Con người trong sự nghiệp Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa

Lêi nãi ®Çu. Nh­ mäi ng­êi ®Òu biÕt, bÊt kú quèc gia nµo muèn tho¸t khái nghÌo nµn, l¹c hËu, n©ng cao møc sèng ng­êi d©n, ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kü thuËt lªn tr×nh ®é cao... ®ñ søc s¸nh vai víi c¸c c­êng quèc n¨m ch©u th× ®iÒu tÊt yÕu cÇn thiÕt ph¶i tr¶i qua lµ tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. §Êt n­íc ta ®ang trªn ®µ ®æi míi, môc tiªu chÝnh lµ phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2000 c¬ b¶n hoµn thµnh chiÕn l­îc C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa , ®­a n­íc ta ngang tÇm víi tr×nh ®é cña c¸c n­íc ph¸t triÓn. ThËt ra, sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ®· ®­îc §¶ng ta ®Ò x­íng tõ §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng toµn quèc lÇn thø III - th¸ng 9/1960, mÆc dï ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ, song n­íc ta hiÖn nay míi chØ tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng vµ b­íc vµo thêi kú ph¸t triÓn moøi, chø vÉn ch­a rót ng¾n ®­îc kho¶ng c¸ch tôt hËu ngµy cµng xa vÒ kinh tÕ. HiÖn nay, ViÖt Nam vÉn cßn lµ mét n­íc nghÌo trªn thÕ giíi, víi thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi ch­a v­ît qu¸ 250USD/n¨m, trong khi ®ã con sè nµy ë Mü lµ 19.700USD/ng­êi/n¨m. VËy do ®©u mµ viÖc tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ë n­íc ta l¹i gÆp nhiÒu khã kh¨n ®Õn vËy?. Cã ph¶i ch¨ng mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò nµy lµ do viÖc sö dông nguån lùc con ng­êi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ch­a hîp lý?. Bëi vËy con ng­êi lµ nh©n tè trung t©m cña mäi ho¹t ®éng ph¸t triÓn. Mäi ho¹t ®éng ®Òu nh»m môc ®Ých phôc vô lîi Ých cña con ng­êi vµ còng chØ cã con ng­êi míi cã thÓ lµm ®­îc nh÷ng c«ng viÖc cùc kú khã kh¨n vµ gian khæ Êy. V× vËy, viÖc t×m hiÓu vÊn ®Ò con ng­êi trong sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa lµ hÕt søc quan träng, ®ßi hái ph¶i hiÓu râ b¶n chÊt, vai trß, vÞ trÝ cña con ng­êi trªn mäi ph­¬ng diÖn vµ ®Æc biÖt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò ph¸t triÓn con ng­êi trong giai ®o¹n C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa hiÖn nay, cã nh­ vËy míi ph¸t huy ®­îc ®Õn møc tèi ®a vai trß quyÕt ®Þnh cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Chóng ta h·y cïng nhau xem xÐt vÊn ®Ò trªn!  më ®Çu Nh­ ®· nãi, viÖc nghiªn cøu vÊn ®Ò con ng­êi trong C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa lµ mét nhiÖm vô hÕt søc quan träng cña mäi cÊp, mäi thµnh viªn trong x· héi. Së dÜ vÊn ®Ò ®ã l¹i ®­îc quan t©m mét c¸ch ®Æc biÖt nh­ vËy lµ v× nhiÒu lý do, song cã thÓ nh¾c ®Õn mét sè lý do chñ yÕu: HiÖn nay, do yªu cÇu cña qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc vµ viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nhanh vµ bÒn v÷ng th× viÖc ®i lªn b»ng nguån lùc con ng­êi ®­îc coi lµ ®éng lùc chñ yÕu, quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn kh«ng cã môc ®Ých tù th©n, toµn bé nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t vµ l©u dµi lµ sù thÓ hiÖn nhÊt qu¸n quan ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña CNXH: Con ng­êi lµ träng t©m cña sù ph¸t triÓn. Do ®ã, c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®Êt n­íc ph¶i h­íng cô thÓ vµo môc tiªu tæng qu¸t lµ ph¸t triÓn con ng­êi, xuÊt ph¸t tõ con ng­êi, do con ng­êi vµ v× con ng­êi, §¶ng ta lu«n nhÊn m¹nh r»ng “ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi thùc chÊt lµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn con ng­êi, ph¸t huy yÕu tè con ng­êi vµ lÊy viÖc phôc vô con ng­êi lµm ®Ých cao nhÊt cña mäi ho¹t ®éng”. V× lÏ ®ã mµ hµng ngµy, hµng giê trªn hÇu hÕt c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, s¸ch b¸o, t¹p chÝ.v.v..