Bàn về mối quan hệ giữa xây dựng, mối quan hệ độc lập tự chủ & quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ở Việt Nam hiện nay

§Ò tµi : Bµn vÒ mèi quan hÖ gi÷a x©y dùng, mèi quan hÖ ®éc lËp tù chñ vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë ViÖt Nam hiÖn nay. §Ò c­¬ng chi tiÕt. §Æt vÊn ®Ò. Néi dung: I. Quan ®iÓm cña §¶ng ta vÒ x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 1. Nh÷ng quan ®iÓm cña §¶ng ta vÒ x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. Nh÷ng quan ®iÓm cña §¶ng ta vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 2.1. ThÕ nµo lµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 2.2. C¸c quan ®iÓm vµ nguyªn t¾c cña §¶ng ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. II. Thùc tr¹ng vÒ mèi quan hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë ViÖt Nam. 1. Nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan h×nh thµnh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë n­íc ta. 2. Con ®­êng héi nhËp kinh tÕ ë ViÖt Nam vµ c¸c thµnh c«ng b­íc ®Çu. 2.1. C¸c b­íc ®i cu¶ n­íc ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 2.2. Nh÷ng thµnh c«ng b­íc ®Çu cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 3. Nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n vµ yÕu kÐm cßn tån t¹i ë n­íc ta khi x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 3.1. Nh÷ng mÆt thuÇn lîi cña héi nhËp kinh tÕ ®èi víi viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. 3.2. Nh÷ng t¸c ®éng bÊt lîi cña toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ cña n­íc ta. 3.3 Nh÷ng yÕu kÐm vµ tån t¹i cÇn gi¶i quyÕt trong thêi gian tíi. III. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ. 1. C¸c gi¶i ph¸p t¨ng c­êng kh¶ n¨ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 1.1. Hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý theo th«ng lÖ quèc tÕ. 1.2. ChiÕn l­îc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë cÊp ®é vÜ m«. 1.3. ChiÕn l­îc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë cÊp ®é doanh nghiÖp. 1.4. CÇn cã b­íc ®ét ph¸ vµ t¹o lîi thÕ so s¸nh trong lé tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. §iÒu kiÖn vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó b¶o ®¶m tù chñ vÒ kinh tÕ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. KÕt luËn. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o. B. Néi dung: I. Quan diÓm cña §¶ng ta vÒ x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 1. Nh÷ng quan diÓm cña §¶ng ta vÒ x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. §éc lËp tù chñ lµ kh¸t väng ngµn ®êi cña d©n téc ViÖt Nam. Tr¶i qua biÕt bao gian nan, hi sinh m¸u vµ n­íc m¾t, nh©n d©n ta míi ®¸nh ®uæi ®­îc ngo¹i x©m giµnh ®­îc ®éc lËp tù do vµ ngµy nay, b»ng nç lùc tÊt c¶ cña toµn d©n, chóng ta phÊn ®Êu giµnh môc tiªu cao c¶: §éc lËp d©n téc, x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh. Kh¸i niÖm vÒ x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®· vµ ®ang ®­¬c hoµn thiÖn h¬n qua c¸c kú ®¹i héi §¶ng toµn quèc. §Æc biÖt trong ®¹i héi IX cña §¶ng ®· ®­a ra mét quan niÖm ®Çy ®ñ nhÊt, ®óng ®¾n nhÊt vÒ viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ : “ NÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ tr­íc hÕt lµ ®éc lËp tù chñ vÒ ®­êng lèi chÝnh trÞ, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn, chÝnh s¸ch thÓ chÕ, quy m« ph¸t triÓn kinh tÕ. §ång thêi cã tiÒm lùc ®ñ m¹nh, cã møc tÝch luü cao tõ néi bé nÒn kinh tÕ, cã c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, cã søc c¹nh tranh c¶ ë trong vµ ngoµi n­íc, cã n¨ng lùc néi sinh vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ, gi÷ v÷ng æn ®Þnh kinh tÕ vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ, gi÷ v÷ng æn ®Þnh kinh tÕ-tµi chÝnh vÜ m«, cã lùc l­îng vËt chÊt ®¶m b¶o an toµn vµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho cuéc sèng x· héi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ an ninh l­¬ng thùc, an toµn n¨ng l­îng, an toµn tµi chÝnh, an toµn m«i tr­êng,x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ngµy cµng hiÖn ®¹i vµ mét sè ngµnh c«ng nghiÖp then chèt ®¸p øng yªu cÇu t¸i s¶n xuÊt më réng kh«ng ngõng trªn c¬ së kÜ thuËt ngµy cµng cao…” Qu¶ thËt, §éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ lµ nÒn t¶ng vËt chÊt cá b¶n ®Ó cñng cè vµ duy tr× ®éc lËp tù chñ vÒ chÝnh trÞ vµ t¨ng c­êng ®éc lËp tù chñ cña quèc gia. Ta ph¶i kh¼ng ®Þnh r»ng kh«ng thÓ cã ®éc lËp