Ìm hiểu ảnh hưởng của các mức phân đạm, tuổi mạ đến sinh trưởng và năng suất giống lúa Hương Cốm trong điều kiện quản lý nước tiết kiệm trên đất Gia Lâm - Hà Nội
Tài liệu Ìm hiểu ảnh hưởng của các mức phân đạm, tuổi mạ đến sinh trưởng và năng suất giống lúa Hương Cốm trong điều kiện quản lý nước tiết kiệm trên đất Gia Lâm - Hà Nội: ... Ebook Ìm hiểu ảnh hưởng của các mức phân đạm, tuổi mạ đến sinh trưởng và năng suất giống lúa Hương Cốm trong điều kiện quản lý nước tiết kiệm trên đất Gia Lâm - Hà Nội
Tóm tắt tài liệu Ìm hiểu ảnh hưởng của các mức phân đạm, tuổi mạ đến sinh trưởng và năng suất giống lúa Hương Cốm trong điều kiện quản lý nước tiết kiệm trên đất Gia Lâm - Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
trêng ®¹i häc n«ng nghiÖp hµ néi
------------------
D¬ng quang s¸u
T×m hiÓu ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m, tuæi m¹ ®Õn sinh trëng vµ n¨ng suÊt gièng lóa h¬ng cèm trong ®iÒu kiÖn qu¶n lý níc tiÕt kiÖm trªn ®Êt Gia L©m - Hµ Néi
LuËn v¨n th¹c sÜ n«ng nghiÖp
Chuyªn ngµnh: trång trät
M· sè: 60.62.01
Ngêi híng dÉn khoa häc: pgs.ts. nguyÔn v¨n dung
Hµ Néi, 2008
Lêi cam ®oan
T«i xin cam ®oan sè liÖu vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu trong luËn v¨n nµy lµ trung thùc vµ cha hÒ ®îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ nµo.
T«i xin cam ®oan mäi sù gióp ®ì cho viÖc thùc hiÖn luËn v¨n nµy ®· ®îc c¶m ¬n vµ c¸c th«ng tin trÝch dÉn ®· ®îc chØ râ nguån gèc.
T¸c gi¶ luËn v¨n
D¬ng Quang S¸u
Lêi c¶m ¬n
§Ó hoµn thµnh luËn v¨n nµy, t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi PGS. TS. NguyÔn V¨n Dung, ngêi ®· trùc tiÕp híng dÉn t«i trong suèt thêi gian thùc tËp.
Nh©n dÞp nµy, t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o trong Bé m«n C©y l¬ng thùc - Khoa N«ng häc, Bé m«n Tµi nguyªn níc - Khoa Tµi nguyªn vµ M«i trêng, Khoa Sau ®¹i häc, Trêng §¹i häc N«ng nghiÖp Hµ Néi ®· tËn t×nh gióp ®ì vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó t«i hoµn thµnh luËn v¨n.
T«i còng xin göi lêi c¶m ¬n ®Õn tÊt c¶ nh÷ng b¹n bÌ, ngêi th©n vµ gia ®×nh ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t«i trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh luËn v¨n.
Víi lßng biÕt ¬n s©u s¾c, mét lÇn n÷a t«i xin c¶m ¬n sù gióp ®ì quý b¸u ®ã.
Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m 2008
T¸c gi¶ luËn v¨n
D¬ng Quang S¸u
Môc lôc
Lêi cam ®oan i
Lêi c¶m ¬n ii
Môc lôc iii
Danh môc ch÷ viÕt t¾t
Danh môc b¶ng
Danh môc h×nh
Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t
ha : Hecta
IRRI : ViÖn nghiªn cøu lóa quèc tÕ
LAI : ChØ sè diÖn tÝch l¸
NAR : Kh¶ n¨ng tÝch luü chÊt kh«
NSLT : N¨ng suÊt lý thuyÕt
NSSVH : N¨ng suÊt sinh vËt häc
NSTT : N¨ng suÊt thùc thu
NXB : Nhµ xuÊt b¶n
SRI : HÖ thèng th©m canh lóa míi
TK : Thêi kú
CCCC : Cao c©y cuèi cïng
TGST : Thêi gian sinh trëng
Danh môc b¶ng
STT
Tªn b¶ng
Trang
2.1. S¶n lîng lóa cña thÕ giíi vµ c¸c Ch©u lôc giai ®o¹n 2001- 2005 4
2.2. HiÖu qu¶ sö dông ®¹m víi c©y lóa ë ®Êt phï sa s«ng Hång vµ ®Êt b¹c mµu 17
4.1. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao c©y trong vô mïa 2007 43
4.2. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao c©y trong vô xu©n 2008 44
4.3. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn ®éng th¸i ®Î nh¸nh trong vô mïa 2007 45
4.4. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn ®éng th¸i ®Î nh¸nh trong vô xu©n 2008 46
4.5. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn hÖ sè ®Î nh¸nh 47
4.6. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn chØ sè diÖn tÝch l¸ 51
4.7. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn kh¶ n¨ng tÝch luü chÊt kh« 54
4.8. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn kh¶ n¨ng chèng chÞu cña lóa vô mïa 2007 57
4.9. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn kh¶ n¨ng chèng chÞu cña lóa vô xu©n 2008 58
4.10. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt trong vô mïa 2007 60
4.11. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt trong vô xu©n 2008 62
4.12. ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ ®Õn n¨ng suÊt vµ hÖ sè kinh tÕ cña lóa 63
4.13. HiÖu qu¶ sö dông ph©n ®¹m cña gièng lóa H¬ng Cèm 66
4.14. HiÖu qu¶ sö dông níc quy thãc cña gièng lóa H¬ng Cèm 70
Danh môc h×nh
STT
Tªn h×nh
Trang
3.1 Theo dâi mùc níc trªn ruéng 39
4.1 DiÔn biÕn ®é s©u mùc níc trªn mÆt ruéng, lîng níc tíi vµ ma vô mïa 2007 68
4.2 DiÔn biÕn ®é s©u mùc níc trªn mÆt ruéng, lîng níc tíi vµ ma vô xu©n 2008 69
1. Më ®Çu
1.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
C©y lóa (Oryza sativa.L) lµ c©y l¬ng thùc quan träng cña nhiÒu quèc gia, trªn toµn thÕ giíi cã kho¶ng 50% d©n sè sö dông lóa lµm thøc ¨n hµng ngµy. GÇn 100% d©n sè c¸c níc §«ng Nam Ch©u ¸ vµ Ch©u Mü La Tinh sö dông lóa lµm l¬ng thùc chÝnh cña m×nh.
ë ViÖt Nam, lóa lµ c©y l¬ng thùc chÝnh trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ®¶m b¶o l¬ng thùc cho 82 triÖu d©n vµ ®ãng gãp vµo xuÊt khÈu. N«ng nghiÖp ViÖt Nam cã mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, chÝnh v× vËy tõ tríc ®Õn nay §¶ng vµ Nhµ níc rÊt quan t©m vµ cã nh÷ng chñ tr¬ng ®óng ®¾n ®Ó ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cho khu vùc nµy. §Æc biÖt, tõ sau nghÞ quyÕt X cña Trung ¬ng trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc. Tõ mét níc thiÕu ¨n ph¶i nhËp khÈu l¬ng thùc ®Õn nay kh«ng nh÷ng s¶n xuÊt ®ñ nhu cÇu l¬ng thùc trong níc mµ cßn cã phÇn d cho xuÊt khÈu. N¨m 1997 ViÖt Nam ®· trë thµnh quèc gia xuÊt khÈu g¹o ®øng thø 2 trªn thÕ giíi sau Th¸i Lan. Tuy nhiªn, nÒn n«ng nghiÖp níc ta vÉn cßn l¹c hËu, c¬ së s¶n xuÊt cßn nghÌo nµn thiÕu thèn, n¨ng suÊt b×nh qu©n thÊp h¬n so víi nhiÒu níc kh¸c. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµ do cã kh¸ nhiÒu vïng trång lóa kh«ng chñ ®éng ®îc níc ®· ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt lóa b×nh qu©n. MÆt kh¸c, tuy níc ta n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi song cã nh÷ng tiÓu vïng chÞu ¶nh hëng cña hiÖn tîng kh« nãng kÐo dµi (mïa kh« kho¶ng 8 - 9 th¸ng/n¨m) vµ cã chØ sè ®é Èm b×nh qu©n c¶ n¨m chØ ®¹t ®îc ë møc díi 0,6 ®©y lµ nh÷ng vïng cã nguy c¬ tiÒm Èn h¹n h¸n cao.
§ång b»ng S«ng Hång bao gåm 11 tØnh víi diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn 1.497.500 ha (chiÕm 4,5% diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn cña c¶ níc). Trong ®ã diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp lµ 857.600 ha (chiÕm 9,2% ®Êt n«ng nghiÖp cña c¶ níc), lµ vïng ®ång b»ng lín thø hai víi ngµnh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chÝnh lµ lóa níc. §Êt canh t¸c cña vïng §ång b»ng S«ng Hång cã ®é ph× nhiªu cao, ®iÒu kiÖn khÝ hËu thêi tiÕt thuËn lîi, ®Þa h×nh t¬ng ®èi b»ng ph¼ng, hÖ thèng tíi tiªu chñ ®éng. Hµng n¨m diÖn tÝch trång lóa kho¶ng 1,2 triÖu ha, cho s¶n lîng thãc tõ 5,10 triÖu tÊn (1995) ®Õn 6,68 triÖu tÊn (2002) t¬ng ®¬ng kho¶ng 20% s¶n lîng l¬ng thùc cña c¶ níc vµ ®îc coi lµ vùa lóa cña MiÒn B¾c. N¨ng suÊt lóa trung b×nh ë §ång b»ng S«ng Hång còng t¨ng nhanh, vô xu©n t¨ng tõ 47,1 t¹/ha (1995) ®Õn 59 t¹/ha (2002) vµ lóa mïa 41,7 t¹/ha (1995) ®Õn 51,9 t¹/ha (2002). §Ó ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu trªn tríc hÕt lµ nhê vµo sù nç lùc cña hµng triÖu ngêi d©n trång lóa cña vïng nµy, cïng víi nh÷ng ®ãng gãp cña c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt th©m canh gièng vµ qu¶n lý dinh dìng, tíi tiªu vµ phßng trõ dÞch h¹i tæng hîp.
HiÖn nay, viÖc sö dông ph©n bãn cho lóa ®ang ®îc n«ng d©n ¸p dông ë nh÷ng vïng th©m canh chñ yÕu dùa vµo c¸c lo¹i ph©n kho¸ng N, P, K vµ c¸ch sö dông ph©n cßn nhiÒu bÊt hîp lý nh: bãn kh«ng c©n ®èi, hiÖn tîng sö dông ®¹m qu¸ møc trong khi lîng ph©n h÷u c¬ ®îc sö dông ë møc rÊt thÊp vµ c¸c lo¹i ph©n P vµ K ®«i khi kh«ng ®îc ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu dinh dìng cña lóa. Do vËy, c©y lóa kh«ng ph¸t huy hÕt tiÒm n¨ng vÒ n¨ng suÊt cña gièng. XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn trªn, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi ®Ò tµi: “T×m hiÓu ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m, tuæi m¹ ®Õn sinh trëng vµ n¨ng suÊt gièng lóa H¬ng Cèm trong ®iÒu kiÖn qu¶n lý níc tiÕt kiÖm trªn ®Êt Gia L©m - Hµ Néi”.
1.2. Môc ®Ých nghiªn cøu
X¸c ®Þnh ® îc møc ph©n ®¹m vµ tuæi m¹ thÝch hîp trong ®iÒu kiÖn qu¶n lý níc tiÕt kiÖm gãp phÇn x©y dùng qui tr×nh kü thuËt th©m canh lóa míi ë ViÖt Nam.
1.3. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi
1.3.1. ý nghÜa khoa häc
- KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi sÏ cung cÊp c¸c dÉn liÖu khoa häc vÒ ¶nh hëng cña c¸c møc ph©n ®¹m, tuæi m¹ ®Õn sinh trëng vµ n¨ng suÊt lóa trong ®iÒu kiÖn qu¶n lý níc tiÕt kiÖm t¹i Hµ Néi.
- KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi sÏ lµm tµi liÖu tham kh¶o vµ gi¶ng d¹y vÒ hÖ thèng th©m canh lóa míi ë VÞªt Nam.
1.3.2. ý nghÜa thùc tiÔn
KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi sÏ gióp c¸c nhµ khoa häc ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p kü thuËt ¸p dông trong quy tr×nh kü thuËt th©m canh lóa míi nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt lóa ë ViÖt Nam.
2. Tæng quan tµi liÖu
2.1. T×nh h×nh s¶n xuÊt lóa nãi chung vµ diÖn tÝch lóa chÊt lîng cao nãi riªng
2.1.1 T×nh h×nh s¶n xuÊt lóa nãi chung
NhiÒu nhµ khoa häc cho r»ng, c©y lóa trång cã nguån gèc ë ®«ng nam ch©u ¸, trong ®ã Ên §é, MiÕn §iÖn vµ ViÖt Nam lµ nh÷ng n¬i xuÊt hiÖn nghÒ trång lóa ®Çu tiªn cña loµi ngêi.
S¶n xuÊt lóa trªn thÕ giíi giai ®o¹n 2001- 2005 (sè liÖu cña FAO n¨m 2006) [49]:
- Cã 114 níc trång lóa vµ ph©n bè ë tÊt c¶ c¸c Ch©u lôc trªn thÕ giíi. Trong ®ã, Ch©u Phi cã 41 níc trång lóa, Ch©u ¸ - 30 níc, B¾c Trung Mü - 14 níc, Nam Mü - 13 níc, Ch©u ¢u - 11 níc vµ Ch©u §¹i D¬ng - 5 níc. - DiÖn tÝch lóa biÕn ®éng vµ ®¹t kho¶ng 152.000 triÖu ha, n¨ng suÊt lóa b×nh qu©n xÊp xØ 4,0 tÊn/ha.
- Ên §é lµ níc cã diÖn tÝch trång lóa lín nhÊt 44.790 triÖu ha, ngîc l¹i Jamaica lµ níc cã diÖn tÝch trång lóa thÊp nhÊt 24 ha.
- N¨ng suÊt lóa cao nhÊt ®¹t 9,45 tÊn/ha t¹i Australia vµ thÊp nhÊt lµ 0,9 tÊn/ha t¹i IRAQ.
B¶ng 2.1. S¶n lîng lóa cña thÕ giíi vµ c¸c Ch©u lôc giai ®o¹n 2001- 2005
§¬n vÞ tÝnh: triÖu tÊn
ThÕ giíi, Ch©u lôc
2001
2002
2003
2004
2005
- Toµn ThÕ giíi
+ Ch©u ¸
+ Ch©u ¢u
+ Ch©u §¹i D¬ng
+ Nam Mü
+ B¾c,Trung Mü
+ Ch©u Phi
597.981
544.630
3.650
1.164
19.784
12.260
16.493
569.035
515.255
3.210
1.218
19.601
12.195
17.556
584.272
530.736
2.260
1.457
19.973
11.623
18.223
606.268
546.919
2.468
1.574
23.726
12.816
18.765
618.441
559.349
2.340
1.344
24.020
12.537
18.851
Nguån: Sè liÖu thèng kª cña FAO, 2006 [49].
Giai ®o¹n 2001- 2005, s¶n lîng lóa thÕ giíi ®Òu t¨ng, n¨m 2005 ®¹t 618.441 triÖu tÊn. Trong ®ã, s¶n lîng lóa Ch©u ¸ ®¹t 559.349 triÖu tÊn chiÕm 90,45%; t¬ng tù ë Nam Mü- 24.020 triÖu tÊn (3,88%); ë Ch©u Phi- 18.851 triÖu tÊn( 3,04%); ë B¾c Trung Mü- 12.537 triÖu tÊn ( 2,03%); ë Ch©u ¢u vµ Ch©u §¹i D¬ng- 3.684 triÖu tÊn ( 0,6%).
Nh vËy, lóa g¹o nu«i kho¶ng 3 tØ ngêi trªn thÕ giíi, phÇn lín lóa g¹o trªn thÕ giíi ®îc tiªu thô bëi nh÷ng n«ng d©n trång lóa. S¶n lîng lóa gia t¨ng trong thêi gian qua ®· mang l¹i sù an sinh. Ngµy 16/12/2002, kú häp thø 57 hµng niªn cña Héi ®ång Liªn hiÖp Quèc ®· chän n¨m 2004 lµ n¨m Lóa g¹o Quèc tÕ víi khÈu hiÖu C©y lóa lµ Cuéc sèng.
