Một số giải pháp nhằm thúc đẩy quan hệ thương mại hàng hoá giữa CHDCND Lào và CHXHCN Việt Nam

Tr­êng §¹i häc ngo¹i th­¬ng khoa kinh tÕ ngo¹i th­¬ng ---------***--------- Kho¸ luËn tèt nghiÖp §Ò tµi: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy quan hÖ th­¬ng m¹i hµng ho¸ gi÷a CHDCND Lµo vµ CHXHCN ViÖt Nam Gi¸o viªn h­íng dÉn : PGS.TS NguyÔn Phóc Khanh Sinh viªn thùc hiÖn : AN«ng PhÕt®aoh­¬ng Líp : Anh1 - K38A – KTNT Hµ Néi - 2003 Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I: Tæng quan chung vÒ VT§PT 3 1.1 Kh¸i niÖm vµ vai trß cña VT§PT 3 1.1.1 Kh¸i niÖm 3 1.1.2 §Æc ®iÓm cña VT§PT 4 1.1.3 Vai trß cña VT§PT 5 1.1.4 C¸c h×nh thøc cña VT§PT 8 1.1.5 C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt trong VT§PT 11 1.1.5.1 C¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i trong VT§PT 11 1.1.5.2 C¸c ®Çu mèi chuyÓn tiÕp vµ th«ng tin trong VT§PT 14 1.2 Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña VT§PT 16 1.2.1 Sù ra ®êi cña ngµnh vËn t¶i Container 16 1.2.2 Sù ra ®êi cña ngµnh VT§PT 17 1.2.3 Sù ra ®êi cña VT§PT lµ mét qu¸ tr×nh tÊt yÕu trong sù nghiÖp ph¸t triÓn cña ngµnh vËn t¶i 22 Ch­¬ng II: Tæ chøc chuyªn chë hµng ho¸ b»ng VT§PT t¹i ViÖt Nam 29 2.1 LÞch sö ph¸t triÓn cña VT§PT t¹i ViÖt Nam 29 2.2 C¬ së ph¸p lý cña VT§PT 31 2.2.1 C«ng ­íc cña LHQ vÒ chuyªn chë hµng ho¸ b»ng VT§PT quèc tÕ 33 2.2.2 Quy t¾c cña UNTAD/ICC vÒ chøng tõ VT§PT 38 2.2.3 HiÖp ®Þnh khung ASEAN vÒ VT§PT 41 2.2.4 NghÞ ®Þnh sè 125 cña ChÝnh phñ ViÖt Nam vÒ VT§PT quèc tÕ 46 2.3 Ng­êi kinh doanh VT§PT 47 2.3.1 §Þnh nghÜa 47 2.3.2 C¸c lo¹i MTO 49 2.4 Chøng tõ VT§PT 50 2.4.1 §Þnh nghÜa 50 2.4.2 Néi dung cña chøng tõ VT§PT 51 2.4.3 C¸c lo¹i chøng tõ VT§PT 52 2.5 Tr¸ch nhiÖm cña MTO 55 2.5.1 Thêi h¹n tr¸ch nhiÖm 57 2.5.2 C¬ së tr¸ch nhiÖm 57 2.5.3 Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm 58 2.6 Th«ng b¸o tæn thÊt vµ khiÕu n¹i 60 2.6.1 Th«ng b¸o tæn thÊt 60 2.6.2 KhiÕu n¹i 60 2.7 Thùc tr¹ng ¸p dông VT§PT ë ViÖt Nam 61 2.7.1 C¸c h×nh thøc ¸p dông VT§PT ë ViÖt Nam hiÖn nay 62 2.7.2 §èi t­îng vËn chuyÓn b»ng VT§PT ë ViÖt Nam 64 2.7.3 TuyÕn ®­êng vËn chuyÓn b»ng VT§PT ë ViÖt Nam 65 2.7.4 Nguyªn nh©n h¹n chÕ ®Õn sù ph¸t triÓn cña VT§PT ë ViÖt Nam 66 Ch­¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn VT§PT ë ViÖt Nam 69 3.1 Xu thÕ héi nhËp vµ ph¸t triÓn VT§PT cña mét sè n­íc vµ khu vùc trªn thÕ giíi 73 3.2 Dù b¸o vÒ nhu cÇu VT§PT 73 3.2.1 Xu thÕ ph¸t triÓn c«ng nghÖ VT§PT trªn thÕ giíi 73 3.2.2 C¬ së khoa häc cña dù b¸o 78 3.2.2.1 ThÞ tr­êng vµ b¹n hµng XNK 78 3.2.2.2 §éng th¸i chuyÓn dÞch c¬ cÊu thÞ tr­êng XNK 1997 – 2002 79 3.2.3 KÕt qu¶ dù b¸o vÒ thÞ tr­êng vËn t¶i vµ nhu cÇu VT§PT ®Õn n¨m 2020 83 3.3 §Þnh h­íng ph¸t triÓn VT§PT ë ViÖt Nam 86 3.3.1 X©y dùng mèi liªn kÕt gi÷a c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i ®Ó thiÕt lËp VT§PT 87 3.3.2 X©y dùng khu vùc ph¸t triÓn VT§PT 88 3.4 C¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn VT§PT ë ViÖt Nam 89 3.4.1 C¸c gi¶i ph¸p vÜ m« 89 3.4.2 C¸c gi¶i ph¸p vi m« 95 KÕt luËn 97 Tµi liÖu tham kh¶o Phô lôc Lêi nãi ®Çu Toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ ®· khiÕn cho ng­êi göi hµng vµ ng­êi nhËn hµng hîp nhÊt vµ liªn kÕt trë thµnh nh÷ng c«ng ty ®a quèc gia, kinh doanh víi ph¹m vi trªn toµn cÇu. Nh÷ng c«ng ty ®a quèc gia nµy cã ¶nh h­ëng m¹nh mÏ tíi nhu cÇu hµng ho¸ cÇn trao ®æi trªn toµn thÕ giíi. ChÝnh v× vËy, khi kinh doanh, ®iÒu mµ nh÷ng c«ng ty nµy cÇn lµ mét hÖ thèng vËn chuyÓn vµ m¹ng l­íi kho vËn ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch hoµn h¶o vµ mau chãng. Ngµy nay, chñ tµu vµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng c«ng ty giao nhËn nhËn thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i h×nh thµnh nªn mét m¹ng l­íi kÕt hîp víi nh÷ng c«ng ty giao nhËn kh¸c còng nh­ lµ c¸c c«ng ty giao nhËn ®­êng bé, ®­êng s¾t, ®­êng thuû néi ®Þa ®Ó phôc vô tèt h¬n vµ ®Çy ®ñ h¬n nh÷ng kh¸ch hµng lín nµy, bëi v× vai trß träng yÕu cña hÖ thèng hËu cÇn (Logistics system) lµ hç trî trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ ph©n phèi. M¹ng l­íi vËn chuyÓn nµy ®· dÉn ®Õn mét sù tËp trung trong s¶n xuÊt kh«ng chØ ph¸t triÓn quy m« cña nh÷ng ng­êi kinh doanh lÜnh vùc vËn t¶i mµ cßn gióp kiÓm so¸t c¸c dÞch vô hËu cÇn (Logistic service). §iÒu nµy cho phÐp c¸c c«ng ty giao nhËn cã thÓ thùc hiÖn dÞch vô kho tíi kho (door to door) mét c¸ch hoµn h¶o. T¹i c¸c c«ng ty vËn t¶i Container, c¸c c«ng ty cã kinh doanh vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc (VT§PT) hiÖn nay ®ang chuyªn chë h¬n 50% cña tæng sè Container trªn toµn cÇu, vµ tØ lÖ nµy cßn ®­îc hi väng lµ sÏ t¨ng lªn 70% vµo n¨m 2000 (theo b¸o Banomyong – Th¸i Lan, 2000). Bµi viÕt nµy sÏ thÓ hiÖn phÇn nµo nh÷ng nghiªn cøu vÒ VT§PT quèc tÕ còng nh­ hiÖn tr¹ng ¸p dông h×nh thøc nµy t¹i ViÖt Nam. Trong khi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi kh«ng ngõng c¶i tiÕn c«ng nghÖ vËn t¶i, ®Çu t­ ph¸t triÓn VT§PT th× cã thÓ nãi, hiÖn nay VT§PT ë ViÖt Nam ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. ChÝnh v× vËy, ®Ó phôc vô cho viÖc gia nhËp AFTA vµ WTO, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ cña dÞch vô vËn t¶i n­íc ta, th× viÖc nghiªn cøu t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn h×nh thøc nµy ë ViÖt Nam lµ rÊt cÇn thiÕt. Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi nµy bao gåm toµn quèc ViÖt Nam, bao gåm c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i(®­êng s¾t, ®­êng s«ng, hµng kh«ng, ®­êng biÓn, ®­êng bé) vÒ VT§PT. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: b»ng viÖc thu thËp c¸c th«ng tin qua s¸ch b¸o, qua ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng, tra cøu trªn c¸c trang web ®iÖn tö cña c¸c tæ chøc, c¸c hiÖp héi cã liªn quan tíi chuyªn chë hµng ho¸ b»ng VT§PT, tõ ®ã nªu ®­îc thùc tr¹ng vµ ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thùc hiÖn ®Ó ph¸t triÓn VT§PT t¹i ViÖt Nam. Kho¸ luËn ®­îc chia lµm 3 phÇn: Ch­¬ng I : Tæng quan chung vÒ vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc. Ch­¬ng II : Tæ chøc chuyªn chë hµng ho¸ b»ng vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc t¹i ViÖt Nam. Ch­¬ng III : C¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc t¹i ViÖt Nam. Nh©n ®©y, em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi TiÕn sü Vò SÜ TuÊn ®· tËn t×nh h­íng dÉn, gióp ®ì em trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn kho¸ luËn tèt nghiÖp. Xin c¶m ¬n Bé Giao th«ng vËn t¶i, ViÖn nghiªn cøu chiÕn l­îc giao th«ng vËn t¶i, Tæng côc Thèng kª, Bé th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®· cung cÊp tµi liÖc gióp em hoµn thµnh kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. Sinh viªn thùc hiÖn kho¸ luËn. Lª Thu Trang. Ch­¬ng I: Tæng quan chung vÒ vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc quèc tÕ Kh¸i niÖm vµ vai trß cña vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc quèc tÕ: Kh¸i niÖm: Trªn thÕ giíi, vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc (VT§PT) kh«ng chØ lµ mét ph­¬ng thøc vËn t¶i míi cã. Quy tr×nh chu chuyÓn nµy ®· ®­îc ¸p dông tõ l©u. Tuy vËy, cïng víi sù ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh Container ho¸, kh¸i niÖm vÒ VT§PT ®Õn nay ®· cã nhiÒu thay ®æi. Tr­íc ®©y, nh÷ng ng­êi chuyªn chë tham gia thµnh tõng chÆng trong VT§PT chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸ trªn chÆng ®­êng m×nh thùc hiÖn, cßn ë c¸c chÆng kh¸c anh ta chØ lµ ®¹i lý thay mÆt cho chñ hµng ho¸ thuª tiÕp ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó thùc hiÖn toµn bé hµnh tr×nh. Do vËy, khi tiÕn hµnh viÖc chuyªn chë, ng­êi chñ hµng ho¸ ph¶i ký nhiÒu hîp ®ång vËn t¶i kh¸c nhau ®ång thêi ®­îc cung cÊp nhiÒu lo¹i chøng tõ vËn t¶i kh¸c nhau ( h×nh thøc vËn t¶i nµy cßn gäi lµ vËn t¶i ®øt ®o¹n- Segmenter Transport). Tuy nhiªn, h×nh thøc tæ chøc vËn t¶i trªn ®· cã nhiÒu biÕn ®æi, VT§PT ra ®êi vµ ®­îc ®Þnh nghÜa theo C«ng ­íc quèc tÕ cña Liªn hîp quèc vÒ chuyªn chë hµng ho¸ b»ng VT§PT quèc tÕ n¨m 1980 nh­ sau: “VËn t¶i ®a ph­¬ng thøc quèc tÕ lµ chuyªn chë hµng ho¸ b»ng Ýt nhÊt hai ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c nhau trªn c¬ së mét hîp ®ång vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc, tõ mét ®Þa ®iÓm cña mét n­íc, n¬i ng­êi kinh doanh vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc nhËn tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸, ®Õn mét ®Þa ®iÓm ®­îc chØ ®Þnh ®Ó giao hµng ë mét n­íc kh¸c. C¸c c«ng viÖc lÊy hµng, giao hµng ®Ó thùc hiÖn mét hîp ®ång vËn t¶i ®¬n ph­¬ng thøc nh­ ®· ®­îc x¸c ®Þnh trong hîp ®ång ®ã, kh«ng ®­îc coi lµ vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc quèc tÕ”. Nh­ vËy, theo C«ng ­íc nµy, VT§PT ®­îc thùc hiÖn chØ trªn mét c¬ së chøng tõ vËn t¶i, mét chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vµ chØ mét ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸ trong suèt hµnh tr×nh chuyªn chë tõ mét ®Þa ®iÓm nhËn hµng ®Ó chë ë n­íc nµy ®Õn mét ®Þa ®iÓm giao hµng ë n­íc kh¸c, vµ ng­êi nµy chÝnh lµ ng­êi kinh doanh VT§PT. MÆt kh¸c, nÕu trong mét hµnh tr×nh, dï hµng ho¸ còng ®­îc vËn chuyÓn b»ng hai hay nhiÒu ph­¬ng thøc vËn t¶i nh­ng l¹i sö dông hai hay nhiÒu chøng tõ vµ hai hay nhiÒu chÕ ®é tr¸ch nhiÖm cña ph­¬ng thøc vËn t¶i t­¬ng øng th× ®ã sÏ kh«ng cßn lµ VT§PT n÷a mµ lµ vËn t¶i ®øt ®o¹n nh­ ®· nªu ë trªn. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc kinh doanh ®­îc hiÖu qu¶, chñ hµng vÉn cã thÓ quyÕt ®Þnh viÖc sö dông ph­¬ng thøc vËn t¶i nµo dùa trªn yªu cÇu chuyªn chë cña tõng lo¹i hµng ho¸. ChÝnh hiÖu qu¶ mµ ph­¬ng thøc vËn t¶i ®ã mang l¹i míi lµ ®iÒu mµ chñ hµng quan t©m. §Æc ®iÓm cña VT§PT : Tõ ®Þnh nghÜa vÒ VT§PT ®· nªu ë trªn, ta cã thÓ rót ra nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n kh¸c biÖt gi÷a VT§PT víi c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i truyÒn thèng: - Trong VT§PT, cã Ýt nhÊt hai ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c nhau tham gia vËn chuyÓn hµng ho¸. - N¬i nhËn hµng vµ n¬i giao hµng trong VT§PT th­êng lµ ë nh÷ng n­íc kh¸c nhau. - Trong VT§PT quèc tÕ hµng ho¸ th­êng ®­îc vËn chuyÓn b»ng nh÷ng c«ng cô vËn t¶i nh­ Container, pallet, trailer... - VT§PT quèc tÕ dùa trªn mét hîp ®ång ®¬n nhÊt vµ ®­îc thÓ hiÖn trªn mét chøng tõ ®¬n nhÊt, chøng tõ ®ã cã thÓ cã nh÷ng tªn gäi kh¸c nhau nh­: chøng tõ vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc (Multimodal Transport Document), vËn ®¬n vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc (Multimodal Transport Bill of Lading) vËn ®¬n vËn t¶i liªn hîp (Combined Transport Bill of Lading) hoÆc (B/L for combined transport shipment of port to port shipment). - Trong hµnh tr×nh VT§PT chØ cã mét ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸ trong mét qu¸ tr×nh vËn chuyÓn – MTO ( Multimodal Transport Operator, ng­êi kinh doanh VT§PT ) – kÓ tõ khi ®· nhËn hµng ®Ó chë cho tíi khi giao xong hµng cho ng­êi nhËn ë n¬i ®Õn, kÓ c¶ viÖc giao hµng chËm ë n¬i ®Õn. Nh­ vËy, MTO chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi hµng ho¸ theo mét chÕ ®é tr¸ch nhiÖm nhÊt ®Þnh. ChÕ ®é tr¸ch nhiÖm cña MTO cã thÓ lµ chÕ ®é tr¸ch nhiÖm thèng nhÊt (Uniform Liability System) hoÆc chÕ ®é tr¸ch nhiÖm tõng chÆng (Network Liability System) tuú theo sù tho¶ thuËn cña hai bªn. - Trong VT§PT, MTO hµnh ®éng nh­ mét ng­êi uû th¸c chø kh«ng ph¶i nh­ ®¹i lý cña ng­êi göi hµng hay ®¹i lý cña ng­êi chuyªn chë tham gia vµo VT§PT. Nh­ vËy, víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn, VT§PT ®· dÇn dÇn ph¸t triÓn vµ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cña chñ hµng còng nh­ c¸c nhµ kinh doanh vËn t¶i trong giai ®o¹n khoa häc c«ng nghÖ vËn t¶i ph¸t triÓn nh­ hiÖn nay. Mét mÆt, nã gióp chñ hµng chØ cÇn th«ng qua mét ®¹i lý vËn t¶i duy nhÊt mµ vÉn cã thÓ giao hµng tíi tËn tay ng­êi nhËn trong mét qu¸ tr×nh vËn chuyÓn qua nhiÒu chÆng, nh­ qua ®­êng s«ng, ®­êng biÓn, ®­êng thuû, hµng kh«ng.... Nhê vËy, mäi chi phÝ trong qu¸ tr×nh lµm thñ tôc còng nh­ c¸c chi phÝ phô thªm ®­îc gi¶m bít mét c¸ch ®¸ng kÓ, ®ång thêi h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a c¸c rñi ro cã thÓ ph¸t sinh. MÆt kh¸c, ®èi víi ng­êi kinh doanh vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc, b»ng viÖc kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i l¹i, tæ chøc l¹i thµnh mét ph­¬ng thøc thèng nhÊt, viÖc tæ chøc vËn chuyÓn trë nªn ®¬n gi¶n h¬n, mäi