Thực trạng & biện pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp ngành may mặc

Môc lôc: Lêi nãi ®Çu. - PhÇn mét: Lý luËn chung vÒ m« h×nh n¨m lùc l­îng cña Michael Porter. 1. Møc ®é c¨ng th¼ng cña sù c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh. 2. Mèi ®e do¹ cña nh÷ng ng­êi gia nhËp míi. 3.Mèi ®e do¹ cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ. 4. Søc m¹nh cña ng­êi mua. 5. Søc m¹nh cña nh÷ng nhµ cung øng. - PhÇn hai: Thùc tr¹ng c¹nh tranh cña ngµnh may mÆc nh×n nhËn d­íi gãc ®é "m« h×nh n¨m lùc l­îng". I. T×m hiÓu chung vÒ ngµnh may mÆc. II. Thùc tr¹ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh. 1. Møc ®é ganh ®ua gi÷a c¸c ®èi thñ ®ang hiÖn h÷u trong ngµnh. 2. Mèi ®e do¹ cña nh÷ng ng­êi gia nhËp míi. 3. Søc m¹nh cña ng­êi cung øng. 4. Søc m¹nh cña ng­êi mua. 5.Mèi ®e do¹ thay thÕ cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ. - PhÇn ba: Ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh may mÆc n­íc ta. I. Nh÷ng quan ®iÓm chÝnh. II. Nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ. 1. Gi¶i ph¸p vÒ mèi quan hÖ liªn kÕt. 2. Gi¶i ph¸p vÒ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho hµng may mÆc xuÊt khÈu. 3. C¸c biÖn ph¸p vÒ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh chung cho ngµnh may mÆc. 4. Gi¶i ph¸p vÒ n©ng cao n¨ng lùc cña ngµnh may mÆc trong tiÕn tr×nh héi nhËp. Lêi nãi ®Çu. HiÖn nay, ®Êt n­íc ta ®ang thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ N­íc, ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ còng nh­ cña mçi doanh nghiÖp tõng b­íc ph¶i chuyÓn ®æi cho phï hîp h¬n víi nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ N­íc theo ®Þnh h­íng x· h«Þ chñ nghÜa. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¹nh tranh lµ mét trong nh÷ng qui luËt c¬ b¶n do ®ã doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc trong m«i tr­êng nµy cÇn ph¶i cã kh¼ n¨ng c¹nh tranh cao. §Æc biÖt ®èi víi ngµnh may mÆc, lµ ngµnh cã ®Æc ®iÓm lµ kh«ng ®ßi vèn lín, l¹i thu håi vèn nhanh vµ sö dông nhiÒu lao ®éng, lµ ngµnh ®­îc nhiÌu doanh nghiÖp ë nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn tham gia nªn møc ®é c¹nh tranh ngµy cµng cao. H¬n n÷a ®êi sèng cña ng­êi d©n ngµy cµng cao kÐo theo nhu cÇu may mÆc t¨ng lªn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Riªng ®èi víi ë ViÖt Nam, hiÖn nay §¶ng vµ Nhµ N­íc ®½ cã nhiÒu c¸c chÝch s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­, ph¸t triÓn ngµnh hµnh may mÆc, ®iÒu nµy ®½ t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ra ®êi hµng lo¹t c¸c doanh nghiÖp may mÆc víi ®ñ mäi thµnh phÇn kinh tÕ còng nh­ qui m« kh¸c nhau ë n­íc ta. C¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó chiÕm lÜnh vµ më réng thÞ tr­êng cña m×nh ®ång thêi cè g¾ng ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu vÒ lîi Ých riªng cña m×nh, chÝnh ®iÒu nµy ®½ t¹o ra sù c¹nh tranh gay g¾t trong ngµnh may mÆc. T×m hiÓu møc ®é c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nµy ®Ó tõ ®ã cã c¸c ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p nh»m tËn dông c¸c ­u thÕ, nÐ tr¸nh c¸c khuyÕt tËt tõ ®ã gióp c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh mét c¸ch lµnh m¹nh víi nhau vµ ®¹t ®­îc môc tiªu cña m×nh mét c¸ch nhanh nhÊt lµ ®iÒu cÇn thiÕt. Cã nhiÒu c¸ch kh¸c nhau ®Ó ®¸nh gi¸ kh¼ n¨ng c¹nh tranh trong ngµnh may mÆc. Tuy nhiªn trong bµi viÕt nµy, em xin giíi h¹n viÖc ®¸nh gi¸ møc ®é c¹nh tranh cña ngµnh dùa trªn c¬ së ¸p dông " M« h×nh n¨m lùc l­îng" cña gi¸o s­ Michael Porter- tr­êng ®¹i häc kinh doanh Harvard. Bµi viÕt ®­îc tr×nh bµy gåm ba phÇn: PhÇn mét: Lý luËn chung vÒ m« h×nh n¨m lùc l­îng cña gi¸o s­ Michael Porter PhÇn hai : Thùc tr¹ng c¹nh tranh cña ngµnh may mÆc nh×n nhËn d­íi gãc ®é "M« h×nh n¨m lùc l­îng ". PhÇn ba: C¸c ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¼ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ngµnh may mÆc. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n thÇy gi¸o Ph¹m V¨n Minh cïng toµn thÓ c¸c b¹n ®· gióp em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. PhÇn mét: Lý luËn chung vÒ "M« h×nh n¨m lùc l­îng" cña gi¸o s­ Michael Porter Ph­¬ng ph¸p n¨m lùc l­îng lµ ph­¬ng ph¸p næi tiÕng nhÊt vÒ ph©n tÝch c¬ cÊu ngµnh do gi¸o s­ Michael Porter- tr­êng kinh doanh Harvard ®­a ra. