách t i các Di n th p niên cu i th k XX” ca Tr n Th Duyên (T p chí Nghiên c u đàn đa ph ươ ng, khu v c và qu c t nh ư: H p tác ðơng Á, ARF, APEC, ðơng B c Á, s 5, 2008). ðây đu là nh ng cơng trình vi t riêng v ASEAN+3 và ASEM nh m thúc đy tinh th n đồn k t, h p tác cùng chính sách ca Hàn Qu c đi v i các n ưc trong khu v c nh m làm rõ phát tri n và gi i quy t các v n đ thách th c c a khu v c. hai đc đim tr ng y u: “ngo i giao vì s n đnh kinh t ” và “ngo i Th ba, c n cĩ chính sách ngo i giao khơn khéo trong gi i quy t giao tranh th s ng h c a th gi i”. tranh ch p bi n đo, xây d ng m i quan h đi tác tin c y gi a Vi t Nhĩm th ba: Các cơng trình nghiên c u v tác đng, nh h ưng Nam v i các n ưc trong khu v c nh m nâng cao v th đt n ưc. và nh n đnh, đánh giá v chính sách c a Hàn Qu c đi v i các n ưc ðơng B c Á sau Chi n tranh l nh. Ni dung này đưc nhi u nhà bình KT LU N lu n chính tr - xã h i ph n ánh qua tin bài c a TTXVN và đưc hc gi 1. Do n m v trí trung tâm bán đo Tri u Tiên và ðơng B c trong n ưc th a nh n: “Chi n d ch ngo i giao c a Hàn Qu c – Thách Á, chính sách đi ngo i c a Hàn Qu c h ơn hai th p niên qua đã hồn th c v i c Bình Nh ưng và Washington” (Tin tham kh o th gi i, 17-01- tồn đt c ưc vào k t qu cân b ng quy n l c, gi m đi đu gi a các 2002); “Chính sách đi ngo i c a Hàn Qu c d ưi th i Lee Myung Bak” nưc; hịa gi i – hịa h p dân t c và h i nh p khu v c. Trong Chi n (Tin tham kh o th gi i, 19-01-2008); Tr n Th Nhung: “Sĩng giĩ trong tranh l nh, n i dung xuyên su t và nh t quán trong chính sách c a Hàn quan h liên Tri u k t khi Lee Myung Bak lên c m quy n” (T p chí Qu c đi v i khu v c là th c hi n liên minh v i Nh t B n; duy trì đi Nghiên c u ðơng B c Á, s 12, 2008) ðáng chú ý, tài li u tham kh o đu, thù đch v i Trung Qu c và sáp nh p v i CHDCND Tri u Tiên k s 12-2007 c a TTXVN đã dành riêng m t chuyên kh o v : “Chính sách c b ng v ũ l c. ðây là k t qu tích h p c a tình tr ng xung đt ðơng – đi ngo i c a Hàn Qu c” nh m phân tích chính sách đi ngo i c a qu c Tây, quan đim ch ng c ng ca Syng Man Rhee và Hi p ưc Phịng th gia này trong t ươ ng quan đa – chính tr ðơng B c Á. chung M - Hàn t đu th p niên 50 c a th k XX. Chính sách ng ăn 2.2. Tình hình nghiên c u v n đ nưc ngồi ch n và cơ l p khu v c đã tr thành l c c n l n nht trong quan h gi a Các cơng trình đưc chia thành ba nhĩm n i dung l n: Hàn Qu c v i Nh t B n, Trung Qu c và CHDCND Tri u Tiên. Sau Nhĩm th nh t: Nghiên c u t ng quan v chính sách đi ngo i Chi n tranh l nh, k nguyên m i trong quan h qu c t b t đu m ra ca Hàn Qu c. Tr ưc h t, các cơng trình nghiên c u t ng h p d ưi khi cu c đi đu gi a hai h th ng kinh t , chính tr th gi i ch m d t và dng thơng s :“Korea’s Place in the Sun: A Modern History” ca bán đo Tri u Tiên d n tr nên nng m. D ưi tác đng c a các nhân t Cumings, Bruces (New York: Norton, 2005); “Everlasting Flower: A khách quan (xu th h i nh p khu v c, s thay đi chi n l ưc c a các History of Korea” ca Keith Pratt (Reaktion Book, 2007) Trong đĩ, nưc l n trên bán đo Tri u Tiên) và