vÒ chÝnh trÞ khi bÞ lÖ thuéc vµo kinh tÕ. §iÒu ®ã cµng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi n­íc ta, mét n­íc ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa trong ®iÒu kiÖn t×nh h×nh thÕ giíi diÔn biÕn phøc t¹p vµ biÕn cè kh«ng l­êng. Trong xu thÕ toµn cÇu diÔn ra réng kh¾p, vµ c¸c n­íc ®ang tÝch cùc tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th× sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ ngµy cµng t¨ng do ®ã c¸c n­íc ngµy cµng ph¶i chó träng ®Õn kh¶ n¨ng ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ nh»m ®¶m b¶o chÝnh ®¸ng lîi Ých quèc gia, d©n téc m×nh trong cuéc c¹nh tranh kinh tÕ gay g¾t vµ ®Ó x©y dùng cho m×nh mét vÞ thÕ chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh trªn tr­êng quèc tÕ. §éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ ph¶i ®¨t trong mèi quan hÖ biÖn chøng víi ®éc lËp tù chñ vÒ chÝnh trÞ vµ c¸c mÆt kh¸c ®Ó t¹o thµnh søc m¹nh tæng hîp vµ ®éc lËp tù chñ cña mét quèc gia. “Mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ph¶i lµ mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn toµn diÖn, cã kh¶ n¨ng tù tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu mäi mËt cña dêi sèng x· héi, cña an ninh, quèc phßng vµ qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, kh«ng bÞ lÖ thuécvµo n­íc ngoµi c¶ tõ kh©u s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm, ®Ó cã thÓ vËn hµnh mét c¸ch b×nh th­êng vµ ®¶m b¶o ®­îc nÒn t¶ng cho viÖc duy tr× an ninh quèc gia.” Mét sù tù chñ vÒ kinh tÕ cñng cã nghÜa lµ nÒn kinh tÕ ®ã còng cã kh¶ n¨ng thÝch øng cao víi nh÷ng biÕn ®éng cña t×nh h×nh quèc tÕ (nh­ nh÷ng trÊn ®éng thÞ tr­êng cña khñng ho¶ng kinh tÕ tµi chÝnh ë bªn ngoµi) vµ rÊt Ýt bÞ tæn th­¬ng tr­íc nh÷ng biÕn ®éng ®ã, trong bÊt kú t×nh huèng nµo nã còng cã thÓ cho phÐp duy tr× ®­îc c¸c ho¹t ®éng b×nh th­êng cña x· héi vµ phôc vô ®¾c lùc cho c¸c môc tiªu nh­ an ninh, quèc phßng cña ®Êt n­íc. Mét sù tù chñ vÒ kinh tÕ còng cã nghÜa lµ tr­íc sù bao v©y, c« lËp, chèng ph¸ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch bÔn trong vµ bªn ngoµi ®Êt n­íc còng kh«ng bÞ ®æ vì vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. Nh­ vËy ®éc lËp vÒ kinh tÕ còng cã nghÜa ®¶m b¶o v÷ng ch¾c cho ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa theo ®­êng lèi, chñ tr­¬ng mµ §¶ng vµ nh©n d©n ta ®· lùa chän. “Kh¸c h¼n tr­íc ®©y, khi nãi ®Õn ®éc lËp tù chñ cña nhiÒu kinh tÕ khÐp kÝn, tù cung tù cÊp Ýt giao l­u víi thÞ tr­êng quèc tÕ. Ngµy nay trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ph¶i lµ ®éc lËp tù chñ trong ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng më cöa, héi nhËp thÕ giíi, chñ ®éng tÝch cùc tham gia sù giao l­u, hîp t¸c ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ trªn c¬ së ph¸t huy tèt nhÊt néi lùc vµ lîi thÕ so s¸nh cña quèc gia ®Ó hîp t¸c vµ c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ trªn tr­êng quèc tÕ.” NÒn kinh tÕ Êy còng ®¸p øng ®­îc c¬ b¶n nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu cña ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao dêi sèng nh©n d©n, t¨ng c­êng quèc phßng vµ an ninh, chñ ®éng h«i nhËp cã hiÖu qu¶ víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. VÒ møc ®é, x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ mét qu¸ tr×nh tõ thÊp ®Õn cao. §éc lËp tù chñ kinh tÕ ë møc ®é cao ph¶i ®¹t ®­îc ®Çy ®ñ nh÷ng yªu cÇu, néi dung nªu trªn vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ nªu ë phÇn d­íi. §ång thêi ph¶i cã møc ®é tèi thiÓu cÇn thiÕt, c¬ b¶n ®¶m b¶o ®­îc sù æn ®Þnh kinh tÕ x· héi vµ øng phã ®­îc víi mäi bÊt tr¾c x¶y ra, ®¶m b¶o sù ®éc lËp tù chñ vÒ ®­êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. 2. Nh÷ng quan ®iÓm cña §¶ng ta vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: 2.1.ThÕ nµo lµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ con ®­êng ®æi míi ®­îc b¾t ®Çu tõ ®¹i héi VI cña §¶ng, ®· chñ tr­¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thi tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. §¹i héi §¶ng VII chñ tr­¬ng thùc hiÖn ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ quèc tÕ, më réng vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ dèi ngo¹i. Kh¼ng ®Þnh sù ®óng ®¾n cña ®­êng lèi ®ã, §¹i héi VIII ®· tiÕp tôc chñ tr­¬ng : “Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ , më réng ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i víi tinh thÇn ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi; phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn” vµ “chñ ®éng tham gia céng ®ång th­¬ng m¹i thÕ giíi, c¸c diÔn ®µn, c¸c tæ chøc, c¸c ®Þnh chÕ quèc tÕ mét c¸ch chän läc víi b­íc ®i thÝch hîp” Trong ®iÒu kiÖn c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ®ang ph¸t triÓn nh­ vò b·o, tr×nh ®é quèc tÕ ho¸ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh©n lo¹i ®ang t¨ng lªn m¹nh mÏ, §¹i héi IX cña §¶ng ®· ®­a ra quan ®iÓm héi nhËp kinh tÕ kh¸c h¼n t×nh tr¹ng bÞ bao v©y, c« lËp, ®ãng cöa. “Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh më réng, giao l­u kinh tÕ vµ khoa häc c«ng nghÖ gi÷a c¸c n­íc trªn quy m« toµn cÇu; lµ qu¸ tr×nh tham gia gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ-x· héi cã tÝnh chÊt toµn cÇu nh­ vÊn dÒ d©n sè, tµi nguyªn, thiªn nhiªn, b¶o vÖ m«i tr­êng sèng… lµ qu¸ tr×nh lo¹i bá dÇn c¸c hµng rµo thuÕ quan trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, thanh to¸n quèc tÕ vµ viªc di chuyÓn c¸c nh©n tè s¶n xuÊt gi÷a c¸c n­íc” §¶ng ta còng kh¼ng ®Þnh: “Chñ ®éng h«i nhËp kinh tÕ lµ hµnh vi cã ý thøc, tù gi¸c cña c¸c quèc gia, doanh nghiÖp trong viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, chiÕn l­îc ®Çu t­, s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së lé tr×nh, h×nh thøc vµ b­íc ®i ®· lùa chän nh»m ph¸t huy cã hiÖu qu¶ nh÷ng lîi thÕ cña ®Êt n­íc vµ tr¸nh ®­îc nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc vµo ®Êt n­íc trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ cña quèc gia trong khu v­c vµ trªn thÕ giíi.” Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng chÝnh lµ quèc tÕ xóc tiÕn, chuÈn bÞ tèt c¸c ®iÒu kiÖn vµ ®Èy nhanh c¸c cuéc ®µm ph¸n song ph­¬ng, ®a ph­¬ng ®Ó quèc gia ra nhËp cã hiÖu qu¶ vµo c¸c liªn kÕt kinh tÕ khu vùc vµ toµn cÇu. 2.2.C¸c quan ®iÓm vµ nguyªn t¾c cña §¶ng ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: Qu¸n triÖt chñ tr­¬ng ®­îc x¸c ®Þnh t¹i §¹i héi IX lµ:“Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc, n©ng cao hiÒu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ, b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých d©n téc, an ninh quèc gia, giö g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc,b¶o vÖ m«i tr­êng” Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, trong quèc tÕ héi nhËp cÇn ph¸t huy tiÒm n¨ng vµ nguån lùc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cña x· héi trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc n¨m vai trß chñ ®¹o. “Héi nhËp kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh võa hîp t¸c, võa ®Êu tranh vµ c¹nh tranh, võa cã nhiÒu c¬ héi, võa kh«ng Ýt th¸ch thøc, do ®ã cÇn tØnh t¸o, kh«n khÐo vµ linh ho¹t trong viÖc xö lý tÝnh hai mÆt cña héi nhËp kinh tÕ tuú theo ®èi t­îng, vÊn ®Ò, tr­êng hîp vµ thêi diÓm cô thÓ, ®ång thêi võa ph¶i ®Ò phång t­ t­ëng tr× trÖ, thô ®éng, võa ph¶i chèng t­ t­ëng ®¬n gi¶n, n«n nãng.” NhËn thøc ®Çy ®ñ ®¨c ®iÓm nÒn kinh tÕ n­íc ta, tõ ®ã ®Ò ra kÕ ho¹ch vµ lé tr×nh hîp lý, võa phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, võ ®¸p øng c¸c quy ®Þnh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ mµ n­íc ta tham gia; tranh thñ nh÷ng ­u ®·i giµnh cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi tõ kinh tÕ tËp trung bao cÊp sang kinh tÕ thÞ tr­êng. KÕt hîp chÆt chÏ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi yªu cÇu gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝch trÞ, an ninh quèc gia, quèc phßng; th«ng qua héi nhËp ®Ó t¨ng c­êng søc m¹nh tæng hîp cña quèc gia, nh»m cñng cè chñ quyÒn vµ an ninh ®Êt n­íc, c¶nh gi¸c víi nh÷ng m­u toan th«ng qua héi nhËp kinh tÕ ®Ó thùc hiÖn diÔn biÕn hoµ víi n­íc ta. II. Thùc tr¹ng vÒ mèi quan hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë ViÖt Nam. 1. Nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan h×nh thµnh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë n­íc ta. Chñ tr­¬ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®­îc ®Ò ra trong hoµn c¶nh thÕ giíi vµ khu vùc diÔn biÕn nhanh chãng, phøc t¹p khã l­êng tr­íc ®­îc vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: Trong h¬n thËp kØ qua, kinh tÕ thÕ giíi nh×n chung ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu.Trªn thÕ giíi ®· x¶y ra nh÷ng cu«c khñng ho¶ng lín, s©u r«ng h¬n c¶ cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ-tµi chÝnh x¶y ra vµo n¨m 1997.V× thÕ c¸c nøoc vµ c¸c khu vùc thay ®æi theo: Kinh tÕ Mü ph¸t triÓn nhanh vµ æn ®Þnh liªn tôc trong nhiÒu n¨m vµ ®Õn n¨m 2002 b¾t ®Çu suy gi¶m; kinh tÕ T©y ¢u kh«ng cßn ph¸t triÓn nhanh nh­ c¸c thËp kû tr­íc; kinh tÕ NhËt suy tho¸i ch­a cã lèi ra; c¸c n­íc thuéc Liªn X« tr­íc ®©y vµ c¸c n­íc §«ng ¢u r¬i vµo t×nh tr¹ng suy tho¸i kÐo dµi, vµi n¨m gÇn ®©y t¨ng tr­ëng t­¬ng ®èi kh¸; kinh tÕ Trung Quèc ph¸t triÓn ngo¹i môc; §«ng Nam ¸ vµ §«ng ¸ ph¸t triÓn nhanh vµo bËc nhÊt thÕ giíi trong nh÷ng thËp kü tr­íc, tuy nhiªn võa qua ®· r¬i vµo suy tho¸i vµ nay ®ang håi phôc; Nam ¸ vµ nhÊt lµ Ch©u Phi vÉn ch­a tho¸t khái t×nh tr¹ng tr× trÖ kÐo dµi; kinh tÕ Mü Latinh cßn kh¸ h¬n song vÉn ch­a æn ®Þnh. Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn nh­ vò b·o. Nã ®ang t¸c ®éng ®Õn tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi víi nh÷ng møc ®é kh¸c nhau, ®­a l¹i nh÷ng thµnh qu¶ cùc kú to lín cho nh©n lo¹i vµ nh÷ng hËu qu¶ x· héi hÕt søc s©u s¾c. C«ng nghÖ th«ng tin ®ang lµ nh©n lâi cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, nã ph¶n ¸nh giai ®o¹n míi vÒ chÊt cña s¶n xuÊt, trong ®ã hµm l­îng trÝ tuÖ lµ thµnh phÇn chñ yÕu trong s¶n phÈm. C«ng nghÖ sinh häc lµ b­íc ®ét ph¸ vµo thÕ giíi ®Çy bÝ hiÓm cu¶ cuéc sèng, t¹o ra mét tiÒm n¨ng to lín cho viÖc s¶n xuÊt ra c¸c vËt phÈm phôc vô cho nhu cÇu cña con ng­êi nh­ l­¬ng thùc, thùc phÈm, thuèc ch÷a bÖnh vµ c¸c vËt liÖu c«ng nghiÖp tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña con ng­êi. C«ng nghÖ vËt liÖu míi, c«ng nghÖ n¨ng l­îng míi, c«ng nghÖ hµng kh«ng vò trô… më ra mét tiÒm n¨ng míi cho loµi ng­êi chinh phôc thiªn nhiªn, chinh phôc vò trô. Tù ®éng ho¸ trong s¶n xuÊt ngµy cµng gi¶i phãng con ng­êi khái nh­ng c«ng viªc nÆng nhäc, nguy hiÓm, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm phôc vô x· héi. Xu thÕ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ diÔn ra m¹nh mÏ, ¶nh h­ëng ®Õn c¬ së cña tÊt c¶ c¸c ®©n téc trªn thÕ giíi. Ngµy nay c¸c nÒn kinh tÕ cña c¸c quèc gia g¾n bã h÷u c¬ víi nhau, tuú thuéc vµo nhau. TÝnh thÈm thÊu lÉn nhau cña c¸c nÒn kinh tÕ ra t¨ng. NÒn s¶n xuÊt thÕ giíi mang tÝnh toµn cÇu. Ph©n c«ng lao ®éng thÕ giíi ngµy cµng cao. Ph­¬ng ch©m kinh doanh lµ lÊy thÕ giíi lµm m¸y cña m×nh, lÊy c¸c n­íc lµm ph©n x­ëng cña m×nh, qua ®ã ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ cã thÓ lîi dông ­u thÕ kü thuËt, tiÒn vèn søc lao ®éng vµ thÞ tr­êng cña c¸c n­íc, thóc ®Èy qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ s¶n xuÊt ph¸t triÓn nhanh chãng. Trong qu¸ t×nh toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸, næi lªn xu h­íng liªn kÕt kinh tÕ dÉn ®Õn sù ra ®êi råi hîp nhÊt cña nhiÒu tæ chøc kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i, tµi chÝnh quèc tÕ vµ khu vùc nh­ : tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ WTO, quü tiÒn tÖ th­¬ng m¹i quèc tÕ IMF, ng©n hµng thÕ giíi WB, liªn minh Ch©u ¢u EU, khu vùc th­¬ng m¹i tù do B¾c Mü NAFTA. HiÖn nay c¸c n­íc lín, nhá ®Òu dµnh ­u tiªn cho ph¸t triÓn kinh tÕ, theo ®uæi chÝnh s¸ch kinh tÕ më. Ngay nh÷ng n­íc cã tiÒm n¨ng, thÞ tr­êng lín nh­ Trung Quèc, Nga, Ên §é, Mü… vµ c¶ mét sè n­íc vèn khÐp kÝn, theo m« h×nh tù cung tù cÊp còng dÇn më cöa tõng b­íc héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, khu vùc. MÆt kh¸c céng ®ång thÕ giíi ®ang ®øng tr­íc nh÷ng vÊn ®Ò mµ kh«ng mét quèc gia riªng lÏ nµo cã thÎ tù gi¶i quyÕt nÕu kh«ng cã sù hîp t¸c ®a ph­¬ng nh­: b¶o vÖ m«i tr­êng, h¹n chÕ sù bïng næ d©n sè, ®Èy lïi bÖnh dÞch hiÓm nghÌo, chèng téi ph¹m quèc tÕ… Tuy nhiªn trong xu thÕ ®ã c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, ®øng ®Çu lµ Mü, do cã ­u thÕ vÒ thÞ tr­êng n¾m ®­îc tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao ®· ra søc thao tóng chi phèi thÞ tr­êng thÕ giíi, ¸p ®Æt ®iÒu kiÖn víi c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn h¬n, thËm chÝ dïng nhiÒu biÖn ph¸p th« b¹o nh­ bao v©y, trõng ph¹t, lµm thiÖt h¹i lín ®Õn lîi Ých c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn. Tr­íc t×nh h×nh ®ã c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tõng b­íc tËp hîp l¹i, ®Êu tranh chèng chÝnh s¸ch c­êng quyÒn ¸p ®Æt cña Mü ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh vÒ mét trËt tù kinh tÕ b×nh ®¼ng vµ c«ng b»ng. ë khu vùc §«ng Nam ¸ ®· diÔn ra nhiÒu biÕn ®æi s©u s¾c. MÆc dï tr¶i qua cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ tµi chÝnh trÇm träng träng trong thêi gian qua (1997 – 1998) song vÉn lµ khu vùc cã nhiÒu tiÒm n¨ng cho vÞ trÝ vµ ®Þa lý kinh