¦íc tÝnh ®Õn n¨m 2030 s¶n lîng lóa cña thÕ giíi ph¶i t¨ng thªm 60% so víi s¶n lîng n¨m 1995. VÒ mÆt lý thuyÕt, lóa cã kh¶ n¨ng cho s¶n lîng cao h¬n nÕu ®iÒu kiÖn canh t¸c nh hÖ thèng tíi tiªu, chÊt lîng ®Êt, biÖn ph¸p th©m canh vµ gièng ®îc c¶i thiÖn [49].
D©n sè hiÖn nay cña thÕ giíi ®· lµ h¬n 6 tû ngêi. Con sè nµy sÏ ®¹t tíi 8 tû vµo n¨m 2030. Trong khi d©n sè t¨ng th× diÖn tÝch ®Êt canh t¸c bÞ thu hÑp dÇn do ®Êt ®îc chuyÓn sang c¸c môc ®Ých sö dông kh¸c. ¸p lùc cña t¨ng d©n sè cïng víi ¸p lùc tõ thu hÑp diÖn tÝch ®Êt trång trät lªn s¶n xuÊt l¬ng thùc cña thÕ giíi ngµy cµng t¨ng. C¸ch duy nhÊt ®Ó con ngêi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy lµ øng dông khoa häc kü thuËt t×m c¸ch n©ng cao n¨ng suÊt c¸c lo¹i c©y trång [48].
C©y lóa lµ c©y l¬ng thùc chÝnh trong môc tiªu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña ViÖt Nam ®Ó ®¶m b¶o v÷ng ch¾c an ninh l¬ng thùc quèc gia vµ xuÊt khÈu. HiÖn nay diÖn tÝch trång lóa c¶ níc tõ 7,3 ®Õn 7,5 triÖu ha, n¨ng suÊt trung b×nh 46 ha, s¶n lîng giao ®éng trong kho¶ng 34,5 triÖu tÊn/n¨m, xuÊt khÈu cha æn ®Þnh tõ 2,5 triÖu ®Õn 4 triÖu tÊn/n¨m. Trong giai ®o¹n tíi sÏ duy tr× ë møc 7,0 triÖu ha, phÊn ®Êu n¨ng suÊt trung b×nh 50 t¹/ha, s¶n lîng l¬ng thùc 35 triÖu tÊn vµ xuÊt khÈu ë møc 3,5 - 4 triÖu tÊn g¹o chÊt lîng cao [47].
HiÖn nay, níc ta ®· xuÊt g¹o sang h¬n 85 níc, trong ®ã khu vùc Ch©u ¸ vµ Ch©u Mü lµ thÞ trêng tiªu thô lín nhÊt. ViÖt Nam ®øng thø 2 vÒ xuÊt khÈu g¹o sau Th¸i Lan vµ trong t¬ng lai xuÊt khÈu vÉn lµ tiÒm n¨ng lín cña chóng ta. Tuy nhiªn, chÊt lîng g¹o cña ta vÉn cßn kÐm: b¹c bông, dµi trung b×nh, h¬ng vÞ kÐm. Nguyªn nh©n s©u xa cña t×nh tr¹ng nµy lµ cha cã ®îc bé gièng chÊt lîng cao. Trong khi ®ã, xu híng yªu cÇu g¹o phÈm chÊt cao trªn thÞ trêng Ch©u ¸ vµ Ch©u Mü ngµy cµng t¨ng. Bªn c¹nh môc tiªu ®Ò ra n¨m 2005 c¶ níc xuÊt khÈu tõ 3,5 - 3,8 triÖu tÊn g¹o/n¨m vµ n¨m 2010 xuÊt khÈu ®îc 4 - 4,5 triÖu tÊn th× ®Ò ¸n quy ho¹ch 1,5 triÖu ha lóa chÊt lîng cao ®¹t 5 triÖu tÊn g¹o ngon/n¨m ë §ång b»ng s«ng Hång vµ s«ng Cöu Long lµ ®Ò ¸n sÏ n©ng tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu g¹o t¨ng tõ 735 triÖu USD nh hiÖn nay lªn 1176 triÖu USD vµ sÏ mang l¹i l·i tõ lµm lóa cho n«ng d©n ®ång b»ng s«ng Cöu Long t¨ng tõ 3.775 tû ®ång lªn gÇn 11 tû ®ång (NguyÔn Tµi, 1996) [24].
2.1.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt lóa chÊt lîng cao ë ViÖt Nam.
S¶n xuÊt lóa chÊt lîng cao ®ang lµ híng ®i bÒn v÷ng trong c¶ níc. ChØ riªng x· Trêng Long A (Long An) cã ®Õn 950 ha ®îc n«ng d©n sö dông gièng lóa chÊt lîng cao trong ®ã cã 450 ha ®îc hîp ®ång bao tiªu s¶n phÈm
DiÖn tÝch lóa tÎ th¬m ë ViÖt Nam chiÕm kho¶ng 1,2% trong tæng diÖn tÝch lóa toµn quèc (kho¶ng 80.000 ha), trong ®ã vô xu©n 30.000 ha, vô mïa 50.000 ha. ë miÒn B¾c, hai tØnh Nam §Þnh vµ Th¸i B×nh lµ vïng trång lóa tÎ th¬m nhiÒu nhÊt chiÕm kho¶ng 30% toµn vïng.
ë vïng Trung Bé, diÖn tÝch trång lóa th¬m kh«ng ®¸ng kÓ, chiÕm kho¶ng 10% s¶n l îng lóa tÎ th¬m cña ViÖt Nam víi s¶n l îng 25.000 tÊn.
C¸c tØnh miÒn Nam trång lóa tÎ th¬m phôc vô cho tiªu dïng vµ xuÊt khÈu chiÕm 35% so víi s¶n l îng toµn quèc (kho¶ng 105.000 tÊn) (Lª VÜnh Th¶o, Bïi ChÝ Böu, L u Ngäc Tr×nh, NguyÔn V¨n V ¬ng, 2004) [27].
NhiÒu gièng lóa tÎ th¬m ®Þa ph ¬ng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chung lµ thêi gian sinh trëng dµi, ph¶n øng chÆt chÏ víi ¸nh s¸ng ngµy ng¾n, chØ cÊy mét vô trong n¨m, møc th©m canh trung b×nh hoÆc thÊp, dÔ bÞ ®æ ng· vµ nhiÔm mét sè ®èi t îng s©u bÖnh. C¸c gièng nµy thÝch nghi cao trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, ®Æc biÖt ®iÒu kiÖn khã kh¨n: óng, tròng, phÌn, mÆn. C¸c gièng lóa tÎ th¬m ®Þa ph ¬ng cã ®Æc ®iÓm quý lµ phÈm chÊt g¹o tèt, h¹t thon dµi, c¬m dÎo, ngät, th¬m. NhiÒu gièng lóa mïa cã tû lÖ g¹o tr¾ng còng nh tû lÖ g¹o nguyªn cao h¬n c¸c gièng lóa cao s¶n (Bïi ChÝ Böu, NguyÔn ThÞ Lang, 1999) [3].
Lóa tÎ th¬m ViÖt Nam ® îc ph©n bè réng tõ B¾c vµo Nam, tõ ®ång b»ng ®Õn miÒn nói. Thêi gian tr íc ®©y, lóa tÎ th¬m ë miÒn B¾c ® îc chia thµnh hai nhãm: lóa t¸m vµ lóa n ¬ng (Lª VÜnh Th¶o, 2003) [26]. HiÖn nay trong s¶n xuÊt tån t¹i nhiÒu gièng lóa tÎ th¬m c¶i tiÕn cã d¹ng thÊp c©y, h¹t mµu vµng ®Õn n©u, c¬m th¬m vµ ngon nh c¸c gièng HT1, LT2, B¾c th¬m sè 7, DT122, ViÖt H ¬ng Chiªm, lµ nh÷ng gièng lóa nhËp néi tõ Trung Quèc vµ lai t¹o t¹i ViÖt Nam. C¸c gièng lóa tÎ th¬m c¶i tiÕn cã n¨ng suÊt cao, kh«ng ph¶n øng víi ¸nh s¸ng ngµy ng¾n nªn bè trÝ s¶n xuÊt ® îc hai vô trong n¨m nªn diÖn tÝch trång lóa tÎ th¬m cña c¶ n íc ngµy cµng ph¸t triÓn phôc vô nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña ng êi d©n ViÖt Nam ®ång thêi tham gia xuÊt khÈu g¹o ®øng thø hai trªn thÕ giíi. N¨m 2005, ViÖt Nam xuÊt khÈu ®îc 5,2 triÖu tÊn g¹o, cao nhÊt tõ tr íc ®Õn nay.
*Gieo trång vµ tiªu thô lóa chÊt lîng cao ë miÒn Nam.
C¸c gièng lóa tÎ th¬m nh Nanh Chån, Th¬m Nhá, Nµng H ¬ng, Nµng Nhen, Nµng Th¬m Chî §µo, X ¬ng Gµ ë miÒn Nam ® îc s¶n xuÊt nhiÒu ë c¸c tØnh Long An, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, Sãc Tr¨ng, An Giang, BÕn Tre, Cµ Mau.
ViÖn Khoa häc kü thuËt N«ng nghiÖp MiÒn Nam, ViÖn lóa §ång b»ng s«ng Cöu Long cã c¸c c«ng tr×nh khoa häc ®· tËp trung nghiªn cøu, chän t¹o c¸c gièng lóa h¹t dµi phôc vô xuÊt khÈu. KÕt qu¶ trong 10 n¨m qua, nhiÒu gièng lóa míi n¨ng suÊt cao ®· ®¸p øng xuÊt khÈu vµ tiªu thô trong n íc (Bïi ChÝ Böu, 2000) [4] .
Gièng lóa tÎ th¬m ë miÒn Nam th êng cã h¹t dµi, thon, d¹ng Indica (Lª VÜnh Th¶o, Bïi ChÝ Böu, L u Ngäc Tr×nh, NguyÔn V¨n V ¬ng, 2004) [27].
* Gieo trång vµ tiªu thô lóa tÎ th¬m ë miÒn B¾c.
HiÖp héi XuÊt khÈu L¬ng thùc ViÖt Nam cho biÕt, xuÊt khÈu g¹o th¬m vµ g¹o nÕp cña ViÖt Nam t¨ng kû lôc vµ ®¹t trªn 100.000 tÊn tõ ®Çu n¨m ®Õn nay, t¨ng 25.000 tÊn so víi c¶ n¨m 2003. Lo¹i g¹o th¬m gièng Khawdakmali cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao nhÊt víi gi¸ 400 USD/tÊn. C¸c lo¹i g¹o kh¸c cã gi¸ xuÊt khÈu cao nh g¹o nÕp 240 - 250 USD/tÊn, H¬ng Nhµi 240 USD/tÊn, trong khi g¹o 5% tÊm chØ xuÊt khÈu víi gi¸ 220-225 USD/tÊn. HiÖn nay, diÖn tÝch lóa th¬m cña c¶ níc kho¶ng 115.000 ha, tËp trung chñ yÕu ë c¸c tØnh §ång b»ng s«ng Cöu Long [47].
NhiÒu gièng lóa tÎ th¬m, nÕp th¬m gieo trång më réng trong 6 n¨m trë l¹i ®©y nh B¾c th¬m sè 7, HT1, N99, Chiªm H ¬ng. Gièng lóa HT1 ® îc n«ng d©n chÊp nhËn vµ quy m« ngµy cµng ® îc nh©n réng. Gi¸ trÞ lóa tÎ th¬m ë c¸c tØnh Qu¶ng TrÞ, Qu¶ng B×nh, NghÖ An, Hµ TÜnh cao h¬n lóa tÎ th êng tõ 20 – 30%.
Gièng lóa T¸m Th¬m th êng ® îc trång trªn ch©n ruéng nhiÒu dinh dìng, ®îc phï sa båi ®¾p hµng n¨m, nh ng cã nh÷ng gièng thÝch hîp trªn ruéng xÊu h¬n. N¨m 1964, lóa T¸m chiÕm 22% diÖn tÝch canh t¸c lóa ë B¾c Bé (Bïi Huy §¸p, 1999) [6]. B»ng ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch isozyme, ph©n tÝch kho¶ng c¸ch di truyÒn, c¸c gièng lóa t¸m th¬m ViÖt Nam lÇn ®Çu tiªn ® îc x¸c ®Þnh thuéc nhãm Japonica (L u Ngäc Tr×nh, 1999) [29].
Trong c¸c gièng lóa t¸m quý nhÊt lµ gièng T¸m Xoan vµ T¸m Th¬m, T¸m Êp bÑ. C¸c gièng lóa t¸m ®Òu ph¶n øng chÆt chÏ víi ¸nh s¸ng ngµy ng¾n, gieo cÊy th¸ng 7, thu th¸ng 12 hµng n¨m. C¸c lo¹i lóa t¸m cã h¹t mµu vµng t ¬i, thêi gian sinh trëng xung quanh 150 ngµy, lµ gièng mïa chÝnh vô. Gièng lóa T¸m Xoan cã thêi gian sinh tr ëng tõ 155 – 165 ngµy, lµ gièng mïa muén, mµu h¹t dµi, vµng sÉm. Gièng lóa T¸m Xoan vµ T¸m Th¬m cã chÊt l îng g¹o cao nhÊt trong c¸c gièng lóa vô mïa ë §ång b»ng B¾c Bé. Hai gièng lóa nµy khã trång ®ßi hái ruéng tèt, h¹t dai khã rông, diÖn tÝch gieo trång hai gièng lóa nµy tríc ®©y t ¬ng ®èi hÑp (Bïi Huy §¸p, 1980 [9]. §Ó lóa mïa ®¹t n¨ng suÊt cao cÇn thùc hiÖn nghiªm ngÆt c¸c quy tr×nh canh t¸c vµ thêi vô gieo cÊy (NguyÔn V¨n Hoan, 1999) [13]. Dù kiÕn më réng 300.000 ha lóa chÊt l îng ë ®ång b»ng S«ng Hång lµ chñ tr ¬ng cña Bé N«ng nghiÖp & PTNT trong thêi gian tíi (Vò Tuyªn Hoµng, 1999) [14].
C¸c tØnh B¾c Bé ®ang s¶n xuÊt c¸c gièng lóa tÎ th¬m nhËp néi tõ Trung Quèc nh B¾c Th¬m sè 7, ViÖt H ¬ng Chiªm, Qu¸ D¹ H ¬ng, mÆc dï chÊt l îng cña c¸c gièng gièng nµy kh«ng b»ng c¸c gièng lóa mïa ®Æc s¶n nh ng ®©y lµ nh÷ng gièng lóa ng¾n ngµy cã thÓ trång ® îc 2 vô trong n¨m, n¨ng suÊt t ¬ng ®èi cao vµ ® îc n«ng d©n nhiÒu vïng chÊp nhËn (NguyÔn V¨n Hoan, 1999) [13].
2.2. T×nh h×nh th©m canh, sö dông ph©n, níc, gièng chÊt lîng cao ë trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam
2.2.1. T×nh h×nh th©m canh, sö dông ph©n, níc, gièng chÊt lîng cao trªn thÕ giíi
* T×nh h×nh nghiªn cøu vÒ sö dông ®¹m
§¹m ®ãng vai trß quan träng trong ®êi sèng c©y lóa, gi÷ vÞ trÝ ®Æc biÖt trong viÖc t¨ng n¨ng suÊt lóa. T¹i c¸c bé phËn non cña c©y lóa cã hµm lîng ®¹m cao h¬n c¸c c¸c bé phËn giµ. §¹m lµ mét trong nh÷ng nguyªn tè hãa häc c¬ b¶n cña c©y lóa, ®ång thêi còng lµ yÕu tè c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña tÕ bµo vµ c¸c c¬ quan rÔ, th©n, l¸ ....
§¹m cã t¸c dông m¹nh trong thêi gian ®Çu sinh trëng vµ t¸c dông râ nhÊt cña ®¹m ®èi víi c©y lóa lµ lµm t¨ng hÖ sè diÖn tÝch l¸ vµ t¨ng nhanh sè nh¸nh ®Î. Tuy nhiªn, hiÖu suÊt quang hîp vµ hiÖu suÊt nh¸nh ®Î h÷u hiÖu cã ngìng nhÊt ®Þnh nªn khi sö dông ®¹m cÇn ph¶i chó ý ®iÒu chØnh lîng bãn vµ thêi ®iÓm bãn ®¹m cho c©y lóa. NÕu thiÕu ®¹m, c©y lóa thÊp, ®Î nh¸nh kÐm, phiÕn l¸ nhá, hµm lîng diÖp lôc gi¶m, l¸ lóa ng¶ mµu vµng vµ lóa sÏ trç sím h¬n, sè b«ng vµ sè lîng h¹t Ýt h¬n, n¨ng suÊt lóa bÞ gi¶m. NÕu bãn nhiÒu ®¹m vµ trong ®iÒu kiÖn ruéng thõa chÊt dinh dìng c©y lóa thêng dÔ hót ®¹m, dinh dìng thõa ®¹m sÏ lµm cho l¸ lóa to, dµi, phiÕn l¸ máng, nh¸nh lóa ®Î v« hiÖu nhiÒu, lóa sÏ trç muén, c©y cao vãng dÉn ®Õn hiÖn tîng lóa lèp, ®æ non dÉn ®Õn n¨ng suÊt, hiÖu suÊt lóa kh«ng cao. C©y lóa hót ®¹m nhiÒu nhÊt vµo hai thêi kú: thêi kú ®Î nh¸nh vµ thêi kú lµm ®ßng [10].