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc biÓu thÞ b»ng s¬ ®å sau: Nh÷ng ng­êi gia nhËp tiÒm n¨ng Mèi ®e do¹ gia nhËp ng­êi cung øng Ng­êi mua C¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong ngµnh ------------------------ Sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®ang tån t¹i Mèi ®e do¹ thay thÕ C¸c s¶n phÈm thay thÕ Theo Michael Porter, b¶n chÊt vµ møc ®é c¹nh tranh trong mét ngµnh kinh doanh xoay quanh n¨m lùc l­îng: mèi ®e do¹ tõ nh÷ng ng­êi cã kh¼ n¨ng gia nhËp ngµnh, søc m¹nh cña ng­êi mua, søc m¹nh cña ng­êi cung øng, mèi ®e do¹ tõ c¸c s¶n phÈm, dÞch vô thay thÕ vµ møc ®é c¨ng th¼ng cña sù c¹nh tranh gi÷a c¸c ®èi thñ ®ang hiÖn h÷u trong ngµnh. Porter cho r»ng b¶n chÊt cña viÖc x©y dùng chiÕn l­îc lµ ®Ó thÝch nghi víi c¹nh tranh. Môc ®Ých cña mmét nhµ chiÕn l­îc doanh nghiÖp lµ t×m kiÕm nh÷ng phÇn nµo trong ngµnh mµ doanh nghiÖp cña hä cã thÓ tù b¶o vÖ m×nh tèt nhÊt tr­íc nh÷ng lùc l­îng c¹nh tranh hoÆc cã thÓ t¸c ®éng ®Õn nh÷ng lùc l­îng Êy theo c¸ch cã lîi cho m×nh. ViÖc hiÓu biÕt vÒ nh÷ng nguån ¸p lùc c¹nh tranh c¬ b¶n nµy sÏ gióp chóng ta cã mét c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó x©y dùng ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng chiÕn l­îc. Chóng lµm râ nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña c«ng ty, chØ ra nh÷ng lÜnh vùc mµ sù thay ®æichiÕn l­îc cã thÓ mang l¹i thµnh qu¶ lín nhÊt. I. Møc ®é c¨ng th¼ng cña sù c¹nh tranh gi÷a c¸c ®èi thñ trong ngµnh. Møc ®é c¨ng th¼ng cña sù c¹nh tranh gi÷a c¸c ®èi thñ kh«ng ph¶i lµ biÕn sè dÔ dµng ®o ®­îc. Møc ®é ganh ®ua gi÷a hä cµng thÊp th× hµnh vi cña hä cµng mang tÝnh "Cartel ho¸" vµ "®éc quyÒn nhãm". Møc ®é c¹nh tranh sÏ trë nªn gay g¾t hoÆcÝt gay g¾t phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau; 1. Sù t¨ng tr­ëng cña ngµnh. T¨ng tr­ëng cña ngµnh lµ yÕu tè then chèt. NÕu ngµnh ®ang t¨ng tr­ëng nhanh th× mçi doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng tr­ëng mµ kh«ng ph¶i chiÕm thÞ phÇn cña c¸c ®èi thñ do ®ã thêi gian qu¶n lý sÏ ®­îc giµnh cho viÖc duy tr× sù t¨ng tr­ëng cïng víi sù t¨ng tr­ëng nhanh cña ngµnh, chø kh«ng ph¶i lµ ®Ó giµnh tÊn c«ng c¸ ®èi thñ. Nh­ thÕ c¹nh tranh trong ngµnh sÏ Ýt c¨ng th¼ng h¬n. Ng­îc l¹i, nÕu ngµnh ®ang ph¸t triÓn chËm hoÆc ®ang suy gi¶m th× sù t¨ng tr­ëng cña doanh nghiÖp nµy sÏ lµô suy gi¶m cña doanh nghiÖp kh¸c vµ v× thÕ c¹nh tranh sÏ t¨ng lªn. 2. chi phÝ cè ®Þnh hoÆc chi phÝ l­u kho NÕu c¸c chi phÝ nµy cao th× nÕu kh«ng duy tr× ®­îc l­îng b¸n cã thÓ g©y ra sù t¨ng m¹nh cña chi phÝ vµ gi¶m lîi nhuËn. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp sÏ rÊt quan t©m tíi viÖc duy tr× l­îng b¸n vµ cã xu h­íng gi¶m gi¸ nÕu hä c¶m thÊy cã nguy c¬ gi¶m l­îng b¸n. V× thÕ c¹nh tranh sÏ cã xu h­íng liªn quan trùc tiÕp víi tÇm quan träng cña c¸c chi phÝ nµy. 3. Sù v­ît c«ng suÊt kh«ng liªn tôc: NÕu mét ngµnh tr¶i qua nh÷ng thêi k× v­ît c«ng suÊt hoÆc do cÇu giao ®éng hoÆc v× tÝnh kinh tÕ cña quy m« ®ßi hái nh÷ng bæ sung cho c«ng suÊt lµ rÊt lín th× c¹nh tranh trong ngµnh cã xu h­íng c¨ng th¼ng h¬n. 4. Nh÷ng kh¸c biÖt vÒ s¶n phÈm, sù x¸c ®Þnh nh·n hµng vµ chi phÝ chuyÓn cña kh¸ch hµng. NÕu s¶n phÈm cña mét ngµnh lµ gièng nhau vµ kh«ng cã sù x¸c ®Þnh cña nh·n hµng vµ kh¸ch hµng cã thÓ chuyÓn tõ ng­êi cung øng nµy sang ng­êi cung øng kh¸c mµ kh«ng mÊt chi phÝ th× kh¸ch hµng sÏ rÊt nh¹y c¶m ®èi víi gi¸ vµ cÇu vÒ s¶n phÈm cña mçi doanh nghiÖp sÏ rÊt co gi·n, nh­ trong c¹nh tranh hoµn h¶o. Trong t×nh huèng ®ã c¹nh tranh sÏ cã xu h­íng c¨ng th¼ng. ë th¸i cùc ®èi lËp, nÕu c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau ®¸ng kÓ, cã sù x¸c ®Þnh nh·n hµng râ rµng vµ kh¸ch hµng ph¶i chÞu chi phÝ trong viÖc chuyÓn tõ ng­êi cung øng nµy sang ng­êi cung øng kh¸c th× cÇu vÒ s¶n phÈm cña mçi doanh nghiÖp sÏ Ýt co gi·n h¬n v× kh¸ch hµng cã së thÝch vµ lßng trung thµnh víi nh·n hµng vµ sù c¹nh tranh sÏ kÐm c¨ng th¼ng h¬n nhiÒu. 