®Òu cã nh÷ng bµi viÕt s©u s¾c ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò con ng­êi mµ chóng ta ®ang quan t©m. Môc tiªu chÝnh cña C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa lµ t¹o ra tiÒm lùc to lín ®ñ kh¶ n¨ng tiÕn tíi thñ tiªu nghÌo nµn, l¹c hËu, x©y dùng cuéc sèng d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh, hay nãi chung lµ tÊt c¶ ®Òu nh»m phôc vô con ng­êi, coi con ng­êi lµ yÕu tè trung t©m sè mét cña mäi ho¹t ®éng. V× thÕ nªn mäi ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Òu chÜa mòi nhän vµo vÊn ®Ò con ng­êi, trong giai ®o¹n hiÖn nay. Cã gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò ®ã víi nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ ng­êi lao ®éng hîp lý th× míi cã ®­îc nh÷ng thµnh c«ng cña sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa. Cã thÓ nãi ®ã lµ vÊn ®Ò sè mét quyÕt ®Þnh ®Õn vËn mÖnh cña n­íc ta, trong nh÷ng n¨m tíi. §Æc biÖt lµ tr­íc ng­ìng cöa cña thÕ kû 21, viÖc nhËn thøc râ b¶n chÊt cña vÊn ®Ò con ng­êi trong C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa cã ý nghÜa cùc kú quan träng. Ngoµi ra, viÖc chän vÊn ®Ò nµy lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cßn do b¶n th©n t©m ®¾c, tõ tr­íc ®Õn nay ®· quan t©m ®­îc Ýt nhiÒu. Trong néi dung tiÓu luËn nµy, tr­íc hÕt chóng ta nªn hiÓu thÕ nµo vÒ ph¹m trï con ng­êi, ph¹m trï C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa, sau ®ã míi nghiªn cøu vÊn ®Ò con ng­êi trong C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa vµ vËn dông ë ViÖt Nam ta. Cuèi cïng lµ nh÷ng ®Þnh h­íng, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nguån lùc con ng­êi ®ång thêi kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu kÐm trong viÖc sö dông ng­êi lao ®éng trong C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa hiÖn nay. néi dung a- c¬ së lý luËn BÊt cø mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi, muèn thµnh c«ng trong sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ®Òu ph¶i kÕt hîp lîi thÕ vèn cã cña m×nh víi nh÷ng thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt hiÖn ®¹i cña nh©n lo¹i. ChÝnh trÝ tuÖ, tr×nh ®é häc vÊn cña con ng­êi lµ ch×a kho¸ v¹n n¨ng ®Ó më cöa kho trong vÊn ®Ò nµy, gióp c¸c n­íc tiÕp cËn víi nÒn v¨n minh khoa häc thÕ giíi. Qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ë mét n­íc nµo ®ã diÔn ra nhanh hay chËm, thµnh c«ng hay thÊt b¹i ®Òu phô thuéc chÆt chÏ vµo d©n n­íc ®ã vµ tr×nh ®é cña hä. Nh­ng con ng­êi lµ g× ? §ã lµ mét c©u hái mµ tõ x­a ®Õn nay ®· cã kh¸ nhiÒu kh¸i niÖm vÒ con ng­êi mét c¸ch thÇn bÝ. I/ ph¹m trï con ng­êi 1. kh¸i niÖm con ng­êi Tr¶i qua c¸c thêi kú lÞch sö “con ng­êi” ®­îc hiÓu mét c¸ch rÊt kh¸c nhau. TriÕt häc cæ ®¹i coi con ng­êi lµ tiÓu vò trô, trong b¶n chÊt cña con ng­êi lµ trong b¶n chÊt cña vò trô, con ng­êi lµ t¸c phÈm diÖu kú cña t¹o ho¸, lµ vËt cao quý nhÊt cña ®Êt trêi, lµ chóa tÓ cña mu«n loµi, chØ phôc tïng duy nhÊt mét ®Êng thÇn linh, con ng­êi ®­îc chia lµm hai phÇn: phÇn hån vµ phÇn x¸c. Chñ nghÜa duy t©m cho r»ng phÇn hån lµ do th­îng ®Õ sinh ra, tån t¹i vÜnh viÔn, thÓ x¸c lµ n¬i c­ ngô cña linh hån. Khi con ng­êi chÕt thÓ x¸c mÊt ®i cßn linh hån l¹i l×a khái thÓ x¸c ®i t×m n¬i c­ ngô míi. Chñ nghÜa duy vËt cho r»ng kh«ng cã linh hån bÊt tö, phÇn x¸c chi phèi vµ quyÕt ®Þnh phÇn hån, khi thÓ x¸c mÊt ®i th× linh hån còng mÊt theo. TriÕt häc thÕ kû 15- 18 ph¸t triÓn quan niÖm triÕt häc vÒ con ng­êi trªn c¬ së KHTN ®· phôc h­ng vµ b¾t ®Çu ph¸t triÓn. Chñ nghÜa duy vËt m¸y mãc coi con ng­êi lµ mét bé m¸y vËn ®éng theo quy luËt c¬ häc, con ng­êi duy vËt ®Ò cao vai trß s¸ng t¹o cña lý tÝnh con ng­êi, mÆt kh¸c coi con ng­êi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn, cña hoµn c¶nh. Chñ nghÜa duy t©m chñ quan coi con ng­êi lµ hiÖn th©n cña c¶m gi¸c, con ng­êi sinh ra (Bec¬li). Chñ nghÜa duy t©m kh¸ch quan coi con ng­êi lµ hiÖn th©n cña ý niÖm (Platon- Hªghen), nh­ng Hªghen ®· cã c«ng lín lµ ®­a ra nh÷ng quy luËt vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña t­ duy ®èi víi mäi c¸ nh©n trong x· héi. Nh×n chung, c¸c quan niÖm trªn ®Òu xem xÐt con ng­êi mét c¸ch tr×u t­îng, hä ®· tuyÖt ®èi ho¸ phÇn hån hoÆc phÇn x¸c, xem xÐt chóng mét c¸ch t¸ch rêi c« lËp vµ tr×u t­îng chóng thµnh trong b¶n chÊt con ng­êi. Do ®ã hä ®· ®i ®Õn nh÷ng kÕt luËn vµ nh÷ng c¸ch lý gi¶i cùc ®oan phiÕn diÖn. MÆt kh¸c, hä còng ch­a chó ý ®Çy ®ñ ®Õn b¶n chÊt x· héi cña con ng­êi, mÆc dï ®· cã nh÷ng quan ®iÓm ®· ®Ò cËp tíi (Hªghen, Phoi¬b¨c), nh­ng ch­a kh¸i qu¸t ®­îc mÆt x· héi trong con ng­êi. Chñ nghÜa M¸c ®· thõa kÕ vµ kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ ®ång thêi ph¸t triÓn nh÷ng quan niÖm vÒ con ng­êi ®· cã trong lÞch sö ®Ó ®­a tíi quan niÖm vÒ con ng­êi hiÖn thùc, con ng­êi ho¹t ®éng thùc tiÔn, con ng­êi võa lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn vµ x· héi, ®ång thêi võa lµ chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªn- x· héi. Nh­ vËy, triÕt häc M¸c- Lªnin xem