nhân t ch quan (tình hình phát tiêu bi u nh t là: “Understanding Korean Politics – An Introduction” tri n kinh t - xã h i trong n ưc và nhu c u c k t c a qu c gia đi v i (2001) c a đng tác gi Soong Hoom Kil và Chung In Moon (New York khu vc), Hàn Qu c đã ch đng điu ch nh chính sách đi ngo i đ k p University, Albany) v i vi c tái hi n t ươ ng đi đy đ c ơ s l ch s , th i đnh h ưng quan h v i khu v c ðơng B c Á trên các l ĩnh v c h p chính tr , chính sách đi ngo i và chính sách th ng nh t dân t c c a Hàn tác kinh t , an ninh – chính tr và v ăn hĩa – xã h i. Qu c t sau Chi n tranh l nh. 2. Dù ch ưa th lo i b nh ng b t đng v v n đ l ch s , tranh Nhĩm th hai: Nghiên c u chính sách đi ngo i c a Hàn Qu c ch p ch quy n v i Trung Qu c, Nh t B n và tìm l i gi i cho v n đ h t đi v i các nưc ðơng B c Á . Các cơng trình c a Choong Nam Kim: 4 21 “The Roh Moon Hyun Government’s Policy toward North Korea” 3.2. Nh ng thành cơng và h n ch trong chính sách c a Hàn Qu c (East-West Center Working Papers, 2005); Gilbert Rozman, In Taek đi v i các n ưc ðơng B c Á (1989 – 2010) Hyun, Shin Wha Lee: “South Korean Strategic Thought toward Asia” 3.2.1. Nh ng thành cơng đt đưc (2008) v..v bàn v nhân t tác đng, hồn c nh ra đi ca chính sách 3.2.1.1. Gĩp ph n thúc đy s ra đi c a các ngh quy t hịa bình v vn Hàn Qu c trên c ơ s v n đ ht nhân và k t qu thi t l p tr t t khu v c. đ ht nhân c a CHDCND Tri u Tiên Cơng trình ca Kim Hosup: “Evaluation of President Roh Moo Hyun’s 3.2.1.2. Thúc đy các l ĩnh v c h p tác ch yu, t ng b ưc c i thi n quan Policy toward Japan” (Korea Focus, 2005); Sukhee Han: “From h gi a các nưc và gia t ăng liên k t khu v c Engagement to Hedging: South Korea’s New China Policy” (The 3.2.1.3. Nâng cao vai trị và v th qu c t ca Hàn Qu c Korean Journal of Defense Analysis, 2008) làm rõ thành cơng, hn 3.2.2 Nh ng h n ch cơ b n ch c a chính sách và gi i mã l i ích chi n l ưc c a các n ưc l n khi 3.2.2.1. Tính kém n đnh, ch ưa tri t đ, thi u minh b ch và b c l nhi u cùng Hàn Qu c tham gia ti n trình h p tác khu v c. Ngồi ra, cịn cĩ tham v ng trong chính sách đi v i CHDCND Tri u Tiên lo t nghiên c u c a các hc gi ph ươ ng Tây: Dlynn Faith Armstrong: 3.2.2.2. S ph thu c ch yu vào quan đim chính tr ca cá nhân t ng “South Korea’s Foreign Policy in the Post - Cold War Era: A Middle th ng c m quy n trong chính sách đi v i khu v c Power Perspective” (1997); Scott Snyder: “Lee Myung Bak and the 3.2.2.3. Chính sách c a Hàn Qu c v n làm n i b t đc đim “nĩng” v Future of Sino-South Korean Relations” (2008) v..v. ðây đu là nh ng kinh t , v ăn hĩa – xã h i nh ưng “l nh” v an ninh – chính tr cơng trình vi t riêng v Hàn Qu c ho c vi t chung v quá trình h p tác 3.3. Nh ng bài h c kinh nghi m khu v c, trong đĩ đ c p đn kh n ăng và tri n v ng liên k t gi a Hàn 3.3.1. M t s vn đ đt ra đi v i Hàn Qu c Qu c v i các qu c gia ðơng B c Á. Th nh t, th hi n s cân b ng trong chính sách đi v i Nhĩm th ba, nghiên c u v h qu chung và riêng c a chính CHDCND Tri u Tiên. C th : sách Hàn Qu c đi v i các