tÕ cña m×nh, dung l­îng thÞ tr­êng lín, tµi nguyªn phong phó, lao ®éng råi rµo ®­îc ®µo t¹o tèt, cã quan hÖ quèc tÕ réng r·i. Toµn bé t×nh h×nh trªn ®· ®em l¹i nhiÒu thuËn lîi, ®ång thêi còng t¹o ra nhiÒu th¸ch thøc gay g¾t víi n­íc ta trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n­íc nãi chung vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ nãi riªng. Nh­ vËy cïng víi t×nh h×nh thÕ giíi vµ khu vùc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ xu thÕ tÊt yÕu, lµ yªu cÇu kh¸ch quan cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay. 2. Con ®­êng héi nhËp kinh tÕ ë ViÖt Nam vµ c¸c thµnh c«ng b­íc ®Çu. 2.1. C¸c b­íc ®i cu¶ n­íc ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. N¨m 1993, chóng ta ®· c«ng khai quan hÖ víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ nh­: quü tiÒn tÖ quèc tÕ IMF, ng©n hµng thÕ giíi WB, ng©n hang ph¸t triÓn Ch©u ¸ ADB. IMF vµ WB ®· hç trî cho ta th«ng qua ch­¬ng tr×nh tÝn dông trung h¹ng; ch­¬ng tr×nh ®iÒu chØnh c¬ cÊu SAC cña WB vµ ch­¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn c¬ cÊu më réng ESAF cña IMF. Néi dung ®µm ph¸n víi c¸c tæ chøc nµy g¾n bã mËt thiÕt víi nh÷ng yªu cÇu cña tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ WTO. Trong quan hÖ víi c¬ së c¸c tæ chøc nµy ta chØ chÊp nhËn sù hç trî tµi chÝnh nÕu yªu cÇu cña hä kh«ng tr¸i v¬Ý ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña ta, cã n¨m ®iÒu kiÖn hä ®­a ra vi ph¹m chñ quyÒn vµ lîi Ých cña ta nªn ®· bÞ ta b¸c bá. Ngµy 25/7/1995 n­íc ta chÝnh thøc ra nhËp ASEAN, ®ång thêi tham ra khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA), cam kÕt thùc hiÖn tr­¬ng tr×nh ­u ®·i thÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT), lo¹i bá hµng rµo phi thuÕ quan vµ c¾t gi¶m thuÕ quan xuèng 0-5% vµo n¨m 2006 víi c¸c thµnh viªn ASEAN. Ngoµi ra chóng ta cßn tham ra ®µm ph¸n hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i dÞch vô, tham ra tr­¬ng tr×nh hîp t¸c c«ng nghiÖp AICO vµ khu vùc ®Çu t­ ASEAN (AIA) còng nh­ c¸c ch­¬ng tr×nh hîp t¸c trong c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, giao th«ng v©n t¶i.. cña ASEAN. “Th¸ng 3/1995 ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña héi nghÞ th­îng ®Ønh vÓ hîp t¸c ¸ ¢u (ASEM), tham ra vµo ho¹t ®éng cña diÔn ®µn nµy ®Ó thuËn lîi ho¸ th­¬ng m¹i, x©y dùng m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi xóc tiÕn sù hîp t¸c t­¬ng hç gi÷a c¸c doanh ngiÖp cña c¸c n­íc thµnh viªn trong khèi. Ngµy 5/6/1996, ViÖt Nam ®· göi ®¬n xin ra nhËp diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng APEC. Th¸ng 11/1998 ®· ®­îc c«ng nhËn lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc nµy. ViÖt Nam ®· x©y dùng vµ thùc hiÖn tr­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia IAP vµ tham ra tr­¬ng tr×nh hµnh ®éng chung CAP lµm thóc ®Èy quèc tÕ tù do ho¸ vµ thuËn lîÞ th­¬ng m¹i dÞch vô, ®Çu t­ gi÷a c¸c n­íc trong khèi (ViÖt Nam sÏ hoan toµn më cöa thÞ tr­êng cho th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ vµo n¨m 2002).” Th¸ng 1 - 1995 ViÖt Nam ®· nép ®¬n xin gia nhËp WTO víi 135 quèc gia thanh niªn, chi phèi h¬n 90% tæng kinh ng¹ch th­¬ng m¹i thÕ giíi lµ mét thÓ chÕ kinh tÕ toµn cÇu, ViÖt Nam ®· tr¶ lêi c¸c c©u hái cña WTO lµm râ vÒ chÕ ®é th­¬ng m¹i cña m×nh vµ ®· tiÕn hµnh c¸c vßng ®µm ph¸n ®Çu tiªn víi ban c«ng t¸c cña WTO vÒ viÖc gia nhËp cña ViÖt Nam. HiÖn nay ta ®· kÝ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa K× vµ tõng b­íc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ vµ kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i cña hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i nµy. 2.2. Nh÷ng thµnh c«ng b­íc ®Çu cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Do qu¸n triÖt tèt môc tiªu quan ®iÓm chØ ®¹o vµ nhiÖm vô cô thÓ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nªn h¬n mét thËp niªn qua cïng víi nh÷ng b­íc ®i ®Çu tiªu cña m×nh chóng ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ quan träng trªn c¸c mÆt: th­¬ng m¹i, ®Çu t­, ngo¹i giao… Chóng ta ®· ®Èy lïi ®­îc chÝnh s¸ch bao v©y cÊm vËn, c« lËp vÒ kinh tÕ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch. T¹o ®­îc m«i tr­êng kinh tÕ víi 150 quèc gia vµ l·nh thæ trªn thÕ giíi. Trao ®æi hµng ho¸ ngµy cµng t¨ng lªn ®¸ng kÓ, hµng ho¸ ViÖt Nam ®· x©m nhËp vµo thÞ tr­êng trªn thÕ giíi. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp cña ta tõ chç kh«ng cã mÆt hµng nµo cã søc c¹nh tranh ®Õn nay ®· cã trªn 200 mÆt hµng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã kh¶ n¨ng t¹o ®­îc chç ®øng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Trong lÜnh vùc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chóng ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ "TÝnh ®Õn th¸ng 12/2001 chóng ta ®· thu ®­îc h¬n 41,5 tØ USD. FDI cña h¬n 70 quèc gia vµ l·nh thæ trªn thÕ giíi, trong ®ã ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp vµ x©y dùng chiÕm 51% trong tæng sè 3631 dù ¸n FDI ®­îc cÊp phÐp ®Çu t­ ë n­íc ta. Riªng c¸c n­íc thµnh viªn ASEAN, tõ ®Çu n¨m 2002 ®Õn nay ®· ®Çu t­ thªm 54 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ lµ 133,6 triÖu USD, n©ng tæng sè dù ¸n cña hiÖp héi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam lªn 530 dù ¸n víi tæng sè vèn lµ 9,6 tØ USD t¹o viÖc lµm cho kho¶ng 50.000 lao ®éng trùc tiÕp. Trong 10 th¸ng qua (2002) Malaixia dÉn ®Çu c¸c n­íc ASEAN trong lÜnh vùc ®Çu t­ vµo ViÖt Nam víi 21 dù ¸n trÞ gi¸ 67,3 triÖu USD. Cïng víi vèn FDI chóng ta cßn tiÕp nhËn mét l­îng vèn kh«ng nhá qua kªnh ODA. Nguån vãn ODA thùc sù cã ý nghÜa quan träng trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng trong ViÖt Nam. TÝnh ra møc vèn n­íc ngoµi hiÖn nay chiÕm kho¶ng 30,5 tæng sè vèn ®Çu t­ x· héi. Tû lÖ ®ãng gãp cña khu vùc cã vèn ®Çu t­ trong GDP ®Òu t¨ng lªn qua hµng n¨m. §iÒu quan träng ®ã t¹o lªn viÖc lµm cho gÇn 350 ngh×n lao ®éng trùc tiÕp lµ mang l¹i c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kinh nghiÖm qu¶n lý vµ t¹o ra mét sè ngµnh s¶n xuÊt míi ë n­íc ta " (6.61). Cho ®Õn nay tæng møc cam kÕt tµi trî cho n­íc ta cña c¸c tæ chøc quèc tÕ ngµy cµng t¨ng nhanh. Riªng t¹i héi nghÞ nhãm t­ vÊn lÇn thø 7 t¹i Hµ Néi th¸ng 12/1999 c¸c nhµ tµi trî ®· cam kÕt dµnh cho ViÖt Nam 2,15 tØ USD cïng víi 700 triÖu USD gióp ViÖt Nam ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ. ViÖc khai th«ng quan hÖ víi IMF vµ WB còng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho n­íc ta gi¶i quyÕt mét b­íc quan träng vÒ nî n­íc ngoµi ®· gi¶m ®­îc tíi 70% nî c¸c n­íc tõ 1993 trë vÒ tr­íc gãp phÇn æn ®Þnh c¸n c©n thu chi ng©n s¸ch tËp trung nguån lùc cho c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, më ra kh¶ n¨ng vay ®­îc vèn qua c¸c kªnh kh¸c. Cïng víi viÖc më réng thu hót vèn n­íc ngoµi gia t¨ng xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· m¹nh d¹n tham gia ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, kÓ c¶ vµo nh÷ng n­íc ph¸t triÓn nh­ NhËt B¶n. TÝnh ®Õn nay c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· cã 63 dù ¸n ®Çu t­ ra n­íc ngoµi víi tæng sè vèn ®Çu t­ ®¨ng kÝ lµ 61 triÖu USD, tËp chung chñ yÕu trong lÜnh vùc chÕ biÕn thùc phÈm, dÞch vô th­¬ng m¹i, x©y dùng… §ång thêi ta ®· kÝ ®­îc c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu lao ®éng ra c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi. TiÕp thu khoa häc vµ kÜ n¨ng qu¶n lý, gãp phÇn ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kinh doanh Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· t¹o CP héi ®Ó n­íc ta tiÕp cËn víi nh÷ng thµnh qu¶ cña c¸c cuéc c¸nh m¹ng ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ trªn thÕ giíi. NhiÒu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, d©y chuyÒn s¶n xuÊt, tiªn tiÕn ®­îc sö dông ®· t¹o nªn b­íc ph¸t triÓn míi trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt. §ång thêi th«ng qua dù ¸n liªn doanh hîp t¸c víi n­íc ngoµi, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· tiÕp nhËn ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm qu¶n lý s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. Tõng b­íc ®­a ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¶ nÒn kinh tÕ vµo m«i tr­êng c¹nh tranh, nhê ®ã t¹o ®­îc uy tÝn lµm ¨n míi thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, nhiÒu doanh nghiÖp ®· nç lùc ®æi míi c«ng nghÖ, ®æi míi qu¶n lý, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng, kh«ng ngõng v­¬n lªn trong c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn, vµ thùc tÕ søc c¹nh tranh cña hä còng n©ng lªn ®¸ng kÓ. Mét t­ duy míi, mét nÕp lµm ¨n míi, lÊy hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ kinh doanh lµm th­íc ®o, mét ®éi ngò c¸c nhµ doanh nghiÖp n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cã kiÕn thøc qu¶n lý ®ang h×nh thµnh. KÕt hîp nç lùc víi ngo¹i lùc, h×nh thµnh søc m¹nh tæng hîp gãp phÇn ®­a ®Õn nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ to lín vµ nhê ®ã gióp chóng ta tiÕp tôc gi÷ v÷ng, cñng cè ®éc lËp tù chñ, ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, an ninh quèc gia, b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. Thùc hiÖn héi nhËp thêi gian qua cho thÊy: §¶ng ta vµ Nhµ n­íc ta cã ®ñ b¸n lÜnh kh¾c phôc khã kh¨n v­ît qua thö th¸ch, khai th¸c c¸c lîi thÕ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc theo ®óng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. 