Luận án Nghiên cứu xác định nhu cầu năng lượng cho duy trì của bò sữa lai ¾ hf ở các mức khối lượng khác nhau
i B GIÁO D C VÀ ðÀO T O B NÔNG NGHI P VÀ PTNT VI N CHĂN NUÔI LÊ MINH L NH NGHIÊN C U XÁC ð NH NHU C U NĂNG LƯ NG CHO DUY TRÌ C A BÒ S A LAI ¾ HF CÁC M C KH I LƯ NG KHÁC NHAU Chuyên ngành : DINH DƯ NG VÀ TH C ĂN CHĂN NUÔI Mã s : 62 62 45 01 LU N ÁN TI N SĨ NÔNG NGHI P NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C: 1. PGS.TS. Vũ Chí Cương 2. TS. Vũ Văn N i HÀ N I 2012 i CÁC
Tóm tắt tài liệu Luận án Nghiên cứu xác định nhu cầu năng lượng cho duy trì của bò sữa lai ¾ hf ở các mức khối lượng khác nhau, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
C CH VI T T T TRONG LU N ÁN
ADF Xơ khơng tan trong mơi trư ng a xít (Acid detergent fiber)
BW Kh i lư ng cơ th (Body weight)
CP Protein thơ (Crude protein)
CF Xơ thơ (Crude fiber)
DE Năng lư ng tiêu hĩa (Digestible energy)
DM V t ch t khơ (Dry matter)
EE M (Ether extract)
FHP Nhi t s n sinh tr ng thái trao đ i đĩi (Fasting heat production)
GE Năng lư ng thơ (Gross energy)
HF Holstein Friesian
HI Nhi t gia tăng (Heat increatment)
HP T ng nhi t s n sinh (Heat production)
KL Kh i lư ng
ME Năng lư ng trao đ i (Metabolisable energy)
ME m Năng lư ng trao đ i cho duy trì (Metabolisable energy for maintain)
NDF Xơ khơng tan trong mơi trư ng trung tính (Neutral detergent fiber)
NE Năng lư ng thu n (Net energy)
NE m Năng lư ng thu n cho duy trì (Net energy for maintain)
NL Năng lư ng
OM Ch t h u cơ (Organic matter)
RE Năng lư ng tích lu (Retention energy)
RQ Thương s hơ h p (Respiration quotient)
TCVN Tiêu chu n Vi t Nam
TðKL Thay đ i kh i lư ng
W0,75 Kh i lư ng trao đ i (Metabolic weight)
ii
M C L C
Trang
CHƯƠNG I. M ð U ............................................................................................................. 1
1.1. TÍNH C P THI T C A ð TÀI. ................................................................................. 1
1.2. M C ðÍCH C A ð TÀI. ............................................................................................ 2
CHƯƠNG II. T NG QUAN TÀI LI U V NGHIÊN C U NHU C U NĂNG LƯ NG
CHO DUY TRÌ BỊ S A....................................................................................................... 3
2.1. CÁC H TH NG ðÁNH GIÁ GIÁ TR NĂNG LƯ NG........................................... 3
2.1.1. ð nh nghĩa và đơn v đo năng lư ng....................................................................... 3
2.1.2. Các d ng năng lư ng c a th c ăn ........................................................................... 4
2.1.3. Phương pháp đo nhi t lư ng và năng lư ng tích lũy .............................................. 6
2.2. NHU C U NĂNG LƯ NG CHO DUY TRÌ .............................................................. 14
2.2.1. Phương pháp tính nhu c u năng lư ng thu n cho duy trì (NEm) ......................... 14
2.2.2. Các y u t nh hư ng đ n nhu c u năng lư ng cho duy trì.................................. 15
2.3. TÌNH HÌNH NGHIÊN C U V NHU C U NĂNG LƯ NG TRONG VÀ NGỒI
NƯ C.................................................................................................................................. 18
2.3.1. Tình hình nghiên c u v nhu c u năng lư ng ngồi nư c.................................... 18
2.3.2. Tình hình nghiên c u v nhu c u năng lư ng trong nư c .................................... 22
CHƯƠNG III. Ư C TÍNH NHU C U NĂNG LƯ NG TRAO ð I (MEm) VÀ NĂNG
LƯ NG THU N (NEm) CHO DUY TRÌ C A BỊ TƠ L HƯ NG S A LAI 3/4 HF
B NG HAI PHƯƠNG PHÁP KHÁC NHAU......................................................................... 25
3.1. ð T V N ð .............................................................................................................. 25
3.2. V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U ...................................................... 26
3.3. K T QU ..................................................................................................................... 30
3.3.1. Nhu c u năng lư ng trao đ i cho duy trì............................................................... 30
3.3.2. Nhu c u năng lư ng thu n cho duy trì .................................................................. 37
3.4. TH O LU N ............................................................................................................... 41
3.5. K T LU N VÀ ð NGH ........................................................................................... 45
iii
CHƯƠNG IV. Ư C TÍNH NHU C U NĂNG LƯ NG THU N CHO DUY TRÌ (NEm)
C A BỊ TƠ L HƯ NG S A VÀ BỊ C N S A LAI 3/4 HF B NG PHƯƠNG PHÁP
ðO NHI T LƯ NG GIÁN TI P THƠNG QUA BU NG HƠ H P (RESPIRATION
CHAMBER) ............................................................................................................................. 47
4.1. ð T V N ð .............................................................................................................. 47
4.2. V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U ...................................................... 48
4.3. K T QU ..................................................................................................................... 50
4.3.2. Bị cái c n s a khơng ch a.................................................................................... 54
4.4. TH O LU N ............................................................................................................... 58
4.5. K T LU N VÀ ð NGH ........................................................................................... 61
CHƯƠNG V. KI M TRA NHU C U NĂNG LƯ NG THU N CHO DUY TRÌ (NEm)
C A BỊ S A LAI 3/4 HF T I VI T NAM B NG CÁC THÍ NGHI M NUƠI DƯ NG
TRONG ðI U KI N S N XU T .......................................................................................... 62
5.1. ð T V N ð .............................................................................................................. 62
5.2. V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U ...................................................... 63
5.3. K T QU ..................................................................................................................... 66
5.4. TH O LU N ............................................................................................................... 72
5.5. K T LU N VÀ ð NGH ........................................................................................... 75
CHƯƠNG VI. HI U CH NH GIÁ TR NHU C U NĂNG LƯ NG THU N CHO DUY
TRÌ C A BỊ CÁI TƠ L LAI 3/4 HF CÁC M C KH I LƯ NG KHÁC NHAU B NG
THÍ NGHI M NUƠI DƯ NG................................................................................................ 76
6.1. ð T V N ð .............................................................................................................. 76
6.2. V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U ...................................................... 76
6.3. K T QU ..................................................................................................................... 80
6.4. TH O LU N ............................................................................................................... 86
6.5. K T LU N VÀ ð NGH ........................................................................................... 88
CHƯƠNG VII. TH O LU N CHUNG.................................................................................. 89
CHƯƠNG VIII. K T LU N VÀ ð NGH CHUNG............................................................ 92
8.1. K T LU N CHUNG ................................................................................................... 92
iv
8.2. ð NGH CHUNG....................................................................................................... 92
NH NG CƠNG TRÌNH KHOA H C ðà CƠNG B LIÊN QUAN ð N LU N ÁN........ 93
TÀI LI U THAM KH O ........................................................................................................ 94
M T S HÌNH NH THÍ NGHI M BU NG HƠ H P..................................................... 102
v
DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 2.1. Tính tốn nhi t s n xu t ra c a 1 bê t các s li u trao đ i hơ h p và ni tơ bài ti t
trong nư c ti u..........................................................................................................................10
B ng 2.2. Cách tính năng lư ng tích lũy và nhi t lư ng c a c u t thí nghi m cân b ng ni tơ
và carbon...................................................................................................................................12
B ng 2.3. Ư c tính năng lư ng tích lũy và nhi t s n xu t gia c m s d ng k thu t gi t m
so sánh ......................................................................................................................................14
B ng 3.1. Thành ph n hĩa h c c a các th c ăn th nghi m (% tính theo ch t khơ) ...............27
B ng 3.2. nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n GE, DE (MJ/ngày) và h s tiêu hĩa
năng lư ng ................................................................................................................................30
B ng 3.3. nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n ME và t l ME/GE c a th c ăn.........33
B ng 3.4. nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n GE, DE và ME c a th c ăn.................34
B ng 3.5. nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n nhu c u ME cho duy trì.......................35
B ng 3.6. nh hư ng c a lo i th c ăn đ n NE ăn vào.............................................................38
B ng 3.7. nh hư ng c a lo i th c ăn đ n nhu c u năng lư ng thu n cho duy trì (NE m) ......38
B ng 3.8. Giá tr NE (MJ/kg ngày), m t đ NE (MJ/gDM) và nhu c u NE m tính theo cơng
th c c a INRA (1989) và ARC (1980).....................................................................................40
B ng 3.9. Tĩm t t nhu c u năng lư ng trao đ i cho duy trì (ME m) bị đang v t s a c a m t
s tác gi s d ng phương pháp h i qui và các s li u trao đ i nhi t ......................................42
B ng 3.10. NE m c a bị cái s a cho ăn kh u ph n cơ s là c khơ...........................................44
B ng 4.1. Lư ng O 2 tiêu th , CH 4 và CO 2 th i ra (lít/ngày) và t ng FHP (KJ/ngày) theo nhĩm
kh i lư ng (Mean±SE; n = 5 cho m i nhĩm kh i lư ng) ........................................................51
0,75 0,75
B ng 4.2. Lư ng O 2 tiêu th , CH 4 và CO 2 th i ra (lít/kgW ) và t ng FHP (KJ/kgW ) hay
nhu c u NE cho duy trì theo nhĩm kh i lư ng (Mean±SE; n = 5 cho m i nhĩm kh i lư ng) 52
B ng 4.3. H s chuy n hĩa năng lư ng trao đ i sang năng lư ng thu n cho duy trì (k m) xác
đ nh trên các nhĩm th c ăn khác nhau .....................................................................................52
B ng 4.4. Lư ng O 2 tiêu th , CH 4 và CO 2 th i ra và t ng FHP hay nhu c u năng lư ng thu n
cho duy trì tính chung cho các nhĩm kh i lư ng .....................................................................53
vi
B ng 4.5. Các phương trình h i qui gi a lư ng CH 4 s n sinh v i FHP và gi a FHP v i kh i
lư ng s ng và kh i lư ng trao đ i............................................................................................54
B ng 4.6. Lư ng O 2 tiêu th , CH 4 và CO 2 th i ra (lít/ngày) và t ng FHP (KJ/ngày) c a bị thí
nghi m theo nhĩm kh i lư ng (Mean ±SE; n = 6 cho m i nhĩm kh i lư ng). .......................55
0,75
B ng 4.7. Lư ng O 2 tiêu th , CH 4 và CO 2 th i ra (lít/kgW ) và t ng lư ng FHP
(KJ/kgW 0,75 ) hay nhu c u năng lư ng thu n cho duy trì c a bị thí nghi m theo nhĩm kh i
lư ng (Mean ±SE; n = 6 cho m i nhĩm kh i lư ng). ..............................................................56
B ng 4.8. Lư ng O 2 tiêu th , CH 4 và CO 2 th i ra và t ng lư ng FHP hay nhu c u năng lư ng
thu n cho duy trì c a bị thí nghi m tính chung cho các nhĩm kh i lư ng..............................56
B ng 4.9. Các phương trình h i qui gi a lư ng FHP v i kh i lư ng bị thí nghi m...............57
B ng 4.10. NE m c a bị cái s a cho ăn kh u ph n khác nhau cơng b t năm 1997................60
B ng 5.1. Nhu c u năng lư ng cho mang thai b n tháng cu i c a bị s a...............................65
B ng 5.2. Thành ph n hố h c và năng lư ng trao đ i c a các lo i th c ăn thí nghi m .........67
B ng 5.4. Nhu c u năng lư ng trao đ i và năng lư ng thu n cho duy trì s a c a bị cái đang
cho s a 3/4 HF..........................................................................................................................68
B ng 5.5. Ch t khơ ăn vào (kg/ngày), ME ăn vào (MJ/ngày), kh i lư ng cơ th (kg), thay đ i
kh i lư ng (kg/ngày), tháng v t s a, năng su t s a tiêu chu n (kg), tháng mang thai (tháng)
c a bị cái đang cho s a lai 3/4 HF theo giai đo n cho s a......................................................69
B ng 5.6. Nhu c u năng lư ng trao đ i và năng lư ng thu n cho duy trì c a bị cái đang cho
s a lai 3/4 HF theo giai đo n cho s a.......................................................................................70
B ng 5.7. Quan h gi a năng su t s a tiêu chu n v i DM ăn vào, năng lư ng ME ăn vào và
thay đ i kh i lư ng...................................................................................................................71
B ng 5.8. Tĩm t t nhu c u năng lư ng trao đ i cho duy trì (ME m) bị đang v t s a c a m t
s tác gi s d ng phương pháp h i qui và các s li u trao đ i nhi t ......................................73
B ng 6.1. Sơ đ b trí thí nghi m cho m i thí nghi m ............................................................77
B ng 6.2. Thành ph n hĩa h c c a c voi c t tái sinh lúc 40 ngày và cám g o lo i 1.............77
B ng 6.3. T l tiêu hĩa c a c voi c t tái sinh lúc 40 ngày và cám g o lo i 1 (%). ...............77
B ng 6.4. Giá tr năng lư ng c a c voi c t tái sinh lúc 40 ngày và cám g o lo i 1 (Kcal/kg
DM) ..........................................................................................................................................78
vii
B ng 6.5. Nhu c u năng lư ng cho duy trì c a bị cái tơ l 3/4 HF m c kh i lư ng 200 kg ....81
B ng 6.6. Nhu c u năng lư ng cho duy trì c a bị cái tơ l 3/4 HF m c kh i lư ng 250 kg .....82
B ng 6.7. Nhu c u năng lư ng cho duy trì c a bị cái tơ l 3/4 HF m c kh i lư ng 300 kg .....83
B ng 6.8. T ng h p nhu c u năng lư ng cho duy trì c a bị cái tơ l 3/4 HF 3 m c kh i
lư ng 200, 250 và 300 kg .........................................................................................................84
B ng 6.9. Các phương trình h i qui bi u di n quan h gi a nhu c u năng lư ng cho duy trì và
kh i lư ng trao đ i W0,75 ..........................................................................................................85
0,75
B ng 7.1. Giá tr ME m (MJ/kg KL), ME m (MJ/kgW ), NE m (MJ/kgKL) và NE m
(MJ/kgW 0,75 ) xác đ nh b ng các phương pháp khác nhau........................................................91
viii
DANH M C CÁC SƠ ð VÀ ð TH
Trang
Sơ đ 2.1. S phân chia năng lư ng th c ăn gia súc...............................................................5
ð th 2.1. Phương pháp hi u s ư c tính nhi t gia tăng c a th c ăn........................................7
ð th 3.1. H i qui gi a GE ăn vào (MJ/ngày) xác đ nh tr c ti p v i Bomb calorimeter và ư c
tính theo cơng th c c a INRA (1989) ......................................................................................37
ð th 3.2. H i qui gi a DE ăn vào (MJ/ngày) xác đ nh tr c ti p v i Bomb calorimeter và ư c
tính theo cơng th c c a INRA (1989) ......................................................................................37
ð th 3.3. H i qui gi a ME ăn vào (MJ/ngày) xác đ nh tr c ti p v i Bomb calorimeter và
ư c tính theo cơng th c c a INRA (1989) ...............................................................................37
ð th 3.4. H i qui gi a NE ăn vào (MJ/ngày) ư c tính theo INRA (1989) và theo ARC
(1980)........................................................................................................................................41
ð th 3.5. H i qui gi a NE m (MJ/kgKL) ư c tính theo INRA (1989) và theo ARC (1980) ..41
0,75
ð th 3.6. H i qui gi a NE m (MJ/kgW ) ư c tính theo INRA (1989) và............................41
theo ARC (1980) ......................................................................................................................41
ð th 4.1. Quan h gi a FHP (KJ/kgW 0,75 ) và kh i lư ng (kg)..............................................58
ð th 4.2. Quan h gi a FHP (KJ/kgW 0,75 ) và kh i lư ng trao đ i ........................................58
ð th 4.3. Quan h gi a FHP (KJ/ngày) và kh i lư ng (kg) ..................................................58
ð th 4.4. Quan h gi a FHP (KJ/ngày) và kh i lư ng trao đ i.............................................58
ð th 6.1. Quan h gi a năng lư ng trao đ i cho duy trì và kh i lư ng trao đ i W 0,75 .........85
ð th 6.2. Quan h gi a năng lư ng thu n cho duy trì và kh i lư ng trao đ i W 0,75 ............85
