Tài liệu Cơ sở lý luận & tính tất yếu của nền Kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam: ... Ebook Cơ sở lý luận & tính tất yếu của nền Kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
13 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 2331 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Cơ sở lý luận & tính tất yếu của nền Kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PhÇn I
Thùc tr¹ng kinh tÕ ViÖt Nam vµ thµnh tùu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN
* Thùc tr¹ng kinh tÕ ViÖt Nam
Tõ cuèi n¨m 1986 ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh ®æi míi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi vµ héi nhËp thÕ giíi.
Qu¸ tr×nh ®ã ®îc b¾t ®Çu vµo lóc t×nh h×nh kinh tÕ – x· héi cña ®Êt níc gÇn nh r¬i vµo ®¸y cu¶ cuéc khñng ho¶ng. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp tr× trÖ, n¹n thiÕu l¬ng thùc x¶y ra triÒn miªn, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp theo thèng kª vÉn t¨ng vÒ gi¸ trÞ nhng thËt ra ®¹i ®a sè nhµ m¸y, xÝ nghiÖp quèc doanh ë t×nh tr¹ng l·i gi¶, lç thËt, v× ®îc nhµ níc bao cÊp trµn lan lu th«ng ph©n phèi ¸ch t¾c. L¹m ph¸t ®¹t tíi tèc ®é” phi m·” víi chØ sè t¨ng gi¸ b¸n lÎ n¨m 1986 lµ 774,7%.
Nh÷ng ®iÒu nãi trªn céng víi nh÷ng hËu qu¶ nÆng nÒ cha gi¶i quyÕt xong cña h¬n 30 n¨m chiÕn tranh ¸c liÖt, ®· khiÕn cho ®êi sèng cña tÇng líp nh©n d©n sa sót nghiªm träng. ë thµnh thÞ l¬ng th¸ng cña c«ng nh©n, viªn chøc kh«ng ®ñ chi tiªu cho c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu cña cuéc sèng. ë n«ng th«n lóc gi¸p h¹t cã tíi hµng triÖu gia ®×nh thiÕu ¨n; tiªu cùc x· héi lan réng, lßng d©n kh«ng yªn.
Sau thÊt b¹i cña cuéc tæng ®IÒu tra gi¸- l¬ng – tiÒn (9/1985) ®¹i ®a sè quÇn chóng nh©n d©n c¶m thÊy kh«ng thÓ sèng nh cò ®îc n÷a, ®ång thêi c¸c c¬ quan ll·nh ®¹o, qu¶n lý cña §¶ng vµ nhµ níc còng thÊy râ kh«ng thÓ tiÕp tôc duy tr× nh÷ng chñ tr¬ng chÝnh s¸ch ®· lçi thêi.
Víi ph¬ng ch©m nh×n th¼ng vµo sù thËt, ®¸nh gi¸ ®óng sù thËt ®· nghiªm kh¾c tù phª b×nh vÒ chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch, sai lÇm mang tÝnh gi¸o ®IÒu, chñ quan duy ý chÝ trong c¶i t¹o XHCN vµ x©y dùng XHCN tríc ®©y, ®ång thêi ®Ò ra ®êng lèi nh»m ®a ®¸t níc ra khái cuéc khñng ho¶ng di vµo thÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn.
*Thµnh tùu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XNCN ë ViÖt Nam.
Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN cña ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu næi bËt sau:
Mét lµ, cã bíc ®æi míi vÒ c¬ b¶n sù ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu s¬ h÷u lµm cho quan hÖ s¶n xuÊt phñ hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, h×nh thµnh c¬ cÊu thÞ trêng cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau tham gia. Do ®ã n¨ng lùc s¶n xuÊt trong d©n ®îc gi¶I phãng vµ ph¸t huy, thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ.
Hai lµ, c¬ cÊu kinh tÕ ®· cã sù chuyÓn dÞch theo híng cña chiÕn lîc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I hãa vÒ xuÊt khÈu ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu cã hiÖu qu¶. ViÖt Nam ®· tõng bíc héi nhËp cã hiÖu qu¶ víi kinh tÕ quèc tÕ, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ – kü thuËt vµ kinh tÕ – x· héi cã sù ph¸t triÓn ®¸ng kÓ, khoa häc vµ c«ng nghÖ cã chuyÓn biÕn phôc vô tèt h¬n cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.