xÐt con ng­êi nh­ lµ mét thùc thÓ sinh vËt vµ x· héi, v× vËy, con ng­êi tån t¹i vµ ph¸t triÓn tu©n theo tæng hîp c¸c quy luËt sinh häc vµ quy luËt x· héi. 2/ quan niÖm hiÖn ®¹i cña m¸c vÒ con ng­êi vµ trong b¶n chÊt cña nã a/ Con ng­êi lµ mét thùc thÓ sinh häc x· héi Con ng­êi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn, lµ kÕt qu¶ cña sù tiÕn ho¸ l©u dµi cña giíi h÷u sinh, con ng­êi tù nhiªn lµ con ng­êi sinh häc mang b¶n chÊt tÝnh sinh vËt, c¸i sinh vËt trong con ng­êi quy ®Þnh sù h×nh thµnh nh÷ng hiÖn t­îng vµ qu¸ tr×nh t©m lý trong con ng­êi, lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña con ng­êi. Ch¼ng h¹n, ®· lµ con ng­êi th× ai còng ph¶i tr¶i qua c¸c giai ®o¹n sinh tr­ëng, tö vong, ai còng cã nhu cÇu ¨n, ë, ®i l¹i, sinh ho¹t v¨n ho¸, t×nh c¶m hiÓu biÕt. Song con ng­êi kh«ng ph¶i lµ ®éng vËt thuÇn tuý v× hä biÕt tiÕn hµnh lao ®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu sinh häc cña m×nh vµ céng ®ång. ChÝnh lao ®éng s¶n xuÊt lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn con ng­êi vµ ý thøc cña hä, t¹o ra nÒn v¨n ho¸ vËt chÊt vµ tinh thÇn. Cã lao ®éng con ng­êi míi ®­îc coi lµ s¶n phÈm cña x· héi. Trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt, con ng­êi cã mèi quan hÖ víi tù nhiªn (LLSX), ®ång thêi gi÷a con ng­êi còng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau (QHSX). ChÝnh v× con ng­êi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn vµ x· héi nªn con ng­êi chÞu sù chi phèi cña m«i tr­êng tù nhiªn vµ x· héi cïng c¸c quy luËt biÕn ®æi cña chóng. C¸c quy luËt tù nhiªn t¸c ®éng t¹o nªn ph­¬ng diÖn sinh häc con ng­êi. C¸c quy luËt t©m lý ý thøc, h×nh thµnh nªn c¸c mÆt x· héi trong con ng­êi. HÖ thèng quy luËt trªn cïng t¸c ®éng vµo con ng­êi t¹o nªn thÓ thèng nhÊt hoµn chØnh gi÷a c¸i sinh häc vµ c¸i x· héi trong con ng­êi. Song con ng­êi kh«ng ph¶i chÞu sù chi phèi mét chiÒu cña tù nhiªn vµ x· héi mµ hä hoµn toµn cã thÓ t¸c ®éng trë l¹i, c¶i t¹o chóng cho phï hîp víi môc ®Ých vµ nhu cÇu cña m×nh. NÕu nhu cÇu sinh häc ®­îc tho¶ m·n tèt h¬n th× còng sÏ lµm cho x· héi v¨n minh h¬n. V× thÕ, viÖc c¶i t¹o tù nhiªn vµ c¶i t¹o trËt tù x· héi nh»m t¹o ra m«i tr­êng tù nhiªn vµ m«i tr­êng x· héi ngaú cµng tèt h¬n vµ tr¸ch nhiÖm kh«ng cña riªng ai mµ lµ cña toµn x· héi. Trong khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt con ng­êi t¸c ®éng vµo tù nhiªn ®Ó c¶i t¹o nã, ë ®ã con ng­êi ®­îc gäi lµ chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªn. VËy con ng­êi võa lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn, phô thuéc vµo tù nhiªn, võa t¸c ®éng vµo tù nhiªn vµ ngµy cµng t×m mäi c¸ch thèng trÞ tù nhiªn. Trong qu¸ tr×nh c¶i biÕn tù nhiªn con ng­êi còng ®· lµm ra lÞch sö cña m×nh, do ®ã con ng­êi kh«ng nh÷ng lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn- x· héi mµ cßn lµ chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªn x· héi , víi ho¹t ®éng lao ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi ®· s¸ng t¹o ra trong toµn bé nÒn v¨n ho¸ vËt chÊt vµ tinh thÇn, víi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, con ng­êi viÕt thªm nh÷ng trang sö míi cho chÝnh m×nh. MÆc dï tù nhiªn vµ x· héi lµ nh÷ng mÆt vËn ®éng theo nh÷ng quy luËt kh¸ch quan song qu¸ tr×nh hµnh ®éng cña con ng­êi lu«n lu«n t×m c¸ch h¹n chÕ hoÆc më réng ph¹m vi t¸c ®éng cu¶ quy luËt cho phï hîp v¬Ý nhu cÇu vµ môc ®Ých cña m×nh, kh«ng thÓ cã x· héi lÞch sö vµ sù ph¸t triÓn cña x· héi, lÞch sö nÕu kh«ng cã con ng­êi víi t­ c¸ch lµ chñ thÓ lÞch sö. b/ B¶n chÊt cña con ng­êi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ x· héi Con ng­êi muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶i tiªu dïng mét l­îng nhu yÕu phÈm cÇn thiÕt ®¶m b¶o nhu cÇu sinh häc. Song nh÷ng thø Êy kh«ng ph¶i lµ quµ tÆng cña t¹o ho¸ ban cho mµ nã lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh lao ®éng cña con ng­êi. V× thÕ, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt lµ ho¹t ®éng tÊt yÕu cña loµi ng­êi. ChÝnh lao ®éng ®· ph©n ®Þnh danh giíi gi÷a ng­êi víi ®éng vËt kh¸c, lao ®éng lµ ho¹t ®éng x· héi, nªn mäi sù kh¸c biÖt gi÷a con ng­êi vµ con vËt ®Òu lµ kÕt qu¶ cña cuéc sèng con ng­êi trong x· héi. PhÇn “x¸c” lµ bé phËn sinh häc trong con ng­êi còng nhê cã lao ®éng mµ kh¸c víi con vËt. Mét c¸ thÓ sinh häc muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc th× nhÊt thiÕt ph¶i sèng trong x· héi vµ ®­îc