n ưc ðơng B c Á. Phân tích h qu chung [1] Hàn Qu c c n đt đưc s cân b ng gi a chính sách th ng ca chính sách (nâng cao vai trị, v th c a Hàn Qu c và gia t ăng liên nh t đt n ưc và chính sách đi v i CHDCND Tri u Tiên. [2] Hàn kt khu v c) là Kim Choong Nam: “The Sunshine Policy and Its Impact Qu c c n đt đưc s cân b ng gi a s c m nh kinh t và lịng tin on South Korea’s Relations with Major Powers” (Korean Observer, chính tr . [3] Hàn Qu c c n đt đưc s cân b ng gi a gi i pháp r ăn 2004); Lytton L. Guimaras: “South Korea’s Foreign and Security đe và gi i pháp hịa gi i v i B c Tri u Tiên. Policies and the Process of East Asia Integration” (2010) Trong khi Th hai, th c hi n chính sách ngo i giao “trung l p” và “ đa đĩ, nhĩm tác gi Seongho Sheen: “Japan-South Korea Relations: Slowly ph ươ ng” đi v i các n ưc trong khu vc. C th : Lifting the Burden of History” (Asia-Pacific Center for Security Studies, [1] Ngo i giao Hàn Qu c ph i “trung l p” h ơn trong nh ng v n đ 2003) và Francoise Nicolas v i “The Changing Economic Relations đi ngo i khu v c. [2] Duy trì m i quan h đa ph ươ ng ðơng B c Á. between China and Korea: Patterns, Trends and Policy Implications” [3] ða d ng hĩa các ch ươ ng trình ngh s c a khu v c. (The Journal of the Korean Economy, 2009) v..v li tp trung nghiên c u Th ba, tách bi t chính sách phát tri n kinh t v i h p tác an h qu riêng c a chính sách đi ngo i Hàn Qu c (t ăng c ưng h p tác, ninh – chính tr . phát tri n quan h v i Nh t B n, Trung Qu c và CHDCND Tri u Tiên). Th t ư, đy m nh chính sách “ngo i giao nhân dân” trên l ĩnh v c Thơng qua vi c trình bày tình hình nghiên c u v chính sách c a văn hĩa – xã h i. Hàn Qu c đi v i các n ưc ðơng B c Á, chúng tơi rút ra ba nh n xét: Th n ăm, c ng c và gia t ăng s c m nh m m trong chính sách Th nh t, h u nh ư ch ưa cĩ cơng trình nào nghiên c u v chính sách đi đi v i khu v c. ngo i Hàn Qu c m t cách tồn di n và h th ng, đc bi t là dưi gĩc đ 20 5 Th ba, chính sách c a Hàn Qu c đi v i Nh t B n, Trung Qu c s h c. Th hai , các cơng trình ch l a ch n mt s giai đon ng n ho c và CHDCND Tri u Tiên đu th hi n tính hai m t: V a t ươ ng tr , h p nh ng khía c nh đơ n l đ nghiên c u. Th ba , cịn khá nhi u n i dung tác v a c nh tranh, ki m ch trong quá trình cùng t n t i và phát tri n. liên quan đn đ tài ch ưa đưc làm rõ mt cách th u đáo, c n ti p t c 3.1.2. Nh ng đim riêng tìm hi u nh ư: C ơ s hình thành chính sách; nguyên nhân d n đn nh ng Do b n ch t m i quan h song ph ươ ng gi a hai mi n b chia thành cơng, h n ch c a chính sách v..v. M c dù v y, các cơng trình nĩi ct, chính sách c a Hàn Qu c đi v i CHDCND Tri u Tiên khơng ph i trên đã giúp tác gi lu n án b ưc đu đnh hình ý t ưng, xác l p n i là “chính sách đi ngo i” thơng th ưng mà là chính sách dành cho dung và l a ch n ph ươ ng pháp tri n khai đ tài mt cách hi u qu . “m i quan h đc bi t” v i n a kia c a m t dân t c th ng nh t tr ưc 3. M c tiêu và nhi m v nghiên c u đây. Ngay t khi lp qu c (1948), Hàn Qu c đã ch đng “h ưng B c” 3.1. M c tiêu nghiên c u và