Díi ®©y lµ mét sè thµnh tùu cô thÓ mµ kinh tÕ ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc trong thêi gian qua:
§· kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng tr× trÖ, suy tho¸i, ®¹t møc t¨ng trëng kh¸ cao, liªn tôc vµ t¬ng ®èi toµn diÖn,®a ®Êt níc ra khái cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ – x· héi.
Tõ n¨m 1989 ®Õn nay, ViÖt Nam ®· chÕ ngù ®îc t×nh tr¹ng l¹m ph¸t phi m·; ®ång thêi ®ång l¬ng t¬ng ®èi æn ®Þnh, nguån tµi chÝnh nhµn rçi trong tay d©n ®· ®îc huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Tû gi¸ hèi ®o¸i ®· ph¶n ¸nh gÇn thùc víi t¬ng quan gi¸ c¶ trong níc, më ra ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ngo¹i th¬ng ph¸t triÓn.
C¸c tÇng líp nh©n d©n, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®îc tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh ®êi sèng vËt chÊt nãi chung ®ang trªn ®µ c¶i thiÖn râ rÖt, tû lÖ ngêi nghÌo gi¶m tõ 30% n¨m 1992 cßn 11% n¨m 2000. Trong x· héi ®· h×nh thµnh kh«ng khÝ c¹nh tranh n¨ng ®éng, chó träng ®Õn tiÕn bé kü thuËt, häc tËp nghÒ nghiÖp kinh doanh ; lßng tin vµo tiÒn ®å kinh tÕ x· héi ®ang ®îc kh«i phôc vµ n©ng cao.
Thu nhËp vµ ®êi sèng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n ë c¸c vïng ®Òu ®îc c¶i thiÖn víi møc ®é kh¸c nhau,sè hé nghÌo gi¶m ®i. NhiÒu ®Þa ph¬ng ®· thanh to¸n ®îc n¹n ®ãi.
NÒn n«ng nghiÖp mang tÝnh chÊt tù tóc ®· chuyÓn thµnh nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸. N«ng s¶n hµng ho¸ më réng vÒ chñng lo¹i, t¨ng nhanh vÒ sè lîng, trë thµnh níc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø 2 trªn thÕ giíi sau Th¸I Lan. Tû träng n«ng nghiÖp cña GDP gi¶m dÇn, tû träng c«ng nghiÖp dÞch vô t¨ng lªn.
Mèi quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ ph¸t triÓn ®· lµm cho vèn ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµI t¨ng nhanh, khai th«ng vµ më réng quan hÖ víi nhiÒu níc vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ, thu hót nguån tµi trî ph¸t triÓn song ph¬ng vµ ®a ph¬ng ®· ®îc thiÕt lËp. Nguån tµi trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) t¨ng dÇn lªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ ®îc tËp chung chñ yÕu cho viÖc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi.
C«ng cuéc ®æi míi gãp phÇn c¶i thiÖn h×nh ¶nh nhµ níc ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ, c¸c chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam vÒ kinh tÕ vµ x· héi ®· t¹o c¬ së ®Ó ®Çu t níc ngoµi, thu hót viÖn trî vµ sù gióp ®ì cña nhiÒu níc,c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸ nh©n.
Nh vËy do ®i ®óng híng chuyÓn sang nÒn kinh tÕ cã sù qu¶n lý cña nhµ níc, thùc hiÖn quyÒn tù do kinh doanh phï hîp víi ph¸p luËt, ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng ho¸ quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ, ph¸t huy ®îc tiÒm n¨ng vµ ®éng lùc ë trong níc, ®a ra khái cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ – x· héi, bíc ®Çu tranh thñ ®îc ®Çu t vµ thÞ trêng quèc tÕ, ®æi míi nhanh chãng ®a nÒn kinh tÕ ®Êt níc chuyÓn sang thÒ dÇn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn cña thËp kû 90 trªn thÕ giíi. §Êt níc cã sù thay ®æi s©u s¾c t¹o thÕ vµ lùc lín m¹nh cho sù ph¸t triÓn trong thêi gian tíi.