Theo S.Yoshida (1975) [41], ®¹m lµ yÕu tè quan träng nhÊt ®èi víi lóa. C©y lóa ph¶n øng víi ®¹m râ h¬n so víi l©n vµ kali. §¹m thóc ®Èy sù t¨ng trëng nhanh (t¨ng theo chiÒu cao c©y vµ sè nh¸nh), t¨ng kÝch thíc l¸, sè h¹t/b«ng, tû lÖ h¹t ch¾c vµ hµm lîng protªin trong h¹t. V× vËy ®¹m ¶nh hëng tíi tÊt c¶ c¸c ®Æc tÝnh gãp phÇn t¹o n¨ng suÊt.
Theo S.Yoshida (1985) [41] việc c©y lóa hót ®¹m ở thời kỳ này quyết định tới 74% năng suất lóa. Ngoài ra lóa cũng cần nhiều đạm trong thời kú ph©n hãa ®ßng vµ ph¸t triÓn ®ßng thµnh b«ng t¹o c¸c bé phËn sinh s¶n.
Theo De.Datta (1978) [33] cung cấp đủ đạm cho lóa khi cấy và khi làm đßng sẽ làm tăng số nh¸nh vµ sè b«ng, khi c©y lóa hót ®¹m ở thời kỳ h×nh thµnh b«ng sẽ làm tăng tỷ lệ hạt chắc trªn b«ng, hót đạm sau giai đoạn ph©n hãa ®ßng sẽ làm tăng trọng lượng hạt.
T¸c giả S.Yoshida (1978) [41] cho rằng: ở c¸c nước nhiệt đới, lượng c¸c chất dinh dưỡng N, P, K cần để tạo một tấn thãc kh« trung b×nh là 20,5 kg N + 5,5 kg P2O5 + 44 kg K2O. Tỷ lệ hót đạm tuỳ theo từng chất đất, phương ph¸p, số lượng, thời gian bãn đạm và c¸c kỹ thuật quản lý kh¸c. Ở c¸c vïng nhiệt đới hiệu suất sử dụng đạm đối với sản lượng hạt vào khoảng 50g chất kh«/1kg đạm hót được.
Theo Cooke, 1975 [32]: khi nghiªn cøu ¶nh hëng cña ph©n bãn tíi n¨ng suÊt vµ chÊt lîng h¹t lóa ®· kÕt luËn. N¨ng suÊt cña c¸c gièng lóa t¨ng dÇn theo lîng ®¹m bãn, nÕu bãn 100 - 150 kg N/ha cã thÓ t¨ng n¨ng suÊt tõ 10,34 lªn 38,92 t¹/ha.
* Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ tuæi m¹
§èi víi lóa gieo th¼ng (lóa s¹), sau thêi kú n¶y mÇm lµ thêi kú c©y con råi bíc vµo thêi kú ®Î nh¸nh khi c©y cã 4 - 5 l¸ thËt. Cßn ë lóa cÊy th× ph¶i qua thêi kú m¹. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm sinh trëng cña c©y m¹ cã thÓ chia thêi kú m¹ ra 2 thêi kú nhá: thêi kú m¹ non vµ thêi kú m¹ khoÎ.
Thêi kú m¹ non ®îc tÝnh tõ lóc gieo ®Õn khi ra ®îc 3 l¸ thËt. Trong thêi kú nµy v× ph«i nhò tiÕp tôc ph©n gi¶i ®Ó cung cÊp cho mÇm vµ rÔ nªn tèc ®é h×nh thµnh c¸c l¸ ®Çu t¬ng ®èi nhanh, do kÝch thíc l¸ cßn nhá nªn nhu cÇu dinh dìng kh«ng ®¸ng kÓ. MÆt kh¸c, ë díi mÆt ®Êt rÔ ph«i còng b¾t ®Çu ph¸t triÓn vµ bíc ®Çu h×nh thµnh vµi løa rÔ ®Çu tiªn, sè lîng rÔ kh«ng nhiÒu. Thêi kú nµy kh¶ n¨ng chèng chÞu cña c©y m¹ kÐm.
KÕt thóc thêi kú 3 l¸, c©y m¹ chuyÓn sang thêi kú sèng tù lËp, chÊt dù tr÷ trong ph«i nhò ®· sö dông hÕt, c©y m¹ ph¶i trùc tiÕp ®ång ho¸ dinh dìng tõ m«i trêng ®Ó sèng vµ ph¸t triÓn. Thêi kú nµy chiÒu cao c©y m¹ t¨ng râ, cã thÓ ra 4 - 5 løa rÔ do vËy kh¶ n¨ng chèng chÞu còng t¨ng lªn râ rÖt.
Tuú thuéc vµo gièng, mïa vô, ph¬ng ph¸p, kü thuËt lµm m¹ mµ thêi kú m¹ dµi hay ng¾n. Tuy thêi kú m¹ kÐo dµi kh«ng nhiÒu nhng cã ý nghÜa ®¸ng kÓ trong toµn bé qu¸ tr×nh sinh trëng cña c©y lóa, bëi nÕu t¹o ®îc m¹ tèt, m¹ khoÎ lµm c¬ së cho qu¸ tr×nh ®Î nh¸nh vµ c¸c qu¸ tr×nh sinh trëng tiÕp theo diÔn ra mét c¸ch thuËn lîi [11].
ë Madagasca: Ph¬ng ph¸p cÊy lóa truyÒn thèng víi tuæi m¹ 30 - 90 ngµy trong hÖ thèng th©m canh lóa míi (SRI) lµ 7 - 10 ngµy t¬ng øng víi c©y m¹ kho¶ng 2 l¸ ®· gãp phÇn ®¹t n¨ng suÊt 6,19 tÊn/ha (n¨ng suÊt th©m canh theo ph¬ng ph¸p truyÒn thèng lµ 1,95 tÊn/ha).
ë Campuchia: biÖn ph¸p quan träng cña SRI t¹i trung t©m nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp: cÊy m¹ non ®· cho n¨ng suÊt trung b×nh ®¹t 6 tÊn/ha, t¨ng 65% so víi ph¬ng ph¸p canh t¸c truyÒn thèng.
ë Th¸i Lan: cuèi n¨m 2000, t¹i ChiÒng Mai ®· thö nghiÖm cÊy lóa ë tuæi m¹ 34 ngµy vµ 17 ngµy trong SRI. N¨ng suÊt lóa theo ph¬ng ph¸p canh t¸c th«ng thêng lµ 4,30 tÊn/ha, theo SRI lµ 5,11 tÊn/ha.
ë Trung Quèc, Indonesia, B¨ngladet, Ên §é, nepal vµ nhiÒu níc thuéc ch©u Phi, ch©u Mü La Tinh còng ®· thö nghiÖm SRI cho n¨ng suÊt ®¹t 9,10 - 9,56 tÊn/ha.
Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ qu¶n lý vµ sö dông n íc
C©y lóa sèng trong ruéng níc, lµ c©y cÇn vµ a níc, ë níc ta ®¹i bé phËn ruéng lóa ®Òu tíi ngËp níc, tuy nhiªn còng cã nh÷ng gièng lóa cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n (lóa c¹n, lóa n¬ng ...) sinh trëng hoµn toµn phô thuéc vµo níc trêi, nhng n¨ng suÊt kh«ng cao b»ng lóa níc. L¹i cã nh÷ng gièng lóa chÞu ®îc níc s©u, ë vïng ®ång Th¸p Mêi nh÷ng gièng lóa cæ truyÒn cã thÓ chÞu ngËp s©u ®Õn 3 mÐt.
Níc lµ thµnh phÇn chñ yÕu cña c©y lóa, nÕu lÊy 100g l¸ lóa t¬i ®em sÊy th× lîng l¸ kh« chØ cßn l¹i 12g (cßn 88g lµ lîng níc bèc h¬i), ®em phÇn l¸ kh« ®èt ch¸y hoµn toµn th× lîng tro cßn l¹i lµ 1,5g. Víi 88% träng lîng c©y lóa, níc lµ thµnh phÇn chñ yÕu vµ cùc kú quan träng ®èi víi ®êi sèng c©y lóa. Níc lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn c¸c qu¸ tr×nh sinh lý trong c©y lóa, ®ång thêi còng lµ m«i trêng sèng cña c©y lóa, lµ ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi c©y lóa.
Níc lµ mét trong nh÷ng nguån vËt liÖu th« ®Ó chÕ t¹o thøc ¨n, vËn chuyÓn thøc ¨n lªn xuèng trong c©y, ®Õn nh÷ng bé phËn kh¸c nhau cña c©y lóa. Bªn c¹nh ®ã lîng níc trong c©y lóa vµ níc ruéng lóa lµ yÕu tè ®iÒu hßa nhiÖt ®é cho c©y lóa còng nh quÇn thÓ, kh«ng gian ruéng lóa. Níc còng gãp phÇn lµm cøng th©n vµ l¸ lóa, nÕu thiÕu níc th©n l¸ lóa sÏ kh«, l¸ lóa bÞ cuén l¹i vµ rñ xuèng, cßn nÕu c©y lóa ®Çy ®ñ níc th× th©n, l¸ lóa sÏ ®øng, b¶n l¸ më réng.
Nhu cÇu vÒ níc qua c¸c thêi kú sinh trëng ph¸t triÓn cña c©y lóa còng kh¸c nhau:
+ Thêi kú n¶y mÇm: h¹t thãc khi b¶o qu¶n thêng ph¶i gi÷ ®é Èm 13%, khi ng©m ñ h¹t thãc hót níc ®¹t 22% cã thÓ ho¹t ®éng vµ n¶y mÇm tèt khi ®é Èm ®¹t 25 - 28%. Nh÷ng gièng lóa c¹n l¹i ®îc gieo kh« khi ®Êt ®ñ Èm hoÆc trêi ma cã níc míi n¶y mÇm vµ mäc ®îc.
+ Thêi kú m¹: tõ sau gieo ®Õn m¹ mòi ch«ng chØ cÇn gi÷ ruéng ®ñ Èm. Trong ®iÒu kiÖn nh vËy rÔ lóa ®îc cung cÊp nhiÒu oxy ®Ó ph¸t triÓn vµ néi nhò còng ph©n gi¶i thuËn lîi h¬n. Khi c©y m¹ ®îc 3 - 4 l¸ cã thÓ gi÷ Èm hoÆc ®Ó mét líp níc n«ng cho ®Õn khi nhæ cÊy.
+ Thêi kú ruéng cÊy: tõ sau cÊy ®Õn khi lóa chÝn lµ thêi kú c©y lóa rÊt cÇn níc. NÕu ruéng kh« h¹n, c¸c qu¸ tr×nh sinh trëng gÆp trë ng¹i râ rÖt. Ngîc l¹i nÕu møc níc trong ruéng qu¸ cao, ngËp óng còng kh«ng cã lîi: c©y lóa ®Î nh¸nh khã, c©y v¬n dµi, yÕu ít, dÔ bÞ ®æ vµ s©u bÖnh. Ngêi ta cßn dïng níc ®Ó ®iÒu tiÕt sù ®Î nh¸nh h÷u hiÖu cña ruéng lóa [11].
Philippin
§iÒu khiÓn n íc theo ph ¬ng thøc canh t¸c SRI: gi¶m l îng n íc chØ võa ®ñ Èm cho ®Êt, kh«ng ngËp n íc trong suèt thêi kú sinh tr ëng gióp cho bé rÔ ph¸t triÓn tèt, nhu cÇu vÒ n íc gi¶m kho¶ng 50% vµ lµm gi¶m sù t¹o khÝ CH4 tõ c¸c ruéng lóa n íc, ®©y lµ mét trong nh÷ng lo¹i khÝ chÝnh g©y hiÖu øng nhµ kÝnh gãp phÇn g©y ra sù nãng lªn cña toµn cÇu.
NEPAL
Khi so s¸nh ph¬ng ph¸p canh t¸c truyÒn thèng víi ph ¬ng ph¸p canh t¸c SRI. CÊy gièng Makananpur I, tuæi m¹ lµ 12 ngµy, mËt ®é cÊy 25 x 25 cm, 1 d¶nh/khãm trªn m¶nh ruéng cña SRI cßn ë m¶nh ruéng cÊy theo ph ¬ng ph¸p truyÒn thèng, tuæi m¹ lµ 1 th¸ng, 2 - 3 d¶nh/khãm, mËt ®é cÊy 10 x 10 cm. Trªn m¶nh ruéng SRI gi÷ Èm nh ng kh«ng ngËp cho ®Õn khi lóa trç cho 1 líp n íc máng vµ duy tr× trong suèt giai ®o¹n lóa trç. Trong khi ®ã, ruéng canh t¸c theo ph ¬ng thøc truyÒn thèng gi÷ n íc ngËp liªn tôc. KÕt qu¶ cho thÊy trªn m¶nh ruéng SRI cho sè nh¸nh tèi ®a vµ n¨ng suÊt h¹t ®¹t 10 tÊn/ha cßn trªn m¶nh ruéng canh t¸c truyÒn thèng cho n¨ng suÊt lµ 8,25 tÊn/ha.
- ThiÕu n íc lµm t¨ng sè nh¸nh: nÕu gi÷ ruéng lóa Èm nh ng trong ®iÒu kiÖn h¬i kh« (kh«ng cã n íc th êng xuyªn) lµm t¨ng sè nh¸nh. M¹ kho¶ng 15 – 20 ngµy tuæi còng cã thÓ t¹o ra nhiÒu nh¸nh. NÕu ®Ó ruéng lóa ngËp n íc th× tû lÖ ®Î nh¸nh sÏ gi¶m.
- §ñ Èm trong giai ®o¹n b¾t ®Çu ®Î nh¸nh vµ trç: ®é Èm trong suèt giai ®o¹n ®Çu cña thêi kú ®Î nh¸nh vµ giai ®o¹n trç lµm t¨ng sè nh¸nh h÷u hiÖu còng nh sè h¹t/b«ng nhiÒu h¬n.
Thêi kú lóa ph¸t triÓn, duy tr× líp n íc t íi d ìng trªn mÆt ruéng 4 - 8 cm.
Mao Zhi (1992) [36] tæng l îng n íc cÇn trong suèt giai ®o¹n sinh tr ëng tõ 270 – 280 mm vµ gi¸ trÞ trung b×nh ngµy thay ®æi tõ 30 – 78 mm/ngµy ë tõng vïng thêi kú sinh tr ëng kh¸c nhau vµ thay ®æi theo tõng gièng lóa kh¸c nhau.
V.S.Tomar and J.C.Otole (1979) [42] cho biÕt ë Philippin l îng n íc cÇn t¨ng tõ ®Çu ®Õn thêi kú sinh tr ëng cuèi vµ ®¹t tèi ®a 4 – 7 mm/ngµy ë giai ®o¹n ®Î nh¸nh ®Õn ph©n ho¸ ®ßng. ë Th¸i Lan, Ên §é, NhËt B¶n l îng n íc t¨ng dÇn tõ ®Çu thêi kú sinh tr ëng ®Õn thêi kú chÝn sau ®ã gi¶m dÇn. Nh×n chung ë vïng nhiÖt ®íi l îng n íc cÇn thay ®æi b×nh qu©n tõ 4 – 6 mm/ngµy.
Wibool Boon Yathrokul (1991) [43] l îng n íc thÊm trªn ®ång ruéng lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái vµ cÇn xem xÐt nh mét yªu cÇu cÇn thiÕt phô thuéc vµo cÊu tróc ®Êt vµ ®é s©u mùc n íc ngÇm. L îng n íc dïng cho thêi kú lµm ®Êt lµ l îng b·o hoµ tÇng ®Êt canh t¸c, bèc h¬i mÆt n íc vµ mét líp níc cÇn thiÕt trªn mÆt ruéng tr íc khi cÊy nh×n chung thêi kú nµy yªu cÇu n íc thay ®æi lín 20 – 30 mm l îng n íc t íi d ìng sau khi cÊy ®Ó cung cÊp cho c©y trong suèt qu¸ tr×nh sinh tr ëng cã thÓ nhiÒu hoÆc Ýt h¬n l îng n íc dïng vµo thêi kú lµm ®Êt.