x· héi ®µo luyÖn. Nh­ vËy, c¸ nh©n lµ mét thùc thÓ x· héi vµ b¶n chÊt cña con ng­êi cã tÝnh lÞch sö cô thÓ. V× lÏ ®ã mµ b¶n chÊt cña con ng­êi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ x· héi, kh«ng chØ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ trong hiÖn t¹i mµ c¶ trong qu¸ khø. Qua t×m hiÓu quan ®iÓm cña M¸c vÒ con ng­êi ta cã thÓ rót ra r»ng: Thø nhÊt: B¶n chÊt chung nhÊt vµ s©u s¾c nhÊt cña con ng­êi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ gi÷a ng­êi vµ ng­êi trong x· héi diÔn ra c¶ trong hiÖn t¹i vµ trong qu¸ khø. Thø hai: B¶n chÊt con ng­êi kh«ng ph¶i lµ cè ®Þnh, bÊt biÕn mµ cã tÝnh lÞch sö cô thÓ. Thø ba: B¶n chÊt cña con ng­êi nhÊt thiÕt ph¶i xem xÐt trong mèi quan hÖ c¸ nh©n vµ x· héi. Nãi tãm l¹i, M¸c cho r»ng con ng­êi lµ mét thùc thÓ thèng nhÊt biÖn chøng gi÷a c¸i sinh häc vµ c¸i x· héi, c¸i x· héi kh«ng thÓ t¸ch rêi c¸i sinh häc trong mçi con ng­êi vµ ng­îc l¹i. Con ng­êi võa lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn- x· héi võa lµ chñ thÓ c¶i biÕn tù nhiªn vµ x· héi theo môc ®Ých nhu cÇu cña m×nh. Ii/ thÕ nµo lµ C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa 1. Kh¸i niÖm vÒ C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa Tõ tr­íc ®Õn nay ®· cã nhiÒu c¸ch quan niÖm vÒ ph¹m trï C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa, ta h·y xem xÐt sè quan ®iÓm ®ã. C«ng nghiÖp ho¸ hiÓu theo nghÜa chung nhÊt lµ tiÕn hµnh trang bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i cho mäi ngµnh kinh tÕ quèc d©n nh»m môc tiªu chÝnh lµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi, n©ng cao møc sèng ng­êi d©n. §ã lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thµnh nÒn kinh tÕ trong ®ã c«ng nghiÖp vµ dÞch vô chiÕm tû träng ngµy cµng lín. C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa lµ mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, khoa häc - c«ng nghÖ trong mét thêi gian dµi. Theo c¸ch tiÕp cËn nµy, C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ®­îc hiÓu nh­ lµ mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn trong ®ã cã ph­¬ng h­íng, môc tiªu cña nÒn kinh tÕ mµ kh«ng nªu ®­îc b¶n chÊt cña C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa. C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa lµ qu¸ tr×nh c¶i biÕn lao ®éng thñ c«ng, l¹c hËu thµnh lao ®éng sö dông kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó ®¹t ®­îc n¨ng suÊt x· héi cao- c¸i quyÕt ®Þnh nhÊt ®èi víi sù tån vong cña mét chÕ ®é x· héi. C¸ch tiÕp cËn nµy phï hîp víi ®Þnh nghÜa vÒ C«ng nghiÖp ho¸-HiÖn®¹i hãa cña héi nghÞ lÇn thø7 ban chÊp hµnhTW kho¸VII: C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô, qu¶n lý kinh tÕ x· héi tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ ph­¬ng tiÖn vµ ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ t¹o ra n¨ng suÊt x· héi cao. §ã lµ quan ®iÓm míi nhÊt vÒ C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa. MÆc dï cã nh÷ng kh¸c nhau song nh×n chung mäi c¸ch tiÕp cËn trªn ®©y ®Òu kh¼ng ®Þnh r»ng C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa lµ nhiÖm vô trung t©m trong suèt thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH, ®Òu tõng b­íc h×nh thµnh QHSX míi tiÕn bé, phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Còng cã thÓ nãi thùc chÊt cña C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa lµ sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, lµ qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn s¶n xuÊt x· héi (c«ng nghiÖp- n«ng nghiÖp dÞch vô) tõ tr×nh ®é thÊp lªn tr×nh ®é c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, lùc l­îng lao ®éng sÏ chuyÓn dÞch thÝch øng vÒ c¬ cÊu ngµnh nghÒ, vÒ tr×nh ®é tay nghÒ vµ häc vÊn. HiÖn ®¹i ho¸, vÒ tr×nh ®é tay nghÒ vµ häc vÊn. HiÖn ®¹i ho¸ trong c«ng nghiÖp th­êng ®­îc hiÓu ra c«ng nghiÖp sö dông nh÷ng yÕu tè cña c«ng nghÖ thuéc “®êi chãt” hoÆc kh«ng t¸ch xa “®êi chãt” lµ bao nhiªu. C«ng nghiÖp ho¸ ph¶i g¾n víi HiÖn ®¹i hãa vµ ng­îc l¹i, ®ã lµ hai mÆt kh«ng thÓ t¸ch rêi cña mét cuéc C¸ch m¹ng vµ s©u s¾c ®ã. Nãi ®Õn HiÖn ®¹i ho¸ lµ nãi ®Õn c¶ mét qu¸ tr×nh l©u dµi ®Çy gian khæ cña viÖc c¶i biÕn mét x· héi cæ truyÒn thµnh mét x· héi hiÖn ®¹i, cã tr×nh ®é v¨n minh cao h¬n, thÓ hiÖn ®Çy ®ñ h¬n nh÷ng gi¸ trÞ chung mµ nh©n lo¹i ®ang h­íng tíi. §èi víi n­íc ta, ®ã lµ mét qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¶i biÕn mét x· héi c«ng