PhÇn II – C¬ së lý luËn vµ tÝnh tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ë ViÖt Nam.
Kinh tÕ thÞ trêng lµ m« h×nh kinh tÕ mµ ë ®ã c¸c quan hÖ kinh tÕ ®Òu ®îc thùc hiÖn trªn thÞ trêng, th«ng qua trao ®æi mua b¸n. Quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh sÏ ®¹t ®Õn kinh tÕ thÞ trêng. Kinh tÕ thÞ trêng lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ dùa trªn sù ph¸t triÓn rÊt cao cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhµ níc ®Ó kinh tÕ nhµ níc thùc sù gi÷ vai trß chñ ®¹o, lµm ®ßn thóc ®Èy vµ ®IÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng cña toµn bé nÒn kinh tÕ kh«ng trë nªn m©u thuÉn gay g¾t vµ trËt tù b×nh thêng cña ®êi sèng x· héi.
ë ViÖt Nam, trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, nh÷ng ®IÒu kiÖn chung ®Ó nÒn kinh tÕ hµng ho¸ xuÊt hiÖn vÉn cßn tån t¹i. Do ®ã, sù tån t¹i kinh tÕ hµng ho¸ ë níc ta lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Nh÷ng ®IÒu kiÖn ®Ó kinh tÕ hµng ho¸ xuÊt hiÖn vµ tån t¹i lµ:
+ Ph©n c«ng lao ®éng lµ c¬ së tÊt yÕu cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vÉn tån t¹i vµ ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u ë níc ta hiÖn nay, cô thÓ lµ c¸c nghµnh nghÒ ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó, chuyªn m«n ho¸ s©u. Nh vËy tÝnh tù cung cÊp cña nÒn kinh tÕ tù nhiÖn tríc ®©y dÇn bÞ ph¸ vì vµ thóc ®Èy kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n. Bªn c¹nh ®ã, ph©n c«ng lao ®éng cßn lµ ®éng lùc ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi gióp cho qu¸ tr×nh trao ®æi, mua b¸n hµng ho¸ trªn thÞ trêng ph¸t triÓn h¬n.
+ NhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau tån t¹i vµ ph¸t triÓn t¹o nªn sù kh¸c biÖt vÒ kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp t¹o nªn sù tÊt yÕu cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta.
§¹i héi §¶ng lÇn thø IX ®· kh¼ng ®Þnh m« h×nh kinh tÕ níc ta trong thêi kú qu¸ ®é lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. Sù lùa chän ®ã lµ xuÊt ph¸t tõ nh÷ng lîi Ých cña viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Nh vËy ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta cã lîi ë chç:
Níc ta trong thêi kú qu¸ ®é muèn ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt th× ph¶I x· héi ho¸, chuyªn m«n ho¸ lao ®éng. Qu¸ tr×nh Êy chØ cã thÓ diÔn ra trong nÒn kinh tÕ hµng hãa, kinh tÕ thÞ trêng.
Bªn c¹nh ®ã, chØ cã thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng míi lµm cho nÒn kinh tÕ níc ta ph¸t triÓn n¨ng ®éng. Sö dông kinh tÕ thÞ trêng lµ sö dông c¸c quy luËt gi¸ trÞ, c¹nh tranh, cung cÇu, buéc mçi ngêi s¶n xuÊt tù chÞu tr¸ch nhiÖm vµ hµng ho¸ do m×nh lµm ra. Nhê ®ã mµ kinh tÕ trë nªn s«i ®éng.
Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng lµ phï hîp víi sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt x· héi. ë níc ta, sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng vµ t¨ng tû lÖ hµng ho¸ n«ng s¶n ®· lµm cho hµng ho¸ b¸n ra cña n«ng d©n nhiÒu lªn, thu nhËp t¨ng lªn, ®ång thêi c¸c nghµnh nghÒ ë n«ng th«n ngµy cµng ph¸t triÓn, ®iÒu nµy còng t¬ng tù ®èi víi thµnh thÞ.
Ph¸t triÓn kinh tÕ ®ßi hái sù chuyªn m«n ho¸ lao ®éng, ph¶i ®µo t¹o nhiÒu c¸n bé qu¶n lý vµ lao ®éng cã tr×nh ®é cao, ®©y lµ dÊu hiÖu quan träng cña tiÕn bé kinh tÕ.