1
CHƯƠNG I. M ð U
1.1. TÍNH C P THI T C A ð TÀI.
Kinh t nư c ta đang phát tri n liên t c v i t c đ cao nên nhu c u tiêu th th c
ph m ngày càng tăng. Nh ng năm qua, s n lư ng lương th c c a nư c ta khơng ch
đáp ng đ nhu c u tiêu dùng trong nư c mà cịn dư đ xu t kh u. Tuy nhiên, s n
ph m chăn nuơi v n cịn thi u và ph i nh p t các nư c ngồi. Chính vì th B Nơng
nghi p và PTNT đã xác đ nh trong th i gian t i cơ c u s n xu t nơng nghi p c n
chuy n d ch theo hư ng đ y m nh phát tri n ngành chăn nuơi và bị s a là m t trong
nh ng ngành ngh đư c chính ph đ c bi t quan tâm. Nh s quan tâm này ch trong
vài năm, đàn bị s a nư c ta đã phát tri n nhanh chĩng, theo s li u c a T ng c c
Th ng kê ngày 01/10/2010, t ng đàn bị s a c a c nư c tăng 11,31% so v i năm
2009, t 115.518 con lên 128.583 con, tăng thêm 13.065 con. Cơ c u gi ng bị s a
năm 2005 c a c nư c ch y u là bị lai HF (90.608 con chi m 84,65% t ng đàn, trong
đĩ lai 1/2 HF chi m 24,16%; 3/4 HF chi m 26,11% và trên 7/8 HF chi m 34,38%) cịn
l i là bị HF thu n ch ng (Vi n Chăn nuơi, 2006). Tuy nhiên, s tăng trư ng quá
nhanh đang làm cho chăn nuơi bị s a tr nên kém b n v ng.
ð chăn nuơi bị s a cĩ th phát tri n m t cách b n v ng thì y u t quan tr ng
nh t là làm sao đ chăn nuơi cĩ lãi. Cùng v i vi c Vi t Nam đã chính th c gia nh p t
ch c thương m i th gi i (WTO), vi c đ m b o chăn nuơi bị s a cĩ lãi ngày càng tr
nên khĩ khăn khi mà theo cam k t chúng ta s ph i gi m d n m c thu nh p kh u đ i
các s n ph m chăn nuơi nĩi chung và s a nĩi riêng. Giá s a nh p kh u gi m th p hơn
s bu c s n lư ng s a s n xu t trong nư c ph i tăng kh năng c nh tranh hơn n a và
m t trong nh ng gi i pháp quan tr ng là làm sao đ h giá thành s n xu t s a.
Vì th c ăn chi m t l r t cao trong giá thành s n xu t s a nên chi phí th c ăn
đĩng vai trị quy t đ nh đ n l i nhu n c a ngành chăn nuơi. B i v y, vi c xác đ nh nhu
c u năng lư ng duy trì cho bị s a nuơi trong đi u ki n nhi t m cao, th c li u là
th c ăn b n đ a cĩ t l tiêu hĩa và m t đ năng lư ng th p là r t c n thi t. Trên cơ s
2
đĩ, vi c xây d ng kh u ph n ăn cân đ i và đ m b o nhu c u dinh dư ng cho bị t
ngu n th c ăn b n đ a r ti n s gĩp ph n đáng k trong vi c h th p giá thành s n
ph m c a ngành chăn nuơi bị s a Vi t nam.
Nhu c u năng lư ng cho duy trì và s n xu t c a bị s a ph thu c vào r t nhi u
y u t như gi ng, lo i th c ăn, mơi trư ng nuơi dư ng nên vi c s d ng tiêu chu n
ăn c a nư c ngồi đ l p kh u ph n cho đàn bị s a Vi t Nam như hi n nay là chưa
h p lý, d n đ n lãng phí th c ăn làm cho giá thành s n xu t s a cao. Do đĩ vi c xây
d ng tiêu chu n ăn cho bị s a nuơi trong đi u ki n Vi t Nam là r t c n thi t, cho phép
chúng ta xây d ng ch đ dinh dư ng phù h p hơn cho đàn bị s a, giúp ngư i chăn
nuơi bị s a nâng cao hi u qu nh ti t ki m th c ăn, gi m giá thành s n xu t s a. ð
t ng bư c xây d ng và hồn thi n tiêu chu n ăn cho bị s a Vi t Nam chúng tơi ti n
hành đ tài “Nghiên c u xác đ nh nhu c u năng lư ng cho duy trì c a bị s a lai
3/4 HF các m c kh i lư ng khác nhau”.
1.2. M C ðÍCH C A ð TÀI.
Xác đ nh nhu c u năng lư ng trao đ i và năng lư ng thu n cho duy trì c a bị
cái tơ l và bị cái c n s a khơng mang thai 3/4 HF các m c kh i lư ng khác nhau
b ng phương pháp đo nhi t lư ng trong bu ng hơ h p và b ng các thí nghi m nuơi
dư ng trong đi u ki n s n xu t.
3
CHƯƠNG II. T NG QUAN TÀI LI U V NGHIÊN C U NHU C U
NĂNG LƯ NG CHO DUY TRÌ BỊ S A
2.1. CÁC H TH NG ðÁNH GIÁ GIÁ TR NĂNG LƯ NG
2.1.1. ð nh nghĩa và đơn v đo năng lư ng
T năng lư ng b t ngu n t ti ng Hy L p và cĩ nghĩa là cơng vi c “ in work ”
(en ergon ). Cơng vi c c a t bào là co bĩp t thân, v n chuy n tích c c các phân t và
ion, t ng h p các đ i phân t t các phân t nh bé. Ngu n năng lư ng cho các ho t
đ ng này là năng lư ng hĩa h c d tr trong th c ăn gia súc ăn vào. Các c u n i năng
lư ng gi a các nguyên t ho c phân t chính là ngu n năng lư ng ti m năng, ngu n
năng lư ng này đư c gi i phĩng khi các c u n i trên b b gãy. Khi các h p ch t hĩa
h c đư c chuy n t lo i h p ch t cĩ m c năng lư ng cao sang các h p ch t cĩ m c
năng lư ng th p, m t ph n năng lư ng đư c gi i phĩng đ s d ng cho các ho t đ ng
h u d ng theo cơng th c:
Năng lư ng t do FE = H T.S
đây: H = enthalpy (hàm lư ng nhi t năng trong h th ng), T = Nhi t đ tuy t
đ i, S = entropy (đ h n lo n).
Hi u bi t các quá trình t o ra năng lư ng sinh h c là cơ s khoa h c v dinh
dư ng vì t t c các quá trình x y ra trong cơ th đ ng v t khi th c ăn b tiêu hĩa và
tham gia vào quá trình trao đ i ch t là các quá trình sinh ra ho c l y đi năng lư ng.
Năng lư ng thư ng đư c bi u th là giá tr nhiên li u c a th c ăn gia súc và đư c
tích lũy ba nhĩm ch t dinh dư ng chính là carbohydrate, protein và m . Vi c bi u th
như v y cho phép chúng ta xây d ng đư c quan h v lư ng gi a các ch t dinh dư ng
ăn vào và hi u qu dinh dư ng cơ s đ d đốn năng su t gia súc.
ðơn v đo năng lư ng đi n, cơ khí và hĩa h c là joule (J). Joule cũng cĩ th
chuy n đ i thành calorie (cal). M t calorie b ng 4,184 joule và đư c đ nh nghĩa là
nhi t c n thi t đ nâng nhi t đ c a 1 g nư c t 16,5 lên 17,5 oC. Trong th c t , calorie
quá nh nên ngư i ta thư ng dùng đơn v kilocalorie (kcal) (1 kcal = 1000 cal) và
4
megacalorie (Mcal) (Mcal = 1000 kcal).
2.1.2. Các d ng năng lư ng c a th c ăn
Khi gia súc thu n p th c ăn, ch m t ph n năng lư ng trong th c ăn đư c tích
lũy và s d ng cho m c đích s n xu t, cịn m t ph n b đào th i ra ngồi qua phân,
nư c ti u, khí mê tan, nhi t s n sinh vv Quá trình đào th i năng lư ng t th c ăn
sau khi gia súc ăn đư c mơ t trong sơ đ 2.1. ð xác đ nh ph n năng lư ng khác nhau
trong quá trình tiêu hĩa th c ăn, ngư i ta s d ng các khái ni m năng lư ng thơ, năng
lư ng tiêu hĩa, năng lư ng trao đ i và năng lư ng thu n.
2.1.2.1. Năng lư ng thơ c a th c ăn (Gross energy GE)
Theo Mc Donald và c ng s (2002), năng lư ng thơ là t ng lư ng năng lư ng
hố h c cĩ trong th c ăn khi đư c chuy n hố thành nhi t năng. Năng lư ng thơ
thư ng đư c xác đ nh b ng cách đ t th c ăn trong thi t b đo bomb calorimeter.
Y u t chính quy t đ nh hàm lư ng GE c a m t ch t h u cơ là m c đ oxy hố
c a chúng bi u th b ng t l gi a hydro + carbon và oxy (H + C)/O 2. T t c các lo i
carbohydrates cĩ t l này gi ng nhau và b i v y chúng cĩ hàm lư ng GE như nhau
(kho ng 17,5 MJ/kg ch t khơ). Ch t béo triglyceride ít nguyên t oxy hơn so v i các
phân t carbohydrates và do đĩ cĩ giá tr GE cao hơn (kho ng 39 MJ/kg ch t khơ).
Giá tr GE c a các a xít béo thư ng khác nhau và ph thu c vào chu i carbon m ch
dài hay ng n; các a xít béo m ch ng n cĩ giá tr GE th p hơn. Protein cĩ giá tr GE cao
hơn các phân t carbohydrates, vì trong c u trúc phân t thư ng cĩ ch a các nguyên
t oxy hố, nitơ và cũng cĩ th là lưu huỳnh.
2.1.2.2. Năng lư ng tiêu hố (Digestible energy DE)
Năng lư ng tiêu hố chính là ph n năng lư ng thơ c a m t kh i lư ng đơn v
th c ăn tr đi ph n lư ng năng lư ng thơ trong phân khi gia súc tiêu th kh i lư ng
đơn v th c ăn đĩ.
5
Sơ đ 2.1. S phân chia năng lư ng th c ăn gia súc.
Năng lư ng thơ
energy
Năng lư ng phân Năng lư ng tiêu hố
Năng lư ng nư c ti u Năng lư ng trao đ i
Năng lư ng khí methan
Nhi t gia tăng
Năng lư ng thu n
Năng lư ng cho Năng lư ng cho
Nhi t s n sinh duy trì s n xu t
Ngu n:Mc Donald và cs. (2002)
Năng lư ng m t đi đư c th hi n trong khung bên tay trái
2.1.2.3. Năng lư ng trao đ i (Metabolisable energy ME)
Năng lư ng trao đ i c a th c ăn là năng lư ng tiêu hố tr đi ph n năng lư ng
m t đi trong nư c ti u và khí methan. Năng lư ng trong nư c ti u ch y u cĩ trong các
h p ch t ch a nitơ như urea, a xít uric, creatinine.... gia súc nhai l i, nhi t lư ng khí
sinh ra t quá trình trao đ i ch t trong d c ch y u là methan. Lư ng nhi t khí methan
cĩ m i tương quan ch t ch v i lư ng th c ăn ăn vào. m c ăn duy trì, lư ng nhi t khí
methan s n sinh ra kho ng 7 9% giá tr GE c a th c ăn ăn vào (kho ng 11 13% giá
tr năng lư ng tiêu hĩa) (Mc Donald và cs., 2002) và m c ăn vào cao hơn, lư ng nhi t
khí methan gi m xu ng cịn 6 7% giá tr GE c a th c ăn ăn vào. V i các lo i th c ăn
lên men như bã bia, lư ng nhi t khí methan r t th p (kho ng 3% giá tr GE ăn vào).