Theo Dedatta (1973) [34], lóa yªu cÇu ®é s©u líp n íc trªn mÆt ruéng tõ 5 – 7 cm lµ phï hîp nhÊt cho hÇu hÕt c¸c lo¹i ®Êt. Líp n íc cã t¸c dông k×m h·m sinh tr ëng cá d¹i t¨ng c êng ph¸t triÓn cho lóa
Po. Nampurama [dÉn theo 22] cho r»ng: tr íc khi cÊy hai tuÇn mµ ®Ó ngËp n íc sÏ hoµ tan ® îc nhiÒu P, K, gi¶m chÊt ®éc, ph¸t sinh NH4+. Nh vËy, khi cÊy xong lóa bÐn rÔ sÏ hót ® îc dinh d ìng mét c¸ch nhanh nhÊt. Trªn nh÷ng vïng ®Êt giµu chÊt h÷u c¬ ë giai ®o¹n ®Î nh¸nh tèi ®a, khi rót níc sÏ cung cÊp ® îc nhiÒu oxy cho c©y ®ång thêi lµm gi¶m c¸c chÊt ®éc trong ®Êt nh CH4, H2S vµ gi¶m ® îc sù hót ®¹m cña c©y tr¸nh hiÖn t îng lèp ®æ vµ s©u bÖnh. §Õn thêi kú trç, lóa rÊt cÇn n íc v× vËy ph¶i ®Ó ngËp mét líp n íc tõ 2 - 3 cm trªn mÆt ruéng.
A.Bulfal vµ Msiled (1993) [31] lóa yªu cÇu mét líp n íc trªn mÆt ruéng tõ 25 – 50 mm trong suèt qu¸ tr×nh sinh tr ëng vµ cÇn 884 mm líp n íc trong 100 ngµy sau cÊy. §ång thêi còng cÇn 100 mm líp n íc trong thêi kú lµm ®Êt; l îng n íc thÊm däc vµ ngang b×nh qu©n lµ 5 mm/ngµy.
Theo R.S. Sarion (1993) [40] nÕu duy tr× t×nh tr¹ng t íi ngËp Èm tøc lµ ®é Èm gÇn b·o hoµ trong suèt thêi kú sinh tr ëng cã thÓ tiÕt kiÖm ® îc 41% l îng níc t íi so víi ph ¬ng ph¸p t íi ngËp.
2.2.2. T×nh h×nh th©m canh, sö dông ph©n, níc, gièng chÊt lîng cao ë ViÖt Nam
2.2.2.1. ¶nh hëng cña yÕu tè ®¹m (N) tíi c©y lóa vµ t×nh h×nh nghiªn cøu, sö dông ®¹m ë níc ta
§¹m (N) lµ yÕu tè v« cïng quan träng ®èi víi c¬ thÓ sinh vËt v× nã lµ thµnh phÇn c¬ b¶n cña protein, nucleotit, AND, ARN vµ enzyme .... §¹m cßn lµ yÕu tè c¬ b¶n tham gia vµo qu¸ tr×nh ®ång ho¸ cacbon, kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña bé rÔ vµ viÖc hÊp thu c¸c chÊt dinh dìng kh¸c. C©y lóa cÇn ®¹m trong suèt qu¸ tr×nh sèng ®Æc biÖt lµ giai ®o¹n sinh trëng sinh dìng. Do vËy, viÖc sö dông ph©n bãn ®Æc biÖt lµ ®¹m trong s¶n xuÊt lóa lµ rÊt cÇn thiÕt nhng ph¶i bãn ®ñ, bãn hîp lý, c©n ®èi vµ ®óng c¸ch. NÕu bãn ph©n kh«ng c©n ®èi vµ hîp lý sÏ lµm gi¶m 20 – 50% n¨ng suÊt (NguyÔn V¨n Bé, 1999) [2].
ë ViÖt Nam, theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña NguyÔn V¨n HiÓn (1992) trªn c¸c gièng lóa ®Þa ph¬ng vµ nhËp néi th× bãn ph©n phèi hîp NPK cã hiÖu lùc lµm t¨ng hµm lîng protein trong h¹t h¬n lµ c¸c bãn riªng [15].
C¸c nghiªn cøu vÒ vai trß cña ®¹m cho lóa trªn ®Êt phï sa s«ng Hång cho thÊy: trong ®iÒu kiÖn bãn (6 tÊn ph©n chuång + 90 kg P2O5 + 60 kg K2O)/ha, lîng bãn 160 kg ®¹m._. cho n¨ng suÊt cao nhÊt. Nhng bãn tíi 240 kg ®¹m n¨ng suÊt chØ cßn t¬ng ®¬ng møc bãn 80 kg ®¹m (Mai V¨n QuyÒn, 2000 [dÉn theo 21].
Theo Phạm Văn Cường (2003), việc cung cấp đạm lúc cây trưởng thành là điều kiện cần thiết để làm chậm quá trình già hóa của lá, duy trì cường độ quang hợp khi hình thành hạt chắc và tăng trưởng protein tích luỹ vào hạt [38].
Ph©n tÝch c¸c bé phËn non cña c©y trång, trong c¸c bé phËn non hµm lîng ®¹m nhiÒu h¬n ë c¸c bé phËn giµ. Hµm lîng ®¹m trong c¸c m« non cã tõ 5,5 - 6,5% v× vËy trong thùc tÕ c©y lóa cÇn nhiÒu ®¹m trong nh÷ng thêi kú ®Çu [6].
Khi nghiªn cøu c¸c d¹ng nit¬ vµ hµm lîng protªin ë trong g¹o, Lª Do·n Diªn vµ L·nh Danh Gia (1969) ®· ®i ®Õn kÕt luËn: trong g¹o lo¹i nit¬ protein lµ chñ yÕu, hµm lîng axit amin tù do trong g¹o rÊt Ýt. C¸c t¸c gi¶ cho biÕt khi bãn t¨ng lîng ph©n ®¹m th× hµm lîng protein trong h¹t t¨ng.
Ph©n ®¹m cã vai trß quan träng trong viÖc lµm t¨ng n¨ng suÊt vµ s¶n lîng lóa ViÖt Nam. H¬n 2/3 lîng ph©n ®¹m ë ViÖt Nam sö dông bãn cho lóa [dÉn theo 23].
T¨ng liÒu lîng ®¹m (0 - 150 kg/ha) ®· lµm t¨ng sè d¶nh vµ t¨ng lîng ®¹m tÝch lòy trong c©y lóa. Lîng t¨ng nµy râ h¬n khi bãn ®¹m phèi hîp víi ph©n chuång vµ t¨ng liÒu lîng bãn l©n (TrÇn Thóc S¬n, 1996) [23].
Theo TrÇn Thóc S¬n (1996), hÖ sè sö dông ph©n ®¹m cña c©y lóa ë 2 vïng ®Êt nh sau
B¶ng 2.2. HiÖu qu¶ sö dông ®¹m víi c©y lóa ë ®Êt phï sa s«ng Hång vµ ®Êt b¹c mµu [23]
LiÒu lîng bãn
Ch©n ®Êt
Vô TN
HiÖu qu¶ sö dông (%)
80 – 240 kg N/ha
40 – 120 kg N/ha
Phï sa s«ng Hång kh«ng båi ®¾p hµng n¨m
§Êt b¹c mµu
xu©n
mïa
mïa
47,4 - 17,1
38,6 - 24,3
37,5 - 17,7
Nguån: TrÇn Thóc S¬n - 1996
Viện nghiên cứu lúa đồng bằng sông Cửu Long đã có nhiều thí nghiệm về “Ảnh hưởng của liều lượng đạm kh¸c nhau đến năng suất lóa vụ §«ng xu©n vµ HÌ thu trªn ®Êt phï xa ®ång b»ng s«ng Cöu Long”. Kết quả nghiên cứu nhiều năm, từ năm 1985 - 1994 đã chứng minh: trên đất phù sa được bồi hàng năm có bón 60 kg P2O5 và 30 kg K2O làm nền khi có bón đạm đã làm tăng năng suất lúa từ 15 - 48,5% trong vụ Đông xuân và vụ Hè thu tăng từ 8,5 - 35,6%. Hướng chung của 2 vụ đều bón đến mức 90 kg N có hiệu quả cao hơn cả. Bón trên mức 90 kg N, năng suất lúa tăng không đáng kể [46]. Theo Nguyễn Thị Lẫm (1994) khi nghiên cứu về bón phân đạm cho lúa cạn đã kết luận: liều lượng đạm bón thích hợp cho các giống có nguồn gốc địa phương là 60 kg N/ha. Đối với những giống thâm canh cao như (CK136) thì lượng đạm thích hợp từ 90- 120 kg N/ha [16].
Theo Nguyễn Như Hà (1999) ảnh hưởng của mật độ cấy và ảnh hưởng của liều lượng đạm tới sinh trưởng của giống lúa ngắn ngày thâm canh cho thấy: tăng liều lượng đạm bón ở mật độ cấy dày có tác dụng tăng tỷ lệ nhánh hữu hiệu [12].
Thùc tÕ s¶n xuÊt hiÖn nay, c¸c gièng lóa cao s¶n ng¾n ngµy, chÞu th©m canh ®ang ngµy cµng ®îc øng dông réng r·i, mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp ngêi n«ng d©n th©m canh t¨ng vô. Do ®ã môc tiªu nghiªn cøu hiÖn nay kh«ng chØ lµ th©m canh t¨ng n¨ng suÊt mµ ph¶i tõng bíc c¶i thiÖn vµ n©ng cao chÊt lîng lóa g¹o ®Ó phôc vô xuÊt khÈu.
§Ò tµi Nghiªn cøu ¶nh hëng cña mét sè lo¹i ph©n bãn ®Õn n¨ng suÊt vµ phÈm chÊt lóa cao s¶n trªn ®Êt phï sa §ång b»ng s«ng Cöu Long ®îc tiÕn hµnh víi môc ®Ých lµ t×m ra c¸c lo¹i ph©n bãn vµ liÒu lîng thÝch hîp, chñ yÕu lµ kali vµ ph©n h÷u c¬ ®Ó cã thÓ ®a ra c¸c khuyÕn c¸o vÒ ph©n bãn thÝch hîp, c©n ®èi cho lóa cao s¶n ë §ång b»ng s«ng Cöu Long.
KÕt qu¶ cho thÊy: cha thÊy sù t¬ng hç gi÷a c¸c liÒu lîng ®¹m vµ liÒu lîng kali bãn cho lóa. HiÖu lùc cña ph©n ®¹m vµ ph©n kali bãn cho lóa trong vô §«ng xu©n cao h¬n vô HÌ thu vµ kh«ng cã sù sai kh¸c gi÷a vô HÌ thu vµ vô Thu ®«ng [54].
2.2.2.2. Kü thuËt gieo m¹ vµ th©m canh lóa, ¶nh hëng cña lîng níc vµ tuæi m¹ ®èi víi n¨ng suÊt lóa
* Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu tuæi m¹
Theo L¬ng §×nh Cña: cÊy m¹ 20 ngµy tuæi cho n¨ng suÊt 34 t¹/ha, 25 ngµy tuæi lµ 22 t¹/ha vµ 30 ngµy tuæi lµ 17,3 t¹/ha.
NguyÔn V¨n LuËt, Hå §µo, Ph¹m B×nh Nhìng: ë c¸c ruéng m¹ bãn nhiÒu ph©n, cÊy m¹ ®óng (5 - 6 l¸), gi÷ níc võa ph¶i, lóa ®Î nh¸nh sím, ®Î gän vµ tËp trung.
Bïi Huy §¸p: cÊy m¹ 30 – 35 ngµy tuæi m¹ (m¹ chÝnh vô), 40 – 45 ngµy tuæi (m¹ mïa muén dµi ngµy) vµ 40 - 45 ngµy tuæi m¹ (m¹ mïa sím ng¾n ngµy) lµ tèt nhÊt.
T¹i TriÖu S¬n – Thanh Ho¸, vô mïa n¨m 2002 ®· bíc ®Çu thö nghiÖm SRI trªn gièng lóa lai víi tuæi m¹ cÊy 8 ngµy, c©y lóa ®Î 24 nh¸nh/khãm vµ ®¹t 9 b«ng/khãm.
* Kü thuËt gieo m¹
Sö dông ph¬ng ph¸p gieo m¹ tiÕn bé: tuú vµo thêi gian thu ho¹ch lóa xu©n sím hay muén cã thÓ lùa chän hai ph¬ng ph¸p gieo m¹ mïa tiÕn bé sau:
Gieo m¹ th©m canh cho nh÷ng trµ lóa thu ho¹ch muén 25/6 - 5/7. Tuæi m¹ 22 - 25 ngµy, c©y m¹ cã 6 - 7 l¸, mçi d¶nh m¹ ®· ®Î ®îc 3 - 6 nh¸nh, cÊy mét khãm b»ng 1 - 2 h¹t thãc (tøc 1 - 2 khãm m¹). BiÖn ph¸p gieo m¹ th©m canh rót ng¾n ®îc thêi gian sinh trëng cña c©y lóa 8 - 10 ngµy so víi c¸ch gieo m¹ dîc th«ng thêng.
Sö dông ph¬ng ph¸p gieo m¹ nÐm b»ng khay nhùa cho nh÷ng trµ lóa thu ho¹ch tríc 25/6, dïng 0,8 - 1,5 kg thãc gièng/25, 30 khay/sµo lóa. Tuæi m¹ 7 - 10 ngµy, ph¬ng ph¸p gieo m¹ nÐm b»ng khay nhùa bé rÔ m¹ Ýt bÞ tæn th¬ng, c©y lóa nhanh bÐn rÔ håi xanh, ®Î nh¸nh sím, rót ng¾n ®îc thêi gian sinh trëng cña c©y lóa 5 - 7 ngµy so víi gieo m¹ dîc truyÒn thèng.
Bãn ph©n, ch¨m sãc sím: biÖn ph¸p bãn ph©n ch¨m sãc sím gióp lóa ®Î nh¸nh thuËn lîi, tËp trung rót ng¾n ®îc thêi gian sinh trëng cña c©y lóa 3 - 5 ngµy so víi ch¨m sãc muén.
* HÖ thèng th©m canh lóa
- HÖ thèng th©m canh lóa truyÒn thèng
Hµng ngµn n¨m nay, ngêi n«ng d©n ®· ¸p dông c¸c biÖn ph¸p th©m canh lóa truyÒn thèng nh:
- CÊy m¹ t¬ng ®èi giµ, 3 - 4 tuÇn tuæi .
- CÊy dÇy (3 - 4 d¶nh/khãm).
- Gi÷ níc liªn tôc trªn ruéng trong suèt thêi gian sinh trëng.
Ngoµi ra, n«ng d©n n©ng cao n¨ng suÊt b»ng viÖc:
- Sö dông ph©n hãa häc: biÖn ph¸p nµy kh«ng ph¸t huy t¸c dông mét c¸ch ®Çy ®ñ tiÒm n¨ng sinh häc cña c©y lóa.
- HÖ thèng th©m canh lóa míi
SRI ®îc ®Ò xuÊt bëi mét cè ®¹o ngêi Ph¸p, «ng ®· giµnh 30 n¨m lµm viÖc víi nh÷ng n«ng d©n Madagasca. Cha Henri de laulanie ®· nh×n thÊy SRI nh lµ mét biÖn ph¸p ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña con ngêi h¬n lµ chØ cho víi ngµnh s¶n xuÊt lóa.
Nh÷ng ngêi n«ng d©n ®· tõng thùc hiÖn SRI vµ ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ khoa häc ®· chØ ra r»ng kÜ thuËt SRI chó ý ®Õn tiÒm n¨ng di truyÒn cña gièng.
Nguyªn t¾c:
SRI ® îc h×nh thµnh lµ dùa trªn viÖc quan s¸t trång lóa trong ®iÒu kiÖn cã t íi. HÖ thèng nµy cã thÓ phï hîp kh«ng chØ víi lóa cÊy mµ cßn phï hîp víi lóa gieo th¼ng. Nh ng tr íc hÕt chóng ta tËp trung ¸p dông kÜ thuËt nµy cho lóa cÊy. N¨ng suÊt lóa sÏ cao h¬n khi chó ý ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau:
- CÊy cÈn thËn
- CÊy m¹ non
- CÊy hµng réng
TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c©y lóa sinh trëng tèt nhÊt vµ t¹o thªm c¬ héi ®Ó thu ® îc nhiÒu b«ng h¬n. CÊy nhanh vµ cÊy kh«ng cÈn thËn mét khãm cã nhiÒu d¶nh th× dÔ dµng h¬n nh ng l¹i lµm gi¶m n¨ng suÊt lóa thùc tÕ. CÊy dµy kh«ng gióp cho lóa ®¹t ® îc tiÒm n¨ng sinh tr ëng cña m×nh. C©y lóa sÏ t¹o ra n¨ng suÊt cao h¬n khi ® îc trång trong ®Êt:
- Tiªu n íc tèt vµ tho¸ng khÝ trong thêi k× sinh tr ëng (thêi k× ®Î nh¸nh)
- §Êt cã ho¹t tÝnh sinh häc cao vµ cã nhiÒu vi sinh vËt sinh sèng.