thñ tôc tiÕn hµnh khi lµm viÖc víi h¶i quan, víi chñ hµng còng kh«ng cßn phøc t¹p nh­ tr­íc. VÒ mÆt kinh doanh, ng­êi kinh doanh VT§PT cßn cã thªm mét ph­¬ng thøc vËn chuyÓn míi ®Ó ®¸p øng mét c¸ch nhanh chãng vµ thuËn tiÖn trong ho¹t ®éng phôc vô kh¸ch hµng. Vai trß cña VT§PT Kh«ng chØ ®èi víi c¸c bªn tham gia trong qu¸ tr×nh vËn t¶i (ng­êi chñ hµng, ng­êi giao nhËn, ng­êi vËn chuyÓn) nãi riªng vµ víi x· héi nãi chung, VT§PT cã mét vai trß hÕt søc quan träng bëi nh÷ng hiÖu qu¶ mµ nã mang l¹i. B»ng c¸ch tæng hîp c¸c ­u ®iÓm, lîi Ých cña viÖc chuyªn chë hµng ho¸ b»ng container, cña viÖc gom hµng (Consolidation) vµ ph­¬ng ph¸p chë suèt (Through Transport), vai trß cña VT§PT thÓ hiÖn râ nÐt ë nh÷ng ®iÓm sau: - T¹o ra mét ®Çu mèi duy nhÊt trong viÖc vËn chuyÓn tõ cöa ®Õn cöa (door to door). Ng­êi göi hµng chØ cÇn liªn hÖ víi mét ng­êi duy nhÊt lµ MTO trong mäi viÖc liªn quan ®Õn vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng nhiÒu ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c nhau, kÓ c¶ viÖc khiÕu n¹i ®ßi båi th­êng, mÊt m¸t, h­ háng cña hµng ho¸. - T¨ng nhanh thêi gian giao hµng. §¹t ®­îc ®iÒu nµy do gi¶m ®­îc thêi gian chuyÓn t¶i vµ thêi gian hµng ho¸ l­u kho t¹i c¸c n¬i chuyÓn t¶i nhê cã kÕ ho¹ch phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i t¹o thµnh mét thao t¸c duy nhÊt (Single Operation). Trªn nhiÒu tuyÕn ®­êng VT§PT, tæng thêi gian vËn t¶i ®­îc gi¶m ®¸ng kÓ so víi vËn t¶i ®¬n ph­¬ng thøc. - Gi¶m chi phÝ vËn t¶i. Nhê sù kÕt hîp cña hai hay nhiÒu ph­¬ng thøc vËn t¶i mµ gi¶m ®­îc thêi gian hay chi phÝ vËn t¶i. §Æc biÖt, viÖc kÕt hîp gi÷a vËn t¶i ®­êng biÓn vµ vËn t¶i hµng kh«ng ®ang ®­îc nhiÒu c«ng ty sö dông. ViÖc gi¶m chi phÝ vËn t¶i ®­îc thùc hiÖn bëi c¸c tiÕt gi¶m sau: + Gi¶m c­íc vËn t¶i: gi¶m c­íc vËn t¶i ®­êng s¾t, ®­êng bé theo nguyªn t¾c c­íc ®­îc tÝnh theo tõng ®¬n vÞ xe, kh«ng ph©n biÖt lo¹i hµng. Trong vËn t¶i biÓn còng vËy, c¸ch tÝnh gi¸ c­íc chung FAK(Freight for all kinds) còng dÇn dÇn trë thµnh th«ng dông, cã lîi cho ng­êi göi hµng Container, gi¸ c­íc cã thÓ kh«ng lÖ thuéc vµo lo¹i hµng ho¸. Víi sù ph¸t triÓn cña vËn t¶i Container, vËn t¶i ®­êng bé ®­îc nèi víi vËn t¶i ®­êng biÓn tõ kho b·i ®Õn kho b·i (CY to CY), v× vËy cã c¬ héi ®Ó gi¶m chi phÝ vËn t¶i xuyªn qua biÓn vµ ®Êt liÒn. + Gi¶m chi phÝ ®ãng gãi: do hµng ho¸ VT§PT chñ yÕu chuyªn chë lµ hµng Container, v× vËy Container ho¸ ®· dÉn ®Õn viÖc gi¶m thiÓu chi phÝ ®ãng gãi. Tuy nhiªn, ®iÒu quan träng lµ vÉn ph¶i l­u ý ®óng møc ®Õn c¸ch chÊt xÕp hµng bªn trong, c¸ch ®ãng riªng lÎ cã l­u ý ®Æc tÝnh riªng cña hµng ho¸, sù thay ®æi trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.... ®Ó tr¸nh h­ háng. + Gi¶m phÝ b¶o hiÓm hµng ho¸ ®­êng biÓn. Mét c¸ch tæng qu¸t, chuyªn chë b»ng VT§PT cã c«ng dông tr¸nh hoÆc gi¶m nh÷ng thiÖt h¹i, rñi ro nh­ mÊt c¾p, kh«ng giao hµng, Èm, bÈn. Tõ ®ã, ng­êi göi hµng hoÆc ng­êi nhËn hµng ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ tèt trong vËn t¶i b»ng c¸ch chÊt hµng vµ cã kÕ ho¹ch ®ãng gãi cÈn thËn, ®ång thêi phÝ b¶o hiÓm ph¶i chÞu còng v× thÕ sÏ h¹ thÊp theo. + TiÕt kiÖm phÝ l­u kho ë c¶ng: vËn chuyÓn b»ng VT§PT ®· lo¹i bá ®­îc nh÷ng c«ng viÖc nh­ l­u tr÷ hoÆc gom nhãm hµng ë kho c¶ng, dÉn ®Õn gi¶m phÝ l­u kho vµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh kh¸c. + Gi¶m ®­îc l·i ph¶i nép vµ tÝch tô ®­îc vèn s½n cã. Trong VT§PT, MTO th­êng sö dông tµu Container cã tèc ®é nhanh vµ ®Õn ®óng lÞch tr×nh, kÕt qu¶ lµ thêi gian vËn t¶i ng¾n h¬n. Tõ ®ã, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ thu håi vèn ®· ®Çu t­ do viÖc mua hµng tiÕn hµnh nhanh h¬n, thªm vµo ®ã, tiÕt gi¶m ®­îc l·i ph¸t sinh ph¶i tr¶. Ng­êi xuÊt khÈu cã thÓ ®­îc h­ëng thñ tôc h¶i quan nhanh h¬n, ®¬n gi¶n h¬n vµ thêi gian tµu ch¹y chÝnh x¸c cho phÐp hä nhËn chøng tõ vËn t¶i vµ rót hèi phiÕu chøng tõ sím h¬n, tÊt c¶ ®Òu cã lîi cho hä ®Ó ®­îc thu nhËp xuÊt khÈu nhanh h¬n tr­íc. - §¬n gi¶n ho¸ chøng tõ vµ thñ tôc. VT§PT sö dông mét chøng tõ duy nhÊt lµ chøng tõ VT§PT hoÆc vËn ®¬n ®a ph­¬ng thøc. C¸c thñ tôc h¶i quan vµ qu¸ c¶nh còng ®­îc ®¬n gi¶n ho¸ trªn c¬ së c¸c hiÖp ®Þnh, c«ng ­íc quèc tÕ hoÆc khu vùc hai bªn hay nhiÒu bªn. - VT§PT t¹o ra ®iÒu kiÖn tèt h¬n ®Ó sö dông c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i, c«ng cô xÕp dì vµ c¬ së h¹ tÇng, tiÕp nhËn c«ng nghÖ vËn t¶i míi vµ qu¶n lý hiÖu qu¶ h¬n hÖ thèng vËn t¶i. - C¶i tiÕn dÞch vô kh¸ch hµng. VT§PT lµ dÞch vô tèt h¬n cho kh¸ch hµng, cho nh÷ng ®èi t¸c lµm xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ: giao hµng nhanh h¬n. Sau khi kÝ mét hîp ®ång th­¬ng m¹i víi n­íc ngoµi, ®iÒu quan t©m chÝnh cña kh¸ch hµng lµ hµng ho¸ cã ®Õn ®óng lÞch, trong t×nh tr¹ng tèt hay kh«ng? §Ó ®¶m b¶o thêi gian vËn t¶i, sù c¹nh tranh gi÷a nh÷ng ng­êi khai th¸c VT§PT ®Ó cã hµng ho¸ ngµy cµng m¹nh h¬n. Nh÷ng ng­êi khai th¸c ®· ®­a cam kÕt trong th­¬ng vô ®Ó ®¶m b¶o thêi h¹n nhÊt ®Þnh. - VT§PT t¹o ra nh÷ng dÞch vô vËn t¶i míi, gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho x· héi. §Ó tÝnh to¸n hiÖu qu¶ cña VT§PT trªn mét hµnh tr×nh nµo ®ã so víi vËn t¶i ®¬n ph­¬ng thøc (Unimodal Transport) hoÆc vËn t¶i ®øt ®o¹n (Segmented Transport), ng­êi ta kh«ng chØ ®¬n thuÇn so s¸nh chi phÝ ®· bá ra mµ cßn ph¶i tÝnh to¸n ®Õn tÝnh an toµn cña hµng ho¸, kh¶ n¨ng giao hµng kÞp thêi vµ tÝnh thuËn tiÖn mµ mçi ph­¬ng ¸n vËn t¶i ®em l¹i. VT§PT ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ®a sè chñ hµng lµ chØ muèn quan hÖ víi mét ng­êi chuyªn chë, mét chøng tõ vËn t¶i vµ mét chÕ ®é tr¸ch nhiÖm. Tuy vËy, ph¸t triÓn VT§PT ®ßi hái ph¶i ®Çu t­ kh¸ lín cho c¬ së h¹ tÇng nh­ ®­êng s¸, cÇu cèng, ga c¶ng, bÕn b·i, tr¹m ®ãng gãi, giao nhËn Container, ph­¬ng thøc vËn t¶i xÕp dì... §©y lµ mét trë ng¹i lín ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Bëi, vÝ dô nh­, ®Ó x©y dùng mét trung chuyÓn c¶ng Container quèc tÕ, nÕu kh«ng cã sù gióp ®ì cña c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ liªn doanh víi n­íc ngoµi th× mét n­íc ®ang ph¸t triÓn cã nÒn c«ng nghiÖp l¹c hËu, kü thuËt c«ng nghÖ cßn non kÐm th× viÖc x©y dùng mét c«ng tr×nh lín nh­ vËy lµ hÕt søc khã kh¨n. C¸c h×nh thøc cña VT§PT trªn thÕ giíi: - H×nh thøc vËn t¶i ®­êng biÓn – vËn t¶i hµng kh«ng (Sea – Air ) H×nh thøc nµy lµ h×nh thøc ®­îc sö dông phæ biÕn trªn thÕ giíi, vµ th­êng ¸p dông khi vËn chuyÓn hµng ho¸ cã khèi l­îng lín. Nã kÕt hîp ®­îc tÝnh kinh tÕ cña vËn t¶i biÓn vµ sù ­u viÖt vÒ tèc ®é trong vËn t¶i hµng kh«ng. H¬n n÷a, nã ®Æc biÖt h÷u Ých trong viÖc vËn chuyÓn nh÷ng hµng ho¸ ®¶m b¶o tÝnh thêi vô, gi¸ trÞ cÇn ®­îc gi÷ nguyªn. VÝ dô nh÷ng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ cao nh­ ®å ®iÖn, ®iÖn tö... hay nh÷ng hµng ho¸ cã tÝnh thêi vô cao nh­ quÇn ¸o, ®å ch¬i, giµy dÐp... M« h×nh nµy ®Æc biÖt ®­îc sö dông trªn tuyÕn ®­êng ViÔn §«ng – Ch©u ¢u, tuyÕn ®­êng cã khèi l­îng vËn chuyÓn hµng ho¸ lín. §Ó chë hµng tõ c¸c c¶ng biÓn ë c¸c vïng ViÔn §«ng tíi trung t©m th­¬ng m¹i, c«ng nghiÖp vµ c¸c thµnh phè lín ë Ch©u ¢u ®­îc nhanh chãng, kÞp thêi, b¾t buéc chñ hµng ph¶i sö dông m¸y bay ®Ó chuyªn chë. Thay v× mÊt 8 ®Õn 10 ngµy vËn chuyÓn b»ng tµu ho¶ qua vïng Sibªri réng lín, víi h×nh thøc nµy chØ cÇn 8 ®Õn 10 tiÕng khi ®i b»ng m¸y bay. Tuy nhiªn, ®Ó cã thÓ ¸p dông m« h×nh nµy ®ßi hái ph¶i cã mét hÖ thèng h¹ tÇng c¬ së ph¸t triÓn, ®ã lµ ph¶i x©y dùng c¸c trung t©m chuyÓn t¶i (Sea- Ari Hub) hiÖn ®¹i vÒ mÆt kü thuËt vµ tr×nh ®é qu¶n lý. §iÒu ®ã chØ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc ë c¸c n­íc cã nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. ChÝnh v× vËy, hiÖn nay ViÖt Nam vÉn ch­a ¸p dông ®­îc h×nh thøc vËn chuyÓn nµy do cßn h¹n chÕ vÒ mÆt kü thuËt vµ khoa häc c«ng nghÖ. H×nh thøc vËn t¶i hµng kh«ng – vËn t¶i « t« (Air - Road) Trong h×nh thøc vËn t¶i nµy, ng­êi ta sö dông « t« ®Ó tËp trung hµng vÒ c¸c c¶ng hµng kh«ng hoÆc tõ c¸c c¶ng hµng kh«ng chë ®Õn n¬i giao hµng ë c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c. Ho¹t ®éng cña vËn t¶i « t« thùc hiÖn ë ®o¹n ®Çu vµ ®o¹n cuèi cña qu¸ tr×nh vËn t¶i theo h×nh thøc nµy cã tÝnh linh ho¹t cao, ®¸p øng cho viÖc thu gom, tËp trung hµng vÒ ®Çu mèi lµ s©n bay phôc vô cho c¸c tuyÕn bay ®­êng dµi xuyªn qua Th¸i B×nh D­¬ng, §¹i T©y D­¬ng hoÆc liªn lôc ®Þa nh­ tõ Ch©u ¢u sang Ch©u Mü... H×nh thøc vËn t¶i ®­êng s¾t – vËn t¶i « t« (Rail – Road ) Trong h×nh thøc vËn t¶i nµy, ng­êi ta ®ãng gãi hµng trong c¸c trailer ®­îc kÐo ®Õn nhµ ga b»ng c¸c xe kÐo gäi lµ tractor. T¹i ga, c¸c trailer ®­îc kÐo ®Õn c¸c toa xe vµ chë ®Õn ga ®Õn. Khi ®Õn ®Ých, ng­êi ta l¹i sö dông c¸c tractor ®Ó kÐo c¸c trailer xuèng vµ chë ®Õn c¸c ®Þa ®iÓm ®Ó giao cho ng­êi nhËn. H×nh thøc nµy còng ®­îc sö dông réng r·i nhê kh¶ n¨ng kÕt hîp ®­îc tÝnh an toµn vµ tèc ®é cña vËn t¶i ®­êng s¾t vµ tÝnh c¬ ®éng cña vËn t¶i « t«. - H×nh thøc vËn t¶i ®­êng s¾t - ®­êng bé – vËn t¶i néi thuû – vËn t¶i ®­êng biÓn (Rail – Road – Inland waterway – Sea ) §©y lµ mét mét h×nh thøc rÊt phæ biÕn trong VT§PT b»ng Container, dïng ®Ó chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu mµ kh«ng cã yªu cÇu gÊp vÒ thêi gian vËn chuyÓn. Hµng ho¸ ®­îc vËn chuyÓn b»ng ®­êng s¾t, ®­êng bé hoÆc ®­êng néi thuû ®Õn c¶ng biÓn cña n­íc xuÊt khÈu sau ®ã ®­îc vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn tíi c¶ng cña n­íc nhËp khÈu, råi tõ ®ã vËn chuyÓn ®Õn ng­êi nhËn ë tËn s©u trong néi ®Þa b»ng ®­êng bé, ®­êng s¾t hoÆc vËn t¶i néi thuû. - H×nh thøc vËn t¶i hµng kh«ng - ®­êng bé - ®­êng s¾t - ®­êng biÓn (Air – Road – Rail – Sea ) H×nh thøc hµng kh«ng - ®­êng s¾t - ®­êng biÓn (Air – Rail – Sea ) H×nh thøc vËn t¶i ®­êng bé - ®­êng biÓn - ®­êng bé (Road – Sea – Road ) H×nh thøc nµy t­¬ng tù víi h×nh thøc vËn t¶i Rail – Road – Inland Waterway – Sea. H×nh thøc cÇu lôc ®Þa (Land Bridge) Theo hÖ thèng nµy, hµng ho¸ ®­îc vËn chuyÓn gi÷a hai vïng biÓn (®¹i d­¬ng) qua mét lôc ®Þa nh­ lµ mét cÇu ®Êt liÒn nèi liÒn hai vïng biÓn ®ã víi nhau, tøc lµ theo h×nh thøc ®­êng biÓn - ®­êng bé - ®­êng biÓn. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ gi¶m ®­îc ®¸ng kÓ thêi gian vµ qu·ng ®­êng vËn chuyÓn hµng ho¸. Trªn thÕ giíi hiÖn nay, khi vËn chuyÓn hµng ho¸ gi÷a Ch©u ¢u hoÆc Trung §«ng vµ ViÔn §«ng qua l·nh thæ c¸c n­íc thuéc Liªn X« cò, ng­êi ta sö dông hÖ thèng vËn t¶i Container b»ng ®­êng s¾t xuyªn qua Siberia. Theo tuyÕn ®­êng nµy, kho¶ng c¸ch gi÷a Ch©u ¸ vµ Ch©u ¢u ®­îc rót ng¾n cßn 13.000 km vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn qua kªnh ®µo Xuyª. - H×nh thøc Mini Bridge §©y lµ mét h×nh thøc vËn chuyÓn c¸c Container b»ng tµu biÓn ®i tõ mét c¶ng cña n­íc nµy ®Õn c¶ng cña n­íc kh¸c sau ®ã l¹i vËn chuyÓn b»ng ®­êng s¾t ®Õn mét thµnh phè c¶ng thø hai cña n­íc ®Õn theo mét vËn ®¬n ®i suèt do ng­êi chuyªn chë ®­êng biÓn cÊp. H×nh thøc Micro Bridge H×nh thøc nµy t­¬ng tù nh­ Mini Bridge, chØ kh¸c lµ n¬i kÕt thóc hµnh tr×nh kh«ng ph¶i lµ mét thµnh phè c¶ng mµ lµ trung t©m c«ng nghiÖp, th­¬ng m¹i trong néi ®Þa... Qua c¸c h×nh thøc trªn cña VT§PT, ta cã thÓ thÊy c¬ cÊu m¹ng vËn chuyÓn ®a ph­¬ng thøc ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: S¬ ®å 1. C¬ cÊu m¹ng vËn chuyÓn ®a ph­¬ng thøc. Ng­êi nhËn hµng Ng­êi göi hµng Néi ®Þa C¶ng §­êng biÓn C¶ng Néi ®Þa C¬ së vËt chÊt kü thuËt trong VT§PT quèc tÕ: C¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i trong VT§PT : VËn t¶i Container trong VT§PT Cã thÓ nãi viÖc ra ®êi cña vËn t¶i Container lµ mét cuéc c¸ch m¹ng trong vËn t¶i quèc tÕ, lµ chiÕc cÇu nèi ®Ó liªn kÕt c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i thµnh mét thÓ thèng nhÊt phôc vô cho viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ trong Container. Qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ kho ng­êi göi hµng ®Õn kho c¶ng xuÊt hµng sau ®ã vËn chuyÓn ®Õn ga c¶ng nhËn vµ ®Õn kho ng­êi nhËn hµng (nh­ s¬ ®å ë phÇn 1.1.4 ®· miªu t¶) th­êng cã sù tham gia cña vËn t¶i « t«, ®­êng s¾t, ®­êng s«ng, ®­êng biÓn, hµng kh«ng. Sù tham gia cña c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng Container t¹o nªn nh÷ng mèi quan hÖ vµ t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a chóng, ®Æc biÖt ë ®Çu mèi vËn t¶i. ViÖc phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i cã mét ý nghÜa quan träng. §Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao còng nh­ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña ng­êi göi hµng, ng­êi nhËn hµng trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn Container víi sù tham gia cña nhiÒu