Theo Mc Donald và cs. (2002), khi khơng th đo tr c ti p đư c lư ng khí methan s n
sinh ra, chúng ta cĩ th ư c tính b ng kho ng 8% c a giá tr GE ăn vào. gia súc nhai
6
l i, giá tr ME c a th c ăn b ng kho ng 80% giá tr DE. ði u này cĩ nghĩa là kho ng
20% giá tr DE b th i ra qua đư ng nư c ti u và khí methan.
2.1.2.4. Năng lư ng thu n (Net energy NE)
Năng lư ng thu n là năng lư ng s n cĩ cho gia súc đ s d ng vào nh ng m c
đích như cho duy trì cơ th và cho s n xu t (năng lư ng tích lu , RE). Năng lư ng thu n
đư c tính b i năng lư ng trao đ i tr đi lư ng nhi t gia tăng. Nhi t gia tăng (HI) là
t ng nhi t lư ng s n sinh ra đư c s d ng cho quá trình tiêu hố, h p thu và đ ng hố,
cho quá trình lên men, cho quá trình hình thành và bài ti t ch t th i và cho quá trình t o
thành s n ph m. Khi gia súc đư c cung c p th c ăn lý tư ng trong mơi trư ng khơng
stress, thì ph n nhi t năng đư c dùng cho ho t đ ng ch đ ng và cho quá trình đi u ti t
nhi t là khơng đáng k và khi đĩ HI và nhi t s n sinh khi trao đ i đĩi (FHP) là hai thành
ph n chính c u thành nên t ng nhi t lư ng s n sinh (HP).
N u m t gia súc đĩi đư c cho ăn, thì trong vịng vài gi lư ng nhi t gia súc th i
ra s tăng lên trên m c nhi t lư ng s n sinh ra tr ng thái trao đ i đĩi và lư ng nhi t
này g i là nhi t gia tăng.
2.1.3. Phương pháp đo nhi t lư ng và năng lư ng tích lũy
Calorimetry cĩ nghĩa là đo nhi t. Trong th c t vi c đo nhi t s n sinh ra, hay
nhi t tích lũy đư c s d ng đ tính NE c a th c ăn. Nhi t s n sinh ra b i gia súc cĩ
th đo b ng phương pháp v t lý hay phương pháp đo nhi t tr c ti p. Bên c nh đĩ,
nhi t s n sinh cĩ th đư c ư c tính t trao đ i hơ h p (respiration exchange) c a gia
súc. ð làm vi c này ngư i ta ph i dùng các bu ng trao đ i hơ h p hay bu ng hơ h p
(respiration chamber) và đây là phương pháp gián ti p. Bu ng hơ h p cịn dùng đ ư c
tính năng lư ng tích lũy trong các thí nghi m cân b ng nitơ carbon.
2.1.3.1. Phương pháp đo nhi t lư ng tr c ti p (Animal Calorimetry)
Gia súc khơng d tr nhi t, hay nĩi khác hơn là chúng ch gi nhi t trong
kho ng th i gian tương đ i ng n. M t gi thuy t đưa ra r ng lư ng nhi t m t đi t cơ
th gia súc b ng lư ng nhi t s n sinh ra khi ti n hành đo nhi t lư ng trong kho ng th i
gian 24 gi ho c dài hơn th . ð xác đ nh nhi t gia tăng, gia súc đư c cho ăn 2 m c
ME và nhi t gia tăng đư c đo c hai m c này (ð th 2.1). S dĩ ph i đo hai m c
7
ME ăn vào là vì m t ph n nhi t s n xu t ra t cơ th gia súc là t quá trình trao đ i
ch t cơ b n. Tăng lư ng th c ăn ăn vào s làm tăng t ng nhi t lư ng, nhưng nhi t
lư ng sinh ra t quá trình trao đ i cơ b n v n gi nguyên. S tăng v nhi t lư ng này
chính là gia nhi t c a lư ng th c ăn ăn vào đư c tăng thêm.
M t ví d đưa ra đ th 2.1 cho th y, th c ăn đư c cho ăn 2 m c ME là 40
và 100 MJ. ð đơn gi n, ngư i ta coi quan h gi a nhi t s n xu t và ME ăn vào là
tuy n tính. Tăng 60 MJ (BD trong hình 1) làm tăng s n xu t nhi t 24 MJ (CD). Nhi t
gia tăng như sau: CD/BD hay 24/60 = 0.4
Nhi t gia tăng chính là s khác nhau v nhi t lư ng gi a quá trình trao đ i ch t
và quá trình ăn c a gia súc.
ð th 2.1. Phương pháp hi u s ư c tính nhi t gia tăng c a th c ăn
Phương pháp đo nhi t lư ng tr c ti p thơng qua bu ng hơ h p. H th ng bu ng
hơ h p ph i đư c đi u khi n đi u ki n đ ng nhi t nh m tránh gia súc b stress và
gi m b t s c n thi t hi u ch nh nhi t c a nư c, khơng khí và th c ăn cung c p cho
8
gia súc. Nhi t lư ng khí sinh ra đư c đo b i th tích khí lưu thơng qua bu ng hơ h p
và đ m c a nĩ lúc vào và ra. Lư ng nhi t m t đi đư c h p thu b i h th ng nư c
tu n hồn ch y quanh thành c a bu ng hơ h p; nhi t lư ng qua bu ng hơ h p đư c
tính tốn b i t c đ dịng ch y c a nư c và s khác nhau gi a nhi t đ vào và ra c a
nư c. Vì đo nhi t lư ng tr c ti p địi h i chi phí cao cho xây d ng và v n hành nên
hi n nay h u h t các nghiên c u v trao đ i nhi t đ u ti n hành b ng phương pháp
gián ti p.
2.1.3.2. Phương pháp đo nhi t lư ng gián ti p (Indirect calorimetry)
Các ch t b oxy hĩa trong cơ th và năng lư ng gi i phĩng ra t s oxy hĩa sau
đĩ chuy n thành nhi t ch y u là ba lo i ch t cơ b n: carbohydrate, m và protein.
Ví d m t mol phân t glucose khi b oxy hĩa hồn tồn s c n 6 mol phân t O2
và gi i phĩng ra 6 mol phân t nư c, 6 mol phân t CO 2 và 2,82 MJ (phương trình 1...t
cao hơn 10 30% so v i tiêu chu n c a NRC (2001). K t qu nghiên c u c a Yan và cs.
(2003) t i Ireland cũng cho th y nhu c u năng lư ng đưa ra b i Van Es (1978), AFRC
(1990 và 1993) và NRC (2001) th p hơn nhu c u th c t . Các tác gi này khuy n cáo
khi s d ng tiêu chu n c a AFRC (1990 và 1993) thì c n ph i tăng thêm 5% giá tr
trong b ng m i đáp ng đ nhu c u năng lư ng cho bị s a. Các tác gi Nh t b n
khuy n cáo r ng khi xác đ nh nhu c u năng lư ng cho bị s a ph i lưu ý đ n c thành
ph n c a kh u ph n. N u th c ăn thơ xanh chi m trên 75% kh u ph n thì nhu c u năng
lư ng ph i đư c tăng thêm 15% so v i tiêu chu n ăn khuy n cáo b i Tiêu chu n ăn
Nh t b n cho bị s a (Nakatsji, 1999) cịn đ i v i bị HF ch a kỳ cu i (9 tu n ch a cu i)
c n ph i nuơi kh u ph n cĩ hàm lư ng TDN l n hơn 63% (Nishida và c ng s ., 1999).
2.3.2. Tình hình nghiên c u v nhu c u năng lư ng trong nư c
Chăn nuơi bị s a nư c ta đã cĩ t nh ng năm đ u c a th k 20, v i quy mơ
nh bé t p trung ven đơ Hà n i và Sài Gịn. Sau năm 1954, nhà nư c đã quan tâm
đ n phát tri n bị s a b ng vi c nh p đàn bị t Trung Qu c (năm 1960) và t p trung
phát tri n m nh vào nh ng năm 70 khi chính ph Cu Ba vi n tr gi ng bị và cơ s v t
23
ch t, k thu t cho Vi t nam. Trong vài năm qua đàn bị s a nư c ta đã phát tri n nhanh
chĩng, và hi n t i cĩ 32 t nh, thành ph cĩ chăn nuơi bị s a, 94% s bị s a đư c nuơi
trong 19.805 h , v i qui mơ ph bi n t 3 20 con/h .
M c dù ngành chăn nuơi bị s a đã cĩ t lâu và đang phát tri n v i t c đ nhanh,
v n chưa cĩ nghiên c u nào đư c th c hi n đ xác đ nh nhu c u dinh dư ng cho duy trì
và s n xu t c a chúng. Nguyên nhân là do các nghiên c u v lĩnh v c này thư ng t n
kém v ti n b c, nhân l c và địi h i các trang thi t b hi n đ i. H u h t các nghiên c u v
dinh dư ng trên bị ch t p trung vào vi c áp d ng các tiêu chu n ăn khuy n cáo t các
nư c phát tri n như M , Anh, Pháp đ xây d ng kh u ph n ăn cho bị d a trên các
ngu n th c ăn s n cĩ t i đ a phương nh m nâng cao hi u qu chăn nuơi (Vũ Chí Cương
và cs., 2001; 2005).
Vi c áp d ng các tiêu chu n ăn c a nư c ngồi vào đi u ki n chăn nuơi c a
Vi t nam cĩ th d n đ n vi c cho ăn th a ho c thi u năng lư ng. K t qu c a Vũ Chí
Cương và cs. (2004) trên bị s a nh m so sánh 2 h th ng dinh dư ng (UFL và PDI
c a INRA, 1988 và NRC, 1996) cho th y lơ ăn theo tiêu chu n c a Pozy và cs. (2002)
cho năng su t s a và tăng kh i lư ng cao hơn h n lơ ăn theo tiêu chu n c a NRC. S
khác nhau này x y ra t t c các đ a đi m thí nghi m và trên t t c các gi ng (F 1, F 2
và HF thu n). ði u này cho th y c n ph i th n tr ng khi s d ng tiêu chu n NRC đ
l p kh u ph n cho bị s a nuơi t i Vi t Nam. K t qu nghiên c u c a Nguy n Th Mùi
và cs. (2006) cho th y vi c áp d ng các tiêu chu n ăn khác nhau cho dê đã d n đ n các
k t qu v tăng tr ng, ti t s a vv khác nhau. T phát hi n này cĩ th suy ra là chúng
ta đang xây d ng kh u ph n d a vào các tiêu chu n mà chính chúng ta cũng khơng
bi t là cĩ phù h p v i nhu c u c a gia súc nuơi Vi t Nam hay khơng.
Trái v i vi c xác đ nh nhu c u dinh dư ng cho gia súc, vi c xác đ nh thành
ph n hố h c và giá tr dinh dư ng nĩi chung và giá tr năng lư ng nĩi riêng c a các
lo i th c ăn cho gia súc gia c m đã đư c ti n hành nghiên c u t lâu. K t qu c a các
nghiên c u này đư c tích lũy và xu t b n trong cu n “Thành ph n hố h c và giá tr
dinh dư ng th c ăn gia súc, gia c m Vi t nam) (Vi n Chăn nuơi, 2001). Ngồi ra trong
khuơn kh chương trình h p tác v i Vương qu c B , m t h th ng dinh dư ng cho bị
24
s a cũng đã đư c nghiên c u, xây d ng d a trên k t qu các thí nghi m in vivo trên
c u, thí nghi m v i enzym pepcine cellulose k t h p v i vi c phân tích thành ph n
hố h c c a hàng trăm lo i m u th c ăn. K t qu c a nghiên c u này đư c trình bày
trong cu n: “Nuơi dư ng bị mi n B c Vi t nam” (Pozy và cs., 2002). ð tài: “S
d ng phương pháp quang ph h p ph c n h ng ngo i đ xác đ nh thành ph n hố
h c, t l tiêu hố và giá tr dinh dư ng c a th c ăn gia súc nhai l i” đư c th c hi n t i
Vi n Chăn nuơi đã cho th y cĩ th s d ng phương pháp này đ xác đ nhnhanh, chính
xác thành thành ph n hố h c, giá tr dinh dư ng c a th c ăn cho bị (Vũ Chí Cương
và cs., 2006a; 2006b). Như v y cĩ th nĩi chúng ta đã và đang xây d ng đư c m t cơ
s d li u tương đ i đ s v thành ph n hĩa h c và giá tr dinh dư ng c a các lo i
th c ăn Vi t nam cho gia súc gia c m. Tuy nhiên m t s giá tr dinh dư ng c a th c ăn
trình bày các cu n sách trên (c th là giá tr NE và ME cho bị s a) đư c ư c tính t
các cơng th c do các nư c khác xây d ng d a trên các lo i th c ăn, gia súc và đi u
ki n chăn nuơi c a h . Chính vì th chúng ta khơng bi t đư c m c đ chính xác c a
các cơng th c này khi áp d ng trong đi u ki n Vi t Nam.