C©y lóa còng gièng nh c¸c sinh vËt kh¸c ®Òu cã nhu cÇu vÒ oxy, ®Êt lu«n bÞ ngËp n íc dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu oxy cho rÔ lóa. Còng t¬ng tù nh vËy, nhiÒu vi sinh vËt cã lîi cho sù sinh tr ëng cña lóa còng cÇn oxy ®Ó sinh sèng [37].
* Mét sè quan ®iÓm míi vÒ trång lóa
Chän gièng c©y kiÓu míi :
KiÓu c©y ®îc ®Æc trng nhê c¸ch kÕt hîp nµo ®ã gi÷a c¸c tÝnh tr¹ng cña l¸, th©n vµ b«ng lóa. C¸c gièng c©y kh¸c nhau cã nhiÒu kiÓu c©y kh¸c nhau.
Dùa vµo quan hÖ gi÷a kiÓu c©y vµ n¨ng suÊt, t¸c gi¶ Jennings (1979) [39] cho r»ng: nh÷ng tÝnh tr¹ng ®Æc trng ®Æc biÖt kÕt hîp víi n¨ng suÊt lóa cao vµ ph¶n øng m¹nh víi ®¹m mµ thêng kh«ng thÊy ë nh÷ng gièng th¬ng m¹i trång ë nhiÖt ®íi lµ:
- Thêi gian sinh trëng ng¾n, kho¶ng 100 - 125 ngµy vµ kh«ng mÉn c¶m víi chu kú ¸nh s¸ng.
- Nh÷ng ®Æc trng dinh dìng kÓ c¶ mäc khoÎ võa ph¶i vµ cã sè nh¸nh võa ph¶i, kÕt hîp víi l¸ t¬ng ®èi nhá, mµu lôc sÉm, mäc th¼ng ®øng
- Th©n r¹ thÊp vµ cøng ®Ó chèng ®îc ®æ
- Chèng ®îc nh÷ng nßi nÊm, nßi vi khuÈn b¹c l¸ vµ ®¹o «n ®· ®îc ph¸t hiÖn ra
Vµo th¸ng 10/1994, ViÖn lóa IRRI ®· tuyªn bè sÏ hoµn tÊt gièng Siªu Lóa qua ba tê b¸o New York Times, International Herald Tribune vµ t¹p chÝ Time víi hy väng sÏ cã gièng siªu lóa vµo cuèi thÕ kû XX. ViÖn Lóa IRRI ®· t¹o ra rÊt nhiÒu dßng siªu lóa vµ ®· ®îc ®em ra thö nghiÖm ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi. Siªu lóa gåm cã nh÷ng ®Æc tÝnh sau ®©y:
- §©m chåi kÐm ®Ó s¶n xuÊt nh÷ng chåi to vµ m¹nh: 6 - 10 chåi lóa h÷u hiÖu (®èi víi 20 - 25 chåi cña gièng lóa c¶i tiÕn hiÖn nay);
- Lo¹i giÐ lóa to víi nhiÒu nh¸nh ®Çu tiªn: 200 - 250 h¹t lóa mçi giÐ;
- Nh÷ng bã m¹ch cña cuèng giÐ lóa to ®Ó chuyªn chë c¸c chÊt quang hîp ®Õn h¹t lóa;
- Th©n lóa dµy vµ cøng cã nhiÒu bã m¹ch ®Ó chèng ®æ ng·, hç trî giÐ lóa to vµ cã thÓ cung cÊp n¬i tÝch tô chÊt quang hîp;
- L¸ dµy, xanh ®Ëm vµ th¼ng ®Ó nhËn ¸nh s¸ng tèt h¬n vµ møc ®é quang hîp cao h¬n trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch l¸;
- BÑ cña l¸ cê xanh ®Ëm ®Ó t¨ng s¶n xuÊt chÊt quang hîp;
- C©y lóa l©u giµ ®Ó t¨ng s¶n xuÊt chÊt quang hîp vµ kÐo dµi thêi kú lµm ®Çy h¹t (grain filling period);
- Møc quang hîp cao vµ ph¶n x¹ ¸nh s¸ng thÊp ®Ó cung cÊp chÊt tinh bét cho giÐ kh«ng bÞ giíi h¹n trong mïa ma;
- Thêi kú sinh trëng trung b×nh ®Ó cã tÝch tô tinh bét tríc khi træ b«ng (nh÷ng gièng lóa sím kh«ng cã sù tÝch tô nµy);
- ChiÒu cao c©y lóa trung b×nh víi chØ sè thu ho¹ch HI 0,55 v× gièng lóa nöa lïn cã khuynh híng ®©m chåi nhiÒu: chiÒu cao tõ 90 ®Õn 100 cm;
- HÖ thèng rÔ m¹nh;
- Chèng kh¸ng nhiÒu lo¹i s©u bÖnh;
- ChÊt lîng g¹o ®îc chÊp nhËn.[51]
Quan ®iÓm míi vÒ trång lóa
Nh÷ng biÖn ph¸p cña SRI lµ ng îc víi kÜ thuËt trång lóa ® îc hiÓu nh tõ tr íc ®Õn nay. Nh÷ng kÜ thuËt nµy lµ:
+ Lóa sinh tr ëng tèt nhÊt trong ®iÒu kiÖn ®Êt ngËp liªn tôc, ®iÒu nµy lµ kh«ng ®óng. N íc ngËp liªn tôc lµm cho rÔ lóa bÞ chÕt sau 1 - 2 tuÇn vµ vµo thêi gian trç, kho¶ng 1/2 bé rÔ lóa bÞ suy tho¸i h¹n chÕ viÖc lÊy c¸c chÊt dinh d ìng cña rÔ vµ lµm cho c©y chèng ®æ kÐm h¬n.
+ CÊy lóa nhiÒu d¶nh sÏ lµm t¨ng n¨ng suÊt. Thùc tÕ, cÊy dµy sÏ lµm h¹n chÕ sinh tr ëng cña rÔ vµ t¸n l¸ lµm cho chóng sinh tr ëng kÐm h¬n, kh¶ n¨ng chèng chÞu víi s©u bÖnh bÞ suy gi¶m. CÊy Ýt d¶nh nh ng d¶nh khoÎ m¹nh h¬n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cã n¨ng suÊt cao h¬n.
+ CÊy m¹ giµ sÏ lµm cho c©y lóa sinh tr ëng tèt h¬n. Nh ng trong thùc tÕ, cÊy m¹ non sÏ cã bé rÔ sinh tr ëng tèt h¬n vµ t¹o ra nhiÒu b«ng h¬n, cã kh¶ n¨ng chèng chÞu tèt h¬n víi thiÕu n íc vµ t¹o ra nhiÒu h¹t h¬n [dÉn theo 28].
* C¸c biÖn ph¸p kü thuËt
- Lµm ®Êt gieo m¹ dîc
ChuÈn bÞ ruéng m¹: chän ch©n ruéng cao, chñ ®éng tíi tiªu, ®Êt c¸t pha hoÆc thÞt nhÑ vµ tiÖn ch¨m sãc.
+ Lµm ®Êt:
§Êt cµy ng¶ sím, bõa 4 - 6 lÇn, nhuyÔn vµ s¹ch cá. NÕu ®Êt chua cã thÓ bãn v«i 15 - 20 kg/sµo B¾c Bé. Bãn lãt 3 - 4 t¹ ph©n chuång, 7 - 10 kg supe l©n, 2 kg urª vµ 3kg kali/sµo.
Lªn luèng réng 1,2 - 1,4 m, cã r·nh tho¸t níc, mÆt luèng ph¼ng ë vô ®«ng xu©n, mÆt luèng h¬i vång ë vô mïa ®Ó dÔ tho¸t níc.
+ Gieo m¹: h¹t gièng sau khi xö lÝ, ng©m ñ nÈy mÇm ®Òu lµ ®em gieo
+ MËt ®é vµ kü thuËt gieo: vô ®«ng xu©n gieo 40 - 45 kg/sµo B¾c bé, vô mïa Ýt h¬n (tïy theo gièng, thêi vô vµ khèi lîng h¹t). Gieo h¬i ch×m h¹t, nhÊt lµ vô ®«ng xu©n ®Ó chèng rÐt, sau gieo cã thÓ phñ mét líp tro méc (8-10 kg/sµo).
- M¹ s©n, m¹ trªn nÒn ®Êt cøng:
Lµ gi¶i ph¸p t×nh thÕ tríc ®©y ®Ó kh¾c phôc hiÖn tîng thiÕu m¹ trong vô ®«ng xu©n, do thêi tiÕt rÐt ®Ëm kÐo dµi, m¹ dîc bÞ chÕt nhiÒu. Song hiÖn nay biÖn ph¸p nµy ®· trë thµnh tiÕn bé kü thuËt ®îc ¸p dông réng r·i. Lµm m¹ s©n hay m¹ trªn nÒn ®Êt cøng kh«ng phøc t¹p chØ cÇn chän ®îc nÒn ®Êt cøng (bê m¬ng, ven ®êng, s©n, vên ...), lµm cho mÆt ®Êt ph¼ng, r¶i mét líp bïn hoÆc ®Êt bét máng lªn s©n hay nÒn ®Êt cøng (nÕu ®Êt xÊu nªn trén thªm víi ph©n chuång hoai môc ®· ®îc ñ víi l©n ®Ó ®¶m b¶o dinh dìng cho m¹), gieo h¹t ®· xö lÝ, ng©m ñ, nÈy mÇm ®Òu.
Lîng gieo: 1,0 - 1,5 kg h¹t gièng/m2, tíi níc gi÷ Èm [44].
* ¶nh hëng cña lîng níc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c©y m¹
ë thêi kú m¹ non (tõ gieo ®Õn 3 l¸), mÆt luèng cÇn ®îc gi÷ Èm ®Ó rÔ ph¸t triÓn thuËn lîi. Khi m¹ cã 4 l¸ nhæ cÊy tïy theo thêi tiÕt vµ sinh trëng cña m¹ ®Ó quyÕt ®Þnh chÕ ®é tíi níc. Khi cÇn chØ tíi níc vµo r·nh ®Ó luèng m¹ ®ñ Èm. Tríc khi nhæ cã thÓ tíi tríc 5 - 7 ngµy cho ®Êt mÒm, dÔ nhæ, tr¸nh ®øt rÔ.
- Lîng níc: chän ch©n ®Êt ®Ó lµm dîc m¹ rÊt quan träng trong viÖc lµm m¹, nã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña c©y m¹ vµ bé rÔ m¹, liªn quan gi¸n tiÕp ®Õn lîng níc, sù ®iÒu tiÕt lîng níc cña ruéng m¹.
ë ch©n ®Êt thÊp, lîng níc ph©n bè ®Òu th× c©y m¹ ph¸t triÓn ®ång ®Òu, bé rÔ m¹ ph¸t triÓn kÐm. Ngîc l¹i, dîc m¹ ë ch©n vµn cao, lîng níc ph©n bæ kh«ng ®Òu dÉn tíi c©y m¹ ph¸t triÓn kh«ng ®Òu nhng bé rÔ l¹i ph¸t triÓn m¹nh
- §é s©u cña níc
§iÒu khiÓn lîng níc cho ruéng m¹ lµ kü thuËt rÊt quan träng trong kh©u lµm m¹. Mùc níc trong ruéng m¹ kh«ng chØ ¶nh hëng ®Õn ®é cao, thÊp cña dîc m¹ mµ cßn ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña bé rÔ m¹.
NÕu ®Ó ruéng qu¸ kh«, thiÕu níc c©y m¹ ph¸t triÓn chËm, c©y cßi cäc. NÕu qu¸ nhiÒu níc, ®Ó c©y m¹ ngËp s©u trong níc sÏ dÉn ®Õn bé rÔ ph¸t triÓn kÐm, c©y m¹ gÇy do thiÕu kh«ng khÝ trong ®Êt, khi cÊy c©y m¹ dÔ bÞ chÕt.
§é s©u níc võa ph¶i, dîc m¹ ng¾n, c©y m¹ khoÎ, bé rÔ ph¸t triÓn tèt, khã bÞ chÕt khi cÊy ra ruéng [52].
* Tiªu chuÈn c©y m¹ tèt
C©y m¹ tèt cã chiÒu cao võa ph¶i vµ tÊt c¶ c¸c c©y m¹ trong dîc m¹ ph¸t triÓn ®ång ®Òu. §Ó cã c©y m¹ trong dîc m¹ ph¸t triÓn ®ång ®Òu cÇn ph¶i chó ý ®Õn rÊt nhiÒu kh©u kü thuËt trong lµm m¹.
- C©y m¹ ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu cã thÓ do c¸c nguyªn nh©n sau:
+ Gieo h¹t gièng kh«ng ®Òu, kh«ng ®óng kü thuËt.
+H¹t thãc gièng n¶y mÇm kh«ng ®ång ®Òu.
+hän ®Êt dîc m¹ cha ®óng hoÆc lµm ®Êt cha tèt.
+ChÕ ®é níc cho dîc m¹ cha tèt.
+ChÊt dinh dìng trong ®Êt thiÕu.
+C©y m¹ tèt cã bÑ l¸ ng¾n
BÑ l¸ lµ phÇn phÝa díi cña l¸, bÑ l¸ «m lÊy th©n c©y lóa vµ c¸c l¸ non ë bªn trong. BÑ l¸ dµi chøng tá sù v¬n lãng ban ®Çu cña c©y m¹ nhanh, nh vËy sÏ lµm yÕu c©y m¹.
Cã nhiÒu yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña bÑ l¸, nhng ¶nh hëng lín nhÊt lµ 2 yÕu tè: ®é s©u cña níc vµ ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng.
§é s©u cña níc: nÕu qu¸ nhiÒu níc sÏ lµm cho bÑ l¸ dµi vµ c©y m¹ yÕu, khi cÊy lóa håi xanh chËm vµ ph¸t triÓn kÐm; c©y m¹ xÊu cã bé l¸ dµi, rò xuèng, bé l¸ m¹ dÔ bÞ bÕt bïn khi cÊy.
¸nh s¸ng: thiÕu ¸nh s¸ng do trêi ©m u kÐo dµi hoÆc do gieo m¹ dÇy, do bãng cña c©y cèi ®Òu cã thÓ lµm cho bÑ l¸ dµi ra.
- C©y m¹ tèt ph¶i kh«ng cã s©u bÖnh
ë thêi kú m¹, c©y m¹ cã thÓ bÞ rÊt nhiÒu rÊt nhiÒu lo¹i s©u bÖnh tÊn c«ng, g©y h¹i. NÕu ch¨m sãc m¹ tèt, ®óng kü thuËt ®Ó cã mét dîc m¹ khoÎ, ph¸t triÓn ®ång ®Òu mµ kh«ng chó ý phßng trõ s©u bÖnh trong thêi kú nµy th× c©y m¹ vÉn kh«ng thÓ cã ®Çy ®ñ søc sèng ban ®Çu.
Cã nhiÒu lo¹i s©u bÖnh ph¸ h¹i trong thêi kú m¹. C¸c lo¹i s©u, bä h¹i nhiÒu nhÊt trong thêi kú m¹: bä rÇy, s©u ®ôc th©n vµ c¸c lo¹i s©u ¨n l¸. BÖnh phæ biÕn nhiÒu nhÊt trong thêi kú m¹ lµ bÖnh ®¹o «n.
Ngoµi ra c¸c lo¹i cá d¹i còng lµ yÕu tè c¹nh tranh dinh dìng, ¶nh hëng ®Õn sù sinh trëng, ph¸t triÓn cña c©y m¹.
- C©y m¹ tèt ph¶i cã nhiÒu rÔ vµ khèi lîng lín
Ngoµi nh÷ng yÕu tè ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ c©y m¹ tèt: c©y m¹ trong dîc m¹ ph¸t triÓn ®ång ®Òu, c©y m¹ cã bÑ l¸ ng¾n, kh«ng cã s©u bÖnh, m¹ non kh¶ n¨ng håi phôc nhanh th× mét yÕu tè còng kh«ng kÐm phÇn quan träng lµ c©y m¹ ph¶i cã nhiÒu rÏ, tøc lµ cã bé rÔ ph¸t triÓn m¹nh, mµu s¾c rÔ ph¶i cã mµu vµng s¸ng.
Mét yÕu tè quan träng kh¸c lµ c©y m¹ nÆng. C©y m¹ nÆng tøc lµ c©y m¹ cã khèi lîng lín, ®iÒu ®ã chøng tá c©y m¹ ®· tÝch luü ®îc nhiÒu chÊt dinh dìng, chÝnh nhê chÊt dinh dìng nµy sÏ gióp c©y m¹ sau khi cÊy håi phôc nhanh. Khèi lîng c©y m¹ lín kh«ng cã nghÜa lµ c©y m¹ cao, giµ tuæi, cã nhiÒu l¸ vµ cã bé l¸ ph¸t triÓn tèt.