5. Sè c¸c doanh nghiÖp vµ qui m« t­¬ng ®èi cña chóng. NÕu sè c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thay thÕ lµ t­¬ng ®èi lín th× sÏ rÊt khã gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng cña nhau vµ sÏ cã nguy c¬ lµ mét sè doanh nghiÖp tin r»ng m×nh cã thÓ tiÕn hµnh c¹nh tranh mµ kh«ng bÞ ph¸t hiÖn. V× thÕ sù c¹nh tranh sÏ cã xu h­íng c¨ng th¼ng. Sè c¸c doanh nghiÖp mµ nhá th× c¹nh tranh sÏ Ýt h¬n. Nh­ng nÕu c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét ngµnh cã cïng quy m« th× ®iÒu ®ã còng lµm t¨ng c¹nh tranh vµ kÕt qu¶ còng kh«ng râ rµng, nh÷ng ng­êi qu¶n lý t¸o b¹o cã thÓ dÊn th©n vµo nh÷ng n­íc ®i t¸o b¹o tiÕn c«ng c¸c ®èi thñ. Møc ®é c¨ng th¼ng cña c¹nh tranh sÏ lµ thÊp nhÊt trong ngµnh cã t­¬ng ®èi Ýt doanh nghiÖp vµ mét trong sè c¸c doanh nghiÖp dã m¹nh h¬n c¸c doanh nghiÖp kh¸c vµ v× thÕ cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o sù c¹nh tranh "cã trËt tù" th«ng qua c¬ chÕ gièng nh­ chØ ®¹o gi¸. 6. Sù ®a d¹ng cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. NÕu c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cã môc ®Ých gièng nhau, cã v¨n ho¸ c«ng ty vµ mèi quan hÖ kh¸c víi c«ng ty mÑ gièng nhau th× sÏ cã xu h­íng suy nghÜ theo c¸ch gièng nhau. Lóc ®ã cã thÓ dù ®o¸n c¸ch thøc mµ mçi doanh nghiÖp sÏ ph¶n øng vµ nhÊt trÝ vÒ mét tËp hîp c¸c "qui t¾c ch¬i" ngÇm. Ng­îc l¹i, nÕu kh«ng thÕ th× sù c¹nh tranh sÏ cã xu h­íng c¨ng th¼ng h¬n. 7. Lîi Ých cña c«ng ty: Sù c¹nh tranh sÏ cã xu h­íng c¨ng th¼ng h¬n nÕu sù thµnh c«ng cña ngµnh cã tÇm quan träng ®èi víi c¸c doang nghiÖp trong ngµnh, hoÆc v× sù ®ãng gãp cña thµnh c«ng ®ã cho lîi nhuËn cña c¸c doanh nghiÖp hoÆc v× nã cã mét gi¸ trÞ chiÕn l­îc nµo ®ã ®èi víi sù thµnh c«ng cña chóng. 8. Hµng rµo rót khái cao: NÕu viÖc rót khái ngµnh ph¶i chÞu chi phÝ cao th× c¸c doanh nghiÖp sÏ thËn träng ë l¹i ngµnh vµ sô c¹nh tranh sÏ cã xu h­íng c¨ng th¼ng. Chi phÝ cña viÖc rót khái ngµnh cã thÓ bao gåm c¸c chi phÝ tµi chÝnh nh­ tr¶ l­¬ng th«i viÖc hoÆc mÊt m¸t vÒ c¸c tµi s¶n chuyªn m«n ho¸ cao, nh­ng còng cã thÓ bao gåm c¸c chi phÝ t©m lý nh­ c¸c c¸n bé qu¶n lý kh«ng s½n sµng tõ bá kinh doanh hoÆc mÊt uy tÝn víi chÝnh phñ v× g©y ra thÊt nghiÖp. II. Mèi ®e do¹ cña nh÷ng ng­êi gia nhËp míi. TÇm quan träng cña lùc l­îng nµy ®­îc x¸c ®Þnh b»ng "®é cao cña hµng rµo gia nhËp". Hµng rµo c¶n trë viÖc gia nhËp ngµnh cµng cao th× ¸p lùc c¹nh tranh ®èi víi ngµnh vµ nh÷ng h·ng hiÖn cã trong ngµnh cµng thÊp vµ ng­îc l¹i. Cã nh÷ng rµo c¶n chÝnh sau ®©y ®èi víi sù gia nhËp ngµnh: 1. TÝnh kinh tÕ cña quy m«: NÕu cã tÝnh kinh tÕ cña quy m« ®¸ng kÓ th× mét doanh nghiÖp ®ang c©n nh¾c cã gia nhËp ngµnh hay kh«ng hoÆc lµ x©y dùng mét thÞ phÇn lín ngay lËp tøc ®Ó ®¹t ®­îc quy m« cÇn thiÕt ®¶m b¶o cã chi phÝ thÊp hoÆc lµ chÞu chi phÝ cao h¬n doanh nghiÖp ®ang tån t¹i. Do ®ã tÝnh kinh tÕ cña quy m« lµ nguån gèc quan träng cña c¸c hµng rµo gia nhËp. Cã thÓ cã c¸c ¶nh h­ëng quy m« quan träng trong hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, bao gåm c¶ nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, marketing vµ ph©n phèi. 2. Sù kh¸c biÖt cña s¶n phÈm vµ lßng trung thµnh víi nh·n hµng. NÕu c¸c doanh nghiÖp ®ang tån t¹i ®· g©y dùng ®­îc lßng trung thµnh cña ng­êi mua ®èi víi s¶n phÈm cña hä th× ng­êi ra nhËp míi sÏ ph¶i ®Çu t­ rÊt nhiÒu vµ ph¶i m¹o hiÓm vµo viÖc qu¶ng c¸o vµ xóc tiÕn b¸n hµng ®Ó v­ît qua lßng trung thµnh ®ã. NÕu sù gia nhËp thÊt b¹i th× c¸c kho¶n ®Çu t­ ®ã lµ kh«ng cã gi¸ trÞ. 3. §ßi hái vÒ vèn: Trong mét sè ngµnh, nÕu muèn gia nhËp cÇn ph¶i cã mét l­îng vèn rÊt lín. Khi mµ thÞ tr­êng vèn ho¹t ®éng tèt, vèn s½n cã th× viÖc gia nhËp ®­îc xem lµ mét c«ng viÑc m¹o hiÓm vµ ng­êi ®Çu t­ ®ßi hái l·i cao ®Ó thuyÕt phôc hä chÊp nhËn rñi ro. 4. Chi phÝ chuyÓn ®èi víi ng­êi mua. NÕu kh¸ch hµng ph¶i chÞu chi phÝ cao khi chuyÓn tõ ng­êi cung øng nµy sang ng­êi cung øng kh¸c th× hä sÏ kh«ng s½n sµng thay ®æi ng­êi cung øng vµ nh÷ng ng­êi gia nhËp míi khã mµ thµnh c«ng ®­îc nÕu kh«ng ®Çu t­ nhiÒu ®Ó gióp kh¸ch hµng v­ît qua nh÷ng chi phÝ chuyÓn nµy. 5. Cã ®­îc c¸c kªnh ph©n phèi. Ng­êi gia nhËp míi ph¶i thiÕt lËp c¸c kªnh ph©n phèi riªng cña m×nh, thuyÕt phôc nh÷ng ng­êi b¸n bu«n vµ b¸n lÎ gi÷ vµ b¸n hµng cña m×nh cïng hoÆc ­u tiªn h¬n s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp ®ang tån t¹i. NÕu c¸c doanh nghiÖp ®· g©y dùng ®­îc c¸c mèi quan hÖ tèt víi c¸c kªnh ph©n phèi th× ng­êi gia nhËp míi khã mµ ®¹t ®­îc c¸c kªnh ®ã hoÆc ®¹t ®­îc víi chi phÝ cao. 6. Lîi thÕ chi phÝ tuyÖt ®èi: Mét trong c¸c nguån gèc chung nhÊt cña hµng rµo gia nhËp lµ sù tån t¹i cña lîi thÕ chi phÝ tuyÖt ®èi, nghi· lµ c¸c doanh nghiÖp ®ang ë trong ngµnh cã chi phÝ thÊp h¬n cña nh÷ng ng­êi míi gia nhËp , NÕu cã lîi thÕ nµy th× c¸c doanh nghiÖp ®ang ë trong ngµnh lu«n lu«n cã kh¶ n¨ng gi¶m gi¸ cña m×nh ®Õn møc mµ nh÷ng ng­êi gia nhËp míi kh«ng thÓ tån t¹i ®­îc, ®iÒu ®ã lµm gi¶m ý muèn gia nhËp. Mét sè nguån gèc cña lîi thÕ chi phÝ tuyÖt ®èi: - §éc quyÒn c«ng nghÖ: NÕu doanh nghiÖp cã mét s¶n phÈm hoÆc mét quy tr×nh s¶n xuÊt ®­îc b¶o vÖ b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ hoÆc gi÷ bÝ mËt th× ng­êi gia nhËp míi kh«ng thÓ copy s¶n phÈm hoÆc quy tr×ng s¶n xuÊt ®ã vµ sÏ ë vµo thÕ bÊt lîi. - Cã c¸c ®Çu vµo: C¸c doanh nghiÖp ®ang tån t¹i cã c¸c ®Çu vµo cã lîi. - §éc quyÒn ¶nh h­ëng rót kinh nghiÖm: Khi c¸c doanh nghiÖp cã kinh nghiÖm trong ngµnh hä cã thÓ h¹ thÊp chi phÝ nhê " ¶nh h­ëng rót kinh nghiÖm". NÕu c¸c ¶nh h­ëng nµy lµ "®éc quyÒn" vµ nh÷ng nng­êi gia nhËp míi kh«ng thÓ cã ®­îc chóng b»ng viÖc thuª c¸n bé qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp ®ang tån t¹i th× ng­êi gia nhËp míi cã thÓ ë vµo thÕ bÊt lîi cho ®Õn khi tù rót a ®­îc kinh nghiÖm, nh­ng trong thêi gian ®ã c¸c doanh nghiÖp ®· ®­îc thµnh lËp l©u h¬n cã thÓ cã thªm kinh nghiÖm vµ vÉn ®i tr­íc mét b­íc so víi nh÷ng ng­êi míi gia nhËp. - VÞ trÝ thuËn lîi : §èi víi mét sè h¹t ®éng chØ cã méy sè h÷u h¹n vÞ trÝ thuËn lîi. NÕu c¸c vÞ trÝ ®ã ®· bÞ c¸c doanh nghiÖp ®ang tån t¹i chiÕm gi÷ hÕt th× viÖc gia nhËp míi sÏ cùc k× khã kh¨n. 7. Sù tr¶ ®òa dù kiÕn. Trong nhiÒu ngµnh sù tr¶ ®òa cña c¸c doanh nghiÖp ®ang ë trong ngµnh ®èi víi sù gia nhËp míi lµ yÕu tè then chèt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña ng­êi míi gia nhËp. NÕu nh÷ng ng­êi trong ngµnh chÊp nhËn th× ng­êi míi gia nhËp sÏ cã c¬ héi thµnh c«ng lín h¬n. Ng­îc l¹i, nÕu hä tr¶ ®òa quyÕt liÖt th«ng qua gi¶m gi¸ hoÆc c¸c chiÕn dÞch qu¶ng c¸o xóc tiÕn b¸n hµng th× ng­êi míi gia nhËp chØ cã thÓ tån t¹i ®­îc nÕu cã nh÷ng lîi thÕ to lín ®Ó bï ®¾p l¹i sù thiÕu kinh nghiÖm trong ngµnh. Do ®ã sù tr¶ ®òa lµ mét hµng rµo quan träng ®èi víi viÖc gia nhËp. 8. ChÝnh s¸ch cña chÝnh phñ. Trong mét sã ngµnh, ë mét sè n­íc, chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ t¹o ra hµng rµo gia nhËp.ë mét th¸i cùc, ®ã lµ cÊp giÊy phÐp tøc lµ doang nghiÖp ®­îc chÝnh phñ cÊp giÊy phÐp tr­íc khi gia nhËp ngµnh. Trong c¸c tr­êng hîp kh¸c hµng rµo gia nhËp do chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ t¹o ra lµ khã ph¸t hiÖn vµ th­êng kh«ng ®­îc có ý tíi. VÝ dô nÕu chÝnh phñ ®Æt ra quy ®Þnh nghiªm ngÆt vÒ ®iÒu kiÖn y tÕ hoÆc ®iÒu kiÖn an toµn ®èi víi ngµnh th× ®iÒu ®ã cã thÓ lµm t¨ng ®åi hái vÒ vèn ®èi víi viÖc gia nhËp do ®ã n©ng cao hµng rµo gia nhËp. III. Mèi ®e do¹ cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ. NÕu tån t¹i nh÷ng s¶n phÈm t­¬ng ®ång víi nh÷ng s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp trong ngµnh ®ã ®ang cung cÊp vµ kh¸ch hµng cã thÓ dïng chóng ®Ó thay thÕ cho s¶n phÈm ®ã th× nh÷ng hµng ho¸ thay thÕ ®ã ®· x¸c ®Þnh ra mét møc gi¸ trÇn cho ngµnh mµ doanh nghiÖp ®ang kinh doanh. TÇm quan träng cña mèi ®e do¹ nµy phô thuéc vµo ba yÕu tè sau: 1. Gi¸ vµ c«ng dông t­¬ng ®èi cña s¶n phÈm thay thÕ: NÕu c¸c s¶n phÈm thay thÕ lµ s½n cã vµ c«ng dông t­¬ng tù ë cïng mét møc gi¸ th× mèi ®e do¹ cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ lµ rÊt m¹nh. Ng­îc l¹i, nÕu c¸c s¶n phÈm thay thÕ mµ ®¾t h¬n vµ cã c«ng dông kÐm h¬n th× sù ®e do¹ sÏ yÕu h¬n nhiÒu. 