25
CHƯƠNG III. Ư C TÍNH NHU C U NĂNG LƯ NG TRAO ð I (MEm)
VÀ NĂNG LƯ NG THU N (NEm) CHO DUY TRÌ C A BỊ TƠ L
HƯ NG S A LAI 3/4 HF B NG HAI PHƯƠNG PHÁP KHÁC NHAU
3.1. ð T V N ð
Nhu c u năng lư ng cho duy trì c a gia súc chính là lư ng ME ăn vào tính
trong m t ngày t i đi m mà cân b ng năng lư ng b ng khơng. N u coi nhi t s n sinh
và ME ăn vào là quan h tuy n tính thì khi năng lư ng tích lũy b ng 0, ME ăn vào
chính là m c cho duy trì và t đĩ giá tr ME cho duy trì (Metabolisable energy for
maintain, ME m) đư c tính tốn. Phương pháp đo nhi t lư ng gián ti p hay k thu t gi t
m so sánh cĩ th đư c s d ng đ đo năng lư ng tích lũy, m c dù k thu t gi t m so
sánh t n kém và m t nhi u th i gian. Tuy nhiên, ARC (1980) và AFRC (1990) đã s
d ng các phương trình d a trên kh i lư ng cơ th đ ư c tính nhu c u năng lư ng cho
duy trì. Các phương trình c a AFRC (1990) chia nhu c u năng lư ng cho duy trì thành
nhu c u năng lư ng cho quá trình trao đ i đĩi và nhu c u năng lư ng cho các ho t
đ ng. V n đ chính trong vi c s d ng nhi t s n xu t tr ng thái đĩi (Fasting heat
production, FHP) đ ư c tính nhu c u năng lư ng cho duy trì là FHP ph thu c vào
gi ng, gi i tính gia súc, dinh dư ng th c ăn trư c khi trao đ i đĩi, th i gian trong giai
đo n trao đ i đĩi và kích thư c cơ quan n i t ng. Koong và cs. (1985) đã quan sát trên
nh ng gia súc thí nghi m cĩ kh i lư ng gi ng nhau và k t qu cho th y trư c khi xác
đ nh FHP gia súc đư c ăn lư ng th c ăn ăn vào l n hơn đã t o ra giá tr FHP cao hơn
và kh i lư ng c a các cơ quan n i t ng ho t đ ng trao đ i ch t n ng hơn so v i gia
súc đư c ăn lư ng th c ăn ăn vào th p hơn.
Các nghiên c u v nhu c u năng lư ng cho gia súc nhai l i nĩi chung và cho bị
s a nĩi riêng đư c th c hi n r t nhi u các nư c như Anh, Hoa kỳ và c châu Âu.
Tuy nhiên, v n đ nghiên c u này chưa đư c th c hi n Vi t Nam. Chính vì v y, đ
cĩ đư c s li u v nhu c u năng lư ng duy trì cho bị s a lai Vi t nam chúng ta v i
đi u ki n khí h u nhi t đ i, và gia súc cho s a cĩ ti m năng di truy n cao, chúng ta
26
c n nghiên c u nhu c u năng lư ng cho duy trì đ hi u ch nh các nhu c u năng lư ng
hi n đang mư n đ dùng nư c ta t nhu c u tính đư c trên bị s a các nư c ơn đ i.
Vì lý do trên chúng tơi ti n hành đ tài này v i m c tiêu nh m:
Ư c tính nhu c u ME m bị cái tơ l lai 3/4 HF b ng vi c áp d ng bomb
calorimeter và phương trình INRA (1989) thơng qua thí nghi m tiêu hĩa in vivo .
Xác đ nh nhu c u NE cho duy trì (Net energy for maintain, NE m) bị cái tơ
l lai 3/4 HF b ng phương pháp gián ti p v i 2 cách ti p c n khác nhau: s d ng
phương trình c a ARC (1980) và phương trình c a INRA (1989).
3.2. V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
ð tài đư c ti n hành t năm 2008 đ n năm 2009 t i B mơn Dinh dư ng Th c ăn
Chăn nuơi và ð ng c và Trung tâm Th c nghi m và B o t n V t nuơi, Vi n Chăn Nuơi.
B trí thí nghi m
ð xác đ nh nhu c u năng lư ng duy trì cho bị cái tơ l lai 3/4 HF, 04 bị cái tơ
(18 20 tháng tu i, kh i lư ng trung bình 201 kg) lai 3/4 HF khơng mang thai đư c s
d ng trong thí nghi m tiêu hĩa cho m i lo i th c ăn thí nghi m (n = 4 cho m i lo i
th c ăn).
Thí nghi m tiêu hố in vivo đư c ti n hành theo quy trình thí nghi m xác đ nh
t l tiêu hố in vivo b ng phương pháp thu phân và nư c ti u t ng s (Cochran và
Galyean, 1994). Bị thí nghi m đư c nuơi nh t cá th trên cũi trao đ i ch t và cho ăn
m c duy trì trong th i gian chu n b 10 ngày, sau đĩ đ n giai đo n thu m u 7 ngày. Bị
đư c cho u ng nư c t do. Trư c và sau m i m t giai đo n thí nghi m bị đư c cân đ
ki m tra tăng tr ng. Trư c khi vào thí nghi m, bị đư c t y ký sinh trùng đư ng tiêu
hĩa. Trong th i gian thu m u 7 ngày, tồn b lư ng phân bị bài ti t ra đư c thu nh t
theo cá th , cân xác đ nh kh i lư ng r i l y m u (10% t ng kh i lư ng) đ xác đ nh
v t ch t khơ (DM), protein thơ (CP), m thơ (EE), xơ thơ (CF), NDF, ADF, khống và
GE. Th c ăn cho ăn và th c ăn th a cũng đư c cân, l y m u xác đ nh DM, thành ph n
hĩa h c và giá tr GE như đ i v i m u phân. Nư c ti u cũng đư c thu cá th trong 7
ngày, xác đ nh dung tích, kh i lư ng. Nư c ti u thu đư c hàng ngày c a các cá th bị
đư c đ vào bình đã cĩ s n 100 ml H 2SO 4 7,2 N và l y m u (10ml/1lít) đ phân tích
27
hàm lư ng CP và GE. T t c các m u th c ăn cho ăn, th c ăn th a, phân, nư c ti u
đư c gi nhi t đ 20 0 C cho đ n khi phân tích.
Th c ăn và ch đ nuơi dư ng
Sáu lo i th c ăn bao g m 4 lo i c voi c t sau tái sinh vào mùa hè lúc 35, 40,
45 và 50 ngày (CV35, CV40, CV45, CV50) cùng v i m t m u c khơ stylo tr ng t i
Ninh Bình và m t m u rơm urea 4% đư c s d ng trong nghiên c u này. Th c ăn
đư c ch t nh : 2 3 cm và cho ăn ngày hai l n vào 8 gi sáng và 4 gi chi u. Gia súc
thí nghi m đư c cho ăn h n ch đ đ m b o tăng tr ng b ng khơng ho c r t nh . Giai
đo n nuơi chu n b (10 ngày) chính là giai đo n đi u ch nh m c ăn vào hàng ngày c a
t ng bị. Thành ph n hĩa h c c a th c ăn thí nghi m đư c trình bày B ng 3.1.
B ng 3.1. Thành ph n hĩa h c c a các th c ăn th nghi m (% tính theo ch t khơ)
Th c ăn Protein thơ M thơ Xơ thơ NDF ADF Tro thơ
CV35 13,18 1,70 33,97 68,14 40,50 17,17
CV40 12,10 1,48 37,06 70,27 41,46 16,59
CV45 10,66 1,41 38,28 72,94 44,65 14,86
CV50 10,10 1,51 38,47 74,12 43,87 12,90
Rơm urea 4% 12,24 1,23 37,55 69,05 49,86 8,89
C khơ stylo 14,15 1,45 40,27 61,57 43,98 6,23
CV35: c voi c t tái sinh mùa hè sau 35 ngày; CV 40: c voi c t tái sinh mùa hè sau 40 ngày; CV 45: c voi c t
tái sinh mùa hè sau 45 ngày; CV 50: c voi c t tái sinh mùa hè sau 50 ngày.
Xác đ nh thành ph n hĩa h c và GE c a th c ăn, nư c ti u và phân
V t ch t khơ, CP, EE, CF và Ash c a th c ăn đư c xác đ nh theo các tiêu chu n
TCVN 4326 86, TCVN 4328 86, TCVN 4331 2001, TCVN 4329 86, TCVN 4327 86.
NDF và ADF đư c xác đ nh theo phương pháp c a Goering và Van Soest (1970).
Năng lư ng thơ c a th c ăn, nư c ti u và phân đư c xác đ nh b ng cách đ t tr c ti p
trên bomb calorimeter (IKA C2000 ð c), riêng nư c ti u trư c khi đ t ph i tr n v i
ch t tr cháy là paraphin.
Xác đ nh kh i lư ng và lư ng th c ăn ăn vào
28
Kh i lư ng bị đư c xác đ nh b ng cân đi n t Rudweight c a Australia. Lư ng
ch t khơ th c ăn đư c tính t lư ng th c ăn ăn vào, th c ăn cịn th a và v t ch t khơ
c a th c ăn.
Xác đ nh t l tiêu hĩa in vivo c a th c ăn
T l tiêu hĩa in vivo c a m t ch t A nào đĩ (Cochran và Galyean, 1994) trong
th c ăn đư c tính như sau: T l tiêu hĩa in vivo c a A (%) = {[Lư ng ch t A ăn vào
t th c ăn Lư ng ch t A trong phân]/Lư ng ch t A ăn vào t th c ăn} x 100.
Xác đ nh các giá tr năng lư ng
Xác đ nh giá tr nhu c u ME m b ng hai phương pháp khác nhau đ so sánh:
• Phương pháp tr c ti p dùng bomb calorimeter
Giá tr GE, DE, ME (MJ/ngày), t l tiêu hĩa năng lư ng và nhu c u ME m đư c
xác đ nh tr c ti p trên trên bomb calorimeter. đây:
GE = t ng nhi t t o ra khi đ t th c ăn tr c ti p trên bomb;
DE = t ng nhi t s n xu t khi đ t th c ăn tr c ti p trên bomb t ng nhi t s n
xu t khi đ t phân tr c ti p trên bomb sau khi gia súc ăn th c ăn đĩ;
T l tiêu hĩa năng lư ng (%) = (GE th c ăn GEphân )/ GE th c ăn * 100.
ME = DE [(GE/100) x 6) + GE trong nư c ti u] v i giá tr năng lư ng th i ra theo
khí methan (6% c a t ng GE ăn vào) (McDonald và cs., 1995).
T ng ME (MJ/con/ngày) = ME (MJ/kg DM th c ăn) x T ng lư ng v t ch t khơ ăn
vào/ngày. T ng lư ng ME ăn vào này trư c h t đư c hi u ch nh: tr đi lư ng năng
lư ng chi phí cho tăng tr ng/ngày (n u bị khơng tăng tr ng) ho c c ng thêm lư ng
năng lư ng chi phí cho tăng tr ng/ngày (n u bị tăng tr ng) v i h s là 19,3 MJ/kg
tăng tr ng (Feed into Milk, 2004).
Nhu c u ME m/kg kh i lư ng cơ th (Body weight, BW) = t ng ME ăn vào/BW
0,75 0,75
bình quân; nhu c u ME m/kgW = t ng ME ăn vào/kgW ( Metabolic weight,
kgW0,75 : Kh i lư ng trao đ i).
• Phương pháp gián ti p theo h th ng c a INRA (1989)
29
Giá tr GE, DE, ME (MJ/ngày), t l tiêu hĩa năng lư ng và ME m đư c xác đ nh
theo h th ng c a INRA Pháp (1989), s d ng s li u tiêu hĩa in vivo đ áp vào
các cơng th c c a Jarige (1978); Andrieu và cs. (1989); Xande và cs. (1989).
GE (kcal/kg OM) (ch t h u cơ organic matter, OM) = 4543 + 2,0113 x CP (g/kg
OM) ± 32,8 (r = 0,935) (Jarige,1978; Xande và cs., 1989). Sau đĩ chuy n giá tr
GE t Kcal/kg OM sang Kcal/kg DM.
DE (Kcal/kg OM) = GE x dE (Xande và cs, 1989). Sau đĩ chuy n giá tr DE t
Kcal/kg OM sang Kcal/kg DM.
V i: dE = 1,0087 dOM 0,0377 ± 0,007 (r = 0,996)
đây dE: T l tiêu hố c a năng lư ng thơ, dOM: t l tiêu hố c a ch t h u cơ.
ME (Kcal/kg OM) = DE x ME/DE (Xande và cs., 1989). Sau đĩ chuy n giá tr này
thành Kcal/kg DM.
ME/DE = 0,8417 (9,9 x 10 5 x cellulose thơ (g/kg OM)) (1,96 x 10 4 x CP (g/kg
OM)) + 0,221 x NA).
NA = S lư ng ch t h u cơ tiêu hố ăn đư c (dOM) (g/kgW0,75 )/23
Nhu c u ME m tính theo INRA cũng tương t như dùng bomb calorimeter:
0,75
ME m/kgKL = t ng ME ăn vào/kh i lư ng bình quân; nhu c u ME m/kgW = t ng
ME ăn vào/W0,75 . T ng ME (MJ/con/ngày) = ME (MJ/kg DM th c ăn) x T ng
lư ng ch t khơ ăn vào/ngày.
Xác đ nh giá tr nhu c u NE m v i 2 cách ti p c n khác nhau: s d ng phương trình
c a ARC (1980) và phương trình c a INRA (1989).
Giá tr GE, DE và ME (MJ/ngày) đư c xác đ nh tr c ti p trên trên bomb
calorimeter: GE = t ng nhi t s n xu t khi đ t th c ăn tr c ti p trên bomb; DE = t ng
nhi t s n xu t khi đ t th c ăn tr c ti p trên bomb t ng nhi t s n xu t khi đ t phân
tr c ti p trong bomb calorimeter sau khi gia súc ăn th c ăn đĩ; t l tiêu hĩa năng
lư ng = (GE DE)/GE * 100, ME = DE [(GE/100) x 6) v i giá tr năng lư ng th i ra
theo khí methan (6% c a t ng GE ăn vào) (McDonald và và cs., 1995). Sau khi cĩ
đư c ME, NE m đư c tính theo hai phương pháp khác nhau.
30
Theo h th ng c a INRA (1989) NE m = ME x k m; s d ng phương trình c a Van Es
(1975): k m = 0,287q + 0,554.
đây: q (t l gi a năng lư ng trao đ i và năng lư ng thơ) = ME/GE.
Theo ARC (1980): Dùng hi u qu s d ng năng lư ng trao đ i cho duy trì bị
s a, th t (ARC, 1980) trên cơ s ME/GE = q m và hàm lư ng năng lư ng trao đ i
ME c a th c ăn (MJ/kg DM) như dư i đây:
ME/GE = q m 0,4 0,5 0,6 0,7
Hàm lư ng năng lư ng trao đ i MJ/kgDM 7,4 9,2 11,0 12,9
km: h s s d ng năng lư ng trao đ i cho duy trì 0,643 0,678 0,714 0,750
Phương trình: km = 0,35 qm + 0,505
c hai phương pháp INRA (1989) và ARC (1980) nhu c u NE m/kgBW = t ng
NE ăn vào/kh i lư ng bình quân.