nghiÖp l¹c hËu thµnh mét x· héi c«ng nghiÖp g¾n viÖc h×nh thµnh tõng b­í c quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, ngµy cµng ®Çy ®ñ h¬n b¶n chÊt ­u viÖt cña chÕ ®é míi. C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ph¶i t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vÒ vËt chÊt kü thuËt, vÒ con ng­êi vµ khoa häc c«ng nghÖ, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nh»m huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån lùc, kh«ng ngõng lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi, lµm nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh vµ bÒn v÷ng, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ cña nh©n d©n, thùc hiÖn c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi, b¶o vÖ c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i. ThËt ra, ph¹m trï C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ®· ®­îc §¶ng ta ®Ò ra vµ l·nh ®¹o thùc hiÖn trong nhiÒu n¨m nay, coi ®ã lµ nhiÖm vô trung t©m xuyªn suèt thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH, nh­ng ®iÓm míi hiÖn nay lµ g¾n C«ng nghiÖp ho¸ víi HiÖn ®¹i hãa víi viÖc ¸p dông réng r·i c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thêi ®¹i ®óng nh­ C-M¸c nãi “Nh÷ng thêi ®¹i kinh tÕ kh¸c nhau kh«ng ph¶i ë chç chóng ta s¶n xuÊt ra c¸i g× mµ lµ ë chç chóng s¶n xuÊt b»ng c¸ch nµo, víi nh÷ng t­ liÖu lao ®éng nµo”. Trªn ý nghÜa ®ã, cã thÓ coi c«ng nghiÖp lµ ph­¬ng tiÖn chuyÓn t¶i c«ng nghÖ míi vµo cuéc sèng. §Ó lµm ®­îc viÖc nµy ®iÒu quyÕt ®Þnh lµ con ng­êi, víi trÝ tuÖ vµ n¨ng lùc ngµy cµng cao, tÊt c¶ lµ do con ng­êi vµ v× con ng­êi. 2. Vai trß, vÞ trÝ cña con ng­êi trong C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa Con ng­êi- yÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt cña lùc l­îng s¶n xuÊt ®· trë thµnh mét mÖnh ®Ò bÊt hñ, nã kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña nguån lùc con ng­êi trong ph¸t triÓn. Trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh cña lùc l­îng s¶n xuÊt th× con ng­êi ®­îc kh¼ng ®Þnh ë vÞ trÝ hµng ®Çu, thiÕu nã s¶n xuÊt sÏ bÞ mÊt sinh khÝ vµ tÊt yÕu dÉn ®Õn v« hiÖu qu¶. §Æc biÖt h¬n, trong giai ®o¹n C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc th× h¬n bao giê hÕt, nh©n tè con ng­êi cµng ph¶i ®­îc ®Æt ë vÞ trÝ trung t©m. NÕu kh«ng cã ®éi ngò tri thøc vµ ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ- lùcl­îng chñ yÕu trong nguån lao ®éng- th× lµm sao cã ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín, t¹o ra khèi l­îng vËt chÊt khæng lå ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña nh©n lo¹i. V× thÕ mäi ho¹t ®éng ph¸t triÓn ®Òu nh»m vµo môc ®Ých chÝnh lµ v× con ng­êi, do con ng­êi. NÕu kh«ng xuÊt ph¸t tõ con ng­êi, ®­îc tiÕn hµnh bëi con ng­êi vµ v× con ng­êi th× kh«ng cã lý do g× mµ khoa häc còng nh­ mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nµo ®ã cã thÓ tån t¹i ®­îc. Nh­ vËy, con ng­êi võa lµ xuÊt ph¸t ®iÓm, lµ lùc l­îng chñ ®¹o lµ môc ®Ých cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tuy nhiªn sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt , cña yÕu tè con ng­êi ph¶i g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn quan hÖ s¶n xuÊt. Lùc l­îng s¶n xuÊt chØ cã thÓ vËn ®éng vµ ph¸t triÓn trong ph­¬ng thøc s¶n xuÊt víi mét quan hÖ s¶n xuÊt song trïng. ë ®©y chóng ta chØ kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña con ng­êi trong C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa chø tuyÖt nhiªn kh«ng tuyÖt ®èi ho¸ nã vµ t¸ch rêi khái quan hÖ s¶n xuÊt hiÖn thêi. Sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa cã thµnh c«ng nh­ ý muèn cña chóng ta hay kh«ng ®iÒu ®ã phô thuéc hÇu hÕt vµo con ng­êi vµ tr×nh ®é häc vÊn cña hä. V× thÕ chóng ta cµng hiÓu s©u s¾c r»ng n©ng cao c¶ mÆt b»ng d©n trÝ vµ ®Ønh cao d©n trÝ, båi d­ìng vµ ph¸t huy nguån lùc to lín cña con ng­êi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. III/ vÊn ®Ò con ng­êi trong C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ 1. VÒ lý luËn Khi kh¼ng ®Þnh r»ng tiÕn tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö x· héi loµi ng­êi lµ thay thÕ lÉn nhau gi÷a c¸c h×nh thøc kinh tÕ x· héi, M¸c ®· nãi tíi viÖc lÊy sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña con ng­êi lµm th­íc ®o chung cho sù ph¸t triÓn x· héi. M¸c cho r»ng xu h­íng chung cña tiÕn tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö ®­îc quy ®Þnh bëi sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi- bao gåm con ng­êi vµ nh÷ng c«ng cô lao ®éng do con ng­êi t¹o ra. Sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi tù nã ®· nãi lªn tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x· héi qua viÖc con ng­êi chiÕm lÜnh vµ sö dông ngµy cµng nhiÒu lùc l­îng tù nhiªn víi t­ c¸ch lµ c¬ së vËt chÊt cho ho¹t ®éng sèng chÝnh con ng­êi vµ quyÕt ®Þnh quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi trong s¶n xuÊt. Nh­ phÇn trªn ®· nãi, con ng­êi cã vai trß hÕt søc quan träng trong c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa, nÕu kh«ng cã con ng­êi th× thÕ giíi lµm sao ph¸t triÓn ®­îc nh­ ngµy nay. ChØ cã con ng­êi trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt míi cã thÓ lµm ra lÞch sö cña m×nh. S¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn, tÝnh chÊt x· héi ho¸ cña s¶n xuÊt ngµy cµng gia t¨ng. ViÖc tiÕn hµnh s¶n xuÊt tËp thÓ b»ng lùc l­îng cña toµn x· héi vµ sù ph¸t triÓn míi cña nÒn s¶n xuÊt do viÖc ®ã mang l¹i sÏ cÇn ®Õn nh÷ng con ng­êi hoµn toµn míi- nh÷ng con ng­êi cã n¨ng lùc toµn diÖn ®ñ søc tinh th«ng toµn bé hÖ thèng s¶n xuÊt. Theo M¸c, con ng­êi kh«ng chØ lµ chñ thÓ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt, lµ yÕu tè hµng ®Çu, yÕu tè ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong lùc l­îng s¶n xuÊt cña x· héi mµ h¬n n÷a, nã cßn ®ãng vai trß lµ chñ thÓ ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh lÞch sö, tõ ®ã M¸c kh¼ng ®Þnh r»ng, sù ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi tr­íc hÕt cã nghÜa lµ ph¸t triÓn sù phong phó cña b¶n chÊt con ng­êi, coi nh­ lµ mét môc ®Ých tù th©n. V× thÕ theo M¸c, ý nghÜa lÞch sö môc ®Ých cao c¶ cña sù ph¸t triÓn x· héi lµ ph¸t triÓn con ng­êi toµn diÖn, n©ng cao n¨ng lùc vµ phÈm gi¸ con ng­êi, gi¶i phãng con ng­êi, lo¹i trõ ra khái cuéc sèng con ng­êi mäi sù tha ho¸ ®Ó con ng­êi ®­îc sèng víi cuéc sèng ®Ých thùc cña con ng­êi. Sù t¸c ®éng cña nh©n tè con ng­êi cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn toµn bé tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö víi t­ c¸ch lµ nguån ®éng lùc cã tÇm quan träng ®Æc biÖt, nh©n tè con ng­êi võa lµ ph­¬ng tiÖn s¸ng t¹o ra mäi gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn, s¸ng t¹o vµ hoµn thiÖn ngay chÝnh c¶ b¶n th©n m×nh, võa ®ång thêi lµ chñ nh©n sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån tµi s¶n v« gi¸ Êy. Trªn b×nh diÖn ®ã, vai trß cña nh©n tè con ng­êi trong lùc l­îng s¶n xuÊt kh«ng ph¶i lµ toµn bé nh©n tè con ng­êi nãi chung, vai trß cña nh©n tè con ng­êi lao ®éng chØ giíi h¹n trong khu«n khæ cña s¶n xuÊt vËt chÊt. Nãi kh¸c ®i nh©n tè ng­êi lao ®éng trong lùc l­îng s¶n xuÊt ®­îc hiÓu nh­ lµ bé phËn n¨ng ®éng s¸ng t¹o nhÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. V× nã mµ ph­¬ng tiÖn vµ c«ng cô s¶n xuÊt ngµy cµng ®­îc ®æi míi, s¶n xuÊt ph¸t triÓn víi n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l­îng cao, ®êi sèng tinh thÇn vµ bé mÆt cña x· héi cã nhiÒu tiÕn bé. M¸c lµ ng­êi ®Çu tiªn cã c«ng x©y dùng néi dung khoa häc cña kh¸i niÖm lùc l­îng s¶n xuÊt. Theo M¸c, lùc l­îng s¶n xuÊt ®­îc cÊu thµnh bëi t­ liÖu s¶n xuÊt vµ ng­êi lao ®éng, ®ång thêi ¤ng dù b¸o C¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt còng sÏ nh­ mét bé phËn trùc tiÕp cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Ngµy nay, khoa häc kü thuËt ®ang ph¸t triÓn nh­ vò b·o, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ph¸t minh khoa häc ngµy cµng rót ng¾n l¹i, v× thÕ ®Ó øng dông cã hiÖu qu¶ nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt trªn thÕ giíi vµo sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa th× ®ßi hái con ng­êi ph¶i ®­îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc, tri thøc vÒ khoa häc tù nhiªn ®¶m b¶o con ng­êi cã ®ñ tr×nh ®é ®Ó tiÕp cËn víi nh÷ng ph¸t minh míi, vËn dông vµo s¶n xuÊt. V× thÕ h¬n lóc nµo hÕt, vai trß cña con ng­êi trong thêi ®¹i C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh ë vÞ trÝ trung t©m cña sù ph¸t triÓn. §Êt n­íc thÞnh hay suy, yÕu hay m¹nh phÇn lín lµ phô thuéc vµo tri thøc cña con ng­êi n­íc ®ã. 2. VÒ mÆt thùc tiÔn Lý luËn nh­ trªn cña M¸c ®· kh¼ng ®Þnh vai trß tét ®Ønh cña nh©n tè con ng­êi trong sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa. Néi dung cña kh¸i niÖm lùc l­îng s¶n xuÊt do M¸c v¹ch ra ®· ®­îc cuéc