ph­¬ng thøc ph¶i phèi hîp sö dông hîp lý c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt ë c¶ng xÕp dì, tæ chøc hîp lý c¸c luång « t«, toa tµu, ®¶m b¶o hÖ thèng th«ng tin th«ng suèt ®Ó qu¶n lý toµn bé qu¸ tr×nh vËn chuyÓn mét c¸ch thèng nhÊt. VËn t¶i Container cã tÝnh ­u viÖt râ rµng so víi ph­¬ng ph¸p vËn chuyÓn b»ng bao gãi th«ng th­êng do ®ã nã chiÕm mét vÞ trÝ quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong VT§PT. HiÖu qu¶ mµ vËn t¶i Container mang l¹i còng chÝnh lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña VT§PT. - VËn t¶i ®­êng bé trong VT§PT: §Ó ®¶m b¶o an toµn vµ chÊt l­îng trong vËn chuyÓn hµng ho¸ cña hÖ thèng VT§PT trªn ®­êng bé, c¸c tuyÕn ®­êng ph¶i ®ñ tiªu chuÈn kü thuËt. Trong ®iÒu kiÖn cña n­íc ta, theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ cÇu ®­êng ViÖt Nam, c¸c tuyÕn ®­êng bé phôc vô cho VT§PT ph¶i ®¹t tõ cÊp 3 trë lªn míi ®¶m b¶o an toµn cho viÖc vËn chuyÓn c¸c Container 20’, 40’ (tøc lµ mÆt ®­êng ®­îc tr¶i nhùa hoÆc bª t«ng cã thÓ chÞu ®­îc träng t¶i cña c¸c lo¹i xe tõ 20 tÊn trë xuèng); cßn träng t¶i cho phÐp cña cÇu ph¶i ®¹t tiªu chuÈn H.30 ®i qua (tøc lµ cÇu ph¶i ®ñ kh¶ n¨ng cho phÐp « t« chë hµng cã t¶i träng 35 tÊn ®i qua). Trªn c¸c tuyÕn ®­êng bé, ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho xe cé ®i l¹i khi chë hµng th× kho¶ng kh«ng tõ mÆt cÇu, mÆt ®­êng tíi vËt c¶n thÊp nhÊt (vÝ dô nh­ thanh ngang cÇu ch¹y d­íi ®¸y hÇm cÇu v­ît ®­êng bé, cæng cÇu h·m, c¸c lo¹i ®­êng èng, m¸ng dÉn n­íc) ph¶i ®ñ tiªu chuÈn cã ®é cao tõ 4,5 m trë lªn. Nh÷ng tiªu chuÈn cña c¬ së h¹ tÇng ®­êng bé cßn ph¶i chó ý tíi c¶ b¸n kÝnh cong vµ ®é dèc cña ®­êng. §èi víi c¸c tuyÕn ®­êng nói, b¸n kÝnh cong tèi thiÓu lµ 130 m, ®é dèc kho¶ng tõ 6-7%. Nh­ vËy c¬ së h¹ tÇng cña vËn t¶i ®­êng bé ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®é tiªu chuÈn, quy ®Þnh vÒ mÆt kÜ thuËt míi ®em l¹i hiÖu qu¶ cho VT§PT. - VËn t¶i ®­êng s¾t trong VT§PT C¬ së h¹ tÇng cña vËn t¶i ®­êng s¾t liªn quan ®Õn VT§PT lµ c¸c c«ng tr×nh ®­êng s¾t nh­: ®­êng ray, nhµ ga, thiÕt bÞ, b·i chøa hµng... - C¸c tuyÕn ®­êng s¾t: th­êng x©y dùng theo c¸c khæ kh¸c nhau: lo¹i khæ hÑp 1 m vµ lo¹i khæ réng 1,435 m. Lo¹i khæ ®­êng nµo còng thÝch øng ®­îc trong VT§PT. - ThiÕt bÞ vËn chuyÓn lµ c¸c toa xe ®­êng s¾t cÇn ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn t¶i träng trôc tèi ®Æc ®iÓm. Søc chë cña toa xe phô thuéc vµo trôc cña nã, mÆt kh¸c t¸c ®éng tíi nÒn ®­êng còng ¶nh h­ëng ë møc ®é kh¸c nhau tuú theo sè l­îng trôc toa xe. - Trong c¸c ®èi t­îng thuéc c¬ së h¹ tÇng cña vËn t¶i ®­êng s¾t cßn cã c¸c ga ph©n lo¹i vµ chøa hµng, c¸c b·i chøa Container ®­êng s¾t néi ®Þa. C¸c b·i chøa hµng cÇn ph¶i trang bÞ ®Çy ®ñ ph­¬ng tiÖn vµ bè trÝ khu vùc chuyÓn t¶i thÝch hîp ®Ó khi xÕp c¸c Container lªn c¸c toa xe hoÆc khi dì xuèng nhanh chãng, thuËn tiÖn víi thêi gian tèi thiÓu. Toµn bé diÖn tÝch b·i th¶i ph¶i ®­îc tÝnh to¸n ®Çy ®ñ vÒ søc chÞu t¶i, x¸c ®Þnh sè Container cã thÓ chÊt ®­îc, ph©n chia b·i chøa Container. Nh­ vËy, trong VT§PT th× nh÷ng yªu cÇu tiªu chuÈn ho¸ quan träng nhÊt lµ sö dông c¸c toa xe chuyªn dông, c¸c thiÕt bÞ phôc vô thÝch hîp trªn c¸c ga vµ b·i chøa hµng. - VËn t¶i biÓn trong VT§PT C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ngµnh vËn t¶i biÓn liªn quan nhiÒu ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña VT§PT c¬ së h¹ tÇng ë c¶ng biÓn, c¸c kho chøa hµng, c¸c c¬ së phôc vô kh¸c.... C¶ng biÓn lµ mét ®Çu mèi giao th«ng, n¬i tËp trung, n¬i giao l­u cña tÊt c¶ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i: ®­êng s¾t, ®­êng s«ng, ®­êng bé, ®­êng biÓn vµ c¶ ®­êng kh«ng. Trong VT§PT, c¸c c¶ng biÓn, ®Æc biÖt lµ c¸c bÕn Container gi÷ vai trß quan träng. Tõ c¸c bÕn Container, hµng ®­îc chuyÓn tõ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i biÓn sang c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c l­u l¹i. C¸c bÕn c¶ng Container kh¸c h¼n c¸c bÕn kh¸c ë chç: hµng l­u kho l­u b·i t¹i c¶ng rÊt Ýt mµ chñ yÕu ®­îc chuyÓn ra khái bÕn cµng nhanh cµng tèt, tíi nh÷ng tr¹m chøa Container hoÆc tíi c¸c c¶ng néi ®Þa. Do yªu cÇu cña hÖ thèng VT§PT, ®Ó cã thÓ di chuyÓn c¸c Container cã n¨ng suÊt cao, sö dông quy tr×nh c«ng nghÖ xÕp dì, vËn chuyÓn thÝch hîp. Xu h­íng hiÖn nay lµ ®­a c¸c b·i chøa Container c¸ch xa c¶ng. - VËn t¶i thuû néi ®Þa trong VT§PT NÕu sö dông c¸c tuyÕn ®­êng thuû néi ®Þa phôc vô cho VT§PT th× cÇn ®Æc biÖt l­u ý ®Õn c¸c luång r¹ch trªn s«ng vµ c¸c bÕn c¶ng s«ng. C¸c luång ph¶i ®ñ ®é s©u cho c¸c tµu vµ sµ lan chë Container víi tèc ®é ®¶m b¶o, ®Ó thêi gian vËn chuyÓn Container b»ng ®­êng thuû néi ®Þa kh«ng chËm h¬n vËn chuyÓn b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn kh¸c. C¸c bÕn c¶ng s«ng ®­îc sö dông lµm bÕn chuyªn dïng bèc xÕp Container ph¶i ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c thiÕt bÞ cÇn cÈu, xe n©ng. NÕu l­u l­îng Container qua bÕn kh«ng nhiÒu (Ýt h¬n 3.000 chiÕc/n¨m) th× kh«ng nªn sö dông bÕn Container chuyªn dông mµ chØ kÕt hîp bèc xÕp ë c¶ng tæng hîp, bëi v× chi phÝ ®Ó x©y dùng bÕn Container lµ rÊt lín. 1.1.5.2 C¸c ®Çu mèi chuyÓn tiÕp vµ th«ng tin trong VT§PT C¶ng c¹n (Inland Clearance Deport - ICD) §©y lµ lo¹i c¶ng n»m s©u trong néi ®Þa, cã vai trß lín trong vËn t¶i Container vµ VT§PT. TiÕn tr×nh Container ho¸ ®· ph¸t triÓn rÊt nhanh c¸c c¶ng chuyªn dông. Sù ra ®êi cña ICD kh«ng hÒ cã tÝnh c¹nh tranh ë c¸c c¶ng biÓn chuyªn dïng Container, ng­îc l¹i nã cßn cã vai trß quan träng trong viÖc hç trî c¸c c¶ng chuyªn dïng Container. Thùc tiÔn ho¹t ®éng cña ICD trªn thÕ giíi ®· chøng tá tÇm quan träng cña nã ®èi víi c¸c th­¬ng c¶ng lín, ®Æc biÖt lµ nh÷ng c¶ng cã vïng hËu ph­¬ng trung chuyÓn (hµng qu¸ c¶nh) víi l­îng hµng th«ng qua c¶ng ngµy cµng t¨ng nh­ Hamburg (CHLB §øc), Antwerp (BØ), Rotterdam (Hµ Lan). C¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ICD lµ: - Hoµn thµnh c¸c thñ tôc h¶i quan, c¸c Container khi nhËp c¶ng sÏ ®­îc chuyÓn ngay tíi c¶ng néi ®Þa ®Ó lµm thñ tôc. - L­u kho b¶o qu¶n hµng ho¸ trong thêi gian ®Æt d­íi sù gi¸m s¸t cña H¶i quan. - ChuyÓn tiÕp c¸c Container sang c¸c ph­¬ng tiÖn kh¸c, n¬i gom hµng lÎ vµo Container. - §ãng gãi vµ dì hµng. - Giao vµ nhËn hµng - B¶o qu¶n Container rçng - DÞch vô söa ch÷a Container - DÞch vô vËn chuyÓn néi ®Þa - DÞch vô giao hµng ®Õn tËn kho chñ hµng trong khu vùc néi ®Þa - Gi¸m ®Þnh sè l­îng hµng ho¸ - §ãng gãi hµng ho¸ vµ ph¸ kiÖn hµng ho¸ - §¸nh dÊu vµ kÝ hiÖu hµng ho¸, gi¸m ®Þnh chÊt l­îng vµ c¸c dÞch vô kh¸c - DÞch vô truyÒn th«ng. - Hoµn chØnh c¸c thñ tôc chê xuÊt c¶ng. Víi nh÷ng chøc n¨ng ®ã, c¸c c¶ng Container néi ®Þa vÉn ®­îc trang bÞ nh÷ng thiÕt bÞ chuyªn dïng phôc vô cho viÖc ®ãng vµ dì hµng khái Container. BÕn Container X©y dùng bÕn Container chuyªn dông ®ßi hái ph¶i ®¶m b¶o ®óng yªu cÇu vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ vµ tæ chøc. Mét trong nh÷ng yªu cÇu quan träng ®Ó x©y dùng bÕn Container chuyªn dông lµ cÇn mét diÖn tÝch ®ñ lín ®Ó lµm n¬i ho¹t ®éng cña c¸c cÇn trôc trªn bê, lµm c¸c b·i b¶o qu¶n Container, lµm ®­êng ®i l¹i cho c¸c ph­¬ng tiÖn ®­êng s¾t, « t«, n¬i ®ç cña c¸c xe n©ng chuyÓn, n¬i lµm x­ëng phôc vô, n¬i lµm nhµ cöa cña c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ hµnh chÝnh. Tuú theo ®iÒu kiÖn thùc tÕ vÒ l­u l­îng Container cÇn xÕp dì th«ng qua bÕn c¶ng, còng nh­ nh÷ng ®iÒu kiÖn riªng cña mçi ®Þa ph­¬ng mµ thiÕt kÕ diÖn tÝch bÕn c¶ng Container cho phï hîp. §é s©u cña bÕn cÇu tµu ®èi víi c¶ng Container cì lín ph¶i ®¶m b¶o cho tµu Container cã søc chë lín (trªn 2000 TEU) vµo lµm hµng. Kh¶ n¨ng tiÕp nhËn tµu còng nh­ kh¶ n¨ng th«ng quan ë c¸c bÕn c¶ng Container ph¶i tÝnh to¸n ®Ó kh«ng x¶y ra t×nh tr¹ng tµu ph¶i chê xÕp dì. Trªn bÕn c¶ng Container chuyªn dông th­êng ®­îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ bèc xÕp, n©ng chuyÓn cã n¨ng suÊt xÕp dì cao. Tæ hîp c¬ giíi ho¸ xÕp dì Container trªn c¸c bÕn Container chuyªn dông ®­îc thiÕt kÕ ®ång bé, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh lµm hµng cho tµu, bèc xÕp, b¶o qu¶n vµ ph©n lo¹i trªn c¬ së mét s¬ ®å hîp lý. ThiÕt lËp hÖ thèng truyÒn th«ng d÷ liÖu (Electronic Data Interchange – EDI ) HÖ thèng EDI lµ ph­¬ng tiÖn phôc vô cho viÖc xö lý, l­u tr÷ d÷ liÖu vµ liªn l¹c. Trong VT§PT, viÖc truyÒn tin d÷ liÖu lµ rÊt cÇn thiÕt. Do ®ã, mçi n­íc cÇn ph¶i thiÕt lËp mét hÖ thèng EDI ®Ó khai th¸c vµ cËp nhËt tíi tÊt c¶ c¸c ®¹i lý trong n­íc cã liªn quan, mµ cßn cã thÓ nèi m¹ng víi c¸c n­íc trong khu vùc, còng nh­ víi m¹ng cña hÖ thèng th«ng tin toµn cÇu (Global International Infrastrucure). Kh¸i niÖm vÒ EDI hiÖn nay cßn míi mÎ víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, hiÖn nay hÖ thèng nµy ®ang dÇn ®­îc l¾p ®Æt gi÷a._. c¸c c«ng ty, c¸c bé phËn kiÓm to¸n hoÆc nh÷ng bé phËn cã liªn quan nh­ h¶i quan, giao nhËn, h·ng hµng kh«ng, nhµ khai th¸c vËn t¶i Container, c¸c chñ tµu.... Cã thÓ thÊy r»ng, nhu cÇu tÊt yÕu ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña VT§PT ®¹t hiÖu qu¶ lµ ph¶i thiÕt lËp ®­îc hÖ thèng truyÒn tin d÷ liÖu ë mçi n­íc vµ nèi m¹ng víi n­íc kh¸c. §©y lµ nh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cña VT§PT. Thñ tôc h¶i quan trong VT§PT: Môc ®Ých cña VT§PT lµ t¨ng tèc ®é giao hµng vµ gi¶m chi phÝ vËn t¶i. VT§PT quèc tÕ lµ vËn t¶i ®i suèt qua l·nh thæ cña nhiÒu n­íc kh¸c nhau. V× vËy, nÕu thñ tôc h¶i quan ë n­íc göi, n­íc ®Õn, n­íc qu¸ c¶nh qu¸ phiÒn hµ vµ phøc t¹p th× môc ®Ých cña VT§PT kh«ng nh÷ng kh«ng ®¹t ®­îc mµ cßn k×m h·m sù ph¸t triÓn cña vËn t¶i vµ bu«n b¸n quèc tÕ. 1.2 Sù ra ®êi vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña VT§PT: 1.2.1 Sù ra ®êi cña ngµnh vËn t¶i Container Trong x· héi loµi ng­êi, cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c nÒn kinh tÕ, vËn t¶i lu«n ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng. Tõ xa x­a, con ng­êi ®· biÕt vËn chuyÓn c¸c hµng ho¸ s¶n phÈm d­ thõa cña m×nh ®em b¸n t¹i c¸c thÞ tr­êng kh¸c. Cµng ngµy, chñng lo¹i mÆt hµng cµng ®a d¹ng, sè l­îng ngµy cµng nhiÒu, do vËy nhu cÇu vËn t¶i ngµy cµng lín. C¸c ngµnh vËn t¶i ®­êng s¾t, ®­êng bé, hµng kh«ng... còng ph¸t triÓn kh«ng ngõng, ®iÒu ®ã ®· ®ãng gãp mét phÇn to lín trong viÖc chuyªn chë hµng ho¸ trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Nh­ng chiÕm tØ träng lín nhÊt vÉn lµ vËn t¶i ®­êng biÓn. Bëi víi ­u ®iÓm c­íc phÝ rÎ, khèi l­îng hµng ho¸ cÇn chuyªn chë lín, tÝnh c¬ giíi bèc xÕp cao, vËn t¶i ®­êng biÓn ®·, ®ang vµ sÏ lµ ngµnh vËn t¶i mòi nhän trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i thÕ giíi. Vµo nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû nµy, ngµnh vËn t¶i ®øng tr­íc mét bµi to¸n kh¸c. Tr­íc nhu cÇu n©ng cao hiÖu qu¶ vËn t¶i, t¨ng vßng quay khai th¸c cña ph­¬ng tiÖn, gi¶m thiÓu thêi gian bèc xÕp t¹i c¶ng vµ chuyªn m«n ho¸ c«ng t¸c giao nhËn... nh÷ng ng­êi chuyªn chë ®· t×m ra mét ph­¬ng thøc vËn t¶i míi. B¾t ®Çu tõ viÖc vËn t¶i hµng ho¸ trong c¸c toa xe (wagon ) ë Mü, khi xÕp xuèng tµu, ng­êi ta th¸o c¸c b¸nh xe ë c¶ng xÕp, sau ®ã khi tíi c¶ng ®Ých th× l¾p l¹i. §ã chÝnh lµ tiÒn th©n cña nh÷ng Container ®Çu tiªn trªn thÕ giíi. Ng­êi ta nhËn thÊy r»ng, nhê cã nh÷ng c«ng cô ®ã, viÖc khai th¸c hµng ho¸, vßng quay ph­¬ng tiÖn vµ kh¶ n¨ng ®Èy nhanh tèc ®é bèc xÕp hµng ho¸ ®Òu t¨ng lªn ®¸ng kÓ. N¨m 1956, h·ng tµu Sealand Service Inc., mét c«ng ty vËn t¶i ®­êng biÓn thuéc tËp ®oµn CSX cña Mü ®· h¹ thuû chiÕc tµu Container chuyªn dông ®Çu tiªn trªn thÕ giíi, ®¸nh mét dÊu mèc trong kû nguyªn cña ngµnh vËn t¶i Container. T¹i thêi ®iÓm ®ã, tuy ch­a cã mét quy chuÈn nµo vÒ Container nªn chñng lo¹i cña c¸c lo¹i vËt liÖu lµm Container v« cïng phong phó. KÓ tõ n¨m 1956 ®Õn nay, ngµnh vËn t¶i Container ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nh¶y vät. Container ®· ®­îc quy chuÈn ho¸ nh»m t¨ng kh¶ n¨ng bèc xÕp. C¸c bé luËt dÇn ®­îc söa ®æi, bæ sung vµ dÇn ngµy cµng cã t¸c dông hç trî ®¾c lùc cho ng­êi chuyªn chë Container. Hµng lo¹t c¸c h·ng tµu chuyªn chë Container ra ®êi, vµ tÝnh cho tíi tËn ngµy nay, 90% hµng ho¸ vËn t¶i b»ng ®­êng biÓn lµ sö dông Container ®Ó chuyªn chë. 1.2.2 Sù ra ®êi cña ngµnh VT§PT: Nh­ trªn ®· nãi, sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña ngµnh vËn t¶i Container nh»m ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Tuy nhiªn, ngµy nay kh¸ch hµng kh«ng nh÷ng chØ cã nhu cÇu vËn chuyÓn tõ c¶ng ®Õn c¶ng mµ hä cßn cã thÓ yªu cÇu ng­êi chuyªn chë mang tõ kho ®Õn kho hoÆc tíi mét ®Þa ®iÓm nµo ®ã n»m s©u trong néi ®Þa. VÝ dô nh­: mét