0,75 0,75
Nhu c u NE m/kgW = t ng NE ăn vào/kgW . T ng NE (MJ/con/ngày) =
NE (MJ/kg DM th c ăn) x T ng lư ng ch t khơ ăn vào/ngày.
Phương pháp x lý s li u
S li u thí nghi m đư c x lý thơng qua phân tích th ng kê mơ t và phân tích
phương sai ANOVA trên ph n m m Minitab 14.0, v i mơ hình tốn như sau:
Xij = + αi + eij
Trong đĩ: Xij, Giá tr quan sát th j cu y u t thí nghi m i; , Giá tr trung bình t ng
th ; αi, nh hư ng c a y u t i (th c ăn thí nghi m); eji, Sai s ng u nhiên.
Các phương trình h i qui đư c xây d ng trên Excel, s d ng regression
technique cho hàm h i qui b c 1.
3.3. K T QU
3.3.1. Nhu c u năng lư ng trao đ i cho duy trì
nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n GE, DE (MJ/ngày) và h s tiêu hĩa
năng lư ng
B ng 3.2 cho th y các giá tr GE, DE và h s tiêu hĩa năng lư ng đư c tính theo
các phương pháp khác nhau cho k t qu tính tốn khác nhau. Khuynh hư ng chung là
31
các giá tr GE, DE (MJ/ngày) và h s tiêu hĩa năng lư ng tính theo cơng th c c a
INRA cao hơn các giá tr tương ng đo tr c ti p trên bom calorimeter. Phương pháp
xác đ nh cĩ nh hư ng đáng tin c y v m t th ng kê đ n giá tr DE (MJ/ngày)
(P<0,001) và h s tiêu hĩa năng lư ng (P<0,05), nhưng khơng nh hư ng đ n GE
(MJ/ngày) (P>0,05) c a th c ăn th nghi m.
B ng 3.2. nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n GE, DE (MJ/ngày) và h s tiêu
hĩa năng lư ng
Ch tiêu Th c ăn N Mean SE Min Max
GE INRA CV35 4 75,78 8,31 60,58 99,46
(MJ/ngày) CV40 4 79,38 1,69 75,72 83,14
CV45 4 82,81 1,89 78,4 87,23
CV50 4 82,06 4,23 75,58 93,69
Rơm urea 4% 4 79,40 2,17 75,23 85,28
C khơ stylo 4 70,80 2,28 67,44 77,48
TB 24 78,37 1,82 70,80 82,81
GE Bom CV35 4 71,08 7,36 60,21 92,82
(MJ/ngày) CV40 4 73,88 1,93 70,29 77,89
CV45 4 78,35 2,27 71,95 82,60
CV50 4 77,55 4,07 71,04 89,23
Rơm urea 4% 4 69,49 1,90 65,83 74,63
C khơ stylo 4 58,50 1,88 55,73 64,02
TB 24 71,48 2,96 58,50 78,35
DE INRA CV35 4 50,85 5,22 40,96 65,57
(MJ/ngày) CV40 4 50,38 1,63 46,16 53,21
CV45 4 52,38 1,84 47,75 55,91
CV50 4 50,24 4,60 42,15 59,19
Rơm urea 4% 4 44,16 3,65 38,97 54,69
C khơ stylo 4 47,01 2,15 43,38 53,23
TB 24 49,17*** a 1,23 44,16 52,38
32
DE Bom CV35 4 43,46 5,720 33,48 59,86
(MJ/ngày) CV40 4 39,87 0,839 37,85 41,93
CV45 4 43,54 1,930 38,57 47,99
CV50 4 42,28 4,170 33,79 53,69
Rơm urea 4% 4 35,69 2,290 31,77 41,97
C khơ stylo 4 34,31 1,870 30,54 39,38
TB 24 39,86*** b 1,640 34,31 43,54
H s tiêu CV35 4 0,6723 0,0045 0,6593 0,6799
hĩa năng CV40 4 0,6349 0,0195 0,5955 0,6792
lư ng CV45 4 0,6322 0,0115 0,6090 0,6638
INRA CV50 4 0,6093 0,0316 0,5577 0,6887
Rơm urea 4% 4 0,5538 0,0303 0,5042 0,6413
C khơ stylo 4 0,6633 0,0115 0,6335 0,6870
TB 24 0,6276** c 0,0174 0,5538 0,6723
H s tiêu CV35 4 0,6068 0,0204 0,5560 0,6449
hĩa năng CV40 4 0,5402 0,0120 0,5085 0,5659
lư ng Bom CV45 4 0,5550 0,0098 0,5362 0,5810
CV50 4 0,5550 0,0098 0,5362 0,6017
Rơm urea 4% 4 0,5123 0,0194 0,4696 0,5623
C khơ stylo 4 0,5858 0,0190 0,5398 0,6190
TB 24 0,5592** d 0,0136 0,5123 0,6068
TB; Trung bình cho 6 lo i th c ăn nghiên c u; Mean: trung bình; SE: sai s c a s trung bình Standard
error; Min: T i thi u Minimum; Max : t i đa Maximum; Giá tr trung bình c a cùng m t ch tiêu mang ch cái
khác nhau sai khác đáng tin c y m t th ng kê; ***: P<0,001, **: P<0,01, *: P<0,05.
nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n ME (MJ/ngày) và t l ME/GE c a
th c ăn
K t qu nghiên c u nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n ME và t l
ME/GE c a th c ăn thí nghi m đư c trình bày B ng 3.3. Tương t như GE, DE và
t l tiêu hĩa năng lư ng, giá tr ME và ME/GE đư c tính theo các phương pháp khác
nhau cho k t qu tính tốn khác nhau.
33
Khuynh hư ng chung là các giá tr ME (MJ/ngày) và t l ME/GE tính theo
INRA cao hơn các giá tr tương ng đo tr c ti p trên bomb calorimeter. Phương pháp
xác đ nh cĩ nh hư ng đáng tin c y v m t th ng kê đ n giá tr ME (MJ/ngày) c a
th c ăn th nghi m (P0,05).
B ng 3.3. nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n ME và t l ME/GE c a th c ăn
Ch tiêu Th c ăn N Mean SE Min Max
ME INRA CV35 4 40,19 4,23 32,17 52,15
(MJ/ngày) CV40 4 39,78 1,34 36,41 42,21
CV45 4 41,64 1,46 37,88 44,22
CV50 4 39,89 3,59 33,61 47,14
Rơm urea 4% 4 36,16 3,06 31,80 44,95
C khơ stylo 4 39,10 1,78 36,02 44,24
TB 24 39,46 e 0,744 36,16 41,64
ME Bom CV35 4 39,19 5,28 29,86 54,29
(MJ/ngày) CV40 4 35,44 0,78 33,63 37,34
CV45 4 38,84 1,80 34,26 43,04
CV50 4 37,62 3,95 29,40 48,34
Rơm urea 4% 4 31,18 2,39 26,36 37,49
C khơ stylo 4 30,24 1,97 26,01 35,53
TB 24 35,35 f 1,59 30,24 39,19
ME/GE INRA CV35 4 0,5310 0,00319 0,5243 0,5396
CV40 4 0,5013 0,01630 0,4677 0,5369
CV45 4 0,5025 0,00863 0,4830 0,5251
CV50 4 0,4838 0,02380 0,4447 0,5420
Rơm urea 4% 4 0,4534 0,02560 0,4113 0,5271
C khơ stylo 4 0,5521 0,00986 0,5261 0,5718
TB 24 0,5040 0,01420 0,4534 0,5521
ME/GE Bomb CV35 4 0,5468 0,0204 0,4960 0,5849
CV40 4 0,4802 0,0120 0,4485 0,5059
CV45 4 0,4950 0,0098 0,4762 0,5210
34
CV50 4 0,4821 0,0294 0,4017 0,5417
Rơm urea 4% 4 0,4473 0,0233 0,3896 0,5023
C khơ stylo 4 0,5158 0,0209 0,4598 0,5550
TB 24 0,4945 0,0139 0,4473 0,5468
TB: Trung bình cho 6 lo i th c ăn nghiên c u; Mean: trung bình; SE: sai s c a s trung bình Standard
error; Min: T i thi u Minimum; Max: t i đa Maximum; Giá tr trung bình c a cùng m t ch tiêu mang ch
cái khác nhau sai khác đáng tin c y m t th ng kê: P<0,05.
nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n GE, DE và ME c a th c ăn (MJ/kgDM)
B ng 3.4. nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n GE, DE và ME c a th c ăn
Ch tiêu N Mean SE Min Max
GE INRA (MJ/kgDM) 24 17,61 a 0,181 16,11 19,02
GE Bomb (MJ/kgDM) 24 16,00 b 0,122 15,16 17,17
DE INRA (MJ /kgDM) 24 11,04 c 0,192 9,52 12,61
DE Bomb (MJ/kgDM) 24 9,18 d 0,163 7,64 10,92
ME INRA (MJ/kgDM) 24 8,87 e 0,172 7,60 10,48
ME Bomb (MJ/kgDM) 24 7,91 f 0,155 6,48 9,44
TB; Trung bình cho 6 lo i th c ăn nghiên c u; Mean: trung bình; SE: sai s c a s trung bình Standard
error; Min: T i thi u Minimum; Max: t i đa Maximum; Giá tr trung bình c a cùng m t ch tiêu mang ch
cái khác nhau sai khác đáng tin c y m t th ng kê: P<0,05.
K t qu t b ng 3.4 cho th y bình quân 1 kg ch t khơ c a 6 lo i th c ăn thí
nghi m cĩ 16 18 MJ GE, 9 11 MJ DE; 8 9 MJ ME. Khuynh hư ng chung là các
giá tr GE, DE và ME (MJ/kg DM) tính theo INRA cao hơn các giá tr tương ng đo
tr c ti p trên bom calorimeter. Phương pháp xác đ nh cĩ nh hư ng đáng tin c y v
m t th ng kê đ n GE, DE và ME (MJ/kg DM) (P<0,05).
nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n nhu c u năng lư ng trao đ i cho duy trì
K t qu B ng 3.5 cho th y: Do các giá tr năng lư ng ăn vào DE, ME
(MJ/ngày), h s tiêu hĩa năng lư ng và GE, DE, ME (MJ/kg DM) tính theo INRA
thư ng cao hơn các giá tr này xác đ nh tr c ti p trên bomb calorimeter (b ng 3.2; 3.3
0,75
và 3.4) nên h qu là các giá tr v nhu c u ME m (MJ/kgBW và MJ/kgW ) tính theo
INRA luơn cao hơn các giá tr tương ng đo tr c ti p trên bomb calorimeter. nh
hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n nhu c u ME m (MJ/kgBW) là đáng tin c y v m t
35
th ng kê (P<0,001). Tương t như v y, nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n nhu
0,75
c u năng lư ng cho duy trì ME m (MJ/kgW ) cũng đáng tin c y v m t th ng kê nhưng
0,75
v i xác xu t th p hơn (P<0,01). Khi tính nhu c u MEm (MJ/kgBW và MJ/kgW )
0,75
b ng 3.5, m t đi u khá thú v là các nhu c u ME m (MJ/kgBW và MJ/kgW ) khơng
ph thu c nhi u vào lo i th c ăn cũng như hàm lư ng xơ c a th c ăn. Trong ph m vi
các th c ăn thơ cĩ hàm lư ng xơ tương đương nhau trong nghiên c u này, nhu c u năng
lư ng cho duy trì ít ph thu c vào lo i th c ăn làm thí nghi m.
B ng 3.5. nh hư ng c a phương pháp xác đ nh đ n nhu c u ME cho duy trì
Ch tiêu Th c ăn n Mean SE Min Max
ME duy trì CV35 4 0,160 0,0121 0,127 0,185
INRA CV40 4 0,162 0,0112 0,142 0,185
(MJ/kgBW) CV45 4 0,170 0,0108 0,140 0,192
CV50 4 0,157 0,0082 0,144 0,179
Rơm urea 4% 4 0,180 0,0065 0,168 0,193
C khơ stylo 4 0,195 0,0048 0,183 0,205
TB 24 0,171*** a 0,0059 0,157 0,195
ME duy trì CV35 4 0,156 0,0154 0,118 0,192
Bomb CV40 4 0,144 0,0085 0,128 0,164
(MJ/kgBW) CV45 4 0,159 0,0131 0,127 0,190
CV50 4 0,149 0,0126 0,126 0,183
Rơm urea 4% 4 0,156 0,0067 0,141 0,173
C khơ stylo 4 0,151 0,0050 0,138 0,160
TB 24 0,152*** b 0,0022 0,144 0,159
ME duy trì CV35 4 0,637 0,0512 0,506 0,757
INRA CV40 4 0,641 0,0384 0,572 0,719
(MJ/kgW 0,75 ) CV45 4 0,671 0,0372 0,569 0,747
CV50 4 0,627 0,0384 0,564 0,720
Rơm urea 4% 4 0,677 0,0298 0,625 0,743
C khơ stylo 4 0,733 0,0112 0,707 0,757
TB 24 0,664** c 0,0159 0,627 0,733
36
ME duy trì CV35 4 0,620 0,0658 0,470 0,788
Bomb CV40 4 0,570 0,0281 0,519 0,636
(MJ/kgW 0,75 ) CV45 4 0,627 0,0458 0,514 0,736
CV50 4 0,593 0,0526 0,493 0,738
Rơm urea 4% 4 0,585 0,0268 0,521 0,637
C khơ stylo 4 0,566 0,0187 0,510 0,591
TB 24 0,594** d 0,0103 0,566 0,627
TB; Trung bình cho 6 lo i th c ăn nghiên c u; Mean: trung bình; SE: sai s c a s trung bình Standard
error; Min: T i thi u Minimum; Max: t i đa Maximum; Giá tr trung bình c a cùng m t ch tiêu mang ch
cái khác nhau sai khác đáng tin c y m t th ng kê; ***: P<0,001, **: P<0,01, *: P<0,05.
Nhu c u ME m (MJ/kgBW) tính t s li u bomb calorimeter là 0,152 th p hơn
0,75
giá tr ME m tính theo INRA: 0,171. Tương t như v y, nhu c u ME m (MJ/kgW ) tính
t s li u bomb calorimeter là 0,594 th p hơn giá tr này tính theo INRA: 0,664.