3. Nh÷ng thuËn lîi vµ yÕu kÐm cßn tån t¹i khi x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 3.1. Nh÷ng mÆt thuËn cña héi nhËp kinh tÕ ®èi víi viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. Ngµy nay, toµn cÇu ho¸ diÔn ra réng kh¾p, vµ vÊn ®Ò héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trë thµnh yÕu tè tÊt yÕu kh¸ch quan. Nã ®em l¹i cho ®Êt n­íc ta nh÷ng mÆt thuËn lîi ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ t¹o ®éng lùc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ vµ c¸c doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh nµy buéc chóng ta ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh ngµy cµng t¨ng cña c¸c n­íc vµ gi÷a c¸c doanh nghiÖp c¶ trong n­íc lÉn n­íc ngoµi. Sù c¹nh tranh nh­ vËy lµ ®éng lùc thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp lu«n cã ®æi míi vµ hoµn thiÖn vÒ mäi mÆt ®Ó t¨ng tÝnh hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña toµn bé nÒn kinh tÕ vµ cña c¸c doanh nghiÖp. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ t¹o c¬ héi ®Ó ta tiÕp cËn, huy ®éng c¸c nguån vèn, FDI, c¸c c«ng nghÖ míi chÊt c¾m, kÜ thuËt n©ng cao cÊp tõ bªn ngoµi ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc kinh tÕ cÇn thiÕt cho viÖc duy tr× kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ vµ c¸c doanh nghiÖp. t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng, ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng quèc tÕ, tr¸nh bÞ lÖ thuéc tËp chung vµo mét sè thÞ tr­êng vµ ®èi t¸c n­íc ngoµi, gi÷ ®é an toµn cao h¬n cho nÒn kinh tÕ, t¹o c¬ héi ®Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu vµ tÝnh luü, n©ng nguån dù tr÷ quèc gia, t¹o kh¶ n¨ng øng phã cao h¬n ®èi víi c¸c biÕn cè sÏ tµi chÝnh cã thÓ x¶y ra, h¹n chÕ viÖc xin viÖn trî bªn ngoµi. Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, héi nhËp kinh tÕ còng t¹o ®éng lùc thóc ®Èy chóng ta ph¶i c¶i c¸ch hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng, lµnh m¹nh ho¸ nÒn tµi chÝnh quèc gia t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ tõ ®ã h¹n chÕ hÕt nguy c¬ bÞ lÖ thuéc bªn ngoµi vÒ tµi chÝnh. Toµn cÇu ho¸ t¹o c¬ héi vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó n¾m b¾t th«ng tin tri thøc míi mét c¸ch nhanh chãng kÞp thêi vµ tèi ®a, tõ ®ã gióp cho viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gia hîp n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vµ hiÖu qu¶ cña bé m¸y Nhµ n­íc. Bªn c¹nh ®ã, qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ cßn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao tr×nh ®é cña ®éi ngò doanh nghiÖp vµ tay nghÒ chuyªn m«n cña ®éi ngò lao ®éng c¸c nhµ khoa häc. Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ sÏ gióp chóng ta t¹o dùng ®­îc mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, n©ng cao vÞ thÕ vµ tiÕng nãi cña n­íc ta trong quan hÖ víi c¸c n­íc vµ tæ chøc quèc tÕ, tõ ®ã cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó b¶o vÖ tæ chøc. 3.2. Nh÷ng t¸c ®éng bÊt lîi cña toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ cña n­íc ta. Toµn cÇu ho¸ lµm t¨ng sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c n­íc trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn ®Æt biÖt lµ kinh tÕ tõ ®ã lµm suy gi¶m hay h¹n chÕ sù ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ cña c¸c n­íc theo quan niÖm truyÒn th«ng. Toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ theo h­íng míi n­íc tËp trung vµo c¸c ngµnh, lÜnh vùc hä cã ­u thÕ vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, do vËy, Ýt chó ý hoÆc bá r¬i h¼n nh÷ng ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc cã hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp. Toµn cÇu ho¸ lµm t¨ng sù l­u chuyÓn cña c¸c nguån vèn mµ chÝnh phñ kh«ng dÔ kiÓm so¸t ®­îc. Nã còng lµm cho nh÷ng dßng FAI ®ã vµo c¸c n­íc ngµy cµng nhiÒu h¬n. Ngµy nay FDI chñ yÕu do c¸c C«ng ty xuyªn quèc gia cung cÊp, chóng cã thÕ lùc hïng m¹nh, c¾m ch©n