2. Chi phÝ chuyÓn ®èi víi kh¸ch hµng: YÕu tè nµy ®· ®­îc ®Ò cËp ë trªn nh­ mét nguån gèc cña hµng rµo gia nhËp vµ nã còng x¸c ®Þnh mmèi ®e do¹ thay thÕ. 3. Khuynh h­íng thay thÕ cña ng­êi mua: NÕu kh¸ch hµng Ýt nç lùc t×m kiÕm c¸c s¶n phÈm thay thÕ vµ kh«ng thÝch chuyÓn ng­êi cung øng th× mèi ®e do¹ thay thÕ sÏ gi¶m. IV. Søc m¹nh cña ng­êi mua. Søc m¹nh cña ng­êi mua phô thuéc hai yÕu tè c¬ b¶n: møc ®é cña ®é nh¹y c¶m cña hä ®èi víi gi¸ vµ viÖc mÆc c¶ nî cña hä. 1. §é nh¹y c¶m ®èi víi gi¸: VÒ b¶n chÊt, ®é nh¹y c¶m ®èi víi gi¸ chÝnh lµ co gi·n cña cÇu, mÆc dï vËy trong ph©n tÝch cña Porter «ng còng kh«ng l­îng ho¸ nã. §é nh¹y c¶m ®èi víi chÝnh lµ hµm sè cña: 1.1. L­îng mua cña ngµnh lµ mét phÇn cña tæng l­îng mua. NÕu s¶n phÈm cña ngµnh t¹o nªn mét phÇn kh«ng ®¸ng kÓ trong tæng l­îng mua cña nh÷ng ng­êi sö dông th× hä cã xu h­íng kh«ng nh¹y c¶m ®èi víi gi¸ cña nã, nh­ vËy nã sÏ Ýt cã ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ cña hä, ng­îc l¹i nÕu s¶n phÈm t¹o nªn mét phÇn ®¸ng kÓ trong tæng l­îng mua cña ng­êi mua th× hä sÏ thËn träng h¬n ®èi víi gi¸. 1.2. Nh÷ng kh¸c biÖt cña s¶n phÈm vµ sù x¸c ®Þnh nh·n hµng. C¶ hai yÕu tè ®ã ®Òu lµm gi¶m sù nh¹y c¶m ®èi víi gi¸. 1.3. ¶nh h­ëng cña s¶n phÈm cña ngµnh ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm hoÆc dÞch vô cña kh¸ch hµng. NÕu s¶n phÈm cña ngµnh lµ yÕu tè then chèt trong viÖc duy tr× chÊt l­îng s¶n phÈm cña kh¸ch hµng th× ch¾c ch¾n lµ hä kh«ng nh¹y c¶m ®èi víi gi¸. 1.4. Tû lÖ lîi nhuËn cña kh¸ch hµng: Nh÷ng kh¸ch hµng cã tû lÖ lîi nhuËn cao sÏ Ýt nh¹y c¶m ®èi víi gi¸. 1.5. ®éng c¬ cña ng­êi ra quyÕt ®Þnh. Nh÷ng nh­êi qu¶n lý chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mua hµng cã thÓ cã nhiÒu ®éng c¬ kh¸c nhau, mét sè ®éng c¬ khuyÕn khÝch h¬n nh¹y c¶m víi gi¸, mét sè kh¸c l¹i khuyÕn khÝch hä chó ý h¬n ®Õn c¸c yÕu tè kh¸c nh­ viÖc giao hµng vµ chÊt l­îng. 2. ViÖc mÆc c¶ chÞu. Møc ®é mµ ng­êi mua cã thÓ thùc hiÖn viÖc mÆc c¶ chÞu còng phô thuéc vµo mét danh môc c¸c yÕu tè sau: 2.1. Sù tËp trung cña ng­êi mua vµ dung l­îng cña ng­êi mua Nh÷ng ng­êi mua mµ cµng tËp trung vµ mua dung l­îng cµng lín th× sÏ cã kh¶ n¨ng chÞu nhiÒu h¬n. 2.2. Chi phÝ chuyÓn cña ng­êi mua. NÕu chi phÝ chuyÓn cña ng­êi mua cµng cao th× hä sÏ Ýt kh¶ n¨ng chÞu h¬n, v× hä sî r»ng c«ng viÖc kinh doanh cña hä ë n¬i kh¸c sÏ cã ®é tin cËy thÊp h¬n. 2.3. Th«ng tin cña ng­êi mua: Ng­êi mua ®­îc th«ng tin tèt sÏ cã nhiÒu kh¶ n¨ng chÞu h¬n. 2.4. Mèi ®e do¹ cña viÖc ng­êi mua liªn kÕt däc ng­îc trë l¹i nguån nguyªn liÖu: NÕu ng­êi mua cã kh¶ n¨ng ®e do¹ ngµnh b»ng viÖc liªn kÕt däc nh­îc th× hä sÏ cã kh¨ n¨ng chÞu nhiÒu h¬n. 2.5. Sù tån t¹i cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ: NÕu cã c¸c s¶n phÈm thay thÕ cã thÓ ®­îc cho c¸c s¶n phÈm cña ngµnh ë møc ®é cao th× ng­êi mua sÏ cã kh¨ n¨ng chÞu lín h¬n. V. Søc m¹nh cña ng­êi cung øng. Lùc l­îng nµy ®­îc x¸c ®Þnh bëi c¸c yÕu tè sau: 1. Sù kh¸c biÖt cña ®Çu vµo. NÕu c¸c doanh nghiÖp trong mét ngµnh phô thuéc vµo nh÷ng d¹ng kh¸c nhau cña mét ®Çu vµo do nh÷ng ng­êi cung øng riªng lÎ s¶n xuÊt ra th× nh÷ng ng­êi cung øng nµy sÏ t­¬ng ®èi m¹nh. 2. Chi phÝ cña viÖc chuyÓn sang ng­êi cung øng kh¸c. NÕu c¸c chi phÝ nµy lµ cao th× ng­êi cung øng cã thÓ t­¬ng ®èi m¹nh v× c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÞu chi phÝ khi chuyÓn sang ng­êi cung øng kh¸c. 3. Sù s½n cã cña c¸c ®Çu vµo thay thÕ. NÕu c¸c ®Çu vµo thay thÕ lµ s½n cã th× søc m¹nh cña ng­êi cung øng sÏ gi¶m. 4. Sù tËp trung cña ng­êi cung øng. Møc ®é tËp trung ho¸ cao gi÷a nh÷ng ng­êi cung øng sÏ cã xu h­íng t¹o cho hä søc m¹nh, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi cung øng tËp trung h¬n nh÷ng ng­êi mua. 5. TÇm quan träng cña dung l­îng ®èi víi nh÷ng ng­êi cung øng. NÕu nh÷ng ng­êi cung øng v× lîi nhuËn hoÆc v× sù tån t¹i cña m×nh mµ phô thuéc vµo viÖc duy tr× dung l­îng lín sÏ cã xu h­íng cã Ýt søc m¹nh mÆc c¶ h¬n. 6. Chi phÝ t­¬ng ®èi so víi tæng chi phÝ mua cña ngµnh. NÕu chi phÝ cña c¸c ®Çu vµo mua tõ mét ng­êi cung øng cô thÓ lµ mét phÇn quan träng cña tæng chi phÝ cña ngµnh ht× ng­êi cung øng sÏ thÊy doanh nghiÖp khã cã thÓ mua chÞu ®­îc. Ng­îc l¹i, nÕu mét ngµnh cung øng c¸c ®Çu vµo chØ lµ mét phÇn nhá trong tæng chi phÝ cña ng­êi sö dông th× nã sÏ thÊy lµ cã thÓ ®Æt gi¸ cao h¬n rÊt nhiÒu. 