sèng kh¼ng ®Þnh. Ng­êi lao ®éng vµ t­ liÖu s¶n xuÊt lµ hai yÕu tè cÊu thµnh cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Thùc tiÔn ®· chøng minh ®­îc r»ng trong bÊt kú thêi ®¹i nµo vµ bÊt cø quèc gia nµo ch¨ng n÷a th× hai yÕu tè Êy ®Òu cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau, dï khoa häc kü thuËt cã hiÖn ®¹i ®Õn mÊy, c¸c ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt cã tinh th«ng vµ s¾c bÐn thÕ nµo ®i n÷a, nÕu t¸ch nã ra khái yÕu tè ng­êi lao ®éng th× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ trë thµnh v« nghÜa vµ ch¾c ch¾n sÏ kh«ng thu ®­îc hiÖu qu¶. Ng­îc l¹i nÕu con ng­êi cã kiÕn thøc vµ tr×nh ®é cao nh­ng kh«ng ®­îc tiÕp cËn víi nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt míi, hiÖn ®¹i th× hiÖu qu¶ ch¾c ch¾n còng sÏ nh­ ®· nãi ë trªn. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kh«ng ph¶i lóc nµo con ng­êi còng hiÓu ®óng vÒ vÞ trÝ, vai trß cña tõng bé phËn trong cÊu tróc cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Thùc tÕ, cã nh÷ng lóc chóng ta ®· tuyÖt ®èi ho¸ vai trß cña nh©n tè con ng­êi, t¸ch rêi, c« lËp víi t­ liÖu s¶n xuÊt vµ coi nhÑ nã, nh­ng ng­îc l¹i, cã nh÷ng lóc chØ coi träng vai trß vµ vÞ trÝ cña c«ng cô vµ ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt, xem con ng­êi trong lùc l­îng s¶n xuÊt nh­ mét yÕu tè thô ®éng, phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña t­ liÖu s¶n xuÊt. Së dÜ cã t×nh tr¹ng nµy lµ do con ng­êi kh«ng hiÓu ®­îc ®óng vÞ trÝ cña tõng bé phËn trong lùc l­îng s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ kh«ng thÊy ®­îc vai trß sè mét cña nh©n tè con ng­êi. V× thÕ, trong sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa, ®ßi hái mçi con ng­êi ®Òu ph¶i cã nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ cÊu tróc cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ph¶i thÊy râ ®­îc vÞ trÝ cña b¶n th©n ®èi víi c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt, ®ång thêi thÊy râ ®­îc vai trß to lín cña nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt víi tr×nh ®é khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i. Ph¶i biÕt kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a con ng­êi víi t­ liÖu s¶n xuÊt lµm gi¶m ®¸ng kÓ chi phÝ s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi, tõ ®ã lµm t¨ng møc thu nhËp b×nh qu©n theo ®Çu ng­êi- chØ tiªu quan träng nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mét n­íc. Trªn ®©y lµ vµi nÐt chung nhÊt vÒ mÆt lý luËn còng nh­ thùc tiÔn cña vÊn ®Ò con ng­êi trong C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa. §Ó hiÓu mét c¸ch s©u s¾c h¬n mét b­íc n÷a h·y cïng nhau ®i s©u ph©n tÝch vÊn ®Ò nµy cô thÓ ë n­íc ta. B- con ng­êi trong C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ë ViÖt Nam i/ kh¸i qu¸t vÒ ®­êng lèi cña ®¶ng Coi con ng­êi lµ vèn quý nhÊt, truyÒn thèng tõ ngµn x­a cña d©n téc ®· ®­îc §¶ng ta vµ chñ tÞch Hå ChÝ Minh n©ng lªn mét tÇm cao míi víi nhËn thøc vµ ®Þnh h­íng míi qua mçi chÆng ®­êng C¸ch m¹ng. §¶ng ta quan niÖm r»ng, tr­íc hÕt con ng­êi ph¶i ®­îc gi¶i phãng khái ¸p bøc bãc lét, bÊt c«ng vµ ph¶i ®­îc sèng trong mét ®Êt n­íc hoµ b×nh, ®éc lËp, ph¶i v­¬n lªn lµm chñ x· héi vµ ®iÒu quan träng h¬n c¶ lµ ph¶i ®­îc tù do. Ngµy nay, trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n­íc, h¬n bao giê hÕt chóng ta cÇn hiÓu biÕt s©u s¾c nh÷ng gi¸ trÞ lín lao vµ ý nghÜa quyÕt ®Þnh cña nh©n tè con ng­êi- chñ thÓ s¸ng t¹o, mäi nguån cña c¶i vËt chÊt vµ v¨n ho¸, mäi nÒn v¨n minh cña c¸c quèc gia. §¶ng ta lu«n lÊy chñ nghÜa M¸c- Lªnin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµm kim chØ nam cho mäi ho¹t ®éng ph¸t triÓn, v× thÕ ®­êng lèi cña §¶ng lu«n chung thµnh víi nh÷ng lý t­ëng mµ M¸c ®· v¹ch ra. Ngµy nay, C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa x· héi lµ xu h­íng tÊt yÕu mµ n­íc ta ph¶i tr¶i qua, môc tiªu xuyªn suèt cña sù ph¸t triÓn ®ã lµ v× con ng­êi. §ång chÝ Tæng bÝ th­ §ç M­êi trong bµi ph¸t biÓu:”Con ng­êi ch¨m sãc, båi d­ìng vµ ph¸t huy nh©n tè con ng­êi v× môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh”. T¹i héi nghÞ lÇn thø 4 BCH TW §¶ng kho¸ VII ®· nãi r»ng:”Tiªu chÝ ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc xÕp h¹ng c¸c n­íc trªn thÕ giíi, lµ sù ph¸t triÓn cña con ng­êi”. §ång thêi §ång chÝ cßn chØ râ viÖc ®¸nh gi¸ tiÕn bé kinh tÕ x· héi cña mét n­íc kh«ng ph¶i chØ ë tæng s¶n phÈm