coi th ng nh t đt n ưc (k c b ng v ũ l c) là nhi m v hàng đu ð tài khơi ph c và phân tích m t cách h th ng, tồn di n chính trong chính sách khu v c. Th i k ỳ đu sau Chi n tranh l nh, m c tiêu sách c a Hàn Qu c đi vi các n ưc ðơng B c Á (1989 - 2010). chính sách c a Hàn Qu c dù là phi h t nhân hĩa hay t n t i hịa bình đu 3.2. Nhi m v nghiên c u tp trung ch y u vào CHDCND Tri u Tiên, trong khi đĩ, m i quan h ð đt đưc mc tiêu trên, ng ưi nghiên c u s th c hi n nh ng vi Nh t B n và Trung Qu c cĩ ph n b xem nh . Cho đn cu i th p nhi m v c ơ b n sau: niên 80 c a th k XX, Hàn Qu c v n ch ưa xác l p chính sách c th - Th nh t, trình bày c ơ s hình thành chính sách đi ngo i c a nào nh m c i thi n, phát tri n “quan h tr c ti p” v i Nh t B n và Trung Hàn Qu c đi v i các n ưc ðơng B c Á (1989 – 2010); trong đĩ, phân Qu c nh ư hai ch th chính tr đc l p mà khơng thơng qua “lăng kính” tích khái quát v chính sách c a Hàn Qu c (1948 - 1989) (k t khi Hàn chính sách c a B c Tri u Tiên. Qu c l p qu c cho đn khi Chi n tranh l nh đi vào h i k t). ðng th i, T cu i th p niên 90 c a th k XX đn nay, ngồi nhi m v nêu b t nh ng chuy n bi n m i c a tình hình qu c t , khu v c và trong hịa gi i – hịa h p v i CHDCND Tri u Tiên, Hàn Qu c b t đu đt nưc t sau Chi n tranh lnh. đưc b ưc ti n dài trên con đưng xây d ng tình b ng h u v i Trung - Th hai, nhn di n và phân tích nh ng n i dung ch y u trong Qu c, c ng c liên minh chi n l ưc v i Nh t B n trên các l ĩnh v c h p chính sách c a Hàn Qu c đi v i khu v c ðơng B c Á t n ăm 1989 đn tác c ơ b n: An ninh – chính tr , kinh t và v ăn hĩa – xã h i. Tuy nhiên, năm 2010; qua đĩ, nêu lên nh ng điu ch nh chi n l ưc trong chính sách so v i Trung Qu c, quan h Hàn - Nh t đang b “xĩi mịn” d ưi tác ca n ưc này trên các lĩnh v c hp tác song ph ươ ng. đng c a chính sách đi ngo i Hàn Qu c. Khi nh h ưng c a Nh t B n - Th ba, xác đnh nh ng đim chung và riêng trong chính sách c a khơng cịn nh ư tr ưc, tình tr ng thâm h t th ươ ng m i c a Hàn Qu c v i Hàn Qu c đi v i Nh t B n, Trung Qu c và CHDCND Tri u Tiên. Rút nưc này đang kéo dài thì Trung Qu c l i v ươ n lên tr thành đi tác h p ra nhn xét, đánh giá v chính sách ca Hàn Qu c trên c hai m t thành tác chi n l ưc trong vai trị bn hàng kinh t s m t (n ưc mang l i cơng và h n ch . Trên c ơ s đĩ, đúc k t nh ng bài h c kinh nghi m ngu n th ng d ư th ươ ng m i l n nh t cho Hàn Qu c) và c ũng là qu c gia trong vi c điu ch nh chính sách đi ngo i cho Hàn Qu c và Vi t Nam. nm gi chìa khĩa cho v n đ h t nhân c a CHDCND Tri u Tiên. Dù ra 4. ði t ưng và phm vi nghiên c u đi mu n h ơn nhi u so v i đng minh Hàn – Nh t nh ưng “ đi tác h p 4.1. ði t ưng nghiên c u tác chi n l ưc Hàn – Trung” vn là l a ch n thi t th c c a ngo i giao Chính sách c a Hàn Qu c đi v i các n ưc ðơng B c Á trên 3 Hàn Qu c nh m duy trì l i ích kinh t , chính tr và hi n th c hĩa m c lĩnh v c quan h cơ b n: An ninh – chính tr , kinh t và v ăn hĩa – xã h i tiêu th ng nh t dân t c trong th k XXI. (1989 – 2010). 