chuyÕn hµng ®­îc yªu cÇu vËn chuyÓn tõ ViÖt Nam sang Praha, Céng hoµ SÐc, hµng ®ãng t¹i Hµ Néi. TuyÕn ®­êng cña Container nµy sÏ lµ Hµ Néi – H¶i Phßng b»ng « t« (Trucking); H¶i Phßng – Rotterdam b»ng tµu biÓn (Sea Transport) vµ tõ Rotterdam – Praha b»ng ®­êng s¾t (Rail – Road Combine). Ng­êi vËn t¶i cÊp ra mét vËn ®¬n cã ®Þa ®iÓm nhËn hµng (Place of Receipt) lµ Hµ Néi, vµ ®Þa ®iÓm giao hµng cuèi cïng (Place of Delivery) lµ Praha. Nh­ vËy, ng­êi chuyªn chë Container hiÖn nay kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹m vi vËn t¶i biÓn n÷a, mµ hä cßn ph¶i ®¸p øng ®­îc viÖc b¸n ra mét dÞch vô b¸n ra bao gåm c¶ vËn t¶i ®­êng biÓn, ®­êng s¾t, ®­êng bé. Bªn c¹nh ®ã, kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ phèi hîp hai hay nhiÒu ph­¬ng thøc vËn t¶i mµ viÖc kÕt hîp cßn ph¶i t¹o thµnh mét hÖ thèng trong ®ã c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i tham gia ph¶i ho¹t ®éng mét c¸ch nhÞp nhµng ®Ó ®­a hµng ho¸ tõ n¬i göi ®Õn n¬i nhËn mét c¸ch nhanh nhÊt, an toµn nhÊt vµ hiÖu qu¶ nhÊt. §©y lµ h×nh thøc tuy cã nhiÒu ph­¬ng thøc vËn t¶i tham gia nh­ng chØ cã mét ng­êi duy nhÊt ®iÒu hµnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm. H×nh thøc vËn t¶i míi mÎ nµy gäi lµ vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc. H×nh thøc tæ chøc VT§PT ®Çu tiªn ®­îc ¸p dông vµo nh÷ng n¨m 30. Ng­êi ®Çu tiªn cã ý ®å kÕt hîp hai ph­¬ng thøc vËn t¶i víi nhau lµ mét c«ng ty vËn t¶i biÓn cña Mü cã tªn lµ SEATRAIN. N¨m 1928, sau khi s¾m ®­îc mét tµu Container kiÓu Anh, SEATRAIN ®· xÕp nguyªn c¶ c¸c toa xe löa lªn tµu biÓn t¹i c¶ng ®i ®Ó chë ®Õn c¶ng ®Õn. Ph­¬ng ph¸p nµy ®· ®­îc mét c«ng ty kh¸c cña Mü lµ SEALAND SERVICE Inc. hoµn thiÖn. Sau lÇn thö nghiÖm ®Çu tiªn vµo n¨m 1956 víi viÖc chuyªn chë c¸c xe r¬ - moãc (trailers) trªn c¸c boong tµu dÇu, c¸c kü s­ cña SEALAND SERVICE ®· quyÕt ®Þnh ®Ó bé phËn b¸nh xe cña c¸c trailer l¹i trªn bê vµ chØ vËn chuyÓn c¸c thïng (gièng nh­ Container ) tõ c¶ng ®Õn c¶ng mµ th«i. SEALAND lµ c«ng ty ®Çu tiªn thÊy ®­îc ý nghÜa vµ hiÖu qu¶ cña viÖc kÕt hîp hai hay nhiÒu ph­¬ng thøc vËn t¶i ®Ó t¹o thµnh mét hÖ thèng vËn t¶i tõ cöa ®Õn cöa mµ kh«ng nhÊn m¹nh mét chÆng ®­êng vËn t¶i nµo. Tuy nhiªn, trong giai ®o¹n ®Çu VT§PT ®­îc ¸p dông kh«ng ®¸ng kÓ. ChØ tõ sau n¨m 1960, VT§PT míi ®­îc më réng vµ ph¸t triÓn do kÕt qu¶ t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè: cña sù tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ, qu¸ tr×nh th­¬ng m¹i ho¸ toµn cÇu.... N¬i ¸p dông VT§PT ®Çu tiªn lµ c¸c n­íc ë T©y ¢u, Mü vµ Cananda, sau ®ã míi lµ c¸c n­íc Ch©u ¸. T¹i Ch©u ¢u, tõ cuèi thÕ kû 60, VT§PT b¾t ®Çu ®­îc ¸p dông ®Ó phôc vô th­¬ng m¹i quèc tÕ gi÷a c¸c c¶ng biÓn vµ c¸c trung t©m bu«n b¸n n»m s©u trong néi ®Þa. Còng trong thêi gian nµy, t¹i Ch©u ¢u ®· thµnh lËp c¸c tæ chøc INTERCONAINER bao gåm 25 tæ chøc ®­êng s¾t Ch©u ¢u ®Ó phèi hîp c«ng t¸c vËn chuyÓn Container trong vïng. N­íc Anh vµo cuèi thËp kû 60 còng b¾t ®Çu ¸p dông VT§PT . Tr­íc ®©y Liªn X« ®· sö dông h×nh thøc nµy trªn tuyÕn chuyÓn t¶i hµng qu¸ c¶nh b»ng ®­êng s¾t xuyªn qua Sibªri, tuyÕn ®­êng ®­îc khai th¸c tõ n¨m 1973 chë hµng tõ c¸c n­íc Ch©u ¸ sang Ch©u ¢u vµ ng­îc l¹i. Tuy nhiªn, trong giai ®o¹n ë thËp kû 60 vµ 70, VT§PT ë c¸c n­íc Ch©u ¢u còng ch­a ®­îc ph¸t triÓn m¹nh. Bëi v×, lóc bÊy giê míi chØ sö dông vËn t¶i « t«, cßn ®­êng s¾t kh«ng thÝch hîp cho kho¶ng c¸ch ng¾n. H¬n n÷a, nh÷ng sù kh¸c biÖt vÒ luËt lÖ, thÓ chÕ cña c¸c n­íc kh¸c nhau còng h¹n chÕ viÖc ¸p dông VT§PT. Mü còng b¾t ®Çu ¸p dông VT§PT tõ nh÷ng n¨m 60. C¸c h·ng tµu biÓn ®· phèi hîp víi ®­êng s¾t tæ chøc nh÷ng tuyÕn vËn t¶i trªn ®Êt liÒn. C¸c c«ng ty ®­êng s¾t, ®­êng biÓn còng ®Çu t­, x©y dùng c¸c ga, c¶ng chuyÓn t¶i, trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn bèc xÕp thÝch hîp phôc vô cho viÖc ¸p dông VT§PT. C¸c c«ng ty quèc doanh Canadian National (CN) vµ c¸c c«ng ty t­ nh©n Canadian Pacific (CP) ®ãng vai trß khëi ®Çu trong viÖc ph¸t triÓn VT§PT ë B¾c Mü. C¸c c«ng ty nµy thùc hiÖn kh«ng nh÷ng chØ kinh doanh dÞch vô vËn t¶i ®­êng s¾t mµ cßn cã phÇn tham gia trong c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn, c¶ng biÓn vµ c¸c c«ng ty vËn t¶i « t«. Tuy nhiªn, ë c¶ hai lôc ®Þa Ch©u ¢u vµ B¾c Mü giai ®o¹n nh÷ng n¨m 60 vµ 70, VT§PT còng ph¸t triÓn ch­a m¹nh v× cã c¶ nh÷ng h¹n chÕ c¶ trong c¸c ®iÒu kiÖn kü thuËt, tæ chøc vµ nhÊt lµ trong viÖc thèng nhÊt thÓ chÕ, luËt lÖ gi÷a c¸c quèc gia, c¸c vïng. ChØ tõ sau nh÷ng n¨m 80, sau khi cã “C«ng ­íc quèc tÕ vÒ VT§PT”, ®Õn nay ngµy cµng cã nhiÒu thµnh viªn tham gia: c¸c tæ chøc MTO quèc gia, c¸c nhµ ga, chÝnh quyÒn c¸c c¶ng biÓn, c¸c viÖn nghiªn cøu vµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. Tæ chøc quèc tÕ ®· tæ chøc nhiÒu cuéc héi nghÞ, héi th¶o. NÕu tÝnh tõ héi nghÞ ®Çu tiªn ®­îc tiÕn hµnh t¹i Mambasa (th¸ng 3 n¨m 1984) ®Õn n¨m 2000 ®· cã gÇn 3000 ®¹i biÓu dù héi nghÞ cña ræ chøc nµy. ChØ riªng n¨m 1994 cã tíi gÇn 12 cuéc héi nghÞ tæ chøc t¹i Ch©u Phi, 1 cuéc héi nghÞ ë Ch©u Mü vµ mét cuéc héi nghÞ ë Papua New Guinea (lÇn ®Çu tiªn tæ chøc t¹i vïng Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng). Trong giai ®o¹n tõ thËp kû 80 ®Õn nay, hÇu hÕt c¸c vïng trªn thÕ giíi ®Òu ®· quan t©m tíi sù ph¸t triÓn VT§PT. HiÖn nay, ë Ch©u ¢u, VT§PT ®­îc ®Èy m¹nh nhÊt nhê cã m¹ng l­íi ®­êng s¾t vµ ®­êng bé xuyªn quèc gia. N¨m 1985, ®­êng s¾t Ch©u ¢u ®· vËn chuyÓn mét khèi l­îng lín hµng xuÊt nhËp khÈu b»ng h×nh thøc VT§PT. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, ë c¸c n­íc Ch©u ¢u ®ang thùc hiÖn viÖc ®Èy m¹nh VT§PT. Trong kú häp bé tr­ëng vËn t¶i cña c¸c n­íc thÞ tr­êng chung Ch©u ¢u (EU) vµo th¸ng 6 n¨m 1991 ë Brucxen, nhãm c¸c nhµ chuyªn gia ®· tr×nh bµy vµ b¸o c¸o vÒ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn VT§PT ë c¸c n­íc Ch©u ¢u. M¹ng l­íi c¸c tuyÕn VT§PT bao gåm 30 trôc ®­êng chÝnh xuyªn qua c¸c n­íc trong ch©u lôc. Theo dù b¸o cña chuyªn gia vËn t¶i Kearney A.T, ®Ó sö dông tèi ­u tiÒm n¨ng cña VT§PT, Ch©u ¢u cÇn thiÕt ph¶i lËp ra mét m¹ng l­íi vËn t¶i quèc tÕ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng VT§PT gÊp 3 lÇn so víi hiÖn nay, ®¹t 43 triÖu tÊn/n¨m. §iÒu kiÖn quan träng ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã lµ t¨ng c­êng c¸c tuyÕn vËn t¶i qua Thuþ SÜ vµ ¸o. Ch©u ¢u hiÖn nay cã nh÷ng c«ng ty tÇm cì kinh doanh VT§PT. VÝ dô nh­ P&O, European Transport Service Group ®· ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng cña hä ë nhiÒu n¬i nh­ ë Liªn bang §øc, Hµ Lan, Thuþ SÜ, Ph¸p gåm 250 chi nh¸nh víi kho¶ng 6300 nh©n viªn, khai th¸c 2000 ®Çu kÐo mãc, 9000 ph­¬ng tiÖn chuyÓn hµng, 07 tµu chë phµ, 48 sµ lan. HiÖn nay, c¸c n­íc Ch©u ¸ ®· b¾t ®Çu quan t©m tíi viÖc ph¸t triÓn h×nh thøc VT§PT bëi tÝnh ­u viÖt vµ kinh tÕ cña nã. Së dÜ h×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông chËm ë Ch©u ¸ lµ do: thø nhÊt, c¬ së h¹ tÇng giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c ch­a ®¸p øng ®­îc víi ®iÒu kiÖn phôc vô VT§PT; thø hai, hÖ thèng vËn chuyÓn thÝch øng lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n ®èi víi nh÷ng n­íc mµ khoa häc kü thuËt cßn kÐm ph¸t triÓn; thø ba, kiÕn thøc chuyªn m«n nghiÖp vô vÒ vËn t¶i nãi chung vµ vÒ VT§PT nãi riªng cßn thÊp; thø t­, c¬ së ph¸p lý trong n­íc ch­a phï hîp víi luËt lÖ vµ c¸c c«ng ­íc quèc tÕ. Tuy nhiªn, trong giai ®o¹n hiÖn nay, c¸c n­íc ch©u ¸ ®ang cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ®Èy m¹nh VT§PT, ®Æc biÖt lµ do t¨ng khèi l­îng hµng vËn chuyÓn b»ng Container xuÊt nhËp khÈu. Sù ph¸t triÓn s«i ®éng cña s¶n xuÊt hµng ho¸ t¹o nªn sù trao ®æi giao l­u bu«n b¸n ph¸t triÓn víi c¸c ch©u lôc kh¸c, ®Æc biÖt lµ víi T©y ¢u vµ B¾c Mü lµm tiÒn ®Ò ®Èy nhanh nhu cÇu VT§PT. NÕu n¨m 1970, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chØ chiÕm 2,3% khèi l­îng vËn chuyÓn Container thÕ giíi th× ®Õn n¨m 1980, con sè nµy lªn tíi 30% vµ n¨m 1991 lµ 50%. Song song víi sù ph¸t triÓn Container hãa nh­ vËy, c¸c n­íc cßn t¨ng c­êng x©y dùng c¬ së h¹ tÇng nh­ c¸c trung t©m xÕp dì Container (the Container load center) – mét n¬i ®­îc coi nh­ lµ c¶ng Container vµ ®­îc bè trÝ t¹i mét sè c¶ng biÓn nhÊt ®Þnh. H¬n n÷a, c¸c n­íc cßn ®ang ®Çu t­ x©y dùng thªm c¸c m¹ng ®­êng trªn ®Êt liÒn trong ®ã cã tuyÕn ®­êng s¾t xuyªn ¸, t¹o ra hÖ thèng vËn t¶i liªn hîp ®­êng s¾t - ®­êng biÓn, thùc hiÖn VT§PT nh»m ®¶m b¶o nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ngo¹i th­¬ng gi÷a c¸c n­íc trong vïng víi c¸c n­íc Ch©u ¢u. M¹ng ®­êng s¾t xuyªn ¸ nh­ lµ mét cÇu nèi ®Êt liÒn trong hÖ thèng vËn chuyÓn theo c¸ch thøc biÓn - ®Êt liÒn – biÓn. TuyÕn ®­êng s¾t xuyªn ¸ ®i qua Thæ NhÜ Kú, Iran, Pakixtan, Ên §é, B¨ngladesh, Myanma, Th¸i Lan, Malaysia, Singapore, In®«nesia, c¸c nh¸nh sang ViÖt Nam, Campuchia, Lµo, Buthan, Nepan, Apganixtan, Irac, Trung Quèc. HiÖn t¹i, m¹ng ®­êng s¾t xuyªn ¸ ®ang ®­îc khai th¸c, mét sè ®o¹n ®ang trong giai ®o¹n thiÕt kÕ vµ c¶i t¹o. ViÖc x©y dùng m¹ng l­íi nµy cã tÇm cì chiÕn l­îc nh­ lµ mét ph­¬ng ¸n tèi ­u mang l¹i lîi Ých cho vËn t¶i ngo¹i th­¬ng cña c¸c n­íc vµ cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi nãi chung. Cã thÓ nãi, h×nh thøc vËn chuyÓn b»ng VT§PT ®ang ë trong giai ®o¹n ph¸t triÓn m¹nh nhÊt tõ tr­íc tíi nay. 1.2.3 Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña VT§PT lµ mét qu¸ tr×nh tÊt yÕu trong sù nghiÖp ph¸t triÓn ngµnh vËn t¶i . Sù ra ®êi cña VT§PT lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh vËn t¶i nãi riªng vµ ngµnh kinh tÕ nãi chung. Tõ khi xuÊt hiÖn sù mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸, con ng­êi lu«n t×m c¸ch vËn chuyÓn hµng ho¸ mét c¸ch nhanh chãng vµ hiÖu qña b»ng mäi ph­¬ng tiÖn cã thÓ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi, vËn t¶i còng ®· ph¸t triÓn nhanh chãng. Con ng­êi còng ®· biÕt sö dông nh÷ng loµi vËt nh­: lõa, ngùa, voi, l¹c ®µ... ®Ó lµm nh÷ng ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ ®i l¹i, biÕt ®ãng tµu v­ît biÓn ®Ó bu«n b¸n víi c¸c lôc ®Þa kh¸c. §Æc biÖt lµ sau khi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt bïng næ, c¸c ph­¬ng tiÖn chuyªn chë hiÖn ®¹i h¬n, hiÖu qu¶ h¬n lÇn l­ît ra ®êi nh­: « t«, tµu háa, m¸y bay, tµu thuû ch¹y b»ng ®éng c¬... Sù ra ®êi cña nh÷ng lo¹i ph­¬ng tiÖn míi nµy ®· mang l¹i cho ngµnh vËn t¶i mét sù ph¸t triÓn v­ît bËc trong chuyªn chë nh÷ng hµng ho¸ cã khèi l­îng lín vµ víi vËn tèc ­u viÖt h¬n h¼n. ChÝnh nh÷ng ph­¬ng tiÖn trªn ®· h×nh thµnh nh÷ng ngµnh vËn t¶i cô thÓ nh­ ®­êng bé, ®­êng thuû, ®­êng s¾t, hµng kh«ng...nhu cÇu cÇn trao ®æi hµng ho¸ cña con ng­êi vÉn kh«ng ngõng gia t¨ng, vµ ngµnh vËn t¶i lu«n lu«n cÇn ph¶i ®æi míi ®Ó ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu ®ã. Trong bu«n b¸n quèc tÕ, do nh÷ng yÕu tè nh­ vÞ trÝ ®Þa lý, hµng ho¸ th­êng ph¶i tr¶i qua nhiÒu chÆng vËn chuyÓn b»ng ®­êng thuû, hµng kh«ng .... míi ®Õn tay ng­êi nhËn. Cµng nhiÒu ph­¬ng thøc vËn chuyÓn, c¸c thñ tôc khi kÝ kÕt hîp ®ång vËn t¶i cµng trë nªn phøc t¹p, ®ång thêi kÐo theo mäi chi phÝ vµ rñi ro ®èi víi hµng ho¸ ngµy cµng t¨ng. V× vËy, ®Ó ®¸p øng mét nhu cÇu vÒ viÖc ®¶m b¶o hµng ®­îc giao tËn tay cho ng­êi nhËn trong mét kho¶ng thêi gian ®· quy ®Þnh, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc ký kÕt, thñ tôc hµnh chÝnh, tiÕt kiÖm thêi gian vµ tiÒn b¹c, ph­¬ng ph¸p tèt nhÊt lµ tËp trung c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i l¹i, tæ chøc thµnh mét ph­¬ng thøc thèng nhÊt, vµ do mét ng­êi duy nhÊt chÞu tr¸ch nhiÖm kÓ tõ khi nhËn hµng ®Ó chuyªn chë cho tíi khi giao hµng, VT§PT ®· ra ®êi. VT§PT ra ®êi cßn do nhu cÇu hoµn thiÖn hÖ thèng ph©n phèi vËt chÊt cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, kinh doanh trong x· héi. B­íc vµo thÕ kû 20, s¶n xuÊt vËt chÊt cña x· héi ®· ®¹t n¨ng suÊt lao ®éng rÊt cao nhê ¸p dông kü thuËt s¶n xuÊt tiªn tiÕn vµ thµnh tùu míi cña c«ng nghÖ th«ng tin. Muèn tèi ­u ho¸ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, gi¶m gi¸ thµnh, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸, chØ cßn c¸ch c¶i thiÖn hÖ thèng qu¶n lý ph©n phèi vËt chÊt (Physical Distribution Management) ®Ó gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt thiÖt h¹i do tån kho, ø ®äng nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm vµ thµnh phÈm. HÖ thèng ph©n phèi vËt chÊt hay cßn gäi lµ “Logistics” lµ nghÖ thuËt qu¶n lý sù vËn ®éng cña nguyªn vËt liÖu cña thµnh phÈm tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô cuèi cïng. Nãi c¸ch kh¸c, Logistics lµ nghÖ thuËt qu¶n lý sù vËn ®éng cña hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu tõ khi mua s¾m, qua c¸c qu¸ tr×nh l­u kho, s¶n xuÊt, ph©n phèi cho ®Õn khi ®­a ®Õn tay ng­êi tiªu dïng. Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh nµy theo s¬ ®å d­íi ®©y: S¬ ®å 2. HÖ thèng ph©n phèi vËt chÊt Logistics. B¸n Ph©n phèi Hç trî s¶n phÈm S¶n xuÊt L­u kho Mua s¾m nguyªn vËt liÖu B¸n B¸n HÖ thèng nµy gåm 4 yÕu tè sau: VËn t¶i Marketing Ph©n phèi Qu¶n trÞ Trong 4 yÕu tè trªn, vËn t¶i lµ yÕu tè quan träng nhÊt. Chi phÝ vËn t¶i chiÕm 1/3 tæng chi phÝ cña Logistics. Muèn gi¶m chi phÝ cña qu¸ tr×nh nµy ph¶i gi¶m chi phÝ vËn t¶i, bao gåm nhiÒu chÆng kh¸c nhau tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô s¶n phÈm ë c¸c n­íc kh¸c nhau. ViÖc vËn t¶i ph¶i ®¶m b¶o thêi gian giao hµng, ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt kÞp thêi, ®óng lóc, cung cÊp hµng ho¸ kÞp thêi cho ng­êi tiªu dïng, tõ ®ã gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt c¸c chi phÝ thiÖt h¹i do l­îng l­u kho tån ®äng s¶n phÈm (Inventory Cost) ®Ó lµm gi¶m toµn bé chi phÝ Logistics. Nh×n chung, VT§PT ®· lµm ®­îc ®iÒu nµy. VT§PT ra ®êi trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ th­¬ng m¹i vµ vËn t¶i: Sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, th­¬ng m¹i thÕ giíi ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ xuÊt hiÖn nh÷ng ph©n c«ng lao ®éng míi. ThÞ tr­êng réng më vµ dÞch vô ph¸t triÓn, mèi liªn kÕt gi÷a vËn t¶i, thÞ tr­êng, ph©n phèi vµ qu¶n lý lµ mét lÜnh vùc míi mµ c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i th«ng th­êng ch­a ®¸p øng ®­îc. VT§PT ra ®êi ®· ®æi míi c¸ch kinh doanh vËn t¶i, h¹n chÕ thêi gian l­u kho, gi¶m bít phiÒn hµ vÒ thñ tôc, chÊt l­îng vµ an toµn vËn t¶i ®­îc n©ng cao. VT§PT b¾t ®Çu ®­îc ¸p dông t¹i c¸c n­íc t­ b¶n c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh»m c©n ®èi gi÷a chñ tµu vµ chñ hµng vµ ®­îc c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ¸p dông nhanh chãng v× phï hîp víi quyÒn lîi xuÊt khÈu vµ kinh doanh dÞch vô vËn t¶i cña c¸c n­íc nµy. M« h×nh VT§PT tµu biÓn – m¸y bay ®­îc ¸p dông ®Çu tiªn trªn tuyÕn ViÔn §«ng – Ch©u ¢u vµo n¨m 1960. Sau ®ã, VT§PT b»ng ®­êng biÓn - ®­êng s¾t còng ®­îc ph¸t triÓn trªn tuyÕn nµy, ®ång thêi cßn ë Ch©u Mü, Ch©u óc vµ ch©u ¸. ViÖc chän liªn kÕt ph­¬ng thøc vËn t¶i phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m¹ng l­íi giao th«ng, yªu cÇu th­¬ng m¹i, chi phÝ vËn t¶i vµ chÊt l­îng vËn t¶i. Khèi l­îng hµng ho¸ t¨ng ®· dÉn ®Õn viÖc tËp trung ho¸ c¸c luång hµng, sö dông tµu cã kÝch th­íc lín h¬n, thêi gian quay vßng ng¾n h¬n. Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ngµnh vËn t¶i vµ c¸c dÞch vô kho vËn ®· ®Èy c¸c liªn minh vËn t¶i ra ®êi, h×nh thµnh c¸c nhãm vµ t¹o xu h­íng s¸p nhËp, tËp trung quyÒn lùc vµo trong giíi hµng h¶i. Nã rÊt phï hîp víi xu thÕ cña c¸c nhµ s¶n xuÊt muèn dµnh thêi gian ®Ó tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng chÝnh cña m×nh, cßn viÖc vËn chuyÓn vµ c¸c dÞch vô kÌm theo th­êng ®­îc giao cho c¸c c«ng ty giao nhËn kho vËn chuyªn cung cÊp c¸c dÞch vô tõ cöa ®Õn cöa. C¸c ho¹t ®éng giao nhËn kho vËn th­êng ®­îc tËp trung vµo mét sè ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh, nh­ c¸c c¶ng ICD. Do nhu cÇu tËp trung hµng ho¸ nªn c¸c tµu chë hµng chØ ®i ®Õn mét sè c¶ng nhÊt ®Þnh. Xu h­íng nµy ®· buéc nhiÒu h·ng tµu Container ph¶i hîp t¸c víi nhau vµ t¹o thµnh c¸c liªn minh lín. Nh»m ®¸p øng chÊt l­îng dÞch vô ë trong vµ ngoµi ph¹m vi c¶ng, vµ trong thùc tÕ, toµn bé qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, giao vµ nhËn hµng ho¸ ®· trë thµnh mét chuçi m¾t xÝch phô thuéc rÊt nhiÒu vµo nhau. ®Êy chÝnh lµ sù ®a ph­¬ng thøc ho¸ ngµnh vËn t¶i hµng ho¸. Víi c¸ch nµy, hµng ho¸ ®­îc ®­a vµo vËn chuyÓn sÏ ®­îc xÕp lªn ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn t¹i ®iÓm xuÊt ph¸t n»m s©u trong ®Êt liÒn vµ ®­îc vËn chuyÓn th«ng qua nhiÒu ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c nhau ®Ó ®Õn ®Ých cuèi cïng lµ n¬i giao hµng. C¶ng biÓn ngµy nay kh«ng ph¶i chØ lµ n¬i mµ hµng ho¸ ®­îc chuyÓn tõ ph­¬ng thøc vËn t¶i nµy sang ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c, mµ nã cßn ®­îc coi nh­ mét m¾t xÝch trong “mét d©y chuyÒn liªn hoµn cña c¸c dÞch vô vËn chuyÓn – giao nhËn”. Vµ nh­ vËy, sù c¹nh tranh gi÷a c¸c c¶ng biÓn lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. Trong cuéc c¹nh tranh nµy, ngoµi møc ®é hiÖn ®¹i cña c¸c trang thiÕt bÞ xÕp dì, tµu kÐo v.v.., cßn ph¶i tÝnh ®Õn gi¸ nh©n c«ng vµ tr×nh ®é tay nghÒ cña ®éi ngò nh©n viªn cña c¶ng, c­íc phÝ kho b·i, cÇu c¶ng, thËm chÝ c¸c ®iÒu kiÖn sinh ho¹t vµ ®iÒu kiÖn x· héi cña khu vùc cã c¶ng, sù ®¬n gi¶n vµ th«ng tho¸ng cña c¸c thñ tôc t¹i c¶ng. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó ®¶m b¶o vÒ lîi nhuËn kinh doanh, c¸c chñ tµu cµng ngµy cµng ®Çu t­ ®ãng nh÷ng con tµu cã kÝch cì lín h¬n. NhiÒu h·ng tµu Container lín ®ang sö dông hoÆc ®ang ®Æt ®ãng c¸c tµu cã søc chøa v­ît qu¸ 5000TEU. C¸c tµu lín nµy xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu trªn c¸c tuyÕn gi÷a B¾c Mü, Ch©u ¸ vµ Ch©u ¢u. §Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ khai th¸c, c¸c tµu cì lín nµy chØ ®­îc ghÐ vµo vµi c¶ng hoÆc thËm chÝ chØ mét c¶ng duy nhÊt ë mçi ch©u lôc. Nh÷ng c¶ng chÝnh nh­ vËy cÇn ph¶i cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c lo¹i tµu thuéc thÕ hÖ míi nµy, mµ ®iÒu kiÖn tr­íc hÕt lµ mín n­íc. Sù c¹nh tranh cña c¸c c¶ng lo¹i nµy ®Ó thu hót c¸c con tµu cì lín ®ang x¶y ra rÊt quyÕt liÖt. Mét trong nh÷ng yÕu tè ®­îc tÝnh ®Õn trong cuéc c¹nh tranh chÝnh lµ chÊt l­îng vµ sù ®a d¹ng cña c¸c tuyÕn giao th«ng néi ®Þa nèi liÒn víi c¶ng. Hµng ho¸ ph¶i ®­îc vËn chuyÓn mét c¸ch tèt nhÊt ®Õn c¸c ®iÓm giao hµng n»m s©u trong ®Êt liÒn th«ng qua tÊt c¶ c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i. C¸c ph­¬ng thøc ë ®©y kh«ng chØ lµ ®­êng bé, ®­êng s¾t vµ ®­êng s«ng mµ cßn lµ c¸c tuyÕn vËn t¶i ng¾n trªn biÓn vµ c¸c tuyÕn feeder. Ngoµi ra, c¸c c¶ng biÓn cßn ph¶i ®­îc trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i kÓ c¶ c¸c hÖ thèng th«ng tin t¹i cÇu tµu ®Ó ®¶m b¶o xÕp dì mét c¸ch an toµn vµ nhanh chãng sè l­îng Container rÊt lín cña c¸c tµu nµy. VT§PT ra ®êi d­íi sù t¸c ®éng cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ vËn t¶i Container. Thêi La M·, ng­êi ta ®· sö dông nh÷ng chiÕc thïng vµ cÇn ph¶i xÕp dì hµng nhiÒu lÇn nh»m gi¶i phãng c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn mét c¸ch nhanh chãng. §Õn chiÕn tranh ThÕ giíi lÇn thø 2, nh÷ng chiÕc thïng 6 feet ®· ®­îc H¶i qu©n Mü ®­a vµo khai th¸c vµ trong nh÷ng n¨m 50 ®· cã h¬n 100 ngh×n chiÕc ®­îc ®­a vµo sö dông. Tuy nhiªn, nh÷ng chiÕc thïng nµy ®· kh«ng ®­îc sö dông tiÕp trong thêi gian sau ®ã v× chóng ®· kh«ng n©ng cao ®­îc n¨ng suÊt cña tµu. §iÒu ®ã ®· thóc ®Èy sù ra ®êi cña Container hiÖn nay. Nh÷ng n¨m 1960 – 1970 ®­îc xem nh­ b­íc khëi ®Çu cña cuéc C¸ch m¹ng Container. HiÖn nay, kÝch th­íc cña Container ®· ®­îc tiªu chuÈn ho¸ víi chiÒu cao 8’6’’ hoÆc 9’6’’, chiÒu réng lµ 8’ vµ chiÒu dµi lµ 20’, 40’, 45’,53’. Søc chøa cña tµu vµ kho b·i v× thÕ còng ®­îc ®o b»ng sè l­îng Container hoÆc b»ng TEU (Twenty feet Equivalent Unit) – t­¬ng ®­¬ng víi mét Container 20’. TuyÕn vËn t¶i Container th­êng xuyªn ®Çu tiªn ®· ®­îc h×nh thµnh gi÷a New York, Los Angeles vµ San Fransisco vµo n¨m 1961. Th­¬ng m¹i quèc tÕ b»ng Container ®­îc khëi x­íng khi c«ng ty vËn t¶i biÓn B¾c §¹i T©y D­¬ng ®­a Container tõ Mü sang Ch©u ¢u n¨m 1966. C¸c tuyÕn th­¬ng m¹i ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu gi÷a B¾c Mü, Ch©u ¢u, NhËt B¶n vµ Australia. §Õn n¨m 1972, c¸c tuyÕn ®­êng trªn ®· ®­îc Container ho¸ vµ tµu chuyªn dông chë Container, tµu RO – RO, cÇn cÈu giµn ®· ra ®êi. ChÝnh nh÷ng thµnh tùu trong cuéc C¸ch m¹ng Container nµy ®· t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng cao trong ngµnh vËn t¶i ®­êng biÓn, gi¶i quyÕt ®­îc t×nh tr¹ng ïn t¾c tµu ë c¶ng. Tuy nhiªn, thay vµo ®ã lµ t×nh tr¹ng ïn t¾c Container t¹i c¸c ®Çu mèi giao th«ng kh¸c. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i t¹o ra mét ph­¬ng thøc vËn t¶i míi ®Ó ®­a hµng ho¸ tõ n¬i göi ®Õn n¬i nhËn, hay nãi c¸ch kh¸c lµ t¹o mét mèi hÖ thèng vËn t¶i tõ cöa ®Õn cöa víi sù tham gia cña nhiÒu ph­¬ng thøc vËn t¶i (®­êng biÓn, ®­êng s¾t, « t«, ®­êng thuû néi ®Þa, hµng kh«ng ....). Nh­ vËy, chÝnh do yªu cÇu vµ ®iÒu kiÖn mµ cuéc c¸ch m¹ng Container ®· lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n trùc tiÕp thóc ®Èy sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña VT§PT ngµy nay. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ còng lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò cho sù ra ®êi cña VT§PT Cã thÓ nãi, sù ra ®êi cña m¸y tÝnh ®iÖn tö vµ c¸c kü x¶o viÔn th«ng kh¸c trong hÖ thèng EDI ®· t¨ng hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸, ®Æc biÖt víi c¸c tæ chøc VT§PT, khi mµ hä ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm trong tÊt c¶ c¸c kh©u cña d©y chuyÒn vËn t¶i tõ kho ®Õn kho. Nhê viÖc sö dông hÖ thèng liªn l¹c b»ng giÊy tê, c¸c c«ng ty ngµy cµng gi¶m bít ®­îc chi phÝ th«ng tin liªn l¹c víi kh¸ch hµng, ng­êi cung cÊp vµ ng©n hµng. Nhê tiÕp cËn ®­îc víi th«ng tin nhanh chãng mµ hä cã thÓ n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. T¸c ®éng cña c¸c C«ng ­íc quèc tÕ vµ khu vùc còng cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi sù ph¸t triÓn cña VT§PT VT§PT ph¸t triÓn ®ßi hái ph¶i cã luËt lÖ ®iÒu chØnh thÝch hîp, c¸c C«ng ­íc quèc tÕ vÒ tõng ph­¬ng thøc vËn t¶i kh«ng cßn hoµn toµn phï hîp. C«ng ­íc quèc tÕ vÒ VT§PT ký ngµy 24 th¸ng 5 n¨m 1980, tuy ®Õn nay ch­a cã hiÖu lùc nh­ng ®· gãp phÇn thóc ®Èy VT§PT vÒ viÖc h×nh thµnh c¸c C«ng ­íc khu vùc vÒ VT§PT. C¸c n­íc Nam Mü ®· tiÕn hµnh ký HiÖp ®Þnh vÒ VT§PT ngµy 4 th¸ng 3 n¨m 1993 (Cartagena Agreement). §©y lµ HiÖp ®Þnh khu vùc ®Çu tiªn ®­îc ký kÕt vÒ VT§PT. Trªn c¬ së thµnh c«ng ®ã, Liªn hiÖp quèc khuyÕn nghÞ c¸c khu vùc kh¸c häc tËp. §Õn nay, ESCAP ®· tæ chøc héi th¶o vÒ VT§PT nh»m thóc ®Èy VT§PT khu vùc Ch©u ¸. Tõ n¨m 1995, c¸c n­íc ASEAN còng ®· tiÕn hµnh ®µm ph¸n vµ ®Õn nay ®· hoµn thµnh viÖc x©y dùng HiÖp ®Þnh khung ASEAN vÒ VT§PT. Tõng n­íc thµnh viªn ®ang x©y dùng ph¸p luËt ®iÒu chØnh VT§PT theo tinh thÇn cña HiÖp ®Þnh. Tãm l¹i, kÓ tõ khi ra ®êi cho ®Õn nay, VT§PT g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh th­¬ng m¹i ho¸ toµn cÇu, nã ®· vµ ®ang ngµy cµng kh¼ng ®Þnh ®­îc ­u thÕ cña m×nh trong ngµnh vËn t¶i nãi riªng vµ ngµnh kinh tÕ quèc d©n nãi chung nhê tiÕp cËn nhanh chãng víi kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thÕ giíi. Ch­¬ng II: Tæ chøc chuyªn chë hµng ho¸ b»ng vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc t¹i ViÖt Nam 2.1 LÞch sù ph¸t triÓn cña vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc t¹i ViÖt Nam ViÖc Container ho¸ trong chuyªn chë hµng ho¸ ®· trë thµnh mét nguyªn nh©n trùc tiÕp lµm thay ®æi s©u s¾c vÒ nhiÒu mÆt kh«ng nh÷ng trong b¶n th©n ngµnh vËn t¶i mµ c¶ trong c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, sù ra ®êi cña Container lµ mét tiÒn ®Ò ®­îc quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn cña ph­¬ng thøc vËn t¶i liªn hîp vµ ng­îc l¹i, cµng ph¸t triÓn vËn t¶i liªn hîp cµng thóc ®Èy vËn t¶i Container. Nhê cã Container, hµng ho¸ chuyªn chë giao tõ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i nµy ®Õn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c ®­îc nhanh chãng, thuËn lîi vµ thñ tôc ®¬n gi¶n. H¬n n÷a, ®¹i bé phËn Container ®­îc chuyªn chë tõ ng­êi göi ®Õn nhiÒu ng­êi kh¸c th«ng qua ph­¬ng thøc nµy. Nguyªn nh©n trùc tiÕp cña viÖc ph¸t triÓn ph­¬ng thøc míi nµy lµ do nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, quan hÖ bu«n b¸n gi÷a c¸c n­íc ngµy cµng ph¸t triÓn theo, yªu cÇu vÒ giao th«ng vËn t¶i vµ sù l­u th«ng gi÷a c¸c tuyÕn ®­êng trong n­íc vµ quèc tÕ còng cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Ng­êi s¶n xuÊt muèn ®­a hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn tËn tay ng­êi tiªu dïng nhanh nhÊt vµ an toµn nhÊt th× chØ cã c¸ch tiÖn lîi nhÊt lµ chë hµng b»ng Container vµ ¸p dông VT§PT . ChÝnh v× vËy, VT§PT kh«ng ph¶i lµ mét h×nh thøc vËn t¶i míi mµ chØ lµ sù vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng c¸ch kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i ®¬n vèn cã (®­êng biÓn, hµng kh«ng, ®­êng bé....). Sù