Nh vËy, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta lµ mét tÊt yÕu kinh tÕ, mét nhiÖm vô kinh tÕ cÊp b¸ch ®Ó chuyÓn nÒn kinh tÕ l¹c hËu thµnh nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹I, héi nhËp vµo sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. §ã lµ con ®êng ®óng ®¾n ®Ó ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, khai th¸c hiÖu qu¶ mäi tiÒm n¨ng cña ®Êt níc ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ trêng kh«ng ®èi lËp víi nhiÖm vô kinh tÕ x· héi cña thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi mµ tr¸i l¹i thóc ®Èy c¸c nhiÖm vô ®ã ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n.
C¸c thµnh phÇn kinh tÕ hµng ho¸ tiÕn hµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ tuy cã b¶n chÊt kinh tÕ kh¸c nhau nhng ®Òu lµ nh÷ng bé phËn cña mét c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n thèng nhÊt víi c¸c quan hÖ cung – cÇu, tiÒn tÖ, gi¸ c¶, chung… Bëi vËy, chóng ta võa hîp t¸c võa c¹nh tranh víi nhau. Mçi ®¬n vÞ kinh tÕ lµ mét chñ thÓ ®éc lËp, tù chñ vµ tÊt c¶ ®Òu b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt. Tuy nhiªn, mçi thµnh phÇn kinh tÕ chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ riªng. Do ®ã, bªn c¹nh tÝnh thèng nhÊt cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ chóng cßn kh¸c nhau vµ m©u thuÉn khiÕn cho nÒn kinh tÕ thÞ trêng níc ta ph¸t triÓn theo nh÷ng ph¬ng híng kh¸c nhau. V× vËy, bªn c¹nh sù khuyÕn khÝch lµm giµu chÝnh ®¸ng cña c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau, nhµ níc ta ph¶i sö dông nhiÒu biÖn ph¸p ng¨n chÆn vµ h¹n chÕ nh÷ng khuynh híng tù ph¸t, nh÷ng hiÖn tîng tiªu cùc, híng sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy theo ®Þnh híng XHCN.
Mét ®Æc ®IÓm kh¸c dÔ nhËn thÊy ë nÒn kinh tÕ níc ta lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn theo ®Þnh híng XHCN víi sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc. §©y lµ ®Æc ®IÓm c¬ b¶n nhÊt cña kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta, lµm cho nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta kh¸c víi nÒn s¶n xuÊt gi¶n ®¬n tríc ®©y còng nh kh¸c víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë c¸c níc TBCN . §Æc ®IÓm nµy chÝnh lµ m« h×nh kinh tÕ kh¸i qu¸t trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta. M« h×nh kinh tÕ ®ã cã c¸c ®Æc trng riªng lµm cho nã kh¸c víi kinh tÕ thÞ trêng ë c¸c níc TBCN.
Môc ®Ých cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN lµ ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cña CNXH, n©ng c¸o ®êi sèng nh©n d©n lao ®éng vµ c¸c thµnh viªn trong x· héi. Ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i g¾n víi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp trªn c¶ ba mÆt: së h÷u, qu¶n lý vµ ph©n phèi.
+ VÒ mÆt së h÷u:
SÏ ph¸t triÓn theo híng tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau.Trong ®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o.
+ VÒ mÆt qu¶n lý:
Trong kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ph¶I cã sù chØ ®¹o qu¶n llý cña nhµ níc XHCN b»ng ph¸p luËt, chiÕn lîc, chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch ®ång thêi sö dông c¬ chÕ thÞ trêng, c¸c h×nh thøc kinh tÕ vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý kinh tÕ thÞ trêng ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt, ph¸t huy tÝnh tÝch cùc vµ h¹n chÕ nh÷ng mÆt tiªu cùc, khuyÕt tËt cña c¬ chÕ thÞ trêng, b¶o vÖ lîi Ých cña nh©n d©n lao ®éng vµ toµn thÓ quÇn chóng nh©n d©n.