6 19 4.2. Ph m vi nghiên c u tr ưc h t Trung Qu c. Ơng cũng kh ng đnh “ chính sách m r ng V m t khơng gian , đ tài t p trung nghiên c u chính sách c a Hàn các ho t đng giao l ưu thanh niên nh m t ăng c ưng hi u bi t l n nhau; Qu c đi v i ba qu c gia khu v c ðơng B c Á: Nh t B n, Trung Qu c đng th i c ng c tình h u ngh v i Chính ph và nhân dân Trung và CHDCND Tri u Tiên. Ngồi ra, m t s ch th khác liên quan, đ tài Qu c”. cũng s đ c p đn trong ch ng m c nh t đnh ( đi chi u, so sánh) nh m 2.3.3. ði v i CHDCND Tri u Tiên đm b o tính tồn di n c a đ tài. Hàn Qu c đã t ng b ưc điu ch nh chính sách v i CHDCND V m t th i gian , đ tài dành tr ng tâm nghiên c u chính sách c a Tri u Tiên trên l ĩnh v c v ăn hĩa – xã h i b ng vi c th c hi n song Hàn Qu c đi v i khu v c ðơng B c Á trong nh ng n ăm 1989 - 2010. song ba n i dung c ơ b n: Vi n tr nhân đo, đồn t gia đình ly tán Dù Chi n tranh l nh đưc tuyên b ch m d t vào 1989 và ch th c s và giao lưu v ăn hĩa theo h ưng ti p c n g n g ũi và trên l p tr ưng kt thúc sau khi Liên Xơ tan rã (1991) nh ưng chúng tơi v n chú ý phân dân t c ch ngh ĩa. Theo đĩ, T ng th ng Roh Tae Woo là ng ưi “tiên tích k các s ki n cĩ liên quan t tr ưc đĩ c ũng nh ư c hai m c 1989 phong” kh i đng các ch ươ ng trình h p tác trên l ĩnh v c này vi và 1991 nh m đm b o tính logic c a v n đ. CHDCND Tri u Tiên b ng tuyên b ngày 07-7-1988. Chính sách văn 5. Ngu n t ư li u và ph ươ ng pháp nghiên c u hĩa – xã h i ca Hàn Qu c đã th c s phát huy tác d ng trong th i 5.1. Ngu n t ư li u kỳ c m quy n c a Kim Dae Jung (thơng qua: “Tuyên b chung c a Tác gi lu n án đã t p h p và khai thác b n nhĩm t ư li u sau đây: Hi ngh Th ưng đnh liên Tri u”, 2000) và Roh Moo Hyun (thơng [1] Các tài li u c a Chính ph , C ơ quan Hàn Qu c và nhĩm qua: “Hi p ưc Giao l ưu v ăn hĩa hai mi n”, 2003 và “Tuyên b v Nghiên c u ðơng Á. [2] Các giáo trình, sách chuyên kh o - tham kh o s ti n b c a quan h liên Tri u, hịa bình và th nh v ưng”, 2007). ca h c gi Vi t Nam và qu c t . [3] Các nghiên c u c a tác gi Hàn ðiu này cho th y s chuy n bi n l n v m t nh n th c c a Hàn Qu c và n ưc ngồi; các trang báo uy tín c a M ; c ơ quan truy n thơng Qu c nh m xoa d u v t th ươ ng dân t c su t h ơn n a th k . ca Hàn Qu c, c ơ quan báo chí c a Nh t B n và CHDCND Tri u Tiên. [4] Các lu n án tin s ĩ, lu n văn thc s ĩ trong n ưc. Tài li u t m t s  đa ch website trên m ng Internet. CH ƯƠ NG 3. 5.2. Ph ươ ng pháp nghiên c u MT S NH N XÉT V CHÍNH SÁCH ðI NGO I CA - V ph ươ ng pháp lu n: Lu n án quán tri t ph ươ ng pháp lu n HÀN QU C ðI VI CÁC N ƯC ðƠNG B C Á ca ch ngh ĩa Mác - Lênin, tư t ưng H Chí Minh, quan đim c a ðng (1989 - 2010) Cng s n Vi t Nam v các v n đ quan h qu c t đ xem xét, đánh giá chính sách c a Hàn Qu c đi v i khu v c ðơng B c Á. 3.1. Nh ng đim chung và riêng trong chính sách c a Hàn Qu c đi - V phươ ng pháp nghiên c u: Phươ ng pháp l ch s , ph ươ ng vi Nh t B n, Trung Qu c và CHDCND Tr

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdftom_tat_luan_an_chinh_sach_doi_ngoai_cua_han_quoc_doi_voi_ca.pdf
Tài liệu liên quan