- §óng tuæi: tuæi m¹ cÊy tïy thuéc vµo gièng, thêi vô vµ ph¬ng ph¸p lµm m¹. §Ó tÝnh tuæi m¹ cã thÓ dïng ngµy tuæi hoÆc sè l¸. VÝ dô: ë vô mïa tÝnh tuæi m¹ theo ngµy tuæi, cßn ë vô ®«ng xu©n theo sè l¸ (m¹ dîc 5 - 6 l¸, m¹ s©n hoÆc m¹ trªn nÒn ®Êt cøng 2 - 3 l¸) [53].
Lµm ®Êt cÊy: kh«ng cã thay ®æi nµo so víi biÖn ph¸p lµm ®Êt tõ tríc ®Õn nay, nh ng cÇn chó ý lµ ®ång ruéng nªn b»ng ph¼ng sao cho n íc cã thÓ ®îc t íi ®ång ®Òu trªn kh¾p mÆt ruéng trong suèt thêi k× sinh tr ëng cña c©y lóa. §iÒu nµy sÏ tiÕt kiÖm n íc vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n«ng d©n gi÷ ®Êt Èm hîp lý kh«ng cã líp n íc ®øng trªn mÆt ruéng.
CÊy: c©y m¹ nªn ®îc cÊy khi cßn rÊt non, thÝch hîp lµ tõ 8 ®Õn 12 ngµy tuæi, th«ng th êng tríc 15 ngµy tuæi kÓ tõ khi mäc mÇm (®èi víi c©y lóa sinh tr ëng ë vÜ ®é cao trong khÝ hËu l¹nh h¬n th× tuæi m¹ tèi ®a nªn lµ 18 - 20 ngµy). C©y m¹ chØ cã 2 l¸.
M¹ ® îc cÊy rÊt cÈn thËn:
- Sau khi nhæ, cÊy ngay kh«ng ®Ó l©u qu¸ 15 - 30 phót víi môc ®Ých ®Ó rÔ m¹ kh«ng bÞ kh«.
- VËn chuyÓn m¹ cÈn thËn tõ ruéng m¹ ra ruéng cÊy, gi÷ cho h¹t thãc cßn dÝnh vµo m¹ vµ ®Êt kh«ng bÞ dêi ra khái rÔ.
- C©y m¹ ®îc ®Æt cÈn thËn trªn ®ång ruéng, s©u trong bïn 1 - 2 cm.
- §Çu rÔ nªn ®Æt theo chiÒu ngang, kh«ng ®îc nhÊn s©u vµo ®Êt. NÕu ®Çu rÔ h íng lªn phÝa trªn sÏ lµm chËm sù sinh trëng cña c©y m¹ khi ® a ra m«i tr êng míi.
Trong vµi n¨m gÇn ®©y, c¸c nhµ khoa häc khuyÕn c¸o ngêi d©n gieo cÊy theo ph¬ng ph¸p míi, ph¬ng ph¸p SRI cÊy m¹ non, mËt ®é tha, th©m canh cao, tíi níc tiÕt kiÖm: cô thÓ cÊy mËt ®é 20 - 25 khãm/m2; 2-3 d¶nh/khãm vô xu©n, 1-2 d¶nh/khãm vô mïa, cÊy c¸c khãm lóa theo h×nh r¨ng lîc tËn dông tèt ¸nh s¸ng mÆt trêi, víi ph¬ng ph¸p nµy chØ cÇn 0,7- 1,2kg thãc gièng/sµo B¾c Bé. Sè b«ng/khãm cao, b«ng dµi, ruéng th«ng tho¸ng c¸c lo¹i s©u, bÖnh h¹i gi¶m ®¸ng kÓ. Ph¬ng ph¸p gieo m¹ nÐm b»ng khay nhùa, cÊy n«ng tiÕt kiÖm lîng thãc gièng, chØ cÇn 1,5 - 2 kg thãc gièng/sµo. Tõ nh÷ng ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh hëng tíi mËt ®é gieo cÊy lóa vµ c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cña gia ®×nh, bµ con tù lùa chän mËt ®é gieo cÊy hîp lý, ph¬ng ph¸p th©m canh phï hîp víi kh¶ n¨ng ®Ó ¸p dông [37].
Qu¶n lý n íc: ®Ó ®¶m b¶o rÔ lóa sinh tr ëng khoÎ, kh«ng nªn gi÷ mét líp n íc trªn mÆt ruéng, Ýt nhÊt cho ®Õn hÕt thêi k× ®Î nh¸nh b¾t ®Çu ph©n ho¸ ®ßng. Sau thêi k× ph©n ho¸ ®ßng, gi÷ mét líp n íc máng trªn mÆt ruéng víi ®é s©u 1 - 2 cm vµ th¸o kiÖt n íc tr íc khi thu ho¹ch 10 - 20 ngµy.
Cã hai c¸ch qu¶n lý n íc trong thêi k× ®Î nh¸nh:
- Theo dâi n íc liªn tôc vµ cÈn thËn: ph ¬ng ph¸p tèt nhÊt lµ t íi mét l îng n íc nhá hµng ngµy, nªn t íi vµo buæi chiÒu tèi trõ khi cã m a trong ngµy. Môc ®Ých lµ gi÷ cho ®Êt Èm nh ng kh«ng ® îc b·o hoµ. NÕu cã líp n íc trªn mÆt ruéng vµo buæi s¸ng cÇn ph¶i th¸o ngay sao cho mÆt ruéng ® îc ph¬i d íi ¸nh n¾ng mÆt trêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kh«ng khÝ cã thÓ ®i vµo trong ®Êt. NÕu cã líp n íc trªn mÆt ruéng sÏ ph¶n chiÕu vµ hÊp thô ¸nh n¾ng mÆt trêi lµm mÊt n¨ng l îng. Trong thêi k× ®Î nh¸nh, tõ 2 - 6 ngµy tíi n íc mét lÇn ®Ó cho ®Êt Èm, thËm chÝ mÆt ruéng cã thÓ nøt nÎ. §iÒu nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó rÔ ¨n s©u h¬n vµo trong ®Êt.
- NgËp Èm lu©n phiªn: sau khi cÊy, n«ng d©n cã thÓ thùc hiÖn lÞch tr×nh ngËp n íc 3 - 6 ngµy sau ®ã rót n íc 3 ngµy. Thùc tÕ, lÞch tr×nh nµy cã thÓ thay ®æi, tuú theo lo¹i ®Êt mµ thêi k× ngËp - kh« kÐo dµi tõ 2 - 7 ngµy. Nguyªn t¾c lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c©y ®ñ n íc ®Ó sinh trëng tèt nh ng kh«ng ®Ó cho ®Êt b·o hoµ n íc qu¸ dµi ®Õn nçi rÔ lóa cã thÓ bÞ chÕt. Ng êi n«ng d©n cÇn rót kinh nghiÖm tõ viÖc qu¶n lý n íc ®Ó xem qu¶n lý nh thÕ nµo cho kÕt qu¶ tèt nhÊt.
H¹n chÕ chñ yÕu cña SRI lµ kh¶ n¨ng qu¶n lý n íc vµ viÖc t íi n íc cho lóa khi cÇn thiÕt. Khi ®Ó ngËp n íc liªn tôc cã t¸c dông lµm gi¶m cá d¹i vµ lo sî bÞ thiÕu n íc nªn ng êi n«ng d©n t×m c¸ch tr÷ níc trong ruéng lóa cña m×nh. C¸ch lµm nµy dÉn ®Õn lµm gi¶m sù sinh tr ëng cña rÔ. Trong tr êng hîp ng êi n«ng d©n kh«ng kiÓm so¸t ® îc n íc, hä cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¸c cña SRI nhng kh«ng mang l¹i kÕt qu¶ tèt nhÊt.
Ph©n bãn: ban ®Çu SRI ph¸t triÓn ®Ó sö dông ph©n ho¸ häc nhng khi ph©n ho¸ häc trë nªn qu¸ ®¾t ®èi víi ng êi n«ng d©n, ph©n ñ ® îc sö dông ®Ó thay thÕ cho kÕt qu¶ tèt h¬n. Ph©n ho¸ häc cã thÓ ® îc sö dông víi SRI, nh ng chóng t«i ®Ò nghÞ sö dông ph©n ñ hoÆc ph©n xanh v× t¸c dông cã lîi h¬n cho ho¹t ®éng cña vi sinh vËt.
ViÖc s¶n xuÊt ph©n ñ rÊt ®¬n gi¶n, bÊt kú ph©n h÷u c¬ nµo ® îc ñ còng sÏ cã lîi. Ph©n ñ tèt lµ ph©n lµm tõ c©y hä ®Ëu nh Tephrosia hoÆc Crotalaria (bæ sung N), l¸ chuèi (bæ sung K), vµ cá nh cá gõng (bæ sung P). R¬m r¹ thªm vµo ph©n ñ rÊt lý t ëng.
N«ng d©n ë Madagasca còng ®· ph¸t hiÖn thÊy r»ng sau khi trång lóa trång c¸c c©y kh¸c nh khoai t©y, ®Ëu hoÆc c¸c c©y rau kh¸c cho kÕt qu¶ rÊt tèt khi bãn ph©n ñ cho c©y trång tr íc. Ph©n ñ ph©n gi¶i tèt vµ ® îc vïi vµo trong ®Êt khi trång lóa kh«ng nh÷ng lµm nhiÖm vô cung cÊp dinh d ìng mµ cßn c¶i thiÖn tÝnh chÊt sinh häc cña ®Êt [37].
* Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ qu¶n lý vµ sö dông n íc ở Việt Nam
H¬n 20 n¨m sau ngµy gi¶i phãng ë vïng ®ång b»ng Nam Bé, c¸c hÖ thèng kªnh ngang nèi c¸c kªnh däc l¹i víi nhau ®Ó dÉn níc s©u vµo cho ®ång ruéng víi tæng chiÒu dµi 3200 km ®Ó khai th¸c 3,9 triÖu ha ®Êt cña 13 tØnh thuéc §ång B»ng s«ng Cöu Long lµ nh÷ng vÝ dô cho lîng níc tíi ®· bÞ tæn thÊt. Lîng níc tæn thÊt do thÊm ®øng ë mÆt ruéng vµ bèc h¬i trªn mÆt kªnh dÉn níc lµ tæn thÊt rÊt khã khèng chÕ, còng gièng nh sù bèc h¬i níc qua th©n l¸ c©y lµ mét tai häa tÊt yÕu nhng ph¶i cã. NÕu qu¶n lý tíi tèt, c¸c c«ng tr×nh lµm viÖc tèt th× thµnh phÇn chñ yÕu cña lîng níc tæn thÊt chØ do thÊm ë lßng kªnh m¬ng trong qu¸ tr×nh chuyÓn níc vµ nh thÕ gãp phÇn tiÕt kiÖm níc rÊt lín.
Theo thèng kª trong 15 n¨m trë l¹i ®©y, hiÖu qu¶ phôc vô tíi tiªu cña hÖ thèng thuû lîi ®¹t kÕt qu¶ thÊp. Trong ph¹m vi toµn quèc, hÖ thèng t íi míi chØ tíi ® îc 1.261.901 ha trong tæng sè 2.085.062 ha, ®¹t 62,7% n¨ng lùc thiÕt kÕ. Trong rÊt nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng t íi thÊp cã nguyªn nh©n qu¶n lý mÆt ruéng kh«ng khoa häc [20]. NguyÔn V¨n Dung, NguyÔn TÊt C¶nh (2006) [8]: víi chÕ ®é t íi n íc gi÷ Èm vµ ngËp Èm lu©n phiªn trong thêi kú sinh tr ëng sinh d ìng, cÊy mËt ®é 25 - 35 khãm/m2 víi 2 d¶nh lóa/khãm lµ thÝch hîp tuú theo tõng ch©n ®Êt vµ tr×nh ®é th©m canh.
Còng theo t¸c gi¶ trªn: t íi theo ph ¬ng ph¸p rót n íc trong thêi kú sinh tr ëng cña lóa (ph ¬ng ph¸p t íi tiÕt kiÖm n íc) ®· tiÕt kiÖm ® îc 25% l îng n íc tíi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông n íc so víi biÖn ph¸p t íi truyÒn thèng lµ 24%. Bãn ph©n viªn nÐn vµ chÊt h÷u c¬ khi t íi tiÕt kiÖm ®· lµm t¨ng n¨ng suÊt so víi bãn ph©n v·i vµ tíi theo ph ¬ng ph¸p truyÒn thèng 35,4%, tiÕt kiÖm ® îc 33% lîng ®¹m bãn [6].
Theo NguyÔn §×nh Ninh, NguyÔn ThÞ Kim V©n (2004) [17], nhu cÇu n íc cho lóa lµ rÊt cao.
- Lóa xu©n:
+ Tæng l îng n íc t íi cho c¶ vô lµ: 6000 – 7000m3/ha.
+ Thêi kú ®æ ¶i: 1500 – 2500 m3/ha
+ Thêi kú cÊy ®Õn bÐn rÔ duy tr× líp n íc t íi d ìng trªn mÆt ruéng lµ 3 - 5 cm.
NguyÔn Hïng NguyÖn (1983) [18] l îng n íc cÇn ng¶ ¶i trung b×nh trong 3 n¨m (1981 - 1983) ë Gia L©m – Hµ Néi: 1471,5 m3/ha nÕu ¸p dông chÕ ®é níc n«ng th êng xuyªn ph¶i cÇn ®Õn mét l îng n íc 2074,5 m3/ha. L îng n íc cÇn tõ thêi kú cÊy ®Õn ®Î nh¸nh lµ 1,496 – 1,838 mm/ngµy t ¬ng øng víi 477 m3/ha – 585 m3/ha vµ gi¸ trÞ tèi ®a lµ 6,53 – 7,50 mm/ngµy ë thêi kú ph©n ho¸ ®ßng ®Õn trç lµ 1962,8 m3/ha – 2248,6 m3/ha. Trong toµn vô l îng n íc bèc h¬i mÆt l¸ chiÕm 61,65 – 68,89% so víi tæng nhu cÇu n íc cña c©y.
§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông n íc trªn mÆt ruéng t¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh: ®Ó n íc t íi ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao th× ¸p dông chÕ ®é n íc t íi n«ng th êng xuyªn (3 -5 cm) lµ thÝch hîp vµ cho n¨ng suÊt cao nhÊt.
NguyÔn V¨n Dung (1996) [7] tæng nhu cÇu n íc cña c©y lóa trong suèt qu¸ tr×nh sinh tr ëng bao gåm lîng n íc lµm b·o hoµ tÇng ®Êt vµ mét líp n íc trªn mÆt ruéng tr íc khi cÊy, l îng n íc bèc h¬i tù do trong thêi kú lµm ®Êt, lîng níc bèc h¬i mÆt l¸ vµ kho¶ng trèng, lîng níc thÊm s©u vµ rß rØ qua bê vµ lîng níc tiªu hao kh¸c do yªu cÇu kü thuËt th©m canh lóa, lîng níc cÇn tíi cho c¶ vô lµ hiÖu sè cña tæng nhu cÇu níc cña c©y vµ lîng níc ma lîi dông ®îc. Nhu cÇu tíi cho c©y trång thay ®æi theo tõng giai ®o¹n sinh trëng ph¸t triÓn kh¸c nhau vµ theo ®iÒu kiÖn khÝ hËu cña tõng vïng, tõng vô, tõng n¨m. ViÖc x¸c ®Þnh lîng níc cÇn tíi trong nghiªn cøu c©n b»ng níc trªn ®ång ruéng lµ c¬ së khoa häc ®Ó x¸c ®Þnh chÕ ®é níc hîp lý cho c©y trång ®¹t hiÖu qu¶ cao.
2.3. TriÓn väng vÒ lóa chÊt lîng cao vµ øng dông trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp níc ta
Cïng víi xu thÕ ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña ®Êt níc, s¶n xuÊt lóa ®ang trë thµnh vÊn ®Ò thêi sù cÊp b¸ch vÒ n¨ng suÊt còng nh chÊt lîng lóa g¹o. Thùc tÕ s¶n xuÊt hiÖn nay, c¸c gièng lóa cao s¶n ng¾n ngµy, chÞu th©m canh ®ang ngµy cµng ®îc øng dông réng r·i, mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp ngêi n«ng d©n th©m canh t¨ng vô. Do ®ã môc tiªu nghiªn cøu hiÖn nay kh«ng chØ lµ th©m canh t¨ng n¨ng suÊt mµ ph¶i tõng bíc c¶i thiÖn vµ n©ng cao chÊt lîng lóa g¹o ®Ó phôc vô xuÊt khÈu. Cho nªn tiÕp tôc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu g¹o chÊt lîng thÊp sÏ ®ång nghÜa víi gi¶m hiÖu qu¶. N¨m 2005, tû lÖ g¹o xuÊt khÈu chÊt lîng trung b×nh vµ thÊp t¨ng thªm 9,37% so víi n¨m 2004, chiÕm 60,02% tæng lîng g¹o xuÊt khÈu; g¹o cao cÊp chiÕm 32,36%, gi¶m 4% so víi n¨m 2004 lµm cho gi¸ g¹o xuÊt khÈu b×nh qu©n thÊp h¬n kho¶ng 4 USD/tÊn so víi g¹o cïng lo¹i cña Th¸i Lan (Bïi ChÝ Böu, 2005) [5]. Do vËy viÖc trång vµ c¶i tiÕn gièng lóa th¬m võa cã n¨ng suÊt cao, võa cã chÊt lîng tèt (h¹t g¹o thon dµi, trong, c¬m th¬m ngon) ®ang ®îc c¸c ®Þa ph¬ng trong c¶ níc quan t©m.