Quan h gi a GE, DE, ME (MJ/kg ngày) đo nhi t lư ng tr c ti p v i bomb
calorimeter và tính theo cơng th c c a INRA (1989)
M c dù cĩ s sai khác th ng kê khá đáng k v DE, ME (MJ/kg ngày), h s
tiêu hĩa năng lư ng, nhu c u ME m đo tr c ti p v i bomb calorimeter và tính theo cơng
th c c a INRA (1989), nhưng GE, DE và ME tính b ng hai phương pháp l i cĩ quan
h h i qui tuy n tính b c nh t r t ch t ch (đ th 3.1; 3.2 và 3.3).
đ th 3.1, quan h gi a GE ăn vào đo tr c ti p trên bomb calorimeter và tính
theo INRA (MJ/ngày) là d ng quan h h i qui tuy n tính b c nh t v i R 2 khá cao:
0,8689. đ th 3.2, quan h gi a DE ăn vào đo tr c ti p trên bomb calorimeter và tính
theo INRA (MJ/ngày) là d ng quan h h i qui tuy n tính b c nh t v i R 2 khá: 0,7975.
Cịn đ th 3.3, quan h gi a ME ăn vào đo tr c ti p trên bomb calorimeter và tính
theo INRA (MJ/ngày) cũng là d ng quan h h i qui tuy n tính b c nh t v i R 2 khá:
0,7407. Như v y: m c dù hai h th ng khác nhau nhưng cĩ th chuy n đ i cho nhau.
37
Y (GE Bom) (MJ/ngày) = 1,0534. X (GE INRRA) (MJ/ngày) 11,084; R2 = Y (DE Bom) (MJ/ngày) = 0,9063. X (DE
0,8689; P < 0,001) INRA) (MJ/ngày) 4,7042; R2 = 0,7975, P <
0,001
100
90
)
65
80
60
70 55
50
60 45
40
50
35
40 30
GE Bom (MJ/ngày
DE Bom (MJ/ngày) 25
30
20
20 35 45 55 65 75
50 60 70 80 90 100 110
DE INRA (MJ/ngày)
GE INRA (MJ/ngày)
ð th 3.1. H i qui gi a GE ăn vào ð th 3.2. H i qui gi a DE ăn vào
(MJ/ngày) xác đ nh tr c ti p v i Bomb (MJ/ngày) xác đ nh tr c ti p v i Bomb
calorimeter và ư c tính theo cơng th c calorimeter và ư c tính theo cơng th c
c a INRA (1989) c a INRA (1989)
Y (ME Bom) (MJ/ngày) = 1,0736.X (ME INRA) (MJ/ngày )
6,945; R 2 = 0.7407, P < 0,001
) 60
50
40
30
ME Bom (MJ/ngày20
25 35 45 55
ME INRA (MJ/ngày)
ð th 3.3. H i qui gi a ME ăn vào (MJ/ngày) xác đ nh tr c ti p v i Bomb calorimeter
và ư c tính theo cơng th c c a INRA (1989)
3.3.2. Nhu c u năng lư ng thu n cho duy trì
nh hư ng lo i th c ăn đ n NE ăn vào và NE m c a bị tơ l hư ng s a
K t qu b ng 3.6 và 3.7 cho th y: các phương pháp khác nhau cho k t qu
tính tốn khác nhau. Khuynh hư ng chung là các giá tr m t đ năng lu ng thu n NE
(MJ/kg DM) tính theo INRA (1989) l i th p hơn các giá tr tương ng tính theo ARC
0,75
(1980). H qu là các giá tr v nhu c u NE m (MJ/kgBW và MJ/kgW ) tính theo
INRA (1989) luơn th p hơn các giá tr tương ng tính theo ARC (1980).
38
B ng 3.6. nh hư ng c a lo i th c ăn đ n NE ăn vào
Ch tiêu Th c ăn n Mean SE Min Max
NE INRA CV35 4 23,72 2,480 18,99 30,69
(MJ/ngày) CV40 4 23,21 0,909 21,05 24,80
CV45 4 24,30 0,927 21,92 26,04
CV50 4 23,15 2,280 19,14 27,51
Rơm urea 4% 4 20,74 2,000 17,87 26,51
C khơ stylo 4 23,32 1,150 21,23 26,60
NE ARC CV35 4 27,25 2,870 21,81 35,36
(MJ/ngày) CV40 4 26,63 1,040 24,68 28,62
CV45 4 28,23 0,993 25,68 29,98
CV50 4 26,46 2,770 21,61 31,96
Rơm urea 4% 4 23,64 2,350 20,45 30,48
C khơ stylo 4 26,53 1,220 24,42 30,04
Mean: trung bình; SE: sai s c a s trung bình Standard error; Min: T i thi u Minimum; Max: t i đa
Maximum.
0,75
Khi tính nhu c u NE m (MJ/kgBW và MJ/kgW ) b ng 3.7, m t đi u khá thú
0,75
v là các nhu c u NE m (MJ/kgBW và MJ/kgW ) khơng ph thu c vào lo i th c ăn.
Như v y, nhu c u năng lư ng cho duy trì ít ph thu c vào lo i th c ăn làm thí nghi m,
ít nh t là đ i v i các th c ăn thơ cĩ hàm lư ng ...ư ng
0,75
200, 250 và 300 kg là 0,411; 0,355 và 0,4245MJ/kgW . N u so nhu c u NE m c a bị
tơ l 3/4 HF 3 m c kh i lư ng 200, 250 và 300 kg trong thí nghi m này là 0,389;
0,75
0,389 và 0,397 MJ/kgW v i nhu c u NE m c a bị tơ l 3/4 HF 3 m c kh i lư ng
200, 250 và 300 kg trong thí nghi m trao đ i đĩi thì sai khác tính b ng ph n trăm và
sai khác tuy t đ i cho m i lo i kh i lư ng là: m c kh i lư ng 200 kg là 9,5% và 0,022
MJ; m c kh i lư ng 250 kg là 11% và 0,034 MJ và m c kh i lư ng 300 kg là 9,36%
và 0,027 MJ. Như v y sai khác bình quân tính b ng ph n trăm gi a s li u trao đ i
đĩi (100%) và s li u thí nghi m này là 9,95%, sai khác này nh hơn 10% là ch p
nh n đư c.
Kebreab và cs. (2007) cho th y FHP (MJ/kgW 0,75 ) bị s a HF là như nhau cho
dù bị dư c ăn kh u ph n gì trư c khi đưa vào trao đ i đĩi, cho nên m c dù khơng cĩ
nhi u nghiên c u v bị tơ l s a chúng ta v n cĩ th s d ng s li u t các nhĩm bị
s a khác đ so sánh. Theo Yan và cs. (1997b), Birnie (1999), Kirland và Gordon
(1999), NRC (2001), Odai và cs. (2005) thì NE m dao đ ng t 0,323 0,500
MJ/kgW0,75 bị cái c n s a, khơng ch a. Giá tr này cao hơn giá tr đang đư c s
88
d ng t i châu Âu và B c M (Van Es, 1978; NRC, 1988; INRA, 1989; AFRC, 1990)
kho ng trên 10 30%. Tuy nhiên n u so giá tr này v i giá tr c a NRC (2001) thì các
giá tr này ch cao hơn giá tr NE m m i đư c áp d ng t i Hoa kỳ 14,6%. Theo NRC
0,75
(2001), giá tr NE m cho bị s a là 0,08 Mcal/kgW , tương đương v i m c 0,08 x
4,184 = 0,335 MJ /kgW 0,75 .
Giá tr trung bình xác đ nh đư c trong 9 nghiên c u v bị s a t 1997 đ n nay
0,75
cho th y NE m trung bình là 0,426 MJ/kgW bị cái c n s a, khơng ch a. K t qu
0,75
nghiên c u g n đây c a Ellis và cs. (2006) cho th y giá tr NE m (MJ/kgW ) c a bị
đang v t s a là 0,3347 và 0,41 tùy theo tháng s a.
6.5. K T LU N VÀ ð NGH
K t lu n
Nhu c u năng lư ng ME m c a bị tơ l lai 3/4 HF 3 m c kh i lư ng 200, 250
và 300 kg tương ng là 0,579; 0,573 và 0,584 MJ/kgW0,75 .
Nhu c u năng lư ng NE m c a bị tơ l lai 3/4 HF 3 m c kh i lư ng 200, 250
và 300 kg trong nghiên c u này tương ng là 0,389; 0,389 và 0,397 MJ/kgW 0,75 (v i
km= 0,68).
Nhu c u năng lư ng NE m c a bị tơ l lai 3/4 HF trong thí nghi m nuơi dư ng
tương đ ng v i k t qu đo trao đ i đĩi nên khơng c n h s hi u ch nh.
m i m c kh i lư ng c a bị tơ l lai 3/4 HF, nhu c u NE m khơng cĩ s khác
nhau gi a các m c ăn.
ð ngh
Cho áp d ng th nhu c u năng lư ng duy trì c a bị tơ l lai 3/4 HF đã tính
đư c t thí nghi m đo trao đ i đĩi trên di n r ng hơn.
89
CHƯƠNG VII. TH O LU N CHUNG
Tĩm t t và so sánh các k t qu c a nghiên c u này đư c trình bày trong b ng
7.43. K t qu b ng cho th y: Các giá tr ME m ư c tính b ng phương pháp gián ti p
tương ng là 0,62895 (MJ/kgW 0,75 ) và cĩ khác nhưng khơng nhi u so v i k t qu cĩ
đư c t s n xu t (0,56905 MJ/kgW 0,75 ) và k t qu trong thí nghi m nuơi dư ng
0,75
(0,56905 MJ/kgW ). S khác nhau v nhu c u ME m đư c ư c tính t các phương
pháp khác nhau cĩ th là do lư ng ME ăn vào đư c tính t các phương pháp đĩ khác
nhau. Giá tr ME m c a bị s a (tơ l , v t s a và c n s a ) 3/4 HF trong nghiên c u
0,75
này tương đương v i giá tr trung bình ME m (0,57 MJ/kgW ) xác đ nh đư c t các
nghiên c u trư c đây (Moe và cs,, 1970, Van Es và cs., 1970; Van Es, 1975;
Unsworth và cs., 1994; Yan và cs., 1997a; Agnew và Newbold, 2002). Như v y, nhu
c u ME m c a bị s a (tơ l , v t s a và c n s a ) 3/4 HF cĩ giá tr h p lý là 0,58
MJ/kgW 0,75 .
Giá tr NE m đư c xác đ nh b ng phương pháp gián ti p d a trên các phương
trình c a ARC (1980) và INRA (1989) thư ng cĩ đ chính xác khơng cao. Chính vì
v y, nghiên c u c a chúng tơi cịn xác đ nh NE m d a trên các s li u trao đ i đĩi trong
bu ng hơ h p và các thí nghi m nuơi dư ng trong đi u ki n s n xu t. K t qu b ng
7.43 cho th y giá tr NE m ư c tính t phương pháp gián ti p tương ng là 0,41784
0,75
MJ/kgW và giá tr này là cao hơn so v i các phương pháp khác. Giá tr NE m tính
tốn đư c t bu ng hơ h p 0,39869 MJ/kgW 0,75 , tương đương v i các giá tr t thí
nghi m nuơi dư ng (0,39199 MJ/kgW 0,75 ). T ng h p k t qu t hàng lo t các nghiên
c u trư c đây, Agnew và Yan (2000) cho th y khi áp d ng các giá tr NE m thu đư c t
vi c đo trao đ i nhi t tr ng thái đĩi vào đi u ki n nuơi dư ng th c t , thì giá tr này
thư ng đư c hi u ch nh thêm 10% cho các ho t đ ng như đi l i, ăn, u ng M t khác,
Agnew và cs. (2003) cho r ng n u giá tr NE m đư c tính tốn t thí nghi m nuơi
dư ng trong đi u ki n th c t thì giá tr NE m khơng c n ph i hi u ch nh thêm. Tuy
nhiên nghiên c u c a chúng tơi, nhu c u NE m đ t đư c t đo trao đ i nhi t và t thí
90
nghi m nuơi dư ng là tương đương nhau. ði u này cĩ th là do gia súc thí nghi m
nuơi dư ng đư c nuơi nh t hồn tồn và khơng cĩ th i gian chăn th , do đĩ nhu c u
NE cho các ho t đ ng đi l i là khơng đáng k và tương t như gia súc nuơi nh t trong
bu ng hơ h p. B i v y, giá tr NE m đ t đư c trong nghiên c u này khơng c n ph i
hi u ch nh.
So v i các thí nghi m ngồi s n xu t thì NE m xác đ nh đư c thơng qua thí
nghi m trong bu ng hơ h p cao hơn khơng đáng k . ði u này khĩ cĩ th gi i thích b i
vì đ i tư ng nghiên c u thí nghi m ngồi s n xu t là bị cái đang v t s a, trong khi
đĩ đ i tư ng tham gia thí nghi m trong bu ng hơ h p l i là bị cái tơ l và bị c n s a
khơng ch a.
0,75 0,75
Trung bình FHP (MJ/kgW ) và NE m (MJ/kgW ) c a hàng lo t các nghiên
c u (Birmie,1999; Yan và cs., 1997b; Gordon và cs., 1997; Kirland và Gordon, 1999;
NRC, 2001; Odai và cs., 2005) tương ng là 0,424 và 0,426. Theo Derno và cs.
(2005), s d ng bu ng hơ h p đ xác đ nh nhu c u năng lư ng cho duy trì cĩ đ chính
xác cao vì phương pháp này cĩ th đo đư c chính xác lư ng nhi t th i ra qua khí
methan và t ng lư ng nhi t s n sinh b i gia súc. V i các th o lu n như trên chúng tơi
0,75
cho r ng NE m c a bị s a lai 3/4 HF là 0,396 MJ/kgW , và theo thơng l ch nên l y
giá tr như trên là giá tr c đ nh đ tính ra nhu c u cho bị các m c kh i lư ng khác
nhau như các h th ng dinh dư ng châu Âu, M và Úc thư ng làm.
N u l y giá tr này làm giá tr v nhu c u năng lư ng thu n cho duy trì thì nhu
c u ME m cho ti t s a s b ng: 5,3 MJ ME x Năng su t s a (4% m ) (Moran, 2005) vì
0,75
trong thí nghi m s n xu t trên bị đang v t s a giá tr NE m (MJ/kgW ) tính đư c
tương t như giá tr v a đư c đ ngh trên. Sau khi cĩ đư c ME m s d dàng chuy n
đ i sang NE m v i h s km là 0,72 (h s k m này là k t qu tìm đư c trong nghiên c u
Chương IV).