7. ¶nh h­ëng cña c¸c ®Çu vµo ®Õn chi phÝ hoÆc sù kh¸c biÖt s¶n phÈm. Søc m¹nh cña ng­êi cung øng còng phô thuéc vµo tÇm quan träng cña c¸c ®Çu vµo trong kh¶ n¨ng duy tr× chi phÝ thÊp hoÆc ®Ó lµm cho s¶n phÈm kh¸c biÖt. NÕu sè l­îng cña c¸c ®Çu vµo hoÆc chi phÝ cña nã lµ mét yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh th× nh÷ng ng­êi cung øng sÏ cã søc m¹nh mÆc c¶ ®¸ng kÓ. 8. Mèi ®e do¹ cña viÖc liªn kÕt xu«i cña nh÷ng ng­êi cung øng. NÕu viÖc liªn kÕt xu«i cña nh÷ng ng­êi cung øng trong mét ngµnh lµ dÔ dµng th× nh÷ng ng­êi cung øng sÏ cã søc m¹nh mÆc c¶ ®¸ng kÓ. BÊt kú sù cè g¾ng nµo tõ c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh ®Ó cã ®­îc møc gi¸ ®Çu vµo thÊp còng cã thÎe ®­îc ®¸p l¹i b»ng viÖc nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt x©y dùng c¸c thiÕt bÞ s¶n xuÊt cho riªng hä. KÕt luËn rót ra tõ ph­¬ng ph¸p n¨m lùc l­îng: øng dông cña kü thuËt n¨m lùc l­îng nµy ®ßi hái mét nghiªn cøu ®¸ng kÓ vÒ ngµnh ®ang xem xÐt, ®ßi hái ph©n tÝch mét lo¹t c¸c yÕu tè vµ viÖc sö dông viÖc ®¸nh gi¸ ®Ó tæng hîp tÊt c¶ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng dÕn mçi lùc l­îng. Nh­ng khi viÖc ph©n tÝch ®· hoµn thµnh th× cã thÓ tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc quan träng nhÊt cña sù c¹nh tranh ®Ó n¾m v÷ng ngµnh ®ang xem xÐt, chó ý Ýt h¬n ®Õn c¸c ®Æc ®iÓm kh«ng quan träng. Còng cã thÓ ®¸nh gi¸ " sù hÊp dÉn" nãi chung cña mçi ngµnh trªn quan ®iÓm cña nh÷ng doanh nghiÖp n»m trong ®ã. PhÇn hai. Thùc tr¹ng c¹nh tranh cña ngµnh may mÆc nh×n nhËn d­íi gãc ®é " m« h×nh n¨m lùc l­îng ". I. T×m hiÓu chung vÒ ngµnh may mÆc ViÖt Nam hiÖn nay. §Êt n­íc ®ang trªn con ®­êng ®æi míi, nÒn kinh tÕ n­íc ta ngµy cµng ph¸t triÓn do ®­êng lèi l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc còng nh­ nh÷ng nç lùc kh«ng ngõng cña mäi tÇn líp nh©n d©n, ®êi sèng cña ng­êi d©n ngµy cµng ®­îc n©ng cao râ rÖt. ChÝnh v× thÕ nhu cÇu may mÆc còng ngµy cµng t¨ng lªn c­ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. C«ng nghiÖp may mÆc còng ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc cung cÊp c¸c s¶n phÈm phôc vô ®«ng mäi tÇng líp nh©n d©n víi nhiÒu chñng lo¹i phong phó, mÉu m·, gi¸ c¶ kh¸c nhau phï hîp víi tói tiÒn cña ng­êi tiªu dïng. Trong lóc ®ã, chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ, ®a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®· cho phÐp c¸c c¸ nh©n, doanh nghiÖp ®Çu t­ ph¸t triÓn mäi ngµnh nghÒ trong khu«n khæ ph¸p luËt cho phÐp. Víi nhu cÇu phong phó cña thÞ tr­êng, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc còng nh­ tiÒm n¨ng lín cña thÞ tr­êng nh©n c«ng dåi dµo vµ nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi kh¸cc, ngµnh may mÆc n­íc ta ®ang trªn con ®­êng ph¸t triÓn ®Çy høa hÑn. Nghµnh may mÆc ViÖt Nam hiÖn nay thu hót gÇn mét triÖu lao ®éng, tæng sè vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi tÝnh tõ n¨m 1988 ®Õn th¸ng s¸u n¨m 2001 lµ trªn 2.7 tû USD, cã mét tæng c«ng ty víi tæng gi¸ trÞ tµi s¶n trªn 5200 tû ®ång, h¬n 200 c«ng ty, xÝ nghiÖp, 01 viÖn nghiªn cøu thêi trang, 03 tr­êng ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt chuyªn ngµnh....NÕu so s¸nh vÒ tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ sã l­îng c«ng nh©n th× ngµnh dÖt may nãi chung vµ ngµnh may mÆc nãi riªng qu¶ thËt lµ mét trong sè Ýt ngµnh dÉn ®Çu vÒ kim ng¹ch vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. May mÆc chiÕm gÇn 20% tæng sè lao ®éng c«ng nghiÖp cña c¶ n­íc vµ lµ ngµnh kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ chñ yÕu. Tèm l¹i, may mÆc lµ ngµnh kh«ng ®ßi hái vèn lín l¹i thu håi vèn nhanh vµ sö dông nhiÒu lao ®éng nªn nã lµ ngµnh ®­îc nhiÒu n­íc tham gia. II. Thùc tr¹ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh. M­êi n¨m võa qua, ngµnh may mÆc ViÖt Nam ph¸t triÓn kh¸ nhanh. Møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n ®¹t 23,8%/ n¨m, trë thµnh ngµnh xuÊt khÈu chiÕm vÞ thÕ thø hai sau dÇu th«, ®Õn n¨m 2001 ®· gi¶i quyÕt viÖc lµm cho gÇn mét triÖu ng­êi lao ®éng. ChÝnh phñ ®· x¸c ®Þnh d©y lµ mét thÕ m¹nh cña ViÖt Nam cÇn ph¶i ®Çu t­ tËp trung s¶n xuÊt. Do vËy, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y quy m« cña ngµnh may mÆc n­íc ta ngµy cµng gia t¨ng víi sù ra ®êi cña hµng lo¹t c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¬ së dÖt may, may mÆc víi ®ñu mäi thµnh phÇn. H¬n n÷a, do sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp may mÆc hiÖn nay ®ang cïng ho¹t ®éng trong m«i tr­êng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th­êng xuyªn biÕn ®éng. ChÝnh v× vËy , c¸c c¬ së, c¸c doanh nghiÖp may mÆc tÊt yÕu khã tr¸nh khái sù c¹nh tranh nh»m giµnh giËt thi tr­êng cña nhau ®Ó thóc ®Èy tiªu thô vµ t¨ng thu lîi nhuËn. VËn dông "m« h×nh n¨m lùc l­îng c¹nh tranh" cña gi¸o s­ Michael Porter ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh c¹nh tranh nãi trªn cã thÓ lý gi¶i phÇn nµo taÞ sao møc lîi nhuËn ®èi víi c¸c d¬n vÞ s¶n xuÊt may mÆc vÉn cßn thÊp. 1. Møc ®é ganh ®ua gi÷a c¸c ®¬n vÞ ®ang hiÖn h÷u trong ngµnh. Nh÷ng n¨m ggÇn ®©y, ngµnh may ®· trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp quan träng trong nÒn kinh tÐ quèc d©n vµ hiÖn nay lµ mét ngµnh xuÊt khÈu mòi nhän cña n­íc ta. §Æc biÖt n¨m 1999 lµ n¨m thµnh c«ng nhÊt cña ngµnh may víi kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t gÇn 2tû USD ®uøng thø hai chØ sau ngµnh dÇu khÝ víi møc t¨ng tr­ëng 28%. Nh­ vËy, ngµnh may lµ mét ngµnh ®ang cã sù t¨ng tr­ëng nhanh do ®ã c¸c doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng tr­ëng mµ kh«ng cÇn chiÕm lÜnh thi tr­êng cña ®èi thñ. C¸c doanh nghiÖp trong ngµnh may mÆc quan t©m ®Õn viÖc duy tr× sù t¨ng tr­ëng cïng víi sù t¨ng tr­ëng nhanh cña ngµnh chø kh«ng giµng ®Ó tÊn c«ng ®èi thñ cña m×nh. V× vËy, trªn khÝa c¹nh t¨ng tr­ëng cña ngµnh th× c¹nh tranh trong ngµnh sÏ Ýt c¨ng th¼ng h¬n. Theo thèng kª chung cho ngµnh dÖt-may cho tíi ngµy 31/12/2001 c¶ n­íc cã 822 doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ hµng ngµn hîp t¸c x· vµ hé c¸ thÓ cã qui m« lín, trong ®ã cã 187 doanh nghiÖp Nhµ n­íc, 178 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngaßi víi tæng vèn ®¨ng kÝ lµ 1804 triÖu USD. TÝnh riªng cho ngµnh may mÆc cña ViÖt Nam, cã kho¶ng trªn 1/2 trong sè c¸c doanh nghiÖp thuéc ngµnh dÖt- may thuéc c¸c thµnh phÇn quèc doanh, t­ nh©n, liªn doanh,...cïng may xuÊt khÈu t¹o nªn sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau. Trong tæng sè ®ã chØ cã 5% trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp cã ®ñ søc c¹nh tranh ë khu vùc vµ thÕ giíi. Víi quy m« ch­a h¼n lµ lín nh­ trªn nh­ng còng ®ñ ®Ó t¹o ra sù c¹nh tranh trong ngµnh. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh cßn ph¶i c¹nh tranh quyÕt liÖt víi hµng nhËp khÈu, hµng gi¶, hµng trèn thuÕ, hµng ®· qua sö dông trµn vµo n­íc ta b»ng nhiÒu con ®­êng. Cã thÓ so s¸nh quy m« cña ngµnh may ViÖt Nam víi mét sè n­íc trong khu vùc: STT Tªn n­íc S¶n phÈm may/triÖu s¶n phÈm 1. 2. 3. 4. Trung Quèc Th¸i Lan Indonexia ViÖt Nam 17.000 6500 5000 1400 Thªm n÷a, ngµnh may mÆc lµ ngµnh kh«ng ®ßi hái c«ng nghÖ phøc t¹p nh­ng chi phÝ cè ®Þnh còng kh«ng ph¶i lµ thÊp. MÆt kh¸c, sè l­îng lao ®éng nhiÒu, tr×nh ®é lao ®éng kh«ng cao, nÕu chuyÓn sang lÜnh vùc kinh doanh kh¸c th× sÏ tèn chi phÝ ®µo t¹o l¹i tõ ®Çu. Ngµnh may cã ®Æc thï lµ gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm lµ chñ yÕu, cho mét sè l­îng lao ®éng lín. Do vËy, buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i cè g¾ng tån t¹i ®Ó c¹nh tranh víi nhau. S¶n phÈm may mÆc tiªu thô ë n­íc ta phÇn lín dùa vµo mÉu mèt vµ nh·n hiÖu n­íc ngoµi. Lý gi¶i chuyÖn nµy cã thÓ lµ mét phÇn do ng­êi tiªu dïng cßn sÝnh hµng ngo¹i mÆc dï chÊt l­îng kh«ng thua kÐm hµng ngo¹i, mét phÇn quan träng lµ do c¸c nhµ s¶n xuÊt ch­a tin vµo chÝnh nh÷ng s¶n phÈm do m×nh lµm ra, ch­a x©y dùng ®­îc nh·n hiÖu th­¬ng phÈm cã uy tÝn vµ thuyÕt phôc trªn thÞ tr­êng. Ho¹t ®éng thêi trang cña chóng ta cßn yÕu, ch­a cã nhiÕu s¶n phÈm ®Æc tr­ng, c¬ cÊu s¶n phÈm còng rÊt nghÌo nµn, míi chØ dõng l¹i ë c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng nh­: s¬ mi, j¾ckÐt, quÇn, s¶n phÈm dÖt kim...Cã nh÷ng lÜnh vùc cßn Ýt ®­îc quan t©m nh­: thêi trang c«ng së, quÇn ¸o n÷ giíi, trang phôc häc sinh, quÇn ¸o thÓ thao... TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ch­a t¹o nªn sù kh¸c biÖt vÒ s¶n phÈm cña m×nh, ch­a t¹o ra cho mçi s¶n phÈm nh·n m¸c riªng trong mçi kh¸ch hµng, c¸c s¶n phÈm lµ t­¬ng ®èi gièng nhau. M¹ng l­íi tiªu thô cña c¸c doanh nghiÖp míi chØ tËp trung ë c¸c thµnh phè lín, thiÐu sù liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau, cßn