+ VÒ mÆt ph©n phèi:
Kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN thùc hiÖn ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®ång thêi ph©n phèi theo møc ®é ®ãng gãp vèn vµ c¸c nguån lùc kh¸c vµo s¶n xuÊt, kinh doanh vµ th«ng qua phóc lîi x· héi.
TÝnh ®Þnh híng XHCN cña nÒn kinh tÕ thÞ trßng níc ta cßn thÓ hiÖn ëchç t¨ng trëng kinh tÕ ph¶i ®i ®«i ví ph¸t triÓn v¨n ho¸ x· héi, gi¸o dôc, x©y dùng nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c gi¸o dôc, lµm cho chñ nghÜa M¸c – Lª nin, t tuëng Hå ChÝ Minh gi÷ vai trß chñ ®¹o trong ®êi sèng tinh thÇn cña nh©n d©n, n©ng cao ®êi sèng d©n chÝ, gi¸o dôc ®µo t¹o con ngêi, x©y dùng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña ®Êt níc.
Chñ tr¬ng x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý cña nhµ níc thÓ hiÖn tr×nh ®é t duy vµ vËn dông cña §¶ng ta vÒ quy luËt vÒ sù phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi tÝnhchÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt.
HÖ thèng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ë níc ta trong thêi gian tíi.
§Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN §¶ng vµ nhµ níc ta cÇn tiÕn hµnh ®ång bé nhiÒu gi¶I ph¸p.
Tríc hÕt cÇn thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. Trªn thùc tÕ sù tån t¹i cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ trong thêi kú qu¸ ®é lµ ®iÒu kiÖn c¬ së ®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn, do ®ã cÇn ph¶i thõa nhËn nã vµ sö dông mét c¸ch hiÖu qu¶ søc m¹nh tæng hîp cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Song song víi viÖc ®æi míi, cñng cè nhµ níc vµ kinh tÕ hîp t¸c, cÇn thõa nhËn vµ khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ, t nh©n ph¸t triÓn. Theo ®ã, khu vùc kinh tÕ nhµ níc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ vµ c¸c h×nh thøc kinh tÕ hçn hîp kh¸c ®Òu ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn theo ®Þnh híng tiÕn lªn CNXH. TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt, tuy vÞ trÝ, quy m«, tû träng, tr×nh ®é cã kh¸c nhau nhng tÊt c¶ ®Òu lµ néi lùc cña nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh híng XHCN.
Gi¶i ph¸p thø hai lµ më réng ph©n c«ng lao ®éng, ph¸t triÓn kinh tÕ vïng, l·nh thæ, t¹o lËp ®ång bé c¸c yÕu tè thÞ trêng. Ph©n c«ng lao ®éng lµ c¬ së cho viÖc trao ®æi s¶n phÈm. §Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, cÇn ph¶i më réng ph©n c«ng lao ®éng x· héi, ph©n bæ l¹i lao ®éng vµ d©n c trong ph¹m vi c¶ níc còng nh tõng ®Þa ph¬ng, tõng vïng theo híng chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸ nh»m khai th¸c mäi nguån lùc, ph¸t triÓn nhiÒu ngµnh nghÒ, sö dông cã hiÖu qu¶ c¬ së vËt chÊt – kü thuËt hiÖn cã vµ t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Cïng víi viÖc më réng ph©nc«ng lao ®éng x· héi trong níc ph¶i tiÕp tôc më réng quan hÖ kinh tÕ víi níc ngoµi nh»m g¾n ph©n c«ng lao ®éng x· héi trong níc víi ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, g¾n thÞ trêng trong níc víi thÞ trêng thÕ giíi. Nhê ®ã mµ thÞ trêng trong níc tõng bíc ®îc më réng, tiÒm n¨ng vÒ lao ®éng, tµi nguyªn, c¬ së vËt chÊt hiÖn cã ®îc khai th¸c cã hiÖu qu¶. ThÞ trêng ®îc khai th«ng kh¾p mäi miÒn ®Êt níc, g¾n liÒn víi thÞ trêng thÕ giíi. CÇn tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh thÞ trêng hµng ho¸ vµ dÞch vô, h×nh ¶nh thÞ tr¬ng søc lao ®éng cã tæ chøc qu¶n lý chÆt chÏ, ®Êt ®ai vµ thÞ trêng nhµ cöa, x©y dùng thÞ trêng vèn, tõng bíc h×nh thµnh thÞ trêng chøng kho¸n. §Ó khai th¸c hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng vÒ vèn, søc lao ®éng, c«ng nghÖ, tµi nguyªn, thùc hiÖn më réng ph©n c«ng lao ®éng x· héi, cÇn ph¶i tõng bíc h×nh thµnh ®ång bé c¸c lo¹i thÞ trêng tiÒn tÖ, vèn, søc lao ®éng, chÊt x¸m, th«ng tin, t liÖu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng… §iÒu nµy sÏ ®¶m b¶o viÖc ph©n bæ vµ sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo, ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt phï hîp víi nhu cÇu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN.