C¸c ph¬ng ph¸p chän t¹o gièng lóa thuÇn thêng sö dông lµ nhËp néi, g©y ®ét biÕn, lai h÷u tÝnh vµ chän läc. GÇn ®©y c¸c nhµ khoa häc ®· øng dông c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh chuyÓn gen, nu«i cÊy bao phÊn … nh»m hç trî chän t¹o gièng lóa nãi chung vµ lóa chÊt lîng cao nãi riªng mét c¸ch nhanh nhÊt.
C¸c gièng lóa th¬m ®îc c¶i tiÕn b»ng ph¬ng ph¸p chän läc dßng thuÇn nh c¸c gièng Nµng th¬m chî ®µo, gièng B¶y nói, gièng Phanh chån, gièng T¸m xoan, Dù lïn, ....
Ngoµi ph¬ng ph¸p chän läc dßng thuÇn, ph¬ng ph¸p nhËp néi c¸c gièng lóa th¬m còng ®em l¹i kÕt qu¶ cao
Mét ph¬ng ph¸p c¶i tiÕn gièng lóa th¬m kh¸c lµ lai thuÇn gÇn ®©y còng ®îc quan t©m t¹i ViÖn lóa §ång b»ng s«ng Cöu Long, ViÖn KHKTNNVN. Mét sè gièng lóa th¬m c¶i tiÕn ®îc c«ng nhËn nh: OM59-7, OM3536, lóa 256 (NguyÔn H÷u NghÜa, 2002) [19].
C¸c dßng lóa th¬m triÓn väng ®îc t¹o ra b»ng ph¬ng ph¸p lai kÕt hîp víi nu«i cÊy bao phÊn nh AC5, DS104, ... ®ét biÕn kÕt hîp nu«i cÊy bao phÊn nh OM5930.
Gièng YTT 83, HYT100 lµ gièng lóa lai 3 dßng, h¹t thon, c¬m mÒm, n¨ng suÊt cao. Nghi h¬ng 2308 lµ gièng lóa lai 3 dßng cã h¹t thon, c¬m mÒm, th¬m nhÑ.
* øng dông
- MiÒn B¾c
Trong n¨m 2001, díi sù chØ ®¹o vµ hç trî cña Së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, Së khoa häc c«ng nghÖ, m«i trêng, C«ng ty gièng c©y trång tØnh H¶i D¬ng ®· triÓn khai cã hiÖu qu¶ ch¬ng tr×nh gièng quèc gia. C«ng ty ®· kh«i phôc ®îc gièng lóa nÕp Hoa vµng vµ T¸m xoan. Theo NguyÔn C«ng Mai ( 2004), gièng nÕp Hoa Vµng lµ gièng quÝ cña ®Þa ph¬ng cßn ®îc lu gi÷ trong d©n (so víi nh÷ng gièng ®îc gieo trång trªn cïng ch©n ®Êt nh U17, Méc TuyÒn, nÕp Hoa Vµng cho n¨ng suÊt t¨ng h¬n 0,8-1,6 tÊn/ha, gi¸ trÞ t¨ng 5 - 7 triÖu ®ång/ha). Vô mïa n¨m 2002, C«ng ty gièng c©y trång tØnh H¶i D¬ng ®· triÓn khai s¶n xuÊt 30 ha nÕp Hoa Vµng. Qua chän läc, khö lÉn, kÕt qu¶ thu ®îc gÇn 120 tÊn gièng nÕp Hoa Vµng. Lîng gièng nµy cã thÓ cung øng cho bµ con gieo cÊy ë vô mïa 2003.Trung t©m KN&KN Th¸i B×nh ®· tham gia kh¶o nghiÖm gièng H¬ng cèm t¹i KiÕn X¬ng, TiÒn H¶i, §«ng Hng. KÕt qu¶ cho thÊy gièng H¬ng Cèm ®Òu sinh trëng tèt, s¹ch s©u bÖnh, cha thÊy ®¹o «n g©y h¹i, ®Î nh¸nh khoÎ, hy väng mét vô thu ho¹ch tèt [50].
Vô mïa 2006, Trung t©m khuyÕn n«ng tØnh Hµ T©y ®· x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn, kh¶o nghiÖm c¸c gièng lóa míi trªn diÖn tÝch 40 ha. Trong ®ã cã 20 ha gièng lóa chÊt lîng cao lµ N46 vµ H¬ng Cèm t¹i HTX §¹i §ång, DÞ NËu (Th¹ch ThÊt) 15 ha, Tiªn Phong (Ba V×) 5 ha. Gièng lóa N46 lai gi÷a lóa tÎ th¬m víi dßng IRBB7 chøa gen kh¸ng bÖnh b¹c l¸ Xa-7. N¨ng suÊt íc ®¹t 49,76 - 51,12 t¹/ha. Gièng lóa H¬ng cèm ®îc lai t¹o bëi nhiÒu gièng gen quý, c¬m mÒm dÎo, th¬m ngon. N¨ng suÊt íc ®¹t 50,2 t¹/ha.
Qua kh¶o nghiÖm cho thÊy gièng lóa N46 vµ H¬ng Cèm cã kh¶ n¨ng ®Î nh¸nh trung b×nh, cøng c©y, b«ng to, dµi, chÞu th©m canh, tiÒm n¨ng n¨ng suÊt vµ thêi gian sinh trëng ng¾n, chÞu h¹n tèt, thÝch øng réng vµ phï hîp víi c¬ cÊu 3 vô cña tØnh. Trung t©m KhuyÕn n«ng tØnh ®· ®Ò nghÞ c¸c ®Þa ph¬ng tiÕp tôc cho kh¶o nghiÖm trªn tÊt c¶ 14 huyÖn, thÞ x· vµo n¨m 2007 ®Ó ®¸nh gi¸ thªm vÒ n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hoµn thiÖn quy tr×nh kü thuËt th©m canh, tõ ®ã phæ biÕn réng r·i cho bµ con gieo trång.
Trong vô xu©n 2007, trung t©m Nghiªn cøu øng dông KHKT gièng c©y trång n«ng nghiÖp ®a vµo gieo cÊy 5 lo¹i gièng lóa thuÇn nhËp ngo¹i th× ®· cã 4 lo¹i gièng ®îc ®¸nh gi¸ vÒ n¨ng suÊt, tÝnh chèng chÞu s©u bÖnh phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i, ®ã lµ c¸c gièng lóa §B13, §B5, §B6 vµ KD18. ë 17 lo¹i gièng lóa thuÇn chÊt lîng nhËp ngo¹i, qua kh¶o nghiÖm ®· x¸c ®Þnh ®îc 7 lo¹i gièng phï hîp, ®¹t n¨ng suÊt cao, triÓn väng nh: BOT1, N46, TL6, LVC6, H¬ng Cèm vµ H¬ng Th¬m sè 1 [45].
- MiÒn Nam
T¹i tØnh An Giang: trong nh÷ng n¨m võa qua, tØnh An Giang nãi chung, ngµnh N«ng nghiÖp nãi riªng, ®· thùc hiÖn nhiÒu ch¬ng tr×nh nh»m n©ng cao chÊt lîng h¹t g¹o. §Æc biÖt trong n¨m 2004 cã bíc ®ét ph¸ m¹nh mÏ trong viÖc s¶n xuÊt lóa chÊt lîng cao, lµ tØnh ®i ®Çu viÖc ph¸t ®éng phong trµo thi ®ua hëng øng n¨m lóa g¹o Quèc tÕ cña Liªn HiÖp Quèc. §Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao trong ch¬ng tr×nh s¶n xuÊt lóa chÊt lîng cao, ngµnh N«ng nghiÖp An Giang ®· ®Èy m¹nh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 3 gi¶m 3 t¨ng, X· héi ho¸ c«ng t¸c gièng vµ ñy ban nh©n d©n tØnh An Giang ph¸t ®éng phong trµo thi ®ua s¶n xuÊt lóa chÊt lîng cao réng kh¾p céng ®ång trong tØnh. TØnh An Giang phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 ®¹t 90% diÖ._.231.460
SE(N= 10) 0.340727
5%LSD 18DF 10.1235
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT DAM$
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ NOS BONG/M2
NO 6 168.183
N1 6 234.367
N2 6 245.133
N3 6 260.050
N4 6 249.717
SE(N= 6) 0.439877
5%LSD 18DF 13.3069
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
TUOIMA$ NOS BONG/M2
T1 15 241.033
T2 15 221.947
SE(N= 15) 0.278203
5%LSD 18DF 14.826581
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT ERROR(a)
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ TUOIMA$ NOS BONG/M2
NO T1 3 178.867
NO T2 3 157.500
N1 T1 3 243.767
N1 T2 3 224.967
N2 T1 3 254.967
N2 T2 3 235.300
N3 T1 3 266.267
N3 T2 3 253.833
N4 T1 3 261.300
N4 T2 3 238.133
SE(N= 3) 5.62208
5%LSD 18DF 14.8482
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE SO BONG/M2 MUA 2007 1/ 1/** 1:12
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NL | DAM$ |TUOIMA$ | DAM$|
(N= 30) -------------------- SD/MEAN | | | |*TUOIMA$|
NO. BASED ON BASED ON % | | | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | | | |
BONG/M2 30 231.49 34.720 1.0775 5.5 0.1378 0.0000 0.0000 0.0000
BALANCED ANOVA FOR VARIATE BONG/M2 FILE SO BONG/M2 XUAN 2008 1/ 1/** 1:14
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
VARIATE V004 BONG/M2 CHAT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NL 2 5.81069 2.90535 1.07 0.365 5
2 DAM$ 4 21111.8 5277.96 ****** 0.000 5
3 TUOIMA$ 1 2435.40 2435.40 897.56 0.000 5
4 ERROR(a) 4 180.009 45.0021 16.59 0.000 5
* RESIDUAL 18 48.8403 2.71335
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 29 23781.9 820.066
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE SO BONG/M2 XUAN 2008 1/ 1/** 1:14
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS BONG/M2
1 10 236.110
2 10 237.170
3 10 236.810
SE(N= 10) 0.520898
5%LSD 18DF 10.54766
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT DAM$
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ NOS BONG/M2
NO 6 184.483
N1 6 240.767
N2 6 252.017
N3 6 252.000
N4 6 254.217
SE(N= 6) 0.672477
5%LSD 18DF 12.99803
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
TUOIMA$ NOS BONG/M2
T1 15 245.707
T2 15 227.687
SE(N= 15) 0.425312
5%LSD 18DF 12.26366
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT ERROR(a)
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ TUOIMA$ NOS BONG/M2
NO T1 3 193.500
NO T2 3 175.467
N1 T1 3 252.000
N1 T2 3 229.533
N2 T1 3 261.033
N2 T2 3 243.000
N3 T1 3 256.533
N3 T2 3 247.467
N4 T1 3 265.467
N4 T2 3 242.967
SE(N= 3) 5.95102
5%LSD 18DF 12.8256
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE SO BONG/M2 XUAN 2008 1/ 1/** 1:14
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NL | DAM$ |TUOIMA$ | DAM$|
(N= 30) -------------------- SD/MEAN | | | |*TUOIMA$|
NO. BASED ON BASED ON % | | | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | | | |
BONG/M2 30 236.70 28.637 1.6472 4.4 0.3650 0.0000 0.0000 0.0000
BALANCED ANOVA FOR VARIATE HATCHAC FILE HAT CHAC/BONG MUA 2007 1/ 1/** 1:16
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
VARIATE V004 HATCHAC CHAT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NL 2 2.04866 1.02433 0.92 0.421 5
2 DAM$ 4 6665.83 1666.46 ****** 0.000 5
3 TUOIMA$ 1 126.896 126.896 113.42 0.000 5
4 ERROR(a) 4 72.2854 18.0713 16.15 0.000 5
* RESIDUAL 18 20.1378 1.11877
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 29 6887.20 237.490
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE HAT CHAC/BONG MUA 2007 1/ 1/** 1:16
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS HATCHAC
1 10 89.8500
2 10 90.4400
3 10 90.3600
SE(N= 10) 0.334480
5%LSD 18DF 4.99378
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT DAM$
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ NOS HATCHAC
NO 6 63.0333
N1 6 85.4333
N2 6 100.400
N3 6 99.0833
N4 6 103.133
SE(N= 6) 0.431812
5%LSD 18DF 5.28298
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
TUOIMA$ NOS HATCHAC
T1 15 88.1600
T2 15 92.2733
SE(N= 15) 0.273102
5%LSD 18DF 5.81142
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT ERROR(a)
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ TUOIMA$ NOS HATCHAC
NO T1 3 61.5667
NO T2 3 64.5000
N1 T1 3 82.0667
N1 T2 3 88.8000
N2 T1 3 97.8000
N2 T2 3 103.000
N3 T1 3 99.7667
N3 T2 3 98.4000
N4 T1 3 99.6000
N4 T2 3 106.667
SE(N= 3) 2.61067
5%LSD 18DF 5.81440
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE HAT CHAC/BONG MUA 2007 1/ 1/** 1:16
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NL | DAM$ |TUOIMA$ | DAM$|
(N= 30) -------------------- SD/MEAN | | | |*TUOIMA$|
NO. BASED ON BASED ON % | | | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | | | |
HATCHAC 30 90.217 15.411 1.0577 4.2 0.4206 0.0000 0.0000 0.0000
BALANCED ANOVA FOR VARIATE HATCHAC FILE HAT CHAC/BONG XUAN 2008 1/ 1/** 1:18
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
VARIATE V004 HATCHAC CHAT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NL 2 2.84600 1.42300 1.77 0.197 5
2 DAM$ 4 8122.81 2030.70 ****** 0.000 5
3 TUOIMA$ 1 65.1213 65.1213 81.13 0.000 5
4 ERROR(a) 4 155.099 38.7747 48.30 0.000 5
* RESIDUAL 18 14.4489 .802715
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 29 8360.33 288.287
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE HAT CHAC/BONG XUAN 2008 1/ 1/** 1:18
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS HATCHAC
1 10 92.1600
2 10 92.8900
3 10 92.6900
SE(N= 10) 0.283322
5%LSD 18DF 6.84179
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT DAM$
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ NOS HATCHAC
NO 6 60.4833
N1 6 93.6167
N2 6 103.633
N3 6 102.250
N4 6 102.917
SE(N= 6) 0.365767
5%LSD 18DF 6.58675
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
TUOIMA$ NOS HATCHAC
T1 15 91.1067
T2 15 94.0533
SE(N= 15) 0.231332
5%LSD 18DF 6.68732
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT ERROR(a)
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ TUOIMA$ NOS HATCHAC
NO T1 3 59.5667
NO T2 3 61.4000
N1 T1 3 89.1667
N1 T2 3 98.0667
N2 T1 3 102.500
N2 T2 3 104.767
N3 T1 3 104.500
N3 T2 3 100.000
N4 T1 3 99.8000
N4 T2 3 106.033
SE(N= 3) 2.51727
5%LSD 18DF 6.75368
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE HAT CHAC/BONG XUAN 2008 1/ 1/** 1:18
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NL | DAM$ |TUOIMA$ | DAM$|
(N= 30) -------------------- SD/MEAN | | | |*TUOIMA$|
NO. BASED ON BASED ON % | | | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | | | |
HATCHAC 30 92.580 16.979 0.89594 4.8 0.1970 0.0000 0.0000 0.0000
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSLT FILE NSLT MUA 2007 1/ 1/** 1:21
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
VARIATE V004 NSLT CHAT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NL 2 3.12867 1.56433 2.02 0.160 5
2 DAM$ 4 8028.00 2007.00 ****** 0.000 5
3 TUOIMA$ 1 31.2120 31.2120 40.29 0.000 5
4 ERROR(a) 4 9.13133 2.28283 2.95 0.049 5
* RESIDUAL 18 13.9458 .774765
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 29 8085.41 278.807
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE NSLT MUA 2007 1/ 1/** 1:21
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS NSLT
1 10 59.6400
2 10 60.4300
3 10 60.0700
SE(N= 10) 3.278346
5%LSD 18DF 3.827007
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT DAM$
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ NOS NSLT
NO 6 29.7333
N1 6 55.9167
N2 6 69.4333
N3 6 72.6667
N4 6 72.4833
SE(N= 6) 4.35934
5%LSD 18DF 4.67662
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
TUOIMA$ NOS NSLT
T1 15 61.0667
T2 15 59.0267
SE(N= 15) 4.22726
5%LSD 18DF 4.37524
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT ERROR(a)
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ TUOIMA$ NOS NSLT
NO T1 3 31.0333
NO T2 3 28.4333
N1 T1 3 55.9667
N1 T2 3 55.8667
N2 T1 3 70.6000
N2 T2 3 68.2667
N3 T1 3 74.3667
N3 T2 3 70.9667
N4 T1 3 73.3667
N4 T2 3 71.6000
SE(N= 3) 1.50818
5%LSD 18DF 4.50990
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE NSLT MUA 2007 1/ 1/** 1:21
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NL | DAM$ |TUOIMA$ | DAM$|