rÕt trªn kh¾p thÕ giíi. Cã thÓ Ýt bµi häc lÞch sö vÒ sù can thiÖp lµm khuynh ®¶o kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña nhiÒu n­íc bëi c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. Tãm l¹i, vÒ l©u dµi qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ sÏ lµm mê ®i biªn giíi gi÷a kh«ng gian kinh tÕ quèc gia vµ dÇn dÇn h×nh thµnh nªn nh÷ng kh«ng gian kinh tÕ réng lín h¬n bao bao gåm nhiÒu n­íc vµ l·nh thæ kinh tÕ. C¸c nÒn kinh tÕ quèc gia sÏ mÊt ®i tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi nh­ hiÖn nay, trë thµnh nh÷ng thùc thÓ kinh tÕ gièng nh­ lµ bé phËn cña mét quèc gia réng lín h¬n. 3.3. Nh÷ng yÕu kÐm vµ tån t¹i cÇn gi¶i quyÕt trong thêi gian tíi. Ch­a lµm tèt c«ng t¸c chuÈn bÞ khi c«ng cuéc héi nhËp kinh tÕ chuyÓn qua b­íc míi. Tuy chñ tr­¬ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh trong nhiÒu nghÞ quyÕt cña §¶ng vµ trªn thùc tÕ ®· ®­îc thùc hiÖn tõng b­íc, nh­ng nhËn thøc héi nhËp ch­a ®¹t ®­îc sù nhÊt trÝ cao, ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh ®Ò xuÊt chÝnh s¸ch vµ triÓn khai thùc hiÖn. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong xu h­íng toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ ®ang ph¸t triÓn mang l¹i c¶ thêi c¬ lÉn th¸ch thøc lín. Trong khi ®ã, nÒn kinh tÕ n­íc ta cßn yÕu t­ t­ëng b¶o hé nÆng nÒn, viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ c¶i tiÕn c«ng nghÖ diÔn ra chËm ch¹p. NÕu kh«ng kÞp thêi kh¾c phôc se bÞ thua thiÖt, thËm trÝ cßn bÞ tôt hËu ra h¬n. ThiÕu sãt ®¸ng kÓ lµ c«ng t¸c nghiªn cøu khai triÓn chËm ch¹p, chÊt l­îng thÊp. Cho ®Õn nay n­íc ta cßn ch­a hiÓu thËt s©u, ch­a n¾m thËt v÷ng ch¾c toµn bé dÞch chÕ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, khu vùc vµ toµn cÇu, nhÊt lµ tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) vµ nhiÒu v¨n kiÖn ph¸p lý kh¸c mµ n­íc ta cÇn vËn dông khi tham gia tæ chøc nµy. C«ng t¸c héi nhËp quèc tÕ míi cÇn tËp trung triÓn khai chñ yÕu ë c¸c c¬ quan trung ­¬ng, sù tham gia cña c¸c ngµnh c¸c cÊp tuy ®­îc cã ®­îc ®Æt ra nh­ng cßn yÕu vµ ch­a ®ång bé, do ®ã ch­a t¹o ®­îc søc m¹nh cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ. Ch­a h×nh thµnh ®­îc mét kÕ ho¹ch tæng thÓ vµ dµi h¹n vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ mét lé tr×nh hîp lý cho viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ. Thêi gian qua chóng ta võa tiÕn hµnh héi nhËp, võa triÓn khai nghiªn cøu nh÷ng néi dung cam kÕt ®Ó x¸c ®Þnh chñ tr­¬ng ph­¬ng h­íng hµnh ®éng nh÷ng th­êng bÞ ®éng ®èi phã víi nhiÒu kiÕn nghÞ do c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi nªu ra, kh«ng cã ®ñ c¬ së ®Ó h­íng dÉn c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ch­¬ng tr×nh c¶i tiÕn qu¶n lý thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. LuËt ph¸p, chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ th­¬ng m¹i ch­a hoµn chØnh. LuËt ph¸p chÝnh s¸ch lµ c«ng cô ®Ó ®¶m b¶o héi nhËp kinh tÕ vµo thµnh c«ng vµ kinh tÕ ph¸t triÓn. C¸c ho¹t ®éng hîp t¸c kinh tÕ th­¬ng m¹i quèc tÕ ®ang diÔn ra theo thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng; theo xu thÕ thuËn lîi ho¸, tù do ho¸, theo "luËt ch¬i cñ c¸c thÓ chÕ kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc. Nh­ng hÖ thèng ph¸p luËt vµ c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña ta ch­a hoµn chØnh, kh«ng ®ång bé, g©y nhiÒu khã kh¨n cho ta khi ®¸p øng cam kÕt cña c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ. ViÖc hoµn chØnh luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch cña ta ph¶i phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ quy t¾c cña c¸c tæ chøc mµ n­íc m×nh tham gia, võa phï hîp víi ®Æc thï cña n­íc ta, ®Æc biÖt lµ b¶o ®¶m ®­îc ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Ta còng ch­a nghiªn cøu s©u ®Ó ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p chÝnh s¸ch cÇn thiÕt, nh÷ng c¸ch lµm kh«n khÐo, hîp lý nh»m tËn dông nh÷ng ­u ®·i mµ quèc tÕ dµnh cho n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ kÐm ph¸t triÓn nh­ quy chÕ tèi hËu quèc, ®·i ngé quèc gia, chÕ ®é h¹n ng¹ch thuÕ quan quyÒn tù vÖ, chèng b¸n ph¸ gi¸... b¶o vÖ lîi Ých cña ta. Doanh nghiÖp cña ta cßn yÕu c¶ vÒ s¶n xuÊt, qu¶n lý vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Doanh nghiÖp n­íc ta hÇu hÕt quy m« nhá, yÕu kÐm vÒ c¶ hai mÆt qu¶n lý vµ c«ng nghÖ, l¹i h×nh thµnh vµ h qu¸ l©u trong c¬ chÕ bao cÊp. Chóng ta ch­a t¹o ®ñ c¬ chÕ, biÖn ph¸p cã hiÖu lùc nh»m ._.