Song song tiÕp tôc ph¶i ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu, øng dông khoa häc c«ng nghÖ, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. C¸c doanh nghiÖp chØ cã thÓ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh nÕu thêng xuyªn ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó h¹ chi phÝ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm do ®ã ph¶i tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu vÇ øng dông c¸c thµnh tùu míi cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. V× vË y ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nh»m ®uæi kÞp tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña thÕ giíi, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ níc ta víi hµng ho¸ níc ngoµi trong thÞ trêng néi ®Þa còng nh thÞ trêng quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn gÊp rót x©y dùng vµ cñng cè hÖ thèng h¹ tÇng kÕt cÊu h¹ tÇng c¬ së vËt chÊt vµ dÞch vô.
Tríc m¾t, §¶ng vµ Nhµ níc ta cÇn tËp trung u tiªn x©y dùng vµ cñng cè mét sè yÕu tè thiÕt yÕu nh©t nh ®êng x¸, cÇu cèng, bÕn c¶ng, s©n bay, ®iÖn, níc, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c, ng©n hµng, dÞch vô b¶o hiÓm….
Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, ®æi míi chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ, gi¸ c¶. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ bao giê còng lµ nh©n tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh trong níc vµ níc ngoµi yªn t©m ®Çu t. HÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé lµ c«ng cô quan träng ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. Nã t¹o nªn hµnh lang ph¸p lý cho tÊt c¶ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi níc. §æi míi chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ, gi¸ c¶ nh»m môc tiªu thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, huy ®éng vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc, b¶o ®¶m qu¶n lý thèng nhÊt nÒn tµI chÝnh quèc gia, gi¶m béi chi ng©n s¸ch, gãp phÇn khèng chÕ vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t, xö lý ®óng ®¾n mäi quan hÖ gi÷a tÝch luü vµ tiªu dïng.
X©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ®IÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m«, ®µo t¹o ®éi ngò qu¶n lý kinh tÕ vµ c¸c nhµ kinh doanh giái. HÖ thèng ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« ph¶i ®îc kiÖn toµn phï hîp víi ®IÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng, bao gåm ®IÒu tiÕt b»ng chiÕn lîc vµ kÕ ho¹ch kinh tÕ, ph¸p luËt, chÝnh s¸ch vµ c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ hµnh chÝnh gi¸o dôc, khuyÕn khÝch hç trî b»ng r¨n ®e trõng ph¹t, ng¨n ngõa ®IÒu tiÕt th«ng qua bé m¸y nhµ níc c¸c ®oµn thÓ… Mçi c¬ chÕ qu¶n lý cã mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, kinh doanh t¬ng øng. ChuyÓn sang ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng XHCN ®ßi hái chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh sù nghiÖp ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ, c¸n bé kinh doanh cho phï hîp víi môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi kú míi. Song song víi ®µo t¹o vµ ®µo t¹o ph¶i cã hín sö dông, båi dìng ®·i ngé ®óng ®¾n víi ®éi ngò ®ã nh»m kÝch thÝch h¬n n÷a viÖc kh«ng ngõng n©ng cao nghiÖp vô tr×nh ®é, b¶n lÜnh qu¶n lý tµi n¨ng kinh doanh cña hä. CÇn ph¶i chó ý c¬ cÊu cña hä nh»m b¶o ®¶m ph¹m vi vÜ m« còng nh vi m«, c¸ c¸n bé qu¶n lý còng nh c¸n bé kinh doanh.
Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹I c¬ lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN. Thùc hiÖn cã hiÖu qña kinh tÕ ®èi ngo¹i chóng ta ph¶I ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®a ph¬ng ho¸ ®èi t¸c, qu¸n triÖt nguyªn t¾c ®«i bªn cïng cã lîi, kh«ng can thiÖp vµo néi bé cña nhau vµ kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é chÝnh trÞ x· héi. C¶i c¸ch c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu, thu hót réng r·i vèn ®Çu t níc ngoµi thu hót kü thuËt, nh©n tµI vµ kinh nghiÖm qu¶n lý.
Trªn ®©y lµ nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn ®ång bé bëi chóng cã t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau, nã sÏ t¹o nªn søc m¹nh thóc ®©û nÒn kinh tÕ hµng ho¸ níc ta ph¸t triÓn theo ®Þnh híng XHCN
PhÇn III KÕt luËn
Thùc tiÔn nh÷ng n¨m ®æi míi chØ ra r»ng, viÖc chuyÓn sang m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng cña §¶ng ta lµ hoµn toµn ®óng ®¾n. Nhê m« h×nh kinh tÕ nµy, chóng ta ®· bíc ®Çu khai th¸c ®îc tiÒm n¨ng trong níc ®i ®«i víi thu hót vèn vµ kü thuËt níc ngoµi, gi¶i phãng ®îc n¨ng lùc s¶n xuÊt trong x· héi, ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, gãp phÇn quyÕt ®Þnh ®¶m b¶o nhÞp ®é t¨ng trëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m trong nh÷ng n¨m 1990 ®Õn 2000 lµ 7%. Trong ®ã n«ng nghiÖp ph¸t triÓn liªn tôc ®Æc biÖt lµ s¶n xuÊt l¬ng thùc ®a ViÖt Nam ®øng thø 2 trªn thÕ giãi vÒ xuÊt khÈu l¬ng thùc. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n lµ 13.5% hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt vµ x· héi ®îc t¨ng cêng ®êi sèng cña nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn, n©ng cao tÝch luü x· héi t¹o tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn trong t¬ng lai.
M« h×nh kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN ®· ®ãng gãp kh«ng nhá vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, kinh tÕ nhµ níc ®· vµ ®ang vµ sÏ lµ thµnh phÇn kinh tÕ gi÷ vai trß chñ ®¹o. Kh¼ng ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ, c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc lµ nhiÖm vô träng t©m trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH hiÖn nay ë ViÖt Nam.
§Ò tµi ®îc chän lµ mét trong nh÷ng ®Ò tµi cã ý nghÜa ®èi víi mçi sinh viªn còng nh ®èi víi nghµnh kinh tÕ nãi chung. V× vËy viÖc nghiªn cøu s©u cã vai trß hÕt søc quan träng gióp chóng ta n¾m v÷ng ®êng lèi kinh tÕ, c¸c chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc ®ång thêi ®©y còng lµ mét trong nh÷ng v¨n b¶n kh¼ng ®Þnh vai trß cña kinh tÕ nhµ níc, kinh tÕ tËp thÓ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nhiÒu thµnh phÇn ®Þnh híng XHCN.
Riªng ®èi víi sinh viªn nghµnh kinh tÕ th× ®Ò tµi nµy cßn lµ mét bµi nghiªn cøu thùc sù to lín, gióp rÌn luyÖn tÝnh cÇn cï, s¸ng t¹o, ham häc hái. Nã sÏ lµ tµi liÖu h÷u Ých cho qu¸ tr×nh häc tËp còng nh lµm viÖc sau nµy cña kh«ng chØ b¶n th©n mµ cßn c¶ víi b¹n bÌ ®ång nghiÖp mçi khi cÇn thiÕt.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, rÊt mong ®îc sù chØ dÉn vµ gióp ®ì cña c¸c thÇy c« trong khoa.
Mét lÇn n÷a xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù quan t©m gióp ®ì cña c¸c thµy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®· gióp t«i hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
TµI liÖu tham kh¶o
Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c – Lª nin – Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ – Trêng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n
Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam
Vµ mét sè tµi liÖu kh¸c
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 10215.doc