91
0,75 0,75
B ng 7.1. Giá tr ME m (MJ/kgBW), ME m (MJ/kgW ), NE m (MJ/kgBW) và NE m (MJ/kgW ) xác đ nh b ng các phương
pháp khác nhau
Phương pháp Kh i lư ng ME m (MJ/kgBW) MEm NE m NE m FHP FHP
(kg) (MJ/kgW 0,75 ) (MJ/kgBW) (MJ/kgW 0,75 ) (MJ/kgBW) (MJ/kgW 0,75 )
Gián ti p INRA 0,17069 0,6644 0,1001 0,3895
Bomb, ARC 0,15219 0,5935 0,1147 0,4462
Trung bình gián ti p 0,16144 0,62895 0,1074 0,4178
Bu ng hơ Tơ l 100 0,13091 0,41653 0,11901 0,37866
h p 150 0,12000 0,41351 0,10909 0,37592
200 0,10877 0,41074 0,09888 0,37340
250 0,08969 0,35497 0,08154 0,32270
300 0,10194 0,42437 0,09267 0,38579
350 0,09090 0,39302 0,08264 0,35729
Trung bình tơ l 0,10704 0.40219 0,09731 0,36563
Bu ng hơ Cái c n s a 300 0,10060 0,41991 0,09145 0,3817
h p 350 0,08979 0,38990 0,08163 0,35445
400 0,08102 0,36766 0,07365 0,33424
500 0,08445 0,39624 0,07679 0,36022
Trung bình cái c n s a 0,08897 0,39343 0,08088 0,35766
TB cho bu ng hơ h p 0,09981 0,39869 0,09074 0,36226
S n xu t Cái v t s a 448,2 0,17902 0,56613 0,12197 0,38484
F3 0,1808 0,57196 0,12287 0,38857
Trung bình s n xu t 0,17991 0,56905 0,12242 0,38671
TN nuơi Nuơi dư ng 200 0,15385 0,57887 0,10462 0,38936
dư ng 250 0,14392 0,57259 0,09787 0,38936
300 0,14005 0,58418 0,09524 0,39724
Trung bình nuơi dư ng 0,14594 0,57855 0,09924 0,39199
Trung bình khơng k gián ti p 0,15953 0,57475 0,10271 0,39575 0,09074 0,34964
Nhu c u NE m =FHP *10%
92
CHƯƠNG VIII. K T LU N VÀ ð NGH CHUNG
8.1. K T LU N CHUNG
Nhu c u MEm c a bị tơ l lai 3/4 HF tính t s li u bomb calorimeter là 0,594
MJ/kgW 0,75 và theo INRA là 0,664 MJ/kgW 0,75 .
Giá tr NE m c a bị tơ l lai 3/4 HF tính theo cơng th c INRA (1989) và ARC
(1980) tương ng là 0,390 0,446 MJ/kgW 0,75 .
Bị cái tơ l lai 3/4 HF khơng ch a v i kh i lư ng trung bình 224,3 kg (dao
0,75 0,75
đ ng t 90 đ n 350 kg) cĩ nhu c u NE m (MJ/kgW ) là 0,402 MJ/kgW và
h s k m trung bình là 0,72.
Bị cái c n s a lai 3/4 HF khơng ch a cĩ kh i lư ng trung bình 392,7 kg (dao
0,75 0,75
đ ng t 280 đ n 510 kg) cĩ nhu c u NE m (MJ/kgW ) là 0,393 MJ/kgW
Bị cái đang cho s a lai 3/4 HF v i kh i lư ng bình quân 448 kg (dao đ ng t
0,75
365 đ n 589 kg) cĩ nhu c u ME m bình quân 0,566 MJ/kgW và NE m bình
quân 0,385 MJ/kgW0,75 .
Nhu c u ME m c a bị cái tơ l lai 3/4 HF 3 m c kh i lư ng 200, 250 và 300
kg tương ng là 0,579; 0,573 và 0,584 MJ/kgW0,75 .
Nhu c u năng lư ng NE m c a cái bị tơ l lai 3/4 HF 3 m c kh i lư ng 200,
250 và 300 kg trong nghiên c u này tương ng là 0,389; 0,389 và 0,397
0,75
MJ/kgW (v i k m= 0,68).
0,75
Phương pháp gián ti p ư c tính NE m (MJ/kgBW) và NE m (MJ/kgW ) c a bị
s a lai 3/4 HF khơng sát v i k t qu đo trao đ i đĩi và nuơi dư ng.
8.2. ð NGH CHUNG
Cho áp d ng các k t qu trong s n xu t đ ki m ch ng k t qu và đ tin c y
c a các phương trình h i qui và đi u ch nh khi c n thi t.
Ti p t c nghiên c u v i bị s a HF Vi t nam.
93
NH NG CƠNG TRÌNH KHOA H C ðà CƠNG B LIÊN QUAN ð N
LU N ÁN
1. Vũ Chí Cương, Lê Minh L nh và ðinh Văn Tuy n. 2010. Ư c tính nhu c u năng
lư ng trao đ i cho duy trì (ME m) bị tơ l hư ng s a lai 3/4 HF b ng hai phương
pháp khác nhau. Khoa h c và cơng ngh chăn nuơi . Vi n chăn nuơi, ISSN:1859 –
0802. S 23, pp: 43 54.
2. Vũ Chí Cương, Lê Minh L nh và ðinh Văn Tuy n. 2010. Ư c tính nhu c u năng
lư ng thu n cho duy trì (NE m) bị tơ l hư ng s a lai 3/4 HF b ng phương pháp
gián ti p. Khoa h c và cơng ngh chăn nuơi . Vi n chăn nuơi, ISSN:1859 – 0802.
S 24, pp: 46 55.
3. Vũ Chí Cương, Lê Minh L nh, ðinh Văn Tuy n và Nguy n Vi t ðơn. 2011. Ư c
tính nhu c u năng lư ng thu n cho duy trì (NE m) bị cái lai 3/4 HF 6 m c kh i
lư ng là 100, 150, 200, 250, 300 và 350 kg b ng bu ng hơ h p (respiration
chamber). Khoa h c và cơng ngh chăn nuơi . Vi n chăn nuơi, ISSN:1859 – 0802.
S 29, pp: 15 27.
4. Vũ Chí Cương, Lê Minh L nh, ðinh Văn Tuy n và ð ng Vũ Hịa. 2011. Nhu c u
năng lư ng thu n cho duy trì (NE m) c a bị cái 3/4 HF c n s a khơng mang thai
sau l a đ th 2 4 m c kh i lư ng là 300, 350, 400 và 500 kg ư c tính b ng
bu ng hơ h p (respiration chamber). Khoa h c và cơng ngh chăn nuơi . Vi n chăn
nuơi, ISSN:1859 – 0802. S 29, pp: 28 39.
94
TÀI LI U THAM KH O
Tài li u tham kh o ti ng Anh:
1. Adam, I., Young, B.A., Nicol, A.M., Degen, A.A., 1984. ‘Energy cost of eating in cattle
given diets of different form’. Animal Prod. 38, 53 56.
2. Agricultural and Food Research Council (AFRC), 1993. Energy and protein requirement
of ruminants. An advisory manual prepared by the AFRC Technical Committee on
Responses to Nutrients. CAB international, Wallingford, UK.
3. Agricultural and Food Research Council (AFRC), 1990. Technical Committee on
Responses to Nutrients, Report Number 5, Nutritive Requirements of Ruminant Animals:
Energy, Nutrition Abstracts and Reviews (Series B) 60: 729 804.
4. Agnew, R, E and Newbold, 2002. ‘Summary of the project: Revision of ARC feeding
system for dairy cattle’. (Unpublished document) .
5. Agnew, R. E., Yan, T., MurphyJ. J., Ferris, C. P., Gordon, F. J., 2003. ‘Development of
maintenance energy requirement and energetic efficiency for lactation from production
data of dairy cows’. Livest. Prod. Sci. 82 (no2 3), 151 162 .
6. Agnew, R, E, and T, Yan, 2000. ‘Impact of recent research on energy feeding systems for
dairy cattle’. Livest. Prod. Sci. 66 (Isues 3), 197 215.
7. Agnew, R.E., Yan, T., Gordon, F.J., 1998. Nutrition of the high genetic merit dairy cow
energy metabolism studies. In: Garnsworth, P.C., Wiseman, J. (Eds.), Recent Advances in
Animal Nutrition. Nottingham University Press, Nottingham, pp. 181–208.
8. Agriculture, forestry and fisheries Reseach Council Secreteriat, 1999. Japanese Feeding
Standard for Dairy Cattle. Japan Livestock Industry Association, Tokyo, Japan.
9. Andrieu, J., Demarquilly, C. and Sauvant, D., 1989. Tables of feeds used in France. In: R.
Jarrige (Ed), Ruminant Nutrition, Recommended allowances and feed tables, pp: 213 294.
10. Agricultural Research Council (ARC), 1980. The Nutrient Requirements of Ruminant
Livestock, Technical Review, CAB, Farnham Royal.
11. Agricultural Research Council (ARC), 1990. The Nutrient Requirements of Ruminant
Livestock, Technical Review , CAB, Farnham Royal.
95
12. Beever, D.E., Cammell, S.B., Thomas, C., Spooner, M.C., Haines, M.J. and Gale, D.L.,
1988. ‘The effect of date of cut and barley substitution on gain and on the efficiency of
utilisation of grass silage by growing cattle, 2, Nutrient supply and energy partition’. Br. J.
Nutrition 60, 307 319.
13. Birnie, J.W., 1999. Factors affecting the fasting heat production of non lactating dietary
cattle, Ph,D, Thesis, The Queen’s University of Belfast, Belfast, UK.
14. Brouwer, E. 1965. Report of sub committee on constants and factors. In Energy
Metabolism. EAAP Publication. N 0 11. Acad. Press, New York, pp: 441 443
15. Chowdhury, S.A., Ørskov, E.R., 1994. ‘Implications of fasting on the energy metabolism
and feed evaluation in ruminants’. J. Anim. Feed Sci. 3, 161 169.
16. Cochran, R, C, and Galyean, M, L. 1994. Measurement of in vivo forage digestion by
ruminants. In: George C., Fahey, J. (Eds.), Forage Quality, Evaluation and Utilisation,
American Society of Agronomy Inc., Madison, Wisconsin, USA, pp: 613 614.
17. Coffey, M. 1992. Genetic trends has progress been made in the last six years?. Holstein
Friesian J. 74 , 62 63.
18. Derno, M., Jentsch, W., Schweigel, M., Kuhla, S., Metges, C. C. and Matthes, H. D.,
2005. Measurements of heat production for estimation of maintenance energy
requirements of Hereford steers. J. Anim. Sci. 83, 2590 2597.
19. Dawson, L.E.R. and Steen, R.W. J., 1998. ‘Estimation of maintenance energy
requirements of beef cattle and sheep’. J. Agri. Sci. 131 (4), 477 485.
20. Ellis, J. L., Qiao, F. and J. P. Cant, 2006. ‘Evaluation of Net Energy Expenditures of
Dairy Cows According to Body Weight Changes over a Full Lactation’. J. Dairy Sci. 89,
1546 1557
21. Feed into Milk. 2004. A new applied feeding system for dairy cows. In: C. Thomas (Ed.),
Nottinggham University Press.
22. Ferrell, C. L. and Jenkins, T. G., 1987. Body Composition and Energy Utilization by
Steers of Diverse Genotypes Fed a High Concentrate Diet During the Finishing Period: I.
Angus, Belgian Blue, Hereford, and Piedmontese Sires. J. Anim. Sci. 76: 637 646.
23. Ferris, C.P., Gordon, F.J., Patterson, D.C., Mayne, C.S. and Kilpatrick, D.J., 1999. ‘The
influence of dairy cow genetic merit on the direct and residul response to level of
concentrate supplementation’. J. Agr. Sci. 132, 467 481.
96
24. Freetly, H. C., J. A. Nienaber and T. Brown Brandl, 2006. ‘Changes in heat production by
mature cows after changes in feeding level’. J. Anim. Sci. 84, 1429 1438.
25. Goering, H, K, and Van Soest, P, J. 1970. Forage fiber analyses ( Apparatus, procedures
and some applications), USDA ARS, Agricultural Handbook, 379, US Government
Printing Office, Washington, D, C.
26. Gordon, F.J., C.P. Ferris, R.E. Agnew, M.G. Porter, D.C. Patterson, 1997. ‘The fasting
heat production and effect of lactation on energy utilization by dairy cows offered forage
based diets’. Livest. Prod. Sci. 52 (2), 177 186.
27. Hayasaka, K., Takusari, N. and Yamagishi, N., 1995. ‘Energy metabolism in lactating
Holstein cows (in Japanese, with English abstract). Anim. Sci. Technol. 66, 374 382.
28. Institut National De la Recherche Agronomique (INRA), 1989. Ruminant nutrition
Recommended allowances and feed tables. John Libbey Eurotext, Paris–London–Rome.
29. Jarige, 1978. Alimentation des ruminants, Ed, INRA, Versilles, p:597.
30. Jonh Moran, 2005. Tropical dairy farming feeding management for small holder dairy
farmers in the humid tropics. Landlinks Press 150 Oxford St (PO Box 1139) Collingwood
VIC 3066Australia.
31. Jonh Moran, 2009. Business management for tropical dairy farm. Landlinks Press 150
Oxford St (PO Box 1139) Collingwood VIC 3066 Australia.
32. Johnson, D.E., Johnson, K.A., Baldwin, R.L., 1990. ‘Changes in liver and
gastroinstestinal tract energy demands in response to physiological work load in
ruminants’. J. Nutrition 120, 649 655.
33. Kebreab, E., Dijkstra, J., France, J., 2007. ‘Meta analysis of the effect of forage type on
the efficiency of utilization of energy for milk production in dairy cows. Journal of
Animal and Feed Sciences 16 (2007) Suppl. 2, ISSN 1230 1388, 184 188.