kÕt hîp nµy lµm hiÖu qu¶ vËn t¶i t¨ng vµ gi¶m bít nh÷ng thñ tôc kh«ng cÇn thiÕt, ®ång thêi lµm gi¶m chi phÝ vËn t¶i. Tµu chë Container, xe vËn t¶i Container chuyªn dông, tµu ho¶ Container xuyªn lôc ®Þa, c¶ng vµ Container terminal víi nh÷ng trang thiÕt bÞ xÕp dì hiÖn ®¹i nhÊt, c«ng nghÖ qu¶n lý tiªn tiÕn nhÊt, khai th¸c b»ng m¸y vi tÝnh vµ th«ng tin viÔn th«ng ®· lÇn l­ît ra ®êi, ngµy cµng mang l¹i hiÖu suÊt cao trong ngµnh vËn t¶i. Riªng ®èi víi ViÖt Nam, h×nh thøc vËn t¶i nµy kh«ng cßn lµ míi mÎ. Ngay tõ nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng Mü, VT§PT ®· ®­îc ¸p dông ®Ó chuyªn chë hµng ho¸ tõ B¾c vµo Nam, tiÕp viÖn l­¬ng thùc thùc phÈm, vò khÝ. Trªn c¸c tuyÕn ®­êng ®ã, hµng ho¸ ®­îc chuyªn chë b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn kh¸c nhau, tuy nhiªn chñ yÕu chØ lµ b»ng ®­êng s«ng vµ ®­êng bé. Cã thÓ nãi, trong giai ®o¹n nµy, VT§PT ph¸t triÓn æn ®Þnh h¬n so víi nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Tuy khèi l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn ch­a nhiÒu nh­ng c¸c tuyÕn vËn chuyÓn lu«n ®­îc hîp lý ho¸ nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p tèi ­u nhÊt, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao cho nghiÖp vô chuyªn chë hµng ho¸. MÆt kh¸c, kinh tÕ ®Êt n­íc ngµy cµng ph¸t triÓn, c¸c chñ hµng còng thÊy râ lîi Ých cña VT§PT lµ tuy hµng ho¸ ph¶i ®i qua nhiÒu chÆng, nh­ng nh÷ng ®æ vì hao hôt, c­íc phÝ ®Òu thÊp h¬n h×nh thøc vËn t¶i th«ng th­êng. ChÝnh v× vËy, nh÷ng ng­êi chñ kinh doanh vËn t¶i ngµy cµng g¾n bã víi h×nh thøc chuyªn chë míi nµy. §¬n vÞ kinh doanh VT§PT ®Çu tiªn lµ Vietrans, ¸p dông th­êng xuyªn nhÊt lµ h×nh thøc ®­êng biÓn - ®­êng bé – hµng kh«ng. §Çu n¨m 1992, khi nh÷ng chñ hµng n­íc ngoµi vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ H¶i Phßng ®Õn Bu®get, chuyÓn t¶i ë Ilychvski, t¹i ®©y, Vietrans ®· ký hîp ®ång víi Dynamic Service thuéc Matherson Group ë Singapore vµ Militze Munich (M&M) ë T©y §øc. Vietrans ®· ho¹t ®éng nh­ mét ®¹i lý cña hä, thu xÕp hµng ho¸ mµ hä chØ ®Þnh, lµm thñ tôc giao nhËn hµng ë c¶ng, ë c¸c s©n bay vµ chuyÓn giao hµng cho c¸c chñ hµng ë ®iÓm nhËn, hoÆc sö dông vËn ®¬n, chøng tõ VT§PT ë c¸c h·ng ®ã ®Ó thùc hiÖn viÖc gom hµng vµ chë hµng tíi c¸c ga, c¸c c¶ng trung gian..... Vietfrach n¨m 1982 thö nghiÖm ph­¬ng thøc nµy trong viÖc chuyªn chë mét sè l« hµng xuÊt khÈu tõ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®i Pari theo chÆng ®­êng: Sµi Gßn – H¾c H¶i: tµu LASh cña h·ng Interlighter. H¾c H¶i – Regenburg (CH liªn bang §øc): xµ lan. Regenburg – Pari: tµu ho¶ Tuy nhiªn, viÖc ph¸t triÓn qui m« lín kh«ng thùc hiÖn ®­îc, lÝ do chñ yÕu lµ l­îng hµng kh«ng nhiÒu, kh«ng æn ®Þnh, h¬n n÷a, do kh©u biÓn – bé ë Ch©u ¢u kh¸ ®¾t, viÖc ®iÒu hµnh ph¶i qua mét vµi kh©u trung gian nªn sau nµy kh«ng triÓn khai ®­îc. TiÕp ®ã, n¨m 1987 – 1988, Vietfracht ¸p dông m« h×nh nµy trong viÖc chuyªn chë nhùa ®­êng ë Lµo nhËp khÈu tõ Singapore vÒ Savanakhet vµ P¾cxÕ qua c¶ng §µ N½ng, ®ång thêi, trong chuyÕn hµng nµy, Vietfracht ®· cã ph¸t hµnh chøng tõ VT§PT. Tæng sè l­îng hµng xÊp xØ 10.000 tÊn theo hai cung ®o¹n: Singapore - §µ N½ng: Tµu biÓn §µ N½ng – Savanakhet (vµ P¨cxÕ): « t«. N¨m 1993, Vietfracht chë mét sè l« gç xÎ cña Lµo sang NhËt B¶n theo tuyÕn: P¨cxÕ – H¶i Phßng – K«bª. Trong ®ã: P¨cxÕ – H¶i Phßng: « t«. H¶i Phßng – K«bª: ®­êng biÓn. Vµ Vietfracht ®· ph¸t hµnh vËn ®¬n cho toµn chÆng. Cã thÓ nãi, ®©y lµ nh÷ng chuyÕn hµng lín thùc hiÖn b»ng VT§PT ®Çu tiªn ë n­íc ta. Ra ®êi sau, c«ng ty Transimex còng lµm ®¹i lý cho nhiÒu h·ng VT§PT nh­ c¸c h·ng cña Hång K«ng, §µi Loan, CHLB §øc, NhËt, Singapore. Hä thay mÆt c¸c h·ng trªn ®Ó lµm c¸c dÞch vô giao nhËn hµng ho¸ tõ c¶ng vµo s©u trong néi ®Þa, hoÆc c¸c dÞch vô kh¸c nh­ l­u kho b·i, thu gom hµng, nghiªn cøu thÞ tr­êng.. C«ng ty Viconship lµ c«ng ty thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng phôc vô vËn chuyÓn Container. Tõ tr­íc n¨m 1990, c«ng ty lµm c¸c dÞch vô thu gom vá Container cho c¸c h·ng vËn t¶i n­íc ngoµi, sau ®ã lµm ®¹i lý cho c¸c h·ng tõ n­íc ngoµi trªn c¸c tuyÕn vËn chuyÓn Container trªn l·nh thæ n­íc ta vµ c¸c dÞch vô kh¸c nh­ lo liÖu c¸c thñ tôc h¶i quan, giao nhËn hµng ho¸, ®¨ng ký hµng LCL, phôc vô c¸c tuyÕn vËn chuyÓn theo s¬ ®å VT§PT. 2.2 C¬ së ph¸p lý Cã thÓ nãi, cho ®Õn nay, VT§PT ®· ®­îc ¸p dông kh¸ réng r·i, nhÊt lµ trong chuyªn chë hµng ho¸ quèc tÕ. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn VT§PT, cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò n¶y sinh ®ßi hái cÇn ph¶i ®­î._.vùc thÞ tr­êng, sè n­íc b¹n hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam còng t¨ng nhanh kÓ tõ khi n­íc ta thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa. N¨m 1986, ViÖt Nam míi chØ xuÊt khÈu sang 34 n­íc, n¨m 1990 lµ 51 n­íc th× ®Õn n¨m 2000 t¨ng lªn 106 n­íc – trong ®ã cã 10 b¹n hµng lín nhÊt chiÕm tØ träng trªn d­íi 67,2% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n¨m cña ViÖt Nam lµ: NhËt B¶n, Trung Quèc, Australia, Singapore, §µi Loan, Mü, §øc, Anh, Philipin, Malaysia. Tuy nhiªn, danh môc vµ c¬ cÊu b¹n hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam tõ 1995-2002 cã sù chuyÓn dÞch vµ thay ®æi ®¸ng kÓ: B¶ng 3. M­êi n­íc b¹n hµng xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam tõ 1995-2002 (thø tù theo tØ lÖ % Tæng kim ng¹ch XNK) 1995 2000 2002 Tªn n­íc T.träng% Tªn n­íc T.träng% Tªn n­íc T.träng % NhËt B¶n 26,81 NhËt B¶n 21,31 NhËt B¶n 14,6 Singapo 13,65 Trung Quèc 15,37 Mü 14,49 §µi Loan 8,06 óc 6,77 Trung Quèc 8,95 Trung Quèc 6,64 Singapo 5,23 óc 7,96 Hång K«ng 4,71 §µi Loan 4,99 Singapo 5,75 Hµn Quèc 4,31 Mü 3,65 §µi Loan 4,86 §øc 4,00 §øc 3,43 §øc 4,32 Mü 3,11 Anh 3,32 Anh 3,42 Ph¸p 3,10 Philipin 1,78 Hµn Quèc 2,79 Th¸i Lan 1,85 Malaysia 1,38 Ph¸p 2,62 Tæng 1-10 75,24 Tæng 1-10 67,2 Tæng 1-10 69,7 Nguån: Thèng kª cña Bé Th­¬ng m¹i n¨m 1995 - 2002. Qua b¶ng biÓu trªn, cã thÓ thÊy tæng tØ träng trong kim ng¹ch xuÊt khÈu sang 10 n­íc b¹n hµng lín nhÊt trong 7 n¨m qua kh«ng cã sù thay ®æi nhiÒu mÆc dï so víi n¨m 1991 chiÕm 89,46% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2002 chØ cßn 69,7%. §èi víi NhËt B¶n, b¹n hµng xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam trong nhiÒu n¨m qua – tuy cã sè l­îng gi¸ trÞ tuyÖt ®èi t¨ng lªn liªn tôc trong nh÷ng n¨m qua nh­ng trong 3 n¨m trë l¹i ®©y, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· cã xu h­íng gi¶m: n¨m 2000 ®¹t 2621.7 triÖu USD, n¨m 2001 ®¹t 2510 triÖu USD vµ n¨m 2002 ®¹t 2438 triÖu USD tuy nhiªn vÉn lµ n­íc ®øng ®Çu trong 10 n­íc cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam. Thùc tÕ, nh÷ng con sè nªu trªn ph¶n ¸nh xu h­íng phi tËp trung vÒ n¨ng lùc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, hÖ qu¶ ®èi ngÉu lµ n¨ng lùc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®ang më réng theo h­íng ®a ph­¬ng ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸, tÝnh chÊt khu vùc ®· gi¶m xuèng. §iÓm ®¸ng chó ý lµ Hoa Kú tuy míi cã quan hÖ bu«n b¸n víi ViÖt Nam, nh­ng tõ sau 1995, Hoa Kú ®· trë thµnh mét trong 10 n­íc b¹n hµng xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam, n¨m 2000 ®øng ë vÞ trÝ thø 6 vµ ®Õn n¨m 2002 ®· ®øng thø 2 sau NhËt B¶n víi tØ träng lµ 14,49%. NÕu nh­ nh÷ng n¨m ®Çu sù cã mÆt cña c¸c n­íc ASEAN cã mét vai trß rÊt lín trong sè nh÷ng n­íc xuÊt khÈu lín cña ViÖt Nam th× ®Õn nay, ®iÒu ®ã ®· kh«ng cßn n÷a. Trung Quèc tõ vÞ trÝ thø 7 tõ n¨m 1991, dÇn lªn thø 4 n¨m 1995, thø 3 vµo n¨m 2002.Tû träng xuÊt khÈu sang c¸c n­íc khèi ASEAN tuy cã xu h­íng t¨ng chËm dÇn. Trong 10 n­íc b¹n hµng xuÊt khÈu lín nhÊt th× khèi ASEAN hiÖn nay chØ cßn mét n­íc duy nhÊt, ®ã lµ Singapore. Sù biÕn ®æi vÒ c¬ cÊu b¹n hµng cña ViÖt Nam mÊy n¨m qua lµ minh chøng cho sù chi phèi cña quy luËt lîi thÕ so s¸nh trong bu«n b¸n quèc tÕ, nã ph¸ vì mäi sù ng¨n c¸ch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ kh«ng gian ®Þa lý. Vai trß cña thÞ tr­êng gÇn ®· gi¶m xuèng mét c¸ch t­¬ng ®èi. Cßn c¸c thÞ tr­êng xa, ®Æc biÖt lµ c¸c thÞ tr­êng ë c¸c n­íc ph¸t triÓn nh­ T©y ¢u, B¾c Mü ®· t¨ng lªn, më ra c¬ héi ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi, ®ång thêi t¹o tiÒn ®Ò ®Ó ViÖt Nam ®Èy m¹nh nhËp khÈu m¸y mãc vµ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i tõ c¸c khu vùc cã nÒn c«ng nghÖ nguån. 3.2.3 KÕt qu¶ dù b¸o vÒ thÞ tr­êng vËn t¶i vµ nhu cÇu VT§PT ®Õn n¨m 2002 Tõ nh÷ng c¬ së khoa häc cña dù b¸o vÒ t×nh h×nh XNK, b¹n hµng, nh÷ng ®éng th¸i chuyÓn dÞch c¬ cÊu thÞ tr­êng XNK cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cã thÓ nãi, ViÖt Nam ®ang ngµy cµng lín m¹nh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi víi mét l­îng hµng xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng còng nh­ c¸c mèi quan hÖ bu«n b¸n ngµy cµng nhiÒu víi c¸c n­íc trong khu vùc. §Ó ®Èy m¹nh xu h­íng nµy, mÆt kh¸c, gióp nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc thùc hiÖn c«ng cuéc tù do ho¸ th­¬ng m¹i trªn toµn cÇu, vai trß cña ngµnh vËn t¶i ngµy cµng tá ra quan träng. ChÝnh v× vËy, ®Ó lµm tèt vai trß cña vËn t¶i nãi chung vµ h×nh thøc VT§PT nãi riªng, viÖc dù b¸o vÒ khèi l­îng hµng ho¸ chuyªn chë b»ng VT§PT trong thêi gian tíi lµ mét viÖc lµm v« cïng cÇn thiÕt. B¶ng 4. Dù b¸o khèi l­îng hµng Container giai ®o¹n 2001 – 2020 §¬n vÞ: 1000 TEU N¨m Khèi l­îng NhÞp ®é t¨ng (%) 2001 1343 2005 2040 10.1 2010 3420 10.1 2015 5220 8.82 2020 8000 8.82 Nguån: Trung t©m th«ng tin Bé GTVT, tµi liÖu n¨m 2002. VT§PT ph¸t triÓn víi h¹t nh©n lµ Container, chÝnh v× vËy, dù b¸o vÒ khèi l­îng hµng ho¸ chuyªn chë b»ng VT§PT chÝnh lµ dù b¸o l­îng Container. Theo nh­ b¶ng dù b¸o trªn, l­îng Container sÏ chuyªn chë trong nh÷ng n¨m tíi t¨ng 10,1% trong giai ®o¹n ®Õn n¨m 2005 vµ 2010, gÊp 1,14 lÇn tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP vµ giai ®o¹n 2010 – 2020 lµ 8,82%, gÊp 1,07 lÇn tèc ®é t¨ng tr­ëng cña GDP. Nh­ vËy, tiÒm n¨ng vÒ vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng Container lµ rÊt lín, ®ång thêi VT§PT còng sÏ t¨ng m¹nh trong 15 n¨m tíi. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh vËn t¶i ViÖt Nam nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung. B¶ng 5. Dù b¸o l­îng Container t¹i mét sè c¶ng chÝnh §¬n vÞ: 1000 TEU TT Tªn c¶ng 2005 2010 2015 2020 1 H¶i Phßng 430 600 883 1300 2 C¸i L©n 40 250 456 830 3 §µ N½ng & Liªn ChiÓu 50 110 217 430 4 Quy Nh¬n 25 60 85 120 5 Côm c¶ng TP HCM 1450 2150 2801 3650 6 Vòng Tµu & §ång Nai 25 200 548 1500 7 CÇn Th¬ 10 20 32 50 8 C¶ng kh¸c 20 50 80 Nguån: Trung t©m th«ng tin Bé GTVT, tµi liÖu n¨m 2002. Do côm c¶ng TP Hå ChÝ Minh hiÖn nay ®· ®­îc ®Çu t­ vµ n©ng cÊp c¸c c¬ së h¹ tÇng cÇn thiÕt nªn l­îng Container t¹i côm c¶ng nµy ®­îc dù b¸o lµ t¨ng nhanh trong nh÷ng n¨m tíi (l­îng Container dù b¸o cña n¨m 2020 sÏ t¨ng gÊp 2,5 lÇn so víi n¨m 2005) vµ trë thµnh trung t©m c¶ng trung chuyÓn quan träng nhÊt cña ®Êt n­íc. VÒ mÆt khu vùc, l­îng Container ra vµo còng cã sù chªnh lÖch ®¸ng kÓ: miÒn Trung thÊp nhÊt, chiÕm 4% tæng l­îng Container chuyªn chë cña c¶ n­íc, miÒn Nam cao nhÊt chiÕm tíi 73%, miÒn B¾c 23%. Tuy nhiªn, trong t­¬ng lai, tØ lÖ nµy dÇn ®­îc rót ng¾n l¹i. C¸c c¶ng miÒn Trung, n¬i cã khÝ hËu vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt nhÊt n­íc còng sÏ ®­îc t¨ng c­êng ®Çu t­ vÒ mÆt c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c thiÕt bÞ cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o ®¸p øng ®­îc l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn ngµy cµng t¨ng cña c¶ n­íc. Nh×n vµo b¶ng dù b¸o, ta cã thÓ thÊy t­¬ng lai, nhu cÇu vÒ VT§PT ngµy cµng t¨ng vµ sÏ lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc vËn t¶i ®­îc ¸p dông nhiÒu nhÊt trong thêi gian tíi t¹i ViÖt Nam. B¶ng 6. Dù b¸o l­îng Container cña ViÖt Nam theo khu vùc Khu vùc N¨m Tæng sè Khèi l­îng (1000 TEU) Tû lÖ (%) C¸c c¶ng miÒn B¾c 2005 2010 2020 469 855 2149 23 25 27 C¸c c¶ng miÒn Trung 2005 2010 2020 82 171 557 4 5 7 C¸c c¶ng miÒn Nam 2005 2010 2020 1489 2394 5254 73 70 66 C¶ n­íc 2005 2010 2020 2040 3420 7960 100 100 100 Nguån: Trung t©m th«ng tin Bé GTVT, tµi liÖu n¨m 2002. 3.3 §Þnh h­íng ph¸t triÓn VT§PT ë ViÖt Nam Nh­ ®· nãi ë trªn, VT§PT kh«ng cßn lµ mét h×nh thøc míi mÎ ®èi víi ViÖt Nam. ViÖc ph¸t triÓn h×nh thøc nµy lµ mét yÕu tè tÊt yÕu ®Ó cho th­¬ng m¹i ViÖt Nam ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc. Ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cña Bé GTVT thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng, giai ®o¹n 2001-2005, ®· nªu râ trong môc tiªu chung lµ:”tÝch cùc thùc hiÖn c¸c c«ng nghÖ vËn t¶i tiªn tiÕn” vµ trong gi¶i ph¸p thùc hiÖn cã nªu râ :”Cïng víi viÖc ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng GTVT ®i tr­íc mét b­íc, cÇn chó träng c¸c lÜnh vùc cã tÝnh mòi nhän nh­: c«ng nghÖ vËn t¶i biÓn bao gåm ph¸t triÓn vµ trÎ ho¸ ®éi tµu, c«ng nghÖ bèc xÕp, VT§PT ...” ViÖc ph¸t triÓn VT§PT ë n­íc ta s¾p tíi lµ ph¶i n¾m v÷ng néi dung vµ luËt lÖ vÒ c«ng nghÖ VT§PT, ®Èy nhanh viÖc ¸p dông vµ thùc hiÖn VT§PT (c¶ ë trong n­íc vµ quèc tÕ ), phôc vô kÞp thêi vµ cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña n­íc ta trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, phÊn ®Êu trë thµnh mét trung t©m ph¸t triÓn trong khu vùc vÒ VT§PT. XuÊt ph¸t tõ c¬ së vËt chÊt vµ vÞ trÝ ®Þa lý cña ViÖt Nam trong mèi quan hÖ víi khu vùc vµ thÕ giíi, m« h×nh VT§PT cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi bao gåm: - X©y dùng mèi liªn kÕt gi÷a c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i ®Ó thiÕt lËp VT§PT - X©y dùng khu vùc ph¸t triÓn VT§PT. 3.3.1 X©y dùng mèi liªn kÕt gi÷a c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i ®Ó thiÕt lËp VT§PT LÊy vËn t¶i biÓn lµ trung t©m, kÕt hîp víi c¸c ph¸t triÓn vËn t¶i kh¸c ®Ó t¹o nªn m« h×nh VT§PT cña n­íc ta víi hµng Container lµ chÝnh. - M« h×nh ®­êng biÓn - ®­êng bé: ®©y lµ m« h×nh VT§PT quèc tÕ hiÖu qña nhÊt cña ViÖt Nam, v× trªn 95% hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam lµ b»ng ®­êng biÓn. C¸c c¶ng biÓn cña n­íc ta ®Òu nèi víi ®­êng bé. §­êng bé thuËn lîi cho viÖc ®­a hµng trùc tiÕp tíi “kho” cña ng­êi tiªu dïng. HiÖn nay, chóng ta ®ang cã c¸c c¶ng chÝnh nh­ Sµi Gßn, §µ N½ng, H¶i Phßng, C¸i L©n, vµ trong t­¬ng lai lµ c¶ng trung chuyÓn ë khu vùc Vòng Tµu hay V©n Phong. Khi hµnh lang §«ng T©y vµ m¹ng l­íi xuyªn ¸ ®i vµo ho¹t ®éng th× m« h×nh nµy ph¸t huy t¸c dông trong vËn chuyÓn hµng qu¸ c¶nh víi Lµo vµ §«ng B¾c Th¸i Lan. - M« h×nh ®­êng s¾t - ®­êng bé - ®­êng biÓn: ®©y lµ m« h×nh rÊt kh¶ thi kÕt hîp tèt gi÷a ®­êng s¾t vµ ®­êng bé víi ®­êng biÓn, ngoµi tham gia vËn chuyÓn hµng cña n­íc trong, m« h×nh nµy rÊt phï hîp víi vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ phÝa Nam Trung Quèc ra c¶ng H¶i Phßng hoÆc C¸i L©n ®Ó ®i n­íc thø ba vµ ng­îc l¹i. Khèi l­îng hµng ho¸ ë ®©y rÊt lín. - M« h×nh ®­êng s¾t - ®­êng bé: kÕt hîp ®­îc hai ph­¬ng thøc trªn bé vµ dÔ kÕt nèi v× hiÖn nay hÖ thèng ®­êng s¾t cña ta ®Òu nèi víi hÖ thèng ®­êng bé quèc gia. Ngoµi viÖc VT§PT quèc tÕ hµng ho¸ cho ViÖt Nam cßn cho Trung Quèc vµ c¸c n­íc Lµo, Th¸i Lan vµ VT§PT néi ®Þa. - M« h×nh ®­êng s«ng - ®­êng biÓn: ph­¬ng thøc nµy phï hîp víi VT§PT hµng ho¸ khu vùc ®ång b»ng s«ng Cöu Long víi hµng ho¸ n«ng s¶n vµ phôc vô cho viÖc chuyªn chë hµng ho¸ qóa c¶nh tõ Campuchia qua ViÖt Nam vµ ng­îc l¹i. 3.3.2 X©y dùng khu vùc ph¸t triÓn VT§PT : C¨n cø vµo chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam tõ nay ®Õn n¨m 2010; ch­¬ng tr×nh hîp t¸c ph¸t triÓn ASEAN – Mªk«ng vµ TiÓu vïng Mªk«ng më réng trªn c¬ së ®Ò xuÊt m« h×nh ph¸t triÓn VT§PT cña ViÖt Nam trªn ®©y, vÒ vÊn ®Ò x©y dùng c¸c khu vùc ph¸t triÓn VT§PT ë ViÖt Nam nh­ sau: - Hµnh lang VT§PT Hµ Néi – H¶i Phßng – C«n Minh (Trung Quèc): Khu vùc VT§PT nµyphôc vô cho ph¸t triÓn VT§PT ë miÒn B¾c ViÖt Nam vµ vïng phÝa Nam Trung Quèc, víi viÖc ¸p dông m« h×nh ®­êng biÓn - ®­êng bé hoÆc ®­êng s¾t - ®­êng bé - ®­êng biÓn hoÆc ®­êng s¾t - ®­êng biÓn hoÆc ®­êng s«ng - ®­êng biÓn. §©y lµ khu vùc tiÒm n¨ng cho viÖc ph¸t triÓn VT§PT cña ViÖt Nam. - Hµnh lang VT§PT Hå ChÝ Minh - ®ång b»ng s«ng Cöu Long: Khu vùc VT§PT nµy phôc vô cho viÖc ph¸t triÓn VT§PT thuéc khu vùc thµnh phè Hå ChÝ Minh - ®ång b»ng s«ng Cöu Long vµ Campuchia. §©y lµ khu vùc cã nhiÒu thuËn lîi cã c¶ng Sµi Gßn, c¶ng CÇn Th¬ nèi liÒn víi c¶ng Phn«mpªnh qua hÖ thèng s«ng Mªk«ng cïng víi viÖc ¸p dông c¸c m« h×nh VT§PT ®­êng biÓn - ®­êng bé hoÆc ®­êng biÓn - ®­êng s«ng hoÆc ®­êng s«ng - ®­êng bé. Trong t­¬ng lai khi ph¸t triÓn ®­êng s¾t xuyªn ASEAN, sÏ ph¸t triÓn m« h×nh VT§PT víi sù tham gia cña ®­êng s¾t. Mét khi c¶ng trung chuyÓn hoÆc c¶ng cöa ngâ khu vùc Vòng Tµu ®­îc x©y dùng th× ®©y lµ khu vùc VT§PT quèc tÕ ®Çy tiÒm n¨ng. Khu vùc VT§PT nµy sÏ t¹o thuËn lîi cho viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ cña ViÖt Nam vµ hµng ho¸ qu¸ c¶nh, trung chuyÓn cña Campuchia, nhÊt lµ khi h×nh thµnh khu vùc kinh tÕ phÝa Nam ViÖt Nam – Campuchia vµ phÝa Nam Lµo. - Hµnh lang VT§PT khu vùc miÒn Trung: Ngoµi hµnh lang VT§PT tiÒm n¨ng nãi trªn, viÖc ph¸t triÓn hµnh lang VT§PT miÒn Trung lµ rÊt cÇn thiÕt. Hµnh lang nµy víi trung t©m lµ c¶ng §µ N½ng – Tiªn Sa nèi liÒn víi Lµo vµ Th¸i Lan qua hµnh lang §«ng T©y. Khu vùc VT§PT miÒn Trung phôc vô cho viÖc giao nhËn vËn t¶i khu vùc miÒn Trung ViÖt Nam vµ hµng ho¸ qu¸ c¶nh cña Lµo vµ Th¸i Lan. M« h×nh VT§PT ®­êng biÓn - ®­êng bé ®­îc ¸p dông hiÖu qu¶ nhÊt. Trong t­¬ng lai, khi h×nh thµnh tuyÕn ®­êng s¾t xuyªn ASEAN víi tuyÕn ®­êng nh¸nh Lµo – ViÖt Nam th× viÖc kÕt hîp m« h×nh ®­êng biÓn - ®­êng bé - ®­êng s¾t lµ rÊt thuËn lîi cho hµng ho¸ qu¸ c¶nh vµ hµng xuÊt khÈu cña Lµo, Th¸i Lan vµ ViÖt Nam. 3.4 C¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn VT§PT ë ViÖt Nam Tõ nh÷ng t×m hiÓu vÒ thùc tr¹ng, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn VT§PT còng nh­ dù b¸o vÒ thÞ tr­êng vËn t¶i vµ nhu cÇu VT§PT cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi, cô thÓ lµ tíi n¨m 2020, nh»m ph¸t triÓn VT§PT vµ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kinh doanh VT§PT, qua ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ n­íc ngoµi trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ vµ khu vùc, chóng ta cÇn tËp trung thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: 3.4.1 C¸c gi¶i ph¸p vÜ m«: Ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®Çy ®ñ KÕt cÊu h¹ tÇng ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn VT§PT, kh«ng cã c¬ së vËt chÊt ®ång bé th× khã mµ tiÕn hµnh VT§PT quèc tÕ. NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng 9 ®· ®Ò ra nhiÖm vô:”x©y dùng ®ång bé vµ tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng: giao th«ng, ®iÖn lùc, th«ng tin...”. Nh×n l¹i thÞ tr­êng trªn thÕ giíi, cã thÓ nãi, rµo c¶n chÝnh cña VT§PT ë c¸c n­íc trong khu vùc còng nh­ ë n­íc ta lµ thiÕu vµ kh«ng ®ång bé vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng do h¹n chÕ vÒ vèn ®Çu t­. Trong thêi gian qua, chÝnh phñ ®· tËp trung ­u tiªn cho viÖc ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng GTVT. Do ®ã, c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng phôc vô cho vËn t¶i ®· thay ®æi nhiÒu so víi c¸c n¨m tr­íc ®©y. KÕt cÊu h¹ tÇng GTVT phôc vô cho VT§PT bao gåm hÖ thèng ®­êng bé, ®­êng s«ng, hµng kh«ng vµ ®­êng biÓn. Trong ®ã, quan t©m hµng ®Çu lµ hÖ thèng ®­êng x¸ vµ cÇu, ®­êng bé, ®­êng s¾t, c¸c nhµ ga, c¶ng biÓn, c¶ng s«ng, c¶ng hµng kh«ng vµ c¸c trang thiÕt bÞ xÕp dì hµng ho¸ ë c¸c ga, c¶ng. §i ®«i víi x©y dùng míi lµ viÖc n©ng cÊp c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng GTVT hiÖn cã. HiÖn nay, Bé GTVT ®· cã kÕ ho¹ch x©y dùng vµ n©ng cÊp 8 tuyÕn ®­êng bé tham gia m¹ng ®­êng bé ASEAN vµ c¸c c¶ng biÓn g¾n víi c¸c tuyÕn ®­êng ®­êng bé ®ã. ViÖc tham gia tÝch cùc cña ViÖt Nam vµo ph¸t triÓn tuyÕn ®­êng ®­êng s¾t Singapore – C«n Minh sÏ phôc vô ®¾c lùc cho nghiÖp vô ph¸t triÓn VT§PT trong t­¬ng lai. ViÖc x©y dùng c¸c c¶ng ICD sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho VT§PT ph¸t triÓn. HiÖn nay, ë phÝa B¾c, l­îng hµng ®­îc chuyªn chë b»ng VT§PT chñ yÕu qua c¶ng H¶i Phßng. Do diÖn tÝch cña c¶ng cßn bÞ h¹n chÕ nªn ®· ra ®êi ICD Hµ Néi ®Ó hç trî cho hµng Container th«ng qua c¶ng H¶i Phßng. Khu vùc phÝa Nam, hµng chuyªn chë b»ng VT§PT ®Õn vïng nµy chñ yÕu qua c¶ng Sµi Gßn, ICD Thñ §øc ®· hç trî cho hµng Container qua T©n C¶ng, BÕn NghÐ, T©n ThuËn trong nh÷ng thêi k× c¨ng th¼ng. Nh­ vËy, chóng ta cã 4 c¶ng ICD ë khu vùc phÝa B¾c vµ phÝa Nam nh­ng quy m« cßn nhá, ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vËn chuyÓn, xÕp dì hµng Container. Ngoµi ®Çu t­ ph¸t triÓn c¶ng biÓn, cÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn thªm c¶ng ICD bëi nh÷ng ­u ®iÓm cña nã (®­îc ng­êi viÕt ®Ò cËp trong ch­¬ng I). ChÝnh phñ ®· cã quyÕt ®Þnh giao cho Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam nghiªn cøu x©y dùng c¶ng trung chuyÓn ë khu vùc Vòng Tµu. §©y lµ nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc vµ chñ ®éng nh»m phôc vô cho viÖc ph¸t triÓn vËn t¶i nãi chung vµ VT§PT nãi riªng. Trong viÖc ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng phôc vô trùc tiÕp cho VT§PT cÇn ph¶i xóc tiÕn nhanh viÖc thiÕt lËp hÖ thèng trao ®æi d÷ liÖu (EDI). C«ng nghÖ th«ng tin ®ang ®­îc ngµnh GTVT, nhÊt lµ vËn t¶i biÓn ¸p dông trong kinh doanh khai th¸c. CÇn thiÕt lËp m¹ng EDI gi÷a c¸c c¶ng biÓn cña ViÖt Nam víi c¬ quan h¶i quan vµ thiÕt lËp gi÷a c¸c c¶ng biÓn chÝnh cña ViÖt Nam víi c¸c c¶ng chÝnh trong khu vùc, gi÷a c¸c c¶ng biÓn víi c¸c chñ tµu vµ c«ng ty kinh doanh giao nhËn vËn t¶i lín cña ta. ViÖc thiÕt lËp m¹ng EDI sÏ gióp cho c¸c bªn cã liªn quan n¾m ®­îc th«ng tin nhanh chãng vÒ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, hµng ho¸ xÕp trªn tµu hoÆc dì xuèng c¶ng, qua ®ã thóc ®Èy nhanh viÖc lµm thñ tôc, nhÊt lµ c¸c thñ tôc th«ng quan, viÖc nép thuÕ h¶i quan vµ gi¶i phãng nhanh hµng ho¸ ®Ó ®­îc ®­a ®Õn ng­êi sö dông. ViÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng trªn ®©y sÏ lµm cho VT§PT thùc hiÖn ®­îc viÖc chuyªn chë hµng ho¸ tõ cöa ®Õn cöa víi gi¸ thµnh vËn t¶i thÊp h¬n vµ gióp t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña ng­êi kinh doanh VT§PT cña ViÖt Nam. §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc h¶i quan Trong VT§PT, chøng tõ vµ thñ tôc kh¸ phøc t¹p. Yªu cÇu vÒ chøng tõ ®ßi hái ®é chÝnh x¸c cao. HiÖn nay, c¸c thñ tôc, giÊy tê liªn quan tíi viÖc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña chóng ta cßn rÊt phøc t¹p vµ cã chç cßn ch­a nhÊt qu¸n. Do ®ã, viÖc g©y tèn kÐm thêi gian vµ chËm trÔ trong qu¸ tr×nh vËn t¶i vµ giao nhËn lµ ®iÒu khã tr¸nh khái. V× vËy, ®¬n gi¶n ho¸ vµ hµi hoµ c¸c chøng tõ vµ thñ tôc cã liªn quan tíi vËn t¶i, giao nhËn vµ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµ mét viÖc lµm v« cïng cÇn thiÕt hiÖn nay. Trong viÖc ®¬n gi¶n ho¸ c¸c chøng tõ vµ thñ tôc, ngoµi c¸c chøng tõ vµ thñ tôc vÒ xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, th× träng t©m lµ ®¬n gi¶n ho¸ vµ hµi hoµ c¸c chøng tõ vµ thñ tôc h¶i quan. Thùc tÕ h¶i quan n­íc ta còng nh­ h¶i quan bÊt cø n­íc nµo cã hµng ®i qua l·nh thæ n­íc m×nh ®Òu ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p chÆt chÏ ®Ó kh«ng cho nh÷ng hµng ho¸ nµy tiªu thô bÊt hîp ph¸p ë thÞ tr­êng n­íc m×nh. Tuy nhiªn, ®èi víi h¶i quan, viÖc ph©n biÖt hµng ®a ph­¬ng thøc hay ®¬n ph­¬ng thøc lµ kh«ng cÇn thiÕt. Bªn c¹nh ®ã, h¶i quan n­íc ta còng nh­ n­íc kh¸c ®Òu yªu cÇu ®¹i lý hoÆc ng­êi kinh doanh VT§PT ph¶i b¶o ®¶m hµng nguyªn ®ai nguyªn kiÖn, ph¶i xuÊt tr×nh ®Çy ®ñ chøng tõ ë ®iÓm hµng vµo còng nh­ ë ®iÓm hµng ra. H¶i quan sÏ ph¹t nÆng nÕu nh­ ng­êi vËn t¶i vi ph¹m nh÷ng quy ®Þnh nµy. Trong thùc tÕ võa qua, khi chuyªn chë hµng ho¸ b»ng VT§PT c¸c tæ chøc vËn t¶i cña ViÖt Nam ®Òu ph¶i lµm mét sè thñ tôc kh¸ phiÒn to¸i, cã nh÷ng ®iÓm rÊt khã thùc hiÖn nh­ ph¶i khai trÞ gÝa hµng, tªn ng­êi b¸n, ng­êi mua, sè hîp ®ång mua b¸n… lµ nh÷ng chi tiÕt mµ ng­êi vËn t¶i Ýt cã ®iÒu kiÖn n¾m ®­îc. MÆt kh¸c, h¶i quan n­íc ta vÉn ch­a cã mÉu biÓu qu¸ c¶nh. §iÒu ®ã khiÕn cho môc ®Ých cña VT§PT kh«ng nh÷ng kh«ng ®¹t ®­îc mµ cßn k×m h·m sù ph¸t triÓn cña vËn t¶i vµ bu«n b¸n quèc tÕ. Do vËy vÒ c¬ chÕ Nhµ n­íc, ®Æc biÖt lµ Bé th­¬ng m¹i vµ Tæng côc H¶i quan cÇn sím bæ sung vµ hoµn chØnh c¸c thñ tôc H¶i quan vµ giÊy phÐp nhËp khÈu ®èi víi hµng VT§PT vµ hµng qu¸ c¶nh. C¸ch qu¶n lý hiÖn nay tuy vÉn lµm ®­îc nh­ng mÊt kh¸ nhiÒu thêi gian, thñ tôc l¹i phiÒn hµ, t¹o nhiÒu chç hë ®Ó tÖ tham nhòng cöa quyÒn vµ bu«n lËu hoµnh hµnh. V× vËy, ngµnh h¶i quan n­íc ta cÇn nghiªn cøu kÜ mét sè C«ng ­íc h¶i quan quèc tÕ cã liªn quan vµ c©n nh¾c kh¶ n¨ng ®Ó xin phÐp Nhµ n­íc cho gia nhËp, phª chuÈn. C¸c mÉu biÓu, giÊy tê còng cÇn nghiªn cøu sao cho phï hîp, thèng nhÊt víi c¸c tËp qu¸n quèc tÕ. Ngoµi ra, trong thñ tôc h¶i quan cÇn ph©n biÖt râ thÕ nµo lµ t¹m nhËp t¸i xuÊt, thÕ nµo lµ qu¸ c¶nh vµ thÕ nµo lµ m­în ®­êng, thÕ nµo lµ ®a ph­¬ng thøc, thÕ nµo lµ ®¬n ph­¬ng thøc. Bªn c¹nh ®ã, chóng ta cÇn n©ng cao nghiÖp vô, tr×nh ®é hiÓu biÕt trong ®éi ngò h¶i quan vÒ hµng ho¸ VT§PT nãi chung vµ hµng ho¸ qu¸ c¶nh nãi riªng, t¹o ®iÒu kiÖn cho VT§PT ph¸t huy vai trß cña nã trong bu«n b¸n quèc tÕ. Phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i: VT§PT lµ sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c nhau trong mét d©y chuyÒn dÞch vô chung. HiÖn nay, ë n­íc ta ch­a cã sù kÕt dÝnh vµ hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i ®­êng biÓn, ®­êng thuû néi ®Þa, ®­êng s¾t, ®­êng bé vµ hµng kh«ng. Sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ph­¬ng thøc lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña VT§PT. Trªn c¬ së kÕt cÊu h¹ tÇng hiÖn cã, c¸c ph­¬ng thøc ph¶i cã sù kÕt hîp vÒ chÝnh s¸ch gi¸ c­íc, chÊt l­îng phôc vô vµ nhÊt lµ th«ng tin kÞp thêi. Mçi ph­¬ng thøc cã chÊt l­îng phôc vô cao sÏ lµm cho c¶ d©y chuyÒn cã chÊt l­îng phôc vô tèt. ViÖc phèi hîp nµy ph¶i ®øng trªn quyÒn lîi quèc gia. §Ó cã sù chÆt chÏ gi÷a c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i vµ gi÷a c¸c vËn t¶i víi th­¬ng m¹i, tµi chÝnh, b¶o hiÓm, h¶i quan... cÇn cã mét tæ chøc chØ ®¹o, phèi hîp trong thÓ chÕ chung. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®èi víi VT§PT: §Ó ph¸t triÓn VT§PT, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng khu vùc vµ quèc tÕ, trong giai ®o¹n tr­íc m¾t, chÝnh phñ cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn VT§PT. Trong ®ã cã: - §Çu t­ vèn ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng GTVT vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, t¹o ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt cho VT§PT. - ThuÕ: cã c¬ së h¹ tÇng khuyÕn khÝch vÒ thuÕ ®èi víi dÞch vô VT§PT vµ ng­êi kinh doanh VT§PT, tr¸nh ®¸nh thuÕ trïng. - ¦u ®·i dµnh cho c¸c chñ hµng ViÖt Nam thuª dÞch vô VT§PT cña nh÷ng ng­êi kinh doanh VT§PT ViÖt Nam nh­ gi¶m thuÕ thu nhËp c«ng ty hoÆc thuÕ xuÊt nhËp khÈu hoÆc miÔn kiÓm tra H¶i quan. - Cho phÐp c¸c nhµ kinh doanh VT§PT cña ViÖt Nam liªn doanh víi c¸c nhµ kinh doanh VT§PT cã tiÒm n¨ng cña n­íc ngoµi ®Ó t×m thÞ tr­êng cho dÞch vô VT§PT ë n­íc ta. Liªn doanh ®­îc thùc hiÖn c¶ ë ViÖt Nam vµ ë n­íc ngoµi. T¨ng c­êng thÓ chÕ qu¶n lý VT§PT Bé GTVT cÇn thµnh lËp mét Uû ban hoÆc giao nhiÖm vô cho mét Vô hoÆc Côc qu¶n lý VT§PT. C¬ quan nµy chÞu tr¸ch nhiÖm: - Ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn VT§PT cña ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. - §Ò xuÊt viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng cho VT§PT. - Nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt c¸c luËt lÖ, chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh VT§PT còng nh­ c¸c chøng tõ VT§PT . - Nghiªn cøu c¸c øng dông khoa häc c«ng nghÖ, nhÊt lµ c«ng nghÖ truyÒn d÷ liÖu EDI ¸p dông trong VT§PT. - Phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i. - §¨ng ký vµ cÊp phÐp cho ng­êi kinh doanh VT§PT. - Gióp ®ì viÖc thµnh lËp vµ ph¸t triÓn c¸c nhµ kinh doanh VT§PT quèc gia. - Phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c tæ chøc khu vùc vµ quèc tÕ trong viÖc ph¸t triÓn VT§PT. Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc cho thÊy viÖc t¨ng c­êng qu¶n lý VT§PT cña Nhµ n­íc lµ hÕt søc cÇn thiÕt, gãp phÇn ph¸t triÓn VT§PT hiÖn nay. Th¸i Lan ®· thµnh lËp Uû ban quèc gia vÒ VT§PT do mét Phã Thñ t­íng lµm Chñ tÞch víi 4 tiÓu Uû ban gióp viÖc. Singapore th«ng qua HiÖp héi giao nhËn vËn t¶i ®Ó qu¶n lý vµ n©ng cao chÊt l­îng VT§PT. Malaysia qu¶n lý chÆt chÏ viÖc kinh doanh VT§PT th«ng qua viÖc ®¨ng ký kinh doanh víi 4 ®iÒu kiÖn cô thÓ. §ã lµ nh÷ng kinh nghiÖm mµ chóng ta cã thÓ tham kh¶o tèt. V× kh«ng cã sù hç trî cña Nhµ n­íc th× VT§PT khã cã thÓ ph¸t triÓn vµ b¾t kÞp víi tèc ®é ph¸t triÓn cña ngµnh vËn t¶i trªn thÕ giíi. Ph¸t huy vai trß cña c¸c HiÖp héi cã liªn quan. HiÖn nay, chóng ta ®· thµnh lËp c¸c HiÖp héi ngµnh nghÒ cã liªn quan, nh­: HiÖp héi chñ tµu ViÖt Nam, HiÖp héi giao nhËn kho vËn ViÖt Nam, HiÖp héi c¶ng biÓn ViÖt Nam, HiÖp héi ®¹i lý m«i giíi ViÖt Nam, HiÖp héi vËn t¶i « t«. Trong ®ã, ba HiÖp héi ®Çu tiªn ®· trë thµnh thµnh viªn tÝch cùc cña c¸c HiÖp héi ngµnh nghÒ t­¬ng øng ë ASEAN. §ã lµ mét thuËn lîi lín ®èi víi viÖc ph¸t triÓn VT§PT ë ViÖt Nam. Thµnh viªn cña c¸c HiÖp héi trªn ®©y lµ nh÷ng ng­êi tham gia chñ yÕu vµo c¸c ho¹t ®éng VT§PT ë n­íc ta. V× vËy, c¸c HiÖp héi ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn VT§PT ViÖt Nam. §Ó ph¸t huy vai trß ®ã cña HiÖp héi, viÖc chó ý tíi nh÷ng khÝa c¹nh sau lµ rÊt cÇn thiÕt: - ThiÕt lËp c¸c thñ tôc vµ c¸c tiªu chuÈn kinh doanh cho c¸c héi viªn. Trªn c¬ së ®ã ®¶m b¶o chÊt l­îng cña ng­êi kinh doanh VT§PT. - B¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c héi viªn trong quan hÖ víi n­íc ngoµi, th«ng qua c«ng t¸c t­ vÊn vµ th«ng tin néi bé. - Båi d­ìng ®µo t¹o c¸c héi viªn. viÖc ®µo t¹o ngµnh nghÒ ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc ph¸t triÓn chuyªn m«n. ®©y lµ sù hç trî hÕt søc ®¾c lùc cho c¸c c¬ quan Nhµ n­íc trong viÖc ®µo t¹o ph¸t triÓn chuyªn ngµnh vÒ VT§PT còng nh­ c¸c luËt lÖ, quy ®Þnh cã liªn quan tíi VT§PT. - T­ vÊn cho c¸c c¬ quan Nhµ n­íc vÒ biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý ph¸t triÓn VT§PT. 3.4.2 C¸c gi¶i ph¸p vi m«: N©ng cao sù hiÓu biÕt vµ nhËn thøc vÒ VT§PT VT§PT lµ lo¹i h×nh tuy kh«ng cßn míi ®èi víi n­íc ta nh­ng do ch­a cã ®ñ c¬ së h¹ tÇng ®Ó ph¸t triÓn vµ nh×n chung, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh vËn t¶i thùc hiÖn vÉn cßn cã nh÷ng ®iÒu ch­a n¾m râ do ch­a ®­îc ®µo t¹o kÜ cµng nªn hiÖn nay, nhiÒu ng­êi vÉn cßn ch­a biÕt ®Çy ®ñ vÒ VT§PT. Trong khi ®ã, ®èi víi thÕ giíi, VT§PT ngµy mét ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ®­îc c¶i tiÕn. V× vËy, muèn ph¸t triÓn VT§PT ë n­íc ta trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi th× c«ng viÖc tr­íc tiªn ph¶i lµm cho mäi ng­êi cã ®­îc sù hiÓu biÕt mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c vÒ VT§PT vµ tÝnh ­u viÖt cña nã so víi c¸c lo¹i h×nh vËn t¶i truyÒn thèng. Trªn c¬ së ®ã, mçi ng­êi sÏ cã ®­îc c¸i nh×n ®óng ®¾n vµ cã nhËn thøc t×m c¸ch ph¸t triÓn VT§PT ë ViÖt Nam. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña VT§PT ë ViÖt Nam cÇn ®­îc thùc hiÖn trªn 3 ph­¬ng diÖn: §èi víi doanh nghiÖp kinh doanh VT§PT (gåm c¸c chñ ph­¬ng tiÖn vµ c¸c nhµ lµm dÞch vô giao nhËn vËn t¶i ), viÖc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh thÓ hiÖn qua: - N¾m v÷ng th«ng tin thÞ tr­êng VT§PT trong n­íc vµ thÕ giíi; - Cã ®éi ngò c¸n bé tinh th«ng vÒ VT§PT; - Cung cÊp chÊt l­îng phôc vô tèt nhÊt, ®¶m b¶o tÝn nhiÖm; - Thµnh th¹o trong viÖc tiÕp thÞ, cã mèi quan hÖ ®èi t¸c víi c¸c chñ ph­¬ng tiÖn vµ c¸c nhµ giao nhËn vËn t¶i trong n­íc vµ thÕ giíi. §èi víi dÞch vô VT§PT cô thÓ, viÖc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh thÓ hiÖn qua: - ChÊt l­îng phôc vô tèt nhÊt; - Gi¸ thµnh dÞch vô thÊp nhÊt; - §¶m b¶o thêi gian hoµn thµnh dÞch vô sím nhÊt, qua ®ã hµng ho¸ ®Õn tay ng­êi sö dông ®óng thêi gian nh­ yªu cÇu; - §é tin cËy cña dÞch vô ®­îc ®¶m b¶o. ChØ cã thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu trªn ®©y, chóng ta míi n©ng cao ®­îc n¨ng lùc kinh doanh VT§PT, míi chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. §©y lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng nhÊt ®Ó ph¸t triÓn VT§PT cña ViÖt Nam. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp cÇn khai th¸c t¹i khu vùc víi c¸c ®¹i lý giao nhËn kh¸c vµ cïng gãp vèn kinh doanh ngµnh nghÒ cßn míi mÎ nµy. §iÒu nµy sÏ cã vai trß lín trong nh÷ng nç lùc v­ît qua nh÷ng khã kh¨n vÒ thiÕu vèn vµ nh©n lùc. Nh÷ng hîp t¸c nh­ vËy kÕt qu¶ lµ cã thÓ thiÕt lËp liªn doanh ë cÊp ®é khu vùc ®Ó h×nh thµnh tæ chøc cÇu nèi hoÆc hÖ thèng vËn t¶i xuyªn lôc ®Þa qua c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn, kÓ c¶ c¸c quèc gia ®ang t¸ch biÖt. B»ng c¸ch liªn kÕt sö dông xe moãc vµ c¸c xe t¶i trªn ®­êng bé vµ ®­êng s¾t, nh÷ng hÖ thèng cÇu nèi cã thÓ ®­îc dïng vµo ph­¬ng thøc vËn t¶i kÕt hîp ®Ó vËn chuyÓn hµng ho¸ kÓ c¶ c¸c h×nh thøc phi container vµ hµng rêi. KÕt luËn Trong bu«n b¸n quèc tÕ, vËn t¶i lµ mét kh©u quan träng kh«ng thÓ thiÕu, nÕu kh«ng cã vËn t¶i th× bu«n b¸n quèc tÕ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc. ChÝnh v× thÕ mµ c¸c ®iÒu kiÖn bu«n b¸n truyÒn thèng lu«n kÌm theo c¸c quy ®Þnh vÒ thuª tµu vËn chuyÓn hµng. VËn t¶i vµ bu«n b¸n quèc tÕ lu«n t¸c ®éng vµ hç trî, thóc ®Èy nhau cïng ph¸t triÓn. Tr­íc ®©y, viÖc vËn chuyÓn trong th­¬ng m¹i quèc tÕ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n do ph­¬ng tiÖn vËn t¶i th« s¬, th«ng tin liªn l¹c chËm trÔ. Ngµy nay, víi nh÷ng tݪn bé kü thuËt tiªn tiÕn ®­îc ¸p dông trong lÜnh vùc vËn t¶i l­u th«ng, mÆt kh¸c cã nh÷ng c¶i tiÕn ®¸ng kÓ vÒ mÆt luËt ph¸p c¸c n­íc nªn ®· thùc sù t¹o nªn nh÷ng biÕn ®æi to lín trong vËn t¶i quèc tÕ vÒ vËn t¶i ®­êng biÓn, ®­êng s¾t, ®­êng bé còng nh­ hµng kh«ng. §Æc biÖt cã sù tham gia cña mét ph­¬ng thøc vËn t¶i míi – VT§PT. B»ng nh÷ng nghiªn cøu cña kho¸ luËn nµy: tõ nh÷ng néi dung vÒ c¬ së h¹ tÇng, yªu cÇu ph­¬ng tiÖn, néi dung mang tÝnh nghiÖp vô nh­ c¬ së ph¸p lý, c¸c chøng tõ VT§PT, c¸c chi phÝ, tr¸ch nhiÖm vµ rñi ro liªn quan tíi c¸c bªn, c¸c th«ng tin nµy cho phÐp chóng ta ®¸nh gi¸ kh¸ch quan tõng møc ®é vÒ c¸c yªu cÇu cña ph­¬ng thøc vËn t¶i. Tõ ®ã, ta cã thÓ x¸c ®Þnh møc ®é mµ chóng ta tham gia vµo hÖ thèng VT§PT quèc tÕ. ChÝnh v× vËy, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ViÖt Nam kinh doanh VT§PT nãi riªng còng nh­ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kinh doanh trong lÜnh vùc vËn t¶i nãi chung cã thÓ héi nhËp, tham gia c¸c ho¹t ®éng b×nh ®¼ng víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c cïng khu vùc, mét mÆt Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch phèi hîp kÞp thêi, mÆt kh¸c c¸c doanh nghiÖp cÇn n©ng cao nghiÖp vô vµ ph¶i n¾m thêi c¬ cña giai ®o¹n chuyÓn ®æi ®Ó nhanh chãng ph¸t triÓn. §iÒu nµy tuy kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò cã thÓ thùc hiÖn ®­îc trong mét thêi gian ng¾n nh­ng nã lµ mét trong nh÷ng nh©n tè ®¶m b¶o sù th¾ng lîi trong c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong thÞ tr­êng vËn t¶i quèc tÕ vÒ l©u dµi. Tµi liÖu tham kh¶o: Giao th«ng vËn t¶i ViÖt Nam b­íc vµo thÕ kû 21 – Bé GTVT – 1999. Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p lùa chän Container trong VT§PT ë ViÖt Nam – TS. Vò ThÕ B×nh – 2000. Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn VT§PT trong ngµnh ®­êng s¾t ViÖt Nam – TS. Lª Qu©n & ThS. NguyÔn ThÞ Hoµi An – T¹p chÝ Th«ng tin KHCN GTVT sè 11/12 n¨m 2001. Logistics vµ vÊn ®Ò cung cÊp tiªu thô hµng ho¸ - T¹p chÝ Hµng h¶i sè 5 n¨m 2002. VÒ tæ chøc VT§PT ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long – KS. TrÇn §ç Liªm, chñ nhiÖm HTX R¹ch GÇm - T¹p chÝ GTVT sè 3 n¨m 2003. Ph¸t triÓn VT§PT cña ViÖt Nam – ThS. NguyÔn T­¬ng, Tr­ëng ban ASEAN, Bé GTVT – T¹p chÝ Hµng h¶i ViÖt Nam sè 8 n¨m 2003. X©y dùng m« h×nh ph¸t triÓn VT§PT ë ViÖt Nam – TSKH. NguyÔn V¨n Ch­¬ng, ViÖn chiÕn l­îc vµ ph¸t triÓn GTVT – T¹p chÝ GTVT sè 6 n¨m 2003. Ph¸t triÓn VT§PT ë ViÖt Nam ®Ó ®¸p øng nhu cÇu héi nhËp quèc tÕ - TSKH. NguyÔn V¨n Ch­¬ng, ViÖn chiÕn l­îc vµ ph¸t triÓn GTVT – T¹p chÝ GTVT sè 1+2 n¨m 2003. Ph¸t triÓn xuÊt khÈu thêi k× 2001 – 2010 – Bé Th­¬ng m¹i, th¸ng 7 n¨m 2000. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi – Lª Du Phong, NguyÔn Thµnh §é chñ biªn, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 1997. Niªn gi¸m thèng kª 2001 – NXB Thèng kª, Hµ Néi, 2002. Gi¸o tr×nh “VËn t¶i vµ B¶o hiÓm trong Ngo¹i th­¬ng” – NguyÔn Hång §µm – tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, 1994. Gi¸o tr×nh “Giao nhËn vËn t¶i hµng ho¸ quèc tÕ ”- PGS.TS §inh Ngäc ViÖn chñ biªn – NXB GTVT , 2002. C¸c C«ng ­íc quèc tÕ vÒ vËn t¶i vµ hµng h¶i – tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, 1999. Hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng ASEAN – Uû ban kÕ ho¹ch Nhµ n­íc, 1995. T­ liÖu kinh tÕ c¸c n­íc thµnh viªn ASEAN – Tæng côc Thèng kª, NXB Thèng kª, 1998. Manual on Freight Forwarding – ESCAP so¹n th¶o Multimodal transport- UNTAD/UNDP. Development of Multimodal Transports and Logistics Services – United Nation Conference on Trade and Development. HiÖp ®Þnh khung ASEAN vÒ VT§PT quèc tÕ – B¶n dÞch tiÕng Anh cña Ban th­ kÝ Bé GTVT. ._.