chång chÐo g©y l·ng phÝ, c¹nh tranh b¸n ph¸ gi¸ nhau. H¬n n÷a, ®¹i bé ph¹n ng­êi d©n ViÖt Nam lµ nh÷ng ng­êi cã thu nhËp thÊp nªn khi mua bÊt k× mét s¶n phÈm c¸i mµ hä quan t©m ®Çu tiªn lµ gi¸ c¶ sau ®ã míi lµ c¸c ®Æc ®iÓm kh¸c cña s¶n phÈm: chÊt l­îng, kiÓu d¸ng, mµu s¾c... C¸c s¶n phÈm may s½n trong ngµnh lµ t­¬ng ®èi gièng nhau, chi phÝ chuyÓn ®æi tõ h·ng nµy sang h·ng kh¸c hÇu nh­ kh«ng cã ( trõ tr­êng hîp gi÷a h·ng vµ ng­êi mua cã nh÷ng rµng buéc vÒ hîp ®ßng). Do vËy, sù t¸c ®éng vÒ gi¸ t¸c ®éng tíi sù quan t©m cña kh¸ch hµng. §iÒu nµy lµm t¨ng c¹nh tranh gi÷a c¸c h·ng trong ngµnh may mÆc ë n­íc ta. VÝ dô : C«ng ty may 10- mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng hiÑu qu¶ trªn thi tr­êng lu«n x¸c ®Þnh ®èi thñ c¹nh tranh cho m×nh c¶ ë thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu. - Trªn thi tr­êng quèc tÕ ( thÞ tr­êng xuÊt khÈu) tiªu biÓu lµ EU vµ MÜ, NhËt B¶n, ®èi thñ cña may 10 lµ c¸c doanh nghiÖp cña Trung Quèc, Pakistan, c¸c n­íc ASEAN ®ang phôc håi sau cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ Ch©u ¸ võa qua. Thùc tÕ so víi c¸c n­íc nµy thùc tr¹ng c¹nh tranh cña ta so víi hä kÐm rÊt nhiÒu. -ë thÞtr­êng trong n­íc c¸c ®èi thñ lµ c¸c doanh nghiÖp may cña ViÖt Nam, nh÷ng doanh nghiÖp cã kinh nghiÖm, cã n¨ng lùc vµ còng s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng t­¬ng tù nh­ may 10 nh­ c«ng ty may Th¨ng Long, c«ng ty may ViÖt TiÕn, céng ty may Nhµ BÌ...Ngoµi ra c«ng ty cßn ph¶i ®­¬ng ®Çu víi mét sè ®èi thñ kh¸c nh­: + Hµng may mÆc nhËp khÈu, ®Æc biÖt lµ cña Trung Quèc, hµng cña hä rÎ h¬n, mÉu m· phong phó h¬n, phï hîp h¬n víi møc thu nhËp trung b×nh cña ng­êi d©n ViÖt Nam. + Hµng may ®o: HiÖn nay, dÞch vô may ®o rÊt phong phó víi sù gãp mÆt cña c¸c c¸ nh©n, c¸c c¬ së may t­ nh©n thu hót mét bé phËn kh¸ch hµng bëi c¸c s¶n phÈm may ®o ®Ñp, võa ý kh¸ch. + Hµng quÇn ¸o cò: Lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· qua sö dông nh­ng vÉn cßn tèt víi nhiÒu kiÓu d¸ng ®éc ®¸o hÊp dÉn ng­êi tiªu dïng ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi cã thu nhËp thÊp. 2. Mãi ®e do¹ cña nh÷ng ng­êi gia nhËp míi. ViÖt Nam cã nguån lao ®éng dåi dµo, cÇn mÉn, s¸ng t¹o, phï hîp víi ngµnh may mÆc. Gi¸ nh©n c«ng rÎ lµ nh÷ng nh©n tè hÊp dÉn thu hót d­îc nhiÒu hîp ®ång gia c«ng may mÆc còng nh­ tiÕp nhËn sù dÞch chuyÓn cña ngµnh may tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc NICS, tr×nh ®é tay nghÒ ng­êi lao ®éng ®ßi hái kh«ng cao. MÆt kh¸c, ngµnh maymÆc víi ®Æc ®iÓm cã hµm l­îng lao ®éng lín, yªu cÇu c«ng nghÖ kh«ng qu¸ hiÖn ®¹i vµ phøc t¹p vµ cã tû lÖ hµng xuÊt khÈu lín, ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã tÝnh phï hîp cao trong nÒn kinh tÕ thi tr­êng. §ång thêi nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, Nhµ n­íc ®· cã ccs diÒu chØnh chÝnh s¸ch cho phï hîp v¬Ý thêi k× míi, do vËy ®· khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë mäi ngµnh nghÒ trong ®ã cã ngµnh may mÆc. Ngµnh may mÆc gåm phÇn lín c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, Ýt cã doanh nghiÖp næi tréi lªn vÒqui m« nªn khã tË dông ®­îc ­u thÕ vÒ quy m« lín ®Ó t¹o ra lîi thÕ vÒ chi phÝ thÊp ( gi¸ thµnh ) cho riªng m×nh. Nh­ chóng ta ®· biÕt, nhiÒu doanh nghiÖp may mÆc ë n­íc ta cã c¬ së vËt chÊt kü thuË nghÌo nµn, l¹c hËu, c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ ®a phÇn nhËp cña c¸c n­íc §«ng ¢u cã ®é tuæi hµng chôc n¨m, diÒu nµy ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ®iÒu kiÖn lµm viÖc còng nh­ n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm nªn kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu trong t×nh h×nh míi. §ång thêi c¸c doanh nghiÖp n­íc ta ch­a cã nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng vµo trong s¶n xuÊt kinh doanh nªn Ýt cã nh÷ng ph¸t minh, c¶i tiÕn kü thuËt lµm t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l­îng, mÉu m· cña s¶n phÈm. C¸c doanh nghiÖp chØ s¶n xuÊt mÆt hµng ®¬n thuÇn gièng nhau mµ kh«ng cã sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c s¶n phÈm gi÷a c¸c doanh nghiÖp. V× thÕ, c¸c doanh nghiÖp cã ­u viÖt h¬n vÒ c«ng nghÖ sÏ cã nh÷ng ®i._.