34. Kirkland., R.M. and F.J. Gordon, 1999. ‘The metabolisable energy requirement for
maintenance and the efficiency of use of metabolisable energy for lactation and tissue gain
in dairy cows offered a straw/concentrate ration’. Livest. Prod. Sci. 61, 23 31.
35. Koong, L. J., Ferrell, C.L. and Nienaber, J. A., 1985. ‘Assessment of interrelationships
among levels of intake and production, organ size and fasting heat production in growing
animals’. J. Nutri. 115, 1383 1390.
97
36. Langlands, J.P., Gorbett, J.T., McDonald, I., Reid, G.W., 1963. ‘Estimates of energy
required for maintenance by adult sheep. 2. Grazing sheep’. Anim. Prod. 5, 11–16.
37. Lee, S.C., Thak, T.Y., Kim, K.H and Yoon, S.G., 2003. ‘Metabolizable energy
requirement of growing Hanwoo bulls for maintenance by energy equilibrum method’.
Anim. Feed Sci. Technol. 45 (1), 123 130.
38. Mc. Donald, Edwards, R. A., Greenhalgh, J. F. D and Morgan, C. A. 2002. Animal
Nutrition. Pearson, Prentice Hall, London.
39. McDonald, P., Edwards, R, A., Greenhalgh, J, F, D and Morgan C, A. 1995. Animal
Nutrition, Fifth Edition, Longman, UK.
40. McLeod, K,R, and Baldwin IV, R,L. 1998. Influence of energy density and metabolisable
energy intake on visceral organ growth in sheep, In: McCracken, K., Unsworth, E,F, and
Wylie, A,R,G. (Eds). Energy Metabolism of Farm Animals , CAB, Wallingford, pp, 31 34.
41. Minitab 2005. Statistical software version 14.0. User’s Guide to Statistics. Minitab, PA,
USA.
42. Moe, P.W., and H.F. Tyrrell. 1972. The net energy value of feeds for lactation. J. Dairy
Sci. 55, 945 958.
43. Moe, P.W., Tyrrell, H.F. and Flatt, W.P., 1970. Partial efficiency of energy use for
maintenance, lactation, body gain and gestation in the dairy cows, In: Schürch, A. and
Wenk, C. (Eds). Energy Metabolism of Farm Animals , European Association for Animal
Production, Publication No, 13, Vitznau, pp, 65 68.
44. Mulvanny, P.M. 1977. ‘Dairy cow condition scoring’. National Institute for Research in
Dairying, paper 4468 . Shinfield, Reading, UK.
45. Nakatsuji, H., 1999. Studies on efficiency of feeds energy utilization in lactating dairy
cows under high roughage feeding system. Research Bulletin of the University Farm,
Faculty of Agriculture Hokkaido University (Japan). (Mar 1999). (No. 31) p.75 128.
46. National Research Council (NRC), 2001. Nutrient Requirements of Dairy Cattle (7th
revised Edition ed.), National Academy Press, Washington, DC.
47. National Research Council (NRC), 1996. Nutrient requirements of beef cattle (4th
Revised Edition). National Academy Press Washington D.C.
48. National Research Council (NRC), 1996. Nutrient requirement of dairy cattle (4th Revised
Edition). National Academy Press Washington D.C.
98
49. National Research Council (NRC), 1988. Nutrient Requirements of Dairy Cattle (6th
revised Edition ed.), National Academy Press, Washington, DC.
50. Nishida, T., Kurihara, M., Terada, F., Purnomoadi, A and Shibata, M., 1999. Effects of
proportion of forage in the diet on the dry matter intake of Holstein dry cow (Bos taurus)
during last 9 weeks of pregnancy. Anim. Sci. J. (Japan) 70 (8), 114 118.
51. Noblet, J., Bernier, J.F., Dubois, S., LeCozler, Y., VanMilgen, J., 1998. ‘Effect of breed
and body weight on components of heat production in growing pigs’, In: McCracken, K.,
Unsworth, E.F., Wylie, A.R.G. (Eds.). Energy Metabolism of Farm Animals . CAB,
Wallingford, pp. 225 228.
52. Odai, M., W. N. Sumamal, R. Narmsilee, P. Pholsen, T. Chenpreecha and S.
Indramannee. 2005. Energy and nitrogen metabolism of Holstein crossbred dry cows fed
Ruzi grass hay with different levels of soybean meal. In: M. Odai (Ed), Improvement of
dairy cattle production with locally available feed resources in Northeast Thailand ,
JIRCAS and DLD, pp: 1 7.
53. Pullar, J.D.,Webster, A.J.F., 1974. ‘Heat loss and energy retention during growth in
congenitally obese and lean rats’. Br. J. Nutri. 31, 377–392.
54. Pullar, J.D., Webster, A.J.F., 1977. ‘The energy cost of fat and protein deposition in the
rat’. Br. J. Nutri. 37 , 355–363.
55. Ramsey, J.J., Johnson, D.E., Johnson, K.A., 1998. Energy ex penditure and mitochondrial
proton leak in lean and obese strains of rats, In McCracken, K., Unsworth, E.F., Wylie,
A.R.G. (Eds.). Energy Metabolism of Farm Animals . CAB, Wallingford, pp. 27–30.
56. Reeds, J. T. 1989. Regulation of protein turnover. In: Campion, D. R., G. J. Martin. (Eds).
Animal Growth Regulaton . Plenum Press, New York, pp: 183 210.
57. Reynolds, C.K., 1996. ‘Nutritional requirements of the high genetic merit dairy cow:
constraints of feeding grasses and legumes’. In: Grass and Forage for Cattle of High
Genetic Merit. British Grassland Society, Great Malvern.
58. Reynolds, C.K., Tyrrell, H.F. and Reynolds, P.L., 1991. ‘Effects of diet forage to
concentrate ratio and intake on energy metabolism in growing beef heifers: whole body
energy and nitrogen balance and visceral heat production’. J. Nutrition 121, 994 1003.
59. Standing Committee on Agriculture (SCA). 1990. ‘Feeding standards for Australian
livestock – Ruminants’. CSIRO, Australia.
99
60. Toutain, P.L., Toutain, C.,Webster, A.J.F., McDonald, J.D., 1977. ‘Sleep and activity, age
and fatness, and the energy expenditure of confined sheep’. Br. J. Nutrition 38, 445 454.
61. Trung, L. T and Ordoveza, A.L., 2001. Effect of feeding low and high levels of energy on
milk production of dairy cattle under Philippine condition. In Castillo, L.S. National
academy of Science and technology, Bicutan, Taguig, Metro Manila (Philippine).
Annotated bibliography on Philippine biodiversity: livestock and poultry
(agrobiodiversity) 1949 1997 Dairy Cattle. p 21.
62. Tyrrell, H.F. and C.K. Reynolds. 2004. Energy metabolism in lactating beef heifers. J.
Anim. Sci. 78, 2696 2705.
63. Tyrrell, H.F. and Moe, P.W., 1972. ‘Net energy value for lactation of a high and low
concentrate ration containing corn silage’. J. Dairy Sci. 55, 1106 1112.
64. Unsworth, E.F., Mayne, C.S., Cushnahan, A. and Gordon, F.J., 1994. The energy
utilisation of grass silage diets by lactating dairy cows, In: Aguilera, J.F. (Ed). Energy
Metabolism of Farm Animals, Publication No. 76 , European Association for Animal
Production, Mojacar, pp, 179 181.
65. Van Es, A.J.H., 1978. ‘Feed evaluation for ruminants. 1. The systems in use from May
1977 onwards in the Netherlands’. Livest. Prod. Sci. 5, 331 345.
66. Van Es, A.J.H., 1975. Feed evaluation for dairy cows. Livest. Prod. Sci. 2, 95 107.
67. Van Es, A.J.H., 1961. Between animal variation in the amount of energy required for the
maintenance of cows. Thesis, Wageningen, The Netherlands.
68. Van Es, A.J.H., Nijkamp, H.J. and Vogt, J.E., 1970. Feed evaluation for dairy cows, In:
Schürch, A. and Wenk, C. (Eds). Energy Metabolism of Farm Animals, Publication No.
13, European Association for Animal Production, pp, 61 64.
69. Van Soest, P., 1994. Nutritional ecology of the ruminant. Comstock publishing associates
a division of Cornell University Press, Ithaca and London.
70. Wadeh, M.F. 1981. Models for estimating energy and protein utilization for feeds. Utah
State University, Logan.
71. Xande, A., R. Garcia Trujillo et O, Caceres, 1989. Methode d’expression de la valeur
alimentaire des fourrages tropicaux in Paturages csimentation des ruminants enz.
100
72. Yan, T., Agnew, R.E., Gordon, F.J. and Porter, M.G., 2000. ‘The prediction of methane
energy output in dairy and beef cattle offered grass silage based diets’. Livest. Prod.
Sci. 64, 253 263.
73. Yan, T., Gordon, F.J., Agnew, R.E., Porter, M.G. and Patterson, D.C., 1997a. ‘The
metabolisable energy requirement for maintenance and the efficiency of utilisation of
metabolisable energy for lactation by dairy cows offered grass silage based diets’. Livest.
Prod. Sci. 51, 141 150.
74. Yan, T., Gordon, F.J., Ferris, C.P., Agnew, R.E., Porter, M.G. and Patterson, D.C. 1997b.
‘The fasting heat production and effect of lactation on energy utilisation by dairy cows
offered forage based diets’. Livest. Prod. Sci. 52 , 177 186.
Ti ng Vi t.
75. Vũ Chí Cương, Lê Minh L nh và ðinh Văn Tuy n. 2010a. Ư c tính nhu c u năng lư ng
trao đ i cho duy trì (ME m) bị tơ l hư ng s a lai 3/4 HF b ng hai phương pháp khác
nhau. Khoa h c và cơng ngh chăn nuơi . Vi n chăn nuơi, ISSN:1859 – 0802. S 23, pp:
44 54.
76. Vũ Chí Cương, Lê Minh L nh và ðinh Văn Tuy n. 2010b. Ư c tính nhu c u năng lư ng
trao đ i cho duy trì (NE m) bị tơ l hư ng s a lai 3/4 HF b ng phương pháp gián ti p.
Khoa h c và cơng ngh chăn nuơi . Vi n chăn nuơi, ISSN:1859 – 0802. S 24, pp: 46 55.
77. Vũ Chí Cương, ðinh Văn Tuy n, Ph m B o Duy, Bùi Th Thu Hi n. 2008. nh hư ng
c a tu i tái sinh mùa đơng đ n năng su t, thành ph n hĩa h c, t l tiêu hĩa và giá tr dinh
dư ng c a c voi. Báo cáo khoa h c Vi n Chăn nuơi năm 2008.
78. Vũ Chí Cương, Nguy n Thi n Trư ng Giang và Nguy n Văn Quân. 2009. nh hư ng c a
tu i tái sinh mùa đơng đ n năng su t, thành ph n hĩa h c, t l tiêu hĩa và giá tr dinh
dư ng c a c voi. T p chí Khoa H c chăn nuơi – Viên chăn nuơi, s 16:27 34
79. Vũ Chí Cương, Hồi Th Thu , Nguy n Xuân Tr ch và Ph m Hùng Cư ng., 2005. Ngiên
c u áp d ng tiêu chu n ăn theo h th ng đánh giá giá tr dinh dư ng th c ăn PDI/UFL
trong chăn nuơi bị s a t i Hà n i và Tuyên Quang. Báo cáo khoa h c Vi n Chăn nuơi
năm 2004.
80. Vũ Chí Cương, Ph m B o Duy và Nguy n Thi n Trư ng Giang, 2006a. Thành ph n hố
h c, t l tiêu hố và giá tr dinh dư ng c a 1 s lo i th c ăn dùng cho bị. Báo cáo khoa
101
h c Vi n Chăn nuơi năm 2006.
81. Vũ Chí Cương, Ph m Kim Cương, Ph m B o Duy., 2006b. T c đ và đ ng thái sinh khí
IN VITRO, t l tiêu hố ch t h u cơ, năng lư ng trao đ i ư c tính c a m t s lo i th c
ăn tinh và giàu đ m dùng cho gia súc nhai l i. Báo cáo khoa h c Vi n Chăn nuơi năm
2005, ph n dinh dư ng th c ăn và dinh dư ng v t nuơi.
82. Vũ Duy Gi ng, Nguy n Xuân B , Lê ð c Ngoan, Nguy n Xuân Tr ch, Vũ Chí Cương,
Nguy n H u Văn. 2008. Dinh dư ng và Th c ăn cho bị. Nhà xu t b n Nơng nghi p.
83. Nguy n Th Mùi, ð Th Thanh Vân, Dõan Th G ng, Nguy n Văn Sao và ðinh Văn
Bình. 2006. Xác đ nh tiêu chu n ăn phù h p cho nuơi dư ng dê Boar, Alpine, Saneen
thu n giai đo n ti t s a. Báo cáo khoa h c Vi n Chăn nuơi năm 2005.
84. Pozy, P., Dehareng, D và Vũ Chí Cương., 2002. Nuơi dư ng bị Mi n B c Vi t nam;
Nhu c u dinh dư ng c a bị và giá tr dinh dư ng c a th c ăn. 124 trang, Nhà xu t b n
Nơng nghi p.
85. Tiêu chu n: TCVN 4326 86, TCVN 4327 – 86, TCVN 4328 86, TCVN 4329 86,
TCVN 4331 2001.
86. T ng c c Th ng kê, 2010. Niên gián Th ng kê 2010. Nhà xu t b n Th ng kê
87. Vi n Chăn nuơi, 2001. Thành ph n hố h c và giá tr dinh dư ng th c ăn gia súc gia c m
Vi t nam. Nhà xu t b n Nơng nghi p.
88. Vi n Chăn nuơi., 2006. Báo cáo k t qu th c hi n d án phát tri n gi ng bị s a giai đo n
2000 2005. Báo cáo tham lu n đánh giá tình hình chăn nuơi bị s a 2001 2005, đ nh
hư ng phát tri n 2006 2010 và 2015.
89. T ng C c Th ng kê, 2011. Niên gián Th ng kê 2010.
102
M T S HÌNH NH THÍ NGHI M BU NG HƠ H P
Các file đính kèm theo tài liệu này:
luan_an_nghien_cuu_xac_dinh_nhu_cau_nang_luong_cho_duy_tri_c.pdf