(N= 30) -------------------- SD/MEAN | | | |*TUOIMA$|
NO. BASED ON BASED ON % | | | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | | | |
NSLT 30 60.047 16.698 0.88021 4.7 0.1602 0.0000 0.0000 0.0487
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSLT FILE NSLT XUAN 2008 1/ 1/** 1:22
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
VARIATE V004 NSLT CHAT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NL 2 6.30466 3.15233 5.81 0.011 5
2 DAM$ 4 9238.08 2309.52 ****** 0.000 5
3 TUOIMA$ 1 62.2080 62.2080 114.60 0.000 5
4 ERROR(a) 4 34.1587 8.53967 15.73 0.000 5
* RESIDUAL 18 9.77060 .542811
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 29 9350.52 322.432
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE NSLT XUAN 2008 1/ 1/** 1:22
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS NSLT
1 10 67.4800
2 10 68.4900
3 10 68.4100
SE(N= 10) 3.23298
5%LSD 18DF 3.69222
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT DAM$
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ NOS NSLT
NO 6 34.0333
N1 6 68.6167
N2 6 79.6500
N3 6 78.6500
N4 6 79.6833
SE(N= 6) 3.30078
5%LSD 18DF 4.26215
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
TUOIMA$ NOS NSLT
T1 15 69.5667
T2 15 66.6867
SE(N= 15) 3.19023
5%LSD 18DF 4.16520
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT ERROR(a)
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ TUOIMA$ NOS NSLT
NO T1 3 35.1667
NO T2 3 32.9000
N1 T1 3 68.5333
N1 T2 3 68.7000
N2 T1 3 81.5667
N2 T2 3 77.7333
N3 T1 3 81.8000
N3 T2 3 75.5000
N4 T1 3 80.7667
N4 T2 3 78.6000
SE(N= 3) 3.42536
5%LSD 18DF 4.26383
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE NSLT XUAN 2008 1/ 1/** 1:22
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NL | DAM$ |TUOIMA$ | DAM$|
(N= 30) -------------------- SD/MEAN | | | |*TUOIMA$|
NO. BASED ON BASED ON % | | | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | | | |
NSLT 30 68.127 17.956 0.73676 5.0 0.0113 0.0000 0.0000 0.0000
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTT FILE NSTT MUA 2007 23/ 8/** 16: 9
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
VARIATE V004 NSUAT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NLAI 2 6.76067 3.38034 2.35 0.122 5
2 DAM$ 4 5778.11 1444.53 ****** 0.000 4
3 TUOIMA$ 1 10.2083 10.2083 7.10 0.015 5
4 ERR0R(a) 4 1.24333 .310833 0.22 0.924 5
* RESIDUAL 18 25.8734 1.43741
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 29 5822.19 200.765
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE HCOMM07 23/ 8/** 16: 9
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
MEANS FOR EFFECT NLAI
-------------------------------------------------------------------------------
NLAI NOS NSUAT
1 10 51.5000
2 10 50.3400
3 10 50.9900
SE(N= 10) 0.379132
5%LSD 18DF 1.32646
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT DAM$
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ NOS NSUAT
N0 6 25.0167
N1 6 48.0667
N2 6 58.5500
N3 6 61.6833
N4 6 61.4000
SE(N= 6) 1.22760
5%LSD 4DF 1.89217
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
TUOIMA$ NOS NSUAT
T1 15 51.5267
T2 15 50.3600
SE(N= 15) 1.30956
5%LSD 18DF 1.91974
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT ERROR(a)
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ TUOIMA$ NOS NSUAT
N0 T1 3 25.7667
N0 T2 3 24.2667
N1 T1 3 48.7000
N1 T2 3 47.4333
N2 T1 3 58.7667
N2 T2 3 58.3333
N3 T1 3 62.4667
N3 T2 3 60.9000
N4 T1 3 61.9333
N4 T2 3 60.8667
SE(N= 3) 0.692197
5%LSD 18DF 2.05662
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE NSTT MUA 2007 23/ 8/** 16: 9
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NLAI |DAM$ |TUOIMA$ | DAM$|
(N= 30) -------------------- SD/MEAN | | | | |
NO. BASED ON BASED ON % | | | | | TUOIMA$
OBS. TOTAL SS RESID SS | | | | |
NSUAT 30 50.943 14.169 1.1989 2.4 0.1222 0.0001 0.0152 0.9244
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTT FILE NSTT XUAN 2008 23/ 8/** 15:31
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
VARIATE V004 NSUAT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NLAI 2 2.26401 1.13200 0.60 0.562 5
2 DAM$ 4 6559.63 1639.91 ****** 0.000 4
3 TUOIMA$ 1 30.0000 30.0000 16.03 0.001 5
4 ERROR(a) 4 4.80333 1.20083 0.64 0.642 5
* RESIDUAL 18 33.6910 1.87172
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 29 6630.39 228.634
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE HCOMX08 23/ 8/** 15:31
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
MEANS FOR EFFECT NLAI
-------------------------------------------------------------------------------
NLAI NOS NSUAT
1 10 58.0000
2 10 57.5000
3 10 58.1400
SE(N= 10) 0.432634
5%LSD 18DF 1.28542
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT DAM$*TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ NOS NSUAT
N0 6 29.0167
N1 6 58.8667
N2 6 67.1667
N3 6 66.8833
N4 6 67.4667
SE(N= 6) 0.447369
5%LSD 4DF 1.75359
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
TUOIMA$ NOS NSUAT
T1 15 58.8800
T2 15 56.8800
SE(N= 15) 1.35324
5%LSD 18DF 2.14954
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT ERROR(a)
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ TUOIMA$ NOS NSUAT
N0 T1 3 29.9667
N0 T2 3 28.0667
N1 T1 3 59.5667
N1 T2 3 58.1667
N2 T1 3 67.9667
N2 T2 3 66.3667
N3 T1 3 68.6667
N3 T2 3 65.1000
N4 T1 3 68.2333
N4 T2 3 66.7000
SE(N= 3) 0.789879
5%LSD 18DF 2.34685
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE HCOMX08 23/ 8/** 15:31
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NLAI | DAM$ |TUOIMA$ |DAM$|
(N= 30) -------------------- SD/MEAN | | | | |
NO. BASED ON BASED ON % | | | | |TUOIMA$
OBS. TOTAL SS RESID SS | | | | |
NSUAT 30 57.880 15.121 1.3681 2.4 0.5616 0.0001 0.0009 0.6421
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSSVH FILE NSSVH MUA 2007 1/ 1/** 1:25
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
VARIATE V004 NSSVH CHAT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NL 2 4.39467 2.19734 2.79 0.087 5
2 DAM$ 4 13253.5 3313.38 ****** 0.000 5
3 TUOIMA$ 1 58.2413 58.2413 73.96 0.000 5
4 ERROR(a) 4 34.6054 8.65134 10.99 0.000 5
* RESIDUAL 18 14.1739 .787437
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 29 13364.9 460.860
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE NSSVH MUA 2007 1/ 1/** 1:25
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS NSSVH
1 10 122.300
2 10 123.180
3 10 123.020
SE(N= 10) 0.280613
5%LSD 18DF 0.833742
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT DAM$
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ NOS NSSVH
NO 6 82.8500
N1 6 120.750
N2 6 136.617
N3 6 134.150
N4 6 139.800
SE(N= 6) 6.36227
5%LSD 18DF 7.07636
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
TUOIMA$ NOS NSSVH
T1 15 124.227
T2 15 121.440
SE(N= 15) 5.22912
5%LSD 18DF 6.26807
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT ERROR(a)
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ TUOIMA$ NOS NSSVH
NO T1 3 83.7000
NO T2 3 82.0000
N1 T1 3 121.500
N1 T2 3 120.000
N2 T1 3 139.833
N2 T2 3 133.400
N3 T1 3 136.100
N3 T2 3 132.200
N4 T1 3 140.000
N4 T2 3 139.600
SE(N= 3) 3.51232
5%LSD 18DF 8.52220
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE NSSVH MUA 2007 1/ 1/** 1:25
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NL | DAM$ |TUOIMA$ | DAM$|
(N= 30) -------------------- SD/MEAN | | | |*TUOIMA$|
NO. BASED ON BASED ON % | | | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | | | |
NSSVH 30 122.83 21.468 0.88738 5.9 0.0866 0.0000 0.0000 0.0001
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSSVH FILE NSSVH XUAN 2008 1/ 1/** 1:28
---------------------------------------------------------------- PAGE 1
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
VARIATE V004 NSSVH CHAT
LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER
SQUARES SQUARES LN
=============================================================================
1 NL 2 2.44068 1.22034 1.82 0.190 5
2 DAM$ 4 15257.7 3814.43 ****** 0.000 5
3 TUOIMA$ 1 8.74800 8.74800 13.02 0.002 5
4 ERROR(a) 4 17.3686 4.34216 6.46 0.002 5
* RESIDUAL 18 12.0954 .671969
-----------------------------------------------------------------------------
* TOTAL (CORRECTED) 29 15298.4 527.530
-----------------------------------------------------------------------------
TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE NSSVH XUAN 2008 1/ 1/** 1:28
---------------------------------------------------------------- PAGE 2
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
MEANS FOR EFFECT NL
-------------------------------------------------------------------------------
NL NOS NSSVH
1 10 133.090
2 10 132.650
3 10 133.340
SE(N= 10) 0.259224
5%LSD 18DF 0.770191
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT DAM$
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ NOS NSSVH
NO 6 88.6333
N1 6 136.517
N2 6 147.900
N3 6 146.100
N4 6 145.983
SE(N= 6) 6.33465
5%LSD 18DF 7.99431
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT TUOIMA$
-------------------------------------------------------------------------------
TUOIMA$ NOS NSSVH
T1 15 133.567
T2 15 132.487
SE(N= 15) 1.21165
5%LSD 18DF 5.62885
-------------------------------------------------------------------------------
MEANS FOR EFFECT ERROR(a)
-------------------------------------------------------------------------------
DAM$ TUOIMA$ NOS NSSVH
NO T1 3 90.1000
NO T2 3 87.1667
N1 T1 3 135.700
N1 T2 3 137.333
N2 T1 3 148.567
N2 T2 3 147.233
N3 T1 3 146.533
N3 T2 3 145.667
N4 T1 3 146.933
N4 T2 3 145.033
SE(N= 3) 3.77327
5%LSD 18DF 8.70617
-------------------------------------------------------------------------------
ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE NSSVH XUAN 2008 1/ 1/** 1:28
---------------------------------------------------------------- PAGE 3
THIET KE KIEU SPLIT - PLOT
F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL. SECTION - 1
VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |NL |PHANBON$|TUOIMA$ |PHANBON$|
(N= 30) -------------------- SD/MEAN | | | |*TUOIMA$|
NO. BASED ON BASED ON % | | | | |
OBS. TOTAL SS RESID SS | | | | |
NSSVH 30 133.03 22.968 0.81974 5.6 0.1899 0.0000 0.0021 0.0022
B¶ng sè liÖu khÝ tîng n¨m 2007
(Sè liÖu b×nh qu©n/th¸ng)
Th¸ng
NhiÖt ®é (Oc)
§é Èm
(%)
Lîng ma (mm)
Lîng bèc h¬i (mm)
Sè giê n¾ng/T
Th¸ng1
18,2
95
0
33
20
Th¸ng2
21.9
81
25
51
71
Th¸ng3
21.1
88
29
34
24
Th¸ng4
23.4
79
98
68
87
Th¸ng5
27.3
75
118
91
146
Th¸ng6
30.2
77
211
100
218
Th¸ng 7
30.4
78
286
99
208
Th¸ng8
29.2
81
330
78
157
Th¸ng9
27.2
81
388
76
128
Th¸ng10
25.8
77
145
79
107
Th¸ng11
21.5
67
5
103
181
Th¸ng12
20.4
77
21
66
57
B¶ng sè liÖu khÝ tîng n¨m 2008
(Sè liÖu b×nh qu©n/th¸ng)
Th¸ng
NhiÖt ®é (Oc)
§é Èm
(%)
Lîng ma (mm)
Lîng bèc h¬i (mm)
Sè giê n¾ng/T
Th¸ng1
15.2
80
27
57
67
Th¸ng2
13.8
72
14
61
26
Th¸ng3
21.4
82
20
63
68
Th¸ng4
24.7
84
122
62
72
Th¸ng5
27.6
79
184
80
143
Th¸ng6
28.3
83
232
92
173
Tr¹m: L¸ng Kinh ®é : 1050 48,
TØnh(tp): Hµ Néi lîng ma ngµy VÜ ®é : 210 01,
§é cao: 5.97m N¨m 2007 §¬n vÞ : mm
Ngày
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
T12
0.0
43.8
5.2
3.5
0.2
24.6
2.4
27.8
5.7
1.3
1.1
0.6
64.6
51
20.9
15
0.0
0.3
28.4
6.8
4.6
23.4
3.3
0.4
6.9
1.3
2.4
53.6
3.7
24.2
25.2
18
0.2
0.4
0.2
3.7
0.6
0.4
1.2
0.1
25.8
12.1
36.5
1.9
3.1
29.5
5.8
4
0.7
1.3
1.8
0.6
21.2
0.1
13.2
0.7
27.7
1.5
2.4
0.1
5.7
7.4
0.1
8.1
3.1
21.1
8.2
3.7
2.1
0.1
0.6
2.7
0.2
2.4
80.6
18.3
25.3
0.1
9.9
3.0
14.2
74.5
5.0
6.1
1.4
27.8
0.0
3.0
31.7
0.8
9.5
9.1
0.5
1.8
0.5
2.4
1.6
56.2
0.0
0.0
1.8
0.4
6
0.7
0.0
53.8
16.4
19.4
2.7
6.0
0.6
8.2
94.7
12.5
0.4
11.5
0.7
17.9
27.5
116.2
4.1
21.3
7.4
28.2
23
0.1
8.8
30.3
2.7
1
11
7.2
Tổng
3.0
25
29.4
97.5
118.1
210.9
286.3
330.4
388.3
145
4.8
20.6
Max
1.3
11.5
9.9
53.8
31.7
30.3
80.6
94.7
116.2
53.6
3.5
15
Ngày
12
27
17
25
19
30
16
26
27
5
1
3
Số ngày
4
7
16
9
14
14
13
17
16
9
2
4
Đặc trung
Lượng mưa ngày lớn nhất : 116.2 mm Ngày 27 Tháng 9
Tổng lượng mưa năm : 1659.3mm Số ngày có mưa: 126 ngày
Tr¹m: L¸ng Kinh ®é : 1050 48,
TØnh(tp): Hµ Néi lîng ma ngµy VÜ ®é : 210 01,
§é cao: 5.97m N¨m 2008 §¬n vÞ : mm
Ngày
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
T12
1
0.2
2.6
15.8
2
5.7
1.4
3
0.3
0.7
4
1
5
0.8
17.1
6
4.1
7
8
3.1
9
9
10
11
12
13
6.1
14
0.4
1.6
15
0.2
13.2
16
0.7
17
1.8
0.5
18
2.1
3.7
12.6
19
0.7
102.9
20
21
2.6
0.1
22
0.7
6.9
93.4
23
0.1
0.3
24
0.1
25
13
1
0.2
26
0.8
0.2
27
28
0.9
0.6
0.1
29
1.5
2.3
0.1
30
6.2
0.4
0.6
3.8
31
6.6
14.3
Tổng
26.6
13.9
20.2
121.6
184
Max
13
5.7
6.9
93.4
102.9
Ngày
25
2
22
22
19
Số ngày
8
7
11
14
13
Đặc trung
Lượng mưa ngày lớn nhất : 102.9 mm Ng ày 19 tháng 5
Tổng lượng mưa năm : 366.3 mm Số ngày có mưa 53 ngày
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
CHTT046.doc