quèc d©n nh­ tr­íc ®©y mµ cßn dùa trªn c¬ së cña nh÷ng chØ tiªu c¬ b¶n lµ thu nhËp, tr×nh ®é gi¸o dôc vµ tuæi thä cña ng­êi d©n. Kh«ng ph¶i ®Õn ngµy nay chóng ta míi ®iÒu ®ã mµ ngay tõ buæi ban ®Çu tiÕn hµnh sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña m×nh. §¶ng ta ®· nhiÒu lÇn kh¼ng ®Þnh”Con ng­êi lµ vèn quý nhÊt, ch¨m lo ph¸t triÓn cho h¹nh phóc cña con ng­êi lµ môc tiªu cao nhÊt cña chÕ ®é x· héi ta”. Ch¨m lo h¹nh phóc cña mäi ng­êi, mäi nhµ ®­îc §¶ng ta ®Æt lªn vÞ trÝ hµng ®Çu vµ coi ®ã lµ nhiÖm vô träng t©m. Qu¸n triÖt quan ®iÓm ®ã c­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH cña §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh:”Ph­¬ng h­íng lín cña chÝnh s¸ch x· héi lµ ph¸t huy nh©n tè con ng­êi trªn c¬ së ®¶m b¶o c«ng b»ng b×nh ®¼ng vÒ nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña c«ng d©n, kÕt hîp tèt viÖc t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi tiÕn bé x· héi, gi÷a ®êi sèng tinh thÇn, gi÷a ®¸p øng nhu cÇu tr­íc m¾t víi ch¨m lo lîi Ých l©u dµi gi÷a c¸ nh©n víi tËp thÓ vµ céng ®ång x· héi”. Trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa, §¶ng ta lu«n lÊy t­ t­ëng ph¸t triÓn con ng­êi, cña M¸c lµm nÒn t¶ng kh«ng cã nghÜa lµ ®Æt ph¸t triÓn kinh tÕ sau ph¸t triÓn con ng­êi, mµ lµ ë chç “T¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n víi c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn v¨n ho¸ gi¸o dôc, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi”. §¶ng ®· chØ râ r»ng mét n­íc cßn nghÌo nµn l¹c hËu nh­ n­íc ta, ®Ó tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ã, tr­íc hÕt chóng ta cÇn ­u tiªn cho ph¸t triÓn kinh tÕ. Tr­íc ®©y, víi c¨n bÖnh chñ quan duy ý chÝ chóng ta ®· lµm nh­ vËy vµ ®· ph¹m sai lÇm. Ngµy nay, ®Ó tr¸nh m¾c l¹i nh÷ng sai lÇm ®ã, ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng thÓ kh«ng xuÊt ph¸t tõ chñ nghÜa nh©n ®¹o hiÖn thùc, tõ tinh thÇn nh©n v¨n s©u s¾c vµ g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸ ®êi sèng x· héi. Bëi lÏ, mét trong nh÷ng ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ chÝnh lµ ë chç t¹o ra sù c©n ®èi hµi hoµ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi m«i tr­êng x· héi lµnh m¹nh. Môc tiªu tèi cao trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña n­íc ta lµ h­íng tíi viÖc n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cho mçi thµnh viªn trong céng ®ång x· héi, môc tiªu ®ã chØ cã thÓ ®¹t ®­îc khi cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh víi viÖc c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn v¨n ho¸, gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, ®¶m b¶o c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng x· héi, ®ång thêi kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng m«i tr­êng sèng. §ã chÝnh lµ c¬ së lµ nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn l©u bÒn, ph¸t triÓn kh«ng chØ v× thÕ hÖ h«m nay mµ cßn v× sù sinh tån vµ c¬ héi ph¸t triÓn cho thÕ hÖ mai sau. Trªn thùc tÕ vµ trong quan niÖm cña mçi chóng ta, con ng­êi ngµy cµng thÓ hiÖn râ vai trß lµ chñ thÓ cña mäi s¸ng t¹o, mäi nguån cña c¶i vËt chÊt vµ v¨n ho¸, mäi nÒn v¨n minh cña c¸c quèc gia. Bëi vËy, ®Ó ®Èy m¹nh sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa x· héi theo ®Þnh h­íng XHCN vµ ®­a sù nghiÖp C¸ch m¹ng lín lao ®ã ®Õn thµnh c«ng ë n­íc ta, chóng ta kh«ng thÓ kh«ng xuÊt ph¸t tõ tinh thÇn nh©n v¨n s©u s¾c. Kh«ng thÓ kh«ng ph¸t triÓn con ng­êi ViÖt Nam, n©ng cao ®éi ngò nh÷ng ng­êi lao ®éng n­íc ta lªn mét tÇm cao chÊt l­îng míi. H¬n n÷a, ®ã cÇn ®­îc coi lµ ®éng lùc m¹nh mÏ nhÊt ®Ó gióp chóng ta mau chãng tho¸t khái nghÌo nµn l¹c hËu vµ x©y dùng x· héi ta thµnh mét x· héi c«ng b»ng nh©n ¸i, mét x· héi thùc sù tèt ®Ñp vµ tiÕn bé, mang b¶n s¾c d©n téc vµ hiÖn ®¹i. NghÞ quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII ®· kh¼ng ®Þnh: “N©ng cao d©n trÝ, båi d­ìng vµ ph¸t triÓn nguån lùc to lín cña con ng­êi ViÖt Nam lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i hãa ë n­íc ta”. Tõ ngµy thµnh lËp ®Õn nay, §¶ng ta ®· nhiÒu lÇn kh¼ng ®Þnh “Con ng­êi lµ vèn quý nhÊt, ch¨m lo ph¸t triÓn con ng­êi lµ môc tiªu phÊn ®Êu cao nhÊt cña chÕ ®é ta”. Trªn thùc tÕ, trong suèt nh÷ng n¨m th¸ng l·nh ®¹o c¸ch m¹ng ViÖt Nam ®i tõ th¾ng lîi nµy ®Õn th¾ng lîi kh¸c, §¶ng ta ®· lu«n lu«n cè g¾ng lµm nhiÒu viÖc theo h­íng ®ã, ch¨m lo h¹nh phóc cña nh©n d©n. “ViÖc g× cã lîi cho._.